eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plBaza orzeczeń KIO2023 › Sygn. akt: KIO 1186/23
rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2023-05-11
rok: 2023
sygnatury akt.:

KIO 1186/23

Komisja w składzie:
Przewodniczący: Emil Kuriata Protokolant: P

iotr Cegłowski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 maja 2023 r., w Warszawie,
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 27 kwietnia 2023 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: EVER Medical Care sp. z o.o., EVER
Cleaning sp. z o.o., ul. Arkuszowa 39; 01-934 Warszawa

, w postępowaniu prowadzonym
przez zamawiającego Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Lublińcu,
ul. Sobieskiego 9; 42-700 Lubliniec,

przy udziale
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Izan + sp.
z o.o., Naprzód Hospital sp. z o.o., Naprzód Service sp. z o.o., ul. Żabiniec 46; 31-215
Kraków
, zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego – po stronie
zamawiającego,


orzeka:

1. Oddala
odwołanie
.
2. K
osztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: EVER Medical Care sp. z o.o., EVER Cleaning sp. z o.o., ul. Arkuszowa
39; 01-934 Warszawa
i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: EVER Medical Care sp. z o.o.,
EVER Cleaning sp. z o.o., ul. Arkuszowa 39; 01-934 Warszawa,

tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: EVER
Medical Care sp. z o.o., EVER Cleaning sp. z o.o., ul. Arkuszowa 39; 01-934
Warszawa

na rzecz zamawiającego Samodzielny Publiczny Zespół Opieki
Zdrowotnej w Lublińcu, ul. Sobieskiego 9; 42-700 Lubliniec
kwotę 4 175 zł 00 gr

(słownie: cztery tysiące sto siedemdziesiąt pięć złotych, zero groszy) stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika
oraz dojazdu na rozprawę.

Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zam
ówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.

Przewodniczący:

…………………………


sygn. akt: KIO 1186/23
Uzasadnienie

Zamawiający – Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Lublińcu, prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest „Usługa
sprzątania pomieszczeń szpitalnych wraz z czynnościami pomocniczymi”. Numer
referencyjny: ZP/15/23
.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dz.U.U.E. z dnia 1 marca 2023 r., pod
nr 2023/S 043-125307.
Dnia 17 kwietnia 2023
roku, zamawiający poinformował wykonawców o wyniku
prowadzonego postępowania, tj. o jego unieważnieniu.
Dnia 27 kwietnia 2023 roku, wykonawcy
wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia: EVER Medical Care sp. z o.o., EVER Cleaning sp. z o.o., ul. Arkuszowa 39; 01-
934 Warszawa
(dalej „Odwołujący”) wnieśli odwołanie do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej, zarzucając zamawiającemu unieważnienie postępowania o udzielenie
zamówienia w sposób niezgodny z przepisem art. 255 pkt 3) w zw. z art. 260 ust. 1 w zw. z
art. 16 pkt 1), 2) i 3) ustawy Pzp.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 255 pkt 3) w zw. z art. 260 ust. 1
w zw. z art. 16 pkt 1), 2) i 3) ustawy Pzp,
poprzez dokonanie czynności unieważnienia
postępowania z uwagi na przekroczenie kwoty, którą zamawiający miał przeznaczyć na
sfinansowanie
zamówienia,
podczas
gdy
obowiązkiem
z
amawiającego,
przed
unieważnieniem postępowania, była dokładna weryfikacja swoich możliwości finansowych,
w tym weryfikacji czy ma możliwość zawarcia umowy na warunkach określonych w ofercie
najkorzystniejszej, czego z
amawiający zaniechał i doprowadzenie do sytuacji, w której
umowa rzeczywiście by mogła zostać zawarta.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o:
1)
merytoryczne rozpatrzenie odwołania i jego uwzględnienie w całości,
2)
dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentacji postępowania, a także
do
wodów, które zostaną powołane i przedłożone na rozprawie,
3) nakazanie z
amawiającemu dokonania unieważnienia czynności unieważnienia
postępowania,
4) nakazanie z
amawiającemu dokonania czynności badania i oceny ofert,
5)
zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów doradztwa prawnego, według norm przepisanych
i zgodnie z fakturą przedstawioną przez odwołującego na rozprawie.
Odwołujący wskazał, że jest jednym z wykonawców, którzy złożyli ofertę w postępowaniu,
a jego oferta ma najkorzystniejsze warunki realizacji. Odwołujący ma zatem interes

