rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2022-10-25
rok: 2022
data dokumentu: 2022-10-25
rok: 2022
sygnatury akt.:
KIO 2647/22
KIO 2647/22
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Anna Chudzik, Anna Wojciechowska, Marek Bienias Protokolant: Oksiński, Oskar
Przewodniczący: Anna Chudzik, Anna Wojciechowska, Marek Bienias Protokolant: Oksiński, Oskar
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21
października 2022 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Kraj
owej Izby Odwoławczej w dniu 7 października 2022 r. przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Abramss Sp. z o.o.
z
siedzibą w Warszawie, Z. U. Sp. z o.o. z siedzibą w Makowie Mazowieckim,
w postępowaniu prowadzonym przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział w Bydgoszczy,
przy udziale wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: BUDiA-
Standard
Sp. z o.o. z siedzibą w Oleśnicy, BADER-DROG Sp. z o.o. Sp.k. z siedzibą
w
Łubowie, T.B. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą „B.” Firma
Produkcyjno-Handlowo-
Usługowa, zgłaszających przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego,
października 2022 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Kraj
owej Izby Odwoławczej w dniu 7 października 2022 r. przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Abramss Sp. z o.o.
z
siedzibą w Warszawie, Z. U. Sp. z o.o. z siedzibą w Makowie Mazowieckim,
w postępowaniu prowadzonym przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział w Bydgoszczy,
przy udziale wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: BUDiA-
Standard
Sp. z o.o. z siedzibą w Oleśnicy, BADER-DROG Sp. z o.o. Sp.k. z siedzibą
w
Łubowie, T.B. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą „B.” Firma
Produkcyjno-Handlowo-
Usługowa, zgłaszających przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego,
orzeka:
1. O
ddala odwołanie;
2. Kosztami post
ępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: Abramss Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, Z. U. Sp. z o.o. z siedzibą
w Makowie Mazowieckim i:
2.1.
zalicza w poczet k
osztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione
koszty strony poniesione z
tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 w
rześnia 2019 r. – Prawo
z
amówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 z późn. zm.) na niniejszy wyrok –
w terminie 14 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Iz
by Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
.............................
……………………
……………………
Sygn. akt KIO 2647/22
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział
w Bydgoszczy
– prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie
zamówienia pn. Całoroczne (bieżące i zimowe) utrzymanie drogi ekspresowej S5 odc. Węzeł
Nowe Marzy (be
z węzła) – węzeł Bydgoszcz Północ (bez węzła) od km 0+301 do km
44+463, zarządzanej przez GDDKiA Oddział w Bydgoszczy Rejon w Świeciu. Wartość
za
mówienia przekracza progi unijne. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 5 kwietnia 2022 r. pod nr 2022/S 067-17764.
W dniu 7
października 2022 r. Konsorcjum: Abramss Sp. z o.o., Z. U. Sp. z o.o.
wniosło odwołanie wobec czynności wyboru oferty Konsorcjum: BUDiA-Standard Sp. z o.o.,
BADER-DROG Sp. z o.o. Sp.k.,
„B.” Firma Produkcyjno-Handlowo-Usługowa T.B. i
zaniechania odrzucenia oferty tego Konsorcjum.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu
naruszenie:
− art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp, poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty
BUDiA, którego wyjaśnienia wraz z dowodami nie
uzasadniają podanej w ofercie ceny oraz istotnych części składowych ceny,
− art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty BUDiA, która
zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, z uwzględnieniem
rażąco niskich istotnych części składowych ceny,
− art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 ustawy Pzp, poprzez i zaniechanie odrzucenia oferty BUDiA
pomimo, że jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia i zawiera błędy
w obliczeniu ceny,
− art. 16 pkt 1 ustawy Pzp, poprzez przeprowadzenie postępowania w sposób
nieza
pewniający zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności wyboru
oferty BUDiA jako najkorzystniejszej oraz
powtórzenia czynności badania i oceny ofert
i odrzucenia oferty BUDiA.
