rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2023-05-09
rok: 2023

sygnatury akt.:

KIO 1130/23

Komisja w składzie:
Przewodniczący: Agata Mikołajczyk Protokolant: Klaudia Kwadrans

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 maja 2023 r. w Warszawie
odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 24 kwietnia 2023 r. przez odwołującego:
GRAPH'IT Sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie (ul. Stępińska 22/30/424 B 00­739
Warszawa)
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Akademia Sztuki
Wojennej
z siedzibą w Warszawie (al. Gen. A. Chruściela 103, 00­910 Warszawa),
przy udziale wykonawcy:
"PROJMORS" Biuro Projektów Budownictwa Morskiego Sp. z
o.o.
z siedzibą w Gdańsku (ul. Narwicka 2D, 80-557 Gdańsk) zgłaszającego przystąpienie
do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego

orzeka:
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
w tym odrzucenie oferty wykonawcy
PROJMORS" Biuro Projektów Budownictwa
Morskiego Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku na podstawie art. 224 ust.6 ustawy -
Prawo zamówień publicznych;
2.
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża zamawiającego: Akademia Sztuki
Wojennej z siedzibą w Warszawie (al. Gen. A. Chruściela 103, 00­910 Warszawa) i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy), stanowiącą kwotę wpisu uiszczonego od
odwołania;
2.2.
zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego: GRAPH'IT Sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie
(ul. Stępińska 22/30/424 B, 00­739 Warszawa) koszty postępowania
odwoławczego w kwocie 18.600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset
złotych zero groszy) tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.

Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie
14 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.

………………..…………………..



Sygn. akt: KIO 1130/23
Uzasadnienie
Odwołanie zostało wniesione w dniu 24 kwietnia 2023 r. przez odwołującego: GRAPH'IT Sp.
z o.o. z siedzibą w Warszawie (Odwołujący lub wykonawca GRAPH'IT ) w postępowaniu
prowadzonym przez Zamawiającego: Akademia Sztuki Wojennej z siedzibą w Warszawie na
po
dstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022r.
poz. 1710 ze zm.), [ustawa Pzp lub Pzp lub Ustawa PZP]w trybie przetargu ograniczonego w
przedmiocie zamówienia publicznego na: „Opracowanie dokumentacji projektowo–
kos
ztorysowej dla zadania: „Zespół laboratoriów systemów dowodzenia, wsparcia i
zabezpieczenia działań SZ RP ze szkolnym ośrodkiem dowodzenia i cyberbezpieczeństwa”.
Numer referencyjny: ASzWoj­PK.ZZP.261.54.2022. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w Dz. Urze. UE z dnia 23/11/2022, numer 20221S 226-650019.
Wykonawca GRAPH'IT
podał, że wnosi odwołanie od (...):
1.
czynności Zamawiającego polegającej na wyborze Oferty PROJMORS Biuro Projektów
Budownictwa Morskiego Sp. z o.o. (dalej jako: "PROJMORS"), jako oferty
najkorzystniejszej pomimo tego, że oferta ta podlega odrzuceniu, a oferta Odwołującego
powinna zostać uznana za ofertę najkorzystniejszą;
2.
zaniechania przez Zamawiającego czynności Odrzucenia Oferty PROJMORS na
podstawie art. 224 ust. 6 ustawy PZP jako oferty z rażąco niską Ceną w sytuacji, w której
złożone przez PROJMORS wyjaśnienia z dnia 31 marca 2023 r. (dalej Wyjaśnienia RNC*)
wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie PROJMORS ceny;
3.
zaniechania przez Zamawiającego czynności Odrzucenia oferty PROJMORS na
podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w sytuacji, w której oferta PROJMORS zawiera
rażąco niską Cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia,

Zamawiającemu zarzucił naruszenie:
1.
art. 224 ust. 6 ustawy PZP poprzez zaniechanie czynności odrzucenia oferty
PROJMORS jako o
ferty z rażąco niską ceną w sytuacji, w której złożone przez
PROJMORS Wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie
PROJMORS ceny;
2.
art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp poprzez zaniechanie czynności odrzucenia oferty
PROJMORS w sytuacji, w której oferta PROJMORS zawiera rażąco niską cenę w
stosunku do przedmiotu zamówienia.

W związku z powyższym wniósł o uwzględnienie o odwołania w całości oraz nakazanie
Zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
2)
powtórzenia czynności badania i oceny ofert;
oraz
3) odrzucenia oferty PROJMORS na podstawie art. 224 ust. 6 ustawy PZP oraz art. 226 ust.
1 pkt 8 ustawy Pzp.

Wykonawca podał m.in.:

„Uwzględnienie odwołania spowoduje, że oferta
Odwołującego będzie jedyną ważną ofertą w Postępowaniu, a tym samym Odwołującego
uzyska zamówienia. W wyniku uwzględnienia odwołania oferta Odwołującego będzie ofertą
najkorzystniejszą. Niewątpliwie zatem Odwołujący może ponieść szkodę w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego wyżej wskazanych przepisów ustawy Pzp, gdyż ich
naruszenie uniemożliwia uzyskanie przez zamówienia oraz wygenerowania zysku z tytułu
jego realizacji. Odwołujący posiada interes we wniesieniu odwołania, gdyż gdyby
Zamawiający nie naruszył przepisów ustawy Pzp. oferta Odwołującego zostałaby uznana za
ofertę najkorzystniejszą, a w konsekwencji Odwołujący otrzymałby możliwość realizacji
przedmiotowego zamówienia. Odwołujący może ponieść szkodę w postaci utracenia
możliwości wygenerowania zysku z tytułu realizacji umowy na wykonanie zamówienia
publicznego. Interes Odwołującego w uzyskaniu zamówienia polega na tym, że Odwołujący
oferuje wykonanie zamówienia w niniejszym Postępowaniu, a w przypadku uwzględnienia
niniejszego odwołania Odwołującego będzie to możliwe. Z kolei naruszenie przez
Zamawiającego przepisów ustawy PZP może wyrządzić Odwołującemu szkodę w postaci
utraconych korzyści — przychodów z nieuzyskanego zamówienia”.
W uzasadnieniu zarzutów wskazał w szczególności:
Stan faktyczny
Zamawiający prowadzi Postępowanie w trybie przetargu ograniczonego na „Opracowanie
dokumentacji projektowo
— kosztorysowej oraz uzyskanie niezbędnych uzgodnień.
pozwol
eń i decyzji administracyjnych wraz z pełnieniem nadzoru autorskiego dla zadania:
„Zespół laboratoriów Systemów dowodzenia, wsparcia i zabezpieczenia działań SZ RP ze
Szkolnym ośrodkiem dowodzenia i cyberbezpieczeństwa"
2.
Zamawiający w dniu 26 stycznia 2023 r. zakończył badanie i ocenę wniosków o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu oraz poinformował wykonawców o udostepnieniu
treści Specyfikacji Warunków Zamówienia w dniu 7 lutego 2023 r. oraz zaprosił wykonawców
do składania Ofert. Dowód: zawiadomienie o dopuszczeniu wykonawców do udziału w
postępowaniu z dnia 26 stycznia 2023 r. — w aktach postępowania

3.
W Postępowaniu oferty złożyło dwóch wykonawców. Rozkład Oferowanych cen oraz ich
stosunek do
szacunkowej wartości zamówienia przedstawia poniższa tabela:
Wykonawca:
Cena brutto
[PLN]:
Stosunek do średniej
arytmetycznej ich Ofert:
Stosunek do
szacunkowej wartości
zamówienia
Odwołujący:
4.102.050.00
133%
41 %
PROJMORS
2 079 932.46
67%
21%
Średnia arytmetyczna:
3.090 99123

Szacunkowa wartość
zamówienia brutto [PLN]:

Różnica pomiędzy cenami
PLN :

Różnica om'
cenami

51%

Dowód: zbiorcze zestawienie ofert — w aktach postępowania

4.
Zamawiający w dniu 22 marca 2023 r. wezwał obu wykonawców biorących udział w
Postępowaniu do złożenia wyjaśnień w zakresie sposobu kalkulacji ceny mając na
względzie, że zaoferowane przez obu wykonawców ceny odbiegają co najmniej o 30% Od
szacunkowej warto
ści zamówienia. W wezwaniu Zamawiający wskazał, że:

„Zamawiający informuje, że wyjaśnienia Wykonawcy będą poddane obiektywnym czynnikom,
o których mowa w art. 224 ust. 3 ustawy Pzp, w szczególności w zakresie:
-
wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków związanych z
realizacją usług;
-
zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenie
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o
minimalnym wynagrod
zeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207) lub przepisów odrębnych
właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie;
-
zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie.
Wykonawca powinien złożyć wyczerpujące wyjaśnienia i udowodnić realność zaoferowanej
ceny oraz udowodnić, że jego cena jest wiarygodna, tzn., że z tytułu realizacji zamówienia i
pozyskanego za nie wynagrodzenia, przy zachowaniu n
ależytej staranności, wykonawca nie
będzie ponosić strat.
Obowiązkiem Wykonawcy jest złożenie wyjaśnień, które szczegółowo przedstawią sposób
kalkulacji ceny. Wyjaśnienia muszą być poparte stosownymi dowodami, z których będzie w

sposób czytelny oraz niepodlegający wątpliwościom wynikało, iż przedstawiona w ofercie
cena nie jest w sposób zamierzony zaniżoną i nieadekwatna do wartości zamówienia.
Wykonawca zobowiązany jest do udowodnienia prawdziwości podanych w elementów
cenotwórczych, powinien tez wskazać, co spowodowało obniżenie ceny, jak również w jakim
stopniu wskazany czynnik wpłynął na jej obniżenie (kalkulacja) oraz do przedstawienia
szczegółowej kalkulacji cenowej wykonywanej usługi.
Przedstawiona kalkulacja i wyjaśnienia Wykonawcy muszą byt poparte stosownymi
dowodami takimi z których będzie w sposób czytelny oraz niepodlegający wątpliwości
wynikało, iż przedstawiona w ofercie cena nie jest w sposób zamierzony zaniżona i
nieadekwatna do rzeczywistej wartości zamówienia oraz że spełnia w pełnym zakresie
wymagania Zamawiającego.
Wyjaśnienia Wykonawcy składane w odpowiedzi na wezwanie nie mogą ograniczać się do
ogólnych stwierdzeń, a czynniki umożliwiające osiągnięcie ceny na oferowanym poziomie
zawsze muszą znaleźć odniesienie do opisu przedmiotu zamówienia dotyczącego danego
post
ępowania oraz przedstawić konkretną, wiarygodną oraz rzetelną analizę. która będzie
stosownymi ze wskazaniem jaki wpływ mają na kształtowanie ceny oferty. Udzielone
wy
jaśnienia mają potwierdzić, iż złożona oferta jest rzetelnie przygotowana, a cena
prawidłowo oszacowana”. Dowód: wezwanie z dnia 22 marca 2023 r. — w aktach
postępowania
5.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie PROJMORS przedstawił w dniu 31 marca 2023r.
wyjaśnienia dotyczące sposobu kalkulacji Ceny Oferty oraz zmniejszenia kosztów wykonania
zamówienia. Do wyjaśnień dołączono tabelę zawierającą kalkulację kosztów oraz jeden
dowód w postaci informacji o udzieleniu temu wykonawcy innego zamówienia publicznego.
Dowód: wyjaśnienia PROJMORS z dnia 31 marca 2023 r. — w aktach postępowania
6.
Zamawiający w dniu 14 kwietnia 2023 r. dokonał wyboru oferty PROJMORS, jako oferty
najkorzystniejszej. Odwołujący nie zgadza się z decyzją Zamawiającego wskazując, że
została ona podjęta ze rażącym naruszeniem przepisów ustawy Pzp.
Uzasadnienie zarzutów
II.1 Ad zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 ustawy Pzp
— niewykazanie przez PROJMORS, Że
zaoferowana przez wykonawcę cena nie nosi znamion ceny rażąco niskiej
7.
W ocenie Odwołującego Wyjaśnienia PROJMORS nie potwierdzają. że zaoferowana
przez tego wykonawcę cena nie nosi znamion ceny rażąco niskiej. Zdaniem Odwołującego
PROJMORS nie dochował ciążącego na nim na mocy art. 224 ust. 5 ustawy PZP obowiązku
udowodnienia realności swojej ceny. Zgodnie z treścią tego przepisu "(...) Skutki
niedopełnienia powyższego obowiązku określa ust. 6 powyższego przepisu, który wskazuje.
(...)

