eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plBaza orzeczeń KIO2023 › Sygn. akt: KIO 488/23
rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2023-03-09
rok: 2023
sygnatury akt.:

KIO 488/23

Komisja w składzie:
Przewodniczący: Monika Szymanowska Protokolant: Piotr Cegłowski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 marca 2023
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej w dniu 22 lutego 2023 r. przez odwołującego
SK-MED Systems Sp. z o. o. w
Poznaniu w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego Szpital Powiatowy w Zawierciu przy udziale wykonawcy Medikol Systems
Sp. z o. o. w Poznaniu
przystępującego do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego


orzeka:

1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu w częściach (pakietach) nr:
2, 3 i 4
postępowania:

1.1.
unieważnienie wyboru oferty najkorzystniejszej,
1.2.
odtajnienie wadliwie
zastrzeżonych jako tajemnica przedsiębiorstwa wyjaśnień
sposobu kalkulacji ceny
złożonych przez wykonawcę Medikol Systems
Sp. z o. o. w Poznaniu
i udostępnienie ich odwołującemu,
1.3.
powtórzenie badania i oceny ofert,
2.
kosztami postępowania odwoławczego obciąża zamawiającego Szpital Powiatowy
w Zawierciu i:

2.1.
zalicza na poczet kosztów postępowania kwotę 7 500 zł (siedem tysięcy
pięćset złotych) uiszczoną przez odwołującego SK-MED Systems Sp. z o. o.
w Poznaniu
tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od zamawiającego Szpitala Powiatowego w Zawierciu na rzecz
odwołującego SK-MED Systems Sp. z o. o. w Poznaniu kwotę 11 968,00 zł
(
jedenaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt osiem złotych) tytułem zwrotu
kosztów postępowania odwoławczego.

Stosownie do art. 579 ust. 1 i a
rt. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie
14
dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
…………………………
U z a s a d n i e n i e
wyroku z dnia 9 marca 2023 r. w sprawie o sygn. akt: KIO 488/23


