rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2022-09-13
rok: 2022
data dokumentu: 2022-09-13
rok: 2022
sygnatury akt.:
KIO 2285/22
KIO 2285/22
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12
września 2022 r. w Warszawie odwołania
wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 31 sierpnia 2022 r. przez
wykonawc
ę Energokon-Plus sp. z o.o., ul. Ludwika Mierosławskiego 3, 41-200
Sosnowiec,
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Powiat Kartuski, ul. Dworcowa 1,
83-300 Kartuzy,
przy udziale wykonawcy FB-JELCZ sp. z o.o., ul. Polna 45, 80-209 Chwaszczyno,
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
września 2022 r. w Warszawie odwołania
wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 31 sierpnia 2022 r. przez
wykonawc
ę Energokon-Plus sp. z o.o., ul. Ludwika Mierosławskiego 3, 41-200
Sosnowiec,
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Powiat Kartuski, ul. Dworcowa 1,
83-300 Kartuzy,
przy udziale wykonawcy FB-JELCZ sp. z o.o., ul. Polna 45, 80-209 Chwaszczyno,
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
orzeka:
1. u
marza postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutów nr 4 i 5 dotyczących spełnienia
warunku udziału w postępowaniu i wprowadzenia zamawiającego w błąd,
2.
uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu dotyczącego rażąco niskiej ceny
i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
odrzucenie oferty wykonawcy FB-JELCZ sp. z o.o. na podstawie art. 224 ust. 6 w zw.
z art. 226
ust. 1 pkt 8 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz powtórzenie czynności
badania i oceny ofert,
KIO 2285/22
3.
kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Powiat Kartuski, ul. Dworcowa 1,
83-300 Kartuzy, i:
3.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego: Energokon-Plus
sp. z o.o., ul. Ludwika Mierosławskiego 3, 41-200 Sosnowiec, tytułem wpisu od
odwołania,
3.2.
zasądza od zamawiającego: Powiat Kartuski, ul. Dworcowa 1, 83-300 Kartuzy, na
rzecz
odwołującego Energokon-Plus sp. z o.o., ul. Ludwika Mierosławskiego 3, 41-200
Sosnowiec,
kwotę 13 600 zł 000 gr (słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero
groszy) tytułem zwrotu kosztów uiszczonego wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j.
Dz.U. z 2022 r. poz. 1710) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………………
KIO 2285/22
Sygn. akt KIO 2285/22
UZASADNIENIE
Zamawiający – Powiat Kartuski, ul. Dworcowa 1, 83-300 Kartuzy, prowadzi w trybie
podstawowym z możliwością negocjacji, postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
pn.
„Rozbiórka budynku produkcyjnego i dwóch obiektów pomocniczych usytuowanych
w Żukowie oraz uporządkowanie terenu po dokonanej rozbiórce”, numer referencyjny:
RZP.272.2.5.2022.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie zamówień
Publicznych w dniu 14.04.2022 r., nr 2022/BZP 00122403.
W dniu 31.08.2022
r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie
wniesione przez wykonawc
ę Energokon-Plus sp. z o.o., ul. Ludwika Mierosławskiego 3,
41-200 Sosnowiec
(dalej: „odwołujący”), w którym odwołujący zarzucił zamawiającemu
naruszenie:
1)
art. 239 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1129 ze
zm.), zwanej dalej: „ustawą Pzp”, poprzez dokonanie wyboru oferty wykonawcy
FB-JELCZ jako oferty
najkorzystniejszej w niniejszym postępowaniu, podczas gdy
podmiotowe środki dowodowe złożone w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego nie
potwierdziły spełniania przez FB-JELCZ warunków udziału w postępowaniu, o których
mowa w rozdziale XIV pkt 2 ppkt 4) lit. b) swz, albowiem robota budowlana wymieniona
w wykazie robót nie polegała na rozbiórce budynku lub/i zespołu budynków o wartości co
najmniej 500 000,00 zł brutto, a ponadto oferta ww. wykonawcy podlega odrzuceniu
z powodu rażąco niskiej ceny,
2) art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp i art. 224 ust. 6 w zw. z art. 16 pkt 1, 2 i 3 ustawy Pzp,
poprzez zaniechanie odrzucenia ofert wykonawcy FB-
JELCZ jako oferty zawierającej
rażąco niską cenę, podczas gdy treść udzielonych przez wykonawcę wyjaśnień
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę, w wyniku czego doszło do zaniechania
przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający
zachowanie uczciwej konkur
encji i równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie
z zasadami proporcjonalności i przejrzystości,
3) art. 226 ust 1 pkt 5 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty FB-JELCZ, mimo
że jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia, bowiem cena oferty nie zawiera
wszystkich elementów, jakie zamawiający wskazał w opisie przedmiotu zamówienia,
w tym
w szczególności wykonania ogrodzenia terenu rozbiórki, usługi utylizacji asfaltu,
usługi utylizacji odpadów z rozbiórki sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej,
wykonania
rozbiórki i utylizacji papy, zakupu materiału zasypowego i zasypania wykopów,
4) art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. b) w zw. z art. 116 ust. 1 i art. 112 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp, poprzez
KIO 2285/22
zaniechanie odrzucenia oferty FB-
JELCZ, która została złożona przez wykonawcę, który
nie wykazał spełniania warunku udziału w postępowaniu dotyczącego doświadczenia
w odniesieniu do zdolności technicznej lub zawodowej, w sytuacji gdy robota budowlana
wymieniona w wykaz
ie robót nie polegała na rozbiórce budynku lub/i zespołu budynków
o wartości co najmniej 500 000,00 zł brutto,
5) art. 109 ust. 1 pkt 10 ustawy
Pzp, poprzez zaniechanie wykluczenia z postępowania
FB-JELCZ,
który w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje
wprowadzające zamawiającego w błąd, polegające na zapewnieniu zamawiającego, że
w ramach zadania
pn. „Budowa magazynu w Porcie Gdański przy Nabrzeżu Wiślanym
w Gdańsku przy ul. Chodeckiego dla Krajowej Spółki Cukrowej S.A.” wykonawca
FB-
JELCZ zrealizował co najmniej jedną robotę budowlaną polegającą na rozbiórce
budynku lub/i zespołu budynków o wartości co najmniej 500 000,00 zł brutto, podczas gdy
obiekty zasobni A i zasobni za
daszonej B nie stanowią budynków w rozumieniu prawa
budowlanego, co mogło mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez
z
amawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
W szczególności odwołujący podniósł, co następuje.
„I. Zarzuty związane z rażąco niską ceną oraz brakiem zgodności treści oferty z warunkami
zamówienia.
W pierwszej kolejności Odwołujący zwraca uwagę, że w treści wezwania do złożenia
wyjaśnień RNC zawartym w piśmie z dnia 17 maja 2022 r. Zamawiający wyraźnie zaznaczył
zakres oczekiwanych
wyjaśnień, w tym dowodów, jakie FB-JELCZ miał złożyć w celu
wykazania
, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. (…)
W konsekwencji, wzywając FB-JELCZ do złożenia wyjaśnień wraz z dowodami
w zakresie wyliczenia ceny oferty Zam
awiający nie musiał powtarzać wszystkich elementów
składających się na opis przedmiotu zamówienia, którego ekonomicznym odzwierciedleniem
powinna być omawiana cena oferty. Zamawiający nie był również zobligowany do
wyszczególnienia w swoim wezwaniu konkretnych wątpliwości w zakresie ceny oferty.
Byłoby to wszak niemożliwe w świetle ryczałtowego charakteru ceny oferty. To na
wykonawcy
spoczywał ciężar wyjaśnienia wszystkich czynników wpływających na cenę
zaoferowaną w zamian za wykonanie zamówienia. FB-JELCZ, jako podmiot, o którego
pochodziła kalkulacja ceny jako jedyny był umocowany do ustalenia katalogu istotnych
czynników cenotwórczych, które w oparciu o OPZ miały wpływ na wysokość ceny. (…)
I.2.1. Brak udzielenia odpowiedzi na żądanie przedstawienia dowodów w zakresie
wyliczenia ceny
Przechodząc do omówienia poszczególnych elementów wyjaśnień udzielonych przez
FB-
JELCZ należy zwrócić uwagę, że nie spełniają one podstawowego wymagania
wynikającego z treści wezwania Zamawiającego z dnia 17 maja 2022 r., nie zawierają
KIO 2285/22
bowiem dowodów w zakresie wyliczenia ceny odnoszących się do całości zamówienia. Takie
szczątkowe wyjaśnienia (skupiające się na oszczędności w zakupie paliwa czy niskich
kosztach utylizacji gruzu) nie pozwalają bowiem na prześledzenie sposobu w jaki została
wyliczona cena oferty.
W szczególności, kosztorys (załącznik nr 1 do wyjaśnień FB-JELCZ z
dnia 19 maja 2022 r.) nie zawiera
żadnych danych, które pozwalałyby ustalić wartość
poszczególnych czynników cenotwórczych, takich jak: koszty bezpośrednie (jak chociażby:
robocizna, praca sprzętu, utylizacja poszczególnych frakcji odpadów, zakup materiału
zasypowego, organizacja zaplecza budowy i inne), koszty pośrednie czy zysk.
I.2.2. Brak wykazania szczególnego, wyjątkowego charakteru warunków
przytoczonych przez FB-JELCZ.
Odnosząc się do przedstawionych przez FB-JELCZ „wyjaśnień” należy podnieść, że
wykonawca
nie udowodnił, że okoliczności, na które się powołuje mają charakter wyjątkowy,
niedostępny innym przedsiębiorcom obecnym na rynku. (…) W przypadku zamówienia
objętego niniejszym postępowaniem, czynniki takie jak maksymalna mechanizacja prac
rozbiórkowych czy posiadanie wykwalifikowanych pracowników powinny być uwzględnione
w ofercie
każdego wykonawcy, gdyż rozbiórki obiektów budowlanych nie mogą być
realizowane bez dysponowania opisanymi zasobami.
I.2.3. Brak wykazania wpływu warunków przytoczonych przez FB-JELCZ na
możliwość obniżenia ceny.
Po drugie, należy zauważyć, że wykonawca FB-JELCZ nie udowodnił jaki konkretnie
wpływ na wysokość ceny miały poszczególne okoliczności, na które wykonawca powołał się
w swoich
wyjaśnieniach. (…) Analogicznie, w przypadku zamówienia objętego niniejszym
postępowaniem, czynniki takie użycie maszyn wyburzeniowych, ładujących i samochodów
ciężarowych oraz posiadanie własnego sprzętu i środków transportu powinny być
uwzględnione w ofercie każdego wykonawcy, gdyż rozbiórki budynków nie mogą być
realizowane bez dysponowania opisanymi zasobami. Co więcej, tego rodzaju okoliczności
nie należą do kategorii faktów notoryjnych (niektórzy wykonawcy bazują na sprzęcie i innych
zasobach posiadanych przez
podwykonawców), a w związku z tym powinny zostać
udowodnione.
I. 2.4. Brak wykazania istnienia warunków przytoczonych przez FB-JELCZ.
W konsekwencji, Odwołujący podkreśla, że wykonawca FB-JELCZ nie przedstawił
dowodów na istnienie okoliczności, które w jego ocenie miały mieć wpływ na wysokość ceny.
W szczególności, wykonawca nie udowodnił, że dysponuje własnym sprzętem budowlanym,
koparkami, kruszarką oraz własnym transportem ponagabarytowym (niezbędnym do
przewiezienia sprzętu na teren rozbiórki). Wśród załączników do wyjaśnień brakuje dowodów
potwierdzających te okoliczności (np. wykaz środków trwałych, kopia umów leasingu itp.,
dowody rejestracyjne pojazdów).
KIO 2285/22
Reasumuj
ąc, okoliczności przywołane w wyjaśnieniach nie zostały przez FB-JELCZ
w żaden sposób udowodnione. Nawet gdyby zostały udowodnione, to nie przedstawiają one
żadnej wartości dla oceny tej oferty w kontekście art. 224 ust. 5 Pzp, gdyż nie są to
okoliczności, które w jakikolwiek sposób wyróżniałyby FB-JELCZ na tle pozostałych
wykonawców funkcjonujących w tej branży. Nie są to przymioty, które dostępne są wyłącznie
firmie FB-
JELCZ i pozwalają osiągnąć przewagę konkurencyjną tak znaczną, aby
umożliwiała ona wykonanie zamówienia oraz osiągnięcie zysku.
I.2.5. Brak wykazania kosztów bezpośrednich dla całości przedmiotu zamówienia.
1) Pracownicy
Wykonawca FB-
JELCZ nie potwierdził zgodności zaoferowanej ceny z przepisami prawa
dotyczącymi kosztów pracy oraz przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia
społecznego. W szczególności, wykonawca FB-JELCZ nie wykazał zarobków pracowników
zatrudnionych w swoim przedsiębiorstwie, mimo że Zamawiający w wezwaniu do złożenia
wyjaśnień żądał również przedstawienia dowodów na poparcie wskazanych okoliczności.(…)
2) Sprzęt
Pomimo przedstawienia twierdzeń dotyczących dysponowania własnym potencjałem
sprzętowym i taborem transportowym, FB-JELCZ zaniechał przedstawiania jakichkolwiek
dowodów w celu wykazania, że dysponuje własnym zamortyzowanym sprzętem
budowlanym (np. ewidencji środków trwałych). Ponadto, nie wyjaśniono kosztów związanych
z najmem, leasingiem bądź amortyzacją, serwisem i eksploatacją ww. sprzętu. Brakuje
dowodów potwierdzających koszt transportu sprzętu na teren rozbiórki (nie wykazano
okoliczności dysponowania własnym transportem ponadgabarytowym).
Koszt pracy sprzętu nie zostały w żaden sposób ukazane w „kosztorysie” załączonym do
wyjaśnień. Wyjaśnienia nie zawierają jakichkolwiek dowodów potwierdzających rzetelność
poszczególnych stawek jednostkowych zaprezentowanych w kalkulacji.
Ponadto, wykonawca FB-
JELCZ nie udowodnił żaden sposób, że w deklarowanym terminie
wydajność pracy jego sprzętu pozwoli na wykonanie rozbiórki mechanicznej obiektów
o kubaturze opisanej w SWZ. Kalkulacja wykonawcy FB-
JELCZ opiera się zatem na jego
gołosłownych twierdzeniach w tym zakresie, które nie zostały poparte dowodami.
W konsekwencji, przedstawione wyjaśnienia nie poddają się w żaden sposób obiektywnej
kontroli. Co istotne, FB-
JELCZ nigdzie nie podaje ile i jakiego rodzaju środki transportu
posiada w swojej dyspozycji.
(…)
3) Transport odpadów oraz materiałów
Również w przypadku kosztów transportu (kosztów pracy samochodów ciężarowych)
w żaden sposób nie wyjaśniono ani nie udowodniono, że koszty te uwzględniono w cenie
oferty. Dotyczy to w szczególności kosztów transportu odpadów i kosztów przywozu
materiału do zasypania fundamentów. Wykonawca nie potwierdził, że dysponuje własnymi
KIO 2285/22
samochodami ciężarowymi (brak dowodów). Nie wiadomo jakie elementy składają się na
koszt transportu, nie wykazano kosztów zakupu paliwa (którego ceny dynamicznie rosną),
amortyzacji, kosztów serwisu, ubezpieczenia. W konsekwencji, wykonawca FB-JELCZ nie
wyjaśnił konkretnie i wyczerpująco zarówno kosztów pracy sprzętu i samochodów
ciężarowych jak i kosztów pracy operatów.
