rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2022-08-01
rok: 2022

sygnatury akt.:

KIO 1795/22

Komisja w składzie:
Przewodniczący: Monika Szymanowska Członkowie: Justyna Tomkowska, Marek Bienias Protokolant: Piotr Cegłowski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 lipca 2022
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 6 lipca 2022 r. przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego Compremum S. A. w Poznaniu
i Transtrain Sp. z o. o. w Chrzanowie w pos
tępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Koleje Dolnośląskie S. A. w Legnicy przy udziale przy udziale wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego Serwis Pojazdów Szynowych
Sp. z o. o. Sp. k. w Lisim Ogonie i CSI Invest Sp. z o. o.
w Białych Błotach przystępujących
do pos
tępowania odwoławczego po stronie zamawiającego

orzeka:
1.
oddala odwołanie,
2.
kosztami postępowania odwoławczego obciąża odwołującego konsorcjum
Compremum S. A. w Poznaniu i Transtrain Sp. z o. o. w Chrzanowie i:
2.1. zali
cza na poczet kosztów postępowania kwotę 15 000,00 zł (piętnaście tysięcy
złotych) uiszczoną przez Compremum S. A. w Poznaniu i Transtrain Sp. z o. o.
w Chrzanowie
tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza solidarnie od Compremum S. A. w Poznaniu i Transtrain Sp. z o. o.
w Chrzanowie na rzecz zamawiaj
ącego Kolei Dolnośląskich S. A. w Legnicy
k
wotę 4 619,45 zł (cztery tysiące sześćset dziewiętnaście złotych czterdzieści
pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów strony postępowania odwoławczego.

Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 wrz
eśnia 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie
14
dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.

Przewodnic
zący: …………………………………

Członkowie:
…………………………………

…………………………………
U z a s a d n i e n i e
wyroku z dnia 1 sierpnia 2022 r. w sprawie o sygn. akt: 1795/22