Zamawiający – Szpital Powiatowy w Zawierciu ul. Miodowa 14, 42-400 Zawiercie,
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „
Usługa pogwarancyjnych
przeglądów okresowych aparatury i sprzętu medycznego”,
o ogłoszeniu o zamówieniu
publicznym opublikowanym w dniu 28 listopada 2022 r. pod nr 2022/BZP 00462777/01
w
Biuletynie Zamówień Publicznych, dalej zwane „postępowaniem”.
Postępowanie na usługę, o wartości poniżej kwoty określonej w przepisach wydanych
na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 11 września 2019. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.)
dalej zwanej „p.z.p.”, jest prowadzone przez
zamawiającego w trybie podstawowym bez negocjacji.
W dniu 22 lutego 2023 r.
odwołanie wobec czynności i zaniechań zamawiającego,
w
zakresie części nr 2, 3 i 4 postępowania, wniósł wykonawca SK-MED Systems Sp. z o. o.
ul. Święty Marcin 29/8, 61-806 Poznań (dalej zwany „odwołującym”). We wniesionym środku
zaskarżenia odwołujący postawił zamawiającemu następujące zarzuty naruszenia (pisownia
oryginalna):
1.
art. 18 ust. 1 i 3 PZP w zw. z art. 11 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieucz
ciwej konkurencji ((Dz. U. z 2022 r., poz. 1233), dalej zwanej „z.n.k.”) w zw.
z art. 226 ust. 1 pkt 7 i 8 PZP w zw. z art. 74 ust. 1 i 2 PZP w zw. z art. 239 ust.
1
PZP poprzez zaniechanie odtajnienia treści wyjaśnień Wykonawcy w zakresie
rażąco niskiej ceny oraz poprzez zaniechanie przekazania Odwołującemu wszelkiej
dokumentacji złożonej w postępowaniu przez Wykonawcę w tym wyjaśnień rażąco
niskiej ceny;
(ewentualnie w przypadku nieuwzględnienia zarzutu wskazanego w pkt 1)
2.
art. 224 ust. 6 PZP w zw. z art. 226 ust. 1 pkt. 8 PZP oraz art. 224 ust. 1 - 3, 5 PZP
oraz art. 16 pkt 1 PZP oraz art. 226 ust. 1 pkt 5 PZP poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty złożonej przez Wykonawca w sytuacji, gdy:
a)
Wykonawca złożył nierzetelne, wybiórcze, ogólnikowe i lakoniczne wyjaśnienia,
a
przede wszystkim nie przedstawił dowodów uzasadniających podniesione
przez siebie twierdzenia w zakresie ceny, a tym samym nie wykazał, że jego
oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny;
b)
Wykonawca nie skalkulował pełnego zakresu przedmiotu zamówienia i nie jest
on w stanie wykonać przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami
określonymi przez Zamawiającego, w szczególności z uwagi na: konieczność
zapewnienia pracownikom praw pracowniczych, uwzględnienia wynikających
z
SWZ kosztów pracowniczych, a także uwzględnianie kosztów dojazdów do
Zamawiającego;
c)
oferta ta zawiera rażąco niską cenę̨ w stosunku do przedmiotu zamówienia,
a
Wykonawca nie udźwignął ciążącego na nim ciężaru udowodnienia, iż oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny, a tym samym oferta winna zostać odrzucona
Zamawiający tym samym wbrew dyspozycji art. 224 PZP jedynie formalnie
dopełnił procedury wyjaśniającej, nie przeprowadzając pogłębionej merytorycznej
analizy wyjaśnień́ złożonych przez Wykonawcę, mimo iż Wykonawca nie
udźwignął spoczywającego na nim ciężaru dowodu, a tym samym nie obalił
domniemania, że cena oferty jest rażąco niska;
(ewentualnie w przypadku nieuwzględnienia zarzutów wskazanych w pkt 1 - 2)
3.
art. 16 pkt 1 PZP w zw. z art. 17 ust. 2 PZP poprzez udzielenie zamówienia
wy
konawcy, którego wybór jest niezgodny z przepisami ustawy Prawo zamówień
publicznych, a tym samym zamawiający narusza nakaz udzielenia zamówienia
wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy i narusza jedną
z
podstawowych zasad udzielania zamówień.
Wobe
c powyższego odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie
zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, przekazanie
o
dwołującemu wszelkiej dokumentacji złożonej przez wykonawcę Medikol Systems
Sp. z o. o. w Poznaniu (d
alej także jako „wykonawca Medikol”), w tym wyjaśnień rażąco
niskiej ceny,
powtórzenie badania i oceny ofert, wykluczenie z postępowania i odrzucenie
oferty złożonej przez wykonawcę Medikol i wybór oferty odwołującego jako oferty
najkorzystniejszej. Ponadto wniesiono o z
asądzenie od zamawiającego na rzecz
o
dwołującego kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa przez
