rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2022-01-21
rok: 2022
data dokumentu: 2022-01-21
rok: 2022
sygnatury akt.:
KIO 6/22
KIO 6/22
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 stycznia 2022
r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Preze
sa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 3 stycznia 2022 r. przez
odwołującego: J. F. „MATEO” Przedsiębiorstwo Budowlane Usługowo-Handlowe, ul.
Lwowska 134a, 33-100
Tarnów w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego:
Akademia Wychowania Fizycznego im
. Bronisława Czecha w Krakowie z siedzibą w
Krakowie
przy udziale wykonawcy
TEXOM Spółka z o.o. z siedzibą w Krakowie zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Preze
sa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 3 stycznia 2022 r. przez
odwołującego: J. F. „MATEO” Przedsiębiorstwo Budowlane Usługowo-Handlowe, ul.
Lwowska 134a, 33-100
Tarnów w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego:
Akademia Wychowania Fizycznego im
. Bronisława Czecha w Krakowie z siedzibą w
Krakowie
przy udziale wykonawcy
TEXOM Spółka z o.o. z siedzibą w Krakowie zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu odrzucenie oferty wykonawcy
TEXOM Spółka z o.o. z siedzibą w Krakowie na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2c
ustawy Prawo zamówień publicznych;
2. Kosztami
postępowania obciąża zamawiającego i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego
tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę 13 600 zł 00 gr
(słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) tytułem zwrotu
poniesionych
kosztów postępowania odwoławczego.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129, ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie
14 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …..……………………………
Sygn. akt: KIO 6/22
Uzasadnienie
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
po
dstawowym o wartości nieprzekraczającej kwoty określonej w przepisach wydanych na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp
pod nazwą: „Przebudowa Domu Studenckiego nr 1 w
celu dost
osowania do obowiązujących przepisów epidemiologicznych i technicznych - III
etap
”, dalej „Postępowanie”. Nr ogłoszenia 2021/BZP 00158958/01 z dnia 2021-08-24.
Odwołujący wniósł odwołanie od czynności Zamawiającego, podjętej w postępowaniu.
Zarzuca Zam
awiającemu naruszenie:
1)
art. 223 ust. 1 w zw. art. 16 i 17 ust. 2 Pzp przez zm
ianę treści oferty Wykonawcy
Texom sp. z o.o. (dalej: TEXOM) przez wpisanie w ust. 3c formularza oferty zamiast Pana
inż. P. K., Pana Pan mgr. inż. G. C.;
2)
Art. 239 ust. 1 w zw. art. 16 i 17 ust. 2 Pzp przez dokonanie wyboru ofe
rty, która nie
jest najkorzystniejsza na podstawie kryteriów oceny ofert
-
co narusza zasady zachowania uczciwej konkurencji, równego traktowania i
proporcjonalności w przygotowaniu i prowadzeniu postępowania, a także skutkuje
dokonaniem wyboru oferty Wykonawcy wybranemu niezgodnie z przepisami Pzp.
Wnosi
o uwzględnienie odwołania unieważnienie czynności wyboru oferty TEXOM, jako
najkorzystniejszej; nakazanie dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej zgodnie z
postanowieniami dokumentów zamówienia oraz przepisami prawa.
W związku z odwołaniem z 2 listopada 2021 r. J. F. w przedmiotowym postępowaniu
Zamawiający w dniu 18 listopada 2021 r.,
-
uwzględnił zarzut odwołania wskazujący na naruszenie art. 128 ust. 1 i 2 Pzp, przez
zaniechanie wezwani
a uzupełnienia aktualnych na dzień złożenia podmiotowych środków
dowodowych potwi
erdzających dysponowanie przez Przystępującego kierownikiem robót
branży sanitarnej, posiadającym co najmniej 5 letnie doświadczenie oraz uprawnienia,
budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych,
wentylacyjnych,
gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych i aktualne zaświadczenie z
właściwej Izby Samorządu Zawodowego. Warunek określony został w 7.2. ppkt 2.2c SWZ.
Zamawiający zaniechał wezwania do uzupełnienia podmiotowych środków dowodowych
mimo, że złożone na wezwanie na podstawie art. 274 ust. 1 Pzp środki dowodowe nie
potwierdzają spełniania przez Wykonawcę wymienionego warunku udziału w postępowaniu.
Zamawiający nieprawidłowo zweryfikował spełnianie warunku udziału w postępowaniu w
zakresie zdolności zawodowej przez przyjęcie osoby kierownika robót branży sanitarnej –P.
K.
, nie posiadającego na dzień składania ofert aktualnego zaświadczenia z właściwej izby
samorządu zawodowego (wpis do Izby Inżynierów Budownictwa).
W związku z powyższym TEXOM został wezwany do uzupełnienia braków w ofercie.
W uzupełnionych dokumentach Wykonawca przedstawił inną osobę niż ta, która została
wskazana w pierwotnie złożonych podmiotowych środkach dowodowych. Zamawiający nie
ocenił tego stanu rzeczy, jako skutkującego koniecznością odrzucenia oferty TEXOM na
którejkolwiek z podstaw określonych w art. 226 Pzp. Zamawiający podkreślił przy tym, że
rzeczona zmiana nie prowadziła do zmiany treści oferty wybranego Wykonawcy.
Drugie z ww. twierdzeń jest nieprawdziwe, P. K. został wprost wskazany w formularzu oferty
w zw.
z kryterium oceny ofert nr 3, tj. „doświadczenie kierownika budowy”.
W
skazany w uzupełnieniu dokumentów pismem TEXOM z 6 grudnia 2021 r. kierownik
branży sanitarnej inż. G. C. mógł być osobą, która znalazła się w uzupełnionym w wyniku
wezwania na podstawie art. 128 ust. 1 Pzp wykazie osób na potwierdzenie spełniania
warunku udziału w postępowaniu określonym w punkcie 7.2. ppkt 2.2.c SWZ, ponieważ
pierwotnie wymagania tego punktu SWZ nie zostały przez Wykonawcę TEXOM spełnione. W
zw
iązku z tym uzupełnienie dokumentu „Wykaz osób, które będą uczestniczyć w
wykonywaniu zamówienia” nie zostało dokonane z naruszeniem art. 128 Pzp.
Zamawiający nie miał prawa wpisać w formularzu oferty osoby G. C. w miejsce P. K. (a to
byłoby niezbędne dla możliwości uwzględniania w ocenie kryterium „doświadczenie
kierownika budowy” kierownika robót branży sanitarnej). Ustęp 3 lit. c formularza oferty
brzmi:
„3. Oświadczamy, iż dysponujemy: (UWAGA–TRZECIE KRYTERIUM OCENY
OFERT) c) k
ierownikiem robót branży sanitarnej, posiadającym co najmniej 5 letnie
doświadczenie, który w trakcie tego okresu nadzorował realizację budowy lub przebudowy
budynku zamieszkania zbiorowego o kubaturze minimum 20 000 m3 - Wykonawca musi
wpisać TAK lub NIE (dane wskazanej osoby, obiektu, inwestora i wykonawcy).
Za sprzeczne z prawem oraz postanowieniami dokumentów zamówienia, należy uznać w
ślad za uzupełnieniem załącznika do oferty, tj.: dokumentu „WYKAZ OSÓB /…/”, dokonanie
zmiany formularza ofertowego, cz
yli treści samej oferty.
W kwestii sprzeczności z postanowieniami dokumentów zamówienia, należy podkreślić, że
Zamawiający ustalił warunki udziału w postępowaniu, wskutek których zmodyfikował
warunek udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i zawodowej.
Warunek otrzymał brzmienie: „7.2. 2 Zdolność techniczna lub zawodowa 2.Wykonawca
winien wykazać, że dysponuje lub będzie dysponować co najmniej następującymi osobami:
/…/ c) kierownikiem robót branży sanitarnej, posiadającym co najmniej 5 letnie
doświadczenie oraz uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych
i ak
tualne zaświadczenie z właściwej Izby Samorządu Zawodowego. Ocena spełniania
warunków udziału w postępowaniu będzie dokonana na podstawie wykazu osób na zasadzie
spełnia/nie spełnia. Ponadto, w wyjaśnieniach z 8 września 2021 r. Zamawiający zmienił w
sposób kryterium oceny ofert w zakresie doświadczenia „wszystkich trzech kierowników
budowy”.
Pkt. 21.2 ppkt. 3 SWZ
otrzymał brzmienie:
„3.
doświadczenie kierowników budowy. Zamawiający będzie punktował w tym kryterium
doświadczenie wszystkich trzech kierowników budowy: /…/
c)
kierownika robót branży sanitarnej, posiadającego co najmniej 5 letnie
doświadczenie, który w trakcie tego okresu nadzorował realizację budowy lub przebudowy
budynku zamieszkania zbiorowego o kubaturze minimum 20 000 m 3
– Zamawiający przyzna
4 punkty; brak kierownika spełniającego powyższe wymogi – 0 punktów.
Zakres punktów: 0 – 15 punktów. Maksymalnie Wykonawca może otrzymać 15 punktów.
Wykonawca na formularzu oferty prz
y każdym z trzech powyższych kierowników,
spełniających określone wymogi wpisze TAK lub NIE.
W przypadku braku potwierdzenia w formularzu oferty dysponowania którymkolwiek z trzech
powyższych kierowników, spełniających określone wymogi – Zamawiający uzna za jego brak
i nie przyzna punktów – odpowiednio 7 lub 4 lub 4).
W celu oceny oferty w tym kryterium Wykonawca zobowiązany jest wskazać w formularzu
oferty imię, nazwisko danego kierownika, doświadczenie, kubaturę obiektu i dane
podmiotu(adres, numer tele
fonu), którego realizację nadzorował.
UWAGA: Zamawiający przypomina, że dowolność w kryterium nie zwalnia Wykonawcy ze
spełnienia warunku określonego w pkt. 7.2 SWZ odnośnie konieczności posiadania
kierowników w powyższych branżach. Ponadto wskazane w tym kryterium osoby muszą się
pokrywać z osobami wskazanymi w wykazie osób składanym na wezwanie Zamawiającego,
na potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu.” (treść cytowana wyżej ujęta
była w tabeli – przyp. KIO).
UWAGA w powyższej tabeli opisującej kryteria oceny ofert jednoznacznie wskazuje na
intencje
i sposób rozumienia kryterium przez Zamawiającego. Wykazanie osoby
potwierdzającej spełnienie warunku, nie oznacza automatycznie zaoferowania jej w
formularzu ofertowym.
Wykazany przez Wyk
onawcę TEXOM kierownik robót sanitarnych Pan P. K. legitymował się
wieloletnim doświadczeniem i warunek w tym zakresie był spełniony. Osoba ta nie mogła
wykazać się jednak aktualnych zaświadczeniem z właściwej Izby Samorządu Zawodowego,
co przyzn
ał Zamawiający uznając odwołanie w tym zakresie. Skoro wskazane w ww.
kryterium osoby muszą się pokrywać z osobami wskazanymi w wykazie osób składanym na
wezwanie Zamawiającego, na potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu, to
oznacza to, że kwalifikacje tej samej osoby podlegałyby ocenie w ramach kryterium oceny
ofert, jednak ze względu na brak możliwości dokonania zmiany treści oferty po terminie
składania ofert, należy uznać, że uzupełnienie osoby kierownika robót sanitarnych mogło
nastąpić jedynie w związku z koniecznością potwierdzenia warunku udziału w postępowaniu,
co jest zgodne z art. 128 ust. 1 Pzp, ale nie mogło prowadzić do zmian w formularzu oferty,
co stanowi naruszenie art. 223 ust. 1 Pzp. Zatem należy uznać, że pomimo uzupełnienia
dokumentu „WYKAZ OSÓB, KTÓRE BĘDĄ UCZESTNICZYĆ W WYKONYWANIU
Z
AMÓWIENIA” (o określoną osobę w tym dokumencie), w formularzu oferty nie było
kierownika robót sanitarnych, za którego w świetle postanowień SWZ Wykonawca TEXOM
mógł uzyskać punkty, bo pierwotnie wskazany nie spełniał wymagań.)
