rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2019-06-07
rok: 2019
data dokumentu: 2019-06-07
rok: 2019
sygnatury akt.:
KIO 927/19
KIO 927/19
po rozpoznaniu na rozprawie 4 czerwca 2019 r.
w Warszawie odwołania wniesionego
24 maja 2019 r. do Prezesa Krajow
ej Izby Odwoławczej
przez
wykonawcę: „PKOB WEGNER” sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Poznaniu
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Budowa schroniska dla zwierząt
w Poznaniu
(nr postępowania UK.D.340-5/18)
prowadzonym przez zamawiającego: Miasto Poznań – Usługi Komunalne
przy udziale wykonawcy:
Pekbex Beta S.A. z siedzibą w Poznaniu – zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
w Warszawie odwołania wniesionego
24 maja 2019 r. do Prezesa Krajow
ej Izby Odwoławczej
przez
wykonawcę: „PKOB WEGNER” sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Poznaniu
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Budowa schroniska dla zwierząt
w Poznaniu
(nr postępowania UK.D.340-5/18)
prowadzonym przez zamawiającego: Miasto Poznań – Usługi Komunalne
przy udziale wykonawcy:
Pekbex Beta S.A. z siedzibą w Poznaniu – zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1.
Oddala odwołanie.
2.
Kosztami postępowania obciąża odwołującego „PKOB WEGNER” sp. z o.o. sp. k. z
siedzibą w Poznaniu i:
1)
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego
„PKOB WEGNER” sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Poznaniu tytułem wpisu od
odwołania,
2)
zasądza od odwołującego „PKOB WEGNER” sp. z o.o. sp. k. z siedzibą
w Poznaniu na rzecz
zamawiającego Miasta Poznań – Usług Komunalnych
kwotę 3567 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące pięćset sześćdziesiąt siedem złotych zero
groszy)
– stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
uzasadnionych kosztów strony obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika.
Sygn. akt KIO 927/19
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni
od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Sygn. akt KIO 927/19
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Miasto Poznań – Usługi Komunalne prowadzi na podstawie ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579
ze zm.) {dalej
również: „ustawa pzp” lub „pzp”} w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia na roboty budowlane pn. Budowa schroniska dla
zwierząt w Poznaniu (nr postępowania UK.D.340-5/18).
Ogłoszenie o tym zamówieniu 4 września 2018 r. zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej nr 2018/S_169 pod poz. 383968.
Wartość przedmiotowego zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp.
10 maja
2019 r. Zamawiający przesłał drogą elektroniczną Odwołującemu „PKOB
WEGNER” sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Poznaniu {dalej również: „Wegner”} zawiadomienie o
wykluczeniu go z powyższego postępowania, a także o wyborze jako najkorzystniejszej
oferty złożonej przez Pekbex Beta S.A. z siedzibą w Poznaniu {dalej również: „Pekbex”} oraz
punktacji przyznanej poszczególnym ofertom.
20 maja 2019 r.
Odwołujący wniósł w stosownej formie elektronicznej do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie od wykluczenia go przez Zamawiającego (któremu
przekazał kopię tego odwołania).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp
{lista zarzutów}:
1. Art. 24 ust. 1 pkt 17 i art. 89 ust. 1 pkt 5
– przez ich nieuzasadnione i nieuprawnione
zastosowanie, po uprzednim przyjęciu, że wyjaśnienia Odwołującego należy uznać za
nieprzekonujące w świetle informacji pozyskanych przez Zamawiającego.
2. Art. 7, art. 26 ust. 1, 2f, 3, 4 i 6
– przez zaniechanie ich odpowiedniego zastosowania
celem wyjaśnienia wszelkich powstałych wątpliwości i ustalenia okoliczności istotnych
dla niniejszej sprawy.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu {lista
żądań}:
1.
Unieważnienia wykluczenia Odwołującego i odrzucenia jego oferty.
2. Ponownego przeprowadzenia badania i oceny ofert.
3.
Przeprowadzenia czynności wskazanych w art. 24aa oraz art. 26 ust. 1, 2f, 3 oraz 4
ustawy pzp.
Sygn. akt KIO 927/19
4. Uzn
ania oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Odwołujący sprecyzował powyższą listę zarzutów w uzasadnieniu odwołania
w
następujący sposób.
Okoliczności faktyczne podniesione w odwołaniu:
W odwołaniu podano, że zgodnie z treścią SIWZ i formularza ofertowego:
O
udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy:
(…)
2. spełniają warunki udziału w postępowaniu dotyczące:
(…)
2.3 zdoln
ości technicznej lub zawodowej – za spełniających ten warunek Zamawiający uzna
Wykonawców, którzy wykażą, że:
(…)
c) dysponują zespołem składającym się co najmniej z osób spełniających następujące
wymagania:
(…)
c2) co najmniej jednej osoby przewidzianej do pełnienia funkcji kierownika robót sanitarnych,
posiadającej uprawnienia do kierowania robotami w specjalności instalacyjnej w zakresie
sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych
i
kanalizacyjnych bez ograniczeń oraz posiadającej co najmniej 5-letnie doświadczenie
w
kierowaniu robotami budowlanymi w ww. specjalności, obejmujące wykonanie co najmniej
2 usług polegających na kierowaniu robotami sanitarnymi dotyczącymi budynku użyteczności
publicznej, o wartości brutto kierowanych robót w każdej z tych usług co najmniej 1.500.000
(jeden milion pięćset tysięcy) zł;
c3) co najmniej je
dnej osoby przewidzianej do pełnienia funkcji kierownika robót
elektrycznych, posiadającej uprawnienia do kierowania robotami w specjalności instalacyjnej
w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych bez ograniczeń
oraz pos
iadającej co najmniej 5-Ietnie doświadczenie w kierowaniu robotami budowlanymi
w
ww. specjalności, obejmujące wykonanie co najmniej 2 usług polegających na kierowaniu
robotami elektrycznymi dotyczącymi budynku użyteczności publicznej, o wartości brutto
kie
rowanych robót w każdej z tych usług co najmniej 1.000.000,00 (jeden milion) zł;
c4) co najmniej jednej osoby przewidzianej do pełnienia funkcji kierownika robót
teletechnicznych, posiadającej uprawnienia do kierowania robotami w specjalności
telekomunikacyjnej o
raz posiadającej co najmniej 5-letnie doświadczenie w kierowaniu
robotami budowlanymi w ww. specjalności, obejmujące wykonanie co najmniej 2 usług
Sygn. akt KIO 927/19
polegających na kierowaniu robotami teletechnicznymi dotyczącymi budynku użyteczności
publicznej, o wa
rtości brutto kierowanych robót w każdej z tych usług co najmniej 500 000,00
PLN. W przypadku, gdy wskazana osoba będzie posiadała uprawnienia wydane na
podstawie wcześniej obowiązujących przepisów, należy wykazać, że posiada ona ważne
uprawnienia budowlane w telekomunikacji przewodowej.
Zamawiający dopuszcza wykazanie spełniania warunków, o których mowa w ppkt c1)- c4),
poprzez wskazanie osób spełniających jednocześnie więcej niż 1 z tych warunków.
UWAGA:
Zamawiający dopuszcza uprawnienia budowlane wydane na podstawie obecnie
obowiązujących przepisów prawa, jak również odpowiadające im ważne uprawnienia wydane
na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów.
Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w art. 12 ust. 1 ustawy Prawo
budowlane, mo
gą również wykonywać osoby, których odpowiednie kwalifikacje zawodowe
zostały uznane na zasadach określonych w przepisach odrębnych tj. m.in. w ustawie z dnia
22 grudnia 2015r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach
członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. z 2016 r., poz. 65) oraz w rozumieniu art. 20a ust. 1
ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów
budownictwa (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r., poz. 1725).
Osoby wskazane do pełnienia funkcji kierowniczych muszą posiadać biegłą znajomość
języka polskiego lub mieć zapewnioną obsługę w zakresie bieżącego tłumaczenia
profesjonalnego tłumacza.
Nadto, w toku postępowania sformułowano następujące kryteria oceny ofert:
Podkryterium 2: Doświadczenie kierownika robót sanitarnych – waga 10%
Ocenie podlegać będzie doświadczenie osoby przewidzianej do realizacji zamówienia –
kierownika robót sanitarnych, tj. liczba wykonanych przez wskazaną osobę usług
polegających na kierowaniu robotami sanitarnymi dotyczącymi budynku użyteczności
publicznej, o wartości brutto kierowanych robót w każdej z tych usług co najmniej 1.500.000,
00 zł.
Liczba wykonanych przez wskazaną osobę
Liczba punktów
Mniej niż 2 usługi spełniające ww. wymagania
Oferta podlega odrzuceniu
2 usługi spełniające ww. wymagania 0 pkt
0 pkt
3 usługi spełniające ww. wymagania
5 pkt
4 i więcej usług spełniających ww. wymagania
10 pkt
Ocenie podlegać będzie doświadczenie osoby przewidzianej do realizacji zamówienia –
kierownika robót elektrycznych, tj. liczba wykonanych przez wskazaną osobę usług
Sygn. akt KIO 927/19
polegających na kierowaniu robotami elektrycznymi dotyczącymi budynku użyteczności
publicznej, o wartości brutto kierowanych robót w każdej z tych usług co najmniej
1.000.
000,00 zł.
Liczba wykonanych
przez wskazaną osobę
Liczba punktów
Mniej niż 2 usługi spełniające ww. wymagania
Oferta podlega odrzuceniu
2 usługi spełniające ww. wymagania 0 pkt
0 pkt
3 usługi spełniające ww. wymagania
5 pkt
4 i więcej usług spełniających ww. wymagania
10 pkt
Pod
kryterium 4: Doświadczenie kierownika robót teletechnicznych - waga 5%
Ocenie podlegać będzie doświadczenie osoby przewidzianej do realizacji zamówienia –
kierownika robót teletechnicznych, tj. liczba wykonanych przez wskazaną osobę usług
polegających na kierowaniu robotami teletechnicznymi dotyczącymi budynku użyteczności
publicznej, o wartości brutto kierowanych robót w każdej z tych usług co najmniej 500.000,00
zł.
Liczba wykonanych przez wskazaną osobę
Liczba punktów
Mniej niż 2 usługi spełniające ww. wymagania
Oferta podlega odrzuceniu
2 usługi spełniające ww. wymagania 0 pkt
0 pkt
3 usługi spełniające ww. wymagania
2,5 pkt
4 i więcej usług spełniających ww. wymagania
5 pkt
Ponadto Odwołujący zrelacjonował, że
-
przedłożył ofertę, w której treści zawarł wykaz osób, który służył jednocześnie wykazaniu
spełnienia warunków udziału w postępowaniu oraz umożliwiał przyznanie punktów w
przytoczonym kryterium oceny ofert, gdzie
wskazał, że dysponuje każdym z kierowników
robót w każdej ze specjalności oraz podał ich dane personalne i opisał doświadczenie {na
dowód do odwołania załączono formularz oferty};
- 5 listopada 2018 r. Zama
wiający zwrócił się do niego na podstawie art. 87 ust. 1 pzp do
złożenia wyjaśnień dotyczących treści oferty w zakresie doświadczenia kierowników robót
elektrycznych i tel
etechnicznych {na dowód do odwołania załączono to pismo};
- pismem z 9 listopada 2018 r.
odpowiedział na to wezwanie {na dowód do odwołania
załączono to pismo};
- 5 kwietnia 2019 r. Zama
wiający ponownie zwrócił się, tym razem na podstawie art. 26 ust. 4
pzp, o złożenie wyjaśnień dotyczących treści oferty w zakresie doświadczenia kierowników
robót elektrycznych i teletechnicznych {na dowód do odwołania załączono to pismo};
- pismem z 12 kwietnia 2019 r. odpowiedzi
ał na to wezwanie {na dowód do odwołania
załączono to pismo}.
Sygn. akt KIO 927/19
- 10 maja 2019 r.
Zamawiający przekazał zawiadomienie o odrzuceniu oferty Odwołującego
{na dowód do odwołania załączono to pismo}.
Odwołujący oświadczył, że stanowisko zawarte w piśmie z 12 kwietnia 2019 r. w pełni
podtrzymuje i uważa je za aktualne, gdyż jak słusznie wtedy zauważył: Przedstawione
informacje doty
czące wykazania doświadczenia dla przyznania punktów w ramach kryteriów
oceny ofert pozostają bez zmian. Wykonawca przedkładał zaś wykaz osób, w którego treści
wskazano doświadczenie przedstawionego kierownika robót danej branży, w zakresie
pozwalającym na wykazanie spełnienia warunków udziału w postępowaniu.
Okoliczności prawne podniesione w odwołaniu:
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu, że w toku dotychczasowych czynności
zaniechał zastosowania przepisów ustawy pzp, w szczególności wynikających z art. 26,
celem ustalenia,
jakie doświadczenie zdobyły wykazywane osoby. Wręcz przeciwnie,
w wyniku
prostego odczytania treści formularza ofertowego, uzupełnionego przez
Odwołującego, bez tych dodatkowych czynności, a nadto bez wyjaśnienia powstałych
wątpliwości, Zamawiający uznał, że Odwołujący podlega wykluczeniu ze względu na fakt,
że w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w błąd
Z
amawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez Zamawiającego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Powyższe jest o tyle niezrozumiałe dla
Odwołującego, że wskazane przez niego osoby legitymują się wymaganym doświadczeniem
na
poziomie pozwalającym Odwołującemu na uzyskanie przedmiotowego zmówienia.
Odwołujący wywiódł, że instytucjom zamawiającym przysługuje szereg uprawnień,
z
których mogą one skorzystać w toku badania i oceny ofert dla ustalenia prawdziwych
o
koliczności i zakresu wykonywania danych zamówień lub – jak w tym przypadku –
kierowania danymi robotami, w celu stwierdzenia, cz
czy dany wykonawca faktycznie spełnia
warunki udziału w postępowaniu.
