rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2021-11-09
rok: 2021
data dokumentu: 2021-11-09
rok: 2021
sygnatury akt.:
KIO 3046/21
KIO 3046/21
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 listopada
2021 roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 października 2021 roku
przez wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o zamówienie (1) Impel System Spółka
z ograniczo
ną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu – lider konsorcjum,
(2)
Impel Facility Services Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, (3) ARS Medica Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, (4) Hospital Service Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Ostrzeszowskie
Centrum Zdrowia Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ostrzeszowie
przy udziale wykonawcy Izan+
Spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą
w Krakowie
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn.
akt KIO 3046
/21 po stronie zamawiającego
2021 roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 października 2021 roku
przez wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o zamówienie (1) Impel System Spółka
z ograniczo
ną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu – lider konsorcjum,
(2)
Impel Facility Services Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, (3) ARS Medica Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, (4) Hospital Service Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Ostrzeszowskie
Centrum Zdrowia Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ostrzeszowie
przy udziale wykonawcy Izan+
Spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą
w Krakowie
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn.
akt KIO 3046
/21 po stronie zamawiającego
orzeka:
1.
Oddala odwołanie.
2.
Kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie:
(1) Impel System Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu,
(2) Impel Facility Services Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we
Wrocławiu, (3) ARS Medica Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we
Wrocławiu, (4) Hospital Service Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we
Wrocławiu i :
2.1
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(
słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie (1) Impel System Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu – lider konsorcjum, (2) Impel Facility
Services Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu,
(3) ARS Medica Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, (4) Hospital Service Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzib
ą we Wrocławiu, tytułem wpisu od odwołania,
2.2
zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie (1) Impel
System Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu,
(2) Impel Facility Services Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, (3) ARS Medica Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzib
ą we Wrocławiu, (4) Hospital Service Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu, na rzecz Zamawiającego
Ostrzeszowskie Centrum Zdrowia Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Ostrzeszowie kwotę 4 185,06 zł (słownie: cztery tysiące sto
osiemdziesiąt pięć złotych i 06/100 groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego
poniesione
z
tytułu
wynagrodzenia
pełnomocnika
w kwocie 3
600,00 zł (słownie: trzy tysiące sześćset złotych i 00/100 groszy) oraz
koszty
związane z dojazdem na rozprawę w wysokości 585,06 zł. (słownie:
pięćset osiemdziesiąt pięć złotych i 06/100 groszy)
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 z późń. zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………..
Sygn. akt: KIO 3046/21
Uzasadnienie
Zamawiający – Ostrzeszowskie Centrum Zdrowia Sp. z o.o. z siedziba w Ostrzeszowie
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na zadanie pn. „Kompleksowe
świadczenie usług sprzątania i odkażania dla OCZ w Ostrzeszowie w okresie 24 miesięcy”
nr postępowania: OCZ/ZP-6/2021(zwane dalej „Postępowaniem”).
Postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie ustawy
z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 z późń.
zm.),
zwanej dalej „ustawą’ lub „Pzp”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
w dniu 16 lipca 2021 r. pod nr 2021/S 136-361119.
W dniu
15 października 2021 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej zostało
wniesione odwołanie przez wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie -
Konsorcjum Wykonawców (1) Impel System Sp. z o.o., (2) Impel Facility Services Sp. z o.o.,
(3) ARS Medica Sp. z o.o. oraz (4) Hospital Service Sp. z o.o. (zwanych dalej
„Odwołującym”).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów Prawa zamówień
publicznych:
1. art. 226 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 16 i 17 Ustawy poprzez wadliwe odrzucenie oferty
Odwołującego jako zawierającej błąd w obliczeniu ceny, mimo, że:
a)
oferta Odwołującego została skalkulowana z zastosowaniem prawidłowych stawek
podatku VAT i nie zawiera błędu a obliczeniu ceny;
b)
do zamówienia, zgodnie z przepisami prawa podatkowego znajdują zastosowanie
różne stawki podatku VAT a nie jedna stawka podatku VAT;
2. art. 226 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 522 ust. 3 w zw. z 16 i 17 Ustawy poprzez niewykonanie
decyzji o uwzględnieniu odwołania na postanowienia SWZ niniejszego postępowania
w zakresie dotyczącym zarzutu kwalifikacji podatkowej zamówienia ze względu
na podatek VAT i
wadliwe odrzucenie oferty Odwołującego jako zawierającej błąd
w obliczeniu ceny, pomimo, że w postępowaniu Zamawiający uwzględnił ww. odwołanie
ww. części i tym samym zostały uchylone postanowienia zobowiązujące wykonawców
do zastosowania stawki podatku 23% do obliczenia ceny a ponadto na mocy
ww. uwzględnienia odwołania wykonawcom został umożliwiony samodzielny podział
zadań (czynności) i kwalifikacja tychże zadań ze względu na stawki podatku VAT oraz
prawidłowe wystawienie faktur tj. poprzez zastosowanie do badania i oceny oferty
Odwołującego uchylonych postanowień SWZ;
3. art. 253 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. art. 226 ust. 1 pkt 10 oraz art. 16 i 17 Ustawy poprzez jego
niezastosowanie i zaniechanie podania jednoznacznego, zrozumiałego i wyczerpującego
uzasadnienia faktycznego i prawnego odrzucenia oferty Odwołującego, pomimo,
że podanie uzasadnienia faktycznego i prawnego odrzucenia oferty jest czynnością
obligatoryjną i stanowi warunkiem sine qua non skutecznego odrzucenia oferty;
4. art. 239 ust. 1 i 2 w zw. z art. art. 226 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 253 ust. 1 pkt 2 oraz art.
16 i 17 Ustawy poprzez wadliwy wybór oferty najkorzystniejszej tj. poprzez zaniechanie
wyboru jako najkorzystniejszej w postępowaniu oferty Odwołującego i wybór jako
najkorzystniej w postępowaniu oferty złożonej przez innego wykonawcę, mimo, że oferta
Odwołującego zawiera najkorzystniejszy bilans z oceny kryteriów ustalonych
w postępowaniu i nie zawiera błędu; została sporządzona zgodnie z przepisami prawa
podatkowego oraz zgodnie z wymogami SWZ i tym samym nie ma podstaw odrzucenia
oferty Odwołującego oraz przeszkód do wyboru oferty Odwołującego jako
najkorzystniejszej w postępowaniu.
W związku z powyższym, Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz
nakazanie Zamawiającemu:
1.
unieważnienia i uchylenie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
2.
unieważnienia i uchylenie czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
3.
ponowne przeprowadzenie czynności badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu,
4.
ponowne dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej w postępowaniu;
5.
wybór oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu.
Ponadto
Odwołujący wniósł o obciążenie kosztami postępowania odwoławczego
Zamawiającego, w tym zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów
zastępstwa przed Krajową Izbą Odwoławczą.
Odwołujący oświadczył, iż ma interes w złożeniu niniejszego odwołania, gdyż jest
Wykon
awcą ubiegającym się o udzielenie niniejszego zamówienia i ma możliwość uzyskania
przedmiotowego zamówienia, a ponadto, w razie uwzględnienia odwołania, oferta
Odwołującego będzie ofertą z najkorzystniejszą oceną zgodnie z kryteriami ustalonymi
w postępowaniu oraz ofertą niepodlegająca odrzuceniu i złożoną przez wykonawcę
spełniającego warunki udziału w postępowaniu oraz będzie ofertą najkorzystniejszą.
Odwołujący wskazał ponadto, że posiada interes we wniesieniu odwołania, gdyż
wadliwa, naruszająca zasadę uczciwej konkurencji i w konsekwencji niezgodna z Ustawą
ocena ofert złożonych w postępowaniu, a w rezultacie wybór jako najkorzystniejszej oferty
podlegającej odrzuceniu, doprowadziły bezpośrednio do narażenia Odwołującego na brak
możliwości pozyskania zamówienia i w konsekwencji szkodę w postaci utraty zysku, który
Odwołujący mógłby osiągnąć w wypadku wyboru jego oferty (uznania oferty
za najkorzystniejszą i zawarcia umowy o realizację zamówienia publicznego). W przypadku
uwzględnienia niniejszego Odwołania oferta złożona przez Odwołującego zostanie uznana
za ofertę najkorzystniejszą oraz doprowadzi do zawarcia umowy o realizację zamówienia
publicznego. Niezgodny z Ustawą wybór oferty najkorzystniejszej, uniemożliwia
Odwołującemu realizację niniejszego zamówienia, mimo że posiada on doświadczenie,
wiedzę i wszystkie inne możliwości niezbędne do wykonania przedmiotu umowy w sposób
należyty, co stanowi naruszenie zasad uczciwej konkurencji.
Zamawiający w dniu 5 października 2021 r. przekazał i opublikował informację
o wyborze oferty najkorzystniejszej wraz z informacją o odrzuceniu oferty Odwołującego.
Odwołujący podnosi, że ww. czynności są niezgodne z ustawą Prawo zamówień publicznych
i skutkują bezpodstawnym i wadliwym wyborem oferty najkorzystniejszej a nadto pozbawiają
Odwołującego wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej i w konsekwencji możliwości
zawarcia umowy.
Odwołujący w uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, że:
(…) Zamawiający uznał, że zawiera ona błędy w obliczeniu ceny. Zamawiający w opisie
przedmiotu zamówienia oraz w SWZ wskazał, że przedmiotem zamówienia jest usługa
kompleksowego sprzątania i odkażania w szpitalu i nie wymaga wykonywania żadnych
czynności pomocniczych przy pacjencie.
Informacja ta została również potwierdzona w udzielonych odpowiedziach z dnia 10.09.2021
r. (odp. nr 43), która podtrzymywała, że przedmiotem zamówienia jest usługa kompleksowa
sprzątania i odkażania, która co do zasady nie jest objęta zwolnieniem z podatku VAT.
Zamawiający w dniu 22.09.2021 r. wezwał Wykonawcę – Konsorcjum do złożenia wyjaśnień
w zakresie zastosowanej stawki VAT. Wykonawca złożył wyjaśnienie, w którym nie zostało
wskazane i udokumentowane w sposób właściwy zastosowanie zwolnienia od stawki VAT
i oferta zawiera błąd w obliczeniu ceny. Dlatego też biorąc pod uwagę zapisy art. 226 ust. 1
pkt 10 Pzp Zamawiający odrzucił ofertę Konsorcjum, ponieważ złożona oferta zawiera błędy
w obliczeniu ceny i tym samym je
st niezgodna z wymogami określonymi w SWZ oraz pozostałą
dokumentacją przetargową dotyczącą przedmiotowego postępowania.
(…).
Odwołujący podnosi, że zgodnie z art. 253 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych informacja o odrzuceniu oferty powinna
zawierać uzasadnienie faktyczne
i prawne. W ocenie Odwołującego, zawarte w informacji o odrzuceniu jego oferty
sformułowania, że Wykonawca złożył wyjaśnienie, w którym nie zostało wskazane
i udokumentowane w sposób właściwy zastosowanie zwolnienia od stawki VAT i oferta
zawiera błąd w obliczeniu ceny oraz zdanie, że: przedmiotem zamówienia jest usługa
kompleksowego sprzątania i odkażania w szpitalu i nie wymaga wykonywania żadnych
czynności pomocniczych przy pacjencie. – które to zdanie stoi w opozycji do uwzględnienia
odwołania na postanowienia SWZ, które miało miejsce przed otwarciem ofert - stanowiące
jedyne i wyłączne uzasadnienie odrzucenia oferty Odwołującego nie spełniają wymogów
przyw
ołanego przepisu Ustawy. Uzasadnienie to nie posiada cech pozwalających
zakwalifikować je jako uzasadnienie faktyczne i prawne, o którym mowa w 253 ust. 1 pkt 2
ustawy Prawo zamówień publicznych.
Odwołujący podnosi, że uzasadnienie faktyczne zawiadomienia o odrzuceniu oferty powinno
wyczerpująco obrazować, jakie przyczyny legły u podstaw decyzji Zamawiającego, tak aby
wykonawca, gdy oceny Zamawiającego nie podziela, mógł do wskazanych przez
Zamawiającego uchybień ustosunkować się, wnosząc odwołanie. Wykonawcy nie mogą
domyślać się podstaw decyzji Zamawiającego ani domniemywać zakresu stwierdzonych przez
niego nieprawidłowości. Na Zamawiającym spoczywa obowiązek szczegółowego
przytoczenia w swoim uzasadnieniu faktycznych okoliczności, które wskazują powody
unieważnienia postępowania. Zamawiający zaniechał ww. obowiązków. (podobnie
w wyrokach: wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 stycznia 2010 r.
w sprawie C-406/08 Uniplex; wyrok z dnia 17 czerwca 2015 r., KIO 1117/15; wyrok z dnia 11
maja 2015 r., KIO 885/15, z dnia 10 lipca 2014 r., KIO 1316/14, wyrok z dnia 9 września 2014
r., KIO 1745/14, z dnia 17 października 2014 r., KIO 2028/14wyrok z dnia 25 maja 2015; KIO
946/15, KIO 947/15; wyrok z dnia 20 lipca 2015 r. KIO 1429/15; wyrok z dnia 19 maja 2014 r.;
KIO 866/14; wyrok z dnia 6 marca 2017 r., KIO 351/17).
Brak należytego sporządzenia uzasadnienia faktycznego uniemożliwia prawidłową
kontrolę ww. rozstrzygnięcia (odrzucenia oferty). W przedmiotowym postępowaniu
Odwołujący nie ma dokładnej wiedzy dlaczego w ocenie Zamawiającego zastosowana przez
Odwołującego stawka podatku VAT i zwolnienie z VAT są niezgodne z przepisami prawa
podatkowego. Zamawiający, jako gospodarz postępowania nie dopełnił ciążących na nim
obowiązków i nie wykazał jednoznacznie, zrozumiale, wyczerpująco i precyzyjnie na czym
polega i czego dotyczy ww. błąd w obliczeniu ceny oferty Odwołującego oraz dlaczego stawka
VAT i zwolnienie z VAT zastosowane przez Odwołującego do obliczenia ceny są wadliwe.
Zamawi
ający poprzestał na ogólnikowych stwierdzeniach, że Odwołujący nie wyjaśnił
i nie udowodnił podstaw zastosowanego VAT-u oraz, że zamówienie jest usługą
kompleksową. Uzasadnienie to nie wyjaśnia, dlaczego sposób obliczenia ceny zastosowany
przez Odwołującego jest wadliwy a ponadto jest sprzeczne z treścią SWZ obowiązująca
w dniu składania ofert i całkowicie pomija fakt, że Zamawiający w toku postępowania uchylił
postanowienia SWZ zobowiązujące wykonawców do stosowania jednolitej stawki podatku
VAT (23% VAT
) do obliczenia ceny oraz fakt, że odpowiedź na pytanie nr 43 w żadnym miejscu
nie zobowiązuje wykonawców do traktowania usługi jako usługi kompleksowej lub jednolitej.
Odwołujący podnosi, że Zamawiający nie wskazał w ww. uzasadnieniu odrzucenia oferty,
żadnego konkretnego postanowienia SWZ, które Odwołujący naruszył przy obliczeniu ceny
ofertowej. Odwołujący podkreśla, że zawarte w uzasadnieniu odrzucenia oferty odwołanie
do odpowiedzi nr 43 nie jest przywołaniem zawartego treści SWZ nakazu zastosowania
określonej stawki podatkowej lub klasyfikacją usługi, ale interpretacją ww. odpowiedzi
dokonaną przez Zamawiającego po otwarciu ofert. Zamawiający na mocy ww. interpretacji
nadaje SWZ nową – nieistniejącą w chwili składania ofert – treść. Odwołujący zaznacza
również, że ww. nowa treść jest sprzeczna z uwzględnieniem odwołania na treść SWZ, które
miało miejsce w postępowaniu.
Odwołujący podnosi również, że Zamawiający nie wyjaśnił ze względu, na które
konkretnie przepisy prawa podatkowego uznał, że obliczenia ceny ofertowej znajdowały
zastosowanie inne stawki podatku VAT niż zastosowane przez Odwołującego.
Ponadto Zamawiający w ww. uzasadnieniu nie podał dlaczego wyjaśnienia
Odwołującego co do podstaw i przyczyn zastosowanej przez niego stawki podatku VAT
nie uchyliły wątpliwości Zamawiającego co do błędu w obliczeniu ceny w ofercie Odwołującego
i dlaczego wątpliwości te zostały rozstrzygnięte na niekorzyść Odwołującego. Odwołujący
zaznacza również, że wbrew twierdzeniom Zamawiającego, złożył dowody potwierdzające
prawidłowość i zgodność z prawem zastosowanych stawek podatku VAT oraz zwolnień
od tegoż podatku. Zamawiający ww. dowody – jak wskazuje uzasadnienie – zrównał z brakiem
złożenia dowodów i w ogóle nie podał przyczyn swojej decyzji.
Wob
ec powyższego Odwołujący podnosi, że uzasadnienie odrzucenia jego oferty jest
wadliwe, gdyż w zakresie podstaw prawnych odrzucenia nie wskazuje, żadnego przepisu
prawa podatkowego, który został naruszony. Odwołujący zaznacza, że art. 226 ust. 1 pkt 10
ustawy pzp nie stanowi samodzielnej podstawy odrzucenia oferty z powodu zastosowania
niewłaściwej stawki podatku VAT. Przepis
art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy pzp, w przypadku, gdy błąd polega na zastosowaniu
niewłaściwej stawki podatku VAT, ma zastosowanie o ile występuje w związku z określonym
przepisem prawa podatkowego -
właściwym przepisem ustawy o podatku od towarów i usług.
Zamawiający nie wskazał ani wprost tj. poprzez podanie konkretnego przepisu, ani w inny
sposób np. poprzez przytoczenie treści odpowiedniego przepisu, który przepis podatkowego
Odwołujący naruszył stosując stawkę podatku VAT i ww. zwolnienie do obliczenia ceny
ofertowej.
Odwołujący podnosi ponadto, że ww. uzasadnienie odrzucenia oferty jest wadliwe
również dlatego, że nie podaje okoliczności faktycznych, z powodu, których Zamawiający
uznał, że Odwołujący zastosował niewłaściwą stawkę podatku VAT do obliczenia ceny.
Zamawiający nie podał żadnych elementów opisu przedmiotu zamówienia, które uzasadniałby
tezę, że przedmiotem tegoż zamówienia jest jednolite i monolityczne świadczenie podlegające
opodatkowaniu jednej stawce podatku VAT. Zamawiający nie wskazał tez żadnego
postanowienia SWZ, które nakazywały stosować do obliczenia ceny ofertowej jednolitą stawkę
podatku VAT. Tym samym zaprezen
towana przez Zamawiającego w uzasadnieniu odrzucenia
teza, że do obliczenia ceny oferty znajduje stawka podatku VAT jak dla usługi kompleksowej
jest gołosłowne oraz kreuje treść SWZ co do sposobu obliczenia ceny po terminie otwarcia
ofert tj. po upływie terminu, w którym Zamawiający był uprawniony formułować treść SWZ.