w rozstrzygnięciu odwołania, gdyż doprowadzić to może do wyboru jego oferty jako
najkorzystniejszej i zawarcia umowy w sprawie zamówienia. Odwołujący może ponieść
szkodę w postaci nieuzyskania przedmiotowego zamówienia, a tym samym nieosiągnięcia
spodziewanego zysku z jego realizacji. Szkoda pozostaje w tej sytuacji w adekwatnym
związku przyczynowo-skutkowym z uchybieniami, których dopuścił się zamawiający.
Odwołujący wskazał, co następuje.
Zgodnie z treścią przepisu art. 255 pkt 3) ustawy Pzp, zamawiający unieważnia
postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli cena lub koszt najkorzystniejszej oferty lub
oferta z najniższą ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia, chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny lub
kosztu najkorzystniejszej oferty.
Wskazać należy, że ww. przesłanka unieważnienia postępowania nie jest kategorycznym
obowiązkiem dla zamawiającego – ma on prawo od niej odstąpić, jeżeli są spełnione wymogi
wskazane w tym przepisie. Nie jest zatem tak, że absolutnie każde przekroczenie kwoty
przeznaczonej na sfinansowanie
zamówienia stanowić będzie podstawę do unieważnienia
postępowania. W tym względzie wskazać należy, że z uwagi na gwarancyjny charakter
kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia, winna ona być realna i odpowiadająca
przedmiotowi zamówienia. Przyjęcie nierealnej, zaniżonej lub nieproporcjonalnej wartości
wskazuje wyłącznie na pozorność dokonanej czynności. Z taką sytuacją mamy do czynienia
właśnie w niniejszym postępowaniu. Zwrócić bowiem należy uwagę na następujące
okoliczności:
1) sam z
amawiający w protokole postępowania, w rubryce dotyczącej ustalenia wartości
zamówienia wskazuje na ustaloną wartość zamówienia (1.311.167,00 zł brutto) i podstawę
ustalenia tej wartości (kwoty z aktualnej umowy na przedmiotową usługę);
2)
dokładnie ta sama kwota została przez zamawiającego wskazana jako kwota, którą
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia (publikacja na stronie internetowej
prowadzonego postępowania w dniu 05.04.2023 r.);
3)
umowa, do której referuje aktualne postępowanie w zakresie ustalenia wartości
zamówienia została zawarta na kwotę 1.311.168,48 zł;
4) jednocześnie, w 2022 r. zamawiający miał 1.242.417,36 zł brutto na sfinansowanie
zamówienia – zwiększył zatem tę kwotę do ceny oferty najkorzystniejszej.
Zatem, ustalając wartość zamówienia w przedmiotowym postępowaniu i jednocześnie
ustalając kwotę, jaką będzie miał na sfinansowanie zamówienia (to ta sama kwota),
z
amawiający zachował się nie tylko w sposób nienależyty, ale również w sposób
nieprawidłowy. Przyjmując, de facto, wartość umowy z 2022 r. jako wyznacznik ceny
referencyjnej, z
amawiający zaniechał kluczowych ustaleń, w celu „urealnienia” tej kwoty
w ramach przedmiotowego postępowania. Zwrócić bowiem należy uwagę, że nie wymaga

dowodzenia fakt, iż od 2022 r. do dnia składania ofert w przedmiotowym postępowaniu,
mieliśmy do czynienia z wysokim poziomem inflacji. Już tylko z samego tego powodu
z
amawiający winien przyjąć wyższe stawki, niż wynika to z zawartej umowy na 2022 r.
Jak wynika bowiem z orzecznictwa Krajowej
Izby Odwoławczej, „ze względu na sposób
w jaki Zamawiający oszacował wartość przedmiotu zamówienia mogła ona być zaniżona.
Zamawiający w toku rozprawy przyznał, że oparł się na cenach z dotychczasowej realizacji
analogicznego przedmiotu zamówienia, co wynika również z przytoczonej wyżej notatki
służbowej z 18 lutego 2022 r. Zamawiający przyznał przy tym, że nie uwzględnił wzrostu
m.in. ceny paliw oraz wzrostu inflacji. Powyższe nie świadczy jednak o wadliwym czy
nieprawidłowym sposobie oszacowania wartości przedmiotu zamówienia, ale daje podstawę
do uznania, że Zamawiający mógł i powinien liczyć się z tym, że cena ofert w postępowaniu
będzie wyższa niż kwota szacunkowa. (…) Zamawiający nie miał żadnych podstaw by
założyć, że wobec istotnego wzrostu inflacji oraz między innymi cen paliw ceny ofert będą
niższe niż obliczona na podstawie poprzednio realizowanego zamówienia wartość
szacunkowa

