rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2023-02-22
rok: 2023
data dokumentu: 2023-02-22
rok: 2023
sygnatury akt.:
KIO 351/23
KIO 351/23
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 lutego 2023 r., w Warszawie,
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 lutego 2023 r. przez wykonawcę
Procad B., S. sp.j., ul. Maczka 11; 95-040 Koluszki,
w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego
Rejonowy
Zarząd
Infrastruktury
w
Bydgoszczy,
ul.
Podchorążych 33; 85-915 Bydgoszcz,
przy udziale wykonawcy MPROJEKT Polska sp. z o.o., ul. Przewodowa 29; 04-874
Warszawa
, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego – po stronie
zamawiającego,
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 lutego 2023 r. przez wykonawcę
Procad B., S. sp.j., ul. Maczka 11; 95-040 Koluszki,
w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego
Rejonowy
Zarząd
Infrastruktury
w
Bydgoszczy,
ul.
Podchorążych 33; 85-915 Bydgoszcz,
przy udziale wykonawcy MPROJEKT Polska sp. z o.o., ul. Przewodowa 29; 04-874
Warszawa
, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego – po stronie
zamawiającego,
orzeka:
1. Oddala
odwołanie.
2.
Kosztami
postępowania
obciąża
wykonawcę
Procad
B.,
S.
sp.j.,
ul. Maczka 11; 95-040 Koluszki i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Procad
B., S. sp.j., ul. Maczka 11; 95-040 Koluszki,
tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza
od
wykonawcy
Procad
B.,
S.
sp.j.,
ul.
Maczka
11;
95-040 Koluszki na rzecz wykonawcy MPROJEKT Polska sp. z o.o., ul.
Przewodowa 29; 04-874 Warszawa,
kwotę 1 230 zł 00 gr (słownie: jeden tysiąc
dwieście trzydzieści złotych, zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego
poniesione
z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zam
ówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
…………………………
sygn. akt: KIO 351/23
Uzasadnienie
Zamawiający – Rejonowy Zarząd Infrastruktury w Bydgoszczy, prowadzi postępowanie
o udzielenie
zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest „Opracowanie aktualizacji
programu inwestycji oraz dokumentacji
projektowej na przebudowę sieci sanitarnych oraz
oczyszczalni ścieków z dostosowaniem do aktualnych potrzeb oraz wymagań
zabezpieczenia przeciwpożarowego i socjalno-sanitarnego w Regnach z 11814”.
Dnia 2 lutego 2023
roku, zamawiający poinformował wykonawców o wyniku
prowadzonego postępowania.
Dnia 7 lutego 2023 roku, wykonawca Procad B., S. sp.j., ul. Maczka 11; 95-040 Koluszki
(dalej „Odwołujący”) wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1.
art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust 6 pzp, przez ich błędną wykładnię
i
zastosowanie, przejawiające się w zaniechaniu odrzucenia oferty MPROJEKT Polska
sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie (dalej: wykonawca lub przystępujący), mimo
iż wykonawca nie złożył dowodów potwierdzających, że zaoferowana przez niego
cena
nie jest rażąco niska, a złożone przez wykonawcę wyjaśnienia sprzeczne są z
treścią formularza cenowego załączonego do oferty, a także nie potwierdzają, aby
w
ykonawca był w stanie wykonać zamówienie za zaoferowaną cenę.
2. art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. b w zw. z art. 116 ust. 1, art. 118 ust. 2 i 4 i art. 119 pzp przez
ich niezastosowanie, pole
gające na zaniechaniu odrzucenia oferty wykonawcy,
pomimo
iż wykonawca, powołując się na zasoby podmiotów trzecich nie wykazał, czy
podmioty te w ogóle będą brać udział w wykonaniu zamówienia, a jeśli tak to jaką
część zamówienia będą wykonywać.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu unieważnienia
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
w tym odrzucenie oferty wykonawcy
z postępowania oraz o zasądzenie od zamawiającego
na rzecz o
dwołującego zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.
Odwołujący wskazał, że ma interes we wniesieniu przedmiotowego odwołania, ponieważ
w
przypadku jego uwzględnienia, istnieje możliwość uznania oferty odwołującego za
n
ajkorzystniejszą w postępowaniu i zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Odrzucenie oferty wykonawcy
przystępującego, spowodowałoby bowiem, że oferta
o
dwołującego zostałaby oceniona najwyżej oraz istniałaby szansy na wybór tej oferty jako
najkorzystniejszej. Tymczasem w
wyniku podjęcia przez zamawiającego czynności
niezgodnych z ustawą, odwołujący pozbawiony został możliwości uzyskania zamówienia.
Odwołujący wskazał, co następuje.
Zamawiający wezwał wykonawcę do złożenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów
w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych z powodu
wątpliwości dotyczących zaoferowanej ceny.
Pismem z 3 stycznia 2023 r. w
ykonawca złożył wyjaśnienia, do których załączył
„Szczegółową kalkulację kosztów opracowania w oparciu o wydawnictwo Izby Projektowania
Budowlanego „Środowiskowe Zasady Wyceny Prac Projektowych” (dalej: Kalkulacja).
a.
Porównanie wyliczeń znajdujących się w Kalkulacji z cenami jednostkowymi podanymi
przez w
ykonawcę w Formularzu cenowym (dalej: Formularz) prowadzi do wniosku,
iż wyliczenia te nie odpowiadają cenom Formularza.
I tak:
Wykonawca dokonuje wyceny kosztów swoich prac według Środowiskowych Zasad
Wyceny
Prac Projektowych (dalej: ŚZWPP) i wycenia koszty wykonania kosztorysów
inwestorskich i
przedmiarów robót na łączną kwotę 41 027,30zł netto zaś w Formularzu
w punktach nr 6 i 7 Elementu
II wskazuje kwotę 49 900 zł. netto.
Przede wszystkim jednak w
ykonawca wykazuje szczegółową kalkulację, według ŚZWPP,
wykonania poszczególnych zakresów wskazanych przez Inwestora w Opisie Przedmiotu
Zamówienia (OPZ):
a) SUW,
b) Oczyszczalnia ścieków,
c) Budynek 142 wieży ciśnień rozbiórka,
d) Sieć wodociągowa - 3,5 km,
e) Sieć hydrantowa - 5,5 km,
f) Sieć kanalizacji sanitarnej – 3,5 km,
g) Zb.
P. poż – 1 szt.,
h) Zb.
P. poż – 32 szt.,
i) Agregat prądotwórczy,
j) Roboty elektryczne.
Koszty wykonania powyższych prac, według ŚZWPP, w zakresie projektu budowlanego
i projektu wykonawczego w
ykonawca wycenia na kwotę 356 760,20 zł. netto. Zakres tych
prac odpowiada pozycjom Formularza: Element II, nr: 2,3,4. Suma cen jednostkowych tych
pozycji
wskazanych w Formularzu wynosi 199 600 zł. netto. Nie można w tej sytuacji
zasadnie twierdzić, aby wykonawca wykazał w sposób niebudzący wątpliwości, że
zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska.
b.
Kalkulacja przedstawiona przez w
ykonawcę nie zawiera wszystkich elementów
cenotwórczych opisanych w OPZ. W kalkulacji nie ma wyliczenia ceny wykonania:
– projektu przyłączy do 22 szt. budynków sieci wodociągowej;
– projektu demontaży istniejących sieci wodociągowej i sanitarnej;
– projektu nowej instalacji oświetlenia zewnętrznego LED obiektu budynku SUW –
budynek 132 w granicy ogrodzenia;
– projektu oświetlenia ujęć wody – studni głębinowych nr 1 i nr 2 poprzez zainstalowanie
oświetlenia typu LED;
– projektu nowego oświetlenie LED zewnętrzne terenu oczyszczani, uwzględniające nowe
ogrodzenie wewnątrz oczyszczalni i projektu oświetlenia LED drogi dojazdowej do
oczyszczalni.
Okoliczność ta wyklucza uznanie wyjaśnień wykonawcy za pełne i szczegółowe.
c.
Oparcie wyliczenia ceny o ŚZWPP nie jest niczym niewłaściwym, jednakże zasady
opisane
w ŚZWPP nie zawierają wyliczenia planowanego zysku. Są to zasady wyliczenia
kosztu pracy projektanta. W tej sytuacji przedstawione przez w
ykonawcę wyjaśnienia nie
potwierdzają, aby planował on osiągnąć zysk.
d.
Wykonawca nie ujął w swoich wyjaśnieniach kosztów ogólnych (koszty zarządu, biura,
dojazdów etc.) co dodatkowo osłabia jego twierdzenie o zaoferowaniu ceny rynkowej.
e.
Wykonawca nie przedstawił ani jednego dowodu na potwierdzenie rzetelności wyliczenia
ceny i możliwości wykonania zamówienia. Dowodem takim nie są dokumenty dotyczące
wykonania przez w
ykonawcę innych umów.
f.
Treść wyjaśnień zawartych w piśmie z 3 stycznia 2023 r. jest w najwyższym stopniu
ogólna i można ją dopasować do niemalże każdego postępowania. Od wykonawcy należy
wymagać szczegółowego odniesienia się do treści wezwania, ale przede wszystkim do treści
przepisu art. 224 ust. 3. pzp.
Wykonawca nie wykazał:
– jakie będzie ponosić faktyczne koszty pracy projektantów (ilu będzie projektantów, jakie
będą mieć wynagrodzenia, ile czasy poświęcą na wykonanie zamówienia);
– jaki będzie koszt zatrudnienia podwykonawców i jaką część zamówienia będą oni
wykonywać;
– jaki będzie koszt pozyskania aktualnych map (koszty prac geodezyjnych);
– jakie będą koszty ogólne;
– jakie będą koszty dojazdu z Warszawy do Bydgoszczy i Regien, w tym diet w podróży
krajowej.
Mając na uwadze powyższe okoliczności zasadne są zarzuty naruszenia przez
zamawiającego art. 224 ust. 6 i art. 226 ust.1 pkt 8 pzp przez ich błędną wykładnię
i zastosowanie, polegające na wyborze oferty przystępującego, mimo że powyższe przepisy
ustawy
dopuszczają możliwość wyłącznie wyboru oferty tego wykonawcy, który wykazał
spełnianie warunków udziału w postępowaniu oraz oferty, która nie podlega odrzuceniu.
Zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej, mimo że oferta wykonawcy podlegała
odrzuceniu.
W treści oferty (pkt 5) wykonawca wskazał, że część zamówienia zamierza powierzyć do
wykonania podwykonawcom: PRO- EKO Projekt sp. z o.o. i Studio DK sp. z o.o. Wykonawca
powołał się na wiedzę i doświadczenie tych podmiotów. Zgodnie z SWZ i treścią formularza
oferty wyko
nawca miał obowiązek wskazać jaką część zamówienia zamierza powierzyć
podwykonawcom. W treści oferty wykonawca wskazał jedynie, że zamierza powierzyć
wykonanie zamówienia „w zakresie posiadanej wiedzy i doświadczenia oraz posiadanej
kadry projektowej”. Z treści oferty nie wynika zatem jaką część zamówienia będą wykonywać
podwykonawcy
i czy w ogóle będą oni uczestniczyć w projektowaniu. Mając na uwadze,
iż wykonawca powołał się na wiedzę i doświadczenie tych podmiotów winien on wykazać
(zgodnie z treścią art. 118 pzp), że podmioty te będą wykonywać prace projektowe.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której oświadczył, iż uwzględnia
odwołanie w całości.
Przystępujący do postępowania – po stronie zamawiającego - wykonawca MPROJEKT
Polska sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie, wniósł sprzeciw wobec uwzględnienia przez
zamawiającego zarzutów odwołania w całości. Przystępujący wskazał, co następuje.
Szczegółowość wyjaśnień przystępującego odpowiada szczegółowości wezwania
wystosowanego przez z
amawiającego oraz uwzględnia charakter przedmiotu zamówienia,
którym jest opracowanie aktualizacji programu inwestycji oraz dokumentacji projektowej.
Przystępujący złożył wyjaśnienia znacznie przekraczające zakres wezwania do wyjaśnień.
W szczególności wyjaśnienia przystępującego obejmują takie elementy jak:
a) p
orównanie ceny przystępującego z cenami pozostałych ofert, które ukazuje zbliżony
poziom cenowy większości ofert – cena jednej z ofert istotnie zawyża średnią, podczas gdy
dwie pozostałe są na poziomie zbliżonym do ceny oferty przystępującego;
b) o
dniesienie się do charakteru przedmiotu zamówienia w kontekście sposobów
wyceny usług projektowych czy też ogólnie usług o charakterze intelektualnym;
c) o
dwołanie się do stawek, za które przystępujący oraz podmioty, które będą
realizować część zadań wymienionych w OPZ, wykonywał i wykonuje usługi projektowe o
analogicznym zakresie;
d) o
dwołanie się do doświadczenia przystępującego oraz podmiotów, które będą
realizować część zadań wymienionych w OPZ – w tym złożenie dowodów w postaci
referencji
– z jednoczesnym odniesieniem tych dowodów do przedmiotowego zamówienia;
e) przedstawienie w ramach dowodu
– szczegółowej kalkulacji kosztów opracowania
w oparciu o wydawnictwo Izby Projektowania Budowlanego pn.
„Środowiskowe Zasady
Wycen Prac Projektowych
”, która potwierdza, że wycena oferty przystępującego zawarta
w Formularzu cenowym jest wyższa niż suma kosztów wyliczona w oparciu o tę kalkulację.
