rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2022-11-08
rok: 2022
data dokumentu: 2022-11-08
rok: 2022
sygnatury akt.:
KIO 2788/22
KIO 2788/22
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 listopada 2022 r.
w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 24 października 2022 r. przez
wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia P. S. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą F.H.U. „BRUK-BUD” P. S. z siedzibą w Pogorzeli,
Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Otwocku Sp. z o. o. z siedzibą w Pogorzeli, w
postępowaniu prowadzonym przez Gminę Wojcieszków,
przy udziale wykonawcy
STRABAG sp. z o.o. z siedzibą w Pruszkowie zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 24 października 2022 r. przez
wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia P. S. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą F.H.U. „BRUK-BUD” P. S. z siedzibą w Pogorzeli,
Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Otwocku Sp. z o. o. z siedzibą w Pogorzeli, w
postępowaniu prowadzonym przez Gminę Wojcieszków,
przy udziale wykonawcy
STRABAG sp. z o.o. z siedzibą w Pruszkowie zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
orzeka:
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej dla
części 3 postępowania oraz czynności odrzucenia
oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia P.
S.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą F.H.U. „BRUK-BUD” P.S.z
siedzibą w Pogorzeli, Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Otwocku Sp. z o. o. z
siedzibą w Pogorzeli oraz dokonanie ponownego badania i oceny ofert z
uwzględnieniem oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia P. S. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą F.H.U. „BRUK-
BUD” P. S. z siedzibą w Pogorzeli, Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Otwocku
Sp. z o. o. z siedzibą w Pogorzeli,
2.
kosztami postępowania obciąża Zamawiającego Gminę Wojcieszków i
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy zero złotych zero groszy), uiszczoną przez Odwołującego
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia P. S. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą F.H.U. „BRUK-BUD” P.S. z siedzibą w
Celestynowie, Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Otwocku Sp. z o. o. z siedzibą
w Celestynowie,
tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Zamawiającego Gminy Wojcieszków na rzecz Odwołującego
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia P. S. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą F.H.U. „BRUK-BUD” P. S. z siedzibą w
Celestynowie, Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Otwocku Sp. z o. o. z siedzibą
w Celestynowie
kwotę 13 600 zł 00 gr (słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych
zero groszy) poniesioną tytułem wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. poz. 2022, poz. 1710 ze zm.) na niniejszy wyrok - w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………..
KIO 2788/22
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Gminy Wojcieszków (dalej jako „Zamawiający”) prowadzi postępowanie o
udzielenie zamówienia, w trybie podstawowym pn. „Budowa, przebudowa i modernizacja
infrastruktury drogowej na terenie poszczególnych miejscowości w Gminie Wojcieszków”, w
podziale na części, w tym Część 3 — Przebudowa dróg gminnych w miejscowości Siedliska
(nr ING.271.9.2022.PG).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych z dnia
18 sierpnia 2022 r. pod numerem 2022/BZP 00310215
. Do ww. postępowania o udzielenie
zamówienia, stosuje się przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2022
r., poz. 1710 ze zm., dalej jako „ustawa Pzp”).
W dniu
24 października 2022 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia P. S.prowadzący działalność gospodarczą pod firmą F.H.U. „BRUK-BUD” P. S.
z siedzibą w Pogorzeli, Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Otwocku Sp. z o. o. z siedzibą
w Pogorzeli
(dalej jako „Odwołujący”) wnieśli odwołanie do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej wobec czynności odrzucenia ich oferty.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1.
art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. c i art. 226 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp w zw. z § 2 ust. 1 pkt 5
Rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23 grudnia 2020 r. w
sprawie podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów lub
oświadczeń, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy (Dz. U. poz. 2415)
oraz
§ 6 ust. 1 i ust. 2 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2020 r. w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań
technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji
elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie
(Dz. U. poz. 2452)
— dalej również jako „Rozporządzenie w sprawie sposobu
sporządzania i przekazywania informacji” poprzez ich nie zastosowanie;
2.
art. 50 ust. 4a do 4c ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.) poprzez ich nie
zastosowanie.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania poprzez unieważnienie czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty oraz nakazanie Zamawiającemu dokonania powtórzenia czynności
badania i oceny oferty i dokonanie wyboru jego oferty.
Odwołujący wnosił również o przeprowadzenie dowodu z załączonych na nośniku plików na
fakt przedłożenia przez Odwołującego podmiotowych środków dowodowych w postaci
zaświadczenia ZUS w sposób prawem przewidzianym i braku podstaw do odrzucenia oferty
Odwołującego.
Uzasadniając zarzuty Odwołujący wskazał:
Zamawiający w ramach Postępowania odrzucił ofertę Odwołującego powołując się na
dyspozycję art. 226 ust, 1 pkt 2 lit. c) oraz art. 226 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 11 września
2019
r. ustawy Pzp, uznając, że oferta Odwołującego została złożona przez wykonawcę,
który nie złożył w przewidzianym terminie oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1
Pzp lub podmiotowego środka dowodowego, potwierdzających brak podstaw wykluczenia
lub spełnienie warunków udziału w postępowaniu, przedmiotowego środka dowodowego, lub
innych dokumentów lub oświadczeń”. Zdaniem Zamawiającego, Odwołujący nie złożył w
określonym terminie wszystkich wymaganych przez Zamawiającego podmiotowych środków
dowodowych, pomimo wezwania, bowiem Jego zdaniem, dokument w postaci elektronicznej,
plik w formacie PDF bez ważnego podpisu elektronicznego osoby upoważnionej do
wystawienia dokumentu jest nieprawidłowy. Jak wskazał Zamawiający — taki plik, to jest
wizualizacja dokumentu a nie jego uprawniona
forma przedłożenia. Zdaniem Zamawiającego
tylko plik XML wraz z plikiem podpisu kwalifikowanego osoby uprawnionej do wystawienia
informacji może być skutecznie składany w toku postępowania o udzielenia zamówienia
publicznego.
Odwołujący stwierdził, że stanowisko Zamawiającego nie odpowiada prawu.
Dalej
Odwołujący argumentował, że Zamawiający zdaje się całkowicie pomijać fakt istnienia
regulacji szczególnej w zakresie Zaświadczeń ZUS zawartych w art. 50 ust. 4a do 4c ustawy
z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz.
1009 z późn. zm.), dalej jako „ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych”. Zgodnie z tymi
przepisami zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek oraz decyzje o odmowie
wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek, wydane przez ZUS w postaci
elektronicznej, opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym
albo podpisem osobistym, mogą być wykorzystywane w formie wydruku wykonanego przez
płatnika składek, który je uzyskał. Przepis art. 50 ust. 4b stanowi, że ZUS umożliwia
weryfikację zaświadczenia lub decyzji, o których mowa w art. 50 ust. 4a, przez udostępnioną
przez ZUS stronę internetową, po podaniu:
1)
danych identyfikujących zaświadczenie albo decyzję,
2)
typu identyfikatora płatnika składek i jego numeru,
3)
daty wydania zaświadczenia lub decyzji.
Na moc
y art. 50 ust. 4c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wydruki, o których
mowa w art. 50 ust. 4a, mają moc zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez ZUS,
jeżeli zawierają dane, o których mowa w art. 50 ust. 4b, umożliwiające ich weryfikację w
sposób określony w tym przepisie.