Odwołujący podkreśla, że oświadczenie Zamawiającego co do kwalifikacji podatkowej
usługi tj., że zamówienie jest usługą kompleksową stoi w sprzeczności z uwzględnieniem
odwołania na postanowienia SWZ, które miało miejsce w postępowaniu oraz rzeczywistą
treścią odpowiedzi na pytanie nr 43. Odwołujący zaznacza, że przedmiotem ww. odwołania
była m.in. kwestia kompleksowości zamówienia. W przywołanym odwołaniu podniesiona
została kwestia różnorodnych czynności składających się na zamówienie oraz okoliczność,
że
do
zamówienia
znajduje
zastosowanie
Interpretacja
Ogólna
z
nr
PT1.8101.5.2017.PSG.622 Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 29 grudnia 2017 r. w sprawie
zakresu zastosowania zwolnienia od po
datku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43
ust. 1 pkt 18a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r.
poz. 1221) (…) – interpretacja w załączeniu. Zamawiający uwzględniał ww. odwołanie i tym
samy zmienił SWZ w ten sposób, że zniósł obowiązek stosowania do ww. zamówienia jednej
stawki podatku VAT i zgodnie z wnioskiem ww. odwołania wymagał kwalifikacji podatkowej ze
względu na czynność a nie na usługę jako taką. Tym samym Zamawiający uchylił
postanowienia SWZ nakazujące traktować zamówienie jako jednolitą, monolityczną usługę
kompleksową. Tymczasem, po otwarciu ofert, Zamawiający w uzasadnieniu odrzucenia oferty
Odwołującego podaje, że zamówienie ma charakter usługi kompleksowej. Podstaw do ww.
uzasadnienie Zamawiający poszukuje w odpowiedzi na pytanie nr 43. Odpowiedź ta jednak,
w pierwszym rzędzie zobowiązuje wykonawców do samodzielnego ustalenia stawki
podatkowej i brzmi: To Wykonawca wskazuje stawkę VAT w postępowaniu. Zawarte w ww.
odpowiedzi oświadczenie Zamawiającego, że zamówienie nie zawiera żadnych czynności
pomocniczych przy pacjencie nie jest informacją o tym, czy usługa jest w świetle prawa
podatkowego usługą kompleksową czy też nie. Odwołujący zaznacza również,
że Zamawiający w ww. odpowiedzi (podkreślona część) posłużył się pojęciem, które nie ma
swojej definicji legalnej. Znaczenie ww. pojęcia nie zostało wyjaśnione przez Zamawiającego.
Zamawiający nie wskazał również jak ww. pojęcie należy rozumieć w światłe ww. Interpretacji
Ogólnej, której treść powinien był przecież znać i nie wskazał, że ww. pojęciu nadaje inne
znaczenie niż wynikające z ww. Interpretacji. Wykładnia ww. pojęcia i jego znaczenia
po terminie składania ofert, w tym w szczególności interpretacja na niekorzyść wykonawcy,
jest czynnością niedozwoloną w myśl Pzp i niezgodną z Pzp.
Odwołujący podkreśla, że obowiązek Zamawiającego w zakresie sporządzania
i przekazywania uzasadnienia faktycznego i prawnego ma gwarantować ocenę prawidłowości
działań Zamawiającego i realną możliwość skorzystania ze środków ochrony prawnej.
Odwołujący podkreśla, że Zamawiający w informacji o odrzuceniu oferty Odwołującego,
nie przedstawił uzasadnienia tejże czynności w zakresie wymaganym przez przepisy ustawy
Pzp.
Zamawiający nie wskazał jakie konkretnie przepisy prawa podatkowego naruszył
Odwołujący oraz nie wskazał, które postanowienia opisu sposobu obliczenia ceny i opisu
przedmiotu zamówienia lub inne postanowienia SWZ wymagały od Odwołującego
zastosowania innyc
h stawek podatku VAT niż przez niego wybrane. Zamawiający zaniechał
również podania powodów dlaczego uznał wyjaśnienia i dowody przedstawione przez
Odwołującego za niewiarygodne i niepotwierdzające prawidłowości doboru stawek podatku
VAT w obliczeniu ceny.
Istotnym jest również, że jako powody odrzucenia zostały wskazane
okoliczności i obowiązki wykonawcy niewynikające z dokumentacji postępowania. Wobec
powyższego Odwołujący wskazuje, że Zamawiający nie wykazał, aby w sprawie istniały
jakiekolwiek podstawy
prawne i faktyczne dla odrzucenia oferty Odwołującego. Tym samym
ww. odrzucenie jest niezgodne z Prawem zamówień publicznych i jako takie wymaga
uchylenia.
Odwołujący podnosi, że złożona przez niego oferta nie zawiera błędu, który mógłby
skutkować jej odrzuceniem.
Odwołujący wskazuje, że przepisy ustawy Pzp nie zawierają definicji legalnej błędu.
Wobec powyższego, zgodnie z art. 8 ustawy Pzp błąd należy rozpatrywać jako wadę
oświadczenia woli w rozumieniu ustawy Kodeksu cywilny.
Zgodnie z 84
§ 2 k.c. można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie,
że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę
rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny). Chodzi tu o błąd co do faktu,
pole
gający na niezgodnym z rzeczywistością wyobrażeniu o istniejącym stanie rzeczy
lub o treści czynności prawnej.
Błędem w obliczeniu ceny, w rozumieniu przepisu art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp, jest
błąd co do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego.
Odwołujący podnosi, że złożona przez niego oferta nie zawiera błędu. Odwołujący
wskazuje, że obliczenie ceny ofertowej zostało przez niego dokonane po uprzedniej analizie
treści przedmiotu zamówienia i kwalifikacji podatkowej zamówienia oraz poszczególnych
czynności składających się na zamówienie zgodnie z wymogami prawa podatkowego.
Odwołujący podkreśla, że nie działał, w mylnym przekonaniu co do stanu faktycznego
dotyczącego przedmiotu zamówienia i zastosował się co do poleceń zwartych w SWZ
w zakresie
dotyczącym sposobu obliczenia ceny.
W zakresie dotyczącym stanowiska Zamawiającego zaprezentowanego w uzasadnieniu
odrzucenia oferty Odwołującego tj. stanowiska, że oferta Odwołującego zawiera błąd
w obliczeniu ceny, Odwołujący podnosi, że:
Przed
e wszystkim należy podnieść, iż zgodnie z załącznikiem nr 9 do SWZ przedmiot
zamówienia obejmuje czynności sprzątania oraz dezynfekcji z zachowaniem norm sanitarno
– epidemiologicznych wskazanych przez Zamawiającego pomieszczeń, w tym takich,
w których wykonywane są procesy medyczne służące zapewnieniu opieki zdrowotnej
pacjentom OCZ, a także transport wewnętrzny bielizny pościelowej oraz odpadów
komunalnych.
Powyższe czynności odpowiadają czynnościom określonym w art. 43 ust. 1 pkt 18
oraz 18a ustawy z
dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz.
1221), (dalej: ustawa o VAT), kwalifikowanym przez ustawodawcę podatkowego do kategorii
usług ściśle związanych z usługami opieki medycznej.
Zakres przedmiotowy obu wyżej powołanych przepisów jest tożsamy, różnią się one
wyłącznie przesłanką podmiotową. Członkowie Konsorcjum Odwołującego tj. Ars Medica sp.
z o.o. oraz Hospital Services sp. z o.o. posiadają status podmiotu leczniczego, o którym mowa
w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy
o podatku od towarów i usług, co nie wyłącza możliwości
stosowania przez niego również zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 18a ww. ustawy,
z uwagi na identyczne brzmienie wskazanych w przepisów w części, w jakiej regulują one
zakres przedmiotowy zwolnienia z VAT.
Wykładnia przedmiotu zwolnienia objętego art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku
od towarów i usług została zaprezentowana w treści Interpretacji Ogólnej wydanej przez
Ministra Rozwoju i Finansów w dniu 29 grudnia 2017 r., znak: PT1.8101.5.2017.PSG.622
w sprawie zakresu zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa
w art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U.
z 2017 r. poz. 1221), tj. zwolnienia od podatku usług w zakresie opieki medycznej, służących
profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawy towarów
i świadczenia usług ściśle z tymi usługami związanych, świadczonych na rzecz podmiotów
leczniczych na terenie ich zakładów leczniczych, w których wykonywana jest działalność
lecznicza zwalnia się od podatku VAT czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 i 18a
ustawy o VAT (dalej: Interpretacja ogólna).
Przywołana
Interpretacja
Ogólna
nr
PT1.8101.5.2017.PSG.622
podaje,
że czynnościami, do których znajduje zastosowanie art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT
są czynności takie jak: wsparcie pielęgniarek lub salowych w opiece nad pacjentami przy
wykonywaniu czynności higienicznych i pielęgnacyjnych - w tym związanych z potrzebami
fizjologicznymi pacjentów (m.in. pomoc przy ubieraniu, karmienie, przewijanie, rozdawanie
posiłków, transport pościeli i ścielenie łóżek szpitalnych, usuwanie pojemników
z wydzielinami), monitorowanie stanu pacjentów, transport pacjentów na terenie placówki
medycznej, pomoc w przygotowaniu do operacji lub zabiegu (zmiana odzieży i obuwia, oraz
inne czynności niezbędne do przeprowadzenia procedur medycznych), przygotowanie
pomieszczeń i przedmiotów niezbędnych do operacji i zabiegów medycznych (sprzątanie
i dezynfekcja pomieszczeń, sterylizacja narzędzi, stołów operacyjnych, pojemników i innych
przedmiotów, czynności związane z przygotowywaniem leków), asystowanie podczas operacji
lub zabiegu (ubieranie zespołu medycznego, podawanie sterylnych pakietów), czynności
związane z gospodarką bielizną i odzieżą szpitalną oraz pościelą (jej zmiana, transport
wewnątrzszpitalny, pranie), zapewnienie odpowiedniego wyżywienia pacjentów, czynności
związane z gospodarką odpadami szpitalnymi (ich usuwanie i transport wewnątrzszpitalny),
transport wewnątrzszpitalny przedmiotów używanych w procesie opieki medycznej (narzędzi,
materiałów i pojemników do badań, krwi i materiałów krwiopochodnych, wyników badań, łóżek,
wózków, materacy), czynności administracyjne (przyjęcie do placówki medycznej, wywiad
medyczny -
w tym pomoc w wypełnianiu kwestionariuszy, wypisanie z placówki medycznej).
Jak wyraźnie wskazano w treści Interpretacji: „W kontekście kwalifikowania usług
wykonywanych w ramach świadczenia opieki szpitalnej i medycznej, zauważyć należy,
że opieka taka stanowi pewien proces (na który składa się wiele różnych czynności
wykonywanych na terenie danej placówki) rozpoczynający się od momentu przyjęcia pacjenta
do placówki medycznej, a kończący się w momencie opuszczenia przez pacjenta tej placówki.
W ramach powyższego procesu konieczne jest wykonanie wielu czynności, z których
część może być również – i w praktyce często jest – wykonywana przez podmioty zewnętrzne.
Spośród tych czynności, te, które spełniają warunki do uznania ich za usługi ściśle związane
z usługami w zakresie opieki medycznej, służącymi profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu,
przywracaniu i poprawie zdrowia, tj. stanowią nieodzowny element działalności placówek,
świadczących taką opiekę, podlegają zwolnieniu od VAT na podstawie art. 41 ust. 1 pkt 18a
ustawy o VAT. Dla zastosowania wskazanego zwolnienia nie ma w szczególności znaczenia,
czy dana czynność jest fizycznie wykonywana w obecności konkretnego pacjenta (lecz jej
nieodzowność z punktu widzenia zapewnienia należytej opieki pacjentom)”.
Tym samym pozbawiony podstaw prawnych jest argument Zamawiającego, który jak
należy domniemywać uzasadnia fakt kwestionowania przez Niego zastosowania zwolnienia,
a sprowadzający się do stwierdzenia, iż przedmiot Zamówienia „nie wymaga wykonywania
żadnych czynności pomocniczych przy pacjencie”. Wydaje się bowiem, że Zamawiający
błędnie wiąże stosowanie zwolnienia wyłącznie z tzw. czynnościami pomocniczymi przy
pacjencie, których rozumienie ogranicza do czynności wykonywanych w obecności (wobec)
danego pacjenta. Takie rozumienie jest jednak oczywiście sprzeczne z treścią Interpretacji
ogólnej i nie znajduje w zasadzie żadnego potwierdzenia ani w obowiązujących przepisach ani
w orzecznictwie podatkowym. Źródeł tego rodzaju wykładni można się dopatrywać
co najwyżej w wyrokach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, które zostały
uchylone przez Naczelny Sąd Administracyjny wyrokami z dnia 19 grudnia 2018 r., sygn.
I FSK 2118/16 oraz z dnia 28 października 2020 r., sygn. I FSK 980/19. Wydaje się zatem,
iż Zamawiający opiera się na pewnej odosobnionej wykładni przepisów, która została
ostatecznie wyeliminowana z obrotu prawnego jako błędna prawomocnymi orzeczeniami
Naczelnego Sądu Administracyjnego, a wcześniej podważona także przez Ministra Finansów
treścią Interpretacji Ogólnej.
Interpretacja ogólna stanowi akt mający na celu zapewnienie jednolitego stosowania
przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe, zaś przepisy Ordynacji podatkowej
(dalej:
OP) wiążą z jej stosowaniem moc ochronną także dla podatników, dlatego
respektowanie wyrażonej w niej wykładni stanowi zasadniczy warunek bezpiecznego
prowadzenia działalności w przedmiocie objętym zamówieniem. Wedle art. 14b § 5a OP jeżeli
przedstawione
we wniosku stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe odpowiadają zagadnieniu
będącemu przedmiotem interpretacji ogólnej wydanej w takim samym stanie prawnym
nie wydaje się interpretacji indywidualnej. Tym niemniej Odwołujący podnosi, iż przed
wydaniem Interpr
etacji Ogólnej tj. w dniu 16 lipca 2012 r. uzyskał od Dyrektora Izby
Administracji Skarbowej w Poznaniu interpretację indywidualną (dalej: Interpretacja
indywidualna), potwierdzającą zasadność stosowania zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1
pkt 18 usta
wy o VAT w stosunku do usług, które „w zależności od konkretnego zakresu umowy
zawartej pomiędzy Spółką a danym podmiotem leczniczym” obejmują m.in. następujące
czynności:
-
czynności związane z gospodarką w zakresie bielizny i odzieży szpitalnej oraz
pro
wadzonej związanej z tym dokumentacji,
-
przeprowadzanie czynności mycia i dezynfekcji pomieszczeń szpitala np. sal
pacjentów, sal zabiegowych, bloków operacyjnych,
-
przeprowadzanie czynności dezynfekcji lub mycia używanych na terenie szpitala
przedmi
otów,
-
czynności związane z gospodarką odpadami i ich odpowiednim znakowaniem
oraz przygotowaniem raportów w tym zakresie.
Należy wziąć pod uwagę, że interpretacja indywidualna potwierdza także istnienie
po stronie Wnioskodawcy zarówno przedmiotowej jak i podmiotowej przesłanki uprawniającej
do stosowania zwolnienia z VAT. Zgodnie bowiem z treścią tej interpretacji:
„Głównym celem świadczonych przez Wnioskodawcę usług jest zatem wykonywanie
czynności służących zapewnieniu szeroko pojętej opieki medycznej nad pacjentami innych
podmiotów leczniczych”.
oraz
„Jak to również wynika z art. 13 część A ust. 2 lit b) tiret pierwsze szóstej dyrektywy,
świadczenie usług lub dostawa towarów ściśle związanych z czynnościami głównymi,
o
których mowa między innymi w ust. 1 lit. i) tego przepisu, mogą korzystać ze zwolnienia
tylko, jeśli są one konieczne do dokonywania transakcji podlegających zwolnieniu”
a następnie:
„Skoro natomiast Wnioskodawca posiada status podmiotu leczniczego w rozumieniu
ustawy o działalności leczniczej, to niewątpliwie spełniony jest także warunek podmiotowy
wskazany w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o
VAT, zgodnie z którym dla celów zwolnienia
z opodatkowania VAT dane usługi muszą być wykonywane przez podmiot leczniczy.”
I dalej:
„Tym samym należy stwierdzić iż świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz podmiotów
leczniczych usługi korzystają ze zwolnienia z opodatkowania VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt
18 ustawy o VAT.”
Z treści powołanej powyżej, otrzymanej przez członka Konsorcjum Odwołującego
i co istotne udostępnionej Zamawiającemu indywidualnej interpretacji nie wynika, aby
stosowanie zwolnien
ia było ograniczone wyłącznie do tych czynności, które są wykonywane
w obecności pacjenta lub bezpośrednio go dotyczą. Organ interpretacyjny zwraca wyłącznie
uwagę na niezbędność czynności z perspektywy zapewnienia należytej opieki pacjentowi,
a w tym kon
tekście trudno uznać, że utrzymanie odpowiedniego stanu epidemiczno-
sanitarnego pomieszczeń, w których udzielane są świadczenia zdrowotne tego celu
nie spełnia.
Pobyt pacjenta w placówce wiąże się nie tylko z zapewnieniem mu i udzieleniem mu
świadczeń zdrowotnych jako takich, ale także wiąże się z koniecznością wykonania innych
czynności, nieodzownych z punktu widzenia zapewnienia mu należytej opieki, w tym czynności
o charakterze higienicznym oraz czynności bezpośrednio związanych z zapewnieniem takiego
stanu sanitarnego pomieszczeń, wyposażenia, sprzętu i narzędzi, bielizny, który jest
odpowiedni z punktu widzenia realizowanego w placówce procesu leczniczego. Fakt,
że czynności te mogą być wykonywane przez tzw. niższy personel szpitalny oraz w ramach
outsourcingu usług w żadnym stopniu nie dyskwalifikuje ich znaczenia dla całości procesu
opieki szpitalnej. Całkowitym nieporozumieniem jest zatem utożsamianie czynności
realizowanych w tej części z usługą sprzątania. Istotą usług sprzątania jest przede wszystkim
realizacja funkcji estetycznych. Istotą usług świadczonych przez Odwołującego - niewątpliwie
profilaktyka i ochrona zdrowia i życia ludzkiego.