Zamawiający – Koleje Dolnośląskie S. A. ul. Kolejowa 2, 59-220 Legnica, prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Wykonanie obsługi technicznej
poziomu utrzymania P5 wraz z pracami dodatkowymi, w tym zabudowa klimatyzacji
w pojazdach typu 212M serii SA109-003 i SA109-004
”, o ogłoszeniu o zamówieniu
publicznym opublikowanym w dniu 24 stycznia 2022 r. w Dzienniku U
rzędowym Unii
Europejskiej pod numerem 2022/S 016-039383, dalej zwane
„postępowaniem”.
Postępowanie na usługę sektorową, o wartości powyżej kwoty określonej
w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy z dnia
11 września 2019. Prawo
za
mówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) dalej zwanej „p.z.p.”, jest
prowadzone p
rzez zamawiającego w trybie przetargu nieograniczonego.
W dniu 6 lipca 2022 r.
odwołanie wobec czynności i zaniechań zamawiającego
w pos
tępowaniu wniosło konsorcjum Compremum S. A. ul. Gryfińska 1, 60-192 Poznań
i Transtrain Sp. z o. o. ul. Fabryczna 16, 32-500 Chrzan
ów (dalej zwane „odwołującym”). We
wniesionym środku zaskarżenia odwołujący postawił zamawiającemu następujące zarzuty
naruszenia (pisownia oryginalna):
1.
naruszenie art. 108 ust. 1 pkt 5) PZP poprzez zaniechanie wykluczenia Konsorcjum
SPS-
CSI z udziału w Postępowaniu, pomimo faktu, że Zamawiający mógł stwierdzić,
na pods
tawie wiarygodnych przesłanek, że wykonawcy wchodzący w skład
Konsorcjum SPS-
CSI zawarli porozumienie mające na celu zakłócenie konkurencji,
2.
naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 2) lit. a) PZP poprzez zaniechanie odrzucenia oferty
wykonawcy podlegającego wykluczeniu z postępowania, wobec ziszczenia się
przesłanki, o której mowa w art. 108 ust. 1 pkt 5) PZP,
3.
naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 7) PZP w zw. z art. 3, 11 i 15 UZNK i w zw. z art. 72
§ 2
i 72
1
§ 1 KC poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Konsorcjum SPS-CSI pomimo
faktu, że została ona złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji
w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
oraz z naruszeniem innych przepisów prawa,
4.
naruszenie art. 128 PZP poprzez zaniechanie badania oferty Konsorcjum SPSCSI
pod kątem istnienia przesłanek do jej odrzucenia oraz wykluczenia Konsorcjum SPS-
CSI z udziału w Postępowaniu, zaniechania wezwania do złożenia wyjaśnień
i
uzupełnień w sytuacji gdy oświadczenia o braku podstaw do wykluczenia budzą
istotne wątpliwości wobec informacji posiadanych przez Zamawiającego
o
okolicznościach złożenia oferty przez Konsorcjum SPS-CSI,
5.
naruszenie art. 239 PZP
poprzez dokonanie wyboru oferty, która nie jest
najkorzystniejszą spośród ofert niepodlegających odrzuceniu,
6.
naruszenie art. 16 PZP poprzez
przeprowadzenie Postępowania z naruszeniem
zasady równego traktowania wykonawców i zachowania uczciwej konkurencji wobec
zaniechania wyjaśnienia okoliczności przedstawionych Zamawiającemu przez
Odwołujących a stanowiących podstawę wykluczenia Konsorcjum SPS-CSI z udziału
w Postępowaniu i odrzucenia jego oferty w związku z zachowaniami naruszającymi
uczciwą konkurencję oraz prowadzącymi do ograniczenia konkurencji,
7.
art. 5 k.c.
poprzez rażące nadużycie prawa podmiotowego poprzez swobodne
przeprowadzenie Post
ępowania i dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej cenowo
bez badania przes
łanek do jej odrzucenia i wykluczenia z Konsorcjum SPS-CSI
z
Postępowania
pomimo
posiadania
istotnych
informacji
co
najmniej
uprawdopodob
niających zaistnienie ww. okoliczności.
Od
wołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości i nakazanie zamawiającemu:
unieważnienia czynności wyboru oferty konsorcjum SPS-CSI, dokonania ponownego
badania i oceny ofert, wykluczenia konsorcjum SPS-CSI i odrzucenia tej oferty oraz
wybór
oferty złożonej przez odwołującego jako oferty najkorzystniejszej. Ponadto wniesiono
o
zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego zwrotu kosztów postępowania
odwoławczego według norm przepisanych, a także dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu
z
dokumentów powołanych w treści odwołania lub przedłożonych w toku postępowania
odwoławczego na okoliczności wskazane w treści uzasadnienia lub w dacie ich powołania,
dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z
przesłuchania świadka - R. W. na okoliczność
prowadzenia przez CSI, Transtrain i Compremum
uzgodnień w zakresie złożenia wspólnej
oferty w p
ostępowaniu, zakresu Informacji przekazywanych CSI, niemożliwości pozyskania
niezbędnych do przygotowania oferty w postępowaniu informacji i wsadu do oferty
przygotowywanych przez Transtrain i Compremum
w okresie 5 dni, stopnia zaangażowania
CSI i o
dwołującego w przygotowanie oferty, sposobu i zakresu współpracy pomiędzy CSI
a
odwołującym w ramach postępowania, stanowiska przekazywanego przez CSI w zakresie
możliwości złożenia oferty w postępowaniu bez odwołującego, okoliczności rozpoczęcia
i
zakończenia współpracy, utrzymywania przez CSI fikcji współpracy do dnia
poprzedzającego przesłanie pisma z dnia 30 marca 2022 r., stanowiska CSI w zakresie
zakończenia współpracy.
W uzasadnieniu
środka zaskarżenia odwołujący wskazał co następuje. W związku
z
ogłoszonym przez zamawiającego postępowaniem CSI zwróciło się w 27 stycznia 2022 r.
do Compremum S.A. (dalej zwanej
przez odwołującego „COMPREMUM”) z propozycją
wspólnego przygotowania i złożenia oferty, jako wykonawcy wspólnie ubiegający się
o udzielen
ie zamówienia, współpracując na zasadzie konsorcjum.. Propozycja poprzedzała
informację mailową o postępowaniu. CSI zainteresowane było wspólnym uczestnictwem
w p
ostępowaniu, tak z COMPREMUM, jak i Transtrain Sp. z o.o. (dalej zwanej przez
odwołującego „TRANSTRAIN”). CSI, po zwróceniu się do zamawiającego o zmianę SWZ,
posiadało stosowne referencje umożliwiające złożenie oferty, jednakże nie posiadało
z
asobów finansowych, ani zaplecza technicznego i organizacyjnego, umożliwiającego
realizację zamówienia publicznego objętego postępowaniem. Na potwierdzenie
zainteresowa
nia wspólnym uczestnictwem w postępowaniu, CSI przesłało wiadomość e-mail
z linkiem do d
okumentów postępowania i wzorem umowy konsorcjum (tak korespondencja
mailowa z 27.01.2022 r. i 04.02.2022 r.).
W okresie od 27 stycznia do 29 marca 2022 r., strony
uzgodniły wstępny podział
obowiązków jako członków konsorcjum oraz kompleksowe zasady współpracy w ramach
p
ostępowania. W szczególności strony uzgodniły, że złożą wspólną ofertę oraz
jednoznacznie i wiążąco uzgodniły warunki współpracy w ramach konsorcjum, w tym prawa
i
obowiązki poszczególnych partnerów, zakres wyłączności współpracy i zakres informacji
objętych poufnością. Wszelkie powyższe uzgodnienia traktowane były przez odwołującego
oraz CSI (a przynajmniej z
godnie ze składanymi przez CSI deklaracjami) jako wiążące
i niewypowiadalne. Strony
zawarły w związku z tym umowę ustną, która wobec braku
podstawy prawnej, nakładającej obowiązek zawarcia jej w formie pisemnej, ani pod rygorem
nieważności, ani dla celów dowodowych, jest umową zawartą skutecznie i wywołuje wszelkie
skutki w niej przewidziane. Jedynym elementem nieuzgodnionym jednoznacznie
była
wysokość kar umownych przewidzianych za naruszenie obowiązków umownych, którą
zaproponować miało, zgodnie z ustaleniami stron, CSI, bowiem dla odwołującego wysokość
ta pozostawała bez większego znaczenia. Następnie strony uzgodniły również szczegółowy
podział prac i zasad współpracy przy realizacji zamówienia publicznego na wypadek gdyby
ich wspólna oferta została wybrana jako najkorzystniejsza w toku postępowania -
korespondencja z 27.01.2022 r., 04.02.2022 r., 08.02.2022 r., 21.02.2022 r., 22.02.2022 r.,
07.03.2022 r., 14.03.2022 r., 16.03.2022 r., um
owa konsorcjum, przesłuchanie pana R. W.).
Spółki wraz CSI prowadziły zaawansowane rozmowy i prace nad przygotowaniem
wspólnej oferty. W toku prac nad ofertą, niezbędne było ujawnienie przez każdą ze stron
szeregu informacji, które zgodnie z jednomyślnymi ustaleniami stanowiły informacje poufne
każdej ze stron, a także stanowiły tajemnicę przedsiębiorstwa każdej ze stron. W ramach
pracy nad ofertą spółki ujawniły CSI m.in. bazę kontrahentów i dostawców, warunki cenowe
uzgodnione przez s
półki z kontrahentami i dostawcami dla celów realizacji kontraktów,
s
posób kalkulacji ceny, wysokość marży, wycenę usług świadczonych przez spółki, know -
how
zarządzania kontraktami i realizacji kontraktów z sektora kolejowego, możliwości
i zaplecze techniczne, technologiczne i organizacyjne, a
także potencjał finansowy.
Ujawnienie tych i
nformacji było konieczne i niezbędne dla przygotowania wspólnej oferty
(dowód: korespondencja mailowa z 08.02.2022 r., 14.03.2022 r., umowa konsorcjum,
przesłuchanie pana R. W.). Równolegle do prac nad przygotowaniem wspólnej oferty,
o
dwołujący i CSI przygotowywały do podpisu dokumenty, mające na celu pisemne
potwierdzenie wcześniej zawartych umów w zakresie współpracy - umowy konsorcjum (wraz
ze zobowiązaniem dotyczącym wyłączności, poufności, trwałości partnerskiego stosunku
prawnego
łączącego odwołującego i CSI) oraz pełnomocnictwa dla COMPREMUM jako
lidera konsorcjum. Pełnomocnictwo zostało przez każdą ze stron podpisane, natomiast
umowa k
onsorcjum oczekiwała wyłącznie na wpisanie przez CSI kwot kar umownych, które
jak wspomniano było akceptowane przez odwołującego w każdej wysokości. Niezależnie od
braku ostatecznego braku podpisania pisemnych dokumentów - umowy o określonej treści
zostały zawarte w formie ustnej, a strony zgodnie procedowały w celu sporządzenia wspólnej
oferty. (Dow
ód: korespondencja mailowa z 27.01.2022 r., 4.02.2022 r., 21.02.2022 r.,
22.02.2022 r., umowa konsorcjum, pełnomocnictwo dla lidera konsorcjum, przesłuchanie
pana R. W.). Projekt pisemnego odzwierci
edlenia treści umowy konsorcjum, przygotowany
przez CSI, a zaakceptowany przez s
półki, jednoznacznie wskazuje, że strony umówiły się,
że „w związku z wykonaniem Umowy [umowy konsorcjum] oraz Kontraktu Strony mogą
wymie
niać informacje poufne (zwanej dalej „Informacjami Poufnymi"), przez które należy
rozumieć: (i) wszelkie przekazywane drugiej Stronie informacje lub dane ustne, na piśmie lub
zapisane w inny sposób, dotyczące planów, działalności gospodarczej lub przedsięwzięć
Strony, (ii) wszelkie rozmowy i l
ub rokowania prowadzone pomiędzy przedstawicielami Stron
w związku z zawarciem i realizacją niniejszej Umowy; oraz (iii) wszelkie informacje, rozmowy
i rokowania, prowadzone ze stroną trzecią zaangażowaną w zawarcie i realizację Umowy na
wniosek dowolnej z
e Stron”. Strony zobowiązały się również m.in.: „1) zachować w tajemnicy
wszystkie Informacje Poufne innej Strony; 2)
wykorzystywać lub stosować informacje Poufne
innej Strony wyłącznie na użytek realizacji niniejszej Umowy [umowy konsorcjum]; 3) nie
wykor
zystywać, […], ani nie stosować Informacji Poufnych innej Strony do żadnego innego
celu lub celów własnych innych niż realizacja Umowy [umowy konsorcjum]; 4) w dowolnym
czasie, bez względu na postęp rokowań, […] nie ujawniać lub nie udostępniać w inny sposób
bez zgody innej Strony na piśmie, żadnych Informacji Poufnych innej Strony stronom
trzecim;”. Powyższe zdaniem odwołującego potwierdza również, że wszelkie informacje
przekazywane w toku przygotowania oferty nie mog
ły być ujawniane, ani wykorzystywane
p
rzez żadną ze stron do celów innych, niż przygotowanie wspólnej oferty (dowód:
korespondencja mailowa z 27.01.2022 r., 04.02.2022 r., 22.02.2022 r., umowa konsorcjum).
Odwołujący dodał, że strony prowadziły bieżącą, ciągłą i codzienną wymianę
informacji -
za pośrednictwem rozmów osobistych przedstawicieli i pracowników stron, w tym
za pośrednictwem elektronicznych środków bezpośredniego porozumiewania się (aplikacja
MSteams), korespondencji mailow
ej oraz rozmów telefonicznych. Ostatnie rozmowy na
temat ofert
y i jej treści odbyły się pomiędzy stronami 21 marca 2022 r. (za pośrednictwem
aplikacji MSteams) i 29 marca 2022 r. telefonicznie. Natomiast pismem z 30 marca 2022 r.
CSI powiadomiło odwołującego, że podjęło decyzję o braku kontynuacji współpracy
w przed
sięwzięciu objętym postępowaniem. Powodami takiej decyzji był przede wszystkim
brak zgody zgromadzen
ia wspólników na zaciągnięcie zobowiązania do realizacji zadania
publicznego objętego postępowaniem, istnienie istotnych ryzyk kontraktowych związanych
z re
alizacją zadania publicznego objętego postępowaniem i braku rentowności realizacji tego
zadania po s
tronie CSI. Odwołujący, mimo wielotygodniowej współpracy informację tę
otrzymał zaledwie pięć dni (dwa dni robocze) przez terminem złożenia i otwarcia ofert
wyznaczonym na 4 kwietnia 2022 r.
, co spowodowało realne i faktyczne zagrożenie braku
możliwości złożenia oferty w ramach postępowania, z uwagi na brak partnera do realizacji
zadania publicznego, objętego postępowaniem w zakresie, w jakim prace i usługi, zgodnie
z
podziałem kompetencyjnym, miało świadczyć CSI w ramach posiadanych referencji.
W takich ok
olicznościach, przygotowanie oferty jest albo niemożliwe, albo wymaga
ponownego jej przygotowania w oparciu o ustalenia z nowym partnerem i oferowanym przez
niego zakresem uczestnictwa we wspólnej realizacji zadania publicznego. Partner musi
zostać wyselekcjonowany, konieczne jest wynegocjowanie warunków współpracy oraz
uzupełnienie zakresów czynności w ramach zadania publicznego, których pokrycia nie
oferuje
nowy partner, we własnym zakresie. Tego rodzaju działania są czasochłonne, co jest
faktem znanym ka
żdemu uczestnikowi postępowań przetargowych. Jednocześnie, wyłącznie
z uwagi na szerokie i dobre relacje biznesowe COMPREMUM,
odwołującemu udało się
znaleźć odpowiedzialnego partnera, gotowego do intensywnej pracy w krótkim czasie
i w
dniach wolnych od pracy, celem umożliwienia odwołującemu złożenie oferty (tak pismo
z 30.03.2022 r.
, przesłuchanie świadka pana R. W.).
Po otrzymaniu informacji z otwarcia ofert,
odwołujący uzyskał wiedzę, że CSI złożyło
ofertę w ramach konsorcjum z innym podmiotem - SPS. Odwołujący zwraca uwagę na
zbieżność wysokości tej oferty, istotnie zbliżonej do jego oferty (niższej od oferty spółek
o niewiele ponad 350 000,00
zł) oraz sam fakt przygotowania i złożenia oferty przez CSI,
które rzekomo nie otrzymało zgody zgromadzenia wspólników na zaciągnięcie zobowiązania
o szacunkowo podobnej (a nawet wyższej, a więc i bardziej rentownej) wielkości wraz
z
odwołującym. W toku całego okresu przygotowywania oferty CSI nie dysponowało ani
odpowiednim potencja
łem technicznym i finansowym, ani też stosowną bazą dostawców
i
kontrahentów. Proces przygotowania wspólnej z CSI oferty trwał wiele tygodni, przez cały
ten okres
odwołujący prowadził negocjacje cen z dostawcami i kontrahentami oraz był
zaangażowany w przygotowanie odpowiedniej bazy logistycznej. CSI otrzymywało na
bieżąco informacje o jego postępach i wynikach, jednak nie zajmowało się pozyskaniem
takich danych we
własnym zakresie.
W ocenie
odwołującego przygotowany przez niego zakres stanowił istotną część
zaangażowania w przygotowanie oferty cenowej, podczas gdy CSI dokonywało zasadniczo
wyceny
własnego zakresu prac, zgodnie z ustalonym podziałem. Dla odwołującego
o
czywistym jest, że o ile pozyskanie partnera, który miał zastąpić zakres prac realizowany
prz
ez CSI było zasadniczo utrudnione w tak krótkim czasie, to pozyskanie takiego zaplecza,
jakim organizacyjnie
zajął się odwołujący, nie jest możliwe w okresie zaledwie pięć dni (dwa
dni robocze
) pomiędzy poinformowaniem odwołującego o rezygnacji ze współpracy,
a
złożeniem oferty przez CSI i SPS. Jednocześnie zbieżność cenowa ofert, jak również sam
fakt wypracowania wspólnej oferty cenowej przez CSI z innym partnerem sugeruje nie tylko
jednoczesne działanie przez CSI we współpracy z odwołującym i SPS, ale również
wykorzystanie danych i informacji zgromadzonych w toku przygotowania oferty przez
odwołującego, we współpracy z SPS. Działanie takie należy uznać za nieuprawnione,
bowiem CSI skorzystało z know-how należącego do odwołującego i ujawnionego CSI
w
poufności. (Dowód: informacja z otwarcia ofert, przesłuchanie świadka pana R. W.).
Zdaniem odwołującego wyżej wskazane okoliczności świadczą, że proponując
współpracę, CSI nigdy nie zamierzało złożyć wraz z odwołującym wspólnej oferty
w p
ostępowaniu. Wszelkie negocjacje prowadzone przez wiele tygodni, prowadzone były
jedynie dla pozoru, dla st
worzenia fikcji woli wspólnego przygotowania i złożenia oferty oraz
pozyskania od o
dwołującego informacji, które w konsekwencji działań CSI pozwoliły na
stworzenie oferty oraz zmierzały wyłącznie do uniemożliwienia złożenia przez odwołującego
(zwłaszcza spółkę kolejową TRANSTRAIN) własnej oferty. Zbieżność ofert wprost sugeruje
nieuprawn
ione wykorzystanie wszelkich danych i informacji, których bez współpracy
z
odwołującym, CSI nie pozyskałoby w czasie umożliwiającym złożenie rzetelnej oferty,
a
które składają się na informacje gromadzone przez wiele tygodni. Działanie takie stoi
w jawnej
sprzeczności nie tylko z ustaleniami stron, ale i przepisami prawa. W wyniku
powyższego według odwołującego CSI dopuściło się nie tylko naruszenia tajemnicy
przedsiębiorstwa odwołującego (o czym szczegółowo w dalszej części odwołania), ale
również prowadziło negocjacje w złej wierze, ujawniło tajemnicę negocjacji oraz działało
w zmowie z
SPS celem uniemożliwienia pozyskania zamówienia publicznego przez
odwołującego i wyeliminowania go z rynku sektora kolejowego, w zakresie związanym
z p
ostępowaniem ograniczając tym samym konkurencję. Powyższe potwierdza również
działanie CSI związane z dążeniem do zmiany SWZ i uzyskania zamówienia w ramach
p
ostępowania stojące w jawnej sprzeczności z wycofaniem się i rzekomymi powodami
takiego wycofania ze ws
półpracy z odwołującym. Takie działanie CSI doprowadziło do
patowej sytuacji, w
której odwołujący w ostatniej chwili pozostał bez „technicznego” partnera
biznesowego, który fizycznie miał wykonać część prac w ramach zadania publicznego
objętego postępowaniem, a bez takiego partnera szanse na złożenie oferty były marginalne.
Odwołujący zaznaczył dalej, że jedynie jego szerokie relacje biznesowe umożliwiły
pozyskanie partnera
dysponującego odpowiednimi referencjami. Co istotne, krótki czas
pozostający do terminu złożenia ofert uniemożliwił (i) przeprowadzenie szerokiego
ro
zeznania na rynku, jak również (ii) przeprowadzenia negocjacji biznesowych z nowym
partnerem umożliwiających złożenie oferty na korzystniejszych warunkach cenowych, co na
pewno byłoby możliwe, gdyby odwołujący dysponował takim samym czasem jakim
dysponowa
ł w rozmowach z CSI. W sytuacji, w jakiej odwołujący został postawiony miał do
wyboru: nie składać oferty lub złożyć ją na jedynych możliwych warunkach jakie zostały mu
zaproponowane przez nowego partnera biznesowego, pozyskanego w ostatniej chwili.
D
ziałania CSI nie tylko naraziły na naruszenie ale wręcz doprowadziły do naruszenia
interesu
odwołującego, polegającego na narażeniu na brak możliwości złożenia własnej
oferty, a co najmniej na unie
możliwieniu złożenia korzystniejszej cenowo (nie tylko względem
SPS-
CSI ale i względem własnej) oferty.
Dodatkowo,
celem przygotowania i złożenia oferty strony poniosły istotne koszty
związane z przygotowaniem właściwego budżetu, jak i zaangażowaniem doradców
prawnych i finansowych celem przygotowania stosownych dokumentów przetargowych. Co
równie istotne i nie podlega zanegowaniu, to fakt, że CSI złożyło ofertę wraz z SPS mając
pełną wiedzę o parametrach cenowych, na podstawie których ofertę mógł złożyć odwołujący.
Tym samym doprowadziło do nieuczciwego przygotowania swojej własnej oferty
w warunkach braku zachowania nawet podstawowych zasad konkurencji przewidzianych
przepisami prawa, w tym przepisami p.z.p.
, zgodnie z którymi oferty ujawniana są
r
ównocześnie, dopiero na terminie otwarcia ofert. Dla odwołującego oczywistym jest, że
wszelkie działania CSI zmierzały do wyeliminowania go, jako konkurencji dla CSI i SPS
z rynku
i uniemożliwienia pozyskania zamówienia publicznego w postępowaniu.
O wszystkich po
wyższych okolicznościach odwołujący poinformował również
z
amawiającego. Pismo wraz z kompletem dowodów (tożsamych z dowodami złożonymi do
odwołania na ww. okoliczności) zostało złożone zarówno mailem, na platformie zakupowej
zama
wiającego oraz za pośrednictwem Poczty Polskiej (dowód: pismo z 8.04.2022 r.,
potwierdzenie nadania z
11.04.2022 r., potwierdzenie złożenia pisma na platformie
zakupowej z
amawiającego 8.04.2022 r., kopia maila do zamawiającego z 8.04.2022 r.).
Pismo
odwołującego pozostało bez odzewu zamawiającego, zamawiający nie podjął próby
wyjaśnienia okoliczności, o których został zawiadomiony przez odwołującego,
a w konsekwencji
nie dokonał należytego badania ofert pod kątem istnienia przesłanej do ich
odrzucenia i
nie wykluczył konsorcjum SPS-CSI z postępowania, ani nie odrzucił tej oferty.
Wobec powyższych okoliczności, odwołujący uznał, że zamawiający dopuścił się
naruszenia szeregu przepisów prawa, o których mowa poniżej.