8.
Podkreślić należy, że zarówno w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej. jak i doktrynie,
formułowany jest jednolity pogląd, że wyjaśnienia w zakresie sposobu kalkulacji ceny muszą
być na tyle szczegółowe, aby uprawdopodobnić, Że zaoferowana przez wykonawcę cena
jest ceną realną oraz ceną rynkową.
9.
Jako przykład można wskazać wyrok (...) KIO 3741/21(...)
10. (...) KIO 3571/21 (...).
11 (...) (sygn. akt KIO 232/23) (...).
12. (...)
13.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt wyjaśnień przedstawionych przez
PROJMORS nie sposób uznać, że spełniają one powyższe wymagania. Wyjaśnienia
PROJMORS, które zostały zawarte na 9 stronach stanowią w większości (i) przywołanie
treści wezwania do złożenia wyjaśnień oraz (ii) zacytowanie wyroków Krajowej Izby
Odwoławczej w zakresie sposobu definiowania pojęcia "rażąco niskiej ceny' (5 z 9 stron
wyjaśnień). Pozostała część wyjaśnień charakteryzuje się wysokim stopniem ogólności oraz
s
tanowi w większości zapewnienia wykonawcy ("potwierdzenia"), że wykonawca dokonując
kalkulacji ceny Oferty wziął pod uwagę wskazywane przez Zamawiającego w SWZ aspekty.
14, Na koszt wykonania przedmiotowej usługi składa się szereg czynników takich jak (i)
koszt zatrudnienia wysoko wykwalifikowanego personelu, (ii) zakup licencji
niezbędnego
oprogramowania do projektowania. (iii) utrzymanie biura projektanta w okresie świadczenia
usługi, (iv) koszty świadczenia nadzoru autorskiego, a także usługi pośrednie takie jak koszty
dojazdu, koszty administracji, zakup produktów ubezpieczeniowych (polisa OC, gwarancja
należytego wykonania umowy) ale też wdrożenie w firmie standardów bezpieczeństwa, o
których wielokrotnie wspomina Zamawiający w SWZ. Powyższe aspekty nie zostały w żaden
sposób przez PROJMORS omówione i z wyjaśnień nie sposób wywieść czy, i na jakim
poziomie, koszty te zostały uwzględnione przez PROJMOS przy kalkulacji ceny.
15. Odwołujący w wyjaśnieniach w zakresie sposobu kalkulacji ceny oferty z dnia 30 marca
2023 r. opisał szczegółowo, jakiego rodzaju metody organizacyjne wdrożył w firmie, które
pozwoliły mu zmniejszyć koszty świadczenia usługi. Dodatkowo wskazał z jakiego rodzaju
oprogramowania będzie korzystał w celu zoptymalizowania zakresu prac niezbędnych do
wykonania zamówienia. Zatem Odwołujący wykazał obiektywne i weryfikowalne
okoliczności, które pozwoliły mu na zoptymalizowanie kosztów świadczenia usługi. Dowód:
wyjaśnienia Odwołującego z dnia 30 marca 2023 r. — w aktach postępowania
16. Z kolei analiza wyjaśnień złożonych przez PROJMORS nie pozwala na zidentyfikowania
obiektywnych czynników, które umożliwiły temu wykonawcy na obniżenie kosztów wykonania
zamówienia. PROJMORS odniósł się jedynie ogólnie do okoliczności pozwalających na
zmniejszenie kosztów wykonania zamówienia.

II.1.1 Doświadczenie wykonawcy, jako czynnik obniżający koszty realizacji usługi
17. PROJMORS w swoich Wyjaśnieniach jako jedyny element pozwalający na zmniejszenie
ceny wskazuje posiadane doświadczenie w realizacji innych zamówień:
W pierwszej kolejności Wykonawca pragnie podnieść. że jego kalkulacja zakłada osiągniecie
5% zysku z wykonanych prac. Tak więc, przedmiotowa oferta zakłada, że prace nie będą
wykonywane po kosztach własnych ani, że prace nie będą finansowane z innych źródeł.
Wykonawca posiada 75 letnie doświadczenie we wszystkich branżach powiązanych Z
budownictwem morskim, użyteczności publicznej. przemysłowym oraz związanym z
obronnością i bezpieczeństwem kraju. Pozwala to Wykonawcy na optymalizację kosztów
Świadczonych usług przy jednoczesnym zapewnieniu ich wysokiej jakości. Ponadto w
ostatnim 20-
leciu Wykonawca wykonał szereg umów dla jednostek budżetowych,
związanych z realizacją tematów o podobnej lub zbliżonej tematyce. Dowód: wyjaśnienia
PROJMORS z dnia 31 marca 2023 r. (..._)
18
. Odwołujący nie kwestionuje, że PROJMORS posiada doświadczenie w realizacji
podobnych zamówień, ale nie można zgubić z pola widzenia faktu, że PROJMORS nie
wykazał, w jaki sposób posiadana przez niego wiedza pozwoliła na tak drastyczne obniżenie
ceny oferty (tj. pozwoliła „optymalizację świadczonych usług”) w przypadku tego konkretnego
zamówienia. Wskazał na porównywalne doświadczenie Odwołującego (...)
19. W tym zakresie w
yjaśnienia PROJMORS są gołosłowne i nie mają żadnego związku z
oceną prawidłowości dokonanej przez PROJMORS kalkulacji ceny. Wykonawca był
zobowiązany wykazać. w jaki sposób posiadane doświadczanie przekłada się na
zmniejszenie kosztów wykonania zamówienia np. wykazanie posiadania niezbędnych licencji
do oprogramowania czy narządzi zakupionych na potrzeby wcześniejszych inwestycji, które
mogą być wykorzystywane przy realizacji przedmiotowego zamówienia itp. Sama deklaracja
o
posiadanym doświadczeniu i wieloletnim funkcjonowaniu firmy na rynku nie stanowi
samoistnej podstawy do przyjęcia, że w tym konkretnym postępowaniu wykonawca w
sposób prawidłowy określił czynniki kosztotwórcze oraz prawidłowo oszacował wydatki, jakie
będzie ponosił realizując zamówienie.
20.
Składane w toku postępowania wyjaśnienia w zakresie kalkulacji ceny powinny odnosić
się do konkretnego opisu przedmiotu zamówienia, wymagań zamawiającego oraz
obowiązków nałożonych na wykonawcę. Sam fakt wieloletniego funkcjonowania firmy na
rynku usług projektowych nie wyłącza konieczności oceny przez Zamawiającego, czy
wykonawca zaoferował cenę, która pozwala na pokrycie kosztów wykonania zamówienia.
21.
PROJMORS powołuje się na doświadczenie w realizacji następujących zamówień:
(...)
Dowód: wyjaśnienia PROJMORS z dnia 31 marca 2023 r. (strona 5-6) — w aktach

22.
W ocenie Odwołującego przywołane w wyjaśnieniach nazwy zrealizowanych zamówień
mają irrelewantne znaczenie dla oceny prawidłowości kalkulacji ceny PROJMORS w
niniejszym Postępowaniu.
23. Z dokonan
ego przez PROJMORS zestawienia nie wynika (i) jaki był zakres
przywołanych inwestycji (czy są one podobne w swoim zakresie i charakterze do
przedmiotowego zamówienia), (ii) jaka była wartość dokonanej dokumentacji projektowej,
czy też (iii) czy na kanwie wykonanych projektów PROJMORS udało się wypracować zysk.
24.
Powyższe zestawienie może stanowić jedynie dowód na okoliczność. że PROJMORS w
przeszłości wykonywał projekty w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa, a nie że
wykonawca prawidłowo skalkulował zaoferowaną cenę. Niewykluczone bowiem, że
wykonawca realizując powyższe projekty oszacował koszty wykonania zamówień w oparciu
o inne założenia lub, że realizacja tych zamówień przyniosła wykonawcy straty. Samo
przywołanie posiadanego przez wykonawcę doświadczenia bez wskazywania jego wpływu
na proces optymalizacji kosztów wykonania zamówienia objętego postepowaniem jest
niewystarczające dla udowodnienia. że zaoferowana przez wykonawcę cena nie nosi
znamion ceny
rażąco niskiej.
25. Dalej w wyja
śnieniach PROJMORS wskazał na wpływ wybranych rozwiązań
technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków usług i warunków związanych z realizacją
robót budowlanych" na zmniejszenie kosztów wykonania zamówienia: (...)
Dowód: wyjaśnienia PROJMORS z dnia 31 marca 2023 r. (strona 6) — w aktach
postępowania
26. PROJMORS nie wskazuje na czym polega przywoływana w wyjaśnieniach optymalizacja
kosztowa i techniczna. PROJMORS ograniczył się jedynie do zapewnienia wdrożenia
"wybranych rozwiązań technicznych", jednakże nie Skonkretyzował o jakich rozwiązaniach
mowa i jaki wpływ ma ich zastosowanie na koszty wykonania zamówienia. PROJMORS nie
wskazał, w jaki sposób obniża koszty prac projektowych np. poprzez odwołanie się do
wdrożenia działań organizacyjnych, korzystania z wysoko wyspecjalizowanych narzędzi
projektowych etc. Wyjaśnienia w tym zakresie są wyjątkowo ogólne i w żaden sposób nie
odnoszą się do sposobu obniżenia kosztów wykonania zamówienia.
II.1.3 Oryginalność usług oferowanych przez PROMORS
27. Dalej, w wyjaśnieniach PROJMORS odniósł się do wpływu oryginalności oferowanej
usługi na wycenę kosztów wykonania zamówienia: (...)

Dowód: wyjaśnienia PROJMORS z dnia 31 marca 2023 r. — w aktach postępowania
28. PROJMORS nie wskazuje na czym polega rzekoma unikatowość wykonywanych przez
firmę projektów i jak owa "oryginalność" ma wpływ na koszty wykonania zamówienia. Brak
jest w tym zakresie opisu związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy okolicznościami, na

które powołuje się PROJMORS, a obniżeniem wydatków składających się na koszt
wykonania zamówienia. Wyjaśnienia w tym zakresie mają charakter gołosłowny
II.1.4 Zgodność kalkulacji cenowej z przepisami dotyczącymi kosztów pracy
29. PROJMORS Odniósł się także w Wyjaśnieniach do kwestii związanej z kosztami pracy i
zgod
nością przyjętych założeń kalkulacyjnych z obowiązującymi przepisami prawa:
(...)
Dowód: wyjaśnienia PROJMORS z dnia 31 marca 2023 r. (strona 7) — w aktach
30. Z przedstawionych wyjaśnień nie wynika jednak w ogóle jakie dokładnie elementy i w
jakiej wyso
kości składają się na wartość uśrednionej stawki 130 zł za jedną roboczogodzinę
pracy projektanta lub asystenta.
31. PROJMORS nie wskazał również w oparciu o jaki rodzaj umowy będą zatrudniani
poszczególni członkowie jego zespołu, co powoduje niemożliwość zweryfikowania przyjętych
stawek i porównania ich ze stawkami oferowanymi na rynku. Wskazać bowiem należy, że
rozkład kosztów i ciężarów pracodawcy w sposób odmienny kształtuje się w przypadku
umów o pracę oraz umów cywilno — prawnych.
32. Warto zauważyć, że intencją Zamawiającego było uzyskanie informacji, które pozwolą
Zamawiającemu na ustalenie, czy przyjęte przez PROJMORS koszty pracy nie są niższe Od
minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej ustalonej na
podstawie Obowiązujących przepisów (co Zamawiający wprost wskazał w treści wezwania
do złożenia wyjaśnień).
33. Podanie jedynie stawki globalnej, Odnoszącej się do wszystkich kosztów wykonania
zamówienia uniemożliwia dokonanie weryfikację czy oferowane przez PROJMORS
wynagrodz
enie jest co najmniej równe wynagrodzeniu wynikającemu z przepisów 0
minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
34. Wyjaśnienia w tym zakresie budzą szereg wątpliwości i nie wyjaśniają jakie założenia
zostały przyjęte przez PROJMORS na potrzeby kalkulacji zaoferowanej Ceny.

