rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2023-11-03
rok: 2023
data dokumentu: 2023-11-03
rok: 2023
sygnatury akt.:
KIO 3069/23
KIO 3069/23
po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu
31 października 2023 r. odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 16 października 2023 r. przez
wykonawcę EKO-ON sp. z o.o. z siedzibą w Libertowie w postępowaniu prowadzonym
przez
zamawiających działających wspólnie: Miasto i Gminę Olsztyn, Gminę Przyrów,
Gminę Dąbrowa Zielona
przy udziale wykonawcy Soleko Polska sp. z o.o.
z siedzibą w Krasocinie zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
31 października 2023 r. odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 16 października 2023 r. przez
wykonawcę EKO-ON sp. z o.o. z siedzibą w Libertowie w postępowaniu prowadzonym
przez
zamawiających działających wspólnie: Miasto i Gminę Olsztyn, Gminę Przyrów,
Gminę Dąbrowa Zielona
przy udziale wykonawcy Soleko Polska sp. z o.o.
z siedzibą w Krasocinie zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1.
Uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu dotyczącego niezgodności z warunkami
zamówienia oferty wykonawcy Soleko Polska sp. z o.o. z siedzibą w Krasocinie co
do
zaoferowanego sposobu przyłączenia falownika dla instalacji o mocy 2,8 kWp
i
nakazuje zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej
oferty, odrzucenie oferty wykonawcy
Soleko Polska sp. z o.o. z siedzibą
w Krasocinie na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp oraz
powtórzenie
czynności badania i oceny ofert,
2.
W pozostałym zakresie odwołanie oddala.
3.
Kosztami postępowania obciąża wnoszącego sprzeciw wykonawcę Soleko Polska
sp. z o.o. z siedzibą w Krasocinie w części 1/2 oraz odwołującego wykonawcę
EKO-ON sp. z o.o. z
siedzibą w Libertowie w części 1/2 i
3.1.
z
alicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
EKO-
ON sp. z o.o. z siedzibą w Libertowie tytułem wpisu od odwołania,
3.2.
zasądza od wnoszącego sprzeciw wykonawcy Soleko Polska sp. z o.o. z
siedzibą w Krasocinie na rzecz wykonawcy EKO-ON sp. z o.o. z siedzibą w
Libertowie
kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero
groszy)
stanowiącą uzasadnioną część kosztów postępowania odwoławczego
poniesionych przez odwołującego.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1605 z późn. zm.) na niniejszy wyrok –
w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………………………..
Sygn. akt KIO 3069/23
Uzasadnienie
Zamawiający działających wspólnie - Miasto i Gmina Olsztyn, Gmina Przyrów, Gmina
Dąbrowa Zielona - prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy z dnia 11
września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. 2023 r., poz. 1605 z późn. zm. – dalej „ustawa
pzp”), pn. „Dostawa i montaż instalacji fotowoltaicznych w ramach realizacji projektu „Zielona
Jura
– wzrost wykorzystania OZE w gminach Olsztyn, Przyrów, Dąbrowa Zielona”, nr
postępowania: IZP.271.8.2023. Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 3 lipca 2023 r., za numerem 2023/S 125-398994.
W dniu
16 października 2023 r. odwołanie wniósł wykonawca EKOON sp. z o.o.
z
siedzibą w Libertowie – dalej Odwołujący. Odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności
wyboru jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy
Soleko Polska sp. z o.o. z siedzibą
w Krasocinie
– dalej Przystępujący oraz zaniechania odrzucenia oferty tego Wykonawcy.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp
poprzez zaniechanie odrzucenia oferty złożonej przez
Wykonawcę Soleko jako niezgodnej z warunkami zamówienia,
a w konsekwencji:
2. art. 16 pkt 1 ustawy pzp oraz art. 17 ust. 2 ustawy pzp
dokonując wyboru oferty
z
naruszeniem zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, poprzez
wybór oferty niezgodnie z przepisami ustawy pzp.
Odwołujący w oparciu o wyżej wskazane zarzuty wniósł o uwzględnienie odwołania,
jak
również nakazanie Zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności polegającej na wyborze oferty Przystępującego jako
najkorzystniejszej
w postępowaniu,
2)
powtórzenia czynności badania i oceny ofert,
3) odrzucenia oferty
Przystępującego.
Odwołujący uzasadniając zarzuty odwołania wskazał, że Zamawiający w dokumencie
„Opis Przedmiotu Zamówienia”, Tabela nr 2. określił wymagane parametry inwerterów
(inaczej falowników) w odniesieniu do poszczególnych wariantów mocy instalacji
fotowoltaicznych. W tabeli
(Podstawowe minimalne parametry techniczne inwerterów) w
odniesieniu do instalacji o mocy 10 kWp określono m.in. wymóg „Minimalna moc wyjściowa
falownika [kW]”, która zgodnie z wymogiem Zamawiającego powinna wynosić minimum 11
kW. Ponadto w
odniesieniu do instalacji o mocy 2,8 kWp określono m.in. „Sposób
przyłączenia”, który zgodnie z wymogiem Zamawiającego określono wiążąco jako 1-fazowy.
Zamawiający wymagał w toku postępowania przedłożenia przez każdego z Wykonawców na
etapie składania ofert m.in. następujących dokumentów:
a)
Szczegółowe wyliczenie ceny – załącznik nr 2a do Formularza Ofertowego;
b) Karta katalogowa.
Wykonawca Soleko przedłożył ww. dokumenty i zadeklarował w załączniku nr 2a do
Formularza Ofertowego w odniesieniu do instalacji o mocy 10 kWp (pozycja nr 23 tabeli)
następujące urządzenie: falownik marki Corab S.A., model: ENCOR 10K. Powyższe
zdefiniowanie przedmiotu zamówienia i zaoferowanego urządzenia w załączniku nr 2a do
Formularza Ofertowego (pozycja nr 23 tabeli) Wykonawca potwierdził, składając również
wraz z ofertą Kartę katalogową. Zaoferowany falownik (inaczej inwerter) jest niezgodny
z
warunkami zamówienia. Zamawiający wymagał bowiem w odniesieniu do instalacji o mocy
10 kWp inwertera, który będzie posiadał moc wyjściową o wartości co najmniej 11 kW.
Tymczasem „Znamionowa moc wyjściowa AC [W]” dla zaoferowanego przez Soleko
inwertera marki Corab S.A., model: ENCOR 10K wynosi 10 000 W, tj. 10 kW. Zaoferowany
falownik nie spełnia zatem parametru w postaci minimalnej mocy wyjściowej.
Ponadto
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w dokumencie „Opis Przedmiotu
Zamówienia”, Tabela nr 2. określił wymagane parametry inwerterów w zakresie instalacji
o
mocy 2,8 kWp, zgodnie z tabelą określił „Sposób przyłączenia”, jako 1-fazowy. Wykonawca
Soleko zadeklarował w załączniku nr 2a do Formularza Ofertowego w odniesieniu do
instalacji o mocy 2,8 kWp (pozycja nr 4 tabeli) następujące urządzenie: falownik marki Corab
S.A., model: ENCOR 4K.
Powyższe zdefiniowanie przedmiotu zamówienia i zaoferowanego
urządzenia w załączniku nr 2a do Formularza Ofertowego (pozycja nr 4 tabeli) Wykonawca
potwierdził, składając również wraz z ofertą kartę katalogową dla falownika do instalacji o
mocy 2,8 kWp.
Innymi słowy w dokumentacji postępowania Zamawiający jednoznacznie
określił, że w przypadku instalacji fotowoltaicznej o mocy 2,8 kW wymagane jest urządzenie
o sposobie przyłączenia określonym jako 1-fazowe, tzw. falownik jednofazowy. Zaoferowany
falownik nie spełnia zatem wymaganego parametru dla instalacji o mocy 2,8 kWp, bowiem
zaoferowany dla tej mocy instalacji falownik jest 3-fazowy, a nie 1-fazowy. Zaoferowany
falownik nie spełnia zatem parametru w postaci sposobu przyłączenia. Co więcej, ze strony
internetowej firmy CORAB
– producenta falowników oferowanych przez Wykonawcę Soleko
wynika, że CORAB nie posiada w swojej ofercie falowników jednofazowych. Karta
katalogowa złożona przez Wykonawcę Soleko jest przy tym zgodna z kartą katalogową
udostępnioną na stronie internetowej CORAB. Dowody: - załącznik nr 2a do Formularza
Ofertowego złożonego przez Wykonawcę Soleko - karta katalogowa złożona przez
Wykonawcę Soleko - wydruk ze strony CORAB (https://shopb2b.corab.pl/falowniki/corab-
encor.html) - wydruk ze strony CORAB (https://corab.pl/oferta/falowniki/corab-encor/corab-
encor-4-12k)
-
karta
produktu
dostępna
na
stronie
CORAB
(https://corab.pl/products/files/3746/corab-encor-falownik-4-12k-karta-produktu-pl.pdf)
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w dokumencie „Opis Przedmiotu Zamówienia”,
Tabela nr 2 określił wymagane parametry inwerterów w odniesieniu do poszczególnych
wariantów mocy instalacji fotowoltaicznych, w szczególności w kluczowym dla niniejszego
odwołania zakresie, że: w odniesieniu do instalacji o mocy 10 kWp określono m.in. wymóg
„Minimalna moc wyjściowa falownika [kW]”, która zgodnie z wymogiem Zamawiającego
powinna wynosić minimum 11 kW; w odniesieniu do instalacji o mocy 2,8 kWp, określono
„Sposób przyłączenia” jako 1-fazowy. Tymczasem, w toku postępowania, co wynika
z
załącznika nr 2a do Formularza Ofertowego Wykonawcy Soleko oraz złożonych kart
katalogowych, Wykonawca Soleko zaoferował: w odniesieniu do instalacji o mocy 10 kWp
(pozycja nr 23 tabeli) Soleko zaoferował następujące urządzenie: falownik marki Corab S.A.,
model: ENCOR 10K, o mocy wyjściowej 10 kW (a nie wymagane minimalne 11 kW);
w
odniesieniu do instalacji o mocy 2,8 kWp (pozycja nr 4 tabeli) Soleko zaoferował
następujące urządzenie: falownik marki Corab S.A., model: ENCOR 4K, który stanowi
falownik 3-fazowy (a nie wymagany 1-fazowy).
Odwołujący podniósł, że oferta – jako oświadczenie woli wykonawcy – nie jest
kształtowana wyłącznie w ramach formularza ofertowego. Sam charakter dokumentu, jak
również rodzaj wymaganych w nim informacji (nazwa producenta i modelu oferowanego
urządzenia) wskazuje, że to właśnie z tego dokumentu ma wynikać, co dany wykonawca
oferuje w ramach instalacji fotowoltaicznej. Zarówno bowiem panele fotowoltaiczne, jak
również falowniki są podstawowymi elementami tej instalacji. Określenie przedmiotu dostawy
niewątpliwie jest elementem oferty sensu stricto. Tak określony przedmiot dostawy w ww.
przypadku niewątpliwe został zdefiniowany przez Wykonawcę Soleko zarówno w ramach
załącznika nr 2a do Formularza ofertowego, w którym wskazano na konkretne modele
falowników oferowanych dla instalacji o różnych mocach, jak i w kartach katalogowych, które
zostały złożone przez Wykonawcę Soleko, a z których wynikają konkretne parametry
falowników (w tym ich moc wyjściowa i sposób przyłączenia). Powołał się na wyrok KIO
1960/11 z dnia 23
września 2011 r. oraz KIO 1207/13 z dnia 4 czerwca 2013 r. i KIO z dnia
19 stycznia 2015 r. (KIO 1781/15). N
iezgodność oferty Wykonawcy Soleko z warunkami
zamówienia ma charakter nieusuwalny. W ocenie Odwołującego na gruncie niniejszej
sprawy nie jest możliwe ani samodzielne poprawienie oferty Wykonawcy w trybie art. 223
ust. 2 ustawy pzp
, ani też wyjaśnianie treści złożonego dokumentu. Zarówno samodzielne
poprawienie oferty, jak również wyjaśnienie treści złożonego dokumentu w zakresie
związanym z oznaczeniem modelu urządzenia, prowadziłoby do istotnej zmiany oferty i
negocjowania jej treści poprzez zmianę przedmiotu dostawy, który został skonkretyzowany w
sposób niebudzący żadnych wątpliwości poprzez przyporządkowanie konkretnych modeli
falowników do instalacji różnych mocy. Bezsprzecznie oferta Wykonawcy Soleko powinna
zostać odrzucona z niniejszego postępowania na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp.
W
konsekwencji wybór tej oferty jako najkorzystniejszej pozostaje nieprawidłowy i wymaga
unieważnienia. Powołał się na wyrok KIO z dnia 21 marca 2023 r. (KIO 621/23).
W konsekwencji naruszenia ww. przepisów ustawy pzp uzasadniony jest w ocenie
Odwołującego również zarzut naruszenia art. 16 pkt 1 ustawy pzp oraz art. 17 ust. 2 ustawy
pzp
. Zamawiający zobowiązany jest do wyboru oferty najkorzystniejszej zgodnie z
przepisami ustawy pzp
. Zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy Soleko i wybór oferty
tego Wykonawcy jako niezgodny z przepisami ustawy pzp stanowi naruszenie zasad
uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców, poprzez wybór oferty niezgodnie z
przepisami ustawy pzp.
Podsumowując, zaoferowane przez Wykonawcę Soleko falowniki nie
spełniają wymogów Zamawiającego określonych w OPZ, w odniesieniu do instalacji o mocy
10 kWp w zakresie minimalnej mocy wyjściowej na poziomie minimum 11 kW, a w
odniesieniu do instalacji o mocy 2,8 kWp w zakresie sposobu przyłączenia określonego
wiążąco jako 1-fazowy.
W dniu 25 października 2023 r. Zamawiający złożył oświadczenie o uwzględnieniu
wniesionego odwołania w całości. Zamawiający nie stawił się na posiedzenie i rozprawę
wyznaczone na dzień 31 października 2023 r. pomimo prawidłowego powiadomienia.
W dniu
26 października 2023 r. Przystępujący złożył pismo procesowe, w którym
wniósł o oddalenie wniesionego odwołania w całości. W złożonym piśmie oraz na rozprawie
przedstawił uzasadnienie faktyczne i prawne swojego stanowiska. Ponadto, w dniu
27
października 2023 r. w odpowiedzi na wezwanie Izby Przystępujący zgłosił sprzeciw
wobec uwzględnienia przez Zamawiającego zarzutów odwołania.
Izba ustaliła, co następuje:
Izba ustaliła, że odwołanie czyni zadość wymogom proceduralnym zdefiniowanym w Dziale
IX ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych, tj. odwołanie nie
zawiera braków formalnych oraz został uiszczony od niego wpis. Izba ustaliła, że nie
zaistniały przesłanki określone w art. 528 ustawy pzp, które skutkowałyby odrzuceniem
odwołania.
Izba stwierdziła, że Odwołujący wykazał przesłanki dla wniesienia odwołania określone w art.
505 ust. 1 i 2 ustawy pzp, tj. posiadanie interesu w uzyskaniu danego zamówienia oraz
możliwości poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów
ustawy pzp.
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, zachowując termin ustawowy
oraz wskazując interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść Zamawiającego zgłosił
skuteczne
przystąpienie wykonawca Soleko Polska sp. z o.o. z siedzibą w Krasocinie.
Izba
postanowiła dopuścić dowody z dokumentacji przedmiotowego postępowania,
odwołanie wraz z załącznikami, oświadczenie Zamawiającego o uwzględnieniu odwołania,
zgłoszenie przystąpienia wraz z załącznikami, oświadczenie Przystępującego o sprzeciwie
wobec uwzględnienia przez Zamawiającego zarzutów odwołania, pismo procesowe
Przystępującego wraz z załącznikami oraz dowody złożone przez Odwołującego oraz
Przystępującego na rozprawie.
Na
podstawie tych dokumentów, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia,
stanowiska i dowody złożone przez odwołującego i uczestnika postępowania w trakcie
posiedzenia i rozprawy, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła:
Odwołanie zasługiwało na częściowe uwzględnienie.
W zakresie podniesionych zarzut
ów Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Zgodnie z SWZ:
-
III. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA, „(…) 3. Zamówienie realizowane w partnerstwie
trzech jednostek
samorządu terytorialnego. Inwestycja obejmuje dostawę oraz montaż
odnawialnych źródeł energii (OZE) i serwisowania instalacji w zakresie 70 szt. nowych
instalacji fotowoltaicznych na terenie gmin: Olsztyn, Przyrów i Dąbrowa Zielona, na potrzeby
wytwarzania energii elektrycznej do celów socjalno-bytowych (instalacje fotowoltaiczne) 4.
Zamówienie będzie realizowane na rzecz poszczególnych Zamawiających, wskazanych
w
Rozdziale I ust. 1 SWZ, na podstawie umów zawieranych odrębnie przez każdego
z
Zamawiających. Projektowane postanowienia umowne stanowi - załączniki nr 12 do SWZ.