Od
wołujący wskazał, że zgodnie z Tomem III SWZ – Opisem Przedmiotu
Zamówienia, zakres zamówienia obejmuje świadczenia z zakresu bieżącego utrzymania
dróg (BUD), zimowego utrzymania dróg (ZUD) oraz bieżącego utrzymania czystości na
obiektach inżynierskich (BUM). Asortymenty usług i robót objęte zamówieniami zostały
zasadniczo ujęte w następujących grupach robót:
Sygn. akt KIO 2647/22
Grupa prac nr 1
– Nawierzchnia
Grupa prac nr 2
– Pobocza i pasy rozdziału
Grupa prac nr 3
– Korpus drogi
Grupa prac nr 4
– Odwodnienie
Grupa prac nr 5
– Chodniki, ścieżki rowerowe
Grupa prac nr 6
– Oznakowanie
Grupa prac nr 7
– Urządzenia BRD
Grupa prac nr 8
– Estetyka
Grupa prac nr 9
– Urządzenia wspomagające + ogrodzenie drewniane PZ
Grupa prac nr 10a, 10b i 10c
– Zimowe utrzymanie dróg
Grupa prac nr 11
– Zarządzanie Kontraktem
Grupa prac nr 12
– Czystość na obiektach inżynierskich.
Wykazy asortymentów robót i usług przypisanych do poszczególnych grup robót
zawi
erają Tabele Elementów Rozliczeniowych (tzw. „TER”) każdorazowo stanowiące
Załącznik nr 2 do Umowy. Ofertowanie polegało zasadniczo na wycenie pozycji zawartych
w f
ormularzach cenowych, odpowiadających ww. grupom prac. Rodzaj koniecznych do
zrealizowania czynności w ramach ww. prac określają natomiast Szczegółowe Specyfikacje
Techniczne (dalej jako „SST”) stanowiące Załącznik nr 4 do Opisu Przedmiotu Zamówienia.
Zama
wiający wymagał wypełnienia formularzy cenowych (poszczególne TER), ściśle według
kolejności pozycji wyszczególnionych w tych formularzach, wyliczając poszczególne ceny
jednostkowe netto metodą kalkulacji uproszczonej. Każda cena jednostkowa powinna
obejmo
wać całkowity koszt wykonania danej pozycji w przyjętej jednostce czasu/ilości
rozliczenia w formularzu cenowym. Zgodnie z pkt 17.3 SWZ: K
ażda cena jednostkowa
zawarta w Ofercie powinna obejmować całkowity koszt wykonania danej pozycji w przyjętej
jednostce rozliczenia w Formularzach cenowych.
Odwołujący wskazał, że cena zaoferowana przez BUDiA odbiegała o ponad 30% od
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, dlatego w 20 lipca 2022 r.
Zamawiający wezwał tego wykonawcę na podstawie art. 224 ust. 1 ustawy do złożenia
wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia istotnych części składowych
ceny, w związku z faktem, że istotne części składowe ceny (elementy poszczególnych grup
TER) wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zamawiający
w
załączniku do pisma wskazał 113 pozycji formularza TER do wyjaśnienia przez BUDiA,
k
tóre dotyczyły praktycznie wszystkich grup prac TER (oprócz grupy nr 9, 10a, 10c i 11).
W odpowiedzi na wystosowane wezwanie Konsorcjum BUDiA przedst
awiło wyjaśnienia wraz
z dokumentami, które w ocenie Odwołującego nie uzasadniają zastosowania tak niskich cen
w ww. pozycjach i nie obala
ją domniemania rażąco niskiej ceny, a wręcz potwierdzają, że
Sygn. akt KIO 2647/22
zaoferowana cena jak i jej istotne części składowe znajdują się znacznie poniżej kosztów ich
„wytworzenia”. Ponadto, Odwołujący podniósł, że wybrany wykonawca. wbrew
postanowieniom 17.3 SWZ w
wielu pozycjach nie uwzględnił w cenach jednostkowych
wszystkich kosztów wykonania danej pozycji, w efekcie obliczając cenę niezgodnie z IDW.
Zarzut naruszenia art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 5 ustawy
Pzp
Odwołujący podniósł, że oferta BUDiA powinna zostać odrzucona, ponieważ złożone
przez BUDiA wyjaśnienia ceny wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny
oraz istotnych części składowych ceny. Wbrew ciążącemu na BUDiA ciężarowi
do
wodowemu, wykonawca ten nie obalił domniemania, że jego cena jest ceną rażąco niską.
Prawidłowa ocena tych wyjaśnień powinna doprowadzić Zamawiającego do wniosku, że
oferta ta zawiera rażąco niską cenę, w tym rażąco niskie istotne części składowe
w
szczególności dotyczące zimowego utrzymania (grupa prac nr 10b).