II.1.5 Ogólnikowe zapewnienia PROJMORS, że oferta jest zgodna z przepisami
obowiązującego prawa
35.
Dalej w wyjaśnieniach PROJMORS wskazano, że:
(...)
Dowód: wyjaśnienia PROJMORS z dnia 31 marca 2023 r. (str 7) — w aktach
36.
Wyjaśnienia w powyższym zakresie stanowią jedynie ogólnikowe oświadczenia
wykonawcy, że jego oferta jest zgodna z obowiązującymi przepisami prawa. W ocenie
Odwołującego oświadczenia dotyczą rzekomej zgodności oferty z przepisami prawa, a nie
sposobu wycen
y kosztów z nich wynikających. Pomimo zapewnienia, że oferta jest zgodna z

przepisami o pomocy publicznej, PROJMORS nie wskazuje czy z takiej pomocy korzysta, a
jeśli tak to w jaki sposób pomoc ta wpłynie na koszty wykonania zamówienia.
37.
Podobnie należy odnieść się do oświadczeń dotyczących uwzględnienia w ofercie
przepisów dotyczących ochrony środowiska. gdzie w przypadku zamówień dotyczących
usług projektowych zakres obowiązków wykonawcy wynikający z tych przepisów jest
minimalny.
38.
Wyjaśnienia PROJMORS nie wykazują (i) jakie koszty wynikające z obowiązujących
przepisów zostały przewidziane w ofercie. jak również (ii) czy wykonawca wdrożył jakieś
działania pozwalające na obniżenie tych kosztów
39.
W wyjaśnieniach PROJMORS wskazano także:
(...)
Oprócz w/w elementów. należy brać pod uwagę inne elementy wpływające na wyeokość
oferowanej ceny, jak doświadczenie kadry zawodowej, powtarzalność projektu, brak
elementów komplikujących realizację przedmiotu zamówienia, wsparcie techniczne
pozwalające na automatyzację szeregu procesów projektowych
zadaniową
organizacje
pracy w biurze projektów, przyjęte rozwiązania technologii pracy, dostępność 'Wykonawcy do
szerokiego grona projektantów świadczących usługi dla danego rodzaju kontrahenta.
Powyższe zagadnienia wpisują się idealnie w możliwość realizacji projektu przez
PROJMORS.
Dowód: wyjaśnienia PROJMORS z dnia 31 marca 2023 r. (stronę 8) — w
aktach
40.Wyjaśnienia w powyższym zakresie również nie pozwalają na ocenę. w jaki sposób
PROJMORS dokonał optymalizacji kosztów wykonania zamówienia. PROJMORS powołuje
się na "powtarzalność projektu' czy *brak elementów komplikujących realizację przedmiotu
zamówienia" w sytuacji, w której wykonawca nie przystąpił jeszcze do prac projektowych
(zgodnie ze wzorem umowy inwenta
ryzacja zakresu prac projektowych rozpocznie się po jej
zawarciu).
41.Prace projektowe mają być na bieżąco konsultowane oraz uzgadniane z konserwatorem
zabytków (vide §1 ust. 5 wzoru umowy), zatem wykonawca dokonując kalkulacji ceny oferty
winien wziąć pod uwagę ryzyka związane z odmową akceptacji propozycji projektów przez
ten organ i konieczności przeprojektowania zaproponowanych rozwiązań.
42.Jednocześnie trudno również mówić o powtarzalności projektów w sytuacji, w której
przedmiot zamówienia obejmuje wykonanie projektu na rzecz jednostki wojskowej, który
będzie obejmował zaprojektowanie budynków wyposażonych w systemy dowodzenia oraz
ośrodek szkoleniowy w zakresie dowodzenia i cyberbezpieczeństwa. Odwołujący wskazuje,
że z uwagi na charakter projektowanych obiektów, a także ich przeznaczenie nie będą one
stanowić "standardowych" budynków wojskowych, ale specyficzne obiekty, których projekty
nie są powszechnie zamawiane przez jednostki publiczne. Z uwagi na obecną sytuację
geopolityczną oraz konieczność wdrożenia właściwych środków bezpieczeństwa przyjęcie,

ze projekt będzie miał charakter powtarzalny świadczy o bagatelizacji przez PROJMORS
znaczenia i charakteru planowych o
biektów, jako jednostki strategicznej dla funkcjonowania
państwa. W tym zakresie PROJMORS przyjął niewłaściwe założenia, które doprowadziły go
do niewłaściwych wniosków.
43.
Odwołujący wskazuje, że dokumentacja projektowa wykonywana w ramach niniejszego
zamówienia nie będzie w żadnym stopniu powtarzalna jak sugeruje to PROJMORS. a będzie
unikatowa i niezwykle skomplikowana -
zarówno pod względem posadowienia na gruntach
nienośnych, lokalizacji w strefie ochrony konserwatorskiej oraz ze względu na wysoko
zaawansowane wyposażenie elektroniczne oraz zabezpieczenia elektromagnetyczne
związane z ochroną informacji niejawnych MON przy lokalizacji budynku bezpośrednio przy
ulicy publicznej. Twierdzenia PROJMORS zawarte w Wyjaśnieniach RNC nie mają zatem
odzwierciedlenia w dokumentacji postępowania oraz określonych w niej oczekiwaniach
Zamawiającego co do sposobu i zakresu wykonania dokumentacji projektowej.
44.PROJMORS powołuje się również na przyjęte rozwiązania "technologii pracy" przy czym
nie wskazuje konkretnie, jaka technologia będzie wykorzystywana i w jaki sposób wpłynie
ona na koszty pracy wykonawcy.
45.
Wyjaśnienia w tym zakresie maja charakter niezwykle ogólny i w żaden sposób nie
u
prawdopodabniają, że faktycznie wskazywane okoliczności stanowiły czynnik pozwalający
na optymalizację kosztów wykonania zamówienia.

46. W ocen
ie Odwołującego możliwość zapoznania się z tymi czynnikami w przypadku oferty
PROJMORS powinno mieć istotne znaczenie dla Zamawiającego. Jak zostało wskazane już
powyższej, zaoferowana przez tego wykonawcę cena jest 5-krotnie niższa od szacunkowej
wartości zamówienia oraz 2-krotnie niższa od kolejnej ofert złożonej w Postępowaniu. W
świetle powyższego w analizowanym stanie faktycznym nie mówimy o sytuacji, w której
badana oferta odbiega nieznacznie cenowo o
d szacunkowej wartości zamówienia oraz
pozostałych ofert. ale zaniżenia kosztów wykonania zamówienia.
47.
W interesie Zamawiającego powinno zatem pozostawać szczegółowe zweryfikowanie,
czy zaoferowana przez PROJMORS cena pozwoli na pokrycie kosztów wykonania
zamówienia lub czy nie została celowo zaniżona.
48.
Z uwagi na aktualną sytuację geopolityczną przedmiotowa inwestycja ma strategiczne
znaczenie w skali całego kraju. Zatem, Zamawiający powinien dążyć do wyboru oferty
wykonawcy, co do którego nie ma wątpliwości, że jest on w stanie wykonać zamówienie bez
ryzyka jego niepowodzenia z uwagi na niedoszacowanie kosztów wykonania zamówienia.
49.
Reasumując powyższe, wyjaśnienia PROJMORS w zakresie sposobu kalkulacji ceny nie
obalają domniemania, że zaoferowana przez tego wykonawcę Cena nie nosi znamion ceny
ra
żąco niskiej. Wyjaśnienia charakteryzuje lakonizm oraz duża doza ogólności. PROJMORS
nie dochował ciążącego na nim obowiązku wykazania, że dokonana przez niego kalkulacja

Ceny Oferty została dokonana prawidłowo. W świetle powyższego Oferta PROJMORS
powinna
zostać odrzucona na podstawie art. 224 ust. 6 ustawy Pzp.

II
.1.6 Brak dowodów potwierdzających, że zaoferowana przez PROJMORS cena oferty ma
charakter realny
50.
Odwołujący pragnie również wskazać, że PROJMORS nie przedstawia żadnych
dowodów, które potwierdzałyby, że przyjęte przez niego koszty wykonania zamówienia są
właściwe
51.
Do wyjaśnień została dołączona kalkulacja zawierająca zestawienie kosztów pracy
projektantów i asystenta oraz ogólne założenia przyjęte na etapie wyceny oferty
52. W
kalkulacji nie wskazano żadnych wartości dla wymienionych elementów
kosztotwôrczych poza stawką 130 zł jednej roboczogodziny pracy projektanta i asystenta.
Założenia kalkulacyjne stanowią jedynie powielenie zakresu prac niezbędnych do
wykonania, które zostały wymienione we wzorze umowy. Dokument nie ma zatem charakteru
dowodu, który uprawdopodabnia sposób kalkulacji ceny oferty.
53. (...) KIO 3680/21
54. Jedynym "dowodem" przedstawionym w sprawie jest informacja o wyborze oferty
PROJMORS w postępowaniu prowadzonym przez 12 Terenowy Oddział Lotniskowy.
Dokument ten nie ma żadnego znaczenia w sprawie, gdyż odnosi się do innego
postępowania. Dodatkowo zamówienie zostało udzielone w 2022 r. i brak jest danych Czy
zaoferowana przez PROJMORS cena pozwoliła wykonawcy na pokrycie kosztów wykonania
zamówienia i uzyskanie marży, a projekt został wykonany i oddany w terminie.
55.
PROJMORS w Wyjaśnieniach RNC dwukrotnie podkreśla, że zakładany przez niego
zysk wynosić będzie 5% zaoferowanej ceny. Niemniej jednak z uwagi na lakoniczność i
ogólność wyjaśnień, a także nieprzedstawienie pełnego zestawienia przyjętych do wyliczeń
kosztów zarówno Zamawiający, jak i Odwołujący, nie posiadają danych i informacji
pozwalających na zweryfikowanie tej okoliczności. Założenia PROJMORS w tym zakresie
mają charakter czysto hipotetyczny, gdyż bez zestawienia bilansu wynagrodzenia z tytułu
realizacji zamówienia oraz kosztów jego wykonania nie można określić kwoty. która będzie
stanowić zysk wykonawcy.
56.
Reasumując, do wyjaśnień nie dołączono żadnych dowodów. które potwierdzałyby
sposób
zaangażowania czasu pracy projektantów, wysokość otrzymywanego przez nich
wynagrodzenia, stosowanie innowacyjnych
rozwiązań, posiadanie oprogramowania do
optymalizacji czasu pracy
architektów, czy też wysokości kosztów obsługi inwestycji

57.
Krajowa Izba Odwoławcza formułuje jednolite stanowisko w zakresie konsekwencji nie
przedstawienia do wyjaśnień w zakresie kalkulacji ceny oferty dowodów: (...) (KIO 292/21)
(...), (KIO 2687/20)
58. Przedstawien
ie ogólnikowych wyjaśnień bez przedstawienia jakichkolwiek dowodów
dotyczących przyjętych kosztów wykonania zamówienia — zgodnie ze stanowiskiem Izby
wyłącza możliwość zastosowania wobec wykonawcy ponownego wezwania do złożenia
dodatkowych wyjaśnień. Jako reprezentatywny należy wskazać wyrok Izby, w którym
wskazano, że "Kolejne wezwanie wykonawcy do wyjaśnienia poziomu ceny nie może
prowadzić do bezpodstawnego stworzenia kolejnej szansy dla wykonawcy, który złożył
wyjaśnienia o wysokim poziomie ogólności, nie przedstawiając przy tym kalkulacji cenowej
ani żadnych dowodów potwierdzających sposób zbudowania ceny oferty. Innymi słowy, w
sytuacji gdy wykonawca nie dołoży należytej staranności przy składaniu wyjaśnień poziomu
ceny, brak jest po stronie zamawiającego obowiązku ponownego wzywania wykonawcy do
złożenia wyjaśnień w tym zakresie. " (KIO 888/21)
59. W
świetle powyższego nie powinno budzić żadnych wątpliwości. że oferta PROJMORS
powinna zostać Odrzucona na podstawie art. 224 ust. 6 ustawy Pzp.
II.2 Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
— zaoferowanie przez PROJMORS
ceny, która nosi znamiona ceny rażąco niskiej
60.
Na podstawie dołączonej do wyjaśnień PROJMORS kalkulacji kosztów (załącznik nr 1 do
wyjaśnień) istnieje możliwość sformułowania stanowiska, że PROJMORS zaoferował cenę,
która charakter ceny rażąco niskiej. Ocena przedstawionych wyliczeń powinna zostać
dokonana wielopłaszczyznowo w szczególności w zakresie: (i) przyjętej niewystarczającej
liczby roboczogodzin pracy projektantów i asystentów oraz niewkalkulowania kosztów pracy
wszystkich członków personelu wykonawcy, a także (iii) celowego ukrycia (niewskazania)
przyjętych kosztów wykonania prac, które zostały wymienione w dokumencie.