1.
Naruszenie art. 108 ust. 1 pkt 5 oraz art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a oraz art. 16 p.z.p.
Art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a p.z.p.
nakładają na zamawiającego obowiązek odrzucenia
oferty wykonawcy podlegającego wykluczeniu z postępowania, w tym gdy zamawiający
może stwierdzić, na podstawie wiarygodnych przesłanek, że wykonawca zawarł z innymi
wykonawcami porozumienie mające na celu zakłócenie konkurencji (art. 108 ust. 1 pkt
5 p.z.p.). W
opinii odwołującego wyżej opisane zachowanie CSI mieści się w ramach
porozumień mających na celu zakłócenie konkurencji, a nadto ściśle zakazanych na mocy
dyspozycji art. 6 u.o.k.i.k.
Zakaz zawierania porozumień ograniczających konkurencję skierowany jest do
przedsiębiorców i może być egzekwowany jedynie w sytuacji, gdy uczestnikami
niedozwolonego porozum
ienia są przedsiębiorcy. W stanie faktycznym niniejszej sprawy bez
wątpienia należy uznać, że przesłanka ta została całkowicie spełniona (vide KRS i JEDZ obu
tych podmiotów). Forma zawarcia porozumienia nie odgrywa zasadniczej roli w kontekście
egzekwowania zakazu z art. 6 ust. 1 u.o.k.i.k. i nie jest
odwołującemu znana, jednakże
z
pewnością mieści się w uzgodnieniach dokonanych pomiędzy CSI a SPS, trudno bowiem
przyjąć, aby SPS nie miał świadomości działań CSI.
Dane porozumienie jest antykonk
urencyjne, jeżeli oddziałuje na konkurencję
chociażby w jeden z następujących sposobów: (i) wyeliminowanie konkurencji, (ii)
og
raniczenie konkurencji, (iii) naruszenie konkurencji w inny sposób – poprzez wszelkie
negatywne
oddziaływania na konkurencję. Polski ustawodawca objął zakazem
przewidzianym w art. 6 u.o.k.i.k.
nie tylko porozumienia skutkujące ograniczeniem
k
onkurencji, ale także takie, które mają antykonkurencyjny cel. Zarówno jedne, jak i drugie
są zakazane. Przesądza o tym brzmienie art. 6 ust. 1 u.o.k.i.k., norma ta posługuje się
spójnikiem "lub" co oznacza, że przesłanki antykonkurencyjnego "celu" oraz
antykonkurencyjnego "skutku" mają charakter alternatywny. Oznacza to, że przedsiębiorcy
także nieświadomie mogą naruszyć przepisy ustawy antymonopolowej, wskutek współpracy
gospodarczej odbywającej się na podstawie danego porozumienia, co nie stanowi przesłanki
legalizującej ich działania.
W ocenie
odwołującego, porozumienie i działanie CSI i SPS miało na celu sztuczne
zwiększanie swoich szans na uzyskanie zamówienia lub wyeliminowanie innych
w
ykonawców (odwołującego) z postępowania, czyli skutkowało co najmniej ograniczeniem
konkurencji. Na uwagę w tym kontekście zasługuje wyrok Krajowej Izby Odwoławczej
z 30.09.2019 r., sygn. akt: KIO 1830/1
9, w którym odniesiono się do kwestii zawarcia
niedozwolonego porozumienia.
Odwołujący dodał, że o ile wyrok był wydany nieco
odmiennym stanie faktycznym, to je
dnoznacznie należy uznać, że zachowanie polegające
na przygotowywaniu oferty w p
ostępowaniu, przy znajomości parametrów cenowych,
przygotowywanych przez innego wyk
onawcę, świadczy w sposób oczywisty o zachwianiu
konkurencji w p
ostępowaniu. Nie bez przyczyny treść ofert ujawniana jest jednocześnie,
a
przed momentem ich otwarcia pozostają one utajnione. Celem takiego działania jest
zapewnienie przez za
mawiającego zachowania jednej z najważniejszych cech postępowania
o udzieleni
e zamówienia publicznego, a mianowicie dbałości o jego przeprowadzenie
z
zachowaniem ochrony konkurencji. Zasada równego traktowania wykonawców oraz
uczciwej konkurencji stanowi p
odstawę systemu zamówień publicznych i bez jej dochowania
nie można mówić o skutecznym kontraktowaniu publicznych zakupów. Jednocześnie nawet
gdyby uznać, że CSI i SPS nie miały intencji ograniczenia konkurencji i wyeliminowania
odwołującego z postępowania (czemu jednak w świetle okoliczności faktycznych trudno dać
wiarę), nie zwalnia ich to z odpowiedzialności za oczywiste naruszenie, a przynajmniej
zagrożenie konkurencji na rynku kolejowym w ramach postępowania. Ponadto ograniczenie
konkurencji musi
wystąpić na rynku właściwym, który musi być uprzednio wyznaczony
poprawnie i indywidu
alnie na użytek każdego postępowania antymonopolowego.
W
niniejszym przypadku jest to rynek sektora kolejowego, w ramach którego
przeprowadzone zostało postępowanie.
Odwo
łujący podsumował, iż niewykluczenie konsorcjum SPS-CSI i zaniechanie
odrzucenia jego oferty,
a w szczególności zaniechanie badania wyżej wskazanych
okoliczności i ich wystąpienia stanowi jasne naruszenie przepisów prawa oraz
przeprowadzenie p
ostępowania bez ochrony konkurencji w jego trakcie.
2.
Naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 7 oraz art. 16 p.z.p.
Jedną z przesłanek obligujących zamawiającego do odrzucenia oferty danego
wykonawcy jest złożenie jej w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu
ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuc
zciwej konkurencji. Powyższy
obowiązek ma być gwarantem stworzenia w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego ram dla uczciwego konkurowania podmiotów ubiegających się o zamówienie
publiczne oraz zobligowania
wykonawców do uczciwego konkurowania o wybór ich oferty.
Odwołujący przywołał brzmienie art. 3 i art. 11 ust. 1 - 4 u.z.n.k. i podniósł, że przekazywane
CSI informacje
bez wątpienia stanowiły tajemnice przedsiębiorstwa odwołującego - są to
informacje posi
adające wartość gospodarczą, co powinno być oczywiście wiadome dla
każdego przedsiębiorcy, ale o czym świadczy również chociażby fakt, że były niezbędne do
udziału w postępowaniu i przygotowaniu oferty, bowiem CSI takimi informacjami nie
dysponowało i zgodnie ze swoim własnym oświadczeniem samodzielnie, bez udziału
o
dwołującego nie mieli faktycznej możliwości udziału w postępowaniu. Dodatkowo, są to
informacje pozwalające na prowadzenie przedsiębiorstwa na warunkach konkurencyjnych,
wypracowane przez wiele lat funkcjonowania obu
spółek. Jest to wypracowana, unikatowa
i
strzeżona przed dostępem osób zewnętrznych wiedza, która zgodnie z wolą odwołującego
jest wykorzystywana
wyłącznie na jego potrzeby. Wiedza ta jest chroniona zarówno poprzez
zawieranie
umów o poufności, jak również ograniczony krąg osób, które mają do niej dostęp.
Fakt
ten był CSI znany. CSI uprawnione było do wykorzystywania Informacji wyłącznie
w
celu wspólnego z przygotowania oferty. Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa
o
dwołującego polegało na ujawnieniu pozyskanych Informacji SPS oraz wykorzystaniu ich
dla przygotowaniu prz
ez SPS i CSI oferty własnej, konkurencyjnej względem odwołującego.
Dalej odwołujący przywołał art. 15 u.z.n.k. i wskazał, że wskutek nagłej rezygnacji
CSI ze wsp
ółpracy z odwołującym na zaledwie pięć dni (w tym dwa dni robocze) przed datą
złożenia oferty w postępowaniu, odwołujący musiał zmierzyć się z realnym zagrożeniem
możliwości złożenia własnej oferty i faktycznym brakiem możliwości wynegocjowania
najkorzystniejszy
ch warunków współpracy z podmiotem, który zastąpił kompetencyjnie CSI,
co w ko
nsekwencji spowodowało złożenie oferty na potencjalnie gorszych warunkach
cenowych,
niż byłoby możliwe gdyby CSI postąpiło względem odwołującego w sposób
uczciwy, składając wspólną ofertę lub wycofując się ze wspólnego udziału w postępowaniu
z odpowiednim wyprzedzeniem.
Niezależnie od powyższego, w ocenie odwołującego zachowaniem wysoce
nagannym jest prowadzenie przez CSI rozmów i negocjacji bez zamiaru wspólnego złożenia
oferty w p
ostępowaniu, a także jednoczesne przygotowywanie oferty z innym podmiotem.
O
dwołujący wskazał, że CSI złożyło ofertę z jawnym złamaniem obowiązku zachowania
uczciwości w prowadzeniu negocjacji, zarówno co do intencji jak i poufności otrzymywanych
z ich toku danych
– art. 72 § 2 k.c. i art. 72
1