Odwołujący wskazywał, że zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem KIO, wskazać należy, iż
na
ocenę dokumentu wydanego przez ZUS w formie elektronicznie zrównanej z formą
pisemną nie ma wpływu późniejsze jego wdrukowanie i cyfrowe odwzorowanie. opatrzone
podpisem wykonawcy.
Wynika to z przepisów art. 50 ust. 4a i 4c ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych, które stanowią, że zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu
składek na ubezpieczenie społeczne, wydane w postaci dokumentu elektronicznego
opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, może być wykorzystywane w formie
wydruku przez płatnika składek, który je uzyskał oraz, że taki wydruk ma moc zrównaną z
mocą dokumentów wydawanych przez ZUS, jeżeli zawierają dane umożliwiające ich
weryfikację, o których mowa w ust. 4b, stosownie, do którego ZUS umożliwia weryfikację
takiego zaświadczenia poprzez udostępnioną stronę internetową, po podaniu danych
identyfikujących zaświadczenie, typu i numeru identyfikatora płatnika składek oraz daty
wydania zaświadczenia (por. wyrok KIO z dnia 1 1 czerwca 2021 r. sygn. akt: KIO 1233/21).
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 30 grudnia 2020 r. w sprawie sposobu
sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów
ele
ktronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego lub konkursie ustanawia dwie generalne reguły co do formy
składania dokumentów:
1.
Jeżeli dokument został wystawiony jako dokument elektroniczny, to zamawiającemu
należy przekazać taki „oryginalny” dokument. Nie ma potrzeby, aby wykonawca (członek
konsorcjum, podmiot udostępniający zasoby, podwykonawca) dodatkowo opatrywał go
swoim podpisem elektronicznym (kwalifikowanym, zaufanym bądź osobistym).
2.
Jeżeli dokument wystawiono w postaci papierowej, to należy przekazać
zamawiającemu cyfrowe odwzorowanie tego dokumentu opatrzone kwalifikowanym
podpisem elektronicznym (w przypadku postępowań o wartości równej lub przekraczającej
progi unijne) albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub
podpisem osobistym (w przypadku postępowań o wartości mniejszej niż progi unijne).
Wykonawca (członek konsorcjum, podmiot udostępniający zasoby, podwykonawca,
mocodawca w przypadku pełnomocnictw) składając podpis elektroniczny na dokumencie,
poświadcza zgodność jego cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej.
Jednakże, z uwagi na przepisy ustawowe zasady wynikające z przywołanego
Rozporządzenia w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji ulegają
modyfikacji w przypadku zaświadczenia z urzędu skarbowego (US) i Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych (ZUS). Oba zaświadczenia mogą być wystawione w postaci elektronicznej
opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym (a od 1 lipca 2021 r. również podpisem
zaufanym albo osobistym). W przypadku elektronicznego zaświadczenia z ZUS może być
ono wykorzystywane w formie wydruku przez płatnika składek, który je uzyskał (art. 50 ust.
4a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych)
.
Niezależnie od powyższego, Odwołujący wskazał, że dwukrotnie przedstawił dokumenty
podmiotowe w postaci zaświadczeń ZUS w formie odpowiadającej prawu. Za pierwszym
razem został wysłany do zamawiającego dokument pobrany z ZUS PUE zatwierdzony
podpisem P. S.
(Lidera Konsorcjum) jako poświadczenie za zgodność z oryginałem. Po
zakwestionowaniu przez Zamawiającego przedłożonego dokumentu dodatkowo Wykonawca
załączył paczkę plików z ZUS PUE, które umożliwiały weryfikację podpisu (spakowane w zip
opisane jako „dokument”).
Zamawiający w dniu 6 listopada 2022 r. złożył odpowiedź na odwołanie, w której
wnosił o oddalenie odwołania i przedstawiał własną argumentację.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron i uczestnika postępowania, na
podstawie zgromadzonego w
sprawie materiału dowodowego, Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
W terminie wskazanym w art. 525 ust. 1 ustawy Pzp, wykonawca STRABAG sp. z
o.o. z siedzibą w Pruszkowie zgłosił skuteczne przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba ustaliła wystąpienie przesłanek z art. 505
ust. 1 ustawy Pzp, tj. istnienie po stronie odwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia
oraz możliwości poniesienia przez odwołującego szkody w wyniku kwestionowanych
czynności zamawiającego.
Izba stwierdziła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania na podstawie art. 528 ustawy Pzp. Izba oddaliła wniosek
Przystępującego o częściowe odrzucenie odwołania, ze względu na jego spóźnienie. Izba
uznała, że Odwołujący nie kwestionował wezwania do uzupełnienia dokumentów,
odpowiedział na nie zgodnie z żądaniem Zamawiającego, a sama czynność wezwania do
uzupełnienia (chociaż może być przedmiotem zaskarżania), nie przesądza o losach oferty.
Taką czynnością w niniejszym postępowaniu było odrzucenie oferty Odwołującego i od tej
czynności należało liczyć termin na wniesienie odwołania.
Izba
dokonała ustaleń faktycznych w oparciu o dokumentację postępowania o
udzielenie zamówienia przekazaną przez Zamawiającego, w szczególności SWZ, informację
z otwarcia ofert, ofert złożonych w postępowaniu, wezwania Odwołującego do złożenia
podmiotowych środków dowodowych, złożonych przez Odwołującego podmiotowych
środków dowodowych, wezwania Odwołującego do uzupełnienia podmiotowych środków
dowodowych oraz odpowiedzi na to wezwanie udzielonej przez
Odwołującego,
zawiadomienia o wyborze oferty najkorzystniejszej i odrzuceniu oferty
Odwołującego. Skład
orzekający Izby poddał analizie również stanowiska i oświadczenia Stron postępowania
złożone w pismach procesowych (odwołaniu, odpowiedzi na odwołanie) oraz ustnie do
protokołu posiedzenia i rozprawy w dniu 7 listopada 2022 r.
Izba ustaliła, co następuje:
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia pn. „Budowa,
przebudowa i modernizacja infrastruktury drogowej na terenie poszczególnych miejscowości
w Gminie Wojcieszków” z podziałem na części. Odwołanie dotyczy części 3 postępowania.
Potwierdziły się informacje zawarte w odrzuceniu odwołania, że
Zamawiający w SWZ
w Rozdziale 20
– Informacja o podmiotowych środkach dowodowych, żądał złożenia
podmiotowych środków dowodowych na potwierdzenie spełniania warunków w
postepowaniu oraz niepodlegania wykluczeniu. Zamawiający w Rozdziale 20 SWZ punkt 2,
3, 4 i 5 określił szczegółowy wykaz podmiotowych środków dowodowych, które Wykonawca
powinien złożyć na wezwanie Zamawiającego, natomiast w punktach 6 – 8 Zamawiający
określił sposób złożenia podmiotowych środków dowodowych. Zgodnie z zapisami Rozdziału
20 SWZ
punkt 7 oraz § 6 ust. 1 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2020 r. w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań
technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie (Dz. U. z 2020 r. poz.
2452) w przypadku gdy podmiotowe środki dowodowe zostały wystawione przez
upoważnione podmioty inne niż wykonawca jako dokument elektroniczny, wykonawca
przekazuje ten dokument.