pełnomocnika, kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, a także kosztów dojazdu,
zgodnie z przedstawionym zestawieniem koszt
ów wraz z załącznikami.
W uzasadnieniu
środka zaskarżenia odwołujący wskazał co następuje. Zamawiający
prowadzi postępowanie na usługę pogwarancyjnych przeglądów okresowych aparatury
i
sprzętu medycznego. Wykonawca Medikol zaoferował następujące ceny: pakiet 2 aparaty
RTG -
2041,20 zł tj. 210,00 zł za przegląd, pakiet 3 aparaty RTG mammograf cyfrowy -
453,60 zł, pakiet 4 urządzenia RTG inne - 1134,00 zł tj. 210,00 zł za przegląd. Ceny te są
rażąco niskie, nie jest możliwe wykonanie przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami
z
amawiającego za ceny zaoferowane przez wykonawcę Medikol. Odległość pomiędzy
siedzibą firmy wykonawcy, a siedzibą zamawiającego wynosi około 413 kilometrów (łącznie
826 km
), więc czas dojazdu w jedną stronę wynosi prawie 4 godziny i 13 minut godzin
(
łącznie 8 godzin i 26 minut). Z tytułu samego tylko dojazdu wykonawca poniesie koszty
wynagrodzenia pracownika minimum 255,00
zł za przegląd (deklarowana przez wykonawcę
Medikol stawka godzinowa to 30 zł). Do czasu przeznaczonego na wykonanie usługi należy
doliczyć koszty paliwa, które liczone przy spalani 6 l/100 km x 7 zł (dla ułatwienia kalkulacji)
dają koszt wynoszący 346,92 zł. Z powyższego dla odwołującego jednoznacznie wynika, że
same koszty związane z dojazdem wyniosą minimum 601,92 zł, czyli więcej niż stawka
wynikająca z oferty Medikol. Co ważne - w kosztach tych nie zostały ujęte koszty pracownika
przewidziana na czas realizacji usługi oraz jakikolwiek zysk. Podobnych wyliczeń można
dokonać przy analizowaniu ceny pozostałych części tzn. koszty dojazdu w wysokości
614,82
zł przewyższają wartość oferty, która wynosi 529,20 zł brutto. Istotne jest również to,
że wykonawca Medikol w JEDZ wprost wskazał, że nie przewiduje udziału podwykonawców
przy realizacji umowy.
W ocenie o
dwołującego cena zaproponowana przez wykonawcę Medikol w każdym
z
pakietów powinna wzbudzić wątpliwości zamawiającego, a co za tym idzie, zamawiający
powinien co najmniej żądać od wykonawcy złożenia wyjaśnień i dowodów dotyczących
czynników, które miały wpływ na wysokość zaoferowanej ceny.
Ponadto, wykonawca Medikol
oraz podmioty z nim powiązane, wielokrotnie
w
odwołaniach składanych do Izby podkreślały, że nie jest możliwe wykonanie przeglądu m.
in. aparatów RTG za ceny wynoszące 400,00 zł - 700,00 zł, podczas, gdy w niniejszym
postępowaniu wykonawca ten składa ofertę w wysokości 264,00 zł. Zatem wykonawca
Medikol
nie jest w stanie wykonać zamówienia w zaproponowanych cenach, czyli
zaoferowane ceny
są rażąco niskie. (dowód: odwołanie z 31.10.2022 r. w postępowaniu
Samodzielnego Publicznego Specjalistycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „Zdroje”
w Szczecinie, o
dwołanie z 11.07.2022 r. w postępowaniu Wojewódzkiego Szpitala
Specjalistycznego w Olsztynie). Oferowanie przez w
ykonawcę Medikol rażąco niskich kwot
oraz składnia nieprawidłowych wyjaśnień dotyczących cen zostało już zauważone przez
innych zamawiających, którzy wykluczają wykonawcę z postępowań z tego powodu.
Zdaniem odwołującego wykonawca Medikol jest w pełni świadomy nierealności
składanych ofert oraz błędów w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny, gdyż nawet jeśli składa
odwołania w tym zakresie, to przed ich rozpoznaniem wycofuje się uznając za zasadne
stanowisko zamawiających, którzy odrzucają jego oferty (dowód: informacja o odrzuceniu
oferty wykonawcy Medikol w
postępowaniu prowadzonym przez Wojewódzki Zespół
Zakładów Opieki Zdrowotnej Centrum Leczenia Chorób Płuc i Rehabilitacji w Łodzi, pn.:
„Usługa wykonywania przeglądów technicznych sprzętu medycznego i testów
specjalistycznych sprzętu RTG dla Wojewódzkiego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej
Centrum Leczenia Chorób Płuc i Rehabilitacji w Łodzi” (zwane przez odwołującego jako
„postępowanie w Łodzi”), wyjaśnienia rażąco niskiej ceny wraz z zastrzeżeniem tajemnicy
przedsiębiorstwa, odwołanie z 09.01.2023 r., odpowiedź na odwołanie, wycofanie
odwołania).
Odwołujący dalej wskazał, że identyczny jest również sposób zastrzegania tajemnicy
przedsiębiorstwa, który jest ogólnikowy i w żaden sposób nie wynika z niego, aby