5. Przedmiotem zamówienia jest: 1) Zakres przedmiotu zamówienia na rzecz Miasta i Gminy
Olsztyn dostawa urządzeń, wykonanie prac budowlano-montażowych, uruchomienie
i
przeprowadzenie procedury włączenia do sieci OSD mikroinstalacji fotowoltaicznych wraz
z
przeprowadzeniem instruktażu dla użytkowników obiektów w zakresie obsługi instalacji
oraz serwisowanie instalacji w okresie gwarancji i rękojmi. Instalacje o łącznej mocy
minimum 151,2 kWp (0,1512 MWe) zostaną zlokalizowane na nieruchomościach
prywatnych, należących do mieszkańców Miasta i Gminy Olsztyn – łącznie 29 obiekty: (…)
2) Zakres przedmiotu zamówienia na rzecz Gminy Przyrów dostawa urządzeń, wykonanie
prac budowlano-
montażowych, uruchomienie i przeprowadzenie procedury włączenia do
sieci OSD mikroinstalacji fotowoltaicznych wraz z przeprowadzeniem instruktażu dla
użytkowników obiektów w zakresie obsługi instalacji oraz serwisowanie instalacji w okresie
gwarancji i
rękojmi. Instalacje o łącznej mocy minimum 95,2 kWp (0,0952 MWe) zostaną
zlokalizowane na nieruchomościach prywatnych, należących do mieszkańców Gminy
Przyrów – łącznie 19 obiektów: (…) 3) Zakres przedmiotu zamówienia na rzecz Gminy
Dąbrowa Zielona dostawa urządzeń, wykonanie prac budowlano-montażowych,
uruchomienie i przeprowadzenie procedury włączenia do sieci OSD mikroinstalacji
fotowoltaicznych wraz z przeprowadzeniem instruktażu dla użytkowników obiektów w
zakresie obsługi instalacji oraz serwisowanie instalacji w okresie gwarancji i rękojmi.
Instalacje o łącznej mocy minimum 90,8 kWp (0,0908 MWe) zostaną zlokalizowane na
nieruchomościach prywatnych, należących do mieszkańców Gminy Dąbrowa Zielona –
łącznie 22 obiektów: (…) 6. Szczegółowy opis i zakres przedmiotu zamówienia określa Opis
Przedmiotu Zamówienia, Wzorcowa dokumentacja stanowiąca załącznik nr 1 do SWZ jako
zbiór Dokumentacja, oraz Projektowane postanowienia umowne - załącznik nr 12 do SWZ.”
- 12. INFORMACJA O PRZEDMIOTO
WYCH ŚRODKACH DOWODOWYCH „Zamawiający
wymaga złożenia do upływu terminu składania ofert przez Wykonawcę następujących
przedmiotowych środków dowodowych: a) kartę katalogową podpisaną przez producenta
i/lub deklarację Producenta, jeśli karta katalogowa nie zawiera wszystkich wymaganych
informacji (celem wykazania spełnienia parametrów minimum przewidzianych dla paneli
fotowoltaicznych (modułów), opisanych w dokumencie „Wzorcowy projekt techniczny
instalacji fotowoltaicznej” załącznik nr 1 do SWZ, w punkcie f) pn. OPIS URZĄDZEŃ ORAZ
ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMU w Tabeli nr 1. Podstawowe minimalne parametry
techniczne modułów fotowoltaicznych (z wyłączeniem flash testu). b) kartę katalogową
podpisaną przez producenta i/lub deklarację Producenta, jeśli karta katalogowa nie zawiera
wszystkich wymaganych informacji celem wykazania spełnienia parametrów minimum
przewidzianych dla inwertera (falownika), opisane w dokumencie „Wzorcowe projekt
techniczny instalacji fotowoltaicznej” załącznik nr 1 do SWZ, w punkcie f) pn. OPIS
URZĄDZEŃ ORAZ ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMU w Tabeli nr 2 Podstawowe minimalne
parametry techniczne inwerterów (z wyłączeniem flash testu). 1) Wykonawca ma obowiązek
złożyć dokumenty w tej samej formie co ofertę. 2) Jeżeli wykonawca nie złożył
przedmiotowych środków dowodowych lub złożone przedmiotowe środki dowodowe są
niekompletne, Zamawiający wzywa do ich złożenia lub uzupełnienia w wyznaczonym
terminie.
3) Regulacja pkt. 2) powyżej nie znajduje zastosowania, jeżeli przedmiotowy środek
dowodowy służy potwierdzeniu zgodności z cechami lub kryteriami określonymi w opisie
kryteriów oceny ofert lub, pomimo złożenia przedmiotowego środka dowodowego, oferta
podlega odrzuceniu albo zachodzą przesłanki unieważnienia postępowania. 4) Zamawiający
może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści przedmiotowych środków
dowodowych.
5) Przedmiotowe środki dowodowe sporządzone w języku obcym muszą być
złożone wraz z tłumaczeniem na język polski, poświadczonym przez wykonawcę.”
Zgodnie z OPZ:
-
f) OPIS URZĄDZEŃ ORAZ ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMU, „1. Inwerter fotowoltaiczny
W
instalacji należy zastosować falowniki mające na celu przetworzenie prądu stałego z
wyjścia paneli na prąd przemienny sieci dystrybucyjnej. Zastosowane falowniki muszą
charakteryzować się stopniem ochrony minimum IP65, uwzględniające należytą odporność
na warunki atmosferyczne (temperatura pracy -
20⁰C do +50⁰C) oraz wysokie
bezpieczeństwo dla użytkowników. Inwertery winny zostać wyposażone w system pomiaru
izolacji w części DC, pozwalający eliminować wszelkie uszkodzenia w okablowaniu modułów
jak również w samych modułach dając wysokie bezpieczeństwo użytkowania oraz
zabezpieczenie przed błędną polaryzacją modułów. Ponadto inwerter powinien posiadać
monitoring parametrów sieci, menu w języku polskim, zabezpieczenie przed pracą wyspową
oraz być przystosowany do pracy z polską siecią dystrybucyjną (deklaracja zgodności WE
(niezależny certyfikat), Zgodność z kodeksami sieciowymi (NC RFG)). Zastosowane
falowniki posiadać będą 5 letnią gwarancję produktową. Falowniki zgodne z Normami: EN
61000-6-1; EN 61000-6-2 EN 61000-6-3; EN 61000-3-11; EN 61000-3-12, EN 62109 lub z
normami równoważnymi.”
Tabela nr 2. Podstawowe minimalne parametry techniczne inwerterów:
[Moc instalacji [kWp]: 2,8,
Sposób przyłączenia: 1-fazowy; Moc instalacji [kWp]: 10,
Minimalna moc wyjściowa falownika [kW]: 11]
- Tabela nr 2 na stronie 10 OPZ:
Tabela 2 Minimalne wymagania dla ochronników przepięć
po stronie AC
Zamawiający wskazał na znamionowy i maksymalny prąd wyładowczy.
- f) OPIS
URZĄDZEŃ ORAZ ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMU, „6. Ogólne wytyczne
montażowe Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za
zgodność z dokumentacją projektową. Rodzaje (typy) urządzeń, osprzętu i materiałów
pomocniczych zastosowanych do wykonywania instalacji fotowoltaicznych powinny być
zgodne z podanymi w dokumentacji o parametrach nie gorszych niż wymagane. (…) 7.
Zakres prac leżący po stronie Wykonawcy (…) wykonanie dokumentacji zgłoszenia
przyłączenia mikroinstalacji do sieci elektroenergetycznej regionalnego OSD, (…) 8. Zakres
prac leżący po stronie Użytkownika: (…) rozdzielnica elektryczna budynku – obowiązkiem
Użytkownika jest modernizacja, rozbudowa a w razie konieczności wymiana rozdzielnicy w
celu przygotowania miejsca pozwalającego na montaż zabezpieczenia nadprądowego dla
potrzeb instalacji PV (dla instalacji jednofazowej 1 moduł a dla trójfazowej 3 moduły), montaż
zabezpieczenia nadprądowego oraz wpięcie instalacji PV zgodnie z projektem,
obowiązującymi przepisami i normami leży po stronie Wykonawcy.”
Zgodnie z WZORCOWYM PROJEKTEM TECHNICZNYM DLA INSTALACJI O MOCY 2.8
KW,
„f) OPIS URZĄDZEŃ ORAZ ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMU (…) 1. Inwerter
fotowoltaiczny W instalacji należy zastosować falowniki mające na celu przetworzenie prądu
stałego z wyjścia paneli na prąd przemienny sieci dystrybucyjnej. Zastosowane falowniki
muszą charakteryzować się stopniem ochrony minimum IP65, uwzględniające należytą
odporność na warunki atmosferyczne (temperatura pracy -20⁰C do +50⁰C) oraz wysokie
bezpieczeństwo dla użytkowników. Inwertery winny zostać wyposażone w system pomiaru
izolacji w części DC, pozwalający eliminować wszelkie uszkodzenia w okablowaniu modułów
jak również w samych modułach dając wysokie bezpieczeństwo użytkowania oraz
zabezpieczenie przed błędną polaryzacją modułów. Ponadto inwerter powinien posiadać
monitoring parametrów sieci, menu w języku polskim, zabezpieczenie przed pracą wyspową
oraz być przystosowany do pracy z polską siecią dystrybucyjną (deklaracja zgodności WE
(niezależny certyfikat), Zgodność z kodeksami sieciowymi (NC RFG)). Zastosowane
falowniki posiadać będą 5 letnią gwarancję produktową. Falowniki zgodne z Normami: EN
61000-6-1; EN 61000-6-2 EN 61000-6-3; EN 61000-3-11; EN 61000-3-12, EN 62109 lub z
normami równoważnymi. (…) 8. Zakres prac leżący po stronie Użytkownika (…) rozdzielnica
elektryczna budynku
– obowiązkiem Użytkownika jest modernizacja, rozbudowa a w razie
konieczności wymiana rozdzielnicy w celu przygotowania miejsca pozwalającego na montaż
zabezpieczenia nadprądowego dla potrzeb instalacji PV (dla instalacji jednofazowej 1 moduł
a dla trójfazowej 3 moduły), montaż zabezpieczenia nadprądowego oraz wpięcie instalacji
PV zgodnie z projektem, obowiązującymi przepisami i normami leży po stronie Wykonawcy.”
Zgodnie z WZORCOWYM PROJEKTEM TECHNICZNYM DLA INSTALACJI O MOCY 3,6
KWP,
„f) OPIS URZĄDZEŃ ORAZ ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMU, (…) 1. Inwerter
fotowoltaiczny W instalacji należy zastosować falowniki mające na celu przetworzenie prądu
stałego z wyjścia paneli na prąd przemienny sieci dystrybucyjnej. Zastosowane falowniki
muszą charakteryzować się stopniem ochrony minimum IP65, uwzględniające należytą
odporność na warunki atmosferyczne (temperatura pracy -20⁰C do +50⁰C) oraz wysokie
bezpieczeństwo dla użytkowników. Inwertery winny zostać wyposażone w system pomiaru
izolacji w części DC, pozwalający eliminować wszelkie uszkodzenia w okablowaniu modułów
jak również w samych modułach dając wysokie bezpieczeństwo użytkowania oraz
zabezpieczenie przed błędną polaryzacją modułów. Ponadto inwerter powinien posiadać
monitoring parametrów sieci, menu w języku polskim, zabezpieczenie przed pracą wyspową
oraz być przystosowany do pracy z polską siecią dystrybucyjną (deklaracja zgodności WE
(niezależny certyfikat), Zgodność z kodeksami sieciowymi (NC RFG)). Zastosowane
falowniki posiadać będą 5 letnią gwarancję produktową. Wymagane są tylko inwertery 3-
fazowe. Falowniki zgodne z Normami: EN 61000-6-1; EN 61000-6-2 EN 61000-6-3; EN
61000-3-11; EN 61000-3-
12, EN 62109 lub z normami równoważnymi.”
Zgodnie z załącznikiem nr 12 do SWZ projektowanych postanowień umownych:
-
„§ 3 OBOWIĄZKI WYKONAWCY: 1. Do obowiązków Wykonawcy należy: (…) 10)
zastosowanie materiałów budowlanych oraz urządzeń posiadających (…) Użyte do realizacji
przedmiotu umowy materiały będą nowe i nie będą pochodziły z serii wycofanych lub
wycofywanych z
produkcji. Zaproponowane urządzenia będą posiadały parametry zgodne
z
przedstawioną ofertą Wykonawcy i Opisem przedmiotu Zamówienia. (…) 33) wykonanie
instalacji w sposób umożliwiający jej podłączenie do sieci energetycznej na zasadach
określonych przez właściwego Operatora Systemu Dystrybucji (OSD). Wykonawca
przygotuje i przedłoży Zamawiającemu wszelkie dokumenty niezbędne do przyłączenia
instalacji do sieci.”
-
„§ 7 WYNAGRODZENIE ZA WYKONANIE PRZEDMIOTU UMOWY, (…) 3. Określona w
ust. 1 kwota wynagrodzenia ryczałtowego stanowi zapłatę za kompletne wykonanie
przedmiotu umowy w sposób zapewniający oczekiwany rezultat zgodnie z Specyfikacją
Warunków Zamówienia (SWZ) oraz załączonej do SWZ dokumentacją. Różnice pomiędzy
przyjętymi przez Wykonawcę w ofercie przetargowej ilościami, cenami i przewidywanymi
elementami, a
faktycznymi ilościami, cenami i koniecznymi do wykonania elementami
stanowią ryzyko Wykonawcy i obciążają go w całości. 4. Strony zgodnie oświadczają, że
wynagrodzenie obejmuje oraz pokrywa wszelkie koszty związane z realizacją przedmiotu
zamówienia, w szczególności: koszty zakupu, załadunku, transportu, rozładunku sprzętu,
dostawy instalacji, prac instalacyjnych i montażowych, koszty uzgodnień, dodatkowych opinii
i ekspertyz, ubezpieczenia Wykonawcy, wykonania inwentaryzacji, zabezpieczenia terenu
realizacji prac, przygotowania instrukcji obsługi, eksploatacji i konserwacji.”
Zgodnie z wyjaśnieniami treści SWZ z dnia 21 lipca 2023 r. Zamawiający w odpowiedzi na
pytanie nr 47:
„Prosimy o potwierdzenie, że w przypadku, kiedy w budynku
gospodarczym/mieszkalnym (budynku,
w którym wpinamy instalację pv) jest istniejąca
instalacja 1-fazowa to Wykonawca montuje falownik 1-
fazowy?” Zamawiający odpowiedział:
„Zamawiający nie potwierdza. Wymogi dotyczące falowników zgodnie z dokumentacją
przetargową.”
Zgodnie z załącznikiem nr 2a do formularza ofertowego Przystępujący dla:
-
poz. 4 zestawu o łącznej mocy minimum 2,8 kW zaoferował falownik ENCOR 4K
producenta CORAB,
-
poz. 23 zestawu o łącznej mocy minimum 10 kW zaoferował falownik ENCOR 10K
producenta CORAB,
-
poz. 24 zestawu o łącznej mocy minimum 10 kW zaoferował falownik ENCOR 10K
producenta CORAB,
Zgodnie z załączoną do oferty kartą katalogową ww. falowniki są trójfazowe, a znamionowa
moc wyjściowa AC (W) dla falownika ENCOR 10K to 10 000, zaś max. moc pozorna na
wyjściu AC (VA) to 11 000.
W dniu 10 października 2023 r. Przystępujący złożył Zamawiającemu wyjaśnienia
w
odpowiedzi na pismo Odwołującego z dnia 6 października 2023 r. oraz przekazał
oświadczenie producenta CORAB: „Corab S.A. jako oficjalny producent falowników Encor
oświadcza, że moc inwertera określana w [kVA] jako maksymalna moc pozorna, przekłada
się na moc czynną wyrażoną w {W] w zależności od wartości skutecznej i prądu. Parametry
te zależne są od kąta przesunięcia fazowego. Najczęściej przyjmuje się, że COS Fi mieści
się w zakresie od -0,8 do +0,8. Przy wartości 1, moc czynna jest tożsama z mocą pozorną.”
Zgodnie z dowodem załączonym przez Przystępującego do pisma procesowego –
oświadczenie producenta CORAB: „CORAB S.A. jako producent falowników ENCOR,
oświadcza, iż MOC inwertera określona w [kVAl jako maksymalna moc pozorna, przekłada
się na moc czynna wyrażoną w [W] w warunkach wykonywania zamówienia pn. „Dostawa
i
montaż instalacji fotowoltaicznych w ramach realizacji projektu „Zielona Jura — wzrost
wykorzystania OZE w gminach Olsztyn, Przyrów, Dąbrowa Zielona”. Biorąc pod uwagę
powyższe, potwierdzam, że w przypadku zastosowania falowników ENCOR w instalacjach
fotowoltaicznych wykonywanych w ramach przetargu nieograniczonego pn. „Dostawa i
montaż instalacji fotowoltaicznych w ramach realizacji projektu „Zielona Jura — wzrost
wykorzystania OZE w gminach Olsztyn, Przyrów, Dąbrowa Zielona”, z ustawieniem
parametrów falownika ENCOR odpowiednich dla powyższego zadania: wartość skuteczna i
prądu, kąt przesunięcia fazowego, COS FI o wartości 1 - moc wyjściowa falownika [kW],
będzie równa parametrowi maksymalna moc pozorna określona w [kVA] — oznacza to, że w
przypadku falownika ENCOR 10K maksymalną moc wyjściowa falownika [kW] wynosi 11
[kW].”
