eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plBaza orzeczeń KIO2020 › Sygn. akt: KIO 3321/20
rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2021-01-12
rok: 2020
sygnatury akt.:

KIO 3321/20

Komisja w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska Protokolant: Aldona Karpińska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 stycznia 2021
roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej I
zby Odwoławczej w dniu 14 grudnia 2020 r. przez
wykonawcę Control Process Spółka Akcyjna w Krakowie, w postępowaniu prowadzonym
przez
AQUANET Spółkę Akcyjną w Poznaniu
przy udziale wykonawcy
SEEN Technologie Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w
Warszawie,

zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
odwołującego


orzeka:

1.
Umarza odwołanie w zakresie zarzutów wskazanych w odwołaniu w pkt. 1 a-c oraz w
pkt. e w odniesieniu do pkt. 6.2.3.2 lit. g
– l oraz lit. n specyfikacji istotnych warunków
zamówienia (s.i.w.z.),

2.
Uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutów wskazanych w odwołaniu w pkt. 2 lit. a
oraz lit. b w odniesieniu do pkt. 6.2.2 lit. c-
d s.i.w.z. oraz w pkt. 2 lit. c odwołania w
odniesieniu do wy
mogu przedłożenia wraz z referencjami lub w formie odrębnego
dokumentu poświadczenia uzyskania na czynnej stacji uzdatniania wody o następujących
parametrach: parametry mikrobiologiczne: Enterokoki w 100 ml -
wartość wymagana równa
zero; parametry wskaźnikowe: ogólna liczba mikroorganizmów w 22+/-2°C po 72 h - wartość

wymagana bez nieprawidłowych zmian; bakterie grupy Coli w 100 ml - wartość wymagana
równa zero; mangan - wartość wymagana mniejsza lub równa 50 µg/l; utlenialność z KMnO4
– wartość wymagana mniejsza lub równa 5 mg/l; parametry chemiczne: suma
trihalometanów (THM) – wartość wymagana mniejsza lub równa 100 µg/l i nakazuje
zamawiającemu – AQUANET Spółce Akcyjnej w Poznaniu – modyfikację specyfikacji
istotnych warunków zamówienia w następującym zakresie:
-
wykreślenie zapisu w pkt. 3.2. s.i.w.z.,
-
wykreślenie lub zmianę zapisów wskazanych w pkt. 6.2.2. lit. c-d s.i.w.z.,
-
wykreślenie w pkt. 6.2.3.1. s.i.w.z. wymogu złożenia poświadczenia uzyskania na czynnej
stacji uzdatniania wody o następujących parametrach: parametry mikrobiologiczne:
Enterokoki w 100 ml -
wartość wymagana równa zero; parametry wskaźnikowe: ogólna
liczba mikroorganizmów w 22+/-2°C po 72 h - wartość wymagana bez nieprawidłowych
zmian; bakterie grupy Coli w 100 ml -
wartość wymagana równa zero; mangan - wartość
wymagana mniejsza lub równa 50 µg/l; utlenialność z KMnO4 – wartość wymagana mniejsza
lub równa 5 mg/l; parametry chemiczne: suma trihalometanów (THM) – wartość wymagana
mniejsza lub równa 100 µg/l.

3.
w pozostałym zakresie zarzuty odwołania oddala,

4.
kosztami postępowania obciąża AQUANET Spółkę Akcyjną w Poznaniu i:

4.1.
z
alicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy),

uiszczoną przez wykonawcę Control
Pro
cess Spółka Akcyjna w Krakowie
tytułem wpisu od odwołania,

4.2
zasądza od AQUANET Spółki Akcyjnej w Poznaniu na rzecz wykonawcy Control
Process Spółka Akcyjna w Krakowie
kwotę 23 600 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia trzy
tysiące sześćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesione z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.

Stosownie do art. 198a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843 ze zm.) oraz art. 580 ust.1 ustawy z dnia 11
września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2019 ze zm.) w
związku z art. 92 ust.1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę –
Prawo zamówień publicznych (Dz.U z 2019 r. poz.2020) na niniejszy wyrok, w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej, do Sądu Okręgowego w Warszawie.

………………………………………….

Sygn. akt: KIO 3321/20
Uzasadnienie


Zamawia
jący – AQUANET SA w Poznaniu – prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest zaprojektowanie i wykonanie robót
polegających na modernizacji (przebudowie) istniejących obiektów I ciągu technologicznego i
w miejscu II ci
ągu, wybudowanie nowych obiektów intensyfikujących proces uzdatniania
wody na terenie Stacji Uzdatniania Wody Wiśniowa w Poznaniu (Aglomeracja Poznań:
Modernizacja Stacji Uzdatniania Wody na ul. Wiśniowej – Etap I).

Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku
– Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 roku, poz. 1843 ze zm.), zwanej
dalej ustawą P.z.p.

W dniu 14 grudnia 2020 roku wykonawca Control Process SA w Krakowie (dalej:
odwołujący) wniósł odwołanie czynności zamawiającego w zakresie określenia warunków
udziału w postępowaniu oraz innych zapisów zawartych w specyfikacji istotnych warunków
z
amówienia w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego o wartości
powyżej kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy P.z.p.
na roboty budowlane
– zamówienie sektorowe - pod nazwą: Zaprojektowanie i wykonanie
robót polegających na modernizacji (przebudowie) istniejących obiektów I ciągu
technologicznego i w miejscu II ciągu, wybudowanie nowych obiektów intensyfikujących
proces uzdatniania wody na terenie Stacji Uzdatniania Wody Wiśniowa w Poznaniu
(Aglomeracja Poznań: Modernizacja Stacji Uzdatniania Wody na ul. Wiśniowej – Etap I) –
jako czyn
ności niezgodnych z przepisami ustawy P.z.p..

Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów ustawy
P.z.p.:
1.
art.22 ust. 1a w zw. z art. 7 ust. 1 w zw. z art. 22 ust. 1 ustawy P.z.p. poprzez
określenie warunków udziału w zakresie:
a.
sytuacji ekonomicznej lub finansowej
b.
zdolności technicznej lub zawodowej
w sposób nadmiernie wygórowany, a również odnośnie wymaganych środków dowodowych
od wykonawcy w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia, a co za tym idzie
naruszający zasady uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców oraz zasady
proporcjonalności;

2.
art. 36a ust. 2a w zw. z art. 7 ust. 1 w zw. z art. 22 ust. 1 ustawy P.z.p. poprzez
wprowadzenie z
astrzeżenia z art. 36a ust. 2a ustawy P.z.p. bez uzasadnienia
technologicznego, z określeniem zakresu niebędącym częściami kluczowymi zamówienia, w
sposób niezapewniający zachowana uczciwej konkurencji, równego tratowania
wykonawców, oraz zasady proporcjonalności;
3.
art. 25 ust. 1 i 2 u
stawy w zw. z § 1 w zw. z § 2 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra
Rozwoju w sprawie rodzaju dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w
postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. U. 2020 r. poz. 1282 z późn. zm.) (dalej:
Rozporządzenie) w zw. z art. 7 ust. 1 Ustawy – poprzez wymaganie dokumentów w zakresie
przekraczaj
ącym katalog dopuszczony przez ustawodawcę;

W związku z powyższym odwołujący wnosi o uwzględnienie odwołania i nakazanie
z
amawiającemu modyfikację niżej opisanej treści s.i.w.z. poprzez:
1. Zmianę warunków udziału w postępowaniu:
a. W zakresie sytuacji ekonomicznej lub finansowej:
„Warunek udziału w postępowaniu dotyczący sytuacji ekonomicznej oraz finansowej,
zostanie spełniony, jeśli Wykonawca wykaże, że:
a)
Dysponuje środkami finansowymi lub zdolnością kredytową nie mniejszą niż
30 000
000,00 zł.
UWAGA! W przypadku wspólnego ubiegania się dwóch lub więcej Wykonawców o
udzielenie niniejszego zamówienia, oceniana będzie ich łączna sytuacja finansowa.”
Poprzez zmianę wysokości środków finansowych lub zdolności kredytowej z kwoty nie
mniejszej niż 30 000 000,00 zł na kwotę nie mniejszą niż 20 000 000,00 zł.
b.
W zakresie zdolności technicznej lub zawodowej:
6.2.3 „W postępowaniu mogą brać udział Wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w
postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust. 1 PZP dotyczące […] zdolności technicznej lub
zawodowej. 6.2.3.1. Warunek ten, w zakresie doświadczenia zostanie uznany za spełniony,
jeśli Wykonawca wykaże że w okresie ostatnich 8 lat przed upływem terminu składania ofert
(a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie) wykonał […]w zakresie
realizacji robót: i. co najmniej 1 robotę budowlaną polegającą na budowie lub przebudowie
(w rozumieniu zapisów Prawa budowlanego) istniejącej pompowni wody, obejmującą swoim
zakresem montaż lub wymianę agregatów pompowych w zabudowie suchej, o
przepustowości co najmniej 2 000 m3/h i mocy co najmniej 250 kW, o wartości całkowitej
robót budowlanych co najmniej 10 000 000 zł netto”