II
.2.1 Niedoszacowanie kosztów pracy projektantów i asystenta
61.
W kalkulacji cenowej PROJMORS została zamieszczona tabela. w której wskazano, że:

Dowód: wyjaśnienia PROJMORS z dnia 31 marca 2023 r. (załącznik nr 1)
62.
Dodatkowo do kalkulacji przedstawiono następujące założenia:

63.
W ocenie Odwołującego przedstawiona kalkulacja w sposób nie budzący wątpliwości
dowodzi o
tym, że zaoferowana cena nosi znamiona ceny rażąco niskiej. PO pierwsze,
PROJMORS przyjął kilkukrotnie zaniżony zakres zaangażowania poszczególnych
projektantów oraz asystentów (liczbę roboczogodzin). Przyjęte przez PROJMORS założenia
można zweryfikował poprzez dostępne i obiektywne rozwiązania, np. kalkulator Izby
Architektów, który stanowi rozwiązanie pozwalające projektantom oszacować liczbę godzin
pracy nad danym projektem.' Przykładowo dla projektu, który swoim charakterem oraz
zakresem odpowiad
a przedmiotowi zamówienia Szacowany czas pracy projektanta w branży
architektonicznej wynosi ponad 28.000 rbg:
System Informacji Godzinowej Architektów (SIGA•I .O)

4217

64.
Innymi słowy, PROJMORS przyjął ponad 10-kronie niższe zaangażowanie projektantów
w branży architektonicznej niż wynika to z dostępnych rozwiązań pozwalających na
oszacowanie pracochłonności architekta w tej specjalności. Jednocześnie PROJMORS nie
wskazał (i) na podstawie jakich danych dokonał oszacowania czasu pracy poszczególnych
projektantów oraz (ii) jakie czynniki pozwoliły mu ewentualnie na optymalizację
zaangażowania poszczególnych architektów. W ocenie Odwołującego przyjęta przez
PROJMORS liczba roboczogodzin pracy projektantów jest niewystarczająca dla wykonania
zamówienia.
65.
Wskazany w założeniach kalkulacyjnych okres 5-7 miesięcy zaangażowania
projektantów w prace na projektem jest nieadekwatny do okresu realizacji wskazanego w
umowie (projekt wykonawczy ma zostać wykonany w terminie 450 dni, tj. 15 miesięcy, Od
dnia zawarcia umowy) i nie obejmuje kilkuletniego okresu sprawowania nadzoru autorskiego,
który będzie trwał aż do czasu zakończenia robót budowlanych przez generalnego
wykonawcę — vide § 3 ust. 1 umowy.
66.
PROJMORS dokonał zatem istotnego zaniżenia czasu zaangażowania swojego
personelu
w realizację inwestycji.
67. Po drugie, w zestawieniu PROJMORS nie znalazły się takie koszty jak koszty
projektantów sprawdzających projekt budowlany (§ 1 ust. 10 wzoru umowy), czy też koszty
zatrudnienia pro
jektantów systemów zabezpieczeń (§ 2 ust 6 wzoru umowy — projektant w
tej branży został ujęty w założeniach projektowych, ale jego zaangażowanie nie zostało ujęte
na

w

w tabeli zawierającej informacje o ilości roboczogodzin poszczególnych członków personelu
pro
jektanta), które również stanowił będą istotny czynnik kosztotwórczy.
68. W o
cenie Odwołującego w kalkulacji kosztów zaangażowania personelu PROJMORS nie
uwzględniono kosztów zatrudnienia znacznej części personelu projektanta, Co pokazuje
poniższa tabela:
69.
Z zestawienia kosztów pracy personelu wykonawcy zostali wyłączeni również geodeci
czy geolodzy, którzy zgodnie z oświadczeniem PROJMORS 0 samodzielnym wykonaniu
Całości prac, powinni zostać uwzględnieni w zestawieniu.
70.
W ocenie Odwołującego w kalkulacji PROJMORS zabrakło następujących kosztów (lub
zostały one niedoszacowane), które będą musiały być poniesione przez wykonawcę w
trakcie wykonywania zamówienia:

wg PROJMORS
wg wyjaśnień
Graph'it
FUNKCJA W PROJEKCIE:
liczba
osób
liczba
mies.
rg
168 mc
rg
Manager Projektu I Kierownik Projektu
(koszt uwzględniony w wyjaśnieniach
PROJMORS

2,757

Architekt 1 (projektant)

7
1 176
3
Architekt 2 (sprowadzający)

7
1 176
3 000
Architekt 3 (asystent)

2 060
Konstruktor 1 (projektant) Irzeczoznawca

6
1 008
100
Konstruktor 2 (sprawdzający)

6
1 008
1 485
Instalacja sanitarna 1 (projektant)

6
1 008
154
Instalacja sanitarna 2 (sprawdzający)

6
1 008
1 320
Instalacja elektryczna (projektant)

4
672
1 804
Instalacja elektryczna 2 (sprawdzający) 2
0
o

1 150
Instalacja teletechniczna

4
672
1.394
Projektant Systemów Alarmovô•ch (nieujęty w
tabeli kosztów wynagrodzenia pracowników,
wskazany w założeniach projektowych)

4

1,362
Projektant dróg

2

Projektant zieleni'

1 261

71. Dodatkowo należy podkreślić, że do zestawienia nie dołączono żadnych dokumentów —
dowodów, które potwierdzałyby. Ze przyjęty zakres zaangażowania, jak i stawka jednej
roboczogodziny s
ą właściwe ze względu na przedmiot zamówienia, jak i możliwości
organ
izacyjne wykonawcy. Samo wskazanie wartości kosztowych bez poparcia ich
stosownymi dowodami jest niewystarczające dla udowodnienia, że wykonawca prawidłowo
skalkulował cenę oferty.

72.
Odwołujący wskazuje, że nie kwestionuje faktu, iż każdy z wykonawców biorących udział
w Postępowaniu dysponował narzędziami i zasobami, które dawały możliwość Odmiennego
oszacowania czasochłonności wykonania zamówienia, niemniej jednak w niniejszym stanie
faktycznym PROJMORS nie uzasadnił i nie wykazał (i) w jaki sposób oszacował
pracochłonność pracy nad projektem oraz (ii) czy, i w jaki sposób, udało mu się dokonać
optymalizacji kosztów w tym zakresie.
73.
W ocenie Odwołującego przedstawione przez PROJMORS wyjaśnienia nie są
adekwatne do przedmiotu zamówienia oraz opisanych w nim obowiązków wykonawcy.

II.2.2 Ukrycie wysokości kosztów wykonania poszczególnych prac
74.
Wskazano również w Wyjaśnieniach PROJMORS, że na zaoferowaną cenę składają się
następujące koszty.
(...)
75.
PROJMORS nie wskazał na jakim poziomie kształtują się koszty "pozostałe składowe"
ograniczając się jedynie do ich wymienienia. Jak zostało bowiem wskazane powyżej,
PROJMORS zadeklarował wykonanie zamówienia własnymi siłami co oznacza, że koszt
wykonania za
mówienia we wskazanym zakresie będzie składał się głównie z kosztów pracy
projektantów Oraz pozostałego personelu, kosztów administracji oraz kosztów zarządu.
Zatem wszystkie te koszty powinny zostać wyspecyfikowane w tabeli zawierającej
zestawienie
76.
Powyższa kwestia wydaje się 0 tyle istotna, że odejmując od ceny netto koszty
zatrudnienia projektantów i asystentów (1 PLN), zakładany Zysk / marżę na poziomie 5%
(103,996.62 PLN) oraz koszty nadzoru autorskiego, który zgodnie SWZ nie może
przekracz
ać 10% wartości Oferty (207.993.25 PLN) kwota pozostająca na pokrycie
wymienionych w założeniach kosztów ("pozostałe składowe") Oscyluje w granicach Ok.
160.000 PLN.
77.
co więcej. założenia Są Sprzeczne z treścią samych Wyjaśnień, gdzie PROJMORS
deklaruje
wykonanie zamówienia własnymi siłami. W przypadku takiego rozwiązania w
zestawieniu kosztów personelu powinny znaleźć się informacje na temat kosztów
zatrudnienia geologa (dokumentacja geologiczna), geodety (mapa do celów projektowych),
czy też kosztorysanta (kosztorys).
78.
W ocenie Odwołującego przyjęte przez PROJMORS założenia kalkulacyjne Są
niewłaściwe i nieadekwatne do zakresu oraz przedmiotu zamówienia.
79.
W związku z powyższym nie powinno budzić żadnych wątpliwości, że PROJMORS
dokonał celowego zaniżenia kosztów wykonania zamówienia. PROJMORS świadomie nie
przedstawił informacji w zakresie wysokości pozostałych kosztów wykonania zamówienia,
gdyż ich ujawnienie nie pozostawiałoby wątpliwości, że zaoferowana cena nie pozwala na
pokrycie wydatków związanych z wykonaniem usługi.

Do postępowania odwoławczego przystąpienie po stronie zamawiającego zgłosił
wykonawca
"PROJMORS" Biuro Projektów Budownictwa Morskiego Sp. z o.o. z siedzibą w
Gdańsku wnosząc o oddalenie odwołania
.


Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie w piśmie z dnia 02/05/23 wniósł o
oddalenie odwołania o przeprowadzenie dowodów z następujących dokumentów:
1)
Wyjaśnienia Rażąco niskiej ceny Przestępującego na wykazanie faktu, że zaoferowana
przez niego cena nie jest
rażąco niska i nie została skalkulowania poniżej opłacalności
— w aktach sprawy;
2)
Opinia geologiczna Opinia geologiczna dotycząca rozpoznania warunków gruntowo-
wodnych dla opracowania koncepcji planowanej inwestycji na terenie Akademii Sztuki
Wojennej w Rem
bertowie na wykazanie faktu, że obiekt ma być posadowiony nie na
gruncie nienośnym;
3) OPZ
— na wykazanie faktu, że zmówienie obejmuje zaprojektowanie jednego budynku
nie zespołu budynków — w aktach sprawy.

Wskazując na orzecznictwo i doktrynę w szczególności podał:
Ad.1
Zarzut naruszenia art. 224 ust. 6 ustawy Pzp poprzez zaniechanie czynności
odrzucenia oferty Przystępującego jako oferty z rażąco niską ceną w sytuacji, w której
złożone przez Przystępującego Wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w
ofercie Przystępującego ceny, nie zasługują na uwzględnienie.
Zamawiający podkreślił, że (...) nie ograniczył swoich działań jedynie do formalnego
odnotowania dostarczonych przez Wykonawców dokumentów i wyjaśnień w dokumentacji
przetargowej, ale podjął stosowne przedsięwzięcia mające na celu wyrobienie osądu co do
przedstawionych materiałów. Przedstawione przez Przystępującego wyjaśnienia dotyczące
rażąco niskiej ceny, zostały przez Zamawiającego poddane ocenie celem wyrobienie sobie
stanowiska co do p
rzedstawionych materiałów. Ocena przedstawionych materiałów pozwala
przyjąć, że zaprezentowany przez Przystępującego szczegółowy sposób wyliczenia ceny, w
tym przedstawione kalkulacje zysku przy zaproponowanej cenie nie uzasadniają uznania jej
jako rażąco niskiej. Wyjaśnienia, w ocenie Zamawiającego, są przekonywujące i stanowią
potwierdzenie tego, że cena oferty została ustalona w sposób rzetelny w odniesieniu do
przedmiotu zamówienia i gwarantuje realizację zamówienia. Uzasadnienia elementów
mających wpływ na wysokość ceny są konkretne, wyczerpujące i nie pozostawiają
wątpliwości co do rzetelności kalkulacji ceny oferty. Przedstawiony sposób wyliczenia ceny,
zdaniem Zamawiającego, obejmował jej wszystkie elementy cenotwórcze odnoszące się do
przedmiotu za
mówienia. Kalkulacje te były przedstawione w sposób rzetelny i wyczerpujący.
Przedstawiony przez Przystępującego realny zysk, który uzyska z realizacji przedmiotowego
zamówienia uzasadniał fakt, że zaproponowana cena nie jest rażąco niską”.
(...)
Dowód: wyjaśnienia Przystępującego z dnia 30.03.2023 r. w przedmiocie rażąco niskiej ceny

Wskazał na orzecznictwo KIO (.........) i stwierdził: (...) Przystępujący, w ocenie
Zamawiającego, w niniejszej sprawie odniósł się zasadniczo do wszystkich elementów
cenotwórczych swojej oferty, dochowując tym samym należytej staranności w celu
wyjaśnienia wysokości zaoferowanej ceny i udźwignął spoczywający na nim ciężar dowodu.
Tym sam
ym wykazał i udowodnił on Zamawiającemu, że zaoferowana cena nie posiada
przymiotu rażąco niskiej, a przedstawione wyjaśnienia na tle przedmiotu zamówienia, są
należycie umotywowane i poparte odpowiednimi dowodami, które wskazują na realność
zaoferowanej c
eny, a z tytułu realizacji zamówienia i pozyskanego za nie wynagrodzenia
Przystępujący nie będzie ponosił strat. Wskazał wysokość marży jaką uzyska z realizacji
tego przedsięwzięcia. Przy ocenie przedstawionych wyjaśnień nie można tracić z oczu
przedmiotu
zamówienia. Podkreślić należ, że przedmiotem zamówienia jest przede
wszystkim usługa opracowania dokumentacji projektowo-kosztorysowej oraz pełnienie
nadzoru autorskiego. Usługi projektowe oraz nadzoru autorskiego należy zaliczyć do tzw.
„usług miękkich” (podobnie jak usługi nadzoru inwestorskiego, usługi inżyniera kontraktu),
których zasadniczą pozycję kosztową stanowi praca osób realizujących takie usługi,
uwzględniająca ich kwalifikacje, wykształcenie oraz pozycję na rynku. Wyjaśnienia
Przystępującego wskazują, w ocenie Zamawiającego, wszystkie podstawowe elementy
cenotwórcze, tj. koszty pracownicze (zał. I do wyjaśnień z dnia 30 marca 2023 r.) —
przedstawiając założenia analizy kosztów usługi z podziałem na okresy jej realizacji,
wskazując, że koszt roboczogodziny obejmuje również koszty stałe biura niezbędne do
realizacji niniejszego projektu (opłaty za siedzibę, koszty administracyjne, leasing,
pracowników administracyjnych itd.) oraz inne składowe. Nadto dołączony do wyjaśnień
dowód wskazuje na realność zaproponowanej ceny, która nie jest nierealistyczną,
nieadekwatną do zakresu i kosztów prac składających się na przedmiot zamówienia. Nie
zakłada wykonania zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów i jest ceną rynkową.
Ponadto, wbrew twierdzeniom Odw
ołującego, nie bez znaczenia w kształtowaniu ceny mają
również czynnik doświadczenia w realizacji projektów tego typu projektów. Mając powyższe
na uwadze w szczególności przedmiot zamówienia Zamawiający po wnikliwej analizie
przedstawionych wyjaśnień rażąco niskiej ceny doszedł do przekonania, że nie zachodzą
przesłanki uznania zaproponowanej przez Przystępującego ceny za rażąco niskiej.
Nie można podzielić stanowiska Odwołującego, że przedstawiony przez niego sposób
kalkulacji jest optymalny i właściwy oraz wszyscy wykonawcy powinni szacować oferty z
takimi samymi założeniami. Natomiast sposób kalkulacji ceny zaprezentowany przez
Przystępującego jest obarczony wadą i nie można z nich wywieść w szczególności kosztów
poza pracowniczych, tj. kosztów materiałowych, kosztów stałych oraz kosztów zewnętrznych
dla świadczącego usługę, co sam Odwołujący w treści odwołania dokonał w prosty sposób
na podstawie danych przesłanych przez Przystępującego. Jak już wcześniej wskazano w