Zgodnie z Certyfikatem zgodności dla falowników oferowanych przez Przystępującego
złożonym przez Przystępującego jako dowód: załącznik do certyfikatu, str. 4, pkt 4.7.2.3.2.
zakres nastawy mikrogeneratora: cos fi nastawa i wzbudzenie: 1
– 0,9, ustawienia domyślne
stosowane dla Polski: 1., pkt 4.7.2.3. Tryby sterowania Q sept., Q(U), cos fi sept., cos fi (P),
Możliwość ustawienia wszystkich parametrów.
Dowody Odwołujący:
1. OPINIA TECHNICZNA
Dotycząca możliwości regulacji mocy biernej falowników (autor:
mgr inż. M. K., uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych
„1. Wstęp teoretyczny
Moc czynna (P, W) -
w układach prądu przemiennego (również prądu zmiennego) część
mocy, którą odbiornik pobiera ze źródła i zamienia na pracę lub ciepło. W układach prądu
stałego cała moc jest mocą czynną. Jednostką mocy czynnej jest wat. [1]
gdzie:
U
— wartość skuteczna napięcia, I — wartość skuteczna prądu, p — kąt przesunięcia
fazowego między napięciem i prądem.
Moc bierna (Q, var)
— wielkość opisująca pulsowanie energii elektrycznej między
elementami obwodu prądu przemiennego. Ta oscylująca energia nie jest zamieniana na
użyteczną pracę lub ciepło, niemniej jest ona konieczna do funkcjonowania maszyn
elektrycznych (np. transformatorów, silników). Energia jest pobierana ze źródła w części
okresu przebiegu przemiennego, magazynowana przez odbiornik (w postaci energii pola
elektrycznego lub magnetycznego) i oddawana do źródła w innej części okresu, co jest
związane z zanikiem pola w odbiorniku. [2] Jednostką mocy biernej jest var. (…)
Moc pozorna (S, VA)
— wielkość fizyczna określana dla obwodów prądu przemiennego.
Wyraża się ją jako iloczyn wartości skutecznych napięcia i natężenia prądu. [3] Jednostką
mocy pozornej jest woltoamper. (…)
Współczynnik mocy (cos fi) - stosunek mocy czynnej do mocy pozornej, czyli stosunek mocy
użytecznej do iloczynu napięcia i prądu. (…) moc pozorna jest sumą geometryczną mocy
czynnej P i mocy biernej Q. (…)
3. Omówienie zagadnienia
Wszystkie dostępne na rynku falowniki posiadają możliwość regulacji współczynnika mocy.
przeważnie wartość ta zawiera się w przedziale 0,8 wyprzedzający (pojemnościowy) — 0,8
opóźniony (indukcyjny). Zazwyczaj instalatorzy ustawiają na falownikach wartość
współczynnika mocy cos fi = 1, co w praktyce oznacza, że moc czynna oddawana przez
falownik do sieci jest równa mocy pozornej.
W Polsce ze względu na zły stan elektroenergetycznych sieci dystrybucyjnych i
przesyłowych w słoneczne dni często występują problemy z odpowiednim poziomem
napięcia, ze względu na brak odbiorów mocy generowanej w elektrowniach słonecznych.
Efektem jest wyłączanie się falowników fotowoltaicznych zgodnie z obowiązującym
kodeksem sieciowy NC RfG.
Rozwiązaniem dopuszczalnym pozwalającym utrzymanie pracującej instalacji w sieci jest
generowanie odpowiedniej dla danej sytuacji mocy biernej, dzięki czemu miejscowo zostanie
skompensowany układ i falownik może nadal pracować.
Jedna z największych spółek dystrybucyjnych dla kilku rejonów w tym roku wydała zalecenie,
aby nowe oraz istniejące instalacje były ustawiane na poziomie cos fi = 0,9 (indukcyjny).
Podyktowane to było zbyt wysokim napięciem w sieci dystrybucyjnej i w taki sposób
dystrybutor próbował utrzymać odpowiednie parametry jakościowe energii eklektycznej.
Zgodnie z przedstawioną powyżej kartą katalogową falownik CORAB ENCOR CEIOK
posiada różne wartości mocy czynnej i pozornej wynoszące odpowiednio:
P = 10 000 W,
S = 11 000 VA.
W praktyce oznacza to, że tylko w przypadku pracy inwertera przy współczynniku mocy cos
fi = 1 możliwe jest uzyskanie na wyjściu AC falownika 11 kW. W każdym innym przypadku
moc czynna będzie ograniczana na potrzeby wytworzenia odpowiedniej mocy biernej. (…)
Odwołując się do „Zbiór wymagań dla modułów wytwarzania energii typu A, w tym
mikroinstalacji” opublikowanym przez TAURON DYSTRYBUCJA, operator systemu
dystrybucyjnego określa, że instalacja fotowoltaiczna musi być zdolna do regulacji mocy
biernej w funkcji napięcia (tryb Q(U)) jako tryb podstawowy. Zgodnie z charakterystyką
sterowania mocą bierną w funkcji napięcia (tryb Q(U)) wymaganą przez OSD zakres
regulacji odbywa się w zakresie od cos fi = 0,9ind do cos fi = 0 , 9poj• Rozważając
wymagany tryb podstawowy (tryb Q(U)) oraz skrajne wartości, dla układu 3 fazowego:
a) W przypadku falownika CORAB ENCOR CEIOK (…) Otrzymujemy moc czynną na wyjściu
falownika wynoszącą 9,97 kW
b) W przypadku falownika FoxESS T12-
G3 (…) Otrzymujemy moc czynną na wyjściu
falownika wynoszącą 11,91 Kw
4. Podsumowanie
Moce czynna i pozorna często uznawane są za równe i tożsame, lecz jest to prawdą jedynie
w sytuacji, gdy współczynnik mocy COS fi = 1. W każdej inne sytuacji postawienie znaku
równości między P i S będzie błędem.
Zważając na aktualny stan sieci dystrybucyjnych oraz uwzględniając możliwe do realizacji
modernizacje tych sieci należy zakładać, że operatorzy spółek dystrybucyjnych co raz
częściej będą korzystać z rozwiązań pozwalających kompensować energię bierną jeszcze w
miejscu wytworzenia.
Istotne jest, aby moc czynna P [kW] falownika odpowiadała realnym potrzebom obiektu bez
konieczności ograniczania produkcji przyłączonej instalacji fotowoltaicznej.
Uważa się, że montaż falownika o mocy czynnej znamionowej wynoszącej minimum 11 kW
wraz z zostawionym marginesem mocy pozornej na regulację mocy biernej w zakresie 0,9
wyprzedzający (pojemnościowy) — 0,9 opóźniony (indukcyjny) w 100% spełnia wymagania
Inwestora przedstawione w opisie przedmiotu zamówienia.
Falownik CORAB ENCOR CEIOK spełnia te wymagania tylko i wyłącznie w przypadku
zachowania stałego współczynnika mocy cos fi = 1. Natomiast falownik FoxESS T12-G3
spełnia te wymagania w pełnym zakresie sterowania mocą bierną w funkcji napięcia (tryb
Q(U)) wymaganego przez OSD jako tryb podstawowy tj. w zakresie od cos fi = 0,9ind do cos
fi = 09.”
„OPINIA TECHNICZNA Dotycząca możliwości przyłączenia falownika 3 fazowego w
instalacji 1 fazowej
Przy doborze falownika jednym z podstawowych
parametrów na jaki projektant powinien
zwrócić uwagę jest układ i napięcie sieci obiektu, do którego inwerter będzie przyłączany.
W przypadku instalacji trójfazowych z reguły korzystniejsze jest przyłączenie falownika
również trójfazowego, ze względu na symetryczne odciążanie faz przez urządzenie.
W
szczególnych przypadkach inwerter jednofazowy może jednak być korzystniejszy np. gdy
w obiekcie obciążenie na wszystkich fazach nie jest równomierne i falownik podłączony jest
do fazy z największym poborem energii elektrycznej. Aby móc jednoznacznie stwierdzić
który falownik będzie korzystniejszy, niezbędna jest dokładniejsza analiza charakterystyki
danego obiektu i jego instalacji elektrycznej.
Natomiast w przypadku instalacji elektrycznych jednofazowych możliwe jest przyłączenie
tylko i wyłącznie falownika jednofazowego, ponieważ falownik trójfazowy nie jest w stanie
uruchomić się dla tego typu instalacji elektrycznych.
Kluczową kwestią jest zatem sprawdzenie czy obiekt, na którym ma zostać zamontowana
instalacja fotowoltaiczna posiada instalację elektryczną jednofazową czy trójfazową.
W
przypadku instalacji jednofazowej nie ma możliwości zastosowania falownika trójfazowego
do instalacji fotowoltaicznej.
Dodatkowo trzeba również zwrócić uwagę na minimalne parametry wejściowe falownika po
stronie prądu stałego — czyli po stronie modułów fotowoltaicznych. Falowniki trójfazowe
zazwyczaj wymagają dużo wyższych wartości napięcia obwodów prądu stałego niż falowniki
jednofazowe. Ma to szczególne znaczenie w przypadku małych instalacji, gdzie mała liczba
modułów fotowoltaicznych może nie pozwalać na osiągnięcie minimalnego napięcia obwodu
wymaganego do uruchomienia falownika lub jego optymalnej pracy w zakresie napięć
obsługiwanych przez układ MPPT.
W pierwszej kolejności należałoby zapoznać się z możliwościami montażowymi w danym
obiekcie
— konieczne jest ustalenie czy moduły montowane będą na jednej połaci dachu czy
na kilku oraz czy moduły mogą być zacienione w ciągu dnia. Dopiero po określeniu ile
modułów zmieści się na danej połaci dachu możliwe jest sprawdzenie, czy powstałe w ten
sposób obwody paneli fotowoltaicznych będą miały odpowiednie parametry prądowo
napięciowe dla danego typu falownika.
Zamawiający nie określił w dokumentacji przetargowej jaki typ instalacji elektrycznej znajduje
się obiekcie. Wskazał natomiast w sposób jednoznaczny sposób przyłączenia dla instalacji
o
mocy 2,8 kWp jako „1-fazowy” a dla pozostałych mocy instalacji „3-fazowy”. Można
prowadzić rozważania czy jest to wymaganie minimalne czy też nie, jednak należy
zaznaczyć, że falownik trójfazowy będzie bezużyteczny w przypadku jednofazowej instalacji
elektrycznej obiektu.
Podsumowując, dobór falownika do instalacji fotowoltaicznej powinien każdorazowo być
poprzedzony audytem w miejscu inwestycji w celu określenia możliwości montażowych
i
weryfikacji rodzaju instalacji elektrycznej w obiekcie. Bezpiecznym i pewnym rozwiązaniem
jest zastosowanie falownika jednofazowego, który będzie można wykorzystać zarówno
w
układzie 1 i 3- fazowym oraz będzie w stanie pracować z krótkimi łańcuchami paneli
fotowoltaicznych.
”
2.
DECYZJA
PREZESA
URZĘDU
REGULACJI
ENERGETYKI
DRE.WOSE.4111.2.2.15.2018.DSł z dnia 23 lipca 2018 r.: „(…) II. ustalam treść powołanej
wyżej decyzji, w szczególności „Warunki wykonywania działalności” poprzez nadanie jej
brzmienia: „udzielam Przedsiębiorcy: TAURON Dystrybucja Spółka Akcyjna z siedzibą
w
Krakowie ul. Podgórska 25A, 31-035 Kraków posiadającemu: 1) numer w rejestrze
przedsiębiorców (KRS): 0000073321 2) numer identyfikacji podatkowej (NIP): 6110202860
zwanemu dalej: „Koncesjonariuszem” KONCESJI Nr DEE/19/2698/U/1/98/JK na dystrybucję
energii elektrycznej, na okres od dnia 16 listopada 1998 roku do dnia 31 grudnia 2025 roku
na następujących warunkach: (…) 1. PRZEDMIOT I ZAKRES DZIAŁALNOŚCI Przedmiot
działalności objętej niniejszą koncesją stanowi działalność gospodarcza polegająca na
dystrybucji energii elektrycznej na potrzeby odbiorców zlokalizowanych na terenie
następujących gmin: (…) województwo śląskie: (…) Dąbrowa Zielona, (…) Olsztyn, (…)
Przyrów.”
3.
ZBIÓR WYMAGAŃ DLA MODUŁÓW WYTWARZANIA ENERGII TYPU A, W TYM
MIKROINSTALACJI (wersja z 31.12.2019 r.)
„Niniejszy dokument stanowi zbiorcze
zestawienie wymagań dla modułów wytwarzania energii typu A (tj. o mocy od 0,8 kW do 200
kW), w tym mikroinstalacji, określonych w: Kodeksie sieci dotyczącym wymogów w zakresie
przyłączenia jednostek wytwórczych do sieci, wprowadzonym Rozporządzeniem Komisji
(UE) 2016/631 z dnia 14.04.2016 roku (Kodeks Sieci RfG),
wymogach ogólnego stosowania
opracowanych na podstawie Kodeksu Sieci RfG, Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci
Dystrybucyjnej Operatora Systemu Dystrybucyjnego (OSD).
(…) 8. Wymagania w zakresie
regulacji mocy biernej
Mikroinstalacja przyłączona przez falownik musi być zdolna do pracy
w
normalnych warunkach eksploatacji w paśmie tolerancji napięcia od 0,85 Un do 1,1 Un
z
następującą mocą bierną:
a) zgodnie z krzywą charakterystyki zadanej przez OSD w obrębie współczynników
przesunięcia fazowego podstawowych harmonicznych napięcia i prądu od cos φ=0,9ind do
cos φ =0,9poj, gdzie moc czynna wyjściowa mikroinstalacji jest równa 20% znamionowej
mocy czynnej lub większa,
b) bez zmian mocy biernej więcej niż o 10% znamionowej mocy czynnej mikroinstalacji przy
mocy czynnej niższej niż 20% znamionowej mocy czynnej. (…) 8.2. Wymagane tryby
regulacji mocy biernej: Mikroinstalacja ma być zdolna do działania w następujących trybach
sterowania:
a) sterowanie mocą bierną w funkcji napięcia na zaciskach generatora (tryb Q(U)) jako tryb
podstawowy,
b) sterowanie współczynnikiem mocy w funkcji generacji mocy czynnej (tryb cos φ (P)), jako
tryb alternatywny,
c) cos φ stałe, nastawiane w granicach od cos φ = 0,9ind do cos φ =0,9poj, jako tryb
dodatkowy.
Konfiguracja trybów sterowania oraz ich aktywacja i dezaktywacja ma być możliwa do
ustawienia w miejscu zainstalowania falownika. Wymagane jest zapewnienie ochrony przed
nieuprawnioną ingerencją w ustawienia trybów pracy - zmiana trybów pracy nie może być
dokonana samodzielnie przez właściciela mikroinstalacji. (…)
8.4. Wymagania w zakresie trybu sterowania współczynnikiem przesunięcia fazowego
podstawowych harmonicznych napięcia i prądu w funkcji mocy czynnej generowanej - cos φ
(P): W trybie cos φ (P) sterowanie odbywa się, według krzywej przedstawionej na rys. 5.
Nastawione nowe wartości, wynikające ze zmiany mocy czynnej generowanej, muszą być
nastawione w ciągu 10 s. Zaleca się, aby szybkość zmiany mocy biernej następowała w
takim samym czasie jak szybkość zmiany mocy czynnej i była zsynchronizowana z
szybkością zmiany mocy czynnej. (…)
9. Wymagania w zakresie wyposażenia mikroinstalacji w regulację mocy czynnej 9.1.
Mikroinstalacje o mocy zainstalowanej większej niż 10 kW powinny być wyposażone w port
wejściowy, który umożliwia przyjęcie od OSD polecenia ograniczenia generacji mocy czynnej
do sieci elektroenergetycznej oraz polecenia zaprzestania generacji mocy czynnej do sieci
elektroenergetycznej. 9.2. W celu uniknięcia całkowitego wyłączenia mikroinstalacji
spowodowanego zadziałaniem zabezpieczenia nadnapięciowego mikroinstalacji, zaleca się,
aby mikroinstalacja posiadała funkcję zmniejszania mocy czynnej generowanej w funkcji
wzrostu napięcia. Istotne jest, aby funkcja ta działała dopiero po wyczerpaniu możliwości
regulacji napięcia poborem mocy biernej w trybie Q(U) tj. powyżej 1,08 Un. Funkcja ta nie
może powodować skokowych zmian mocy generowanej.”
Przedmiot sporu w niniejszej sprawie sprowadzał się do odpowiedzi na pytanie czy treść
oferty Przystępującego – wskazywanych przez Odwołującego pozycji załącznika nr 2a do
formularza ofertowego -
pozostaje w niezgodności z warunkami zamówienia, co powinno
skutkować jej odrzuceniem na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp. Analiza
dokumentacji postępowania oraz zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego
doprowadziła Izbę do przekonania, że zarzuty odwołania częściowo potwierdziły się.