Poprzez zmianę wartości całkowitej robót budowlanych z 10 000 000 zł netto, na 2 500
000,00 zł netto.
c.
W zakresie zdolności technicznej lub zawodowej:
6.2.3 „W postępowaniu mogą brać udział Wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w
postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust. 1 PZP dotyczące […] zdolności technicznej lub
zawodowej. 6.2.3.1. Warunek ten, w zakresie doświadczenia zostanie uznany za spełniony,
jeśli Wykonawca wykaże że w okresie ostatnich 8 lat przed upływem terminu składania ofert
(a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie) wykonał […]w zakresie
realizacji robót […] iv. co najmniej 1 robotę budowlaną polegającą na budowie lub
przebudowie (w rozumieniu zapisów Prawa budowlanego) istniejącej hali filtrów otwartych,
obejmującej swoim zakresem wymianę złoża i drenażu o przepustowości co najmniej 40 000
m3/d, o wartości całkowitej robót budowlanych co najmniej 15 000 000 zł netto”
Poprzez zmianę wartości całkowitej robót budowlanych z 15 000 000,00
zł netto na 6 000 000,00 zł netto.
d.
W zakresie zdolności technicznej lub zawodowej – zmianę brzmienia zapisu
zawartego w pkt 6.2.3.1 o treści:

„6.2.3.1. Warunek ten, w zakresie doświadczenia, zostanie uznany za spełniony, jeśli
Wykonawca wykaże, że w okresie ostatnich 8 lat przed upływem terminu składania ofert (a
jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie) wykonał (łącznie)”
na:
„6.2.3.1. Warunek ten, w zakresie doświadczenia, zostanie uznany za spełniony, jeśli
Wykonawca wykaże, że w okresie ostatnich 15 lat przed upływem terminu składania ofert (a
jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie) wykonał (łącznie)”
e.
W zakresie zdolności technicznej lub zawodowej (dysponowania osobami) – poprzez
nadanie pkt 6.2.3.2 i kolejnym brzmienia jak niżej:
„6.2.3.2. Warunek ten, w zakresie osób skierowanych przez Wykonawcę do realizacji
zamówienia, zostanie uznany za spełniony, jeśli Wykonawca wykaże, że dysponuje
następującymi osobami:
a)
co
najmniej
1
osobą na
stanowisku
Projektanta
branży
sanitarnej, niniejsza osoba winna posi
adać
-
uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej
w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i

kanalizacyjnych wydane na podstawie aktualnych przepisów Prawa Budowlanego, a dla
osób, które uzyskały uprawnienia przed 1994 r. wymagane są uprawnienia do projektowania
w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie sieci lub instalacji sanitarnych,
-
co najmniej 5-
letnie doświadczenie w projektowaniu na stanowisku projektanta (licząc
od daty uzyskania uprawnień budowlanych); doświadczenie to powinno obejmować
wykonanie co najmniej 1 projektu budowlanego oraz projektu wykonawczego dotyczącego
budowy lub przebudowy (w rozumieniu zapisów Prawa budowlanego) hali filtrów otwartych o
przepustowości co najmniej 40 000 m3/d,
b)
co najmniej 1 osobą na stanowisku Projektanta branży konstrukcyjnej, niniejsza
osoba winna posiadać:
-
uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności
konstrukcyjno-budowlanej wy
dane na podstawie aktualnych przepisów Prawa Budowlanego,
a dla osób, które uzyskały uprawnienia przed 1994 r. wymagane są uprawnienia do
projektowania w specjalności konstrukcyjno-budowlanej,
-
co najmniej 5-
letnie doświadczenie w projektowaniu na stanowisku projektanta (licząc
od daty uzyskania uprawnień budowlanych); doświadczenie to powinno obejmować
wykonanie co najmniej 1 projektu budowlanego oraz projektu wykonawczego dotyczącego
budowy lub przebudowy (w rozumieniu zapisów Prawa budowlanego) hali filtrów otwartych o
przepustowości co najmniej 40 000 m3/d lub obiektu podobnego,
c) co najmniej 1 osobą na stanowisku Projektanta branży architektonicznej, niniejsza osoba
winna posiadać:
-
uprawnienia budowlane bez ograniczeń w specjalności architektonicznej wydane na
podstawie aktualnych przepisów Prawa Budowlanego, a dla osób, które uzyskały
uprawnienia przed 1994 r. wymagane są uprawnienia do projektowania w specjalności
architektonicznej,
-
co najmniej 5-
letnie doświadczenie w projektowaniu na stanowisku projektanta (licząc
od daty uzyskania uprawnień budowlanych),
d) co najmniej jedną osobą na stanowisku Projektanta branży drogowej, niniejsza osoba
winna posiadać:
-
uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności drogowej wydane
na podstawie aktualnych przepisów Prawa Budowlanego, a dla osób, które uzyskały
uprawnienia przed 1994 r. wymagane są uprawnienia do projektowania w specjalności
konstrukcyjno-
inżynieryjnej w zakresie dróg i nawierzchni lotniskowych/dróg i lotniskowych

d
róg startowych oraz manipulacyjnych, - co najmniej 5-letnie doświadczenie w projektowaniu
na stanowisku projektanta (licząc od daty uzyskania uprawnień budowlanych),
e) co najmniej jedną osobą na stanowisku Projektanta branży elektrycznej, niniejsza osoba
winna posiadać:
-
uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej
w zakresie sieci instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych wydane na
podstawie aktualnych przepisów Prawa budowlanego, a dla osób, które uzyskały
uprawnienia przed 1994 r. wymagane są uprawnienia do projektowania w specjalności
instalacyjno-
inżynieryjnej w zakresie sieci i instalacji elektrycznych,
-
co najmniej 5-
letnie doświadczenie w projektowaniu na stanowisku projektanta (licząc
od
daty uzyskania uprawnień budowlanych); doświadczenie to powinno obejmować
wykonanie co najmniej 1 projektu budowlanego oraz projektu wykonawczego dotyczącego
budowy lub przebudowy (w rozumieniu zapisów Prawa budowlanego) hali filtrów otwartych o
przepustow
ości co najmniej 40 000 m3/d lub obiektu podobnego,
f) co najmniej jedną osobą na stanowisku Projektanta systemów dozorowych, niniejsza
osoba winna posiadać:
-
uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i
elektroenergetycznych na podstawie aktualnych przepisów Prawa Budowlanego lub dla
osób, które uzyskały uprawnienia przed 1994 r. wymagane są uprawnienia do kierowania
robotami budowlanymi w spe
cjalności instalacji i urządzeń elektrycznych, lub w specjalności
instalacyjno -
inżynieryjnej w zakresie instalacji elektrycznych, lub uprawnienia budowlane w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych bez
ogran
iczeń w zakresie telekomunikacji przewodowej wraz z infrastrukturą telekomunikacyjną
oraz telekomunikacji bezprzewodowej wraz z infrastrukturą towarzyszącą, na podstawie
aktualnych przepisów Prawa Budowlanego,
-
co najmniej 5-
letnie doświadczenie w projektowaniu na stanowisku projektanta (licząc
od daty uzyskania uprawnień budowlanych),
-
wpis na
listę kwalifikowanych
pracowników zabezpieczenia
technicznego,
g) co najmniej 1 osobą na stanowisku Geologa, niniejsza osoba winna posiadać:
- uprawnienia geologiczne w zakresie wykonywania, dozorowania i kierowania pracami
geologicznymi w kategorii VII w zakresie ustalania warunków geologiczno - inżynierskich dla

potrzeb zagospodarowania przestrzennego i posadowienia obiektów budowlanych, - co
najmniej 5-
letnie doświadczenie na stanowisku geologa,
h) co najmniej 1 osobą na stanowisku Przedstawiciela Wykonawcy, niniejsza osoba winna
posiadać:
-
łącznie posiadać co najmniej 5-letnie doświadczenie w zarządzaniu kontraktami na