tego typu usługach koszty materiałowe, koszty stałe oraz koszty zewnętrzne dla
świadczącego tego typu usługę mają marginalne znaczenie, co potwierdza również
kalkulacja Odwołującego.
Wskazał na orzecznictwo KIO (.........) i stwierdził: (...) Podkreślenia wymaga, że w swoich
wyjaśnieniach Przystępujący wskazał na ujęcie wszystkich kosztów stałych związanych z
realizacją przedmiotu zamówienia, jednakże przyjęcie innej metody kalkulacji nie
dyskredytuje tych wyjaśnień i nie daje podstaw do uznania, że cena zaproponowania przez
Przystępującego jest rażąco niska. Jako niezrozumiały należy uznać zarzut Odwołującego,
że Przystępujący w swej kalkulacji nie uwzględnił szeregu „ ... czynników takich jak: (i) koszt
zatrudnienia wysoko wykwalifikowanego personelu, (ii) zakup licencji niezbędnego
oprogramow
ania do projektowania, (iii) utrzymanie biura projektanta w okresie świadczenia
usługi, (iv) koszty świadczenia nadzoru autorskiego, a także usługi pośrednie takie jak koszty
dojazdu, koszty administracji, zakup produktów ubezpieczeniowych (polisa OC, gwarancja
należytego wykonania umowy) ale też wdrożenie w firmie standardów bezpieczeństwa, o
których wielokrotnie wspomina Zamawiający w SWZ”
Jak już wskazano wyżej Przystępujący wskazał kalkulację ceny ukazując koszty zatrudnienia
wysoko wykwalifikowanego p
ersonelu przyjmując w tym zakresie odmienny sposób
kalkulacji od Odwołującego, co nie jest równoznaczne, że tej kalkulacji niema lub jest
niewłaściwe. Nadto pozostałe elementy ujęte zostały jako koszty stałe wliczone w koszt 1
roboczogodziny, czego również nie można uznać za niedopuszczalne, w szczególności, jak
wskazano wyżej, że koszty stałe mają drugoplanowe znaczenia dla realizacji przedmiotu
zamówienia jakim jest opracowanie dokumentacji projektowej opartej na pracy twórczej
projektantów.
Nie
bez znaczenia pozostaje również fakt, że Zamawiający zapraszając wykonawców do
składania wniosków do udziału w postępowaniu stawiał im określone warunki techniczne,
związane z zdolnościami zawodowymi tudzież z obowiązkiem posiadania odpowiednich
zdolności w zakresie ochrony informacji niejawnych. Zatem wykonawcy zaproszeni do
udziału w postępowaniu takie warunki spełniali i przyjąć należy, że posiadają określone
zdolności do realizacji przedmiotu zamówienia, tym samym powinni posiadać stosowne
oprogramowani
e do realizacji projektowania, biura, ubezpieczenia, wdrożone standardy
bezpieczeństwa. Pozwala to przyjąć, że te zdolności nie będą generowały jakiś dodatkowych
kosztów dla Wykonawców związanych z realizacją przedmiotowego zamówienia, czy też nie
będą oni ich organizowali ad hoc na potrzeby postępowania, na które złożyli oferty. Koszty
związane z wymienionymi wyżej zdolnościami należy zaliczyć do kosztów stałych, które
obciążają wykonawcę prowadzącego działalność projektową. Dlatego mając na uwadze
znaczen
ie kosztów stałych dla kalkulacji ceny usług miękkich nie ma obiektywnego
obowiązków do ich szczegółowego przedstawiania w takim ujęciu jak sugeruje Odwołujący.

Natomiast ich uwzględnienie w ramach podstawowego czynnika cenotwórczego dla tego
rodzaju usług stanowi niewłaściwy sposób kalkulacji ceny i przesądza o jej rażąco niskim
charakterze, a działania Zamawiającego oceniające tak przygotowane wyjaśnienia uznawać
za obarczone wadą. Podnieść należ, że koszty te nie są w jakiś sposób ukrywane przez
Przystępującego, jak sugeruje Odwołujący, ale je można bardzo łatwo ustalić przy użyciu
prostych obliczeń rachunkowych i ocenić.
Wskazał na orzecznictwo KIO (KIO 1358/19 KIO 1737/16) i stwierdził: (...) Cena
zaproponowana przez Przystępującego, w zakresie jednej roboczogodziny nie narusza
przepisów o minimalnym wynagrodzeniu. Do takiego przekonania doszedł Zamawiający
oceniając złożone wyjaśnienia. Nie można zgodzić się również ze stanowiskiem
Odwołującego, że doświadczenie w realizacji innych zamówień o analogicznym lub
podobnym zakresie, jak również okres funkcjonowania na rynku w określonej branży, czy też
zaplecze kadrowe specjalistów nie ma znaczenia dla wysokości ceny, w szczególności dla jej
obniżenia. Podnieść należy, że realizacja określonych analogicznych przedmiotowo
zamówień pozwala zdobyć odpowiednie kwalifikacje, które mogą mieć wpływ m.in. na
czasochłonność realizacji projektów, a tym samym obniżyć koszty takiego przedsięwzięcia,
aczkolwiek są trudne do weryfikacji. Na ten element cenotwórcze przy realizacji usług
miękkich zwróciła uwagę Krajowa Izba Odwoławcza, stwierdzając, „iż o cenie decydują w
dużej mierze czynniki niezależne całkowicie od okoliczności związanych z przedmiotem
zamówienia - mogących obejmować takie elementy jak: dogodne dla wykonawcy i osób
świadczących usługę miejsce realizacji świadczenia, zaangażowanie osób realizujących
usługę w inne projekty, w tym projekty położone na zbliżonym obszarze, dodatkowe dochody
uzy
skiwane przez osoby przewidziane do świadczenia tego typu usług (zatrudnienie w
ramach innych stosunków, świadczenia emerytalne, rentowe itp.), znajomość miejsca
świadczenia usług (w tym wypadku jego charakteru, historii, dotychczasowych przekształceń
terenu) oraz znajomość innych uczestników procesu budowlanego, w tym znajomość
potrzeb i specyficznych oczekiwań podmiotu zamawiającego oraz potencjał wykonawczy
podmiotu, który będzie realizował roboty budowlane i prace projektowe. Czynniki te
powodują bowiem znaczne trudności z oszacowaniu oraz w późniejszy etapie procesu
ubie
gania się o zamówienie publiczne, w weryfikacji ceny zaoferowanej przez
poszczególnych wykonawców (Vide: wyroku KIO z dnia 17 października 2016 r. sygn. akt
KIO 1737/16).
Powyższe pozwala przyjąć, że przy ocenie rażąco niskiej ceny w zakresie tego typu usług
nie można mechanicznie podchodzić do kalkulacji cenowej i skupiać się jedynie na cyfrowym
odzwierciedleniu wszystkich elementów mogących mieć wpływ na cenę zaproponowaną
przez wykonawcę, a ich brak jednoznacznie przesądza o nieprawidłowości kalkulacji ceny.
Oceniając kalkulację cenową usług stanowiących tzw. usługi miękkie, do których bez

względnie zaliczyć należy opracowanie dokumentacji projektowej i sprawowanie nadzoru
autorskiego, należy również uwzględniać te elementy które mają bezpośredni wpływ na
wysokość ceny, ale nie można ich jednoznacznie skalkulować. Niewątpliwie do takich
elementów cenotwórczych, których nie można wyrazić kwotowo zaliczyć należy
doświadczenie firmy w realizacji usług odnoszących się do tożsamych lub analogicznych
przedmiotów zamówienia jak będący treścią zamówienia publicznego, czy też przygotowanie
i doświadczenie personelu o wysokich kwalifikacjach realizującego zadanie. Stanowią
zdaniem Zamawiającego one pewien czynnik wpływający na obniżenie ceny choć trudny do
zweryfikow
ania w cenie, jednakże nie oznacza to, że nie istnieją i należy go pomijać w
kalkulacji ceny. Zamawiający w tym zakresie nie podziela stanowiska Odwołującego, że te
elementy mają irrelewantne znaczenie dla prawidłowości kalkulacji cen przez
Przystępującego. Wskazanie przez Przystępującego zrealizowanych zamówień dają obraz
jego potencjału w realizacji tego rodzaju zamówień i w ocenie Zamawiającego niewątpliwe
ma swoje odzwierciedlenie w kalkulacji ceny, bowiem zdobyte doświadczenie (know-how)
pozwala na obn
iżenie kosztów pracy i pozwala urealniać proponowane ceny. Podkreślenia
wymaga, że doświadczenie w projektowaniu odnosi się do wojskowych obiektów
strategicznych
— 10 obiektów w latach 2020-2023 dla SZI, Służby Wywiadu Wojskowego i
Terenowych Oddziałów Lotniskowych. Takie doświadczenie może mieć wpływ na
optymalizację kosztów wykonania zamówienia. Zaprezentowana prze Przystępującego
wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny w odniesieniu do kosztów pracy w ocenie
Zamawiającego nie mogą być uznane za rażąco niskie. Jak wskazano wyżej wysokość
wynagrodzenia dla personelu jest zależne od wielu czynników, nie tylko mikro i
makroekonomicznych, ale również od sytuacji zawodowej i osobistej pracowników, ich
preferencji oraz ograniczeń, w przypadku usług miękkich tego typu kosztów nie da się
bowiem w sposób jednoznaczny „zweryfikować” I poddać analizie - poza kosztami
minimalnego wynagrodzenia za pracę. Osoba świadcząca taką pracę wie najlepiej, ile jest
warta praca, którą ma świadczyć - w tym zakresie, poza jej minimalną wartością, nie ma
żadnych ograniczeń. W świetle powyższego przyjąć można, że wskazanie jednej globalnej
stawki roboczogodziny nie przesądza o jej rażąco niskim charakterze. Przystępujący w
wyjaśnieniach wyraźnie przyznaje, że pracowników zatrudnia na umowę o pracę, w takim
układzie przyjęta wysokość stawki uśrednionej w ocenie Zamawiającego nie wykazuje, że
koszty pracy są niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Na marginesie należy wskazać, że argumenty Odwołującego są niespójne i wykluczają się
wzajemnie. W jednym miejscu odwołania w skazuje, że Przystępujący nie w skazał w
oparciu o jaki rodzaj umowy będą zatrudnieni członkowie zespołu (str. 12) natomiast w innym
miejscu już takiej wątpliwości nie ma i potwierdza, że Przystępujący zatrudnia personel na
umowę o pracę (str. 21). W ocenie Zamawiającego, Odwołujący źle zrozumiał założenia