Na wstępnie podnieść należy, że zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp: „1. Zamawiający
odrzuca ofertę, jeżeli: (…) 5) jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia.” Natomiast
w
myśl art. 7 pkt 29 ustawy pzp: „Ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o: 29) warunkach
zamówienia – należy przez to rozumieć warunki, które dotyczą zamówienia lub
postępowania o udzielenie zamówienia, wynikające w szczególności z opisu przedmiotu
zamówienia, wymagań związanych z realizacją zamówienia, kryteriów oceny ofert, wymagań
proceduralnych lub projektowanych postanowień umowy w sprawie zamówienia
publicznego.”
Podkreślić należy, że zamawiający aby odrzucić ofertę na podstawie przywołanego przepisu
jest zobowiązany przeprowadzić analizę porównawczą treści oferty oraz warunków
zamówienia (w szczególności, co do zakresu, ilości, jakości, warunków realizacji i innych
elementów istotnych dla wykonania zamówienia), które stanowią merytoryczne
postanowienia oświadczeń woli odpowiednio: zamawiającego, który w szczególności przez
opis przedmiotu zamówienia precyzuje i uszczegóławia, jakiego świadczenia oczekuje po
zawarciu umowy w
sprawie zamówienia publicznego, oraz wykonawcy, który zobowiązuje
się do wykonania tego świadczenia w razie wyboru złożonej przez niego oferty
(zdefiniowanej w art. 66 kodeksu cywilnego) jako najkorzystniejszej. Dokonanie takiego
porównania przesądza o tym, czy treść złożonej w postępowaniu oferty odpowiada
warunkom zamówienia. Niezgodność treści oferty z warunkami zamówienia zachodzi więc,
gdy zawartość merytoryczna złożonej w danym postępowaniu oferty nie odpowiada
ukształtowanym przez zamawiającego i zawartym w SWZ wymaganiom. Istotnym jest, że
niezgodność oferty z warunkami zamówienia musi po pierwsze być oczywista i niewątpliwa,
czyli zamawiający musi mieć pewność co do niezgodności oferty z jego oczekiwaniami, przy
czym postanowienia SWZ powinny być jasne i klarowne (tak też: wyrok z dnia 22 września
2020 roku, sygn. akt: KIO 1864/20; wyrok z dnia 20 stycznia 2020 roku, sygn. akt: KIO
69/20). Po drugie, odrzucenie oferty nie może nastąpić z błahych, czysto formalnych
powodów nie wpływających na treść złożonej oferty, jak również, gdy zamawiający ma
możliwość poprawienia błędów jakie zawiera oferta.
Zarzut niezgodności z warunkami zamówienia zaoferowanego falownika dla zestawu o
łącznej mocy 2,8 kW.
Zarzut zasługiwał na uwzględnienie.
W odniesieniu do tego zarzutu
Odwołujący upatrywał niezgodności oferty Przystępującego
z
warunkami zamówienia w zakresie poz. 4 załącznika nr 2a do formularza ofertowego,
a mianowicie zaoferowania falownika 3-
fazowego pomimo wymagania Zamawiającego
falownika 1-
fazowego dla zestawu o łącznej mocy 2,8 kW.
W pierwszej kolejności Izba zauważa, że zgodnie z SWZ wykonawcy byli zobowiązani złożyć
wraz z ofertą załącznik nr 2a do formularza ofertowego, w którym należało podać producenta
i model zaoferowanych podstawowych urządzeń. Ponadto, na potwierdzenie że wskazane
urządzenia spełniają wymagania Zamawiającego, Zamawiający żądał przedłożenia
przedmiotowych środków dowodowych, m.in. ”b) kartę katalogową podpisaną przez
producenta i/lub deklarację Producenta, jeśli karta katalogowa nie zawiera wszystkich
wymaganych informacji celem wykazania spełnienia parametrów minimum przewidzianych
dla inwertera (falownika), opisane w dokumencie „Wzorcowe projekt techniczny instalacji
fotowoltaicznej” załącznik nr 1 do SWZ, w punkcie f) pn. OPIS URZĄDZEŃ ORAZ ZASADY
DZIAŁANIA SYSTEMU w Tabeli nr 2 Podstawowe minimalne parametry techniczne
inwerterów (z wyłączeniem flash testu). Niewątpliwie zatem Zamawiający żądał
przedstawienia wraz z ofertą informacji, w tym dotyczących falowników, które pozwolą mu na
weryfikację czy oferowane podstawowe urządzenia spełniają warunki zamówienia w zakresie
opisu przedmiotu zamówienia. Powyższe oznacza, iż wskazane w załączniku nr 2a do
formularza ofertowego urządzenia wraz z kartami katalogowymi stanowiły treść oferty, którą
wykonawcy są związani. Jak Izba ustaliła, zgodnie z OPZ Zamawiający wymagał dla
instalacji o mocy 2,8 kW falownika 1-fazowego (Tabela nr 2. Podstawowe minimalne
parametry techniczne inwerterów: sposób przyłączenia: 1-fazowy). Przystępujący zaoferował
w tym zakresie
falownik ENCOR 4k producenta CORAB, który zgodnie z załączoną do oferty
kartą katalogową jest falownikiem o sposobie przyłączenia 3-fazowym, co było okolicznością
bezsporną. W ocenie Izby nie ulega wątpliwości, że zaoferowany falownik nie spełnia
wymagań Zamawiającego co do sposobu przyłączenia. Izba nie podziela stanowiska
Przystępującego, iż parametr dotyczący sposobu przyłączenia należy traktować jako
parametr minimalny co uprawniałoby do zaoferowania falownika 3-fazowego. Zauważenia
wymaga, że w zakresie tego parametru Zamawiający nie wskazał: „minimalny sposób
przyłączenia”, a jednoznacznie określił ten sposób. Nie zastosowano również alternatywy:
jedno lub trójfazowy. Sposób przyłączenia trójfazowy jest innym parametrem niż
jednofazowy.
Jak wynika ze złożonej przez Odwołującego opinii technicznej, którą jako
opinię prywatną Izba traktuje jak stanowisko procesowe Odwołującego: „w przypadku
instalacji elektrycznych jednofazowych możliwe jest przyłączenie tylko i wyłącznie falownika
jednofazowego, ponieważ falownik trójfazowy nie jest w stanie uruchomić się dla tego typu
instalacji elektrycznych.” I dalej: „Kluczową kwestią jest zatem sprawdzenie czy obiekt, na
którym ma zostać zamontowana instalacja fotowoltaiczna posiada instalację elektryczną
jednofazową czy trójfazową. W przypadku instalacji jednofazowej nie ma możliwości
zastosowania falownika trójfazowego do instalacji fotowoltaicznej.” Opinia ta właściwie
została podzielona przez Przystępującego na rozprawie, gdyż podnosił, że z jego wiedzy
wynika, że żaden z obiektów objętych przedmiotem zamówienia nie ma instalacji
jednofazowej. Niemniej jednak Przystępujący wskazywał, że gdyby jednak na etapie
realizacji zamówienia okazało się, że któryś z obiektów posiada instalację jednofazową to w
gestii Wykonawcy będzie wymiana instalacji na trójfazową. Odnosząc się do powyższego
Izba zauważa, że Zamawiający nie określił w SWZ jaki typ instalacji elektrycznej znajduje się
na obiektach, a przy tym wymagał falownika 1-fazowego dla 1 zestawu o mocy 2,8 kWp.
Przedmiot zamówienia nie obejmuje wymiany istniejącej instalacji w obiektach. Za chybiony
Izba również uznała argument Przystępującego, że na etapie realizacji zamówienia
właściwie może dostosować oferowane urządzenia do wymagań Zamawiającego. Nie ulega
wątpliwości, że urządzenia wskazane w załączniku nr 2a do SWZ stanowią treść oferty
Wykonawcy i jego zobowiązanie do ich dostarczenia. Wynika to również z postanowień
umowy par. 3 pkt 10: „10) (…) Zaproponowane urządzenia będą posiadały parametry
zgodne z przedstawioną ofertą Wykonawcy i Opisem przedmiotu Zamówienia.” Przywołany
przez Przystępującego par. 7 ust. 3 umowy w zakresie: „Różnice pomiędzy przyjętymi przez
Wykonawcę w ofercie przetargowej ilościami, cenami i przewidywanymi elementami, a
faktycznymi ilościami, cenami i koniecznymi do wykonania elementami stanowią ryzyko
Wykonawcy i obciążają go w całości.” odnosić w ocenie Izby należy do elementów
niewyspecyfikowanych w załączniku nr 2a do formularza ofertowego, a wchodzących w
skład zestawu instalacji PV i niezbędnych do wykonania przedmiotu zamówienia. Izba za
irrelewantną dla oceny zgodności z warunkami zamówienia oferty Przystępującego uznała
okoliczność podnoszoną przez Przystępującego, a dotyczącą niewielkiej wartości
podważanego
elementu
instalacji
fotowoltaicznej.
Skoro
Zamawiający
żądał
wyspecyfikowania poszczególnych podstawowych urządzeń w tym falownika oraz kart
katalogowych potwierdzających spełnienie parametrów wynikających z OPZ to jakakolwiek
niezgodność oferty Przystępującego z warunkami zamówienia w tym zakresie oznacza
zaoferowanie urządzeń niespełniających oczekiwań Zamawiającego.
Konkludując, Zamawiający jednoznacznie opisał wymagania co do sposobu przyłączenia
falownika dla instalacji o mocy 2,8 kWp: 1-
fazowy, a Przystępujący zaoferował falownik 3-
fazowy, co oznacza, iż oferta Przystępującego jest niezgodna z warunkami zamówienia
i determinuje
jej odrzucenie na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp co też Izba
nakazała w sentencji orzeczenia.
Zarzut dotyczący niezgodności z warunkami zamówienia w zakresie poz. 23 załącznika nr 2a
do formularza ofertowego (
dla zestawu o łącznej mocy 10 kW) co do parametru: „Minimalna
moc wyjściowa falownika [kW]”.
Zarzut nie potwierdził się.
W odniesieniu do powyższego zarzutu Odwołujący wywodził, że zaoferowany przez
Przystępującego dla instalacji o mocy 10 kWp falownik nie spełnia wymagania minimalnej
mocy wyjściowej falownika min. 11 kW, gdyż jak wskazywał i co wynika z karty katalogowej
złożonej przez Przystępującego: „Znamionowa moc wyjściowa AC [W]” dla zaoferowanego
przez Soleko inwertera marki Corab S.A., model: ENCOR 10K wynosi 10 000 W, tj. 10 kW.”
W ocenie Izby argumentacja Odwołującego nie zasługiwała na uwzględnienie. Słusznie
Przystępujący zwrócił uwagę, iż Zamawiający w dokumencie: „Wzorcowe projekt techniczny
instalacji fotowoltaicznej” załącznik nr 1 do SWZ, w punkcie f) pn. OPIS URZĄDZEŃ ORAZ
ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMU w Tabeli nr 2 Podstawowe minimalne parametry techniczne
inwerterów nie określił jakiej mocy dotyczy wskazany parametr, a jedynie podał: „Minimalna
moc wyjściowa falownika [kW].” Jak wynika z opinii przedłożonej przez Odwołującego
wyróżniane są różne rodzaje mocy: moc czynna, bierna, pozorna. Oznacza to, że
Zamawiający nie dookreślił wskazanego w OPZ parametru w taki sposób jak podnosił
Odwołujący. Istotnym zatem było ustalenie, czy zaoferowany przez Przystępującego falownik
ENCOR 10K producenta CORAB osiąga na wyjściu moc 11 kW. Wskazany falownik zgodnie
z kartą katalogową osiąga max. moc pozorną na wyjściu AC (VA): 11 000. W ocenie Izby
słusznie ponosił Przystępujący, że w przypadku ustawienia falownika na współczynnik cos fi
1 moc falownika na wyjściu będzie spełniała parametr określony przez Zamawiającego, a
więc 11 kW. Potwierdza to opinia przedłożona przez Odwołującego: „Wszystkie dostępne na
rynku falowniki posiadają możliwość regulacji współczynnika mocy. przeważnie wartość ta
zawiera się w przedziale 0,8 wyprzedzający (pojemnościowy) — 0,8 opóźniony (indukcyjny).
Zazwyczaj instalatorzy ustawiają na falownikach wartość współczynnika mocy cos fi = 1, co
w
praktyce oznacza, że moc czynna oddawana przez falownik do sieci jest równa mocy
pozornej. (…) W praktyce oznacza to, że tylko w przypadku pracy inwertera przy
współczynniku mocy cos fi = 1 możliwe jest uzyskanie na wyjściu AC falownika 11 kW.”
i
okoliczność tą przyznał Odwołujący na rozprawie. Niewątpliwie montaż i ustawienie
instalacji PV jest zgodnie z OPZ obowiązkiem wykonawcy, a więc to wykonawca będzie miał
wpływ na ustawienie współczynnika cos fi 1. Zgodnie ze złożonym przez Przystępującego na
rozprawie Certyfikatem zaoferowanych urządzeń ustawienia domyślne stosowane dla Polski
to cos fi 1.
Powyższe okoliczności wraz z oświadczeniem producenta CORAB złożonym
przez Przystępującego potwierdzają, że parametr wymagany przez Zamawiającego został
spełniony.
Za chybioną Izba uznała argumentację Odwołującego, że Przystępujący nie będzie mógł
ustawić współczynnika cos fi na wartość 1 biorąc pod uwagę wymagania wynikające
z
przedłożonego przez Odwołującego dowodu: „Zbiór wymagań dla modułów wytwarzania
energii typu A, w tym mikroinstalacji” opublikowanym przez TAURON DYSTRYBUCJA. Izba
zauważa, że Zamawiający nie wskazał ww. dokumentu w SWZ jak również nie podał
wartości współczynnika cos fi. Zamawiający wymagał co prawda, aby wykonanie instalacji
umożliwiało jej podłączenie do sieci energetycznej na zasadach określonych przez
właściwego Operatora Systemu Dystrybucji (OSD) (par. 3 pkt 33 projektu umowy), niemniej
jednak Odwołujący nie wykazał zdaniem Izby, że podłączenie będzie niemożliwe w
przypadku ustawienia współczynnika cos fi na wartość 1. Jak wynika z opinii złożonej przez
Odwołującego ww. zbiór wymagań ma charakter wyłącznie zaleceń i rekomendacji na co
wskazuje Opiniujący: „W Polsce ze względu na zły stan elektroenergetycznych sieci
dystrybucyjnych i przesyłowych w słoneczne dni często występują problemy z odpowiednim
poziomem napięcia, ze względu na brak odbiorów mocy generowanej w elektrowniach
słonecznych. Efektem jest wyłączanie się falowników fotowoltaicznych zgodnie z
obowiązującym kodeksem sieciowy NC RfG. Rozwiązaniem dopuszczalnym pozwalającym
utrzymanie pracującej instalacji w sieci jest generowanie odpowiedniej dla danej sytuacji
mocy biernej, dzięki czemu miejscowo zostanie skompensowany układ i falownik może nadal
pracować. Jedna z największych spółek dystrybucyjnych dla kilku rejonów w tym roku
wydała zalecenie, aby nowe oraz istniejące instalacje były ustawiane na poziomie cos fi = 0,9
(indukcyjny). Podyktowane to było zbyt wysokim napięciem w sieci dystrybucyjnej i w taki
sposób dystrybutor próbował utrzymać odpowiednie parametry jakościowe energii
eklektycznej.” W ocenie Izby Odwołujący nie wykazał, że niezastosowanie się do wyżej
wskazanego zalecenia uniemożliwi podłączenie do sieci energetycznej.
Konkludując, Izba uznała zarzut za nieudowodniony, a zaznaczenia wymaga, że aby
możliwie było odrzucenie oferty za niezgodność z warunkami zamówienia musi zostać ona
stwierdzona w sposób niewątpliwy. Zamawiający nie określił w OPZ rodzaju mocy co do
podważanego przez Odwołującego parametru falownika dla instalacji 10 kWp, tym samym
należało uznać, że podana w karcie katalogowej Przystępującego wartość max mocy
pozornej na wyjściu spełnia wymagania Zamawiającego.
Mając na względzie powyższe orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557, art. 574 i art. 575
ustawy pzp oraz w oparciu o
przepisy § 5 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 7 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 1 i 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437), stosownie do wyniku
postępowania obciążając kosztami postępowania Odwołującego w części 1/2 i Uczestnika
postępowania wnoszącego sprzeciw w części 1/2.
Na koszty postępowania odwoławczego (22.200,00 zł) składał się wpis uiszczony przez
Odwołującego w wysokości 15.000,00 zł, koszty poniesione przez Odwołującego z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 3.600,00 zł (łącznie 18.600,00 zł) oraz koszty
poniesione przez Uczestnika postępowania wnoszącego sprzeciw z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika w kwocie 3.600,00 zł. Izba jeden zarzut uwzględniła i jeden oddaliła, a zatem
koszty postępowania odwoławczego należało rozdzielić po połowie. Odwołujący poniósł
dotychczas koszty postępowania odwoławczego w wysokości 18.600,00 zł tytułem wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika, tymczasem odpowiadał za nie do wysokości
11 100
,00 zł (22.200,00 zł x 1/2). Wobec powyższego Izba zasądziła od Uczestnika
wnoszącego sprzeciw na rzecz Odwołującego kwotę 7.500,00 zł, stanowiącą różnicę
pomiędzy kosztami poniesionymi dotychczas przez Odwołującego a kosztami postępowania,
za jakie odpowiada w świetle jego wyniku.