Różnica między kwotą z kalkulacji a ceną oferty netto wynosi 101 212,50 zł. Jest to kwota,
która wystarcza w szczególności na zabezpieczenie ryzyka w związku z wykonywaniem
zamówienia, dodatkowy zysk wykonawcy oraz koszty ubezpieczenia od odpowiedzialności
cywilnej. Taki sposób udzielenia wyjaśnień należy uznać za prawidłowy zarówno w
kontekście treści wezwania jak i charakteru tego zamówienia. Wbrew twierdzeniom
o
dwołującego wyjaśnienia przystępującego są konkretne i rzetelne, nie ograniczają się do
ogólnikowych stwierdzeń, ale zawierają konkretne informacje i wyjaśnienie założeń
przyjętych do wyceny oferty. Złożone dowody pozostają adekwatne do charakteru
przedmiotu zamówienia (usługi projektowania) oraz potwierdzają, że cena oferty nie jest
rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia:
Zamawiający nie wymagał konkretnego rodzaju dowodów – pozostawiając w tym zakresie
swobodę wykonawcy. Dowody miały mieć wpływ na wycenę oferty – i takie też dowody
zostały dołączone do wyjaśnień. Charakter zamówienia ma najistotniejsze znaczenie przy
doborze dowodów do wyjaśnień ceny. W tym przypadku przedmiot zamówienia ma charakter
intelektualny, twórczy, dlatego najlepszym dowodem na rzetelny i realny charakter wyceny
będą miały dowody dotyczące wykonania przez wykonawcę zamówień o analogicznym
zakresie.
Przechodząc do dowodów załączonych do wyjaśnień:
a) Szczegółowa kalkulacja kosztów w oparciu o wydawnictwo Izby Projektowania
Budowlanego
„Środowiskowe Zasady Wycen Prac Projektowych”:
Zarzut,
iż szczegółowa kalkulacja kosztów (dalej jako „Szczegółowa kalkulacja”) jest
sprzeczna z treścią Formularza cenowego załączonego do oferty jest bezpodstawny.
Kalkulując cenę oferty przystępujący uwzględnił, iż wedle SWZ wykonawcy zobowiązani byli
do obliczania ceny oferty z należytą starannością według „Środowiskowych zasad wycen
prac projektowych
” (dalej: ŚZWPP): Postanowienie część XIII SWZ „Opis sposobu obliczenia
ceny oferty
”, pkt 1: Wykonawca zobowiązany jest do obliczenia ceny oferty z należytą
starannością według „Środowiskowych zasad wycen prac projektowych SZWPP”.
W związku z powyższym w ramach wyjaśnień ceny oferty przystępujący przedłożył
Szczegółową kalkulację sporządzoną w oparciu właśnie o ŚZWPP. Przedmiotowa kalkulacja
jest przede wszystkim dowodem potwierdzającym, że posługując się stawkami z
wydawnictwa branżowego – w których uwzględniono koszty pracy projektantów, koszty
ogólne oraz zysk - uzyskano sumę kosztów niższą niż cena zaoferowana przez
p
rzystępującego. Różnica pomiędzy oszacowaną wartością z kalkulacji (397 787,50 zł netto),
a ceną oferty przystępującego (499 000,00 zł) wynosi 101 212,50 zł. Zamawiający nie
wymagał przedstawienia kalkulacji przygotowanej przez wykonawcę dla wyliczenia ceny.
Szczegółowa kalkulacja załączona do wyjaśnień przystępującego niewątpliwie potwierdza,
że przyjmując założenia wyceny ogólnodostępne w wydawnictwie branżowym – uzyskana
wycena jest niższa od tej zaoferowanej przez przystępującego w postepowaniu. Kwota z
kalkulacji tj. 397 787,50 zł netto obejmuje nie tylko koszty pracy projektantów, lecz również
inne koszty związane z realizacją zamówienia (koszty ogólne) oraz zysk.
Zgodnie z informacją zawartą w pkt 1.2.5.4 ŚZWPP ceny prac projektowych ujętych
w zas
adach obejmują koszty ogólne oraz zysk jednostki projektowej. Zgodnie z informacją
zawartą w rozdziale 1 ŚZWPP pn. „Postanowienia ogólne. Poradnik dla projektantów i
inwestorów” kalkulację sporządza się co do zasady metodą podstawową oraz uwzględnia się
m.
in. dodatki (D) i współczynniki (W) korygujące ilości nakładu pracy przy spełnieniu
określonych warunków (w szczególności przystępujący uwzględnił dodatek za materiały
niejawne
– co wynika z Szczegółowej kalkulacji): W tej metodzie podstawowymi składnikami
wyceny pracy projektowej są:
-
parametry rzeczowe i techniczne projektowanego tematu, parametry trudności,
kategorie itp.,
-
dodatki (D) i współczynniki (W) korygujące ilości nakładu pracy przy spełnieniu
określonych warunków,
-
umowne jednostki nakładu pracy (j.n.p.) podane w tabelach,
-
stawka za jednostkę nakładu pracy (j.n.p.).
Nakłady pracy podane w tabelach są wielkościami umownymi, określającymi normatywnie
niezbędny nakład pracy w przeciętnych warunkach organizacyjnotechnicznych. Umowność
jedn
ostki nakładu pracy przesądza, że nie jest możliwe przeprowadzanie logicznych
bezpośrednich porównań tych jednostek z fizycznymi jednostkami czasu. Nie należy zatem
utożsamiać j.n.p. z „godziną” lub „normogodziną”. Stawka za jednostkę nakładu pracy (j.n.p.)
jest określana corocznie przez Zarząd Rady Koordynacyjnej Biur Projektów w zależności od
wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, określanego w komunikacie Prezesa GUS
i publikowanego w „Monitorze Polskim”.
W związku z powyższym należy przyjąć, iż przystępujący kalkulując cenę oferty
uwzględnił zarówno koszty pracy projektantów, koszty ogólne, zysk, jak też ryzyko. Różnica
między kwotą z kalkulacji a ceną oferty netto wynosi 101 212,50 zł. Jest to kwota, która
wystarcza
w szczególności na zabezpieczenie ryzyka w związku z wykonywaniem zamówienia,
dodatkowy zysk wykonawcy oraz ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Powyższe
obala twierdzenia o
dwołującego zawarte w pkt 1 lit. f i d odwołania.
O
dnośnie twierdzenia odwołującego z pkt 1 lit. a odwołania, co do rozbieżności między
wartością 356 760,20 zł netto wynikającą ze Szczegółowej kalkulacji a wartością 199 600,00
zł netto podaną w Formularzu ofertowym za Element nr II, pozycje nr 2, 3 i 4 – należy
wskazać, że argumentacja odwołującego opiera się błędnych założeniach, co do sposobu
kalkulacji ceny oferty przez p
rzystępującego. W szczególności odwołujący sztucznie
przypisał wartość 356 760,20 zł netto do samych prac objętych Elementem nr II, pozycjami
nr 2, 3 i 4. W r
amach szczegółowej kalkulacji przystępujący podał wyliczenia kosztów prac:
⎯ w zakresie przedmiarów i kosztorysów inwestorskich (co odpowiada pracom z pozycji
Element nr II, pozycje nr 6 i 7 Formularza cenowego) oraz
⎯ w pozostałym zakresie (co odpowiada pracom z pozycji pozostałych Formularza
cenowego, innych niż objęte Elementem nr II, pozycjami nr 6 i 7).
Koszt prac w zakresie przedmiarów i kosztorysów inwestorskich wedle szczegółowej
kalkulacji (tj. wliczony zgodnie z
ŚZWPP) wynosi łącznie 41 027,30 zł netto.
Natomiast w Formularzu cenowym
– wedle danych podanych w Elemencie nr II,
pozycjach nr 6 i 7 - prz
ystępujący przyjął wartość nawet wyższą, tj. łącznie 49 000,00 zł
netto.
Zatem w zakresie przedmiarów i kosztorysów inwestorskich przystępujący przyjął do
wyliczenia ceny oferty wartość wyższą niż wartość wyliczoną zgodnie ze ŚZWPP, gdzie
uwzględniono koszty pracy projektantów, koszty ogólne oraz zysk. Z kolei koszt prac
w pozostałym zakresie zamówienia – poza przedmiarami i kosztorysami inwestorskimi -
wedle Szczegółowej kalkulacji (tj. wliczony zgodnie z ŚZWPP) wynosi 356 750,20 zł netto.
Natomiast w Formularzu cenowym
– wedle danych podanych w pozycjach innych niż
Element nr II, pozycje nr 6 i 7 - p
rzystępujący przyjął wartość nawet wyższą, tj. 449 100,00 zł
netto.
Zatem w zakresie kosztów prac w pozostałym zakresie zamówienia – poza
przedmiarami
i kosztorysami inwestorskimi - p
rzystępujący przyjął do wyliczenia ceny oferty wartość
wyższą niż wartość wyliczona zgodnie z ŚZWPP, gdzie uwzględniono koszty pracy
projektantów, koszty ogólne oraz zysk. Odwołujący sztucznie zawęził zakres prac objętych
kwotą 356 750,20 zł netto tylko do zakresu prac z Element nr 2, pozycje 2, 3 i 4 Formularza
cenowego (pkt 1 lit. a akapit 4 odwołania). Nie ma podstaw do dokonania takiego zawężenia
w treści Szczegółowej kalkulacji (wyodrębniono tam koszty jedynie zakresie przedmiarów i
kosztorysów inwestorskich) ani nie ma to uzasadnienia merytorycznego. W tej mierze
wskazać
należy,
iż odwołujący posługuje się pojęciem projektu budowlanego i projektu wykonawczego oraz
przyjmuje, iż są to wyłącznie prace objęte Elementem II, pozycjami nr 2, 3 i 4 Formularza
cenowego. Tymczasem na projekt budowlany i projekt wykonawczy składają się jeszcze co
najmniej prace objęte Elementem II, pozycja nr 1, tj. Projekt zagospodarowania działki lub
terenu sporządzony na aktualnej mapie do celów projektowych (ZASTRZEŻONE).
Powyższe potwierdza, iż argumentacja odwołującego o sprzeczności Szczegółowej
kalkulacji oraz Formularza cenowego -
opiera się na nieprawidłowych założeniach.
Łączna wartość prac podana w Szczegółowej kalkulacji (a zatem wyceniona zgodnie
z
ŚZWPP) – gdzie uwzględniono koszty pracy projektantów, koszty ogóle oraz zysk - jest
o 101 212,50 zł netto niższa niż wartość ceny oferty przystępującego podana w Formularzu
cenowym. W ramach tej różnicy przystępujący uwzględnił w szczegółowości ryzyko
związane z realizacją niniejszego zamówienia, dodatkowy zysk (ponad zysk przewidziany już
w ramach wartości podanej w Szczegółowej kalkulacji wyliczony zgodnie z ŚZWPP) oraz
koszty ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. W ramach swojej argumentacji
o
dwołujący całkowicie pominął różnicę między Szczegółową kalkulacją a Formularzem
cenowym na poziomie 101 212,50 zł netto.
Z kolei odnosząc się do elementów wskazanych przez odwołującego w ramach pkt 1 lit. b
odwołania jako nieuwzględnionych w ofercie - w istocie są one uwzględnione w wycenach
poszczególnych elementów w ramach Szczegółowej kalkulacji. Przechodząc do omówienia
poszczególnych elementów nieuwzględnionych według odwołującego – należy wskazać co
następuje:
⎯ wycena projektu przyłączy do 22 szt. budynków w sieci wodociągowej - jest
uwzględniona w wycenie sieci wodociągowej: W Szczegółowej kalkulacji załączonej do
wyjaśnień element ten jest uwzględniony w pkt 1 lit. d pn. „Sieć wodociągowa projekt
budowlany i wykonawczy długość 3,5km, średnica do 200 mm wraz z modernizacja studni
głębinowych”.
Natomiast w Formularzu cenowym elementy wyceny projektu przyłączy do 22 szt.
budynków w sieci wodociągowej przyłączy - zostały uwzględnione w każdej pozycji
Formularza cenowego odnoszącej się do zakresu rzeczowego z pkt 2 lit. f OPZ „Sieć
wodociągowa”.
Na przykładzie twierdzeń dotyczących braku uwzględnienia projektu przyłączy widać, jak
o
dwołujący mnoży rzekomo nieuwzględnione przez przystępującego elementy w sposób
sprzeczny z praktyką wykonywania usług projektowych. W praktyce element taki jak
przyłącza do budynków w sieci wodociągowej jest uwzględniany w ogólnym projekcie dla
danej branży. Odpowiada to również konstrukcji OPZ (zał. nr 12 do SWZ), gdzie w pkt 2 lit. f
z
amawiający
przyporządkował
obowiązek
zaprojektowania
budowy
przyłączy
wodociągowych do 22 szt. obiektów do elementu zakresu rzeczowego zamierzenia pn. „Sieć
wodociągowa”;
⎯ wycena projektu demontażu istniejących sieci wodociągowej i sanitarnej – przy
założeniu że odwołującemu chodzi o obowiązek z OPZ dotyczący rozebrania istniejących
sieci wodociągowej i sanitarnej - jest uwzględniona w wycenie sieci wodociągowej oraz sieci
kanalizacyjnej sanitarnej: W Szczegółowej kalkulacji załączonej do wyjaśnień element ten
jest uwzględniony w pkt. 1 lit. d pn. „Sieć wodociągowa projekt budowlany i wykonawczy
długość 3,5km, średnica do 200 mm wraz z modernizacja studni głębinowych” oraz pkt. 1f
pn. „Sieć kanalizacji sanitarnej projekt budowlany i wykonawczy długość 3,5 km, średnica do
300 mm”.