Do kwestii stosowania zwolnienia w stosunku do usług określanych w przetargach
w uproszczeniu jako
usługi „kompleksowego sprzątania” odniósł się również Naczelny Sąd
Administracyjny w wyroku z dnia 19 grudnia 2018 r., sygn. I FSK 2118/16 oraz w wyroku
z dnia 28 października 2020 r., sygn. I FSK 980/19, wskazując, że:
„(…)świadczenia nie podejmowane bezpośrednio w stosunku do pacjentów, jednakże
nieodzowne z punktu widzenia zapewnienia im należytej opieki, mogą być uznane za
świadczenia pomocnicze ściśle związane z usługą podstawową, jak na przykład transport
pościeli,
ścielenie
łóżek
szpitalnych,
przygotowanie,
usuwanie
pojemników
z wydzielinami, przygotowanie pomieszczeń i przedmiotów niezbędnych do operacji
i zabiegów medycznych (sprzątanie i dezynfekcja pomieszczeń, sterylizacja narzędzi, stołów
operacyjnych, pojemników i innych przedmiotów), czynności z zakresu gospodarki bielizną,
odzieżą szpitalną, czy pościelą (zmiana pościeli, transport wewnątrzszpitalny, pranie),
czynności związane z gospodarką odpadami szpitalnymi (usuwanie oraz transport
wewnątrzszpitalny), transport wewnątrzszpitalny przedmiotów używanych w procesie opieki
medycznej (narzędzi, materiałów i pojemników do badań, krwi i materiałów krwiopochodnych,
wyników badań, łóżek, wózków, materacy).
Zbliżona ocena tzw. świadczeń pomocowych została wyrażona także w treści glosy do
w
yroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 grudnia 2018 r. (I FSK 2118/16) –
zwolnienie z podatku od towarów i usług tzw. świadczeń pomocowych w szpitalu 2, autorstwa
B. B., K. L.-S. i W. M.
, opublikowanej w Przeglądzie Orzecznictwa Podatkowego, Rok XXVIII
2019, Zeszyt 2 (162), TNOiK „Dom Organizatora” Toruń, w której wskazano:
„Jakkolwiek higiena ma znaczenie nie tylko w obiektach podmiotów leczniczych,
utrzymania higieny w szpitalu nie można utożsamiać z utrzymaniem higieny w gospodarstwie
domowym.
Z uwagi na nieporównywalnie większe zagrożenia panujące w szpitalu konieczne
jest używanie profesjonalnych środków przez specjalnie przeszkolony personel pod nadzorem
personelu medycznego
– tak lekarzy jak i pielęgniarek. Specyficzne potrzeby związane
z
utrzymaniem higieny w szpitalach wynikają ze znaczącego nagromadzenia czynników
zakaźnych, które mogą uniemożliwić skuteczną terapię, a nawet spowodować u pacjentów
choroby inne niż będące przesłanką ich wcześniejszej hospitalizacji”.
Odwołujący podnosi ponadto, że prawidłowość stosowania przez niego zwolnienia
w analogicznych stanach faktycznych do objętego przedmiotem zamówienia była poddana
dwukrotnej weryfikacji organów podatkowych w toku kontroli podatkowej oraz kontroli celno-
skarbowej. W dwóch odrębnych postępowaniach, dwa różne organy podatkowe doszły
do analogicznych wniosków jak zaprezentowane powyżej.
I tak mianowicie w decyzji Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu z dnia
19 kwietnia 2018 r., Znak sprawy: 0201-IOV1.4103.181.2017
uchylającej negatywną decyzję
organu I instancji w przedmiocie oceny przesłanek stosowania zwolnienia czytamy:
„Według oceny organu kontroli skarbowej głównym celem świadczonych usług na rzecz
ww. Szpitala nie były czynności pomocnicze świadczone na rzecz szpitala, ale realizacja
zadania w zakresie sprzątania pomieszczeń SPZOZ w … – utrzymanie właściwego stanu
san
itarnego oraz wspomożenie ogólnego funkcjonowania podmiotu leczniczego (w tym
przypadku gospodarka bielizną, czy pomoc przy roznoszeniu posiłków). Zdaniem organu
odwoławczego, w kontekście przytoczonego w zaskarżonej decyzji przykładu (j.w.), wniosek
taki
jest nieuprawniony, gdyż jak wskazano wyżej przedmiotowe czynności kwalifikują
się do uznania jako pozostające w związku z opieką szpitalną nad pacjentem w celu
zachowania standardów sanitarnych zapewniających bezpieczną (skuteczną) realizację celu
zasadniczego, tj. opieki na pacjentem w trakcie leczenia i w związku z tym leczeniem”.
I dalej w podsumowaniu:
„W ocenie organu odwoławczego, analiza przedstawionego opisu zdarzeń mających miejsce
na przestrzeni 2014 roku pozwala na stwierdzenie, że Spółka HSC świadczyła usługi
pomocnicze do opieki medycznej, służącej profilaktyce, zachowaniu ratowaniu, przywracaniu
i poprawie zdrowia, a zatem odpowiadają one przedstawionej powyżej charakterystyce usług
"ściśle związanych z opieką medyczną", ukształtowanej w orzecznictwie TSUE, a także
stanowi faktycznemu przedstawionemu przez Spółkę HSC we wniosku o interpretację
indywidualną”.
oraz
„Natomiast druga przesłanka – podmiotowa, wynikająca z tego przepisu, jak stwierdzono
wyżej, jest spełniona. Niesporne jest bowiem to, że w badanym okresie (rok 2014) spółka HSC
funkcjonowała jak podmiot posiadający status podmiotu leczniczego”.
Powyższe zostało po raz kolejny potwierdzone wydanej dla Hospital Services sp. z o.o.
decyzji Naczelnika Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego we Wrocławiu z dnia 9 grudnia 2020
r., Znak sprawy: 458000-
COP.4103.5.2020.33 w sprawie podatku od towarów i usług za I, II,
III i IV kwartał 2015 r., w której zapisano:
„Wszystkie elementy, poczynając od statusu Spółki, jako podmiotu leczniczego, poprzez
zakres czynności prowadzonych, jako podmiot leczniczy w ramach ZOZ, oraz zakres usług
wykonywanych w ramach umów podpisanych w konsorcjum z Impel Cleaning sp. z o.o.,
dotyczą okoliczności zidentyfikowanych w roku 2015. Mając na uwadze opis sprawy
i powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że usługi opisane we wniosku spełniają
przesłanki zawarte w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy umożliwiające skorzystanie ze zwolnienia”.
Wobec powyższego Odwołujący podnosi, że ze względu na rodzaj czynności zlecanych
zamówieniem w sprawie znajduje zastosowanie art. 43 ust. 1 pkt 18 oraz 18a ustawy o VAT,
a tym samym w postępowaniu zasadnie zastosował zwolnienie z podatku VAT. Narzucenie
przez Zamawiającego Odwołującemu innej stawki VAT w stosunku do przedmiotu Zamówienia
prowadziłoby do sytuacji, w której musiałby on działać wbrew jednoznacznym orzeczeniom
organów podatkowych, które zapadły w stosunku do jednego z członków Konsorcjum, wbrew
jednoznacznym wyrokom Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wbrew stanowisku
organów podatkowych prezentowanemu w treści Interpretacji Ogólnej.
Zamawiający nie może wbrew treści przepisów prawa podatkowego wykluczyć
zastosowania w stosunku do usług objętych Zamówieniem zwolnienia wynikającego
z przepisów prawa podatkowego, gdyż jego stosowanie nie zależy od woli stron umowy ale
woli ustawodawcy. Co więcej, owa wola ustawodawcy nie wynika z chęci ustanowienia
preferencji dla wybranych podmiotów, ale ma wyraźne uzasadnienie w celach regulacji
podatkowej. Regulacje ust
awy o VAT w zakresie zwolnienia dla usług ochrony zdrowia oraz
usług ściśle z nimi związanych zasadniczo wynikają z przepisów art. 132 ust. 1 lit. b)-e)
dyrektywy 2006/112/WE , które zwalniają z opodatkowania VAT świadczenie w interesie
publicznym usług (dostaw) związanych z ochroną zdrowia. Niewątpliwie celem regulacji
unijnych jest zapewnienie niskich kosztów opieki zdrowotnej, co wyraźnie podkreślił Naczelny
Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 grudnia 2018 r., wydanego w sprawie o sygn.
akt I FSK 211
8/16, przywołując stosowne przepisy dyrektywy unijnej. Tym samym działania
Zamawiającego należy poczytywać jako oczywiście niezgodne z prawem.
Brak kompleksowości usługi
Nie może stanowić argumentu uzasadniającego odrzucenie oferty Odwołującego
stwi
erdzenie Zamawiającego, iż „przedmiotem zamówienia jest usługa kompleksowego
sprzątania i odkażania w szpitalu”.
W zasadzie najbardziej trafnym odniesieniem się do powyższego jest przytoczenie
powołanych wyżej wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego, sygn. I FSK 2118/16 oraz
sygn. I FSK 980/19.
We wskazanych wyrokach Sąd jednoznacznie zakwestionował takie działanie, które
poprzez nazywanie świadczenia „usługą kompleksowego sprzątania” i argument braku
powiązania z bezpośrednią opieką nad pacjentami zmierzało do podważenia stosowania
zwolnienia i jego objęcia stawką 23%, wskazując:
(…) w niniejszej sprawie Sąd pierwszej instancji oraz organy podatkowe dokonały
błędnej wykładni art. 43 ust. 1 pkt 18a u.p.t.u. uznając, że w przypadku świadczenia
szp
italnego, zwolnieniem od podatku nie mogą być objęte usługi ściśle związane z usługami
podstawowymi, takie jak (przykładowo): mycie i dezynfekcja kaczek, nocników i basenów,
wymiana bielizny pościelowej, mycie i dezynfekcja łóżek po wypisie, rozdawanie lub pomoc
przy rozdawaniu posiłków, pomoc przy transporcie i myciu narzędzi medycznych, transport
czystej i brudnej bielizny, transport odpadów, transport posiłków, ich dystrybucja, zbieranie
i transport resztek pokonsumpcyjnych, transport łóżek, czy transport materiałów biologicznych
do badań). Czynności tego rodzaju, pomimo, że same nie wchodzą w zakres opieki medycznej
(świadczeń podstawowych), to są ściśle z nimi związane, gdyż nie stanowiąc celu samego
w sobie, służą należytemu wykonywaniu opieki w stosunku do pacjentów oraz właściwemu
przygotowaniu zabiegów (działań) medycznych.
„Trzeba przy tym zauważyć, że zasadnicza kontrowersja w tej sprawie miała przyczynę
w odmiennej kwalifikacji prawnej określonych czynności wykonywanych prze Spółdzielnię,
gd
yż według organów oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wymienione powyżej
(sporne) działania związane były z utrzymaniem czystości i porządku, natomiast – ich zdaniem
– nie były bezpośrednio związane (jako pomocnicze) z pielęgnacją i opieką nad pacjentami.
Przyjąć przy tym trzeba, że kwalifikacja spornych czynności nie powinna być determinowana
zasadniczym określeniem (nazwaniem) przedmiotu umowy, który z natury rzeczy ma
charakter uogólniający”.
Przytoczone tezy Naczelnego Sądu Administracyjnego wprost mogą stanowić ocenę
działania Zamawiającego w niniejszym postępowaniu. Wynika z nich, że użycie w nazwie
usługi słowa „kompleksowe sprzątanie” w żaden sposób nie może przesądzać o kwalifikacji
podatkowej przedmiotu zamówienia.
Abstrahując od powyższego, należy wyraźnie podkreślić, że w złożonym w dniu 26 lipca
2021 r. odwołaniu Odwołujący jednoznacznie zakwestionował działania Zamawiającego
zmierzające do określenia 23% jako jednolitej stawki VAT w odniesieniu do całości przedmiotu
Zamówienia podnosząc:
„Zamawiający w sposób nieuzasadniony ograniczył sposób ustalania podatkowej
kwalifikacji usług, będących przedmiotem zamówienia (…). Zadania i czynności, opisane
w dokumentacji Postępowania, w istotnej części odpowiadają w istotnej części odpowiadają
usługom klasyfikowanym na gruncie prawa podatkowego jako podlegające zwolnieniu jako
podlegające zwolnieniu z podatku VAT usługi ściśle związane z opieką medyczną usługi ściśle
związane z opieką medyczną, z uwagi na ich umiejscowienie jako element procesu
leczniczego wykonywanego w podmiotach leczniczych. W pozostałej części, zadania
i czynności określone przez Zamawiającego, kwalifikują się do usług utrzymania związanych
z utrzymaniem porządku w budynkach i zagospodarowaniem terenów zieleni, grupowanych
w dziale 81 PKWiU 2015 r. i opodatkowanych stawką 23% VAT”.
Odwołujący zatem jasno wskazał w zarzucie odwołania, iż kwestionuje narzucenie
jednej, 23% stawki w o
dniesieniu do całości przedmiotu Zamówienia, a Zamawiający
powyższy zarzut uwzględnił, tym samym potwierdzając, że użyte przez niego nazewnictwo
usługi ma wyłącznie charakter uogólniający i nie wpływa na kwalifikację podatkową
świadczenia.
Wyjaśnienia Odwołującego złożone w toku postępowania
Nie znajduje oparcia w stanie faktycznym twierdzenie Zamawiającego, iż „Wykonawca
złożył wyjaśnienie, w którym nie zostało wskazane i udokumentowane w sposób właściwy
zastosowanie zwolnienia od stawki VAT”.
Nal
eży podnieść, że pismem z dnia 22 września 2021 r. Odwołujący został wezwany do
„złożenia wyjaśnień treści złożonej oferty w zakresie zastosowania stawki podatku VAT”.
W odpowiedzi na powyższe Odwołujący wskazał w szczególności, że:
„usługi objęte zamówieniem i realizowane w „części medycznej” mieszczą się w definicji
tzw. usług ściśle związanych z usługami opieki medycznej, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt
18 i 18a ustawy o podatku od towarów i usług. Zakres przedmiotowy wyżej powołanych
przepisów jest tożsamy, różnią się one wyłącznie przesłanką podmiotową. Podmioty
Konsorcjum, dedykowane do realizacji usług w „części medycznej” (Ars Medica sp. z o.o. oraz
Hospital Service sp. z o.o.) posiadają status podmiotów leczniczych, o którym mowa w art. 43
ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług, co nie wyłącza możliwości powoływania
się przez te podmioty na wykładnię art. 43 ust. 1 pkt 18a ww. ustawy, z uwagi na identyczne
brzmienie wskazanych w przepisów w części, w jakiej regulują one zakres przedmiotowy
zwolnienia z VAT. Wykładnia przedmiotu zwolnienia objętego art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy
o podatku
od towarów i usług została zaprezentowana w treści Interpretacji Ogólnej wydanej
przez Ministra Rozwoju i Finansów w dniu 29 grudnia 2017 r., znak:PT1.8101.5.2017.PSG.622
(dalej: Interpretacja ogólna)”.
W dalszej części Odwołujący przywołał Interpretację ogólną z zaznaczeniem tych jej
fragmentów, które wprost odnoszą się do kwestii:
(i)
przedmiotu usług objętych Interpretacją ogólną zbieżnych z zakresem Zamówienia;
(ii)
braku znaczenia dla zastosowania zwolnienia przesłanki obecności pacjenta.
Na potwierdzenie słuszności swojego stanowiska Odwołujący załączył interpretację
indywidualną uzyskaną przez Hospital Service sp. z o.o., wskazując jednocześnie, że Impel
System sp. z o.o. oraz Impel Facility Services sp. z o.o. będą świadczyć wszystkie usługi objęte
zamówieniem, a wykonywane w części administracyjnej (usługi związane z utrzymaniem
czystości oraz usługi transportu wewnętrznego).
Mając na uwadze powyższe argumenty Odwołujący wnosi jak na wstępie.
W dniu
21 października 2021 r. do postępowania odwoławczego zgłosił przystąpienie po
stronie Zamawiającego wykonawca Izan+ sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie (zwany dalej jako
„Przystępujący”) wnosząc o oddalenie odwołania.
W dniu 4 listopada 2021 r. Odwołujący złożył pismo procesowe, w którym wniósł
o oddalenie odwołania w całości.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron i Uczestnika postępowania,
na podstawie zgromadzonego w
sprawie materiału dowodowego, Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba stwierdziła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania na podstawie art. 528 ustawy Pzp.
Izba uznała, iż Odwołujący wykazał, iż posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz
może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, czym
wypełnił materialnoprawne przesłanki dopuszczalności odwołania, o których mowa w art. 505
ust. 1 ustawy Pzp.
Izba ustaliła, że Odwołujący przekazał w ustawowym terminie kopię odwołania
Zamawiającemu, co zostało potwierdzone na posiedzeniu z udziałem stron i uczestnika
postępowania.
Izba uznała za skuteczne zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego
po stronie Zama
wiającego i dopuściła wykonawcę do udziału w postępowaniu odwoławczym
w charakterze Uczestnika postępowania.
Izba ustaliła co następuje:
Przedmiotem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego np.: „Kompleksowe
świadczenie usług sprzątania i odkażania dla OCZ w Ostrzeszowie w okresie 24 miesięcy”
jest, zgodnie z Opisem Przedmiotu Zamówienia (OPZ) stanowiącym załącznik nr 9 do SWZ
m. in.
usługa utrzymania czystości i stanu sanitarno–higienicznego oraz transportu odpadów
komunalnych i medycznych
świadczona dla Ostrzeszowskiego Centrum Zdrowia Sp. z o.o.
Zakres usług obejmuje m. in.:
(1)
Kompleksowe świadczenie usług sprzątania i dezynfekcji z zachowaniem norm sanitarno
– epidemiologicznych: Bloku Operacyjnego, oddziałów szpitalnych, Zakładu Opiekuńczo
Leczniczego, oraz sprzątanie wskazanych w OPZ pomieszczeń i miejsc,
(2)
Transport wewnętrzny – Wykonawca zapewnia transport brudnej bielizny pościelowej,
transport czystej bielizny pościelowej, (3) transport odpadów komunalnych i medycznych.
W
Punkcie III OPZ Zamawiający wyraźnie zaznaczył, iż w skład usługi sprzątania nie wchodzą
czynności pomocnicze przy pacjencie.
W odpowiedzi na pytanie nr 43, Zamawiający ponownie podkreślił tą okoliczność, udzielając
odpowiedzi na pytanie wykonawcy (zdanie drugie):
(…) prosimy o wskazanie jaki procent stanowią czynności pomocnicze przy pacjencie?
Odpowiadając (zdanie drugie), że Zamówienie nie wymaga wykonywania żadnych
czynności pomocniczych przy pacjencie.