4) Utylizacja odpadów
Wykonawca FB-
JELCZ, nie udowodnił Zamawiającemu, że zamierza zgodnie z prawem i na
warunkach rynkowych wyko
nać utylizację odpadów pochodzących z rozbiórki, innych niż
gruz. Wykonawca FB-JELCZ
nie przedstawił oferty (lub innego dowodu) na potwierdzenie
kosztów utylizacji innych odpadów powstających w czasie rozbiórki, w tym więźby dachowej,
papy, szkła i zmieszanych odpadów budowlanych oraz odpadów komunalnych zalegających
w likwidowanym budynku.
Do wyjaśnień RNC nie załączono żadnych dowodów potwierdzających koszty utylizacji
odpadów. W „wyjaśnieniach” brakuje informacji kto i za jaką cenę zajmie się utylizacją
odpadów pochodzących z rozbiórki. Wszystkie materiały z rozbiórki bezwzględnie muszą być
poddane utylizacji, na co wykonawca
zobowiązany jest przedstawić Zamawiającemu
dokumenty potwierdzające utylizację. Pozycja „wywóz śmieci” może odnosić się co najwyżej
do „wywozu” odpadów komunalnych zalegających w likwidowanym budynku, jednak z całą
pewnością nie obejmuje kategorii odpadów pobudowlanych, takich jak papa czy asfalt. Poza
tym pojęcie „wywozu” nie obejmuje utylizacji odpadów, tj. przekazania ich podmiotowi
wykonującemu działalność regulowaną na podstawie stosownego pozwolenia.
Asfalt
Z kosztorysu inwestorskiego i przedmiaru wynika, że do rozbiórki przeznaczona jest
nawierzchnia
asfaltowa o powierzchni 11 300m2 o grubości warstwy asfaltu 7 cm. Oznacza
to, że cena oferty powinna uwzględniać koszty utylizacji asfaltu (bez podbudowy) w ilości ok.
791 m3 (11300 m2 x 0,07 = 791 m3).
Przy zastosowaniu współczynnika 1,4t (a jest to
minimalny wskaźnik) otrzymujemy odpad asfaltowy o masie min. 1107 ton. Przyjmując
mi
nimalny koszt utylizacji asfaltu (30 zł a tonę), oznacza to niedoszacowanie ceny oferty na
poziomie 33 210 zł.
Papa
W swoich wyjaśnieniach wykonawca FB-JELCZ całkowicie pominął kwestię ręcznego
demontażu papy znajdującej się na dachu budynku (w sumie 10 540 m2) oraz utylizacji papy
rozbiórkowej, co należało odczytać z pkt 13 kosztorysu inwestorskiego. Wykonawca pominął
w cenie oferty koszty utylizacji znacznej ilości papy odpadowej w ilości ok. 158,1 t..
Minimalny koszt utylizacji papy (bez transportu), na
który trzeba mieć zezwolenie, wynosi
600 zł netto x 158,1 ton = 94 860 zł
Materiały z rozbiórki sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej
KIO 2285/22
Z kosztorysu załączonego wyjaśnień FB-JELCZ wynika, że wykonawca zaoferował jedynie
rozbiórkę sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej, lecz nie zapewnił utylizacji odpadów
wytworzonych podczas tej
rozbiórki.
5) Zakup materiałów, w tym wykonanie zasypania miejsc po likwidowanych budynkach
Wykonawca FB-
JELCZ całkowicie pominął koszty związane z zakupem materiałów oraz
wykonaniem zasypki
miejsc, które powstaną po rozbiórce budynków (w tym fundamenty,
piwnice).
(…)
6) Koszty wykonania ogrodzenia terenu rozbiórki
Z kosztorysu załączonego wyjaśnień FB-JELCZ wynika, że wykonawca FB-JELCZ
całkowicie pominął koszty związane wykonaniem ogrodzenia terenu rozbiórki, pomimo że
taki element został opisany w OPZ.
7)„Bon” na zakup paliwa udzielony przez Gesso Sp. z o.o.
Odnosząc się do fragmentu wyjaśnień RNC przedstawionych przez FB-JELCZ w
przedmiocie posiadania
szczególnie korzystnych warunków zakupu paliwa od firmy Gesso
Sp. z o.o. należy zwrócić uwagę na brak wiarygodnych przesłanek uzasadniających
możliwość obniżenia ceny oferty ze względu na „bon” paliwowy.
Po pierwsze, w świetle zasad doświadczenia życiowego całkowicie niewiarygodnie brzmią
twierdzenia FB-
JELCZ dotyczące udzielenia mu „bonu” o wartości 50 000,00 zł przez
sprzedawcę paliwa (Gesso Sp. z o.o.). Tego rodzaju bon na zakup paliwa (udzielony
rzekomo w Nowym Roku) stanowi okoliczność zupełnie nieprawdopodobną i niespotykaną
na rynku. O ile w obrocie funkcjonują mechanizmy pozwalające na indywidualne
negocjowanie cen jednostkowych paliwa (czy to z uwagi na długoletnią współpracę czy też
znaczny wolumen zakupów), o tyle zupełnie nie spotykane jest proponowanie nabywcom
„bonu” pozwalającego na bezpłatny zakup paliwa do określonego limitu kwotowego.
Po drugie, warto zauważyć, że „bon” o wartości 50 000,00 zł netto odpowiada zakupowi
paliwa w ilości ok. 7 898 l (przyjmując cenę 1 litra ON z wyjaśnień FB-JELCZ wynoszącą
6,33 z
ł netto). Zasady logicznego rozumowania nakazują krytycznie ocenić prawdziwość
twierdzeń o udzieleniu „bonu”, zwłaszcza że posiadając od dawna taki bon (czyli obietnicę
udzielenia rabatu), FB-
JELCZ dotychczas nie zrealizował „bonu”, zostawiając sobie tę
mo
żliwość akurat na pokrycie kosztów paliwa na potrzeby rozbiórki w Żukowie.
8) Koszty utylizacji gruzu
Równie ostrożnie należy ocenić wiarygodność dowodu z dokumentu w postaci oferty na
odbiór gruzu, która istotni odbiega od cen rynkowych. Zauważyć należy, że wystawcą oferty
jest EKO-KRUSZ s.c. A. i S. B.
, zaś jednym ze wspólników FB-JELCZ Sp. z o. o. również
jest S. B. S. B.
reprezentuje zatem zarówno firmę FB-JELCZ Sp. z o. o. (jako członek
zarządu) oraz podmiot udzielający wykonawcy oferty na odbiór gruzu od FB-JELCZ).
Wykonawca Enerokon-Plus Sp. z o.o.
zwrócił się do EKO-KRUSZ z zapytaniem o możliwość
KIO 2285/22
przyjęcia gruzu, jednak spotkał się z odmową „ze względu na podpisane 3-y miesięczne
umowy ze stałymi dostawcami na dostawę gruzu”.(…)
Reasumując, skoro wykonawca FB-JELCZ nie udowodnił szeregu czynników
kosztotwórczych składających się na koszty realizacji zamówienia, to Zamawiający nie miał
podstaw do uznania, że jego oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej. Wykonawca nie
przedłożył
żadnych
dowodów
potwierdzających
rzetelność
zaoferowanej
ceny
(w szczególności nie wykazał wyjątkowych okoliczności, które miałyby spowodować
obniżenie cen). W miejsce dowodów (wyraźnie wskazanych z pismach Zamawiającego),
wykonawca
powołuje się gołosłownie na swoje zaplecze techniczne, doświadczenie i
możliwości organizacyjne.
II. Zarzuty związane z brakiem wykazania spełniania warunków działu
w postępowaniu oraz wprowadzeniem Zamawiającego w błąd.
W ocenie Odwołującego oferta FB-JELCZ podlega odrzuceniu również z tego
względu, że została złożona przez wykonawcę niespełniającego warunków udziału
w postępowaniu, bowiem FB-JELCZ nie wykazał się wykonaniem nie wcześniej niż w
okresie ostatnich pięciu lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, co najmniej jednej roboty budowlanej
polegającej na rozbiórce budynku lub/i zespołu budynków o wartości co najmniej 500 000,00
zł brutto. Mało tego, Zamawiający zobowiązany jest podjąć decyzję o wykluczeniu
wykonawcy FB-JELCZ
z postępowania, który w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa
przedstawił informacje wprowadzające Zamawiającego w błąd, polegające na zapewnieniu
Zamawiającego, że w ramach zadania pn. „Budowa magazynu w Porcie Gdański przy
Nabrzeżu Wiślanym w Gdańsku przy ul. Chodeckiego dla Krajowej Spółki Cukrowej S.A.”
wykonawca FB-
JELCZ zrealizował co najmniej jedną robotę budowlaną polegającą na
rozbiórce budynku lub/i zespołu budynków o wartości co najmniej 500 000,00 zł brutto,
podczas gdy
obiekty zasobni A i zasobni zadaszonej B nie stanowią budynków w rozumieniu
prawa budowlanego, co
mogło mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez
Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Obiekty takie jak zasobnie
portowe nie stanowią budynków w rozumieniu prawa budowlanego, podczas gdy wykonawca
FB-
JELCZ zapewnił Zamawiającego, że jest inaczej. W konsekwencji, wykonawca
poinformował Zamawiającego, że spełnia warunki udziału w postępowaniu, albowiem
wartość rozbiórki (prawdopodobnie obu zasobni) wynosiła 858 651,00 zł netto, 1 056 140,73
zł brutto. W przypadku gdy zasobnie okazałyby się nie spełniać definicji budynku
w rozumieniu prawa budowlanego,
powyższe zachowanie wykonawcy mogło mieć istotny
wpływ na decyzje podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie
zamówienia, albowiem skutkowało dokonaniem wyboru oferty FB-JELCZ. (…)”
KIO 2285/22
W związku z powyższym odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
2) odrzucenia ofert wykonawcy FB-JELCZ,
3) wykluczenia FB-
JELCZ z postępowania,
4)
powtórzenia czynności oceny ofert i wyboru oferty najkorzystniejszej.
Pismem z dnia 05.09.2022 r. wykonawca FB-JELCZ sp. z o.o., ul. Polna 45, 80-209
Chwaszczyno (
dalej: „przystępujący”), zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego
po stronie zamawiającego. Izba stwierdziła, że przystąpienie zostało dokonane skutecznie.
Pismem z dnia 09.09.2022 r.
zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o jego oddalenie.
Pismem z dnia 09.09.2022 r. przystępujący przedstawił swoją
argumentację.
W trakcie rozprawy strony
i przystępujący podtrzymali swoje stanowiska w zakresie
zarzutu dotyczącego rażąco niskiej ceny.
Ponadto
odwołujący cofnął zarzuty nr 4 i 5 dotyczące spełnienia warunku udziału
w postępowaniu i wprowadzenia zamawiającego w błąd, zatem w tym zakresie
postępowanie odwoławcze podlegało umorzeniu na podstawie art. 568 pkt 1 ustawy Pzp.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
Przedmiotem zamówienia jest rozbiórka budynku produkcyjnego i dwóch obiektów
pomocniczych usytuowanych w Żukowie oraz uporządkowanie terenu po niej.
W pkt XIX swz zamawiający wskazał m.in.:
1.
Wykonawca w Formularzu ofertowym podaje cenę ryczałtową w rozumieniu art. 632
ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.)
brutto za całość zamówienia.
2.
Cena ofertowa musi zawierać wszystkie składniki cenotwórcze oraz należny podatek VAT
(dotyczy
ceny brutto), w przypadku kiedy występuje. Nieuwzględnienie przez wykonawcę
jakichkolwiek kosztów związanych z wykonaniem przedmiotu zamówienia na etapie złożenia
oferty, nie będzie podstawą roszczeń wykonawcy w stosunku do zamawiającego, zarówno
w trakcie realizacji przedmiotu zamówienia, jak i po jego wykonaniu.
W postępowaniu złożono 17 ofert z cenami od 190.000,00 zł brutto do 4.317.072,60
zł brutto. Kwota przeznaczona na sfinansowanie zamówienia wynosi 5.484.988,51 zł brutto.
KIO 2285/22
Przystępujący złożył ofertę z ceną 1.894.202,41 zł brutto, zaś odwołujący – z ceną
3.136.500,00 zł brutto.
Wartość szacunkowa zamówienia wynosi 4.459.340,25 zł netto, co stanowi
5.484.988,51 zł brutto. Średnia arytmetyczna ofert wynosi 1.676.371,64 zł brutto. Cena oferty
przystępującego jest więc o 65,47% niższa od wartości szacunkowej zamówienia
powiększonej o VAT oraz o 11,5% wyższa od średniej arytmetycznej ofert.
Pismem z dnia 17.05.2022 r. zamawi
ający, na podstawie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp,
wezwał przystępującego do złożenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, w przedmiocie
ceny jego oferty.
Pismem z dnia 19
.05.2022 r. przystępujący udzielił wyjaśnień:
„Firma FB-JELCZ Sp. z o. o. oświadcza, że całość zamówienia wykona siłami własnymi.
Uwzględniając wszystkie założenia, i naszą kalkulację na etapie ofertowania realizacji
Inwestycji Firma FB-
JELCZ Sp. z o. o. podtrzymuje wykonanie zamówienia za cenę: brutto:
1 894 202,41 zł
W celu potwierdzenia k
alkulacji poniżej przedstawiamy składniki cenotwórcze:
1. Kosztorys ofertowy(zał. nr 1)
2. Koszt paliwa: Firma FB-
JELCZ Sp. z o. o. posiada własne zbiorniki paliw, co wiąże się
z hurtowym zakupem oleju napędowego, dlatego też koszta eksploatacyjne samochodów i
maszyn są niższe niż przy użytkowaniu zewnętrznych stacji paliwowych (zał. nr 2)
3. Lokalizacja w/w zadania jest blisko siedziby naszej firmy, co ułatwia koordynację prac i
obniża koszty realizacji zadania(zał. nr 3)
4. Oświadczamy, iż posiadamy własny park maszynowy:
-
koparki gąsienicowe
-
koparki kołowe
- koparko-
ładowarki
-
ładowarki
-
mini koparki na gąsienicach gumowych
- kruszarki
- przesiewacze
-
młoty wyburzeniowe
-
szczęki kruszące oraz flotę samochodów ciężarowych:
- samochody
samowyładowcze
- samochody dostawcze
-
samochody z naczepami, niskopodwoziówka, platforma do przewozu materiałów
- samochody typu hakowiec wraz z kontenerami na odpady co automatycznie niweluje
koszta związane z wynajmem sprzętu.
KIO 2285/22
5.Współpracujemy ze składem recyklingu i kruszyw EKO-KRUSZ s.c. A.S. B., dzięki czemu
ponosimy
niższe koszta utylizacji odpadów (zał. nr 4).
6. Oświadczamy, że wszyscy pracownicy firmy przewidziani na w/w zadanie są zatrudnieni
na umowę o pracę co wiąże się z pełną dyspozycyjnością w zasobach ludzkich oraz o
zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej. (zał. nr 5). Ponadto każdy z pracowników posiada aktualne badania lekarskie
orzeczenie o zdolności do wykonywania pracy, szkolenia bezpieczeństwa i higieny pracy
(BHP), oraz wiedzę niezbędną do prawidłowego wykonania robót. (zał. nr 6)
7. Informujemy, iż posiadamy polisę ubezpieczeniową na kwotę 5 000 000,00 zł (zał. nr 7).
8. Oświadczenie odnośnie zgodności wykonania zamówienia z przepisami z zakresu prawa
pracy i
zabezpieczenia społecznego (zał. nr 8).