W
ocenie Odwołującego Zamawiający – mając do wyboru ofertę znacznie
korzystniejszą finansowo (a także pod względem pozostałych kryteriów oceny ofert) od oferty
uznanej za najkorzy
stniejszą – winien dochować należytej staranności dla przeprowadzenia
badania
i oceny ofert w sposób rzetelny i zgodny z przepisami ustawy pzp, w tym wyjaśnić
dostępnymi mu środkami, w granicach i na podstawie przepisów prawa, wszelkie zaistniałe
w
ątpliwości, zamiast odrzucać ofertę Wegnera, wykazując niezrozumiałe, skrajnie formalne
podejście, czego prawodawca aktualnie od niego już nie oczekuje.
Odwołujący zauważył, że m.in. w wyniku nowelizacji z czerwca 2016 r. przepisów pzp
zasadniczo mieniły się zasady badania i oceny ofert a proces odformalizowania przepisów
o
zamówieniach publicznych, trwa od lat. Od podejścia skrajnie formalnego, zgodnie z
Sygn. akt KIO 927/19
którym oferty w zakresie wykazywania spełniania warunków udziału w postępowaniu i braku
podstaw do wykluczenia
w ogóle nie podlegały procedurze wyjaśniania, o uzupełnianiu
dokumentów w tym zakresie nie wspominając (tak w ustawie z dnia 10 czerwca 1994 r.
o
zamówieniach publicznych w jej pierwszych wersjach, ale praktycznie do końca jej
obowiązywania), do stanu prawnego obowiązującego aktualnie, w którym prawodawca
oczekuje od instytucji zamawiających posługiwania się w toku badania i oceny ofert różnymi
dostępnymi im i znanymi, w tym notoryjnie (co uzasadnia przywołanie odpowiedniego
stosowania art. 190 ust. 5 ustawy pzp
), źródłami wiedzy o okolicznościach faktycznych
i
prawnych wykazywanych przez wykonawców faktów i zdarzeń. Prawodawca, w miarę
kolejnych nowelizacji przepisów o zamówieniach publicznych, zmniejsza bowiem rygory
formalne tej dziedziny prawa, wychodząc z założenia, że zbytni formalizm jest szkodliwy dla
systemu finansów publicznych w Polsce i wypacza sens i istotę regulacji dotyczącej
legalnego kontraktowania wykonawców zamówień publicznych.
Odwołujący stwierdził, że jak słusznie wskazano w „Prawie zamówień publicznych po
nowelizacji z dnia 4 września 2008 r.” pod redakcją Jacka Sadowego – ówczesnego Prezesa
Urzędu Zamówień Publicznych (Urząd Zamówień Publicznych, Warszawa 2008), w rozdziale
zatytułowanym „Odformalizowanie procedur otwartych w nowelizacji ustawy Prawo
zamówień publicznych” (str. 111 i nast.): Jednym, z celów nowelizacji jest odformalizowanie
procedur „otwartych”. Pod pojęciem procedury „otwartej” rozumiem procedurę, która zostaje
wszczęta poprzez publikację ogłoszenia o zamówieniu. (…) Dziś zagrożeniem istotnym dla
funkcjonowania systemu zamówień publicznych jest nadmierny formalizm procedury
otwartej, który zniechęca wykonawców do przystąpienia do postępowania oraz prowadzi do
nadużywania przez zamawiających trybów niekonkurencyjnych lub nie stosowania w ogóle
ustawy. Nadmierny formalizm procedur otwartych zachęca zamawiających do stosowania
mniej sformalizowanych procedur; kt
óre ograniczają konkurencję. (…) Odformalizowanie
procedur otwartych i ich szersze stosowanie ogranicza patologie. Sformalizowanie procedur
otwartych (w celu walki z patologia) de facto wbrew zamierzeniom prawodawcy prowadzi
do jej wzrostu.
(…) Należy zatem stworzyć mechanizm gwarantujący w jak najszerszym
stopniu udział wykonawców w postępowaniu o zamówienie publiczne, im większa
konkurencja, tym większe prawdopodobieństwo uzyskania korzystnych warunków na jakich
będzie realizowane zamówienie publiczne. Jeżeli ustawa nie daje gwarancji realizacji tego
celu (nadmiernie
poprzez swój formalizm ogranicza dostęp wykonawców do zamówień
publicznych prowadzać do zawarcia umów niekorzystnych pod względem ekonomicznym),
podważa to zaufanie zamawiających do prawa. (…) Przyjęte zmiany w ustawie oraz aktach
wykonawczych są pierwszym krokiem idącym w kierunku zwiększenia konkurencyjności
systemu zamówień publicznych poprzez wprowadzenie mechanizmów promujących
Sygn. akt KIO 927/19
stosowanie trybów otwartych oraz zwiększenie możliwości ubiegania się wykonawców
o
zamówienia publiczne.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu, że oparł decyzję o wykluczeniu Odwołującego
wyłącznie na treści złożonych przez niego dokumentów w postaci formularza oferty oraz
Jednolitego Euro
pejskiego Dokumentu Zamówienia {dalej: „JEDZ”}, tj. oświadczenia
stanowiącego wyłącznie wstępne potwierdzenie, że wykonawca nie podlega wykluczeniu
oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu, bez zbadania, czy znajduje ono potwierdzenie
w treści oświadczeń i dokumentów żądanych w trybie art. 26 ust. 1 pzp. Odwołujący wywiódł,
że gdyby zgodnie z tym przepisem Zamawiający wezwał go, gdyż to jego oferta powinna
zostać najwyżej oceniona, nie mógłby dojść do wniosku, że Odwołujący podlega
wykluczeniu. Odwołujący podsumował, że Zamawiający naruszył art. 26 ust. 1 pzp przez
zaniechanie zastosowania tego przepisu do wykonawcy, którego oferta nie podlegała
odrzuceniu, co w konsekwencji narusza
także zasady wyrażone w art. 7 ustawy pzp.
Według Odwołującego Zamawiający naruszył także art. 26 ust. 3 pzp, gdyż zaniechał
jego zastosowa
nia celem umożliwienia mu uzupełnienia oferty w wymaganym zakresie,
uznając, że oferta nie podlega już żadnej możliwości sanacyjnej, a jej treść przekreśla
szanse wykonawcy
na uzyskanie zamówienia. Takie rozumienie i stosowanie przepisów o
zamówieniach publicznych świadczy o nieuwzględnieniu zmian wynikających z nowelizacji
wdrażającej dyrektywy unijne do polskiego porządku prawnego w 2016 r. W ocenie
Odwołującego przepis ten winien znaleźć zastosowanie celem uzupełnienia oferty – jak to
określił – „w możliwym zakresie”.
Zdaniem Odwołującego, niezależnie od powyższego, Zamawiający miał także
możliwość skorzystania z art. 26 ust. 2f pzp w celu jednoznacznego ustalenia treści złożonej
oferty i zawartego w niej wykazu o
sób. Zamawiający nie mogą już ograniczać się do stricte
formalnej oceny ofert, a m
ają za zadanie ustalić, czy faktycznie wykonawca spełnia warunki
udziału w postępowaniu, czy też nie. Mogą to czynić po wielokroć w toku postępowania, bez
żadnych ograniczeń. Prawodawca zaś dostarcza im w tym celu kilka podstaw prawnych.
Zamawiający w niniejszym postępowaniu jednak tych regulacji nie dostrzega i nie stosuje
wskazanych wyżej przepisów.
Odwołujący podsumował, że złożona przez niego oferta wraz z załącznikami nie
pozwala na przyjęcie, że zachodzą wskazane przez Zamawiającego przesłanki wykluczenia
i odrzucenia oferty, a z
treści przedłożonych dokumentów wynika, że Odwołujący spełnia
sformułowane warunki, a jego oferta winna zostać sklasyfikowana na pierwszym miejscu w
rankingu ofert.
Sygn. akt KIO 927/19
Zama
wiający poinformował Izbę, że 22 maja 2019 r. drogą elektroniczną przekazał
kopię odwołania pozostałym wykonawcom.
24 maja 2019 r.
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło w formie
elektronicznej
zgłoszenie przez Pekabex przystąpienia do tego postępowania odwoławczego
po stronie Zamawiającego.
Wobec dokonania powyższego zgłoszenia w odpowiedniej formie, z zachowaniem
3-
dniowego terminu oraz wymogu przekazania kopii zgłoszenia Stronom postępowania
(zgodnie z art. 185 ust. 2 pzp)
– Izba nie miała podstaw do stwierdzenia nieskuteczności
przystąpienia, co do którego nie zgłoszono również opozycji.
W szczególności w ocenie Izby na przeszkodzie stwierdzeniu skuteczności
powyższego przystąpienia nie stoi na przeszkodzie omyłka w oznaczeniu Odwołującego
polegająca na pominięciu, że jest nim spółka komandytowa.
Przystępujący wniósł o oddalenie odwołania jako w całości bezzasadnego.
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych, a wpis od niego został
uiszczony
– podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
W
toku czynności formalnoprawnych i sprawdzających Izba nie stwierdziła,
aby
odwołanie podlegało odrzuceniu na podstawie przesłanek określonych w art. 189 ust. 2
pzp, nie zgłaszano w tym zakresie odmiennych wniosków.
Z uwagi na brak
podstaw do odrzucenia odwołania lub umorzenia postępowania
odwoławczego, Izba skierowała sprawę do rozpoznania na rozprawie, podczas której
Odwołujący, Zamawiający i Przystępujący podtrzymali swoje dotychczasowe stanowiska.
Po
przeprowadzeniu
rozprawy
z
u
działem Odwołującego, Zamawiającego
i
Przystępującego, uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy, jak również
biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska zawarte w odwołaniu, zgłoszeniu
przystąpienia i dalszym piśmie złożonym na rozprawie, a także wyrażone ustnie
na rozprawie i odnotowane w
protokole, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Zgodnie z
art. 179 ust. 1 pzp odwołującemu przysługuje legitymacja do wniesienia
odwołania, gdy ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść szkodę
w
wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
W ocenie Izby Odwołujący jako wykonawca uczestniczący w postępowaniu
o
przedmiotowe zamówienie, który skarży wykluczenie go z postępowania, co pozbawiło go
możliwości uzyskania przedmiotowego zamówienia, wykazał spełnienie powyższych
przesłanek, co nie było też sporne.
Sygn. akt KIO 927/19
Izba ustaliła następujące okoliczności jako istotne dla rozstrzygnięcia:
{o
dnośnie treści s.i.w.z.}
Ponieważ postanowienia dotyczące warunków udziału dotyczących dysponowania
osobam
i przewidzianymi do pełnienia funkcji kierowników robót sanitarnych, elektrycznych
i
teletechnicznych [rozdział V lit. A pkt 2.3. lit. c2)-c4)] zostały adekwatnie przytoczone
w
odwołaniu {co zrelacjonowano powyżej}, nie ma potrzeby ich powtarzania.
Natomia
st przytoczone również adekwatnie brzmienie podkryteriów 2-4 premiujących
dodatkowe doświadczenie tych osób w pełnieniu takich funkcji z rozdziału XIII pkt 2.wymaga
uzupełnienia o również tam zamieszczone postanowienia dotyczące sposobu
przeprowadzenia oceny w tych podkryteriach:
Ocena oferty w podkryteriach 1-4 zostanie przeprowadzona na podstawie deklaracji
Wykonawcy złożonej w formularzu ofertowym.
W przypadku ubiegania się o ocenę dodatkową dla danej osoby, w formularzu należy
wymienić 2 usługi niezbędne do wykazania wymaganego minimum oraz usługi deklarowane
ponad to minimum.
Niewypełnienie odpowiedniej kolumny tabeli w formularzu ofertowym w zakresie dotyczącym
danego podkryterium będzie skutkować przyjęciem, że w odniesieniu do danej osoby
Wykonawca
zadeklarował parametr minimalny (punktowany oceną 0 pkt), tj. w przypadku
wezwania Wykonawcy do złożenia oświadczeń i dokumentów potwierdzających spełnianie
warunków udziału w postępowaniu będzie on zobowiązany do wykazania, iż osoba
wskazana do pełnienia danej funkcji wykonała co najmniej 2 usługi spełniające ww.
wymagania, zgodnie z punktem V.A.2.3 lit. c) ppkt 1-4 siwz.
Powyższe postanowienia zostały również powtórzone w zamieszczonej we wzorze
oferty [załącznik nr 2 do s.i.w.z.] tabeli przewidzianej na wpisanie informacji podlegających
ocenie w ramach kryteriów oceny (ceny oferty, terminu gwarancji jakości oraz doświadczenia
osób przewidzianych do pełnienia funkcji technicznych). Pod tabelą dodatkowo
zamieszczono następującą uwagę:
Wartości w powyższej tabeli należy zadeklarować zgodnie z opisem kryteriów oceny ofert
zawartym w punkcie XIII.203 siwz
– niewypełnienie będzie skutkować przyjęciem,
że w odniesieniu do kryteriów dotyczących doświadczenia osób przewidzianych do realizacji
zamówienia oraz terminu gwarancji jakości Wykonawca zadeklarował parametr minimalny
*punktowany oceną 0 pkt).
Zamawiający w rozdziale VI pkt 1 wskazał, że wykonawca składając JEDZ ogranicza
się do wypełnienia części IV jedynie w sekcji „a” (ogólne oświadczenia dotyczące wszystkich
Sygn. akt KIO 927/19
kryteriów kwalifikacji), co oznacza, iż na tym etapie postępowania wykonawca składa jedynie
ogólne oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu. Natomiast właściwa
weryfikacja spełniania określonych przez Zamawiającego warunków udziału w postępowaniu
dokonana zostanie na zakończenie postępowania, w oparciu o stosowne dokumenty
składane w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego przez wykonawcę, którego oferta
została oceniona jako najkorzystniejsza.
W treści s.i.w.z. zastrzeżono również, że zgodnie z art. 24aa ust. 1 pzp Zamawiający
przewiduje możliwość zastosowania tzw. procedury odwróconej, polegającej na tym,
że wpierw dokona oceny ofert, a następnie zbada, czy wykonawca, którego oferta została
oceniona jako najkorzystniejsza, nie podleg
a wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału [patrz
ostatni akapit rozdziału III].