zastrzeżone informacje stanowiły tajemnicę przedsiębiorstwa. Co szczególnie istotne -
wykonawca Medikol
w rzeczywistości nie uważa zastrzeganych informacji jako stanowiących
tajemnicę przedsiębiorstwa, albowiem w składanych odwołanych samodzielnie dokonuje ich
odtajnienia. (d
owód: odwołanie wniesione przez wykonawcę 09.01.2023 r. w postępowaniu
w Łodzi i wyjaśnienia rażąco niskiej ceny wraz z zastrzeżeniem tajemnicy przedsiębiorstwa
złożone w tym postępowaniu). Z powyższych względów twierdzenie zamawiającego, iż
w
ykonawca w prawidłowy sposób zastrzegł tajemnicę przedsiębiorstwa jest chybione.
Ponadto,
wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny, złożone przez wykonawcę
Medikol powinny zostać uznane za błędne. W postępowaniu w Łodzi wykonawca został
wezwany do złożenia wyjaśnień rażąco niskiej ceny, ale były one nieprawidłowe. Przede
wszystkim były ogólnikowe oraz nie załączono do nich żadnych dokumentów mających na
celu wykazanie realności zaproponowanej ceny. Z uwagi na to, że sposób konstruowania
wyjaśnień rażąco niskiej ceny przez wykonawcę Medikol jest taki sam i zawsze składane są
one bez
dowodów, z pewnością graniczy stwierdzenie, że wyjaśnienia złożone w tym
postępowaniu są takie same i mają tożsame same błędy.
Kalkulacja sporządzona przez wykonawcę Medikol jest nierzetelna, gdyż po pierwsze
-
już sama stawka roboczogodziny budzi wątpliwości, ponieważ oznacza wynagrodzenie
inżyniera na poziomie niewiele przekraczającym płace minimalną. Kalkulacja jednej czy
dwóch godzin pracy inżyniera serwisanta, przy konieczności dojazdu minimum dwie godziny
w jedna st
ronę, czyli 4 godziny w samochodzie, i całkowitego pominięcia tej części kosztu -
wskazuje na nierzetelność kalkulacji. Co ciekawe, w sprawach sygnatura akt. KIO 1831/22
i KIO 2869/22,
gdzie odwołującym była spółka z grupy Medikol (Medikol Solution Sp. z o. o.),
spółki powiązane z wykonawcą powoływały się na to, że średni koszt inżyniera serwisanta
w roku 2022 to kwota
rzędu 5 680 zł brutto.
Po drugie,
w złożonych wyjaśnieniach wykonawca Medikol przyjął ryczałtowe koszty
dojazdu,
nie wskazując w jaki sposób zostały one wyliczone oraz nie przedstawiając
jakichkolwiek dowodów wykazujących zasadność przyjętych kosztów. Odległość z Poznania
do Zawiercia to 826 km (koszt przejazdu to ok. 356,92 zł). Kwoty w żaden sposób nie
korespondują z przyjętą przez wykonawcę kwotą ryczałtu. Z uwagi na brak przedstawienia
w
tym zakresie jakichkolwiek dowodów zamawiający nie miał podstaw do wzywania
w
ykonawcy do składania dodatkowych wyjaśnień lub dokumentów, jak i nie miał podstaw do
uznania, że kalkulacja ta jest rzetelna i prawdziwa.
Po trzecie,
wyjaśnienia wykonawcy Medikol nie sprostały wymogom przepisu art.
224 ust. 5 p.z.p.
Odwołujący załączył do wyjaśnień wyłącznie certyfikaty i listy referencyjne
potwierdzające jakość realizowanych umów, a nie wykazujące rzetelności przedstawionej
kalkulacji. Można ująć, że przepis art. 224 ust. 5 p.z.p. jest bezwzględny. Bogate i spójne
orzecznictwo KIO potwierdza, że na podstawie tego przepisu konieczne jest „wykazanie”,
czyli udowodnienie, że cena nie jest rażąco niska. Wyjaśnienia wykonawcy nie mogą
stanowić jedynie formalnej odpowiedzi na wezwanie zamawiającego, zawierającej ogólne
informacje o działalności wykonawcy - niepopartej stosownymi dowodami. Wyjaśnienia
muszą być konkretne, szczegółowe i udowodnione. Dla przykładu - wykonawca przyjmując
do kalkulacji stawkę roboczogodziny inżyniera nie udowodnił tej okoliczności - choćby
zanonimizowaną umową o pracę czy innego rodzaju umową, na podstawie której inżynier
świadczy pracę na rzecz wykonawcy. Jednocześnie, z uwagi na treść złożonych wyjaśnień,
z
amawiający nie miał podstaw do tego, aby wzywać Medikol do dalszych uzupełnień lub
wyjaśnień, gdyż stopień ogólnikowości wyjaśnień jest tak daleko idący, że dalsze wezwania
stanowiłyby naruszenie zasady jednokrotnego wezwania. Zamawiający jedynie formalnie
dopełnił procedury wyjaśniającej cenę oferty Medikol, nie przeprowadzając pogłębionej
merytorycznej analizy wyjaśnień, mimo iż wykonawca nie udźwignął spoczywającego na nim
ciężaru dowodu, a tym samym nie obalił domniemania, że cena oferty jest rażąco niska.