projektu opisane w Opisie Przedmiotu Zamówienia, co mogło też mieć wpływ na przyjętą
przez niego metodę wyceny oferty i dokonanie jej w sposób zawyżony. Bardzo wyraźnie
należy podkreślić, że Zamawiający w dokumentacji postępowania przyjął, że będzie to jeden
obiekt, w którym jest przewidziany Zespół Laboratoriów systemów dowodzenia ze szkolnym
ośrodkiem dowodzenia. Zamawiający nie przewiduje zaprojektowania zespołu budynków
wyposażonych w systemy dowodzenia. Dowód: Opis Przedmiotu Zamówienia — w aktach
sprawy.
Zatem mylne założenie Odwołującego, że projekt ma obejmować zespół budynków mogło
niewątpliwie mieć wpływ na kalkulacje złożonej przez niego oferty, jak również uznanie, że w
ofercie Przystępujący przyjął zaniżony zakres zaangażowania poszczególnych projektantów
oraz asystentów w realizację projektu. W OPZ Zamawiający podał parametry budynku, które
zgodnie z MPZP są parametrami maksymalnymi, czyli oferenci mieli wystarczające
informacje odnośnie do wielkości, wysokości i kubatury budynku. W ocenie Zamawiającego
Odwołujący, uwzględniając powyższe, niewłaściwie również zrozumiał twierdzenia
Przystępującego o powtarzalności projektu i braku elementów komplikujących. Tezy te
zdaniem Zamawiającego były wyrazem dokładnego przeanalizowania OPZ oraz bogatego
doświadczenia (co Przestępujący wykazał) w realizacji analogicznych projektów
wymagających wysoko zaawansowanego wyposażenia elektronicznego oraz zabezpieczenia
zwi
ązanego z ochroną informacji niejawnych.
Nadto zaskakujące jest twierdzenie Odwołującego, że obiekt ma być posadowiony na
gruntach nienośnych i skąd takie założenie. Posiadanej przez Zamawiającego dokumentacji
geologicznej jednoznacznie wskazuje, że posadowienie obiektu będzie na gruntach nośnych.
To założenie Odwołującego również mogło mieć wpływ na przygotowaną rzez niego ofertę i
przyjęcie zawyżonych elementów składowych kalkulacji.
Dowód: Opinia geologiczna dotycząca rozpoznania warunków gruntowo-wodnych dla
opracowania koncepcji planowanej inwestycji na terenie Akademii Sztuki Wojennej w
Rembertowie
Przyjęte powyższe założenie również mogło mieć negatywny wpływ na przygotowaną przez
Odwołującego kalkulację i przyjęcie zawyżonych elementów składowych kalkulacji, a tym
samym zbyt wysoką cenę. Jak również do uznania, że kalkulacja Przystępującego jest
niewłaściwa.
Godzi się wskazać, że szacowana wartość zamówienia może być wygórowania. Przyjęta
zostało przez Zamawiającego w oparciu o metody kalkulacji i wielkości zakładanych kosztów
wskazane w opracowaniu Izby Projektowania Budowlanego Rady Koordynacyjna Biur
Projektowych „Środowiskowe Zasad Wyceny Prac Projektowych 2016”. Taki sposób
szacowania wartości zamówienia wynika głównej mierze z niewielkiego doświadczenia
Akademia w realizacji tak dużych i skomplikowanych inwestycji. Efektem takiego stanu

rzeczy była aż tak duża proporcja ceny Przystępującego i Odwołującego do wartości
zamówienia. Jednakże ten stan rzeczy jest irrelewantny do uznania oferty Przystępującego
za ofertę z rażąco niską ceną.
Zamawiający nie zgadza się z tezą Odwołującego, że Przystępujący w przedmiocie
dowodów przedstawionych przez Przystępującego. Przystępujący przedstawił dowody
dotyczące kalkulacji ceny, jego doświadczenia w realizacji analogicznych przedmiotów
zamówienia, które jak wskazano wyżej mają walor cenotwórczy w tego rodzaju usługach
choć trudno mierzalny. Nadto Zamawiający w wezwaniu do złożeniu wyjaśnień wnosił o
przedstawienie stosownych dowodów.
Dalej podał, że: Odwołujący oprócz kwestionowania, iż Przystępujący nie złożyły żadnych
dowodów na poparcie swoich wyliczeń, nie wskazał, jaki konkretnie dowód winne były
przedłożyć na potwierdzenie realności zaoferowanej ceny (vide: wyrok KIO z dnia 30
listopada 2021 r. sygn. akt
KIO 3357/21). Mając powyższe na uwadze przyjąć należy, że
każdą sprawę należy rozpatrywać indywidualnie i mieć baczenie, aby ścisły formalizm nie
powodował odrzucania ofert, które nie wykazują znamion ofert z rażącą niską ceną. Takie
działania nie znajdują również uzasadnienia w ochronie wydatkowania środków publicznych.
Podkreślić należy również, że działania Zamawiającego w ramach prowadzonego
postępowania były transparentne i odbywały się z poszanowaniem zasad naczelnych
postępowania o zamówienie publiczne, w tym w szczególności zasad uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców. Zamawiający wskazuje, że Odwołujący w swoim
odwołaniu nie przedstawił konkretnych informacji uzasadniających, że cena oferty
Wykonawcy jest rażąco niska. Odwołujący bezskutecznie eksponuje skutki udzielenia
ogólnych wyjaśnień Przystępującego w zakresie rażąco niskiej ceny. Zamawiający podnosi,
że odwołanie jest lakoniczne i nie zawiera żadnych dowodów potwierdzających zarzut
rażąco niskiej ceny pomimo złożonych wyjaśnień przez Przystępującego. W ocenie
Zamawiającego Odwołujący nie udowodnił skutecznie zasadności podniesionych zarzutów,
tym samym twierdzenia, że oferta wybranego Wykonawcy zawiera cenę rażąco niską są
gołosłowne.”
Ad 2. Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt
8 ustawy Pzp poprzez zaniechanie czynności
odrzucenia oferty Przystępującego w sytuacji, w której oferta Przystępującego zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, nie zasługują na uwzględnienie.
Odwołujący zarzuca, złe oszacowanie liczby roboczogodzin pracy projektantów oraz ukrycie
kosztów wykonania prac wymienionych w dokumencie. Odwołujący przyjął jako podstawę do
wyliczenia czasu pracy projektanta branż architektonicznej System Informacji Godzinowej
Architektów (SIGA-I.O). Uznając go za obiektywne narzędzie do określenia czasu pracy
projektantów, jednakże sam system zawiera zastrzeżenie, że: „Wyliczenie jest informacją
poglądową i nie odnosi się do minimalnej ceny opracowań projektowych”. Tym samym nie

można uznać tego wyliczenia za obiektywny wskaźnik czasu pracy projektantów.
Zamawiający zauważa, że zaproponowane przez Odwołującego liczby godzin pracy
projektanta mogła być wynikiem mylnego założenia, że obiekt, który ma zaprojektować
wykonawca jest złożonym z kilku budynków posadowionych na gruntach nienośnych.
Odwołujący przedstawia tabelę ukazującą jego zdaniem właściwą metodę obliczenia ceny.
Jak już podkreślano „nie sposób przyjąć, że tylko sposób kalkulacji ceny przyjęły przez
Odwołującego jest prawidłowy i wszyscy wykonawcy winni byli szacować cenę oferty z takimi
samymi założeniami. ” (Vide: wyrok KIO z 30 listopada 2021 r. sygn. akt KIO 3357/21).
Nie można w związku z tym przyjąć, że szacunki dokonane przez Przystępującego są
niezasadne i niewłaściwe. Dodatkowo jak wskazano wyżej, te elementy zależą od bardzo
wielu złożonych czynników, w szczególności przy tworzeniu kalkulacji cenowych dla usług
miękkich. Zatem odmienny sposób wyliczenia obciążenia pracą ekspertów nie jest
równoznaczny z niewłaściwym jej skalkulowaniem, a tym samym świadczy o zastosowaniu
rażąco niskiej ceny poniżej kosztów realizacji. Rzeczą oczywistą jest, że przedsiębiorca
kalkulując cenę za swoją usługę, chce na niej zarobić, a kalkulowanie poniżej kosztów
narażałoby go na stratę i w efekcie na likwidację przedsiębiorstwa. Wskazane doświadczenie
i okres funkcjonowania na rynki Przystępującego w branży projektowej nie potwierdza faktu,
że Przystępujący kalkuluje swoje koszty poniżej kosztów. Nadto nie uzasadniony w ocenie
Zamawiającego jest zarzut ukrywania kosztów ujętych jako pozostałe składowe. Koszty te
dają się wyliczyć i ocenić, co potwierdza również samo Odwołujący. Tym samym zarzut
Odwołującego nie zasługuje na uwzględnienie.

Reasumując podnieść należy, że Przystępujący udzielił na wezwanie Zamawiającego
stosownych wyjaśnień oraz przedstawił stosowne dowody na poparcie swoich twierdzeń. W
związku z tym na podstawie 224 ust. 6 w związku z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp,
wyłącznie negatywna ocena wyjaśnień dokonana przez Zamawiającego, a więc taka która
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia
uprawnia i jednocześnie obliguje do odrzucenia oferty. Zamawiający stwierdza, że ocena
wyjaśnień złożonych przez Przystępującego nie potwierdziła, że oferta zawiera rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. „O tym czy cena jest rażąco niska rozstrzyga
Zamawiający w odniesieniu do konkretnego przypadku, w oparciu o posiadane materiały, w
szczególności wyjaśnienia wykonawcy i załączone przez niego dokumenty, oceniane w
kontekście właściwości przedmiotu zamówienia” (wyrok KIO z 23 marca 2017 r., sygn. akt
KIO 422/17). Na konieczność indywidualnego podejścia przy badaniu ceny wskazuje wyrok
KIO 354/17 i 379/17, gdzie wskazano, że „Zamawiający każdorazowo ocenia wyjaśnienia
ceny każdego wykonawcy indywidualnie (...). Zależnie od konkretnej argumentacji
Zamawiający może uznać ofertę droższą za zawierającą rażąco niską cenę”

Zamawiający poddał badaniu wyjaśnienia Przystępującego zgodnie z ustawowymi
wymaganiami. Przedstawione przez Przystępującego informacje oraz dowody przekonały
Zamawiającego o niezaktualizowaniu się w stosunku do Wykonawcy przesłanki odrzucenia
jego oferty. Weryfikacja nast
ąpiła z wymaganą skrupulatnością, gdyż w interesie
Zamawiającego nie jest udzielenie zamówienia podmiotowi nierzetelnemu, oferującemu
realizację zamówienia po rażąco niskiej cenie. W ramach oceny wyjaśnień Zamawiający
poddał weryfikacji argumenty przedstawione przez Wykonawcę w piśmie, w tym dokumenty
potwierdzające dotychczasowe doświadczenie w realizacji projektów o analogicznym lub
wyższym stopniu trudności i podobnym charakterze za ceny zbliżone do zaoferowanych w
niniejszym postepowaniu, co potwierdza,
że są to ceny rynkowe a tym samym realne.
Powyższe przekonało Zamawiającego, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, w rezultacie
czego odrzucenie oferty byłoby niezgodne z przepisami ustawy Pzp, a zarazem
powodowałoby realizację zamówienia za znacznie większe kwoty środków publicznych.
Zamawiający wskazuje, że w niniejszym postępowaniu wartość wynagrodzenia za realizację
usług oparta jest na pracy intelektualnej i w tej sytuacji wartość wynagrodzenia nie zawsze
musi stanowić miarodajną podstawę do stwierdzenia, że cena całkowita oferty zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.

Pojęcie rażąco niskiej ceny, jak wielokrotnie zaznaczała w swoich wyrokach KIO, jest
subiektywne i nie zostało zdefiniowane w przepisach ustawa Pzp. Ustawodawca nie
przewidział również procentowego poziomu, na podstawie którego można byłoby
automatycznie uznać, że cena oferty jest rażąco niska. Wystąpienie rażąco niskiej ceny
należy więc każdorazowo rozpatrywać przy uwzględnieniu przedmiotu zamówienia, sposobu
jego realizacji oraz wartości zamówienia. Swego rodzaju „ramy” ustalenia rażąco niskiej ceny
określił SO w Katowicach w wyroku z 30.01.2007 r., sygn. akt: XIX Ga 3/07, w którym
orzeczono, iż: „O cenie rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy
zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego
nieopłacalne. Rażąco niska cena jest to cena niewiarygodna, oderwana całkowicie od
realiów rynkowych.”.

Zamawiający ocenił, że zaproponowana przez Przystępującego cena nie jest rażąco niską
ceną nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu przedmiotu zamówienia, zakładającą
wykonanie zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów, a przedstawione wyjaśnienia są
przekonywujące i stanowią potwierdzenie tego, że cena oferty została ustalona w sposób
rzetelny i gwarantuje realizację zamówienia. Tym samym oferta Przystępującego nie

podlegała odrzuceniu na tej podstawie. Działania Zamawiającego realizowane były z
poszanowaniem zasad podstawowych postępowania o zamówienie publiczne.

Taki stan rzeczy nie uprawniał Zamawiającego do odrzucenia oferty Przystępującego na
podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp, jako oferty zawierającej
rażąco niską cenę.


Izba ustaliła i zważyła co następuje:

Odwołanie podlega uwzględnieniu.