Przewodniczący: ………………………………
1.
Uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu dotyczącego niezgodności z warunkami
zamówienia oferty wykonawcy Soleko Polska sp. z o.o. z siedzibą w Krasocinie co
do
zaoferowanego sposobu przyłączenia falownika dla instalacji o mocy 2,8 kWp
i
nakazuje zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej
oferty, odrzucenie oferty wykonawcy
Soleko Polska sp. z o.o. z siedzibą
w Krasocinie na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp oraz
powtórzenie
czynności badania i oceny ofert,
2.
W pozostałym zakresie odwołanie oddala.
3.
Kosztami postępowania obciąża wnoszącego sprzeciw wykonawcę Soleko Polska
sp. z o.o. z siedzibą w Krasocinie w części 1/2 oraz odwołującego wykonawcę
EKO-ON sp. z o.o. z
siedzibą w Libertowie w części 1/2 i
3.1.
z
alicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
EKO-
ON sp. z o.o. z siedzibą w Libertowie tytułem wpisu od odwołania,
3.2.
zasądza od wnoszącego sprzeciw wykonawcy Soleko Polska sp. z o.o. z
siedzibą w Krasocinie na rzecz wykonawcy EKO-ON sp. z o.o. z siedzibą w
Libertowie
kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero
groszy)
stanowiącą uzasadnioną część kosztów postępowania odwoławczego
poniesionych przez odwołującego.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1605 z późn. zm.) na niniejszy wyrok –
w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………………………..
Sygn. akt KIO 3069/23
Uzasadnienie
Zamawiający działających wspólnie - Miasto i Gmina Olsztyn, Gmina Przyrów, Gmina
Dąbrowa Zielona - prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy z dnia 11
września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. 2023 r., poz. 1605 z późn. zm. – dalej „ustawa
pzp”), pn. „Dostawa i montaż instalacji fotowoltaicznych w ramach realizacji projektu „Zielona
Jura
– wzrost wykorzystania OZE w gminach Olsztyn, Przyrów, Dąbrowa Zielona”, nr
postępowania: IZP.271.8.2023. Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 3 lipca 2023 r., za numerem 2023/S 125-398994.
W dniu
16 października 2023 r. odwołanie wniósł wykonawca EKOON sp. z o.o.
z
siedzibą w Libertowie – dalej Odwołujący. Odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności
wyboru jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy
Soleko Polska sp. z o.o. z siedzibą
w Krasocinie
– dalej Przystępujący oraz zaniechania odrzucenia oferty tego Wykonawcy.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp
poprzez zaniechanie odrzucenia oferty złożonej przez
Wykonawcę Soleko jako niezgodnej z warunkami zamówienia,
a w konsekwencji:
2. art. 16 pkt 1 ustawy pzp oraz art. 17 ust. 2 ustawy pzp
dokonując wyboru oferty
z
naruszeniem zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, poprzez
wybór oferty niezgodnie z przepisami ustawy pzp.
Odwołujący w oparciu o wyżej wskazane zarzuty wniósł o uwzględnienie odwołania,
jak
również nakazanie Zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności polegającej na wyborze oferty Przystępującego jako
najkorzystniejszej
w postępowaniu,
2)
powtórzenia czynności badania i oceny ofert,
3) odrzucenia oferty
Przystępującego.
Odwołujący uzasadniając zarzuty odwołania wskazał, że Zamawiający w dokumencie
„Opis Przedmiotu Zamówienia”, Tabela nr 2. określił wymagane parametry inwerterów
(inaczej falowników) w odniesieniu do poszczególnych wariantów mocy instalacji
fotowoltaicznych. W tabeli
(Podstawowe minimalne parametry techniczne inwerterów) w
odniesieniu do instalacji o mocy 10 kWp określono m.in. wymóg „Minimalna moc wyjściowa
falownika [kW]”, która zgodnie z wymogiem Zamawiającego powinna wynosić minimum 11
kW. Ponadto w
odniesieniu do instalacji o mocy 2,8 kWp określono m.in. „Sposób
przyłączenia”, który zgodnie z wymogiem Zamawiającego określono wiążąco jako 1-fazowy.
Zamawiający wymagał w toku postępowania przedłożenia przez każdego z Wykonawców na
etapie składania ofert m.in. następujących dokumentów:
a)
Szczegółowe wyliczenie ceny – załącznik nr 2a do Formularza Ofertowego;
b) Karta katalogowa.
Wykonawca Soleko przedłożył ww. dokumenty i zadeklarował w załączniku nr 2a do
Formularza Ofertowego w odniesieniu do instalacji o mocy 10 kWp (pozycja nr 23 tabeli)
następujące urządzenie: falownik marki Corab S.A., model: ENCOR 10K. Powyższe
zdefiniowanie przedmiotu zamówienia i zaoferowanego urządzenia w załączniku nr 2a do
Formularza Ofertowego (pozycja nr 23 tabeli) Wykonawca potwierdził, składając również
wraz z ofertą Kartę katalogową. Zaoferowany falownik (inaczej inwerter) jest niezgodny
z
warunkami zamówienia. Zamawiający wymagał bowiem w odniesieniu do instalacji o mocy
10 kWp inwertera, który będzie posiadał moc wyjściową o wartości co najmniej 11 kW.
Tymczasem „Znamionowa moc wyjściowa AC [W]” dla zaoferowanego przez Soleko
inwertera marki Corab S.A., model: ENCOR 10K wynosi 10 000 W, tj. 10 kW. Zaoferowany
falownik nie spełnia zatem parametru w postaci minimalnej mocy wyjściowej.
Ponadto
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w dokumencie „Opis Przedmiotu
Zamówienia”, Tabela nr 2. określił wymagane parametry inwerterów w zakresie instalacji
o
mocy 2,8 kWp, zgodnie z tabelą określił „Sposób przyłączenia”, jako 1-fazowy. Wykonawca
Soleko zadeklarował w załączniku nr 2a do Formularza Ofertowego w odniesieniu do
instalacji o mocy 2,8 kWp (pozycja nr 4 tabeli) następujące urządzenie: falownik marki Corab
S.A., model: ENCOR 4K.
Powyższe zdefiniowanie przedmiotu zamówienia i zaoferowanego
urządzenia w załączniku nr 2a do Formularza Ofertowego (pozycja nr 4 tabeli) Wykonawca
potwierdził, składając również wraz z ofertą kartę katalogową dla falownika do instalacji o
mocy 2,8 kWp.
Innymi słowy w dokumentacji postępowania Zamawiający jednoznacznie
określił, że w przypadku instalacji fotowoltaicznej o mocy 2,8 kW wymagane jest urządzenie
o sposobie przyłączenia określonym jako 1-fazowe, tzw. falownik jednofazowy. Zaoferowany
falownik nie spełnia zatem wymaganego parametru dla instalacji o mocy 2,8 kWp, bowiem
zaoferowany dla tej mocy instalacji falownik jest 3-fazowy, a nie 1-fazowy. Zaoferowany
falownik nie spełnia zatem parametru w postaci sposobu przyłączenia. Co więcej, ze strony
internetowej firmy CORAB
– producenta falowników oferowanych przez Wykonawcę Soleko
wynika, że CORAB nie posiada w swojej ofercie falowników jednofazowych. Karta
katalogowa złożona przez Wykonawcę Soleko jest przy tym zgodna z kartą katalogową
udostępnioną na stronie internetowej CORAB. Dowody: - załącznik nr 2a do Formularza
Ofertowego złożonego przez Wykonawcę Soleko - karta katalogowa złożona przez
Wykonawcę Soleko - wydruk ze strony CORAB (https://shopb2b.corab.pl/falowniki/corab-
encor.html) - wydruk ze strony CORAB (https://corab.pl/oferta/falowniki/corab-encor/corab-
encor-4-12k)
-
karta
produktu
dostępna
na
stronie
CORAB
(https://corab.pl/products/files/3746/corab-encor-falownik-4-12k-karta-produktu-pl.pdf)
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w dokumencie „Opis Przedmiotu Zamówienia”,
Tabela nr 2 określił wymagane parametry inwerterów w odniesieniu do poszczególnych
wariantów mocy instalacji fotowoltaicznych, w szczególności w kluczowym dla niniejszego
odwołania zakresie, że: w odniesieniu do instalacji o mocy 10 kWp określono m.in. wymóg
„Minimalna moc wyjściowa falownika [kW]”, która zgodnie z wymogiem Zamawiającego
powinna wynosić minimum 11 kW; w odniesieniu do instalacji o mocy 2,8 kWp, określono
„Sposób przyłączenia” jako 1-fazowy. Tymczasem, w toku postępowania, co wynika
z
załącznika nr 2a do Formularza Ofertowego Wykonawcy Soleko oraz złożonych kart
katalogowych, Wykonawca Soleko zaoferował: w odniesieniu do instalacji o mocy 10 kWp
(pozycja nr 23 tabeli) Soleko zaoferował następujące urządzenie: falownik marki Corab S.A.,
model: ENCOR 10K, o mocy wyjściowej 10 kW (a nie wymagane minimalne 11 kW);
w
odniesieniu do instalacji o mocy 2,8 kWp (pozycja nr 4 tabeli) Soleko zaoferował
następujące urządzenie: falownik marki Corab S.A., model: ENCOR 4K, który stanowi
falownik 3-fazowy (a nie wymagany 1-fazowy).
Odwołujący podniósł, że oferta – jako oświadczenie woli wykonawcy – nie jest
kształtowana wyłącznie w ramach formularza ofertowego. Sam charakter dokumentu, jak
również rodzaj wymaganych w nim informacji (nazwa producenta i modelu oferowanego
urządzenia) wskazuje, że to właśnie z tego dokumentu ma wynikać, co dany wykonawca
oferuje w ramach instalacji fotowoltaicznej. Zarówno bowiem panele fotowoltaiczne, jak
również falowniki są podstawowymi elementami tej instalacji. Określenie przedmiotu dostawy
niewątpliwie jest elementem oferty sensu stricto. Tak określony przedmiot dostawy w ww.
przypadku niewątpliwe został zdefiniowany przez Wykonawcę Soleko zarówno w ramach
załącznika nr 2a do Formularza ofertowego, w którym wskazano na konkretne modele
falowników oferowanych dla instalacji o różnych mocach, jak i w kartach katalogowych, które
zostały złożone przez Wykonawcę Soleko, a z których wynikają konkretne parametry
falowników (w tym ich moc wyjściowa i sposób przyłączenia). Powołał się na wyrok KIO
1960/11 z dnia 23
września 2011 r. oraz KIO 1207/13 z dnia 4 czerwca 2013 r. i KIO z dnia
19 stycznia 2015 r. (KIO 1781/15). N
iezgodność oferty Wykonawcy Soleko z warunkami
zamówienia ma charakter nieusuwalny. W ocenie Odwołującego na gruncie niniejszej
sprawy nie jest możliwe ani samodzielne poprawienie oferty Wykonawcy w trybie art. 223
ust. 2 ustawy pzp
, ani też wyjaśnianie treści złożonego dokumentu. Zarówno samodzielne
poprawienie oferty, jak również wyjaśnienie treści złożonego dokumentu w zakresie
związanym z oznaczeniem modelu urządzenia, prowadziłoby do istotnej zmiany oferty i
negocjowania jej treści poprzez zmianę przedmiotu dostawy, który został skonkretyzowany w
sposób niebudzący żadnych wątpliwości poprzez przyporządkowanie konkretnych modeli
falowników do instalacji różnych mocy. Bezsprzecznie oferta Wykonawcy Soleko powinna
zostać odrzucona z niniejszego postępowania na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp.
W
konsekwencji wybór tej oferty jako najkorzystniejszej pozostaje nieprawidłowy i wymaga
unieważnienia. Powołał się na wyrok KIO z dnia 21 marca 2023 r. (KIO 621/23).
W konsekwencji naruszenia ww. przepisów ustawy pzp uzasadniony jest w ocenie
Odwołującego również zarzut naruszenia art. 16 pkt 1 ustawy pzp oraz art. 17 ust. 2 ustawy
pzp
. Zamawiający zobowiązany jest do wyboru oferty najkorzystniejszej zgodnie z
przepisami ustawy pzp
. Zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy Soleko i wybór oferty
tego Wykonawcy jako niezgodny z przepisami ustawy pzp stanowi naruszenie zasad
uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców, poprzez wybór oferty niezgodnie z
przepisami ustawy pzp.
Podsumowując, zaoferowane przez Wykonawcę Soleko falowniki nie
spełniają wymogów Zamawiającego określonych w OPZ, w odniesieniu do instalacji o mocy
10 kWp w zakresie minimalnej mocy wyjściowej na poziomie minimum 11 kW, a w
odniesieniu do instalacji o mocy 2,8 kWp w zakresie sposobu przyłączenia określonego
wiążąco jako 1-fazowy.
W dniu 25 października 2023 r. Zamawiający złożył oświadczenie o uwzględnieniu
wniesionego odwołania w całości. Zamawiający nie stawił się na posiedzenie i rozprawę
wyznaczone na dzień 31 października 2023 r. pomimo prawidłowego powiadomienia.
W dniu
26 października 2023 r. Przystępujący złożył pismo procesowe, w którym
wniósł o oddalenie wniesionego odwołania w całości. W złożonym piśmie oraz na rozprawie
przedstawił uzasadnienie faktyczne i prawne swojego stanowiska. Ponadto, w dniu
27
października 2023 r. w odpowiedzi na wezwanie Izby Przystępujący zgłosił sprzeciw
wobec uwzględnienia przez Zamawiającego zarzutów odwołania.
Izba ustaliła, co następuje:
Izba ustaliła, że odwołanie czyni zadość wymogom proceduralnym zdefiniowanym w Dziale
IX ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych, tj. odwołanie nie
zawiera braków formalnych oraz został uiszczony od niego wpis. Izba ustaliła, że nie
zaistniały przesłanki określone w art. 528 ustawy pzp, które skutkowałyby odrzuceniem
odwołania.
Izba stwierdziła, że Odwołujący wykazał przesłanki dla wniesienia odwołania określone w art.
505 ust. 1 i 2 ustawy pzp, tj. posiadanie interesu w uzyskaniu danego zamówienia oraz
możliwości poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów
ustawy pzp.
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, zachowując termin ustawowy
oraz wskazując interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść Zamawiającego zgłosił
skuteczne
przystąpienie wykonawca Soleko Polska sp. z o.o. z siedzibą w Krasocinie.
Izba
postanowiła dopuścić dowody z dokumentacji przedmiotowego postępowania,
odwołanie wraz z załącznikami, oświadczenie Zamawiającego o uwzględnieniu odwołania,
zgłoszenie przystąpienia wraz z załącznikami, oświadczenie Przystępującego o sprzeciwie
wobec uwzględnienia przez Zamawiającego zarzutów odwołania, pismo procesowe
Przystępującego wraz z załącznikami oraz dowody złożone przez Odwołującego oraz
Przystępującego na rozprawie.
Na
podstawie tych dokumentów, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia,
stanowiska i dowody złożone przez odwołującego i uczestnika postępowania w trakcie
posiedzenia i rozprawy, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła:
Odwołanie zasługiwało na częściowe uwzględnienie.
W zakresie podniesionych zarzut
ów Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Zgodnie z SWZ:
-
III. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA, „(…) 3. Zamówienie realizowane w partnerstwie
trzech jednostek
samorządu terytorialnego. Inwestycja obejmuje dostawę oraz montaż
odnawialnych źródeł energii (OZE) i serwisowania instalacji w zakresie 70 szt. nowych
instalacji fotowoltaicznych na terenie gmin: Olsztyn, Przyrów i Dąbrowa Zielona, na potrzeby
wytwarzania energii elektrycznej do celów socjalno-bytowych (instalacje fotowoltaiczne) 4.
Zamówienie będzie realizowane na rzecz poszczególnych Zamawiających, wskazanych
w
Rozdziale I ust. 1 SWZ, na podstawie umów zawieranych odrębnie przez każdego
z
Zamawiających. Projektowane postanowienia umowne stanowi - załączniki nr 12 do SWZ.