Reasumując, z powyżej przytoczonych postanowień wynika, że doświadczenie
kierowników poszczególnych rodzajów robót jest zarówno elementem warunku udziału w tym
postępowaniu, który wykonawca obligatoryjnie musi spełnić, jak i przedmiotem oceny
w
ramach kryteriów oceny ofert, w których wykonawca może uzyskać dodatkowe punkty,
zwiększając swoją szansę na uzyskanie przedmiotowego zamówienia, za doświadczenie
wykraczające ponad obligatoryjnie wymagane. Jednakże na etapie ustalania na zasadzie art.
24aa ust. 1 pzp oferty najwyżej ocenionej informacje dotyczące doświadczenia osób podane
przez wykonawcę w formularzu oferty służą temu celowi, czyli są brane pod uwagę jako
podstawa do ustalenia należnej punktacji w ramach kryteriów oceny ofert. Natomiast badanie
spełniania warunków udziału w postępowaniu przeprowadzane jest dopiero na następnym
etapie w stosunku
do wykonawcy, którego oferta uzyskała najwyższą liczbę punktów.
Koresponduje to z art. Art. 26 ust. 1 pzp, z którego wynika, że zamawiający przed
udzieleniem zamówienia (o wartości powyżej tzw. progów unijnych) wzywa wykonawcę,
którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia w wyznaczonym, nie krótszym niż 10
dni, terminie aktualnych na dzień złożenia oświadczeń lub dokumentów potwierdzających
okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1 pzp, czyli w szczególności dokumentów
potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu.
{odnośnie przebiegu badania i oceny oferty Wegnera}
Wegner zgłosił w formularzu oferty osoby do pełnienia poszczególnych funkcji
technicznych i podał informacje dotyczące ich doświadczenia w celu uzyskania dodatkowej
punktacji w kryterium doświadczenia osób przewidzianych do pełnienia funkcji kierowniczych
podczas realizacji zamówienia, w tym odnośnie doświadczenia poszczególnych kierowników
robót podał dla: kierownika robót sanitarnych – 4 pozycje, kierownika robót elektrycznych – 3
pozycje, kierownika robót teletechnicznych – 4 pozycje.
Sygn. akt KIO 927/19
Następnie do wyjaśnień z 12 kwietnia 2019 r. z własnej inicjatywy (wezwanie
dotyczyło wyłącznie wyjaśnienia adekwatności informacji odnośnie doświadczenia osób
zawartych w formularzu ofertowym)
załączył zmieniony wykaz, w którym dla: kierownika
robót sanitarnych – dopisał dodatkową pozycję, kierownika robót elektrycznych – usunął
jedną pozycję kwestionowaną przez Zamawiającego (poz. 4 wykazu formularza oferty)
i
dopisał 4 dodatkowe pozycje, kierownika robót teletechnicznych – dopisał 4 dodatkowe
pozycje.
W zawiadomieniu z 10 maja 2019 r. Zamawiający następująco uzasadnił decyzję
o
wykluczeniu z postępowania Wegnera i odrzucenia jego oferty:
W opisie doświadczenia osób przewidzianych do pełnienia funkcji kierowniczych
podczas realizacji zamówienia, zawartym w formularzu ofertowym i podlegającym ocenie
w
świetle kryteriów oceny ofert, Wykonawca wskazał m.in. na niżej wymienione usługi.
Po
dokonaniu przez Zamawiającego ich weryfikacji w szczególności poprzez uzyskanie
wyjaśnień inwestorów inwestycji, których dotyczyły te usługi, stwierdzić należy, że usługi te
nie spełniają wymagań określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (siwz),
z
podanych poniżej względów:
1
) odnośnie zadeklarowanego doświadczenia osoby przewidzianej do pełnienia funkcji
kierownika robót sanitarnych: Z dostępnych Zamawiającemu informacji, pozyskanych
od
zamawiającego – Urzędu Miasta i Gminy Kórnik, odnośnie zamówienia pn. „Budowa
kompleksu edukacyjnego w p
ółnocnej części gminy szkoła podstawowa wraz
z
zagospodarowaniem terenu w miejscowości Kamionki gmina Kórnik” wynika, że osoba
przewidziana w formularzu ofertowym Wykonawcy do pełnienia funkcji kierownika robót
sanitarnych pełniła analogiczną funkcję przy realizacji ww. zamówienia jedynie
w
początkowym okresie realizacji (3 miesiące od zawarcia umowy). W tym okresie inwestor
odebrał protokołem częściowym wykonanie robót sanitarnych na kwotę 41.000,00 zł, tj. na
kwotę niższą od kwoty wskazanej w wymogu określonej w punkcie XIII.2 podkryterium 2
siwz.
2)
odnośnie zadeklarowanego doświadczenia osoby przewidzianej do pełnienia funkcji
kierownika robót elektrycznych:
a)
z dostępnych Zamawiającemu informacji, pozyskanych od inwestora, wynika,
iż zamówienie pn. „Kanalizacja obszaru Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka i okolic –
etap III: Kontrakt CK2
– Gmina Czerwonak, MK2 – Gmina Murowana Goślina” obejmowało
wykonanie sieci kanalizacyjnej. W szczególności Zamawiający uzyskał od inwestora ww.
zadania informację, iż kierownikiem robót elektrycznych przy ww. zamówieniu była inna
osoba niż wskazana przez Wykonawcę w treści formularza ofertowego, oraz że zakres
zamówienia nie obejmował wykonania robót elektrycznych o wartości co najmniej
Sygn. akt KIO 927/19
1.000.000,00 zł brutto, zgodnie z wymogiem określonym w punkcie XIII.2 podkryterium 3
siwz.
b)
z dostępnych Zamawiającemu informacji, pozyskanych od zamawiającego Szpitala
Miejskiego im. Franciszka Raszei w Poznaniu, wynika, iż zamówienie pn. „Modernizacja
Oddziału Diabetologii i Chorób Wewnętrznych”, obejmowało wykonanie robót elektrycznych
na kwotę 954.749,57 zł brutto, wbrew wymogowi określonemu w punkcie XIII.2 podkryterium
3 siwz.
3)
odnośnie zadeklarowanego doświadczenia osoby przewidzianej do pełnienia funkcji
kierownika robót teletechnicznych: Z dostępnych Zamawiającemu informacji, pozyskanych
od zamawiającego – Urzędu Miejskiego w Mosinie, odnośnie zamówienia pn. „Remont
szkoły w Czapurach” wynika, że realizacja tego zamówienia na dzień 11 października 2018 r.
(dzień składania ofert w niniejszym postępowaniu) nie była jeszcze zakończona, jak również,
iż kierownikiem robót teletechnicznych przy ww. zamówieniu jest inna osoba niż wskazana
przez Wykonawcę w treści formularza ofertowego.
W ocenie Zamawiającego, przedstawione przez Wykonawcę w odpowiedzi na wezwania
Zamawiającego wyjaśnienia dotyczące rozbieżności pomiędzy ustaleniami Zamawiającego
a
opisem doświadczenia osób przewidzianych do realizacji zamówienia zawartym
w
formularzu ofertowym Wykonawcy, we wskazanym powyżej zakresie, należy uznać za
nieprzekonujące w świetle informacji pozyskanych przez Zamawiającego od inwestorów ww.
zamówień. W konsekwencji Zamawiający zmuszony jest wykluczyć Wykonawcę
na podstawie art. 24 ust. 1
pkt 17 ustawy Pzp, z uwagi na to, że Wykonawca w wyniku
lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił wprowadzające Zamawiającego w błąd
informacje, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez Zamawiającego
w
postępowaniu o udzielenie zamówienia. Stosownie do art. 24 ust. 4 ustawy Pzp, ofertę
wykon
awcy wykluczonego uznaje się za odrzuconą, natomiast zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 5
ustawy Pzp, zamawiający zobowiązany jest odrzucić ofertę złożoną przez wykonawcę
wykluczonego z udziału w postępowaniu.
{odnośnie okoliczności faktycznych zawartych w odwołaniu}
Choć w odwołaniu na wstępie zarzucono naruszenie wszystkich przepisów
wskazanych przez Zamawiającego poprzez ich nieuzasadnione i nieuprawnione
zastosowanie, podane w uzasadnieniu
okoliczności faktyczne w ogóle nie odnoszą się
do
powyższych ustaleń poczynionych przez Zamawiającego, co oznacza, że nie zostały one
zakwestionowane. Uzasadnienie odwołania co do okoliczności faktycznych sprowadza się do
przytoczenia brzmienia postanowień s.i.w.z. dotyczących warunku udziału i kryterium oceny
ofert oraz po
dania dat pism Zamawiającego wzywających do wyjaśnień oraz dat pism
Sygn. akt KIO 927/19
Odwołującego przesłanych w odpowiedzi i zacytowania stanowiska fragmentu jego
stanow
iska, że jego zdaniem pozycje zgłoszone do punktacji nie uległy zmianie.
W tych okolicznościach Izba stwierdziła, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności zauważyć należy, że zgodnie z art. 192 ust. 7 pzp Izba nie
może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu. Przy czym stawianego
przez wykonawcę zarzutu nie należy rozpoznawać wyłącznie pod kątem wskazanego
przepisu prawa, ale
przede wszystkim jako wskazane okoliczności faktyczne, które
podważają prawidłowość czynności zamawiającego i mają wpływ na sytuację wykonawcy
wnoszącego odwołanie {zob. wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z 25 maja 2012 r. sygn.
akt XII Ga 92/12}.
Jak to powyżej ustalono, odwołanie nie zawiera zakwestionowania ustaleń
faktycznych Zamawiającego co do wypełnienia się przesłanek art. 24 ust. 1 pkt 17 pzp, czyli
nie podważa, że w zakresie podanym w uzasadnieniu faktycznym decyzji o wykluczeniu
Wegner podał co najmniej lekkomyślnie w formularzu ofertowym nieprawdziwe informacje
odnośnie doświadczenia poszczególnych kierowników robót.
W aktualnie obowiązującym art. 24 ust. 1 pkt 16 i 17 pzp określono,
że z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawcę, który w wyniku:
– zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa wprowadził zamawiającego w błąd przy
przedstawieniu informacji, że nie podlega wykluczeniu, spełnia warunki udziału w
pos
tępowaniu lub obiektywne i niedyskryminacyjne kryteria, zwane dalej „kryteriami selekcji”,
lub który zataił te informacje lub nie jest w stanie przedstawić wymaganych dokumentów {pkt
16};
– lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w błąd
zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia {pkt 17}.
Powyższe przepisy stanowią implementację do krajowego porządku prawnego
określonych w art. 57 ust. 4 lit. h oraz i (in fine) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie
zamówień publicznych, uchylającą dyrektywę
2004/18/WE (Dz. U. UE L 94, 28.3.2014, p. 65
–242) podstaw wykluczenia w następujących
sytuacjach:
– jeżeli wykonawca był winny poważnego wprowadzenia w błąd przy dostarczaniu informacji,
które wymagane były do weryfikacji braku podstaw wykluczenia lub do weryfikacji spełnienia
kryteriów kwalifikacji, zataił te informacje lub nie jest w stanie przedstawić dokumentów
p
otwierdzających wymaganych na mocy art. 59 {lit. i};
– jeżeli wykonawca podjął kroki, aby wskutek zaniedbania przedstawić wprowadzające
Sygn. akt KIO 927/19
w
błąd informacje, które mogą mieć istotny wpływ na decyzje w sprawie wykluczenia,
kwalifikacji lub udzielenia zamówienia {lit. h in fine}
W poprzednim stanie prawnym istniała jedna podstawa wykluczenia wykonawcy
z
powodu składania nieprawdziwych informacji. Według nieobowiązującego już art. 24 ust. 2
pkt 3
pzp z postępowania o udzielenie zamówienia wykluczało się wykonawców, którzy
złożyli nieprawdziwe informacje mające wpływ lub mogące mieć wpływ na wynik
prowadzonego postępowania. Przepis ten stanowił implementację art. 45 ust. 2 lit. g
dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 marca 2004 r. w sprawie
koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy
i
usługi (Dz. U. UE L z 30 kwietnia 2004 r.). Zgodnie z tym przepisem z udziału w zamówieniu
można było wykluczyć każdego wykonawcę, który jest winny poważnego wprowadzenia
w
błąd w zakresie przekazania lub nieprzekazania informacji. W odróżnieniu od przepisu
krajowego z unijnym hipo
teza przepisu dyrektywy obejmowała zarówno złożenie, jak
i
niezłożenie informacji wymaganych w postępowaniu o udzielenie zamówienia, przy czym
w
obu przypadkach ma to prowadzić do wprowadzenia w błąd. Z kolei przesłankę wpływu
nieprawdziwych informacji na wynik postępowania z art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp można było
uznać za odpowiednik poważnego wprowadzeniu w błąd zamawiającego, o którym mowa w
przep
isie dyrektywy. W zakresie tych przesłanek, pomimo różnic sformułowań, interpretacja
art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp w zgodzie z przepisem dyrektywy nie budziła większych wątpliwości.
Jednakże art. 45 ust. 2 lit. g dyrektywy 2004/18/WE, w odróżnieniu od literalnego
brzmienia art. 24 ust. 2 pkt 3 pz
p, wprost odwoływał się do winy wykonawcy, który przez
złożenie lub niezłożenie informacji poważnie wprowadził w błąd zamawiającego.
W
orzecznictwie sądów okręgowych na tle interpretacji art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp
z uwz
ględnieniem art. 45 ust. 2 lit. g dyrektywy 2004/18/WE z czasem skrystalizowało się
wręcz stanowisko, że wykluczenie może dotyczyć wyłącznie wykonawcy działającego z winy
umyślnej. W szczególności Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie w uzasadnieniu
wyro
ku z 19 lipca 2012 r. (sygn. akt IV Ca 683/12) wskazał, że przepis ten ma zastosowanie
w warunkach celowego, zawinionego i zamierzonego zachowania wykonawcy, podjętego
z
zamiarem podania nieprawdziwych informacji w celu wprowadzenia zamawiającego w błąd
i
wykorzystania tego błędu dla uzyskania zamówienia publicznego. Zdaniem Sądu złożenie
nieprawdziwej informacji, ze skutkiem w postaci wykluczenia z postępowania, to czynność
dokonana z winy umyślnej, nie zaś w wyniku błędu czy niedbalstwa. Jeżeli ze stanu
f
aktycznego wynika, że wykonawca w dniu składania ofert działał w dobrej wierze, nie
sposób uznać, że jego celem było wprowadzenie zamawiającego w błąd. Z powyższego Sąd
wywiódł, że nie będzie podstawą wykluczenia nieświadome wprowadzenie w błąd. Takie
stan
owisko sądów okręgowych nie pozostało bez wpływu na orzecznictwo Izby, które
Sygn. akt KIO 927/19
uprzednio nie wymagało dla wypełnienia hipotezy normy określonej w art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp
umyślnego zawinienia wykonawcy.