§ 1 k.c. Działania CSI sprzeczne z tymi
regulacjami
mieszczą się z dyspozycji art. 3 u.z.n.k., jako działanie sprzeczne z prawem,
a
także sprzeczne z dobrymi obyczajami, czyli w konsekwencji stanowią czyn nieuczciwej
konkurencji.
W ocenie
odwołującego zachowanie CSI polegało na: (i) prowadzeniu negocjacji
w
złej wierze - co najmniej równolegle z innym podmiotem (SPS), (ii) prowadzeniu negocjacji
pozornych, niezmierzających do spełnienia umówionego celu - złożenia wspólnej oferty
i realizacji zadania publicznego, (iii) prowadzeniu negocjacji wy
łącznie dla celu
uniemożliwienia złożenia oferty odwołującego w postępowaniu, a przynajmniej oferty na
warunkach
konkurencyjnych (iv) nakierowane było na nieuprawnione pozyskanie, ujawnienie
i wykorzystanie Infor
macji, które stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa odwołującego,
w
sposób jednoznaczny prowadzi to do uznania, że CSI dopuściło się deliktu nieuczciwej
konkurencji poprzez
naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa oraz działanie mające na celu
u
trudnienie dostępu do rynku sektora kolejowego odwołującego. Zatem zamawiający
zobowiązany był odrzucić ofertę SPS i CSI.
W konsekwencji
powyższych naruszeń zamawiający dokonał wyboru oferty
w warunkach ograniczenia konkurencji. Jedn
ą z podstawowych zasad polskiego porządku
prawnego w zakresie przeprowadzania postępowań o udzielenie zamówienia publicznego
jest przygotowanie i przeprowadzenie p
ostępowania w sposób: zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców, przejrzysty oraz proporcjonalny.
Stąd podkreśla się jednoznacznie w doktrynie prawa zamówień publicznych, zasada
równego traktowania wykonawców oraz uczciwej konkurencji stanowi podstawę systemu
zamówień publicznych i bez jej dochowania nie można mówić o skutecznym kontraktowaniu
public
znych zakupów, a zdecydowana większość przewidzianych w p.z.p. zasad ma jedynie
charakter pomocniczy w celu zagwarantowania jej przestrzegania.
Zaniechanie przez z
amawiającego podjęcia czynności przeprowadzenia badania
oferty konsorcjum SPS-CSI w
świetle okoliczności przedstawionych przez odwołującego
stanowi naruszenie podstawowej zasady prawa za
mówień publicznych, a wybór oferty
obarczonej okolicznościami nakazującymi jej odrzucenie i wykluczenie stoi w rażącej
sprz
eczności z polskim porządkiem prawnym. Jednocześnie według odwołującego
niedopuszcza
lne jest przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
przy całkowitym zignorowaniu istotnych informacji, mających istotny wpływ dla prawidłowego
przeprowadzenia
i
rozstrzygni
ęcia postępowania oraz zupełnie dowolne jego
przeprowadzenie b
ez uwzględnienia i zbadania wszystkich przesłanek obligatoryjnego
wykluczenia wykonawcy z postępowania i odrzucenia oferty. Działanie zamawiającego
polegające na wyborze oferty konsorcjum SPS-CSI nie zasługuje na ochronę przewidzianą
przepisami prawa jako
naruszające uprawnienie do swobodnego przeprowadzenia
p
ostępowania w oparciu o określone przez zamawiającego kryteria. Zamawiający nie
dokonał prawidłowego wyboru najkorzystniejszej oferty, bowiem oferta konsorcjum SPS-CSI
w ogóle nie powinna być brana pod uwagę przy jego dokonywaniu.
D
ziałając w imieniu i na rzecz zamawiającego odpowiedź na odwołanie wniósł
pełnomocnik strony wskazując, iż zamawiający wnosi o oddalenie odwołania w całości
zgodnie z uzasadnieniem wskaza
nym w jego piśmie procesowym, a także o zasądzenie na
jego rzecz
kosztów strony w postaci wynagrodzenia pełnomocnika, kosztów dojazdu i opłaty
skarbowej od
złożonego pełnomocnictwa.
Wobec
spełnienia przesłanek art. 525 ust. 2 i 3 p.z.p. skład orzekający dopuścił do
udziału w postępowaniu odwoławczym konsorcjum Serwis Pojazdów Szynowych Sp. z o. o.
Sp. k. ul.
Szczecińska 15-19, 86-065 Lisi Ogon i CSI Invest Sp. z o. o. ul. Berberysowa 11,
86-
005 Białe Błota, które zgłosił przystąpienie po stronie zamawiającego, dalej zwane
„przystępującym”. Przystępujący przedstawił swoje stanowisko procesowe w formie
pisemnej
, gdzie mając na uwadze przestawione uzasadnienie, wniósł o oddalenie odwołania.

Krajowa Izba Odw
oławcza – po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, po zapoznani
u się ze stanowiskami przedstawionymi w odwołaniu,
odpowiedzi na odwołanie, stanowiskiem przystępującego, konfrontując je z zebranym
w sprawie ma
teriałem procesowym, w tym z dokumentacją postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego oraz po wysłuchaniu oświadczeń i stanowisk złożonych
ustnie do pro
tokołu w toku rozprawy – ustaliła i zważyła, co następuje:

Skład orzekający stwierdził, że odwołanie dotyczy materii określonej w art. 513 p.z.p.
i podlega rozpoznaniu zgodnie z art. 517 p.z.p. Izba stwier
dziła również, że nie została
wypełniona żadna z przesłanek określonych w art. 528 p.z.p., których stwierdzenie
s
kutkowałoby odrzuceniem odwołania i odstąpieniem od badania meritum sprawy. Ponadto
w ocenie sk
ładu orzekającego odwołujący wykazał, że posiada legitymację materialną do
wniesienia środka zaskarżenia zgodnie z przesłankami art. 505 ust. 1 p.z.p.
Skład orzekający dokonał oceny stanu faktycznego ustalonego w sprawie mając na
uwadze art. 554 ust. 1 pkt 1 p.z.p.,
który stanowi, że Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli
stwierdzi
naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia.
Izba
– uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy przedłożony przez strony, po
dokonaniu usta
leń poczynionych na podstawie dokumentacji postępowania, biorąc pod
uwa
gę zakres sprawy zakreślony przez okoliczności podniesione w odwołaniu oraz
stanowiska
złożone pisemnie i ustnie do protokołu – stwierdziła, że sformułowane przez
od
wołującego zarzuty nie znajdują oparcia w ustalonym stanie faktycznym i prawnym, a tym
samym rozpoznawane odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
O
dwołujący zarzucił zamawiającemu zaniechanie wykluczenia przystępującego na
podstawie art. 108 ust. 1 pkt 5 p.z.p.,
kiedy na podstawie wiarygodnych przesłanek
zamawiający powinien stwierdzić, że wykonawcy wchodzący w skład konsorcjum
przystępujące do postępowania odwoławczego zawarli porozumienie mające na celu
za
kłócenie konkurencji, a tym samym naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a w zw. z art.
108 ust. 1 pkt 5 p.z.p. poprzez zaniechanie odrzucenia oferty
wykonawcy podlegającego
wykluczeniu
z postępowania (zarzut nr 1 i 2 z petitum odwołania), a także naruszenie art.
226 ust. 1 pkt 7 p.z.p. w zw. z art. 3, art. 11 i art. 15 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r.
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2022 r., poz. 1233) dalej zwanej
„z.n.k.”,
i w zw. z art. 72
§ 2 i art. 72
1