Odwołujący zaznaczył, że Zamawiający wezwał wykonawcę do złożenia
wyczerpującej i szczegółowej informacji na temat sposobu wyliczenia ceny wraz
z
zakładanym poziomem zysku. Zdaniem Odwołującego wykonawca BUDiA nie sprostał ww.
wezwaniu, gdyż przedstawione przez niego w wyjaśnieniach informacje trudno uznać za
wyczerpujące i szczegółowe. Zamawiający wymagał przesłania jednoznacznych
i precyzyjnych
informacji oraz dowodów, których Konsorcjum BUDiA nie przedłożyło.
Konsorcjum
ograniczyło swoje wyjaśnienia praktycznie do wypełnienia tabeli zawartej w pliku
„Załącznik zbiorczy kalkulacyjny BUDiA”, który to wzór tabeli został przesłany przez
Zamawiającego. Przedstawione kwoty, nie zostały opisowo wyjaśnione, a na potwierdzenie
tych kosztów nie przedłożono żadnych dowodów. W zasadzie jedynymi dokumentami
odnoszącymi się do wpisanych przez BUDiA kwot są przedłożone tabele kosztowe
zaopatrzone w pieczątki i podpisy bliżej niesprecyzowanych podmiotów, których walor
wiarygodności budzi wątpliwości. Trudno jest uznać przedstawione dokumenty i pliki za
jakie
kolwiek oferty, które mogłyby uzasadniać zastosowanie prze BUDiA tak niskich cen,
n
ieliczne tylko mogą wykazywać taki charakter. Większość dokumentów stanowi dowolne
wyliczenia, nawet bez wskazania
, że stanowią one ofertę. Przedstawione materiały nie
zawierają daty, a zatem trudno je odnieść do realiów niniejszego postępowania. Wypełniono
jedynie pozycje kalk
ulacyjne, powielając TERy. Jeżeli nawet można byłoby potraktować je
jako
ofertę (czemu Odwołujący zaprzecza), to nie wiadomym jest czy taka oferta została
w
ogóle przyjęta oraz jak długo była ważna. Ponadto nie załączono żadnych dowodów
w
postaci umów o pracę z kierowcami, aby pokazać, czy faktycznie wykonawca BUDiA
dysponuje tymi osobami na podanym przez siebie poziomie kosztowym. Podobnie nie
Sygn. akt KIO 2647/22
przedstawiono dowodu na faktyczną dostępność i cenę soli (w zakresie soli, bardziej
szczegółowo Odwołujący odniesienie się w dalszej części niniejszego odwołania).
W odniesieniu do
przedstawionego przez BUDiA pliku „Wyjaśnienia część ogólna”,
podnieść należy, że rzeczony dokument nie zawiera w ogóle danych liczbowych.
W
przedmiotowym dokumencie, który zawiera się na 64 stronach, aż 57 stron to wklejona
tabela przedstaw
iająca rodzaj czynności (bez ich kosztów), jakie rzekomo zostały
uwzględnione w wycenie. Wykonawca przedstawia gołosłowne twierdzenia odnośnie tego,
że uwzględnił ww. pozycje kosztotwórcze w cenie ofertowej, lecz nie wyszczególnia w jaki
sposób je skalkulował, a tym bardziej nie przedstawił żadnych dowodów na potwierdzenie
poniesienia kosztów danej pozycji.
Odwołujący podniósł, że za wcześniejszych 7 stronach przedłożonych wyjaśnień
znajdują się informacje rzekomo wskazujące na sprzyjające Konsorcjum warunki. BUDiA nie
wziął jednak pod uwagę, że wszystkie wspomniane elementy są również właściwe dla innych
firm, które złożyły oferty. Nie stanowią one zatem unikalnych uwarunkowań, którymi
dysponuje wyłącznie BUDiA i które mogłyby stanowić jakąś przewagę nad pozostałymi
oferentami. K
ażdy z wykonawców, który złożył ofertę bardzo długo prosperuje na
przedmiotowym rynku, posiada wypracowane kontakty, w tym do
stawców materiałów, ma
odpowiednie know-how w danej
dziedzinie. Zarazem wszystkie te oferty zostały złożone
przez firmy krajowe, rodzinne, a nie korpora
cje z wysokim kosztami zarządu. Dlatego
całkowicie pomijalne i w żadnym razie nie stanowiące o przewadze konkurencyjnej są takie
argumenty jak: „efekt wykorzystania skali”, „efekt redukcji zbędnych kosztów”, „efekt
sprawnego zespołu”, „efekt doświadczenia” oraz pozostałe „efekty”, a którymi dzieli się
BUDiA w swoich wyjaśnieniach. W szczególności odnośnie efektu wykorzystania skali, dla
każdego wykonawcy zawarcie kontraktu pozwoli wykorzystywać efekt skali poprzez
zwiększenie wielkości sprzedaży. W zakresie „efektu redukcji zbędnych kosztów przez
eliminację godzin biernych”, jest to standard w tego rodzaju usługach i wszyscy wykonawcy
pracują w ten sposób stosownie do określonych możliwości. Nie wiadomo natomiast na
czym polegać ma „redukcja etatów poza sezonem”. Wykonawca w tym względzie nie
przedstawił szczegółowo w jaki sposób pozwala to zredukować (oraz o ile) koszty (choć tego
rodzaju mankament wyjaśnień tyczy się wszystkich podanych przez BUDiA „efektów”).