Ze względu zatem na wymagania związane z oceną kryterium oceny ofert, tj. „doświadczenia
kierowników budowy” i brakiem możliwości dokonywania zmian w treści oferty, należy
zakwestionować możliwość uzyskania punktów w ramach kryterium oceny ofert w
odniesie
niu do kierownika robót sanitarnych po uzupełnieniu „braków oferty” w dniu 6
grudnia 2021 r.
W związku z wykonaniem niezgodnej z przepisami ustawy czynności wprowadzenia
bezprawnych zmian do formularza oferty Odwołujący zarzuca także naruszenie art. 239 ust.
1 Pzp przez dokonanie wyboru oferty, która nie jest najkorzystniejsza na podstawie kryteriów
oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia.
W dniu 29 grudnia 2021 r. Zamawiający poinformował ponownie o wyborze oferty
Wykonawcy TEXOM, jako najkorzys
tniejszej. Oferta TEXOM otrzymała 100 pkt,
Odwołującego 97,11 pkt.
D
okonanie zmiany w treści oferty oraz przyznanie punktów TEXOM w zakresie kryterium
„doświadczenia kierowników budowy” spowodowało, że Zamawiający dokonał wyboru oferty
tego Wykonawcy. Gd
yby Zamawiający ocenił ofertę tego Wykonawcy na podstawie kryteriów
oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia i zgodnie z przepisami prawa, to
TEXOM otrzymałby o 4 pkt mniej, czyli 96 pkt, bo za kierownika robót sanitarnych otrzymałby
0 pkt. To ofe
rta Odwołującego, z przewagą 1,11 pkt zostałaby wybrana jako oferta
najkorzystniejsza.
Oferta TEXOM w świetle postanowień SWZ w zakresie kryteriów oceny ofert, nie jest ofertą
najkorzystniejszą i została wybrana bezprawnie.
N
ie można zgodzić się z uzasadnieniem wyboru oferty najkorzystniejszej, w którym
Zamawiający stwierdził, że: W tym stanie rzeczy Zamawiający ocenił, że stoi wobec
konieczności - po dokonaniu ponownej oceny ofert — do ponownego wyboru oferty TEXOM
j
ako najkorzystniejszej. Zamawiającemu znane są zasadnicze tezy orzeczeń Krajowej Izby
Odwoławczej (np. KIO 884/17), zgodnie z treścią których podobne stany faktyczne
prowadziły do dyskwalifikacji o stanach faktycznych. Tym niemniej, Zamawiający jest zdania,
że w przedmiotowym przypadku brak jest zarówno odrzucenia oferty TEXOM, jak i do
zmiany punktacji przyznanej TEXOM w ramach kryterium osób wyznaczonych do realizacji
zamówienia”.
Przemawiają za tym wymienione niżej argumenty. W pierwszej kolejności należy zważyć, że
w aspekcie badania osoby
wyznaczonej na stanowisko kierownika branży sanitarnej,
dochodzi do zbieżności badania w zakresie przedmiotowym i podmiotowym. Innymi te same
fakty skutkują badaniem treści oferty (strona przedmiotowa) jak i zdolności podmiotowej
wykonawcy (strona podmiot
owa). Należy jednak zwrócić uwagę, że zbieżność ta
materializuje się bardziej na płaszczyźnie faktycznej, natomiast zbieżność prawnej ma
charakter jedynie pozorny. Otóż nie ulega wątpliwości, że w zakresie w jakim dochodziło do
badania spełnienia waru postępowaniu zasoby Wykonawcy badane są na podstawie
podmiotowych środków dowodowych. Natomiast doświadczenie wyznaczonego do realizacji
zamówienia kierownika branży elektrycznej w przekraczały minimum wyznaczone treścią
o
dnośnego warunku udziału w postępowaniu i po badane są na podstawie treści oferty.
Inaczej rzecz ujmując, podlegające punktacji doświadczenie odnosi się do sposobu
spełnienia świadczenia przez wykonawcę. Dodatkowe punkty uzyskiwane są za to, że
zgodnie ze
złożonym oświadczeniem woli, że będzie wykonywał przedmiot zamówienia
objęty ofertą przy udziale personelu o podwyższonych kwalifikacjach. Nie jest przy tym
istotne jaka konkretnie osoba będzie nosicielem tego doświadczenia. Istotnym jest, żeby
osoba ta mi
ała właśnie takie kwalifikacje jakie odpowiadają treści złożonej oferty. Nie ulega
wątpliwości, że w zakresie w jakim mamy do czynienia z potwierdzaniem spełniania w
postępowaniu w zakresie dysponowania kierownikiem branży elektrycznej(przypis
Odwołującego - błąd: sanitarnej), w okolicznościach opisanych w art. 128 p.z.p przepis ten
ma zastosowanie. Wykonawca wezwany do uzupełnienia podmiotowych środków
dowodowych musi wskazać konkretną osobę będącą nosicielem doświadczenia. Dokonuje
oświadczenia wiedzy wykonawcy, który w wykazie osób wyznaczonych do realizacji zamów
o istniejącym stanie zasobów ludzkich pozostających w jego dyspozycji. Nie ulega też
dozwolona jest zmiana jednej osoby na inną.
Zamawiający sam stwierdził, że jedyne wątpliwości dotyczą kwestii punktacji w ramach
kryteriów oceny ofert. Sam podkreślił, że: KIO w przywołanym wyroku wskazała, że:
„Akceptacja takiego stanu rzeczy prowadziłaby do tego, iż wykonawcy mogliby uzupełniać/
zmieniać informacje/ dokumenty podlegające badaniu w ramach kryteriów oceny ofert po
zapoznaniu się innymi ofertami ilością np. doświadczenia wskazaną przez pozostałe
podmioty ubiegające się o udzielenie zamówienia”. Zupełnie bezpodstawnie jednak uznał
(myląc kwestię spełniania warunków i możliwości uzupełniania oświadczeń lub dokumentów
na ich potwierdz
enie, z kwestią oceny oferty i zakazem zmiany ich treści po terminie
składania ofert, w szczególności przez Zamawiającego. W przekonaniu Zamawiającego,
zaprezentowane wyżej stanowisko, zastosowane wprost do przedmiotowego postępowania,
prowadziłoby do paradoksalnych rezultatów. To właśnie nieprzyznanie punków w kryterium
doświadczenia personelu skutkowałoby niedozwoloną zmianą treści oferty. Zamawiający —
podzielając w tym zakresie stanowisko KIO - nie ma jakichkolwiek wątpliwości co do tego, że
zmiana osob
y wyznaczonej do realizacji zamówienia nie może prowadzić do przyznania
dodatkowej ilości punktów. W oczywisty sposób prowadziłoby to do nierównego traktowania
wykonawców i naruszenia reguły uczciwej konkurencji. Należy jednak zauważyć, że do
takiego sameg
o rezultatu mogłoby prowadzić dopuszczenie do sytuacji obniżenia ilości
przyznanych punktów. Wykonawca znający ilość przyznanych punktów innym wykonawcom
— w przypadku w którym jego oferta miałaby dostateczną przewagę punktową - mógłby
zmieniać osoby wyznaczone do realizacji zamówienia, tym samym obniżając walory swojej
oferty, przy zachowaniu wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej. (…) Całkowicie też
bezprawne jest twierdzenie (w części dotyczącej oceny ofert w ramach kryteriów oceny
ofert), że: Wobec zaprezentowanych wyżej argumentów Zamawiający stoi na stanowisku, że
podjęta przez niego czynność ponownej oceny ofert w rezultacie której doszło do
ponownego wyboru złożonej przez TEXOM oferty jako najkorzystniejszej, była jedyną
dopuszczalną. Czynność ta nie naruszała reguł uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców, a także była zgodna z naruszającym (przypis Odwołującego - błąd? Zbędne
słowo „naruszającym”?) art. 128 pzp i art. 239 pzp.
N
ależy przywołać jeszcze fakt, że, jak zwrócił uwagę sam Zamawiający, w piśmie z 8
września 2021 r. udzielając wyjaśnień do SWZ, nie należy mylić kryteriów oceny ofert z
warunkami udziału w postępowaniu. Zamawiający stwierdził przy tym, że: Tylko w kryterium
oceny ofert
określono, iż punktowane dodatkowo będzie doświadczenie kierowników budowy
w nadzorowaniu realizacji budowy lub przebudowy budynku zamieszkania zbiorowego o
kubaturze minimum 20 000 m 3. Nie eliminuje to w żadnym przypadku udziału Wykonawcy w
postępowaniu, a tylko pozwala uzyskać punkty w jednym z trzech kryteriów oceny ofert,
które Zamawiający opisał w sposób jednoznaczny i zrozumiały.
Zatem nawet poprawne uzupełnienie dokumentów potwierdzających kwalifikacje kierownika
nie mogło doprowadzić do tego, że Wykonawca w ramach omawianego kryterium oceny
ofert mógłby uzyskać dodatkowe punkty.
Naruszanie zasad określonych art. 16 stanowi zarzut towarzyszący naruszeniem innych
przepisów Pzp w toku postępowania. Orzecznictwo wskazuje, że naruszenia zasady
zachow
ania uczciwej konkurencji i zasady równego traktowania wykonawców są najczęstszą
przyczyną odwołań.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania w całości,
Stwierdził, że ewentualne rozstrzygnięcie odwołania po jego myśli mogłoby skutkować
modyfikacją linii orzeczniczej odnoszącej się do spraw podobnych do przedmiotowej, a
wyznaczonej m.in. wyrokami Krajowej Izby Odwoławczej KIO 884/17, KIO 807/18, KIO
2234/20, KIO 2633/20, KIO 2634/20.
Podkreślił złożoność prawną spornego zagadnienia. Uzasadniając stanowisko wskazał, co
następuje.
Wskazał, że w ramach czynności badania i oceny ofert w ramach kryterium organizacji,
kwalifikacji i doświadczenia osób wyznaczonych do realizacji zamówienia dochodzi do
swoistej zbieżności badania ofert w zakresie przedmiotowym i podmiotowym.
Te same fakty skutkują badaniem treści oferty od strony przedmiotowej (gdzie badane są
oświadczenia woli wykonawcy odnoszące się do świadczeń przyszłych) jak i zdolności
podmiotowej wykonawcy (gdzie badane są oświadczenia wiedzy wykonawcy odnoszące się
do warunków udziału w postępowaniu wykazywanych w momencie składania ofert).
Z
bieżność ta materializuje się bardziej na płaszczyźnie faktycznej, natomiast zbieżność na
płaszczyźnie prawnej ma charakter jedynie pozorny. Prawidłowo rzecz biorąc ocena prawna
odbywa się rozdzielnie dla obu tych aspektów, a w związku z tym, jak zostanie to
szczegółowo wykazane, Zamawiający był uprawniony i zobowiązany do wyboru oferty
TEXOM jako najkorzystniejszej.
Ad. Zarzut nr 1)
1.
Istota zarzut Odwołującego wyraża się stwierdzeniu zawartym na str. 4 czwartej
odwołania: „W żadnym razie Zamawiający nie miał prawa wpisać w formularzu oferty osoby
Pana mgr. inż. G. C. w miejsce Pana inż. P. K. (a to byłoby niezbędne dla możliwości
uwzględniania w ocenie kryterium „doświadczenie kierownika budowy” kierownika robót
branży sanitarnej).”