Poniżej, w załącznikach przedstawiamy dokumenty które potwierdzają zasoby posiadane
przez firm
ę FB-JELCZ Sp. z o. o. z siedzibą w Chwaszczynie przy ul. Polnej 45.:
Zał. nr 1. Kosztorys
Zał. nr 2. Faktura VAT zakupowa z dnia 12.05.2022 r.- dokumentująca cenę paliwa
Zał. nr 3. Mapka – potwierdzająca odległość
Zał. nr 4. Oświadczenie EKO-KRUSZ – utylizacja odpadów
Zał. nr 5. Zaświadczenie ZUS o ilości zatrudnionych pracowników
Zał. nr 6. Zaświadczenie BHP
Zał. nr 7. Polisa OC
Zał. nr 8. Oświadczenie.”
Pismem z dnia 02.06.2022 r. zamawiający ponownie wezwał przystępującego do
złożenia wyjaśnień w przedmiocie ceny jego oferty z uwagi na to, że poprzednio złożone
„nie uwiarygodniają w sposób wystarczający realizacji przedmiotowego zamówienia
w zaoferowanej cenie
”. Zamawiający wezwał o wyjaśnienia dotyczące:
„1) kosztów paliwa. Z faktury nr GD4/22/05/041 z dnia 12.05.2022 r. dołączonej do wyjaśnień
nie wynika aby Wykonawca posiadał jakieś ceny hurtowe, upusty o których pisze w pkt 2
Wyjaśnień. Cena netto bez rabatu (kol. 6) jest taka sama jak cena jedn. netto (kol. 8). Poza
tym w kol. 7 tj. Narzut Rabat (%) widnieje 0,00.
2)
posiadania własnych zbiorników paliw. Jak przekłada się posiadanie własnych zbiorników
paliw na wykonanie przedmiotowego zamówienia w zaoferowanej cenie”.
Pismem z dnia 07.06.2022 r. przystępujący udzielił wyjaśnień:
„1) Firma FB-JELCZ Sp. z o. o. informuję, iż na fakturze nie jest oznaczony rabat, lecz cena
paliwa zakupionego przez nas jest niższa od cen paliw na stacjach, co udowodnimy poniżej:
Koszt paliwa. Przedstawiona Państwu faktura nr GD4/22/05/041 z dnia 12.05.2022 r.
KIO 2285/22
pokazuje cenę już po rabacie dlatego też w rubryce „narzut / rabat” widnieje 0%. Cena
w hurcie ORLEN z dnia
12.05.2022 wynosi 6,582 zł za litr w fakturze widnieje kwota 6,330 zł
za litr, różnica w cenie jest już o 0,252 gr mniejsza niż w hurcie (w załączniku nr 1 wydruk
archiwalny cen paliw z ORLEN).
Cena oleju napędowego zgodnie z fakturą nr GD4/22/05/041 z dnia 12.05.2022 wynosi 6
330,00 zł / m 3 czyli w przeliczeniu 6,33 zł / I netto + 8% VAT czyli 6,84 zł brutto. Cena na
stacjach w tym okresie wynosiła 7,03 zł / I netto, czyli 7,59 zł / I brutto, na potwierdzenie
czego załączamy fakturę nr 7914/F/237/22 z dnia 11.05.2022. Jak widać różnica wynosi 0,75
zł. Zbiornik paliwowy samochodu ciężarowego ma pojemność około 600 1, więc różnica
cenowa przy tankowaniu pełnego zbiornika wynosi aż 450,00 zł. Przy większej ilości aut
redukuje to znacznie koszty Inwestycji, co również udowodnimy poniżej:
Szacunkowa ilość odpadów na przewidzianej inwestycji to 23 832,95 t.
Samochód podczas jednego kursu może załadować 24 tony. Ilość kursów przy powyższej
ilości odpadów wynosi: 994.
Odległość zakładu utylizacji (zgodnie z mapką — załącznik nr 7) wynosi 14 km, odległość w
dwie strony: 28 km.
Ilość kursów x odległość = 994 x 28 km = 27 832,00 km
Samochód spala 38 1 / 100 km.
Zużyte paliwo przy powyższej Inwestycji wyniesie: 10 576,16 1.
Licząc koszty przy cenach paliwa w jakich skupuje je firma FB-JELCZ Sp. z o. o. zużyte
paliwo wyniesie:
72 340,93 zł.
Dodatkowo załączamy oświadczenie firmy GESSO Sp. z o. o. (zał. nr 2), które informuje
Zamawiającego o bonie paliwowym o wartości 50 000,00 zł czyli odliczając od kwoty
72 340,93 zł — 50 000,00 zł firma FB-JELCZ Sp. z o. o. przeznaczy na powyższa Inwestycję
22 340,
93 zł na paliwo (zał. nr 3).
2)
Ze względu na posiadanie przez firmę FB-JELCZ Sp. z o. o. własnych zbiorników
paliwowych o łącznej pojemności 22 000,00 litrów jesteśmy w stanie po podpisaniu umowy
zgromadzić duże ilości oleju napędowego i wykonać zadanie nie obawiając się o wzrost cen
paliw oraz niespodziewaną inflację. Jednocześnie posiadanie własnych zbiorników ma także
duży wpływ logistyczny tzn. każde auto na koniec dnia musi być zatankowane do pełna co
pozwala na ograniczenie czasu jaki musiałby by poświęcić kierowca na tankowanie na
stacjach zewnętrznych (zbaczanie z trasy w poszukiwaniu CPNu, oczekiwanie na
tankowanie, płatność, czas oczekiwania na dokument — fakturę VAT).
3)
Nasza firma posiada nową bezawaryjną flotę, której emisja spalin mieści się w normach
EURO 6, przez co też spalanie jest o wiele niższe i bardziej ekologiczne.
4)
Jesteśmy firmą z 30 letnim doświadczeniem, posiadamy wykwalifikowaną kadrę
pracowniczą oraz kierowników robót z wieloletnim doświadczeniem. Ponadto realizowaliśmy
KIO 2285/22
liczne
inwestycje publiczne, które były zakończone zawsze w terminie oraz Zamawiający
cenili sobie naszą współpracę.
5) Od początku istnienia firmy EKO-KRUSZ s.c. nawiązaliśmy ścisłą współpracę. EKO-
KRUSZ posiada wszelkie niezbędne decyzje na przetwarzanie i zbieranie odpadów oraz
wystawia niezbędne karty przekazania odpadów.
Odległość EKO-KRUSZ od naszej firmy wynosi 1,2 km (załącznik — mapa nr 1), a od
Inwestycji 14 (załącznik — mapa nr 2) km. Spośród konkurencji jesteśmy firmą, która ma
najkrótszą trasę do pokonania w celu wywozu i utylizacji materiałów. Odległość 14 km
w jedną stronę jest bardzo krótka i zajmuje mato czasu ponieważ w godzinach porannych
wynosi ok 13 minut zaś w godzinach większego natężenia ruchu od 18 minut do 23 minut w
jed
ną stronę. Wyspecjalizowana kadra naszych pracowników w tym operatorów jest w stanie
załadować auto odpadem z rozbiórki w 10 minut. Tak więc 1 kurs auta z przejazdem (tam i z
powrotem) oraz załadunkiem kształtuje się w granicach od 45 minut do 1 godziny.
D
ysponujemy bardzo dużą flotą samochodów ciężarowych w tym: 3-oś, 4-oś, łódki, hakowce
oraz kontenery na odpady o pojemnościach od 7 m 3 do 20 m 3 (łączna ilość kontenerów to
47 szt). Wszystkie te czynniki powodują, że jesteśmy wykonać to zadanie siłami własnymi
bez konieczności wynajmu firm zewnętrznych co ma bardzo duży wpływ na przedstawioną
cenę w kosztorysie.
Uwzględniając wszystkie założenia, i naszą kalkulację na etapie ofertowania realizacji
Inwestycji Firma FBJELCZ Sp. z o. o. podtrzymuje wykonanie
zamówienia za cenę: brutto:
1 894 202,41 zł
Spis załączników:
1. Hurtowe ceny paliw
2.
Oświadczenie Gesso Sp. z o. o.
3.
Oświadczenie FB-JELCZ Sp. z o. o.
4. Faktura paliwowa GD4/22/05/041 z dnia 12.05.2022
5. Faktura paliwowa 7914/F/237/22 z dnia 11.05.2022
6. Mapa nr 1
7. Mapa nr 2
.”
Pismem z dnia 30.06.2022 r. z
amawiający poinformował o wyborze najkorzystniejszej
oferty, a także o odrzuceniu 15 ofert, w tym oferty przystępującego. Oferta ta została
odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp,
a w uzasadnieniu zamawiający wskazał: „Złożone przez Wykonawcę wyjaśnienia wraz
z dowodami nie uzasadniają w sposób wystarczający podanej w ofercie ceny. Wyjaśnienia
udzie
lone przez Wykonawcę z dnia 19.05.2022 r. oraz z dnia 7.06.2022 r. w zakresie rażąco
niskiej
ceny nie były wyczerpujące, konkretne i przekonujące dla Zamawiającego aby
KIO 2285/22
wykonać przedmiot zamówienia w zaoferowanej cenie. W związku z powyższym Oferta
zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia”.
W dniu 05.07.2022 r. przystępujący wniósł odwołanie zarzucając zamawiającemu
niezasadne odrzucenie jego oferty oraz ogólnikowe uzasadnienie czynności odrzucenia.
Wyrokiem z dnia 19.07.2022 r. (sygn.
akt KIO 1783/22) Izba uwzględniła zarzut dotyczący
niewystarczającego uzasadnienia czynności odrzucenia oferty i nakazała zamawiającemu
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, unieważnienie czynności
odrzucenia oferty FB-JELCZ
oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
z uwzględnieniem oferty złożonej przez tego wykonawcę.
W
wyniku powtórzenia czynności oceny ofert, pismem z dnia 26.08.2022 r.
zamawiający poinformował o odrzuceniu 14 ofert i wyborze jako najkorzystniejszej oferty
przystępującego.
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając na rozprawie złożone odwołanie
i uwzględniając dokumentację z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz stanowiska stron
i przystępującego złożone na piśmie i podane do
protokołu rozprawy, zważyła, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła wystąpienie przesłanek z art. 505 ust. 1 ustawy
Pzp, tj. istnienie po stronie odwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwość
poniesienia przez niego szkody z uwagi na kwestionowane zaniechanie
zamawiającego.
Ponadto
Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek ustawowych
skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 528 ustawy Pzp.
Zgodnie z art. 224 ust. 1, 3, 5 i 6 ustawy Pzp:
1. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco
niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający żąda od
wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub
ich istotny
ch części składowych.
3. Wyjaśnienia, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć w szczególności:
1) zarządzania procesem produkcji, świadczonych usług lub metody budowy;
2) wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw, usług albo
zw
iązanych z realizacją robót budowlanych;
KIO 2285/22
3) oryginalności dostaw, usług lub robót budowlanych oferowanych przez wykonawcę;
4) zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o
minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207) lub przepisów odrębnych
właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie;
5) zgodności z prawem w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących
pomocy publicznej;
6) zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
7) zgodności z przepisami z zakresu ochrony środowiska;
8) wypełniania obowiązków związanych z powierzeniem wykonania części zamówienia
podwykonawcy.
5. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na
wykonawcy.
6. Odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy,
który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz
z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 5 i pkt 8 ustawy Pzp, z
amawiający odrzuca ofertę, jeżeli:
5) jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia,
8) zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W pierwszej kolejności należy odnieść się do kwestii zapadłego w tym samym
postępowaniu wyroku KIO z dnia 19.07.2022 r. o sygn. akt 1783/22. Należy podkreślić, że
wbrew argumentacji zamawiającego i przystępującego w wyroku tym Izba nie odnosiła się i
nie rozstrzygnęła zarzutu dotyczącego rażąco niskiej ceny w ofercie przystępującego. Izba
rozstrzygnęła wyłącznie zarzut dotyczący niewystarczającego uzasadnienia faktycznego
w piśmie z dnia 30.06.2022 r. informującym o odrzuceniu oferty przystępującego.
Z
amawiający i przystępujący cytowali podczas rozprawy fragment ww. wyroku: „Zdaniem
Izby tego rodzaju uzasadnienie czynności odrzucenia możliwe byłoby co najwyżej w sytuacji
gdyby i same wyjaśnienia były kilkuzdaniowe, nie poparte jakimikolwiek dowodami, tak, że
zamawiający nie byłby w stanie odnieść się do nich merytorycznie w bardziej szczegółowy
sposób. Dostrzeżenia wymagało jednak, że w analizowanym postępowaniu odwołujący
składał zamawiającemu 19 maja 2022 r. oraz 7 czerwca 2022 r. merytoryczne wyjaśnienia
ceny ofertowej obr
azujące sposób kalkulowania przez niego tej ceny, które popierał
załączanymi przez siebie dowodami.”. Należy zauważyć, że w ww. fragmencie Izba
wskazała jedynie, że jednozdaniowe uzasadnienie pisma o odrzuceniu oferty byłoby
KIO 2285/22
wystarczające, gdyby wyjaśnienia przystępującego były kilkuzdaniowe i niepoparte
dowodami, natomiast w sytuacji gdy wyjaśnienia te zawierały treści merytoryczne i załączone
dowody, uzasadnienie odrzucenia oferty
było, zdaniem Izby, zbyt lakoniczne. W żadnym
miejscu tego wyroku Izba nie
dokonała jednak oceny, że złożone przez przystępującego
wyjaśnienia są rzetelne i potwierdzają realność ceny jego oferty. W szczególności wskazany
przez Izbę fakt, że wyjaśnienia te zawierały jakieś treści merytoryczne i jakieś załączone
dowody, nie oznacza automatycznie stwierdz
enia przez Izbę, że ww. treści i dowody są
wyczerpujące, konkretne, wiarygodne i przekonujące co do rzetelnej kalkulacji ceny przez
przystępującego. Ww. treści merytoryczne i załączone dowody obligowały natomiast
zamawiającego do podania pełnego i konkretnego uzasadnienia faktycznego czynności
odrzucenia oferty, o czym świadczy inny fragment tegoż wyroku: „Tak zebrany materiał
dowodowy powinien stanowić podstawę ustalenia przez zamawiającego czy obala
domniemanie zaoferowania rażąco niskiej ceny czy też nie. Jeśli zamawiający, z sobie tylko
znanych powodów, doszedł do wniosku, że powyższe domniemanie nie zostało obalone, to
powinien jak najbardziej szczegółowo opisać, dlaczego tak uważa. Jeśli zamawiający
doszedł do wniosku, że wyjaśnienia były niewyczerpujące, to powinien wskazać, jakich
konkretnie elementów w wyjaśnieniach zabrakło i dlaczego uważa, że powinny się one tam
znaleźć. Jeśli wyjaśnienia były niekonkretne i nieprzekonujące to zamawiający również
powinien umieć wyjaśnić, dlaczego ocenia je jako niewiarygodne, z jakich powodów
odmawia wiarygodności przedstawionym wyjaśnieniom czy dowodom. Tego rodzaju
argumentacji próżno było szukać w jednozdaniowym uzasadnieniu czynności odrzucenia
oferty odwołującego z dnia 30 czerwca 2022 r.” Z powodu właśnie niewystarczającego
uzasadnienia czynności odrzucenia oferty Izba w wyroku KIO 1783/22 „stwierdziła, że
czynność odrzucenia oferty odwołującego z takim uzasadnieniem faktycznym, jakie znalazło
się w piśmie zamawiającego z dnia 30 czerwca 2022 r., nie odpowiadała prawu i jako taka
musi zostać unieważniona, a czynność badania i oceny ofert powtórzona”.