Wnoszący odwołanie wykonawca GRAPH'IT Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (wykonawca
GRAPH’IT lub Odwołujący) wskazał na naruszenie w postępowaniu, którego przedmiotem
zamówienia jest „Opracowanie dokumentacji projektowo–kosztorysowej dla zadania: „Zespół
laboratoriów systemów dowodzenia, wsparcia i zabezpieczenia działań SZ RP ze szkolnym
ośrodkiem dowodzenia i cyberbezpieczeństwa”:
3. art. 224 ust. 6 ustawy Pzp z uwagi na zaniechanie odrzucenia oferty PROJMORS jako
oferty
z rażąco niską ceną w sytuacji, w której złożone przez wykonawcę wyjaśnienia
wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny;
4. art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp z uwagi na zaniechanie odrzucenia oferty PROJMORS
w sytuacji, w której oferta PROJMORS zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia.
Wskazany przedmiot zamówienia jak podano w Ogłoszeniu o zamówieniu to „Usługi
architektoniczne, inżynieryjne i planowania” (Główny kod CPV: 71240000), które obejmują
(II.1.4) (...) opracowanie dokumentacji projektowo
– kosztorysowej oraz uzyskanie
niezbędnych uzgodnień, pozwoleń i decyzji administracyjnych wraz z pełnieniem nadzoru

autorskiego dla zadania: „Zespół laboratoriów systemów dowodzenia, wsparcia i
zabezpieczenia działań SZ RP ze szkolnym ośrodkiem dowodzenia i cyberbezpieczeństwa”.
W Specyfikacji Warunków Zamówienia (SWZ) w tytule zaznaczono, że „Postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego prowadzone w dziedzinie obronności bezpieczeństwa w
trybie przetargu ograniczonego na podstawie art. 410 ustawy z dnia 11
września 2019 r.
Prawo zamówień publicznych (...). Stosowna informacja jest także zawarta w Ogłoszeniu o
zamówieniu w którym na str 1 nad Sekcją I zaznaczono: „Dyrektywa 2009/81/WE”, która
dotyczy z
amówienia publiczne w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa i która została
implementowana do polskiego prawa krajowego
w rozdziale 2 Działu VI ustawy Pzp.

W przedmiotowym postępowaniu zostały złożone 2 oferty przez wnoszącego odwołanie
wykonawcę GRAPH'IT z ceną brutto: 4.102.050.00 zł oraz przez wykonawcę "PROJMORS"
Biuro Projektów Budownictwa Morskiego Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku (wykonawca
Projmors lub Przystępujący) zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego
po stronie zamawiającego - z ceną brutto 2 079 932.46 zł. Szacunkowa wartość zamówienia
brutto [PLN]
– jak wskazał Odwołujący – została określona na kwotę 9.960.940 zł.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie podał, że (...) szacowana wartość zamówienia
może być wygórowania. Przyjęta zostało przez Zamawiającego w oparciu o metody
kalkulacji i wielkości zakładanych kosztów wskazane w opracowaniu Izby Projektowania
Budowlanego Rady Koordynacyjna Biur Projektowych „Środowiskowe Zasad Wyceny Prac
Projektowych 2016”. Taki sposób szacowania wartości zamówienia wynika głównej mierze
z niewielkiego doświadczenia Akademia w realizacji tak dużych i skomplikowanych
inwestycji. Efektem takiego stanu rzeczy była aż tak duża proporcja ceny Przystępującego i
Odwołującego do wartości zamówienia. Jednakże ten stan rzeczy jest irrelewantny do
uznania oferty Przystępującego za ofertę z rażąco niską ceną”

Izba zwraca uwagę, że przepisy Pzp, w tym regulacja w art. 35 zobowiązują
zamawiającego do ustalenia wartości adekwatnie do jego rynkowej wartości. Natomiast w
myśl art. 36 Pzp, jeśli po ustaleniu wartości zamówienia nastąpiła zmiana okoliczności
wpływająca na ustaloną wartość zamówienia, zamawiający jest zobowiązany dokonać jej
aktualizacji
, jednakże tylko wtedy, gdy taka zmiana nastąpiła przed wszczęciem
postępowania.

Zatem w tej sprawie miał zastosowanie art. 224 ust.1 i 2 ustawy Pzp, albowiem w
stosunku do wartości szacunkowej (wyrażonej brutto) różnica w cenach wynosiła ponad 2
mln, a w stosunku do wartości szacunkowej (też wyrażonej brutto) - powyżej wskazanego w
przepisie wskaźnika 30% (odpowiednio powyżej 5, 5 mln zł i powyżej 7,6 mln zł).

W wezwaniach w ich uzasadnieniu
skierowanych do obu wykonawców - cytując art.
224 ust.2 pkt 1 ustawy Pzp -
podał:
(...)
wyjaśnienia Wykonawcy będą poddane obiektywnym czynnikom, o których mowa w art.
224 ust. 3 ustawy Pzp, w
szczególności w zakresie:
‒ wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków związanych z
realizacją usług;
‒ zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenie
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej
stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października
2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207) lub przepisów
odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie;
‒ zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie.
Wykonawca powinien złożyć wyczerpujące wyjaśnienia i udowodnić realność zaoferowanej
c
eny oraz udowodnić, że jego cena jest wiarygodna, tzn., że z tytułu realizacji zamówienia i
pozyskanego za nie wynagrodzenia, przy zachowaniu należytej staranności, wykonawca nie
będzie ponosić strat.

Obowiązkiem Wykonawcy jest złożenie wyjaśnień, które szczegółowo przedstawią sposób
kalkulacji ceny. Wyjaśnienia muszą być poparte stosownymi dowodami, z których będzie w
sposób czytelny oraz niepodlegający wątpliwościom wynikało, iż przedstawiona w ofercie
cena nie jest w sposób zamierzony zaniżoną i nieadekwatna do wartości zamówienia.

Wykonawca zobowiązany jest do udowodnienia prawdziwości podanych w elementów
cenotwórczych, powinien tez wskazać, co spowodowało obniżenie ceny, jak również w jakim
stopniu wskazany czynnik wpłynął na jej obniżenie (kalkulacja) oraz do przedstawienia
szczegółowej kalkulacji cenowej wykonywanej usługi.

Przedstawiona kalkulacja i wyjaśnienia Wykonawcy muszą byt poparte stosownymi
dowodami takimi z których będzie w sposób czytelny oraz niepodlegający wątpliwości
wynikało, iż przedstawiona w ofercie cena nie jest w sposób zamierzony zaniżona i
nieadekwatna do rzeczywistej wartości zamówienia oraz że spełnia w pełnym zakresie
wymagania Zamawiającego.

Wyjaśnienia Wykonawcy składane w Odpowiedzi na wezwanie nie mogą ograniczać się do
ogólnych stwierdzeń, a czynniki umożliwiające osiągnięcie ceny na oferowanym poziomie
zawsze muszą znaleźć odniesienie do opisu przedmiotu zamówienia dotyczącego danego

postępowania oraz przedstawić konkretną, wiarygodną oraz rzetelną analizę. która będzie
stosownymi ze wskazaniem jaki wpływ mają na kształtowanie ceny oferty. Udzielone
wyjaśnienia mają potwierdzić, iż złożona oferta jest rzetelnie przygotowana, a cena
prawidłowo oszacowana”.

Przystępujący wykonawca w odpowiedzi na wezwanie rozpoczął od deklaracji, że
„Przedmiotowe wyjaśnienia wykonawcy będą dotyczyć wykazania....”. następnie
zacytowano wyroki KIO przechodząc na stronie 5 w punkcie 1 („Zarządzanie procesem
produkcji świadczonych usług”) do oświadczenia, że (...) kalkulacja zakłada osiągnięcie 5 %
z wykonanych prac
”. Dalej wskazał na (...) 75-letnie doświadczenie we wszystkich branżach
związanych z budownictwem morski, użyteczności publicznej, przemysłowym oraz
związanym z obronnością i bezpieczeństwem kraju”. To zdaniem wykonawcy pozwala na
(...)
optymalizację kosztów świadczonych usług przy zapewnieniu ich wysokiej jakości”.
Powołał się na wykonanie „w ostatnim 20-leciu” szeregu umów „dla jednostek budżetowych,
związanych z realizacją tematów o podobnej lub zbliżonej tematyce”. Wskazał na 120
osobowy zespół zatrudnionych pracowników, oświadczając że „dlatego też przedmiot umowy
będzie realizowany własnymi środkami”. Dalej zamieścił listę 10 projektów – jak podał –
„podobnych realizowanych w ostatnich latach”. W konkluzji w tym punkcie stwierdził: „W
związku z powyższym niemożliwym jest uznanie, iż PROJMORS B.P.B.M, sp. z o. o. jest
podmiotem nierzetelnym. stosującym ceny nierealistyczne. Nie jest też celem Spółki
eliminowanie innych Wykonawców świadczących usługi na rzecz Zamawiającego”.
W kolejnych punktach podał:

„2) Wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo korzystne warunki usług i warunków
związanych z realizacją robót budowlanych”
„Wybrane rozwiązania techniczne — zastosowane zostaną rozwiązania techniczne
wynikające z wieloletniego doświadczenia projektowego firmy, uwzględniające zarówno
optymalizację kosztową jak i techniczną. które uzyskają akceptację Inwestora.”

3)
Oryginalność usług oferowanych przez Wykonawcę”
Świadczone przez nas usługi są projektami unikatowymi. oryginalnymi opracowywanymi
Projektów przez zespół projektowy z bogatym doświadczeniem realizacyjnym na terenach
jednostek wojskowych. Projekty PROJMORS cechuje się dokładnością, rzetelnością oraz
starannością wykonania. Powyższe wraz ze zdolnością rozwiązywania skomplikowanych
technicznie problemów, stanowi wyróżnik firmy.


4)
Zgodność z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta ustalenia
ceny nie może być niższa Od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej ustalonej na podstawie powszechnie obowiązujących uregulowań.
Przyjęto stawkę 1 rbg dla projektanta i asystenta w wysokości 130 zł. Przyjęta stawka
uwzględnia wszystkie koszty stałe biura niezbędne do realizacji niniejszego projektu takie jak
m.in. opłata za siedzibę firmy, administrację, leasingi, pracowników administracji, ZUS,
podatek, koszty Zarządu. Szczegółowa kalkulacja oferty znajduje się w załączniku do
niniejszego pisma.

5)
Zgodność oferty z prawem w rozumieniu przepisów 0 postępowaniu w sprawach
dotyczących pomocy publicznej,
Potwierdzamy zgodność oferty z prawem w rozumieniu przepisów o postępowaniu w
sprawach dotyczących pomocy publicznej.

6)
Zgodność oferty z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
Obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie,
Potwierdzamy zgodność oferty z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia
społecznego. obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie.

7)
Zgodność z przepisami z zakresu ochrony środowiska
Oferta Wykonawcy obejmuje wszystkie wymagane prawem Obowiązki z zakresu przepisów
prawa ochrony Środowiska.

8)
Zgodność oferty z Obowiązkami związanymi z powierzeniem wykonania części
zamówienia podwykonawcy.
Wykonawca wykona za
mówienie siłami własnymi.
Wykonawca oświadcza, że:
-
przedmiot zamówienia został wyceniony zgodnie z SWZ i załącznikami do SWZ
- zaproponowana w ofercie cena jest realna,
-
Cena została skalkulowana rzetelnie,
-
Wykonawca będzie w stanie zrealizować zamówienie objęte ofertą Wykonawcy
Ponadto Wykonawca oświadcza, że cena zaoferowania przez Wykonawcę jest dla mego
opłacalna, a wykonanie przedmiotu umowy będzie wykonane bez strat oraz przyniesie zysk
a ta
kże nie będzie wymagało dodatkowego finansowania wykonania zamówienia z innych
źródeł niż wynagrodzenie umowne.

Oprócz w/w elementów. należy brać pod uwagę także inne elementy wpływające na
wysokość oferowanej ceny, jak: doświadczenie kadry zawodowej, powtarzalność projektu,
brak elementów komplikujących realizację przedmiotu zamówienia, wsparcie techniczne
(Oprogramowanie) pozwalające na automatyzację szeregu procesów projektowych,
zadaniowa organizację pracy w biurze projektów, przyjęte rozwiązania technologii pracy,
dostępność Wykonawcy do szerokiego grona projektantów 'władczących usługi dla danego
rodzaju kontrahenta. Powyższe zagadnienia wpisują się idealnie w możliwości realizacyjne
projektu przez PROJMORS.
Przedstawiając na poparcie swojego poziomu wyceny, szczegółową kalkulację, Wykonawca
pragnie zauważyć, że jego cena oparta jest na wykonaniu przedmiotu zamówienia zgodnie z
wymogami SWZ Zrealizowaniu przedmiotu zamówienia według rzeczywistych kosztów
Wykonawcy oraz osiągnięciu zysku. Szczegółowa kalkulacja w załączniku do pisma.
Wykonawca oświadcza, że:
al wykazał stosownymi dowodami co spowodowało obniżenie ceny oraz w jakim stopniu
wskazany czynnik wpłynął na takie a nie inne ustalenie ceny oferty Wykonawcy
b/ przedstawiona szczegółowa kalkulacja cenowa wykonywanej usługi jest rzetelna,
konkretna i wiarygodna,
c) przedstawiona analiza jest potwierdzona stosownymi dowodami.
Tym samym Wykonawca oświadcza, że przedstawione wyjaśnienia potwierdzają, iż złożona
przez Wykonawcę oferta jest rzetelnie przygotowana, a cena została prawidłowo
oszacowana.