5. Przedmiotem zamówienia jest: 1) Zakres przedmiotu zamówienia na rzecz Miasta i Gminy
Olsztyn dostawa urządzeń, wykonanie prac budowlano-montażowych, uruchomienie
i
przeprowadzenie procedury włączenia do sieci OSD mikroinstalacji fotowoltaicznych wraz
z
przeprowadzeniem instruktażu dla użytkowników obiektów w zakresie obsługi instalacji
oraz serwisowanie instalacji w okresie gwarancji i rękojmi. Instalacje o łącznej mocy
minimum 151,2 kWp (0,1512 MWe) zostaną zlokalizowane na nieruchomościach
prywatnych, należących do mieszkańców Miasta i Gminy Olsztyn – łącznie 29 obiekty: (…)
2) Zakres przedmiotu zamówienia na rzecz Gminy Przyrów dostawa urządzeń, wykonanie
prac budowlano-
montażowych, uruchomienie i przeprowadzenie procedury włączenia do
sieci OSD mikroinstalacji fotowoltaicznych wraz z przeprowadzeniem instruktażu dla
użytkowników obiektów w zakresie obsługi instalacji oraz serwisowanie instalacji w okresie
gwarancji i
rękojmi. Instalacje o łącznej mocy minimum 95,2 kWp (0,0952 MWe) zostaną
zlokalizowane na nieruchomościach prywatnych, należących do mieszkańców Gminy
Przyrów – łącznie 19 obiektów: (…) 3) Zakres przedmiotu zamówienia na rzecz Gminy
Dąbrowa Zielona dostawa urządzeń, wykonanie prac budowlano-montażowych,
uruchomienie i przeprowadzenie procedury włączenia do sieci OSD mikroinstalacji
fotowoltaicznych wraz z przeprowadzeniem instruktażu dla użytkowników obiektów w
zakresie obsługi instalacji oraz serwisowanie instalacji w okresie gwarancji i rękojmi.
Instalacje o łącznej mocy minimum 90,8 kWp (0,0908 MWe) zostaną zlokalizowane na
nieruchomościach prywatnych, należących do mieszkańców Gminy Dąbrowa Zielona –
łącznie 22 obiektów: (…) 6. Szczegółowy opis i zakres przedmiotu zamówienia określa Opis
Przedmiotu Zamówienia, Wzorcowa dokumentacja stanowiąca załącznik nr 1 do SWZ jako
zbiór Dokumentacja, oraz Projektowane postanowienia umowne - załącznik nr 12 do SWZ.”
- 12. INFORMACJA O PRZEDMIOTO
WYCH ŚRODKACH DOWODOWYCH „Zamawiający
wymaga złożenia do upływu terminu składania ofert przez Wykonawcę następujących
przedmiotowych środków dowodowych: a) kartę katalogową podpisaną przez producenta
i/lub deklarację Producenta, jeśli karta katalogowa nie zawiera wszystkich wymaganych
informacji (celem wykazania spełnienia parametrów minimum przewidzianych dla paneli
fotowoltaicznych (modułów), opisanych w dokumencie „Wzorcowy projekt techniczny
instalacji fotowoltaicznej” załącznik nr 1 do SWZ, w punkcie f) pn. OPIS URZĄDZEŃ ORAZ
ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMU w Tabeli nr 1. Podstawowe minimalne parametry
techniczne modułów fotowoltaicznych (z wyłączeniem flash testu). b) kartę katalogową
podpisaną przez producenta i/lub deklarację Producenta, jeśli karta katalogowa nie zawiera
wszystkich wymaganych informacji celem wykazania spełnienia parametrów minimum
przewidzianych dla inwertera (falownika), opisane w dokumencie „Wzorcowe projekt
techniczny instalacji fotowoltaicznej” załącznik nr 1 do SWZ, w punkcie f) pn. OPIS
URZĄDZEŃ ORAZ ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMU w Tabeli nr 2 Podstawowe minimalne
parametry techniczne inwerterów (z wyłączeniem flash testu). 1) Wykonawca ma obowiązek
złożyć dokumenty w tej samej formie co ofertę. 2) Jeżeli wykonawca nie złożył
przedmiotowych środków dowodowych lub złożone przedmiotowe środki dowodowe są
niekompletne, Zamawiający wzywa do ich złożenia lub uzupełnienia w wyznaczonym
terminie.
3) Regulacja pkt. 2) powyżej nie znajduje zastosowania, jeżeli przedmiotowy środek
dowodowy służy potwierdzeniu zgodności z cechami lub kryteriami określonymi w opisie
kryteriów oceny ofert lub, pomimo złożenia przedmiotowego środka dowodowego, oferta
podlega odrzuceniu albo zachodzą przesłanki unieważnienia postępowania. 4) Zamawiający
może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści przedmiotowych środków
dowodowych.
5) Przedmiotowe środki dowodowe sporządzone w języku obcym muszą być
złożone wraz z tłumaczeniem na język polski, poświadczonym przez wykonawcę.”
Zgodnie z OPZ:
-
f) OPIS URZĄDZEŃ ORAZ ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMU, „1. Inwerter fotowoltaiczny
W
instalacji należy zastosować falowniki mające na celu przetworzenie prądu stałego z
wyjścia paneli na prąd przemienny sieci dystrybucyjnej. Zastosowane falowniki muszą
charakteryzować się stopniem ochrony minimum IP65, uwzględniające należytą odporność
na warunki atmosferyczne (temperatura pracy -
20⁰C do +50⁰C) oraz wysokie
bezpieczeństwo dla użytkowników. Inwertery winny zostać wyposażone w system pomiaru
izolacji w części DC, pozwalający eliminować wszelkie uszkodzenia w okablowaniu modułów
jak również w samych modułach dając wysokie bezpieczeństwo użytkowania oraz
zabezpieczenie przed błędną polaryzacją modułów. Ponadto inwerter powinien posiadać
monitoring parametrów sieci, menu w języku polskim, zabezpieczenie przed pracą wyspową
oraz być przystosowany do pracy z polską siecią dystrybucyjną (deklaracja zgodności WE
(niezależny certyfikat), Zgodność z kodeksami sieciowymi (NC RFG)). Zastosowane
falowniki posiadać będą 5 letnią gwarancję produktową. Falowniki zgodne z Normami: EN
61000-6-1; EN 61000-6-2 EN 61000-6-3; EN 61000-3-11; EN 61000-3-12, EN 62109 lub z
normami równoważnymi.”
Tabela nr 2. Podstawowe minimalne parametry techniczne inwerterów:
[Moc instalacji [kWp]: 2,8,
Sposób przyłączenia: 1-fazowy; Moc instalacji [kWp]: 10,
Minimalna moc wyjściowa falownika [kW]: 11]
- Tabela nr 2 na stronie 10 OPZ:
Tabela 2 Minimalne wymagania dla ochronników przepięć
po stronie AC
Zamawiający wskazał na znamionowy i maksymalny prąd wyładowczy.
- f) OPIS
URZĄDZEŃ ORAZ ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMU, „6. Ogólne wytyczne
montażowe Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za
zgodność z dokumentacją projektową. Rodzaje (typy) urządzeń, osprzętu i materiałów
pomocniczych zastosowanych do wykonywania instalacji fotowoltaicznych powinny być
zgodne z podanymi w dokumentacji o parametrach nie gorszych niż wymagane. (…) 7.
Zakres prac leżący po stronie Wykonawcy (…) wykonanie dokumentacji zgłoszenia
przyłączenia mikroinstalacji do sieci elektroenergetycznej regionalnego OSD, (…) 8. Zakres
prac leżący po stronie Użytkownika: (…) rozdzielnica elektryczna budynku – obowiązkiem
Użytkownika jest modernizacja, rozbudowa a w razie konieczności wymiana rozdzielnicy w
celu przygotowania miejsca pozwalającego na montaż zabezpieczenia nadprądowego dla
potrzeb instalacji PV (dla instalacji jednofazowej 1 moduł a dla trójfazowej 3 moduły), montaż
zabezpieczenia nadprądowego oraz wpięcie instalacji PV zgodnie z projektem,
obowiązującymi przepisami i normami leży po stronie Wykonawcy.”
Zgodnie z WZORCOWYM PROJEKTEM TECHNICZNYM DLA INSTALACJI O MOCY 2.8
KW,
„f) OPIS URZĄDZEŃ ORAZ ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMU (…) 1. Inwerter
fotowoltaiczny W instalacji należy zastosować falowniki mające na celu przetworzenie prądu
stałego z wyjścia paneli na prąd przemienny sieci dystrybucyjnej. Zastosowane falowniki
muszą charakteryzować się stopniem ochrony minimum IP65, uwzględniające należytą
odporność na warunki atmosferyczne (temperatura pracy -20⁰C do +50⁰C) oraz wysokie
bezpieczeństwo dla użytkowników. Inwertery winny zostać wyposażone w system pomiaru
izolacji w części DC, pozwalający eliminować wszelkie uszkodzenia w okablowaniu modułów
jak również w samych modułach dając wysokie bezpieczeństwo użytkowania oraz
zabezpieczenie przed błędną polaryzacją modułów. Ponadto inwerter powinien posiadać
monitoring parametrów sieci, menu w języku polskim, zabezpieczenie przed pracą wyspową
oraz być przystosowany do pracy z polską siecią dystrybucyjną (deklaracja zgodności WE
(niezależny certyfikat), Zgodność z kodeksami sieciowymi (NC RFG)). Zastosowane
falowniki posiadać będą 5 letnią gwarancję produktową. Falowniki zgodne z Normami: EN
61000-6-1; EN 61000-6-2 EN 61000-6-3; EN 61000-3-11; EN 61000-3-12, EN 62109 lub z
normami równoważnymi. (…) 8. Zakres prac leżący po stronie Użytkownika (…) rozdzielnica
elektryczna budynku
– obowiązkiem Użytkownika jest modernizacja, rozbudowa a w razie
konieczności wymiana rozdzielnicy w celu przygotowania miejsca pozwalającego na montaż
zabezpieczenia nadprądowego dla potrzeb instalacji PV (dla instalacji jednofazowej 1 moduł
a dla trójfazowej 3 moduły), montaż zabezpieczenia nadprądowego oraz wpięcie instalacji
PV zgodnie z projektem, obowiązującymi przepisami i normami leży po stronie Wykonawcy.”
Zgodnie z WZORCOWYM PROJEKTEM TECHNICZNYM DLA INSTALACJI O MOCY 3,6
KWP,
„f) OPIS URZĄDZEŃ ORAZ ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMU, (…) 1. Inwerter
fotowoltaiczny W instalacji należy zastosować falowniki mające na celu przetworzenie prądu
stałego z wyjścia paneli na prąd przemienny sieci dystrybucyjnej. Zastosowane falowniki
muszą charakteryzować się stopniem ochrony minimum IP65, uwzględniające należytą
odporność na warunki atmosferyczne (temperatura pracy -20⁰C do +50⁰C) oraz wysokie
bezpieczeństwo dla użytkowników. Inwertery winny zostać wyposażone w system pomiaru
izolacji w części DC, pozwalający eliminować wszelkie uszkodzenia w okablowaniu modułów
jak również w samych modułach dając wysokie bezpieczeństwo użytkowania oraz
zabezpieczenie przed błędną polaryzacją modułów. Ponadto inwerter powinien posiadać
monitoring parametrów sieci, menu w języku polskim, zabezpieczenie przed pracą wyspową
oraz być przystosowany do pracy z polską siecią dystrybucyjną (deklaracja zgodności WE
(niezależny certyfikat), Zgodność z kodeksami sieciowymi (NC RFG)). Zastosowane
falowniki posiadać będą 5 letnią gwarancję produktową. Wymagane są tylko inwertery 3-
fazowe. Falowniki zgodne z Normami: EN 61000-6-1; EN 61000-6-2 EN 61000-6-3; EN
61000-3-11; EN 61000-3-
12, EN 62109 lub z normami równoważnymi.”
Zgodnie z załącznikiem nr 12 do SWZ projektowanych postanowień umownych:
-
„§ 3 OBOWIĄZKI WYKONAWCY: 1. Do obowiązków Wykonawcy należy: (…) 10)
zastosowanie materiałów budowlanych oraz urządzeń posiadających (…) Użyte do realizacji
przedmiotu umowy materiały będą nowe i nie będą pochodziły z serii wycofanych lub
wycofywanych z
produkcji. Zaproponowane urządzenia będą posiadały parametry zgodne
z
przedstawioną ofertą Wykonawcy i Opisem przedmiotu Zamówienia. (…) 33) wykonanie
instalacji w sposób umożliwiający jej podłączenie do sieci energetycznej na zasadach
określonych przez właściwego Operatora Systemu Dystrybucji (OSD). Wykonawca
przygotuje i przedłoży Zamawiającemu wszelkie dokumenty niezbędne do przyłączenia
instalacji do sieci.”
-
„§ 7 WYNAGRODZENIE ZA WYKONANIE PRZEDMIOTU UMOWY, (…) 3. Określona w
ust. 1 kwota wynagrodzenia ryczałtowego stanowi zapłatę za kompletne wykonanie
przedmiotu umowy w sposób zapewniający oczekiwany rezultat zgodnie z Specyfikacją
Warunków Zamówienia (SWZ) oraz załączonej do SWZ dokumentacją. Różnice pomiędzy
przyjętymi przez Wykonawcę w ofercie przetargowej ilościami, cenami i przewidywanymi
elementami, a
faktycznymi ilościami, cenami i koniecznymi do wykonania elementami
stanowią ryzyko Wykonawcy i obciążają go w całości. 4. Strony zgodnie oświadczają, że
wynagrodzenie obejmuje oraz pokrywa wszelkie koszty związane z realizacją przedmiotu
zamówienia, w szczególności: koszty zakupu, załadunku, transportu, rozładunku sprzętu,
dostawy instalacji, prac instalacyjnych i montażowych, koszty uzgodnień, dodatkowych opinii
i ekspertyz, ubezpieczenia Wykonawcy, wykonania inwentaryzacji, zabezpieczenia terenu
realizacji prac, przygotowania instrukcji obsługi, eksploatacji i konserwacji.”
Zgodnie z wyjaśnieniami treści SWZ z dnia 21 lipca 2023 r. Zamawiający w odpowiedzi na
pytanie nr 47:
„Prosimy o potwierdzenie, że w przypadku, kiedy w budynku
gospodarczym/mieszkalnym (budynku,
w którym wpinamy instalację pv) jest istniejąca
instalacja 1-fazowa to Wykonawca montuje falownik 1-
fazowy?” Zamawiający odpowiedział:
„Zamawiający nie potwierdza. Wymogi dotyczące falowników zgodnie z dokumentacją
przetargową.”
Zgodnie z załącznikiem nr 2a do formularza ofertowego Przystępujący dla:
-
poz. 4 zestawu o łącznej mocy minimum 2,8 kW zaoferował falownik ENCOR 4K
producenta CORAB,
-
poz. 23 zestawu o łącznej mocy minimum 10 kW zaoferował falownik ENCOR 10K
producenta CORAB,
-
poz. 24 zestawu o łącznej mocy minimum 10 kW zaoferował falownik ENCOR 10K
producenta CORAB,
Zgodnie z załączoną do oferty kartą katalogową ww. falowniki są trójfazowe, a znamionowa
moc wyjściowa AC (W) dla falownika ENCOR 10K to 10 000, zaś max. moc pozorna na
wyjściu AC (VA) to 11 000.
W dniu 10 października 2023 r. Przystępujący złożył Zamawiającemu wyjaśnienia
w
odpowiedzi na pismo Odwołującego z dnia 6 października 2023 r. oraz przekazał
oświadczenie producenta CORAB: „Corab S.A. jako oficjalny producent falowników Encor
oświadcza, że moc inwertera określana w [kVA] jako maksymalna moc pozorna, przekłada
się na moc czynną wyrażoną w {W] w zależności od wartości skutecznej i prądu. Parametry
te zależne są od kąta przesunięcia fazowego. Najczęściej przyjmuje się, że COS Fi mieści
się w zakresie od -0,8 do +0,8. Przy wartości 1, moc czynna jest tożsama z mocą pozorną.”
Zgodnie z dowodem załączonym przez Przystępującego do pisma procesowego –
oświadczenie producenta CORAB: „CORAB S.A. jako producent falowników ENCOR,
oświadcza, iż MOC inwertera określona w [kVAl jako maksymalna moc pozorna, przekłada
się na moc czynna wyrażoną w [W] w warunkach wykonywania zamówienia pn. „Dostawa
i
montaż instalacji fotowoltaicznych w ramach realizacji projektu „Zielona Jura — wzrost
wykorzystania OZE w gminach Olsztyn, Przyrów, Dąbrowa Zielona”. Biorąc pod uwagę
powyższe, potwierdzam, że w przypadku zastosowania falowników ENCOR w instalacjach
fotowoltaicznych wykonywanych w ramach przetargu nieograniczonego pn. „Dostawa i
montaż instalacji fotowoltaicznych w ramach realizacji projektu „Zielona Jura — wzrost
wykorzystania OZE w gminach Olsztyn, Przyrów, Dąbrowa Zielona”, z ustawieniem
parametrów falownika ENCOR odpowiednich dla powyższego zadania: wartość skuteczna i
prądu, kąt przesunięcia fazowego, COS FI o wartości 1 - moc wyjściowa falownika [kW],
będzie równa parametrowi maksymalna moc pozorna określona w [kVA] — oznacza to, że w
przypadku falownika ENCOR 10K maksymalną moc wyjściowa falownika [kW] wynosi 11
[kW].”
Zgodnie z Certyfikatem zgodności dla falowników oferowanych przez Przystępującego
złożonym przez Przystępującego jako dowód: załącznik do certyfikatu, str. 4, pkt 4.7.2.3.2.
zakres nastawy mikrogeneratora: cos fi nastawa i wzbudzenie: 1
– 0,9, ustawienia domyślne
stosowane dla Polski: 1., pkt 4.7.2.3. Tryby sterowania Q sept., Q(U), cos fi sept., cos fi (P),
Możliwość ustawienia wszystkich parametrów.