Konkludując zatem: Izba w ww. wyroku nie rozpoznała w ogóle kwestii rażąco niskiej
ceny w ofercie przystępującego i nie dokonała oceny złożonych przez niego wyjaśnień. Izba
jedynie pokrótce opisała te wyjaśnienia, żeby wykazać brak wystarczającego uzasadnienia
faktycznego w piśmie informującym o odrzuceniu oferty przystępującego. Przy czym należy
także podkreślić, że nakazując zamawiającemu powtórzenie czynności badania i oceny ofert
z uwzględnieniem oferty wykonawcy FB-JELCZ, Izba nie nakazała dokonania wyboru tej
oferty jako najkorzystniejszej.
Zatem po zapadnięciu wyroku KIO 1783/22 i wykonaniu
czynności nakazanych przez Izbę, zamawiający mógł albo ponownie odrzucić ww. ofertę tym
razem wskazując konkretne i wyczerpujące uzasadnienie faktyczne albo uznać, że oferta ta
nie podlega odrzuceniu.
Zamawiający przyjął, że oferta przystępującego nie podlega
odrzuceniu z powodu rażąco niskiej ceny i wybrał ją jako najkorzystniejszą, co zostało
KIO 2285/22
zaskarżone w niniejszym odwołaniu z dnia 31.08.2022 r., zatem dopiero w obecnie
prowadzonym postępowaniu odwoławczym kwestia rażąco niskiej ceny zostanie przez Izbę
rozpoznana.
Jedynie na marginesie należy zauważyć, że ani zamawiający ani przystępujący nie
wnosili o odrzucenie odwołania w oparciu o art. 528 pkt 5 ustawy Pzp, co świadczy o braku
konsekwencji w świetle podnoszonej przez nich w pismach procesowych i na rozprawie
argumentacji. Nie ma to jednak zn
aczenia, gdyż jak wskazano już wyżej, w ocenie Izby
w składzie rozpoznającym niniejsze odwołanie, treść wyroku KIO 1783/22 nie dotyczyła
w ogóle oceny oferty przystępującego pod kątem rażąco niskiej ceny, zatem nie zachodziła
t
akże podstawa do odrzucenia odwołania, co Izba ustaliła z urzędu.
Przechodząc zatem do kwestii merytorycznej podniesionej w niniejszym odwołaniu,
przede wszystkim należy zauważyć, że jak podnoszono już w orzecznictwie KIO, w art. 224
ust. 5 ustawy Pzp, us
tawodawca wskazał jednoznacznie, że obowiązek wykazania, że oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy, który złożył ofertę
z ceną budzącą wątpliwości. W przepisie mowa jest o „wykazaniu”, czyli udowodnieniu, że
cena nie jest rażąco niska. Tym samym wyjaśnienia wykonawcy nie mogą stanowić jedynie
formalnej odpowiedzi na wezwanie zamawiającego, zawierającej ogólne informacje
o działalności wykonawcy lub deklaracje co do realizacji zamówienia za zaoferowaną cenę,
niepoparte stosownymi dowodami. Wyjaśnienia wykonawcy muszą być na tyle konkretne i
szczegółowe, aby na ich podstawie zamawiający był w stanie dowiedzieć się, jakie
okoliczności właściwe wzywanemu do wyjaśnień wykonawcy, spowodowały obniżenie ceny
jego oferty, w jaki sposób okoliczności te spowodowały obniżenie ceny i jakich oszczędności
wykonawca mógł dzięki nim dokonać. W zależności od charakteru przedmiotu zamówienia,
wykonawca powinien wykazać przykładowo: ceny poszczególnych materiałów, ceny
ofertowe dostawców, przyjętą technologię i organizację usług/robót, koszty wynagrodzeń,
koszty podwykonawców, koszty stałe (paliwo, energia), koszty zarządzania, koszty
zabezpieczenia należytego wykonania umowy, koszty ubezpieczenia, rezerwę, zysk.
Obowiązkiem wykonawcy jest zatem przedstawienie takich składników i wykazanie
indywidualnych czynników wpływających na to, że wykonawca mógł zaoferować tak niską
cenę. Dodatkowo, ustawodawca wymaga, aby wskazane w wyjaśnieniach informacje były
popart
e dowodami, którymi mogą być przykładowo: oferty uzyskane od dostawców, w tym
zawierające uzgodnione upusty, umowy wstępne z podwykonawcami, umowy z osobami,
które będą realizować zamówienie wraz z ich wynagrodzeniem, czy zawarte w samych
wyjaśnieniach obliczenia wskazujące na prawidłowość kalkulacji cenowej i zysk. Brak
udzielenia przez wykonawcę wyjaśnień lub udzielenie wyjaśnień, w których wykonawca nie
udowodnił, że cena oferty nie jest rażąco niska, obliguje zamawiającego do odrzucenia
KIO 2285/22
oferty. Tym samy
m od rzetelności wyjaśnień wykonawcy zależy jego dalszy udział
w postępowaniu.
W przedmiotowym postępowaniu przystępujący był dwukrotnie wzywany do złożenia
wyjaśnień w przedmiocie ceny swojej oferty. Na podstawie tych wyjaśnień i złożonych
dowodów Izba ustaliła, że:
1)
kosztorys ofertowy dołączony do wyjaśnień z dnia 19.05.2022 r. zawierał bardzo ogólny
opis każdej z 13-tu pozycji (typu: rozbiórka część główna wraz z wywozem i utylizacją,
rozbiórka wiata stalowa wraz z wywozem i utylizacją, rozbiórka – sieć wodociągowa), co
skutkowało tym, że nie wiadomo, jak zostały policzone czynniki cenotwórcze, takie jak
wskazane w odwołaniu: robocizna, praca sprzętu, utylizacja poszczególnych frakcji
odpadów, zakup materiału zasypowego, organizacja zaplecza budowy, koszty pośrednie
czy zysk, nie wiadomo zate
m, co się mieści w cenach jednostkowych podanych dla tak
ogólnie opisanych pozycji i jak to zostało skalkulowane,
2)
w ww. kosztorysie nie uwzględniono w ogóle kosztów utylizacji sieci kanalizacyjnej i sieci
wodociągowej (w opisie tych pozycji nie ma wskazanej utylizacji),
3)
mimo że w zamówieniu polegającym na rozbiórce utylizacja jest niewątpliwie jednym
z w
ażniejszych zadań do wykonania, również w samych wyjaśnieniach (niezależnie od
kosztorysu)
nie wyodrębniono kosztów utylizacji poszczególnych odpadów, jak choćby
papy, czy asfaltu. W
skazano jedynie na koszty utylizacji gruzu (przez dołączenie
oświadczenia firmy Eko-Krusz), ale nie jest to jedyny odpad w tym zamówieniu,
4)
w wyjaśnieniach nie wykazano kosztów wynagrodzeń osób, które będą wykonywać
niniejsze zamówienie, nie dołączono także żadnych dowodów na wysokość tego
wynagrodzenia, jedyny dowód – pismo z ZUS, wskazuje jedynie na liczbę zatrudnionych
osób,
5)
mimo powoływania się na posiadanie własnego sprzętu, co miałoby obniżać koszty
wykonania zamówienia, nie dołączono do wyjaśnień żadnych dowodów potwierdzających
tę własność i nie wykazano, jakiego rzędu obniżka ceny z tego wynika,
6)
nie wykazano kosztów zasypywania fundamentów, w tym materiału do zasypywania i jego
transportu.
Wyjaśnienia i dowody złożone przez przystępującego nie pozwalają zatem na
ustalenie, jak cena oferty została skalkulowana i w efekcie, czy została skalkulowana
prawidłowo z uwzględnieniem obowiązującego prawa i wszystkich elementów wchodzących
w zakres
zamówienia. Tym samym złożone przez przystępującego wyjaśnienia wraz
z dowodami
nie uzasadniają podanej w jego ofercie ceny, co wyczerpuje przesłankę
odrzucenia tej oferty w oparciu o art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp.
KIO 2285/22
Jednocześnie należy zauważyć, że w piśmie procesowym z dnia 09.09.2022 r. i na
rozprawie
przystępujący złożył nowy kosztorys z nową pozycją pn. „inne nieprzewidziane
koszty”, wykaz posiadanego sprzętu, a także szereg dodatkowych wyjaśnień, w których
wskazał na okoliczności niepodnoszone uprzednio w wyjaśnieniach składanych
zamawiającemu, jak np. możliwość wykorzystania do zasypywania fundamentów hałdy
piasku znajdującej się na miejscu rozbiórki, czy możliwość sprzedania odpadów, w tym
destruktu. Pomijając jednak to, że np. wykorzystanie ww. hałdy piasku nie zostało
przewidziane w opisie przedmiotu zamówienia (Izba nie znalazła także wskazania takiej
możliwości w odpowiedziach na pytania wykonawców dotyczące swz), a wykaz będący
jedynie oświadczeniem nadal nie potwierdza własności sprzętu, przede wszystkim należy
podkreślić, że zamawiający podejmował czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia
w oparciu o wyjaśnienia udzielone przez przystępującego w toku tego postępowania, czyli
wyjaśnienia z dnia 19.05.2022 r. i z dnia 07.06.2022 r. Tym samym składanie przez
przystępującego nowych wyjaśnień czy dowodów dopiero w toku postępowania
odwoławczego należy uznać za działania spóźnione, co w konsekwencji oznacza, że nie
mogą one wpływać na ocenę prawidłowości czynności zamawiającego.
Odnosząc się z kolei do argumentacji przystępującego dotyczącej niezasadnego
wezwania go do złożenia wyjaśnień z uwagi na wystąpienie oczywistych okoliczności, które
nie wymagają wyjaśnienia, należy zauważyć, że jeżeli przystępujący dostrzegał takie
okoliczności, to powinien był w terminie 5-ciu dni od otrzymania pierwszego wezwania do
złożenia wyjaśnień (tj. do dnia 23.05.2022 r., zgodnie z art. 515 ust. 1 pkt 2 lit. a) w zw.
z art. 509 ust. 2
ustawy Pzp) wnieść odwołanie na tę czynność zamawiającego. Skoro
przystępujący we właściwych czasie nie kwestionował wezwania do złożenia wyjaśnień,
obecnie
argumentacja w tym zakresie jest już spóźniona.
Izba nie podzieliła także argumentacji zamawiającego odnoszącej się do faktu, że
w przedmiotowym postępowaniu przewidziano wynagrodzenie ryczałtowe. Taki charakter
wynagrodzenia nie zwalnia bowiem wykonawców z obowiązku złożenia szczegółowych i
konkretnych wyjaśnień (wraz z dowodami) w sprawie cen ich ofert.
Izba nie rozpoznała ponadto zarzutu podniesionego przez odwołującego dopiero na
rozprawie,
tj. zarzutu dotyczącego tego, że przystępujący podał w wyjaśnieniach inną ilość
metrów bieżących sieci wodno-kanalizacyjnej niż wynikająca z kosztorysu inwestorskiego.
Zgodnie z art. 555 ustawy Pzp
Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte
w odwołaniu. Ponadto art. 516 ust. 1 pkt 7 - 10 ustawy Pzp stanowi, że odwołanie powinno
wskazywać czynność lub zaniechanie zamawiającego, którym zarzuca się niezgodność
KIO 2285/22
z przepisami ustawy, zawierać zwięzłe przedstawienie zarzutów, określać żądanie oraz
wskazywać okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające wniesienie odwołania.
Z przepisów tych wynika zatem, że samo wskazanie czynności zamawiającego oraz
naruszonych przez niego przepisów ustawy nie tworzy zarzutu. Zarzut jest substratem
okoliczności faktycznych i prawnych, które powinny być wskazane w odwołaniu i to właśnie
o
ne zakreślają granice rozpoznania odwołania. Oznacza to, że niezależnie od podstawy
prawnej wskazanego
naruszenia, nowe okoliczności faktyczne podnoszone dopiero na
rozprawie stanowią nowe zarzuty, które nie były zawarte w odwołaniu. W związku z tym nie
mo
gą one być brane pod uwagę w trakcie rozpoznania odwołania przez Izbę, gdyż byłoby to
niezgodne z ww. przepisami obowiązującymi w postępowaniu odwoławczym przed Izbą.
Dopuszczenie rozszerzania przez odwołujących zakresu zarzutów na rozprawie
prowadziłoby też w istocie do przedłużenia ustawowego terminu na wnoszenie odwołań.
Ponadto w razie rozpoznania przez Izbę nowych zarzutów rozszerzonych o okoliczności
faktyczne
niepodniesione w odwołaniu, doszłoby do zachwiania zasady równości stron
cechującej kontradyktoryjne postępowanie odwoławcze, gdyż zamawiający o tym, jakie
konkretnie zarzuty kierowane są pod jego adresem, dowiadywałby się dopiero na rozprawie,
co uniemożliwiłoby mu przygotowanie argumentacji i zgromadzenie ewentualnych dowodów
przemawiających na jego korzyść. Analogiczne zaburzenie zasady równości dotykałoby
również przystępującego, którego oferta byłaby kwestionowana w odwołaniu. Dlatego też
Izba,
zgodnie z art. 555 ustawy Pzp, rozpoznając odwołanie pominęła podniesiony przez
odwołującego na rozprawie nowy zarzut dotyczący różnicy w metrach bieżących sieci
wodno-kanalizacyjnej
, jako zarzut, który nie był zawarty w odwołaniu.
Odnosząc się z kolei do zarzutu niezgodności oferty z warunkami zamówienia, należy
zauważyć, że udzielone przez przystępującego wyjaśnienia w sprawie ceny jego oferty
świadczą o tym, że koszty określonych elementów wchodzących w zakres zamówienia albo
nie zostały przez niego uwzględnione w kalkulacji ceny oferty albo nie zostały wykazane
w wyjaśnieniach i załączonych dowodach. W oparciu o udzielone wyjaśnienia nie można
natomiast przesądzić, że same te elementy wchodzące w zakres zamówienia nie zostały
przez przystępującego uwzględnione, zwłaszcza że żadna taka informacja nie wynika
z treści oferty. Innymi słowy: wyjaśnienia przystępującego nie świadczą jednoznacznie o tym,
że określone elementy zamówienia nie zostały zaoferowane, a jedynie - że nie zostały
wykazane w wyjaśnieniach bądź nie zostały należycie wycenione. Dlatego Izba nie znalazła
podstaw do stwierdzenia naruszenia przez zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Przy czym z uwagi na uwzględnienie zarzutu naruszenia art. 224 ust. 6 i art. 226 ust. 1 pkt 8
ustawy Pzp, powyższe nie ma wpływu na wynik postępowania.
KIO 2285/22
Wobec po
wyższego, Izba postanowiła jak w sentencji wyroku, orzekając na
podstawie art. 552 ust. 1, art. 553 i art. 554 ust. 1 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 574 i
art. 575 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy
§ 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i pkt 2 lit. b)
rozporządzenia w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r.
poz. 2437).
Wydając postanowienie o kosztach Izba nie uwzględniła kosztów wynikających
z faktury i biletu
złożonych przez przystępującego, ponieważ w niniejszym postępowaniu
odwoławczym nie zaistniała żadna z sytuacji, o których mowa w szczególności w § 7 ust. 1
pkt 2
i 3, ust. 2 pkt 2 i 3, § 8 ust. 2 pkt 2 i 3 ww. rozporządzenia. Należy bowiem zauważyć,
że zgodnie z ww. przepisami, koszty poniesione przez przystępującego są brane pod uwagę
w postanowieniu o kosztach tylko wtedy, gdy zamawiający uwzględni odwołanie,
a przystępujący po jego stronie wykonawca zgłosi sprzeciw wobec tego uwzględnienia.