” (wyrok KIO z dnia 14 kwietnia 2022 r., sygn. akt KIO 857/22).
Właśnie z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie – zamawiający opierając
się na cenie sprzed około 12 miesięcy, pomijając całkowicie sytuację gospodarczą, przyjął
określone wartości. Wartości te, już od samego początku, musiały być zatem zaniżone i nie
pozwalałyby na realizację przedmiotu zamówienia w sposób prawidłowy. Jak wskazuje się
w orzecznictwie KIO, „Izba podkreśla, że przepisy Pzp nie zawierają obowiązku
zamawiającego do podwyższenia kwoty, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia do ceny najkorzystniejszej oferty. Nie wymaga także
udawadniania faktu braku możliwości zwiększenia kwoty podanej na etapie otwarcia ofert.
Jednakże zdaniem Izby w sytuacji, kiedy brak wystarczającej kwoty na sfinansowanie
zamówienia skutkuje unieważnieniem postępowania, to zamawiający winien wykazać, że
albo cena złożonych ofert jest zbyt wysoka - chociażby w odniesieniu do realizowanych
podobnych umów we wcześniejszym okresie, że niezasadnym byłoby wydatkowanie tak
wysokiej kwoty na realizację takiego zamówienia, albo popełniono błąd w szacowaniu
wartości zamówienia
” (wyrok KIO z dnia 8 listopada 2021 r., sygn. akt KIO 3004/21).
Opierając się na powyższych ustaleniach, w ślad za wyrokiem KIO o sygn. akt KIO 293/17
uznać należy, że zamawiający nie posiada wyłącznego, swobodnego i arbitralnego
uprawnienia do decydowania o tym, czy zwiększyć kwotę, na sfinansowanie zamówienia,
czy też nie. Przede wszystkim zamawiający obowiązany był zbadać, czy istnieje obiektywna
możliwość zwiększenia tej kwoty i dopiero wówczas, w przypadku, gdy wynik badania okaże
się negatywny, podjąć decyzję o unieważnieniu postępowania. Postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego w oparciu o przepis 20 ust. 1 ustawy Pzp jest obligatoryjnie
prowadzone w formie pisemnej. W przypadku unieważnienia postępowania, wykonawcy