Dowody Odwołujący:
1. OPINIA TECHNICZNA
Dotycząca możliwości regulacji mocy biernej falowników (autor:
mgr inż. M. K., uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych
„1. Wstęp teoretyczny
Moc czynna (P, W) -
w układach prądu przemiennego (również prądu zmiennego) część
mocy, którą odbiornik pobiera ze źródła i zamienia na pracę lub ciepło. W układach prądu
stałego cała moc jest mocą czynną. Jednostką mocy czynnej jest wat. [1]
gdzie:
U
— wartość skuteczna napięcia, I — wartość skuteczna prądu, p — kąt przesunięcia
fazowego między napięciem i prądem.
Moc bierna (Q, var)
— wielkość opisująca pulsowanie energii elektrycznej między
elementami obwodu prądu przemiennego. Ta oscylująca energia nie jest zamieniana na
użyteczną pracę lub ciepło, niemniej jest ona konieczna do funkcjonowania maszyn
elektrycznych (np. transformatorów, silników). Energia jest pobierana ze źródła w części
okresu przebiegu przemiennego, magazynowana przez odbiornik (w postaci energii pola
elektrycznego lub magnetycznego) i oddawana do źródła w innej części okresu, co jest
związane z zanikiem pola w odbiorniku. [2] Jednostką mocy biernej jest var. (…)
Moc pozorna (S, VA)
— wielkość fizyczna określana dla obwodów prądu przemiennego.
Wyraża się ją jako iloczyn wartości skutecznych napięcia i natężenia prądu. [3] Jednostką
mocy pozornej jest woltoamper. (…)
Współczynnik mocy (cos fi) - stosunek mocy czynnej do mocy pozornej, czyli stosunek mocy
użytecznej do iloczynu napięcia i prądu. (…) moc pozorna jest sumą geometryczną mocy
czynnej P i mocy biernej Q. (…)
3. Omówienie zagadnienia
Wszystkie dostępne na rynku falowniki posiadają możliwość regulacji współczynnika mocy.
przeważnie wartość ta zawiera się w przedziale 0,8 wyprzedzający (pojemnościowy) — 0,8
opóźniony (indukcyjny). Zazwyczaj instalatorzy ustawiają na falownikach wartość
współczynnika mocy cos fi = 1, co w praktyce oznacza, że moc czynna oddawana przez
falownik do sieci jest równa mocy pozornej.
W Polsce ze względu na zły stan elektroenergetycznych sieci dystrybucyjnych i
przesyłowych w słoneczne dni często występują problemy z odpowiednim poziomem
napięcia, ze względu na brak odbiorów mocy generowanej w elektrowniach słonecznych.
Efektem jest wyłączanie się falowników fotowoltaicznych zgodnie z obowiązującym
kodeksem sieciowy NC RfG.
Rozwiązaniem dopuszczalnym pozwalającym utrzymanie pracującej instalacji w sieci jest
generowanie odpowiedniej dla danej sytuacji mocy biernej, dzięki czemu miejscowo zostanie
skompensowany układ i falownik może nadal pracować.
Jedna z największych spółek dystrybucyjnych dla kilku rejonów w tym roku wydała zalecenie,
aby nowe oraz istniejące instalacje były ustawiane na poziomie cos fi = 0,9 (indukcyjny).
Podyktowane to było zbyt wysokim napięciem w sieci dystrybucyjnej i w taki sposób
dystrybutor próbował utrzymać odpowiednie parametry jakościowe energii eklektycznej.
Zgodnie z przedstawioną powyżej kartą katalogową falownik CORAB ENCOR CEIOK
posiada różne wartości mocy czynnej i pozornej wynoszące odpowiednio:
P = 10 000 W,
S = 11 000 VA.
W praktyce oznacza to, że tylko w przypadku pracy inwertera przy współczynniku mocy cos
fi = 1 możliwe jest uzyskanie na wyjściu AC falownika 11 kW. W każdym innym przypadku
moc czynna będzie ograniczana na potrzeby wytworzenia odpowiedniej mocy biernej. (…)
Odwołując się do „Zbiór wymagań dla modułów wytwarzania energii typu A, w tym
mikroinstalacji” opublikowanym przez TAURON DYSTRYBUCJA, operator systemu
dystrybucyjnego określa, że instalacja fotowoltaiczna musi być zdolna do regulacji mocy
biernej w funkcji napięcia (tryb Q(U)) jako tryb podstawowy. Zgodnie z charakterystyką
sterowania mocą bierną w funkcji napięcia (tryb Q(U)) wymaganą przez OSD zakres
regulacji odbywa się w zakresie od cos fi = 0,9ind do cos fi = 0 , 9poj• Rozważając
wymagany tryb podstawowy (tryb Q(U)) oraz skrajne wartości, dla układu 3 fazowego:
a) W przypadku falownika CORAB ENCOR CEIOK (…) Otrzymujemy moc czynną na wyjściu
falownika wynoszącą 9,97 kW
b) W przypadku falownika FoxESS T12-
G3 (…) Otrzymujemy moc czynną na wyjściu
falownika wynoszącą 11,91 Kw
4. Podsumowanie
Moce czynna i pozorna często uznawane są za równe i tożsame, lecz jest to prawdą jedynie
w sytuacji, gdy współczynnik mocy COS fi = 1. W każdej inne sytuacji postawienie znaku
równości między P i S będzie błędem.
Zważając na aktualny stan sieci dystrybucyjnych oraz uwzględniając możliwe do realizacji
modernizacje tych sieci należy zakładać, że operatorzy spółek dystrybucyjnych co raz
częściej będą korzystać z rozwiązań pozwalających kompensować energię bierną jeszcze w
miejscu wytworzenia.
Istotne jest, aby moc czynna P [kW] falownika odpowiadała realnym potrzebom obiektu bez
konieczności ograniczania produkcji przyłączonej instalacji fotowoltaicznej.
Uważa się, że montaż falownika o mocy czynnej znamionowej wynoszącej minimum 11 kW
wraz z zostawionym marginesem mocy pozornej na regulację mocy biernej w zakresie 0,9
wyprzedzający (pojemnościowy) — 0,9 opóźniony (indukcyjny) w 100% spełnia wymagania
Inwestora przedstawione w opisie przedmiotu zamówienia.
Falownik CORAB ENCOR CEIOK spełnia te wymagania tylko i wyłącznie w przypadku
zachowania stałego współczynnika mocy cos fi = 1. Natomiast falownik FoxESS T12-G3
spełnia te wymagania w pełnym zakresie sterowania mocą bierną w funkcji napięcia (tryb
Q(U)) wymaganego przez OSD jako tryb podstawowy tj. w zakresie od cos fi = 0,9ind do cos
fi = 09.”
„OPINIA TECHNICZNA Dotycząca możliwości przyłączenia falownika 3 fazowego w
instalacji 1 fazowej
Przy doborze falownika jednym z podstawowych
parametrów na jaki projektant powinien
zwrócić uwagę jest układ i napięcie sieci obiektu, do którego inwerter będzie przyłączany.
W przypadku instalacji trójfazowych z reguły korzystniejsze jest przyłączenie falownika
również trójfazowego, ze względu na symetryczne odciążanie faz przez urządzenie.
W
szczególnych przypadkach inwerter jednofazowy może jednak być korzystniejszy np. gdy
w obiekcie obciążenie na wszystkich fazach nie jest równomierne i falownik podłączony jest
do fazy z największym poborem energii elektrycznej. Aby móc jednoznacznie stwierdzić
który falownik będzie korzystniejszy, niezbędna jest dokładniejsza analiza charakterystyki
danego obiektu i jego instalacji elektrycznej.
Natomiast w przypadku instalacji elektrycznych jednofazowych możliwe jest przyłączenie
tylko i wyłącznie falownika jednofazowego, ponieważ falownik trójfazowy nie jest w stanie
uruchomić się dla tego typu instalacji elektrycznych.
Kluczową kwestią jest zatem sprawdzenie czy obiekt, na którym ma zostać zamontowana
instalacja fotowoltaiczna posiada instalację elektryczną jednofazową czy trójfazową.
W
przypadku instalacji jednofazowej nie ma możliwości zastosowania falownika trójfazowego
do instalacji fotowoltaicznej.
Dodatkowo trzeba również zwrócić uwagę na minimalne parametry wejściowe falownika po
stronie prądu stałego — czyli po stronie modułów fotowoltaicznych. Falowniki trójfazowe
zazwyczaj wymagają dużo wyższych wartości napięcia obwodów prądu stałego niż falowniki
jednofazowe. Ma to szczególne znaczenie w przypadku małych instalacji, gdzie mała liczba
modułów fotowoltaicznych może nie pozwalać na osiągnięcie minimalnego napięcia obwodu
wymaganego do uruchomienia falownika lub jego optymalnej pracy w zakresie napięć
obsługiwanych przez układ MPPT.
W pierwszej kolejności należałoby zapoznać się z możliwościami montażowymi w danym
obiekcie
— konieczne jest ustalenie czy moduły montowane będą na jednej połaci dachu czy
na kilku oraz czy moduły mogą być zacienione w ciągu dnia. Dopiero po określeniu ile
modułów zmieści się na danej połaci dachu możliwe jest sprawdzenie, czy powstałe w ten
sposób obwody paneli fotowoltaicznych będą miały odpowiednie parametry prądowo
napięciowe dla danego typu falownika.
Zamawiający nie określił w dokumentacji przetargowej jaki typ instalacji elektrycznej znajduje
się obiekcie. Wskazał natomiast w sposób jednoznaczny sposób przyłączenia dla instalacji
o
mocy 2,8 kWp jako „1-fazowy” a dla pozostałych mocy instalacji „3-fazowy”. Można
prowadzić rozważania czy jest to wymaganie minimalne czy też nie, jednak należy
zaznaczyć, że falownik trójfazowy będzie bezużyteczny w przypadku jednofazowej instalacji
elektrycznej obiektu.
Podsumowując, dobór falownika do instalacji fotowoltaicznej powinien każdorazowo być
poprzedzony audytem w miejscu inwestycji w celu określenia możliwości montażowych
i
weryfikacji rodzaju instalacji elektrycznej w obiekcie. Bezpiecznym i pewnym rozwiązaniem
jest zastosowanie falownika jednofazowego, który będzie można wykorzystać zarówno
w
układzie 1 i 3- fazowym oraz będzie w stanie pracować z krótkimi łańcuchami paneli
fotowoltaicznych.
”
2.
DECYZJA
PREZESA
URZĘDU
REGULACJI
ENERGETYKI
DRE.WOSE.4111.2.2.15.2018.DSł z dnia 23 lipca 2018 r.: „(…) II. ustalam treść powołanej
wyżej decyzji, w szczególności „Warunki wykonywania działalności” poprzez nadanie jej
brzmienia: „udzielam Przedsiębiorcy: TAURON Dystrybucja Spółka Akcyjna z siedzibą
w
Krakowie ul. Podgórska 25A, 31-035 Kraków posiadającemu: 1) numer w rejestrze
przedsiębiorców (KRS): 0000073321 2) numer identyfikacji podatkowej (NIP): 6110202860
zwanemu dalej: „Koncesjonariuszem” KONCESJI Nr DEE/19/2698/U/1/98/JK na dystrybucję
energii elektrycznej, na okres od dnia 16 listopada 1998 roku do dnia 31 grudnia 2025 roku
na następujących warunkach: (…) 1. PRZEDMIOT I ZAKRES DZIAŁALNOŚCI Przedmiot
działalności objętej niniejszą koncesją stanowi działalność gospodarcza polegająca na
dystrybucji energii elektrycznej na potrzeby odbiorców zlokalizowanych na terenie
następujących gmin: (…) województwo śląskie: (…) Dąbrowa Zielona, (…) Olsztyn, (…)
Przyrów.”
3.
ZBIÓR WYMAGAŃ DLA MODUŁÓW WYTWARZANIA ENERGII TYPU A, W TYM
MIKROINSTALACJI (wersja z 31.12.2019 r.)
„Niniejszy dokument stanowi zbiorcze
zestawienie wymagań dla modułów wytwarzania energii typu A (tj. o mocy od 0,8 kW do 200
kW), w tym mikroinstalacji, określonych w: Kodeksie sieci dotyczącym wymogów w zakresie
przyłączenia jednostek wytwórczych do sieci, wprowadzonym Rozporządzeniem Komisji
(UE) 2016/631 z dnia 14.04.2016 roku (Kodeks Sieci RfG),
wymogach ogólnego stosowania
opracowanych na podstawie Kodeksu Sieci RfG, Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci
Dystrybucyjnej Operatora Systemu Dystrybucyjnego (OSD).
(…) 8. Wymagania w zakresie
regulacji mocy biernej
Mikroinstalacja przyłączona przez falownik musi być zdolna do pracy
w
normalnych warunkach eksploatacji w paśmie tolerancji napięcia od 0,85 Un do 1,1 Un
z
następującą mocą bierną:
a) zgodnie z krzywą charakterystyki zadanej przez OSD w obrębie współczynników
przesunięcia fazowego podstawowych harmonicznych napięcia i prądu od cos φ=0,9ind do
cos φ =0,9poj, gdzie moc czynna wyjściowa mikroinstalacji jest równa 20% znamionowej
mocy czynnej lub większa,
b) bez zmian mocy biernej więcej niż o 10% znamionowej mocy czynnej mikroinstalacji przy
mocy czynnej niższej niż 20% znamionowej mocy czynnej. (…) 8.2. Wymagane tryby
regulacji mocy biernej: Mikroinstalacja ma być zdolna do działania w następujących trybach
sterowania:
a) sterowanie mocą bierną w funkcji napięcia na zaciskach generatora (tryb Q(U)) jako tryb
podstawowy,
b) sterowanie współczynnikiem mocy w funkcji generacji mocy czynnej (tryb cos φ (P)), jako
tryb alternatywny,
c) cos φ stałe, nastawiane w granicach od cos φ = 0,9ind do cos φ =0,9poj, jako tryb
dodatkowy.
Konfiguracja trybów sterowania oraz ich aktywacja i dezaktywacja ma być możliwa do
ustawienia w miejscu zainstalowania falownika. Wymagane jest zapewnienie ochrony przed
nieuprawnioną ingerencją w ustawienia trybów pracy - zmiana trybów pracy nie może być
dokonana samodzielnie przez właściciela mikroinstalacji. (…)
8.4. Wymagania w zakresie trybu sterowania współczynnikiem przesunięcia fazowego
podstawowych harmonicznych napięcia i prądu w funkcji mocy czynnej generowanej - cos φ
(P): W trybie cos φ (P) sterowanie odbywa się, według krzywej przedstawionej na rys. 5.
Nastawione nowe wartości, wynikające ze zmiany mocy czynnej generowanej, muszą być
nastawione w ciągu 10 s. Zaleca się, aby szybkość zmiany mocy biernej następowała w
takim samym czasie jak szybkość zmiany mocy czynnej i była zsynchronizowana z
szybkością zmiany mocy czynnej. (…)
9. Wymagania w zakresie wyposażenia mikroinstalacji w regulację mocy czynnej 9.1.
Mikroinstalacje o mocy zainstalowanej większej niż 10 kW powinny być wyposażone w port
wejściowy, który umożliwia przyjęcie od OSD polecenia ograniczenia generacji mocy czynnej
do sieci elektroenergetycznej oraz polecenia zaprzestania generacji mocy czynnej do sieci
elektroenergetycznej. 9.2. W celu uniknięcia całkowitego wyłączenia mikroinstalacji
spowodowanego zadziałaniem zabezpieczenia nadnapięciowego mikroinstalacji, zaleca się,
aby mikroinstalacja posiadała funkcję zmniejszania mocy czynnej generowanej w funkcji
wzrostu napięcia. Istotne jest, aby funkcja ta działała dopiero po wyczerpaniu możliwości
regulacji napięcia poborem mocy biernej w trybie Q(U) tj. powyżej 1,08 Un. Funkcja ta nie
może powodować skokowych zmian mocy generowanej.”
Przedmiot sporu w niniejszej sprawie sprowadzał się do odpowiedzi na pytanie czy treść
oferty Przystępującego – wskazywanych przez Odwołującego pozycji załącznika nr 2a do
formularza ofertowego -
pozostaje w niezgodności z warunkami zamówienia, co powinno
skutkować jej odrzuceniem na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp. Analiza
dokumentacji postępowania oraz zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego
doprowadziła Izbę do przekonania, że zarzuty odwołania częściowo potwierdziły się.
Na wstępnie podnieść należy, że zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp: „1. Zamawiający
odrzuca ofertę, jeżeli: (…) 5) jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia.” Natomiast
w
myśl art. 7 pkt 29 ustawy pzp: „Ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o: 29) warunkach
zamówienia – należy przez to rozumieć warunki, które dotyczą zamówienia lub
postępowania o udzielenie zamówienia, wynikające w szczególności z opisu przedmiotu
zamówienia, wymagań związanych z realizacją zamówienia, kryteriów oceny ofert, wymagań
proceduralnych lub projektowanych postanowień umowy w sprawie zamówienia
publicznego.”