W odniesieniu do
„efektu sprawnego zespołu” Odwołujący podniósł, że wszyscy wykonawcy
posiadają takie zespoły i realizują świadczenia na różnych odcinkach usługi na rzecz
GDDKiA. Tak samo przedstawia si
ę sytuacja z „efektem doświadczenia”, gdzie nie sposób
zaprzeczyć, że zarówno Odwołujący jak i pozostali wykonawcy występujący w niniejszym
Postępowaniu mają podobne lub nawet dłuższe doświadczenie na rynku niż BUDiA.
Sygn. akt KIO 2647/22
W zakresie
„efektu posiadania własnej floty pojazdów” Odwołujący podniósł, że choć
Konsorcjum BUDiA prz
edstawiło w wyjaśnieniach wykaz środków trwałych, to
z
przedłożonych dokumentów w ogóle nie wynika, że sprzęt ten jest zamortyzowany. Spora
część maszyn, samochodów i urządzeń jest z datą produkcji 2021 r. Są to zatem praktycznie
nowe maszyny,
które nie mogły zostać zamortyzowane. Jednocześnie BUDiA przedłożył
dokumenty dotyczące wielu (dziesiątek) umów realizowanych na rzecz zamawiających. Nie
sposób na podstawie przedstawionych informacji wydedukować, na ile wykazane środki
trwałe mogą zostać użyte do tego konkretnego zamówienia. Nie jest wykluczone, że
w
całości mogą być wykorzystywane na innych drogach obsługiwanych przez BUDiA, co
w kons
ekwencji będzie obligowało wykonawcę do pozyskania dodatkowych narzędzi na
potrzeby niniejszego kontraktu.
W zakresie
efektu samowystarczalności Odwołujący podniósł, że nie wiadomo, jakie
z tego tytułu BUDiA uzyskuje oszczędności. Tylko jeden konsorcjant ma relatywnie bliską
odległość do utrzymywanej drogi, resztę natomiast dzielą setki kilometrów. Nie można przy
tym zapominać, że wykonawcy muszą ponosić koszty transportu urządzeń do warsztatu, czy
też koszty delegacji dla mechaników do pracy w terenie. Nie sposób zatem znaleźć tutaj
realnych korzyści finansowych, które przedkładałyby się na zaoferowaną cenę. Ponadto
Odwołujący podniósł, że efekt integracji zamówień, efekt sprawdzonych dostawców, efekt
zaopatrzenia hurtowego, prostej struktury organizacyjnej firmy, optymalizacji technicznych
mocy wytwórczych są elementami, które również są właściwe dla pozostałych wykonawców,
w tym Odwołującego, którzy pozostają w takiej samej sytuacji jak BUDiA. Niemniej
Konsorcjum BUDiA nie tylko nie udowodniło, ale nawet nie uprawdopodobniło tych faktów,
gdyż nie złożyło nawet żadnej stałej umowy współpracy umożliwiającej skorzystanie z ww.
efektów, lecz pokazało wyłącznie niczym niepoparte tabele, przygotowane na potrzeby
p
ostępowania opatrzone wyłącznie pieczątkami bliżej nieznanych firm. Argumentacja BUDiA
dotycząca „efektu kompleksowego serwisu” jest całkowicie niezrozumiała i nie pozwala na
zajęcie szczegółowego stanowiska w tym zakresie, niemniej BUDiA w żaden sposób nie
wykazał konkretnych i namacalnych, realnych oszczędności, które uzasadniałyby
zaoferowaną cenę w związku z ww. okolicznością.
Odnosząc się do wyjaśnień dotyczących zimowego utrzymania drogi (ZUD),
Odwołujący podniósł, że BUDiA wskazał jedynie, że jest w posiadaniu ok. 280 ton soli. Nie
prz
edstawił żadnego dowodu na okoliczność zapłaconej ceny za sól (na pewno za taki nie
można uznać dołączonego spisu z natury, który jest oświadczeniem własnym wykonawcy,
zatem jego walor dowodowy jest znikomy).