W niniejszym postępowaniu zamawiający nie uwzględnił odwołania, zatem przystępujący
nawet nie mógł skorzystać z możliwości zgłoszenia sprzeciwu, a co za tym idzie – nie
zaistniała sytuacja, w której koszty przystępującego (abstrahując w tym miejscu od wyniku
postępowania odwoławczego) mogłyby być uwzględnione przy rozliczaniu kosztów przez
Izbę.
Przewodniczący ...…………………..
1. u
marza postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutów nr 4 i 5 dotyczących spełnienia
warunku udziału w postępowaniu i wprowadzenia zamawiającego w błąd,
2.
uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu dotyczącego rażąco niskiej ceny
i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
odrzucenie oferty wykonawcy FB-JELCZ sp. z o.o. na podstawie art. 224 ust. 6 w zw.
z art. 226
ust. 1 pkt 8 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz powtórzenie czynności
badania i oceny ofert,
KIO 2285/22
3.
kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Powiat Kartuski, ul. Dworcowa 1,
83-300 Kartuzy, i:
3.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego: Energokon-Plus
sp. z o.o., ul. Ludwika Mierosławskiego 3, 41-200 Sosnowiec, tytułem wpisu od
odwołania,
3.2.
zasądza od zamawiającego: Powiat Kartuski, ul. Dworcowa 1, 83-300 Kartuzy, na
rzecz
odwołującego Energokon-Plus sp. z o.o., ul. Ludwika Mierosławskiego 3, 41-200
Sosnowiec,
kwotę 13 600 zł 000 gr (słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero
groszy) tytułem zwrotu kosztów uiszczonego wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j.
Dz.U. z 2022 r. poz. 1710) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………………
KIO 2285/22
Sygn. akt KIO 2285/22
UZASADNIENIE
Zamawiający – Powiat Kartuski, ul. Dworcowa 1, 83-300 Kartuzy, prowadzi w trybie
podstawowym z możliwością negocjacji, postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
pn.
„Rozbiórka budynku produkcyjnego i dwóch obiektów pomocniczych usytuowanych
w Żukowie oraz uporządkowanie terenu po dokonanej rozbiórce”, numer referencyjny:
RZP.272.2.5.2022.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie zamówień
Publicznych w dniu 14.04.2022 r., nr 2022/BZP 00122403.
W dniu 31.08.2022
r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie
wniesione przez wykonawc
ę Energokon-Plus sp. z o.o., ul. Ludwika Mierosławskiego 3,
41-200 Sosnowiec
(dalej: „odwołujący”), w którym odwołujący zarzucił zamawiającemu
naruszenie:
1)
art. 239 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1129 ze
zm.), zwanej dalej: „ustawą Pzp”, poprzez dokonanie wyboru oferty wykonawcy
FB-JELCZ jako oferty
najkorzystniejszej w niniejszym postępowaniu, podczas gdy
podmiotowe środki dowodowe złożone w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego nie
potwierdziły spełniania przez FB-JELCZ warunków udziału w postępowaniu, o których
mowa w rozdziale XIV pkt 2 ppkt 4) lit. b) swz, albowiem robota budowlana wymieniona
w wykazie robót nie polegała na rozbiórce budynku lub/i zespołu budynków o wartości co
najmniej 500 000,00 zł brutto, a ponadto oferta ww. wykonawcy podlega odrzuceniu
z powodu rażąco niskiej ceny,
2) art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp i art. 224 ust. 6 w zw. z art. 16 pkt 1, 2 i 3 ustawy Pzp,
poprzez zaniechanie odrzucenia ofert wykonawcy FB-
JELCZ jako oferty zawierającej
rażąco niską cenę, podczas gdy treść udzielonych przez wykonawcę wyjaśnień
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę, w wyniku czego doszło do zaniechania
przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający
zachowanie uczciwej konkur
encji i równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie
z zasadami proporcjonalności i przejrzystości,
3) art. 226 ust 1 pkt 5 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty FB-JELCZ, mimo
że jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia, bowiem cena oferty nie zawiera
wszystkich elementów, jakie zamawiający wskazał w opisie przedmiotu zamówienia,
w tym
w szczególności wykonania ogrodzenia terenu rozbiórki, usługi utylizacji asfaltu,
usługi utylizacji odpadów z rozbiórki sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej,
wykonania
rozbiórki i utylizacji papy, zakupu materiału zasypowego i zasypania wykopów,
4) art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. b) w zw. z art. 116 ust. 1 i art. 112 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp, poprzez
KIO 2285/22
zaniechanie odrzucenia oferty FB-
JELCZ, która została złożona przez wykonawcę, który
nie wykazał spełniania warunku udziału w postępowaniu dotyczącego doświadczenia
w odniesieniu do zdolności technicznej lub zawodowej, w sytuacji gdy robota budowlana
wymieniona w wykaz
ie robót nie polegała na rozbiórce budynku lub/i zespołu budynków
o wartości co najmniej 500 000,00 zł brutto,
5) art. 109 ust. 1 pkt 10 ustawy
Pzp, poprzez zaniechanie wykluczenia z postępowania
FB-JELCZ,
który w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje
wprowadzające zamawiającego w błąd, polegające na zapewnieniu zamawiającego, że
w ramach zadania
pn. „Budowa magazynu w Porcie Gdański przy Nabrzeżu Wiślanym
w Gdańsku przy ul. Chodeckiego dla Krajowej Spółki Cukrowej S.A.” wykonawca
FB-
JELCZ zrealizował co najmniej jedną robotę budowlaną polegającą na rozbiórce
budynku lub/i zespołu budynków o wartości co najmniej 500 000,00 zł brutto, podczas gdy
obiekty zasobni A i zasobni za
daszonej B nie stanowią budynków w rozumieniu prawa
budowlanego, co mogło mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez
z
amawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
W szczególności odwołujący podniósł, co następuje.
„I. Zarzuty związane z rażąco niską ceną oraz brakiem zgodności treści oferty z warunkami
zamówienia.
W pierwszej kolejności Odwołujący zwraca uwagę, że w treści wezwania do złożenia
wyjaśnień RNC zawartym w piśmie z dnia 17 maja 2022 r. Zamawiający wyraźnie zaznaczył
zakres oczekiwanych
wyjaśnień, w tym dowodów, jakie FB-JELCZ miał złożyć w celu
wykazania
, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. (…)
W konsekwencji, wzywając FB-JELCZ do złożenia wyjaśnień wraz z dowodami
w zakresie wyliczenia ceny oferty Zam
awiający nie musiał powtarzać wszystkich elementów
składających się na opis przedmiotu zamówienia, którego ekonomicznym odzwierciedleniem
powinna być omawiana cena oferty. Zamawiający nie był również zobligowany do
wyszczególnienia w swoim wezwaniu konkretnych wątpliwości w zakresie ceny oferty.
Byłoby to wszak niemożliwe w świetle ryczałtowego charakteru ceny oferty. To na
wykonawcy
spoczywał ciężar wyjaśnienia wszystkich czynników wpływających na cenę
zaoferowaną w zamian za wykonanie zamówienia. FB-JELCZ, jako podmiot, o którego
pochodziła kalkulacja ceny jako jedyny był umocowany do ustalenia katalogu istotnych
czynników cenotwórczych, które w oparciu o OPZ miały wpływ na wysokość ceny. (…)
I.2.1. Brak udzielenia odpowiedzi na żądanie przedstawienia dowodów w zakresie
wyliczenia ceny
Przechodząc do omówienia poszczególnych elementów wyjaśnień udzielonych przez
FB-
JELCZ należy zwrócić uwagę, że nie spełniają one podstawowego wymagania
wynikającego z treści wezwania Zamawiającego z dnia 17 maja 2022 r., nie zawierają
KIO 2285/22
bowiem dowodów w zakresie wyliczenia ceny odnoszących się do całości zamówienia. Takie
szczątkowe wyjaśnienia (skupiające się na oszczędności w zakupie paliwa czy niskich
kosztach utylizacji gruzu) nie pozwalają bowiem na prześledzenie sposobu w jaki została
wyliczona cena oferty.
W szczególności, kosztorys (załącznik nr 1 do wyjaśnień FB-JELCZ z
dnia 19 maja 2022 r.) nie zawiera
żadnych danych, które pozwalałyby ustalić wartość
poszczególnych czynników cenotwórczych, takich jak: koszty bezpośrednie (jak chociażby:
robocizna, praca sprzętu, utylizacja poszczególnych frakcji odpadów, zakup materiału
zasypowego, organizacja zaplecza budowy i inne), koszty pośrednie czy zysk.
I.2.2. Brak wykazania szczególnego, wyjątkowego charakteru warunków
przytoczonych przez FB-JELCZ.
Odnosząc się do przedstawionych przez FB-JELCZ „wyjaśnień” należy podnieść, że
wykonawca
nie udowodnił, że okoliczności, na które się powołuje mają charakter wyjątkowy,
niedostępny innym przedsiębiorcom obecnym na rynku. (…) W przypadku zamówienia
objętego niniejszym postępowaniem, czynniki takie jak maksymalna mechanizacja prac
rozbiórkowych czy posiadanie wykwalifikowanych pracowników powinny być uwzględnione
w ofercie
każdego wykonawcy, gdyż rozbiórki obiektów budowlanych nie mogą być
realizowane bez dysponowania opisanymi zasobami.
I.2.3. Brak wykazania wpływu warunków przytoczonych przez FB-JELCZ na
możliwość obniżenia ceny.
Po drugie, należy zauważyć, że wykonawca FB-JELCZ nie udowodnił jaki konkretnie
wpływ na wysokość ceny miały poszczególne okoliczności, na które wykonawca powołał się
w swoich
wyjaśnieniach. (…) Analogicznie, w przypadku zamówienia objętego niniejszym
postępowaniem, czynniki takie użycie maszyn wyburzeniowych, ładujących i samochodów
ciężarowych oraz posiadanie własnego sprzętu i środków transportu powinny być
uwzględnione w ofercie każdego wykonawcy, gdyż rozbiórki budynków nie mogą być
realizowane bez dysponowania opisanymi zasobami. Co więcej, tego rodzaju okoliczności
nie należą do kategorii faktów notoryjnych (niektórzy wykonawcy bazują na sprzęcie i innych
zasobach posiadanych przez
podwykonawców), a w związku z tym powinny zostać
udowodnione.
I. 2.4. Brak wykazania istnienia warunków przytoczonych przez FB-JELCZ.
W konsekwencji, Odwołujący podkreśla, że wykonawca FB-JELCZ nie przedstawił
dowodów na istnienie okoliczności, które w jego ocenie miały mieć wpływ na wysokość ceny.
W szczególności, wykonawca nie udowodnił, że dysponuje własnym sprzętem budowlanym,
koparkami, kruszarką oraz własnym transportem ponagabarytowym (niezbędnym do
przewiezienia sprzętu na teren rozbiórki). Wśród załączników do wyjaśnień brakuje dowodów
potwierdzających te okoliczności (np. wykaz środków trwałych, kopia umów leasingu itp.,
dowody rejestracyjne pojazdów).
KIO 2285/22
Reasumuj
ąc, okoliczności przywołane w wyjaśnieniach nie zostały przez FB-JELCZ
w żaden sposób udowodnione. Nawet gdyby zostały udowodnione, to nie przedstawiają one
żadnej wartości dla oceny tej oferty w kontekście art. 224 ust. 5 Pzp, gdyż nie są to
okoliczności, które w jakikolwiek sposób wyróżniałyby FB-JELCZ na tle pozostałych
wykonawców funkcjonujących w tej branży. Nie są to przymioty, które dostępne są wyłącznie
firmie FB-
JELCZ i pozwalają osiągnąć przewagę konkurencyjną tak znaczną, aby
umożliwiała ona wykonanie zamówienia oraz osiągnięcie zysku.
I.2.5. Brak wykazania kosztów bezpośrednich dla całości przedmiotu zamówienia.
1) Pracownicy
Wykonawca FB-
JELCZ nie potwierdził zgodności zaoferowanej ceny z przepisami prawa
dotyczącymi kosztów pracy oraz przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia
społecznego. W szczególności, wykonawca FB-JELCZ nie wykazał zarobków pracowników
zatrudnionych w swoim przedsiębiorstwie, mimo że Zamawiający w wezwaniu do złożenia
wyjaśnień żądał również przedstawienia dowodów na poparcie wskazanych okoliczności.(…)
2) Sprzęt
Pomimo przedstawienia twierdzeń dotyczących dysponowania własnym potencjałem
sprzętowym i taborem transportowym, FB-JELCZ zaniechał przedstawiania jakichkolwiek
dowodów w celu wykazania, że dysponuje własnym zamortyzowanym sprzętem
budowlanym (np. ewidencji środków trwałych). Ponadto, nie wyjaśniono kosztów związanych
z najmem, leasingiem bądź amortyzacją, serwisem i eksploatacją ww. sprzętu. Brakuje
dowodów potwierdzających koszt transportu sprzętu na teren rozbiórki (nie wykazano
okoliczności dysponowania własnym transportem ponadgabarytowym).
Koszt pracy sprzętu nie zostały w żaden sposób ukazane w „kosztorysie” załączonym do
wyjaśnień. Wyjaśnienia nie zawierają jakichkolwiek dowodów potwierdzających rzetelność
poszczególnych stawek jednostkowych zaprezentowanych w kalkulacji.
Ponadto, wykonawca FB-
JELCZ nie udowodnił żaden sposób, że w deklarowanym terminie
wydajność pracy jego sprzętu pozwoli na wykonanie rozbiórki mechanicznej obiektów
o kubaturze opisanej w SWZ. Kalkulacja wykonawcy FB-
JELCZ opiera się zatem na jego
gołosłownych twierdzeniach w tym zakresie, które nie zostały poparte dowodami.
W konsekwencji, przedstawione wyjaśnienia nie poddają się w żaden sposób obiektywnej
kontroli. Co istotne, FB-
JELCZ nigdzie nie podaje ile i jakiego rodzaju środki transportu
posiada w swojej dyspozycji.
(…)
3) Transport odpadów oraz materiałów
Również w przypadku kosztów transportu (kosztów pracy samochodów ciężarowych)
w żaden sposób nie wyjaśniono ani nie udowodniono, że koszty te uwzględniono w cenie
oferty. Dotyczy to w szczególności kosztów transportu odpadów i kosztów przywozu
materiału do zasypania fundamentów. Wykonawca nie potwierdził, że dysponuje własnymi
KIO 2285/22
samochodami ciężarowymi (brak dowodów). Nie wiadomo jakie elementy składają się na
koszt transportu, nie wykazano kosztów zakupu paliwa (którego ceny dynamicznie rosną),
amortyzacji, kosztów serwisu, ubezpieczenia. W konsekwencji, wykonawca FB-JELCZ nie
wyjaśnił konkretnie i wyczerpująco zarówno kosztów pracy sprzętu i samochodów
ciężarowych jak i kosztów pracy operatów.
4) Utylizacja odpadów
Wykonawca FB-
JELCZ, nie udowodnił Zamawiającemu, że zamierza zgodnie z prawem i na
warunkach rynkowych wyko
nać utylizację odpadów pochodzących z rozbiórki, innych niż
gruz. Wykonawca FB-JELCZ
nie przedstawił oferty (lub innego dowodu) na potwierdzenie
kosztów utylizacji innych odpadów powstających w czasie rozbiórki, w tym więźby dachowej,
papy, szkła i zmieszanych odpadów budowlanych oraz odpadów komunalnych zalegających
w likwidowanym budynku.
