rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2021-02-16
rok: 2021
data dokumentu: 2021-02-16
rok: 2021
sygnatury akt.:
KIO 228/21
KIO 228/21
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 lutego 2021
r., w Warszawie, odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 19 stycznia 2021 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Impel System Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu, Impel
Facility Services Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu,
Hospital Service „Company” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka
komandytowa z siedzibą we Wrocławiu, ARS Medica Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla w Krakowie
przy udziale:
A.
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Naprzód Hospital
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Łodzi, Vendi Cleaning
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Łodzi, Naprzód Service
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Łodzi, zgłaszających
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego
B. wykonawcy Food Investment
Spółka akcyjna z siedzibą w Gdyni, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
r., w Warszawie, odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 19 stycznia 2021 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Impel System Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu, Impel
Facility Services Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu,
Hospital Service „Company” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka
komandytowa z siedzibą we Wrocławiu, ARS Medica Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla w Krakowie
przy udziale:
A.
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Naprzód Hospital
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Łodzi, Vendi Cleaning
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Łodzi, Naprzód Service
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Łodzi, zgłaszających
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego
B. wykonawcy Food Investment
Spółka akcyjna z siedzibą w Gdyni, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje Szpitalowi Specjalistycznemu im. J. Dietla
w Krakowie
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz powtórzenie
czynności badania i oceny ofert, w tym ponowne wezwanie wykonawcy Food
Investment Spółka akcyjna do wyjaśnienia treści oferty zgodnie z wymaganiami art. 90
ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych,
2.
kosztami postępowania obciąża Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla w Krakowie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Impel System Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością, Impel Facility Services Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, Hospital Service „Company” Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością spółka komandytowa, ARS Medica Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Szpitala Specjalistycznego im. J. Dietla w Krakowie na rzecz
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Impel System
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Impel Facility Services Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością, Hospital Service „Company” Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa, ARS Medica Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 19 383 zł 36 gr (słownie: dziewiętnaście
tysięcy trzysta osiemdziesiąt trzy złote trzydzieści sześć groszy) stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu i wynagrodzenia
oraz dojazdu
pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019 ze zm.) w związku z art. 92 ust. 2 ustawy z dnia
11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo zamówień publicznych (Dz.U
z 2019 r. poz. 2020) na niniejszy wyrok
– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia –
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 228/21
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla w Krakowie prowadzi postępowanie
o udz
ielenie zamówienia publicznego na „usługę sprzątania i dezynfekcji w Szpitalu
Specjalistycznym im. J. Dietla w Krakowie
” na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 z późn. zm.), w trybie przetargu
nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 28 września 2020 r. w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej pod numerem 2020/S 188-454131. Wartość zamówienia jest
większa niż kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
I Stanowisko Odwołującego
Odwołujący – wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielnie zamówienia: Impel System Sp.
z o.o., Impel Facility Services Sp. z o.o., Hospital Service „Company” Sp. z o. o. sp.
komandytowa i ARS Medica Sp. z o. o.
wniósł odwołanie zarzucając Zamawiającemu
naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez naruszenie zasad
zachowania uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców,
2. art. 89 ust. 1 pkt
3 i 4 ustawy Prawo zamówień publicznych w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie odrzucenia oferty uznanej za
najkorzystniejszą, złożonej przez wykonawcę Food Investment S.A., zwanego dalej
„Przystępującym”, z uwagi na okoliczność, że zawiera rażąco niską cenę oraz jej złożenie
stanowi czyn nieuczciwej konkurencji oraz z uwagi na okoliczność, że wyjaśnienia złożone
przez
tego wykonawcę są wyjaśnieniami lakonicznymi, ogólnikowymi, niejednoznacznymi
oraz niepopartymi dowodami,
3. art. 89 ust. 1 pkt 3 i
4 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty
Przystępującego z uwagi na fakt, że zawiera rażąco niską cenę oraz jej
złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji,
4. art. 91 ust.
1 w związku z art. 90 ust. 1-4 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
wadliwy
wybór oferty najkorzystniejszej.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
1.
uchylenia czynności wyboru oferty Przystępującego,
2.
odrzucenia oferty złożonej przez Przystępującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4
w zw. z art. 90 ust. 3 us
tawy Prawo zamówień publicznych,
3.
odrzucenia oferty złożonej przez Przystępującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4
us
tawy Prawo zamówień publicznych,
4.
dokonania ponownej oceny ofert i wybór najkorzystniejszej oferty spośród ofert ważnych.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że w postępowaniu zostały złożone trzy
oferty
: Przystępującego z ceną 3.047.845,61 zł, wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielnie zamówienia Naprzód Service Sp. z o. o., Vendi Cleaning Sp. z o.o. i Naprzód
Hospital Sp. z o. o. z ceną 8.073. 602,24 zł oraz Odwołującego z ceną 7.884.522,65 zł.
O
ferta Odwołującego i oferta Naprzód Service Sp. z o. o., Vendi Cleaning Sp. z o.o.
i Naprzód Hospital Sp. z o. o. mają bardzo zbliżoną cenę, natomiast oferta wybrana wyróżnia
się w sposób istotny (tj. powyżej 30%).
W związku z tym 19 listopada 2020 r. Zamawiający wezwał Przystępującego, w trybie art. 90
ust. 1 ustawy P
rawo zamówień publicznych, do złożenia wyjaśnień dotyczących ceny
ofertowej
. Treść udzielonych wyjaśnień została objęta tajemnicą przedsiębiorstwa i dopiero
11 stycznia 2021 r. odtajniona i udostępniona Odwołującemu.
Odwołujący podniósł, że wyjaśnienia Przystępującego są ogólnikowe i nie zostały poparte
formalnymi dowodami, dlatego oferta
Przystępującego powinna zostać odrzucona na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy Prawo zamówień publicznych w związku z art. 90 ust. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zgodnie z art. 90 ust. 1a pkt 1
ustawy Prawo zamówień publicznych, w związku
z
okolicznością, iż cena całkowita oferty złożonej przez Przystępującego była niższa o co
najmniej 30% od wartości średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, w celu
ustalenia, czy oferta zawiera rażąco niskie ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia,
Zamawiający wezwał go do złożenia stosownych wyjaśnień w tym zakresie. Przystępujący
złożył jedynie lakoniczne wyjaśnienia oświadczając, że: 1) cena oferty skalkulowana została
z należytą starannością, z uwzględnieniem wszystkich czynników mających wpływ na
wysokość zaoferowanej ceny; 2) jest firmą z wieloletnim stażem posiadającą ogólnopolski
kontrakt na dostawy chemii; korzysta
z atrakcyjnych rabatów; 3) posiada część sprzętu, który
jest zamortyzowany; 4)
skalkulował cenę ofertową na bazie doświadczenia z podobnych
obiektów, jak też wymienił powszechnie znane koszty: koszty pracownicze, chemię,
sprzęt/amortyzację, pozostałe koszty, zysk i przyporządkował do tych kosztów zbiorcze
koszty miesięczne. Wykonawca ten w zakresie oświadczenia o uzyskanych rabatach
poprzestał na własnym oświadczeniu, a wysokość ww. rabatów nie została wykazana za
pomocą dowodów. Tak samo (zbiorczo, ogólnikowo i bez dowodów) Przystępujący wyjaśnił
koszty sprzętu – amortyzacji oraz pozostałe koszty wykonania zamówienia. Wobec
pow
yższego nie przedstawił, nie wyjaśnił i nie udowodnił okoliczności, które potwierdzają, że
zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska. Przystępujący nie odniósł się do
wezwania Zamawiającego, w tym w szczególności do: oszczędności metody wykonania
zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków
wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy,
kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od
minimalnego w
ynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na
podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za
pracę; pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; wynikających
z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym, obowiązujących
w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; wynikających z przepisów prawa ochrony
środowiska. Ponadto nie złożył żadnych dowodów świadczących o prawidłowości
przeprowadzonej kalkulacji.
W ocenie Odwołującego wyjaśnienia te nie usuwają wątpliwości, o których mowa w art. 90
ustawy Prawo zamówień publicznych, zgodnie z którym to na wykonawcy spoczywa
obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Wykonawca wezwany do
złożenia wyjaśnień w zakresie ceny swojej oferty zobowiązany jest do złożenia wyjaśnień
szczegółowych, odpowiednio umotywowanych, przekonujących, że cena złożonej przez
niego oferty nie jest rażąco niska. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem orzecznictwa
złożenie wyjaśnień, które nie rozpraszają wątpliwości zamawiającego co do rynkowego
charakteru ceny oferty
zrównane jest w skutkach z niezłożeniem wyjaśnień i powoduje
odrzucenie oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych.
Z
godnie z obowiązującym poglądem orzecznictwa i doktryny zamawiający dokonuje
czynności oceny zaoferowanej przez wykonawcę ceny w oparciu o dostępne mu informacje,
które uzyskuje w wyniku przedstawienia przez wezwanego wykonawcę wyjaśnień – temu
służy procedura wyjaśnienia opisana w art. 90 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Wykonawca winien podać zamawiającemu wszystkie informacje dotyczące kalkulacji
zaoferowanej ceny, w tym informacje dotyczące sposobu kalkulacji, uwarunkowań, w jakich
dokonywał kalkulacji, szczególnych przesłanek warunkujących przyjęty sposób kalkulacji
oraz innych istotnych elementów mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny, jak
korzystne upusty, sprzyjające w oparciu o konkretne informacje warunki finansowe,
uzys
kane specjalne oferty, a dowodzące możliwości zaoferowania ceny obniżonej
w stosunku do wartości zamówienia. Wyjaśnienia wykonawcy stanowiące informacje
w zakresie ceny powinny umożliwić zamawiającemu podjęcie decyzji co do przyjęcia bądź
odrzucenia ofer
ty. Zamawiający informacje dotyczące indywidualnych elementów kalkulacji
danej ceny i
okoliczności, które wpływają na daną kalkulację, uzyskuje od danego
w
ykonawcy w wyniku wezwania do złożenia wyjaśnień w określonym przez zamawiającego
terminie. Tym samym
wykonawca składający wyjaśnienia zamawiającemu winien wskazać
wszystkie okoliczności, które stanowiły podstawę dokonanej wyceny. Wyjaśnienia winny być
jasne, konkretne i spójne oraz adekwatne do przedmiotu zamówienia, uwzględniać jego
z
ałożenia oraz specyfikę właściwą np. dla danej branży. Ponadto winny wskazywać
okoliczności i podstawę obniżenia przez wykonawcę ceny w stosunku do przedmiotu
zamówienia. W przypadku, gdy złożone wyjaśnienia cenowe są zbyt niekonkretne,
lakoniczne i generalnie nie wykazują możliwości zaoferowania przez danego wykonawcę
ceny tak niskiej,
to oferta takiego wykonawcy powinna zostać odrzucona. W wyroku Sądu
Okręgowego w Warszawie z 30 lipca 2014 r., sygn. akt XXIII Ga 1293/14 pokreślono
znaczenie staranności wykonawcy w składaniu wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ustawy
Prawo zamówień publicznych, a także wskazano na konieczność uznania, że cena ofertowa
jest ceną rażąco niską, w przypadku braku przedstawienia przez wykonawcę takich
wyjaśnień, które wykażą że oferowana cena rażąco niską nie jest.
T
o wykonawca powinien wykazać zamawiającemu, że cena jego oferty lub cena istotnej
części składowej oferty nie jest rażąco niska i musi wykazać to na etapie postępowania
o udzielenie zamówienia.
Stosowana powszechnie w dokumentach teg
o typu beletrystyka polegająca na mnożeniu
ogólników o wielkim doświadczeniu i wiedzy wykonawcy, jego znakomitej organizacji,
optymalizacji kosztów, wdrożeniu niezwykle nowoczesnych i energooszczędnych technologii,
posiadaniu wykwalifikowanej acz taniej kadry, korzystnych warunkach finansowych
pozyskanych od dostawców, położeniu siedziby etc... nic nie wnosi do sprawy i nie niesie
informacji o żadnych możliwych do uchwycenia wartościach ekonomicznych. Jako taka,
informacja ta może być traktowana jedynie jako dopełnienie i tło dla bardziej konkretnych
i wymiernych danych podawanych w ramach wyjaśnień, a nie jako ich podstawa czy
zasadnicza treść. Informacje podawane w wyjaśnieniach powinny być więc konkretne, tak,
aby możliwe było ich przełożenie na uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne, a także
możliwa była ich weryfikacja oraz ocena wiarygodności.
W
sytuacji, gdy wykonawca powołuje się na właściwe tylko jemu okoliczności powodujące
możliwość znacznego obniżenia ceny oferty (np. upusty dedykowane tylko temu wykonawcy,
szczególne oferty, jakie uzyskał odnośnie świadczonych usług, posiadanego potencjału
k
adrowego lub sprzętowego etc.) i możliwe jest wsparcie tej argumentacji dowodem, to
wówczas taki dowód powinien być złożony zamawiającemu, aby uczynić wyjaśnienia
przekonującymi dla zamawiającego, a jednocześnie pełnymi. O tym, czy dany dowód jest
możliwy do uzyskania decyduje charakter okoliczności powoływanych przez wykonawcę.
Jeżeli są one obiektywnie możliwe do stwierdzenia w postaci zaświadczeń, oświadczeń,
ofert, umów, dokumentów księgowych (faktur) i innych informacji wytworzonych przez
podmioty niezależne od wykonawcy, wówczas taki dokument będzie miał walor dowodowy
wykraczający poza samą treść wyjaśnień wykonawcy (np. zaświadczenie o zwolnieniu
podmi
otowym, uzyskanych upustach od dostawców, i inne wpływające na cenę). To
wykonawca został zobowiązany do wykazania, że oferowana przez niego cena nie jest
rażąco niska, tym samym załączenie dowodów do składanych wyjaśnień odnośnie
okoliczności, które nie są zależne od wykonawcy, a które udało mu się pozyskać
(wynegocjować, ustalić, wypracować w kontaktach gospodarczych i innych formach etc.) na
potrzeby wyceny danego zamówienia jest w zasadzie niezbędne i konieczne, aby owo
wykazanie realności zaoferowanej ceny było rzeczywiste. To wykonawca musi wykazać
rzeczywistość i realność zaoferowanej ceny w postępowaniu.
Przystępujący nie wykazał przyczyn uzasadniających realność obniżenia ceny. Bardzo
ogólna informacja, iż zatrudnia określony zespół osobowy, posiada własny zamortyzowany
sprzęt oraz bazę dostawców, od których nabywa chemię po obniżonych cenach, w żaden
sposób nie wyjaśnia i nie wskazuje, jakie ma to przełożenie dla zaoferowania tak niskiej ceny
w stosunku do przedmiotu zamówienia. Powyższa argumentacja nie może być również
uznana za
uzasadnienie dla zastosowania oszczędnej metody czy szczególnych rozwiązań
technicznych, bowiem jest to działanie typowe, standardowe, stosowane przez
przedsiębiorców. Argumentacja co do działań typowych nie może stanowić wyjaśnienia
w zakresie obniżania ceny w stosunku do stałych, typowych cen czy kosztów. Argumentacja
ta może jedynie wskazywać dlaczego i o ile ceny te nie zostały podniesione. Przystępujący
w wyjaśnieniach nie wykazał, że zidentyfikował i ustalił (wycenił) wszystkie koszty wykonania
zamówienia wynikające z potrzeb Zamawiającego opisanych w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia oraz ryzyk kontraktowych stanowiących konsekwencję wzoru umowy
przedstawionego przez Zamawiającego. Koszty miesięczne wykonania usługi wyodrębnione
przez Przystępującego zostały opisane ogólnikowo i w sposób zbiorczy, co nie pozwala na
ich weryfikację względem wymogów opisanych w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Tym samym wyjaśnienia te nie spełniają wymogów, o których mowa w art. 90
ustawy Prawo zamówień publicznych, i jako takie powinny zostać ocenione jako
niewystarczające i skutkujące odrzuceniem oferty.
Oferta
Przystępującego powinna zostać odrzucona na podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 3
i 4 ustawy Prawo zamówień publicznych.
W
opisie przedmiotu zamówienia Zamawiający przewidział następujące czynności, które
winny zostać uwzględnione w cenie oferty:
1. obsady stanowiskowej zatrudnion
ej na umowy o pracę, zgodnie z punktem 12 i 15
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, załącznikiem nr 11 § 1 pkt 4, załącznikiem nr
16,
załącznikiem nr 2, zmienionym na etapie odpowiedzi na pytania nr 2 z 9 listopada 2020 r.