Przywołane tu stwierdzenie oddaje z jednej strony istotę zarzutu, z drugiej zaś, wskazuje na
błąd rozumowania, którego dopuszcza się Odwołujący. Otóż twierdzi On, że dla
konieczności przyznania TEXOM punktów w kryterium doświadczenia kierownika branży
sanitarnej niezbędne było, by Zamawiający „wpisał go do formularza ofertowego” Stanowi to
oczywistą nadinterpretację powołanych przez Odwołującego postanowień SWZ. Czynności
podjęte przez Zamawiającego ograniczyły się bowiem do zastosowania art. 128 pzp oraz
239 pzp.
W przedmiotowym postępowaniu o zamówienie punkty w kryterium doświadczenie personelu
były przyznawane za wyznaczenie do realizacji zadania kierownika budowy o określonym,
podwyższonym doświadczeniu zawodowym. Natomiast sposób w jaki badane było owo
doświadczenie wyznaczony jest treścią normy zawartej w art. 242 ust. 2 pkt. 5 pzp. Przepis
ten stanowi, że: kryterium jakościowym może być: organizacja, kwalifikacje zawodowe i
doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji zamówienia (…). Przepis należy oczywiście
łączyć z art. 241 ust. 1 pzp stanowiącym, że kryteria oceny ofert muszą być powiązane z
przedmiotem zamówienia.
2.
Wynika z tego, że art. 242 ust. 2 pkt. 5 pzp nakazuje badać atrybuty osób przy
pomocy
których Wykonawca zobowiązał się świadczyć przyszłe zamówienie. Płyną z tego
trojakiego rodzaju wnioski:
•
po pierwsze, że punkty w kryterium doświadczenia personelu są przyznawane za
sposób w jaki to świadczenie (przedmiot zamówienia) będzie realizowane. Dokładniej rzecz
ujmując za to, jakimi cechami będą legitymować się osoby wykonujące zamówienie.
Oznacza to, że punkty przyznawane są w odniesieniu do treści oświadczenia woli
odnoszącego się do przedmiotu przyszłego zamówienia.
•
po drugie,
– co wynika również ze zdania poprzedniego – że punkty są przyznawane
za kwalifikacje zawodowe i doświadczenie, której nosicielem jest konkretna osoba. Nie są
natomiast przyznawane za „bycie” konkretną osobą.
•
po trzecie
– że punkty nie są przyznawane za dysponowanie osobami na etapie
realizacji zamówienia. W tym znaczeniu treść formularza ofertowego, w jej części gdzie
znajduje się oświadczenie Wykonawcy, że „dysponuje” on osobami do realizacji zamówienia
nie oddaje w pełni prawnego mechanizmu oceny ofert. Zapis ten brzmi:
„Oświadczamy, iż dysponujemy: (UWAGA–TRZECIE KRYTERIUM OCENY OFERT) c)
kierownikiem robót branży sanitarnej, posiadającym” i sugeruje, że idzie tu o potwierdzenie
dysponowania osobą na moment składania ofert. Podczas gdy w istocie idzie tu o część
deklaracji odnoszącej się do przyszłego zamówienia. Zatem, z mocy art. 242 ust. 2 pkt. 5
pzp, zapis ten należy rozumieć w ten sposób, że na stanowisko kierownika Wykonawca
wyznacza osobę która posiada podlegające punktacji doświadczenie zawodowe.
Jednakowoż nawet jeżeli ów zapis nie w pełni oddaje sens omawianego przepisu, to
przecież Zamawiający treścią swojego zapisu nie pozostawał w mocy do zmodyfikowania
jego treści. Tak samo jak nie był w stanie (i nie czynił tego) stosować przepis w zmienionym
sensie. A na taki właśnie sens – niezgodny z art. 242 ust. 2 pkt 5 pzp – powołuje się
Odwołujący i z niego stara się wyprowadzać zeń korzystne dla siebie twierdzenia.
3.
Wskazane powyżej argumenty mają doniosłe znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej
s
prawy. Skoro bowiem punkty nie były przyznawane za bycie konkretną osobą, logiczną
konsekwencją powyższego jest stwierdzenie, że zmiana osoby Pana K. na osobę Pana C.
nie mogą prowadzić do zmiany treści oferty. Podkreślić przy tym należy, że bez względu na
to czy Wykonawca posługiwałby się przy realizacji zamówienia osobą Pana C., Pana K. czy
też innej osoby będącej nosicielem analogicznego doświadczenia zawodowego,
zadeklarowany w ofercie sposób spełnienia świadczenia pozostałby niezmieniony. O
sposobie tym, nie przesądzają przecież w jakimkolwiek stopniu specyficzne przymioty
tudzież właściwości Panów C. bądź K. jako indywiduów. Znaczenie takie mają natomiast -
zdefiniowane, a podlegające ocenie w ramach kryteriów - ich doświadczenie zawodowe.
Tym samym nie może być mowy o jakiejkolwiek zmianie w obrębie treści oferty TEXOM
albowiem nie doszło do jakiejkolwiek w obrębie jego oświadczenia woli, zgodnie z którym na
stanowisko kierownika budowy wyznaczył on osobę która posiada podlegające punktacji
doświadczenie zawodowe.
Powyższe prowadzi do wniosku, że nie może być mowy o naruszeniu art. 223 ust. 1 pzp.
Ad. Zarzut nr 2)
4.
Należy przy tym zgodzić się z Odwołującym, że uzupełnienie osoby kierownika robót
sanita
rnych mogło nastąpić jedynie w związku z koniecznością potwierdzenia warunku
udziału w postępowaniu, co jest zgodne z art. 128 ust. 1 pzp..
Wykonawca wezwany do uzupełnienia podmiotowych środków dowodowych musi wskazać
konkretną osobę będącą nosicielem doświadczenia. Dokonuje się to w ramach oświadczenia
wiedzy wykonawcy, który w wykazie osób wyznaczonych do realizacji zamówienia
zaświadcza o istniejącym stanie zasobów ludzkich pozostających w jego dyspozycji. Nie
ulega też wątpliwości, że dozwolona jest zmiana jednej osoby na inną.
Krajowa Iza Odwoławcza w przywołanym wyżej wyroku wskazała, że: „Akceptacja takiego
stanu rzeczy prowadziłaby do tego, iż wykonawcy mogliby uzupełniać/ zmieniać informacje/
dokumenty podlegające badaniu w ramach kryteriów oceny ofert po zapoznaniu się z innymi
ofertami i ilością np. doświadczenia wskazaną przez pozostałe podmioty ubiegające się o
udzielenie zamówienia”. Jednak w przekonaniu Zamawiającego, zaprezentowane wyżej
stanowisko, zastosowane wprost do przedmiotowego po
stępowania, prowadziłoby do
paradoksalnych rezultat
ów. To właśnie nieprzyznanie punktów w kryterium doświadczenia
personelu skutkowałoby niedozwoloną zmianą treści oferty. Zamawiający nie ma wątpliwości
co do tego, że zmiana osoby wyznaczonej do realizacji zamówienia nie może prowadzić do
przyznania dodatk
owej ilości punktów. W oczywisty sposób prowadziłoby to do nierównego
traktowania wykonawców i naruszenia reguły uczciwej konkurencji. Należy jednak zauważyć,
że do takiego samego rezultatu mogłoby prowadzić dopuszczenie do sytuacji obniżenia ilości
przyzn
anych punktów. Wykonawca znający ilość przyznanych punktów innym wykonawcom
– w przypadku w którym jego oferta miałaby dostateczną przewagę punktową - mógłby
zmieniać osoby wyznaczone do realizacji zamówienia, tym samym obniżając walory swojej
oferty, przy
zachowaniu wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej. Istnieją racjonalne
podstawy do przyjmowania, że koszt pozyskania personelu o mniejszym doświadczeniu
zawodowym, jest niższy niż koszt pozyskania osób wysoce kwalifikowanych (których
doświadczenie jest najczęściej punktowane). To z kolei prowadzi do wniosku, że wykonawcy
zyskiwaliby możliwość poprawiania swojego położenia względem Zamawiającego poprzez
obniżanie kosztów własnych i to już po upływie terminu składania ofert. Jednaki skutek
wywoływałoby przecież podniesienie po otwarciu ofert zaoferowanej ceny.
5.
Należy również mieć na względzie zapis SWZ zgodnie z treścią którego „osoba
wskazana w kryteriach musi być tą samą która jest wskazana w warunku udziału w
postępowaniu”. A zatem postępowanie Zamawiającego było jedynym możliwym.
Rozumowanie przeciwne prowadziłoby zasadniczo do wyłączenia możliwości skutecznego
uzupełniania dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu.
Przecież postępując w zgodzie z postulatem wyrażonym w odwołaniu w każdym przypadku
zastosowanie art. 128 pzp w odniesieniu do personelu w zasadzie każdorazowo
prowadziłoby do zmiany osoby tamże wskazanej.
6.
Wobec zaprezentowanych argumentów Zamawiający stoi na stanowisku, że podjęta
przez niego czyn
ność ponownej oceny ofert, w rezultacie której doszło do ponownego
wyboru złożonej przez TEXOM oferty jako najkorzystniejszej, była jedyną dopuszczalną.
Czynność ta nie naruszała reguł uczciwej konkurencji ani równego traktowania wykonawców,
a także była zgodna z art. 128 z art. 223 i art. 239 pzp. W tym stanie rzeczy nie mogło
również dojść do naruszenia art. 16 i 17 pzp.
Przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił wykonawca
Texom sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie.
Stron
y przedstawiły stanowiska na rozprawie podtrzymując wcześniej sformułowane na
piśmie.
Odwołujący stwierdził, wskazał na przedmiot sporu dotyczący relacji warunku udziału w
postępowaniu z kryteriami oceny ofert z pozacenowymi kryteriami oceny ofert. Podkreślił
niedopuszczalność zmiany w treści oferty po terminie jej składania, z wyjątkiem wskazań
ustawowych niemających w sprawie zastosowania. Stwierdził, że uznanie działań
Zamawiającego za dopuszczalne prowadziłoby do szeregu zmian w toku badania ofert i
wyn
iku tych badań oraz niewiadomych w zakresie wyboru oferty. Przypomniał wymagania,
treść formularza, wymóg niezmienności treści oferty i odmienne cechy wymienionych osób.
Przypom
niał także wiążący charakter specyfikacji oraz złożonej oferty. Stwierdził, że
uzupełnienie oferty, jakie miało miejsce w sprawie, nie pozwalało na przyznanie punktów w
przedmiotowym kryterium, skoro osoba przedstawiona w of
ercie pierwotnie nie spełnia
warunku.
Zamawiający podtrzymał stanowisko zawarte w odpowiedzi na odwołanie. Zauważył, że fakt
zamiany p. K. na p. C.
wywołał skutek w dwóch obszarach:
1. W zakresie spełnienia warunku udziału opisanego w SWZ (art. 108, 109, 128 pzp),
stanowiącego oświadczenie wiedzy;
2. Oświadczenia woli, co do deklarowanego sposobu wykonania zamówienia (art. 242 ust. 1
pkt 5 pzp)
– jakość i kryteria oceny oferty.
Stwierdz
ił, że nie miała miejsca zmiana oferty. Nie zmieniono oświadczenia woli, także w
zakresie doświadczenia, jakie będzie miał kierownik budowy branży sanitarnej. Dane
pe
rsonalne osoby nie mają znaczenia przy niezmienionym doświadczeniu opisanym w
samym formular
zu ofertowym. Istotą jest wymagane doświadczenie lub podwyższone i
punktowane doświadczenie zawodowe. W niniejszej sprawie, nawet hipotetycznie nie
mogłoby dojść do zmiany oceny ofert. Ponadto zauważył, że nie jest kwestionowana
czynność wezwania do uzupełnienia podmiotowych środków dowodowych, co miało miejsce
ze skutkiem w postaci podjętych czynności. Zauważył także, iż ta czynność jest zgodna z
postanowieniem spec
yfikacji co do wymogu zgodności informacji o osobie w zakresie
doświadczenia i kryteriów. Przypomniał, że przy wymaganym doświadczeniu 5 lat
punktowane było każde doświadczenie powyżej tego progu, a taka sytuacja miała miejsce w
sprawie w odniesieniu do ob
ydwu wymienionych osób. Podkreśla ponownie rozumienie
warunku udziału oraz kryterium i konieczność rozróżnienia. W rozpatrywanym stanie
faktycznym nie miał innej możliwości działania w wyniku uprzedniego uwzględnienia zarzutu.