W
Formularzu cenowym elementy wyceny projektu rozbiórki istniejących sieci
wodociągowej i sanitarnej - zostały uwzględnione w każdej pozycji formularza cenowego
odnoszącej się do zakresu rzeczowego z pkt. 2f „Sieć wodociągowa” oraz pkt. 2g „Sieć
kanalizacyjna sanitarna” OPZ;
⎯ wycena projektu nowej instalacji oświetlenia zewnętrznego LED obiektu budynku SUW -
budynek nr 132 w granicy ogrodzenia
– jest uwzględniona w wycenie budynku SUW:
W Szczegółowej kalkulacji załączonej do wyjaśnień element ten jest uwzględniony w pkt 1 lit.
a pn. „SUW”.
W Formularzu cenowym elementy wyceny projektu nowej instalacji oświetlenia
zewnętrznego LED obiektu budynku SUW - budynek nr 132 w granicy ogrodzenia - zostały
uwzględnione w każdej pozycji formularza cenowego odnoszącej się do zakresu rzeczowego
z pkt 2 lit. a „Budynek nr 132 – Stacja uzdatniania wody (SUW)” oraz pkt 2 lit. p OPZ.
⎯ wycena projektu oświetlenia ujęć wody - studni głębinowych nr 1 i 2 – poprzez
zainstalowanie oświetlenia typu LED – jest uwzględniona w wycenie studni głębinowych nr 1
i 2: W Szczegółowej kalkulacji załączonej do wyjaśnień element ten jest uwzględniony w pkt
1 lit. d pn. „Sieć wodociągowa projekt budowlany i wykonawczy długość 3,5km, średnica do
200 mm wraz z modernizacja studni głębinowych”.
W Szczegółowym formularzu cenowym elementy wyceny projektu oświetlenia ujęć wody -
studni głębinowych nr 1 i 2 – poprzez zainstalowanie oświetlenia typu LED - zostały
uwzględnione w każdej pozycji formularza cenowego odnoszącej się do zakresu rzeczowego
z pkt 2 lit. d „Ujęcie wody – studnia głębinowa nr 1”, pkt 2 lit. e „Ujęcie wody – studnia
głębinowa nr 2” oraz pkt 2 lit. q OPZ.
⎯ wycena projektu nowego oświetlenie LED zewnętrzne terenu oczyszczalni ścieków,
uwzględniające nowe ogrodzenie wewnątrz oczyszczalni i projekt oświetlenia LED drogi
dojazdowej do oczyszczalni
– jest uwzględniona w wycenie oczyszczalni ścieków:
W Szczegółowej kalkulacji załączonej do wyjaśnień element ten jest uwzględniony w pkt 1 lit.
b pn. „Oczyszczalnia ścieków”.
W Formularzu cenowym elementy projektu nowego oświetlenia LED zewnętrznego terenu
oczyszczalni ścieków, uwzględniający nowe ogrodzenie wewnątrz oczyszczalni i projektu
oświetlenia LED drogi dojazdowej do oczyszczalni - zostały uwzględnione w każdej pozycji
formularza cenowego odnoszącej się do zakresu rzeczowego z pkt 2 lit.
„Obiekt nr 133 – Oczyszczalnia ścieków.” oraz pkt. 2r OPZ.
Zamawiający nie wymagał złożenia wraz z ofertą szczegółowego kosztorysu czy innej
formy szczegółowego wyliczenia ceny lub cen jednostkowych z formularza ofertowego.
Wykonawcy mieli zatem swobodę w zakresie wyboru odpowiedniego sposobu wyliczenia
ceny
– działając w ramach postanowień SWZ i uwzględniając zakres przedmiotu zamówienia
określony w OPZ. Również umowy oraz potwierdzenia wykonania zamówień załączone do
wyjaśnień przystępującego nie są przypadkowe. Są to bowiem dokumenty potwierdzające
realizację przez przystępującego zamówień na przygotowanie dokumentacji projektowej dla
sieci kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków. Potwierdzają one zatem nie tylko
doświadczenie wykonawcy w realizacji analogicznych przedmiotowo zamówień, ale przede
wszystkim umiejętność zorganizowania takiej usługi – w tym jej prawidłowej wyceny.
Z
łożone dowody – są powiązane z wyjaśnieniami, zawierają konkretne odniesienia do
przedmiotowego
postępowania.
Odwołujący wskazując na nieobjęcie przez przystępującego wyjaśnieniami rażąco niskiej
ceny niektórych elementów składających się na przedmiot zamówienia dokonał ich selekcji
w sposób fragmentaryczny, podczas gdy wskazywane przez odwołującego elementy zostały
w istocie uwzględnione przez przystępującego. Elementy, których brak zarzuca odwołujący
a występują w wyjaśnieniach przystępującego - takie jak:
⎯ wycena projektu przyłączy do 22 szt. budynków w sieci wodociągowej – została
uwzględniona w wycenie sieci wodociągowej,
⎯ wycena projektu demontażu istniejących sieci wodociągowej i sanitarnej – przy
założeniu że odwołującemu chodzi o obowiązek z OPZ dotyczący rozebrania istniejących
sieci wodociągowej i sanitarnej - została uwzględniona w wycenie sieci wodociągowej oraz
sieci kanalizacji sanitarnej;
⎯ wycena projektu nowej instalacji oświetlenia zewnętrznego LED obiektu budynku SUW -
budynek nr 132 w granicy ogrodzenia
– została uwzględniona w wycenie budynku SUW;
⎯ wycena projektu oświetlenia ujęć wody - studni głębinowych nr 1 i 2 – poprzez
zainstalowanie oświetlenia typu LED – została uwzględniona w wycenie studni głębinowych
nr 1 i 2;
⎯ wycena projektu nowego oświetlenie LED zewnętrzne terenu oczyszczalni,
uwzględniające nowe ogrodzenie wewnątrz oczyszczalni i projektu oświetlenia LED drogi
dojazdowej do oczyszczalni
– została uwzględniona w wycenie oczyszczalni ścieków.
Niezależnie od powyższego dodać należy, iż szczegółowe wyjaśnienie kalkulacji w
zakresie powyższych elementów - nie było wymagane w wezwaniu do złożenia wyjaśnień.
Trudno zatem
wymagać, żeby przystępujący miał się odnosić szczegółowo do każdego z
nich.
Wbrew twierdzeniom o
dwołującego z pkt 1 lit. d odwołania – przystępujący uwzględnił
w cenie oferty koszty
ogólne. Koszty ogólne uwzględnione są w cenie oferty wg ŚZWPP.
Dodatkowo należy podnieść, iż koszty ogólne funkcjonowania swojej spółki - przystępujący
rozdziela na kilkadziesiąt równocześnie realizowanych zadań, zarówno projektowych jak
i wykonawczych.
W odniesieniu do twierdzeń z pkt 1 lit. f odwołania – dotyczących kosztów pracy
projektantów, podwykonawców - należy wskazać, iż prace projektowe są specyficznym
rodzajem usługi, co powoduje, iż nie da się obiektywnie określić pracochłonności
godzinowej.
Jednocześnie przystępujący oparł się na ŚZWPP, gdzie uwzględniono koszty
pracy projektantów. Nie ma zespołu ludzi, który przez cały okres umowy zajmuje się
wyłącznie jej realizacją. Ci sami projektanci realizują równocześnie kilka projektów. Długie
okresy
upływają w oczekiwaniu na uzgodnienia jednostek zewnętrznych, urzędów etc.
Dodatkowo branżowe projekty nie powstają równocześnie a następczo. Nie ma więc
możliwości by obiektywnie określić pracochłonność godzinową wykonania elementów
projektu. Nie sposób wiec zawrzeć w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny obiektywnej ilość
godzin pracy jakie pochłoną prace projektowe. Niemniej zwrócić uwagę należy, iż
p
rzystępujący dokonując wyliczenia ceny oferty oparł się na ŚZWPP, gdzie uwzględniono
koszty pracy projektantów. Wymieniane w pkt 1 lit. f odwołania koszty pozyskania aktualnych
map (koszy prac geodezyjnych), są kosztami marginalnymi przy zakresie całego zadnia.
Koszt rynkowy wykonania aktualizacji mapy dla przedmiotowego terenu (powierzchnia
całego
terenu
jednostki
wynosi
8
ha,
zgodnie
z odpowiedziami z
amawiającego, jest to maksymalna powierzchnia, dla której istnieje ryzyko
aktualizacji mapy). Przystępujący nie zleca wykonania prac geodezyjnych zewnętrznej firmie
a wykonuje je własnymi siłami. Faktyczne koszty wykonania aktualizacji mapy przystępujący
oszacował na maksymalnie 6 000,00 zł netto.
Przystępujący wskazał, że nie istnieje jeden wzorzec wyjaśnień ceny, a już z pewnością
nie jest nim punkt widzenia konkurencyjnego wykonawcy. Odwołujący nie może narzucać
wymogów odnośnie oceny wyjaśnień, skoro te nie wynikają z wezwania. Jednocześnie
należy mieć na uwadze, że wynagrodzenie wykonawcy w niniejszym postępowaniu ma
charakter ryczałtowy. Odwołanie ma charakter ogólnikowy a odwołujący nie przedstawił
jakichkolwiek dowodów, że cena oferty przystępującego faktycznie jest rażąco niska.
Odwołujący ograniczył się jedynie do zakwestionowania twierdzeń i dowodów
p
rzystępującego.
P
rzy ocenie okoliczności sprawy nie można pominąć poziomu cen ofert złożonych
w postępowaniu. Cena jednej ze złożonych ofert – oferty nr 3 zgodnie z informacją z
otwarcia ofert (PROJMORS BPBM Sp. z o.o.) -
jest zawyżona w sposób ewidentny. Jest to
cena
o ponad 100% wyższa od cen każdej z pozostałych złożonych ofert, w tym jest to cena o
ponad 150%
wyższa od ceny oferty przystępującego. Natomiast ceny trzech pozostałych
złożonych ofert – oscylują na zbliżonym poziomie. Oferta odwołującego jest niższa od ceny
oferty nr 4 (Probud T. Graf) jedynie o ok. 0,2%. Natomiast w stosunku do ceny oferty
o
dwołującego jest niższa o ok. 16,28%. Nie jest to różnica znacząca uwzględniając, że ceny
usług projektowych jako usług intelektualnych, charakteryzują się zwykle znacznymi
rozbieżnościami. Ceny wskazanych trzech ofert – są miarodajne dla wykazania poziomu
aktua
lnej rynkowej wartości zamówienia. Jak zasadnie wskazano w wyjaśnieniach z
3.01.2023 r.
– kwota zbliżona do rynkowej wartości zamówienia wynosi około 630 000,00 zł
brutto.
W konsekwencji zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 6 Pzp
pozostaje bezzasadny i winien podlegać oddaleniu. Przystępujący w złożonych
wyjaśnieniach wykazał, że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska. Wyjaśnienia
były konkretne i odpowiadały wezwaniu oraz zawierały dowody na potwierdzenie przyjętych
założeń. Cena zaoferowana przez przystępującego jest realna i gwarantuje należyte
wykonanie zamówienia. Dowody załączone do wyjaśnień jak i analiza rynku – jednoznacznie
potwierdzają realność stawek jakie zaoferował przystępujący.
Zarzut nr 2.
Przy ocenie realności powołania się na zasoby podmiotów trzecich przez
p
rzystępującego, zakresu udostępnionych zasobów oraz sposobu ich wykorzystania w toku
realizacji zamówienia – konieczne jest uwzględnienie całokształtu okoliczności
postępowania. Podmioty trzecie jako podwykonawcy zrealizują zakres zamówienia objęty ich
doświadczeniem wykazanym w celu spełnienia warunków udziału w postępowaniu, z kolei
p
rzystępujący samodzielnie zrealizuje pozostałe elementy składające się na przedmiot
zamówienia. Przystępujący powołuje się na zasoby podmiotów trzecich – PRO-EKO Projekt
Sp. z o.o. oraz Studio DK Sp. z o.o. Sp.k. w celu wykazania spełnienia warunków udziału w
postępowaniu
w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej. Oświadczenia podmiotów trzecich
odno
śnie zakresu i sposobu wykorzystania udostępnionych zasobów, jak również
oświadczenie przystępującego z pkt 5 Formularza ofertowego dotyczące części zamówienia
jakie zamierza powierzyć do realizacji podwykonawcom - należy odczytywać w kontekście
całokształtu okoliczności postępowania:
a) w
arunki udziału w postępowania, których dotyczyło udostępnienie zasobów dotyczyły
doświadczenia w wykonaniu dokumentacji projektowej w zakresie budowy lub przebudowy:
⎯ sieci wodociągowej i kanalizacyjnej
⎯ stacji uzdatniania wody i oczyszczalni ścieków oraz potencjału kadrowego.
b) w
edle OPZ na zamówienie składają się również inne elementy poza wykonaniem
projektów sieci wodociągowej i kanalizacji oraz stacji uzdatniania wody i oczyszczalni
ścieków. Są to w szczególności:
⎯ wykonanie projektów zagospodarowania terenu o klauzuli Zastrzeżone,
⎯ wykonanie projektów w branży elektrycznej,
⎯ wykonanie kosztorysów i przedmiarów,
⎯ koordynacja zadania,
a zatem zgodnie z oświadczeniem przystępującego zawartym w pkt 5 Formularza
ofertowego oraz zgodnie z treścią zobowiązania podmiotów trzecich – będą oni uczestniczyć
w realizacji zamówienia jako podwykonawcy w zakresie tych elementów z OPZ, w ramach,
których ich zasoby były badane w kontekście spełnienia warunków udziału w postępowaniu.