Jednakże Sąd Unii Europejskiej w wyroku z 26 września 2014 r. w połączonych
sprawach T-91/12 i T-
280/12 (Flying Holding NV z siedzibą w Wilrijk, Flying Group Lux SA
z
siedzibą w Luksemburgu, Flying Service NV z siedzibą w Deurne przeciwko Komisji
Europejskiej) orzekł w związku z wykluczeniem na podstawie art. 94 lit. b rozporządzenia
Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r.
w sprawie rozporządzenia
finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (Dz. U. L
248, s. 1 ze zm)
– który stanowił, że nie udziela się zamówienia kandydatom, którzy
w
związku z procedurą udzielania zamówień są winni złożenia nieprawdziwych oświadczeń
przy dostarczaniu informacji wymaganych przez instytucję zamawiającą w celu dopuszczenia
do udziału w procedurze udzielania zamówień lub nie dostarczyli tych informacji – że
w przypadku gdy, tak jak w rozstrzyganej sprawie, wykryte zostaje przekazanie
nieprawdziwych danych, Komisja nie ma innego wyboru niż zastosowanie powyższego
przepisu, gdyż pojęcie „nieprawdziwe oświadczenia” odnosi się zarówno do oświadczeń
umyślnie wprowadzających w błąd jak i tych, które są błędne w wyniku niedbalstwa, i po
ustaleniu nieprawdziwego charakteru oświadczeń nie ma potrzeby przeprowadzania analizy
uzasad
nienia tej nieprawdziwości. Wobec złożenia nieprawdziwych oświadczeń, niezależnie
od tego, czy doszło do tego w sposób umyślny, czy też wskutek niedbalstwa skarżących,
Komisja nie miała innego wyboru niż zastosowanie art. 94 lit. b) rozporządzenia finansowego
{por. pkt 75 i 119 wyroku}.
Powyższe orzeczenie Izba wzięła pod uwagę w wyroku z 11 lutego 2015 r. sygn. akt
KIO 177/19, argumentując, że co prawda powyższy wyrok dotyczył stosowania przepisu aktu
prawnego stosowanego przez Komisję Europejską przy udzielaniu zamówień publicznych,
jednak
zarówno treść przepisu art. 94 lit. b rozporządzenia finansowego, jak i art. 45 ust. 2 lit.
g dyrektywy 2004/18/WE odwołują się do winy wykonawcy (kandydata) składającego
nierzetelne informacje, bez
wskazywania na postać tej winy, która powinna być
interpretowana w taki sam sposób. Stąd Izba doszła do przekonania, że wykluczenie
na
podstawie art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp, interpretowanego z uwzględnieniem treści art. 45 ust. 2
lit. g dyrektywy 2004/18/WE, wyma
ga przypisania wykonawcy winy, jednak może to być
również niedbalstwo. Izba zwróciła uwagę, że w praktyce wykazanie winy umyślnej
wykonawcy jest niezwykle trudne, gdyż wymaga dowodów spoza dokumentacji o udzielenie
zamówienia, które potwierdzałyby zamiar wprowadzenia w błąd zamawiającego, czyli że
wykonawca wyobrażał sobie taki skutek i tego chciał, ewentualnie na to się godził.
Uzyskanie takich dowodów, czy to przez prowadzącego postępowanie, czy też przez
konkurenta jest mało prawdopodobne, gdyż wymaga dostępu do wewnętrznych dokumentów
Sygn. akt KIO 927/19
wykonawcy, ewentualnie uzyskania zeznań świadków. Natomiast wykonawca z łatwością
może uwolnić się od odpowiedzialności oświadczając, że nie miał zamiaru wprowadzenia
zamawiającego w błąd, a podanie nieprawdziwej informacji było wynikiem omyłki lub też
niesprawdzenia inform
acji uzyskanej od kogoś innego. Natomiast zupełnie inaczej
przedstawia się możliwość przypisania wykonawcy niedbalstwa, czyli niedołożenia należytej
staranności przy podawaniu zamawiającemu wprowadzających w błąd informacji. Na
podstawie art. 14 pzp do oceny czynności wykonawcy w postępowaniu o udzielenie
zamówienia stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, a zgodnie z art. 355 § 1 kc dłużnik
obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta
staranność). Przypisanie określonej osobie niedbalstwa jest uzasadnione tylko wtedy, gdy
osoba ta zachowała się w określonym miejscu i czasie w sposób odbiegający od właściwego
dla niej miernika należytej staranności {por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 10
marca 2004 r. sygn. akt IV CK 151/03}. Przy czym w
zorzec należytej staranności ma
charakter obiektywny i abstrakcyjny, jest ustalany niezależnie od osobistych przymiotów
i
cech konkretnej osoby, a jednocześnie na poziomie obowiązków dających się
wyegzekwować w świetle ogólnego doświadczenia życiowego oraz konkretnych okoliczności
{por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 23 października 2003 r. sygn. akt V CK
311/02}. Dodatkowo w stosunku do profesjonalistów miernik ten ulega podwyższeniu, gdyż
art. 355 § 2 kc precyzuje, że należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez
niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej
działalności. Za takiego profesjonalistę należy również uznać, co do zasady, wykonawcę
ubiegającego się o udzielenie zamówienia publicznego. Należyta staranność profesjonalisty
nakłada na wykonawcę, który składa ofertę, dokumenty i oświadczenia we własnym imieniu,
aby upewnił się, czy deklarowany w nich stan rzeczy odpowiada rzeczywistości.
W aktualnym stanie prawnym przesłanka z art. 24 ust. 1 pkt 17 pzp wprost określa,
że przedstawienie informacji wprowadzających w błąd zamawiającego może nastąpić
w
wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa wykonawcy. Natomiast przypisanie wykonawcy
winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa jest konieczne w sytuacji, o której mowa w art. 24
ust. 1 pkt 16 pzp.
Należy przyjąć, że obecnie obowiązujące przepisy, tak jak poprzednio obowiązujący
art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp, nie ustala
ją jakiegoś szczególnego rozumienia „prawdy” lub
„nieprawdy” w odniesieniu do informacji składanych przez wykonawców w toku
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Wobec tego adekwatny pozostaje {na
co Krajowa Izba Odwoławcza wskazała uprzednio w uzasadnieniu wyroku z 6 kwietnia
2010 r.
sygn. akt KIO/UZP 372/10} pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uzasadnieniu
wyroku z 5 kwietnia 2002 r. sygn. akt II CKN 1095/99 (
opubl. Orzecznictwo Sądu
Sygn. akt KIO 927/19
Najwyższego Izba Cywilna rok 2003, Nr 3, poz. 42): Pojęcia „prawda”, „prawdziwy”, bądź ich
zaprzeczenia występują w Prawie prasowym w art. 6 ust. 1, art. 12 ust. 1 pkt 1, art. 31 pkt 1 i
art. 41, a także wielokrotnie w innych aktach normatywnych, a wśród nich w kodeksie
cywilnym (np. art. 780 § 1, art. 834, 815 § 3), w kodeksie postępowania cywilnego (np. art. 3,
103 § 2, art. 252, 253. 254 § 1 i 2, art. 268, 304, 333 § 2, art. 339 § 2, art. 485 § 2, art. 913 §
2, art. 1045), w kodeksie karnym (np. art. 132, 213 § 1, 2 i 3, art. 303 § 1, art. 312) oraz w
kodeksie postępowania karnego (np. art. 2 § 2, art. 188 § 1 i art. 190 § 1). We wszystkich
tych przy
padkach pojęcie „prawda” rozumiane jest tak, jak w języku potocznym, a więc jako
zgodność (adekwatność) myśli (wypowiedzi – w znaczeniu logicznym) z rzeczywistością (z
„faktami” i „danymi”). Odpowiada to – na gruncie filozoficznym – tzw. klasycznej koncepcji
prawdy. W tym sensie wypowiedź o rzeczywistości jest prawdziwa tylko wtedy, gdy głosi tak,
jak jest w rzeczywistości.
W przeciwieństwie do hipotezy dawnego art. 24 ust. 2 pkt 4 pzp obecnie
obowiązujące art. 24 ust. 1 pkt 17 i 18 pzp nie obejmują przesłanki rzeczywistego wpływu
złożenia przez wykonawcę nieprawdziwych, czyli wprowadzających w błąd informacji
na wynik
postępowania prowadzonego przez zamawiającego. W przypadku sytuacji
uregulowanej w art. 24 ust. 1 pkt 17 pzp wystarczające jest stwierdzenie, że wprowadzające
w błąd informacje zaliczają się do kategorii takich, które mogą mieć istotny wpływ na decyzje
podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu. Niewątpliwie informacje podawane na
potrzeby ustalenia punktacji w ramach kryteriów oceny ofert należy zaliczyć do tej kategorii.
Izba podziela stanowisko, uprzednio wyrażone wielokrotnie w orzecznictwie Izby
jeszcze na gruncie poprzednio obowiązujących przepisów, że w trybie art. 26 ust. 3 pzp
nieprawdziwej informacji nie można zastępować informacją prawdziwą pzp. Jeżeli
wykonawca
podał choćby lekkomyślnie informacje wprowadzające w błąd zamawiającego,
mogące mieć istotny wpływ na podejmowane przez niego decyzje, nie można jednocześnie
twierdzić, że takie oświadczenie lub dokument zawiera błędy odnośnie tego, co miało zostać
wykazane lub ocenione
. W takim przypadku oświadczenie lub dokument wręcz potwierdzają
spełnianie warunku czy przyznanie określonej punktacji, tyle że za pomocą informacji, która
okazała się nieprawdziwa, a nie niepełna. Na gruncie poprzednio obowiązującego art. 24
ust. 2 pkt 3 pzp wskazywano, że w ramach przesłanki wpływu na wynik postępowania z art.
nie
mieści się badanie, czy wykonawca składający nieprawdziwą informację był już wzywany
do uzupełnienia dokumentów, gdyż w konsekwencji prowadziłoby to do takiej interpretacji
art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp, zgodnie z którą nie podlega wykluczeniu wykonawca, który złożył
nieprawdziwe informacje mające lub mogące mieć wpływ na wynik prowadzonego
postępowania, jeżeli uczynił to po raz pierwszy tzn. nie był wzywany do zastąpienia jednej
informacji (nieprawdziwej) potwierdzającej dany stan inną (tym razem prawdziwą). Tym
Sygn. akt KIO 927/19
bardziej w aktualnym stanie prawnym, który nie wymaga badania, jaki rzeczywiście wpływ na
wynik postępowania miały podane przez wykonawcę nieprawdziwe informacje, nie zachodzi
możliwość zastępowania ich w trybie art. 26 ust. 3 pzp informacjami prawdziwymi. Tym
samym, nawet gdyby uznać – jak wydaje się chciałby Odwołujący – że podał
wprowadzające w błąd informacje dotyczące spełniania warunku udziału w postępowaniu,
które następnie uzupełnił z własnej inicjatywy (gdyż pozycje doświadczenia, z które miał
mieć przyznaną punktację nie uległy zmianie), nie jest to dopuszczalne. Z punktu widzenia
podstawy wykluczenia z art. 24 ust. 2 pkt 17 pzp nie ma bowiem znaczenia, czy
wprowadzenie w błąd dotyczyło spełnienia warunków udziału w postępowaniu czy kryteriów
oceny ofert.
W okolicznościach rozpoznawanej sprawy dodatkowo należy wziąć pod uwagę, że na
przeszkodzie zmiany informac
ji podanych w ofercie na potrzeby oceny w ramach kryteriów
oceny ofert stoi ustanowiony w art. 87 ust. 1 zd. 2 pzp zakaz dokonywania zmian treści oferty
po upływie terminu składania ofert, chyba że chodzi o poprawianie omyłek w trybie art. 87
ust. 2 pkt 3
pzp. Dopuszczenie zmiany informacji, na których podstawie miał być ustalony
ranking ofert, oznaczałoby także naruszenie podstawowych zasad prowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców, o których mowa w art. 7 ust. 1 pzp.
Odwołanie skupia się de facto na wywiedzeniu, że nie ma znaczenia, czy
w
formularzu oferty zostały podane nieprawdziwe informacje odnośnie doświadczenia
poszczególnych kierowników robót, gdyż należy uznać, że dotyczą one wstępnego
potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu, a rzeczywiste potwierdzenie
nastąpiłoby, gdyby Zamawiający skorzystał z art. 26 ust. 3 pzp, art. 26 ust. 1 pzp lub art. 26
ust. 2f pzp. Brak możliwości uzupełniania dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 pzp został już
powyżej omówiony. Z analogicznych powodów nie sposób dopuścić stosowanie art. 26 ust.
2f pzp
– zgodnie z którym jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia odpowiedniego przebiegu
postępowania o udzielenie zamówienia, zamawiający może na każdym etapie postępowania
wezwać wykonawców do złożenia wszystkich lub niektórych oświadczeń lub dokumentów
potwierdzających, że nie podlegają wykluczeniu, spełniają warunki udziału w postępowaniu
lub kryteria selekcji
– w sytuacji, gdy zostały złożone nieprawdziwe informacje, aby zastąpić
je prawdziwymi informacjami.
Z kolei art. 26 ust. 1 pzp, jak już powyżej to zaznaczono, dotyczy wezwania do
złożenia dokumentów na potwierdzenie m.in. spełniania warunków udziału w postępowaniu
wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona. Tymczasem w rozstrzyganej sprawie
Odwołujący podał wprowadzające w błąd informacje dotyczące doświadczenia kierowników
robót na potrzeby ustalenia punktacji. Nie sposób uznać, że na podstawie tych informacji
Sygn. akt KIO 927/19
ofertę Wegnera można było najwyżej ocenić, gdyż ustalenie punktacji nie może opierać się
na informacjach nieprawdziwych.