roboty budowlane
jako kierownik
projektu
lub
równoważne

stanowisko
polegające na
zarządzaniu
kontraktem/projektem
typu:
Manager Kontraktu / Projektu, Dyrektor Kontraktu / Projektu, Inżynier Rezydent,
-
w ramach ww. doświadczenia zarządzał co najmniej jednym kontraktem dotyczącym
budowy lub przebudowy o wartości co najmniej 10.000.000 zł netto,
i) co najmniej 1 osobą na stanowisku Kierownika Budowy, niniejsza osoba winna posiadać:
-
uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych,
gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych wydane na podstawie aktualnych przepisów
Prawa Budowlanego, a dla osób, które uzyskały uprawnienia przed 1994 r. wymagane są
uprawnienia d
o kierowania robotami budowlanymi w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w
zakresie sieci i instalacji sanitarnych, lub uprawnienia budowlane do kierowania robotami
budowlanymi bez ograniczeń w specjalności konstrukcyjno-budowlanej wydane na
podstawie a
ktualnych przepisów Prawa Budowlanego, a dla osób, które uzyskały
uprawnienia przed 1994 r. wymagane są uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi
w specjalności konstrukcyjno-budowlanej,
-
co najmniej 5-
letnie doświadczenie w kierowaniu lub nadzorowaniu robotami
budowlanymi na stanowisku Kierownika Budowy (licząc od daty uzyskania uprawnień
budowlanych), dotyczące budowy lub przebudowy (w rozumieniu zapisów Prawa
budowlanego) hali filtrów otwartych lub obiektu podobnego o wartości robót budowlanych
mi
nimum 20.000.000,00 zł netto,
j) co najmniej 1 osobą na stanowisku Kierownika robót sanitarnych, niniejsza osoba winna
posiadać:
-
uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych,
gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych wydane na podstawie aktualnych przepisów
Prawa Budowlanego, a dla osób, które uzyskały uprawnienia przed 1994 r. wymagane są

uprawnienia do projektowania w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie sieci i
instalacji sanitarnych,
-
co najmniej 5-
letnie doświadczenie w kierowaniu robotami na stanowisku co najmniej
Kierownika Robót (licząc od daty uzyskania uprawnień budowlanych) dotyczące budowy lub
przebudowy (w
rozumieniu zapisów Prawa budowlanego) hali filtrów otwartych lub obiektu
podobnego o wartości robót budowlanych minimum 20.000.000,00 zł netto,
k) co najmniej 1 osobą na stanowisku Kierownika Rozruchu, niniejsza osoba winna
posiadać:
-
wykształcenie wyższe techniczne,
-
doświadczenie w kierowaniu próbami końcowymi i rozruchem dotyczącym budowy
lub przebudowy (w rozumieniu zapisów Prawa budowlanego) hali filtrów otwartych na stacji
uzdatniania wody o prze
pustowości co najmniej 40 000 m
3
/d, służącej zbiorowemu
zaopatrzeniu w wodę, o wartości robót budowlanych minimum 20 000 000,00 zł netto,
l) co najmniej 1 osobą na stanowisku Kierownika robót konstrukcyjnych, niniejsza osoba
winna posiadać:
-
uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi bez
ograniczeń w
specjalności konstrukcyjno-budowlanej wydane na podstawie aktualnych przepisów Prawa
Budowlanego, a dla osób, które uzyskały uprawnienia przed 1994 r. wymagane są
uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi w specjalności konstrukcyjnobudowlanej,
-
co najmniej 5-
letnie doświadczenie w kierowaniu robotami budowlanymi na
stanowisku co najmniej Kierownika Robót (licząc od daty uzyskania uprawnień
budowlanych), dotyczące budowy lub przebudowy (w rozumieniu zapisów Prawa
budowlanego) istniejącej hali filtrów otwartych lub obiektu podobnego o wartości robót
budowlanych minimum 20.000.000,00 zł netto,
m) co najmniej jedną osobą na stanowisku Kierownika robót drogowych, niniejsza osoba
winna posiadać:
-
uprawnienia budowlane do kierowania robotami
budowlanymi bez ograniczeń w
specjalności drogowej wydane na podstawie aktualnych przepisów Prawa Budowlanego, a
dla osób, które uzyskały uprawnienia przed 1994 r. wymagane są uprawnienia do kierowania
robotami budowlanymi w specjalności konstrukcyjno-inżynieryjnej w zakresie dróg i
nawierzchni lotniskowych/dróg i lotniskowych dróg startowych oraz manipulacyjnych,

-
co najmniej 5-
letnie doświadczenie w kierowaniu robotami budowlanymi na
stanowisku co najmniej Kierownika Robót (licząc od daty uzyskania uprawnień
budowlanych),
n) co najmniej jedną osobą na stanowisku Kierownika robót elektrycznych, niniejsza osoba
winna posiadać:
-
uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i
elektroenergetycznych na podstawie aktualnych przepisów Prawa Budowlanego lub dla
osób, które uzyskały uprawnienia przed 1994 r. wymagane są uprawnienia do kierowania
robotami budowlanymi w specjalności instalacji i urządzeń elektrycznych lub w specjalności
instalacyjno-
inżynieryjnej w zakresie instalacji elektrycznych,
-
co najmniej 5-
letnie doświadczenie w kierowaniu robotami budowlanymi na
stanowisku co najmniej Kierownika Robót (licząc od daty uzyskania uprawnień
budowlan
ych), zdobyte w okresie ostatnich 10 lat i dotyczące budowy lub przebudowy (w
rozumieniu zapisów Prawa budowlanego) hali filtrów otwartych o przepustowości co najmniej
40 000 m
3
/d, służącej zbiorowemu zaopatrzeniu w wodę, o wartości robót budowlanych
minim
um 20 000 000,00 zł netto,
o) co najmniej jedną osobą na stanowisku Specjalisty ds. realizacji systemów dozorowych,
niniejsza osoba winna posiadać:
-
uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i
elektroenergetycznych na podstawie aktualnych przepisów Prawa Budowlanego lub dla
osób, które uzyskały uprawnienia przed 1994 r. wymagane są uprawnienia do kierowania
robotami budowlanymi w specjalności instalacji i urządzeń elektrycznych lub w specjalności
instalacyjno-
inżynieryjnej w zakresie instalacji elektrycznych, lub uprawnienia budowlane w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych bez
ograniczeń w zakresie telekomunikacji przewodowej wraz z infrastrukturą telekomunikacyjną
oraz telekomunikacji bezprzewodowej wraz z infrastrukturą towarzyszącą, na podstawie
aktualnych przepisów Prawa Budowlanego,
-
wpis na l
istę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego,
-
co najmniej 5-
letnie doświadczenie w kierowaniu robotami budowlanymi na
stanowisku co najmniej Kierownika Robót (licząc od daty uzyskania uprawnień
budowlanych),

p) co najmniej jedną osobą na stanowisku Programisty SCADA, niniejsza osoba winna
posiadać:
- co najmniej 3-
letnie doświadczenie na stanowisku programisty polegające na udziale w
realizacji inwestycji na stacji uzdatniania wody lub oczyszczalni ścieków, w ramach której
wykonane zostały redundantne systemy SCADA o ilości zmiennych powyżej 1 000,
q) co najmniej jedną osobą na stanowisku Programisty PLC, niniejsza osoba winna
posiadać:
- co najmniej 3-
letnie doświadczenie polegające na udziale w realizacji inwestycji, w ramach
której wykonany został system sterowania PLC składający się z minimum 2 sterowników
PLC,
r) co najmniej jedną osobą na stanowisku Specjalisty ds. sieci przemysłowych, niniejsza
osoba winna posiadać:
-
co najmniej 3-
letnie doświadczenie w realizacji rozproszonych systemów sterowania
PLC polegające na udziale w realizacji inwestycji, w ramach której wykonana została
światłowodowa sieć przemysłowa w topologii pierścienia złożona z co najmniej 3 switchy
przemysłowych,
s)
co najmniej jedną osobą na stanowisku Specjalisty ds. automatyki, niniejsza osoba
winna p
osiadać:
-
co najmniej 3-
letnie doświadczenie w budowie i serwisowaniu systemów AKPiA
polegające na udziale w realizacji inwestycji, w ramach której wykonany został system
sterowania złożony z minimum 2 sterowników PLC i minimum 2 elektronicznych przetwornic
częstotliwości do zasilania silników elektrycznych,
t)
co najmniej jedną osobą na stanowisku Specjalisty ds. rozliczeń finansowych,
niniejsza osoba winna posiadać:
-
co najmniej 5-
letnie doświadczenie (w dowolnym okresie przed dniem wszczęcia
postępowania) w zarządzaniu finansami i rozliczaniu inwestycji budowlanych wraz z
procedowaniem zmian i roszczeń,
-
doświadczenie, o którym mowa w powyżej, powinno obejmować pełnienie funkcji
specjalisty ds. rozliczeń finansowych przez okres co najmniej 2 lat dla zakończonej inwestycji
budowlanej o wartości co najmniej 20 000 000 zł netto oraz rozliczenie końcowe co najmniej
jednej zakończonej inwestycji budowlanej o wartości co najmniej 20 000 000 zł netto,