§ 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U.
z 2022 r., poz. 1360 ze zm.) dalej zwanej
„k.c.”, poprzez zaniechanie odrzucenia ofert
przystępującego, pomimo że została ona złożona w warunkach czynu nieuczciwej
konkurencji oraz z
naruszeniem innych przepisów prawa (zarzut nr 3 z petitum odwołania).
N
a wstępie warto zauważyć, że art. 516 ust. 1 pkt 10 p.z.p., zgodnie z którym
odwołanie zawiera wskazanie okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających
wniesienie odw
ołania oraz dowodów na poparcie przytoczonych okoliczności, zbliżony do
art.
187 § 1 pkt 2 k.p.c. (pozew zawiera wskazanie faktów, na których powód opiera swoje
żądanie (…)), zakreśla zakres postępowania przed Izbą. Odwołujący co prawda uczynił
for
malnie zadość wymogowi tego przepisu, wskazując zarówno okoliczności, jak i dowody
mające je poprzeć, lecz wniesione odwołanie stanowi interesujące studium przypadku nad
zachowaniem wskazanej regulacji, albowiem o ile wskazuje
na fakty, które mogłyby być
istotne dla rozstrzygnięcia, o tyle roztrząsa kwestie dla zasadności zarzutów zupełnie
irrelewantne.
Odwołujący – intencjonalnie lub nie, formułuje swoje zarzuty w sposób dalece
chaotyczny, niep
owiązany, niechronologiczny, nie mający osadzenia przyczynowo-
skutkowego, mieszając zarzuty prawne i faktyczne, przypuszczenia z faktami i elementy
dotyczące innych roszczeń z podstawą odwołania. Tezy te, na wysokim poziomie ogólności,
nie zawierające precyzyjnych wskazań co, kiedy, przez kogo i jak zostało zrobione, znacząco
utrudniaj
ą jakąkolwiek weryfikację materiału dowodowego w tym przedmiocie.
I tak, o
dwołujący z jednej strony twierdzi, że strony zawarły ustną umowę regulującą
ich prawa i obowiązki („Strony zawarły w związku z tym umowę ustną, która wobec braku
pods
tawy prawnej, nakładającej obowiązek zawarcia jej w formie pisemnej, ani pod rygorem
niew
ażności, ani dla celów dowodowych, jest umową zawartą skutecznie i wywołuje wszelkie
skutki w niej przewidziane
”), ale jednocześnie, że kontrahent (wykonawca CSI Invest
Sp. z o. o.
w Białych Błotach, dalej także jako „CSI”) prowadził negocjacje w złej wierze,
przez co od
wołujący poniósł szkodę – a więc, że do zawarcia kontraktu nie doszło („również
prowadziło negocjacje w złej wierze, ujawniło tajemnicę negocjacji oraz działało w zmowie
z SPS celem
uniemożliwienia pozyskania zamówienia publicznego przez odwołującego
i wyeliminowania go z rynku sektora kolejowego, w
zakresie związanym z postępowaniem
ograniczając tym samym konkurencję”). Równolegle, odwołujący zdaje się twierdzić, że
wykonawca CSI prowa
dził z nim czynności zmierzające do realizacji umowy (przyszłej?
zawartej?
) i jednocześnie realizował niedozwolone porozumienie z innym podmiotem na
niesprecyzowanych warunkach, o niesprecyzowanym celu. Odwołujący wskazał jedynie,
odnośnie do tego „zakazanego porozumienia”, iż miało ono utrudnić konkurencję, ale nie
wskazał ani kiedy miało zostać zawarte, ani jak, ani jakie miało mieć warunki, ani w istocie
do czego doprowadzić (poza rezultatem pokrzywdzenia odwołującego na jeden z kilku
spekulowanych w od
wołaniu sposobów).
Powyższe sprzeczności wydaje się wyjaśniać fakt, iż z jednej strony odwołujący
pragnie wykazać, że strony wiązał jakiś obowiązek zachowania poufności, ale z drugiej, że to
Izba, a
nie Sąd powszechny (na zasadzie odpowiedzialności kontraktowej lub pochodzącej
z art. 72 k.c. culpa in contrahendo) win
na sprawę rozpoznać, albowiem w sprawie doszło do
czynu nieuczciwej konkurencji, a
nie złamania kontraktu (czy zasad negocjacji w dobrej
wierze). Niemniej,
odwołujący nie udowodnił wypełnienia hipotezy art. 72 § 2 lub art.
72
1

§ 1 k.c.