Natomiast p
rzystępujący wykona samodzielnie resztę elementów z OPZ, do których
wykonania nie ustanowiono dodatkowych warunków. Treść zobowiązań podmiotów trzecich
jest konkretna i nie ogranicza się tylko do przekazania „wiedzy i doświadczenia”. Zasoby
będą wykorzystywane poprzez przekazywanie przez podmiot Udostępniający zasobów w
zakresie zdolności technicznej lub zawodowej tj. w zakresie posiadanej wiedzy i
doświadczenia, oraz posiadanej kadry projektowej przekazanych do dyspozycji w/w
w
ykonawcy realizującemu w/w zadanie, w celu prawidłowego zrealizowania niniejszego
przedmiotu zamówienia. Sposób wykorzystania poprzez charakter stosunku, jaki będzie
łączył
mnie
z
w
ykonawcą:
umowa
o podwykonawstwo, konsultacje.
W/w „posiadane zasoby w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej tj. w zakresie
posiadanej wiedzy i doświadczenia, oraz posiadanej kadry projektowej będą
przekazywane/udostępnione wykonawcy w pełnym zakresie przez cały okres realizacji
zamówienia publicznego od dnia podpisania umowy do jej zakończenia, a także w okresie
gwarancji i rękojmi za wady.
Zamawiający nie wymagał wymienienia konkretnych elementów zamówienia, w których
wykorzystany zostanie potencjał podmiotu trzeciego. Zamawiający wymagał wskazania
zakresu zasobów jakie zdecydował się udostępnić podmiot trzeci, sposób ich wykorzystania
oraz okres ich udostępnienia wykonawcy – wszystkie z tych elementów znalazły
odzwierciedlenie w treści zobowiązań. Ponadto w obydwu zobowiązaniach wskazano formę
stosunku jaki będzie łączył podmiot trzeci z przystępującym – tj. umowę o podwykonawstwo.
Już powyższa okoliczność – tj. wskazanie w treści zobowiązania formy udziału w realizacji
zamówienia, którym jest podwykonawstwo, świadczy o faktycznym zrealizowaniu części
zamówienia przez podmiot udostępniający swe zasoby. Stosunek podwykonawstwa
traktowany jest w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej jako najlepsza gwarancja
faktycznego udostępnienia zasobów. W tym kontekście informację podana w pkt 5
Formularza oferty dotycząca części zamówienia, której wykonanie wykonawca zamierza
powierzyć podwykonawcom - należy odczytywać z uwzględnieniem treści warunków udziału
w postępowaniu, OPZ oraz treści zobowiązań obydwu podmiotów udostepniających zasoby.
W szczególności należy uwzględnić, że w obydwu zobowiązaniach określono zakres
udostępnianych zasobów oraz formę stosunku jaki będzie łączył podmiot trzeci
z p
rzystępującym – tj. umowę o podwykonawstwo. Zamawiający nie zastrzegł obowiązku
osobistego wykonania przez wykonawcę określonych kluczowych zadań dotyczących
niniejszego zamówienia. Powyższe powoduje, że określenie przez wykonawcę części
zamówienia, których wykonanie zamierza powierzyć podwykonawcom, ma charakter
informacyjny, co potwierdza komentarz Urzędu Zamówień Publicznych do ustawy Pzp.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi
przepis art. 528 ustawy Pzp.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że odwołujący posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowanego możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 505 ust. 1
ustawy Pzp,
co uprawniało go do złożenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron
oraz uczestnika postępowania odwoławczego (przystępującego), złożone
w pismach procesowych, jak też podczas rozprawy Izba stwierdziła, iż odwołanie nie
zasługuje na uwzględnienie.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zarzuty odwołującego są niezasadne.
P
rzepis art. 224 ust. 1 ustawy Pzp stanowi, że jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich
istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub
budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi
z odrębnych przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia
dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych.
Zgodnie nato
miast z przepisem art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp, zamawiający odrzuca
ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący konstruując treść zarzutów w zakresie naruszenia przez zamawiającego
przepisu art. 22
6 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp, powołał szereg okoliczności, które zdaniem
odwołującego winny skutkować odrzuceniem oferty przystępującego z uwagi na fakt, że
oferta zawierała rażąco niską cenę a wykonawca przystępujący nie wykazał okoliczności
przeciwnej (art. 224 ust. 5 i 6 ustawy Pzp).
Ze stanowiskiem odwołującego nie sposób się zgodzić. Izba w całości podzieliła
argumentację prezentowaną przez przystępującego, uznając ja za własną, a ponadto Izba
wskazuje co następuje.
R
ażąco niska cena (rnc) to cena niewiarygodna, która uniemożliwia pokrycie wszystkich
kosztów związanych z realizacją zamówienia, a samo zamówienie realizowane jest ze stratą.
W żaden sposób nie można zgodzić się z odwołującym, iż analiza treści wyjaśnień
p
rzystępującego dotyczących rażąco niskiej ceny, prowadzi do konkluzji, iż nie uwzględnił on
wszystkich kosztów realizacji zamówienia, a tym samym, że cena jego oferty jest rażąco
niska i jego oferta powinna zostać odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp.
Zgodnie
z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 26 kwietnia 2022 r. sygn. akt: KIO
953/22 „Przyjmuje się, że cena rażąco niska to taka, która jest nierealistyczna, nie pozwala
na należyte wykonanie przedmiotu zamówienia, nie uwzględnia jego specyfiki, jak też jest
ceną nierynkową, tj. nie występuje na danym rynku, na którym ceny wyznaczane są m.in.
poprzez ogólną sytuację gospodarczą panującą w danej branży i jej otoczeniu biznesowym
oraz postęp technologiczno-organizacyjny”.
W niniejszym stanie faktycznym ni
e zaistniała żadna z powyższych przesłanek,
a w
yjaśnienia przystępującego były spójne, logiczne oraz oparte na poprawnych,
gwarantujących wykonanie przedmiotu zamówienia założeniach. Zgodnie z orzecznictwem
KIO „Oferta podlega odrzuceniu, jeżeli wykonawca nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym
terminie
lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie
ceny lub kosztu. Podstawa do odrzucenia oferty występuje zatem między innymi w sytuacji,
w której wyjaśnienia udzielone przez wykonawcę nie są wystarczające konkretne, kompletne
czy rzetelne
” (wyrok z 1 lutego 2022 r. o sygn. akt: 151/22).
W świetle powyższego w niniejszej sprawie nie wystąpiły okoliczności uzasadniające
odrzucenie oferty p
rzystępującego.
Odwołujący wskazywał na szereg kosztów związanych z bieżącą działalnością firmy,
jednakże należy mieć na uwadze fakt, iż każdy przedsiębiorca realizując określone działania
z pewnością ponosi takie koszty. Należy mieć jednak na względzie, że koszty te rozkładają
się i nie jest tak, że za każdym razem muszą być one proporcjonalnie wyliczone i przypisane
do konkretnego kontraktu. Zwróć bowiem należy uwagę, iż przy ocenie ceny ofertowej pod
kątem rażąco niskiej ceny należy brać pod uwagę tylko te koszty, które są istotnie związane
z przedmiotem zamówienia. Ogólnozakładowe koszty prowadzenia działalności
gospodarczej występują zawsze i nie są bezpośrednio związane z pozyskaniem kolejnego
zamówienia. Dlatego też Izba stoi na stanowisku, że nieuwzględnienie ich przez wykonawcę
w składanych wyjaśnieniach, czy też stwierdzenie o ich marginalnym znaczeniu nie daje
podstaw do twierdzenia, że wykonawca nie wykazał, a w konsekwencji nie wyjaśnił, że cena
oferty nie jest rażąco niska. Twierdzenie przeciwne prowadziłoby bowiem do absurdu, gdyż
np. przy wielomilionowym kontrakcie niewykazanie przez wykonawcę np. kosztów internetu,
kosztu pracy kserokopiarek czy kosztu parkowania samochodu mogłoby powodować skutek
w postaci odrzucenia oferty z uwagi na okoliczność niewykazania tych kosztów, które
pozostają de facto bez znaczenia dla głównego przedmiotu świadczenia.
Trzeba mieć również na względzie czy i w jakiej wysokości wykonawca założył bufor na
ewentualne nieprzewidziane koszty, które mogą, ale nie muszą wystąpić. W przedmiotowym
postępowaniu przystępujący takie zabezpieczenie uwzględnił.
Reasumując Izba stwierdziła, że zarzuty odwołującego opierają się w głównej mierze na
domysłach i założeniach własnych przyjętych do realizacji przedmiotowego zamówienia.
Odwołujący nie uwzględnił zaś indywidulanego podejścia do realizacji kontraktu, jaki w tym
względzie przysługiwał przystępującemu.
Istotną okolicznością podlegającą ocenie jest poziom cen ofert złożonych w
przedmiotowym postępowaniu, które dają realny obraz aktualnej sytuacji rynkowej w danej
branży. Nie ma bowiem lepszego kwantyfikatora niż realne ceny ofert składanych w
postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego. W przedmiotowym postępowaniu
ceny trzech ofert są bardzo zbliżone, co daje podstawę do twierdzenia, że przystępujący
realn
ie wycenił wartość swoich usług.
Zdaniem Izby,
Środowiskowe Zasady Wyceny Prac Projektowych to opracowanie
stanowiące jedynie założenia i wytyczne, które możliwe są do wykorzystania przy wycenie
prac projektowych. Nie jest to dokument wiążący a jedynie materiał informacyjno-
edukacyjny
, którego niezastosowanie nie może wiązać się ze stwierdzeniem wadliwości
dokonywanej indywidualnie przez wykonawców wyceny usług. Każdy wykonawca,
posiadający w swoim portfolio określony zasób doświadczenia kształtuje swoją ofertę w taki
sposób, który z jednej strony umożliwi mu pozyskanie zamówienia, a z drugiej strony
osiągnięcie godziwego zysku.
Ponadto Izba poddaje pod wątpliwość twierdzenia odwołującego o realnych kosztach
jakie
związane są z realizacją przedmiotu zamówienia, gdyż w materiale dowodowym
złożonym na rozprawie odwołujący podaje (strona 11), że wartość prac projektowych
powinna wynosić blisko 800 000,00 zł netto, przy cenie własnej oferty na poziomie
596
000,00 zł netto. Co prawda, na pytanie przewodniczącego, odwołujący oświadczył, iż
zastosował określone wskaźniki obniżające cenę usług, jednakże Izba nie dała wiary temu
oświadczeniu, które składane było jedynie w celu obrony swojego stanowiska procesowego.
Zdaniem Izby wyjaśnienia złożone przez przystępującego są jasne i zupełne, wypełniają
treścią zakres wymaganych informacji pozwalających stwierdzić, że oferta przystępującego
nie zawiera rnc. Należy również mieć na uwadze ogólnikowy, wręcz blankietowy charakter
wezwania zamawiającego do złożenia wyjaśnień w zakresie ceny, który ograniczał się de
facto
do przytoczenia treści przepisu art. 224 ust. 3 ustawy Pzp. Nie mniej nie deprecjonuje
to rzetelności wyjaśnień złożonych przez przystępującego, które Izba uznała za prawidłowe.
Odwołujący twierdził, że w treści oferty (pkt 5) przystępujący wskazał, że część
zamówienia zamierza powierzyć do wykonania podwykonawcom: PRO- EKO Projekt sp. z
o.o. i Studio DK sp. z o.o.
powołując się na wiedzę i doświadczenie tych podmiotów.
Natomiast w
treści oferty wykonawca wskazał jedynie, że zamierza powierzyć wykonanie
zamówienia „w zakresie posiadanej wiedzy i doświadczenia oraz posiadanej kadry
projektowej
”. Zdaniem odwołującego, z treści oferty nie wynika zatem jaką część zamówienia
będą wykonywać podwykonawcy i czy w ogóle będą oni uczestniczyć w projektowaniu.
Zdaniem Izby, z
obowiązania podmiotów trzecich korespondują z treścią oferty oraz
z dokumentacją postępowania i w sposób niebudzący wątpliwości dają podstawę do
twierdzenia
, że podmioty te będą uczestniczyły w realizacji zamówienia oraz wynika z nich
zakres przypisanych im zadań. Jak słusznie wskazał przystępujący, w obydwu
zobowiązaniach wskazano formę stosunku jaki będzie łączył podmiot trzeci z
przystępującym – tj. umowę o podwykonawstwo. Tym samym, wskazanie w treści
zobowiązania formy udziału w realizacji zamówienia, którym jest podwykonawstwo, świadczy
o faktycznym zrealizowaniu części zamówienia przez podmiot udostępniający swe zasoby.
Stosunek podwykonawstwa traktowany jest w orzecznictwie jako najlepsza gwarancja
faktycznego udostępnienia zasobów. W tym kontekście informację podana w pkt 5
Formularza oferty dotycząca części zamówienia, której wykonanie wykonawca zamierza
powierzyć podwykonawcom - należy odczytywać z uwzględnieniem treści warunków udziału
w postępowaniu, OPZ oraz treści zobowiązań obydwu podmiotów udostepniających zasoby.