Krajowa Izba Odwoławcza – po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, po zapoznaniu się ze stanowiskami przedstawionymi w odwołaniu,
odpowiedzi na odwołanie, stanowiskiem procesowym przystępującego, konfrontując
je z zebrany
m w sprawie materiałem procesowym, w tym z dokumentacją
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oraz po wysłuchaniu oświadczeń
i
stanowisk złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy – ustaliła i zważyła, co
następuje:


Skład orzekający stwierdził, że odwołanie dotyczy materii określonej w art. 513 p.z.p.
i podlega rozpoznaniu zgodnie z art. 517 p.z.p.
, zaś odwołujący wykazał, że posiada
legitymację materialną do wniesienia środka zaskarżenia zgodnie z przesłankami art.
505 ust. 1 p.z.p. Izba st
wierdziła również, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
określonych w art. 528 p.z.p., których stwierdzenie skutkowałoby odrzuceniem odwołania
i
odstąpieniem od badania meritum sprawy.
Ponadto, w
obec spełnienia przesłanek art. 525 ust. 2 i 3 p.z.p. dopuszczono do
udziału w postępowaniu odwoławczym wykonawcę Medikol Systems Sp. z o. o. ul. Polska
118, 60-
401 Poznań, który zgłosił przystąpienie po stronie zamawiającego (dalej zwany
„przystępującym”) i przedstawił swoje stanowisko procesowe w formie pisemnej.
Działając w imieniu i na rzecz zamawiającego odpowiedź na odwołanie w formie
pisemnej wniósł pełnomocnik strony wskazując, iż zamawiający wnosi o oddalenie odwołania
w całości, zgodnie z uzasadnieniem wskazanym w jego piśmie procesowym.
Izba dokon
ała oceny stanu faktycznego ustalonego w sprawie mając na uwadze art.
554 ust. 1 pkt 1 p.z.p., który stanowi, że Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi
naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik
postępowania o udzielenie zamówienia. Uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy
przedłożony przez strony, po dokonaniu ustaleń na podstawie dokumentacji postępowania
o
udzielenie zamówienia publicznego, w szczególności w oparciu o postanowienia
ogłoszenia o zamówieniu, SWZ, złożone oferty, korespondencję prowadzoną w toku
postępowania, mając na względzie zakres sprawy zakreślony przez okoliczności
podniesione w odwołaniu, skład orzekający stwierdził, że sformułowane przez odwołującego
zarzuty znajdują potwierdzenie w ustalonym stanie faktycznym i prawnym. W ocenie Izby
rozpoznawane odwołanie zasługuje więc na uwzględnienie, co skutkowało nakazaniem
zamawiającemu – w częściach nr 2, 3 i 4 postępowania – unieważnienia wyboru oferty
najkorzystniejszej, odtajnienia wadliwie
zastrzeżonych jako tajemnica przedsiębiorstwa
wyjaśnień sposobu kalkulacji ceny złożonych przez przystępującego i udostępnienie ich
odwołującemu, zgodnie z punktem 1 tenoru sentencji wyroku.
W
obec uwzględnienia zarzutu głównego dotyczącego zaniechania odtajnienia przez
zamawiającego bezskutecznie zastrzeżonych wyjaśnień przystępującego w zakresie rażąco
niskiej ceny
(zarzut nr 1), działając zgodnie z żądaniem strony, Izba nie rozpoznawała
zarzutów ewentualnych – zarzuty nr 2 i nr 3 z petitum odwołania.
Na
podstawie zebranego materiału procesowego skład orzekający ustalił, że
w
odpowiedzi na wezwanie zamawiającego z dnia 8 lutego 2023 r. dotyczące wyjaśnień
w
zakresie rażąco niskiej ceny w pakietach nr: 2, 3 i 4, przystępujący złożył wyjaśniania
z dnia 9 lut