Z tych względów Izba – działając na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy pzp –
orzekła, jak w pkt 1 sentencji.
O koszta
ch postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy pzp w
zw. z § 3 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 972)
– obciążając Odwołującego kosztami tego
postępowania, na które złożył się uiszczony przez niego wpis oraz uzasadnione koszty
Zamawiającego w postaci wynagrodzenia jego pełnomocnika, na podstawie rachunku
złożonego do zamknięcia rozprawy.
1.
Oddala odwołanie.
2.
Kosztami postępowania obciąża odwołującego „PKOB WEGNER” sp. z o.o. sp. k. z
siedzibą w Poznaniu i:
1)
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego
„PKOB WEGNER” sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Poznaniu tytułem wpisu od
odwołania,
2)
zasądza od odwołującego „PKOB WEGNER” sp. z o.o. sp. k. z siedzibą
w Poznaniu na rzecz
zamawiającego Miasta Poznań – Usług Komunalnych
kwotę 3567 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące pięćset sześćdziesiąt siedem złotych zero
groszy)
– stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
uzasadnionych kosztów strony obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika.
Sygn. akt KIO 927/19
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni
od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Sygn. akt KIO 927/19
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Miasto Poznań – Usługi Komunalne prowadzi na podstawie ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579
ze zm.) {dalej
również: „ustawa pzp” lub „pzp”} w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia na roboty budowlane pn. Budowa schroniska dla
zwierząt w Poznaniu (nr postępowania UK.D.340-5/18).
Ogłoszenie o tym zamówieniu 4 września 2018 r. zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej nr 2018/S_169 pod poz. 383968.
Wartość przedmiotowego zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp.
10 maja
2019 r. Zamawiający przesłał drogą elektroniczną Odwołującemu „PKOB
WEGNER” sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Poznaniu {dalej również: „Wegner”} zawiadomienie o
wykluczeniu go z powyższego postępowania, a także o wyborze jako najkorzystniejszej
oferty złożonej przez Pekbex Beta S.A. z siedzibą w Poznaniu {dalej również: „Pekbex”} oraz
punktacji przyznanej poszczególnym ofertom.
20 maja 2019 r.
Odwołujący wniósł w stosownej formie elektronicznej do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie od wykluczenia go przez Zamawiającego (któremu
przekazał kopię tego odwołania).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp
{lista zarzutów}:
1. Art. 24 ust. 1 pkt 17 i art. 89 ust. 1 pkt 5
– przez ich nieuzasadnione i nieuprawnione
zastosowanie, po uprzednim przyjęciu, że wyjaśnienia Odwołującego należy uznać za
nieprzekonujące w świetle informacji pozyskanych przez Zamawiającego.
2. Art. 7, art. 26 ust. 1, 2f, 3, 4 i 6
– przez zaniechanie ich odpowiedniego zastosowania
celem wyjaśnienia wszelkich powstałych wątpliwości i ustalenia okoliczności istotnych
dla niniejszej sprawy.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu {lista
żądań}:
1.
Unieważnienia wykluczenia Odwołującego i odrzucenia jego oferty.
2. Ponownego przeprowadzenia badania i oceny ofert.
3.
Przeprowadzenia czynności wskazanych w art. 24aa oraz art. 26 ust. 1, 2f, 3 oraz 4
ustawy pzp.
Sygn. akt KIO 927/19
4. Uzn
ania oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Odwołujący sprecyzował powyższą listę zarzutów w uzasadnieniu odwołania
w
następujący sposób.
Okoliczności faktyczne podniesione w odwołaniu:
W odwołaniu podano, że zgodnie z treścią SIWZ i formularza ofertowego:
O
udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy:
(…)
2. spełniają warunki udziału w postępowaniu dotyczące:
(…)
2.3 zdoln
ości technicznej lub zawodowej – za spełniających ten warunek Zamawiający uzna
Wykonawców, którzy wykażą, że:
(…)
c) dysponują zespołem składającym się co najmniej z osób spełniających następujące
wymagania:
(…)
c2) co najmniej jednej osoby przewidzianej do pełnienia funkcji kierownika robót sanitarnych,
posiadającej uprawnienia do kierowania robotami w specjalności instalacyjnej w zakresie
sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych
i
kanalizacyjnych bez ograniczeń oraz posiadającej co najmniej 5-letnie doświadczenie
w
kierowaniu robotami budowlanymi w ww. specjalności, obejmujące wykonanie co najmniej
2 usług polegających na kierowaniu robotami sanitarnymi dotyczącymi budynku użyteczności
publicznej, o wartości brutto kierowanych robót w każdej z tych usług co najmniej 1.500.000
(jeden milion pięćset tysięcy) zł;
c3) co najmniej je
dnej osoby przewidzianej do pełnienia funkcji kierownika robót
elektrycznych, posiadającej uprawnienia do kierowania robotami w specjalności instalacyjnej
w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych bez ograniczeń
oraz pos
iadającej co najmniej 5-Ietnie doświadczenie w kierowaniu robotami budowlanymi
w
ww. specjalności, obejmujące wykonanie co najmniej 2 usług polegających na kierowaniu
robotami elektrycznymi dotyczącymi budynku użyteczności publicznej, o wartości brutto
kie
rowanych robót w każdej z tych usług co najmniej 1.000.000,00 (jeden milion) zł;
c4) co najmniej jednej osoby przewidzianej do pełnienia funkcji kierownika robót
teletechnicznych, posiadającej uprawnienia do kierowania robotami w specjalności
telekomunikacyjnej o
raz posiadającej co najmniej 5-letnie doświadczenie w kierowaniu
robotami budowlanymi w ww. specjalności, obejmujące wykonanie co najmniej 2 usług
Sygn. akt KIO 927/19
polegających na kierowaniu robotami teletechnicznymi dotyczącymi budynku użyteczności
publicznej, o wa
rtości brutto kierowanych robót w każdej z tych usług co najmniej 500 000,00
PLN. W przypadku, gdy wskazana osoba będzie posiadała uprawnienia wydane na
podstawie wcześniej obowiązujących przepisów, należy wykazać, że posiada ona ważne
uprawnienia budowlane w telekomunikacji przewodowej.
Zamawiający dopuszcza wykazanie spełniania warunków, o których mowa w ppkt c1)- c4),
poprzez wskazanie osób spełniających jednocześnie więcej niż 1 z tych warunków.
UWAGA:
Zamawiający dopuszcza uprawnienia budowlane wydane na podstawie obecnie
obowiązujących przepisów prawa, jak również odpowiadające im ważne uprawnienia wydane
na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów.
Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w art. 12 ust. 1 ustawy Prawo
budowlane, mo
gą również wykonywać osoby, których odpowiednie kwalifikacje zawodowe
zostały uznane na zasadach określonych w przepisach odrębnych tj. m.in. w ustawie z dnia
22 grudnia 2015r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach
członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. z 2016 r., poz. 65) oraz w rozumieniu art. 20a ust. 1
ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów
budownictwa (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r., poz. 1725).
Osoby wskazane do pełnienia funkcji kierowniczych muszą posiadać biegłą znajomość
języka polskiego lub mieć zapewnioną obsługę w zakresie bieżącego tłumaczenia
profesjonalnego tłumacza.
Nadto, w toku postępowania sformułowano następujące kryteria oceny ofert:
Podkryterium 2: Doświadczenie kierownika robót sanitarnych – waga 10%
Ocenie podlegać będzie doświadczenie osoby przewidzianej do realizacji zamówienia –
kierownika robót sanitarnych, tj. liczba wykonanych przez wskazaną osobę usług
polegających na kierowaniu robotami sanitarnymi dotyczącymi budynku użyteczności
publicznej, o wartości brutto kierowanych robót w każdej z tych usług co najmniej 1.500.000,
00 zł.
Liczba wykonanych przez wskazaną osobę
Liczba punktów
Mniej niż 2 usługi spełniające ww. wymagania
Oferta podlega odrzuceniu
2 usługi spełniające ww. wymagania 0 pkt
0 pkt
3 usługi spełniające ww. wymagania
5 pkt
4 i więcej usług spełniających ww. wymagania
10 pkt
Ocenie podlegać będzie doświadczenie osoby przewidzianej do realizacji zamówienia –
kierownika robót elektrycznych, tj. liczba wykonanych przez wskazaną osobę usług
Sygn. akt KIO 927/19
polegających na kierowaniu robotami elektrycznymi dotyczącymi budynku użyteczności
publicznej, o wartości brutto kierowanych robót w każdej z tych usług co najmniej
1.000.
000,00 zł.
Liczba wykonanych
przez wskazaną osobę
Liczba punktów
Mniej niż 2 usługi spełniające ww. wymagania
Oferta podlega odrzuceniu
2 usługi spełniające ww. wymagania 0 pkt
0 pkt
3 usługi spełniające ww. wymagania
5 pkt
4 i więcej usług spełniających ww. wymagania
10 pkt
Pod
kryterium 4: Doświadczenie kierownika robót teletechnicznych - waga 5%
Ocenie podlegać będzie doświadczenie osoby przewidzianej do realizacji zamówienia –
kierownika robót teletechnicznych, tj. liczba wykonanych przez wskazaną osobę usług
polegających na kierowaniu robotami teletechnicznymi dotyczącymi budynku użyteczności
publicznej, o wartości brutto kierowanych robót w każdej z tych usług co najmniej 500.000,00
zł.
Liczba wykonanych przez wskazaną osobę
Liczba punktów
Mniej niż 2 usługi spełniające ww. wymagania
Oferta podlega odrzuceniu
2 usługi spełniające ww. wymagania 0 pkt
0 pkt
3 usługi spełniające ww. wymagania
2,5 pkt
4 i więcej usług spełniających ww. wymagania
5 pkt
Ponadto Odwołujący zrelacjonował, że
-
przedłożył ofertę, w której treści zawarł wykaz osób, który służył jednocześnie wykazaniu
spełnienia warunków udziału w postępowaniu oraz umożliwiał przyznanie punktów w
przytoczonym kryterium oceny ofert, gdzie
wskazał, że dysponuje każdym z kierowników
robót w każdej ze specjalności oraz podał ich dane personalne i opisał doświadczenie {na
dowód do odwołania załączono formularz oferty};
- 5 listopada 2018 r. Zama
wiający zwrócił się do niego na podstawie art. 87 ust. 1 pzp do
złożenia wyjaśnień dotyczących treści oferty w zakresie doświadczenia kierowników robót
elektrycznych i tel
etechnicznych {na dowód do odwołania załączono to pismo};
- pismem z 9 listopada 2018 r.
odpowiedział na to wezwanie {na dowód do odwołania
załączono to pismo};
- 5 kwietnia 2019 r. Zama
wiający ponownie zwrócił się, tym razem na podstawie art. 26 ust. 4
pzp, o złożenie wyjaśnień dotyczących treści oferty w zakresie doświadczenia kierowników
robót elektrycznych i teletechnicznych {na dowód do odwołania załączono to pismo};
- pismem z 12 kwietnia 2019 r. odpowiedzi
ał na to wezwanie {na dowód do odwołania
załączono to pismo}.
Sygn. akt KIO 927/19
- 10 maja 2019 r.
Zamawiający przekazał zawiadomienie o odrzuceniu oferty Odwołującego
{na dowód do odwołania załączono to pismo}.
Odwołujący oświadczył, że stanowisko zawarte w piśmie z 12 kwietnia 2019 r. w pełni
podtrzymuje i uważa je za aktualne, gdyż jak słusznie wtedy zauważył: Przedstawione
informacje doty
czące wykazania doświadczenia dla przyznania punktów w ramach kryteriów
oceny ofert pozostają bez zmian. Wykonawca przedkładał zaś wykaz osób, w którego treści
wskazano doświadczenie przedstawionego kierownika robót danej branży, w zakresie
pozwalającym na wykazanie spełnienia warunków udziału w postępowaniu.
Okoliczności prawne podniesione w odwołaniu:
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu, że w toku dotychczasowych czynności
zaniechał zastosowania przepisów ustawy pzp, w szczególności wynikających z art. 26,
celem ustalenia,
jakie doświadczenie zdobyły wykazywane osoby. Wręcz przeciwnie,
w wyniku
prostego odczytania treści formularza ofertowego, uzupełnionego przez
Odwołującego, bez tych dodatkowych czynności, a nadto bez wyjaśnienia powstałych
wątpliwości, Zamawiający uznał, że Odwołujący podlega wykluczeniu ze względu na fakt,
że w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w błąd
Z
amawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez Zamawiającego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Powyższe jest o tyle niezrozumiałe dla
Odwołującego, że wskazane przez niego osoby legitymują się wymaganym doświadczeniem
na
poziomie pozwalającym Odwołującemu na uzyskanie przedmiotowego zmówienia.
Odwołujący wywiódł, że instytucjom zamawiającym przysługuje szereg uprawnień,
z
których mogą one skorzystać w toku badania i oceny ofert dla ustalenia prawdziwych
o
koliczności i zakresu wykonywania danych zamówień lub – jak w tym przypadku –
kierowania danymi robotami, w celu stwierdzenia, cz
czy dany wykonawca faktycznie spełnia
warunki udziału w postępowaniu.
W
ocenie Odwołującego Zamawiający – mając do wyboru ofertę znacznie
korzystniejszą finansowo (a także pod względem pozostałych kryteriów oceny ofert) od oferty
uznanej za najkorzy
stniejszą – winien dochować należytej staranności dla przeprowadzenia
badania
i oceny ofert w sposób rzetelny i zgodny z przepisami ustawy pzp, w tym wyjaśnić
dostępnymi mu środkami, w granicach i na podstawie przepisów prawa, wszelkie zaistniałe
w
ątpliwości, zamiast odrzucać ofertę Wegnera, wykazując niezrozumiałe, skrajnie formalne
podejście, czego prawodawca aktualnie od niego już nie oczekuje.