W szczególności należy uwzględnić, że w obydwu zobowiązaniach określono zakres
udostępnianych zasobów oraz formę stosunku jaki będzie łączył podmiot trzeci z
prz
ystępującym – tj. umowę o podwykonawstwo. Zamawiający nie zastrzegł obowiązku
osobistego wykonania przez wykonawcę określonych kluczowych zadań dotyczących
niniejszego zamówienia. Powyższe powoduje, że określenie przez wykonawcę części
zamówienia, których wykonanie zamierza powierzyć podwykonawcom, ma charakter
informacyjny.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 575
ustawy Pzp
oraz § 8 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich
rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz.
U. poz. 2437).
Przewodniczący:
…………………………
1. Oddala
odwołanie.
2.
Kosztami
postępowania
obciąża
wykonawcę
Procad
B.,
S.
sp.j.,
ul. Maczka 11; 95-040 Koluszki i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Procad
B., S. sp.j., ul. Maczka 11; 95-040 Koluszki,
tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza
od
wykonawcy
Procad
B.,
S.
sp.j.,
ul.
Maczka
11;
95-040 Koluszki na rzecz wykonawcy MPROJEKT Polska sp. z o.o., ul.
Przewodowa 29; 04-874 Warszawa,
kwotę 1 230 zł 00 gr (słownie: jeden tysiąc
dwieście trzydzieści złotych, zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego
poniesione
z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zam
ówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
…………………………
sygn. akt: KIO 351/23
Uzasadnienie
Zamawiający – Rejonowy Zarząd Infrastruktury w Bydgoszczy, prowadzi postępowanie
o udzielenie
zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest „Opracowanie aktualizacji
programu inwestycji oraz dokumentacji
projektowej na przebudowę sieci sanitarnych oraz
oczyszczalni ścieków z dostosowaniem do aktualnych potrzeb oraz wymagań
zabezpieczenia przeciwpożarowego i socjalno-sanitarnego w Regnach z 11814”.
Dnia 2 lutego 2023
roku, zamawiający poinformował wykonawców o wyniku
prowadzonego postępowania.
Dnia 7 lutego 2023 roku, wykonawca Procad B., S. sp.j., ul. Maczka 11; 95-040 Koluszki
(dalej „Odwołujący”) wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1.
art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust 6 pzp, przez ich błędną wykładnię
i
zastosowanie, przejawiające się w zaniechaniu odrzucenia oferty MPROJEKT Polska
sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie (dalej: wykonawca lub przystępujący), mimo
iż wykonawca nie złożył dowodów potwierdzających, że zaoferowana przez niego
cena
nie jest rażąco niska, a złożone przez wykonawcę wyjaśnienia sprzeczne są z
treścią formularza cenowego załączonego do oferty, a także nie potwierdzają, aby
w
ykonawca był w stanie wykonać zamówienie za zaoferowaną cenę.
2. art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. b w zw. z art. 116 ust. 1, art. 118 ust. 2 i 4 i art. 119 pzp przez
ich niezastosowanie, pole
gające na zaniechaniu odrzucenia oferty wykonawcy,
pomimo
iż wykonawca, powołując się na zasoby podmiotów trzecich nie wykazał, czy
podmioty te w ogóle będą brać udział w wykonaniu zamówienia, a jeśli tak to jaką
część zamówienia będą wykonywać.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu unieważnienia
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
w tym odrzucenie oferty wykonawcy
z postępowania oraz o zasądzenie od zamawiającego
na rzecz o
dwołującego zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.
Odwołujący wskazał, że ma interes we wniesieniu przedmiotowego odwołania, ponieważ
w
przypadku jego uwzględnienia, istnieje możliwość uznania oferty odwołującego za
n
ajkorzystniejszą w postępowaniu i zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Odrzucenie oferty wykonawcy
przystępującego, spowodowałoby bowiem, że oferta
o
dwołującego zostałaby oceniona najwyżej oraz istniałaby szansy na wybór tej oferty jako
najkorzystniejszej. Tymczasem w
wyniku podjęcia przez zamawiającego czynności
niezgodnych z ustawą, odwołujący pozbawiony został możliwości uzyskania zamówienia.
Odwołujący wskazał, co następuje.
Zamawiający wezwał wykonawcę do złożenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów
w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych z powodu
wątpliwości dotyczących zaoferowanej ceny.
Pismem z 3 stycznia 2023 r. w
ykonawca złożył wyjaśnienia, do których załączył
„Szczegółową kalkulację kosztów opracowania w oparciu o wydawnictwo Izby Projektowania
Budowlanego „Środowiskowe Zasady Wyceny Prac Projektowych” (dalej: Kalkulacja).
a.
Porównanie wyliczeń znajdujących się w Kalkulacji z cenami jednostkowymi podanymi
przez w
ykonawcę w Formularzu cenowym (dalej: Formularz) prowadzi do wniosku,
iż wyliczenia te nie odpowiadają cenom Formularza.
I tak:
Wykonawca dokonuje wyceny kosztów swoich prac według Środowiskowych Zasad
Wyceny
Prac Projektowych (dalej: ŚZWPP) i wycenia koszty wykonania kosztorysów
inwestorskich i
przedmiarów robót na łączną kwotę 41 027,30zł netto zaś w Formularzu
w punktach nr 6 i 7 Elementu
II wskazuje kwotę 49 900 zł. netto.
Przede wszystkim jednak w
ykonawca wykazuje szczegółową kalkulację, według ŚZWPP,
wykonania poszczególnych zakresów wskazanych przez Inwestora w Opisie Przedmiotu
Zamówienia (OPZ):
a) SUW,
b) Oczyszczalnia ścieków,
c) Budynek 142 wieży ciśnień rozbiórka,
d) Sieć wodociągowa - 3,5 km,
e) Sieć hydrantowa - 5,5 km,
f) Sieć kanalizacji sanitarnej – 3,5 km,
g) Zb.
P. poż – 1 szt.,
h) Zb.
P. poż – 32 szt.,
i) Agregat prądotwórczy,
j) Roboty elektryczne.
Koszty wykonania powyższych prac, według ŚZWPP, w zakresie projektu budowlanego
i projektu wykonawczego w
ykonawca wycenia na kwotę 356 760,20 zł. netto. Zakres tych
prac odpowiada pozycjom Formularza: Element II, nr: 2,3,4. Suma cen jednostkowych tych
pozycji
wskazanych w Formularzu wynosi 199 600 zł. netto. Nie można w tej sytuacji
zasadnie twierdzić, aby wykonawca wykazał w sposób niebudzący wątpliwości, że
zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska.
b.
Kalkulacja przedstawiona przez w
ykonawcę nie zawiera wszystkich elementów
cenotwórczych opisanych w OPZ. W kalkulacji nie ma wyliczenia ceny wykonania:
– projektu przyłączy do 22 szt. budynków sieci wodociągowej;
– projektu demontaży istniejących sieci wodociągowej i sanitarnej;
– projektu nowej instalacji oświetlenia zewnętrznego LED obiektu budynku SUW –
budynek 132 w granicy ogrodzenia;
– projektu oświetlenia ujęć wody – studni głębinowych nr 1 i nr 2 poprzez zainstalowanie
oświetlenia typu LED;
– projektu nowego oświetlenie LED zewnętrzne terenu oczyszczani, uwzględniające nowe
ogrodzenie wewnątrz oczyszczalni i projektu oświetlenia LED drogi dojazdowej do
oczyszczalni.
Okoliczność ta wyklucza uznanie wyjaśnień wykonawcy za pełne i szczegółowe.
c.
Oparcie wyliczenia ceny o ŚZWPP nie jest niczym niewłaściwym, jednakże zasady
opisane
w ŚZWPP nie zawierają wyliczenia planowanego zysku. Są to zasady wyliczenia
kosztu pracy projektanta. W tej sytuacji przedstawione przez w
ykonawcę wyjaśnienia nie
potwierdzają, aby planował on osiągnąć zysk.
d.
Wykonawca nie ujął w swoich wyjaśnieniach kosztów ogólnych (koszty zarządu, biura,
dojazdów etc.) co dodatkowo osłabia jego twierdzenie o zaoferowaniu ceny rynkowej.
e.
Wykonawca nie przedstawił ani jednego dowodu na potwierdzenie rzetelności wyliczenia
ceny i możliwości wykonania zamówienia. Dowodem takim nie są dokumenty dotyczące
wykonania przez w
ykonawcę innych umów.
f.
Treść wyjaśnień zawartych w piśmie z 3 stycznia 2023 r. jest w najwyższym stopniu
ogólna i można ją dopasować do niemalże każdego postępowania. Od wykonawcy należy
wymagać szczegółowego odniesienia się do treści wezwania, ale przede wszystkim do treści
przepisu art. 224 ust. 3. pzp.
Wykonawca nie wykazał:
– jakie będzie ponosić faktyczne koszty pracy projektantów (ilu będzie projektantów, jakie
będą mieć wynagrodzenia, ile czasy poświęcą na wykonanie zamówienia);
– jaki będzie koszt zatrudnienia podwykonawców i jaką część zamówienia będą oni
wykonywać;
– jaki będzie koszt pozyskania aktualnych map (koszty prac geodezyjnych);
– jakie będą koszty ogólne;
– jakie będą koszty dojazdu z Warszawy do Bydgoszczy i Regien, w tym diet w podróży
krajowej.
Mając na uwadze powyższe okoliczności zasadne są zarzuty naruszenia przez
zamawiającego art. 224 ust. 6 i art. 226 ust.1 pkt 8 pzp przez ich błędną wykładnię
i zastosowanie, polegające na wyborze oferty przystępującego, mimo że powyższe przepisy
ustawy
dopuszczają możliwość wyłącznie wyboru oferty tego wykonawcy, który wykazał
spełnianie warunków udziału w postępowaniu oraz oferty, która nie podlega odrzuceniu.
Zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej, mimo że oferta wykonawcy podlegała
odrzuceniu.
W treści oferty (pkt 5) wykonawca wskazał, że część zamówienia zamierza powierzyć do
wykonania podwykonawcom: PRO- EKO Projekt sp. z o.o. i Studio DK sp. z o.o. Wykonawca
powołał się na wiedzę i doświadczenie tych podmiotów. Zgodnie z SWZ i treścią formularza
oferty wyko
nawca miał obowiązek wskazać jaką część zamówienia zamierza powierzyć
podwykonawcom. W treści oferty wykonawca wskazał jedynie, że zamierza powierzyć
wykonanie zamówienia „w zakresie posiadanej wiedzy i doświadczenia oraz posiadanej
kadry projektowej”. Z treści oferty nie wynika zatem jaką część zamówienia będą wykonywać
podwykonawcy
i czy w ogóle będą oni uczestniczyć w projektowaniu. Mając na uwadze,
iż wykonawca powołał się na wiedzę i doświadczenie tych podmiotów winien on wykazać
(zgodnie z treścią art. 118 pzp), że podmioty te będą wykonywać prace projektowe.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której oświadczył, iż uwzględnia
odwołanie w całości.
Przystępujący do postępowania – po stronie zamawiającego - wykonawca MPROJEKT
Polska sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie, wniósł sprzeciw wobec uwzględnienia przez
zamawiającego zarzutów odwołania w całości. Przystępujący wskazał, co następuje.
Szczegółowość wyjaśnień przystępującego odpowiada szczegółowości wezwania
wystosowanego przez z
amawiającego oraz uwzględnia charakter przedmiotu zamówienia,
którym jest opracowanie aktualizacji programu inwestycji oraz dokumentacji projektowej.
Przystępujący złożył wyjaśnienia znacznie przekraczające zakres wezwania do wyjaśnień.
W szczególności wyjaśnienia przystępującego obejmują takie elementy jak:
a) p
orównanie ceny przystępującego z cenami pozostałych ofert, które ukazuje zbliżony
poziom cenowy większości ofert – cena jednej z ofert istotnie zawyża średnią, podczas gdy
dwie pozostałe są na poziomie zbliżonym do ceny oferty przystępującego;
b) o
dniesienie się do charakteru przedmiotu zamówienia w kontekście sposobów
wyceny usług projektowych czy też ogólnie usług o charakterze intelektualnym;
c) o
dwołanie się do stawek, za które przystępujący oraz podmioty, które będą
realizować część zadań wymienionych w OPZ, wykonywał i wykonuje usługi projektowe o
analogicznym zakresie;
d) o
dwołanie się do doświadczenia przystępującego oraz podmiotów, które będą
realizować część zadań wymienionych w OPZ – w tym złożenie dowodów w postaci
referencji
– z jednoczesnym odniesieniem tych dowodów do przedmiotowego zamówienia;
e) przedstawienie w ramach dowodu
– szczegółowej kalkulacji kosztów opracowania
w oparciu o wydawnictwo Izby Projektowania Budowlanego pn.
„Środowiskowe Zasady
Wycen Prac Projektowych
”, która potwierdza, że wycena oferty przystępującego zawarta
w Formularzu cenowym jest wyższa niż suma kosztów wyliczona w oparciu o tę kalkulację.
Różnica między kwotą z kalkulacji a ceną oferty netto wynosi 101 212,50 zł. Jest to kwota,
która wystarcza w szczególności na zabezpieczenie ryzyka w związku z wykonywaniem
zamówienia, dodatkowy zysk wykonawcy oraz koszty ubezpieczenia od odpowiedzialności
cywilnej. Taki sposób udzielenia wyjaśnień należy uznać za prawidłowy zarówno w
kontekście treści wezwania jak i charakteru tego zamówienia. Wbrew twierdzeniom
o
dwołującego wyjaśnienia przystępującego są konkretne i rzetelne, nie ograniczają się do
ogólnikowych stwierdzeń, ale zawierają konkretne informacje i wyjaśnienie założeń
przyjętych do wyceny oferty. Złożone dowody pozostają adekwatne do charakteru
przedmiotu zamówienia (usługi projektowania) oraz potwierdzają, że cena oferty nie jest
rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia:
Zamawiający nie wymagał konkretnego rodzaju dowodów – pozostawiając w tym zakresie
swobodę wykonawcy. Dowody miały mieć wpływ na wycenę oferty – i takie też dowody
zostały dołączone do wyjaśnień. Charakter zamówienia ma najistotniejsze znaczenie przy
doborze dowodów do wyjaśnień ceny. W tym przypadku przedmiot zamówienia ma charakter
intelektualny, twórczy, dlatego najlepszym dowodem na rzetelny i realny charakter wyceny
będą miały dowody dotyczące wykonania przez wykonawcę zamówień o analogicznym
zakresie.