ego 2023 r., które zastrzeżono jako tajemnicę gospodarczą wykonawcy
(uzasadnienie zastrzeżenia tajemnicy str. 1 - 5 przedmiotowych wyjaśnień). Izba ustaliła
dalej, że do uzasadnienia utajnienia informacji przystępujący nie załączył żadnych dowodów
dotyczących tajemnicy przedsiębiorstwa – dołączone do wyjaśnień dokumenty dotyczą
wyłącznie merytorycznych aspektów zaoferowanej ceny.
Odwołujący, powołując się na dokumenty składane przez przystępującego w innych
przetargach (wyjaśnienia sposobu kalkulacji ceny z dnia 22 grudnia 2022 r. złożone przez
przystępującego w postępowaniu na wykonywanie przeglądów technicznych sprzętu
medycznego dla Wojewódzkiego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej Centrum Leczenia
Chorób Płuc i Rehabilitacji w Łodzi) oraz ujawnianie dane w postępowaniach odwoławczych
(odwołanie przystępującego z dnia 9 stycznia 2023 r. dotyczące ww. postępowania), zarzucił
przystępującemu samodzielne odtajnianie zastrzeganych danych. Podnoszono również, że
zaskarżone uzasadnienie tajemnicy przedsiębiorstwa jest ogólnikowe i w żaden sposób nie
wynika z
niego, aby zastrzeżone informacje faktycznie stanowiły tajemnicę prawnie
chronioną.
Izba wskazuje, że zgodnie z art. 18 ust. 3 p.z.p. nie ujawnia się informacji
stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy z.n.k., jeżeli
wykonawca, wraz z
przekazaniem takich informacji, zastrzegł, że nie mogą być one
udostępniane oraz wykazał, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.
Zatem immamentną cechą tajemnicy gospodarczej jest fakt, że przedsiębiorca, który
zastrzega informacje jako swoje dane prawnie chronione, podejmuje działania mające na
celu chronienie tajemnicy. Omawiana norma jednoznacznie określa, że skuteczne objęcie
tajemnicą, wymaga od wykonawcy nie tylko udowodnienia przesłanek materialnych
zawartych w art. 11 ust. 2 z.n.k.
będącego definicją legalną tajemnicy gospodarczej, ale
także wykazania spełnienia przesłanki formalnej – czyli podjęcia przez uprawnionego do
korzystania z
zastrzeżonych informacji lub rozporządzania nimi, działań w celu utrzymania
ich w
poufności. Ergo wykonawca ma nie tylko obowiązek zastrzeżenia swoich poufnych
informacji, ale też udowodnienia, że faktycznie stanowią one tajemnicę gospodarczą.
N
astępuje to poprzez złożonego rzeczowego i przekonującego uzasadnienia tajemnicy
przedsiębiorstwa, które powinno zostać poparte adekwatnymi dowodami dotyczącymi
podejmowanych
działań celem ochrony tajemnicy. Nie mogą to być jakiekolwiek czynności,
a
właściwe zachowanie wykonawcy, uwzględniające podwyższone standardy działania
z
zachowaniem należytej staranności w danych okolicznościach faktycznych, ponieważ
działanie przedsiębiorcy ocenia się przez pryzmat zawodowego charakteru jego działalności
(
art. 355 § 2 k.c. w zw. z art. 8 ust. 1 p.z.p).
Jak trafnie
zauważył Sąd Okręgowy w Warszawie, w wyroku z dnia 24 lutego 2022 r.,
sygn. akt: XXIII Zs 133/21
, „W orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, że wszelkie
sposoby, metody i środki interpretacyjne związane z wykładnią przepisów dopuszczających
możliwość zastrzegania tajemnicy przedsiębiorstwa muszą być stosowane z generalnym
założeniem, że zasadą jest jawność. Założenie to powinno znaleźć wyraz również
w
wykładni pojęcia „wykazanie”, o którym mowa w art. 8 ust. 3 p.z.p. z 2004 r. [obecnie art.
18 ust. 3 p.z.p. - przyp. Izba