u)
co najmniej jedną osobą na stanowisku Koordynatora Kontraktu – Specjalisty ds.
harmonogramu, niniejsza osoba winna posiadać:
-
biegła znajomość Narzędzia Do Tworzenia Harmonogramu, o którym mowa w
„Słowniku Pojęć do Procedury budowy Harmonogramu Bazowego i Harmonogramu
Operacyjnego”, tj. np. Microsoft Office Project 2010 Standard lub równoważny,
-
minimum roczne doświadczenie zawodowe w pełnieniu roli członka zespołu
zarządzającego kontraktem budowlanym, wspierającego pracę Wykonawcy Robót lub
Inżyniera Rezydenta oraz jego biura.”
2. Usunięcie następujących zapisów s.i.w.z.:
a. W zakresie zastrzeżenia o którym mowa w art. 36a ust. 2 pkt 1 ustawy P.z.p., tj. zapisu
zawartego w pkt 3.2. s.i.w.z.
o treści:
„Zamawiający, zgodnie z art. 36a ust. 2 pkt 1) PZP, zastrzega obowiązek osobistego
wykonania przez
Wykonawcę (siłami własnymi Wykonawcy) kluczowych części Zamówienia.
Zamawiający wskazuje, że kluczowymi częściami przedmiotu zamówienia są:
a)
roboty technologiczne w budynku pompowni pośredniej i płucznej w zakresie
montażu pomp płucznych i pośrednich, orurowania i armatury, wskazane w dziale II Wykazu
Cen „Realizacja Robót budowlano – montażowych” w pozycji 12.4 i 12.5,
b)
roboty technologiczne w budynku hali filtrów w zakresie montażu drenażu
filtracyjnego, orurowania i armatury, wskazane w dziale II
Wykazu Cen „Realizacja Robót budowlano – montażowych” w pozycji 2.4.
W przypadku wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie (konsorcjum), kluczowe
części zamówienia, o których mowa powyżej, muszą wykonać członkowie konsorcjum.”
b. W zakresie sytuacji ekonomicznej lub finansowej:
-
usunięcie wymogu w zakresie ubezpieczenia, tj. zapisu:
6.2.2. „W postępowaniu mogą brać udział Wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w
postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust. 1 PZP dotyczące […] sytuacji ekonomicznej lub
finansowej […] :
b) Jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności
związanej z przedmiotem zamówienia, na sumę ubezpieczeniową nie mniejszą niż
30 000
000,00 zł.
UWAGA!

W przypadku wspólnego ubiegania się dwóch lub więcej Wykonawców o udzielenie
niniejszego zamówienia, oceniana będzie ich łączna sytuacja w zakresie posiadania
ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej
z przedmiotem zamówienia.

-
usunięcie wymogu w zakresie wskaźników ekonomicznofinansowych, tj. zapisu:
c/ Osiągnął w okresie ostatnich trzech lat obrotowych – a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy – w tym okresie, przychody netto ze sprzedaży w wysokości co
najmniej 50 000 00
0,00 zł. Warunek powinien być spełniony dla każdego roku obrotowego
za lata 2017, 2018 i 2019.
UWAGA! W przypadku wspólnego ubiegania się dwóch lub więcej Wykonawców o
udzielenie niniejszego zamówienia, oceniana będzie ich łączna sytuacja ekonomiczna w
z
akresie przychodów netto ze sprzedaży.
d/ W ostatnich trzech latach obrotowych -
a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy
– w tym okresie, osiągnął niżej wymienione wskaźniki udokumentowane na bazie
sprawozdania jednostkowego: -
wskaźnik płynności finansowej będący stosunkiem aktywów
obrotowych ogółem do zobowiązań krótkoterminowych na poziomie wartości nie mniejszej
niż 1,4,
-
wskaźnik szybkiej płynności – będący stosunkiem (aktywa obrotowe ogółem – zapasy
– rozliczenia międzyokresowe) / (zobowiązania krótkoterminowe) co najmniej 0,70,
-
wskaźnik
zadłużenia
długoterminowego
będący
stosunkiem
zadłużeń
długoterminowych do kapitału własnego – na poziomie wartości nie większej niż 0,30,
-
wskaźnik zadłużenia ogólnego liczony jako – (zobowiązania i rezerwy na
zobowiązania) / (aktywa ogółem) nie wyższy niż 0,80. Wszystkie powyższe wskaźniki winny
być spełnione dla każdego roku obrotowego osobno za lata 2017, 2018 i 2019.
UWAGA! W przypadku wspólnego ubiegania się dwóch lub więcej Wykonawców o
udz
ielenie niniejszego zamówienia, oceniana będzie ich łączna sytuacja, za wyjątkiem
warunku dotyczącego wskaźnika płynności finansowej, który musi spełniać wykonawca
realizujący kluczowe części zamówienia, o których mowa w punkcie 3.2 niniejszej IDW.
W syt
uacji gdy, w przypadku wspólnego ubiegania się dwóch lub więcej Wykonawców o
udzielenie niniejszego zamówienia, jeden z Wykonawców będzie wykonywał kluczowy
zakres opisany w pkt. 3.2 lit a) IDW a drugi z Wykonawców będzie wykonywał zakres
określony w pkt. 3.2 lit b) IDW, to każdy z tych Wykonawców wspólnie ubiegających się o

udzielenie zamówienia (który będzie realizował zakres kluczowy) musi się odrębnie wykazać
spełnieniem postawionego warunku dotyczącego wskaźnika płynności finansowej”.
c. W zakresie z
dolności technicznej lub zawodowej:

Usunięcie zapisów zawartych w pkt 6.2.3.1 o treści:
„iv. co najmniej 1 dokumentację projektową zawierającą projekt budowlany oraz projekt
wykonawczy bezwykopowej renowacji rurociągów wodociągowych o średnicy co najmniej
DN 500 mm
[…]”
„ii. w ramach osobistego wykonania zrealizował co najmniej 1 robotę budowlaną polegającą
na wykonaniu robót technologicznych dotyczących montażu pomp, orurowania i armatury w
istniejącej pompowni wody, o przepustowości co najmniej 2 000 m
3
/h i mocy co najmniej 250
kW […]”
„v. w ramach osobistego wykonania zrealizował co najmniej 1 robotę budowlaną polegającą
na wykonaniu robót technologicznych w budynku hali filtrów otwartych o przepustowości co
najmniej 40 000 m3/d w zakresie montażu drenażu filtracyjnego, orurowania i armatury;
vi. co najmniej 1 robotę budowlaną obejmującą bezwykopową renowację rurociągów
wodociągowych o średnicy co najmniej DN500 mm,” oraz usunięcie wymagania:
Zamawiający wymaga od Wykonawcy wykonania wszystkich wyżej wymienionych prac
projektowych i robót budowlanych (za wyjątkiem wymienionych w podpunkcie iv) w zakresie
projektowania i w podpunkcie vi) w zakresie realizacji robót) na czynnej stacji uzdatniania
wody służącej zbiorowemu zaopatrzeniu w wodę. Zbiorowe zaopatrzenie w wodę oznacza
działalność polegającą na ujmowaniu, uzdatnianiu i dostarczaniu wody przeznaczonej do
spożycia przez ludzi (w rozumieniu przepisów o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i
zbiorowym odprowadzaniu ścieków). Zamawiający wymaga przedłożenia wraz z
referencjami lub w formie odrębnego dokumentu, poświadczenia uzyskania na czynnej stacji
uzdatniania wody o następujących parametrach: parametry mikrobiologiczne: Enterokoki w
100 ml -
wartość wymagana równa zero; parametry wskaźnikowe: ogólna liczba
mikroorganizmów w 22+/-2°C po 72 h - wartość wymagana bez nieprawidłowych zmian;
bakterie grupy Coli w 100 ml -
wartość wymagana równa zero; mangan - wartość wymagana
mniejsza lub równa 50 µg/l; utlenialność z KMnO4 – wartość wymagana mniejsza lub równa
5 mg/l; parametry chemiczne: suma trihal
ometanów (THM) – wartość wymagana mniejsza
lub równa 100 µg/l.