Zauważył, że wbrew stanowisku Odwołującego nie było możliwości obniżenia punktacji w
tym przyznania „0 pkt”, gdyż takie działanie oznaczałoby zmianę treści oferty i byłoby
niezgodne z art. 223 PZP.
Przystępujący: Podkreślił niezmienność złożonej oferty, także w zakresie informacji o
doświadczeniu. Złożył pismo procesowe popierając stanowisko zamawiającego.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając odwołania na rozprawie i uwzględniając
zgromadzony materiał dowodowy w sprawie, w tym dokumentację postępowania, jak
również stanowiska stron i uczestnika przedstawione na piśmie i ustnie do protokołu
rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
W treści odwołania Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących
przepisów p.z.p:
1)
art. 223 ust. 1 w zw. art. 16 i 17 ust. 2 Pzp poprzez
zmianę treści oferty Wykonawcy
Texom Sp. z o.o., poprzez wpisanie w ust. 3 lit. c formularza oferty zamiast pana
inż. P. K.,
p
ana mgr. inż. G. C. ;
2)
Art. 239 ust. 1 w zw. art. 16 i 17 ust. 2 Pzp poprzez dokonanie wyboru ofer
ty, która
nie jest najkorzystniejsza na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach
zamówienia.
Mając na uwadze, że kluczowy zarzut odwołania wskazuje na czynność dokonania przez
zamawiającego zmiany treści oferty wykonawcy (przystępującego) poprzez dokonanie wpisu
w formularzu ofertowym w sposób wskazany powyżej, jako naruszający art. 223 ust. 1
ustawy pzp(zarzut 1), nale
ży wskazać na pojęcie oferty przyjmowane w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego. Co do zasady przyjąć należy, stosownie do art. 8
ustawy pzp, rozumienie oferty zgodnie z postanowieniami kodeksu cywilnego
, jednakże z
uwzględnieniem
specyficznych dla zamówień publicznych rozwiązań odnoszących się do takich kwestii, jak
np.
związanie ofertą (początek związania ofertą i upływ okresu związania ofertą) lub
konieczność stosowania, poddanych ogólnym zasadom rządzącym zamówieniami
publicznymi, formalnych czynności proceduralnych wynikających z zastosowania
określonego trybu prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Stąd
samo pojęcie „oferta” w Pzp nie zawsze odpowiada definicji kodeksowej i jest ono
traktowane w sposób funkcjonalny. Co istotne dla sprawy rozpatrywanej, ustawa odróżnia
ofertę od przedmiotowych i podmiotowych środków dowodowych, co wynika bezpośrednio z
treści przepisów, np. jeżeli zamawiający żąda złożenia przedmiotowych środków
dowodowych, wykonawca składa je wraz z ofertą (art. 107 ust. 1). Oferta nie zawsze zatem
ma
postać jednego dokumentu, nie zawsze również wszystkie treści zawarte w ustalonym
przez zamawiającego formularzu ofertowym, jakkolwiek wymagane, stanowią treść oferty.
W sprawie rozpatrywanej
, w ocenie składu orzekającego, sporna treść zawierająca
oświadczenie o spełnianiu warunku udziału w postępowaniu w zakresie zdolności
zawodowej osoby kierownika robót branży sanitarnej jest, jak słusznie wskazał zamawiający,
oświadczeniem wiedzy wykonawcy dotyczącym spełnienia przez niego tegoż warunku
podmiotowego. Oświadczenie to wymagane postanowieniami specyfikacji i treścią
formularza ofertowego, nie jest
jednak wprost treścią oferty i stosownie do art. 128 pzp
dozwalającym uzupełnienie dokumentu wymagało potwierdzenia wymaganym podmiotowym
środkiem dowodowym. Wezwanie dotyczące tej kwestii zamawiający wystosował do
wykonawcy dnia 29 listopada 2021 r.
Wykonawca w odpowiedzi na wezwanie
przedstawił inną osobę niż ta, która została
wskazana w pierwotnie złożonych podmiotowych środkach dowodowych.
Przypomnienia i podkreślenia wymaga okoliczność, że dysponowanie określonym
doświadczeniem zawodowym z deklaracją wykorzystania tego doświadczenia, tu
doświadczenia kierownika robót sanitarnych, stanowiło niespornie kryterium oceny ofert
punktowane stosownie do postanowień specyfikacji.
Podzielając pogląd, że uzasadnione jest przyjęcie, iż treść przedstawionego doświadczenia
jakkolwiek zawiera oświadczenie woli (deklarację) o wykorzystaniu wymaganego
doświadczenia w ramach realizacji zamówienia, równie nie stanowi części oferty rozumianej
ściśle, to jednocześnie należy zauważyć, iż jest to oświadczenie składane wraz z ofertą na
potwierdzenie w is
tocie jakości planowanych prac i z tej racji ma charakter przedmiotowy w
odniesieniu do przedmiotu zamówienia. W tym zakresie ma zastosowanie art. 107 ustawy
pzp dotyczący przedmiotowych środków dowodowych, które co do zasady składane są wraz
z ofertą, a podlegają ewentualnemu późniejszemu złożeniu lub uzupełnieniu na wezwanie
zamawiającego. Jednakże niedopuszczalne jest uzupełnianie przedmiotowych dokumentów,
jeżeli mają one potwierdzić zgodność oświadczenia z kryteriami określonymi w opisie
kryteriów oceny ofert, na co jednoznacznie wskazuje przepis art. 107 ust. 3 ustawy pzp.
W świetle powyższego należy stwierdzić, że zamawiający nie dokonał zmiany treści
oferty zdefiniowanej powyżej i w sposób uprawniony uznał, że na potwierdzenie spornego
spełniania wykonawca w wyniku wezwania przedstawił osobę p. G. C., a zmiana ta nie
naruszyła przepisu art. 126 i 128 ustawy pzp.
Jednocześnie jednak wymaga podkreślenia, że oświadczenie zawierające dane
podlegające ocenie w zakresie kryteriów oceny oferty określonych w swz jako
niepodlegające zmianie, stosownie do wyżej wskazanych podstaw prawnych, nie mogło ulec
modyfikacji wobec ustawowej niedopuszczalności.
Wypada w tym miejscu przypomnieć, że zamawiający, uwzględniając w poprzednim
postępowaniu odwoławczym zarzut braku wskazania wymaganego zaświadczenia z
właściwej Izby Samorządu Zawodowego dotyczącego wskazanej na potwierdzenie warunku
udziału w postępowaniu, osoby. W tym też zakresie zadeklarował podjął dnia 29 listopada
2021 r. czynność wezwania wykonawcy do uzupełnienia braku „w ofercie”.
Trudno odmówić słuszności tezie zamawiającego, że w ciągu omawianych zdarzeń doszło
do
do swoistej zbieżności badania ofert (dokumentów ofertowych – przypisek KIO) w
zakresie przedmiotowym i podmiotowym.
Istotnie, t
e same fakty skutkują badaniem treści oferty od strony przedmiotowej (gdzie
badane są oświadczenia woli wykonawcy odnoszące się do świadczeń przyszłych) jak i
zdolności podmiotowej wykonawcy (gdzie badane są oświadczenia wiedzy wykonawcy
odnoszące się do warunków udziału w postępowaniu wykazywanych w momencie składania
ofert.
Rzeczywiście zbieżność ta materializuje się na płaszczyźnie faktycznej, natomiast na
płaszczyźnie prawnej ma charakter odmienny. Prawidłowo rzecz biorąc ocena prawna
odbywa się rozdzielnie dla obu tych aspektów.
Izba podziela ten podgląd wskazując na uprawnione uzupełnienie oświadczenia w
przedmiocie spełniania warunków udziału w postępowaniu. To jest aspekt pierwszy i uznany.
Wsze
lako aspekt drugi napotyka się na prawna przeszkodę w postaci niemożności uznania
za dopuszczalna
następczą zmianę w oświadczeniu wykonawcy co do treści, które są
podstawą oceny oferty w ustalonych i niezmiennych kryteriach.
Doświadczenie zawodowe w tym zakresie jest, wbrew stanowisku zamawiającego,
immanentnie powiązane z osobą, która, jak to określono, jest tego doświadczenia
nosicielem. W ocenie składu orzekającego nie ma podstaw do twierdzenia, by owo
doświadczenie niejako zostało „oderwane” od nosiciela i mimo to pozostawało aktualne i
prawidłowe, mimo jego (nosiciela) zmiany) i podlegało pozytywnej ocenie.
Skoro zamawiający w obowiązujących postanowieniach specyfikacji postawił jednoznaczne
iunctim
osoby uosabiającej określone doświadczenie zawodowe zarówno w celu
potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu jak dla celów dokonania oceny
oferty w ramach przyjętych pozacenowych kryteriów, co zostało kilkakrotnie podkreślone w
specyfikacji stosownymi „Uwagami”, nie ma podstaw do przyjęcia za możliwe, by było
uprawnione przyznanie, że całkowicie odrębne jest doświadczenie zawodowe przedstawione
na potrzebę potwierdzenia spełnienia warunku udziału, a odrębnie doświadczenie innej nowo
-
wskazanej osoby na potrzeby oceny w ramach kryteriów.
W świetle powyższego Izba stwierdza, że w czynnościach zamawiającego nie nastąpiła
zmiana treści oferty definiowanej sensu stricto, przez dokonanie wpisu nowych treści.
Należy przy tym zgodzić się z Odwołującym, że uzupełnienie osoby kierownika robót
sanitarnyc
h mogło nastąpić jedynie w związku z koniecznością potwierdzenia warunku
udziału w postępowaniu, co jest zgodne z art. 128 ust. 1 pzp..
Natomiast, w aspekcie drugim, z
amawiający nie miał prawa wpisać w formularzu oferty
osoby G. C. w miejsce P. K., co
byłoby niezbędne dla możliwości uwzględniania w ocenie
kryterium „doświadczenie kierownika budowy” kierownika robót branży sanitarnej.
Zatem mimo braku zmiany treści oferty w toku czynności dokonana została zmiana
niedopuszcza
lna przepisem art. 107 ustawy pzp zmiana bezpośrednio dotycząca kryterium
oceny ofert.
Rzecz ujmując lapidarnie należy tym samym stwierdzić, że od dnia otwarcia ofert, zarówno
wykonawca
, jak i zamawiający nie są uprawnieni do dokonywania zmian w dokumentacji
ofertowej w zakresie, w jakim dotyczy to samej oferty, jak i
oświadczeń stanowiących kryteria
oceny ofert
a zatem wszystkich kryteriów, w tym pozacenowych. Nawet, gdyby termin
złożenia takiego dowodu był inny, to pozostaje w zakresie będącym przedmiotem
rozpoznania, obowiązująca zasada jednokrotności bez prawa jego zmiany lub uzupełnienia.
Z uwagi na powyższe, pomimo stwierdzenia, iż zamawiający nie dokonał zmiany treści
oferty, oferta wykonawcy podlega odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2c ustawy pzp
wobec nieprzedstawienia przez wykonawcę wymaganego środka dowodowego w terminie
wyznaczonym jako dzień otwarcia ofert zgodnie z art. 107 ustawy pzp.
Jedynie tytułem przypomnienia należy wskazać, że zamawiający uwzględniając uprzedni
zarzut odwołania zadeklarował ponowne zweryfikowanie warunku udziału w postępowaniu w
zakresie zdolności zawodowej wskazanej osoby kierownika nie posiadającego na dzień
składania ofert aktualnego zaświadczenia z właściwej izby samorządu zawodowego. W
takim zakresie usta
lenie zostało przeprowadzone poprawnie, co pozostaje jednak bez
wpływu na rozstrzygnięcie w sprawie niniejszej.