Przechodząc do dowodów załączonych do wyjaśnień:
a) Szczegółowa kalkulacja kosztów w oparciu o wydawnictwo Izby Projektowania
Budowlanego
„Środowiskowe Zasady Wycen Prac Projektowych”:
Zarzut,
iż szczegółowa kalkulacja kosztów (dalej jako „Szczegółowa kalkulacja”) jest
sprzeczna z treścią Formularza cenowego załączonego do oferty jest bezpodstawny.
Kalkulując cenę oferty przystępujący uwzględnił, iż wedle SWZ wykonawcy zobowiązani byli
do obliczania ceny oferty z należytą starannością według „Środowiskowych zasad wycen
prac projektowych
” (dalej: ŚZWPP): Postanowienie część XIII SWZ „Opis sposobu obliczenia
ceny oferty
”, pkt 1: Wykonawca zobowiązany jest do obliczenia ceny oferty z należytą
starannością według „Środowiskowych zasad wycen prac projektowych SZWPP”.
W związku z powyższym w ramach wyjaśnień ceny oferty przystępujący przedłożył
Szczegółową kalkulację sporządzoną w oparciu właśnie o ŚZWPP. Przedmiotowa kalkulacja
jest przede wszystkim dowodem potwierdzającym, że posługując się stawkami z
wydawnictwa branżowego – w których uwzględniono koszty pracy projektantów, koszty
ogólne oraz zysk - uzyskano sumę kosztów niższą niż cena zaoferowana przez
p
rzystępującego. Różnica pomiędzy oszacowaną wartością z kalkulacji (397 787,50 zł netto),
a ceną oferty przystępującego (499 000,00 zł) wynosi 101 212,50 zł. Zamawiający nie
wymagał przedstawienia kalkulacji przygotowanej przez wykonawcę dla wyliczenia ceny.
Szczegółowa kalkulacja załączona do wyjaśnień przystępującego niewątpliwie potwierdza,
że przyjmując założenia wyceny ogólnodostępne w wydawnictwie branżowym – uzyskana
wycena jest niższa od tej zaoferowanej przez przystępującego w postepowaniu. Kwota z
kalkulacji tj. 397 787,50 zł netto obejmuje nie tylko koszty pracy projektantów, lecz również
inne koszty związane z realizacją zamówienia (koszty ogólne) oraz zysk.
Zgodnie z informacją zawartą w pkt 1.2.5.4 ŚZWPP ceny prac projektowych ujętych
w zas
adach obejmują koszty ogólne oraz zysk jednostki projektowej. Zgodnie z informacją
zawartą w rozdziale 1 ŚZWPP pn. „Postanowienia ogólne. Poradnik dla projektantów i
inwestorów” kalkulację sporządza się co do zasady metodą podstawową oraz uwzględnia się
m.
in. dodatki (D) i współczynniki (W) korygujące ilości nakładu pracy przy spełnieniu
określonych warunków (w szczególności przystępujący uwzględnił dodatek za materiały
niejawne
– co wynika z Szczegółowej kalkulacji): W tej metodzie podstawowymi składnikami
wyceny pracy projektowej są:
-
parametry rzeczowe i techniczne projektowanego tematu, parametry trudności,
kategorie itp.,
-
dodatki (D) i współczynniki (W) korygujące ilości nakładu pracy przy spełnieniu
określonych warunków,
-
umowne jednostki nakładu pracy (j.n.p.) podane w tabelach,
-
stawka za jednostkę nakładu pracy (j.n.p.).
Nakłady pracy podane w tabelach są wielkościami umownymi, określającymi normatywnie
niezbędny nakład pracy w przeciętnych warunkach organizacyjnotechnicznych. Umowność
jedn
ostki nakładu pracy przesądza, że nie jest możliwe przeprowadzanie logicznych
bezpośrednich porównań tych jednostek z fizycznymi jednostkami czasu. Nie należy zatem
utożsamiać j.n.p. z „godziną” lub „normogodziną”. Stawka za jednostkę nakładu pracy (j.n.p.)
jest określana corocznie przez Zarząd Rady Koordynacyjnej Biur Projektów w zależności od
wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, określanego w komunikacie Prezesa GUS
i publikowanego w „Monitorze Polskim”.
W związku z powyższym należy przyjąć, iż przystępujący kalkulując cenę oferty
uwzględnił zarówno koszty pracy projektantów, koszty ogólne, zysk, jak też ryzyko. Różnica
między kwotą z kalkulacji a ceną oferty netto wynosi 101 212,50 zł. Jest to kwota, która
wystarcza
w szczególności na zabezpieczenie ryzyka w związku z wykonywaniem zamówienia,
dodatkowy zysk wykonawcy oraz ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Powyższe
obala twierdzenia o
dwołującego zawarte w pkt 1 lit. f i d odwołania.
O
dnośnie twierdzenia odwołującego z pkt 1 lit. a odwołania, co do rozbieżności między
wartością 356 760,20 zł netto wynikającą ze Szczegółowej kalkulacji a wartością 199 600,00
zł netto podaną w Formularzu ofertowym za Element nr II, pozycje nr 2, 3 i 4 – należy
wskazać, że argumentacja odwołującego opiera się błędnych założeniach, co do sposobu
kalkulacji ceny oferty przez p
rzystępującego. W szczególności odwołujący sztucznie
przypisał wartość 356 760,20 zł netto do samych prac objętych Elementem nr II, pozycjami
nr 2, 3 i 4. W r
amach szczegółowej kalkulacji przystępujący podał wyliczenia kosztów prac:
⎯ w zakresie przedmiarów i kosztorysów inwestorskich (co odpowiada pracom z pozycji
Element nr II, pozycje nr 6 i 7 Formularza cenowego) oraz
⎯ w pozostałym zakresie (co odpowiada pracom z pozycji pozostałych Formularza
cenowego, innych niż objęte Elementem nr II, pozycjami nr 6 i 7).
Koszt prac w zakresie przedmiarów i kosztorysów inwestorskich wedle szczegółowej
kalkulacji (tj. wliczony zgodnie z
ŚZWPP) wynosi łącznie 41 027,30 zł netto.
Natomiast w Formularzu cenowym
– wedle danych podanych w Elemencie nr II,
pozycjach nr 6 i 7 - prz
ystępujący przyjął wartość nawet wyższą, tj. łącznie 49 000,00 zł
netto.
Zatem w zakresie przedmiarów i kosztorysów inwestorskich przystępujący przyjął do
wyliczenia ceny oferty wartość wyższą niż wartość wyliczoną zgodnie ze ŚZWPP, gdzie
uwzględniono koszty pracy projektantów, koszty ogólne oraz zysk. Z kolei koszt prac
w pozostałym zakresie zamówienia – poza przedmiarami i kosztorysami inwestorskimi -
wedle Szczegółowej kalkulacji (tj. wliczony zgodnie z ŚZWPP) wynosi 356 750,20 zł netto.
Natomiast w Formularzu cenowym
– wedle danych podanych w pozycjach innych niż
Element nr II, pozycje nr 6 i 7 - p
rzystępujący przyjął wartość nawet wyższą, tj. 449 100,00 zł
netto.
Zatem w zakresie kosztów prac w pozostałym zakresie zamówienia – poza
przedmiarami
i kosztorysami inwestorskimi - p
rzystępujący przyjął do wyliczenia ceny oferty wartość
wyższą niż wartość wyliczona zgodnie z ŚZWPP, gdzie uwzględniono koszty pracy
projektantów, koszty ogólne oraz zysk. Odwołujący sztucznie zawęził zakres prac objętych
kwotą 356 750,20 zł netto tylko do zakresu prac z Element nr 2, pozycje 2, 3 i 4 Formularza
cenowego (pkt 1 lit. a akapit 4 odwołania). Nie ma podstaw do dokonania takiego zawężenia
w treści Szczegółowej kalkulacji (wyodrębniono tam koszty jedynie zakresie przedmiarów i
kosztorysów inwestorskich) ani nie ma to uzasadnienia merytorycznego. W tej mierze
wskazać
należy,
iż odwołujący posługuje się pojęciem projektu budowlanego i projektu wykonawczego oraz
przyjmuje, iż są to wyłącznie prace objęte Elementem II, pozycjami nr 2, 3 i 4 Formularza
cenowego. Tymczasem na projekt budowlany i projekt wykonawczy składają się jeszcze co
najmniej prace objęte Elementem II, pozycja nr 1, tj. Projekt zagospodarowania działki lub
terenu sporządzony na aktualnej mapie do celów projektowych (ZASTRZEŻONE).
Powyższe potwierdza, iż argumentacja odwołującego o sprzeczności Szczegółowej
kalkulacji oraz Formularza cenowego -
opiera się na nieprawidłowych założeniach.
Łączna wartość prac podana w Szczegółowej kalkulacji (a zatem wyceniona zgodnie
z
ŚZWPP) – gdzie uwzględniono koszty pracy projektantów, koszty ogóle oraz zysk - jest
o 101 212,50 zł netto niższa niż wartość ceny oferty przystępującego podana w Formularzu
cenowym. W ramach tej różnicy przystępujący uwzględnił w szczegółowości ryzyko
związane z realizacją niniejszego zamówienia, dodatkowy zysk (ponad zysk przewidziany już
w ramach wartości podanej w Szczegółowej kalkulacji wyliczony zgodnie z ŚZWPP) oraz
koszty ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. W ramach swojej argumentacji
o
dwołujący całkowicie pominął różnicę między Szczegółową kalkulacją a Formularzem
cenowym na poziomie 101 212,50 zł netto.
Z kolei odnosząc się do elementów wskazanych przez odwołującego w ramach pkt 1 lit. b
odwołania jako nieuwzględnionych w ofercie - w istocie są one uwzględnione w wycenach
poszczególnych elementów w ramach Szczegółowej kalkulacji. Przechodząc do omówienia
poszczególnych elementów nieuwzględnionych według odwołującego – należy wskazać co
następuje:
⎯ wycena projektu przyłączy do 22 szt. budynków w sieci wodociągowej - jest
uwzględniona w wycenie sieci wodociągowej: W Szczegółowej kalkulacji załączonej do
wyjaśnień element ten jest uwzględniony w pkt 1 lit. d pn. „Sieć wodociągowa projekt
budowlany i wykonawczy długość 3,5km, średnica do 200 mm wraz z modernizacja studni
głębinowych”.
Natomiast w Formularzu cenowym elementy wyceny projektu przyłączy do 22 szt.
budynków w sieci wodociągowej przyłączy - zostały uwzględnione w każdej pozycji
Formularza cenowego odnoszącej się do zakresu rzeczowego z pkt 2 lit. f OPZ „Sieć
wodociągowa”.
Na przykładzie twierdzeń dotyczących braku uwzględnienia projektu przyłączy widać, jak
o
dwołujący mnoży rzekomo nieuwzględnione przez przystępującego elementy w sposób
sprzeczny z praktyką wykonywania usług projektowych. W praktyce element taki jak
przyłącza do budynków w sieci wodociągowej jest uwzględniany w ogólnym projekcie dla
danej branży. Odpowiada to również konstrukcji OPZ (zał. nr 12 do SWZ), gdzie w pkt 2 lit. f
z
amawiający
przyporządkował
obowiązek
zaprojektowania
budowy
przyłączy
wodociągowych do 22 szt. obiektów do elementu zakresu rzeczowego zamierzenia pn. „Sieć
wodociągowa”;
⎯ wycena projektu demontażu istniejących sieci wodociągowej i sanitarnej – przy
założeniu że odwołującemu chodzi o obowiązek z OPZ dotyczący rozebrania istniejących
sieci wodociągowej i sanitarnej - jest uwzględniona w wycenie sieci wodociągowej oraz sieci
kanalizacyjnej sanitarnej: W Szczegółowej kalkulacji załączonej do wyjaśnień element ten
jest uwzględniony w pkt. 1 lit. d pn. „Sieć wodociągowa projekt budowlany i wykonawczy
długość 3,5km, średnica do 200 mm wraz z modernizacja studni głębinowych” oraz pkt. 1f
pn. „Sieć kanalizacji sanitarnej projekt budowlany i wykonawczy długość 3,5 km, średnica do
300 mm”.
W
Formularzu cenowym elementy wyceny projektu rozbiórki istniejących sieci
wodociągowej i sanitarnej - zostały uwzględnione w każdej pozycji formularza cenowego
odnoszącej się do zakresu rzeczowego z pkt. 2f „Sieć wodociągowa” oraz pkt. 2g „Sieć
kanalizacyjna sanitarna” OPZ;
⎯ wycena projektu nowej instalacji oświetlenia zewnętrznego LED obiektu budynku SUW -
budynek nr 132 w granicy ogrodzenia
– jest uwzględniona w wycenie budynku SUW:
W Szczegółowej kalkulacji załączonej do wyjaśnień element ten jest uwzględniony w pkt 1 lit.
a pn. „SUW”.