Izba ustaliła, iż wśród podmiotowych środków dowodowych,
Zamawiający wymagał przedłożenia zaświadczenia albo innego dokumentu właściwej
terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub właściwego
oddziału regionalnego lub właściwej placówki terenowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem składek na
ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, w zakresie art.109 ust.1 pkt 1 Pzp, wystawionego nie
wcześniej niż 3 miesiące przed jego złożeniem, a w przypadku zalegania z opłacaniem
składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne wraz z zaświadczeniem albo innym
dokumentem zamawiający żąda złożenia dokumentów potwierdzających, że odpowiednio
przed upływem terminu składania ofert wykonawca dokonał płatności należnych składek na
ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne wraz odsetkami lub grzywnami lub zawarł wiążące
porozumienie w sprawie spłat tych należności.
Izba ustaliła, że Zamawiający wezwał Odwołującego do przedłożenia podmiotowych
środków dowodowych w dniu 27 września 2022 r. Odwołujący złożył pismo wraz ze środkami
dowodowymi w dniu
3 października 2022 r., w tym złożył zaświadczenia z ZUS w formie
elektronicznej lecz podpisane przez wykonawcę. W związku z powyższym Zamawiający
wezwał odwołującego do uzupełnienia zaświadczenia albo innego dokumentu właściwej
terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub właściwego
oddziału regionalnego lub właściwej placówki terenowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem składek na
ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, w zakresie art.109 ust.1 pkt 1 Pzp, wystawionego nie
wcześniej niż 3 miesiące przed jego złożeniem, a w przypadku zalegania z opłacaniem
składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne wraz z zaświadczeniem albo innym
dokumentem zamawiający żąda złożenia dokumentów potwierdzających, że odpowiednio
przed upływem terminu składania ofert wykonawca dokonał płatności należnych składek na
ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne wraz odsetkami lub grzywnami lub zawarł wiążące
porozumienie w sprawie spłat tych należności. Zamawiający w wezwaniu tym wskazał, że
„Wykonawca, w odpowiedzi na wezwanie, złożył zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu
składek nr 450171ZN22/0002082, wystawione w dniu 16 sierpnia 2022 r., wydane przez
pracownika ZUS upoważnionego do wydania zaświadczenia – Panią M. F., dotyczące F.H.U.
„BRUK-BUD” P. S. oraz zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek nr
450371ZN22/0001215, wystawione w dniu 5 lipca 2022 r., wydane przez pracownika ZUS
upoważnionego do wydania zaświadczenia – Panią A.K.. Z informacji zawartej w
zaświadczeniach wynika, że zostało ono sporządzone w postaci elektronicznej oraz
podpisane podpisem elektronicznym. W wyniku weryfikacji podpisu pod wydanym
zaświadczeniem, Zamawiający stwierdził, że zaświadczenie zostało podpisane
kwalifikowanym podpisem elektronicznym przez Wykonawcę – Pana P. S.”.
Jednocześnie Zamawiający wskazał, że w związku z powyższym prosi „o uzupełnienie,
wskazanego w punkcie 1 niniejszego pisma, dokumentu oraz złożenie go w formie
określonej w rozporządzeniu, o którym mowa w punkcie nr 3, pozwalającej na prawidłową
weryfikację złożonych dokumentów oraz złożonych pod nim podpisów elektronicznych”.
Wykonawca w dniu
5 października 2022 r. uzupełnił zadane dokumenty przekazując pliki
zaświadczeń wraz z podpisami. Z przedłożonych dokumentów wynikało, że jedno z
zaświadczeń zostało podpisane przez p. B. D. K., a drugie przez p. A. M. K.. Izba ustaliła, iż
z Raportu z weryfikacji podpisu
, wynikało, iż obie te osoby posiadały certyfikat podpisującego
wystawiony na własne nazwisko ze wskazaniem - Nazwa organizacji: Zakład Ubezpieczeń
Społecznych oraz kraju jako: PL.
Zamawiający w dniu 17 października 2022 r. dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej m.in.
dla części 3 postępowania oraz odrzucił ofertę Odwołującego wskazując, że pierwotnie
wykonawca „przedłożył przedmiotowe zaświadczenie, jednakże w formie niezgodnej z w
wymaganiami SWZ, tj
. wizualizację dokumentu pobranego z systemu elektronicznego ZUS,
bez ważnego podpisu elektronicznego osoby upoważnionej do wystawienia dokumentu.
Zamawiający działając na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych,
wezwał Wykonawcę do złożenia poprawnego dokumentu zaświadczenia, w formie
określonej w rozporządzeniu, pozwalającej na prawidłową weryfikację złożonych
dokumentów oraz złożonych pod nim podpisów elektronicznych. W odpowiedzi na wezwanie
Wykonawca przedłożył Zamawiającemu dokumenty, które w wyniku weryfikacji przez
Zamawiającego nie mogą być uznane za właściwe w celu oceny braku podstaw do
wykluczenia Wykonawcy. W wyniku weryfikacji podpisu pod wydanym zaświadczeniem,
Zamawiający stwierdził, że zaświadczenie zostało podpisane kwalifikowanym podpisem
elektronicznym przez inną osobę, niż wskazana na zaświadczeniu jako osoba upoważniona
do wydania zaświadczenia, tj. dokument nie został podpisany przez jego wystawcę. (…)
Ponadto, zgodnie z przyjętym orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej, wydanym na
gruncie przepisów tzw. „starej” ustawy Prawo zamówień publicznych, ale pozostającym
nadal aktualnym, tylko zaświadczenie wydane w formie elektronicznej opatrzone
bezpiecznym podpisem elektronicznym przez osobę wskazana w treści zaświadczenia do
jego wydania, które było możliwe do zweryfikowania przy wykorzystaniu oprogramowania do
weryfikacji podpisu, może i powinno posłużyć Zamawiającemu do oceny czy istnieją
przesłani wykluczenia Wykonawcy z postępowania. W przedmiotowej sprawie nie wszystkie
złożone przez Wykonawcę dokumenty, zostały pozytywnie zweryfikowane przez
Zamawiającego. Skutkiem takiego działania Wykonawcy jest odrzucenie oferty, które nie
może być w żaden sposób konwalidowane.”
Izba zważyła, co następuje:
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, poczynione ustalenia
faktyczne oraz orzekając w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba stwierdziła, iż
odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Należy podkreślić, iż zgodnie przepisem 534 ust. 1 ustawy Pzp postępowanie
odwoławcze jest postępowaniem kontradyktoryjnym - strony i uczestnicy postępowania
odwoławczego obowiązani są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których
wywodzą skutki prawne. Ciężar dowodu, zgodnie z art. 6 Kodeksu Cywilnego w zw. z art. 8
ust. 1 ustawy Pzp sp
oczywa na osobie, która z danego faktu wywodzi skutki prawne. Ciężar
dowodu rozumieć należy z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem
przekonania sądu (w tym przypadku Krajowej Izby Odwoławczej), na podstawie wskazanych
dowodów, o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami zaniechania realizacji
tego obowiązku, lub jego nieskuteczności, zaś tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny
dla strony wynik postępowania. Podkreślenia przy tym raz jeszcze wymaga, że na etapie
postępowania odwoławczego ciężar dowodu rozkłada się analogicznie do tego w
postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Powyższe reguły dowodowe doprowadziły Izbę do wniosku, iż zarzuty wobec
czynności dokonanej przez zamawiającego w stosunku do oferty Odwołującego potwierdziły
się. Wykonawca złożył prawidłowe podmiotowe środki dowodowe w postaci zaświadczeń z
ZUS
dla obu podmiotów wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia.