Przez prace wykonywane na czynnej stacji uzdatniania wody Zamawiający rozumie, że
Wykonawca realizował prace projektowe i roboty budowlane przy jednoczesnym zachowaniu
ciągłości produkcji wody, bez przerw w jej dostawie do odbiorców. Wszelkie przełączenia i
włączenia instalacji również odbywały się przy takiej organizacji prac Wykonawcy, które
zapewniały nieprzerwaną ciągłość produkcji i dostawy wody do odbiorców z zachowaniem:
-odpowiedniej j
akości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi,

- odpowiedniej
ilości i wymaganego ciśnienia.

Odwołujący podniósł, że jako podmiot zainteresowany udziałem w przedmiotowym
postepowaniu posiada interes prawny w złożeniu odwołania, albowiem czynności
z
amawiającego określenia warunków udziału w postępowaniu uniemożliwiają w sposób
skuteczny o
dwołującemu udział w postępowaniu, a – tym samym – uniemożliwiają uzyskanie
przedmiotowego zamówienia. W sytuacji oddalenia niniejszego odwołania przez organ
rozpat
rujący odwołujący poniesie szkodę w postaci utraty możliwości uzyskania
przedmiotowego zamówienia. Podkreślił, że wymienione wyżej naruszenia zamawiającego
mogą mieć istotny wpływ na wynik przedmiotowego postępowania w rozumieniu art. 192 ust.
2 ustawy P.z.p.
w szczególności konsekwencją takiego naruszenia może być
uniemożliwienie wyboru oferty odwołującego jako oferty najkorzystniejszej.

Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z dnia 7 stycznia 2020 roku oświadczył, że:
l. uwzględnia odwołanie w odniesieniu do pkt. 1 a-c odwołania poprzez:
a.
zmianę pkt. 6.2.2. lit. a s.i.w.z., sporządzonej do postępowania i nadanie
następującego (zgodnego z wnioskiem odwołującego) brzmienia pkt 6.2.2. lit. a) s.i.w.z.:
„a) Dysponuje środkami finansowymi lub zdolnością kredytową nie mniejszą niż 20 000
000.00 zł.
UWAGA!
W przypadku wspólnego ubiegania się dwóch lub więcej Wykonawców o udzielenie
niniejszego zamówienia, oceniana będzie ich łączna sytuacja finansowa.
b.
zmianę pkt. 62.3.1. lit. b) ppkt i. s.i.w.z. sporządzonej do postępowania i nadanie
następującego (zgodnego z wnioskiem odwołującego) brzmienia pkt 62.3. 1 lit. b) ppkt i.
s.i.w.z.:
„i. co najmniej I robotę budowlaną polegającą na budowie lub przebudowie (w rozumieniu
zapisów Prawa budowlanego) istniejącej pompowni wody, obejmującą swoim zakresem
montaż lub wymianę agregatów pompowych w zabudowie suchej, o przepustowości co

najmniej 2 000 m
3
/h i mocy co najmniej
250 kW. o wartości całkowitej robót budowlanych co
najmniej 2 500 0
00.00 zł netto;”
c.
zmianę pkt. 62.3.1 lit. b) ppkt iv. s.i.w.z., sporządzonej do Postępowania i nadanie
następującego (zgodnego z wnioskiem odwołującego) brzmienia pkt 6.2.3. I . lit. b) ppkt iv.
s.i.w.z.:

„IV. co najmniej I robotę budowlaną polegającą na budowie lub przebudowie (w rozumieniu
zapisów Prawa budowlanego) istniejącej hali otwartych, obejmującej swoim zakresem
wymianę złoża i drenażu o przepustowości co najmniej 40 000 m
3
/d, o wartości całkowitej
robót budowlanych co najmniej 6 000 000,00 zł netto:
II
częściowo uwzględnia odwołanie w odniesieniu do pkt 1 e odwołania poprzez: zmianę pkt
6.2.3 2. lit. g) - l), oraz lit. n)
s.i.w.z. sporządzonej do postępowania i nadanie im
następującego brzmienia:
g) co najmniej 1
osobą na stanowisku Geologa, niniejsza osoba winna posiadać:
- uprawnienia geologiczne w zakresie wykonywania, dozorowana i kierowania pracami
geologicznymi w kategorii VII w zakresie ustalania warunków geologiczno-inżynierskich dla
potrzeb zagospodarowania przestrzennego i posadowienia obiektów budowlanych,
- co najmniej 5-
letnie doświadczenie na stanowisku geologa,
h)
co najmniej 1
osobą na stanowisku Przedstawiciela Wykonawcy, niniejsza osoba
winna posiadać:
-
łącznie posiadać co najmniej 5-letnie doświadczenie w zarządzaniu kontraktami na roboty
budowlane jako kier
ownik projektu lub równoważne stanowisko polegające na zarzadzaniu
kontraktem/projektem typu: Manager Kontraktu / Projektu. Dyrektor Kontraktu / Projektu,
Inżynier Rezydnet,
-
w ramach ww. doświadczenia zarządzał co najmniej jednym kontraktem w gospodarce
wodno-
ściekowej o wartości co najmniej 50 000 000,00 zł netto,
i)
co najmniej 1
osobą na stanowisku Kierownika Budowy, niniejsza osoba winna
posiadać:
- uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi
bez ograniczeń w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych.
gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych wydane na podstawie aktualnych przepisów
Prawa Budowlanego, a dla osób, które uzyskały uprawnienia przed 1994 r. wymagane są
uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi
w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w

zakresie sieci i instalacji sanitarnych, lub uprawnienia budowlane do kierowania robotami
budowlanymi bez ograniczeń w specjalności konstrukcyjno-budowlanej wydane na
podstawie aktualnych
przepisów Prawa Budowlanego, a dla osób, które uzyskały
uprawnienia przed 1994 r. wymagane są uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi
w specjalności konstrukcyjno-budowlanej,
- co najmniej 5-
letnie doświadczenie w kierowaniu (lub nadzorowaniu) robotami budowlanymi
o wartości 20 000 000,00 zł netto każda, na stanowisku Kierownika Budowy (licząc od daty
uzyskania uprawnień budowlanych) dotyczącymi budowy lub przebudowy (w rozumieniu
przepisów Prawa budowlanego) obiektów gospodarki wodno-ściekowej,
j)
co najmniej I osobą na stanowisku Kierownika robót sanitarnych, niniejsza osoba winna
posiadać:
- uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi
bez ograniczeń w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych.
gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych wydane na podstawie aktualnych przepisów
Prawa Budowlanego,
a dla osób, które uzyskały uprawnienia przed 1994 r. wymagane są
uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi w spec
jalności instalacyjno-inżynieryjnej w
zakresie sieci i instalacji sanitarnych,
- co najmniej 5-
letnie doświadczenie w kierowaniu robotami budowlanymi o wartości
20 000
000.00 zł netto każda, co najmniej na stanowisku Kierownika Robót (licząc od daty
uzyskania uprawnień budowlanych) dotyczącymi budowy lub przebudowy (w rozumieniu
przepisów Prawa budowlanego) obiektów gospodarki wodno-ściekowej,
k)
co najmniej I osobą na stanowisku Kierownika Rozruchu, niniejsza osoba winna posiadać:
-
wykształcenie wyższe techniczne,
-
doświadczenie w kierowaniu próbami i rozruchem w zakresie budowy lub przebudowy (w
rozumieniu przepisów Prawa budowlanego) hali otwartych na stacji uzdatniania wody o
prze
pustowości co najmniej 40 000 m
3
/d i wartości robót budowlanych minimum
20 000
000,00 zł netto, służącej zbiorowemu zaopatrzeniu w wodę,
l) co najmniej 1
osobą na stanowisku Kierownika robót konstrukcyjnych, niniejsza osoba
winna posiadać:
- uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi bez ogranicz
eń w
specjalności konstrukcyjno-budowlanej wydane na podstawie aktualnych przepisów Prawa
budowlanego, a dla osób, które uzyskały uprawnienia przed 1 994 r. wymagane są
uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi w
specjalności konstrukcyjno-budowlanej,