W istocie, t
wierdzenia odwołania w tym zakresie wydają się zmierzać do zarzucenia
możliwie najszerszej „sieci” niesprecyzowanych okoliczności faktycznych z uwagi na to, że
odwołujący nie był w stanie nie tylko udowodnić warunków owego zakazanego
porozumienia, ale nawet tego
, że jakiekolwiek porozumienie zostało zawarte. Odwołujący
w
istocie przyznał tą okoliczność wskazując, że „fakt wypracowania wspólnej oferty cenowej
przez CSI z i
nnym partnerem sugeruje nie tylko jednoczesne działanie przez CSI we
współpracy z odwołującym i SPS, ale również wykorzystanie danych i informacji
z
gromadzonych w toku przygotowania oferty przez odwołującego, we współpracy z SPS” –
przyznając, iż ma świadomość, że formułuje wniosek na podstawie domniemania
faktycznego.
Pomijając brak odpowiednika art. 231 k.p.c. w p.z.p., stwierdzić należy, że
domniemania faktyczne jako metoda dowodzenia co do z
asady muszą istnieć w każdej
procedurze
– nie zawsze bowiem istnieje możliwość udowodnienia wprost występowania
pewnego faktu (zwłaszcza, gdy jest to okoliczność negatywna, np. brak czegoś). W sytuacji
odwołującego twierdzi on, że zostało zawarte jakieś porozumienie wśród konsorcjantów
składających konkurencyjną do niego ofertę. Później niestety odwołujący konstruuje cały tok
wywodu opisujący jego stosunki z jednym z konsorcjantów (wykonawcą CSI) – przechodząc
niejako
do porządku dziennego ze swoją tezą, iż konsorcjanci zawarli jakieś sekretne
porozumienie,
które doprowadziło w niesprecyzowany sposób do tego, że odwołujący
zaoferował wyższą cenę w postępowaniu i przetarg przegrał.
N
ależy zatem zastanowić się co w istocie odwołujący musiałby wykazać –
abstr
ahując niejako od wywodów w przedmiocie tego, co istotne dla sprawy nie jest.
Odwołujący zatem musiałby wykazać – choćby za pośrednictwem domniemań faktycznych,
iż doszło do zawarcia porozumienia naruszającego konkurencję, które miało jakiś określony
cel, zostało zawarte pomiędzy określonymi podmiotami i na warunkach, które powodowały,
że konkurencja została naruszona. Odwołujący formułował co prawda spekulacje co do tego,
ale po pierwsze
– nie próbował ich udowadniać (w to miejsce oferując dowody z zakresu
roszczeń podlegających kognicji Sądów powszechnych), a po drugie – nie sformułował
nawe
t spójnej wizji na czym owo porozumienie miałoby polegać. Odwołujący wskazał co
prawda
między kim porozumienie miało zostać zawarte, wskazał, że sądzi, iż zostało ono
zawarte, gdy
jeszcze negocjował ze swoim potencjalnym partnerem i wskazał, co owo
porozum
ienie miało na celu (eliminację odwołującego z postępowania poprzez jak się wydaje
z jednej strony uzyskanie od niego informacji
„poufnych” a z drugiej poprzez „zwodzenie go”
na tyle długo aby uniemożliwić mu złożenie oferty), ale ta hipotetyczna konstrukcja rozpada
się już na etapie jej formułowania w świetle faktu, iż na każde spekulacje odwołującego
istnieje wyjaśnienie znacznie bardziej prawdopodobne, niż zawarcie porozumienia
naruszającego konkurencję. Odwołujący jak się wydaje nie przedsięwziął żadnych działań,
aby ograniczyć ryzyko ewentualnego zerwania współpracy z partnerem, z którym prowadził
negocjację – a zatem skuteczność owego porozumienia musiałaby siłą rzeczy polegać na
zaniechaniach odwołującego. Gdyby bowiem odwołujący jednak przedsięwziął działania na
wypadek zerwania negocjacji, to owo porozumienie ni
e odniosłoby skutku.
Iz
ba podziela w całości stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia
17 marca 2021 r. sygn. akt: I NSKP 4/21
, iż „Dopuszczalne jest zatem stosowanie
domniemań faktycznych również w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów.
Oznacza to, że w przypadku braku dowodów bezpośrednich, fakt zawarcia zakazanego
porozumienia można uznać za udowodniony, jeżeli analizowanego postępowania
prze
dsiębiorców nie da się racjonalnie wyjaśnić inaczej niż przez uzgodnienie ich zachowań
na rynku. Przy tym, istn
ienie porozumienia należy oceniać na podstawie całokształtu
okoliczności sprawy, przesłanek i rezultatów, których łączne wystąpienie wskazuje na
zawarcie niedozwolonego porozumienia (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z 09.08.2006 r.,
III SK 6/06; z 14.01.2009
r., III SK 26/08). Także w orzecznictwie unijnym prezentowane jest
stanowisko, że istnienie antykonkurencyjnego porozumienia może zostać wywiedzione ze
zbiegów okoliczności i śladów, które dopiero łącznie mogą, w braku innego wiarygodnego
wytłumaczenia, stanowić dowód naruszenia reguł konkurencji. W większości przypadków
istnienie praktyki lub porozumienia antykonkurencyjnego musi być wywnioskowane ze
zbiegu szeregu okoliczności i wskazówek, które w przypadku braku innego spójnego
wyj
aśnienia, rozpatrywane łącznie mogą stanowić dowód naruszenia reguł konkurencji (zob.
wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 21 września 2006 r. w sprawie C-113/04
Technische Unie BV v. Komisja, Dz. Urz. C 294). (
…) Dowód na istnienie niedozwolonej
zmowy
przetargowej może być zatem obalony, jeżeli przedsiębiorca jest w stanie wyjaśnić
na podstawie racjonalnych przesłanek, że jego działanie było adekwatne do istniejących
warunków rynkowych i da się wytłumaczyć w inny sposób aniżeli przez przyjęcie istnienia
zmowy
”. Zatem, gdyby nawet przyjąć – arguendo, że odwołujący sformułował dostatecznie
sprecyzowane domniemanie faktyczne, że doszło do zawarcia niedozwolonego
porozumienia, to domniemanie to zostało bez trudu obalone przez przystępującego.
Izba uzn
ała za logiczną i wiarygodną, a także znajdującą potwierdzenie w złożonym
materiale dowodowym argumentację przystępującego, zwartą na str. 17 - 20 jego stanowiska
procesowego, z
której wynika, że powodem decyzji o braku kontynuacji współpracy były
okoli
czności wskazane w piśmie doręczonym odwołującemu dnia 30 marca 2022 r., w tym
b
rak zgody zgromadzenia wspólników, której wobec wartości zobowiązania, potrzebował
zarząd do zaciągnięcia zobowiązania (tak wypis z aktu notarialnego, repertorium A numer
1529
6/2019, zawierający umowę spółki dla CSI Invest Sp. z o.o. (§ 16 ust. 1 pkt 9, zgodnie
z
którym Zgromadzenie Wspólników podejmuje uchwały m.in. w sprawie udzielenia zgody
zarządowi na zaciąganie zobowiązań lub dysponowanie prawem o wartości przewyższającej
500.000,00 zł (pięćset tysięcy złotych) i § 16 ust. 2 z zastrzeżeniem, że pojęcie uchwały
w ww. sprawie wymaga uzyskan
ia większości 3/4 kapitału zakładowego), uchwała nr
2/03/2022 z dnia 28 marca 2022 r. Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki CSI
Invest Sp. z o.o.) oraz uznanie
, że ryzyko złożenia wspólnej oferty w ocenie CSI jest
nieakceptowalne
(istotne opóźnienia w realizacji kontraktu dla PKP przez Transtrain, zasady
rozl
iczeń, które mogły skutkować zaniżeniem kosztów – zmiana współczynnika materiałów
dodatkowych z 1,25 na 1,05, co wskazano w harmonogramach
podziału prac).
Skład orzekający podziela także stanowisko przystępującego, że nie doszło do
skutecznego
zawarcia umowy z wykonawcą CSI, a stwierdzenie odwołującego, że „Jedynym
elementem nieuzgodnionym j
ednoznacznie była wysokość kar umownych przewidzianych za
naruszenie obowiązków umownych, którą zaproponować miało, zgodnie z ustaleniami stron,
CSI (…)” (tak str. 5 odwołania) nie zostało udowodnione. Odwołujący twierdził, że została
zawarta umowa ustna,
ale nie wskazał nawet przez kogo miałaby być zawarta, kiedy i na
jakich dokładnie warunkach – kto uprawniony do reprezentacji CSI mógłby w sposób
bezpośredni lub dorozumiany taki kontrakt zawrzeć. W szczególności złożona
korespondencja elektroniczna nie potwierdza tej okoliczn
ości. Bezspornym jest, że strony
prowadziły negocjacje w zakresie wspólnego złożenia oferty w przetargu, jednakże dowody
odwołującego (w tym także e-mail z 07.03.2022 r. od pracownika odwołującego pani A. G.)
nie
potwierdzają, że strony dokonały wiążących i ostatecznych ustaleń co do wszystkich
warunków umowy, oprócz wysokości kar umownych.
Bezpodstawnym jest t
akże twierdzenie jakoby wykonawca CSI nie posiadał zasobów
ani finansowych, ani zaplecza technicznego i organizacyjnego
, umożliwiającego realizację
z
amówienia publicznego objętego postępowaniem, nic takiego nie wynika zresztą
z
dowodów powołanych przez odwołującego. Od początku negocjacji wykonawca CSI
informował, że chce aktywnie i w szerokim zakresie uczestniczyć w realizacji przedmiotu
zamówienia, w szczególności chce wykonać ok. 50% zakresu robót związanych
bezpośrednio z wykonywaną naprawą (tak oświadczenia złożone przez przystępującego,
korespondencja elektroniczna, harmonogramy z podzi
ałem prac).
Dalej, nie sposób się zgodzić z odwołującym, że złożone w przetargu oferty są
z
bieżne, w szczególności, że jedyną analogicznością miałaby być tożsamość cenowa.
Odwołujący podnosił, że różnica pomiędzy jego ceną, a ceną odwołującego to niewiele
ponad 350 000,
00 zł (2,41% wartości całej ceny oferty). Taka różnica nie jest niczym
niespo
tykanym na rynku zamówień publicznych, przeciwnie – zgodnie z doświadczeniem
życiowym jest zjawiskiem zwyczajnym i świadczy o standardowej rywalizacji rynkowej, zaś
odwołujący nie wykazał okoliczności przeciwnej. Ponadto, co warte zaznaczenia nowy
partner wykonawcy CSI
– Serwis Pojazdów Szynowych Sp. z o.o. Sp. k. w Lisim Ogonie
posiada znaczny potencja
ł podmiotowy, który pozwala mu na oferowanie konkurencyjnej
ceny i wygrywan
ie przetargów (vide zestawienie ze str. 42 - 44 stanowiska przystępującego).
Izba podziela
w całości również stanowisko przystępującego ze str. 28 - 32 jego
pisma procesowego i pr
zyjmuje za własne. W tym zakresie wypada tylko dodać, że budzi
powa
żne wątpliwości twierdzenie odwołującego, jakby znalazł się w „patowej sytuacji”
a wykonawca CSI u
trudniał mu dostęp do zamówienia. Zarówno odwołujący, jak
i
wykonawca CSI znaleźli nowych współkonsorcjantów i złożyli oferty w przetargu, rzekome
trudności w pozyskaniu nowego partnera nie są wiarygodne, w tym nie udowodniono, aby
odwołujący był w stanie np. mając dłuższy czas na negocjacje złożyć ofertę z niższą ceną.
Odwołującego obciąża ciężar wykazania podnoszonych okoliczności, a nie snucia
niepotwierdzonych dywagacji i
założeń, opartych zresztą o wiedzę uzyskaną po otwarciu
ofert. Przy tym odwo
łujący, zgodnie z zestawieniem postępowań zawartym na str. 44 - 45
stanowiska procesowego
przystępującego, mając na uwadze dane historyczne, nie uzyskuje
zamówień ze względu na oferowanie zbyt wysokich cen.
Sk
ład orzekający wskazuje dalej, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia
29 stycznia 2021 r. sygn. akt: V CSKP 7/21
„Celem zakazu nieuczciwej konkurencji
sformułowanego w klauzuli generalnej (art. 3 ust. 1 u.z.n.k.) jest natomiast eliminacja
wszelkich zachowań sprzecznych z prawem lub dobrymi obyczajami, zagrażających
interesowi innego przedsiębiorcy lub klienta bądź naruszających go. Powód odwołujący się
do klauzuli generalnej musi
wykazać, jaki dobry obyczaj został naruszony oraz, że
nieprzestrzeganie tego obyczaju zagro
ziło lub naruszyło jego interes, a zastosowanie
klauzuli generalnej wymaga spełnienia wszystkich przesłanek wymienionych w art. 3 ust.
1 u.z.n.k.
”. Norma ta oddziela zatem zachowania dozwolone w obrocie gospodarczym
w ramach swobody konkurowania, od zachow
ań niedozwolonych z powodu ich sprzeczności
z prawem lub dobrymi obyczajami, a
więc wytycza granice swobody prowadzenia
działalności gospodarczej i konkurowania pomiędzy przedsiębiorcami. Zgodnie zaś z art.
15 ust. 1 pkt 1 z.n.k. czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie inny
m przedsiębiorcom
dostępu do rynku, w szczególności przez sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich
wytworzenia lub świadczenia albo ich odprzedaż poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji
inny
ch przedsiębiorców. Zatem celem stosowania czynu nieuczciwej konkurencji
polegającego na utrudnianiu dostępu do rynku może być eliminacja z rynku innych
wykonawców lub też stwarzanie im przeszkód w dostępie do zamówienia publicznego,
p
rzykładowo wskutek zachowań przedsiębiorców będących w zmowie inni wykonawcy
kon
kurujący uczciwie w postępowaniu, nie zostają dopuszczeni do dalszych jego etapów.
W ocenie Izby żadna z powyższych norm nie została naruszona w postępowaniu.
Odwołujący nie wykazał, aby zarzucane przez niego niedozwolone porozumienie
antykonkurencyjne zos
tało zawarte, a nawet, aby mogło zostać zawarte – bezspornym było,
że odwołujący i wykonawca CSI nie osiągnęli porozumienia w zakresie złożenia wspólnej
oferty.
Strony nie zawarły żadnego zobowiązania, które mogłoby wywołać u odwołującego
uzasadnione przek
onanie, że wykonawca CSI negocjuje wyłącznie z nim, ani też nie zawarły
żadnych innych umów mających znaczenie dla sprawy. Odwołujący nie twierdził, ani nie
wywodzi
ł, żeby pozycja rynkowa CSI umożliwiałaby narzucenie temu podmiotowi
ograniczających konkurencję warunków, ani też żadnych konkretnych działań wpływających
na jego własne możliwości. W istocie, cała konstrukcja wywodzenia, że wykonawca CSI
podejmował podstępne działania wobec odwołującego funkcjonuje wyłącznie wówczas, gdy
to odwołujący pozostaje bierny – na granicy niedbalstwa, w zakresie obrony własnych
interesów. Odwołujący nie wykazał, aby zobligowany został do nie szukania alternatywnych
p
artnerów biznesowych czy zmuszony do polegania wyłącznie na pozycji wykonawcy CSI,
bez
udziału którego nie byłby w stanie złożyć oferty. Czemu przeczy też fakt złożenia przez
odwołującego oferty, która nie została przez zamawiającego odrzucona.
W istocie zatem, zarzuty co do nielojalnego
prowadzenia negocjacji, uniemożliwiania
złożenia oferty przez odwołującego i pozyskiwania/ujawniania/wykorzystywania tajemnicy
przedsiębiorstwa czy informacji poufnych (o czym szerzej w dalszej części uzasadnienia),
koncentrują się na pominięciu faktu, że żadne okoliczności prawne ani faktyczne nie
un
iemożliwiały odwołującemu podjęcia starannego działania, aby zabezpieczyć się na
wypadek braku zawarcia umowy z
wykonawcą CSI. Nie sposób zatem dopatrzyć się czynu
nieuczciwej konkurencji w bier
ności CSI, który ostatecznie tej umowy nie zawarł – nie
wykazano bowiem, ani nawet nie
uprawdopodobniono, aby odwołujący faktycznie nie mógł
podjąć normalnych działań rynkowych dla zabezpieczenia możliwości złożenia swojej oferty.
Przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby do penalizowania standardowych negocjacji
rynkowych i wprost prowad
ziłoby do wniosku, że w istocie złożenie bardziej korzystnej oferty,
z uwagi na znalezienie lepszego partnera biznesowego, stanowi czyn nieuczciwej
konkurencji, podczas
gdy dokładnie takie działanie stanowi istotę konkurencyjnej gospodarki
– każdy przedsiębiorca może swobodnie dobierać sobie partnerów biznesowych, a rynek
weryfikuje,
które partnerstwa mogą oferować swoje produkty lub usługi taniej, lepiej lub na
bardziej korzystnych dla rynku warunkach.
Odwołujący nie sprecyzował ani nie wykazał żadnego czynu nieuczciwej konkurencji.
Nawet poszlaki,
które przedstawiał, nie mogły ułożyć się w logiczny ciąg pozwalający na
analizę zaistnienia takiego czynu w oparciu o domniemanie faktyczne. Wszelkie okoliczności
przywoływane przez odwołującego pomijały bowiem jego własną bierność i brak dbałości
o
własne interesy. Tymczasem dla zaistnienia czynu nieuczciwej konkurencji konieczne jest,
aby ta konkurencja zosta
ła ograniczona przez coś, co pozostaje poza wpływem podmiotów
na rynku i czego te podmioty nawet gdyby chci
ały nie mogłyby uniknąć (np. wymuszanie
zasad przez dominujące na rynku podmioty, bez udziału których w ogóle nie da się
sprzeda
wać towarów lub świadczyć usług). Odwołujący tymczasem swoje tezy oparł na tym,
że gdyby zawarł umowę z potencjalnym kontrahentem – wykonawcą CSI, to być może
złożyłby lepszą ofertę. CSI jednak odmówiło zawarcia umowy, ponieważ nie przystało na jej
warunki.
W szczególności odwołujący nie wykazał, aby w ogóle umowa z CSI była
niezb
ędnym elementem dostępu do rynku i skutecznie przystąpił do postępowania składając
ofertę, która została przez zamawiającego uznana za prawidłową, niepodlegającą
odrzuceniu. Od
wołujący nie wykazał także, aby działanie wykonawcy CSI było intencjonalnie
ukierunkowane na eliminację odwołującego – dla przyjęcia tej tezy bowiem konieczne byłoby
przyjęcie nielogicznego założenia, że CSI zawarło jakieś tajne porozumienie z innym
podmiotem, które dla swojej skuteczności wymagało zaniechania przez odwołującego dbania
o swoje interesy
– w przeciwnym bowiem razie nie byłoby skuteczne. Takie założenie nie
opiera się krytyce przez pryzmat zasad doświadczenia życiowego. Odwołujący nie był
w stanie wskaza
ć, a co dopiero udowodnić jakiegokolwiek działania CSI, które skutecznie
utrudniłoby dostęp do rynku innym podmiotom i odwołującemu.
W konsekwencji p
owyższego, omawiane zarzuty naruszenia w postępowaniu art.
108 ust. 1 pkt 5 p.z.p., art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a p.z.p. oraz art. 226 ust. 1 pkt 7 p.z.p. w zw.
z art. 3 i art. 15 z.n.k.
, a także art. 72 § 2 k.c., zostały przez Izbę oddalone.
Odwołujący podnosił także, że doszło do naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 7 w zw. z art.
11 z.n.k. Izba wska
zuje, że po pierwsze, aby z powodzeniem podnosić zarzut nielegalnego
ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa, obarczony ciężarem dowodu odwołujący najpierw
m
usiałby wykazać, że rzekomo nielegalnie ujawnione dane zostały przez niego skutecznie
zastrzeżone jako tajemnica ustawowo chroniona. Natomiast kolejnym krokiem powinno być
udo
wodnienie, że doszło do sprzecznego z prawem rozporządzenia jego poufnymi danymi,
zgodnie z
przesłankami podniesionych w odwołaniu norm z.n.k., których naruszenie
zarzucono wykonawcy CSI.
W rozpoznawanym
sporze odwołujący nie udźwignął ani ciężaru wykazania, że
informacje, które przekazywał wykonawcy CSI wypełniają przesłanki objęcia ich ochroną
jako informacje
stanowiące tajemnicę gospodarczą, ani nie podjął próby udowodnienia, że
takie i
nformacje zostały nielegalnie udostępniane/wykorzystywane/pozyskiwane przez CSI.
Odwołujący nie był w stanie wskazać, a co dopiero udowodnić jakiegokolwiek
skonkretyzowanego przypadku wykorzystania
udostępnionych wykonawcy CSI informacji ani
ich zastr
zeżonego charakteru.
Odwołujący nie był nawet w stanie sprecyzować jakie to konkretnie informacje
miałyby wpisywać się w hipotezę art. 11 ust. 2 z.n.k. lub art. 72
1