W wypadku konieczności złożenia dodatkowych wyjaśnień bądź udzielenia odpowiedzi na
zasadne pytania,
Wykonawca udzieli je stosownie do wezwania Zamawiającego.
W załączniku do niniejszego pisma Poniżej Wykonawca przedstawia swoje wyjaśnienia do
tyczące: 1. Kalkulacji ceny. / załącznik nr 1 /”.

W tym załączniku podano:






Załączył także zawiadomienie o wyborze jego oferty w przetargu na „Budowę budynku
administracyjno-biurowego w Legionowie
”, prowadzonym przez 12 Terenowy Oddział
Lotniskowy 2023 r
. z zestawieniem złożonych ofert – „Streszczenie oceny porównania
złożonych ofert”.

Zgodnie z art. 224 ust.6 Pzp na który wykonawca wskazał w odwołaniu: „6.
Odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który
nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z
dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.”

W niniejszej sprawie jak wynika z cytowanego
powyżej dokumentu z dnia 31/03/2023,
wykonawca
Przystępujący nie złożył wyjaśnień, które uzasadniałyby podaną w ofercie cenę,
do czego był zobowiązany zarówno przepisem jak i wskazanym wezwaniem z dnia
22/03/2023
. Nie przedłożył na realność oferowanej ceny żadnych dowodów oraz nie
udowodnił, że cena jest wiarygodna. Tak jak w wezwaniu podkreślono, obowiązkiem
wykonawcy było złożenie wyjaśnień, które szczegółowo – w stanie faktycznym tej sprawy -
przedstawią sposób kalkulacji ceny, które miały być poparte stosownymi dowodami, z
których to dowodów miało w sposób czytelny oraz niepodlegający wątpliwościom wynikać, iż
przedstawiona w ofercie cena nie jest zaniżoną i nieadekwatną do wartości zamówienia.

Wykonawca zobo
wiązany do udowodnienia realności podanych elementów
cenotwórczych w procedurze wyjaśniania ceny jako rażąco niskiej (niskiej blisko 5.o krotnie
od wartości zamówienia i 2.o krotnie od drugiej z ofert) i przedstawienia dowodów de facto w
znakomitej większości złożył oświadczenia, wskazując w nich jako okoliczności powodujące
obniżenie ceny - w zakresie żądanym wezwaniem - takie jak:
✓
„Wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo korzystne warunki związane z realizacją
usług”: (1) 75.o letnie doświadczenie firmy (...) ; (2) realizacja w ostatnim 20-leciu” szeregu
umów na rzecz jednostek budżetowych(...); (3) 120 osobowy zespół zatrudnionych
pracowników; (4) realizacja zamówienia własnymi środkami.
W tym przypadku na dowód zamieścił listę 10 projektów oraz w załączniku zawiadomienie o
wyborze oferty z postępowaniu z 2022r. prowadzonym przez 12 Terenowy Oddział
Lotniskowy 2023 r. pn. „Budowa budynku administracyjno-biurowego w Legionowie”.
✓
„Wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo korzystne warunki usług i warunki
związane z realizacją robót budowlanych: (1) „zastosowane zostaną rozwiązania techniczne
wynikające z wieloletniego doświadczenia projektowego firmy, uwzględniające zarówno
optymalizację kosztową jak i techniczną, które uzyskają akceptację Inwestora”.
✓
„Oryginalność usług oferowanych przez wykonawcę”: (1) świadczone przez wykonawcę
usługi są projektami unikatowymi i oryginalnym; (2) projekty są opracowywane przez
zespół projektowy z bogatym doświadczeniem realizacyjnym na terenach jednostek
wojskowy
ch; (3) projekty cechuje dokładność, rzetelność oraz staranność wykonania; (4)
zdolność rozwiązywania skomplikowanych technicznie problemów, stanowi wyróżnik firmy.
✓
„Zgodność z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta ustalenia
ceny n
ie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej ustalonej na podstawie powszechnie obowiązujących uregulowań”: (1) przyjęto
stawkę 1 rbg dla projektanta i asystenta w wysokości 130 zł; (2) przyjęta stawka uwzględnia
wszystkie koszty stałe biura niezbędne do realizacji niniejszego projektu takie jak m.in.
opłata za siedzibę firmy, administrację, leasingi, pracowników administracji, ZUS, podatek,
koszty zarządu; (3) szczegółowa kalkulacja oferty znajduje się w załączniku do niniejszego
pisma.
✓
„Zgodność oferty z prawem w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach
dotyczących pomocy publicznej”: (1) potwierdził „zgodność oferty z prawem w rozumieniu
przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej”.
✓
„Zgodność oferty z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
Obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie”: (1) potwierdził
„zgodność oferty z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego.
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie”.

✓
„Zgodność z przepisami z zakresu ochrony środowiska: „Oferta Wykonawcy obejmuje
wszystkie wymagane prawem obowiązki z zakresu przepisów prawa ochrony środowiska”.
✓
„Zgodność oferty z obowiązkami związanymi z powierzeniem wykonania części
zamówienia podwykonawcy”: (1) wykonawca wykona zamówienie siłami własnymi; (2)
przedmiot zamówienia został wyceniony zgodnie z SWZ i załącznikami do SWZ; (3)
zaproponowana w ofercie cena jest realna, (4) cena została skalkulowana rzetelnie; (5)
wykonawca będzie w stanie zrealizować zamówienie objęte ofertą wykonawcy; (6) cena
zaoferowana jest opłacalna, a wykonanie przedmiotu umowy będzie wykonane bez strat
oraz przyniesie zysk a także nie będzie wymagało dodatkowego finansowania wykonania
zamówienia z innych źródeł niż wynagrodzenie umowne.
W tym zakresie
– jako elementy wpływające na wysokość oferowanej ceny - wskazał
ponownie na: (1) doświadczenie kadry zawodowej, oraz dodatkowo na: (2) powtarzalność
projektu, (3)
brak elementów komplikujących realizację przedmiotu zamówienia, (4) wsparcie
techniczne (oprogramowanie) pozwalające na automatyzację szeregu procesów
projektowych, (5) zadaniową organizację pracy w biurze projektów, (6) przyjęte rozwiązania
technologii p
racy, (7) dostępność wykonawcy do szerokiego grona projektantów
świadczących usługi dla danego rodzaju kontrahenta. W konkluzji stwierdził, że „Powyższe
zagadnienia wpisują się idealnie w możliwości realizacyjne projektu przez PROJMORS”.
Wymieniona kalkulacja według wykonawcy miała potwierdzać zrealizowanie przedmiotu
zamówienia według rzeczywistych kosztów wykonawcy oraz osiągnięcie zysku.

Izba zwraca ponownie uwagę, że zgodnie z wezwaniem kalkulacja jak i wyjaśnienia
miały być poparte stosownymi dowodami takimi z których miało w sposób czytelny oraz
niepodlegający wątpliwości wynikać, że przedstawiona w ofercie cena jest adekwatna do
rzeczywistej wartości zamówienia. Wykonawca w odpowiedzi niewątpliwie ograniczył się do
ogólnych stwierdzeń, a wskazane czynniki w znaczącym zakresie (żeby nie powiedzieć w
całości) nie odnoszą się do wykazania możliwości osiągnięcia ceny na oferowanym poziomie
w powiązaniu z tym przedmiotem zamówienia. Trudno nie zgodzić się z Odwołującym, że
przedstawiona kalkulacja,
tak jak i wyjaśnienia w części opisowej, ograniczone są do
ogólnych stwierdzeń, a czynniki umożliwiające osiągnięcie ceny na oferowanym poziomie nie
odnoszą się konkretnie do tego przedmiotu zamówienia. Złożone przez wykonawcę
wyjaśnienia w przedmiocie ceny oferty są lakoniczne, hasłowe, często podnoszone przez
wykonawców ubiegających się o zamówienia publiczne jak np. kwestia doświadczenia
zdobytego podczas
realizacji innych zamówień. Doświadczenie wykonawcy Projmors
zdobyte podczas rea
lizacji podobnych zamówień należy uznać za ważkie w procesie
kalkulacji ceny oferty, ale nie jest to czynnik właściwy jedynie dla tego wykonawcy, ale dla
każdego z wykonawców zainteresowanych udziałem w postępowaniu, jednakże jego

kluczowe znaczenie podleg
a ocenie w procedurze odnoszącej się do doświadczenia
wykonawcy
, co w tym przypadku już nastąpiło na wcześniejszym etapie. Tak jak również
podał Odwołujący, deklaracja o doświadczeniu i wieloletnim funkcjonowaniu firmy na rynku
nie może stanowić samoistnej podstawy do przyjęcia, że w tym konkretnym postępowaniu
wykonawca w sposób prawidłowy określił czynniki kosztotwórcze oraz prawidłowo oszacował
wydatki, jakie będzie ponosił realizując zamówienie. Niewątpliwe wyjaśnienia w zakresie
kalkulacji ceny powinny
odnosić się do konkretnego przedmiotu zamówienia, wymagań
zamawiającego oraz obowiązków nałożonych na wykonawcę w danym postępowaniu. Fakt
wieloletniego funkcjonowania firmy na rynku usług projektowych nie zwalnia wykonawcy z
obowiązku wykazania, że oferowana cena jest adekwatna do przedmiotu zamówienia i
pozwala na pokrycie kosztów jego wykonania. Załącznik 1 ma niewątpliwie walor tylko
założeń kalkulacyjnych, w którym powielono zakres prac niezbędnych do wykonania,
wymienionych we wzorze umowy. Nie wsk
azano w nim żadnych wartości dla wymienionych
elementów kosztotwôrczych poza - podobnie jak w wyjaśnieniach - stawką 130 zł jednej
roboczogodziny pracy projektanta i asystenta. Tym samym tego dokumentu nie można uznać
za dowód, który uprawdopodabnia, że podana w ofercie cena nie jest rażąco niska.

Przedłożone dowody (OPZ i Opinia geologiczna) dowodzą, jak podał Zamawiający w
pisemnym stanowisku, że: „(...) będzie to jeden obiekt, w którym jest przewidziany Zespół
Laboratoriów systemów dowodzenia ze szkolnym ośrodkiem dowodzenia. Zamawiający nie
przewiduje zaprojektowania zespołu budynków wyposażonych w systemy dowodzenia”.
Także – jak podał - obiekt nie ma być posadowiony na gruntach nienośnych, co wynika z
posiadanej dokumentacji geologicznej. Je
dnakże te założenia Zamawiający odniósł do ceny
oferty Odwołującego i ewentualnego przyjęcia przez wykonawcę zawyżonych elementów
składowych kalkulacji. Nie może to mieć zatem wpływu na ocenę wyjaśnień wykonawcy
Przystępującego.

Dodatkowo Izba
stwierdza, że przedstawienie ogólnikowych wyjaśnień bez dowodów
dotyczących przyjętych kosztów wykonania zamówienia wyłącza możliwość zastosowania
wobec wykonawcy ponownego wezwania do złożenia dodatkowych wyjaśnień. Tak jak
podkreśla się w orzecznictwie, kolejne wezwanie wykonawcy do wyjaśnienia poziomu ceny
nie może prowadzić do bezpodstawnego stworzenia kolejnej szansy dla wykonawcy, który
złożył wyjaśnienia na wysokim poziomie ogólności, nie przedstawiając przy tym kalkulacji
cenowej ani dowodów potwierdzających sposób zbudowania ceny oferty. Zatem, w sytuacji
gdy wykonawca nie dołożył należytej staranności przy składaniu wyjaśnień poziomu ceny,
brak jest po st
ronie zamawiającego obowiązku ponownego wzywania wykonawcy do
złożenia wyjaśnień w tym zakresie

Mając powyższe ustalenia na uwadze także za zasadny należało uznać zarzut
naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
albowiem ten zarzut dotyczy także zaniechania
odrzucenia oferty PROJMORS w
związku ustaleniami, że wyjaśnienia wraz z dowodami nie
uzasadniały podanej w ofercie ceny, a zatem nie obaliły domniemania rażąco niskiej ceny w
stosunku do przedmiotu zamówienia.

Orzekając o kosztach postępowania odwoławczego Izba miała na uwadze art. 557
ustawy Pzp oraz przepisy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r.
w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r., poz. 2437) [dalej:
rozporządzenie].

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.

………………………………………

Wcześniejsze orzeczenia:

• Sygn. akt KIO 3393/22 z dnia 2023-12-30
• Sygn. akt KIO 1581/23 z dnia 2023-06-16
• Sygn. akt KIO 1492/23, KIO 1527/23 z dnia 2023-06-14
• Sygn. akt KIO 1463/23, KIO 1478/23 z dnia 2023-06-07
• Sygn. akt KIO 1122/23 z dnia 2023-06-06