W wyniku częściowego uwzględnienia przez Zamawiającego zarzutów odwołania
z dnia 26 lipca 2021 r. sygn. akt KIO 2226/21 dotyczących zapisów SWZ, Zamawiający uznał,
(jak wskazał w piśmie procesowym), że na etapie składania ofert nie jest możliwe ograniczenie
sposobu ich formułowania, w szczególności w zakresie ustalenia wysokości stawki podatku
od towarów i usług (VAT) za poszczególne części przedmiotu zamówienia i bez sformułowania
konkretnych zakresów przedmiotu umowy w powiązaniuz odpowiednimi stawkami podatku
VAT nie sposób dokonać ich właściwej oceny.(…) Zamawiający podnosi, że na etapie
uwzględnienia odwołania od treści SWZ dopuścił możliwość w pewnym zakresie,
uzasadnionym okolicznościami faktycznymi i popartymi przepisami prawa podatkowego,
złożenia oferty, która w niewielkim zakresie może powoływać się na zwolnienie z podatku VAT.
Powyższe stanowisko Zamawiającego, znalazło również odzwierciedlenie w treści
odpowiedzi na pytanie 43, w którym na pytanie wykonawcy (zdanie pierwsze):
Czy Zamawiający potwierdza, że w przedmiotowym postępowaniu zastosowanie ma tylko
i wyłącznie stawka podatku 23% oraz że tylko taką należy uwzględnić w Formularzu
Oferty?,
Zamawiający udzielił odpowiedzi (zdanie pierwsze), że:
To Wykonawca wskazuje stawkę podatku VAT w postępowaniu.
W postępowaniu zostało złożonych 7 ofert. Jedynie Odwołujący zaoferował stawkę
podatku VAT jako ZW i 23%. Pozostali wykonawcy zaoferowali jedną stawkę podatku VAT
w wysokości 23%.
Pismem z dnia 22 września 2021 r. Zamawiający wezwał Odwołującego na podstawie
art. 223 ust. 1 w zw. z art. 266 Pzp oraz zapisu pkt XX ppkt 4 SWZ do złożenia wyjaśnień treści
oferty, w zakresie zastosowanej stawki podatku VAT. Oraz wskazanie podstaw zastosowanej
stawki podatku VAT.
Odwołujący, w odpowiedzi na ww. wezwanie, pismem z dnia 29 września 2021 r. złożył
wyjaśnienia zastosowanych stawek podatku VAT, powołując się na Interpretacje Ogólną
wydana przez Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 29 grudnia 2017 r. znak
PT1.8101.5.2017.PSG.622 oraz na Interpretację Indywidualną z dnia 16 lipca 2021 r. znak:
ILPP2/443-551/12-
2/AK wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu dla Hospital
Serwis Partner Sp. z o.o. Spółka komandytowa z siedziba we Wrocławiu.
Pismem z dnia 5 października 2021 r. Zamawiający poinformował Odwołującego
o wyborze oferty najkorzystniejszej, oraz o odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 226 ust. 1
pkt 10 Pzp, z uwagi na to, ze oferta zawiera błędy w obliczeniu ceny i tym samym jest
niezgodna z wymaganiami określonymi w SWZ oraz pozostałą dokumentacją przetargową
dotycząca przedmiotowego zamówienia. Zamawiający wskazał również, że Wykonawca złożył
wyjaśnienie, w którym nie zostało wykazane i udokumentowane w sposób właściwy
zastosowanie zwolnienia od stawki VAT i oferta zawiera błąd w obliczeniu ceny.
Izba
zważyła :
Biorąc pod uwagę zgromadzoną w sprawie dokumentację, poczynione ustalenia
faktyczne oraz orzekając w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba stwierdziła,
iż odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie Izba wskazuje, że rozpoznając zarzuty podniesione w odwołaniu ocenia
czynności podjęte przez Zamawiającego, odpowiadając na pytanie czy Zamawiający poprzez
wykonanie konkretnych czynności w postępowaniu, lub poprzez zaniechanie czynności
do których wykonania był zobowiązany na podstawie ustawy, naruszył przepisy prawa
zamówień publicznych.
W analizowanym stanie faktycznym w ocenie Izby, Zamawiający nie naruszył przepisów
prawa zamówień publicznych w zakresie wskazanym w odwołaniu.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 16 i 17 Ustawy
poprzez wadliwe odrzucenie oferty Odwołującego jako zawierającej błąd w obliczeniu ceny,
mimo, że:
a)
oferta Odwołującego została skalkulowana z zastosowaniem prawidłowych stawek
podatku VAT i nie zawiera błędu a obliczeniu ceny;
b)
do zamówienia, zgodnie z przepisami prawa podatkowego znajdują zastosowanie różne
stawki podatku VAT a nie jedna stawka podatku VAT
zarzut należy uznać za niezasadny.
Zgodnie z art. 226 ust. 10 Pzp
Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera błędy w obliczeniu
ceny lub kosztu.
Zgodnie z art. 16 Pzp
Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób:
1) zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców;
2) przejrzysty;
3) proporcjonalny.
Zgodnie z art. 17 Pzp
Zamawiający udziela zamówienia w sposób zapewniający:
1) najlepszą jakość dostaw, usług, oraz robót budowlanych, uzasadnioną charakterem
zamówienia, w ramach środków, które zamawiający może przeznaczyć na jego realizację,
oraz
2) uzyskanie najlepszych efektów zamówienia, w tym efektów społecznych, środowiskowych
oraz gospodarczych, o ile którykolwiek z tych efektów jest możliwy do uzyskania w danym
zamówieniu, w stosunku do poniesionych nakładów.
2. Zamówienia udziela się wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.
3. Czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie
zamówienia wykonują osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm.
Nie ulega wątpliwości, że obowiązkiem Zamawiającego wynikającym z art. 226 ust. 1
Pzp jest odrzucenie oferty, jeżeli zawiera ona błąd w obliczeniu ceny. Przykładem błędu
w obliczeniu
ceny będzie nieprawidłowe określenie przez wykonawcę stawki podatku VAT,
jeżeli stawka taka nie została przez Zamawiającego wskazana w treści dokumentacji
zamówienia. Do błędu w obliczeniu ceny dotyczącym stawki podatku VAT dojdzie w sytuacji,
gdy wykonawca przyjmie w ofercie stawkę nieprawidłową w okolicznościach, gdy zamawiający
nie określi w dokumentach zamówienia prawidłowej stawki podatku VAT - Wyrok SN z dnia 20
października 2011 r. sygn. akt III CZP 52/11. Stawka podatku VAT jest bowiem elementem
cenotwórczym, zatem posłużenie się przez wykonawcę choćby tylko jednym nieprawidłowo
określonym elementem kalkulacji ceny przekłada się na wystąpienie błędu w obliczeniu ceny,
bez względu na skalę lub rozmiar stwierdzonego uchybienia.
Zgodnie z zapisem w pkt III Opisu Przedmiotu Zamówienia oraz odpowiedzią na pytanie
nr 43,
Zamawiający jednoznacznie wskazał, że w skład usługi sprzątania nie wchodzą
czynności pomocnicze przy pacjencie oraz że zamówienie nie wymaga wykonywania żadnych
czynności pomocniczych przy pacjencie.
W ocenie Izby, z powyższego stanowiska jednoznacznie wynika, iż wykonawca
wybrany w przedmiotowym postępowaniu nie będzie świadczył żadnych usług pomocniczych
przy pacjencie
. Izba za niezasadną uznała argumentację Odwołującego, zgodnie z którą
z uwagi na brak w SWZ definicji legalnej „czynności pomocniczych przy pacjencie„ Odwołujący
mógł z powyższego zapisu wywieść, że chodzi wyłącznie o usługi związane z bezpośrednim
kontaktem lub dotykaniem pacjenta . Zdaniem Izby, taka interpretacja nie jest uprawniona i nie
znajduje uzasadnienia w zapisach SWZ.
Zamawiający jednoznacznie wskazał że nie będzie
żadnych czynności pomocniczych przy pacjencie, a więc określeniem tym objął zakres pełny,
nie wskazując żadnych wyjątków ani odstępstw. Zatem stanowisko Odwołujące, że wyłączenie
to rozumiał w określony sposób jest niezasadne, Zamawiający wyraził się jednoznacznie, nie
pozostawiając możliwości interpretacji. Ponadto, nie bez znaczenia jest okoliczność, iż żaden
inny wykonawca składający ofertę w postępowaniu nie dokonał interpretacji powyższego
zastrzeżenia, w taki sam sposób jak Odwołujący.
Zakres świadczonych w postępowaniu usług, które nie obejmują czynności
pomocniczych przy pacjencie, ma bezpośrednie przełożenia na stawkę podatku VAT, którą
należało uwzględnić przy obliczaniu wartości usług objętych zamówieniem oraz ceny
ofertowej.
Przedmiotem sporu między stronami jest okoliczność, czy dla usług objętych
przedmiotem zamówienia, realizowanych w okolicznościach wskazanych w dokumentacji
zamówienia, Odwołujący był uprawniony do zastosowania stawki podatku VAT ZW i 23%?
Odwołujący twierdzi, że przedmiot zamówienia obejmuje czynności sprzątania oraz
dezynfekcji z zachowaniem norm sanitarno
–epidemiologicznych wskazanych przez
Zamawiającego pomieszczeń, w tym takich, w których wykonywane są procesy medyczne
służące zapewnieniu opieki zdrowotnej pacjentom OCZ, a także transport wewnętrzny bielizny
pościelowej oraz odpadów komunalnych. Powyższe czynności odpowiadają czynnościom
określonym w art. 43 ust. 1 pkt 18 oraz 18a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od
towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221), (dalej: ustawa o VAT), kwalifikowanym przez
ustawoda
wcę podatkowego do kategorii usług ściśle związanych z usługami opieki medycznej.
Zakres przedmiotowy obu wyżej powołanych przepisów jest tożsamy, różnią się one wyłącznie
przesłanką podmiotową. Niektórzy Członkowie Konsorcjum Odwołującego posiadają status
podmiotu leczniczego, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów
i usług, co nie wyłącza możliwości stosowania przez niego również zwolnienia wynikającego
z art. 43 ust. 1 pkt 18a ww. ustawy, z uwagi na identyczne brzmienie wsk
azanych w przepisów
w części, w jakiej regulują one zakres przedmiotowy zwolnienia z VAT. Odwołujący powołuje
się również na treść Interpretacji Ogólnej wydanej przez Ministra Rozwoju i Finansów w dniu
29 grudnia 2017 r., znak: PT1.8101.5.2017.PSG.622 w sprawie zakresu zastosowania
zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221), przywołując
jej fragmenty
oraz na Interpretację Indywidualną ILPP2/443-551/12-2/AK.
Izba wskazuje jednak, na treść art. 43 ust. 17a ustawy o podatku od towarów i usług,
zgodnie z którym „Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32
i 33 lit. a,
mają zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych
z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe”.
Wobec powyższego, kwalifikacja świadczonych przez wykonawcę usług jako ściśle
związanych z usługami opieki medyczną, stanowiących usługi pomocnicze (uzupełniające)
w stosunku do opieki medycznej, uzasadniająca zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18a
ww. ustawy z
VAT jest dopuszczalna w takim tylko przypadku, gdy usługi pomocnicze
są świadczone przez tego wykonawcę wraz z usługą podstawą, tj. świadczeniem opieki
medycznej, co nie jest spełnione w przypadku przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego. Stanowisko takie znajduje również potwierdzenie w Interpretacji
Ogólnej PT1.8101.5.2017.PSG.622 (pkt 2) na którą powołują się Odwołujący.
Stanowisko analogiczne zawarte jest w Interpretacji Indywidualnej znak ILPP2/443-
551/12-2/AK, 7 (akapit 2)
, zgodnie z którym: Należy zauważyć, że powyższe zwolnienie odnosi
się do usług w zakresie opieki medycznej oraz dostawy towarów i usług ściśle z tymi usługami
związanych wykonywanych w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze
(pkt 18) oraz świadczonych na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich przedsiębiorstw,
w których wykonywana jest działalność lecznicza (pkt 1 8a). Należy również podkreślić, iż treść
cytowanych wyżej przepisów w sposób jednoznaczny wskazuje, że świadczenie usługi
podstawowej objętej zwolnieniem (tj. usługi w zakresie opieki medycznej) łącznie z usługami
związanymi i niezbędnymi do świadczenia usługi podstawowej, musi zostać dokonane przez
jeden podmiot czyli podmiot świadczący usługę podstawową.
Zakresem przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
nie zostały objęte usługi opieki medycznej (usługi podstawowe), co wskazuje na brak
możliwości zastosowania przez Odwołującego stawki podatku VAT jako ZW, a jednocześnie
potwierdza zasadność odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie art. 226 ust.1 pkt 10 Pzp
jako zawierającej błąd w obliczeniu ceny.
Działanie Odwołującego słusznie określił Zamawiający w piśmie procesowym,
wskazując, że Zamawiający we własnym zakresie świadczy jako placówka medyczna
świadczenia medyczne, a przeprowadzone postępowanie nie zmierzało do uzyskania
świadczeń w ramach tzw. usług pomocniczych. Stanowisko Odwołującego się zawarte w treści
odwołania zmierza do wykazania, że przedmiot postępowania o udzielenie zamówienia był
inny niż określony przez Zamawiającego w treści SWZ.
W związku z powyższym zarzut należy uznać za niezasadny, bowiem Odwołujący
nie był uprawniony, aby w okolicznościach dotyczących przedmiotowej usługi powołać się
na podatek VAT jako ZW.
Izba oddaliła również zarzut dotyczący naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 522
ust. 3 w zw. z 16 i 17 Ustawy poprzez niewykonanie decyzji o uwzględnieniu odwołania
na postanowienia SWZ niniejszego postępowania w zakresie dotyczącym zarzutu kwalifikacji
podatkowej zamówienia ze względu na podatek VAT i wadliwe odrzucenie oferty
Odwołującego jako zawierającej błąd w obliczeniu ceny, pomimo, że w postępowaniu
Zamawiający uwzględnił ww. odwołanie ww. części i tym samym zostały uchylone
postanowienia zobowiązujące wykonawców do zastosowania stawki podatku 23%
do obliczenia ceny a ponadto na mocy ww. uwzględnienia odwołania wykonawcom został
umożliwiony samodzielny podział zadań (czynności) i kwalifikacja tychże zadań ze względu
na stawki podatku VAT oraz prawidłowe wystawienie faktur tj. poprzez zastosowanie
do badania i oceny oferty Odwołującego uchylonych postanowień SWZ, uznając go za
niezasadny.
Izba podkreśla, iż z treści dokumentacji zamówienia wynika, że Zamawiający (stosownie
do zakresu
zarzutów uwzględnionych w odwołaniu z dnia 26 lipca 2021 r.) odstąpił
od narzucania wykonawcom stawki podatku Vat, pozostawiając w tym zakresie decyzję
wykonawcom.
W treści odpowiedzi na pytanie nr 43, Zamawiający wskazał, że To Wykonawca
wskazuje stawkę VAT w postępowaniu. Ponadto, decyzja Zamawiającego o odrzuceniu oferty
Odwołującego była następstwem okoliczności, w których Odwołujący nie wykazał i nie
udokumentował uprawnienia do zastosowania zwolnienie z podatku VAT.
Izba za zasadny
uznała zarzut dotyczący naruszenia art. 253 ust. 1 pkt 2 Pzp
w zw. z art. art. 226 ust. 1 pkt 10 oraz art. 16 i 17 Ustawy poprzez jego niezastosowanie
i zaniechanie podania jednoznacznego, zrozumiałego i wyczerpującego uzasadnienia
faktycznego i prawnego odrzucenia oferty Odwołującego, pomimo, że podanie uzasadnienia
fa
ktycznego i prawnego odrzucenia oferty jest czynnością obligatoryjną i stanowi warunkiem
sine qua non skutecznego odrzucenia oferty.
Zgodnie z art. 253 ust. Pkt 2 Pzp
Niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty
zamawiający informuje równocześnie wykonawców, którzy złożyli oferty, o wykonawcach,
których oferty zostały odrzucone - podając uzasadnienie faktyczne i prawne.
Podkreślenia jednak wymaga, iż Zamawiający nie zaniechał przedstawienia
uzasadnienia faktycznego i prawnego odrzucenia oferty Odw
ołującego, lecz jego treść
w zakresie uzasadnienia faktycznego była bardzo ogólna. W zakresie ww. zarzutu Izba
podziela argumentacj
ę Odwołującego, zawartą w odwołaniu, co do konieczności
przedstawienia wykonawcy jednoznacznych
, zrozumiałych i wyczerpujących przesłanek
uzasadniających odrzucenie oferty.
Nie można jednak pominąć okoliczności, że pomimo ogólnego charakteru uzasadnienia
odrzucenia oferty, Odwołujący był w stanie sformułować konkretne zarzuty wobec czynności
Zamawiającego, przedstawić ich uzasadnienie oraz poprzeć swoje stanowisko dowodami.
Jednakże, pomimo tego, że Izba podzieliła stanowisko Odwołującego w zakresie
ogólnego charakteru uzasadnienia faktycznego odrzucenia oferty, odwołanie w zakresie ww.
zarzutu nie m
ogło zostać uwzględnione, z uwagi na brak jego wpływu na wynik postępowania,
ponieważ oferta Odwołującego zasadnie została odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt
10 Pzp. Przedstawienie przez Zamawiającego ponownego uzasadnienia faktycznego
i prawnego,
wyjaśniającego precyzyjnie stanowisko Zamawiającego, nie „uzdrowiłoby” oferty
Odwołującego, prowadząc do stanu, w którym błędu w obliczeniu ceny nie będzie.
Zatem zgodnie z art. 554 ust.1 pkt 1 Pzp
Izba uwzględnia odwołanie w całości
lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć
istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, konkursu lub systemu
kwalifikowania wykonawców.
W powyższych okolicznościach nie potwierdził się również zarzut naruszenia art. 239
ust. 1 i 2 w zw. z art. art. 226 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 253 ust. 1 pkt 2 oraz art. 16 i 17 Ustawy
poprzez wadliwy wybór oferty najkorzystniejszej tj. poprzez zaniechanie wyboru jako
najkorzystniejszej w postępowaniu oferty Odwołującego i wybór jako najkorzystniej
w postępowaniu oferty złożonej przez innego wykonawcę, mimo, że oferta Odwołującego
zawiera najkorzystniejszy bilans z oceny kryteriów ustalonych w postępowaniu i nie zawiera
błędu, została sporządzona zgodnie z przepisami prawa podatkowego oraz zgodnie
z wymogami SWZ i tym samym nie ma podstaw odrzucenia oferty Odwołującego oraz
przeszkód do wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu.