„formularz cenowy wraz ze szczegółowym opisem przedmiotu zamówienia, wiersz 1: łączna
ilość roboczogodzin 67.538) w następującym zakresie: 1) Blok Operacyjny 07:00-19:00 (5
dni w tygodniu zgodnie z zaplanowanym grafikiem pracy), 09:00-17:00 (5 dni w tygodniu
zgodnie z zaplanowanym grafikiem pracy), 19:00-05:00 (5 dni w tygodniu zgodnie
z zaplanowanym grafikiem pracy)
sprzątająca/pomoc personelowi medycznemu wg
załącznika nr 5 do umowy – wykaz innych czynności wchodzących w zakres zamówienia,
2)
Oddział Ortopedii 7:00-19:00 – sprzątająca/pomoc personelowi (7 dni w tygodniu zgodnie
z zaplanowanym grafikiem pracy), 7:00-15:00
– kuchenkowa/sprzątająca/pomoc personelowi
(7 dni w tygodniu zgodnie z zaplanowanym grafikiem pracy), 7:00-15:00
–
sprzątająca/pomoc personelowi (5 dni w tygodniu) wg załącznika nr 5 do umowy – wykaz
innych czynności wchodzących w zakres zamówienia, 3) II Oddział Chorób Wewnętrznych
i Gastroenterologii 06:30-
14:30 (8 godzin) sprzątająca/pomoc personelowi (7 dni w tygodniu
zgodnie z zaplanowanym grafikiem pracy), 14:30-
21:00 (6,5 godziny) sprzątająca/pomoc
personelowi (7 dni w tygodniu zgodnie z zaplanowanym grafikiem pracy), 07:00-15:00 (8
godzin) sprzątająca/pomoc personelowi (5 dni w tygodniu zgodnie z zaplanowanym
grafikiem pracy), 14:30-18:30 (4 godziny
) sprzątająca/pomoc personelowi (5 dni w tygodniu
zgodnie z zaplanowanym grafikiem pracy), 21:00-7:
00 (10 godzin) sprzątająca/pomoc
personelowi (7 dni w tygodniu zgodnie z zaplanowanym grafikiem pracy). Prace
wykonywane w nagłych potrzebach w nocy w zakresie sprzątania na pozostałych oddziałach
szpitala przy ul. Skarbowej 1 według wskazań osoby koordynującej oraz według załączników
nr 2 do umowy
– instrukcja utrzymania czystości plan higieny i nr 5 do umowy – wykaz
innych czynności ... W ramach swoich obowiązków osoba ta byłaby także zobowiązana do
wyk
onywania zamgławiań pomieszczeń, tzw. „granatów”, które zapewni Zamawiający,
4) o
soba nadzorująca od 7.00 do 15.00 (pon.-pt., 5 dni w tygodniu) oraz w niedzielę i święta
„pod telefonem” – wprowadzanie nowych pracowników na stanowisko pracy, przydzielanie
pracy, nadzorowanie ekipy sprzątającej, przygotowywanie planów grafików pracy, zgodnie
z umową oraz liczbą zaplanowanych roboczogodzin, przygotowywanie grafików wykonania
usługi. Ww. obsada stanowi 16,76 etatu, i stanowi średniomiesięczny koszt miesięczny netto
71.602,00
zł.
Ponadto Zamawiający będzie zlecał dodatkowe usługi w ilości 18.880 roboczogodzin poza
miejscami wymienionymi w załączniku nr 3 do umowy (wykaz pomieszczeń) zgodnie
z zakresem określonym w załącznikach: nr 2 do umowy – Instrukcja utrzymania czystości
i dezynfekcji powierz
chni szpitalnych”, plan higieny „Instrukcja utrzymania czystości
i dezynfekcji powierzchni szpitalnych”, zał. nr 5 do umowy – wykaz innych czynności
związanych z przedmiotem zamówienia. Koszt dodatkowych godzin wynika ze stawki
z formularza ofertowego i
wynosi średniomiesięcznie netto 69.187,00 zł.
Wykonawca musi wydzielić sprzęt do mycia i dezynfekcji i przyporządkować na blok
operacyjny, o
ddziały, kuchenki oddziałowe (czysta, brudna) i inne komórki administracyjno-
-organizacyjne
oddziału (załączniku nr 11 § 2 pkt 4) i zakupić go zgodnie z wymogami
Zamawiającego (pkt 13.2.c tiret 3 /załącznik nr 9): wózek – system kuwetowy, ścierki
jednorazowego użytku (lub jednego kontaktu), mop jednego kontaktu do obsługi bloku
operacyjnego (mycie 2 x dziennie na powierzchni 1.917,70), kontener do transportu
odpadów – 1 szt. dla każdego oddziału, wózek do transportu brudnej bielizny – 1 szt. dla
każdego oddziału, wózek do transportu czystej bielizny – 1 szt. dla każdego oddziału,
maszyna szoruj
ąco-zbierająca akumulatorowa – 1 szt. dla każdego oddziału i bloku
Operacyjnego, polerka
– 2 szt., odkurzacz sucho- mokro – 2 szt., parownica – 2 szt.
Zamawiający wymaga też zapewnienia w okresie od października do kwietnia każdego roku
maty chłonnej o wymiarach 140 cm x 100 cm (+/- 5 cm), która będzie rozłożona przed
wyjściem z windy do przewozu osób w Oddziale Ortopedii. Mata ta będzie czyszczona co
najmniej 2 x w miesiącu w okresie zimowo-wiosennym, oraz 1 x w miesiącu w pozostałym
czasie, co również zapewni wykonawca na koszt własny (załącznik nr 11 § 1 pkt 12).
P
onadto sprzęt nie wymieniony literalnie w specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
jednak
niezbędny do prawidłowej realizacji przedmiotu umowy, taki jak: mopy na pozostałe
powierzchnie (mycie 2 x dziennie na powierzchni 1.917,70m
2
),
urządzenie do dezynfekcji
fumigacyjnej (w
ykonawca ma obowiązek wykonać usługę dezynfekcji fumigacyjnej, sprzęt
drobny (szczotki, zmiotki, kije teleskopowe, inne). Koszt zakupu
powyższych wynosi
92.183,81
zł, co daje średnią wartość miesięczną netto 3.840,99 zł.
Zgodnie z
załącznikiem nr 11 § 1 pkt 11 wykonawca gwarantuje dostarczenie i uzupełnianie
wg potrzeb odpowiednich worków foliowych na odpady komunalne, oraz worków foliowych
i papierowych na odpady medyczne, bieliznę brudną. Zgodnie z informacjami wskazanymi
w załączniku nr 2 do umowy Zamawiający posiada dla oddziału ortopedii i bloku
operacyjnego: 50
szt. koszy na śmieci komunalne i 21 szt. koszy na odpady medyczne, a na
I
I oddziale Chorób Wewnętrznych i Gastroenterologii: 36 szt. koszy na śmieci komunalne,
6 szt. koszy na bieliznę, 7 szt. koszy na odpady medyczne.
Zamawiający wymaga też, aby w pomieszczeniach, w których znajdują się stanowiska do
mycia i/lub dezynfekcji rąk oraz w sanitariatach użytkowanych przez personel i sanitariatach
ogólnie dostępnych (w tym wszystkie sale chorych) stale znajdowały się takie środki jak:
środki do mycia rąk, ręczniki papierowe i papier toaletowy, zgodnie z wyszczególnieniem.
Zamawiający posiada dla oddziału Ortopedii i Bloku Operacyjnego 33 szt. dozowników na
mydło z bezdotykowym systemem dozowania, 17 szt. dozowników na środek dezynfekcyjny
z bezdotykowym systemem dozowania,
23 szt. dozowników na ręczniki jednorazowe
z bezdotykowym systemem dozowania,
6 szt. dozowników na ręczniki jednorazowe, 11 szt.
dozowników na papier toaletowy oraz w II Oddziale Chorób Wewnętrznych
i Gastroenterologii 33 szt. dozowników na mydło z bezdotykowym systemem dozowania, 26
szt. dozowników na środek dezynfekcyjny z bezdotykowym systemem dozowania, 32 szt.
dozownik
ów (pojemniki) na ręczniki jednorazowe typu ZZ, 10 szt. dozowników na papier
toaletowy w roli.
Wykonawca ma w obowiązku wyposażenie na własny koszt pracowników w odzież roboczą,
ochronną, obuwie, identyfikatory i środki ochrony osobistej np. rękawice, gogle, fartuchy
jednorazowego użytku, maski, okulary, przyłbice itp. Wykonawca jest zobowiązany zapewnić
jednolity sposób umundurowania umożliwiający identyfikację pracowników (nazwa firmy, imię
i nazwisko p
racownika) (załącznik nr 11 § 2 pkt 15.3).
Wykonawca
zadał pytania: Zamawiający wymaga, by wykonawca wyposażał swoich
pracown
ików w środki ochrony osobistej. W związku z tym, iż obecne postępowanie nie
obejmuje usługi na oddziałach covidowych prosimy o potwierdzenie, iż wykonawca
zabezpiecza swoich pracownik
ów w standardowe środki ochrony osobistej, z wyłączeniem
tych, które są konieczne do ochrony przed SarsCo V2.
Zamawiający nie odpowiedział na powyższe, pozostawiając tym samy koszt związany z ww.
środkami ochrony osobistej po stronie wykonawcy. Zagrożenie, jakie stanowi potencjalny
kontakt w wirusem SarsCoV2 na terenie placówki Zamawiającego, u którego występują
pacjenci zarażeni wirusem SarsCoV2, obliguje Wykonawcę do skalkulowania środków na
pełną, zgodną z zasadami bezpieczeństwa, kompleksową ochronę pracowników.
Jednorazowy koszt pełnego kompletu środków ochrony osobistej dla pracownika
wykonującego pracę na oddziałach z pacjentami zarażonymi wirusem SarsCoV2 wynosi
70,89 netto. Dla zachowania epidemiologicznych zasad bezpieczeństwa, bhp oraz przepisów
k
odeksu pracy pracownik nie może być w takim komplecie środków ochrony osobistej dłużej
niż 3h. Koszt zakupu ww. daje średnią wartość miesięczną netto 120.407,98 zł.
Kolejnymi elementami wymaganymi przez Zamawiającego mającymi wpływ na
zaproponowaną cenę są:
a) przeprowadzane na koszt Wykonawcy wstępne i okresowe szkolenia z zakresu bhp
i p.poż. oraz (co najmniej 2 razy w roku) szkolenia personelu wykonującego przedmiot
zamówienia w zakresie planu higieny, technologii i techniki sprzątania, a w zakresie
ok
resowego szkolenia z zakażeń szpitalnych co najmniej 2 razy w roku przez pielęgniarkę ze
specjalizacją epidemiologiczną lub równoważną (załącznik nr 11 § 2 pkt.15.1),
b) przeprowadzane na koszt w
ykonawcy badania wstępne, profilaktyczne, kontrolne oraz
szczepienia ochronn
e (załącznik nr 11 § 2 pkt 15.2),
c) pranie i dezynfekcja
odzieży roboczej i ochronnej personelu i ściereczek na koszt własny
(załącznik nr 11 § 2 pkt 15.4),
d)
prania mopów na koszt własny (załącznik nr 11 § 2 pkt 15.4) – zgodnie z wymaganiami
Zamawiającego mycie podłóg odbywać ma się 2 x dziennie na powierzchni 1.917,70, co daje
dzienną ilość mopów 256 (przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa epidemiologicznego 15
m
2
na jednego mopa,
e) badania mikrobiologiczne u personelu wykonawcy np. badani
e rąk personelu w sytuacjach
uzasadnionych z epidemiologicznego i klinicznego punktu widzenia oraz w czasie
przeprowadzenia dochodzeń epidemiologicznych (załącznik nr 11 § 10 pkt 6),
f)
wydzierżawienie pomieszczenia przy ul. Focha 33 (stawka za dzierżawę 1.000,00 zł netto)
oraz ul. Skarbowej
1 (500,00 zł netto) oraz będzie ponosił opłaty za wodę i energię
elektryczną w wysokości 600 zł netto miesięcznie (załącznik nr 11 § 5 pkt 5, 7),
g) mycie okien
– 1 x w m-cu lub 1 x na 3 w m-ce (załącznik nr 2 do umowy)
h)
polimery i konserwacja posadzki zgodnie ze specyfiką wykładzin – co 3 m-ce (załącznik nr
2 do umowy),
i)
mycie opraw punktów świetlnych – jeden raz na kwartał (załącznik nr 2 do umowy).
Zamawiający wymagał od wykonawców posiadania dokumentu potwierdzającego posiadanie
certyfikatu potwierdzającego wdrożenie normy ISO 45001:2018 – w przypadku zaznaczenia
posiadania w formularzu ofertowym, że wykonawca posiada taki certyfikat (rozdział 14 ust. 1
ppkt 8
specyfikacji istotnych warunków zamówienia). W toku postępowania zostało zadane
pytanie nr 53
i udzielona przez Zamawiającego odpowiedź: Międzynarodowy certyfikat ISO
45001 został opublikowany 12 marca 2018 roku. Jest to nowy standard zastępujący normę
PN-N-
18001 oraz OHSAS 18001. Organizacje mają trzyletni okres przejściowy na przejście
na nową normę ISO 45001. Cały proces przejścia (łącznie z wyjaśnieniem ewentualnych
niezgodności) musi zostać zakończony najpóźniej do 11 marca 2021 roku. Codzienna
higiena w miejscu pracy, odpowiednie przeszkolenie pracowników, prowadzona
systematycznie dokumentacja czy kontrola warunków pracy zostały ściśle określone w
polskiej normie PN-N-
18001:2004, która precyzyjnie opisuje cele oraz korzyści stosowania
wymogów BHP. Firmy, które nie rozpoczęły akredytacji, jednak posiadają równoważny polski
certyfikat PN-N-
18001, przestrzegają zasad BHP w sposób ciągły, zachowując najwyższe
standardy. W związku z powyższym prosimy o zmianę kryterium oceny ofert dot.
bezpieczeństwa i higieny pracy poprzez dopuszczenie posiadania normy PN-N: 18001 jako
równoważnej dla normy ISO 45001.
Odpowiedź: Zamawiający wyraża zgodę i jednocześnie modyfikuje zapisy SIWZ wraz
z załącznikami dotyczące wymogu posiadania certyfikatu potwierdzającego wdrożenie normy
ISO 45001 w następujący sposób: SIWZ rozdział 14 ust. 1 ppkt 8 „dokument potwierdzający
posiadanie certyfikatu potwierdzającego wdrożenie normy PN-N: 18001 lub ISO 45001:2018
wraz z oświadczeniem, że wraz z końcem okresu obowiązywania normy PN-N:18001
przedstawi certyfikat ISO 45001
– w przypadku zaznaczenia posiadania w formularzu
ofertowym
– załącznik nr 1 do SIWZ, że Wykonawca posiada taki certyfikat.
W związku z udzieloną odpowiedzią i wyrażeniem zgody przez Zamawiającego na
wdrożenie normy ISO 45001, po wygaśnięciu obowiązywania certyfikatu PN-N:18001
wykonawcy nie posiadający ww. normy, którzy zobowiązali się składając ofertę do jej
wdrożenia i uzyskali dodatkowe punkty w kryterium pozacenowym, będą ponosili związane
z tym koszty.
Średniomiesięczna wartość netto ww. usług wynosi 11.444,34 zł.
W zakresie czynności wykonawcy leży również: a) 2-krotne w ciągu umowy mycie szklanego
dachu i pomieszczenia przeszklonego wewn
ątrz Centralnej Izby Przyjęć, b) 2-krotne w ciągu
umowy, mycie ścian wewnątrz i odsysanie wody w kapsule, ciepłej sieni, garażu dla karetek
przy Centralnej Izbie Przyjęć, c) zamgławianie 24 usług w każdym pomieszczeniu
określonym w załączniku nr 3a do umowy oraz w załączniku nr 2 formularz cenowy, to jest
375,86 m
2
, d)
dodatkowe zamgławianie pomieszczeń nie wymienionych w załączniku 3a do
umowy o powierzchni ok. 20 m
2
, 50
x w ciągu trwania umowy, e) 2-krotne mycie garażu
podziemnego w budynku przy al. Focha 33, f) 2-krotne mycie przeszk
leń w budynku przy al.
Focha 33. Łączny koszt netto wykonania ww. usług wynosi 24.316,00 zł, co daje średnią
wartość miesięczną netto 1.013,17 zł.
Odwołujący załączył do odwołania szczegółowe wyliczenie ww. kosztów, które objął
tajemnicą przedsiębiorstwa.
Tym samym, w ocenie Odwołującego, łączny koszt ww. czynności wynosi 6.659.891,45 zł
netto, tj. 7.196
.012,71 zł brutto. Według Odwołującego stanowi to niezbędny koszt
wykonania przedmiotu zamówienia opisanego w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Oferta Przystępującego z kwotą 3.047.845,61 zł jest znacznie zaniżona, co
oznacza, że wykonawca ten nie dokonał kalkulacji wszystkich wymaganych składników
cenotwórczych. Zaproponowana przez Przystępującego cena nie jest adekwatna do zakresu
prac wymaganych przez Zamawiającego i nie jest wystarczająca, aby w sposób należyty
świadczyć usługę, co oznacza, że jest ceną rażąco niską i nierealną.
Kalkulacja wynagrodzenia oferty na takim poziomie stanowi bezspornie czyn nieuczciwej
konkurencji w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r.
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Prz
epis ten stanowi, iż czynem nieuczciwej
konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku przez sprzedaż
towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub świadczenia albo ich odsprzedaż
poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji innych przedsiębiorców. Ponadto działaniem
spełniającym przesłanki uznania danego działania przedsiębiorcy za czyn nieuczciwej
konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub
narusza interes innego przedsiębiorcy. Jeżeli działania podejmowane przez przedsiębiorcę
nie wynikają z istoty konkurencji, lecz są podejmowane w celu utrudnienia dostępu do rynku
i przy pomocy środków nieznajdujących usprawiedliwienia w mechanizmie wolnej
konkurencji, stanowią one czyn nieuczciwej konkurencji.
Deklaracja
Przystępującego w zakresie realizacji niniejszego zamówienia za powyższą cenę
grozi Zamawiającemu nienależytym wykonaniem lub niewykonaniem zamówienia
w przyszłości. Kalkulacja wynagrodzenia na takim poziomie stanowi bezspornie czyn
nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji.
W rezultacie wybór przez Zamawiającego oferty Przystępującego świadczy o naruszeniu
obowiązujących reguł i mechanizmów oraz zasad, które Zamawiający sam ustalił.
P
rzyczyną wyraźnie niższej ceny od innych ofert może być albo świadome działanie
wykonawcy,
albo nierzetelność kalkulacji wykonawcy, co grozi nienależytym wykonaniem lub
niewykonaniem zamówienia w przyszłości.