Odwołujący zarówno w odpowiedzi na wezwanie do złożenia podmiotowych środków
dowodowych jak i ich uzupełnienia powoływał się na te same dokumenty - zaświadczenia z
ZUS potwierdzające niezaleganie w opłacaniu składek na ubezpieczanie społeczne,
zdrowotne, Fundusz pracy i Ubezpieczeń społecznych i Fundusz Gwarantowanych
Świadczeń Pracowniczych. W uzupełnieniu przedkładając Zamawiającemu w formie
pozwalającej na prawidłową weryfikację złożonych dokumentów oraz złożonych pod nim
podpisów elektronicznych. Wobec przyznania przez Zamawiającego, że uzupełnione przez
O
dwołującego dokumenty zostały złożone w prawidłowej formie, forma złożonych
dokumentów – chociaż poświęcono jej wiele miejsca zarówno w odwołaniu jak też w
odpowiedzi na odwołanie, nie stanowi więc elementu sporu. Bezsporne jest, że uzupełniając
dokumenty
Odwołujący zadośćuczynił żądaniu Zamawiającego, wobec tego Izba uznała za
niecelowe
rozstrzyganie kwestii czy złożone na pierwsze wezwanie dokumenty były złożone
prawidłowej formie.
Kwestią sporną, w niniejszej sprawie jest ocena złożonych dokumentów, a de facto
jednego zaświadczenia dotyczącego F.H.U. „BRUK-BUD” P.S. tj. zaświadczenia o
niezaleganiu w opłacaniu składek nr 450171ZN22/0002082, wystawionego w dniu 16
sierpnia 2022 r.,
w treści którego wskazano, że pracownikiem ZUS upoważnionym do
wydania zaświadczenia jest p. M.F. a które to zaświadczenie zostało podpisane przez p. B.
D. K.
i skutków tej rozbieżności.
Zamawiający podnosił, że fakt ten wzbudził u niego wątpliwości co do tego czy jest to
osoba upoważniona do tego typu czynności. Również w toku rozprawy Zamawiający
wskazywał, że Zamawiający nie mógł zweryfikować prawdziwości tego zaświadczenia i
stwierdzić, czy osoba, która je faktycznie podpisała, była do tego uprawniona.
W oceni
e Izby, wątpliwości Zamawiającego w okolicznościach niniejszej sprawy były
nieuzasadnione. Zamawiający otrzymał dokument podpisany kwalifikowanym podpisem
elektronicznym, który wskazuje, że został on podpisany przez pracownika ZUS – fakt ten
potwierdza cer
tyfikat który został wystawiony dla danej osoby (B. D. K.) w określonej
instytucji (ZUS)
. Jednocześnie jak słusznie wskazywał Odwołujący, czego nie kwestionował,
ani Zamawiający ani Przystępujący prawdziwość przedmiotowego zaświadczenia mogła
zostać zweryfikowana przez Zamawiającego zgodnie z przepisami ustawy o ubezpieczeniu
społecznym (art. 50 ust. 4b. Zakład umożliwia weryfikację zaświadczenia lub decyzji, (…),
przez udostępnioną przez Zakład stronę internetową, po podaniu:
1)
danych identyfikujących zaświadczenie albo decyzję;
2)
typu identyfikatora płatnika składek i jego numeru;
3)
daty wydania zaświadczenia lub decyzji.).
D
owód takiej pozytywnej weryfikacji przez ZUS, został przedstawiony przez
Odwołującego w toku rozprawy. Weryfikacja ta potwierdza, wydanie zaświadczenia o
niezaleganiu
w opłacaniu składek dla płatnika o określonych identyfikatorach z
jednoczesnym podaniem danych dot. zaświadczenia tj. jego numeru i daty wydania. Dane te
s
ą zgodne z danymi zaświadczenie przedłożonego przez odwołującego Zamawiającemu.
Dostrzeżenia wymaga, że z informacji ogólnie odstępnych na stronie ZUS dot.
uzyskania z
aświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek wydawanego przez ZUS
wynika, że wydawane zaświadczenie jest potwierdzone podpisem kwalifikowanym osoby
uprawnionej do jego wydania
cyt. „Zaświadczenie w wersji papierowej wystawia placówka
ZUS właściwa do obsługi Twojego wniosku. Gdy złożysz dyspozycję odbioru osobistego i nie
odbierzesz
decyzji w ciągu 7 dni, od złożenia wniosku, wyślemy ją pocztą tradycyjną na Twój
adres. Możesz je też otrzymać w postaci dokumentu elektronicznego w formacie xml. Będzie
ono potwierdzone podpisem kwalifikowanym osoby uprawnionej do jego wydania.
”
Ponadto dokumenty
urzędowe, a takim niewątpliwie jest omawiane zaświadczenie
korzystają z domniemania prawdziwości. Tym samym można wnioskować, że to
domniemanie
rozciąga się na okoliczność, że osoba podpisująca określone zaświadczenie,
w imieniu instytucji uprawnionej do wydania dokumentu, jest osob
ą uprawnioną do
wystawienia takiego zaświadczenia. Zamawiający nie wykazał, iż było inaczej, tzn. aby
zaświadczenie było nieprawdziwe czy też osoba je podpisująca nie posiadała uprawnień do
dokonania tej czynności, a wobec tego, że to na nim spoczywał ciężar dowodu w tym
zakresie, gdyż to on powoływał się na te okoliczności w odrzuceniu oferty Odwołującego,
odwołanie należało uznać za zasadne. Tym samym, brak jest podstaw do stwierdzenia, że
wykonawca nie przedłożył Zamawiającemu dokumentu właściwego w celu oceny braku
podstaw do wykluczenia Wykonawcy.
Na marginesie wskazać należy, że jeśli Zamawiający miał wątpliwości (abstrahując
od tego czy
były one uzasadnione czy też nie) co do upoważnienia osoby podpisującej
zaświadczenie, mógł skorzystać z uprawnień nadanych mu przez ustawę Pzp tj. żądania
wyjaśnień do wykonawcy lub podmiotu wystawiającego dokument, brak żądania takich
wyjaśnień, które co do zasady nie są obowiązkiem Zamawiającego, w niektórych
okolicznościach może stanowić naruszenie ustawy Pzp. Natomiast, ich zadanie nie stanowi
naruszenia zasad prowadzenia postępowania jak wskazywał Zamawiający. W ocenie Izby
nie może stanowić podstawy odrzucenia oferty przypuszczenie Zamawiającego co do
którego nie podjął on starań co do ich udowodnienia czy chociażby wyjaśnienia.
Wobec powyższego Izba stwierdziła, iż zarzuty podniesione w odwołaniu –
naruszenie ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty
odwołującego na podstawie art. 226 ust. 1
pkt 2 lit. c) oraz art. 226 ust. 1 pkt. 6 ustawy Pzp
, znalazły potwierdzenie w zgromadzonym w
sprawie materiale dowodowym, a odwołanie podlega uwzględnieniu.
Izba wydając wyrok, nie dopuściła jako dowody wydruków z pytań i odpowiedzi z
programu Lex złożonych przez Zamawiającego, gdyż pozostałe stronom postępowania nie
mogły się z nimi zapoznać i co do nich wypowiedzieć, a ponadto były one nieistotne dla
rozstrzygnięcia sprawy.