Mając na względzie stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak w
sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy pzp.
O kosztach post
ępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
stosownie do wyniku post
ępowania oraz w oparciu o przepisy rozporządzenia Prezesa Rady
Minis
trów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
......................................
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu odrzucenie oferty wykonawcy
TEXOM Spółka z o.o. z siedzibą w Krakowie na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2c
ustawy Prawo zamówień publicznych;
2. Kosztami
postępowania obciąża zamawiającego i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego
tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę 13 600 zł 00 gr
(słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) tytułem zwrotu
poniesionych
kosztów postępowania odwoławczego.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129, ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie
14 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …..……………………………
Sygn. akt: KIO 6/22
Uzasadnienie
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
po
dstawowym o wartości nieprzekraczającej kwoty określonej w przepisach wydanych na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp
pod nazwą: „Przebudowa Domu Studenckiego nr 1 w
celu dost
osowania do obowiązujących przepisów epidemiologicznych i technicznych - III
etap
”, dalej „Postępowanie”. Nr ogłoszenia 2021/BZP 00158958/01 z dnia 2021-08-24.
Odwołujący wniósł odwołanie od czynności Zamawiającego, podjętej w postępowaniu.
Zarzuca Zam
awiającemu naruszenie:
1)
art. 223 ust. 1 w zw. art. 16 i 17 ust. 2 Pzp przez zm
ianę treści oferty Wykonawcy
Texom sp. z o.o. (dalej: TEXOM) przez wpisanie w ust. 3c formularza oferty zamiast Pana
inż. P. K., Pana Pan mgr. inż. G. C.;
2)
Art. 239 ust. 1 w zw. art. 16 i 17 ust. 2 Pzp przez dokonanie wyboru ofe
rty, która nie
jest najkorzystniejsza na podstawie kryteriów oceny ofert
-
co narusza zasady zachowania uczciwej konkurencji, równego traktowania i
proporcjonalności w przygotowaniu i prowadzeniu postępowania, a także skutkuje
dokonaniem wyboru oferty Wykonawcy wybranemu niezgodnie z przepisami Pzp.
Wnosi
o uwzględnienie odwołania unieważnienie czynności wyboru oferty TEXOM, jako
najkorzystniejszej; nakazanie dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej zgodnie z
postanowieniami dokumentów zamówienia oraz przepisami prawa.
W związku z odwołaniem z 2 listopada 2021 r. J. F. w przedmiotowym postępowaniu
Zamawiający w dniu 18 listopada 2021 r.,
-
uwzględnił zarzut odwołania wskazujący na naruszenie art. 128 ust. 1 i 2 Pzp, przez
zaniechanie wezwani
a uzupełnienia aktualnych na dzień złożenia podmiotowych środków
dowodowych potwi
erdzających dysponowanie przez Przystępującego kierownikiem robót
branży sanitarnej, posiadającym co najmniej 5 letnie doświadczenie oraz uprawnienia,
budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych,
wentylacyjnych,
gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych i aktualne zaświadczenie z
właściwej Izby Samorządu Zawodowego. Warunek określony został w 7.2. ppkt 2.2c SWZ.
Zamawiający zaniechał wezwania do uzupełnienia podmiotowych środków dowodowych
mimo, że złożone na wezwanie na podstawie art. 274 ust. 1 Pzp środki dowodowe nie
potwierdzają spełniania przez Wykonawcę wymienionego warunku udziału w postępowaniu.
Zamawiający nieprawidłowo zweryfikował spełnianie warunku udziału w postępowaniu w
zakresie zdolności zawodowej przez przyjęcie osoby kierownika robót branży sanitarnej –P.
K.
, nie posiadającego na dzień składania ofert aktualnego zaświadczenia z właściwej izby
samorządu zawodowego (wpis do Izby Inżynierów Budownictwa).
W związku z powyższym TEXOM został wezwany do uzupełnienia braków w ofercie.
W uzupełnionych dokumentach Wykonawca przedstawił inną osobę niż ta, która została
wskazana w pierwotnie złożonych podmiotowych środkach dowodowych. Zamawiający nie
ocenił tego stanu rzeczy, jako skutkującego koniecznością odrzucenia oferty TEXOM na
którejkolwiek z podstaw określonych w art. 226 Pzp. Zamawiający podkreślił przy tym, że
rzeczona zmiana nie prowadziła do zmiany treści oferty wybranego Wykonawcy.
Drugie z ww. twierdzeń jest nieprawdziwe, P. K. został wprost wskazany w formularzu oferty
w zw.
z kryterium oceny ofert nr 3, tj. „doświadczenie kierownika budowy”.
W
skazany w uzupełnieniu dokumentów pismem TEXOM z 6 grudnia 2021 r. kierownik
branży sanitarnej inż. G. C. mógł być osobą, która znalazła się w uzupełnionym w wyniku
wezwania na podstawie art. 128 ust. 1 Pzp wykazie osób na potwierdzenie spełniania
warunku udziału w postępowaniu określonym w punkcie 7.2. ppkt 2.2.c SWZ, ponieważ
pierwotnie wymagania tego punktu SWZ nie zostały przez Wykonawcę TEXOM spełnione. W
zw
iązku z tym uzupełnienie dokumentu „Wykaz osób, które będą uczestniczyć w
wykonywaniu zamówienia” nie zostało dokonane z naruszeniem art. 128 Pzp.
Zamawiający nie miał prawa wpisać w formularzu oferty osoby G. C. w miejsce P. K. (a to
byłoby niezbędne dla możliwości uwzględniania w ocenie kryterium „doświadczenie
kierownika budowy” kierownika robót branży sanitarnej). Ustęp 3 lit. c formularza oferty
brzmi:
„3. Oświadczamy, iż dysponujemy: (UWAGA–TRZECIE KRYTERIUM OCENY
OFERT) c) k
ierownikiem robót branży sanitarnej, posiadającym co najmniej 5 letnie
doświadczenie, który w trakcie tego okresu nadzorował realizację budowy lub przebudowy
budynku zamieszkania zbiorowego o kubaturze minimum 20 000 m3 - Wykonawca musi
wpisać TAK lub NIE (dane wskazanej osoby, obiektu, inwestora i wykonawcy).
Za sprzeczne z prawem oraz postanowieniami dokumentów zamówienia, należy uznać w
ślad za uzupełnieniem załącznika do oferty, tj.: dokumentu „WYKAZ OSÓB /…/”, dokonanie
zmiany formularza ofertowego, cz
yli treści samej oferty.
W kwestii sprzeczności z postanowieniami dokumentów zamówienia, należy podkreślić, że
Zamawiający ustalił warunki udziału w postępowaniu, wskutek których zmodyfikował
warunek udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i zawodowej.
Warunek otrzymał brzmienie: „7.2. 2 Zdolność techniczna lub zawodowa 2.Wykonawca
winien wykazać, że dysponuje lub będzie dysponować co najmniej następującymi osobami:
/…/ c) kierownikiem robót branży sanitarnej, posiadającym co najmniej 5 letnie
doświadczenie oraz uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych
i ak
tualne zaświadczenie z właściwej Izby Samorządu Zawodowego. Ocena spełniania
warunków udziału w postępowaniu będzie dokonana na podstawie wykazu osób na zasadzie
spełnia/nie spełnia. Ponadto, w wyjaśnieniach z 8 września 2021 r. Zamawiający zmienił w
sposób kryterium oceny ofert w zakresie doświadczenia „wszystkich trzech kierowników
budowy”.
Pkt. 21.2 ppkt. 3 SWZ
otrzymał brzmienie:
„3.
doświadczenie kierowników budowy. Zamawiający będzie punktował w tym kryterium
doświadczenie wszystkich trzech kierowników budowy: /…/
c)
kierownika robót branży sanitarnej, posiadającego co najmniej 5 letnie
doświadczenie, który w trakcie tego okresu nadzorował realizację budowy lub przebudowy
budynku zamieszkania zbiorowego o kubaturze minimum 20 000 m 3
– Zamawiający przyzna
4 punkty; brak kierownika spełniającego powyższe wymogi – 0 punktów.
Zakres punktów: 0 – 15 punktów. Maksymalnie Wykonawca może otrzymać 15 punktów.
Wykonawca na formularzu oferty prz
y każdym z trzech powyższych kierowników,
spełniających określone wymogi wpisze TAK lub NIE.
W przypadku braku potwierdzenia w formularzu oferty dysponowania którymkolwiek z trzech
powyższych kierowników, spełniających określone wymogi – Zamawiający uzna za jego brak
i nie przyzna punktów – odpowiednio 7 lub 4 lub 4).
W celu oceny oferty w tym kryterium Wykonawca zobowiązany jest wskazać w formularzu
oferty imię, nazwisko danego kierownika, doświadczenie, kubaturę obiektu i dane
podmiotu(adres, numer tele
fonu), którego realizację nadzorował.
UWAGA: Zamawiający przypomina, że dowolność w kryterium nie zwalnia Wykonawcy ze
spełnienia warunku określonego w pkt. 7.2 SWZ odnośnie konieczności posiadania
kierowników w powyższych branżach. Ponadto wskazane w tym kryterium osoby muszą się
pokrywać z osobami wskazanymi w wykazie osób składanym na wezwanie Zamawiającego,
na potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu.” (treść cytowana wyżej ujęta
była w tabeli – przyp. KIO).
UWAGA w powyższej tabeli opisującej kryteria oceny ofert jednoznacznie wskazuje na
intencje
i sposób rozumienia kryterium przez Zamawiającego. Wykazanie osoby
potwierdzającej spełnienie warunku, nie oznacza automatycznie zaoferowania jej w
formularzu ofertowym.
Wykazany przez Wyk
onawcę TEXOM kierownik robót sanitarnych Pan P. K. legitymował się
wieloletnim doświadczeniem i warunek w tym zakresie był spełniony. Osoba ta nie mogła
wykazać się jednak aktualnych zaświadczeniem z właściwej Izby Samorządu Zawodowego,
co przyzn
ał Zamawiający uznając odwołanie w tym zakresie. Skoro wskazane w ww.
kryterium osoby muszą się pokrywać z osobami wskazanymi w wykazie osób składanym na
wezwanie Zamawiającego, na potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu, to
oznacza to, że kwalifikacje tej samej osoby podlegałyby ocenie w ramach kryterium oceny
ofert, jednak ze względu na brak możliwości dokonania zmiany treści oferty po terminie
składania ofert, należy uznać, że uzupełnienie osoby kierownika robót sanitarnych mogło
nastąpić jedynie w związku z koniecznością potwierdzenia warunku udziału w postępowaniu,
co jest zgodne z art. 128 ust. 1 Pzp, ale nie mogło prowadzić do zmian w formularzu oferty,
co stanowi naruszenie art. 223 ust. 1 Pzp. Zatem należy uznać, że pomimo uzupełnienia
dokumentu „WYKAZ OSÓB, KTÓRE BĘDĄ UCZESTNICZYĆ W WYKONYWANIU
Z
AMÓWIENIA” (o określoną osobę w tym dokumencie), w formularzu oferty nie było
kierownika robót sanitarnych, za którego w świetle postanowień SWZ Wykonawca TEXOM
mógł uzyskać punkty, bo pierwotnie wskazany nie spełniał wymagań.)
Ze względu zatem na wymagania związane z oceną kryterium oceny ofert, tj. „doświadczenia
kierowników budowy” i brakiem możliwości dokonywania zmian w treści oferty, należy
zakwestionować możliwość uzyskania punktów w ramach kryterium oceny ofert w
odniesie
niu do kierownika robót sanitarnych po uzupełnieniu „braków oferty” w dniu 6
grudnia 2021 r.