II Stanowisko Zamawiającego
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
W ocenie Zamawiającego brak było podstaw do odrzucenia oferty Przystępującego
z powodu czynu nieuczciwej konkurencji (art. 89 ust. 1 pkt 3
ustawy Prawo zamówień
publicznych
) czy też odrzucenia z powodu rażąco niskiej ceny lub kosztu (art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy Prawo zamówień publicznych).
Z uwagi na fakt, że oferta złożona przez Przystępującego zawierała cenę, za jaką
w
ykonawca zaoferował wykonać usługę, która wydawała się być ceną rażąco niską
w stosunku do średniej arytmetycznej złożonych ofert (różnica 51,89%), pismem
z 19 listopada 2020 r.
wezwano tego oferenta do złożenia wyjaśnień, w tym złożenia
dowodów, dotyczących wyliczenia ceny. Uzyskane wyjaśnienia nie zostały uznane za
ogólnikowe. Wyjaśnienia odniesione zostały do wartości zamówienia szacowanej przez
Zamawiającego i składników tego szacunku.
Szacowanie oparto na wartości dotychczas obowiązującej umowy na sprzątanie zawartej na
czas od grudnia 2019 r. do końca września 2020 r. i aneksu nr 1 do niej (obniżającego
wartość umowy) z 28 listopada 2019 r. oraz aneksu nr 2 z 28 sierpnia 2020 r.
(wydłużającego okres jej obowiązywania). Wykonawcą w ramach tej umowy było konsorcjum
z liderem Impel System Sp. z o.o. (Odwołującemu znany były zatem obiekty Zamawiającego
i organizacja czynności związanych ze świadczeniem usługi). W przeliczeniu na okres 12
miesięcy wartość świadczonej usługi wynosiła 1.026.720,00 zł netto, co w skali 24 miesięcy
daje 2.053.
440,00 zł netto. Kwotę tę powiększono o 20 % z tytułu możliwie zwiększonych
rynkowych kosztów tego typu usług. Do kwoty takiej dodano także kwotę 331 tys. złotych
z uwagi na planowane
zwiększone zapotrzebowanie w wymiarze godzinowym na usługi
dodatkowe w czasie realizacji umowy w 2021 i 2022 r. W efekcie Zamawiaj
ący oszacował
wartość zamówienia na przestrzeni 24 miesięcy na kwotę 2.795.221,97 zł netto, a na
sfinansowanie realizacji zamówienia może przeznaczyć 3.438.123,02 zł.
W umowie dotychczas obowiązującej stawka za roboczogodzinę przedstawiona przez
konsorcju
m z liderem Impel System Sp. z o.o. wynosiła 34,86 zł w przypadku usług objętych
zwolnieniem z VAT i 31,88 zł netto i 39,21 zł brutto w przypadku usług objętych stawką VAT
23%.
Tymczasem oferta złożona w aktualnym postępowaniu przez Przystępującego opiewa
na kwotę 2.819.911,10 zł netto i przyjęto w niej stawki roboczogodziny od 25,87 zł brutto
w przypadku usług objętych 23% VAT do 40,43 zł brutto w przypadku roboczogodziny
związanej z wykonywaniem usług zwolnionych z VAT. Natomiast oferta złożona przez
Odw
ołującego opiewa na 7.624.779,10 zł i wskazano w niej, że stawka za roboczogodzinę
wyno
si 87,95 zł netto (87,95 zł w przypadku usług zwolnionych z VAT i 108,18 zł brutto
w przypadku usług objętych 23% VAT). W ocenie Zamawiającego nie wystąpiły na
przestrz
eni kilku miesięcy okoliczności, które uzasadniałyby taki wzrost wynagrodzenia
wykonawcy w przeliczeniu na roboczogodzinę. Źródłem wzrostu kosztów w tej mierze też nie
są wymagania stawiane w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Konsorcjum z liderem
Impel System Sp. z o.o. wykazało, że średniomiesięczne koszty
świadczenia usług dodatkowych (poz. 2 formularza cenowego) wynoszą 69.187,00 zł netto
przy założeniu, że miesięcznie usługi te świadczone są średnio przez 786,66 roboczogodzin.
O
ferent utożsamił to ze średniomiesięcznym kosztem wynagrodzeń, nie wskazując jednak
dokładniejszego wyliczenia tego składnika cenotwórczego. Tymczasem średniomiesięczny
koszt wynagrodzeń z tytułu świadczenia usług „podstawowych” ujętych w poz. 1 formularza
cenowego określono na 71.602,00 zł netto przy założeniu, że w danym miesiącu poświęca
się na to średnio 2.814 roboczogodzin. Dysproporcja jest tu zatem bardzo duża (należytą
ocenę uniemożliwia jednak brak wskazania w załączniku 1.6 do odwołania szczegółowej
kalkulacji kosztów usług dodatkowych wskazanych w poz. 2 formularza cenowego).
Kluczowym dla oceny zaistnienia
rażąco niskiej ceny (lub kosztu) lub czynu nieuczciwej
konkurencji jest kwestia nabywania przez wykonawców środków ochrony osobistej
chroniących przed zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2.
Odwołujący wskazał, że wykonawca ma w obowiązku wyposażenie na własny koszt
pracowników w odzież roboczą, ochronną, obuwie, identyfikatory i środki ochrony osobistej
np. rękawice, gogle, fartuchy jednorazowego użytku, maski, okulary, przyłbice itp.
Wykonawca jest zobowiązany zapewnić jednolity sposób umundurowania umożliwiający
identyfikację pracowników (nazwa firmy, imię i nazwisko pracownika) (załącznik nr 11 § 2 pkt
15.3). W
ykonawca zadał pytanie do specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w którym
wskazał, że „Zamawiający wymaga, by wykonawca wyposażał swoich pracowników w środki
ochrony osobistej. W związku z tym, iż obecne postępowanie nie obejmuje usługi na
oddziałach covidowych, prosimy o potwierdzenie, iż wykonawca zabezpiecza swoich
pracowników w standardowe środki ochrony osobistej, z wyłączeniem tych, które są
konieczne do ochrony przed SarsCoV2.
” Zamawiający nie odpowiedział na to pytanie,
pozostawiając tym samy koszt związany z ww. środkami ochrony osobistej po stronie
w
ykonawcy. Zagrożenie, jakie stanowi potencjalny kontakt w wirusem SarsCoV2 na terenie
placówki Zamawiającego, u którego występują pacjenci zarażeni wirusem SarsCoV2,
obliguje w
ykonawcę do skalkulowania środków na pełną, zgodną z zasadami
bezpieczeństwa, kompleksową ochronę pracowników. Jednorazowy koszt pełnego kompletu
środków ochrony osobistej dla pracownika wykonującego pracę na oddziałach z pacjentami
zarażonymi wirusem SarsCoV2 wynosi 70,89 netto. Dla zachowania epidemiologicznych
zasad bezpieczeństwa, bhp oraz przepisów kodeksu pracy pracownik nie może być w takim
komplecie środków ochrony osobistej dłużej niż 3 h, miesięczny koszt ich zakupu daje
średnią wartość netto 120.407,98.
Zdaniem Zamawiającego wyliczenie kosztów wskazanych w tym punkcie odwołania jak i ich
ujęcie w kalkulacji jest nieprawidłowe. Szpital Zamawiającego nie jest szpitalem
jednoimiennym, gdzie przebywają tylko pacjenci ze stwierdzonym COVID-19. Jak wskazał
Odwołujący w swym pytaniu, mimo że usługa nie obejmuje wykonywania czynności na
oddziałach covidowych, to Odwołujący przyjął, że z uwagi na potencjalną styczność
z zarażonymi pacjentami zobligowany jest do ujęcia w ofercie kosztów pełnej ochrony dla
swych pracowników, zgodnie z zasadami bezpieczeństwa. Odwołujący nie wykazał przy tym,
co obliguje go takiego działania, jak i jakie konkretnie zasady bezpieczeństwa
przeciwepidemicznego i aktualne wytyczne sanitarne stanowią o takiej konieczności.
Odwołujący wykonywał dotychczas w Szpitalu Zamawiającego usługę sprzątania i wie, że
pacjenci zakażeni koronawirusem przebywali na wydzielonych oddziałach i stanowili
zdecydowaną mniejszość w stosunku do pacjentów z innymi dolegliwościami.
W
skazane pytanie wpłynęło do Zamawiającego na dwa dni przed upływem przesuniętego
już terminu składania ofert (pytanie to wpłynęło 12 listopada 2020 r., a termin na zadawanie
pytań z jednoczesnym obowiązkiem Zamawiającego odpowiedzi na nie upłynął 12
października 2020 r.), Zamawiający nie był zatem zobligowany do udzielenia odpowiedzi.
Jeśli, jak się okazuje, wyjaśnienie tej kwestii miało kluczowe znaczenie w kalkulacji oferty
(skutkowało skalkulowaniem przez Zamawiającego ceny oferty o kwotę 2.700.000 zł wyższą)
to wniosek o wyjaśnienie treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia powinien być
skierowany do Zamawiającego w terminie obligującym go do udzielenia odpowiedzi.
Zamawiający nie wskazywał w wymaganiach ujętych w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, że podstawowe czynności wynikające ze specyfikacji mają być wykonywane na
oddziałach, gdzie hospitalizowani są pacjenci z COVID-19. Spowodowane było to tym, iż
sytuacja w tym zakresie (warunkowana bieżącą sytuacją epidemiologiczną, jak
i zmieniającymi się decyzjami wydawanymi przez Wojewodę Małopolskiego w przedmiocie
z
abezpieczenia łóżek dla pacjentów z COVID-19) ulegała dynamicznym zmianom, W świetle
planowanej akcji szczepień uzasadnione było oczekiwanie, że Szpital w perspektywie kilku
miesięcy nie będzie w ogóle hospitalizował pacjentów z COVID-19. W przypadku
ewent
ualnych zmian w tym zakresie powodowanych bieżącym stanem epidemii,
Zamawiający uprawniony jest do skorzystania z dyspozycji przepisu art. 46c ust. 1 ustawy
z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych
u ludzi. Możliwa jest także zmiana już zawartej umowy w trybie przewidzianym w art. 15r
ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem,
przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych
nimi sytuacji kryzysowych.
W
czasie poprzedzającym ogłoszenie postępowania, jak i w jego trakcie, ceny środków
ochrony osobistej zaczęły spadać, a w ostatnich 2 miesiącach trend ten jest wyjątkowo silny.
Zamawiający na początku listopada 2020 r., w prowadzonym przez siebie odrębnym
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na środki ochrony osobistej, szacował,
że dostawa szerokiego asortymentu tego typu środków na przestrzeni 12 miesięcy,
począwszy od marca 2021 r., kosztować będzie ok. 13 mln złotych, podczas gdy w ramach
tego postępowania wpłynęło w styczniu 2021 r. kilkanaście ofert, a najdroższa z nich
opiewała na 1,6 mln złotych, a oferta aktualnie uznana za najkorzystniejszą opiewa na ok.
750 tys. zł. Dokonane przez Odwołującego ekstrapolowanie kosztu środków zapewniających
kompletną ochronę pracownika świadczącego usługę w wysokości 70,89 zł netto (m.in.
faktura z 14 października 2020 r. na kombinezony ochronne) na te ponoszone w 2021 i 2022
r.
w ramach realizacji umowy sprzątania jest zatem całkowicie chybione. Działanie takie jest
oderwane od realiów cenowych, a podana w kalkulacji oferty łączna kwota zakupu środków
ochrony osobistej w czasie realizacji umowy na poziomie 2.
700 tys. zł, jeśli nie jest
całkowicie bezzasadna, to jest rażąco zawyżona.
Wybrana
przez Zamawiającego oferta nie została skalkulowana z uwzględnieniem tego typu
kosztów, co w sposób niewątpliwy i znaczący wpłynęło na jej wysokość. Zamawiający
w swych szacunkach odnośnie wartości przedmiotu zamówienia nie przewidywał tego typu
wydatków, co związane jest z organizacją czynności usługi sprzątania przewidzianą
w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Zatem cena zaproponowana przez
Przystępującego jest wiarygodna i realistyczna w stosunku do cen rynkowych
i dotychczasowych cen, które Zamawiający uiszczał z tytułu wykonywania tego typu usług,
n
ie odbiega także od szacowanej wartości zamówienia. W ocenie Zamawiającego to
pozostali dwaj oferenci zaproponowali rażąco zawyżone ceny realizacji usług, poprzez
wkalkulowanie w nie niezasadnych
kosztów.
III Stanowisko przystępującego Food Investment S.A.
Przystępujący wniósł o oddalenie odwołania.
Wskazał, że Zamawiający w formularzu oferty podzielił koszty na zadania, które zostały
wyspecyfikowane i do tych czynności zostały przypisane roboczogodziny, w których
wykonawcy powinni się zmieścić z realizacją usługi. Usługi dodatkowe zostały opisane
w załącznikach do specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Przystępujący jest firmą doświadczoną i ma inne doświadczenia związane ze zmianą umowy
ni
ż Odwołujący. Sytuacje objęte pandemią podlegały negocjacjom i Przystępujący uzyskiwał
zwrot od szpitala (innego niż Zamawiający) całości zwiększonych kosztów, a także był
wyposażany przez szpital w dodatkowe środki zabezpieczające. Zauważa także, że za
do
datkowe zlecenia od zamawiającego występuje się o dodatkowe pokrycie kosztów
świadczenia.
Wyjaśnienia Przystępującego są rzetelne i wynikają z nich koszty świadczenia usługi
(wynikają z roboczogodzin ustalonych przez Zamawiającego), a także pokrywają dodatkowe
koszty i zysk. Jeśli chodzi o sam zakres kosztów, to grupy pokrywają się w wyliczeniach
Przystępującego i Odwołującego. Wpływ na cenę oferty mają koszty świadczenia usług
dodatkowych, za które Odwołujący przewidział stawkę 91 zł za roboczogodzinę, co jest
mocno zawyżoną kwotą. W zakresie usług podstawowych Odwołujący określił stawkę
roboczogodziny na poziomie wynagrodzenia minimalnego. Usługi podstawowe nie dotyczą
sytuacji związanych z Covidem.
Przystępujący wskazał, że w odwołaniu Odwołujący wskazał, że koszty dodatkowych
środków ochrony osobistej to 120.000 zł, wyszczególnione odrębnie, zatem nie zostały one
ujęte w stawce 91 zł za roboczogodzinę.
Przystępujący podkreślił, że koszty certyfikatów ISO przekładają się na całą firmę, a nie na
jeden kontrakt.
Zdaniem Przystępującego to nie cena jego oferty jest rażąco niska, lecz cena oferty
Odwołującego jest rażąco wysoka i wynika z niezrozumienia specyfikacji istotnych warunków
zamówienia.
Na okres tymczasowy do zawarcia przedmiotowej umowy Zamawiający przeprowadził
dodatkowe postępowanie, w którym Odwołujący cenę za usługę podstawową podał niższą
niż Przystępujący, z Zamawiającym zaś ustalono, że za czynności związane z Covidem
Zamawiający zapłaci jako za dodatkową usługę. Przystępujący świadczy tę dodatkową
usługę od stycznia, co potwierdza prawidłowość jego kalkulacji.
Przystępujący razem z Odwołującym brał udział w postępowaniu prowadzonym przez szpital
w Myślenicach, gdzie Odwołujący nie dał tak wysokich cen jak w niniejszym postępowaniu
(tamtejszy
zamawiający wyjaśnił, jakie środki ochrony należy ująć w cenie).
IV Stanowisko przystępującego Naprzód Hospital Sp. z o. o., Vendi Cleaning Sp. z o. o.,
Naprzód Service Sp. z o. o.
Przystępujący nie przedstawił stanowiska.
V Ustalenia Izby
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, opisanych w art. 528 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący ma
interes we wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 505 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Izba ustaliła także, iż stan faktyczny postępowania w zakresie postawionych zarzutów
(w szczególności treść złożonych przez Przystępującego dokumentów oraz treść specyfikacji
istotnych warunków zamówienia i załączników do niej) nie jest sporny między Stronami
i
Przystępującym.
Po zapoznaniu się z przedmiotem sporu oraz argumentacją Stron, w oparciu o stan
faktyczny
ustalony
na
podstawie
dokumentów
postępowania
przetargowego
przedstawionych przez Zamawiającego oraz stanowisk Stron i Przystępującego
przeds
tawionych podczas rozprawy Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie
zasługuje na uwzględnienie.
Czynnościom tym Odwołujący zarzucił naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez naruszenie zasad
zachowania uczciwej ko
nkurencji oraz równego traktowania wykonawców,
2. art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Przystępującego z uwagi na okoliczność, że zawiera rażąco
niską cenę oraz jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji oraz z uwagi na
okoliczność, że wyjaśnienia złożone przez tego wykonawcę są wyjaśnieniami lakonicznymi,
ogólnikowymi, niejednoznacznymi oraz niepopartymi dowodami,
3. art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty Przystępującego z uwagi na fakt, że zawiera rażąco niską cenę oraz jej
złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji,
4. art. 91 ust. 1 w związku z art. 90 ust. 1-4 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
wad
liwy wybór oferty najkorzystniejszej.
Przywołane powyżej przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych stanowią:
Art. 7 ust. 1:
„Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie
wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.”
Art. 7 ust. 3: „Zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie
z przepisami ustawy.
”
Art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4: „Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli: 3) jej złożenie stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji w rozumieniu
przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;
4)
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia”.
Art. 90:
„1. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się
rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co
do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się
o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu,
w szczególności w zakresie:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej,
ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r.
o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2018 r. poz. 2177);
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
1a. W przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od:
1)
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa
w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają
wyjaśnienia;
2)
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania,
w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
2. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na
wykonawcy.
3. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana
ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
4. Jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8
, zamawiający zawiadamia Prezesa Urzędu oraz
Komisję Europejską o odrzuceniu ofert, które według zamawiającego zawierały rażąco niską
cenę lub koszt z powodu udzielenia pomocy publicznej, a wykonawca, w terminie
wyznaczonym przez zamawiającego, nie udowodnił, że pomoc ta jest zgodna z prawem
w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej.”
Art. 91 ust. 1: „Zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny
ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.”
19 listopada 2020 r. Zamawiający skierował do Przystępującego wezwanie o następującej
treści: „Cena, za jaką Wykonawca zaoferował wykonać usługę zdaniem Zamawiającego
wyda
je się być ceną rażąco niską w stosunku do średniej arytmetycznej złożonych ofert
(różnica 51,89%). W związku z powyższym Zamawiający stosując się do dyspozycji art. 90
ust. 1 ustawy
– Prawo zamówień publicznych wzywa Wykonawcę do założenia wyjaśnień
w ty
m złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny, w szczególności w zakresie:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r.
o minimalnym wyn
agrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177); 2) pomocy publicznej
udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; 3) wynikającym z przepisów prawa pracy
i przepisów o zabezpieczeniu społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane
jest zamówienie; 4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 5) powierzenia
wykonania części zamówienia podwykonawcy.”
W odpowiedzi na wezwanie (pismo z 24 listopada 2020 r.)
Przystępujący stwierdził, że cena
oferty skalkulowana została z należytą starannością, z uwzględnieniem wszystkich
czynników cenotwórczych mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. Wykonawca
uczestniczył w wizji lokalnej, więc po dokładnym zapoznania się z obiektem oraz na
podstawie własnego doświadczenia świadcząc usługi w jednostkach służby zdrowia przyjął
kalkulację. Na cenę oferowanej usługi składają się następujące elementy (koszty
miesięczne): koszty pracownicze: … zł, chemia … zł, sprzęt/amortyzacja … zł, pozostałe
koszty … zł, pozostałe zysk … zł (Zamawiający nie ujawnił Odwołującemu poszczególnych
kwot uznając je za tajemnicę przedsiębiorstwa), suma 117.496,30 zł. Powyższa miesięczna
kalkulacja zawiera koszty poszczególnych elementów składowych oferty cenowej
przedstawionej przez Przystępującego.
Możliwość wykorzystania potencjału, którym Przystępujący dysponuje:
Koszt pracownicze
– zostały zaplanowane na podstawie grafiku, z którego wynika, że
wykonawca będzie potrzebował 21 etatów, w tym 1 osoba nadzoru: 20x … zł oraz 1 x … zł,
suma … zł (Zamawiający nie ujawnił wskazanych kwot).
Chemia
– jako firma z wieloletnim stażem Przystępujący posiada ogólnopolski kontrakt na
dostawy chemii i korzysta z atrakcyjnych rabatów na zakup materiałów. Współpracuje
z poniższymi firmami, które oferują mu atrakcyjne ceny: … – profesjonalna chemia
dezynfekująca i myjąca, … – Producent mopów, …– chemia uzupełniająca, worki do śmieci,
ręczniki papierowe, papier toaletowy, … – środki czystości, worki do śmieci, papier
toaletowy, ręczniki papierowe. (Zamawiający nie ujawnił wskazanych nazw firm).
Sp
rzęt – Przystępujący posiada część sprzętu, który jest już zamortyzowany, co nie stanowi
dodatkowego kosztu. Posiada niezbędną technologię, sprzęt i urządzenia niezbędne do
realizacji zamówienia, co skutkuje niższymi kosztami oraz brakiem konieczności ponoszenia
dodatkowych kosztów związanych z zakupem czy wynajmem. Wykaz zamortyzowanego
sprzętu niezbędnego i wymaganego do realizacji zamówienia: wózek zmodyfikowany Vileda
Equipe II
– 7 szt., wózek do transportu bielizny czystej i brudnej – 6 szt., maszyna szorująco-
-
zbierająca – 2 szt., polerka do polerowania i konserwacji – 2 szt., odkurzacz przemysłowy
do zbierania na sucho/mokro
– 2 szt., parownica – 2 szt.
Pozostałe koszty – na bazie doświadczenia z podobnych obiektów Przystępujący
skalkulował dodatkowe koszty w wysokości … zł (Zamawiający nie ujawnił wskazanej
kwoty), co pozwoli mu zabezpieczyć się na wypadek nagłej konieczności poniesienia
dodatkowych kosztów związanych z realizacją warunków umowy.
Zysk
– zważywszy na fakt wykazania w sposób nie budzący wątpliwości, iż zaoferowana
cena nie tylko pozwala na realizację zamówienia zgodnie z warunkami wskazanymi przez
Zamawiającego, ale również generuje zysk w wysokości … zł (Zamawiający nie ujawnił
wskazanej kwoty), nie może tu być mowy o cenie rażąco niskiej.
Kalkulacja kosztów wykonania zamówienia, jaką przyjął Zamawiający do wyliczenia kwoty
przeznaczonej na realizację zamówienia wynosi 3.438.123,02 zł, a Przystępujący
skalkulował koszty w wysokości 3.047.845,61 zł. Kwoty te są bardzo zbliżone do siebie, co
dodatkowo świadczy o tym, iż kalkulacja została poprawnie wyliczona. Operator obecnie
świadczący usługę tj. firma Impel w chwili obecnej wykonuje usługę w kwotach za
roboczogodzinę 31,88 zł netto za sprzątanie oraz 34,86 zł netto za czynności pomocnicze
przy pacjencie.
Przystępujący zapewnił, iż cena oferty skalkulowana została z należytą starannością,
z uwzględnieniem wszystkich czynników cenotwórczych mających wpływ na wysokość
zaoferowanej ceny. Przystępujący wykazał w sposób nie budzący wątpliwości, iż
zaoferowana cena nie tylko pozwala na realizację zamówienia zgodnie z warunkami
wskazanymi przez Zamawiającego, ale również generuje zysk. Jednocześnie, w przypadku
pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości dotyczących złożonych wyjaśnień, Przystępujący
gotowy jest przedłożyć kolejne. Zgodnie z poglądem doktryny nie ma przeszkód, aby
zamawiający ponownie wezwał do wyjaśnienia wykonawcy, jeżeli poprzednia odpowiedź nie
była wyczerpująca; zarówno dotychczasowe, jak i obowiązujące brzmienie przepisu art. 90
ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych pozwala zamawiającemu na wielokrotne
zwracanie się do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień odnośnie rażąco niskiej ceny, co więcej
zamawiający jest obowiązany do kontynuowania wyjaśnień aż do momentu usunięcia
wszelk
ich wątpliwości albo potwierdzenia istnienia rażąco niskiej ceny.
Po zapoznaniu się z zaistniałym w sprawie stanem faktycznym Izba stwierdziła, że
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu zaniechanie odrzucenia oferty Przystępującego jako
zawierającej rażąco niską cenę oraz stanowiącej czyn nieuczciwej konkurencji (naruszenie
art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy Prawo zamówień publicznych), opierając się na jednej
okoliczności – zbyt niskiej, w jego ocenie, cenie oferty Przystępującego.
Przywołane w ramach zarzutów art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych są
bowiem zarzutami wynikowymi w stosunku do zarzutów dotyczących naruszenia art. 89 ust.
1 pkt 3 i 4 oraz art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych i w okolicznościach
niniejszej sprawy nie ma
ją samodzielnego bytu. Natomiast art. 91 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych nie ma w niniejszej sprawie zastosowania, gdyż odnosi się do wyboru
oferty najkorzystniejszej
na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, czyli dokonania tzw. punktowej oceny ofert, którego zarzuty
niniejszego odwołania nie dotyczą.
Jak wynika z procedury opisanej w ustawie Prawo zamówień publicznych, aby stwierdzić,
czy cena oferty danego wykonawcy rzeczywiście nosi cechy ceny rażąco niskiej,
zamawiający musi przeprowadzić procedurę wyjaśniającą opisaną w art. 90 ustawy Prawo
zamówień publicznych. Z ust. 3 tego przepisu wynika, że zamawiający odrzuca ofertę
wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze
złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku
do przedmiotu zamówienia. Tym samym wyjaśnienia wykonawcy mają kluczowe znaczenie
dla stwierdzenia, czy cenę oferty można uznać za rażąco niską, czy też nie (w kontekście
również treści samej złożonej oferty).
Przesłanki odrzucenia wynikające z art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych są
więc dwie: brak wyjaśnień oraz niemożliwość dokonania pozytywnej oceny złożonych
wyjaśnień. Przy czym, jak wynika z ustalonego poglądu orzecznictwa, wyjaśnienia, które co
prawda zostały złożone formalnie (jako pismo), lecz w rzeczywistości nie zawierają treści
merytorycznej, która by wskazaną cenę wyjaśniała chociaż w stopniu podstawowym,
uznawane są za niezłożone. Takie „wyjaśnienia” nie podlegają uzupełnieniu, tj. ponownemu
lub dodatkowemu wezwaniu ze strony zamawiającego.
Z kolei wyjaśnienia, które co prawda zostały złożone i zawierają pewne elementy
pozwalające na weryfikację ceny oferty, lecz nie są wyczerpujące i wymagają wskazania
dodatkowych lub dokładniejszych danych na potrzeby dokonania oceny wskazanej w art. 90
ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, takiemu wezwaniu podlegają.
Ocena, na ile dane wyjaśnienia wykonawcy mogą podlegać uzupełnieniu (ponownemu/
dodatkowemu wezwaniu), zależy również od treści wezwania zamawiającego. Przy czym
w orzecznictwie przyjmuje się ogólną zasadę „jakie wezwanie, takie wyjaśnienia”, tj. zakres
wyjaśnień nie powinien być węższy niż wezwanie, a wykonawca powinien odpowiedzieć na
wszystkie pytania zadane przez zamawiającego w wezwaniu lub poruszone tam
zagadnienia. Z drugiej strony jednak ogólnikowość wezwania nie może bezwarunkowo
obciążać wykonawcy, który w sposób naturalny – nie posiadając wskazówek ze strony
zamawiającego, w jakim kierunku mają iść wyjaśnienia (jakim konkretnym elementom ma
poświęcić szczególną uwagę i na jakie okoliczności przedstawić konkretne dowody,
konstruuje wyjaśnienia w taki sposób i o takiej szczegółowości, w jaki uzna za
odpowiadający wezwaniu. Dotyczy to zwłaszcza często stosowanej przez zamawiających,
błędnej, praktyki, formułowania wezwania wyłącznie poprzez przywołanie przepisów art. 90
ustawy Prawo zamówień publicznych.
W niniejszym postępowaniu Zamawiający właśnie skierował wezwanie, które w swojej treści
ograniczyło się do przywołania art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Przystępujący w odpowiedzi udzielił wyjaśnień, które rzeczywiście nie są nadmiernie
rozbudowane i w oparciu o które trudno dokonać szczegółowej analizy ceny złożonej przez
niego oferty
– przynajmniej na tak szczegółowym poziomie, jak dokonał tego Odwołujący
w odwołaniu. Jednak z drugiej strony Przystępujący zawarł w nich pewne elementy
kalkulacyjne, które jednocześnie nie pozwalają na uznanie, że wyjaśnienia nie zostały
złożone w ogóle (pierwsza z przesłanek odrzucenia oferty wskazanych w art. 90 ust. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych).
W związku z powyższym Izba stwierdziła, że w oparciu samą treść oferty oraz o udzielone
przez Przystępującego wyjaśnienia nie może stwierdzić, czy oferta Przystępującego
rzeczywiście zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, a jego
oferta powinna podlegać odrzuceniu. Tym samym konieczne jest uzyskanie ponownych
(dodatkowych) wyjaśnień o szerszym i skonkretyzowanym zakresie, czyli ponowienie
wezwania Zamawiającego – już o skonkretyzowanym zakresie i stopniu szczegółowości
wyjaśnień, których ma udzielić Przystępujący. W wezwaniu Zamawiający może posiłkować
się np. systematyką wyliczeń zawartych w odwołaniu.
Ze względu na fakt, że, jak wskazano powyżej, procedura wyjaśnienia poziomu ceny jest
procedurą obowiązkową, bez której nie można podjąć decyzji o odrzuceniu oferty danego
wykonawcy, a bez ponownego wezwania Przystępującego dokonanie rzetelnej oceny jego
oferty pod kątem pozostałych zarzutów nie jest możliwe, Izba uznała, że uwzględnienie
odwołania nastąpiło w całości.
Izba zauważa również, że Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie poruszył istotną kwestię
związaną ze sposobem obliczenia ceny oferty zarówno przez Przystępującego, jak
i pozostałych dwóch wykonawców, tj. dodatkowego nabywania przez wykonawcę usługi
środków ochrony osobistej chroniących przed zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2.
Jak zostało stwierdzone podczas rozprawy, znacząca różnica cen pomiędzy Przystępującym
a pozostałymi wykonawcami wynikała w dużej mierze z faktu uwzględnienia przez dwóch
z nich owych środków ochrony osobistej chroniących przed zakażeniem koronawirusem
SARS-CoV-
2 i nieuwzględnienia ich przez Przystępującego. Według Zamawiającego
uwzględnienie w cenie oferty tych środków ochrony nie było to konieczne. Nie wynika to
jednak w sposób jednoznaczny ze specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
Zamawiający nie udzielił też odpowiedzi na zadane pytanie, a kwestia w efekcie okazała się
znacząca dla sporządzenia ofert przez wykonawców.
Tym samym Izba rozważyła, czy w niniejszym postępowaniu nie zachodzi okoliczność
wskazana w art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo zamówień publicznych, tj. postępowanie
o udzielenie zamówienia w istocie obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą
uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia
publicznego
, powodującej konieczność unieważnienia postępowanie o udzielenie
zamówienia. Przyjęcie bowiem możliwości, że – wobec niejednoznacznej treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia – wykonawcy mogą w ofercie wycenić tak istotny koszt lub
go nie wycenić, narusza zasady wskazane w art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych, tj. uczciwą konkurencję pomiędzy wykonawcami, ich równe traktowanie
i przejrzystość postępowania.
Podczas rozprawy nie wskazano i nie dowiedziono jednak, że koszt nabycia ww. środków
ochrony osobistej chroniących przed zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2
uwzględniony w ofercie Odwołującego oraz przystępującego Naprzód Hospital Sp. z o.o.,
Vendi Cleaning Sp. z o.o. i Naprzód Service Sp. z o.o., a nieuwzględniony w ofercie
Przystępującego, przekracza różnicę pomiędzy cenami poszczególnych ofert, a tym samym
że jego uwzględnienie/nieuwzględnienie w cenie poszczególnych ofert ma wpływ na ranking
tych ofert i tym samym wynik postępowania o udzielenie zamówienia. W ocenie Izby jednak
Zamawiający, równocześnie z wezwaniem Przystępującego do wyjaśnień poziomu ceny,
powinien przeanalizować również i tę kwestię.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557 i art. 575 ustawy
z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych oraz § 2 ust. 1 pkt 2, § 5, § 7 ust.
1 pkt 3 li
t. a rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437).
Zgodnie z dyspozycj
ą art. 557 ustawy Prawo zamówień publicznych w wyroku oraz
w postanowieniu kończącym postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach
postępowania odwoławczego. Zgodnie z art. 575 ustawy Prawo zamówień publicznych
s
trony oraz uczestnik postępowania odwoławczego wnoszący sprzeciw ponoszą koszty
postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku.
Z § 2 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia wynika, że wysokość wpisu wnoszonego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia na dostawy i usługi o wartości równej progom
un
ijnym lub przekraczającej progi unijne, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych, wynosi 15.000 złotych.
Zgodnie z § 5 rozporządzenia do kosztów postępowania odwoławczego, zalicza się:
1) wpis, obejmujący:
a) wynagrodzenia, wydatk
i i opłaty Urzędu związane z organizacją i obsługą postępowań
odwoławczych, archiwizacją dokumentów oraz szkoleniami członków Izby,
b) wynagrodzenie i zwrot wydatków poniesionych przez biegłych, jeżeli dowód z opinii
biegłego został dopuszczony przez Izbę z urzędu, oraz tłumaczy, w przypadku, o którym
mowa w art. 548 ustawy,
c) koszty przeprowadzenia innych dowodów w postępowaniu odwoławczym niż dowód z
opinii biegłego, dopuszczonych przez Izbę z urzędu;
2) uzasadnione koszty stron postępowania odwoławczego, a w okolicznościach, o których
mowa odpowiednio w
§ 7 ust. 2 pkt 2 i 3, ust. 3 i 4, § 8 ust. 2 pkt 2 i 3 oraz § 9 ust. 1 pkt 3 lit.
b
i pkt 4, koszty uczestnika postępowania odwoławczego, który przystąpił po stronie
zamawiającego i wniósł sprzeciw, w wysokości określonej na podstawie rachunków lub spisu
kosztów, złożonych do akt sprawy, obejmujące:
a) koszty związane z dojazdem na wyznaczone posiedzenie lub rozprawę,
b) wynagrodzenie i wydatki jednego pełnomocnika, jednak nieprzekraczające łącznie kwoty
3600 złotych,
c) wynagrodzenie biegłych oraz zwrot poniesionych przez nich wydatków, jeżeli dowód
z opinii biegłego został dopuszczony przez Izbę na wniosek strony lub uczestnika
postępowania odwoławczego,
d) inne uzasadnione wydatki, w tym koszty przeprowadzenia innych dowodów
w postępowaniu odwoławczym niż dowód z opinii biegłego, dopuszczonych przez Izbę na
wniosek strony lub uczestnika postępowania odwoławczego.
Z kolei § 7 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia stanowi, że w przypadku uwzględnienia
odwołania przez Izbę w całości, koszty ponosi zamawiający; w takim przypadku Izba
zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego równowartość kwoty wpisu oraz koszty,
o których mowa w § 5 pkt 2 rozporządzenia.