Na podstawie art. 553 zdanie
pierwsze ustawy Pzp orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na
podstawie art. 557 i 575 ustawy Pzp oraz
§ 5 pkt 1 i 2 w zw. z § 7 ust. 1 pkt 1)
Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………………….………
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej dla
części 3 postępowania oraz czynności odrzucenia
oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia P.
S.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą F.H.U. „BRUK-BUD” P.S.z
siedzibą w Pogorzeli, Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Otwocku Sp. z o. o. z
siedzibą w Pogorzeli oraz dokonanie ponownego badania i oceny ofert z
uwzględnieniem oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia P. S. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą F.H.U. „BRUK-
BUD” P. S. z siedzibą w Pogorzeli, Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Otwocku
Sp. z o. o. z siedzibą w Pogorzeli,
2.
kosztami postępowania obciąża Zamawiającego Gminę Wojcieszków i
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy zero złotych zero groszy), uiszczoną przez Odwołującego
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia P. S. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą F.H.U. „BRUK-BUD” P.S. z siedzibą w
Celestynowie, Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Otwocku Sp. z o. o. z siedzibą
w Celestynowie,
tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Zamawiającego Gminy Wojcieszków na rzecz Odwołującego
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia P. S. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą F.H.U. „BRUK-BUD” P. S. z siedzibą w
Celestynowie, Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Otwocku Sp. z o. o. z siedzibą
w Celestynowie
kwotę 13 600 zł 00 gr (słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych
zero groszy) poniesioną tytułem wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. poz. 2022, poz. 1710 ze zm.) na niniejszy wyrok - w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………..
KIO 2788/22
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Gminy Wojcieszków (dalej jako „Zamawiający”) prowadzi postępowanie o
udzielenie zamówienia, w trybie podstawowym pn. „Budowa, przebudowa i modernizacja
infrastruktury drogowej na terenie poszczególnych miejscowości w Gminie Wojcieszków”, w
podziale na części, w tym Część 3 — Przebudowa dróg gminnych w miejscowości Siedliska
(nr ING.271.9.2022.PG).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych z dnia
18 sierpnia 2022 r. pod numerem 2022/BZP 00310215
. Do ww. postępowania o udzielenie
zamówienia, stosuje się przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2022
r., poz. 1710 ze zm., dalej jako „ustawa Pzp”).
W dniu
24 października 2022 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia P. S.prowadzący działalność gospodarczą pod firmą F.H.U. „BRUK-BUD” P. S.
z siedzibą w Pogorzeli, Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Otwocku Sp. z o. o. z siedzibą
w Pogorzeli
(dalej jako „Odwołujący”) wnieśli odwołanie do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej wobec czynności odrzucenia ich oferty.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1.
art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. c i art. 226 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp w zw. z § 2 ust. 1 pkt 5
Rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23 grudnia 2020 r. w
sprawie podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów lub
oświadczeń, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy (Dz. U. poz. 2415)
oraz
§ 6 ust. 1 i ust. 2 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2020 r. w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań
technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji
elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie
(Dz. U. poz. 2452)
— dalej również jako „Rozporządzenie w sprawie sposobu
sporządzania i przekazywania informacji” poprzez ich nie zastosowanie;
2.
art. 50 ust. 4a do 4c ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.) poprzez ich nie
zastosowanie.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania poprzez unieważnienie czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty oraz nakazanie Zamawiającemu dokonania powtórzenia czynności
badania i oceny oferty i dokonanie wyboru jego oferty.
Odwołujący wnosił również o przeprowadzenie dowodu z załączonych na nośniku plików na
fakt przedłożenia przez Odwołującego podmiotowych środków dowodowych w postaci
zaświadczenia ZUS w sposób prawem przewidzianym i braku podstaw do odrzucenia oferty
Odwołującego.
Uzasadniając zarzuty Odwołujący wskazał:
Zamawiający w ramach Postępowania odrzucił ofertę Odwołującego powołując się na
dyspozycję art. 226 ust, 1 pkt 2 lit. c) oraz art. 226 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 11 września
2019
r. ustawy Pzp, uznając, że oferta Odwołującego została złożona przez wykonawcę,
który nie złożył w przewidzianym terminie oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1
Pzp lub podmiotowego środka dowodowego, potwierdzających brak podstaw wykluczenia
lub spełnienie warunków udziału w postępowaniu, przedmiotowego środka dowodowego, lub
innych dokumentów lub oświadczeń”. Zdaniem Zamawiającego, Odwołujący nie złożył w
określonym terminie wszystkich wymaganych przez Zamawiającego podmiotowych środków
dowodowych, pomimo wezwania, bowiem Jego zdaniem, dokument w postaci elektronicznej,
plik w formacie PDF bez ważnego podpisu elektronicznego osoby upoważnionej do
wystawienia dokumentu jest nieprawidłowy. Jak wskazał Zamawiający — taki plik, to jest
wizualizacja dokumentu a nie jego uprawniona
forma przedłożenia. Zdaniem Zamawiającego
tylko plik XML wraz z plikiem podpisu kwalifikowanego osoby uprawnionej do wystawienia
informacji może być skutecznie składany w toku postępowania o udzielenia zamówienia
publicznego.
Odwołujący stwierdził, że stanowisko Zamawiającego nie odpowiada prawu.
Dalej
Odwołujący argumentował, że Zamawiający zdaje się całkowicie pomijać fakt istnienia
regulacji szczególnej w zakresie Zaświadczeń ZUS zawartych w art. 50 ust. 4a do 4c ustawy
z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz.
1009 z późn. zm.), dalej jako „ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych”. Zgodnie z tymi
przepisami zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek oraz decyzje o odmowie
wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek, wydane przez ZUS w postaci
elektronicznej, opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym
albo podpisem osobistym, mogą być wykorzystywane w formie wydruku wykonanego przez
płatnika składek, który je uzyskał. Przepis art. 50 ust. 4b stanowi, że ZUS umożliwia
weryfikację zaświadczenia lub decyzji, o których mowa w art. 50 ust. 4a, przez udostępnioną
przez ZUS stronę internetową, po podaniu:
1)
danych identyfikujących zaświadczenie albo decyzję,
2)
typu identyfikatora płatnika składek i jego numeru,
3)
daty wydania zaświadczenia lub decyzji.
Na moc
y art. 50 ust. 4c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wydruki, o których
mowa w art. 50 ust. 4a, mają moc zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez ZUS,
jeżeli zawierają dane, o których mowa w art. 50 ust. 4b, umożliwiające ich weryfikację w
sposób określony w tym przepisie.
Odwołujący wskazywał, że zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem KIO, wskazać należy, iż
na
ocenę dokumentu wydanego przez ZUS w formie elektronicznie zrównanej z formą
pisemną nie ma wpływu późniejsze jego wdrukowanie i cyfrowe odwzorowanie. opatrzone
podpisem wykonawcy.