W Formularzu cenowym elementy wyceny projektu nowej instalacji oświetlenia
zewnętrznego LED obiektu budynku SUW - budynek nr 132 w granicy ogrodzenia - zostały
uwzględnione w każdej pozycji formularza cenowego odnoszącej się do zakresu rzeczowego
z pkt 2 lit. a „Budynek nr 132 – Stacja uzdatniania wody (SUW)” oraz pkt 2 lit. p OPZ.
⎯ wycena projektu oświetlenia ujęć wody - studni głębinowych nr 1 i 2 – poprzez
zainstalowanie oświetlenia typu LED – jest uwzględniona w wycenie studni głębinowych nr 1
i 2: W Szczegółowej kalkulacji załączonej do wyjaśnień element ten jest uwzględniony w pkt
1 lit. d pn. „Sieć wodociągowa projekt budowlany i wykonawczy długość 3,5km, średnica do
200 mm wraz z modernizacja studni głębinowych”.
W Szczegółowym formularzu cenowym elementy wyceny projektu oświetlenia ujęć wody -
studni głębinowych nr 1 i 2 – poprzez zainstalowanie oświetlenia typu LED - zostały
uwzględnione w każdej pozycji formularza cenowego odnoszącej się do zakresu rzeczowego
z pkt 2 lit. d „Ujęcie wody – studnia głębinowa nr 1”, pkt 2 lit. e „Ujęcie wody – studnia
głębinowa nr 2” oraz pkt 2 lit. q OPZ.
⎯ wycena projektu nowego oświetlenie LED zewnętrzne terenu oczyszczalni ścieków,
uwzględniające nowe ogrodzenie wewnątrz oczyszczalni i projekt oświetlenia LED drogi
dojazdowej do oczyszczalni
– jest uwzględniona w wycenie oczyszczalni ścieków:
W Szczegółowej kalkulacji załączonej do wyjaśnień element ten jest uwzględniony w pkt 1 lit.
b pn. „Oczyszczalnia ścieków”.
W Formularzu cenowym elementy projektu nowego oświetlenia LED zewnętrznego terenu
oczyszczalni ścieków, uwzględniający nowe ogrodzenie wewnątrz oczyszczalni i projektu
oświetlenia LED drogi dojazdowej do oczyszczalni - zostały uwzględnione w każdej pozycji
formularza cenowego odnoszącej się do zakresu rzeczowego z pkt 2 lit.
„Obiekt nr 133 – Oczyszczalnia ścieków.” oraz pkt. 2r OPZ.
Zamawiający nie wymagał złożenia wraz z ofertą szczegółowego kosztorysu czy innej
formy szczegółowego wyliczenia ceny lub cen jednostkowych z formularza ofertowego.
Wykonawcy mieli zatem swobodę w zakresie wyboru odpowiedniego sposobu wyliczenia
ceny
– działając w ramach postanowień SWZ i uwzględniając zakres przedmiotu zamówienia
określony w OPZ. Również umowy oraz potwierdzenia wykonania zamówień załączone do
wyjaśnień przystępującego nie są przypadkowe. Są to bowiem dokumenty potwierdzające
realizację przez przystępującego zamówień na przygotowanie dokumentacji projektowej dla
sieci kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków. Potwierdzają one zatem nie tylko
doświadczenie wykonawcy w realizacji analogicznych przedmiotowo zamówień, ale przede
wszystkim umiejętność zorganizowania takiej usługi – w tym jej prawidłowej wyceny.
Z
łożone dowody – są powiązane z wyjaśnieniami, zawierają konkretne odniesienia do
przedmiotowego
postępowania.
Odwołujący wskazując na nieobjęcie przez przystępującego wyjaśnieniami rażąco niskiej
ceny niektórych elementów składających się na przedmiot zamówienia dokonał ich selekcji
w sposób fragmentaryczny, podczas gdy wskazywane przez odwołującego elementy zostały
w istocie uwzględnione przez przystępującego. Elementy, których brak zarzuca odwołujący
a występują w wyjaśnieniach przystępującego - takie jak:
⎯ wycena projektu przyłączy do 22 szt. budynków w sieci wodociągowej – została
uwzględniona w wycenie sieci wodociągowej,
⎯ wycena projektu demontażu istniejących sieci wodociągowej i sanitarnej – przy
założeniu że odwołującemu chodzi o obowiązek z OPZ dotyczący rozebrania istniejących
sieci wodociągowej i sanitarnej - została uwzględniona w wycenie sieci wodociągowej oraz
sieci kanalizacji sanitarnej;
⎯ wycena projektu nowej instalacji oświetlenia zewnętrznego LED obiektu budynku SUW -
budynek nr 132 w granicy ogrodzenia
– została uwzględniona w wycenie budynku SUW;
⎯ wycena projektu oświetlenia ujęć wody - studni głębinowych nr 1 i 2 – poprzez
zainstalowanie oświetlenia typu LED – została uwzględniona w wycenie studni głębinowych
nr 1 i 2;
⎯ wycena projektu nowego oświetlenie LED zewnętrzne terenu oczyszczalni,
uwzględniające nowe ogrodzenie wewnątrz oczyszczalni i projektu oświetlenia LED drogi
dojazdowej do oczyszczalni
– została uwzględniona w wycenie oczyszczalni ścieków.
Niezależnie od powyższego dodać należy, iż szczegółowe wyjaśnienie kalkulacji w
zakresie powyższych elementów - nie było wymagane w wezwaniu do złożenia wyjaśnień.
Trudno zatem
wymagać, żeby przystępujący miał się odnosić szczegółowo do każdego z
nich.
Wbrew twierdzeniom o
dwołującego z pkt 1 lit. d odwołania – przystępujący uwzględnił
w cenie oferty koszty
ogólne. Koszty ogólne uwzględnione są w cenie oferty wg ŚZWPP.
Dodatkowo należy podnieść, iż koszty ogólne funkcjonowania swojej spółki - przystępujący
rozdziela na kilkadziesiąt równocześnie realizowanych zadań, zarówno projektowych jak
i wykonawczych.
W odniesieniu do twierdzeń z pkt 1 lit. f odwołania – dotyczących kosztów pracy
projektantów, podwykonawców - należy wskazać, iż prace projektowe są specyficznym
rodzajem usługi, co powoduje, iż nie da się obiektywnie określić pracochłonności
godzinowej.
Jednocześnie przystępujący oparł się na ŚZWPP, gdzie uwzględniono koszty
pracy projektantów. Nie ma zespołu ludzi, który przez cały okres umowy zajmuje się
wyłącznie jej realizacją. Ci sami projektanci realizują równocześnie kilka projektów. Długie
okresy
upływają w oczekiwaniu na uzgodnienia jednostek zewnętrznych, urzędów etc.
Dodatkowo branżowe projekty nie powstają równocześnie a następczo. Nie ma więc
możliwości by obiektywnie określić pracochłonność godzinową wykonania elementów
projektu. Nie sposób wiec zawrzeć w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny obiektywnej ilość
godzin pracy jakie pochłoną prace projektowe. Niemniej zwrócić uwagę należy, iż
p
rzystępujący dokonując wyliczenia ceny oferty oparł się na ŚZWPP, gdzie uwzględniono
koszty pracy projektantów. Wymieniane w pkt 1 lit. f odwołania koszty pozyskania aktualnych
map (koszy prac geodezyjnych), są kosztami marginalnymi przy zakresie całego zadnia.
Koszt rynkowy wykonania aktualizacji mapy dla przedmiotowego terenu (powierzchnia
całego
terenu
jednostki
wynosi
8
ha,
zgodnie
z odpowiedziami z
amawiającego, jest to maksymalna powierzchnia, dla której istnieje ryzyko
aktualizacji mapy). Przystępujący nie zleca wykonania prac geodezyjnych zewnętrznej firmie
a wykonuje je własnymi siłami. Faktyczne koszty wykonania aktualizacji mapy przystępujący
oszacował na maksymalnie 6 000,00 zł netto.
Przystępujący wskazał, że nie istnieje jeden wzorzec wyjaśnień ceny, a już z pewnością
nie jest nim punkt widzenia konkurencyjnego wykonawcy. Odwołujący nie może narzucać
wymogów odnośnie oceny wyjaśnień, skoro te nie wynikają z wezwania. Jednocześnie
należy mieć na uwadze, że wynagrodzenie wykonawcy w niniejszym postępowaniu ma
charakter ryczałtowy. Odwołanie ma charakter ogólnikowy a odwołujący nie przedstawił
jakichkolwiek dowodów, że cena oferty przystępującego faktycznie jest rażąco niska.
Odwołujący ograniczył się jedynie do zakwestionowania twierdzeń i dowodów
p
rzystępującego.
P
rzy ocenie okoliczności sprawy nie można pominąć poziomu cen ofert złożonych
w postępowaniu. Cena jednej ze złożonych ofert – oferty nr 3 zgodnie z informacją z
otwarcia ofert (PROJMORS BPBM Sp. z o.o.) -
jest zawyżona w sposób ewidentny. Jest to
cena
o ponad 100% wyższa od cen każdej z pozostałych złożonych ofert, w tym jest to cena o
ponad 150%
wyższa od ceny oferty przystępującego. Natomiast ceny trzech pozostałych
złożonych ofert – oscylują na zbliżonym poziomie. Oferta odwołującego jest niższa od ceny
oferty nr 4 (Probud T. Graf) jedynie o ok. 0,2%. Natomiast w stosunku do ceny oferty
o
dwołującego jest niższa o ok. 16,28%. Nie jest to różnica znacząca uwzględniając, że ceny
usług projektowych jako usług intelektualnych, charakteryzują się zwykle znacznymi
rozbieżnościami. Ceny wskazanych trzech ofert – są miarodajne dla wykazania poziomu
aktua
lnej rynkowej wartości zamówienia. Jak zasadnie wskazano w wyjaśnieniach z
3.01.2023 r.
– kwota zbliżona do rynkowej wartości zamówienia wynosi około 630 000,00 zł
brutto.
W konsekwencji zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 6 Pzp
pozostaje bezzasadny i winien podlegać oddaleniu. Przystępujący w złożonych
wyjaśnieniach wykazał, że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska. Wyjaśnienia
były konkretne i odpowiadały wezwaniu oraz zawierały dowody na potwierdzenie przyjętych
założeń. Cena zaoferowana przez przystępującego jest realna i gwarantuje należyte
wykonanie zamówienia. Dowody załączone do wyjaśnień jak i analiza rynku – jednoznacznie
potwierdzają realność stawek jakie zaoferował przystępujący.
Zarzut nr 2.
Przy ocenie realności powołania się na zasoby podmiotów trzecich przez
p
rzystępującego, zakresu udostępnionych zasobów oraz sposobu ich wykorzystania w toku
realizacji zamówienia – konieczne jest uwzględnienie całokształtu okoliczności
postępowania. Podmioty trzecie jako podwykonawcy zrealizują zakres zamówienia objęty ich
doświadczeniem wykazanym w celu spełnienia warunków udziału w postępowaniu, z kolei
p
rzystępujący samodzielnie zrealizuje pozostałe elementy składające się na przedmiot
zamówienia. Przystępujący powołuje się na zasoby podmiotów trzecich – PRO-EKO Projekt
Sp. z o.o. oraz Studio DK Sp. z o.o. Sp.k. w celu wykazania spełnienia warunków udziału w
postępowaniu
w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej. Oświadczenia podmiotów trzecich
odno
śnie zakresu i sposobu wykorzystania udostępnionych zasobów, jak również
oświadczenie przystępującego z pkt 5 Formularza ofertowego dotyczące części zamówienia
jakie zamierza powierzyć do realizacji podwykonawcom - należy odczytywać w kontekście
całokształtu okoliczności postępowania:
a) w
arunki udziału w postępowania, których dotyczyło udostępnienie zasobów dotyczyły
doświadczenia w wykonaniu dokumentacji projektowej w zakresie budowy lub przebudowy:
⎯ sieci wodociągowej i kanalizacyjnej
⎯ stacji uzdatniania wody i oczyszczalni ścieków oraz potencjału kadrowego.
b) w
edle OPZ na zamówienie składają się również inne elementy poza wykonaniem
projektów sieci wodociągowej i kanalizacji oraz stacji uzdatniania wody i oczyszczalni
ścieków. Są to w szczególności:
⎯ wykonanie projektów zagospodarowania terenu o klauzuli Zastrzeżone,
⎯ wykonanie projektów w branży elektrycznej,
⎯ wykonanie kosztorysów i przedmiarów,
⎯ koordynacja zadania,
a zatem zgodnie z oświadczeniem przystępującego zawartym w pkt 5 Formularza
ofertowego oraz zgodnie z treścią zobowiązania podmiotów trzecich – będą oni uczestniczyć
w realizacji zamówienia jako podwykonawcy w zakresie tych elementów z OPZ, w ramach,
których ich zasoby były badane w kontekście spełnienia warunków udziału w postępowaniu.
Natomiast p
rzystępujący wykona samodzielnie resztę elementów z OPZ, do których
wykonania nie ustanowiono dodatkowych warunków. Treść zobowiązań podmiotów trzecich
jest konkretna i nie ogranicza się tylko do przekazania „wiedzy i doświadczenia”. Zasoby
będą wykorzystywane poprzez przekazywanie przez podmiot Udostępniający zasobów w
zakresie zdolności technicznej lub zawodowej tj. w zakresie posiadanej wiedzy i
doświadczenia, oraz posiadanej kadry projektowej przekazanych do dyspozycji w/w
w
ykonawcy realizującemu w/w zadanie, w celu prawidłowego zrealizowania niniejszego
przedmiotu zamówienia. Sposób wykorzystania poprzez charakter stosunku, jaki będzie
łączył
mnie
z
w
ykonawcą:
umowa
o podwykonawstwo, konsultacje.