- co najmniej 5-letnie
doświadczenie w kierowaniu robotami budowlanymi o wartości
20 000
000.00 zł netto każda, co najmniej na stanowisku Kierownika Robót (licząc od daty
uzyskania
uprawnień budowlanych) dotyczącymi budowy lub przebudowy (w rozumieniu
przepisów Prawa budowlanego) obiektów gospodarki wodno-ściekowej,
n) co najmniej
jedną osobą na stanowisku Kierownika robót elektrycznych, niniejsza osoba
winna posiadać:
-
uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i
elektroenergetycznych na podstawie aktualnych
przepisów Prawa Budowlanego lub dla
osób, które uzyskały uprawnienia przed 1 994 r. wymagane są uprawnienia do kierowania
robotami budowlanymi
w specjalności instalacji i urządzeń elektrycznych lub w specjalności
instalacyjno-
inżynieryjnej w zakresie instalacji elektrycznych,
- co najmniej 5-letnie
doświadczenie w kierowaniu robotami budowlanymi o wartości
20 000 000
,00 zł netto każda, co najmniej na stanowisku Kierownika Robót (licząc od daty
uzyskania uprawnień budowlanych) dotyczącymi budowy lub przebudowy (w rozumieniu
przepisów Prawa budowlanego) obiektów gospodarki wodno-ściekowej.

Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania w zakresie pozostałych zarzutów.

Do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego przystąpił wykonawca
SEEN Technologie Sp. z o.o. w Warszawie.

Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego nie przystąpił żaden
wykonawca.

Izba ustaliła i zważyła, co następuje:

Odwołanie podlega umorzeniu w zakresie zarzutów, które zostały uwzględnione
przez zamawiającego.

Odwołanie jest zasadne w zakresie wskazanym w pkt. 2 sentencji wyroku.

W pozostałym zakresie odwołanie podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że odwołujący jest uprawniony do korzystania
ze środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy P.z.p. Okoliczność ta nie
była pomiędzy stronami sporna.

Izba umorzyła zarzuty uwzględnione przez zamawiającego na podstawie art. 186 ust.
4a w zw. z ust. 2 ustawy P.z.p.

I
zba uznała za uzasadniony zarzut dotyczący obowiązku osobistego wykonania przez
wykonawcę kluczowych części zamówienia.

Zamawiający wskazał, że kluczowymi częściami przedmiotu zamówienia są:
a)
roboty technologiczne w budynku pompowni pośredniej i płucznej w zakresie
montażu pomp płucznych i pośrednich, orurowania i armatury, wskazane w dziale II Wykazu
Cen „Realizacja Robót budowlano – montażowych” w pozycji 12.4 i 12.5,
b)
roboty technologiczne w budynku hali filtrów w zakresie montażu drenażu
filtracyjnego, orurowania i armatury, wskazane w dziale II

W myśl art. 36a ust. 1 ustawy P.z.p., wykonawca może powierzyć wykonanie części
zamówienia podwykonawcy. Zgodnie z ust. 2 pkt 1, zamawiający może zastrzec obowiązek
osobi
stego wykonania przez wykonawcę kluczowych części zamówienia na roboty
budowlane lub usługi.

Ustawa P.z.p. nie precyzuje, co należy rozumieć poprzez "kluczowe części
zamówienia". Wydaje się, że słowo "kluczowe" oznacza tyle, co najważniejsze, najbardziej
newralgiczne (być może najdroższe) świadczenia, czy też elementy będące sednem danego
zamówienia. Zamawiający powinien wykazać, dlaczego wskazane części zamówienia uznaje
za kluczowe.

Izba przeanalizowała stanowisko zamawiającego wyrażone w odpowiedzi na
odwołanie oraz na rozprawie w dniu 8 stycznia 2020 roku i skonstatowała, że zamawiający
uzasadnił uznanie za „kluczowe” wskazane części zamówienia jedynie tym, iż „jest to opinia
podzielana w branży”. Zamawiający jednakże nie przedstawił żadnych dowodów (np. opinii
specjalistów) na potwierdzenie powyższego. Tym samym Izba stwierdziła, iż zamawiający
nie wykazał, że wskazane części zamówienia zasadnie uznał za kluczowe. Podkreślić
należy, że w sytuacji, gdy „kluczowość” części zamówienia została zakwestionowana
poprzez wniesienie odwołania, zamawiający winien wykazać, iż dokonane zastrzeżenie jest
zasadne.

Argumentacja zamawiającego skupiła się przede wszystkim na wykazaniu, iż w
przeszłości zdarzało się, że zastrzeżony zakres prac został wykonany nieprawidłowo, co
doprowadziło do różnego rodzaju uszkodzeń i awarii.

Izba wskazuje, że postawienie wymagania w zakresie osobistego wykonania nie
może być jednak prostą reakcją na potrzebę wzmożonej pieczołowitości przy wykonaniu
strategicznego zamówienia. Aby dany fragment przedmiotu zamówienia uznać za kluczowy i
zobowiązujący wykonawcę do jego osobistego wykonania, niewystarczające jest

strategiczne znaczenie zamówienia, gdyż przepisy ustawy P.z.p. nie różnicują w tym
zakresie obowiązków zamawiającego w zależności od wagi i rangi danego zamówienia.
Zastrzeżenie takie winno opierać się na zindywidualizowanych, obiektywnych
okolicznościach zdatnych wykazać, że powierzenie wykonania zadania w danym zakresie
podwykonawcy może rzeczywiście prowadzić do wad wykonania zamówienia. Izba
wskazała, że zamawiający, w obliczu mankamentów wykonywania wcześniejszych umów
powinien był ocenić, czy trudności te były incydentalne, czy też systemowe, a nadto winien
był rozważyć podjęcie innych działań w postępowaniu dla zwiększenia prawidłowości
wykonywanych prac.

Izba podziela stanowisko wyrażone w uchwale z dnia 7 listopada 2013 r., sygn. akt:
KIO/KU 97/13, gdzie
KIO stwierdziła, że: (…) zamawiający jest uprawniony do rozważenia
wyłączenia z udziału w realizacji zamówienia podwykonawców w sytuacji, gdy jego
wykon
anie wymagać będzie szczególnego, osobistego doświadczenia i wiedzy wykonawcy.

W rozpoznawanym przypadku zamawiający nie wykazał, by wyłącznie osobiste
zaangażowanie wykonawcy w realizację wskazanego zakresu zamówienia stanowiło
wyłączną gwarancję należytego wykonania zamówienia.

Izba uznała za uzasadniony zarzut dotyczący warunku udziału w postępowaniu w
postaci określonych wskaźników ekonomiczno-finansowych.

Odwołujący podniósł, że w przypadku wskazania określonych wartości wskaźników
dla sytuacji finansowej wykonawcy z
amawiający stawiając cztery wygórowane wymogi
znacznie przekroczył zasadę proporcjonalności. Stwierdził, że ww. warunki w pełni spełnić
będzie mogło najprawdopodobniej dwóch oferentów działających w konsorcjach. To w
sposób istotny zawęża konkurencyjność, a w efekcie może prowadzić do sytuacji, w której
z
amawiający znając wskaźniki finansowe wykonawców z poprzednich postępowań, może
zostać posądzony o celowe użycie tego warunku, by uniemożliwić udział w postępowaniu
konkretnym podmiotom, kt
óre brały udział w poprzednich postępowaniach, a które są w
stanie w sposób należycie staranny i rzetelny wykonać przedmiot zamówienia.

Dodatkowo w piśmie procesowym złożonym na rozprawie w dniu 8 stycznia 2021
roku odwołujący przedstawił analizę, z której wynika, że spośród firm, które ubiegały się w
ramach dwóch poprzednich zamówień na realizację przedmiotu zamówienia, jedynymi, które
są w stanie spełnić postawione parametry są firmy Seen Technologie oraz Hydro-Marko.

Izba przeanalizowała argumentację zamawiającego przedstawioną w odpowiedzi na
odwołanie i stwierdziła, że zamawiający nie wykazał, dlaczego postawienie tak wysokich
wymagań jest uzasadnione z punktu widzenia uzyskania i wykonywania zamówienia.
Stwierdzić należy, że wskazane w s.i.w.z. wymogi w zakresie wskaźników zostały określone

precyzyjnie, zatem winny one referować do konkretnych warunków realizacji
przedmiotowego zamówienia.