winni mieć możliwość zapoznania się z wszelkimi okolicznościami, mającymi wpływ na tego
rodzaju czynność zamawiającego. Zamawiający dokonując badania możliwości zwiększenia
kwoty na sfinansowanie zamówienia winien takie działania utrwalić na piśmie chociażby w
formie protokołu z posiedzenia komisji przetargowej.
W niniejszej sprawie z
amawiający podszedł do sprawy zupełnie bezrefleksyjnie – nie
dokonał żadnej czynności w postępowaniu między otwarciem ofert a unieważnieniem
postępowania (badania ofert w zakresie przesłanek odrzucenia, tajemnicy przedsiębiorstwa
czy właśnie możliwości zwiększenia budżetu), co wynika wprost z protokołu postępowania.
Przepisy ustawy Pzp
o unieważnieniu postępowania nie zmierzają w kierunku
pozostawienia z
amawiającemu dowolnego i niczym nieograniczonego prawa do
unieważnienia postępowania, gdyż jak wyżej wskazano unieważnienie postępowania jest
wyjątkiem od celu, jaki staje przed zamawiającym wszczynającym postępowanie o
udzielenie zamówienia. Wskazane w ustawie Pzp przesłanki unieważnienia postępowania -
po pierwsze -
nie powinny być interpretowane rozszerzająco, po drugie - ich wystąpienie
winno być szczegółowo zbadane, a zasadność ich zastosowania nie powinna budzić
żadnych wątpliwości. Dlatego też nie można zaakceptować stanowiska, że w przypadku, gdy
cena oferty najkorzystniejszej (czy oferta z najniższą ceną) jest wyższa niż kwota, jaką
z
amawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, to zamawiający ma
pełna swobodę, czy kwotę tę zwiększyć, czy też unieważnić postępowanie. Jednocześnie,
brak wykazania, jakie czynności zamawiający podjął, aby móc zwiększyć kwotę na
sfinansowanie zamówienia, ale okazały się one nieskuteczne, powinna być podstawą do
uznania zasadności zarzutu o braku właściwego podania uzasadnienia faktycznego i
prawnego w informacji o unieważnieniu postępowania. Zamawiający nie sprostał ciążącemu
na nim obowiązku wykazania, iż nie mógł zwiększyć kwoty, którą przeznaczył na
sfinansowanie zamówienia do ceny najkorzystniejszej oferty. Zatem, w ocenie odwołującego,
z
amawiający zadeklarował kwotę przeznaczoną na sfinansowanie zamówienia w sposób
pozorny,
a
jej
opublikowanie
w
tej
wysokości
miało
w istocie pozwolić gospodarzowi postępowania na dowolne i niczym nieograniczone
unieważnienie postępowania. Analiza kwestionowanej czynności pozwala dodatkowo na
stwierdzenie, że zamawiający nie dokonał jakiejkolwiek czynności w celu zweryfikowania,
czy istnieje możliwość zwiększenia kwoty do ceny najkorzystniejszej oferty.
Odwołujący jako dowody w sprawie złożył do akt sprawy wydruki z postępowań tego
z
amawiającego w 6 innych postępowaniach, w których zamawiający zwiększył kwoty
przeznaczone na realizacj
ę zamówienia.

Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o odrzucenie
odwołania, a w przypadku nie uwzględnienia tego wniosku - o oddalenie odwołania w
całości.
Zamawiający wskazał, iż wbrew temu, co twierdzi odwołujący, kwota jaką zamawiający
pr
zeznaczył na sfinansowanie zamówienia jest kwotą realną i odzwierciedlającą możliwości
finansowe tut. Szpitala. Zamawiający przed podjęciem decyzji o unieważnieniu
postępowania rozważył swoje możliwości finansowe, w tym możliwość zawarcia umowy na
zaoferowanych przez o
dwołującego warunkach. Sytuacja finansowa Szpitala, nie pozwalała i
nie pozwala na zwiększenie kwoty do ceny oferty odwołującego. Zamawiający jednocześnie
nie zaprzecza, jakoby ta sama kwota została przeznaczona na sfinansowanie poprzedniego
z
amówienia, jednak co istotne i co nie zostało prawdopodobnie uwzględnione przez
o
dwołującego zmniejszono powierzchnię, która jest objęta przedmiotową usługą. Powyższe
zostało uwzględnione w dokumentach zamówienia. W 2022 r. całkowita powierzchnia usługi
ob
ejmowała 5 406,35 m
2
, obecnie powierzchnia ta wynosi 5 266,12 m
2
. Zakres zamówienia
zmniejszył się zatem o 140,23 m
2
. Nie sposób zgodzić się z tym, że zamawiający nie
dokonał „urealnienia” kwoty w ramach przedmiotowego postępowania. Zamawiający ustalił
wartość zamówienia z należytą starannością, biorąc pod uwagę wszystkie wymagania i
okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty, w szczególności powierzchnię,
czas trwania umowy, jak i ceny oferowane przez wykonawców w innych postępowaniach.
Zamawiający ustalając wartość zamówienia wziął pod uwagę również zakres obowiązków
w
ykonawcy, standardy jakościowe, których oczekuje, reżimy sanitarne, minimalne
częstotliwości wykonywanych czynności. Ustalona przez zamawiającego wartość
zamówienia, wbrew twierdzeniom odwołującego, została zaktualizowana w sposób
odpowiadający warunkom rynkowym panującym na moment ustalenia wartości zamówienia.
Zamawiający szacując wartość zamówienia wziął pod uwagę obecną sytuację
gospodarczą, a kwota, która pozostała po ograniczeniu zakresu realizacji usługi pozwoliła
Zamawiającemu na pokrycie szacowanego wzrostu cen w stosunku do poprzedniej umowy.
Jednocześnie odnosząc się do podnoszonego przez odwołującego wzrostu cen paliw,
wskazać należy, że zamawiający szacując wartość zamówienia uwzględniał bieżące ceny
paliw, które są niższe aniżeli te, które obowiązywały w momencie szacowania wartości
poprzedniego zamówienia. Porównanie hurtowych cen paliw w dniach 5-8 marca 2022 r.
i w dniu 1 marca 2023 r. ukazuje spadek cen średnio o 14% za m
3