Wynika to z przepisów art. 50 ust. 4a i 4c ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych, które stanowią, że zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu
składek na ubezpieczenie społeczne, wydane w postaci dokumentu elektronicznego
opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, może być wykorzystywane w formie
wydruku przez płatnika składek, który je uzyskał oraz, że taki wydruk ma moc zrównaną z
mocą dokumentów wydawanych przez ZUS, jeżeli zawierają dane umożliwiające ich
weryfikację, o których mowa w ust. 4b, stosownie, do którego ZUS umożliwia weryfikację
takiego zaświadczenia poprzez udostępnioną stronę internetową, po podaniu danych
identyfikujących zaświadczenie, typu i numeru identyfikatora płatnika składek oraz daty
wydania zaświadczenia (por. wyrok KIO z dnia 1 1 czerwca 2021 r. sygn. akt: KIO 1233/21).
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 30 grudnia 2020 r. w sprawie sposobu
sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów
ele
ktronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego lub konkursie ustanawia dwie generalne reguły co do formy
składania dokumentów:
1.
Jeżeli dokument został wystawiony jako dokument elektroniczny, to zamawiającemu
należy przekazać taki „oryginalny” dokument. Nie ma potrzeby, aby wykonawca (członek
konsorcjum, podmiot udostępniający zasoby, podwykonawca) dodatkowo opatrywał go
swoim podpisem elektronicznym (kwalifikowanym, zaufanym bądź osobistym).
2.
Jeżeli dokument wystawiono w postaci papierowej, to należy przekazać
zamawiającemu cyfrowe odwzorowanie tego dokumentu opatrzone kwalifikowanym
podpisem elektronicznym (w przypadku postępowań o wartości równej lub przekraczającej
progi unijne) albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub
podpisem osobistym (w przypadku postępowań o wartości mniejszej niż progi unijne).
Wykonawca (członek konsorcjum, podmiot udostępniający zasoby, podwykonawca,
mocodawca w przypadku pełnomocnictw) składając podpis elektroniczny na dokumencie,
poświadcza zgodność jego cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej.
Jednakże, z uwagi na przepisy ustawowe zasady wynikające z przywołanego
Rozporządzenia w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji ulegają
modyfikacji w przypadku zaświadczenia z urzędu skarbowego (US) i Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych (ZUS). Oba zaświadczenia mogą być wystawione w postaci elektronicznej
opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym (a od 1 lipca 2021 r. również podpisem
zaufanym albo osobistym). W przypadku elektronicznego zaświadczenia z ZUS może być
ono wykorzystywane w formie wydruku przez płatnika składek, który je uzyskał (art. 50 ust.
4a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych)
.
Niezależnie od powyższego, Odwołujący wskazał, że dwukrotnie przedstawił dokumenty
podmiotowe w postaci zaświadczeń ZUS w formie odpowiadającej prawu. Za pierwszym
razem został wysłany do zamawiającego dokument pobrany z ZUS PUE zatwierdzony
podpisem P. S.
(Lidera Konsorcjum) jako poświadczenie za zgodność z oryginałem. Po
zakwestionowaniu przez Zamawiającego przedłożonego dokumentu dodatkowo Wykonawca
załączył paczkę plików z ZUS PUE, które umożliwiały weryfikację podpisu (spakowane w zip
opisane jako „dokument”).
Zamawiający w dniu 6 listopada 2022 r. złożył odpowiedź na odwołanie, w której
wnosił o oddalenie odwołania i przedstawiał własną argumentację.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron i uczestnika postępowania, na
podstawie zgromadzonego w
sprawie materiału dowodowego, Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
W terminie wskazanym w art. 525 ust. 1 ustawy Pzp, wykonawca STRABAG sp. z
o.o. z siedzibą w Pruszkowie zgłosił skuteczne przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba ustaliła wystąpienie przesłanek z art. 505
ust. 1 ustawy Pzp, tj. istnienie po stronie odwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia
oraz możliwości poniesienia przez odwołującego szkody w wyniku kwestionowanych
czynności zamawiającego.
Izba stwierdziła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania na podstawie art. 528 ustawy Pzp. Izba oddaliła wniosek
Przystępującego o częściowe odrzucenie odwołania, ze względu na jego spóźnienie. Izba
uznała, że Odwołujący nie kwestionował wezwania do uzupełnienia dokumentów,
odpowiedział na nie zgodnie z żądaniem Zamawiającego, a sama czynność wezwania do
uzupełnienia (chociaż może być przedmiotem zaskarżania), nie przesądza o losach oferty.
Taką czynnością w niniejszym postępowaniu było odrzucenie oferty Odwołującego i od tej
czynności należało liczyć termin na wniesienie odwołania.
Izba
dokonała ustaleń faktycznych w oparciu o dokumentację postępowania o
udzielenie zamówienia przekazaną przez Zamawiającego, w szczególności SWZ, informację
z otwarcia ofert, ofert złożonych w postępowaniu, wezwania Odwołującego do złożenia
podmiotowych środków dowodowych, złożonych przez Odwołującego podmiotowych
środków dowodowych, wezwania Odwołującego do uzupełnienia podmiotowych środków
dowodowych oraz odpowiedzi na to wezwanie udzielonej przez
Odwołującego,
zawiadomienia o wyborze oferty najkorzystniejszej i odrzuceniu oferty
Odwołującego. Skład
orzekający Izby poddał analizie również stanowiska i oświadczenia Stron postępowania
złożone w pismach procesowych (odwołaniu, odpowiedzi na odwołanie) oraz ustnie do
protokołu posiedzenia i rozprawy w dniu 7 listopada 2022 r.
Izba ustaliła, co następuje:
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia pn. „Budowa,
przebudowa i modernizacja infrastruktury drogowej na terenie poszczególnych miejscowości
w Gminie Wojcieszków” z podziałem na części. Odwołanie dotyczy części 3 postępowania.
Potwierdziły się informacje zawarte w odrzuceniu odwołania, że
Zamawiający w SWZ
w Rozdziale 20
– Informacja o podmiotowych środkach dowodowych, żądał złożenia
podmiotowych środków dowodowych na potwierdzenie spełniania warunków w
postepowaniu oraz niepodlegania wykluczeniu. Zamawiający w Rozdziale 20 SWZ punkt 2,
3, 4 i 5 określił szczegółowy wykaz podmiotowych środków dowodowych, które Wykonawca
powinien złożyć na wezwanie Zamawiającego, natomiast w punktach 6 – 8 Zamawiający
określił sposób złożenia podmiotowych środków dowodowych. Zgodnie z zapisami Rozdziału
20 SWZ
punkt 7 oraz § 6 ust. 1 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2020 r. w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań
technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie (Dz. U. z 2020 r. poz.
2452) w przypadku gdy podmiotowe środki dowodowe zostały wystawione przez
upoważnione podmioty inne niż wykonawca jako dokument elektroniczny, wykonawca
przekazuje ten dokument.
Izba ustaliła, iż wśród podmiotowych środków dowodowych,
Zamawiający wymagał przedłożenia zaświadczenia albo innego dokumentu właściwej
terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub właściwego
oddziału regionalnego lub właściwej placówki terenowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem składek na
ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, w zakresie art.109 ust.1 pkt 1 Pzp, wystawionego nie
wcześniej niż 3 miesiące przed jego złożeniem, a w przypadku zalegania z opłacaniem
składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne wraz z zaświadczeniem albo innym
dokumentem zamawiający żąda złożenia dokumentów potwierdzających, że odpowiednio
przed upływem terminu składania ofert wykonawca dokonał płatności należnych składek na
ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne wraz odsetkami lub grzywnami lub zawarł wiążące
porozumienie w sprawie spłat tych należności.