], w tym sensie, że przewidziany tam przez ustawodawcę
obowiązek „wykazania” winien być traktowany jako zbliżony do obowiązku „udowodnienia”
w rozumieniu k.p.c.
(…) Przepis ten nakłada na wykonawcę obowiązek wykazania
zamawiającemu przesłanek zastrzeżenia informacji jako tajemnica przedsiębiorstwa.
W
konsekwencji rolą zamawiającego w toku badania ofert jest ustalenie, czy wykonawca
temu obowiązkowi sprostał udowadniając, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę
przedsiębiorstwa. Sformułowanie użyte przez ustawodawcę, w którym akcentuje się
obowiązek "wykazania" oznacza coś więcej aniżeli wyjaśnienie (uzasadnienie) przyczyn co
do objęcia tajemnicą przedsiębiorstwa. Za wykazanie nie może być uznane ogólne
uzasadnienie, sprowadzając się de facto do przytoczenia jedynie elementów definicji legalnej
tajemnicy przedsiębiorstwa, wynikającej z przepisu art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji, czy gołosłowne zapewnienie, że zastrzegana informacja ma walor tajemnicy
przedsiębiorstwa”. (por. wyrok SO w Warszawie z 01.10.2021 r. sygn. akt: XXIII Zs 53/21).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanego sporu skład orzekający
stwierdził, że zamawiający, który nie przekazał odwołującemu utajnionych wyjaśnień
sposobu kalkulacji ceny pr
zystępującego wraz z załącznikami, działał nieprawidłowo,
ponieważ zastrzeżenie tajemnicy zostało dokonane nieskutecznie. Odwołujący przedstawił
wystarczające dowody, aby uznać, że co do tego typu informacji przystępujący nie
podejmuje żadnych zabiegów ochronnych i w związku z tym godzi się na ich upublicznienie.
Natomiast p
rzystępujący nie podjął żadnej inicjatywy, żeby obalić to domniemanie.
Nie
przedstawiono nie tylko dowodów, ale nawet wiarygodnych twierdzeń, że informacje
objęte sporem były przez przystępującego w jakikolwiek sposób zabezpieczone przed
ujawnieniem, poza faktem zadeklarowania ich jako tajemnicy przedsiębiorstwa.
Przystępujący nie wykazał, że sporne informacje faktycznie stanowią jego tajemnicę
gospodarczą, a odwołujący – który przedłożył dokumenty dotyczące postępowania na
wykonywanie przeglądów technicznych sprzętu medycznego dla Wojewódzkiego Zespołu
Zakładów Opieki Zdrowotnej Centrum Leczenia Chorób Płuc i Rehabilitacji w Łodzi –
sprostał wykazaniu okoliczności przeciwnej.
Przystępujący nie złożył również takich dowodów zamawiającemu, w momencie
zastrzegania tajemnicy
. Zgodnie z materiałem procesowym, do uzasadnienia tajemnicy
przedsiębiorstwa z dnia 9 lutego 2023 r., wykonawca nie dołączył żadnych dokumentów
dotyczących podejmowania działań mających zachowanie w poufności zastrzeganych
danych. Pozbawiono więc zamawiającego możliwości zweryfikowania czy kalkulacja ceny
w
sposób obiektywny, w oderwaniu od oświadczenia wykonawcy, faktycznie powinna
pozostać utajniona. Co istotne, z materiału procesowego wynika, że w zastrzeżeniu
tajemnicy gospodarczej przystępujący opisał szereg czynności, które rzekomo podejmuje,
aby chronić swoje informacje – pouczenie pracowników i zobowiązanie do nieujawniania
poufnych danych,
zawieranie umów o zakazie konkurencji i zachowaniu poufności,
wyszczególnione środki techniczne i organizacyjne, w tym dotyczące obiegu dokumentów
i organizacji pracy (vide str. 4 i 5 uzasadnienia tajemnicy
przedsiębiorstwa z 09.02.2023 r.).
I
stnieją zatem dowody (np. umowy o zachowaniu poufności, instrukcje bezpieczeństwa, itp.),
których dysponentem i autorem jest wykonawca, który nie powinien mieć trudności w ich
przedstawieniu, p
oza tym na takie trudności przystępujący nie wskazywał ani
w
postępowaniu o udzielenie zamówienia przed zamawiającym, ani przed Izbą. Pomimo
powyższego, przystępujący zdecydował się na pozostawienie utajnienia tajemnicy
gospodarczej w postaci
oświadczenia z dnia 9 lutego 2023 r., z którego treści wynika, że
dysponuje on właściwymi środkami dowodowymi na wykazanie, że zastrzegane dane mogą
spełniać przesłanki tajemnicy przedsiębiorcy, ale dowodów tych nie złożono, wbrew
obowiązkowi nałożonemu na wykonawcę przez ustawodawcę.
Skład orzekający zatem stwierdził, że w ustalonym stanie rzeczy nie wykazano
spełnienia przesłanek art. 18 ust. 1 i 3 p.z.p. w zw. z art. 11 ust. 2 z.n.k. Rację ma
odwołujący, że przystępujący nie udźwignął ciężaru udowodnienia skuteczności
poczynionego zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa, ponieważ nawet nie podjął próby
w tym zakresie
– jego stanowisko pozostało subiektywnym przekonaniem opierającym się na