(https://www.orlen.pl/pl/dla-biznesu/hurtowe-cenypaliw#paliwa-
archive). Nadto porównanie
cen paliwa w w
ojewództwie śląskim, w dniu ogłoszenia poprzedniego postępowania wygląda
następująco: 7,77 zł brutto za 1 litr, zaś na dzień 1 marca 2023 r. to 7,00 zł, a więc to spadek
o prawie 10% (https://www.autocentrum.pl/paliwa/ceny-paliw/slaskie/).

Jednocześnie, co istotne, zamawiający w poprzednim postępowaniu nie przewidział
klauzul waloryzacyjnych (czas trwania umowy nie przekraczał 12 miesięcy), co
spowodowało,
że szacując wartość zamówienia, zamawiający część ryzyka związanego ze wzrostem cen
wkalkulował w wartość zamówienia.
Abstrahując od powyższego, odwołujący utożsamił pojęcia wartości szacunkowej
zamówienia i kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia. Wskazać należy,
że zgodnie z przyjętą praktyką, kwota jaką zamawiający przeznacza na sfinansowanie
zamówienia, powinna odpowiadać szacunkowej wartości zamówienia, jednak żaden przepis
ustawy prawo zamówień publicznych nie zabrania ustalenia kwoty, o której mowa w art. 222
ust. 4 ustawy pzp poniżej wartości szacunkowej zamówienia. Kwota przeznaczona na
sfinansowanie zamówienia wynika bardzo często z możliwości finansowych zamawiającego
określonych w jego planie finansowym i nie musi odzwierciedlać obiektywnej, rynkowej
wartości zamówienia. Jest to kwota minimalna, której nie można oczywiście zmniejszyć, ale
można zwiększyć. Podobnie stwierdziła KIO w wyroku z dnia 26 sierpnia 2014 r., sygn. akt
KIO 1642/14, wskazując, że kwota, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia, "stanowi jedynie o środkach finansowych zabezpieczonych w
budżecie danej jednostki zamawiającej na sfinansowanie konkretnego przedsięwzięcia
objętego postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego. Cel podawania tej kwoty tuż
przed otwarciem ofert, kiedy jeszcze zamawiający nie mógł zapoznać się z konkretnymi
wycenami ofertowymi dokonanymi przez wykonawców w danym postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego, związany jest z zabezpieczeniem interesów wykonawców, aby nie
dochodziło do nieuprawnionych działań po stronie zamawiającego związanych z
unieważnianiem postępowania o zamówienia publiczne z powodu braku środków na
sfinansowanie danego zamówienia. Kwota ta w praktyce najczęściej stanowi
odzwierciedlenie wyceny szacunkowej przedmiotu zamówienia dokonanej zgodnie z art. 32
p.z.p. i następne, powiększonej o wartość podatku VAT, ale nie zawsze musi to być
faktycznie
ta
kwota

".
Podobnie
Izba
stwierdziła
w wyroku z dnia 11 sierpnia 2011 r., sygn. KIO 1645/11, wskazując, że: „Co do zasady
jednak, to wciąż zamawiający będzie decydował o swoim przedmiocie zamówienia (rodzaju,
parametrach, warunkach jego realizacji, etc.) oraz przede wszystkim o kwocie jaką zamierza
wydać na jego zakup. Jeżeli kwota taka nie będzie odpowiadała realiom rynkowym lub przez
odzwierciedlenie jej w cena
ch ofert, regulacjom dotyczących czynów nieuczciwej konkurencji
lub rażąco niskiej ceny, zamawiający ryzykuje, iż zamówienia w tej cenie w ogóle nie uzyska.
Inaczej: kwota, którą zamierza wydać na zamówienie jest względnie ograniczana od dołu
przez regulac
ję art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 p.z.p., nie ma jednak żadnych podstaw i regulacji, aby
wskazać zamawiającemu jaką cenę powyżej tego poziomu na swoje zamówienie powinien


wydać (poza przepisami regulującymi system finansów publicznych i gospodarowanie
środkami publicznymi, co jest jednak poza zakresem kognicji Izby)