§ 1 k.c. Strona ograniczyła
się jedynie do wskazania, co potencjalnie taką tajemnicę mogłoby stanowić. W odwołaniu
wskazano
„W ramach pracy nad ofertą Spółki ujawniły m.in. następujące informacje: bazę
kontrahentów i dostawców, warunki cenowe uzgodnione przez Spółki z kontrahentami
i dostawcami
dla celów realizacji kontraktów, sposób kalkulacji ceny, wysokość marży,
wycenę usług świadczonych przez Spółki, know-how z zakresu zarządzenia kontraktami
i
realizacji kontraktów z sektora kolejowego, możliwości i zaplecze techniczne,
technologiczne i
organizacyjne, a także potencjał finansowy (dalej łącznie jako informacje).”
vide str. 6
odwołania. Zatem odwołujący wyliczył wszystkie informacje, które w jakikolwiek
sposób mogłyby chociaż luźno wpisywać się w definicję tajemnicy przedsiębiorstwa, bez
wskazania konkretnych informacji, które faktycznie mogłyby ją stanowić. Odwołanie jest
w tym zakresie merytorycznie puste, obo
wiązek wskazania jednoznacznych, ustalonych
danych (np. nazwa kontrahenta z bazy,
wielkość marży, dany składnik zaplecza
technicznego, itd.)
zastąpiono ogólną wyliczanką, bez możliwości weryfikacji jakie to
szczegółowe, jednoznacznie sprecyzowane dane o charakterze tajemnicy przedsiębiorstwa
zostały ujawnione, a nawet której ze spółek dotyczą.
Odwołujący przyjmując taki sposób prezentacji okoliczności faktycznych sam
po
zbawił się możliwości dokonania weryfikacji jego stanowiska przez Izbę, a tym bardziej
jego podzielenia. Rozpatrywanie
czy dana informacja spełnia przesłanki tajemnicy
przedsiębiorstwa powinno rozpocząć się od precyzyjnego wskazania tej informacji przez
odwołującego, tak aby możliwe było zbadanie czy rzeczywiście ustalona, skonkretyzowana
informacja
spełnia przesłanki materialne zawarte w art. 11 ust. 2 z.n.k., gdzie zawarto
definicj
ę legalną tajemnicy gospodarczej, co wymaga łącznego spełnienia przesłanek
odnosz
ących się do określonego charakteru informacji (tj. charakteru technicznego,
technologicznego, organizacyjnego p
rzedsiębiorstwa lub stanowiących inne informacje
posiadające wartość gospodarczą) i ujęcia ich jako całości, lub w szczególnym zbiorze, gdzie
ni
e są one powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji, albo
nie są łatwo dostępne dla takich osób, a także wykazania spełnienia przesłanki formalnej,
czyli podj
ęcia przez uprawnionego do korzystania z zastrzeżonych informacji lub
rozpo
rządzania nimi, działań w celu utrzymania ich w poufności. Jeżeli odwołujący zamiast
weryfikowalnej informacji wskazuje na
pulę danych (niedookreślony zbiór), to nie jest
możliwe udowodnienie, że dana informacja ma charakter tajemnicy ustawowo chronionej,
skoro nie
została ona nawet w żaden sposób skonkretyzowana. Nic w tym zakresie nie
wnoszą dołączone do odwołania harmonogramy, na podstawie zaczernionych dokumentów
nie jest możliwe dokonanie jakichkolwiek ustaleń faktycznych, ponadto na dokumentach tych
nie ma żadnej wzmianki, że dane tam zawarte stanowią informacje zastrzeżone jako poufne.
W
szczególności, że skuteczne zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa doczekało
się niezwykle bogatego dorobku orzeczniczego i jednolitej linii, która z powodu
nadmiarowego i bezpodstawnego uznawania prze
z wykonawców za tajemnicę wszystkiego,
co
byłoby związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, dość restrykcyjnie traktuje
wolę zachowania swoich danych w poufności. Odwołujący nie może ograniczyć się do
ogólnego stwierdzenia o istnieniu takiej tajemnicy, w tym sformułowanego jedynie na
podstawie
własnej oceny. Tajemnica przedsiębiorstwa powinna być bowiem oceniana
w
sposób obiektywny, czyli w oderwaniu od woli wykonawcy. Inaczej poufne pozostałoby
wszystko to, co wykonawca arbitralnie uzna za
zastrzeżone, kiedy informacje związane
z dz
iałalnością przedsiębiorcy niewątpliwie stanowią kategorię danych, mających z jego
perspektywy chara
kter poufny, których ujawnienie mogłoby pociągać za osobą negatywne
konsekwencje dla jego pozycji rynkowej. Stanowisko to znajduje potwierdzenie
w orzecznictwie
– jak trafnie wskazał Naczelny Sąd Administracyjny tajemnica gospodarcza,
jak k
ażda tajemnica ustawowo chroniona, ma charakter obiektywny, nie można jej
subiektywizowa
ć w oparciu jedynie o oświadczenia osób reprezentujących przedsiębiorcę,
które to osoby – z istoty rzeczy – nie będą zainteresowane ujawnianiem jakichkolwiek faktów
ze
sfery prowadzonej działalności gospodarczej podmiotu (tak wyroki NSA z 13.04.2016 r.
sygn. akt I OSK 2563/14 i z 14.09.2017 r. sygn. akt I OSK 2740/15).
Zatem odwołujący nie
może ograniczyć się do stwierdzenia, że jakieś jego dane, które zawarto w katalogu danych
związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, stanowią jego tajemnicę
gospodarczą. Obciążony ciężarem dowodu wykonawca powinien bowiem udowodnić, że
informacje, co do kt
órych jest przekonany o ich zastrzeżonym charakterze, obiektywnie taki
c
harakter posiadają.
Natomiast w odwołaniu, oprócz ogólnych zapewnień, że zbiór informacji, którymi
strony
wymieniały się w toku negocjacji, wpisuje się w art. 11 ust. 2 z.n.k., nie ma żadnych
konkretów. Stanowisko odwołującego ze str. 13 - 14 odwołania mogłoby odnosić się do
jakiejkolwiek informacji, ma ono chara
kter zwykłej sztampowej deklaracji – lakonicznego
zapewnienia,
które mogłoby odnieść się do każdej informacji związanej z przygotowaniem
oferty, ponieważ nie można go przyporządkować do jakichkolwiek, skonkretyzowanych
danych
dotyczących stricte odwołującego. Kiedy wszystkie przesłanki omawianej normy
należy udowodnić co do każdej, szczegółowej informacji, którą wykonawca chce uznać za
sw
oją tajemnicę handlową.
W szczególności nie udowodniono merytorycznych podstaw uznania informacji, które
strony wymieni
ły w toku negocjacji, za posiadające wymaganą wartość gospodarczą. Jak
trafnie
wskazał Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 1 października 2021 r., sygn.
akt: XXIII Zs 53/21
„Wskazanie „wartości gospodarczej” może przy tym przejawiać się
zarówno poprzez podanie pewnej kwoty, ale może też zostać zrealizowane poprzez
wskazanie, jakie zyski generuje dana informacja lub
też jakie koszty zostaną
zaoszczędzone. W tym zakresie Sąd podziela stanowisko Asseco, iż warunkiem sine qua
non
uznania danej informacji za tajemnicę przedsiębiorstwa jest wykazanie, że informacja
taka posiada r
ealną wartość gospodarczą. Zamawiający bowiem musi otrzymać odpowiedni
zasób argumentacji tak, aby właściwie mógł ocenić ich znaczenie ekonomiczne. Mając na
uwadze podstawowe założenie w tym zakresie, a mianowicie, że wartość ta musi być realna,
wykonawca powini
en dokonać odpowiedniej ich wyceny z rozbiciem na każdą informację
poddawaną klauzuli poufności wraz z uzasadnieniem. Dla spełnienia tego warunku będzie
konieczne wskazanej ewentualnej ich
pieniężnej wartości rynkowej, a niekiedy księgowej
(np. jeśli chodzi o dobra niematerialne), co umożliwi ich obiektywną weryfikację przez
zamawiającego. O wartości gospodarczej zastrzeganych danych może przesądzać np.
wykazany koszt wykonywanych badań, prac projektowych, prowadzenia odpowiednich
testów, wartość kontraktów itp. Niekiedy w uzasadnieniu wniosku nie da się wskazać ich
wartości finansowej, jak np. w odniesieniu do listy kontrahentów wykonawcy, wówczas
powinien przedstawić jej znaczenie gospodarcze dla innych uczestników rynku,
w
szczególności dla tych, którzy biorą udział w postępowaniu przetargowym. Wykonawca
w taki
m przypadku powinien wykazać, jaką szkodę poniesie, jeśli jego konkurencji pozyskają
wiedzę o konkretnej liście kontrahentów. W konsekwencji przyjąć trzeba, że nie jest istotne,
czy omawiana w
artość gospodarcza jest wysoka, czy niska, ważne jest aby ta wartość
gospodarcza istniała i jako taka została wykazana w odniesieniu do każdej zastrzeganej
informacji.
” Oszczędnym stanowiskiem, które nie uwzględnia słusznych wytycznych
wskazanych w przywo
łanym orzeczeniu, odwołujący nie uzasadnił, a tym bardziej nie
u
dowodnił niezbędnej wartości gospodarczej, która powinna dotyczyć każdej,
skonkretyzowanej informacji ze spornego zbioru podanych danych.
Izba
podziela także argumentację przystępującego zawartą na str. 10 - 13 stanowiska
procesowego,
z której wynika, że to wykonawca CSI udostępniał odwołującemu
przedmiotowe informacje
, a co więcej, to nie odwołujący, a wykonawca CSI posiada
doświadczoną kadrę, wiedzę i umiejętności oraz doświadczenie w realizacji zamówień
dotyczących przedmiotu przetargu, zaś odwołujący takiego doświadczenia nie posiada (tak
też wyciąg ze sprawozdania zarządu z działalności grupy kapitałowej Compremum za
2021 r.,
list przewodni prezesa zarządu Compremum S.A. w Poznaniu, sprawozdanie
finansowe i
protokół zwyczajnego zgromadzenia wspólników Mag - Train Sp. z o. o.
w Piasecznie (obecnie Transtrain Sp. z o.o. w Piasecznie)).
Odwołujący nie udowodnił także spełnienia przesłanki formalnej wymagającej
podjęcia przez wykonawcę działań mających na celu utrzymanie spornych informacji
w
poufności. Co istotne, nie mogą to być jakiekolwiek działania, a jedynie zachowanie
kwalifikowane
przez pryzmat działania przy zachowaniu należytej staranności w danych
okol
icznościach faktycznych. Z tego sformułowania wynikają także wytyczne, w jaki sposób
dokonywać zobiektywizowanej oceny działania wykonawcy – profesjonalny wzorzec
należytej staranności uwzględnia zwiększone, czyli surowsze wymagania, z uwagi na
zawodowy charakter podmiotu, k
tórego profesjonalna, prowadzona w sposób ciągły
działalność, oparta jest na jego szczególnych umiejętnościach (art. 355 § 2 k.c.).