W związku z powyższym Izba uwzględniła uiszczony przez Odwołującego wpis w wysokości
15
.000 złotych oraz koszty wynagrodzenia pełnomocnika Odwołującego w wysokości 3.600
złotych.
Przewodniczący: ……………………..…
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje Szpitalowi Specjalistycznemu im. J. Dietla
w Krakowie
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz powtórzenie
czynności badania i oceny ofert, w tym ponowne wezwanie wykonawcy Food
Investment Spółka akcyjna do wyjaśnienia treści oferty zgodnie z wymaganiami art. 90
ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych,
2.
kosztami postępowania obciąża Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla w Krakowie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Impel System Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością, Impel Facility Services Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, Hospital Service „Company” Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością spółka komandytowa, ARS Medica Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Szpitala Specjalistycznego im. J. Dietla w Krakowie na rzecz
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Impel System
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Impel Facility Services Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością, Hospital Service „Company” Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa, ARS Medica Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 19 383 zł 36 gr (słownie: dziewiętnaście
tysięcy trzysta osiemdziesiąt trzy złote trzydzieści sześć groszy) stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu i wynagrodzenia
oraz dojazdu
pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019 ze zm.) w związku z art. 92 ust. 2 ustawy z dnia
11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo zamówień publicznych (Dz.U
z 2019 r. poz. 2020) na niniejszy wyrok
– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia –
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 228/21
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla w Krakowie prowadzi postępowanie
o udz
ielenie zamówienia publicznego na „usługę sprzątania i dezynfekcji w Szpitalu
Specjalistycznym im. J. Dietla w Krakowie
” na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 z późn. zm.), w trybie przetargu
nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 28 września 2020 r. w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej pod numerem 2020/S 188-454131. Wartość zamówienia jest
większa niż kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
I Stanowisko Odwołującego
Odwołujący – wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielnie zamówienia: Impel System Sp.
z o.o., Impel Facility Services Sp. z o.o., Hospital Service „Company” Sp. z o. o. sp.
komandytowa i ARS Medica Sp. z o. o.
wniósł odwołanie zarzucając Zamawiającemu
naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez naruszenie zasad
zachowania uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców,
2. art. 89 ust. 1 pkt
3 i 4 ustawy Prawo zamówień publicznych w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie odrzucenia oferty uznanej za
najkorzystniejszą, złożonej przez wykonawcę Food Investment S.A., zwanego dalej
„Przystępującym”, z uwagi na okoliczność, że zawiera rażąco niską cenę oraz jej złożenie
stanowi czyn nieuczciwej konkurencji oraz z uwagi na okoliczność, że wyjaśnienia złożone
przez
tego wykonawcę są wyjaśnieniami lakonicznymi, ogólnikowymi, niejednoznacznymi
oraz niepopartymi dowodami,
3. art. 89 ust. 1 pkt 3 i
4 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty
Przystępującego z uwagi na fakt, że zawiera rażąco niską cenę oraz jej
złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji,
4. art. 91 ust.
1 w związku z art. 90 ust. 1-4 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
wadliwy
wybór oferty najkorzystniejszej.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
1.
uchylenia czynności wyboru oferty Przystępującego,
2.
odrzucenia oferty złożonej przez Przystępującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4
w zw. z art. 90 ust. 3 us
tawy Prawo zamówień publicznych,
3.
odrzucenia oferty złożonej przez Przystępującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4
us
tawy Prawo zamówień publicznych,
4.
dokonania ponownej oceny ofert i wybór najkorzystniejszej oferty spośród ofert ważnych.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że w postępowaniu zostały złożone trzy
oferty
: Przystępującego z ceną 3.047.845,61 zł, wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielnie zamówienia Naprzód Service Sp. z o. o., Vendi Cleaning Sp. z o.o. i Naprzód
Hospital Sp. z o. o. z ceną 8.073. 602,24 zł oraz Odwołującego z ceną 7.884.522,65 zł.
O
ferta Odwołującego i oferta Naprzód Service Sp. z o. o., Vendi Cleaning Sp. z o.o.
i Naprzód Hospital Sp. z o. o. mają bardzo zbliżoną cenę, natomiast oferta wybrana wyróżnia
się w sposób istotny (tj. powyżej 30%).
W związku z tym 19 listopada 2020 r. Zamawiający wezwał Przystępującego, w trybie art. 90
ust. 1 ustawy P
rawo zamówień publicznych, do złożenia wyjaśnień dotyczących ceny
ofertowej
. Treść udzielonych wyjaśnień została objęta tajemnicą przedsiębiorstwa i dopiero
11 stycznia 2021 r. odtajniona i udostępniona Odwołującemu.
Odwołujący podniósł, że wyjaśnienia Przystępującego są ogólnikowe i nie zostały poparte
formalnymi dowodami, dlatego oferta
Przystępującego powinna zostać odrzucona na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy Prawo zamówień publicznych w związku z art. 90 ust. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zgodnie z art. 90 ust. 1a pkt 1
ustawy Prawo zamówień publicznych, w związku
z
okolicznością, iż cena całkowita oferty złożonej przez Przystępującego była niższa o co
najmniej 30% od wartości średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, w celu
ustalenia, czy oferta zawiera rażąco niskie ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia,
Zamawiający wezwał go do złożenia stosownych wyjaśnień w tym zakresie. Przystępujący
złożył jedynie lakoniczne wyjaśnienia oświadczając, że: 1) cena oferty skalkulowana została
z należytą starannością, z uwzględnieniem wszystkich czynników mających wpływ na
wysokość zaoferowanej ceny; 2) jest firmą z wieloletnim stażem posiadającą ogólnopolski
kontrakt na dostawy chemii; korzysta
z atrakcyjnych rabatów; 3) posiada część sprzętu, który
jest zamortyzowany; 4)
skalkulował cenę ofertową na bazie doświadczenia z podobnych
obiektów, jak też wymienił powszechnie znane koszty: koszty pracownicze, chemię,
sprzęt/amortyzację, pozostałe koszty, zysk i przyporządkował do tych kosztów zbiorcze
koszty miesięczne. Wykonawca ten w zakresie oświadczenia o uzyskanych rabatach
poprzestał na własnym oświadczeniu, a wysokość ww. rabatów nie została wykazana za
pomocą dowodów. Tak samo (zbiorczo, ogólnikowo i bez dowodów) Przystępujący wyjaśnił
koszty sprzętu – amortyzacji oraz pozostałe koszty wykonania zamówienia. Wobec
pow
yższego nie przedstawił, nie wyjaśnił i nie udowodnił okoliczności, które potwierdzają, że
zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska. Przystępujący nie odniósł się do
wezwania Zamawiającego, w tym w szczególności do: oszczędności metody wykonania
zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków
wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy,
kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od
minimalnego w
ynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na
podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za
pracę; pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; wynikających
z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym, obowiązujących
w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; wynikających z przepisów prawa ochrony
środowiska. Ponadto nie złożył żadnych dowodów świadczących o prawidłowości
przeprowadzonej kalkulacji.
W ocenie Odwołującego wyjaśnienia te nie usuwają wątpliwości, o których mowa w art. 90
ustawy Prawo zamówień publicznych, zgodnie z którym to na wykonawcy spoczywa
obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Wykonawca wezwany do
złożenia wyjaśnień w zakresie ceny swojej oferty zobowiązany jest do złożenia wyjaśnień
szczegółowych, odpowiednio umotywowanych, przekonujących, że cena złożonej przez
niego oferty nie jest rażąco niska. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem orzecznictwa
złożenie wyjaśnień, które nie rozpraszają wątpliwości zamawiającego co do rynkowego
charakteru ceny oferty
zrównane jest w skutkach z niezłożeniem wyjaśnień i powoduje
odrzucenie oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych.
Z
godnie z obowiązującym poglądem orzecznictwa i doktryny zamawiający dokonuje
czynności oceny zaoferowanej przez wykonawcę ceny w oparciu o dostępne mu informacje,
które uzyskuje w wyniku przedstawienia przez wezwanego wykonawcę wyjaśnień – temu
służy procedura wyjaśnienia opisana w art. 90 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Wykonawca winien podać zamawiającemu wszystkie informacje dotyczące kalkulacji
zaoferowanej ceny, w tym informacje dotyczące sposobu kalkulacji, uwarunkowań, w jakich
dokonywał kalkulacji, szczególnych przesłanek warunkujących przyjęty sposób kalkulacji
oraz innych istotnych elementów mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny, jak
korzystne upusty, sprzyjające w oparciu o konkretne informacje warunki finansowe,
uzys
kane specjalne oferty, a dowodzące możliwości zaoferowania ceny obniżonej
w stosunku do wartości zamówienia. Wyjaśnienia wykonawcy stanowiące informacje
w zakresie ceny powinny umożliwić zamawiającemu podjęcie decyzji co do przyjęcia bądź
odrzucenia ofer
ty. Zamawiający informacje dotyczące indywidualnych elementów kalkulacji
danej ceny i
okoliczności, które wpływają na daną kalkulację, uzyskuje od danego
w
ykonawcy w wyniku wezwania do złożenia wyjaśnień w określonym przez zamawiającego
terminie. Tym samym
wykonawca składający wyjaśnienia zamawiającemu winien wskazać
wszystkie okoliczności, które stanowiły podstawę dokonanej wyceny. Wyjaśnienia winny być
jasne, konkretne i spójne oraz adekwatne do przedmiotu zamówienia, uwzględniać jego
z
ałożenia oraz specyfikę właściwą np. dla danej branży. Ponadto winny wskazywać
okoliczności i podstawę obniżenia przez wykonawcę ceny w stosunku do przedmiotu
zamówienia. W przypadku, gdy złożone wyjaśnienia cenowe są zbyt niekonkretne,
lakoniczne i generalnie nie wykazują możliwości zaoferowania przez danego wykonawcę
ceny tak niskiej,
to oferta takiego wykonawcy powinna zostać odrzucona. W wyroku Sądu
Okręgowego w Warszawie z 30 lipca 2014 r., sygn. akt XXIII Ga 1293/14 pokreślono
znaczenie staranności wykonawcy w składaniu wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ustawy
Prawo zamówień publicznych, a także wskazano na konieczność uznania, że cena ofertowa
jest ceną rażąco niską, w przypadku braku przedstawienia przez wykonawcę takich
wyjaśnień, które wykażą że oferowana cena rażąco niską nie jest.
T
o wykonawca powinien wykazać zamawiającemu, że cena jego oferty lub cena istotnej
części składowej oferty nie jest rażąco niska i musi wykazać to na etapie postępowania
o udzielenie zamówienia.
Stosowana powszechnie w dokumentach teg
o typu beletrystyka polegająca na mnożeniu
ogólników o wielkim doświadczeniu i wiedzy wykonawcy, jego znakomitej organizacji,
optymalizacji kosztów, wdrożeniu niezwykle nowoczesnych i energooszczędnych technologii,
posiadaniu wykwalifikowanej acz taniej kadry, korzystnych warunkach finansowych
pozyskanych od dostawców, położeniu siedziby etc... nic nie wnosi do sprawy i nie niesie
informacji o żadnych możliwych do uchwycenia wartościach ekonomicznych. Jako taka,
informacja ta może być traktowana jedynie jako dopełnienie i tło dla bardziej konkretnych
i wymiernych danych podawanych w ramach wyjaśnień, a nie jako ich podstawa czy
zasadnicza treść. Informacje podawane w wyjaśnieniach powinny być więc konkretne, tak,
aby możliwe było ich przełożenie na uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne, a także
możliwa była ich weryfikacja oraz ocena wiarygodności.
W
sytuacji, gdy wykonawca powołuje się na właściwe tylko jemu okoliczności powodujące
możliwość znacznego obniżenia ceny oferty (np. upusty dedykowane tylko temu wykonawcy,
szczególne oferty, jakie uzyskał odnośnie świadczonych usług, posiadanego potencjału
k
adrowego lub sprzętowego etc.) i możliwe jest wsparcie tej argumentacji dowodem, to
wówczas taki dowód powinien być złożony zamawiającemu, aby uczynić wyjaśnienia
przekonującymi dla zamawiającego, a jednocześnie pełnymi. O tym, czy dany dowód jest
możliwy do uzyskania decyduje charakter okoliczności powoływanych przez wykonawcę.
Jeżeli są one obiektywnie możliwe do stwierdzenia w postaci zaświadczeń, oświadczeń,
ofert, umów, dokumentów księgowych (faktur) i innych informacji wytworzonych przez
podmioty niezależne od wykonawcy, wówczas taki dokument będzie miał walor dowodowy
wykraczający poza samą treść wyjaśnień wykonawcy (np. zaświadczenie o zwolnieniu
podmi
otowym, uzyskanych upustach od dostawców, i inne wpływające na cenę). To
wykonawca został zobowiązany do wykazania, że oferowana przez niego cena nie jest
rażąco niska, tym samym załączenie dowodów do składanych wyjaśnień odnośnie
okoliczności, które nie są zależne od wykonawcy, a które udało mu się pozyskać
(wynegocjować, ustalić, wypracować w kontaktach gospodarczych i innych formach etc.) na
potrzeby wyceny danego zamówienia jest w zasadzie niezbędne i konieczne, aby owo
wykazanie realności zaoferowanej ceny było rzeczywiste. To wykonawca musi wykazać
rzeczywistość i realność zaoferowanej ceny w postępowaniu.
Przystępujący nie wykazał przyczyn uzasadniających realność obniżenia ceny. Bardzo
ogólna informacja, iż zatrudnia określony zespół osobowy, posiada własny zamortyzowany
sprzęt oraz bazę dostawców, od których nabywa chemię po obniżonych cenach, w żaden
sposób nie wyjaśnia i nie wskazuje, jakie ma to przełożenie dla zaoferowania tak niskiej ceny
w stosunku do przedmiotu zamówienia. Powyższa argumentacja nie może być również
uznana za
uzasadnienie dla zastosowania oszczędnej metody czy szczególnych rozwiązań
technicznych, bowiem jest to działanie typowe, standardowe, stosowane przez
przedsiębiorców. Argumentacja co do działań typowych nie może stanowić wyjaśnienia
w zakresie obniżania ceny w stosunku do stałych, typowych cen czy kosztów. Argumentacja
ta może jedynie wskazywać dlaczego i o ile ceny te nie zostały podniesione. Przystępujący
w wyjaśnieniach nie wykazał, że zidentyfikował i ustalił (wycenił) wszystkie koszty wykonania
zamówienia wynikające z potrzeb Zamawiającego opisanych w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia oraz ryzyk kontraktowych stanowiących konsekwencję wzoru umowy
przedstawionego przez Zamawiającego. Koszty miesięczne wykonania usługi wyodrębnione
przez Przystępującego zostały opisane ogólnikowo i w sposób zbiorczy, co nie pozwala na
ich weryfikację względem wymogów opisanych w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Tym samym wyjaśnienia te nie spełniają wymogów, o których mowa w art. 90
ustawy Prawo zamówień publicznych, i jako takie powinny zostać ocenione jako
niewystarczające i skutkujące odrzuceniem oferty.
Oferta
Przystępującego powinna zostać odrzucona na podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 3
i 4 ustawy Prawo zamówień publicznych.
W
opisie przedmiotu zamówienia Zamawiający przewidział następujące czynności, które
winny zostać uwzględnione w cenie oferty:
1. obsady stanowiskowej zatrudnion
ej na umowy o pracę, zgodnie z punktem 12 i 15
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, załącznikiem nr 11 § 1 pkt 4, załącznikiem nr
16,
załącznikiem nr 2, zmienionym na etapie odpowiedzi na pytania nr 2 z 9 listopada 2020 r.
„formularz cenowy wraz ze szczegółowym opisem przedmiotu zamówienia, wiersz 1: łączna
ilość roboczogodzin 67.538) w następującym zakresie: 1) Blok Operacyjny 07:00-19:00 (5
dni w tygodniu zgodnie z zaplanowanym grafikiem pracy), 09:00-17:00 (5 dni w tygodniu
zgodnie z zaplanowanym grafikiem pracy), 19:00-05:00 (5 dni w tygodniu zgodnie
z zaplanowanym grafikiem pracy)
sprzątająca/pomoc personelowi medycznemu wg
załącznika nr 5 do umowy – wykaz innych czynności wchodzących w zakres zamówienia,
2)
Oddział Ortopedii 7:00-19:00 – sprzątająca/pomoc personelowi (7 dni w tygodniu zgodnie
z zaplanowanym grafikiem pracy), 7:00-15:00
– kuchenkowa/sprzątająca/pomoc personelowi
(7 dni w tygodniu zgodnie z zaplanowanym grafikiem pracy), 7:00-15:00
–
sprzątająca/pomoc personelowi (5 dni w tygodniu) wg załącznika nr 5 do umowy – wykaz
innych czynności wchodzących w zakres zamówienia, 3) II Oddział Chorób Wewnętrznych
i Gastroenterologii 06:30-
14:30 (8 godzin) sprzątająca/pomoc personelowi (7 dni w tygodniu
zgodnie z zaplanowanym grafikiem pracy), 14:30-
21:00 (6,5 godziny) sprzątająca/pomoc
personelowi (7 dni w tygodniu zgodnie z zaplanowanym grafikiem pracy), 07:00-15:00 (8
godzin) sprzątająca/pomoc personelowi (5 dni w tygodniu zgodnie z zaplanowanym
grafikiem pracy), 14:30-18:30 (4 godziny
) sprzątająca/pomoc personelowi (5 dni w tygodniu
zgodnie z zaplanowanym grafikiem pracy), 21:00-7:
00 (10 godzin) sprzątająca/pomoc
personelowi (7 dni w tygodniu zgodnie z zaplanowanym grafikiem pracy). Prace
wykonywane w nagłych potrzebach w nocy w zakresie sprzątania na pozostałych oddziałach
szpitala przy ul. Skarbowej 1 według wskazań osoby koordynującej oraz według załączników
nr 2 do umowy
– instrukcja utrzymania czystości plan higieny i nr 5 do umowy – wykaz
innych czynności ... W ramach swoich obowiązków osoba ta byłaby także zobowiązana do
wyk
onywania zamgławiań pomieszczeń, tzw. „granatów”, które zapewni Zamawiający,
4) o
soba nadzorująca od 7.00 do 15.00 (pon.-pt., 5 dni w tygodniu) oraz w niedzielę i święta
„pod telefonem” – wprowadzanie nowych pracowników na stanowisko pracy, przydzielanie
pracy, nadzorowanie ekipy sprzątającej, przygotowywanie planów grafików pracy, zgodnie
z umową oraz liczbą zaplanowanych roboczogodzin, przygotowywanie grafików wykonania
usługi. Ww. obsada stanowi 16,76 etatu, i stanowi średniomiesięczny koszt miesięczny netto
71.602,00
zł.