Nawet jeżeli odwołujący twierdzi, że wartość zamówienia nie została należycie
oszacowana, to jednak z
amawiający posiada jedynie takie środki finansowe, które wskazał
jako przeznaczone na sfinansowan
ie zamówienia, a wobec wykazanej w dalszej części
trudnej sytuacji finansowej, kwota ta nie mogła i nie może zostać zwiększona. Dodatkowo
wskazać należy na fakt, że zamawiający opublikował kwotę, jaką zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia znacznie wcześniej aniżeli w dniu otwarcia ofert. Wykonawcy na
etapie składania ofert, znali więc kwotę, którą dysponuje zamawiający (dowód: Informacja
o kwocie, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia z dnia
5 kwietnia 2023 r. wraz z raportem komunikatu publicznego).
Nie sposób również zgodzić się z odwołującym, jakoby zamawiający nie dokonał żadnych
czynności przed unieważnieniem postępowania i bezrefleksyjnie dokonał czynności
unieważnienia postępowania. Należy w tym miejscu wskazać, że zgodnie z brzmieniem art.
255 ust. 1 pkt 3 p.z.p., z
amawiający nie ma obowiązku badania ofert, kiedy cena lub koszt
najkorzystniejszej oferty, lub oferta z najniższą ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia i zamawiający nie ma możliwości
zwiększenia tej kwoty. Jeżeli nawet oferta okazałaby się najkorzystniejsza i tak jej cena
uniemożliwia zamawiającemu udzielenie zamówienia. Dokonywanie więc badania ofert (jak
wskazuje o
dwołujący badanie ofert w zakresie przesłanek odrzucenia, tajemnicy
przedsiębiorstwa) i wyboru oferty najkorzystniejszej jest przede wszystkim niecelowe.
Badanie i ocena ofer
t mają na celu doprowadzenie do wyboru oferty najkorzystniejszej i
udzielenia zamówienia publicznego, a takiej sytuacji nie będzie, jeśli zamawiający nie ma
możliwości podwyższenia kwoty, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia. Taką interpretację potwierdza również komentarz do p.z.p.: "w przypadku, gdy
oferta z najniższą ceną przewyższa kwotę, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na
sfinansowani
e zamówienia, postępowanie unieważnia się bez przeprowadzania wyboru
najkorzystniejszej oferty. W takiej sytuacji ceny lub koszty określone we wszystkich
złożonych ofertach nie mieszczą się w limicie ustalonym przez zamawiającego. Hołdując
racjonalności, przesłanka ta zakłada unieważnienie postępowania bez konieczności badania
i
oceny
ofert
w celu wyboru oferty najkorzystniejszej, w sytuacji, gdy od początku wiadomo, że cena
żadnej oferty nie zmieści się w ustalonym limicie, a zamawiający tego limitu nie zmieni.
Sformułowanie przepisu ("zamawiający unieważnia") prowadzi do wniosku, że ustawowy
przymus unieważnienia postępowania zachodzi od razu, gdy tylko okaże się, że zachodzi
jedna z dwóch alternatywnych przesłanek, a zamawiający nie może lub nie chce zwiększyć
kwoty pokrycia finansowego