Odwołujący zauważył, że m.in. w wyniku nowelizacji z czerwca 2016 r. przepisów pzp
zasadniczo mieniły się zasady badania i oceny ofert a proces odformalizowania przepisów
o
zamówieniach publicznych, trwa od lat. Od podejścia skrajnie formalnego, zgodnie z
Sygn. akt KIO 927/19
którym oferty w zakresie wykazywania spełniania warunków udziału w postępowaniu i braku
podstaw do wykluczenia
w ogóle nie podlegały procedurze wyjaśniania, o uzupełnianiu
dokumentów w tym zakresie nie wspominając (tak w ustawie z dnia 10 czerwca 1994 r.
o
zamówieniach publicznych w jej pierwszych wersjach, ale praktycznie do końca jej
obowiązywania), do stanu prawnego obowiązującego aktualnie, w którym prawodawca
oczekuje od instytucji zamawiających posługiwania się w toku badania i oceny ofert różnymi
dostępnymi im i znanymi, w tym notoryjnie (co uzasadnia przywołanie odpowiedniego
stosowania art. 190 ust. 5 ustawy pzp
), źródłami wiedzy o okolicznościach faktycznych
i
prawnych wykazywanych przez wykonawców faktów i zdarzeń. Prawodawca, w miarę
kolejnych nowelizacji przepisów o zamówieniach publicznych, zmniejsza bowiem rygory
formalne tej dziedziny prawa, wychodząc z założenia, że zbytni formalizm jest szkodliwy dla
systemu finansów publicznych w Polsce i wypacza sens i istotę regulacji dotyczącej
legalnego kontraktowania wykonawców zamówień publicznych.
Odwołujący stwierdził, że jak słusznie wskazano w „Prawie zamówień publicznych po
nowelizacji z dnia 4 września 2008 r.” pod redakcją Jacka Sadowego – ówczesnego Prezesa
Urzędu Zamówień Publicznych (Urząd Zamówień Publicznych, Warszawa 2008), w rozdziale
zatytułowanym „Odformalizowanie procedur otwartych w nowelizacji ustawy Prawo
zamówień publicznych” (str. 111 i nast.): Jednym, z celów nowelizacji jest odformalizowanie
procedur „otwartych”. Pod pojęciem procedury „otwartej” rozumiem procedurę, która zostaje
wszczęta poprzez publikację ogłoszenia o zamówieniu. (…) Dziś zagrożeniem istotnym dla
funkcjonowania systemu zamówień publicznych jest nadmierny formalizm procedury
otwartej, który zniechęca wykonawców do przystąpienia do postępowania oraz prowadzi do
nadużywania przez zamawiających trybów niekonkurencyjnych lub nie stosowania w ogóle
ustawy. Nadmierny formalizm procedur otwartych zachęca zamawiających do stosowania
mniej sformalizowanych procedur; kt
óre ograniczają konkurencję. (…) Odformalizowanie
procedur otwartych i ich szersze stosowanie ogranicza patologie. Sformalizowanie procedur
otwartych (w celu walki z patologia) de facto wbrew zamierzeniom prawodawcy prowadzi
do jej wzrostu.
(…) Należy zatem stworzyć mechanizm gwarantujący w jak najszerszym
stopniu udział wykonawców w postępowaniu o zamówienie publiczne, im większa
konkurencja, tym większe prawdopodobieństwo uzyskania korzystnych warunków na jakich
będzie realizowane zamówienie publiczne. Jeżeli ustawa nie daje gwarancji realizacji tego
celu (nadmiernie
poprzez swój formalizm ogranicza dostęp wykonawców do zamówień
publicznych prowadzać do zawarcia umów niekorzystnych pod względem ekonomicznym),
podważa to zaufanie zamawiających do prawa. (…) Przyjęte zmiany w ustawie oraz aktach
wykonawczych są pierwszym krokiem idącym w kierunku zwiększenia konkurencyjności
systemu zamówień publicznych poprzez wprowadzenie mechanizmów promujących
Sygn. akt KIO 927/19
stosowanie trybów otwartych oraz zwiększenie możliwości ubiegania się wykonawców
o
zamówienia publiczne.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu, że oparł decyzję o wykluczeniu Odwołującego
wyłącznie na treści złożonych przez niego dokumentów w postaci formularza oferty oraz
Jednolitego Euro
pejskiego Dokumentu Zamówienia {dalej: „JEDZ”}, tj. oświadczenia
stanowiącego wyłącznie wstępne potwierdzenie, że wykonawca nie podlega wykluczeniu
oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu, bez zbadania, czy znajduje ono potwierdzenie
w treści oświadczeń i dokumentów żądanych w trybie art. 26 ust. 1 pzp. Odwołujący wywiódł,
że gdyby zgodnie z tym przepisem Zamawiający wezwał go, gdyż to jego oferta powinna
zostać najwyżej oceniona, nie mógłby dojść do wniosku, że Odwołujący podlega
wykluczeniu. Odwołujący podsumował, że Zamawiający naruszył art. 26 ust. 1 pzp przez
zaniechanie zastosowania tego przepisu do wykonawcy, którego oferta nie podlegała
odrzuceniu, co w konsekwencji narusza
także zasady wyrażone w art. 7 ustawy pzp.
Według Odwołującego Zamawiający naruszył także art. 26 ust. 3 pzp, gdyż zaniechał
jego zastosowa
nia celem umożliwienia mu uzupełnienia oferty w wymaganym zakresie,
uznając, że oferta nie podlega już żadnej możliwości sanacyjnej, a jej treść przekreśla
szanse wykonawcy
na uzyskanie zamówienia. Takie rozumienie i stosowanie przepisów o
zamówieniach publicznych świadczy o nieuwzględnieniu zmian wynikających z nowelizacji
wdrażającej dyrektywy unijne do polskiego porządku prawnego w 2016 r. W ocenie
Odwołującego przepis ten winien znaleźć zastosowanie celem uzupełnienia oferty – jak to
określił – „w możliwym zakresie”.
Zdaniem Odwołującego, niezależnie od powyższego, Zamawiający miał także
możliwość skorzystania z art. 26 ust. 2f pzp w celu jednoznacznego ustalenia treści złożonej
oferty i zawartego w niej wykazu o
sób. Zamawiający nie mogą już ograniczać się do stricte
formalnej oceny ofert, a m
ają za zadanie ustalić, czy faktycznie wykonawca spełnia warunki
udziału w postępowaniu, czy też nie. Mogą to czynić po wielokroć w toku postępowania, bez
żadnych ograniczeń. Prawodawca zaś dostarcza im w tym celu kilka podstaw prawnych.
Zamawiający w niniejszym postępowaniu jednak tych regulacji nie dostrzega i nie stosuje
wskazanych wyżej przepisów.
Odwołujący podsumował, że złożona przez niego oferta wraz z załącznikami nie
pozwala na przyjęcie, że zachodzą wskazane przez Zamawiającego przesłanki wykluczenia
i odrzucenia oferty, a z
treści przedłożonych dokumentów wynika, że Odwołujący spełnia
sformułowane warunki, a jego oferta winna zostać sklasyfikowana na pierwszym miejscu w
rankingu ofert.
Sygn. akt KIO 927/19
Zama
wiający poinformował Izbę, że 22 maja 2019 r. drogą elektroniczną przekazał
kopię odwołania pozostałym wykonawcom.
24 maja 2019 r.
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło w formie
elektronicznej
zgłoszenie przez Pekabex przystąpienia do tego postępowania odwoławczego
po stronie Zamawiającego.
Wobec dokonania powyższego zgłoszenia w odpowiedniej formie, z zachowaniem
3-
dniowego terminu oraz wymogu przekazania kopii zgłoszenia Stronom postępowania
(zgodnie z art. 185 ust. 2 pzp)
– Izba nie miała podstaw do stwierdzenia nieskuteczności
przystąpienia, co do którego nie zgłoszono również opozycji.
W szczególności w ocenie Izby na przeszkodzie stwierdzeniu skuteczności
powyższego przystąpienia nie stoi na przeszkodzie omyłka w oznaczeniu Odwołującego
polegająca na pominięciu, że jest nim spółka komandytowa.
Przystępujący wniósł o oddalenie odwołania jako w całości bezzasadnego.
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych, a wpis od niego został
uiszczony
– podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
W
toku czynności formalnoprawnych i sprawdzających Izba nie stwierdziła,
aby
odwołanie podlegało odrzuceniu na podstawie przesłanek określonych w art. 189 ust. 2
pzp, nie zgłaszano w tym zakresie odmiennych wniosków.
Z uwagi na brak
podstaw do odrzucenia odwołania lub umorzenia postępowania
odwoławczego, Izba skierowała sprawę do rozpoznania na rozprawie, podczas której
Odwołujący, Zamawiający i Przystępujący podtrzymali swoje dotychczasowe stanowiska.
Po
przeprowadzeniu
rozprawy
z
u
działem Odwołującego, Zamawiającego
i
Przystępującego, uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy, jak również
biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska zawarte w odwołaniu, zgłoszeniu
przystąpienia i dalszym piśmie złożonym na rozprawie, a także wyrażone ustnie
na rozprawie i odnotowane w
protokole, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Zgodnie z
art. 179 ust. 1 pzp odwołującemu przysługuje legitymacja do wniesienia
odwołania, gdy ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść szkodę
w
wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
W ocenie Izby Odwołujący jako wykonawca uczestniczący w postępowaniu
o
przedmiotowe zamówienie, który skarży wykluczenie go z postępowania, co pozbawiło go
możliwości uzyskania przedmiotowego zamówienia, wykazał spełnienie powyższych
przesłanek, co nie było też sporne.
Sygn. akt KIO 927/19
Izba ustaliła następujące okoliczności jako istotne dla rozstrzygnięcia:
{o
dnośnie treści s.i.w.z.}
Ponieważ postanowienia dotyczące warunków udziału dotyczących dysponowania
osobam
i przewidzianymi do pełnienia funkcji kierowników robót sanitarnych, elektrycznych
i
teletechnicznych [rozdział V lit. A pkt 2.3. lit. c2)-c4)] zostały adekwatnie przytoczone
w
odwołaniu {co zrelacjonowano powyżej}, nie ma potrzeby ich powtarzania.
Natomia
st przytoczone również adekwatnie brzmienie podkryteriów 2-4 premiujących
dodatkowe doświadczenie tych osób w pełnieniu takich funkcji z rozdziału XIII pkt 2.wymaga
uzupełnienia o również tam zamieszczone postanowienia dotyczące sposobu
przeprowadzenia oceny w tych podkryteriach:
Ocena oferty w podkryteriach 1-4 zostanie przeprowadzona na podstawie deklaracji
Wykonawcy złożonej w formularzu ofertowym.
W przypadku ubiegania się o ocenę dodatkową dla danej osoby, w formularzu należy
wymienić 2 usługi niezbędne do wykazania wymaganego minimum oraz usługi deklarowane
ponad to minimum.
Niewypełnienie odpowiedniej kolumny tabeli w formularzu ofertowym w zakresie dotyczącym
danego podkryterium będzie skutkować przyjęciem, że w odniesieniu do danej osoby
Wykonawca
zadeklarował parametr minimalny (punktowany oceną 0 pkt), tj. w przypadku
wezwania Wykonawcy do złożenia oświadczeń i dokumentów potwierdzających spełnianie
warunków udziału w postępowaniu będzie on zobowiązany do wykazania, iż osoba
wskazana do pełnienia danej funkcji wykonała co najmniej 2 usługi spełniające ww.
wymagania, zgodnie z punktem V.A.2.3 lit. c) ppkt 1-4 siwz.
Powyższe postanowienia zostały również powtórzone w zamieszczonej we wzorze
oferty [załącznik nr 2 do s.i.w.z.] tabeli przewidzianej na wpisanie informacji podlegających
ocenie w ramach kryteriów oceny (ceny oferty, terminu gwarancji jakości oraz doświadczenia
osób przewidzianych do pełnienia funkcji technicznych). Pod tabelą dodatkowo
zamieszczono następującą uwagę:
Wartości w powyższej tabeli należy zadeklarować zgodnie z opisem kryteriów oceny ofert
zawartym w punkcie XIII.203 siwz
– niewypełnienie będzie skutkować przyjęciem,
że w odniesieniu do kryteriów dotyczących doświadczenia osób przewidzianych do realizacji
zamówienia oraz terminu gwarancji jakości Wykonawca zadeklarował parametr minimalny
*punktowany oceną 0 pkt).
Zamawiający w rozdziale VI pkt 1 wskazał, że wykonawca składając JEDZ ogranicza
się do wypełnienia części IV jedynie w sekcji „a” (ogólne oświadczenia dotyczące wszystkich
Sygn. akt KIO 927/19
kryteriów kwalifikacji), co oznacza, iż na tym etapie postępowania wykonawca składa jedynie
ogólne oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu. Natomiast właściwa
weryfikacja spełniania określonych przez Zamawiającego warunków udziału w postępowaniu
dokonana zostanie na zakończenie postępowania, w oparciu o stosowne dokumenty
składane w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego przez wykonawcę, którego oferta
została oceniona jako najkorzystniejsza.
W treści s.i.w.z. zastrzeżono również, że zgodnie z art. 24aa ust. 1 pzp Zamawiający
przewiduje możliwość zastosowania tzw. procedury odwróconej, polegającej na tym,
że wpierw dokona oceny ofert, a następnie zbada, czy wykonawca, którego oferta została
oceniona jako najkorzystniejsza, nie podleg
a wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału [patrz
ostatni akapit rozdziału III].
Reasumując, z powyżej przytoczonych postanowień wynika, że doświadczenie
kierowników poszczególnych rodzajów robót jest zarówno elementem warunku udziału w tym
postępowaniu, który wykonawca obligatoryjnie musi spełnić, jak i przedmiotem oceny
w
ramach kryteriów oceny ofert, w których wykonawca może uzyskać dodatkowe punkty,
zwiększając swoją szansę na uzyskanie przedmiotowego zamówienia, za doświadczenie
wykraczające ponad obligatoryjnie wymagane. Jednakże na etapie ustalania na zasadzie art.
24aa ust. 1 pzp oferty najwyżej ocenionej informacje dotyczące doświadczenia osób podane
przez wykonawcę w formularzu oferty służą temu celowi, czyli są brane pod uwagę jako
podstawa do ustalenia należnej punktacji w ramach kryteriów oceny ofert. Natomiast badanie
spełniania warunków udziału w postępowaniu przeprowadzane jest dopiero na następnym
etapie w stosunku
do wykonawcy, którego oferta uzyskała najwyższą liczbę punktów.