Ponadto Zamawiający będzie zlecał dodatkowe usługi w ilości 18.880 roboczogodzin poza
miejscami wymienionymi w załączniku nr 3 do umowy (wykaz pomieszczeń) zgodnie
z zakresem określonym w załącznikach: nr 2 do umowy – Instrukcja utrzymania czystości
i dezynfekcji powierz
chni szpitalnych”, plan higieny „Instrukcja utrzymania czystości
i dezynfekcji powierzchni szpitalnych”, zał. nr 5 do umowy – wykaz innych czynności
związanych z przedmiotem zamówienia. Koszt dodatkowych godzin wynika ze stawki
z formularza ofertowego i
wynosi średniomiesięcznie netto 69.187,00 zł.
Wykonawca musi wydzielić sprzęt do mycia i dezynfekcji i przyporządkować na blok
operacyjny, o
ddziały, kuchenki oddziałowe (czysta, brudna) i inne komórki administracyjno-
-organizacyjne
oddziału (załączniku nr 11 § 2 pkt 4) i zakupić go zgodnie z wymogami
Zamawiającego (pkt 13.2.c tiret 3 /załącznik nr 9): wózek – system kuwetowy, ścierki
jednorazowego użytku (lub jednego kontaktu), mop jednego kontaktu do obsługi bloku
operacyjnego (mycie 2 x dziennie na powierzchni 1.917,70), kontener do transportu
odpadów – 1 szt. dla każdego oddziału, wózek do transportu brudnej bielizny – 1 szt. dla
każdego oddziału, wózek do transportu czystej bielizny – 1 szt. dla każdego oddziału,
maszyna szoruj
ąco-zbierająca akumulatorowa – 1 szt. dla każdego oddziału i bloku
Operacyjnego, polerka
– 2 szt., odkurzacz sucho- mokro – 2 szt., parownica – 2 szt.
Zamawiający wymaga też zapewnienia w okresie od października do kwietnia każdego roku
maty chłonnej o wymiarach 140 cm x 100 cm (+/- 5 cm), która będzie rozłożona przed
wyjściem z windy do przewozu osób w Oddziale Ortopedii. Mata ta będzie czyszczona co
najmniej 2 x w miesiącu w okresie zimowo-wiosennym, oraz 1 x w miesiącu w pozostałym
czasie, co również zapewni wykonawca na koszt własny (załącznik nr 11 § 1 pkt 12).
P
onadto sprzęt nie wymieniony literalnie w specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
jednak
niezbędny do prawidłowej realizacji przedmiotu umowy, taki jak: mopy na pozostałe
powierzchnie (mycie 2 x dziennie na powierzchni 1.917,70m
2
),
urządzenie do dezynfekcji
fumigacyjnej (w
ykonawca ma obowiązek wykonać usługę dezynfekcji fumigacyjnej, sprzęt
drobny (szczotki, zmiotki, kije teleskopowe, inne). Koszt zakupu
powyższych wynosi
92.183,81
zł, co daje średnią wartość miesięczną netto 3.840,99 zł.
Zgodnie z
załącznikiem nr 11 § 1 pkt 11 wykonawca gwarantuje dostarczenie i uzupełnianie
wg potrzeb odpowiednich worków foliowych na odpady komunalne, oraz worków foliowych
i papierowych na odpady medyczne, bieliznę brudną. Zgodnie z informacjami wskazanymi
w załączniku nr 2 do umowy Zamawiający posiada dla oddziału ortopedii i bloku
operacyjnego: 50
szt. koszy na śmieci komunalne i 21 szt. koszy na odpady medyczne, a na
I
I oddziale Chorób Wewnętrznych i Gastroenterologii: 36 szt. koszy na śmieci komunalne,
6 szt. koszy na bieliznę, 7 szt. koszy na odpady medyczne.
Zamawiający wymaga też, aby w pomieszczeniach, w których znajdują się stanowiska do
mycia i/lub dezynfekcji rąk oraz w sanitariatach użytkowanych przez personel i sanitariatach
ogólnie dostępnych (w tym wszystkie sale chorych) stale znajdowały się takie środki jak:
środki do mycia rąk, ręczniki papierowe i papier toaletowy, zgodnie z wyszczególnieniem.
Zamawiający posiada dla oddziału Ortopedii i Bloku Operacyjnego 33 szt. dozowników na
mydło z bezdotykowym systemem dozowania, 17 szt. dozowników na środek dezynfekcyjny
z bezdotykowym systemem dozowania,
23 szt. dozowników na ręczniki jednorazowe
z bezdotykowym systemem dozowania,
6 szt. dozowników na ręczniki jednorazowe, 11 szt.
dozowników na papier toaletowy oraz w II Oddziale Chorób Wewnętrznych
i Gastroenterologii 33 szt. dozowników na mydło z bezdotykowym systemem dozowania, 26
szt. dozowników na środek dezynfekcyjny z bezdotykowym systemem dozowania, 32 szt.
dozownik
ów (pojemniki) na ręczniki jednorazowe typu ZZ, 10 szt. dozowników na papier
toaletowy w roli.
Wykonawca ma w obowiązku wyposażenie na własny koszt pracowników w odzież roboczą,
ochronną, obuwie, identyfikatory i środki ochrony osobistej np. rękawice, gogle, fartuchy
jednorazowego użytku, maski, okulary, przyłbice itp. Wykonawca jest zobowiązany zapewnić
jednolity sposób umundurowania umożliwiający identyfikację pracowników (nazwa firmy, imię
i nazwisko p
racownika) (załącznik nr 11 § 2 pkt 15.3).
Wykonawca
zadał pytania: Zamawiający wymaga, by wykonawca wyposażał swoich
pracown
ików w środki ochrony osobistej. W związku z tym, iż obecne postępowanie nie
obejmuje usługi na oddziałach covidowych prosimy o potwierdzenie, iż wykonawca
zabezpiecza swoich pracownik
ów w standardowe środki ochrony osobistej, z wyłączeniem
tych, które są konieczne do ochrony przed SarsCo V2.
Zamawiający nie odpowiedział na powyższe, pozostawiając tym samy koszt związany z ww.
środkami ochrony osobistej po stronie wykonawcy. Zagrożenie, jakie stanowi potencjalny
kontakt w wirusem SarsCoV2 na terenie placówki Zamawiającego, u którego występują
pacjenci zarażeni wirusem SarsCoV2, obliguje Wykonawcę do skalkulowania środków na
pełną, zgodną z zasadami bezpieczeństwa, kompleksową ochronę pracowników.
Jednorazowy koszt pełnego kompletu środków ochrony osobistej dla pracownika
wykonującego pracę na oddziałach z pacjentami zarażonymi wirusem SarsCoV2 wynosi
70,89 netto. Dla zachowania epidemiologicznych zasad bezpieczeństwa, bhp oraz przepisów
k
odeksu pracy pracownik nie może być w takim komplecie środków ochrony osobistej dłużej
niż 3h. Koszt zakupu ww. daje średnią wartość miesięczną netto 120.407,98 zł.
Kolejnymi elementami wymaganymi przez Zamawiającego mającymi wpływ na
zaproponowaną cenę są:
a) przeprowadzane na koszt Wykonawcy wstępne i okresowe szkolenia z zakresu bhp
i p.poż. oraz (co najmniej 2 razy w roku) szkolenia personelu wykonującego przedmiot
zamówienia w zakresie planu higieny, technologii i techniki sprzątania, a w zakresie
ok
resowego szkolenia z zakażeń szpitalnych co najmniej 2 razy w roku przez pielęgniarkę ze
specjalizacją epidemiologiczną lub równoważną (załącznik nr 11 § 2 pkt.15.1),
b) przeprowadzane na koszt w
ykonawcy badania wstępne, profilaktyczne, kontrolne oraz
szczepienia ochronn
e (załącznik nr 11 § 2 pkt 15.2),
c) pranie i dezynfekcja
odzieży roboczej i ochronnej personelu i ściereczek na koszt własny
(załącznik nr 11 § 2 pkt 15.4),
d)
prania mopów na koszt własny (załącznik nr 11 § 2 pkt 15.4) – zgodnie z wymaganiami
Zamawiającego mycie podłóg odbywać ma się 2 x dziennie na powierzchni 1.917,70, co daje
dzienną ilość mopów 256 (przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa epidemiologicznego 15
m
2
na jednego mopa,
e) badania mikrobiologiczne u personelu wykonawcy np. badani
e rąk personelu w sytuacjach
uzasadnionych z epidemiologicznego i klinicznego punktu widzenia oraz w czasie
przeprowadzenia dochodzeń epidemiologicznych (załącznik nr 11 § 10 pkt 6),
f)
wydzierżawienie pomieszczenia przy ul. Focha 33 (stawka za dzierżawę 1.000,00 zł netto)
oraz ul. Skarbowej
1 (500,00 zł netto) oraz będzie ponosił opłaty za wodę i energię
elektryczną w wysokości 600 zł netto miesięcznie (załącznik nr 11 § 5 pkt 5, 7),
g) mycie okien
– 1 x w m-cu lub 1 x na 3 w m-ce (załącznik nr 2 do umowy)
h)
polimery i konserwacja posadzki zgodnie ze specyfiką wykładzin – co 3 m-ce (załącznik nr
2 do umowy),
i)
mycie opraw punktów świetlnych – jeden raz na kwartał (załącznik nr 2 do umowy).
Zamawiający wymagał od wykonawców posiadania dokumentu potwierdzającego posiadanie
certyfikatu potwierdzającego wdrożenie normy ISO 45001:2018 – w przypadku zaznaczenia
posiadania w formularzu ofertowym, że wykonawca posiada taki certyfikat (rozdział 14 ust. 1
ppkt 8
specyfikacji istotnych warunków zamówienia). W toku postępowania zostało zadane
pytanie nr 53
i udzielona przez Zamawiającego odpowiedź: Międzynarodowy certyfikat ISO
45001 został opublikowany 12 marca 2018 roku. Jest to nowy standard zastępujący normę
PN-N-
18001 oraz OHSAS 18001. Organizacje mają trzyletni okres przejściowy na przejście
na nową normę ISO 45001. Cały proces przejścia (łącznie z wyjaśnieniem ewentualnych
niezgodności) musi zostać zakończony najpóźniej do 11 marca 2021 roku. Codzienna
higiena w miejscu pracy, odpowiednie przeszkolenie pracowników, prowadzona
systematycznie dokumentacja czy kontrola warunków pracy zostały ściśle określone w
polskiej normie PN-N-
18001:2004, która precyzyjnie opisuje cele oraz korzyści stosowania
wymogów BHP. Firmy, które nie rozpoczęły akredytacji, jednak posiadają równoważny polski
certyfikat PN-N-
18001, przestrzegają zasad BHP w sposób ciągły, zachowując najwyższe
standardy. W związku z powyższym prosimy o zmianę kryterium oceny ofert dot.
bezpieczeństwa i higieny pracy poprzez dopuszczenie posiadania normy PN-N: 18001 jako
równoważnej dla normy ISO 45001.
Odpowiedź: Zamawiający wyraża zgodę i jednocześnie modyfikuje zapisy SIWZ wraz
z załącznikami dotyczące wymogu posiadania certyfikatu potwierdzającego wdrożenie normy
ISO 45001 w następujący sposób: SIWZ rozdział 14 ust. 1 ppkt 8 „dokument potwierdzający
posiadanie certyfikatu potwierdzającego wdrożenie normy PN-N: 18001 lub ISO 45001:2018
wraz z oświadczeniem, że wraz z końcem okresu obowiązywania normy PN-N:18001
przedstawi certyfikat ISO 45001
– w przypadku zaznaczenia posiadania w formularzu
ofertowym
– załącznik nr 1 do SIWZ, że Wykonawca posiada taki certyfikat.
W związku z udzieloną odpowiedzią i wyrażeniem zgody przez Zamawiającego na
wdrożenie normy ISO 45001, po wygaśnięciu obowiązywania certyfikatu PN-N:18001
wykonawcy nie posiadający ww. normy, którzy zobowiązali się składając ofertę do jej
wdrożenia i uzyskali dodatkowe punkty w kryterium pozacenowym, będą ponosili związane
z tym koszty.
Średniomiesięczna wartość netto ww. usług wynosi 11.444,34 zł.
W zakresie czynności wykonawcy leży również: a) 2-krotne w ciągu umowy mycie szklanego
dachu i pomieszczenia przeszklonego wewn
ątrz Centralnej Izby Przyjęć, b) 2-krotne w ciągu
umowy, mycie ścian wewnątrz i odsysanie wody w kapsule, ciepłej sieni, garażu dla karetek
przy Centralnej Izbie Przyjęć, c) zamgławianie 24 usług w każdym pomieszczeniu
określonym w załączniku nr 3a do umowy oraz w załączniku nr 2 formularz cenowy, to jest
375,86 m
2
, d)
dodatkowe zamgławianie pomieszczeń nie wymienionych w załączniku 3a do
umowy o powierzchni ok. 20 m
2
, 50
x w ciągu trwania umowy, e) 2-krotne mycie garażu
podziemnego w budynku przy al. Focha 33, f) 2-krotne mycie przeszk
leń w budynku przy al.
Focha 33. Łączny koszt netto wykonania ww. usług wynosi 24.316,00 zł, co daje średnią
wartość miesięczną netto 1.013,17 zł.
Odwołujący załączył do odwołania szczegółowe wyliczenie ww. kosztów, które objął
tajemnicą przedsiębiorstwa.
Tym samym, w ocenie Odwołującego, łączny koszt ww. czynności wynosi 6.659.891,45 zł
netto, tj. 7.196
.012,71 zł brutto. Według Odwołującego stanowi to niezbędny koszt
wykonania przedmiotu zamówienia opisanego w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Oferta Przystępującego z kwotą 3.047.845,61 zł jest znacznie zaniżona, co
oznacza, że wykonawca ten nie dokonał kalkulacji wszystkich wymaganych składników
cenotwórczych. Zaproponowana przez Przystępującego cena nie jest adekwatna do zakresu
prac wymaganych przez Zamawiającego i nie jest wystarczająca, aby w sposób należyty
świadczyć usługę, co oznacza, że jest ceną rażąco niską i nierealną.
Kalkulacja wynagrodzenia oferty na takim poziomie stanowi bezspornie czyn nieuczciwej
konkurencji w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r.
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Prz
epis ten stanowi, iż czynem nieuczciwej
konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku przez sprzedaż
towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub świadczenia albo ich odsprzedaż
poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji innych przedsiębiorców. Ponadto działaniem
spełniającym przesłanki uznania danego działania przedsiębiorcy za czyn nieuczciwej
konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub
narusza interes innego przedsiębiorcy. Jeżeli działania podejmowane przez przedsiębiorcę
nie wynikają z istoty konkurencji, lecz są podejmowane w celu utrudnienia dostępu do rynku
i przy pomocy środków nieznajdujących usprawiedliwienia w mechanizmie wolnej
konkurencji, stanowią one czyn nieuczciwej konkurencji.
Deklaracja
Przystępującego w zakresie realizacji niniejszego zamówienia za powyższą cenę
grozi Zamawiającemu nienależytym wykonaniem lub niewykonaniem zamówienia
w przyszłości. Kalkulacja wynagrodzenia na takim poziomie stanowi bezspornie czyn
nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji.
W rezultacie wybór przez Zamawiającego oferty Przystępującego świadczy o naruszeniu
obowiązujących reguł i mechanizmów oraz zasad, które Zamawiający sam ustalił.
P
rzyczyną wyraźnie niższej ceny od innych ofert może być albo świadome działanie
wykonawcy,
albo nierzetelność kalkulacji wykonawcy, co grozi nienależytym wykonaniem lub
niewykonaniem zamówienia w przyszłości.
II Stanowisko Zamawiającego
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
W ocenie Zamawiającego brak było podstaw do odrzucenia oferty Przystępującego
z powodu czynu nieuczciwej konkurencji (art. 89 ust. 1 pkt 3
ustawy Prawo zamówień
publicznych
) czy też odrzucenia z powodu rażąco niskiej ceny lub kosztu (art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy Prawo zamówień publicznych).
Z uwagi na fakt, że oferta złożona przez Przystępującego zawierała cenę, za jaką
w
ykonawca zaoferował wykonać usługę, która wydawała się być ceną rażąco niską
w stosunku do średniej arytmetycznej złożonych ofert (różnica 51,89%), pismem
z 19 listopada 2020 r.
wezwano tego oferenta do złożenia wyjaśnień, w tym złożenia
dowodów, dotyczących wyliczenia ceny. Uzyskane wyjaśnienia nie zostały uznane za
ogólnikowe. Wyjaśnienia odniesione zostały do wartości zamówienia szacowanej przez
Zamawiającego i składników tego szacunku.