W/w „posiadane zasoby w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej tj. w zakresie
posiadanej wiedzy i doświadczenia, oraz posiadanej kadry projektowej będą
przekazywane/udostępnione wykonawcy w pełnym zakresie przez cały okres realizacji
zamówienia publicznego od dnia podpisania umowy do jej zakończenia, a także w okresie
gwarancji i rękojmi za wady.
Zamawiający nie wymagał wymienienia konkretnych elementów zamówienia, w których
wykorzystany zostanie potencjał podmiotu trzeciego. Zamawiający wymagał wskazania
zakresu zasobów jakie zdecydował się udostępnić podmiot trzeci, sposób ich wykorzystania
oraz okres ich udostępnienia wykonawcy – wszystkie z tych elementów znalazły
odzwierciedlenie w treści zobowiązań. Ponadto w obydwu zobowiązaniach wskazano formę
stosunku jaki będzie łączył podmiot trzeci z przystępującym – tj. umowę o podwykonawstwo.
Już powyższa okoliczność – tj. wskazanie w treści zobowiązania formy udziału w realizacji
zamówienia, którym jest podwykonawstwo, świadczy o faktycznym zrealizowaniu części
zamówienia przez podmiot udostępniający swe zasoby. Stosunek podwykonawstwa
traktowany jest w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej jako najlepsza gwarancja
faktycznego udostępnienia zasobów. W tym kontekście informację podana w pkt 5
Formularza oferty dotycząca części zamówienia, której wykonanie wykonawca zamierza
powierzyć podwykonawcom - należy odczytywać z uwzględnieniem treści warunków udziału
w postępowaniu, OPZ oraz treści zobowiązań obydwu podmiotów udostepniających zasoby.
W szczególności należy uwzględnić, że w obydwu zobowiązaniach określono zakres
udostępnianych zasobów oraz formę stosunku jaki będzie łączył podmiot trzeci
z p
rzystępującym – tj. umowę o podwykonawstwo. Zamawiający nie zastrzegł obowiązku
osobistego wykonania przez wykonawcę określonych kluczowych zadań dotyczących
niniejszego zamówienia. Powyższe powoduje, że określenie przez wykonawcę części
zamówienia, których wykonanie zamierza powierzyć podwykonawcom, ma charakter
informacyjny, co potwierdza komentarz Urzędu Zamówień Publicznych do ustawy Pzp.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi
przepis art. 528 ustawy Pzp.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że odwołujący posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowanego możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 505 ust. 1
ustawy Pzp,
co uprawniało go do złożenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron
oraz uczestnika postępowania odwoławczego (przystępującego), złożone
w pismach procesowych, jak też podczas rozprawy Izba stwierdziła, iż odwołanie nie
zasługuje na uwzględnienie.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zarzuty odwołującego są niezasadne.
P
rzepis art. 224 ust. 1 ustawy Pzp stanowi, że jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich
istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub
budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi
z odrębnych przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia
dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych.
Zgodnie nato
miast z przepisem art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp, zamawiający odrzuca
ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący konstruując treść zarzutów w zakresie naruszenia przez zamawiającego
przepisu art. 22
6 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp, powołał szereg okoliczności, które zdaniem
odwołującego winny skutkować odrzuceniem oferty przystępującego z uwagi na fakt, że
oferta zawierała rażąco niską cenę a wykonawca przystępujący nie wykazał okoliczności
przeciwnej (art. 224 ust. 5 i 6 ustawy Pzp).
Ze stanowiskiem odwołującego nie sposób się zgodzić. Izba w całości podzieliła
argumentację prezentowaną przez przystępującego, uznając ja za własną, a ponadto Izba
wskazuje co następuje.
R
ażąco niska cena (rnc) to cena niewiarygodna, która uniemożliwia pokrycie wszystkich
kosztów związanych z realizacją zamówienia, a samo zamówienie realizowane jest ze stratą.
W żaden sposób nie można zgodzić się z odwołującym, iż analiza treści wyjaśnień
p
rzystępującego dotyczących rażąco niskiej ceny, prowadzi do konkluzji, iż nie uwzględnił on
wszystkich kosztów realizacji zamówienia, a tym samym, że cena jego oferty jest rażąco
niska i jego oferta powinna zostać odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp.
Zgodnie
z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 26 kwietnia 2022 r. sygn. akt: KIO
953/22 „Przyjmuje się, że cena rażąco niska to taka, która jest nierealistyczna, nie pozwala
na należyte wykonanie przedmiotu zamówienia, nie uwzględnia jego specyfiki, jak też jest
ceną nierynkową, tj. nie występuje na danym rynku, na którym ceny wyznaczane są m.in.
poprzez ogólną sytuację gospodarczą panującą w danej branży i jej otoczeniu biznesowym
oraz postęp technologiczno-organizacyjny”.
W niniejszym stanie faktycznym ni
e zaistniała żadna z powyższych przesłanek,
a w
yjaśnienia przystępującego były spójne, logiczne oraz oparte na poprawnych,
gwarantujących wykonanie przedmiotu zamówienia założeniach. Zgodnie z orzecznictwem
KIO „Oferta podlega odrzuceniu, jeżeli wykonawca nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym
terminie
lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie
ceny lub kosztu. Podstawa do odrzucenia oferty występuje zatem między innymi w sytuacji,
w której wyjaśnienia udzielone przez wykonawcę nie są wystarczające konkretne, kompletne
czy rzetelne
” (wyrok z 1 lutego 2022 r. o sygn. akt: 151/22).
W świetle powyższego w niniejszej sprawie nie wystąpiły okoliczności uzasadniające
odrzucenie oferty p
rzystępującego.
Odwołujący wskazywał na szereg kosztów związanych z bieżącą działalnością firmy,
jednakże należy mieć na uwadze fakt, iż każdy przedsiębiorca realizując określone działania
z pewnością ponosi takie koszty. Należy mieć jednak na względzie, że koszty te rozkładają
się i nie jest tak, że za każdym razem muszą być one proporcjonalnie wyliczone i przypisane
do konkretnego kontraktu. Zwróć bowiem należy uwagę, iż przy ocenie ceny ofertowej pod
kątem rażąco niskiej ceny należy brać pod uwagę tylko te koszty, które są istotnie związane
z przedmiotem zamówienia. Ogólnozakładowe koszty prowadzenia działalności
gospodarczej występują zawsze i nie są bezpośrednio związane z pozyskaniem kolejnego
zamówienia. Dlatego też Izba stoi na stanowisku, że nieuwzględnienie ich przez wykonawcę
w składanych wyjaśnieniach, czy też stwierdzenie o ich marginalnym znaczeniu nie daje
podstaw do twierdzenia, że wykonawca nie wykazał, a w konsekwencji nie wyjaśnił, że cena
oferty nie jest rażąco niska. Twierdzenie przeciwne prowadziłoby bowiem do absurdu, gdyż
np. przy wielomilionowym kontrakcie niewykazanie przez wykonawcę np. kosztów internetu,
kosztu pracy kserokopiarek czy kosztu parkowania samochodu mogłoby powodować skutek
w postaci odrzucenia oferty z uwagi na okoliczność niewykazania tych kosztów, które
pozostają de facto bez znaczenia dla głównego przedmiotu świadczenia.
Trzeba mieć również na względzie czy i w jakiej wysokości wykonawca założył bufor na
ewentualne nieprzewidziane koszty, które mogą, ale nie muszą wystąpić. W przedmiotowym
postępowaniu przystępujący takie zabezpieczenie uwzględnił.
Reasumując Izba stwierdziła, że zarzuty odwołującego opierają się w głównej mierze na
domysłach i założeniach własnych przyjętych do realizacji przedmiotowego zamówienia.
Odwołujący nie uwzględnił zaś indywidulanego podejścia do realizacji kontraktu, jaki w tym
względzie przysługiwał przystępującemu.
Istotną okolicznością podlegającą ocenie jest poziom cen ofert złożonych w
przedmiotowym postępowaniu, które dają realny obraz aktualnej sytuacji rynkowej w danej
branży. Nie ma bowiem lepszego kwantyfikatora niż realne ceny ofert składanych w
postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego. W przedmiotowym postępowaniu
ceny trzech ofert są bardzo zbliżone, co daje podstawę do twierdzenia, że przystępujący
realn
ie wycenił wartość swoich usług.
Zdaniem Izby,
Środowiskowe Zasady Wyceny Prac Projektowych to opracowanie
stanowiące jedynie założenia i wytyczne, które możliwe są do wykorzystania przy wycenie
prac projektowych. Nie jest to dokument wiążący a jedynie materiał informacyjno-
edukacyjny
, którego niezastosowanie nie może wiązać się ze stwierdzeniem wadliwości
dokonywanej indywidualnie przez wykonawców wyceny usług. Każdy wykonawca,
posiadający w swoim portfolio określony zasób doświadczenia kształtuje swoją ofertę w taki
sposób, który z jednej strony umożliwi mu pozyskanie zamówienia, a z drugiej strony
osiągnięcie godziwego zysku.
Ponadto Izba poddaje pod wątpliwość twierdzenia odwołującego o realnych kosztach
jakie
związane są z realizacją przedmiotu zamówienia, gdyż w materiale dowodowym
złożonym na rozprawie odwołujący podaje (strona 11), że wartość prac projektowych
powinna wynosić blisko 800 000,00 zł netto, przy cenie własnej oferty na poziomie
596
000,00 zł netto. Co prawda, na pytanie przewodniczącego, odwołujący oświadczył, iż
zastosował określone wskaźniki obniżające cenę usług, jednakże Izba nie dała wiary temu
oświadczeniu, które składane było jedynie w celu obrony swojego stanowiska procesowego.
Zdaniem Izby wyjaśnienia złożone przez przystępującego są jasne i zupełne, wypełniają
treścią zakres wymaganych informacji pozwalających stwierdzić, że oferta przystępującego
nie zawiera rnc. Należy również mieć na uwadze ogólnikowy, wręcz blankietowy charakter
wezwania zamawiającego do złożenia wyjaśnień w zakresie ceny, który ograniczał się de
facto
do przytoczenia treści przepisu art. 224 ust. 3 ustawy Pzp. Nie mniej nie deprecjonuje
to rzetelności wyjaśnień złożonych przez przystępującego, które Izba uznała za prawidłowe.
Odwołujący twierdził, że w treści oferty (pkt 5) przystępujący wskazał, że część
zamówienia zamierza powierzyć do wykonania podwykonawcom: PRO- EKO Projekt sp. z
o.o. i Studio DK sp. z o.o.
powołując się na wiedzę i doświadczenie tych podmiotów.
Natomiast w
treści oferty wykonawca wskazał jedynie, że zamierza powierzyć wykonanie
zamówienia „w zakresie posiadanej wiedzy i doświadczenia oraz posiadanej kadry
projektowej
”. Zdaniem odwołującego, z treści oferty nie wynika zatem jaką część zamówienia
będą wykonywać podwykonawcy i czy w ogóle będą oni uczestniczyć w projektowaniu.
Zdaniem Izby, z
obowiązania podmiotów trzecich korespondują z treścią oferty oraz
z dokumentacją postępowania i w sposób niebudzący wątpliwości dają podstawę do
twierdzenia
, że podmioty te będą uczestniczyły w realizacji zamówienia oraz wynika z nich
zakres przypisanych im zadań. Jak słusznie wskazał przystępujący, w obydwu
zobowiązaniach wskazano formę stosunku jaki będzie łączył podmiot trzeci z
przystępującym – tj. umowę o podwykonawstwo. Tym samym, wskazanie w treści
zobowiązania formy udziału w realizacji zamówienia, którym jest podwykonawstwo, świadczy
o faktycznym zrealizowaniu części zamówienia przez podmiot udostępniający swe zasoby.
Stosunek podwykonawstwa traktowany jest w orzecznictwie jako najlepsza gwarancja
faktycznego udostępnienia zasobów. W tym kontekście informację podana w pkt 5
Formularza oferty dotycząca części zamówienia, której wykonanie wykonawca zamierza
powierzyć podwykonawcom - należy odczytywać z uwzględnieniem treści warunków udziału
w postępowaniu, OPZ oraz treści zobowiązań obydwu podmiotów udostepniających zasoby.
W szczególności należy uwzględnić, że w obydwu zobowiązaniach określono zakres
udostępnianych zasobów oraz formę stosunku jaki będzie łączył podmiot trzeci z
prz
ystępującym – tj. umowę o podwykonawstwo. Zamawiający nie zastrzegł obowiązku
osobistego wykonania przez wykonawcę określonych kluczowych zadań dotyczących
niniejszego zamówienia. Powyższe powoduje, że określenie przez wykonawcę części
zamówienia, których wykonanie zamierza powierzyć podwykonawcom, ma charakter
informacyjny.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 575
ustawy Pzp
oraz § 8 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich
rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz.
U. poz. 2437).
Przewodniczący:
…………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 3393/22 z dnia 2023-12-30
- Sygn. akt 1, KIO 413/23, KIO 510/23 z dnia 2023-03-21
- Sygn. akt KIO 625/23 z dnia 2023-03-16
- Sygn. akt KIO 578/23 z dnia 2023-03-16
- Sygn. akt KIO 635/23 z dnia 2023-03-15