Przedstawiona w odpowiedzi na odwołanie argumentacja sprowadzała się do
stwierdzenia, iż tylko określone w s.i.w.z. wskaźniki finansowe pozwolą na realizację
przedmiotu zamówienia w dłuższym okresie czasu. Argumentacja ta nie została poparta
żadną analizą ekonomiczną, potwierdzającą jej zasadność. Tymczasem, jak wynika z
orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej (zob. np. wyrok KIO sygn. akt. KIO 1081/17,
1084/17
) wskaźniki finansowe sformułowane przez zamawiającego winny być przez niego
uzasadnione.

Izba wskazuje, że zamawiający, ustalając warunki udziału w postępowaniu o
udzielenie zamówienia, musi uzasadnić ich celowość. Celowość ta polega natomiast na tym,
że tylko podmioty spełniające postawione warunki mogą wykonać zamówienie w sposób
prawidłowy. Kształtowanie postanowień s.i.w.z. musi znajdować oparcie w uzasadnionych
potrzebach zamawiającego - czynności zamawiającego odpowiadają wymaganiom art. 7 ust.
1 ustawy P.z.p.,
gdy eliminują dowolność działań zamawiającego i są nieodzowne, istotne z
perspektywy jego rzeczywistych potrzeb (por. wyrok z 26.11.2009 r. o sygn. akt KIO/UZP
1547/09). Dopuszczalny
stopień ograniczenia dostępu do zamówienia i preferowania
jednych wykonawców kosztem innych rósł będzie wraz ze wzrostem znaczenia i wagi
potrzeb zamawiającego, którego tego typu ograniczenia będą dyktować i uzasadniać. Dla
stwierdzenia naruszenia art. 7 ust. 1 P.z.p
., w konkretnych okolicznościach i warunkach
danego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego zbadać należy zarówno
faktyczny stopień ograniczenia konkurencji, przyczyny wprowadzenia ograniczeń przez
zamawiającego, jak i ich skutki dla wykonawców obecnych na rynku, a także proporcjonalny,
wz
ajemny stosunek tych zmiennych” (za wyrokiem z KIO z dnia 20 stycznia 2011 r. o sygn.
akt KIO 28/11).

Wskazując na powyższe Izba stwierdziła, że wymogi w zakresie legitymowania się
określonymi wskaźnikami nie zostały przez zamawiającego uzasadnione, w związku z czym
podniesiony w tym zakresie zarzut Izba uznała za zasadny.

Izba uznała za zasadny zarzut dotyczący wymogu przedłożenia poświadczenia
uzyskania na czynnej stacji uzdatniania wody o wskazanych parametrach. W ocenie Izby
wymóg przedłożenia takiego poświadczenia jest wymogiem nadmiernym i ograniczającym
konkurencję.

Zgodnie z art. 22 ust. 1a ustawy P.z.p., z
amawiający określa warunki udziału w
postępowaniu oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe w sposób proporcjonalny

do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego
wykonania zamówienia, w szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności.

W myśl art. 25 ust. 1 ustawy P.z.p., w postępowaniu o udzielenie zamówienia
zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów
niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Oświadczenia lub dokumenty
potwierdzające:
1)
spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteria selekcji,
2)
spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań
określonych przez zamawiającego,
3)
brak podstaw wykluczenia
– zamawiający wskazuje w ogłoszeniu o zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków
zamówienia lub zaproszeniu do składania ofert.

Zgodnie
z art. 138c ust. 2 ustawy P.z.p., zamawiający może żądać przedstawienia
także innych dokumentów niż określone w przepisach wydanych na podstawie art. 25 ust. 2,
potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu, jeżeli jest to niezbędne do
oceny
spełniania przez wykonawców tych warunków.

Z powyższego wynika, że zamawiający winien ustanowić takie warunki udziału w
postępowaniu, by zapewnić udział w postępowaniu wykonawcom spełniającym minimalne
poziomu zdolności. Jednocześnie ustawodawca umożliwił zamawiającemu sektorowemu
żądanie przedłożenia innych dokumentów niż wskazane w przepisach wydanych na
podstawie art.
25 ust. 2 ustawy P.z.p. Zamawiający jednakże nie ma zupełnej dowolności w
kreowaniu wymogów w zakresie żądanych od wykonawców dokumentów. Przepis art. 138c
ust. 2 ustawy pozwala bowiem na żądanie innych dokumentów, ale tylko wówczas, gdy jest
to niezbędne do oceny spełniania przez wykonawców tych warunków. Jednocześnie
zamawiający na każdym etapie postępowania musi przestrzegać wyrażonych w art. 7 ust.1
ustawy P.z.p. zasad postępowania, tj. zasady zachowania uczciwej konkurencji i równego
traktowania
wykonawców oraz zasady proporcjonalności i przejrzystości.

W ocenie Izby, żądanie od wykonawcy dokumentu o ściśle określonym brzmieniu w
sytua
cji, gdy wykonawca nie dysponuje instrumentami prawnymi, by taki dokument uzyskać,
skutecznie uniemożliwia wykonawcy wzięcie udziału w postępowaniu. Ponadto, jak słusznie
zauważył odwołujący, na parametry wody mogą mieć wpływ różne czynniki, nie tylko
wyko
nanie zamówienia. Wydaje się, że w tym zakresie wymóg przedłożenia dokumentu
potwierdzające należyte wykonanie zamówienia powinien być uznany za wystarczający.

W pozostałym zakresie Izba odwołanie oddaliła.

Izba nie uwzględniła zarzutu dotyczącego sytuacji ekonomicznej lub finansowej w
zakresie wymogu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej
działalności związanej z przedmiotem zamówienia na sumę ubezpieczeniową nie mniejszą
niż 30 000 000,00 zł.

Z przepisu § 2 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w
sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w
postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz.U. z 2020 r. poz. 1282) wynika, że w celu
potwierdzenia spełniania przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów
selekcji dotyczących sytuacji ekonomicznej lub finansowej zamawiający może żądać
dokumentów potwierdzających, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności
cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia na sumę
gwarancyjną określoną przez zamawiającego.

W wyroku z dnia 19 września 2016 r., KIO 1626/16; KIO 1632/16; KIO 1636/16,
Krajowa Izba Odwoławcza odnosząc się do warunku dotyczącego posiadania przez
wykonawcę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej uznała, że „Ubezpieczenie w
zamówieniach publicznych spełnia dwojaką rolę. Na etapie postępowania o udzielenie
zamówienia jest elementem kondycji ekonomicznej lub finansowej wykonawcy (art. 22 ust.
1b pkt 3 ustawy P.z.p.) o
cenianym przez zamawiającego w toku badania zdolności
wykonawcy do wykonania zamówienia. Natomiast na etapie wykonania umowy w sprawie
zamówienia publicznego, zawarcie umowy ubezpieczenia ma znaczenie dla uzyskania przez
zamawiającego rekompensaty w razie niewywiązania się wykonawcy ze swoich zobowiązań
umownych.
Jest zatem prawem zamawiającego wymagać już od wykonawcy ubiegającego
się o udzielenie zamówienia posiadania ubezpieczenia w wysokości proporcjonalnej do
przedmiotu zamówienia.”

Z powyższego wynika, że zamawiający jest uprawniony do żądania od wykonawcy
ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Odwołujący nie wykazał, dlaczego tego
rodzaju warunek jest według niego niezasadny. Odwołujący nie przedstawił w tym zakresie
żadnej argumentacji, w związku z czym Izba uznała zarzut za bezpodstawny.

Izba uznała za bezzasadny zarzut dotyczący zapisów zawartych w pkt. 6.2.3.1 lit. iv,
ii, v, jak również wymogu wykonania tych prac i robót na czynnej stacji uzdatniania wody
służącej zbiorowemu zaopatrzeniu w wodę. Izba wskazuje, że odwołujący nie przedstawił w
tym zakresie żadnej argumentacji na potwierdzenie zarzutu, w związku z czym brak jest
podstaw do uznania zarzutu za słuszny. Odwołujący w tym zakresie dowodził jedynie, że
takich wymogów nie było w poprzednim postępowaniu. W ocenie Izby fakt, iż zamawiający w

innych postępowaniach ustanowił inne warunki udziału nie jest sam w sobie przesądzający o
tym, by wymogi takie nie było dozwolone w kolejnych postępowaniach.