” (Prawo zamówień publicznych, Komentarz pod redakcją

Huberta
Nowaka
i Mateusza Winiarza, Urząd Zamówień Publicznych, Warszawa 2021, s. 765). Powyższe
potwierdza orzecznictwo KIO (np. sygn. akt: KIO 969/13), „jeżeli zamawiający po porównaniu
cen z środkami, jakimi dysponuje widzi, iż postępowanie będzie podlegało unieważnieniu,
gdyż nie ma dodatkowych środków, które pozwoliłyby na wybór oferty najkorzystniejszej,
prowadzenie czynności badania i oceny ofert traci sens i niepotrzebnie wydłuża
postępowanie
”.
Jednocześnie, co należy wskazać, przed podjęciem decyzji o unieważnieniu
przedmiotowego postępowania, Dział Zamówień Publicznych wystąpił zarówno do Głównej
Księgowej Szpitala, jak i do Dyrektora placówki, wskazując, jakie kwoty zostały zaoferowane.
Niezwłocznie zorganizowano również spotkanie, na którym omówiono ewentualną możliwość
podwyższenia kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia (dowód: wiadomości e-
mail z dnia 14 kwietnia 2023 r. dla wykazania faktu konsultac
ji poczynionych z dyrekcją
szpitala).
W trakcie spotkania przedstawiono sytuację materialną Szpitala i ustalono, że
zwiększenie kwoty do ceny oferty najkorzystniejszej nie jest możliwe ze względu na złą
sytuację finansową Szpitala. Placówka zmaga się z ogromnym zadłużeniem, problemami z
finansowaniem bieżących wydatków oraz z terminową realizacją płatności. Środki z
Narodowego Funduszu Zdrowia przekazywane są nieregularnie i nie zawsze w
odpowiednich kwotach. Szpital „tnie” koszty, a pomimo tego ponosi straty finansowe. W 2022
r.
Szpital
odnotował
stratę
w wysokości 10 831 322,73 zł. Bieżący rok przedstawia jeszcze trudniejsze położenie
szpitala bowiem już na 31 marca 2023 r., placówka odnotowuje stratę na poziomie 3 771
882,14 zł. Mając jednocześnie na uwadze środki pieniężne w kasie i na rachunkach w
kwocie 160 356,11 zł oraz stan zobowiązań krótkoterminowych przekraczający 30 mln zł na
31 marca 2023 r. uznać należy, że sytuacja Szpitala jest bardzo trudna (dowód: notatka ze
spotkania w sprawie
przetargu na usługę sprzątania z dnia 17 kwietnia 2023 r.; rachunek
zysków i strat sporządzony za okres od 1 stycznia 2023 r. do 31 marca 2023 r.; bilans
aktywów i pasywów na dzień 31 marca 2023 r.).
Zamawiający nie ma więc obiektywnej możliwości zwiększenia kwoty przeznaczonej na
sfinansowanie zamówienia. Nie sposób w tym miejscu nie wskazać również tego,
że zamawiający jest - zgodnie z art. 9 pkt 11) Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych -
jednostką sektora finansów publicznych. Zgodnie z art. 44 ust. 3 Ustawy
o finansach publicznych zobowiązany jest do dokonywania wydatków publicznych:
1
. w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad:
a.
uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów,
b.
optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów;

2.
w sposób umożliwiający terminową realizację zadań;
3.
w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.
Zamawiający unieważniając przedmiotowe postępowanie, ogłosił kolejne. Złożona oferta
mieści się w cenie jaką przewidziano na sfinansowanie zamówienia, a jednocześnie kwota ta
jest niższa aniżeli zaoferowana w tym postępowaniu. Powyższe pozwoliło zamawiającemu
na wykreowanie oszczędności, co w obecnej sytuacji Szpitala jest nie do przecenienia
(d
owód: informacja z otwarcia ofert z dnia 2 maja 2023 r.).
Dodatkowo, na rozprawie,
zamawiający powołał dowód w postaci umowy zawartej
pomiędzy zamawiającym a ZUS, w której strony doszły do porozumienia w zakresie
rozłożenia na raty zaległych składek jakie winien tej instytucji zapłacić zamawiający.
Jednocześnie zamawiający podkreślił, że w zeszłym roku miał decyzję tego organu o
odroczeniu zapłaty tych składek, w tym roku natomiast ZUS nie zgodził się na ich
odroczenie,
rozkładając tę spłatę na raty.

Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi
przepis art. 528 ustawy Pzp.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że odwołujący posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowanego możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 505 ust. 1
ustawy Pzp,
co uprawniało go do złożenia odwołania.

Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron,
oraz uczestnika postępowania odwoławczego, złożone w pismach
procesowych, jak też podczas rozprawy Izba stwierdziła, iż odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.