Natomiast odwołujący nie udowodnił, aby podejmował jakiekolwiek działania
zmierzające do ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa. Odwołujący podnosił, że negocjacje,
w
toku których ujawniano poufne informacje, trwały wiele tygodni. Ze zdziwieniem należy
zatem
przyjąć, że odwołujący nie zdecydował się na zastrzeganie poufności
przekazywanych informacji
– odwołujący nie przedłożył jakiegokolwiek dowodu
wskazującego, że takie zastrzeżenie poczynił, a dodatkowo złożone przez niego
harmonogramy i korespondencja elektroniczna
nie zawierają żadnej wzmianki w tym
przedmiocie, brak jest
też jakiejkolwiek klauzuli poufności, co jest spójne z oświadczeniami
pana S. K. i pana D. D.
złożonymi przez przystępującego, które mają odzwierciedlenie także
w przedstawionej przez
przystępującego i odwołującego korespondencji wymienianej przez
s
półki.
P
rzedłożony przez odwołującego dokument pt. umowa konsorcjum, który miał
zobowiązywać wykonawcę CSI do zachowania w poufności wskazanych w niej danych,
stanowi niepodpisany projekt.
Odwołujący nie tylko nie udowodnił, aby dochował należytej
starann
ości wymaganej od profesjonalisty zgodnie z art. 11 ust. 2 z.n.k., ale żeby dochował
jakiejkolwiek staranności udostępniając swojemu niedoszłemu współkonsorcjantowi rzekomo
zastrze
żone dane przed podpisaniem umowy, która zobowiązywałaby go do traktowania ich
jako danych poufnych (art. 72
1

§ 1 k.c.). Eufemistycznie wskazując, z ustalonego stanu
rzeczy wynika,
że działanie odwołującego zdecydowanie nie może zostać uznane ze
wpis
ujące się w podjęcie działań spełniających wymagania podwyższonego miernika
staranności wymaganego od przedsiębiorcy, który prowadzi swoją działalność zawodowo, co
ozn
acza wyższy stopień staranności, niż przeciętny poziom przyjęty w obrocie
gospodarczym.
O
dwołujący podnosił również, że „wiedza ta jest chroniona zarówno przez zawieranie
umów o poufności, jak również ograniczony krąg osób, które mają do niej dostęp.” (tak str.
14
odwołania). W odwołaniu więc wskazano, że wykonawca podejmuje działania mające
chronić jego dane i istnieją na to dowody (umowy o poufności), których dysponentem
i autorem jest od
wołujący, który nie powinien mieć trudności w ich przedstawieniu – poza tym
na takie trudności odwołujący nie wskazywał. Brak przedstawienia wskazanych w odwołaniu
dowo
dów prowadzi do wniosku, że stanowisko to nie jest wiarygodne, a odwołujący nie
udowodnił, żeby podejmował jakiekolwiek działania chroniące rzekomo zastrzeżone dane.
Konkludując, stanowisko o popełnieniu czynu nieuczciwej konkurencji, który miał być
związany z naruszeniem przez wykonawcę CSI art. 11 z.n.k pozostało nieudowodnione.
Za
mawiający w sposób prawidłowy nie dokonał odrzucenia oferty odwołującego na tej
podstawie (art. 226 ust. 1 pkt 7 p.z.p.). Nie wykazano nie tylko bezprawnego pozyskania,
ujawnienia czy wykorzystania
tajemnicy handlowej odwołującego, ale nie sprostano nawet
pierwszemu niezbędnemu elementowi, czyli udowodnieniu, że zbiór niewystarczająco
skonkretyzowanych danych wskazanych w
odwołaniu spełnia materialne i formalne
przesłanki uznania ich za tajemnicę przedsiębiorstwa czy chociażby dane poufne wskazane
w art. 72
1

§ 1 k.c. Omawiany zarzut, oparty na ogólnych i nieweryfikowalnych zapewnieniach
odwołującego, został przez Izbę oddalony. Odwołujący nie udowodnił, aby jego zachowaniu
na
leżało udzielić ochrony prawnej.
Skład orzekający oddalił również niepotwierdzone w ustalonym stanie rzeczy zarzuty
nr 4, 5, 6 i 7 z petitum
odwołania. Mając na uwadze oddalenie zarzutów nr 1, 2 i 3 Izba
stwierdziła, że nie było powodów, aby zamawiający prowadził postępowanie wyjaśniające
w trybie art. 128 p.z.p. w zakresie
okoliczności wskazanych w odwołaniu, zaś argumentacja
odwołującego o podstawach do wyeliminowania oferty przystępującego z przetargu okazała
się nieuzasadniona, więc zamawiający, któremu odwołujący w tym zakresie przekazał swoje
stanowisko w postępowaniu, nie zaniechał wezwania przystępującego do złożenia
wyjaśnień. Nie potwierdził się także zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 239 p.z.p.,
ponieważ rozstrzygnięcie postępowanie jest prawidłowe i wybrano ofertę, która nie podlega
odrzuceniu. Nie udowodniono
także zarzucanego naruszenia art. 16 p.z.p. i art. 5 k.c., więc
także te zarzuty podlegały oddaleniu.
Ponadto, Izba
wskazuje, że oddaliła wniosek odwołującego o dopuszczenie
i przeprowadzenia
dowodu z przesłuchania świadka, pana R. W., ponieważ został on
powołany dla zwłoki, okoliczności, które miałyby nim zostać wykazane zostały już wykazane
innymi dowodami
z dokumentów – tyle, że nie doprowadziły do korzystnych dla
odwołującego wniosków.
Brak
potwierdzenia
zarzu
tów
wskazanych
w
odw
ołaniu
powoduje,
iżw przedmiotowym stanie faktycznym n
ie została wypełniona hipoteza art. 554 ust. 1 pkt
1 p.z.p.,
więc odwołanie zostało przez skład orzekający oddalone.
W konsekwencji po
wyższego, orzeczono jak w sentencji.
Rozstrzyg
nięcie o kosztach wydano na podstawie art. 575 p.z.p. obciążając strony
kosztami zgodnie z za
sadą odpowiedzialności za wynik postępowania odwoławczego
z u
względnieniem § 8 ust. 2 w zw. z § 5 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia z dnia 30 grudnia
2020 r. w sprawie szcze
gółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich
rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz.
2437). Izba obc
iążyła odwołującego, którego odwołanie zostało oddalone, kosztami
postępowania odwoławczego, na które złożył się uiszczony przez stronę wpis od odwołania
oraz koszty
zamawiającego w postaci wynagrodzenia pełnomocnika, zasądzone na
podstawie
złożonej faktury VAT w kwocie limitu wskazanego w § 5 pkt 2 lit. b ww.
ro
zporządzenia (3600,00 zł), koszty dojazdu – zgodnie ze złożoną fakturą VAT (1002,45 zł)
oraz koszty
opłaty od pełnomocnictwa, zgodnie z dowodem jej uiszczenia (17,00 zł).
Mając na uwadze powyższe o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono jak
w sentencji.
Przewodnic
zący: …………………………………
Cz
łonkowie:
…………………………………
…………………………………

Wcześniejsze orzeczenia:

• Sygn. akt KIO 74/23 z dnia 2023-01-18
• Sygn. akt KIO 98/23 z dnia 2023-01-17
• Sygn. akt KIO 91/23 z dnia 2023-01-17
• Sygn. akt KIO 41/23 z dnia 2023-01-17
• Sygn. akt KIO 31/23 z dnia 2023-01-17