Dokumentacja postępowania wykazała, że Zamawiający dokonał wyboru oferty
najkorzystniejszej w
sposób zgodny w wymaganiami i przepisami Prawa zamówień
publicznych.
Wobec powyższego należało orzec jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 557 oraz
art. 574 ustawy z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy
§ 5 pkt 1 oraz § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 2020
r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………….
1.
Oddala odwołanie.
2.
Kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie:
(1) Impel System Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu,
(2) Impel Facility Services Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we
Wrocławiu, (3) ARS Medica Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we
Wrocławiu, (4) Hospital Service Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we
Wrocławiu i :
2.1
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(
słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie (1) Impel System Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu – lider konsorcjum, (2) Impel Facility
Services Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu,
(3) ARS Medica Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, (4) Hospital Service Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzib
ą we Wrocławiu, tytułem wpisu od odwołania,
2.2
zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie (1) Impel
System Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu,
(2) Impel Facility Services Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, (3) ARS Medica Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzib
ą we Wrocławiu, (4) Hospital Service Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu, na rzecz Zamawiającego
Ostrzeszowskie Centrum Zdrowia Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Ostrzeszowie kwotę 4 185,06 zł (słownie: cztery tysiące sto
osiemdziesiąt pięć złotych i 06/100 groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego
poniesione
z
tytułu
wynagrodzenia
pełnomocnika
w kwocie 3
600,00 zł (słownie: trzy tysiące sześćset złotych i 00/100 groszy) oraz
koszty
związane z dojazdem na rozprawę w wysokości 585,06 zł. (słownie:
pięćset osiemdziesiąt pięć złotych i 06/100 groszy)
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 z późń. zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………..
Sygn. akt: KIO 3046/21
Uzasadnienie
Zamawiający – Ostrzeszowskie Centrum Zdrowia Sp. z o.o. z siedziba w Ostrzeszowie
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na zadanie pn. „Kompleksowe
świadczenie usług sprzątania i odkażania dla OCZ w Ostrzeszowie w okresie 24 miesięcy”
nr postępowania: OCZ/ZP-6/2021(zwane dalej „Postępowaniem”).
Postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie ustawy
z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 z późń.
zm.),
zwanej dalej „ustawą’ lub „Pzp”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
w dniu 16 lipca 2021 r. pod nr 2021/S 136-361119.
W dniu
15 października 2021 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej zostało
wniesione odwołanie przez wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie -
Konsorcjum Wykonawców (1) Impel System Sp. z o.o., (2) Impel Facility Services Sp. z o.o.,
(3) ARS Medica Sp. z o.o. oraz (4) Hospital Service Sp. z o.o. (zwanych dalej
„Odwołującym”).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów Prawa zamówień
publicznych:
1. art. 226 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 16 i 17 Ustawy poprzez wadliwe odrzucenie oferty
Odwołującego jako zawierającej błąd w obliczeniu ceny, mimo, że:
a)
oferta Odwołującego została skalkulowana z zastosowaniem prawidłowych stawek
podatku VAT i nie zawiera błędu a obliczeniu ceny;
b)
do zamówienia, zgodnie z przepisami prawa podatkowego znajdują zastosowanie
różne stawki podatku VAT a nie jedna stawka podatku VAT;
2. art. 226 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 522 ust. 3 w zw. z 16 i 17 Ustawy poprzez niewykonanie
decyzji o uwzględnieniu odwołania na postanowienia SWZ niniejszego postępowania
w zakresie dotyczącym zarzutu kwalifikacji podatkowej zamówienia ze względu
na podatek VAT i
wadliwe odrzucenie oferty Odwołującego jako zawierającej błąd
w obliczeniu ceny, pomimo, że w postępowaniu Zamawiający uwzględnił ww. odwołanie
ww. części i tym samym zostały uchylone postanowienia zobowiązujące wykonawców
do zastosowania stawki podatku 23% do obliczenia ceny a ponadto na mocy
ww. uwzględnienia odwołania wykonawcom został umożliwiony samodzielny podział
zadań (czynności) i kwalifikacja tychże zadań ze względu na stawki podatku VAT oraz
prawidłowe wystawienie faktur tj. poprzez zastosowanie do badania i oceny oferty
Odwołującego uchylonych postanowień SWZ;
3. art. 253 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. art. 226 ust. 1 pkt 10 oraz art. 16 i 17 Ustawy poprzez jego
niezastosowanie i zaniechanie podania jednoznacznego, zrozumiałego i wyczerpującego
uzasadnienia faktycznego i prawnego odrzucenia oferty Odwołującego, pomimo,
że podanie uzasadnienia faktycznego i prawnego odrzucenia oferty jest czynnością
obligatoryjną i stanowi warunkiem sine qua non skutecznego odrzucenia oferty;
4. art. 239 ust. 1 i 2 w zw. z art. art. 226 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 253 ust. 1 pkt 2 oraz art.
16 i 17 Ustawy poprzez wadliwy wybór oferty najkorzystniejszej tj. poprzez zaniechanie
wyboru jako najkorzystniejszej w postępowaniu oferty Odwołującego i wybór jako
najkorzystniej w postępowaniu oferty złożonej przez innego wykonawcę, mimo, że oferta
Odwołującego zawiera najkorzystniejszy bilans z oceny kryteriów ustalonych
w postępowaniu i nie zawiera błędu; została sporządzona zgodnie z przepisami prawa
podatkowego oraz zgodnie z wymogami SWZ i tym samym nie ma podstaw odrzucenia
oferty Odwołującego oraz przeszkód do wyboru oferty Odwołującego jako
najkorzystniejszej w postępowaniu.
W związku z powyższym, Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz
nakazanie Zamawiającemu:
1.
unieważnienia i uchylenie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
2.
unieważnienia i uchylenie czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
3.
ponowne przeprowadzenie czynności badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu,
4.
ponowne dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej w postępowaniu;
5.
wybór oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu.
Ponadto
Odwołujący wniósł o obciążenie kosztami postępowania odwoławczego
Zamawiającego, w tym zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów
zastępstwa przed Krajową Izbą Odwoławczą.
Odwołujący oświadczył, iż ma interes w złożeniu niniejszego odwołania, gdyż jest
Wykon
awcą ubiegającym się o udzielenie niniejszego zamówienia i ma możliwość uzyskania
przedmiotowego zamówienia, a ponadto, w razie uwzględnienia odwołania, oferta
Odwołującego będzie ofertą z najkorzystniejszą oceną zgodnie z kryteriami ustalonymi
w postępowaniu oraz ofertą niepodlegająca odrzuceniu i złożoną przez wykonawcę
spełniającego warunki udziału w postępowaniu oraz będzie ofertą najkorzystniejszą.
Odwołujący wskazał ponadto, że posiada interes we wniesieniu odwołania, gdyż
wadliwa, naruszająca zasadę uczciwej konkurencji i w konsekwencji niezgodna z Ustawą
ocena ofert złożonych w postępowaniu, a w rezultacie wybór jako najkorzystniejszej oferty
podlegającej odrzuceniu, doprowadziły bezpośrednio do narażenia Odwołującego na brak
możliwości pozyskania zamówienia i w konsekwencji szkodę w postaci utraty zysku, który
Odwołujący mógłby osiągnąć w wypadku wyboru jego oferty (uznania oferty
za najkorzystniejszą i zawarcia umowy o realizację zamówienia publicznego). W przypadku
uwzględnienia niniejszego Odwołania oferta złożona przez Odwołującego zostanie uznana
za ofertę najkorzystniejszą oraz doprowadzi do zawarcia umowy o realizację zamówienia
publicznego. Niezgodny z Ustawą wybór oferty najkorzystniejszej, uniemożliwia
Odwołującemu realizację niniejszego zamówienia, mimo że posiada on doświadczenie,
wiedzę i wszystkie inne możliwości niezbędne do wykonania przedmiotu umowy w sposób
należyty, co stanowi naruszenie zasad uczciwej konkurencji.
Zamawiający w dniu 5 października 2021 r. przekazał i opublikował informację
o wyborze oferty najkorzystniejszej wraz z informacją o odrzuceniu oferty Odwołującego.
Odwołujący podnosi, że ww. czynności są niezgodne z ustawą Prawo zamówień publicznych
i skutkują bezpodstawnym i wadliwym wyborem oferty najkorzystniejszej a nadto pozbawiają
Odwołującego wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej i w konsekwencji możliwości
zawarcia umowy.
Odwołujący w uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, że:
(…) Zamawiający uznał, że zawiera ona błędy w obliczeniu ceny. Zamawiający w opisie
przedmiotu zamówienia oraz w SWZ wskazał, że przedmiotem zamówienia jest usługa
kompleksowego sprzątania i odkażania w szpitalu i nie wymaga wykonywania żadnych
czynności pomocniczych przy pacjencie.
Informacja ta została również potwierdzona w udzielonych odpowiedziach z dnia 10.09.2021
r. (odp. nr 43), która podtrzymywała, że przedmiotem zamówienia jest usługa kompleksowa
sprzątania i odkażania, która co do zasady nie jest objęta zwolnieniem z podatku VAT.
Zamawiający w dniu 22.09.2021 r. wezwał Wykonawcę – Konsorcjum do złożenia wyjaśnień
w zakresie zastosowanej stawki VAT. Wykonawca złożył wyjaśnienie, w którym nie zostało
wskazane i udokumentowane w sposób właściwy zastosowanie zwolnienia od stawki VAT
i oferta zawiera błąd w obliczeniu ceny. Dlatego też biorąc pod uwagę zapisy art. 226 ust. 1
pkt 10 Pzp Zamawiający odrzucił ofertę Konsorcjum, ponieważ złożona oferta zawiera błędy
w obliczeniu ceny i tym samym je
st niezgodna z wymogami określonymi w SWZ oraz pozostałą
dokumentacją przetargową dotyczącą przedmiotowego postępowania.
(…).
Odwołujący podnosi, że zgodnie z art. 253 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych informacja o odrzuceniu oferty powinna
zawierać uzasadnienie faktyczne
i prawne. W ocenie Odwołującego, zawarte w informacji o odrzuceniu jego oferty
sformułowania, że Wykonawca złożył wyjaśnienie, w którym nie zostało wskazane
i udokumentowane w sposób właściwy zastosowanie zwolnienia od stawki VAT i oferta
zawiera błąd w obliczeniu ceny oraz zdanie, że: przedmiotem zamówienia jest usługa
kompleksowego sprzątania i odkażania w szpitalu i nie wymaga wykonywania żadnych
czynności pomocniczych przy pacjencie. – które to zdanie stoi w opozycji do uwzględnienia
odwołania na postanowienia SWZ, które miało miejsce przed otwarciem ofert - stanowiące
jedyne i wyłączne uzasadnienie odrzucenia oferty Odwołującego nie spełniają wymogów
przyw
ołanego przepisu Ustawy. Uzasadnienie to nie posiada cech pozwalających
zakwalifikować je jako uzasadnienie faktyczne i prawne, o którym mowa w 253 ust. 1 pkt 2
ustawy Prawo zamówień publicznych.
Odwołujący podnosi, że uzasadnienie faktyczne zawiadomienia o odrzuceniu oferty powinno
wyczerpująco obrazować, jakie przyczyny legły u podstaw decyzji Zamawiającego, tak aby
wykonawca, gdy oceny Zamawiającego nie podziela, mógł do wskazanych przez
Zamawiającego uchybień ustosunkować się, wnosząc odwołanie. Wykonawcy nie mogą
domyślać się podstaw decyzji Zamawiającego ani domniemywać zakresu stwierdzonych przez
niego nieprawidłowości. Na Zamawiającym spoczywa obowiązek szczegółowego
przytoczenia w swoim uzasadnieniu faktycznych okoliczności, które wskazują powody
unieważnienia postępowania. Zamawiający zaniechał ww. obowiązków. (podobnie
w wyrokach: wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 stycznia 2010 r.
w sprawie C-406/08 Uniplex; wyrok z dnia 17 czerwca 2015 r., KIO 1117/15; wyrok z dnia 11
maja 2015 r., KIO 885/15, z dnia 10 lipca 2014 r., KIO 1316/14, wyrok z dnia 9 września 2014
r., KIO 1745/14, z dnia 17 października 2014 r., KIO 2028/14wyrok z dnia 25 maja 2015; KIO
946/15, KIO 947/15; wyrok z dnia 20 lipca 2015 r. KIO 1429/15; wyrok z dnia 19 maja 2014 r.;
KIO 866/14; wyrok z dnia 6 marca 2017 r., KIO 351/17).
Brak należytego sporządzenia uzasadnienia faktycznego uniemożliwia prawidłową
kontrolę ww. rozstrzygnięcia (odrzucenia oferty). W przedmiotowym postępowaniu
Odwołujący nie ma dokładnej wiedzy dlaczego w ocenie Zamawiającego zastosowana przez
Odwołującego stawka podatku VAT i zwolnienie z VAT są niezgodne z przepisami prawa
podatkowego. Zamawiający, jako gospodarz postępowania nie dopełnił ciążących na nim
obowiązków i nie wykazał jednoznacznie, zrozumiale, wyczerpująco i precyzyjnie na czym
polega i czego dotyczy ww. błąd w obliczeniu ceny oferty Odwołującego oraz dlaczego stawka
VAT i zwolnienie z VAT zastosowane przez Odwołującego do obliczenia ceny są wadliwe.
Zamawi
ający poprzestał na ogólnikowych stwierdzeniach, że Odwołujący nie wyjaśnił
i nie udowodnił podstaw zastosowanego VAT-u oraz, że zamówienie jest usługą
kompleksową. Uzasadnienie to nie wyjaśnia, dlaczego sposób obliczenia ceny zastosowany
przez Odwołującego jest wadliwy a ponadto jest sprzeczne z treścią SWZ obowiązująca
w dniu składania ofert i całkowicie pomija fakt, że Zamawiający w toku postępowania uchylił
postanowienia SWZ zobowiązujące wykonawców do stosowania jednolitej stawki podatku
VAT (23% VAT
) do obliczenia ceny oraz fakt, że odpowiedź na pytanie nr 43 w żadnym miejscu
nie zobowiązuje wykonawców do traktowania usługi jako usługi kompleksowej lub jednolitej.
Odwołujący podnosi, że Zamawiający nie wskazał w ww. uzasadnieniu odrzucenia oferty,
żadnego konkretnego postanowienia SWZ, które Odwołujący naruszył przy obliczeniu ceny
ofertowej. Odwołujący podkreśla, że zawarte w uzasadnieniu odrzucenia oferty odwołanie
do odpowiedzi nr 43 nie jest przywołaniem zawartego treści SWZ nakazu zastosowania
określonej stawki podatkowej lub klasyfikacją usługi, ale interpretacją ww. odpowiedzi
dokonaną przez Zamawiającego po otwarciu ofert. Zamawiający na mocy ww. interpretacji
nadaje SWZ nową – nieistniejącą w chwili składania ofert – treść. Odwołujący zaznacza
również, że ww. nowa treść jest sprzeczna z uwzględnieniem odwołania na treść SWZ, które
miało miejsce w postępowaniu.
Odwołujący podnosi również, że Zamawiający nie wyjaśnił ze względu, na które
konkretnie przepisy prawa podatkowego uznał, że obliczenia ceny ofertowej znajdowały
zastosowanie inne stawki podatku VAT niż zastosowane przez Odwołującego.
Ponadto Zamawiający w ww. uzasadnieniu nie podał dlaczego wyjaśnienia
Odwołującego co do podstaw i przyczyn zastosowanej przez niego stawki podatku VAT
nie uchyliły wątpliwości Zamawiającego co do błędu w obliczeniu ceny w ofercie Odwołującego
i dlaczego wątpliwości te zostały rozstrzygnięte na niekorzyść Odwołującego. Odwołujący
zaznacza również, że wbrew twierdzeniom Zamawiającego, złożył dowody potwierdzające
prawidłowość i zgodność z prawem zastosowanych stawek podatku VAT oraz zwolnień
od tegoż podatku. Zamawiający ww. dowody – jak wskazuje uzasadnienie – zrównał z brakiem
złożenia dowodów i w ogóle nie podał przyczyn swojej decyzji.
Wob
ec powyższego Odwołujący podnosi, że uzasadnienie odrzucenia jego oferty jest
wadliwe, gdyż w zakresie podstaw prawnych odrzucenia nie wskazuje, żadnego przepisu
prawa podatkowego, który został naruszony. Odwołujący zaznacza, że art. 226 ust. 1 pkt 10
ustawy pzp nie stanowi samodzielnej podstawy odrzucenia oferty z powodu zastosowania
niewłaściwej stawki podatku VAT. Przepis
art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy pzp, w przypadku, gdy błąd polega na zastosowaniu
niewłaściwej stawki podatku VAT, ma zastosowanie o ile występuje w związku z określonym
przepisem prawa podatkowego -
właściwym przepisem ustawy o podatku od towarów i usług.
Zamawiający nie wskazał ani wprost tj. poprzez podanie konkretnego przepisu, ani w inny
sposób np. poprzez przytoczenie treści odpowiedniego przepisu, który przepis podatkowego
Odwołujący naruszył stosując stawkę podatku VAT i ww. zwolnienie do obliczenia ceny
ofertowej.
Odwołujący podnosi ponadto, że ww. uzasadnienie odrzucenia oferty jest wadliwe
również dlatego, że nie podaje okoliczności faktycznych, z powodu, których Zamawiający
uznał, że Odwołujący zastosował niewłaściwą stawkę podatku VAT do obliczenia ceny.
Zamawiający nie podał żadnych elementów opisu przedmiotu zamówienia, które uzasadniałby
tezę, że przedmiotem tegoż zamówienia jest jednolite i monolityczne świadczenie podlegające
opodatkowaniu jednej stawce podatku VAT. Zamawiający nie wskazał tez żadnego
postanowienia SWZ, które nakazywały stosować do obliczenia ceny ofertowej jednolitą stawkę
podatku VAT. Tym samym zaprezen
towana przez Zamawiającego w uzasadnieniu odrzucenia
teza, że do obliczenia ceny oferty znajduje stawka podatku VAT jak dla usługi kompleksowej
jest gołosłowne oraz kreuje treść SWZ co do sposobu obliczenia ceny po terminie otwarcia
ofert tj. po upływie terminu, w którym Zamawiający był uprawniony formułować treść SWZ.