Do wyjaśnień RNC nie załączono żadnych dowodów potwierdzających koszty utylizacji
odpadów. W „wyjaśnieniach” brakuje informacji kto i za jaką cenę zajmie się utylizacją
odpadów pochodzących z rozbiórki. Wszystkie materiały z rozbiórki bezwzględnie muszą być
poddane utylizacji, na co wykonawca
zobowiązany jest przedstawić Zamawiającemu
dokumenty potwierdzające utylizację. Pozycja „wywóz śmieci” może odnosić się co najwyżej
do „wywozu” odpadów komunalnych zalegających w likwidowanym budynku, jednak z całą
pewnością nie obejmuje kategorii odpadów pobudowlanych, takich jak papa czy asfalt. Poza
tym pojęcie „wywozu” nie obejmuje utylizacji odpadów, tj. przekazania ich podmiotowi
wykonującemu działalność regulowaną na podstawie stosownego pozwolenia.
Asfalt
Z kosztorysu inwestorskiego i przedmiaru wynika, że do rozbiórki przeznaczona jest
nawierzchnia
asfaltowa o powierzchni 11 300m2 o grubości warstwy asfaltu 7 cm. Oznacza
to, że cena oferty powinna uwzględniać koszty utylizacji asfaltu (bez podbudowy) w ilości ok.
791 m3 (11300 m2 x 0,07 = 791 m3).
Przy zastosowaniu współczynnika 1,4t (a jest to
minimalny wskaźnik) otrzymujemy odpad asfaltowy o masie min. 1107 ton. Przyjmując
mi
nimalny koszt utylizacji asfaltu (30 zł a tonę), oznacza to niedoszacowanie ceny oferty na
poziomie 33 210 zł.
Papa
W swoich wyjaśnieniach wykonawca FB-JELCZ całkowicie pominął kwestię ręcznego
demontażu papy znajdującej się na dachu budynku (w sumie 10 540 m2) oraz utylizacji papy
rozbiórkowej, co należało odczytać z pkt 13 kosztorysu inwestorskiego. Wykonawca pominął
w cenie oferty koszty utylizacji znacznej ilości papy odpadowej w ilości ok. 158,1 t..
Minimalny koszt utylizacji papy (bez transportu), na
który trzeba mieć zezwolenie, wynosi
600 zł netto x 158,1 ton = 94 860 zł
Materiały z rozbiórki sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej
KIO 2285/22
Z kosztorysu załączonego wyjaśnień FB-JELCZ wynika, że wykonawca zaoferował jedynie
rozbiórkę sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej, lecz nie zapewnił utylizacji odpadów
wytworzonych podczas tej
rozbiórki.
5) Zakup materiałów, w tym wykonanie zasypania miejsc po likwidowanych budynkach
Wykonawca FB-
JELCZ całkowicie pominął koszty związane z zakupem materiałów oraz
wykonaniem zasypki
miejsc, które powstaną po rozbiórce budynków (w tym fundamenty,
piwnice).
(…)
6) Koszty wykonania ogrodzenia terenu rozbiórki
Z kosztorysu załączonego wyjaśnień FB-JELCZ wynika, że wykonawca FB-JELCZ
całkowicie pominął koszty związane wykonaniem ogrodzenia terenu rozbiórki, pomimo że
taki element został opisany w OPZ.
7)„Bon” na zakup paliwa udzielony przez Gesso Sp. z o.o.
Odnosząc się do fragmentu wyjaśnień RNC przedstawionych przez FB-JELCZ w
przedmiocie posiadania
szczególnie korzystnych warunków zakupu paliwa od firmy Gesso
Sp. z o.o. należy zwrócić uwagę na brak wiarygodnych przesłanek uzasadniających
możliwość obniżenia ceny oferty ze względu na „bon” paliwowy.
Po pierwsze, w świetle zasad doświadczenia życiowego całkowicie niewiarygodnie brzmią
twierdzenia FB-
JELCZ dotyczące udzielenia mu „bonu” o wartości 50 000,00 zł przez
sprzedawcę paliwa (Gesso Sp. z o.o.). Tego rodzaju bon na zakup paliwa (udzielony
rzekomo w Nowym Roku) stanowi okoliczność zupełnie nieprawdopodobną i niespotykaną
na rynku. O ile w obrocie funkcjonują mechanizmy pozwalające na indywidualne
negocjowanie cen jednostkowych paliwa (czy to z uwagi na długoletnią współpracę czy też
znaczny wolumen zakupów), o tyle zupełnie nie spotykane jest proponowanie nabywcom
„bonu” pozwalającego na bezpłatny zakup paliwa do określonego limitu kwotowego.
Po drugie, warto zauważyć, że „bon” o wartości 50 000,00 zł netto odpowiada zakupowi
paliwa w ilości ok. 7 898 l (przyjmując cenę 1 litra ON z wyjaśnień FB-JELCZ wynoszącą
6,33 z
ł netto). Zasady logicznego rozumowania nakazują krytycznie ocenić prawdziwość
twierdzeń o udzieleniu „bonu”, zwłaszcza że posiadając od dawna taki bon (czyli obietnicę
udzielenia rabatu), FB-
JELCZ dotychczas nie zrealizował „bonu”, zostawiając sobie tę
mo
żliwość akurat na pokrycie kosztów paliwa na potrzeby rozbiórki w Żukowie.
8) Koszty utylizacji gruzu
Równie ostrożnie należy ocenić wiarygodność dowodu z dokumentu w postaci oferty na
odbiór gruzu, która istotni odbiega od cen rynkowych. Zauważyć należy, że wystawcą oferty
jest EKO-KRUSZ s.c. A. i S. B.
, zaś jednym ze wspólników FB-JELCZ Sp. z o. o. również
jest S. B. S. B.
reprezentuje zatem zarówno firmę FB-JELCZ Sp. z o. o. (jako członek
zarządu) oraz podmiot udzielający wykonawcy oferty na odbiór gruzu od FB-JELCZ).
Wykonawca Enerokon-Plus Sp. z o.o.
zwrócił się do EKO-KRUSZ z zapytaniem o możliwość
KIO 2285/22
przyjęcia gruzu, jednak spotkał się z odmową „ze względu na podpisane 3-y miesięczne
umowy ze stałymi dostawcami na dostawę gruzu”.(…)
Reasumując, skoro wykonawca FB-JELCZ nie udowodnił szeregu czynników
kosztotwórczych składających się na koszty realizacji zamówienia, to Zamawiający nie miał
podstaw do uznania, że jego oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej. Wykonawca nie
przedłożył
żadnych
dowodów
potwierdzających
rzetelność
zaoferowanej
ceny
(w szczególności nie wykazał wyjątkowych okoliczności, które miałyby spowodować
obniżenie cen). W miejsce dowodów (wyraźnie wskazanych z pismach Zamawiającego),
wykonawca
powołuje się gołosłownie na swoje zaplecze techniczne, doświadczenie i
możliwości organizacyjne.
II. Zarzuty związane z brakiem wykazania spełniania warunków działu
w postępowaniu oraz wprowadzeniem Zamawiającego w błąd.
W ocenie Odwołującego oferta FB-JELCZ podlega odrzuceniu również z tego
względu, że została złożona przez wykonawcę niespełniającego warunków udziału
w postępowaniu, bowiem FB-JELCZ nie wykazał się wykonaniem nie wcześniej niż w
okresie ostatnich pięciu lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, co najmniej jednej roboty budowlanej
polegającej na rozbiórce budynku lub/i zespołu budynków o wartości co najmniej 500 000,00
zł brutto. Mało tego, Zamawiający zobowiązany jest podjąć decyzję o wykluczeniu
wykonawcy FB-JELCZ
z postępowania, który w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa
przedstawił informacje wprowadzające Zamawiającego w błąd, polegające na zapewnieniu
Zamawiającego, że w ramach zadania pn. „Budowa magazynu w Porcie Gdański przy
Nabrzeżu Wiślanym w Gdańsku przy ul. Chodeckiego dla Krajowej Spółki Cukrowej S.A.”
wykonawca FB-
JELCZ zrealizował co najmniej jedną robotę budowlaną polegającą na
rozbiórce budynku lub/i zespołu budynków o wartości co najmniej 500 000,00 zł brutto,
podczas gdy
obiekty zasobni A i zasobni zadaszonej B nie stanowią budynków w rozumieniu
prawa budowlanego, co
mogło mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez
Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Obiekty takie jak zasobnie
portowe nie stanowią budynków w rozumieniu prawa budowlanego, podczas gdy wykonawca
FB-
JELCZ zapewnił Zamawiającego, że jest inaczej. W konsekwencji, wykonawca
poinformował Zamawiającego, że spełnia warunki udziału w postępowaniu, albowiem
wartość rozbiórki (prawdopodobnie obu zasobni) wynosiła 858 651,00 zł netto, 1 056 140,73
zł brutto. W przypadku gdy zasobnie okazałyby się nie spełniać definicji budynku
w rozumieniu prawa budowlanego,
powyższe zachowanie wykonawcy mogło mieć istotny
wpływ na decyzje podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie
zamówienia, albowiem skutkowało dokonaniem wyboru oferty FB-JELCZ. (…)”
KIO 2285/22
W związku z powyższym odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
2) odrzucenia ofert wykonawcy FB-JELCZ,
3) wykluczenia FB-
JELCZ z postępowania,
4)
powtórzenia czynności oceny ofert i wyboru oferty najkorzystniejszej.
Pismem z dnia 05.09.2022 r. wykonawca FB-JELCZ sp. z o.o., ul. Polna 45, 80-209
Chwaszczyno (
dalej: „przystępujący”), zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego
po stronie zamawiającego. Izba stwierdziła, że przystąpienie zostało dokonane skutecznie.
Pismem z dnia 09.09.2022 r.
zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o jego oddalenie.
Pismem z dnia 09.09.2022 r. przystępujący przedstawił swoją
argumentację.
W trakcie rozprawy strony
i przystępujący podtrzymali swoje stanowiska w zakresie
zarzutu dotyczącego rażąco niskiej ceny.
Ponadto
odwołujący cofnął zarzuty nr 4 i 5 dotyczące spełnienia warunku udziału
w postępowaniu i wprowadzenia zamawiającego w błąd, zatem w tym zakresie
postępowanie odwoławcze podlegało umorzeniu na podstawie art. 568 pkt 1 ustawy Pzp.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
Przedmiotem zamówienia jest rozbiórka budynku produkcyjnego i dwóch obiektów
pomocniczych usytuowanych w Żukowie oraz uporządkowanie terenu po niej.
W pkt XIX swz zamawiający wskazał m.in.:
1.
Wykonawca w Formularzu ofertowym podaje cenę ryczałtową w rozumieniu art. 632
ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.)
brutto za całość zamówienia.
2.
Cena ofertowa musi zawierać wszystkie składniki cenotwórcze oraz należny podatek VAT
(dotyczy
ceny brutto), w przypadku kiedy występuje. Nieuwzględnienie przez wykonawcę
jakichkolwiek kosztów związanych z wykonaniem przedmiotu zamówienia na etapie złożenia
oferty, nie będzie podstawą roszczeń wykonawcy w stosunku do zamawiającego, zarówno
w trakcie realizacji przedmiotu zamówienia, jak i po jego wykonaniu.
W postępowaniu złożono 17 ofert z cenami od 190.000,00 zł brutto do 4.317.072,60
zł brutto. Kwota przeznaczona na sfinansowanie zamówienia wynosi 5.484.988,51 zł brutto.
KIO 2285/22
Przystępujący złożył ofertę z ceną 1.894.202,41 zł brutto, zaś odwołujący – z ceną
3.136.500,00 zł brutto.
Wartość szacunkowa zamówienia wynosi 4.459.340,25 zł netto, co stanowi
5.484.988,51 zł brutto. Średnia arytmetyczna ofert wynosi 1.676.371,64 zł brutto. Cena oferty
przystępującego jest więc o 65,47% niższa od wartości szacunkowej zamówienia
powiększonej o VAT oraz o 11,5% wyższa od średniej arytmetycznej ofert.
Pismem z dnia 17.05.2022 r. zamawi
ający, na podstawie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp,
wezwał przystępującego do złożenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, w przedmiocie
ceny jego oferty.
Pismem z dnia 19
.05.2022 r. przystępujący udzielił wyjaśnień:
„Firma FB-JELCZ Sp. z o. o. oświadcza, że całość zamówienia wykona siłami własnymi.
Uwzględniając wszystkie założenia, i naszą kalkulację na etapie ofertowania realizacji
Inwestycji Firma FB-
JELCZ Sp. z o. o. podtrzymuje wykonanie zamówienia za cenę: brutto:
1 894 202,41 zł
W celu potwierdzenia k
alkulacji poniżej przedstawiamy składniki cenotwórcze:
1. Kosztorys ofertowy(zał. nr 1)
2. Koszt paliwa: Firma FB-
JELCZ Sp. z o. o. posiada własne zbiorniki paliw, co wiąże się
z hurtowym zakupem oleju napędowego, dlatego też koszta eksploatacyjne samochodów i
maszyn są niższe niż przy użytkowaniu zewnętrznych stacji paliwowych (zał. nr 2)
3. Lokalizacja w/w zadania jest blisko siedziby naszej firmy, co ułatwia koordynację prac i
obniża koszty realizacji zadania(zał. nr 3)
4. Oświadczamy, iż posiadamy własny park maszynowy:
-
koparki gąsienicowe
-
koparki kołowe
- koparko-
ładowarki
-
ładowarki
-
mini koparki na gąsienicach gumowych
- kruszarki
- przesiewacze
-
młoty wyburzeniowe
-
szczęki kruszące oraz flotę samochodów ciężarowych:
- samochody
samowyładowcze
- samochody dostawcze
-
samochody z naczepami, niskopodwoziówka, platforma do przewozu materiałów
- samochody typu hakowiec wraz z kontenerami na odpady co automatycznie niweluje
koszta związane z wynajmem sprzętu.
KIO 2285/22
5.Współpracujemy ze składem recyklingu i kruszyw EKO-KRUSZ s.c. A.S. B., dzięki czemu
ponosimy
niższe koszta utylizacji odpadów (zał. nr 4).
6. Oświadczamy, że wszyscy pracownicy firmy przewidziani na w/w zadanie są zatrudnieni
na umowę o pracę co wiąże się z pełną dyspozycyjnością w zasobach ludzkich oraz o
zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej. (zał. nr 5). Ponadto każdy z pracowników posiada aktualne badania lekarskie
orzeczenie o zdolności do wykonywania pracy, szkolenia bezpieczeństwa i higieny pracy
(BHP), oraz wiedzę niezbędną do prawidłowego wykonania robót. (zał. nr 6)
7. Informujemy, iż posiadamy polisę ubezpieczeniową na kwotę 5 000 000,00 zł (zał. nr 7).
8. Oświadczenie odnośnie zgodności wykonania zamówienia z przepisami z zakresu prawa
pracy i
zabezpieczenia społecznego (zał. nr 8).
Poniżej, w załącznikach przedstawiamy dokumenty które potwierdzają zasoby posiadane
przez firm
ę FB-JELCZ Sp. z o. o. z siedzibą w Chwaszczynie przy ul. Polnej 45.:
Zał. nr 1. Kosztorys
Zał. nr 2. Faktura VAT zakupowa z dnia 12.05.2022 r.- dokumentująca cenę paliwa
Zał. nr 3. Mapka – potwierdzająca odległość
Zał. nr 4. Oświadczenie EKO-KRUSZ – utylizacja odpadów
Zał. nr 5. Zaświadczenie ZUS o ilości zatrudnionych pracowników
Zał. nr 6. Zaświadczenie BHP
Zał. nr 7. Polisa OC
Zał. nr 8. Oświadczenie.”