Koresponduje to z art. Art. 26 ust. 1 pzp, z którego wynika, że zamawiający przed
udzieleniem zamówienia (o wartości powyżej tzw. progów unijnych) wzywa wykonawcę,
którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia w wyznaczonym, nie krótszym niż 10
dni, terminie aktualnych na dzień złożenia oświadczeń lub dokumentów potwierdzających
okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1 pzp, czyli w szczególności dokumentów
potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu.
{odnośnie przebiegu badania i oceny oferty Wegnera}
Wegner zgłosił w formularzu oferty osoby do pełnienia poszczególnych funkcji
technicznych i podał informacje dotyczące ich doświadczenia w celu uzyskania dodatkowej
punktacji w kryterium doświadczenia osób przewidzianych do pełnienia funkcji kierowniczych
podczas realizacji zamówienia, w tym odnośnie doświadczenia poszczególnych kierowników
robót podał dla: kierownika robót sanitarnych – 4 pozycje, kierownika robót elektrycznych – 3
pozycje, kierownika robót teletechnicznych – 4 pozycje.
Sygn. akt KIO 927/19
Następnie do wyjaśnień z 12 kwietnia 2019 r. z własnej inicjatywy (wezwanie
dotyczyło wyłącznie wyjaśnienia adekwatności informacji odnośnie doświadczenia osób
zawartych w formularzu ofertowym)
załączył zmieniony wykaz, w którym dla: kierownika
robót sanitarnych – dopisał dodatkową pozycję, kierownika robót elektrycznych – usunął
jedną pozycję kwestionowaną przez Zamawiającego (poz. 4 wykazu formularza oferty)
i
dopisał 4 dodatkowe pozycje, kierownika robót teletechnicznych – dopisał 4 dodatkowe
pozycje.
W zawiadomieniu z 10 maja 2019 r. Zamawiający następująco uzasadnił decyzję
o
wykluczeniu z postępowania Wegnera i odrzucenia jego oferty:
W opisie doświadczenia osób przewidzianych do pełnienia funkcji kierowniczych
podczas realizacji zamówienia, zawartym w formularzu ofertowym i podlegającym ocenie
w
świetle kryteriów oceny ofert, Wykonawca wskazał m.in. na niżej wymienione usługi.
Po
dokonaniu przez Zamawiającego ich weryfikacji w szczególności poprzez uzyskanie
wyjaśnień inwestorów inwestycji, których dotyczyły te usługi, stwierdzić należy, że usługi te
nie spełniają wymagań określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (siwz),
z
podanych poniżej względów:
1
) odnośnie zadeklarowanego doświadczenia osoby przewidzianej do pełnienia funkcji
kierownika robót sanitarnych: Z dostępnych Zamawiającemu informacji, pozyskanych
od
zamawiającego – Urzędu Miasta i Gminy Kórnik, odnośnie zamówienia pn. „Budowa
kompleksu edukacyjnego w p
ółnocnej części gminy szkoła podstawowa wraz
z
zagospodarowaniem terenu w miejscowości Kamionki gmina Kórnik” wynika, że osoba
przewidziana w formularzu ofertowym Wykonawcy do pełnienia funkcji kierownika robót
sanitarnych pełniła analogiczną funkcję przy realizacji ww. zamówienia jedynie
w
początkowym okresie realizacji (3 miesiące od zawarcia umowy). W tym okresie inwestor
odebrał protokołem częściowym wykonanie robót sanitarnych na kwotę 41.000,00 zł, tj. na
kwotę niższą od kwoty wskazanej w wymogu określonej w punkcie XIII.2 podkryterium 2
siwz.
2)
odnośnie zadeklarowanego doświadczenia osoby przewidzianej do pełnienia funkcji
kierownika robót elektrycznych:
a)
z dostępnych Zamawiającemu informacji, pozyskanych od inwestora, wynika,
iż zamówienie pn. „Kanalizacja obszaru Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka i okolic –
etap III: Kontrakt CK2
– Gmina Czerwonak, MK2 – Gmina Murowana Goślina” obejmowało
wykonanie sieci kanalizacyjnej. W szczególności Zamawiający uzyskał od inwestora ww.
zadania informację, iż kierownikiem robót elektrycznych przy ww. zamówieniu była inna
osoba niż wskazana przez Wykonawcę w treści formularza ofertowego, oraz że zakres
zamówienia nie obejmował wykonania robót elektrycznych o wartości co najmniej
Sygn. akt KIO 927/19
1.000.000,00 zł brutto, zgodnie z wymogiem określonym w punkcie XIII.2 podkryterium 3
siwz.
b)
z dostępnych Zamawiającemu informacji, pozyskanych od zamawiającego Szpitala
Miejskiego im. Franciszka Raszei w Poznaniu, wynika, iż zamówienie pn. „Modernizacja
Oddziału Diabetologii i Chorób Wewnętrznych”, obejmowało wykonanie robót elektrycznych
na kwotę 954.749,57 zł brutto, wbrew wymogowi określonemu w punkcie XIII.2 podkryterium
3 siwz.
3)
odnośnie zadeklarowanego doświadczenia osoby przewidzianej do pełnienia funkcji
kierownika robót teletechnicznych: Z dostępnych Zamawiającemu informacji, pozyskanych
od zamawiającego – Urzędu Miejskiego w Mosinie, odnośnie zamówienia pn. „Remont
szkoły w Czapurach” wynika, że realizacja tego zamówienia na dzień 11 października 2018 r.
(dzień składania ofert w niniejszym postępowaniu) nie była jeszcze zakończona, jak również,
iż kierownikiem robót teletechnicznych przy ww. zamówieniu jest inna osoba niż wskazana
przez Wykonawcę w treści formularza ofertowego.
W ocenie Zamawiającego, przedstawione przez Wykonawcę w odpowiedzi na wezwania
Zamawiającego wyjaśnienia dotyczące rozbieżności pomiędzy ustaleniami Zamawiającego
a
opisem doświadczenia osób przewidzianych do realizacji zamówienia zawartym
w
formularzu ofertowym Wykonawcy, we wskazanym powyżej zakresie, należy uznać za
nieprzekonujące w świetle informacji pozyskanych przez Zamawiającego od inwestorów ww.
zamówień. W konsekwencji Zamawiający zmuszony jest wykluczyć Wykonawcę
na podstawie art. 24 ust. 1
pkt 17 ustawy Pzp, z uwagi na to, że Wykonawca w wyniku
lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił wprowadzające Zamawiającego w błąd
informacje, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez Zamawiającego
w
postępowaniu o udzielenie zamówienia. Stosownie do art. 24 ust. 4 ustawy Pzp, ofertę
wykon
awcy wykluczonego uznaje się za odrzuconą, natomiast zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 5
ustawy Pzp, zamawiający zobowiązany jest odrzucić ofertę złożoną przez wykonawcę
wykluczonego z udziału w postępowaniu.
{odnośnie okoliczności faktycznych zawartych w odwołaniu}
Choć w odwołaniu na wstępie zarzucono naruszenie wszystkich przepisów
wskazanych przez Zamawiającego poprzez ich nieuzasadnione i nieuprawnione
zastosowanie, podane w uzasadnieniu
okoliczności faktyczne w ogóle nie odnoszą się
do
powyższych ustaleń poczynionych przez Zamawiającego, co oznacza, że nie zostały one
zakwestionowane. Uzasadnienie odwołania co do okoliczności faktycznych sprowadza się do
przytoczenia brzmienia postanowień s.i.w.z. dotyczących warunku udziału i kryterium oceny
ofert oraz po
dania dat pism Zamawiającego wzywających do wyjaśnień oraz dat pism
Sygn. akt KIO 927/19
Odwołującego przesłanych w odpowiedzi i zacytowania stanowiska fragmentu jego
stanow
iska, że jego zdaniem pozycje zgłoszone do punktacji nie uległy zmianie.
W tych okolicznościach Izba stwierdziła, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności zauważyć należy, że zgodnie z art. 192 ust. 7 pzp Izba nie
może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu. Przy czym stawianego
przez wykonawcę zarzutu nie należy rozpoznawać wyłącznie pod kątem wskazanego
przepisu prawa, ale
przede wszystkim jako wskazane okoliczności faktyczne, które
podważają prawidłowość czynności zamawiającego i mają wpływ na sytuację wykonawcy
wnoszącego odwołanie {zob. wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z 25 maja 2012 r. sygn.
akt XII Ga 92/12}.
Jak to powyżej ustalono, odwołanie nie zawiera zakwestionowania ustaleń
faktycznych Zamawiającego co do wypełnienia się przesłanek art. 24 ust. 1 pkt 17 pzp, czyli
nie podważa, że w zakresie podanym w uzasadnieniu faktycznym decyzji o wykluczeniu
Wegner podał co najmniej lekkomyślnie w formularzu ofertowym nieprawdziwe informacje
odnośnie doświadczenia poszczególnych kierowników robót.
W aktualnie obowiązującym art. 24 ust. 1 pkt 16 i 17 pzp określono,
że z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawcę, który w wyniku:
– zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa wprowadził zamawiającego w błąd przy
przedstawieniu informacji, że nie podlega wykluczeniu, spełnia warunki udziału w
pos
tępowaniu lub obiektywne i niedyskryminacyjne kryteria, zwane dalej „kryteriami selekcji”,
lub który zataił te informacje lub nie jest w stanie przedstawić wymaganych dokumentów {pkt
16};
– lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w błąd
zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia {pkt 17}.
Powyższe przepisy stanowią implementację do krajowego porządku prawnego
określonych w art. 57 ust. 4 lit. h oraz i (in fine) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie
zamówień publicznych, uchylającą dyrektywę
2004/18/WE (Dz. U. UE L 94, 28.3.2014, p. 65
–242) podstaw wykluczenia w następujących
sytuacjach:
– jeżeli wykonawca był winny poważnego wprowadzenia w błąd przy dostarczaniu informacji,
które wymagane były do weryfikacji braku podstaw wykluczenia lub do weryfikacji spełnienia
kryteriów kwalifikacji, zataił te informacje lub nie jest w stanie przedstawić dokumentów
p
otwierdzających wymaganych na mocy art. 59 {lit. i};
– jeżeli wykonawca podjął kroki, aby wskutek zaniedbania przedstawić wprowadzające
Sygn. akt KIO 927/19
w
błąd informacje, które mogą mieć istotny wpływ na decyzje w sprawie wykluczenia,
kwalifikacji lub udzielenia zamówienia {lit. h in fine}
W poprzednim stanie prawnym istniała jedna podstawa wykluczenia wykonawcy
z
powodu składania nieprawdziwych informacji. Według nieobowiązującego już art. 24 ust. 2
pkt 3
pzp z postępowania o udzielenie zamówienia wykluczało się wykonawców, którzy
złożyli nieprawdziwe informacje mające wpływ lub mogące mieć wpływ na wynik
prowadzonego postępowania. Przepis ten stanowił implementację art. 45 ust. 2 lit. g
dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 marca 2004 r. w sprawie
koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy
i
usługi (Dz. U. UE L z 30 kwietnia 2004 r.). Zgodnie z tym przepisem z udziału w zamówieniu
można było wykluczyć każdego wykonawcę, który jest winny poważnego wprowadzenia
w
błąd w zakresie przekazania lub nieprzekazania informacji. W odróżnieniu od przepisu
krajowego z unijnym hipo
teza przepisu dyrektywy obejmowała zarówno złożenie, jak
i
niezłożenie informacji wymaganych w postępowaniu o udzielenie zamówienia, przy czym
w
obu przypadkach ma to prowadzić do wprowadzenia w błąd. Z kolei przesłankę wpływu
nieprawdziwych informacji na wynik postępowania z art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp można było
uznać za odpowiednik poważnego wprowadzeniu w błąd zamawiającego, o którym mowa w
przep
isie dyrektywy. W zakresie tych przesłanek, pomimo różnic sformułowań, interpretacja
art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp w zgodzie z przepisem dyrektywy nie budziła większych wątpliwości.
Jednakże art. 45 ust. 2 lit. g dyrektywy 2004/18/WE, w odróżnieniu od literalnego
brzmienia art. 24 ust. 2 pkt 3 pz
p, wprost odwoływał się do winy wykonawcy, który przez
złożenie lub niezłożenie informacji poważnie wprowadził w błąd zamawiającego.
W
orzecznictwie sądów okręgowych na tle interpretacji art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp
z uwz
ględnieniem art. 45 ust. 2 lit. g dyrektywy 2004/18/WE z czasem skrystalizowało się
wręcz stanowisko, że wykluczenie może dotyczyć wyłącznie wykonawcy działającego z winy
umyślnej. W szczególności Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie w uzasadnieniu
wyro
ku z 19 lipca 2012 r. (sygn. akt IV Ca 683/12) wskazał, że przepis ten ma zastosowanie
w warunkach celowego, zawinionego i zamierzonego zachowania wykonawcy, podjętego
z
zamiarem podania nieprawdziwych informacji w celu wprowadzenia zamawiającego w błąd
i
wykorzystania tego błędu dla uzyskania zamówienia publicznego. Zdaniem Sądu złożenie
nieprawdziwej informacji, ze skutkiem w postaci wykluczenia z postępowania, to czynność
dokonana z winy umyślnej, nie zaś w wyniku błędu czy niedbalstwa. Jeżeli ze stanu
f
aktycznego wynika, że wykonawca w dniu składania ofert działał w dobrej wierze, nie
sposób uznać, że jego celem było wprowadzenie zamawiającego w błąd. Z powyższego Sąd
wywiódł, że nie będzie podstawą wykluczenia nieświadome wprowadzenie w błąd. Takie
stan
owisko sądów okręgowych nie pozostało bez wpływu na orzecznictwo Izby, które
Sygn. akt KIO 927/19
uprzednio nie wymagało dla wypełnienia hipotezy normy określonej w art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp
umyślnego zawinienia wykonawcy.