Odwołujący podkreśla, że oświadczenie Zamawiającego co do kwalifikacji podatkowej
usługi tj., że zamówienie jest usługą kompleksową stoi w sprzeczności z uwzględnieniem
odwołania na postanowienia SWZ, które miało miejsce w postępowaniu oraz rzeczywistą
treścią odpowiedzi na pytanie nr 43. Odwołujący zaznacza, że przedmiotem ww. odwołania
była m.in. kwestia kompleksowości zamówienia. W przywołanym odwołaniu podniesiona
została kwestia różnorodnych czynności składających się na zamówienie oraz okoliczność,
że
do
zamówienia
znajduje
zastosowanie
Interpretacja
Ogólna
z
nr
PT1.8101.5.2017.PSG.622 Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 29 grudnia 2017 r. w sprawie
zakresu zastosowania zwolnienia od po
datku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43
ust. 1 pkt 18a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r.
poz. 1221) (…) – interpretacja w załączeniu. Zamawiający uwzględniał ww. odwołanie i tym
samy zmienił SWZ w ten sposób, że zniósł obowiązek stosowania do ww. zamówienia jednej
stawki podatku VAT i zgodnie z wnioskiem ww. odwołania wymagał kwalifikacji podatkowej ze
względu na czynność a nie na usługę jako taką. Tym samym Zamawiający uchylił
postanowienia SWZ nakazujące traktować zamówienie jako jednolitą, monolityczną usługę
kompleksową. Tymczasem, po otwarciu ofert, Zamawiający w uzasadnieniu odrzucenia oferty
Odwołującego podaje, że zamówienie ma charakter usługi kompleksowej. Podstaw do ww.
uzasadnienie Zamawiający poszukuje w odpowiedzi na pytanie nr 43. Odpowiedź ta jednak,
w pierwszym rzędzie zobowiązuje wykonawców do samodzielnego ustalenia stawki
podatkowej i brzmi: To Wykonawca wskazuje stawkę VAT w postępowaniu. Zawarte w ww.
odpowiedzi oświadczenie Zamawiającego, że zamówienie nie zawiera żadnych czynności
pomocniczych przy pacjencie nie jest informacją o tym, czy usługa jest w świetle prawa
podatkowego usługą kompleksową czy też nie. Odwołujący zaznacza również,
że Zamawiający w ww. odpowiedzi (podkreślona część) posłużył się pojęciem, które nie ma
swojej definicji legalnej. Znaczenie ww. pojęcia nie zostało wyjaśnione przez Zamawiającego.
Zamawiający nie wskazał również jak ww. pojęcie należy rozumieć w światłe ww. Interpretacji
Ogólnej, której treść powinien był przecież znać i nie wskazał, że ww. pojęciu nadaje inne
znaczenie niż wynikające z ww. Interpretacji. Wykładnia ww. pojęcia i jego znaczenia
po terminie składania ofert, w tym w szczególności interpretacja na niekorzyść wykonawcy,
jest czynnością niedozwoloną w myśl Pzp i niezgodną z Pzp.
Odwołujący podkreśla, że obowiązek Zamawiającego w zakresie sporządzania
i przekazywania uzasadnienia faktycznego i prawnego ma gwarantować ocenę prawidłowości
działań Zamawiającego i realną możliwość skorzystania ze środków ochrony prawnej.
Odwołujący podkreśla, że Zamawiający w informacji o odrzuceniu oferty Odwołującego,
nie przedstawił uzasadnienia tejże czynności w zakresie wymaganym przez przepisy ustawy
Pzp.
Zamawiający nie wskazał jakie konkretnie przepisy prawa podatkowego naruszył
Odwołujący oraz nie wskazał, które postanowienia opisu sposobu obliczenia ceny i opisu
przedmiotu zamówienia lub inne postanowienia SWZ wymagały od Odwołującego
zastosowania innyc
h stawek podatku VAT niż przez niego wybrane. Zamawiający zaniechał
również podania powodów dlaczego uznał wyjaśnienia i dowody przedstawione przez
Odwołującego za niewiarygodne i niepotwierdzające prawidłowości doboru stawek podatku
VAT w obliczeniu ceny.
Istotnym jest również, że jako powody odrzucenia zostały wskazane
okoliczności i obowiązki wykonawcy niewynikające z dokumentacji postępowania. Wobec
powyższego Odwołujący wskazuje, że Zamawiający nie wykazał, aby w sprawie istniały
jakiekolwiek podstawy
prawne i faktyczne dla odrzucenia oferty Odwołującego. Tym samym
ww. odrzucenie jest niezgodne z Prawem zamówień publicznych i jako takie wymaga
uchylenia.
Odwołujący podnosi, że złożona przez niego oferta nie zawiera błędu, który mógłby
skutkować jej odrzuceniem.
Odwołujący wskazuje, że przepisy ustawy Pzp nie zawierają definicji legalnej błędu.
Wobec powyższego, zgodnie z art. 8 ustawy Pzp błąd należy rozpatrywać jako wadę
oświadczenia woli w rozumieniu ustawy Kodeksu cywilny.
Zgodnie z 84
§ 2 k.c. można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie,
że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę
rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny). Chodzi tu o błąd co do faktu,
pole
gający na niezgodnym z rzeczywistością wyobrażeniu o istniejącym stanie rzeczy
lub o treści czynności prawnej.
Błędem w obliczeniu ceny, w rozumieniu przepisu art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp, jest
błąd co do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego.
Odwołujący podnosi, że złożona przez niego oferta nie zawiera błędu. Odwołujący
wskazuje, że obliczenie ceny ofertowej zostało przez niego dokonane po uprzedniej analizie
treści przedmiotu zamówienia i kwalifikacji podatkowej zamówienia oraz poszczególnych
czynności składających się na zamówienie zgodnie z wymogami prawa podatkowego.
Odwołujący podkreśla, że nie działał, w mylnym przekonaniu co do stanu faktycznego
dotyczącego przedmiotu zamówienia i zastosował się co do poleceń zwartych w SWZ
w zakresie
dotyczącym sposobu obliczenia ceny.
W zakresie dotyczącym stanowiska Zamawiającego zaprezentowanego w uzasadnieniu
odrzucenia oferty Odwołującego tj. stanowiska, że oferta Odwołującego zawiera błąd
w obliczeniu ceny, Odwołujący podnosi, że:
Przed
e wszystkim należy podnieść, iż zgodnie z załącznikiem nr 9 do SWZ przedmiot
zamówienia obejmuje czynności sprzątania oraz dezynfekcji z zachowaniem norm sanitarno
– epidemiologicznych wskazanych przez Zamawiającego pomieszczeń, w tym takich,
w których wykonywane są procesy medyczne służące zapewnieniu opieki zdrowotnej
pacjentom OCZ, a także transport wewnętrzny bielizny pościelowej oraz odpadów
komunalnych.
Powyższe czynności odpowiadają czynnościom określonym w art. 43 ust. 1 pkt 18
oraz 18a ustawy z
dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz.
1221), (dalej: ustawa o VAT), kwalifikowanym przez ustawodawcę podatkowego do kategorii
usług ściśle związanych z usługami opieki medycznej.
Zakres przedmiotowy obu wyżej powołanych przepisów jest tożsamy, różnią się one
wyłącznie przesłanką podmiotową. Członkowie Konsorcjum Odwołującego tj. Ars Medica sp.
z o.o. oraz Hospital Services sp. z o.o. posiadają status podmiotu leczniczego, o którym mowa
w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy
o podatku od towarów i usług, co nie wyłącza możliwości
stosowania przez niego również zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 18a ww. ustawy,
z uwagi na identyczne brzmienie wskazanych w przepisów w części, w jakiej regulują one
zakres przedmiotowy zwolnienia z VAT.
Wykładnia przedmiotu zwolnienia objętego art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku
od towarów i usług została zaprezentowana w treści Interpretacji Ogólnej wydanej przez
Ministra Rozwoju i Finansów w dniu 29 grudnia 2017 r., znak: PT1.8101.5.2017.PSG.622
w sprawie zakresu zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa
w art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U.
z 2017 r. poz. 1221), tj. zwolnienia od podatku usług w zakresie opieki medycznej, służących
profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawy towarów
i świadczenia usług ściśle z tymi usługami związanych, świadczonych na rzecz podmiotów
leczniczych na terenie ich zakładów leczniczych, w których wykonywana jest działalność
lecznicza zwalnia się od podatku VAT czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 i 18a
ustawy o VAT (dalej: Interpretacja ogólna).
Przywołana
Interpretacja
Ogólna
nr
PT1.8101.5.2017.PSG.622
podaje,
że czynnościami, do których znajduje zastosowanie art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT
są czynności takie jak: wsparcie pielęgniarek lub salowych w opiece nad pacjentami przy
wykonywaniu czynności higienicznych i pielęgnacyjnych - w tym związanych z potrzebami
fizjologicznymi pacjentów (m.in. pomoc przy ubieraniu, karmienie, przewijanie, rozdawanie
posiłków, transport pościeli i ścielenie łóżek szpitalnych, usuwanie pojemników
z wydzielinami), monitorowanie stanu pacjentów, transport pacjentów na terenie placówki
medycznej, pomoc w przygotowaniu do operacji lub zabiegu (zmiana odzieży i obuwia, oraz
inne czynności niezbędne do przeprowadzenia procedur medycznych), przygotowanie
pomieszczeń i przedmiotów niezbędnych do operacji i zabiegów medycznych (sprzątanie
i dezynfekcja pomieszczeń, sterylizacja narzędzi, stołów operacyjnych, pojemników i innych
przedmiotów, czynności związane z przygotowywaniem leków), asystowanie podczas operacji
lub zabiegu (ubieranie zespołu medycznego, podawanie sterylnych pakietów), czynności
związane z gospodarką bielizną i odzieżą szpitalną oraz pościelą (jej zmiana, transport
wewnątrzszpitalny, pranie), zapewnienie odpowiedniego wyżywienia pacjentów, czynności
związane z gospodarką odpadami szpitalnymi (ich usuwanie i transport wewnątrzszpitalny),
transport wewnątrzszpitalny przedmiotów używanych w procesie opieki medycznej (narzędzi,
materiałów i pojemników do badań, krwi i materiałów krwiopochodnych, wyników badań, łóżek,
wózków, materacy), czynności administracyjne (przyjęcie do placówki medycznej, wywiad
medyczny -
w tym pomoc w wypełnianiu kwestionariuszy, wypisanie z placówki medycznej).
Jak wyraźnie wskazano w treści Interpretacji: „W kontekście kwalifikowania usług
wykonywanych w ramach świadczenia opieki szpitalnej i medycznej, zauważyć należy,
że opieka taka stanowi pewien proces (na który składa się wiele różnych czynności
wykonywanych na terenie danej placówki) rozpoczynający się od momentu przyjęcia pacjenta
do placówki medycznej, a kończący się w momencie opuszczenia przez pacjenta tej placówki.
W ramach powyższego procesu konieczne jest wykonanie wielu czynności, z których
część może być również – i w praktyce często jest – wykonywana przez podmioty zewnętrzne.
Spośród tych czynności, te, które spełniają warunki do uznania ich za usługi ściśle związane
z usługami w zakresie opieki medycznej, służącymi profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu,
przywracaniu i poprawie zdrowia, tj. stanowią nieodzowny element działalności placówek,
świadczących taką opiekę, podlegają zwolnieniu od VAT na podstawie art. 41 ust. 1 pkt 18a
ustawy o VAT. Dla zastosowania wskazanego zwolnienia nie ma w szczególności znaczenia,
czy dana czynność jest fizycznie wykonywana w obecności konkretnego pacjenta (lecz jej
nieodzowność z punktu widzenia zapewnienia należytej opieki pacjentom)”.
Tym samym pozbawiony podstaw prawnych jest argument Zamawiającego, który jak
należy domniemywać uzasadnia fakt kwestionowania przez Niego zastosowania zwolnienia,
a sprowadzający się do stwierdzenia, iż przedmiot Zamówienia „nie wymaga wykonywania
żadnych czynności pomocniczych przy pacjencie”. Wydaje się bowiem, że Zamawiający
błędnie wiąże stosowanie zwolnienia wyłącznie z tzw. czynnościami pomocniczymi przy
pacjencie, których rozumienie ogranicza do czynności wykonywanych w obecności (wobec)
danego pacjenta. Takie rozumienie jest jednak oczywiście sprzeczne z treścią Interpretacji
ogólnej i nie znajduje w zasadzie żadnego potwierdzenia ani w obowiązujących przepisach ani
w orzecznictwie podatkowym. Źródeł tego rodzaju wykładni można się dopatrywać
co najwyżej w wyrokach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, które zostały
uchylone przez Naczelny Sąd Administracyjny wyrokami z dnia 19 grudnia 2018 r., sygn.
I FSK 2118/16 oraz z dnia 28 października 2020 r., sygn. I FSK 980/19. Wydaje się zatem,
iż Zamawiający opiera się na pewnej odosobnionej wykładni przepisów, która została
ostatecznie wyeliminowana z obrotu prawnego jako błędna prawomocnymi orzeczeniami
Naczelnego Sądu Administracyjnego, a wcześniej podważona także przez Ministra Finansów
treścią Interpretacji Ogólnej.
Interpretacja ogólna stanowi akt mający na celu zapewnienie jednolitego stosowania
przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe, zaś przepisy Ordynacji podatkowej
(dalej:
OP) wiążą z jej stosowaniem moc ochronną także dla podatników, dlatego
respektowanie wyrażonej w niej wykładni stanowi zasadniczy warunek bezpiecznego
prowadzenia działalności w przedmiocie objętym zamówieniem. Wedle art. 14b § 5a OP jeżeli
przedstawione
we wniosku stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe odpowiadają zagadnieniu
będącemu przedmiotem interpretacji ogólnej wydanej w takim samym stanie prawnym
nie wydaje się interpretacji indywidualnej. Tym niemniej Odwołujący podnosi, iż przed
wydaniem Interpr
etacji Ogólnej tj. w dniu 16 lipca 2012 r. uzyskał od Dyrektora Izby
Administracji Skarbowej w Poznaniu interpretację indywidualną (dalej: Interpretacja
indywidualna), potwierdzającą zasadność stosowania zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1
pkt 18 usta
wy o VAT w stosunku do usług, które „w zależności od konkretnego zakresu umowy
zawartej pomiędzy Spółką a danym podmiotem leczniczym” obejmują m.in. następujące
czynności:
-
czynności związane z gospodarką w zakresie bielizny i odzieży szpitalnej oraz
pro
wadzonej związanej z tym dokumentacji,
-
przeprowadzanie czynności mycia i dezynfekcji pomieszczeń szpitala np. sal
pacjentów, sal zabiegowych, bloków operacyjnych,
-
przeprowadzanie czynności dezynfekcji lub mycia używanych na terenie szpitala
przedmi
otów,
-
czynności związane z gospodarką odpadami i ich odpowiednim znakowaniem
oraz przygotowaniem raportów w tym zakresie.
Należy wziąć pod uwagę, że interpretacja indywidualna potwierdza także istnienie
po stronie Wnioskodawcy zarówno przedmiotowej jak i podmiotowej przesłanki uprawniającej
do stosowania zwolnienia z VAT. Zgodnie bowiem z treścią tej interpretacji:
„Głównym celem świadczonych przez Wnioskodawcę usług jest zatem wykonywanie
czynności służących zapewnieniu szeroko pojętej opieki medycznej nad pacjentami innych
podmiotów leczniczych”.
oraz
„Jak to również wynika z art. 13 część A ust. 2 lit b) tiret pierwsze szóstej dyrektywy,
świadczenie usług lub dostawa towarów ściśle związanych z czynnościami głównymi,
o
których mowa między innymi w ust. 1 lit. i) tego przepisu, mogą korzystać ze zwolnienia
tylko, jeśli są one konieczne do dokonywania transakcji podlegających zwolnieniu”
a następnie:
„Skoro natomiast Wnioskodawca posiada status podmiotu leczniczego w rozumieniu
ustawy o działalności leczniczej, to niewątpliwie spełniony jest także warunek podmiotowy
wskazany w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o
VAT, zgodnie z którym dla celów zwolnienia
z opodatkowania VAT dane usługi muszą być wykonywane przez podmiot leczniczy.”
I dalej:
„Tym samym należy stwierdzić iż świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz podmiotów
leczniczych usługi korzystają ze zwolnienia z opodatkowania VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt
18 ustawy o VAT.”
Z treści powołanej powyżej, otrzymanej przez członka Konsorcjum Odwołującego
i co istotne udostępnionej Zamawiającemu indywidualnej interpretacji nie wynika, aby
stosowanie zwolnien
ia było ograniczone wyłącznie do tych czynności, które są wykonywane
w obecności pacjenta lub bezpośrednio go dotyczą. Organ interpretacyjny zwraca wyłącznie
uwagę na niezbędność czynności z perspektywy zapewnienia należytej opieki pacjentowi,
a w tym kon
tekście trudno uznać, że utrzymanie odpowiedniego stanu epidemiczno-
sanitarnego pomieszczeń, w których udzielane są świadczenia zdrowotne tego celu
nie spełnia.
Pobyt pacjenta w placówce wiąże się nie tylko z zapewnieniem mu i udzieleniem mu
świadczeń zdrowotnych jako takich, ale także wiąże się z koniecznością wykonania innych
czynności, nieodzownych z punktu widzenia zapewnienia mu należytej opieki, w tym czynności
o charakterze higienicznym oraz czynności bezpośrednio związanych z zapewnieniem takiego
stanu sanitarnego pomieszczeń, wyposażenia, sprzętu i narzędzi, bielizny, który jest
odpowiedni z punktu widzenia realizowanego w placówce procesu leczniczego. Fakt,
że czynności te mogą być wykonywane przez tzw. niższy personel szpitalny oraz w ramach
outsourcingu usług w żadnym stopniu nie dyskwalifikuje ich znaczenia dla całości procesu
opieki szpitalnej. Całkowitym nieporozumieniem jest zatem utożsamianie czynności
realizowanych w tej części z usługą sprzątania. Istotą usług sprzątania jest przede wszystkim
realizacja funkcji estetycznych. Istotą usług świadczonych przez Odwołującego - niewątpliwie
profilaktyka i ochrona zdrowia i życia ludzkiego.