Pismem z dnia 02.06.2022 r. zamawiający ponownie wezwał przystępującego do
złożenia wyjaśnień w przedmiocie ceny jego oferty z uwagi na to, że poprzednio złożone
„nie uwiarygodniają w sposób wystarczający realizacji przedmiotowego zamówienia
w zaoferowanej cenie
”. Zamawiający wezwał o wyjaśnienia dotyczące:
„1) kosztów paliwa. Z faktury nr GD4/22/05/041 z dnia 12.05.2022 r. dołączonej do wyjaśnień
nie wynika aby Wykonawca posiadał jakieś ceny hurtowe, upusty o których pisze w pkt 2
Wyjaśnień. Cena netto bez rabatu (kol. 6) jest taka sama jak cena jedn. netto (kol. 8). Poza
tym w kol. 7 tj. Narzut Rabat (%) widnieje 0,00.
2)
posiadania własnych zbiorników paliw. Jak przekłada się posiadanie własnych zbiorników
paliw na wykonanie przedmiotowego zamówienia w zaoferowanej cenie”.
Pismem z dnia 07.06.2022 r. przystępujący udzielił wyjaśnień:
„1) Firma FB-JELCZ Sp. z o. o. informuję, iż na fakturze nie jest oznaczony rabat, lecz cena
paliwa zakupionego przez nas jest niższa od cen paliw na stacjach, co udowodnimy poniżej:
Koszt paliwa. Przedstawiona Państwu faktura nr GD4/22/05/041 z dnia 12.05.2022 r.
KIO 2285/22
pokazuje cenę już po rabacie dlatego też w rubryce „narzut / rabat” widnieje 0%. Cena
w hurcie ORLEN z dnia
12.05.2022 wynosi 6,582 zł za litr w fakturze widnieje kwota 6,330 zł
za litr, różnica w cenie jest już o 0,252 gr mniejsza niż w hurcie (w załączniku nr 1 wydruk
archiwalny cen paliw z ORLEN).
Cena oleju napędowego zgodnie z fakturą nr GD4/22/05/041 z dnia 12.05.2022 wynosi 6
330,00 zł / m 3 czyli w przeliczeniu 6,33 zł / I netto + 8% VAT czyli 6,84 zł brutto. Cena na
stacjach w tym okresie wynosiła 7,03 zł / I netto, czyli 7,59 zł / I brutto, na potwierdzenie
czego załączamy fakturę nr 7914/F/237/22 z dnia 11.05.2022. Jak widać różnica wynosi 0,75
zł. Zbiornik paliwowy samochodu ciężarowego ma pojemność około 600 1, więc różnica
cenowa przy tankowaniu pełnego zbiornika wynosi aż 450,00 zł. Przy większej ilości aut
redukuje to znacznie koszty Inwestycji, co również udowodnimy poniżej:
Szacunkowa ilość odpadów na przewidzianej inwestycji to 23 832,95 t.
Samochód podczas jednego kursu może załadować 24 tony. Ilość kursów przy powyższej
ilości odpadów wynosi: 994.
Odległość zakładu utylizacji (zgodnie z mapką — załącznik nr 7) wynosi 14 km, odległość w
dwie strony: 28 km.
Ilość kursów x odległość = 994 x 28 km = 27 832,00 km
Samochód spala 38 1 / 100 km.
Zużyte paliwo przy powyższej Inwestycji wyniesie: 10 576,16 1.
Licząc koszty przy cenach paliwa w jakich skupuje je firma FB-JELCZ Sp. z o. o. zużyte
paliwo wyniesie:
72 340,93 zł.
Dodatkowo załączamy oświadczenie firmy GESSO Sp. z o. o. (zał. nr 2), które informuje
Zamawiającego o bonie paliwowym o wartości 50 000,00 zł czyli odliczając od kwoty
72 340,93 zł — 50 000,00 zł firma FB-JELCZ Sp. z o. o. przeznaczy na powyższa Inwestycję
22 340,
93 zł na paliwo (zał. nr 3).
2)
Ze względu na posiadanie przez firmę FB-JELCZ Sp. z o. o. własnych zbiorników
paliwowych o łącznej pojemności 22 000,00 litrów jesteśmy w stanie po podpisaniu umowy
zgromadzić duże ilości oleju napędowego i wykonać zadanie nie obawiając się o wzrost cen
paliw oraz niespodziewaną inflację. Jednocześnie posiadanie własnych zbiorników ma także
duży wpływ logistyczny tzn. każde auto na koniec dnia musi być zatankowane do pełna co
pozwala na ograniczenie czasu jaki musiałby by poświęcić kierowca na tankowanie na
stacjach zewnętrznych (zbaczanie z trasy w poszukiwaniu CPNu, oczekiwanie na
tankowanie, płatność, czas oczekiwania na dokument — fakturę VAT).
3)
Nasza firma posiada nową bezawaryjną flotę, której emisja spalin mieści się w normach
EURO 6, przez co też spalanie jest o wiele niższe i bardziej ekologiczne.
4)
Jesteśmy firmą z 30 letnim doświadczeniem, posiadamy wykwalifikowaną kadrę
pracowniczą oraz kierowników robót z wieloletnim doświadczeniem. Ponadto realizowaliśmy
KIO 2285/22
liczne
inwestycje publiczne, które były zakończone zawsze w terminie oraz Zamawiający
cenili sobie naszą współpracę.
5) Od początku istnienia firmy EKO-KRUSZ s.c. nawiązaliśmy ścisłą współpracę. EKO-
KRUSZ posiada wszelkie niezbędne decyzje na przetwarzanie i zbieranie odpadów oraz
wystawia niezbędne karty przekazania odpadów.
Odległość EKO-KRUSZ od naszej firmy wynosi 1,2 km (załącznik — mapa nr 1), a od
Inwestycji 14 (załącznik — mapa nr 2) km. Spośród konkurencji jesteśmy firmą, która ma
najkrótszą trasę do pokonania w celu wywozu i utylizacji materiałów. Odległość 14 km
w jedną stronę jest bardzo krótka i zajmuje mato czasu ponieważ w godzinach porannych
wynosi ok 13 minut zaś w godzinach większego natężenia ruchu od 18 minut do 23 minut w
jed
ną stronę. Wyspecjalizowana kadra naszych pracowników w tym operatorów jest w stanie
załadować auto odpadem z rozbiórki w 10 minut. Tak więc 1 kurs auta z przejazdem (tam i z
powrotem) oraz załadunkiem kształtuje się w granicach od 45 minut do 1 godziny.
D
ysponujemy bardzo dużą flotą samochodów ciężarowych w tym: 3-oś, 4-oś, łódki, hakowce
oraz kontenery na odpady o pojemnościach od 7 m 3 do 20 m 3 (łączna ilość kontenerów to
47 szt). Wszystkie te czynniki powodują, że jesteśmy wykonać to zadanie siłami własnymi
bez konieczności wynajmu firm zewnętrznych co ma bardzo duży wpływ na przedstawioną
cenę w kosztorysie.
Uwzględniając wszystkie założenia, i naszą kalkulację na etapie ofertowania realizacji
Inwestycji Firma FBJELCZ Sp. z o. o. podtrzymuje wykonanie
zamówienia za cenę: brutto:
1 894 202,41 zł
Spis załączników:
1. Hurtowe ceny paliw
2.
Oświadczenie Gesso Sp. z o. o.
3.
Oświadczenie FB-JELCZ Sp. z o. o.
4. Faktura paliwowa GD4/22/05/041 z dnia 12.05.2022
5. Faktura paliwowa 7914/F/237/22 z dnia 11.05.2022
6. Mapa nr 1
7. Mapa nr 2
.”
Pismem z dnia 30.06.2022 r. z
amawiający poinformował o wyborze najkorzystniejszej
oferty, a także o odrzuceniu 15 ofert, w tym oferty przystępującego. Oferta ta została
odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp,
a w uzasadnieniu zamawiający wskazał: „Złożone przez Wykonawcę wyjaśnienia wraz
z dowodami nie uzasadniają w sposób wystarczający podanej w ofercie ceny. Wyjaśnienia
udzie
lone przez Wykonawcę z dnia 19.05.2022 r. oraz z dnia 7.06.2022 r. w zakresie rażąco
niskiej
ceny nie były wyczerpujące, konkretne i przekonujące dla Zamawiającego aby
KIO 2285/22
wykonać przedmiot zamówienia w zaoferowanej cenie. W związku z powyższym Oferta
zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia”.
W dniu 05.07.2022 r. przystępujący wniósł odwołanie zarzucając zamawiającemu
niezasadne odrzucenie jego oferty oraz ogólnikowe uzasadnienie czynności odrzucenia.
Wyrokiem z dnia 19.07.2022 r. (sygn.
akt KIO 1783/22) Izba uwzględniła zarzut dotyczący
niewystarczającego uzasadnienia czynności odrzucenia oferty i nakazała zamawiającemu
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, unieważnienie czynności
odrzucenia oferty FB-JELCZ
oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
z uwzględnieniem oferty złożonej przez tego wykonawcę.
W
wyniku powtórzenia czynności oceny ofert, pismem z dnia 26.08.2022 r.
zamawiający poinformował o odrzuceniu 14 ofert i wyborze jako najkorzystniejszej oferty
przystępującego.
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając na rozprawie złożone odwołanie
i uwzględniając dokumentację z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz stanowiska stron
i przystępującego złożone na piśmie i podane do
protokołu rozprawy, zważyła, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła wystąpienie przesłanek z art. 505 ust. 1 ustawy
Pzp, tj. istnienie po stronie odwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwość
poniesienia przez niego szkody z uwagi na kwestionowane zaniechanie
zamawiającego.
Ponadto
Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek ustawowych
skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 528 ustawy Pzp.
Zgodnie z art. 224 ust. 1, 3, 5 i 6 ustawy Pzp:
1. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco
niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający żąda od
wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub
ich istotny
ch części składowych.
3. Wyjaśnienia, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć w szczególności:
1) zarządzania procesem produkcji, świadczonych usług lub metody budowy;
2) wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw, usług albo
zw
iązanych z realizacją robót budowlanych;
KIO 2285/22
3) oryginalności dostaw, usług lub robót budowlanych oferowanych przez wykonawcę;
4) zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o
minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207) lub przepisów odrębnych
właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie;
5) zgodności z prawem w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących
pomocy publicznej;
6) zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
7) zgodności z przepisami z zakresu ochrony środowiska;
8) wypełniania obowiązków związanych z powierzeniem wykonania części zamówienia
podwykonawcy.
5. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na
wykonawcy.
6. Odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy,
który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz
z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 5 i pkt 8 ustawy Pzp, z
amawiający odrzuca ofertę, jeżeli:
5) jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia,
8) zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W pierwszej kolejności należy odnieść się do kwestii zapadłego w tym samym
postępowaniu wyroku KIO z dnia 19.07.2022 r. o sygn. akt 1783/22. Należy podkreślić, że
wbrew argumentacji zamawiającego i przystępującego w wyroku tym Izba nie odnosiła się i
nie rozstrzygnęła zarzutu dotyczącego rażąco niskiej ceny w ofercie przystępującego. Izba
rozstrzygnęła wyłącznie zarzut dotyczący niewystarczającego uzasadnienia faktycznego
w piśmie z dnia 30.06.2022 r. informującym o odrzuceniu oferty przystępującego.
Z
amawiający i przystępujący cytowali podczas rozprawy fragment ww. wyroku: „Zdaniem
Izby tego rodzaju uzasadnienie czynności odrzucenia możliwe byłoby co najwyżej w sytuacji
gdyby i same wyjaśnienia były kilkuzdaniowe, nie poparte jakimikolwiek dowodami, tak, że
zamawiający nie byłby w stanie odnieść się do nich merytorycznie w bardziej szczegółowy
sposób. Dostrzeżenia wymagało jednak, że w analizowanym postępowaniu odwołujący
składał zamawiającemu 19 maja 2022 r. oraz 7 czerwca 2022 r. merytoryczne wyjaśnienia
ceny ofertowej obr
azujące sposób kalkulowania przez niego tej ceny, które popierał
załączanymi przez siebie dowodami.”. Należy zauważyć, że w ww. fragmencie Izba
wskazała jedynie, że jednozdaniowe uzasadnienie pisma o odrzuceniu oferty byłoby
KIO 2285/22
wystarczające, gdyby wyjaśnienia przystępującego były kilkuzdaniowe i niepoparte
dowodami, natomiast w sytuacji gdy wyjaśnienia te zawierały treści merytoryczne i załączone
dowody, uzasadnienie odrzucenia oferty
było, zdaniem Izby, zbyt lakoniczne. W żadnym
miejscu tego wyroku Izba nie
dokonała jednak oceny, że złożone przez przystępującego
wyjaśnienia są rzetelne i potwierdzają realność ceny jego oferty. W szczególności wskazany
przez Izbę fakt, że wyjaśnienia te zawierały jakieś treści merytoryczne i jakieś załączone
dowody, nie oznacza automatycznie stwierdz
enia przez Izbę, że ww. treści i dowody są
wyczerpujące, konkretne, wiarygodne i przekonujące co do rzetelnej kalkulacji ceny przez
przystępującego. Ww. treści merytoryczne i załączone dowody obligowały natomiast
zamawiającego do podania pełnego i konkretnego uzasadnienia faktycznego czynności
odrzucenia oferty, o czym świadczy inny fragment tegoż wyroku: „Tak zebrany materiał
dowodowy powinien stanowić podstawę ustalenia przez zamawiającego czy obala
domniemanie zaoferowania rażąco niskiej ceny czy też nie. Jeśli zamawiający, z sobie tylko
znanych powodów, doszedł do wniosku, że powyższe domniemanie nie zostało obalone, to
powinien jak najbardziej szczegółowo opisać, dlaczego tak uważa. Jeśli zamawiający
doszedł do wniosku, że wyjaśnienia były niewyczerpujące, to powinien wskazać, jakich
konkretnie elementów w wyjaśnieniach zabrakło i dlaczego uważa, że powinny się one tam
znaleźć. Jeśli wyjaśnienia były niekonkretne i nieprzekonujące to zamawiający również
powinien umieć wyjaśnić, dlaczego ocenia je jako niewiarygodne, z jakich powodów
odmawia wiarygodności przedstawionym wyjaśnieniom czy dowodom. Tego rodzaju
argumentacji próżno było szukać w jednozdaniowym uzasadnieniu czynności odrzucenia
oferty odwołującego z dnia 30 czerwca 2022 r.” Z powodu właśnie niewystarczającego
uzasadnienia czynności odrzucenia oferty Izba w wyroku KIO 1783/22 „stwierdziła, że
czynność odrzucenia oferty odwołującego z takim uzasadnieniem faktycznym, jakie znalazło
się w piśmie zamawiającego z dnia 30 czerwca 2022 r., nie odpowiadała prawu i jako taka
musi zostać unieważniona, a czynność badania i oceny ofert powtórzona”.
Konkludując zatem: Izba w ww. wyroku nie rozpoznała w ogóle kwestii rażąco niskiej
ceny w ofercie przystępującego i nie dokonała oceny złożonych przez niego wyjaśnień. Izba
jedynie pokrótce opisała te wyjaśnienia, żeby wykazać brak wystarczającego uzasadnienia
faktycznego w piśmie informującym o odrzuceniu oferty przystępującego. Przy czym należy
także podkreślić, że nakazując zamawiającemu powtórzenie czynności badania i oceny ofert
z uwzględnieniem oferty wykonawcy FB-JELCZ, Izba nie nakazała dokonania wyboru tej
oferty jako najkorzystniejszej.