W związku z wykonaniem niezgodnej z przepisami ustawy czynności wprowadzenia
bezprawnych zmian do formularza oferty Odwołujący zarzuca także naruszenie art. 239 ust.
1 Pzp przez dokonanie wyboru oferty, która nie jest najkorzystniejsza na podstawie kryteriów
oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia.
W dniu 29 grudnia 2021 r. Zamawiający poinformował ponownie o wyborze oferty
Wykonawcy TEXOM, jako najkorzys
tniejszej. Oferta TEXOM otrzymała 100 pkt,
Odwołującego 97,11 pkt.
D
okonanie zmiany w treści oferty oraz przyznanie punktów TEXOM w zakresie kryterium
„doświadczenia kierowników budowy” spowodowało, że Zamawiający dokonał wyboru oferty
tego Wykonawcy. Gd
yby Zamawiający ocenił ofertę tego Wykonawcy na podstawie kryteriów
oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia i zgodnie z przepisami prawa, to
TEXOM otrzymałby o 4 pkt mniej, czyli 96 pkt, bo za kierownika robót sanitarnych otrzymałby
0 pkt. To ofe
rta Odwołującego, z przewagą 1,11 pkt zostałaby wybrana jako oferta
najkorzystniejsza.
Oferta TEXOM w świetle postanowień SWZ w zakresie kryteriów oceny ofert, nie jest ofertą
najkorzystniejszą i została wybrana bezprawnie.
N
ie można zgodzić się z uzasadnieniem wyboru oferty najkorzystniejszej, w którym
Zamawiający stwierdził, że: W tym stanie rzeczy Zamawiający ocenił, że stoi wobec
konieczności - po dokonaniu ponownej oceny ofert — do ponownego wyboru oferty TEXOM
j
ako najkorzystniejszej. Zamawiającemu znane są zasadnicze tezy orzeczeń Krajowej Izby
Odwoławczej (np. KIO 884/17), zgodnie z treścią których podobne stany faktyczne
prowadziły do dyskwalifikacji o stanach faktycznych. Tym niemniej, Zamawiający jest zdania,
że w przedmiotowym przypadku brak jest zarówno odrzucenia oferty TEXOM, jak i do
zmiany punktacji przyznanej TEXOM w ramach kryterium osób wyznaczonych do realizacji
zamówienia”.
Przemawiają za tym wymienione niżej argumenty. W pierwszej kolejności należy zważyć, że
w aspekcie badania osoby
wyznaczonej na stanowisko kierownika branży sanitarnej,
dochodzi do zbieżności badania w zakresie przedmiotowym i podmiotowym. Innymi te same
fakty skutkują badaniem treści oferty (strona przedmiotowa) jak i zdolności podmiotowej
wykonawcy (strona podmiot
owa). Należy jednak zwrócić uwagę, że zbieżność ta
materializuje się bardziej na płaszczyźnie faktycznej, natomiast zbieżność prawnej ma
charakter jedynie pozorny. Otóż nie ulega wątpliwości, że w zakresie w jakim dochodziło do
badania spełnienia waru postępowaniu zasoby Wykonawcy badane są na podstawie
podmiotowych środków dowodowych. Natomiast doświadczenie wyznaczonego do realizacji
zamówienia kierownika branży elektrycznej w przekraczały minimum wyznaczone treścią
o
dnośnego warunku udziału w postępowaniu i po badane są na podstawie treści oferty.
Inaczej rzecz ujmując, podlegające punktacji doświadczenie odnosi się do sposobu
spełnienia świadczenia przez wykonawcę. Dodatkowe punkty uzyskiwane są za to, że
zgodnie ze
złożonym oświadczeniem woli, że będzie wykonywał przedmiot zamówienia
objęty ofertą przy udziale personelu o podwyższonych kwalifikacjach. Nie jest przy tym
istotne jaka konkretnie osoba będzie nosicielem tego doświadczenia. Istotnym jest, żeby
osoba ta mi
ała właśnie takie kwalifikacje jakie odpowiadają treści złożonej oferty. Nie ulega
wątpliwości, że w zakresie w jakim mamy do czynienia z potwierdzaniem spełniania w
postępowaniu w zakresie dysponowania kierownikiem branży elektrycznej(przypis
Odwołującego - błąd: sanitarnej), w okolicznościach opisanych w art. 128 p.z.p przepis ten
ma zastosowanie. Wykonawca wezwany do uzupełnienia podmiotowych środków
dowodowych musi wskazać konkretną osobę będącą nosicielem doświadczenia. Dokonuje
oświadczenia wiedzy wykonawcy, który w wykazie osób wyznaczonych do realizacji zamów
o istniejącym stanie zasobów ludzkich pozostających w jego dyspozycji. Nie ulega też
dozwolona jest zmiana jednej osoby na inną.
Zamawiający sam stwierdził, że jedyne wątpliwości dotyczą kwestii punktacji w ramach
kryteriów oceny ofert. Sam podkreślił, że: KIO w przywołanym wyroku wskazała, że:
„Akceptacja takiego stanu rzeczy prowadziłaby do tego, iż wykonawcy mogliby uzupełniać/
zmieniać informacje/ dokumenty podlegające badaniu w ramach kryteriów oceny ofert po
zapoznaniu się innymi ofertami ilością np. doświadczenia wskazaną przez pozostałe
podmioty ubiegające się o udzielenie zamówienia”. Zupełnie bezpodstawnie jednak uznał
(myląc kwestię spełniania warunków i możliwości uzupełniania oświadczeń lub dokumentów
na ich potwierdz
enie, z kwestią oceny oferty i zakazem zmiany ich treści po terminie
składania ofert, w szczególności przez Zamawiającego. W przekonaniu Zamawiającego,
zaprezentowane wyżej stanowisko, zastosowane wprost do przedmiotowego postępowania,
prowadziłoby do paradoksalnych rezultatów. To właśnie nieprzyznanie punków w kryterium
doświadczenia personelu skutkowałoby niedozwoloną zmianą treści oferty. Zamawiający —
podzielając w tym zakresie stanowisko KIO - nie ma jakichkolwiek wątpliwości co do tego, że
zmiana osob
y wyznaczonej do realizacji zamówienia nie może prowadzić do przyznania
dodatkowej ilości punktów. W oczywisty sposób prowadziłoby to do nierównego traktowania
wykonawców i naruszenia reguły uczciwej konkurencji. Należy jednak zauważyć, że do
takiego sameg
o rezultatu mogłoby prowadzić dopuszczenie do sytuacji obniżenia ilości
przyznanych punktów. Wykonawca znający ilość przyznanych punktów innym wykonawcom
— w przypadku w którym jego oferta miałaby dostateczną przewagę punktową - mógłby
zmieniać osoby wyznaczone do realizacji zamówienia, tym samym obniżając walory swojej
oferty, przy zachowaniu wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej. (…) Całkowicie też
bezprawne jest twierdzenie (w części dotyczącej oceny ofert w ramach kryteriów oceny
ofert), że: Wobec zaprezentowanych wyżej argumentów Zamawiający stoi na stanowisku, że
podjęta przez niego czynność ponownej oceny ofert w rezultacie której doszło do
ponownego wyboru złożonej przez TEXOM oferty jako najkorzystniejszej, była jedyną
dopuszczalną. Czynność ta nie naruszała reguł uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców, a także była zgodna z naruszającym (przypis Odwołującego - błąd? Zbędne
słowo „naruszającym”?) art. 128 pzp i art. 239 pzp.
N
ależy przywołać jeszcze fakt, że, jak zwrócił uwagę sam Zamawiający, w piśmie z 8
września 2021 r. udzielając wyjaśnień do SWZ, nie należy mylić kryteriów oceny ofert z
warunkami udziału w postępowaniu. Zamawiający stwierdził przy tym, że: Tylko w kryterium
oceny ofert
określono, iż punktowane dodatkowo będzie doświadczenie kierowników budowy
w nadzorowaniu realizacji budowy lub przebudowy budynku zamieszkania zbiorowego o
kubaturze minimum 20 000 m 3. Nie eliminuje to w żadnym przypadku udziału Wykonawcy w
postępowaniu, a tylko pozwala uzyskać punkty w jednym z trzech kryteriów oceny ofert,
które Zamawiający opisał w sposób jednoznaczny i zrozumiały.
Zatem nawet poprawne uzupełnienie dokumentów potwierdzających kwalifikacje kierownika
nie mogło doprowadzić do tego, że Wykonawca w ramach omawianego kryterium oceny
ofert mógłby uzyskać dodatkowe punkty.
Naruszanie zasad określonych art. 16 stanowi zarzut towarzyszący naruszeniem innych
przepisów Pzp w toku postępowania. Orzecznictwo wskazuje, że naruszenia zasady
zachow
ania uczciwej konkurencji i zasady równego traktowania wykonawców są najczęstszą
przyczyną odwołań.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania w całości,
Stwierdził, że ewentualne rozstrzygnięcie odwołania po jego myśli mogłoby skutkować
modyfikacją linii orzeczniczej odnoszącej się do spraw podobnych do przedmiotowej, a
wyznaczonej m.in. wyrokami Krajowej Izby Odwoławczej KIO 884/17, KIO 807/18, KIO
2234/20, KIO 2633/20, KIO 2634/20.
Podkreślił złożoność prawną spornego zagadnienia. Uzasadniając stanowisko wskazał, co
następuje.
Wskazał, że w ramach czynności badania i oceny ofert w ramach kryterium organizacji,
kwalifikacji i doświadczenia osób wyznaczonych do realizacji zamówienia dochodzi do
swoistej zbieżności badania ofert w zakresie przedmiotowym i podmiotowym.
Te same fakty skutkują badaniem treści oferty od strony przedmiotowej (gdzie badane są
oświadczenia woli wykonawcy odnoszące się do świadczeń przyszłych) jak i zdolności
podmiotowej wykonawcy (gdzie badane są oświadczenia wiedzy wykonawcy odnoszące się
do warunków udziału w postępowaniu wykazywanych w momencie składania ofert).
Z
bieżność ta materializuje się bardziej na płaszczyźnie faktycznej, natomiast zbieżność na
płaszczyźnie prawnej ma charakter jedynie pozorny. Prawidłowo rzecz biorąc ocena prawna
odbywa się rozdzielnie dla obu tych aspektów, a w związku z tym, jak zostanie to
szczegółowo wykazane, Zamawiający był uprawniony i zobowiązany do wyboru oferty
TEXOM jako najkorzystniejszej.
Ad. Zarzut nr 1)
1.
Istota zarzut Odwołującego wyraża się stwierdzeniu zawartym na str. 4 czwartej
odwołania: „W żadnym razie Zamawiający nie miał prawa wpisać w formularzu oferty osoby
Pana mgr. inż. G. C. w miejsce Pana inż. P. K. (a to byłoby niezbędne dla możliwości
uwzględniania w ocenie kryterium „doświadczenie kierownika budowy” kierownika robót
branży sanitarnej).”
Przywołane tu stwierdzenie oddaje z jednej strony istotę zarzutu, z drugiej zaś, wskazuje na
błąd rozumowania, którego dopuszcza się Odwołujący. Otóż twierdzi On, że dla
konieczności przyznania TEXOM punktów w kryterium doświadczenia kierownika branży
sanitarnej niezbędne było, by Zamawiający „wpisał go do formularza ofertowego” Stanowi to
oczywistą nadinterpretację powołanych przez Odwołującego postanowień SWZ. Czynności
podjęte przez Zamawiającego ograniczyły się bowiem do zastosowania art. 128 pzp oraz
239 pzp.
W przedmiotowym postępowaniu o zamówienie punkty w kryterium doświadczenie personelu
były przyznawane za wyznaczenie do realizacji zadania kierownika budowy o określonym,
podwyższonym doświadczeniu zawodowym. Natomiast sposób w jaki badane było owo
doświadczenie wyznaczony jest treścią normy zawartej w art. 242 ust. 2 pkt. 5 pzp. Przepis
ten stanowi, że: kryterium jakościowym może być: organizacja, kwalifikacje zawodowe i
doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji zamówienia (…). Przepis należy oczywiście
łączyć z art. 241 ust. 1 pzp stanowiącym, że kryteria oceny ofert muszą być powiązane z
przedmiotem zamówienia.