Szacowanie oparto na wartości dotychczas obowiązującej umowy na sprzątanie zawartej na
czas od grudnia 2019 r. do końca września 2020 r. i aneksu nr 1 do niej (obniżającego
wartość umowy) z 28 listopada 2019 r. oraz aneksu nr 2 z 28 sierpnia 2020 r.
(wydłużającego okres jej obowiązywania). Wykonawcą w ramach tej umowy było konsorcjum
z liderem Impel System Sp. z o.o. (Odwołującemu znany były zatem obiekty Zamawiającego
i organizacja czynności związanych ze świadczeniem usługi). W przeliczeniu na okres 12
miesięcy wartość świadczonej usługi wynosiła 1.026.720,00 zł netto, co w skali 24 miesięcy
daje 2.053.
440,00 zł netto. Kwotę tę powiększono o 20 % z tytułu możliwie zwiększonych
rynkowych kosztów tego typu usług. Do kwoty takiej dodano także kwotę 331 tys. złotych
z uwagi na planowane
zwiększone zapotrzebowanie w wymiarze godzinowym na usługi
dodatkowe w czasie realizacji umowy w 2021 i 2022 r. W efekcie Zamawiaj
ący oszacował
wartość zamówienia na przestrzeni 24 miesięcy na kwotę 2.795.221,97 zł netto, a na
sfinansowanie realizacji zamówienia może przeznaczyć 3.438.123,02 zł.
W umowie dotychczas obowiązującej stawka za roboczogodzinę przedstawiona przez
konsorcju
m z liderem Impel System Sp. z o.o. wynosiła 34,86 zł w przypadku usług objętych
zwolnieniem z VAT i 31,88 zł netto i 39,21 zł brutto w przypadku usług objętych stawką VAT
23%.
Tymczasem oferta złożona w aktualnym postępowaniu przez Przystępującego opiewa
na kwotę 2.819.911,10 zł netto i przyjęto w niej stawki roboczogodziny od 25,87 zł brutto
w przypadku usług objętych 23% VAT do 40,43 zł brutto w przypadku roboczogodziny
związanej z wykonywaniem usług zwolnionych z VAT. Natomiast oferta złożona przez
Odw
ołującego opiewa na 7.624.779,10 zł i wskazano w niej, że stawka za roboczogodzinę
wyno
si 87,95 zł netto (87,95 zł w przypadku usług zwolnionych z VAT i 108,18 zł brutto
w przypadku usług objętych 23% VAT). W ocenie Zamawiającego nie wystąpiły na
przestrz
eni kilku miesięcy okoliczności, które uzasadniałyby taki wzrost wynagrodzenia
wykonawcy w przeliczeniu na roboczogodzinę. Źródłem wzrostu kosztów w tej mierze też nie
są wymagania stawiane w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Konsorcjum z liderem
Impel System Sp. z o.o. wykazało, że średniomiesięczne koszty
świadczenia usług dodatkowych (poz. 2 formularza cenowego) wynoszą 69.187,00 zł netto
przy założeniu, że miesięcznie usługi te świadczone są średnio przez 786,66 roboczogodzin.
O
ferent utożsamił to ze średniomiesięcznym kosztem wynagrodzeń, nie wskazując jednak
dokładniejszego wyliczenia tego składnika cenotwórczego. Tymczasem średniomiesięczny
koszt wynagrodzeń z tytułu świadczenia usług „podstawowych” ujętych w poz. 1 formularza
cenowego określono na 71.602,00 zł netto przy założeniu, że w danym miesiącu poświęca
się na to średnio 2.814 roboczogodzin. Dysproporcja jest tu zatem bardzo duża (należytą
ocenę uniemożliwia jednak brak wskazania w załączniku 1.6 do odwołania szczegółowej
kalkulacji kosztów usług dodatkowych wskazanych w poz. 2 formularza cenowego).
Kluczowym dla oceny zaistnienia
rażąco niskiej ceny (lub kosztu) lub czynu nieuczciwej
konkurencji jest kwestia nabywania przez wykonawców środków ochrony osobistej
chroniących przed zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2.
Odwołujący wskazał, że wykonawca ma w obowiązku wyposażenie na własny koszt
pracowników w odzież roboczą, ochronną, obuwie, identyfikatory i środki ochrony osobistej
np. rękawice, gogle, fartuchy jednorazowego użytku, maski, okulary, przyłbice itp.
Wykonawca jest zobowiązany zapewnić jednolity sposób umundurowania umożliwiający
identyfikację pracowników (nazwa firmy, imię i nazwisko pracownika) (załącznik nr 11 § 2 pkt
15.3). W
ykonawca zadał pytanie do specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w którym
wskazał, że „Zamawiający wymaga, by wykonawca wyposażał swoich pracowników w środki
ochrony osobistej. W związku z tym, iż obecne postępowanie nie obejmuje usługi na
oddziałach covidowych, prosimy o potwierdzenie, iż wykonawca zabezpiecza swoich
pracowników w standardowe środki ochrony osobistej, z wyłączeniem tych, które są
konieczne do ochrony przed SarsCoV2.
” Zamawiający nie odpowiedział na to pytanie,
pozostawiając tym samy koszt związany z ww. środkami ochrony osobistej po stronie
w
ykonawcy. Zagrożenie, jakie stanowi potencjalny kontakt w wirusem SarsCoV2 na terenie
placówki Zamawiającego, u którego występują pacjenci zarażeni wirusem SarsCoV2,
obliguje w
ykonawcę do skalkulowania środków na pełną, zgodną z zasadami
bezpieczeństwa, kompleksową ochronę pracowników. Jednorazowy koszt pełnego kompletu
środków ochrony osobistej dla pracownika wykonującego pracę na oddziałach z pacjentami
zarażonymi wirusem SarsCoV2 wynosi 70,89 netto. Dla zachowania epidemiologicznych
zasad bezpieczeństwa, bhp oraz przepisów kodeksu pracy pracownik nie może być w takim
komplecie środków ochrony osobistej dłużej niż 3 h, miesięczny koszt ich zakupu daje
średnią wartość netto 120.407,98.
Zdaniem Zamawiającego wyliczenie kosztów wskazanych w tym punkcie odwołania jak i ich
ujęcie w kalkulacji jest nieprawidłowe. Szpital Zamawiającego nie jest szpitalem
jednoimiennym, gdzie przebywają tylko pacjenci ze stwierdzonym COVID-19. Jak wskazał
Odwołujący w swym pytaniu, mimo że usługa nie obejmuje wykonywania czynności na
oddziałach covidowych, to Odwołujący przyjął, że z uwagi na potencjalną styczność
z zarażonymi pacjentami zobligowany jest do ujęcia w ofercie kosztów pełnej ochrony dla
swych pracowników, zgodnie z zasadami bezpieczeństwa. Odwołujący nie wykazał przy tym,
co obliguje go takiego działania, jak i jakie konkretnie zasady bezpieczeństwa
przeciwepidemicznego i aktualne wytyczne sanitarne stanowią o takiej konieczności.
Odwołujący wykonywał dotychczas w Szpitalu Zamawiającego usługę sprzątania i wie, że
pacjenci zakażeni koronawirusem przebywali na wydzielonych oddziałach i stanowili
zdecydowaną mniejszość w stosunku do pacjentów z innymi dolegliwościami.
W
skazane pytanie wpłynęło do Zamawiającego na dwa dni przed upływem przesuniętego
już terminu składania ofert (pytanie to wpłynęło 12 listopada 2020 r., a termin na zadawanie
pytań z jednoczesnym obowiązkiem Zamawiającego odpowiedzi na nie upłynął 12
października 2020 r.), Zamawiający nie był zatem zobligowany do udzielenia odpowiedzi.
Jeśli, jak się okazuje, wyjaśnienie tej kwestii miało kluczowe znaczenie w kalkulacji oferty
(skutkowało skalkulowaniem przez Zamawiającego ceny oferty o kwotę 2.700.000 zł wyższą)
to wniosek o wyjaśnienie treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia powinien być
skierowany do Zamawiającego w terminie obligującym go do udzielenia odpowiedzi.
Zamawiający nie wskazywał w wymaganiach ujętych w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, że podstawowe czynności wynikające ze specyfikacji mają być wykonywane na
oddziałach, gdzie hospitalizowani są pacjenci z COVID-19. Spowodowane było to tym, iż
sytuacja w tym zakresie (warunkowana bieżącą sytuacją epidemiologiczną, jak
i zmieniającymi się decyzjami wydawanymi przez Wojewodę Małopolskiego w przedmiocie
z
abezpieczenia łóżek dla pacjentów z COVID-19) ulegała dynamicznym zmianom, W świetle
planowanej akcji szczepień uzasadnione było oczekiwanie, że Szpital w perspektywie kilku
miesięcy nie będzie w ogóle hospitalizował pacjentów z COVID-19. W przypadku
ewent
ualnych zmian w tym zakresie powodowanych bieżącym stanem epidemii,
Zamawiający uprawniony jest do skorzystania z dyspozycji przepisu art. 46c ust. 1 ustawy
z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych
u ludzi. Możliwa jest także zmiana już zawartej umowy w trybie przewidzianym w art. 15r
ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem,
przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych
nimi sytuacji kryzysowych.
W
czasie poprzedzającym ogłoszenie postępowania, jak i w jego trakcie, ceny środków
ochrony osobistej zaczęły spadać, a w ostatnich 2 miesiącach trend ten jest wyjątkowo silny.
Zamawiający na początku listopada 2020 r., w prowadzonym przez siebie odrębnym
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na środki ochrony osobistej, szacował,
że dostawa szerokiego asortymentu tego typu środków na przestrzeni 12 miesięcy,
począwszy od marca 2021 r., kosztować będzie ok. 13 mln złotych, podczas gdy w ramach
tego postępowania wpłynęło w styczniu 2021 r. kilkanaście ofert, a najdroższa z nich
opiewała na 1,6 mln złotych, a oferta aktualnie uznana za najkorzystniejszą opiewa na ok.
750 tys. zł. Dokonane przez Odwołującego ekstrapolowanie kosztu środków zapewniających
kompletną ochronę pracownika świadczącego usługę w wysokości 70,89 zł netto (m.in.
faktura z 14 października 2020 r. na kombinezony ochronne) na te ponoszone w 2021 i 2022
r.
w ramach realizacji umowy sprzątania jest zatem całkowicie chybione. Działanie takie jest
oderwane od realiów cenowych, a podana w kalkulacji oferty łączna kwota zakupu środków
ochrony osobistej w czasie realizacji umowy na poziomie 2.
700 tys. zł, jeśli nie jest
całkowicie bezzasadna, to jest rażąco zawyżona.
Wybrana
przez Zamawiającego oferta nie została skalkulowana z uwzględnieniem tego typu
kosztów, co w sposób niewątpliwy i znaczący wpłynęło na jej wysokość. Zamawiający
w swych szacunkach odnośnie wartości przedmiotu zamówienia nie przewidywał tego typu
wydatków, co związane jest z organizacją czynności usługi sprzątania przewidzianą
w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Zatem cena zaproponowana przez
Przystępującego jest wiarygodna i realistyczna w stosunku do cen rynkowych
i dotychczasowych cen, które Zamawiający uiszczał z tytułu wykonywania tego typu usług,
n
ie odbiega także od szacowanej wartości zamówienia. W ocenie Zamawiającego to
pozostali dwaj oferenci zaproponowali rażąco zawyżone ceny realizacji usług, poprzez
wkalkulowanie w nie niezasadnych
kosztów.
III Stanowisko przystępującego Food Investment S.A.
Przystępujący wniósł o oddalenie odwołania.
Wskazał, że Zamawiający w formularzu oferty podzielił koszty na zadania, które zostały
wyspecyfikowane i do tych czynności zostały przypisane roboczogodziny, w których
wykonawcy powinni się zmieścić z realizacją usługi. Usługi dodatkowe zostały opisane
w załącznikach do specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Przystępujący jest firmą doświadczoną i ma inne doświadczenia związane ze zmianą umowy
ni
ż Odwołujący. Sytuacje objęte pandemią podlegały negocjacjom i Przystępujący uzyskiwał
zwrot od szpitala (innego niż Zamawiający) całości zwiększonych kosztów, a także był
wyposażany przez szpital w dodatkowe środki zabezpieczające. Zauważa także, że za
do
datkowe zlecenia od zamawiającego występuje się o dodatkowe pokrycie kosztów
świadczenia.
Wyjaśnienia Przystępującego są rzetelne i wynikają z nich koszty świadczenia usługi
(wynikają z roboczogodzin ustalonych przez Zamawiającego), a także pokrywają dodatkowe
koszty i zysk. Jeśli chodzi o sam zakres kosztów, to grupy pokrywają się w wyliczeniach
Przystępującego i Odwołującego. Wpływ na cenę oferty mają koszty świadczenia usług
dodatkowych, za które Odwołujący przewidział stawkę 91 zł za roboczogodzinę, co jest
mocno zawyżoną kwotą. W zakresie usług podstawowych Odwołujący określił stawkę
roboczogodziny na poziomie wynagrodzenia minimalnego. Usługi podstawowe nie dotyczą
sytuacji związanych z Covidem.
Przystępujący wskazał, że w odwołaniu Odwołujący wskazał, że koszty dodatkowych
środków ochrony osobistej to 120.000 zł, wyszczególnione odrębnie, zatem nie zostały one
ujęte w stawce 91 zł za roboczogodzinę.
Przystępujący podkreślił, że koszty certyfikatów ISO przekładają się na całą firmę, a nie na
jeden kontrakt.
Zdaniem Przystępującego to nie cena jego oferty jest rażąco niska, lecz cena oferty
Odwołującego jest rażąco wysoka i wynika z niezrozumienia specyfikacji istotnych warunków
zamówienia.
Na okres tymczasowy do zawarcia przedmiotowej umowy Zamawiający przeprowadził
dodatkowe postępowanie, w którym Odwołujący cenę za usługę podstawową podał niższą
niż Przystępujący, z Zamawiającym zaś ustalono, że za czynności związane z Covidem
Zamawiający zapłaci jako za dodatkową usługę. Przystępujący świadczy tę dodatkową
usługę od stycznia, co potwierdza prawidłowość jego kalkulacji.
Przystępujący razem z Odwołującym brał udział w postępowaniu prowadzonym przez szpital
w Myślenicach, gdzie Odwołujący nie dał tak wysokich cen jak w niniejszym postępowaniu
(tamtejszy
zamawiający wyjaśnił, jakie środki ochrony należy ująć w cenie).
IV Stanowisko przystępującego Naprzód Hospital Sp. z o. o., Vendi Cleaning Sp. z o. o.,
Naprzód Service Sp. z o. o.
Przystępujący nie przedstawił stanowiska.
V Ustalenia Izby
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, opisanych w art. 528 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący ma
interes we wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 505 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Izba ustaliła także, iż stan faktyczny postępowania w zakresie postawionych zarzutów
(w szczególności treść złożonych przez Przystępującego dokumentów oraz treść specyfikacji
istotnych warunków zamówienia i załączników do niej) nie jest sporny między Stronami
i
Przystępującym.
Po zapoznaniu się z przedmiotem sporu oraz argumentacją Stron, w oparciu o stan
faktyczny
ustalony
na
podstawie
dokumentów
postępowania
przetargowego
przedstawionych przez Zamawiającego oraz stanowisk Stron i Przystępującego
przeds
tawionych podczas rozprawy Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie
zasługuje na uwzględnienie.
Czynnościom tym Odwołujący zarzucił naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez naruszenie zasad
zachowania uczciwej ko
nkurencji oraz równego traktowania wykonawców,
2. art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Przystępującego z uwagi na okoliczność, że zawiera rażąco
niską cenę oraz jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji oraz z uwagi na
okoliczność, że wyjaśnienia złożone przez tego wykonawcę są wyjaśnieniami lakonicznymi,
ogólnikowymi, niejednoznacznymi oraz niepopartymi dowodami,
3. art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty Przystępującego z uwagi na fakt, że zawiera rażąco niską cenę oraz jej
złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji,
4. art. 91 ust. 1 w związku z art. 90 ust. 1-4 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
wad
liwy wybór oferty najkorzystniejszej.
Przywołane powyżej przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych stanowią:
Art. 7 ust. 1:
„Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie
wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.”
Art. 7 ust. 3: „Zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie
z przepisami ustawy.
”
Art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4: „Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli: 3) jej złożenie stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji w rozumieniu
przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;
4)
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia”.
Art. 90:
„1. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się
rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co
do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się
o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu,
w szczególności w zakresie:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej,
ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r.
o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2018 r. poz. 2177);
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
1a. W przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od:
1)
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa
w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają
wyjaśnienia;
2)
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania,
w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
2. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na
wykonawcy.
3. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana
ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
4. Jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8
, zamawiający zawiadamia Prezesa Urzędu oraz
Komisję Europejską o odrzuceniu ofert, które według zamawiającego zawierały rażąco niską
cenę lub koszt z powodu udzielenia pomocy publicznej, a wykonawca, w terminie
wyznaczonym przez zamawiającego, nie udowodnił, że pomoc ta jest zgodna z prawem
w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej.”
Art. 91 ust. 1: „Zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny
ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.”
19 listopada 2020 r. Zamawiający skierował do Przystępującego wezwanie o następującej
treści: „Cena, za jaką Wykonawca zaoferował wykonać usługę zdaniem Zamawiającego
wyda
je się być ceną rażąco niską w stosunku do średniej arytmetycznej złożonych ofert
(różnica 51,89%). W związku z powyższym Zamawiający stosując się do dyspozycji art. 90
ust. 1 ustawy
– Prawo zamówień publicznych wzywa Wykonawcę do założenia wyjaśnień
w ty
m złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny, w szczególności w zakresie:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r.
o minimalnym wyn
agrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177); 2) pomocy publicznej
udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; 3) wynikającym z przepisów prawa pracy
i przepisów o zabezpieczeniu społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane
jest zamówienie; 4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 5) powierzenia
wykonania części zamówienia podwykonawcy.”