Pozostałe, oddalone przez Izbę zarzuty odwołania, odnosiły się do warunków
postępowania w zakresie zdolności technicznej i zawodowej (nabycie stosownego
doświadczenia w określonym czasie 8 lat przed upływem terminu składania ofert oraz
dysponowania osobami).
W myśl art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy P.z.p., o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu, o ile zostały one określone
przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu lub w zaproszeniu do potwierdzenia
zainteresowania. Zgodnie z ust. 1a, zam
awiający określa warunki udziału w postępowaniu
oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe w sposób proporcjonalny do przedmiotu
zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania
zamówienia, w szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności. Po myśli ust.
1b pkt 3, warunki mogą dotyczyć zdolności technicznej lub zawodowej. Ze wskazanymi
przepisami koreluje przepis § 2 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca
2016 r.
w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w
postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. U. poz. 1126), zgodnie z którym, w celu
potwierdzenia spełniania przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów
selekcji dotyczących zdolności technicznej lub zawodowej zamawiający może żądać wykazu
dostaw lub usług wykonanych, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych również
wykonywanych,
w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert albo
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy – w tym okresie, wraz z podaniem ich wartości, przedmiotu, dat
wykonania i podmiotów, na rzecz których dostawy lub usługi zostały wykonane, oraz
załączeniem dowodów określających czy te dostawy lub usługi zostały wykonane lub są
wykonywane należycie, przy czym dowodami, o których mowa, są referencje bądź inne
dokumenty wystawione przez podmiot, na rzecz którego dostawy lub usługi były
wykonywane, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych są wykonywane, a jeżeli z
uzasadnionej przyczyny
o obiektywnym charakterze wykonawca nie jest w stanie uzyskać
tych dokumentów – oświadczenie wykonawcy; w przypadku świadczeń okresowych lub
ciągłych nadal wykonywanych referencje bądź inne dokumenty potwierdzające ich należyte
wykonywanie powinny być wydane nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu
składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.
Przepisy ustawy P.z.p.
nie definiują pojęcia „warunki udziału w postępowaniu”. W
n
astępstwie zastosowania wykładni językowej należy stwierdzić, iż pod tym pojęciem należy

rozumieć wszelkie okoliczności faktyczne lub prawne, od istnienia albo nieistnienia których
uzależniona jest możliwość uczestniczenia wykonawcy w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego, a tym samym ubiegania się o przedmiotowe zamówienie. Warunek
posiadania niezbędnej wiedzy i doświadczenie należy do tzw. „warunków pozytywnych”
rozumianych jako kwalifikacja podmiotowa wykonawcy dająca gwarancję należytego
wyko
nania zamówienia publicznego.
Rolę i znaczenie warunków udziału w postępowaniu potwierdza w swoim
orzecznictwie wielokrotnie Krajowa Izba Odwoławcza. W uzasadnieniu do wyroku z dnia 19
maja 2011r. (sygn. akt KIO 978/11) Izba wskazała, że „(…) ustalenie warunków udziału w
postępowaniu, w tym opisu oceny sposobu spełniania tych warunków jest jedną z
najważniejszych czynności zamawiających, którzy zobowiązani są do określenia tych
warunków w sposób dostatecznie jasny i precyzyjny, by zarówno wykonawcy zainteresowani
udziałem w postępowaniu jak i sami zamawiający dokonując oceny spełniania tych
warunków mogli ją przeprowadzić na zasadzie zerojedynkowej (inaczej określanej jako
zasada „spełnia – nie spełnia”). W oczywisty sposób warunki udziału w postępowaniu
us
talone przez zamawiających i wymagane przez nich dokumenty, wpływają na krąg
wykonawców, który może się ubiegać o zamówienie – zawężając go w mniejszym lub
większym stopniu, co jest dopuszczalne w granicach wyznaczonych wymaganie przepisu art.
22 ust. 4 ws
kazującego na konieczność powiązania i proporcjonalności opisu sposobu
dokonania oceny spełniania tych warunków z przedmiotem zamówienia. Na zamawiających
ciąży przy tym obowiązek zapewnienia by te warunki podmiotowe pozwalały na wyłonienie
wykonawcy dającego rękojmię należytego wykonania zamówienia, nie naruszając przy tym
zasady równego traktowania wykonawców czy zasady uczciwej konkurencji. Jednocześnie z
uwagi na obowiązującą zasadę pisemności, opis sposobu dokonania oceny spełniania
warunków udziału w postępowaniu, oraz dokumenty żądane w tym celu muszą zostać w
sposób wyczerpujący, jasny i precyzyjny opisany przez zamawiających w dokumentach
postępowania udostępnionych potencjalnym wykonawcom, gdyż z uwagi na zasadę
równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, przy ich interpretowaniu należy
stosować literalną wykładnię odpowiednich postanowień SIWZ lub ogłoszenia o zamówieniu,
co zapobiega jakiejkolwiek uznaniowości zamawiających na etapie oceny ich spełniania
przez wykonawców, którzy przystąpili już do udziału we wszczętym postępowaniu (…)”.
Ustawodawca określił, iż zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu oraz
wymagane od wykonawców środki dowodowe w sposób proporcjonalny do przedmiotu
zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania
zamówienia, w szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności.

Zasada proporcjonalności oznacza, że opisane przez zamawiającego warunki udziału
w postępowaniu muszą być uzasadnione wartością zamówienia, charakterystyką, zakresem,
stopniem złożoności lub warunkami realizacji zamówienia. Nie powinny także ograniczać
dostępu do zamówienia wykonawcom dającym rękojmię należytego jego wykonania. Jak
podkreśla Izba w wyroku z dnia 8 marca 2013 roku (sygn. akt KIO 426/13), obowiązkiem
zamawiającego przy kształtowaniu wymagań stawianych wykonawcom jest nie tylko
odniesienie się do przedmiotu zamówienia, ale też ocena sytuacji rynkowej.
Na konieczność przestrzegania zasady proporcjonalności zwracał również uwagę
Europejski
Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 23 grudnia 2009 r. w sprawie Serrantoni Srl
i Consorzio stabile edili Scrl
przeciwko Comune di Milano (C-
376/08), w którym wskazał, że
przy określaniu, jacy wykonawcy nie mogą wziąć udziału w postępowaniu, niezbędne jest
zachowanie zasady proporcjonalności, a więc ograniczania konkurencji gwarantowanej w
Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską w stopniu jak najmniejszym i jedynie
niezbędnym dla osiągnięcia celów. W wyroku z 27 października 2005 r. w sprawie Contse
SA
przeciwko Instituto Nacional de Gestion Sanitaria (C-
234/03) orzekł, że naruszeniem
Traktatu jest żądany przez zamawiającego wymóg doświadczenia, który powinni udowodnić
wykonawcy, jeśli nie jest niezbędny dla oceny zdolności wykonawcy do wykonania
zamówienia.
Proporcjonalność warunków do przedmiotu zamówienia oznacza zatem, że mają one
być adekwatne do osiągnięcia celu a więc wyboru wykonawcy dającego rękojmię należytego
wykonania przedmiotu zamówienia.
W ocenie Izby odwołujący nie wykazał, by zamawiający ustalając warunki udziału w
postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i zawodowej, które zostały przez Izbę
oddalone, naruszył wskazane wyżej zasady. Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie
wykazał, dlaczego ustanowił 8-letni termin nabycia odpowiednich kwalifikacji dla wykonawcy
i stanowisko to jest w opinii Izby przekonujące. Zamawiający wskazywał na fakt, że w ciągu
ostatnich 8 lat pojawiły się technologie i rozwiązania techniczne, które zostały przewidziane
w niniejszym postępowaniu. Izba przyznała zasadność argumentacji zamawiającego w tym
zakresie.
Odnosząc się natomiast do zarzutów związanych z dysponowaniem osobami, w
ocenie Izby zarzuty te nie zostały przez odwołującego w sposób dostateczny uzasadnione.
Odwołujący nie przedstawił przekonującej argumentacji, właściwie stanowisko odwołującego
zostało ograniczone do postawienia zarzutów. Tym samym Izba uznała zarzuty za
bezpodstawne i w tym zakresie odwołanie oddaliła.

Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy P.z.p.
, czyli stosownie do wyniku postępowania.

………………………………………


Wcześniejsze orzeczenia:

Baza orzeczeń KIO - wyszukiwarka

od: do:

Najnowsze orzeczenia

Dodaj swoje pytanie