Podkreślić należy, że zamawiający aby odrzucić ofertę na podstawie przywołanego przepisu
jest zobowiązany przeprowadzić analizę porównawczą treści oferty oraz warunków
zamówienia (w szczególności, co do zakresu, ilości, jakości, warunków realizacji i innych
elementów istotnych dla wykonania zamówienia), które stanowią merytoryczne
postanowienia oświadczeń woli odpowiednio: zamawiającego, który w szczególności przez
opis przedmiotu zamówienia precyzuje i uszczegóławia, jakiego świadczenia oczekuje po
zawarciu umowy w
sprawie zamówienia publicznego, oraz wykonawcy, który zobowiązuje
się do wykonania tego świadczenia w razie wyboru złożonej przez niego oferty
(zdefiniowanej w art. 66 kodeksu cywilnego) jako najkorzystniejszej. Dokonanie takiego
porównania przesądza o tym, czy treść złożonej w postępowaniu oferty odpowiada
warunkom zamówienia. Niezgodność treści oferty z warunkami zamówienia zachodzi więc,
gdy zawartość merytoryczna złożonej w danym postępowaniu oferty nie odpowiada
ukształtowanym przez zamawiającego i zawartym w SWZ wymaganiom. Istotnym jest, że
niezgodność oferty z warunkami zamówienia musi po pierwsze być oczywista i niewątpliwa,
czyli zamawiający musi mieć pewność co do niezgodności oferty z jego oczekiwaniami, przy
czym postanowienia SWZ powinny być jasne i klarowne (tak też: wyrok z dnia 22 września
2020 roku, sygn. akt: KIO 1864/20; wyrok z dnia 20 stycznia 2020 roku, sygn. akt: KIO
69/20). Po drugie, odrzucenie oferty nie może nastąpić z błahych, czysto formalnych
powodów nie wpływających na treść złożonej oferty, jak również, gdy zamawiający ma
możliwość poprawienia błędów jakie zawiera oferta.
Zarzut niezgodności z warunkami zamówienia zaoferowanego falownika dla zestawu o
łącznej mocy 2,8 kW.
Zarzut zasługiwał na uwzględnienie.
W odniesieniu do tego zarzutu
Odwołujący upatrywał niezgodności oferty Przystępującego
z
warunkami zamówienia w zakresie poz. 4 załącznika nr 2a do formularza ofertowego,
a mianowicie zaoferowania falownika 3-
fazowego pomimo wymagania Zamawiającego
falownika 1-
fazowego dla zestawu o łącznej mocy 2,8 kW.
W pierwszej kolejności Izba zauważa, że zgodnie z SWZ wykonawcy byli zobowiązani złożyć
wraz z ofertą załącznik nr 2a do formularza ofertowego, w którym należało podać producenta
i model zaoferowanych podstawowych urządzeń. Ponadto, na potwierdzenie że wskazane
urządzenia spełniają wymagania Zamawiającego, Zamawiający żądał przedłożenia
przedmiotowych środków dowodowych, m.in. ”b) kartę katalogową podpisaną przez
producenta i/lub deklarację Producenta, jeśli karta katalogowa nie zawiera wszystkich
wymaganych informacji celem wykazania spełnienia parametrów minimum przewidzianych
dla inwertera (falownika), opisane w dokumencie „Wzorcowe projekt techniczny instalacji
fotowoltaicznej” załącznik nr 1 do SWZ, w punkcie f) pn. OPIS URZĄDZEŃ ORAZ ZASADY
DZIAŁANIA SYSTEMU w Tabeli nr 2 Podstawowe minimalne parametry techniczne
inwerterów (z wyłączeniem flash testu). Niewątpliwie zatem Zamawiający żądał
przedstawienia wraz z ofertą informacji, w tym dotyczących falowników, które pozwolą mu na
weryfikację czy oferowane podstawowe urządzenia spełniają warunki zamówienia w zakresie
opisu przedmiotu zamówienia. Powyższe oznacza, iż wskazane w załączniku nr 2a do
formularza ofertowego urządzenia wraz z kartami katalogowymi stanowiły treść oferty, którą
wykonawcy są związani. Jak Izba ustaliła, zgodnie z OPZ Zamawiający wymagał dla
instalacji o mocy 2,8 kW falownika 1-fazowego (Tabela nr 2. Podstawowe minimalne
parametry techniczne inwerterów: sposób przyłączenia: 1-fazowy). Przystępujący zaoferował
w tym zakresie
falownik ENCOR 4k producenta CORAB, który zgodnie z załączoną do oferty
kartą katalogową jest falownikiem o sposobie przyłączenia 3-fazowym, co było okolicznością
bezsporną. W ocenie Izby nie ulega wątpliwości, że zaoferowany falownik nie spełnia
wymagań Zamawiającego co do sposobu przyłączenia. Izba nie podziela stanowiska
Przystępującego, iż parametr dotyczący sposobu przyłączenia należy traktować jako
parametr minimalny co uprawniałoby do zaoferowania falownika 3-fazowego. Zauważenia
wymaga, że w zakresie tego parametru Zamawiający nie wskazał: „minimalny sposób
przyłączenia”, a jednoznacznie określił ten sposób. Nie zastosowano również alternatywy:
jedno lub trójfazowy. Sposób przyłączenia trójfazowy jest innym parametrem niż
jednofazowy.
Jak wynika ze złożonej przez Odwołującego opinii technicznej, którą jako
opinię prywatną Izba traktuje jak stanowisko procesowe Odwołującego: „w przypadku
instalacji elektrycznych jednofazowych możliwe jest przyłączenie tylko i wyłącznie falownika
jednofazowego, ponieważ falownik trójfazowy nie jest w stanie uruchomić się dla tego typu
instalacji elektrycznych.” I dalej: „Kluczową kwestią jest zatem sprawdzenie czy obiekt, na
którym ma zostać zamontowana instalacja fotowoltaiczna posiada instalację elektryczną
jednofazową czy trójfazową. W przypadku instalacji jednofazowej nie ma możliwości
zastosowania falownika trójfazowego do instalacji fotowoltaicznej.” Opinia ta właściwie
została podzielona przez Przystępującego na rozprawie, gdyż podnosił, że z jego wiedzy
wynika, że żaden z obiektów objętych przedmiotem zamówienia nie ma instalacji
jednofazowej. Niemniej jednak Przystępujący wskazywał, że gdyby jednak na etapie
realizacji zamówienia okazało się, że któryś z obiektów posiada instalację jednofazową to w
gestii Wykonawcy będzie wymiana instalacji na trójfazową. Odnosząc się do powyższego
Izba zauważa, że Zamawiający nie określił w SWZ jaki typ instalacji elektrycznej znajduje się
na obiektach, a przy tym wymagał falownika 1-fazowego dla 1 zestawu o mocy 2,8 kWp.
Przedmiot zamówienia nie obejmuje wymiany istniejącej instalacji w obiektach. Za chybiony
Izba również uznała argument Przystępującego, że na etapie realizacji zamówienia
właściwie może dostosować oferowane urządzenia do wymagań Zamawiającego. Nie ulega
wątpliwości, że urządzenia wskazane w załączniku nr 2a do SWZ stanowią treść oferty
Wykonawcy i jego zobowiązanie do ich dostarczenia. Wynika to również z postanowień
umowy par. 3 pkt 10: „10) (…) Zaproponowane urządzenia będą posiadały parametry
zgodne z przedstawioną ofertą Wykonawcy i Opisem przedmiotu Zamówienia.” Przywołany
przez Przystępującego par. 7 ust. 3 umowy w zakresie: „Różnice pomiędzy przyjętymi przez
Wykonawcę w ofercie przetargowej ilościami, cenami i przewidywanymi elementami, a
faktycznymi ilościami, cenami i koniecznymi do wykonania elementami stanowią ryzyko
Wykonawcy i obciążają go w całości.” odnosić w ocenie Izby należy do elementów
niewyspecyfikowanych w załączniku nr 2a do formularza ofertowego, a wchodzących w
skład zestawu instalacji PV i niezbędnych do wykonania przedmiotu zamówienia. Izba za
irrelewantną dla oceny zgodności z warunkami zamówienia oferty Przystępującego uznała
okoliczność podnoszoną przez Przystępującego, a dotyczącą niewielkiej wartości
podważanego
elementu
instalacji
fotowoltaicznej.
Skoro
Zamawiający
żądał
wyspecyfikowania poszczególnych podstawowych urządzeń w tym falownika oraz kart
katalogowych potwierdzających spełnienie parametrów wynikających z OPZ to jakakolwiek
niezgodność oferty Przystępującego z warunkami zamówienia w tym zakresie oznacza
zaoferowanie urządzeń niespełniających oczekiwań Zamawiającego.
Konkludując, Zamawiający jednoznacznie opisał wymagania co do sposobu przyłączenia
falownika dla instalacji o mocy 2,8 kWp: 1-
fazowy, a Przystępujący zaoferował falownik 3-
fazowy, co oznacza, iż oferta Przystępującego jest niezgodna z warunkami zamówienia
i determinuje
jej odrzucenie na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp co też Izba
nakazała w sentencji orzeczenia.
Zarzut dotyczący niezgodności z warunkami zamówienia w zakresie poz. 23 załącznika nr 2a
do formularza ofertowego (
dla zestawu o łącznej mocy 10 kW) co do parametru: „Minimalna
moc wyjściowa falownika [kW]”.
Zarzut nie potwierdził się.
W odniesieniu do powyższego zarzutu Odwołujący wywodził, że zaoferowany przez
Przystępującego dla instalacji o mocy 10 kWp falownik nie spełnia wymagania minimalnej
mocy wyjściowej falownika min. 11 kW, gdyż jak wskazywał i co wynika z karty katalogowej
złożonej przez Przystępującego: „Znamionowa moc wyjściowa AC [W]” dla zaoferowanego
przez Soleko inwertera marki Corab S.A., model: ENCOR 10K wynosi 10 000 W, tj. 10 kW.”
W ocenie Izby argumentacja Odwołującego nie zasługiwała na uwzględnienie. Słusznie
Przystępujący zwrócił uwagę, iż Zamawiający w dokumencie: „Wzorcowe projekt techniczny
instalacji fotowoltaicznej” załącznik nr 1 do SWZ, w punkcie f) pn. OPIS URZĄDZEŃ ORAZ
ZASADY DZIAŁANIA SYSTEMU w Tabeli nr 2 Podstawowe minimalne parametry techniczne
inwerterów nie określił jakiej mocy dotyczy wskazany parametr, a jedynie podał: „Minimalna
moc wyjściowa falownika [kW].” Jak wynika z opinii przedłożonej przez Odwołującego
wyróżniane są różne rodzaje mocy: moc czynna, bierna, pozorna. Oznacza to, że
Zamawiający nie dookreślił wskazanego w OPZ parametru w taki sposób jak podnosił
Odwołujący. Istotnym zatem było ustalenie, czy zaoferowany przez Przystępującego falownik
ENCOR 10K producenta CORAB osiąga na wyjściu moc 11 kW. Wskazany falownik zgodnie
z kartą katalogową osiąga max. moc pozorną na wyjściu AC (VA): 11 000. W ocenie Izby
słusznie ponosił Przystępujący, że w przypadku ustawienia falownika na współczynnik cos fi
1 moc falownika na wyjściu będzie spełniała parametr określony przez Zamawiającego, a
więc 11 kW. Potwierdza to opinia przedłożona przez Odwołującego: „Wszystkie dostępne na
rynku falowniki posiadają możliwość regulacji współczynnika mocy. przeważnie wartość ta
zawiera się w przedziale 0,8 wyprzedzający (pojemnościowy) — 0,8 opóźniony (indukcyjny).
Zazwyczaj instalatorzy ustawiają na falownikach wartość współczynnika mocy cos fi = 1, co
w
praktyce oznacza, że moc czynna oddawana przez falownik do sieci jest równa mocy
pozornej. (…) W praktyce oznacza to, że tylko w przypadku pracy inwertera przy
współczynniku mocy cos fi = 1 możliwe jest uzyskanie na wyjściu AC falownika 11 kW.”
i
okoliczność tą przyznał Odwołujący na rozprawie. Niewątpliwie montaż i ustawienie
instalacji PV jest zgodnie z OPZ obowiązkiem wykonawcy, a więc to wykonawca będzie miał
wpływ na ustawienie współczynnika cos fi 1. Zgodnie ze złożonym przez Przystępującego na
rozprawie Certyfikatem zaoferowanych urządzeń ustawienia domyślne stosowane dla Polski
to cos fi 1.
Powyższe okoliczności wraz z oświadczeniem producenta CORAB złożonym
przez Przystępującego potwierdzają, że parametr wymagany przez Zamawiającego został
spełniony.
Za chybioną Izba uznała argumentację Odwołującego, że Przystępujący nie będzie mógł
ustawić współczynnika cos fi na wartość 1 biorąc pod uwagę wymagania wynikające
z
przedłożonego przez Odwołującego dowodu: „Zbiór wymagań dla modułów wytwarzania
energii typu A, w tym mikroinstalacji” opublikowanym przez TAURON DYSTRYBUCJA. Izba
zauważa, że Zamawiający nie wskazał ww. dokumentu w SWZ jak również nie podał
wartości współczynnika cos fi. Zamawiający wymagał co prawda, aby wykonanie instalacji
umożliwiało jej podłączenie do sieci energetycznej na zasadach określonych przez
właściwego Operatora Systemu Dystrybucji (OSD) (par. 3 pkt 33 projektu umowy), niemniej
jednak Odwołujący nie wykazał zdaniem Izby, że podłączenie będzie niemożliwe w
przypadku ustawienia współczynnika cos fi na wartość 1. Jak wynika z opinii złożonej przez
Odwołującego ww. zbiór wymagań ma charakter wyłącznie zaleceń i rekomendacji na co
wskazuje Opiniujący: „W Polsce ze względu na zły stan elektroenergetycznych sieci
dystrybucyjnych i przesyłowych w słoneczne dni często występują problemy z odpowiednim
poziomem napięcia, ze względu na brak odbiorów mocy generowanej w elektrowniach
słonecznych. Efektem jest wyłączanie się falowników fotowoltaicznych zgodnie z
obowiązującym kodeksem sieciowy NC RfG. Rozwiązaniem dopuszczalnym pozwalającym
utrzymanie pracującej instalacji w sieci jest generowanie odpowiedniej dla danej sytuacji
mocy biernej, dzięki czemu miejscowo zostanie skompensowany układ i falownik może nadal
pracować. Jedna z największych spółek dystrybucyjnych dla kilku rejonów w tym roku
wydała zalecenie, aby nowe oraz istniejące instalacje były ustawiane na poziomie cos fi = 0,9
(indukcyjny). Podyktowane to było zbyt wysokim napięciem w sieci dystrybucyjnej i w taki
sposób dystrybutor próbował utrzymać odpowiednie parametry jakościowe energii
eklektycznej.” W ocenie Izby Odwołujący nie wykazał, że niezastosowanie się do wyżej
wskazanego zalecenia uniemożliwi podłączenie do sieci energetycznej.
Konkludując, Izba uznała zarzut za nieudowodniony, a zaznaczenia wymaga, że aby
możliwie było odrzucenie oferty za niezgodność z warunkami zamówienia musi zostać ona
stwierdzona w sposób niewątpliwy. Zamawiający nie określił w OPZ rodzaju mocy co do
podważanego przez Odwołującego parametru falownika dla instalacji 10 kWp, tym samym
należało uznać, że podana w karcie katalogowej Przystępującego wartość max mocy
pozornej na wyjściu spełnia wymagania Zamawiającego.
Mając na względzie powyższe orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557, art. 574 i art. 575
ustawy pzp oraz w oparciu o
przepisy § 5 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 7 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 1 i 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437), stosownie do wyniku
postępowania obciążając kosztami postępowania Odwołującego w części 1/2 i Uczestnika
postępowania wnoszącego sprzeciw w części 1/2.
Na koszty postępowania odwoławczego (22.200,00 zł) składał się wpis uiszczony przez
Odwołującego w wysokości 15.000,00 zł, koszty poniesione przez Odwołującego z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 3.600,00 zł (łącznie 18.600,00 zł) oraz koszty
poniesione przez Uczestnika postępowania wnoszącego sprzeciw z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika w kwocie 3.600,00 zł. Izba jeden zarzut uwzględniła i jeden oddaliła, a zatem
koszty postępowania odwoławczego należało rozdzielić po połowie. Odwołujący poniósł
dotychczas koszty postępowania odwoławczego w wysokości 18.600,00 zł tytułem wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika, tymczasem odpowiadał za nie do wysokości
11 100
,00 zł (22.200,00 zł x 1/2). Wobec powyższego Izba zasądziła od Uczestnika
wnoszącego sprzeciw na rzecz Odwołującego kwotę 7.500,00 zł, stanowiącą różnicę
pomiędzy kosztami poniesionymi dotychczas przez Odwołującego a kosztami postępowania,
za jakie odpowiada w świetle jego wyniku.
Przewodniczący: ………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 3734/23 z dnia 2024-01-03
- Sygn. akt KIO 3393/22 z dnia 2023-12-30
- Sygn. akt KIO 3630/23 z dnia 2023-12-19
- Sygn. akt KIO 3609/23 z dnia 2023-12-18
- Sygn. akt KIO 3583/23 z dnia 2023-12-15