W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zarzuty odwołującego są bezzasadne.
Izba w całości podziela stanowisko prezentowane przez zamawiającego i dodatkowo
wskazuje, co następuje.
Zdaniem Izby
czynność zamawiającego była prawidłowa. Wskazać bowiem należy,
iż przepis art. 255 pkt 3 ustawy Pzp, jasno precyzuje okoliczności, w jakich zamawiający

unieważnia postępowanie, cyt. „Zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie
zamówienia, jeżeli cena lub koszt najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą ceną
przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia,
chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny lub kosztu najkorzystniejszej
oferty

”.
Z
omawianego przepisu jednoznacznie wynika, że w przypadku, gdy oferta z najniższą
ceną przewyższa budżet zamawiającego, jaki przewidział na realizację zamówienia, to
zamawiający unieważnia postępowanie. Ustawodawca jednoznacznie określił, że jeżeli
została spełniona wskazana przesłanka, to zamawiający ma możliwość unieważnienia
postępowania. Przepis nie nakłada na zamawiającego szczegółowego uzasadnienia podjętej
decyzji. Wszelkie okoliczności z tym związane pozostają po stronie zamawiającego.
Jednocześnie ustawodawca dał możliwość zamawiającemu uniknięcia obowiązku
unieważnienia postępowania, ale w sytuacji, w której zamawiający dysponując dodatkowymi
środkami finansowymi, będzie mógł zwiększyć posiadaną przez siebie kwotę do ceny lub
kosztu najkorzystniejszej oferty.
Jednocześnie podkreślić należy, iż okoliczności związane ze
zwiększeniem kwoty przeznaczonej na finansowanie zamówienia dotyczą stricte
zamawiającego, który będąc dysponentem środków publicznych, obracając się w ramach
posiadanego
budżetu jednostki, mając na względzie swoje zamierzenia inwestycyjne oraz
bieżącą działalność jako jedyny właściwy podmiot jest w stanie ocenić i ustalić czy budżet
jednostki pozwala mu na zwiększenie pierwotnie ustalonej kwoty. Żaden z wykonawców nie
posi
ada uprawnienia do kształtowania budżetu zamawiającego, a co za tym idzie nie jest
możliwe żądanie wykonawcy (roszczenie) o zwiększenie kwoty i zawarcie umowy. To
zamawiający pozostający w świadomości swoich możliwości i ograniczeń jest dysponentem
tego przepisu. Dlatego też Izba stwierdziła, że odwołujący niezasadnie podnosi wadliwości
w czynnościach zamawiającego. Fakt, iż w innych postępowaniach, w większości
dotyczących poprzedniego roku (dowody zgłoszone przez odwołującego), zamawiający
zwiększał kwoty, pozostaje irrelewantne w kontekście bieżącego roku i przedmiotowego
postępowania. Sytuacja podmiotów związanych z ochroną zdrowia jest powszechnie znana i
o
kolicznościami ogólnie znanymi jest ich kondycja finansowa. Dlatego też nie sposób czynić
zarzutu zamawiającemu, który pozostając w reżimie dyscypliny finansów publicznych, musi
liczyć się z każdą wydaną złotówką. Skoro zatem zamawiający, po analizie swoich
możliwości finansowych (notatka z 17 kwietnia 2023 r.) ustalił, że nie jest w stanie zwiększyć
kwoty na sfinansowanie zamówienia, to zasadnym było podjęcie decyzji o unieważnieniu
przedmiotowego postępowania.
Jak słusznie wskazał zamawiający, powoływane przez odwołującego wyroki dotyczyły
zupełnie innych stanów faktycznych, albowiem w postępowaniach tych zamawiający nie byli
w stanie
wykazać, dlaczego unieważnili postępowanie (art. 255 pkt 3 ustawy Pzp) w sytuacji,

gdy szacunek wartości zamówienia znacznie przekraczał kwotę jaką zamawiający zamierzał
przeznaczyć na finansowanie zamówienia. W przedmiotowym postępowaniu mamy zgoła
inn
ą sytuację, albowiem zamawiający utożsamił, na jednakowym poziomie, wartość
szacunkową zamówienia z kwotą jaką zamierzał przeznaczyć na finansowanie zamówienia.
Oznacza to, że zamawiający nie dysponował dodatkowymi środkami, które mógłby
ewentualnie uruchomić.

Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 575
ustawy Pzp
oraz § 8 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020
r. w
sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz. U. poz.
2437).

Przewodniczący:
…………………………




Wcześniejsze orzeczenia:

Baza orzeczeń KIO - wyszukiwarka

od: do:

Najnowsze orzeczenia

Dodaj swoje pytanie