Zatem po zapadnięciu wyroku KIO 1783/22 i wykonaniu
czynności nakazanych przez Izbę, zamawiający mógł albo ponownie odrzucić ww. ofertę tym
razem wskazując konkretne i wyczerpujące uzasadnienie faktyczne albo uznać, że oferta ta
nie podlega odrzuceniu.
Zamawiający przyjął, że oferta przystępującego nie podlega
odrzuceniu z powodu rażąco niskiej ceny i wybrał ją jako najkorzystniejszą, co zostało
KIO 2285/22
zaskarżone w niniejszym odwołaniu z dnia 31.08.2022 r., zatem dopiero w obecnie
prowadzonym postępowaniu odwoławczym kwestia rażąco niskiej ceny zostanie przez Izbę
rozpoznana.
Jedynie na marginesie należy zauważyć, że ani zamawiający ani przystępujący nie
wnosili o odrzucenie odwołania w oparciu o art. 528 pkt 5 ustawy Pzp, co świadczy o braku
konsekwencji w świetle podnoszonej przez nich w pismach procesowych i na rozprawie
argumentacji. Nie ma to jednak zn
aczenia, gdyż jak wskazano już wyżej, w ocenie Izby
w składzie rozpoznającym niniejsze odwołanie, treść wyroku KIO 1783/22 nie dotyczyła
w ogóle oceny oferty przystępującego pod kątem rażąco niskiej ceny, zatem nie zachodziła
t
akże podstawa do odrzucenia odwołania, co Izba ustaliła z urzędu.
Przechodząc zatem do kwestii merytorycznej podniesionej w niniejszym odwołaniu,
przede wszystkim należy zauważyć, że jak podnoszono już w orzecznictwie KIO, w art. 224
ust. 5 ustawy Pzp, us
tawodawca wskazał jednoznacznie, że obowiązek wykazania, że oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy, który złożył ofertę
z ceną budzącą wątpliwości. W przepisie mowa jest o „wykazaniu”, czyli udowodnieniu, że
cena nie jest rażąco niska. Tym samym wyjaśnienia wykonawcy nie mogą stanowić jedynie
formalnej odpowiedzi na wezwanie zamawiającego, zawierającej ogólne informacje
o działalności wykonawcy lub deklaracje co do realizacji zamówienia za zaoferowaną cenę,
niepoparte stosownymi dowodami. Wyjaśnienia wykonawcy muszą być na tyle konkretne i
szczegółowe, aby na ich podstawie zamawiający był w stanie dowiedzieć się, jakie
okoliczności właściwe wzywanemu do wyjaśnień wykonawcy, spowodowały obniżenie ceny
jego oferty, w jaki sposób okoliczności te spowodowały obniżenie ceny i jakich oszczędności
wykonawca mógł dzięki nim dokonać. W zależności od charakteru przedmiotu zamówienia,
wykonawca powinien wykazać przykładowo: ceny poszczególnych materiałów, ceny
ofertowe dostawców, przyjętą technologię i organizację usług/robót, koszty wynagrodzeń,
koszty podwykonawców, koszty stałe (paliwo, energia), koszty zarządzania, koszty
zabezpieczenia należytego wykonania umowy, koszty ubezpieczenia, rezerwę, zysk.
Obowiązkiem wykonawcy jest zatem przedstawienie takich składników i wykazanie
indywidualnych czynników wpływających na to, że wykonawca mógł zaoferować tak niską
cenę. Dodatkowo, ustawodawca wymaga, aby wskazane w wyjaśnieniach informacje były
popart
e dowodami, którymi mogą być przykładowo: oferty uzyskane od dostawców, w tym
zawierające uzgodnione upusty, umowy wstępne z podwykonawcami, umowy z osobami,
które będą realizować zamówienie wraz z ich wynagrodzeniem, czy zawarte w samych
wyjaśnieniach obliczenia wskazujące na prawidłowość kalkulacji cenowej i zysk. Brak
udzielenia przez wykonawcę wyjaśnień lub udzielenie wyjaśnień, w których wykonawca nie
udowodnił, że cena oferty nie jest rażąco niska, obliguje zamawiającego do odrzucenia
KIO 2285/22
oferty. Tym samy
m od rzetelności wyjaśnień wykonawcy zależy jego dalszy udział
w postępowaniu.
W przedmiotowym postępowaniu przystępujący był dwukrotnie wzywany do złożenia
wyjaśnień w przedmiocie ceny swojej oferty. Na podstawie tych wyjaśnień i złożonych
dowodów Izba ustaliła, że:
1)
kosztorys ofertowy dołączony do wyjaśnień z dnia 19.05.2022 r. zawierał bardzo ogólny
opis każdej z 13-tu pozycji (typu: rozbiórka część główna wraz z wywozem i utylizacją,
rozbiórka wiata stalowa wraz z wywozem i utylizacją, rozbiórka – sieć wodociągowa), co
skutkowało tym, że nie wiadomo, jak zostały policzone czynniki cenotwórcze, takie jak
wskazane w odwołaniu: robocizna, praca sprzętu, utylizacja poszczególnych frakcji
odpadów, zakup materiału zasypowego, organizacja zaplecza budowy, koszty pośrednie
czy zysk, nie wiadomo zate
m, co się mieści w cenach jednostkowych podanych dla tak
ogólnie opisanych pozycji i jak to zostało skalkulowane,
2)
w ww. kosztorysie nie uwzględniono w ogóle kosztów utylizacji sieci kanalizacyjnej i sieci
wodociągowej (w opisie tych pozycji nie ma wskazanej utylizacji),
3)
mimo że w zamówieniu polegającym na rozbiórce utylizacja jest niewątpliwie jednym
z w
ażniejszych zadań do wykonania, również w samych wyjaśnieniach (niezależnie od
kosztorysu)
nie wyodrębniono kosztów utylizacji poszczególnych odpadów, jak choćby
papy, czy asfaltu. W
skazano jedynie na koszty utylizacji gruzu (przez dołączenie
oświadczenia firmy Eko-Krusz), ale nie jest to jedyny odpad w tym zamówieniu,
4)
w wyjaśnieniach nie wykazano kosztów wynagrodzeń osób, które będą wykonywać
niniejsze zamówienie, nie dołączono także żadnych dowodów na wysokość tego
wynagrodzenia, jedyny dowód – pismo z ZUS, wskazuje jedynie na liczbę zatrudnionych
osób,
5)
mimo powoływania się na posiadanie własnego sprzętu, co miałoby obniżać koszty
wykonania zamówienia, nie dołączono do wyjaśnień żadnych dowodów potwierdzających
tę własność i nie wykazano, jakiego rzędu obniżka ceny z tego wynika,
6)
nie wykazano kosztów zasypywania fundamentów, w tym materiału do zasypywania i jego
transportu.
Wyjaśnienia i dowody złożone przez przystępującego nie pozwalają zatem na
ustalenie, jak cena oferty została skalkulowana i w efekcie, czy została skalkulowana
prawidłowo z uwzględnieniem obowiązującego prawa i wszystkich elementów wchodzących
w zakres
zamówienia. Tym samym złożone przez przystępującego wyjaśnienia wraz
z dowodami
nie uzasadniają podanej w jego ofercie ceny, co wyczerpuje przesłankę
odrzucenia tej oferty w oparciu o art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp.
KIO 2285/22
Jednocześnie należy zauważyć, że w piśmie procesowym z dnia 09.09.2022 r. i na
rozprawie
przystępujący złożył nowy kosztorys z nową pozycją pn. „inne nieprzewidziane
koszty”, wykaz posiadanego sprzętu, a także szereg dodatkowych wyjaśnień, w których
wskazał na okoliczności niepodnoszone uprzednio w wyjaśnieniach składanych
zamawiającemu, jak np. możliwość wykorzystania do zasypywania fundamentów hałdy
piasku znajdującej się na miejscu rozbiórki, czy możliwość sprzedania odpadów, w tym
destruktu. Pomijając jednak to, że np. wykorzystanie ww. hałdy piasku nie zostało
przewidziane w opisie przedmiotu zamówienia (Izba nie znalazła także wskazania takiej
możliwości w odpowiedziach na pytania wykonawców dotyczące swz), a wykaz będący
jedynie oświadczeniem nadal nie potwierdza własności sprzętu, przede wszystkim należy
podkreślić, że zamawiający podejmował czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia
w oparciu o wyjaśnienia udzielone przez przystępującego w toku tego postępowania, czyli
wyjaśnienia z dnia 19.05.2022 r. i z dnia 07.06.2022 r. Tym samym składanie przez
przystępującego nowych wyjaśnień czy dowodów dopiero w toku postępowania
odwoławczego należy uznać za działania spóźnione, co w konsekwencji oznacza, że nie
mogą one wpływać na ocenę prawidłowości czynności zamawiającego.
Odnosząc się z kolei do argumentacji przystępującego dotyczącej niezasadnego
wezwania go do złożenia wyjaśnień z uwagi na wystąpienie oczywistych okoliczności, które
nie wymagają wyjaśnienia, należy zauważyć, że jeżeli przystępujący dostrzegał takie
okoliczności, to powinien był w terminie 5-ciu dni od otrzymania pierwszego wezwania do
złożenia wyjaśnień (tj. do dnia 23.05.2022 r., zgodnie z art. 515 ust. 1 pkt 2 lit. a) w zw.
z art. 509 ust. 2
ustawy Pzp) wnieść odwołanie na tę czynność zamawiającego. Skoro
przystępujący we właściwych czasie nie kwestionował wezwania do złożenia wyjaśnień,
obecnie
argumentacja w tym zakresie jest już spóźniona.
Izba nie podzieliła także argumentacji zamawiającego odnoszącej się do faktu, że
w przedmiotowym postępowaniu przewidziano wynagrodzenie ryczałtowe. Taki charakter
wynagrodzenia nie zwalnia bowiem wykonawców z obowiązku złożenia szczegółowych i
konkretnych wyjaśnień (wraz z dowodami) w sprawie cen ich ofert.
Izba nie rozpoznała ponadto zarzutu podniesionego przez odwołującego dopiero na
rozprawie,
tj. zarzutu dotyczącego tego, że przystępujący podał w wyjaśnieniach inną ilość
metrów bieżących sieci wodno-kanalizacyjnej niż wynikająca z kosztorysu inwestorskiego.
Zgodnie z art. 555 ustawy Pzp
Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte
w odwołaniu. Ponadto art. 516 ust. 1 pkt 7 - 10 ustawy Pzp stanowi, że odwołanie powinno
wskazywać czynność lub zaniechanie zamawiającego, którym zarzuca się niezgodność
KIO 2285/22
z przepisami ustawy, zawierać zwięzłe przedstawienie zarzutów, określać żądanie oraz
wskazywać okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające wniesienie odwołania.
Z przepisów tych wynika zatem, że samo wskazanie czynności zamawiającego oraz
naruszonych przez niego przepisów ustawy nie tworzy zarzutu. Zarzut jest substratem
okoliczności faktycznych i prawnych, które powinny być wskazane w odwołaniu i to właśnie
o
ne zakreślają granice rozpoznania odwołania. Oznacza to, że niezależnie od podstawy
prawnej wskazanego
naruszenia, nowe okoliczności faktyczne podnoszone dopiero na
rozprawie stanowią nowe zarzuty, które nie były zawarte w odwołaniu. W związku z tym nie
mo
gą one być brane pod uwagę w trakcie rozpoznania odwołania przez Izbę, gdyż byłoby to
niezgodne z ww. przepisami obowiązującymi w postępowaniu odwoławczym przed Izbą.
Dopuszczenie rozszerzania przez odwołujących zakresu zarzutów na rozprawie
prowadziłoby też w istocie do przedłużenia ustawowego terminu na wnoszenie odwołań.
Ponadto w razie rozpoznania przez Izbę nowych zarzutów rozszerzonych o okoliczności
faktyczne
niepodniesione w odwołaniu, doszłoby do zachwiania zasady równości stron
cechującej kontradyktoryjne postępowanie odwoławcze, gdyż zamawiający o tym, jakie
konkretnie zarzuty kierowane są pod jego adresem, dowiadywałby się dopiero na rozprawie,
co uniemożliwiłoby mu przygotowanie argumentacji i zgromadzenie ewentualnych dowodów
przemawiających na jego korzyść. Analogiczne zaburzenie zasady równości dotykałoby
również przystępującego, którego oferta byłaby kwestionowana w odwołaniu. Dlatego też
Izba,
zgodnie z art. 555 ustawy Pzp, rozpoznając odwołanie pominęła podniesiony przez
odwołującego na rozprawie nowy zarzut dotyczący różnicy w metrach bieżących sieci
wodno-kanalizacyjnej
, jako zarzut, który nie był zawarty w odwołaniu.
Odnosząc się z kolei do zarzutu niezgodności oferty z warunkami zamówienia, należy
zauważyć, że udzielone przez przystępującego wyjaśnienia w sprawie ceny jego oferty
świadczą o tym, że koszty określonych elementów wchodzących w zakres zamówienia albo
nie zostały przez niego uwzględnione w kalkulacji ceny oferty albo nie zostały wykazane
w wyjaśnieniach i załączonych dowodach. W oparciu o udzielone wyjaśnienia nie można
natomiast przesądzić, że same te elementy wchodzące w zakres zamówienia nie zostały
przez przystępującego uwzględnione, zwłaszcza że żadna taka informacja nie wynika
z treści oferty. Innymi słowy: wyjaśnienia przystępującego nie świadczą jednoznacznie o tym,
że określone elementy zamówienia nie zostały zaoferowane, a jedynie - że nie zostały
wykazane w wyjaśnieniach bądź nie zostały należycie wycenione. Dlatego Izba nie znalazła
podstaw do stwierdzenia naruszenia przez zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Przy czym z uwagi na uwzględnienie zarzutu naruszenia art. 224 ust. 6 i art. 226 ust. 1 pkt 8
ustawy Pzp, powyższe nie ma wpływu na wynik postępowania.
KIO 2285/22
Wobec po
wyższego, Izba postanowiła jak w sentencji wyroku, orzekając na
podstawie art. 552 ust. 1, art. 553 i art. 554 ust. 1 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 574 i
art. 575 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy
§ 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i pkt 2 lit. b)
rozporządzenia w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r.
poz. 2437).
Wydając postanowienie o kosztach Izba nie uwzględniła kosztów wynikających
z faktury i biletu
złożonych przez przystępującego, ponieważ w niniejszym postępowaniu
odwoławczym nie zaistniała żadna z sytuacji, o których mowa w szczególności w § 7 ust. 1
pkt 2
i 3, ust. 2 pkt 2 i 3, § 8 ust. 2 pkt 2 i 3 ww. rozporządzenia. Należy bowiem zauważyć,
że zgodnie z ww. przepisami, koszty poniesione przez przystępującego są brane pod uwagę
w postanowieniu o kosztach tylko wtedy, gdy zamawiający uwzględni odwołanie,
a przystępujący po jego stronie wykonawca zgłosi sprzeciw wobec tego uwzględnienia.
W niniejszym postępowaniu zamawiający nie uwzględnił odwołania, zatem przystępujący
nawet nie mógł skorzystać z możliwości zgłoszenia sprzeciwu, a co za tym idzie – nie
zaistniała sytuacja, w której koszty przystępującego (abstrahując w tym miejscu od wyniku
postępowania odwoławczego) mogłyby być uwzględnione przy rozliczaniu kosztów przez
Izbę.
Przewodniczący ...…………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 27/23 z dnia 2023-02-01
- Sygn. akt KIO 38/23 z dnia 2023-01-31
- Sygn. akt KIO 87/23 z dnia 2023-01-27
- Sygn. akt KIO 78/23 z dnia 2023-01-27
- Sygn. akt KIO 111/23 z dnia 2023-01-26