Izba ustaliła, że Zamawiający wezwał Odwołującego do przedłożenia podmiotowych
środków dowodowych w dniu 27 września 2022 r. Odwołujący złożył pismo wraz ze środkami
dowodowymi w dniu
3 października 2022 r., w tym złożył zaświadczenia z ZUS w formie
elektronicznej lecz podpisane przez wykonawcę. W związku z powyższym Zamawiający
wezwał odwołującego do uzupełnienia zaświadczenia albo innego dokumentu właściwej
terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub właściwego
oddziału regionalnego lub właściwej placówki terenowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem składek na
ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, w zakresie art.109 ust.1 pkt 1 Pzp, wystawionego nie
wcześniej niż 3 miesiące przed jego złożeniem, a w przypadku zalegania z opłacaniem
składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne wraz z zaświadczeniem albo innym
dokumentem zamawiający żąda złożenia dokumentów potwierdzających, że odpowiednio
przed upływem terminu składania ofert wykonawca dokonał płatności należnych składek na
ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne wraz odsetkami lub grzywnami lub zawarł wiążące
porozumienie w sprawie spłat tych należności. Zamawiający w wezwaniu tym wskazał, że
„Wykonawca, w odpowiedzi na wezwanie, złożył zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu
składek nr 450171ZN22/0002082, wystawione w dniu 16 sierpnia 2022 r., wydane przez
pracownika ZUS upoważnionego do wydania zaświadczenia – Panią M. F., dotyczące F.H.U.
„BRUK-BUD” P. S. oraz zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek nr
450371ZN22/0001215, wystawione w dniu 5 lipca 2022 r., wydane przez pracownika ZUS
upoważnionego do wydania zaświadczenia – Panią A.K.. Z informacji zawartej w
zaświadczeniach wynika, że zostało ono sporządzone w postaci elektronicznej oraz
podpisane podpisem elektronicznym. W wyniku weryfikacji podpisu pod wydanym
zaświadczeniem, Zamawiający stwierdził, że zaświadczenie zostało podpisane
kwalifikowanym podpisem elektronicznym przez Wykonawcę – Pana P. S.”.
Jednocześnie Zamawiający wskazał, że w związku z powyższym prosi „o uzupełnienie,
wskazanego w punkcie 1 niniejszego pisma, dokumentu oraz złożenie go w formie
określonej w rozporządzeniu, o którym mowa w punkcie nr 3, pozwalającej na prawidłową
weryfikację złożonych dokumentów oraz złożonych pod nim podpisów elektronicznych”.
Wykonawca w dniu
5 października 2022 r. uzupełnił zadane dokumenty przekazując pliki
zaświadczeń wraz z podpisami. Z przedłożonych dokumentów wynikało, że jedno z
zaświadczeń zostało podpisane przez p. B. D. K., a drugie przez p. A. M. K.. Izba ustaliła, iż
z Raportu z weryfikacji podpisu
, wynikało, iż obie te osoby posiadały certyfikat podpisującego
wystawiony na własne nazwisko ze wskazaniem - Nazwa organizacji: Zakład Ubezpieczeń
Społecznych oraz kraju jako: PL.
Zamawiający w dniu 17 października 2022 r. dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej m.in.
dla części 3 postępowania oraz odrzucił ofertę Odwołującego wskazując, że pierwotnie
wykonawca „przedłożył przedmiotowe zaświadczenie, jednakże w formie niezgodnej z w
wymaganiami SWZ, tj
. wizualizację dokumentu pobranego z systemu elektronicznego ZUS,
bez ważnego podpisu elektronicznego osoby upoważnionej do wystawienia dokumentu.
Zamawiający działając na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych,
wezwał Wykonawcę do złożenia poprawnego dokumentu zaświadczenia, w formie
określonej w rozporządzeniu, pozwalającej na prawidłową weryfikację złożonych
dokumentów oraz złożonych pod nim podpisów elektronicznych. W odpowiedzi na wezwanie
Wykonawca przedłożył Zamawiającemu dokumenty, które w wyniku weryfikacji przez
Zamawiającego nie mogą być uznane za właściwe w celu oceny braku podstaw do
wykluczenia Wykonawcy. W wyniku weryfikacji podpisu pod wydanym zaświadczeniem,
Zamawiający stwierdził, że zaświadczenie zostało podpisane kwalifikowanym podpisem
elektronicznym przez inną osobę, niż wskazana na zaświadczeniu jako osoba upoważniona
do wydania zaświadczenia, tj. dokument nie został podpisany przez jego wystawcę. (…)
Ponadto, zgodnie z przyjętym orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej, wydanym na
gruncie przepisów tzw. „starej” ustawy Prawo zamówień publicznych, ale pozostającym
nadal aktualnym, tylko zaświadczenie wydane w formie elektronicznej opatrzone
bezpiecznym podpisem elektronicznym przez osobę wskazana w treści zaświadczenia do
jego wydania, które było możliwe do zweryfikowania przy wykorzystaniu oprogramowania do
weryfikacji podpisu, może i powinno posłużyć Zamawiającemu do oceny czy istnieją
przesłani wykluczenia Wykonawcy z postępowania. W przedmiotowej sprawie nie wszystkie
złożone przez Wykonawcę dokumenty, zostały pozytywnie zweryfikowane przez
Zamawiającego. Skutkiem takiego działania Wykonawcy jest odrzucenie oferty, które nie
może być w żaden sposób konwalidowane.”
Izba zważyła, co następuje:
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, poczynione ustalenia
faktyczne oraz orzekając w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba stwierdziła, iż
odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Należy podkreślić, iż zgodnie przepisem 534 ust. 1 ustawy Pzp postępowanie
odwoławcze jest postępowaniem kontradyktoryjnym - strony i uczestnicy postępowania
odwoławczego obowiązani są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których
wywodzą skutki prawne. Ciężar dowodu, zgodnie z art. 6 Kodeksu Cywilnego w zw. z art. 8
ust. 1 ustawy Pzp sp
oczywa na osobie, która z danego faktu wywodzi skutki prawne. Ciężar
dowodu rozumieć należy z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem
przekonania sądu (w tym przypadku Krajowej Izby Odwoławczej), na podstawie wskazanych
dowodów, o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami zaniechania realizacji
tego obowiązku, lub jego nieskuteczności, zaś tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny
dla strony wynik postępowania. Podkreślenia przy tym raz jeszcze wymaga, że na etapie
postępowania odwoławczego ciężar dowodu rozkłada się analogicznie do tego w
postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Powyższe reguły dowodowe doprowadziły Izbę do wniosku, iż zarzuty wobec
czynności dokonanej przez zamawiającego w stosunku do oferty Odwołującego potwierdziły
się. Wykonawca złożył prawidłowe podmiotowe środki dowodowe w postaci zaświadczeń z
ZUS
dla obu podmiotów wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia.