Do kwestii stosowania zwolnienia w stosunku do usług określanych w przetargach
w uproszczeniu jako
usługi „kompleksowego sprzątania” odniósł się również Naczelny Sąd
Administracyjny w wyroku z dnia 19 grudnia 2018 r., sygn. I FSK 2118/16 oraz w wyroku
z dnia 28 października 2020 r., sygn. I FSK 980/19, wskazując, że:
„(…)świadczenia nie podejmowane bezpośrednio w stosunku do pacjentów, jednakże
nieodzowne z punktu widzenia zapewnienia im należytej opieki, mogą być uznane za
świadczenia pomocnicze ściśle związane z usługą podstawową, jak na przykład transport
pościeli,
ścielenie
łóżek
szpitalnych,
przygotowanie,
usuwanie
pojemników
z wydzielinami, przygotowanie pomieszczeń i przedmiotów niezbędnych do operacji
i zabiegów medycznych (sprzątanie i dezynfekcja pomieszczeń, sterylizacja narzędzi, stołów
operacyjnych, pojemników i innych przedmiotów), czynności z zakresu gospodarki bielizną,
odzieżą szpitalną, czy pościelą (zmiana pościeli, transport wewnątrzszpitalny, pranie),
czynności związane z gospodarką odpadami szpitalnymi (usuwanie oraz transport
wewnątrzszpitalny), transport wewnątrzszpitalny przedmiotów używanych w procesie opieki
medycznej (narzędzi, materiałów i pojemników do badań, krwi i materiałów krwiopochodnych,
wyników badań, łóżek, wózków, materacy).
Zbliżona ocena tzw. świadczeń pomocowych została wyrażona także w treści glosy do
w
yroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 grudnia 2018 r. (I FSK 2118/16) –
zwolnienie z podatku od towarów i usług tzw. świadczeń pomocowych w szpitalu 2, autorstwa
B. B., K. L.-S. i W. M.
, opublikowanej w Przeglądzie Orzecznictwa Podatkowego, Rok XXVIII
2019, Zeszyt 2 (162), TNOiK „Dom Organizatora” Toruń, w której wskazano:
„Jakkolwiek higiena ma znaczenie nie tylko w obiektach podmiotów leczniczych,
utrzymania higieny w szpitalu nie można utożsamiać z utrzymaniem higieny w gospodarstwie
domowym.
Z uwagi na nieporównywalnie większe zagrożenia panujące w szpitalu konieczne
jest używanie profesjonalnych środków przez specjalnie przeszkolony personel pod nadzorem
personelu medycznego
– tak lekarzy jak i pielęgniarek. Specyficzne potrzeby związane
z
utrzymaniem higieny w szpitalach wynikają ze znaczącego nagromadzenia czynników
zakaźnych, które mogą uniemożliwić skuteczną terapię, a nawet spowodować u pacjentów
choroby inne niż będące przesłanką ich wcześniejszej hospitalizacji”.
Odwołujący podnosi ponadto, że prawidłowość stosowania przez niego zwolnienia
w analogicznych stanach faktycznych do objętego przedmiotem zamówienia była poddana
dwukrotnej weryfikacji organów podatkowych w toku kontroli podatkowej oraz kontroli celno-
skarbowej. W dwóch odrębnych postępowaniach, dwa różne organy podatkowe doszły
do analogicznych wniosków jak zaprezentowane powyżej.
I tak mianowicie w decyzji Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu z dnia
19 kwietnia 2018 r., Znak sprawy: 0201-IOV1.4103.181.2017
uchylającej negatywną decyzję
organu I instancji w przedmiocie oceny przesłanek stosowania zwolnienia czytamy:
„Według oceny organu kontroli skarbowej głównym celem świadczonych usług na rzecz
ww. Szpitala nie były czynności pomocnicze świadczone na rzecz szpitala, ale realizacja
zadania w zakresie sprzątania pomieszczeń SPZOZ w … – utrzymanie właściwego stanu
san
itarnego oraz wspomożenie ogólnego funkcjonowania podmiotu leczniczego (w tym
przypadku gospodarka bielizną, czy pomoc przy roznoszeniu posiłków). Zdaniem organu
odwoławczego, w kontekście przytoczonego w zaskarżonej decyzji przykładu (j.w.), wniosek
taki
jest nieuprawniony, gdyż jak wskazano wyżej przedmiotowe czynności kwalifikują
się do uznania jako pozostające w związku z opieką szpitalną nad pacjentem w celu
zachowania standardów sanitarnych zapewniających bezpieczną (skuteczną) realizację celu
zasadniczego, tj. opieki na pacjentem w trakcie leczenia i w związku z tym leczeniem”.
I dalej w podsumowaniu:
„W ocenie organu odwoławczego, analiza przedstawionego opisu zdarzeń mających miejsce
na przestrzeni 2014 roku pozwala na stwierdzenie, że Spółka HSC świadczyła usługi
pomocnicze do opieki medycznej, służącej profilaktyce, zachowaniu ratowaniu, przywracaniu
i poprawie zdrowia, a zatem odpowiadają one przedstawionej powyżej charakterystyce usług
"ściśle związanych z opieką medyczną", ukształtowanej w orzecznictwie TSUE, a także
stanowi faktycznemu przedstawionemu przez Spółkę HSC we wniosku o interpretację
indywidualną”.
oraz
„Natomiast druga przesłanka – podmiotowa, wynikająca z tego przepisu, jak stwierdzono
wyżej, jest spełniona. Niesporne jest bowiem to, że w badanym okresie (rok 2014) spółka HSC
funkcjonowała jak podmiot posiadający status podmiotu leczniczego”.
Powyższe zostało po raz kolejny potwierdzone wydanej dla Hospital Services sp. z o.o.
decyzji Naczelnika Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego we Wrocławiu z dnia 9 grudnia 2020
r., Znak sprawy: 458000-
COP.4103.5.2020.33 w sprawie podatku od towarów i usług za I, II,
III i IV kwartał 2015 r., w której zapisano:
„Wszystkie elementy, poczynając od statusu Spółki, jako podmiotu leczniczego, poprzez
zakres czynności prowadzonych, jako podmiot leczniczy w ramach ZOZ, oraz zakres usług
wykonywanych w ramach umów podpisanych w konsorcjum z Impel Cleaning sp. z o.o.,
dotyczą okoliczności zidentyfikowanych w roku 2015. Mając na uwadze opis sprawy
i powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że usługi opisane we wniosku spełniają
przesłanki zawarte w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy umożliwiające skorzystanie ze zwolnienia”.
Wobec powyższego Odwołujący podnosi, że ze względu na rodzaj czynności zlecanych
zamówieniem w sprawie znajduje zastosowanie art. 43 ust. 1 pkt 18 oraz 18a ustawy o VAT,
a tym samym w postępowaniu zasadnie zastosował zwolnienie z podatku VAT. Narzucenie
przez Zamawiającego Odwołującemu innej stawki VAT w stosunku do przedmiotu Zamówienia
prowadziłoby do sytuacji, w której musiałby on działać wbrew jednoznacznym orzeczeniom
organów podatkowych, które zapadły w stosunku do jednego z członków Konsorcjum, wbrew
jednoznacznym wyrokom Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wbrew stanowisku
organów podatkowych prezentowanemu w treści Interpretacji Ogólnej.
Zamawiający nie może wbrew treści przepisów prawa podatkowego wykluczyć
zastosowania w stosunku do usług objętych Zamówieniem zwolnienia wynikającego
z przepisów prawa podatkowego, gdyż jego stosowanie nie zależy od woli stron umowy ale
woli ustawodawcy. Co więcej, owa wola ustawodawcy nie wynika z chęci ustanowienia
preferencji dla wybranych podmiotów, ale ma wyraźne uzasadnienie w celach regulacji
podatkowej. Regulacje ust
awy o VAT w zakresie zwolnienia dla usług ochrony zdrowia oraz
usług ściśle z nimi związanych zasadniczo wynikają z przepisów art. 132 ust. 1 lit. b)-e)
dyrektywy 2006/112/WE , które zwalniają z opodatkowania VAT świadczenie w interesie
publicznym usług (dostaw) związanych z ochroną zdrowia. Niewątpliwie celem regulacji
unijnych jest zapewnienie niskich kosztów opieki zdrowotnej, co wyraźnie podkreślił Naczelny
Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 grudnia 2018 r., wydanego w sprawie o sygn.
akt I FSK 211
8/16, przywołując stosowne przepisy dyrektywy unijnej. Tym samym działania
Zamawiającego należy poczytywać jako oczywiście niezgodne z prawem.
Brak kompleksowości usługi
Nie może stanowić argumentu uzasadniającego odrzucenie oferty Odwołującego
stwi
erdzenie Zamawiającego, iż „przedmiotem zamówienia jest usługa kompleksowego
sprzątania i odkażania w szpitalu”.
W zasadzie najbardziej trafnym odniesieniem się do powyższego jest przytoczenie
powołanych wyżej wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego, sygn. I FSK 2118/16 oraz
sygn. I FSK 980/19.
We wskazanych wyrokach Sąd jednoznacznie zakwestionował takie działanie, które
poprzez nazywanie świadczenia „usługą kompleksowego sprzątania” i argument braku
powiązania z bezpośrednią opieką nad pacjentami zmierzało do podważenia stosowania
zwolnienia i jego objęcia stawką 23%, wskazując:
(…) w niniejszej sprawie Sąd pierwszej instancji oraz organy podatkowe dokonały
błędnej wykładni art. 43 ust. 1 pkt 18a u.p.t.u. uznając, że w przypadku świadczenia
szp
italnego, zwolnieniem od podatku nie mogą być objęte usługi ściśle związane z usługami
podstawowymi, takie jak (przykładowo): mycie i dezynfekcja kaczek, nocników i basenów,
wymiana bielizny pościelowej, mycie i dezynfekcja łóżek po wypisie, rozdawanie lub pomoc
przy rozdawaniu posiłków, pomoc przy transporcie i myciu narzędzi medycznych, transport
czystej i brudnej bielizny, transport odpadów, transport posiłków, ich dystrybucja, zbieranie
i transport resztek pokonsumpcyjnych, transport łóżek, czy transport materiałów biologicznych
do badań). Czynności tego rodzaju, pomimo, że same nie wchodzą w zakres opieki medycznej
(świadczeń podstawowych), to są ściśle z nimi związane, gdyż nie stanowiąc celu samego
w sobie, służą należytemu wykonywaniu opieki w stosunku do pacjentów oraz właściwemu
przygotowaniu zabiegów (działań) medycznych.
„Trzeba przy tym zauważyć, że zasadnicza kontrowersja w tej sprawie miała przyczynę
w odmiennej kwalifikacji prawnej określonych czynności wykonywanych prze Spółdzielnię,
gd
yż według organów oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wymienione powyżej
(sporne) działania związane były z utrzymaniem czystości i porządku, natomiast – ich zdaniem
– nie były bezpośrednio związane (jako pomocnicze) z pielęgnacją i opieką nad pacjentami.
Przyjąć przy tym trzeba, że kwalifikacja spornych czynności nie powinna być determinowana
zasadniczym określeniem (nazwaniem) przedmiotu umowy, który z natury rzeczy ma
charakter uogólniający”.
Przytoczone tezy Naczelnego Sądu Administracyjnego wprost mogą stanowić ocenę
działania Zamawiającego w niniejszym postępowaniu. Wynika z nich, że użycie w nazwie
usługi słowa „kompleksowe sprzątanie” w żaden sposób nie może przesądzać o kwalifikacji
podatkowej przedmiotu zamówienia.
Abstrahując od powyższego, należy wyraźnie podkreślić, że w złożonym w dniu 26 lipca
2021 r. odwołaniu Odwołujący jednoznacznie zakwestionował działania Zamawiającego
zmierzające do określenia 23% jako jednolitej stawki VAT w odniesieniu do całości przedmiotu
Zamówienia podnosząc:
„Zamawiający w sposób nieuzasadniony ograniczył sposób ustalania podatkowej
kwalifikacji usług, będących przedmiotem zamówienia (…). Zadania i czynności, opisane
w dokumentacji Postępowania, w istotnej części odpowiadają w istotnej części odpowiadają
usługom klasyfikowanym na gruncie prawa podatkowego jako podlegające zwolnieniu jako
podlegające zwolnieniu z podatku VAT usługi ściśle związane z opieką medyczną usługi ściśle
związane z opieką medyczną, z uwagi na ich umiejscowienie jako element procesu
leczniczego wykonywanego w podmiotach leczniczych. W pozostałej części, zadania
i czynności określone przez Zamawiającego, kwalifikują się do usług utrzymania związanych
z utrzymaniem porządku w budynkach i zagospodarowaniem terenów zieleni, grupowanych
w dziale 81 PKWiU 2015 r. i opodatkowanych stawką 23% VAT”.
Odwołujący zatem jasno wskazał w zarzucie odwołania, iż kwestionuje narzucenie
jednej, 23% stawki w o
dniesieniu do całości przedmiotu Zamówienia, a Zamawiający
powyższy zarzut uwzględnił, tym samym potwierdzając, że użyte przez niego nazewnictwo
usługi ma wyłącznie charakter uogólniający i nie wpływa na kwalifikację podatkową
świadczenia.
Wyjaśnienia Odwołującego złożone w toku postępowania
Nie znajduje oparcia w stanie faktycznym twierdzenie Zamawiającego, iż „Wykonawca
złożył wyjaśnienie, w którym nie zostało wskazane i udokumentowane w sposób właściwy
zastosowanie zwolnienia od stawki VAT”.
Nal
eży podnieść, że pismem z dnia 22 września 2021 r. Odwołujący został wezwany do
„złożenia wyjaśnień treści złożonej oferty w zakresie zastosowania stawki podatku VAT”.
W odpowiedzi na powyższe Odwołujący wskazał w szczególności, że:
„usługi objęte zamówieniem i realizowane w „części medycznej” mieszczą się w definicji
tzw. usług ściśle związanych z usługami opieki medycznej, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt
18 i 18a ustawy o podatku od towarów i usług. Zakres przedmiotowy wyżej powołanych
przepisów jest tożsamy, różnią się one wyłącznie przesłanką podmiotową. Podmioty
Konsorcjum, dedykowane do realizacji usług w „części medycznej” (Ars Medica sp. z o.o. oraz
Hospital Service sp. z o.o.) posiadają status podmiotów leczniczych, o którym mowa w art. 43
ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług, co nie wyłącza możliwości powoływania
się przez te podmioty na wykładnię art. 43 ust. 1 pkt 18a ww. ustawy, z uwagi na identyczne
brzmienie wskazanych w przepisów w części, w jakiej regulują one zakres przedmiotowy
zwolnienia z VAT. Wykładnia przedmiotu zwolnienia objętego art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy
o podatku
od towarów i usług została zaprezentowana w treści Interpretacji Ogólnej wydanej
przez Ministra Rozwoju i Finansów w dniu 29 grudnia 2017 r., znak:PT1.8101.5.2017.PSG.622
(dalej: Interpretacja ogólna)”.
W dalszej części Odwołujący przywołał Interpretację ogólną z zaznaczeniem tych jej
fragmentów, które wprost odnoszą się do kwestii:
(i)
przedmiotu usług objętych Interpretacją ogólną zbieżnych z zakresem Zamówienia;
(ii)
braku znaczenia dla zastosowania zwolnienia przesłanki obecności pacjenta.
Na potwierdzenie słuszności swojego stanowiska Odwołujący załączył interpretację
indywidualną uzyskaną przez Hospital Service sp. z o.o., wskazując jednocześnie, że Impel
System sp. z o.o. oraz Impel Facility Services sp. z o.o. będą świadczyć wszystkie usługi objęte
zamówieniem, a wykonywane w części administracyjnej (usługi związane z utrzymaniem
czystości oraz usługi transportu wewnętrznego).
Mając na uwadze powyższe argumenty Odwołujący wnosi jak na wstępie.
W dniu
21 października 2021 r. do postępowania odwoławczego zgłosił przystąpienie po
stronie Zamawiającego wykonawca Izan+ sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie (zwany dalej jako
„Przystępujący”) wnosząc o oddalenie odwołania.
W dniu 4 listopada 2021 r. Odwołujący złożył pismo procesowe, w którym wniósł
o oddalenie odwołania w całości.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron i Uczestnika postępowania,
na podstawie zgromadzonego w
sprawie materiału dowodowego, Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba stwierdziła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania na podstawie art. 528 ustawy Pzp.
Izba uznała, iż Odwołujący wykazał, iż posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz
może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, czym
wypełnił materialnoprawne przesłanki dopuszczalności odwołania, o których mowa w art. 505
ust. 1 ustawy Pzp.
Izba ustaliła, że Odwołujący przekazał w ustawowym terminie kopię odwołania
Zamawiającemu, co zostało potwierdzone na posiedzeniu z udziałem stron i uczestnika
postępowania.
Izba uznała za skuteczne zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego
po stronie Zama
wiającego i dopuściła wykonawcę do udziału w postępowaniu odwoławczym
w charakterze Uczestnika postępowania.
Izba ustaliła co następuje:
Przedmiotem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego np.: „Kompleksowe
świadczenie usług sprzątania i odkażania dla OCZ w Ostrzeszowie w okresie 24 miesięcy”
jest, zgodnie z Opisem Przedmiotu Zamówienia (OPZ) stanowiącym załącznik nr 9 do SWZ
m. in.
usługa utrzymania czystości i stanu sanitarno–higienicznego oraz transportu odpadów
komunalnych i medycznych
świadczona dla Ostrzeszowskiego Centrum Zdrowia Sp. z o.o.
Zakres usług obejmuje m. in.:
(1)
Kompleksowe świadczenie usług sprzątania i dezynfekcji z zachowaniem norm sanitarno
– epidemiologicznych: Bloku Operacyjnego, oddziałów szpitalnych, Zakładu Opiekuńczo
Leczniczego, oraz sprzątanie wskazanych w OPZ pomieszczeń i miejsc,
(2)
Transport wewnętrzny – Wykonawca zapewnia transport brudnej bielizny pościelowej,
transport czystej bielizny pościelowej, (3) transport odpadów komunalnych i medycznych.
W
Punkcie III OPZ Zamawiający wyraźnie zaznaczył, iż w skład usługi sprzątania nie wchodzą
czynności pomocnicze przy pacjencie.
W odpowiedzi na pytanie nr 43, Zamawiający ponownie podkreślił tą okoliczność, udzielając
odpowiedzi na pytanie wykonawcy (zdanie drugie):
(…) prosimy o wskazanie jaki procent stanowią czynności pomocnicze przy pacjencie?
Odpowiadając (zdanie drugie), że Zamówienie nie wymaga wykonywania żadnych
czynności pomocniczych przy pacjencie.
W wyniku częściowego uwzględnienia przez Zamawiającego zarzutów odwołania
z dnia 26 lipca 2021 r. sygn. akt KIO 2226/21 dotyczących zapisów SWZ, Zamawiający uznał,
(jak wskazał w piśmie procesowym), że na etapie składania ofert nie jest możliwe ograniczenie
sposobu ich formułowania, w szczególności w zakresie ustalenia wysokości stawki podatku
od towarów i usług (VAT) za poszczególne części przedmiotu zamówienia i bez sformułowania
konkretnych zakresów przedmiotu umowy w powiązaniuz odpowiednimi stawkami podatku
VAT nie sposób dokonać ich właściwej oceny.(…) Zamawiający podnosi, że na etapie
uwzględnienia odwołania od treści SWZ dopuścił możliwość w pewnym zakresie,
uzasadnionym okolicznościami faktycznymi i popartymi przepisami prawa podatkowego,
złożenia oferty, która w niewielkim zakresie może powoływać się na zwolnienie z podatku VAT.