W odpowiedzi na wezwanie (pismo z 24 listopada 2020 r.)
Przystępujący stwierdził, że cena
oferty skalkulowana została z należytą starannością, z uwzględnieniem wszystkich
czynników cenotwórczych mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. Wykonawca
uczestniczył w wizji lokalnej, więc po dokładnym zapoznania się z obiektem oraz na
podstawie własnego doświadczenia świadcząc usługi w jednostkach służby zdrowia przyjął
kalkulację. Na cenę oferowanej usługi składają się następujące elementy (koszty
miesięczne): koszty pracownicze: … zł, chemia … zł, sprzęt/amortyzacja … zł, pozostałe
koszty … zł, pozostałe zysk … zł (Zamawiający nie ujawnił Odwołującemu poszczególnych
kwot uznając je za tajemnicę przedsiębiorstwa), suma 117.496,30 zł. Powyższa miesięczna
kalkulacja zawiera koszty poszczególnych elementów składowych oferty cenowej
przedstawionej przez Przystępującego.
Możliwość wykorzystania potencjału, którym Przystępujący dysponuje:
Koszt pracownicze
– zostały zaplanowane na podstawie grafiku, z którego wynika, że
wykonawca będzie potrzebował 21 etatów, w tym 1 osoba nadzoru: 20x … zł oraz 1 x … zł,
suma … zł (Zamawiający nie ujawnił wskazanych kwot).
Chemia
– jako firma z wieloletnim stażem Przystępujący posiada ogólnopolski kontrakt na
dostawy chemii i korzysta z atrakcyjnych rabatów na zakup materiałów. Współpracuje
z poniższymi firmami, które oferują mu atrakcyjne ceny: … – profesjonalna chemia
dezynfekująca i myjąca, … – Producent mopów, …– chemia uzupełniająca, worki do śmieci,
ręczniki papierowe, papier toaletowy, … – środki czystości, worki do śmieci, papier
toaletowy, ręczniki papierowe. (Zamawiający nie ujawnił wskazanych nazw firm).
Sp
rzęt – Przystępujący posiada część sprzętu, który jest już zamortyzowany, co nie stanowi
dodatkowego kosztu. Posiada niezbędną technologię, sprzęt i urządzenia niezbędne do
realizacji zamówienia, co skutkuje niższymi kosztami oraz brakiem konieczności ponoszenia
dodatkowych kosztów związanych z zakupem czy wynajmem. Wykaz zamortyzowanego
sprzętu niezbędnego i wymaganego do realizacji zamówienia: wózek zmodyfikowany Vileda
Equipe II
– 7 szt., wózek do transportu bielizny czystej i brudnej – 6 szt., maszyna szorująco-
-
zbierająca – 2 szt., polerka do polerowania i konserwacji – 2 szt., odkurzacz przemysłowy
do zbierania na sucho/mokro
– 2 szt., parownica – 2 szt.
Pozostałe koszty – na bazie doświadczenia z podobnych obiektów Przystępujący
skalkulował dodatkowe koszty w wysokości … zł (Zamawiający nie ujawnił wskazanej
kwoty), co pozwoli mu zabezpieczyć się na wypadek nagłej konieczności poniesienia
dodatkowych kosztów związanych z realizacją warunków umowy.
Zysk
– zważywszy na fakt wykazania w sposób nie budzący wątpliwości, iż zaoferowana
cena nie tylko pozwala na realizację zamówienia zgodnie z warunkami wskazanymi przez
Zamawiającego, ale również generuje zysk w wysokości … zł (Zamawiający nie ujawnił
wskazanej kwoty), nie może tu być mowy o cenie rażąco niskiej.
Kalkulacja kosztów wykonania zamówienia, jaką przyjął Zamawiający do wyliczenia kwoty
przeznaczonej na realizację zamówienia wynosi 3.438.123,02 zł, a Przystępujący
skalkulował koszty w wysokości 3.047.845,61 zł. Kwoty te są bardzo zbliżone do siebie, co
dodatkowo świadczy o tym, iż kalkulacja została poprawnie wyliczona. Operator obecnie
świadczący usługę tj. firma Impel w chwili obecnej wykonuje usługę w kwotach za
roboczogodzinę 31,88 zł netto za sprzątanie oraz 34,86 zł netto za czynności pomocnicze
przy pacjencie.
Przystępujący zapewnił, iż cena oferty skalkulowana została z należytą starannością,
z uwzględnieniem wszystkich czynników cenotwórczych mających wpływ na wysokość
zaoferowanej ceny. Przystępujący wykazał w sposób nie budzący wątpliwości, iż
zaoferowana cena nie tylko pozwala na realizację zamówienia zgodnie z warunkami
wskazanymi przez Zamawiającego, ale również generuje zysk. Jednocześnie, w przypadku
pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości dotyczących złożonych wyjaśnień, Przystępujący
gotowy jest przedłożyć kolejne. Zgodnie z poglądem doktryny nie ma przeszkód, aby
zamawiający ponownie wezwał do wyjaśnienia wykonawcy, jeżeli poprzednia odpowiedź nie
była wyczerpująca; zarówno dotychczasowe, jak i obowiązujące brzmienie przepisu art. 90
ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych pozwala zamawiającemu na wielokrotne
zwracanie się do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień odnośnie rażąco niskiej ceny, co więcej
zamawiający jest obowiązany do kontynuowania wyjaśnień aż do momentu usunięcia
wszelk
ich wątpliwości albo potwierdzenia istnienia rażąco niskiej ceny.
Po zapoznaniu się z zaistniałym w sprawie stanem faktycznym Izba stwierdziła, że
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu zaniechanie odrzucenia oferty Przystępującego jako
zawierającej rażąco niską cenę oraz stanowiącej czyn nieuczciwej konkurencji (naruszenie
art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy Prawo zamówień publicznych), opierając się na jednej
okoliczności – zbyt niskiej, w jego ocenie, cenie oferty Przystępującego.
Przywołane w ramach zarzutów art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych są
bowiem zarzutami wynikowymi w stosunku do zarzutów dotyczących naruszenia art. 89 ust.
1 pkt 3 i 4 oraz art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych i w okolicznościach
niniejszej sprawy nie ma
ją samodzielnego bytu. Natomiast art. 91 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych nie ma w niniejszej sprawie zastosowania, gdyż odnosi się do wyboru
oferty najkorzystniejszej
na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, czyli dokonania tzw. punktowej oceny ofert, którego zarzuty
niniejszego odwołania nie dotyczą.
Jak wynika z procedury opisanej w ustawie Prawo zamówień publicznych, aby stwierdzić,
czy cena oferty danego wykonawcy rzeczywiście nosi cechy ceny rażąco niskiej,
zamawiający musi przeprowadzić procedurę wyjaśniającą opisaną w art. 90 ustawy Prawo
zamówień publicznych. Z ust. 3 tego przepisu wynika, że zamawiający odrzuca ofertę
wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze
złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku
do przedmiotu zamówienia. Tym samym wyjaśnienia wykonawcy mają kluczowe znaczenie
dla stwierdzenia, czy cenę oferty można uznać za rażąco niską, czy też nie (w kontekście
również treści samej złożonej oferty).
Przesłanki odrzucenia wynikające z art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych są
więc dwie: brak wyjaśnień oraz niemożliwość dokonania pozytywnej oceny złożonych
wyjaśnień. Przy czym, jak wynika z ustalonego poglądu orzecznictwa, wyjaśnienia, które co
prawda zostały złożone formalnie (jako pismo), lecz w rzeczywistości nie zawierają treści
merytorycznej, która by wskazaną cenę wyjaśniała chociaż w stopniu podstawowym,
uznawane są za niezłożone. Takie „wyjaśnienia” nie podlegają uzupełnieniu, tj. ponownemu
lub dodatkowemu wezwaniu ze strony zamawiającego.
Z kolei wyjaśnienia, które co prawda zostały złożone i zawierają pewne elementy
pozwalające na weryfikację ceny oferty, lecz nie są wyczerpujące i wymagają wskazania
dodatkowych lub dokładniejszych danych na potrzeby dokonania oceny wskazanej w art. 90
ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, takiemu wezwaniu podlegają.
Ocena, na ile dane wyjaśnienia wykonawcy mogą podlegać uzupełnieniu (ponownemu/
dodatkowemu wezwaniu), zależy również od treści wezwania zamawiającego. Przy czym
w orzecznictwie przyjmuje się ogólną zasadę „jakie wezwanie, takie wyjaśnienia”, tj. zakres
wyjaśnień nie powinien być węższy niż wezwanie, a wykonawca powinien odpowiedzieć na
wszystkie pytania zadane przez zamawiającego w wezwaniu lub poruszone tam
zagadnienia. Z drugiej strony jednak ogólnikowość wezwania nie może bezwarunkowo
obciążać wykonawcy, który w sposób naturalny – nie posiadając wskazówek ze strony
zamawiającego, w jakim kierunku mają iść wyjaśnienia (jakim konkretnym elementom ma
poświęcić szczególną uwagę i na jakie okoliczności przedstawić konkretne dowody,
konstruuje wyjaśnienia w taki sposób i o takiej szczegółowości, w jaki uzna za
odpowiadający wezwaniu. Dotyczy to zwłaszcza często stosowanej przez zamawiających,
błędnej, praktyki, formułowania wezwania wyłącznie poprzez przywołanie przepisów art. 90
ustawy Prawo zamówień publicznych.
W niniejszym postępowaniu Zamawiający właśnie skierował wezwanie, które w swojej treści
ograniczyło się do przywołania art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Przystępujący w odpowiedzi udzielił wyjaśnień, które rzeczywiście nie są nadmiernie
rozbudowane i w oparciu o które trudno dokonać szczegółowej analizy ceny złożonej przez
niego oferty
– przynajmniej na tak szczegółowym poziomie, jak dokonał tego Odwołujący
w odwołaniu. Jednak z drugiej strony Przystępujący zawarł w nich pewne elementy
kalkulacyjne, które jednocześnie nie pozwalają na uznanie, że wyjaśnienia nie zostały
złożone w ogóle (pierwsza z przesłanek odrzucenia oferty wskazanych w art. 90 ust. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych).
W związku z powyższym Izba stwierdziła, że w oparciu samą treść oferty oraz o udzielone
przez Przystępującego wyjaśnienia nie może stwierdzić, czy oferta Przystępującego
rzeczywiście zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, a jego
oferta powinna podlegać odrzuceniu. Tym samym konieczne jest uzyskanie ponownych
(dodatkowych) wyjaśnień o szerszym i skonkretyzowanym zakresie, czyli ponowienie
wezwania Zamawiającego – już o skonkretyzowanym zakresie i stopniu szczegółowości
wyjaśnień, których ma udzielić Przystępujący. W wezwaniu Zamawiający może posiłkować
się np. systematyką wyliczeń zawartych w odwołaniu.
Ze względu na fakt, że, jak wskazano powyżej, procedura wyjaśnienia poziomu ceny jest
procedurą obowiązkową, bez której nie można podjąć decyzji o odrzuceniu oferty danego
wykonawcy, a bez ponownego wezwania Przystępującego dokonanie rzetelnej oceny jego
oferty pod kątem pozostałych zarzutów nie jest możliwe, Izba uznała, że uwzględnienie
odwołania nastąpiło w całości.
Izba zauważa również, że Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie poruszył istotną kwestię
związaną ze sposobem obliczenia ceny oferty zarówno przez Przystępującego, jak
i pozostałych dwóch wykonawców, tj. dodatkowego nabywania przez wykonawcę usługi
środków ochrony osobistej chroniących przed zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2.
Jak zostało stwierdzone podczas rozprawy, znacząca różnica cen pomiędzy Przystępującym
a pozostałymi wykonawcami wynikała w dużej mierze z faktu uwzględnienia przez dwóch
z nich owych środków ochrony osobistej chroniących przed zakażeniem koronawirusem
SARS-CoV-
2 i nieuwzględnienia ich przez Przystępującego. Według Zamawiającego
uwzględnienie w cenie oferty tych środków ochrony nie było to konieczne. Nie wynika to
jednak w sposób jednoznaczny ze specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
Zamawiający nie udzielił też odpowiedzi na zadane pytanie, a kwestia w efekcie okazała się
znacząca dla sporządzenia ofert przez wykonawców.
Tym samym Izba rozważyła, czy w niniejszym postępowaniu nie zachodzi okoliczność
wskazana w art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo zamówień publicznych, tj. postępowanie
o udzielenie zamówienia w istocie obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą
uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia
publicznego
, powodującej konieczność unieważnienia postępowanie o udzielenie
zamówienia. Przyjęcie bowiem możliwości, że – wobec niejednoznacznej treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia – wykonawcy mogą w ofercie wycenić tak istotny koszt lub
go nie wycenić, narusza zasady wskazane w art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych, tj. uczciwą konkurencję pomiędzy wykonawcami, ich równe traktowanie
i przejrzystość postępowania.
Podczas rozprawy nie wskazano i nie dowiedziono jednak, że koszt nabycia ww. środków
ochrony osobistej chroniących przed zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2
uwzględniony w ofercie Odwołującego oraz przystępującego Naprzód Hospital Sp. z o.o.,
Vendi Cleaning Sp. z o.o. i Naprzód Service Sp. z o.o., a nieuwzględniony w ofercie
Przystępującego, przekracza różnicę pomiędzy cenami poszczególnych ofert, a tym samym
że jego uwzględnienie/nieuwzględnienie w cenie poszczególnych ofert ma wpływ na ranking
tych ofert i tym samym wynik postępowania o udzielenie zamówienia. W ocenie Izby jednak
Zamawiający, równocześnie z wezwaniem Przystępującego do wyjaśnień poziomu ceny,
powinien przeanalizować również i tę kwestię.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557 i art. 575 ustawy
z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych oraz § 2 ust. 1 pkt 2, § 5, § 7 ust.
1 pkt 3 li
t. a rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437).
Zgodnie z dyspozycj
ą art. 557 ustawy Prawo zamówień publicznych w wyroku oraz
w postanowieniu kończącym postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach
postępowania odwoławczego. Zgodnie z art. 575 ustawy Prawo zamówień publicznych
s
trony oraz uczestnik postępowania odwoławczego wnoszący sprzeciw ponoszą koszty
postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku.
Z § 2 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia wynika, że wysokość wpisu wnoszonego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia na dostawy i usługi o wartości równej progom
un
ijnym lub przekraczającej progi unijne, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych, wynosi 15.000 złotych.
Zgodnie z § 5 rozporządzenia do kosztów postępowania odwoławczego, zalicza się:
1) wpis, obejmujący:
a) wynagrodzenia, wydatk
i i opłaty Urzędu związane z organizacją i obsługą postępowań
odwoławczych, archiwizacją dokumentów oraz szkoleniami członków Izby,
b) wynagrodzenie i zwrot wydatków poniesionych przez biegłych, jeżeli dowód z opinii
biegłego został dopuszczony przez Izbę z urzędu, oraz tłumaczy, w przypadku, o którym
mowa w art. 548 ustawy,
c) koszty przeprowadzenia innych dowodów w postępowaniu odwoławczym niż dowód z
opinii biegłego, dopuszczonych przez Izbę z urzędu;
2) uzasadnione koszty stron postępowania odwoławczego, a w okolicznościach, o których
mowa odpowiednio w
§ 7 ust. 2 pkt 2 i 3, ust. 3 i 4, § 8 ust. 2 pkt 2 i 3 oraz § 9 ust. 1 pkt 3 lit.
b
i pkt 4, koszty uczestnika postępowania odwoławczego, który przystąpił po stronie
zamawiającego i wniósł sprzeciw, w wysokości określonej na podstawie rachunków lub spisu
kosztów, złożonych do akt sprawy, obejmujące:
a) koszty związane z dojazdem na wyznaczone posiedzenie lub rozprawę,
b) wynagrodzenie i wydatki jednego pełnomocnika, jednak nieprzekraczające łącznie kwoty
3600 złotych,
c) wynagrodzenie biegłych oraz zwrot poniesionych przez nich wydatków, jeżeli dowód
z opinii biegłego został dopuszczony przez Izbę na wniosek strony lub uczestnika
postępowania odwoławczego,
d) inne uzasadnione wydatki, w tym koszty przeprowadzenia innych dowodów
w postępowaniu odwoławczym niż dowód z opinii biegłego, dopuszczonych przez Izbę na
wniosek strony lub uczestnika postępowania odwoławczego.
Z kolei § 7 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia stanowi, że w przypadku uwzględnienia
odwołania przez Izbę w całości, koszty ponosi zamawiający; w takim przypadku Izba
zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego równowartość kwoty wpisu oraz koszty,
o których mowa w § 5 pkt 2 rozporządzenia.
W związku z powyższym Izba uwzględniła uiszczony przez Odwołującego wpis w wysokości
15
.000 złotych oraz koszty wynagrodzenia pełnomocnika Odwołującego w wysokości 3.600
złotych.
Przewodniczący: ……………………..…
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 197/21 z dnia 2021-04-02
- Sygn. akt 143/21, KIO 142/21, 161/21, 162/21, 165/21, 168/21 z dnia 2021-03-12
- Sygn. akt KIO 150/21 z dnia 2021-03-09
- Sygn. akt KIO 149/21 z dnia 2021-03-09
- Sygn. akt KIO 147/21 z dnia 2021-03-09