Odwołujący zarówno w odpowiedzi na wezwanie do złożenia podmiotowych środków
dowodowych jak i ich uzupełnienia powoływał się na te same dokumenty - zaświadczenia z
ZUS potwierdzające niezaleganie w opłacaniu składek na ubezpieczanie społeczne,
zdrowotne, Fundusz pracy i Ubezpieczeń społecznych i Fundusz Gwarantowanych
Świadczeń Pracowniczych. W uzupełnieniu przedkładając Zamawiającemu w formie
pozwalającej na prawidłową weryfikację złożonych dokumentów oraz złożonych pod nim
podpisów elektronicznych. Wobec przyznania przez Zamawiającego, że uzupełnione przez
O
dwołującego dokumenty zostały złożone w prawidłowej formie, forma złożonych
dokumentów – chociaż poświęcono jej wiele miejsca zarówno w odwołaniu jak też w
odpowiedzi na odwołanie, nie stanowi więc elementu sporu. Bezsporne jest, że uzupełniając
dokumenty
Odwołujący zadośćuczynił żądaniu Zamawiającego, wobec tego Izba uznała za
niecelowe
rozstrzyganie kwestii czy złożone na pierwsze wezwanie dokumenty były złożone
prawidłowej formie.
Kwestią sporną, w niniejszej sprawie jest ocena złożonych dokumentów, a de facto
jednego zaświadczenia dotyczącego F.H.U. „BRUK-BUD” P.S. tj. zaświadczenia o
niezaleganiu w opłacaniu składek nr 450171ZN22/0002082, wystawionego w dniu 16
sierpnia 2022 r.,
w treści którego wskazano, że pracownikiem ZUS upoważnionym do
wydania zaświadczenia jest p. M.F. a które to zaświadczenie zostało podpisane przez p. B.
D. K.
i skutków tej rozbieżności.
Zamawiający podnosił, że fakt ten wzbudził u niego wątpliwości co do tego czy jest to
osoba upoważniona do tego typu czynności. Również w toku rozprawy Zamawiający
wskazywał, że Zamawiający nie mógł zweryfikować prawdziwości tego zaświadczenia i
stwierdzić, czy osoba, która je faktycznie podpisała, była do tego uprawniona.
W oceni
e Izby, wątpliwości Zamawiającego w okolicznościach niniejszej sprawy były
nieuzasadnione. Zamawiający otrzymał dokument podpisany kwalifikowanym podpisem
elektronicznym, który wskazuje, że został on podpisany przez pracownika ZUS – fakt ten
potwierdza cer
tyfikat który został wystawiony dla danej osoby (B. D. K.) w określonej
instytucji (ZUS)
. Jednocześnie jak słusznie wskazywał Odwołujący, czego nie kwestionował,
ani Zamawiający ani Przystępujący prawdziwość przedmiotowego zaświadczenia mogła
zostać zweryfikowana przez Zamawiającego zgodnie z przepisami ustawy o ubezpieczeniu
społecznym (art. 50 ust. 4b. Zakład umożliwia weryfikację zaświadczenia lub decyzji, (…),
przez udostępnioną przez Zakład stronę internetową, po podaniu:
1)
danych identyfikujących zaświadczenie albo decyzję;
2)
typu identyfikatora płatnika składek i jego numeru;
3)
daty wydania zaświadczenia lub decyzji.).
D
owód takiej pozytywnej weryfikacji przez ZUS, został przedstawiony przez
Odwołującego w toku rozprawy. Weryfikacja ta potwierdza, wydanie zaświadczenia o
niezaleganiu
w opłacaniu składek dla płatnika o określonych identyfikatorach z
jednoczesnym podaniem danych dot. zaświadczenia tj. jego numeru i daty wydania. Dane te
s
ą zgodne z danymi zaświadczenie przedłożonego przez odwołującego Zamawiającemu.
Dostrzeżenia wymaga, że z informacji ogólnie odstępnych na stronie ZUS dot.
uzyskania z
aświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek wydawanego przez ZUS
wynika, że wydawane zaświadczenie jest potwierdzone podpisem kwalifikowanym osoby
uprawnionej do jego wydania
cyt. „Zaświadczenie w wersji papierowej wystawia placówka
ZUS właściwa do obsługi Twojego wniosku. Gdy złożysz dyspozycję odbioru osobistego i nie
odbierzesz
decyzji w ciągu 7 dni, od złożenia wniosku, wyślemy ją pocztą tradycyjną na Twój
adres. Możesz je też otrzymać w postaci dokumentu elektronicznego w formacie xml. Będzie
ono potwierdzone podpisem kwalifikowanym osoby uprawnionej do jego wydania.
”
Ponadto dokumenty
urzędowe, a takim niewątpliwie jest omawiane zaświadczenie
korzystają z domniemania prawdziwości. Tym samym można wnioskować, że to
domniemanie
rozciąga się na okoliczność, że osoba podpisująca określone zaświadczenie,
w imieniu instytucji uprawnionej do wydania dokumentu, jest osob
ą uprawnioną do
wystawienia takiego zaświadczenia. Zamawiający nie wykazał, iż było inaczej, tzn. aby
zaświadczenie było nieprawdziwe czy też osoba je podpisująca nie posiadała uprawnień do
dokonania tej czynności, a wobec tego, że to na nim spoczywał ciężar dowodu w tym
zakresie, gdyż to on powoływał się na te okoliczności w odrzuceniu oferty Odwołującego,
odwołanie należało uznać za zasadne. Tym samym, brak jest podstaw do stwierdzenia, że
wykonawca nie przedłożył Zamawiającemu dokumentu właściwego w celu oceny braku
podstaw do wykluczenia Wykonawcy.
Na marginesie wskazać należy, że jeśli Zamawiający miał wątpliwości (abstrahując
od tego czy
były one uzasadnione czy też nie) co do upoważnienia osoby podpisującej
zaświadczenie, mógł skorzystać z uprawnień nadanych mu przez ustawę Pzp tj. żądania
wyjaśnień do wykonawcy lub podmiotu wystawiającego dokument, brak żądania takich
wyjaśnień, które co do zasady nie są obowiązkiem Zamawiającego, w niektórych
okolicznościach może stanowić naruszenie ustawy Pzp. Natomiast, ich zadanie nie stanowi
naruszenia zasad prowadzenia postępowania jak wskazywał Zamawiający. W ocenie Izby
nie może stanowić podstawy odrzucenia oferty przypuszczenie Zamawiającego co do
którego nie podjął on starań co do ich udowodnienia czy chociażby wyjaśnienia.
Wobec powyższego Izba stwierdziła, iż zarzuty podniesione w odwołaniu –
naruszenie ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty
odwołującego na podstawie art. 226 ust. 1
pkt 2 lit. c) oraz art. 226 ust. 1 pkt. 6 ustawy Pzp
, znalazły potwierdzenie w zgromadzonym w
sprawie materiale dowodowym, a odwołanie podlega uwzględnieniu.
Izba wydając wyrok, nie dopuściła jako dowody wydruków z pytań i odpowiedzi z
programu Lex złożonych przez Zamawiającego, gdyż pozostałe stronom postępowania nie
mogły się z nimi zapoznać i co do nich wypowiedzieć, a ponadto były one nieistotne dla
rozstrzygnięcia sprawy.
Na podstawie art. 553 zdanie
pierwsze ustawy Pzp orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na
podstawie art. 557 i 575 ustawy Pzp oraz
§ 5 pkt 1 i 2 w zw. z § 7 ust. 1 pkt 1)
Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………………….………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 296/23 z dnia 2023-02-16
- Sygn. akt KIO 344/23 z dnia 2023-02-15
- Sygn. akt KIO 342/23 z dnia 2023-02-15
- Sygn. akt KIO 340/23 z dnia 2023-02-15
- Sygn. akt KIO 332/23 z dnia 2023-02-15