2.
Wynika z tego, że art. 242 ust. 2 pkt. 5 pzp nakazuje badać atrybuty osób przy
pomocy
których Wykonawca zobowiązał się świadczyć przyszłe zamówienie. Płyną z tego
trojakiego rodzaju wnioski:
•
po pierwsze, że punkty w kryterium doświadczenia personelu są przyznawane za
sposób w jaki to świadczenie (przedmiot zamówienia) będzie realizowane. Dokładniej rzecz
ujmując za to, jakimi cechami będą legitymować się osoby wykonujące zamówienie.
Oznacza to, że punkty przyznawane są w odniesieniu do treści oświadczenia woli
odnoszącego się do przedmiotu przyszłego zamówienia.
•
po drugie,
– co wynika również ze zdania poprzedniego – że punkty są przyznawane
za kwalifikacje zawodowe i doświadczenie, której nosicielem jest konkretna osoba. Nie są
natomiast przyznawane za „bycie” konkretną osobą.
•
po trzecie
– że punkty nie są przyznawane za dysponowanie osobami na etapie
realizacji zamówienia. W tym znaczeniu treść formularza ofertowego, w jej części gdzie
znajduje się oświadczenie Wykonawcy, że „dysponuje” on osobami do realizacji zamówienia
nie oddaje w pełni prawnego mechanizmu oceny ofert. Zapis ten brzmi:
„Oświadczamy, iż dysponujemy: (UWAGA–TRZECIE KRYTERIUM OCENY OFERT) c)
kierownikiem robót branży sanitarnej, posiadającym” i sugeruje, że idzie tu o potwierdzenie
dysponowania osobą na moment składania ofert. Podczas gdy w istocie idzie tu o część
deklaracji odnoszącej się do przyszłego zamówienia. Zatem, z mocy art. 242 ust. 2 pkt. 5
pzp, zapis ten należy rozumieć w ten sposób, że na stanowisko kierownika Wykonawca
wyznacza osobę która posiada podlegające punktacji doświadczenie zawodowe.
Jednakowoż nawet jeżeli ów zapis nie w pełni oddaje sens omawianego przepisu, to
przecież Zamawiający treścią swojego zapisu nie pozostawał w mocy do zmodyfikowania
jego treści. Tak samo jak nie był w stanie (i nie czynił tego) stosować przepis w zmienionym
sensie. A na taki właśnie sens – niezgodny z art. 242 ust. 2 pkt 5 pzp – powołuje się
Odwołujący i z niego stara się wyprowadzać zeń korzystne dla siebie twierdzenia.
3.
Wskazane powyżej argumenty mają doniosłe znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej
s
prawy. Skoro bowiem punkty nie były przyznawane za bycie konkretną osobą, logiczną
konsekwencją powyższego jest stwierdzenie, że zmiana osoby Pana K. na osobę Pana C.
nie mogą prowadzić do zmiany treści oferty. Podkreślić przy tym należy, że bez względu na
to czy Wykonawca posługiwałby się przy realizacji zamówienia osobą Pana C., Pana K. czy
też innej osoby będącej nosicielem analogicznego doświadczenia zawodowego,
zadeklarowany w ofercie sposób spełnienia świadczenia pozostałby niezmieniony. O
sposobie tym, nie przesądzają przecież w jakimkolwiek stopniu specyficzne przymioty
tudzież właściwości Panów C. bądź K. jako indywiduów. Znaczenie takie mają natomiast -
zdefiniowane, a podlegające ocenie w ramach kryteriów - ich doświadczenie zawodowe.
Tym samym nie może być mowy o jakiejkolwiek zmianie w obrębie treści oferty TEXOM
albowiem nie doszło do jakiejkolwiek w obrębie jego oświadczenia woli, zgodnie z którym na
stanowisko kierownika budowy wyznaczył on osobę która posiada podlegające punktacji
doświadczenie zawodowe.
Powyższe prowadzi do wniosku, że nie może być mowy o naruszeniu art. 223 ust. 1 pzp.
Ad. Zarzut nr 2)
4.
Należy przy tym zgodzić się z Odwołującym, że uzupełnienie osoby kierownika robót
sanita
rnych mogło nastąpić jedynie w związku z koniecznością potwierdzenia warunku
udziału w postępowaniu, co jest zgodne z art. 128 ust. 1 pzp..
Wykonawca wezwany do uzupełnienia podmiotowych środków dowodowych musi wskazać
konkretną osobę będącą nosicielem doświadczenia. Dokonuje się to w ramach oświadczenia
wiedzy wykonawcy, który w wykazie osób wyznaczonych do realizacji zamówienia
zaświadcza o istniejącym stanie zasobów ludzkich pozostających w jego dyspozycji. Nie
ulega też wątpliwości, że dozwolona jest zmiana jednej osoby na inną.
Krajowa Iza Odwoławcza w przywołanym wyżej wyroku wskazała, że: „Akceptacja takiego
stanu rzeczy prowadziłaby do tego, iż wykonawcy mogliby uzupełniać/ zmieniać informacje/
dokumenty podlegające badaniu w ramach kryteriów oceny ofert po zapoznaniu się z innymi
ofertami i ilością np. doświadczenia wskazaną przez pozostałe podmioty ubiegające się o
udzielenie zamówienia”. Jednak w przekonaniu Zamawiającego, zaprezentowane wyżej
stanowisko, zastosowane wprost do przedmiotowego po
stępowania, prowadziłoby do
paradoksalnych rezultat
ów. To właśnie nieprzyznanie punktów w kryterium doświadczenia
personelu skutkowałoby niedozwoloną zmianą treści oferty. Zamawiający nie ma wątpliwości
co do tego, że zmiana osoby wyznaczonej do realizacji zamówienia nie może prowadzić do
przyznania dodatk
owej ilości punktów. W oczywisty sposób prowadziłoby to do nierównego
traktowania wykonawców i naruszenia reguły uczciwej konkurencji. Należy jednak zauważyć,
że do takiego samego rezultatu mogłoby prowadzić dopuszczenie do sytuacji obniżenia ilości
przyzn
anych punktów. Wykonawca znający ilość przyznanych punktów innym wykonawcom
– w przypadku w którym jego oferta miałaby dostateczną przewagę punktową - mógłby
zmieniać osoby wyznaczone do realizacji zamówienia, tym samym obniżając walory swojej
oferty, przy
zachowaniu wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej. Istnieją racjonalne
podstawy do przyjmowania, że koszt pozyskania personelu o mniejszym doświadczeniu
zawodowym, jest niższy niż koszt pozyskania osób wysoce kwalifikowanych (których
doświadczenie jest najczęściej punktowane). To z kolei prowadzi do wniosku, że wykonawcy
zyskiwaliby możliwość poprawiania swojego położenia względem Zamawiającego poprzez
obniżanie kosztów własnych i to już po upływie terminu składania ofert. Jednaki skutek
wywoływałoby przecież podniesienie po otwarciu ofert zaoferowanej ceny.
5.
Należy również mieć na względzie zapis SWZ zgodnie z treścią którego „osoba
wskazana w kryteriach musi być tą samą która jest wskazana w warunku udziału w
postępowaniu”. A zatem postępowanie Zamawiającego było jedynym możliwym.
Rozumowanie przeciwne prowadziłoby zasadniczo do wyłączenia możliwości skutecznego
uzupełniania dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu.
Przecież postępując w zgodzie z postulatem wyrażonym w odwołaniu w każdym przypadku
zastosowanie art. 128 pzp w odniesieniu do personelu w zasadzie każdorazowo
prowadziłoby do zmiany osoby tamże wskazanej.
6.
Wobec zaprezentowanych argumentów Zamawiający stoi na stanowisku, że podjęta
przez niego czyn
ność ponownej oceny ofert, w rezultacie której doszło do ponownego
wyboru złożonej przez TEXOM oferty jako najkorzystniejszej, była jedyną dopuszczalną.
Czynność ta nie naruszała reguł uczciwej konkurencji ani równego traktowania wykonawców,
a także była zgodna z art. 128 z art. 223 i art. 239 pzp. W tym stanie rzeczy nie mogło
również dojść do naruszenia art. 16 i 17 pzp.
Przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił wykonawca
Texom sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie.
Stron
y przedstawiły stanowiska na rozprawie podtrzymując wcześniej sformułowane na
piśmie.
Odwołujący stwierdził, wskazał na przedmiot sporu dotyczący relacji warunku udziału w
postępowaniu z kryteriami oceny ofert z pozacenowymi kryteriami oceny ofert. Podkreślił
niedopuszczalność zmiany w treści oferty po terminie jej składania, z wyjątkiem wskazań
ustawowych niemających w sprawie zastosowania. Stwierdził, że uznanie działań
Zamawiającego za dopuszczalne prowadziłoby do szeregu zmian w toku badania ofert i
wyn
iku tych badań oraz niewiadomych w zakresie wyboru oferty. Przypomniał wymagania,
treść formularza, wymóg niezmienności treści oferty i odmienne cechy wymienionych osób.
Przypom
niał także wiążący charakter specyfikacji oraz złożonej oferty. Stwierdził, że
uzupełnienie oferty, jakie miało miejsce w sprawie, nie pozwalało na przyznanie punktów w
przedmiotowym kryterium, skoro osoba przedstawiona w of
ercie pierwotnie nie spełnia
warunku.
Zamawiający podtrzymał stanowisko zawarte w odpowiedzi na odwołanie. Zauważył, że fakt
zamiany p. K. na p. C.
wywołał skutek w dwóch obszarach:
1. W zakresie spełnienia warunku udziału opisanego w SWZ (art. 108, 109, 128 pzp),
stanowiącego oświadczenie wiedzy;
2. Oświadczenia woli, co do deklarowanego sposobu wykonania zamówienia (art. 242 ust. 1
pkt 5 pzp)
– jakość i kryteria oceny oferty.
Stwierdz
ił, że nie miała miejsca zmiana oferty. Nie zmieniono oświadczenia woli, także w
zakresie doświadczenia, jakie będzie miał kierownik budowy branży sanitarnej. Dane
pe
rsonalne osoby nie mają znaczenia przy niezmienionym doświadczeniu opisanym w
samym formular
zu ofertowym. Istotą jest wymagane doświadczenie lub podwyższone i
punktowane doświadczenie zawodowe. W niniejszej sprawie, nawet hipotetycznie nie
mogłoby dojść do zmiany oceny ofert. Ponadto zauważył, że nie jest kwestionowana
czynność wezwania do uzupełnienia podmiotowych środków dowodowych, co miało miejsce
ze skutkiem w postaci podjętych czynności. Zauważył także, iż ta czynność jest zgodna z
postanowieniem spec
yfikacji co do wymogu zgodności informacji o osobie w zakresie
doświadczenia i kryteriów. Przypomniał, że przy wymaganym doświadczeniu 5 lat
punktowane było każde doświadczenie powyżej tego progu, a taka sytuacja miała miejsce w
sprawie w odniesieniu do ob
ydwu wymienionych osób. Podkreśla ponownie rozumienie
warunku udziału oraz kryterium i konieczność rozróżnienia. W rozpatrywanym stanie
faktycznym nie miał innej możliwości działania w wyniku uprzedniego uwzględnienia zarzutu.
Zauważył, że wbrew stanowisku Odwołującego nie było możliwości obniżenia punktacji w
tym przyznania „0 pkt”, gdyż takie działanie oznaczałoby zmianę treści oferty i byłoby
niezgodne z art. 223 PZP.