Jednakże Sąd Unii Europejskiej w wyroku z 26 września 2014 r. w połączonych
sprawach T-91/12 i T-
280/12 (Flying Holding NV z siedzibą w Wilrijk, Flying Group Lux SA
z
siedzibą w Luksemburgu, Flying Service NV z siedzibą w Deurne przeciwko Komisji
Europejskiej) orzekł w związku z wykluczeniem na podstawie art. 94 lit. b rozporządzenia
Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r.
w sprawie rozporządzenia
finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (Dz. U. L
248, s. 1 ze zm)
– który stanowił, że nie udziela się zamówienia kandydatom, którzy
w
związku z procedurą udzielania zamówień są winni złożenia nieprawdziwych oświadczeń
przy dostarczaniu informacji wymaganych przez instytucję zamawiającą w celu dopuszczenia
do udziału w procedurze udzielania zamówień lub nie dostarczyli tych informacji – że
w przypadku gdy, tak jak w rozstrzyganej sprawie, wykryte zostaje przekazanie
nieprawdziwych danych, Komisja nie ma innego wyboru niż zastosowanie powyższego
przepisu, gdyż pojęcie „nieprawdziwe oświadczenia” odnosi się zarówno do oświadczeń
umyślnie wprowadzających w błąd jak i tych, które są błędne w wyniku niedbalstwa, i po
ustaleniu nieprawdziwego charakteru oświadczeń nie ma potrzeby przeprowadzania analizy
uzasad
nienia tej nieprawdziwości. Wobec złożenia nieprawdziwych oświadczeń, niezależnie
od tego, czy doszło do tego w sposób umyślny, czy też wskutek niedbalstwa skarżących,
Komisja nie miała innego wyboru niż zastosowanie art. 94 lit. b) rozporządzenia finansowego
{por. pkt 75 i 119 wyroku}.
Powyższe orzeczenie Izba wzięła pod uwagę w wyroku z 11 lutego 2015 r. sygn. akt
KIO 177/19, argumentując, że co prawda powyższy wyrok dotyczył stosowania przepisu aktu
prawnego stosowanego przez Komisję Europejską przy udzielaniu zamówień publicznych,
jednak
zarówno treść przepisu art. 94 lit. b rozporządzenia finansowego, jak i art. 45 ust. 2 lit.
g dyrektywy 2004/18/WE odwołują się do winy wykonawcy (kandydata) składającego
nierzetelne informacje, bez
wskazywania na postać tej winy, która powinna być
interpretowana w taki sam sposób. Stąd Izba doszła do przekonania, że wykluczenie
na
podstawie art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp, interpretowanego z uwzględnieniem treści art. 45 ust. 2
lit. g dyrektywy 2004/18/WE, wyma
ga przypisania wykonawcy winy, jednak może to być
również niedbalstwo. Izba zwróciła uwagę, że w praktyce wykazanie winy umyślnej
wykonawcy jest niezwykle trudne, gdyż wymaga dowodów spoza dokumentacji o udzielenie
zamówienia, które potwierdzałyby zamiar wprowadzenia w błąd zamawiającego, czyli że
wykonawca wyobrażał sobie taki skutek i tego chciał, ewentualnie na to się godził.
Uzyskanie takich dowodów, czy to przez prowadzącego postępowanie, czy też przez
konkurenta jest mało prawdopodobne, gdyż wymaga dostępu do wewnętrznych dokumentów
Sygn. akt KIO 927/19
wykonawcy, ewentualnie uzyskania zeznań świadków. Natomiast wykonawca z łatwością
może uwolnić się od odpowiedzialności oświadczając, że nie miał zamiaru wprowadzenia
zamawiającego w błąd, a podanie nieprawdziwej informacji było wynikiem omyłki lub też
niesprawdzenia inform
acji uzyskanej od kogoś innego. Natomiast zupełnie inaczej
przedstawia się możliwość przypisania wykonawcy niedbalstwa, czyli niedołożenia należytej
staranności przy podawaniu zamawiającemu wprowadzających w błąd informacji. Na
podstawie art. 14 pzp do oceny czynności wykonawcy w postępowaniu o udzielenie
zamówienia stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, a zgodnie z art. 355 § 1 kc dłużnik
obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta
staranność). Przypisanie określonej osobie niedbalstwa jest uzasadnione tylko wtedy, gdy
osoba ta zachowała się w określonym miejscu i czasie w sposób odbiegający od właściwego
dla niej miernika należytej staranności {por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 10
marca 2004 r. sygn. akt IV CK 151/03}. Przy czym w
zorzec należytej staranności ma
charakter obiektywny i abstrakcyjny, jest ustalany niezależnie od osobistych przymiotów
i
cech konkretnej osoby, a jednocześnie na poziomie obowiązków dających się
wyegzekwować w świetle ogólnego doświadczenia życiowego oraz konkretnych okoliczności
{por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 23 października 2003 r. sygn. akt V CK
311/02}. Dodatkowo w stosunku do profesjonalistów miernik ten ulega podwyższeniu, gdyż
art. 355 § 2 kc precyzuje, że należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez
niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej
działalności. Za takiego profesjonalistę należy również uznać, co do zasady, wykonawcę
ubiegającego się o udzielenie zamówienia publicznego. Należyta staranność profesjonalisty
nakłada na wykonawcę, który składa ofertę, dokumenty i oświadczenia we własnym imieniu,
aby upewnił się, czy deklarowany w nich stan rzeczy odpowiada rzeczywistości.
W aktualnym stanie prawnym przesłanka z art. 24 ust. 1 pkt 17 pzp wprost określa,
że przedstawienie informacji wprowadzających w błąd zamawiającego może nastąpić
w
wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa wykonawcy. Natomiast przypisanie wykonawcy
winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa jest konieczne w sytuacji, o której mowa w art. 24
ust. 1 pkt 16 pzp.
Należy przyjąć, że obecnie obowiązujące przepisy, tak jak poprzednio obowiązujący
art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp, nie ustala
ją jakiegoś szczególnego rozumienia „prawdy” lub
„nieprawdy” w odniesieniu do informacji składanych przez wykonawców w toku
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Wobec tego adekwatny pozostaje {na
co Krajowa Izba Odwoławcza wskazała uprzednio w uzasadnieniu wyroku z 6 kwietnia
2010 r.
sygn. akt KIO/UZP 372/10} pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uzasadnieniu
wyroku z 5 kwietnia 2002 r. sygn. akt II CKN 1095/99 (
opubl. Orzecznictwo Sądu
Sygn. akt KIO 927/19
Najwyższego Izba Cywilna rok 2003, Nr 3, poz. 42): Pojęcia „prawda”, „prawdziwy”, bądź ich
zaprzeczenia występują w Prawie prasowym w art. 6 ust. 1, art. 12 ust. 1 pkt 1, art. 31 pkt 1 i
art. 41, a także wielokrotnie w innych aktach normatywnych, a wśród nich w kodeksie
cywilnym (np. art. 780 § 1, art. 834, 815 § 3), w kodeksie postępowania cywilnego (np. art. 3,
103 § 2, art. 252, 253. 254 § 1 i 2, art. 268, 304, 333 § 2, art. 339 § 2, art. 485 § 2, art. 913 §
2, art. 1045), w kodeksie karnym (np. art. 132, 213 § 1, 2 i 3, art. 303 § 1, art. 312) oraz w
kodeksie postępowania karnego (np. art. 2 § 2, art. 188 § 1 i art. 190 § 1). We wszystkich
tych przy
padkach pojęcie „prawda” rozumiane jest tak, jak w języku potocznym, a więc jako
zgodność (adekwatność) myśli (wypowiedzi – w znaczeniu logicznym) z rzeczywistością (z
„faktami” i „danymi”). Odpowiada to – na gruncie filozoficznym – tzw. klasycznej koncepcji
prawdy. W tym sensie wypowiedź o rzeczywistości jest prawdziwa tylko wtedy, gdy głosi tak,
jak jest w rzeczywistości.
W przeciwieństwie do hipotezy dawnego art. 24 ust. 2 pkt 4 pzp obecnie
obowiązujące art. 24 ust. 1 pkt 17 i 18 pzp nie obejmują przesłanki rzeczywistego wpływu
złożenia przez wykonawcę nieprawdziwych, czyli wprowadzających w błąd informacji
na wynik
postępowania prowadzonego przez zamawiającego. W przypadku sytuacji
uregulowanej w art. 24 ust. 1 pkt 17 pzp wystarczające jest stwierdzenie, że wprowadzające
w błąd informacje zaliczają się do kategorii takich, które mogą mieć istotny wpływ na decyzje
podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu. Niewątpliwie informacje podawane na
potrzeby ustalenia punktacji w ramach kryteriów oceny ofert należy zaliczyć do tej kategorii.
Izba podziela stanowisko, uprzednio wyrażone wielokrotnie w orzecznictwie Izby
jeszcze na gruncie poprzednio obowiązujących przepisów, że w trybie art. 26 ust. 3 pzp
nieprawdziwej informacji nie można zastępować informacją prawdziwą pzp. Jeżeli
wykonawca
podał choćby lekkomyślnie informacje wprowadzające w błąd zamawiającego,
mogące mieć istotny wpływ na podejmowane przez niego decyzje, nie można jednocześnie
twierdzić, że takie oświadczenie lub dokument zawiera błędy odnośnie tego, co miało zostać
wykazane lub ocenione
. W takim przypadku oświadczenie lub dokument wręcz potwierdzają
spełnianie warunku czy przyznanie określonej punktacji, tyle że za pomocą informacji, która
okazała się nieprawdziwa, a nie niepełna. Na gruncie poprzednio obowiązującego art. 24
ust. 2 pkt 3 pzp wskazywano, że w ramach przesłanki wpływu na wynik postępowania z art.
nie
mieści się badanie, czy wykonawca składający nieprawdziwą informację był już wzywany
do uzupełnienia dokumentów, gdyż w konsekwencji prowadziłoby to do takiej interpretacji
art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp, zgodnie z którą nie podlega wykluczeniu wykonawca, który złożył
nieprawdziwe informacje mające lub mogące mieć wpływ na wynik prowadzonego
postępowania, jeżeli uczynił to po raz pierwszy tzn. nie był wzywany do zastąpienia jednej
informacji (nieprawdziwej) potwierdzającej dany stan inną (tym razem prawdziwą). Tym
Sygn. akt KIO 927/19
bardziej w aktualnym stanie prawnym, który nie wymaga badania, jaki rzeczywiście wpływ na
wynik postępowania miały podane przez wykonawcę nieprawdziwe informacje, nie zachodzi
możliwość zastępowania ich w trybie art. 26 ust. 3 pzp informacjami prawdziwymi. Tym
samym, nawet gdyby uznać – jak wydaje się chciałby Odwołujący – że podał
wprowadzające w błąd informacje dotyczące spełniania warunku udziału w postępowaniu,
które następnie uzupełnił z własnej inicjatywy (gdyż pozycje doświadczenia, z które miał
mieć przyznaną punktację nie uległy zmianie), nie jest to dopuszczalne. Z punktu widzenia
podstawy wykluczenia z art. 24 ust. 2 pkt 17 pzp nie ma bowiem znaczenia, czy
wprowadzenie w błąd dotyczyło spełnienia warunków udziału w postępowaniu czy kryteriów
oceny ofert.
W okolicznościach rozpoznawanej sprawy dodatkowo należy wziąć pod uwagę, że na
przeszkodzie zmiany informac
ji podanych w ofercie na potrzeby oceny w ramach kryteriów
oceny ofert stoi ustanowiony w art. 87 ust. 1 zd. 2 pzp zakaz dokonywania zmian treści oferty
po upływie terminu składania ofert, chyba że chodzi o poprawianie omyłek w trybie art. 87
ust. 2 pkt 3
pzp. Dopuszczenie zmiany informacji, na których podstawie miał być ustalony
ranking ofert, oznaczałoby także naruszenie podstawowych zasad prowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców, o których mowa w art. 7 ust. 1 pzp.
Odwołanie skupia się de facto na wywiedzeniu, że nie ma znaczenia, czy
w
formularzu oferty zostały podane nieprawdziwe informacje odnośnie doświadczenia
poszczególnych kierowników robót, gdyż należy uznać, że dotyczą one wstępnego
potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu, a rzeczywiste potwierdzenie
nastąpiłoby, gdyby Zamawiający skorzystał z art. 26 ust. 3 pzp, art. 26 ust. 1 pzp lub art. 26
ust. 2f pzp. Brak możliwości uzupełniania dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 pzp został już
powyżej omówiony. Z analogicznych powodów nie sposób dopuścić stosowanie art. 26 ust.
2f pzp
– zgodnie z którym jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia odpowiedniego przebiegu
postępowania o udzielenie zamówienia, zamawiający może na każdym etapie postępowania
wezwać wykonawców do złożenia wszystkich lub niektórych oświadczeń lub dokumentów
potwierdzających, że nie podlegają wykluczeniu, spełniają warunki udziału w postępowaniu
lub kryteria selekcji
– w sytuacji, gdy zostały złożone nieprawdziwe informacje, aby zastąpić
je prawdziwymi informacjami.
Z kolei art. 26 ust. 1 pzp, jak już powyżej to zaznaczono, dotyczy wezwania do
złożenia dokumentów na potwierdzenie m.in. spełniania warunków udziału w postępowaniu
wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona. Tymczasem w rozstrzyganej sprawie
Odwołujący podał wprowadzające w błąd informacje dotyczące doświadczenia kierowników
robót na potrzeby ustalenia punktacji. Nie sposób uznać, że na podstawie tych informacji
Sygn. akt KIO 927/19
ofertę Wegnera można było najwyżej ocenić, gdyż ustalenie punktacji nie może opierać się
na informacjach nieprawdziwych.
Z tych względów Izba – działając na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy pzp –
orzekła, jak w pkt 1 sentencji.
O koszta
ch postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy pzp w
zw. z § 3 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 972)
– obciążając Odwołującego kosztami tego
postępowania, na które złożył się uiszczony przez niego wpis oraz uzasadnione koszty
Zamawiającego w postaci wynagrodzenia jego pełnomocnika, na podstawie rachunku
złożonego do zamknięcia rozprawy.
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 783/19 z dnia 2019-07-01
- Sygn. akt KIO 951/19 z dnia 2019-06-24
- Sygn. akt KIO 918/19, KIO 976/19, KIO 984/19 z dnia 2019-06-17
- Sygn. akt KIO 988/19 z dnia 2019-06-14
- Sygn. akt KIO 994/19 z dnia 2019-06-14