Powyższe stanowisko Zamawiającego, znalazło również odzwierciedlenie w treści
odpowiedzi na pytanie 43, w którym na pytanie wykonawcy (zdanie pierwsze):
Czy Zamawiający potwierdza, że w przedmiotowym postępowaniu zastosowanie ma tylko
i wyłącznie stawka podatku 23% oraz że tylko taką należy uwzględnić w Formularzu
Oferty?,
Zamawiający udzielił odpowiedzi (zdanie pierwsze), że:
To Wykonawca wskazuje stawkę podatku VAT w postępowaniu.
W postępowaniu zostało złożonych 7 ofert. Jedynie Odwołujący zaoferował stawkę
podatku VAT jako ZW i 23%. Pozostali wykonawcy zaoferowali jedną stawkę podatku VAT
w wysokości 23%.
Pismem z dnia 22 września 2021 r. Zamawiający wezwał Odwołującego na podstawie
art. 223 ust. 1 w zw. z art. 266 Pzp oraz zapisu pkt XX ppkt 4 SWZ do złożenia wyjaśnień treści
oferty, w zakresie zastosowanej stawki podatku VAT. Oraz wskazanie podstaw zastosowanej
stawki podatku VAT.
Odwołujący, w odpowiedzi na ww. wezwanie, pismem z dnia 29 września 2021 r. złożył
wyjaśnienia zastosowanych stawek podatku VAT, powołując się na Interpretacje Ogólną
wydana przez Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 29 grudnia 2017 r. znak
PT1.8101.5.2017.PSG.622 oraz na Interpretację Indywidualną z dnia 16 lipca 2021 r. znak:
ILPP2/443-551/12-
2/AK wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu dla Hospital
Serwis Partner Sp. z o.o. Spółka komandytowa z siedziba we Wrocławiu.
Pismem z dnia 5 października 2021 r. Zamawiający poinformował Odwołującego
o wyborze oferty najkorzystniejszej, oraz o odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 226 ust. 1
pkt 10 Pzp, z uwagi na to, ze oferta zawiera błędy w obliczeniu ceny i tym samym jest
niezgodna z wymaganiami określonymi w SWZ oraz pozostałą dokumentacją przetargową
dotycząca przedmiotowego zamówienia. Zamawiający wskazał również, że Wykonawca złożył
wyjaśnienie, w którym nie zostało wykazane i udokumentowane w sposób właściwy
zastosowanie zwolnienia od stawki VAT i oferta zawiera błąd w obliczeniu ceny.
Izba
zważyła :
Biorąc pod uwagę zgromadzoną w sprawie dokumentację, poczynione ustalenia
faktyczne oraz orzekając w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba stwierdziła,
iż odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie Izba wskazuje, że rozpoznając zarzuty podniesione w odwołaniu ocenia
czynności podjęte przez Zamawiającego, odpowiadając na pytanie czy Zamawiający poprzez
wykonanie konkretnych czynności w postępowaniu, lub poprzez zaniechanie czynności
do których wykonania był zobowiązany na podstawie ustawy, naruszył przepisy prawa
zamówień publicznych.
W analizowanym stanie faktycznym w ocenie Izby, Zamawiający nie naruszył przepisów
prawa zamówień publicznych w zakresie wskazanym w odwołaniu.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 16 i 17 Ustawy
poprzez wadliwe odrzucenie oferty Odwołującego jako zawierającej błąd w obliczeniu ceny,
mimo, że:
a)
oferta Odwołującego została skalkulowana z zastosowaniem prawidłowych stawek
podatku VAT i nie zawiera błędu a obliczeniu ceny;
b)
do zamówienia, zgodnie z przepisami prawa podatkowego znajdują zastosowanie różne
stawki podatku VAT a nie jedna stawka podatku VAT
zarzut należy uznać za niezasadny.
Zgodnie z art. 226 ust. 10 Pzp
Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera błędy w obliczeniu
ceny lub kosztu.
Zgodnie z art. 16 Pzp
Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób:
1) zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców;
2) przejrzysty;
3) proporcjonalny.
Zgodnie z art. 17 Pzp
Zamawiający udziela zamówienia w sposób zapewniający:
1) najlepszą jakość dostaw, usług, oraz robót budowlanych, uzasadnioną charakterem
zamówienia, w ramach środków, które zamawiający może przeznaczyć na jego realizację,
oraz
2) uzyskanie najlepszych efektów zamówienia, w tym efektów społecznych, środowiskowych
oraz gospodarczych, o ile którykolwiek z tych efektów jest możliwy do uzyskania w danym
zamówieniu, w stosunku do poniesionych nakładów.
2. Zamówienia udziela się wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.
3. Czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie
zamówienia wykonują osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm.
Nie ulega wątpliwości, że obowiązkiem Zamawiającego wynikającym z art. 226 ust. 1
Pzp jest odrzucenie oferty, jeżeli zawiera ona błąd w obliczeniu ceny. Przykładem błędu
w obliczeniu
ceny będzie nieprawidłowe określenie przez wykonawcę stawki podatku VAT,
jeżeli stawka taka nie została przez Zamawiającego wskazana w treści dokumentacji
zamówienia. Do błędu w obliczeniu ceny dotyczącym stawki podatku VAT dojdzie w sytuacji,
gdy wykonawca przyjmie w ofercie stawkę nieprawidłową w okolicznościach, gdy zamawiający
nie określi w dokumentach zamówienia prawidłowej stawki podatku VAT - Wyrok SN z dnia 20
października 2011 r. sygn. akt III CZP 52/11. Stawka podatku VAT jest bowiem elementem
cenotwórczym, zatem posłużenie się przez wykonawcę choćby tylko jednym nieprawidłowo
określonym elementem kalkulacji ceny przekłada się na wystąpienie błędu w obliczeniu ceny,
bez względu na skalę lub rozmiar stwierdzonego uchybienia.
Zgodnie z zapisem w pkt III Opisu Przedmiotu Zamówienia oraz odpowiedzią na pytanie
nr 43,
Zamawiający jednoznacznie wskazał, że w skład usługi sprzątania nie wchodzą
czynności pomocnicze przy pacjencie oraz że zamówienie nie wymaga wykonywania żadnych
czynności pomocniczych przy pacjencie.
W ocenie Izby, z powyższego stanowiska jednoznacznie wynika, iż wykonawca
wybrany w przedmiotowym postępowaniu nie będzie świadczył żadnych usług pomocniczych
przy pacjencie
. Izba za niezasadną uznała argumentację Odwołującego, zgodnie z którą
z uwagi na brak w SWZ definicji legalnej „czynności pomocniczych przy pacjencie„ Odwołujący
mógł z powyższego zapisu wywieść, że chodzi wyłącznie o usługi związane z bezpośrednim
kontaktem lub dotykaniem pacjenta . Zdaniem Izby, taka interpretacja nie jest uprawniona i nie
znajduje uzasadnienia w zapisach SWZ.
Zamawiający jednoznacznie wskazał że nie będzie
żadnych czynności pomocniczych przy pacjencie, a więc określeniem tym objął zakres pełny,
nie wskazując żadnych wyjątków ani odstępstw. Zatem stanowisko Odwołujące, że wyłączenie
to rozumiał w określony sposób jest niezasadne, Zamawiający wyraził się jednoznacznie, nie
pozostawiając możliwości interpretacji. Ponadto, nie bez znaczenia jest okoliczność, iż żaden
inny wykonawca składający ofertę w postępowaniu nie dokonał interpretacji powyższego
zastrzeżenia, w taki sam sposób jak Odwołujący.
Zakres świadczonych w postępowaniu usług, które nie obejmują czynności
pomocniczych przy pacjencie, ma bezpośrednie przełożenia na stawkę podatku VAT, którą
należało uwzględnić przy obliczaniu wartości usług objętych zamówieniem oraz ceny
ofertowej.
Przedmiotem sporu między stronami jest okoliczność, czy dla usług objętych
przedmiotem zamówienia, realizowanych w okolicznościach wskazanych w dokumentacji
zamówienia, Odwołujący był uprawniony do zastosowania stawki podatku VAT ZW i 23%?
Odwołujący twierdzi, że przedmiot zamówienia obejmuje czynności sprzątania oraz
dezynfekcji z zachowaniem norm sanitarno
–epidemiologicznych wskazanych przez
Zamawiającego pomieszczeń, w tym takich, w których wykonywane są procesy medyczne
służące zapewnieniu opieki zdrowotnej pacjentom OCZ, a także transport wewnętrzny bielizny
pościelowej oraz odpadów komunalnych. Powyższe czynności odpowiadają czynnościom
określonym w art. 43 ust. 1 pkt 18 oraz 18a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od
towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221), (dalej: ustawa o VAT), kwalifikowanym przez
ustawoda
wcę podatkowego do kategorii usług ściśle związanych z usługami opieki medycznej.
Zakres przedmiotowy obu wyżej powołanych przepisów jest tożsamy, różnią się one wyłącznie
przesłanką podmiotową. Niektórzy Członkowie Konsorcjum Odwołującego posiadają status
podmiotu leczniczego, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów
i usług, co nie wyłącza możliwości stosowania przez niego również zwolnienia wynikającego
z art. 43 ust. 1 pkt 18a ww. ustawy, z uwagi na identyczne brzmienie wsk
azanych w przepisów
w części, w jakiej regulują one zakres przedmiotowy zwolnienia z VAT. Odwołujący powołuje
się również na treść Interpretacji Ogólnej wydanej przez Ministra Rozwoju i Finansów w dniu
29 grudnia 2017 r., znak: PT1.8101.5.2017.PSG.622 w sprawie zakresu zastosowania
zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221), przywołując
jej fragmenty
oraz na Interpretację Indywidualną ILPP2/443-551/12-2/AK.
Izba wskazuje jednak, na treść art. 43 ust. 17a ustawy o podatku od towarów i usług,
zgodnie z którym „Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32
i 33 lit. a,
mają zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych
z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe”.
Wobec powyższego, kwalifikacja świadczonych przez wykonawcę usług jako ściśle
związanych z usługami opieki medyczną, stanowiących usługi pomocnicze (uzupełniające)
w stosunku do opieki medycznej, uzasadniająca zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18a
ww. ustawy z
VAT jest dopuszczalna w takim tylko przypadku, gdy usługi pomocnicze
są świadczone przez tego wykonawcę wraz z usługą podstawą, tj. świadczeniem opieki
medycznej, co nie jest spełnione w przypadku przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego. Stanowisko takie znajduje również potwierdzenie w Interpretacji
Ogólnej PT1.8101.5.2017.PSG.622 (pkt 2) na którą powołują się Odwołujący.
Stanowisko analogiczne zawarte jest w Interpretacji Indywidualnej znak ILPP2/443-
551/12-2/AK, 7 (akapit 2)
, zgodnie z którym: Należy zauważyć, że powyższe zwolnienie odnosi
się do usług w zakresie opieki medycznej oraz dostawy towarów i usług ściśle z tymi usługami
związanych wykonywanych w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze
(pkt 18) oraz świadczonych na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich przedsiębiorstw,
w których wykonywana jest działalność lecznicza (pkt 1 8a). Należy również podkreślić, iż treść
cytowanych wyżej przepisów w sposób jednoznaczny wskazuje, że świadczenie usługi
podstawowej objętej zwolnieniem (tj. usługi w zakresie opieki medycznej) łącznie z usługami
związanymi i niezbędnymi do świadczenia usługi podstawowej, musi zostać dokonane przez
jeden podmiot czyli podmiot świadczący usługę podstawową.
Zakresem przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
nie zostały objęte usługi opieki medycznej (usługi podstawowe), co wskazuje na brak
możliwości zastosowania przez Odwołującego stawki podatku VAT jako ZW, a jednocześnie
potwierdza zasadność odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie art. 226 ust.1 pkt 10 Pzp
jako zawierającej błąd w obliczeniu ceny.
Działanie Odwołującego słusznie określił Zamawiający w piśmie procesowym,
wskazując, że Zamawiający we własnym zakresie świadczy jako placówka medyczna
świadczenia medyczne, a przeprowadzone postępowanie nie zmierzało do uzyskania
świadczeń w ramach tzw. usług pomocniczych. Stanowisko Odwołującego się zawarte w treści
odwołania zmierza do wykazania, że przedmiot postępowania o udzielenie zamówienia był
inny niż określony przez Zamawiającego w treści SWZ.
W związku z powyższym zarzut należy uznać za niezasadny, bowiem Odwołujący
nie był uprawniony, aby w okolicznościach dotyczących przedmiotowej usługi powołać się
na podatek VAT jako ZW.
Izba oddaliła również zarzut dotyczący naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 522
ust. 3 w zw. z 16 i 17 Ustawy poprzez niewykonanie decyzji o uwzględnieniu odwołania
na postanowienia SWZ niniejszego postępowania w zakresie dotyczącym zarzutu kwalifikacji
podatkowej zamówienia ze względu na podatek VAT i wadliwe odrzucenie oferty
Odwołującego jako zawierającej błąd w obliczeniu ceny, pomimo, że w postępowaniu
Zamawiający uwzględnił ww. odwołanie ww. części i tym samym zostały uchylone
postanowienia zobowiązujące wykonawców do zastosowania stawki podatku 23%
do obliczenia ceny a ponadto na mocy ww. uwzględnienia odwołania wykonawcom został
umożliwiony samodzielny podział zadań (czynności) i kwalifikacja tychże zadań ze względu
na stawki podatku VAT oraz prawidłowe wystawienie faktur tj. poprzez zastosowanie
do badania i oceny oferty Odwołującego uchylonych postanowień SWZ, uznając go za
niezasadny.
Izba podkreśla, iż z treści dokumentacji zamówienia wynika, że Zamawiający (stosownie
do zakresu
zarzutów uwzględnionych w odwołaniu z dnia 26 lipca 2021 r.) odstąpił
od narzucania wykonawcom stawki podatku Vat, pozostawiając w tym zakresie decyzję
wykonawcom.
W treści odpowiedzi na pytanie nr 43, Zamawiający wskazał, że To Wykonawca
wskazuje stawkę VAT w postępowaniu. Ponadto, decyzja Zamawiającego o odrzuceniu oferty
Odwołującego była następstwem okoliczności, w których Odwołujący nie wykazał i nie
udokumentował uprawnienia do zastosowania zwolnienie z podatku VAT.
Izba za zasadny
uznała zarzut dotyczący naruszenia art. 253 ust. 1 pkt 2 Pzp
w zw. z art. art. 226 ust. 1 pkt 10 oraz art. 16 i 17 Ustawy poprzez jego niezastosowanie
i zaniechanie podania jednoznacznego, zrozumiałego i wyczerpującego uzasadnienia
faktycznego i prawnego odrzucenia oferty Odwołującego, pomimo, że podanie uzasadnienia
fa
ktycznego i prawnego odrzucenia oferty jest czynnością obligatoryjną i stanowi warunkiem
sine qua non skutecznego odrzucenia oferty.
Zgodnie z art. 253 ust. Pkt 2 Pzp
Niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty
zamawiający informuje równocześnie wykonawców, którzy złożyli oferty, o wykonawcach,
których oferty zostały odrzucone - podając uzasadnienie faktyczne i prawne.
Podkreślenia jednak wymaga, iż Zamawiający nie zaniechał przedstawienia
uzasadnienia faktycznego i prawnego odrzucenia oferty Odw
ołującego, lecz jego treść
w zakresie uzasadnienia faktycznego była bardzo ogólna. W zakresie ww. zarzutu Izba
podziela argumentacj
ę Odwołującego, zawartą w odwołaniu, co do konieczności
przedstawienia wykonawcy jednoznacznych
, zrozumiałych i wyczerpujących przesłanek
uzasadniających odrzucenie oferty.
Nie można jednak pominąć okoliczności, że pomimo ogólnego charakteru uzasadnienia
odrzucenia oferty, Odwołujący był w stanie sformułować konkretne zarzuty wobec czynności
Zamawiającego, przedstawić ich uzasadnienie oraz poprzeć swoje stanowisko dowodami.
Jednakże, pomimo tego, że Izba podzieliła stanowisko Odwołującego w zakresie
ogólnego charakteru uzasadnienia faktycznego odrzucenia oferty, odwołanie w zakresie ww.
zarzutu nie m
ogło zostać uwzględnione, z uwagi na brak jego wpływu na wynik postępowania,
ponieważ oferta Odwołującego zasadnie została odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt
10 Pzp. Przedstawienie przez Zamawiającego ponownego uzasadnienia faktycznego
i prawnego,
wyjaśniającego precyzyjnie stanowisko Zamawiającego, nie „uzdrowiłoby” oferty
Odwołującego, prowadząc do stanu, w którym błędu w obliczeniu ceny nie będzie.
Zatem zgodnie z art. 554 ust.1 pkt 1 Pzp
Izba uwzględnia odwołanie w całości
lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć
istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, konkursu lub systemu
kwalifikowania wykonawców.
W powyższych okolicznościach nie potwierdził się również zarzut naruszenia art. 239
ust. 1 i 2 w zw. z art. art. 226 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 253 ust. 1 pkt 2 oraz art. 16 i 17 Ustawy
poprzez wadliwy wybór oferty najkorzystniejszej tj. poprzez zaniechanie wyboru jako
najkorzystniejszej w postępowaniu oferty Odwołującego i wybór jako najkorzystniej
w postępowaniu oferty złożonej przez innego wykonawcę, mimo, że oferta Odwołującego
zawiera najkorzystniejszy bilans z oceny kryteriów ustalonych w postępowaniu i nie zawiera
błędu, została sporządzona zgodnie z przepisami prawa podatkowego oraz zgodnie
z wymogami SWZ i tym samym nie ma podstaw odrzucenia oferty Odwołującego oraz
przeszkód do wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu.
Dokumentacja postępowania wykazała, że Zamawiający dokonał wyboru oferty
najkorzystniejszej w
sposób zgodny w wymaganiami i przepisami Prawa zamówień
publicznych.
Wobec powyższego należało orzec jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 557 oraz
art. 574 ustawy z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy
§ 5 pkt 1 oraz § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 2020
r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 3624/21 z dnia 2022-01-10
- Sygn. akt KIO 3659/21 z dnia 2021-12-30
- Sygn. akt KIO 3555/21 z dnia 2021-12-20
- Sygn. akt KIO 3522/21 z dnia 2021-12-16
- Sygn. akt KIO 3499/21 z dnia 2021-12-13