Przystępujący: Podkreślił niezmienność złożonej oferty, także w zakresie informacji o
doświadczeniu. Złożył pismo procesowe popierając stanowisko zamawiającego.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając odwołania na rozprawie i uwzględniając
zgromadzony materiał dowodowy w sprawie, w tym dokumentację postępowania, jak
również stanowiska stron i uczestnika przedstawione na piśmie i ustnie do protokołu
rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
W treści odwołania Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących
przepisów p.z.p:
1)
art. 223 ust. 1 w zw. art. 16 i 17 ust. 2 Pzp poprzez
zmianę treści oferty Wykonawcy
Texom Sp. z o.o., poprzez wpisanie w ust. 3 lit. c formularza oferty zamiast pana
inż. P. K.,
p
ana mgr. inż. G. C. ;
2)
Art. 239 ust. 1 w zw. art. 16 i 17 ust. 2 Pzp poprzez dokonanie wyboru ofer
ty, która
nie jest najkorzystniejsza na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach
zamówienia.
Mając na uwadze, że kluczowy zarzut odwołania wskazuje na czynność dokonania przez
zamawiającego zmiany treści oferty wykonawcy (przystępującego) poprzez dokonanie wpisu
w formularzu ofertowym w sposób wskazany powyżej, jako naruszający art. 223 ust. 1
ustawy pzp(zarzut 1), nale
ży wskazać na pojęcie oferty przyjmowane w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego. Co do zasady przyjąć należy, stosownie do art. 8
ustawy pzp, rozumienie oferty zgodnie z postanowieniami kodeksu cywilnego
, jednakże z
uwzględnieniem
specyficznych dla zamówień publicznych rozwiązań odnoszących się do takich kwestii, jak
np.
związanie ofertą (początek związania ofertą i upływ okresu związania ofertą) lub
konieczność stosowania, poddanych ogólnym zasadom rządzącym zamówieniami
publicznymi, formalnych czynności proceduralnych wynikających z zastosowania
określonego trybu prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Stąd
samo pojęcie „oferta” w Pzp nie zawsze odpowiada definicji kodeksowej i jest ono
traktowane w sposób funkcjonalny. Co istotne dla sprawy rozpatrywanej, ustawa odróżnia
ofertę od przedmiotowych i podmiotowych środków dowodowych, co wynika bezpośrednio z
treści przepisów, np. jeżeli zamawiający żąda złożenia przedmiotowych środków
dowodowych, wykonawca składa je wraz z ofertą (art. 107 ust. 1). Oferta nie zawsze zatem
ma
postać jednego dokumentu, nie zawsze również wszystkie treści zawarte w ustalonym
przez zamawiającego formularzu ofertowym, jakkolwiek wymagane, stanowią treść oferty.
W sprawie rozpatrywanej
, w ocenie składu orzekającego, sporna treść zawierająca
oświadczenie o spełnianiu warunku udziału w postępowaniu w zakresie zdolności
zawodowej osoby kierownika robót branży sanitarnej jest, jak słusznie wskazał zamawiający,
oświadczeniem wiedzy wykonawcy dotyczącym spełnienia przez niego tegoż warunku
podmiotowego. Oświadczenie to wymagane postanowieniami specyfikacji i treścią
formularza ofertowego, nie jest
jednak wprost treścią oferty i stosownie do art. 128 pzp
dozwalającym uzupełnienie dokumentu wymagało potwierdzenia wymaganym podmiotowym
środkiem dowodowym. Wezwanie dotyczące tej kwestii zamawiający wystosował do
wykonawcy dnia 29 listopada 2021 r.
Wykonawca w odpowiedzi na wezwanie
przedstawił inną osobę niż ta, która została
wskazana w pierwotnie złożonych podmiotowych środkach dowodowych.
Przypomnienia i podkreślenia wymaga okoliczność, że dysponowanie określonym
doświadczeniem zawodowym z deklaracją wykorzystania tego doświadczenia, tu
doświadczenia kierownika robót sanitarnych, stanowiło niespornie kryterium oceny ofert
punktowane stosownie do postanowień specyfikacji.
Podzielając pogląd, że uzasadnione jest przyjęcie, iż treść przedstawionego doświadczenia
jakkolwiek zawiera oświadczenie woli (deklarację) o wykorzystaniu wymaganego
doświadczenia w ramach realizacji zamówienia, równie nie stanowi części oferty rozumianej
ściśle, to jednocześnie należy zauważyć, iż jest to oświadczenie składane wraz z ofertą na
potwierdzenie w is
tocie jakości planowanych prac i z tej racji ma charakter przedmiotowy w
odniesieniu do przedmiotu zamówienia. W tym zakresie ma zastosowanie art. 107 ustawy
pzp dotyczący przedmiotowych środków dowodowych, które co do zasady składane są wraz
z ofertą, a podlegają ewentualnemu późniejszemu złożeniu lub uzupełnieniu na wezwanie
zamawiającego. Jednakże niedopuszczalne jest uzupełnianie przedmiotowych dokumentów,
jeżeli mają one potwierdzić zgodność oświadczenia z kryteriami określonymi w opisie
kryteriów oceny ofert, na co jednoznacznie wskazuje przepis art. 107 ust. 3 ustawy pzp.
W świetle powyższego należy stwierdzić, że zamawiający nie dokonał zmiany treści
oferty zdefiniowanej powyżej i w sposób uprawniony uznał, że na potwierdzenie spornego
spełniania wykonawca w wyniku wezwania przedstawił osobę p. G. C., a zmiana ta nie
naruszyła przepisu art. 126 i 128 ustawy pzp.
Jednocześnie jednak wymaga podkreślenia, że oświadczenie zawierające dane
podlegające ocenie w zakresie kryteriów oceny oferty określonych w swz jako
niepodlegające zmianie, stosownie do wyżej wskazanych podstaw prawnych, nie mogło ulec
modyfikacji wobec ustawowej niedopuszczalności.
Wypada w tym miejscu przypomnieć, że zamawiający, uwzględniając w poprzednim
postępowaniu odwoławczym zarzut braku wskazania wymaganego zaświadczenia z
właściwej Izby Samorządu Zawodowego dotyczącego wskazanej na potwierdzenie warunku
udziału w postępowaniu, osoby. W tym też zakresie zadeklarował podjął dnia 29 listopada
2021 r. czynność wezwania wykonawcy do uzupełnienia braku „w ofercie”.
Trudno odmówić słuszności tezie zamawiającego, że w ciągu omawianych zdarzeń doszło
do
do swoistej zbieżności badania ofert (dokumentów ofertowych – przypisek KIO) w
zakresie przedmiotowym i podmiotowym.
Istotnie, t
e same fakty skutkują badaniem treści oferty od strony przedmiotowej (gdzie
badane są oświadczenia woli wykonawcy odnoszące się do świadczeń przyszłych) jak i
zdolności podmiotowej wykonawcy (gdzie badane są oświadczenia wiedzy wykonawcy
odnoszące się do warunków udziału w postępowaniu wykazywanych w momencie składania
ofert.
Rzeczywiście zbieżność ta materializuje się na płaszczyźnie faktycznej, natomiast na
płaszczyźnie prawnej ma charakter odmienny. Prawidłowo rzecz biorąc ocena prawna
odbywa się rozdzielnie dla obu tych aspektów.
Izba podziela ten podgląd wskazując na uprawnione uzupełnienie oświadczenia w
przedmiocie spełniania warunków udziału w postępowaniu. To jest aspekt pierwszy i uznany.
Wsze
lako aspekt drugi napotyka się na prawna przeszkodę w postaci niemożności uznania
za dopuszczalna
następczą zmianę w oświadczeniu wykonawcy co do treści, które są
podstawą oceny oferty w ustalonych i niezmiennych kryteriach.
Doświadczenie zawodowe w tym zakresie jest, wbrew stanowisku zamawiającego,
immanentnie powiązane z osobą, która, jak to określono, jest tego doświadczenia
nosicielem. W ocenie składu orzekającego nie ma podstaw do twierdzenia, by owo
doświadczenie niejako zostało „oderwane” od nosiciela i mimo to pozostawało aktualne i
prawidłowe, mimo jego (nosiciela) zmiany) i podlegało pozytywnej ocenie.
Skoro zamawiający w obowiązujących postanowieniach specyfikacji postawił jednoznaczne
iunctim
osoby uosabiającej określone doświadczenie zawodowe zarówno w celu
potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu jak dla celów dokonania oceny
oferty w ramach przyjętych pozacenowych kryteriów, co zostało kilkakrotnie podkreślone w
specyfikacji stosownymi „Uwagami”, nie ma podstaw do przyjęcia za możliwe, by było
uprawnione przyznanie, że całkowicie odrębne jest doświadczenie zawodowe przedstawione
na potrzebę potwierdzenia spełnienia warunku udziału, a odrębnie doświadczenie innej nowo
-
wskazanej osoby na potrzeby oceny w ramach kryteriów.
W świetle powyższego Izba stwierdza, że w czynnościach zamawiającego nie nastąpiła
zmiana treści oferty definiowanej sensu stricto, przez dokonanie wpisu nowych treści.
Należy przy tym zgodzić się z Odwołującym, że uzupełnienie osoby kierownika robót
sanitarnyc
h mogło nastąpić jedynie w związku z koniecznością potwierdzenia warunku
udziału w postępowaniu, co jest zgodne z art. 128 ust. 1 pzp..
Natomiast, w aspekcie drugim, z
amawiający nie miał prawa wpisać w formularzu oferty
osoby G. C. w miejsce P. K., co
byłoby niezbędne dla możliwości uwzględniania w ocenie
kryterium „doświadczenie kierownika budowy” kierownika robót branży sanitarnej.
Zatem mimo braku zmiany treści oferty w toku czynności dokonana została zmiana
niedopuszcza
lna przepisem art. 107 ustawy pzp zmiana bezpośrednio dotycząca kryterium
oceny ofert.
Rzecz ujmując lapidarnie należy tym samym stwierdzić, że od dnia otwarcia ofert, zarówno
wykonawca
, jak i zamawiający nie są uprawnieni do dokonywania zmian w dokumentacji
ofertowej w zakresie, w jakim dotyczy to samej oferty, jak i
oświadczeń stanowiących kryteria
oceny ofert
a zatem wszystkich kryteriów, w tym pozacenowych. Nawet, gdyby termin
złożenia takiego dowodu był inny, to pozostaje w zakresie będącym przedmiotem
rozpoznania, obowiązująca zasada jednokrotności bez prawa jego zmiany lub uzupełnienia.
Z uwagi na powyższe, pomimo stwierdzenia, iż zamawiający nie dokonał zmiany treści
oferty, oferta wykonawcy podlega odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2c ustawy pzp
wobec nieprzedstawienia przez wykonawcę wymaganego środka dowodowego w terminie
wyznaczonym jako dzień otwarcia ofert zgodnie z art. 107 ustawy pzp.
Jedynie tytułem przypomnienia należy wskazać, że zamawiający uwzględniając uprzedni
zarzut odwołania zadeklarował ponowne zweryfikowanie warunku udziału w postępowaniu w
zakresie zdolności zawodowej wskazanej osoby kierownika nie posiadającego na dzień
składania ofert aktualnego zaświadczenia z właściwej izby samorządu zawodowego. W
takim zakresie usta
lenie zostało przeprowadzone poprawnie, co pozostaje jednak bez
wpływu na rozstrzygnięcie w sprawie niniejszej.
Mając na względzie stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak w
sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy pzp.
O kosztach post
ępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
stosownie do wyniku post
ępowania oraz w oparciu o przepisy rozporządzenia Prezesa Rady
Minis
trów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
......................................
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 3784/21 z dnia 2022-01-21
- Sygn. akt KIO 4/22 z dnia 2022-01-19
- Sygn. akt KIO 3741/21 z dnia 2022-01-18
- Sygn. akt KIO 1/22 z dnia 2022-01-17
- Sygn. akt KIO 3786/21 z dnia 2022-01-17