gołosłownych twierdzeniach, któremu przeczą dokumenty złożone przez odwołującego.
Jak
również brak złożenia dowodów – w postaci chociażby dokumentów, których autorem
jest przystępujący, o których mowa w uzasadnianiu tajemnicy – powoduje, że stanowisko
wykonawcy nie jest wiarygodne.
Skoro bowiem przystępujący nie zdecydował się na
przedstawienie zamawiającemu i Izbie jakichkolwiek dowodów, brak ich przedstawienia
należy interpretować tak, że rzeczone dokumenty nie zawierają treści wskazanych
w uzasadnieniu
zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa, co dodatkowo potwierdza
samodzielne ujawnianie tego rodzaju danych przez wykonawcę w innych przetargach.
W konsekwencji powyższego, analiza czy zastrzeżone wyjaśnienia sposobu kalkulacji
ceny wraz z załącznikami spełniają przesłanki materialne dotyczące charakteru informacji,
ujęcia ich we wskazany sposób i przełożenia na wartość gospodarczą wykonawcy (art.
11 ust. 2 z.n.k)
nie była w sprawie konieczna. Rezygnacja z wypełnienia obowiązku
wykazania wymaganych przesłanek tajemnicy przedsiębiorstwa oraz upublicznianie tego
typu danych przez samego przystępującego powoduje, że odwołanie należało uwzględnić.
Jeżeli bowiem wykonawca sam nie chroni swoich danych, a dodatkowo – pomimo
twierdzenia
, że istnieją dowody pozwalające na dokonanie obiektywnej weryfikacji
prawidłowości utajnienia danych – podejmuje decyzję, że dowodów tych nie złoży, pozbawia
zamawiającego i Izbę możliwości uznania, że tajemnica została prawidłowo i skutecznie
zastrzeżona, co powoduje, że informacje te należy odtajnić. Innymi słowy, skoro
przystępujący nie jest w stanie wykazać, że omawiane dane są utajniane, to a priori nie mają
one charakteru tajemnicy przedsiębiorstwa.
Rekapi
tulując, z materiału procesowego wynika, że w postępowaniu doszło do
naruszenia przez zamawiającego art. 18 ust. 1 i 3 p.z.p. w zw. z art. 11 ust. 2 z.n.k., więc
zarzut nr 1 z petitum
odwołania, dotyczący zaniechania udostępnienia odwołującemu
wyjaśnień dotyczących sposobu kalkulacji ceny z załącznikami, co do których nie wykazano,
że stanowią one tajemnicę przedsiębiorstwa przystępującego, został uwzględniony.
Ponadto, I
zba postanowiła dopuścić i przeprowadzić dowód ze złożonych przez
przystępującego pięciu formularzy ofertowych dotyczących ofert składanych przez
odwołującego w różnych przetargach, jednakże dowody te okazały się nieprzydatne dla
rozstrzygnięcia. Spór dotyczy skuteczności zastrzegania tajemnicy przedsiębiorstwa przez
przystępującego, więc dowody te nie są nawet luźno związane z rozpoznawanym sporem.
Natomiast złożone przez odwołującego odwołania Medikol Solution Sp. z o. o. w Poznaniu
jedyny dodatkowo wykazują, że spółka ta także nie chroni danych dotyczących wysokości
i sposobu kalkulacji cen w przetargach.
Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniła odwołanie, bowiem wykazano, iż w ustalonym
stanie faktycznym została wypełniona hipoteza art. 554 ust. 1 pkt 1 p.z.p. Stwierdzone
naruszenie przepisów ustawy może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia,
ponieważ
brak
ujawnienia
bezskutecznie
zastrzeżonych
danych
przystępującego uniemożliwia odwołującemu kontrolę prawidłowości oceny oferty
konkurencji, zatem
wpływa bezpośrednio na jego prawo do wnoszenia środków ochrony
prawnej, k
tóre mogą mieć wpływ na losy oferty przystępującego w postępowaniu – tym
samym na jego wynik. Jak również nieujawnienie wadliwie utajnionych informacji jest
sprzeczne z zasadą jawności postępowania, co zobowiązuje zamawiającego do ujawnienia
tych informacj
i (por. uchwała SN z dnia 21.10.2005 r. sygn. akt: III CZP 74/05).
Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania wydano na podstawie art. 575 p.z.p.
obciążając strony kosztami zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania
odwoławczego z uwzględnieniem § 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i 2 lit. a, b i d
rozporządzenia z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437). Izba obciążyła zamawiającego jako stronę
przegrywającą, kosztami postępowania odwoławczego w postaci: wpisu (7500,00 zł), opłaty
skarbowej od złożonego przez odwołującego pełnomocnictwa (17,00 zł), kosztami dojazdu
(851,00 zł) i wynagrodzenia pełnomocnika odwołującego, zgodnie ze złożoną fakturą VAT
w
kwocie zmniejszonej do limitu wynikającego z § 5 pkt 2 lit. b ww. rozporządzenia.

Przewodniczący:
…………………………


Wcześniejsze orzeczenia:

Baza orzeczeń KIO - wyszukiwarka

od: do:

Najnowsze orzeczenia

Dodaj swoje pytanie