Zdaniem Odwołującego 280 ton soli stanowi
zaledwie promil realnego zapotrzebowania w ramach przedmiotowego kontraktu. Ponadto
Sygn. akt KIO 2647/22
wykonawca nie
ujął w wyjaśnieniach kosztów paliwa, pojazdów (amortyzacja), kierowców, e-
toll. Nie przedstawiono żadnych w tym zakresie dowodów.
Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
2.1.
Grupa Prac nr 10b
– zimowe utrzymanie
Odwołujący podniósł, że największe wątpliwości w ofercie Konsorcjum BUDiA budzi
cena zaoferowana w zakresie grupy prac dotyczących zimowego utrzymania. Zamawiający
oszacował w kosztorysie inwestorskim wartość tych prac na kwotę 10.818.294,75 zł netto.
Ty
mczasem zaoferowana przez BUDiA za tą grupę prac cena wyniosła 5.018.526,96 zł
netto, co stanowi zaledwie 50
% ceny oszacowanej przez Zamawiającego, a jest to jeden
z
najważniejszych elementów w ramach umowy na całoroczne utrzymanie.
Odwołujący zwrócił uwagę na poz. 1.1 Grupy 10b dotyczącą usuwania śliskości, która
to pozycj
a została wyceniona przez BUDiA na kwotę 890.305,92 zł netto. Średnia cena
wszystkich złożonych ofert dla Grupy 10b poz. 1.1 za usuwanie śliskości wynosi: 1.853
8
27,15 zł. netto. Odwołujący przedstawił porównanie zaoferowanych w tym zakresie cen
i w
skazał, że BUDiA zaoferował cenę jednostką netto za odcinek/dobę w wysokości
12.
365,36 zł netto, podczas gdy cena ta powinna wynieść ponad 400 zł/km (wynagrodzenie
kierowców, paliwo, e-TOLL itp.), co daje 17 664,80 zł za odcinek/dobę.
Odwołujący podniósł, że zgodnie z pkt 7 SST dla grupy prac zimowego utrzymania
(D-66.01.00), obmiar p
rac winien określić faktyczny zakres wykonywanych prac przy
zimowym utrzymaniu w jednostkach ustalonych w tabela
ch elementów rozliczeniowych (lub
SST). Zasadą obmiaru jest zapewnienie standardu na danym odcinku drogi w okresie jednej
doby, a w przypadku go
towości doba, w której na odcinkach drogi, nie pracował sprzęt.
Jed
nostkami obmiaru prac są:
− ustawianie płotków przeciwśnieżnych z materiału Wykonawcy (montaż i demontaż) –
w kilometrach;
− gotowość do ZUD – ilość dni, w których sprzęt podstawowy do ZUD na odcinkach dróg
[km] nie pracował (zgodnie z Załącznikiem nr 2 do OPZ);
− zapobieganie śliskości – odcinki dróg [wyszczególnione w TER, kolumna e)], na których
zosta
ło wykonane w ciągu doby jednokrotne posypywanie środkami do zwalczania
śliskości;
− usuwanie śliskości - odcinki dróg [wyszczególnione w TER, kolumna e)], na których
zostało wykonane w ciągu doby więcej niż jednokrotne posypywanie środkami do
zwalczania śliskości celem uzyskania wymaganego standardu;
Sygn. akt KIO 2647/22
− odśnieżanie wraz z usuwaniem śliskości - odcinki dróg [wyszczególnione w TER,
kolumna e)], na k
tórych został osiągnięty standard ZUD w ciągu jednej doby bez
wz
ględu na krotność wykonywanych czynności przez sprzęt.
W
w. SST odsyła się również do Zarządzenia nr 53 Generalnego Dyrektora Dróg
Krajowych i Autostrad z dnia 13 października 2015 r. w sprawie wprowadzenia „Wytycznych
zimowego utrzymania dróg”, przy czym aktualne w tym zakresie pozostaje Zarządzenie Nr
31 Generalnego
Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 5 września 2017 r. w sprawie
wprowadzenia "Wytycznych zimowego utrzymania dr
óg". W pkt 6.3.2. określa się zasady
likwidowania śliskości. Usuwanie śliskości wymaga zaangażowania odpowiednich zasobów
lud
zkich (kierowcy, ładowacze), sprzętowych (pojazdy + paliwo) i materiałowych (głównie
soli). Poniżej zostanie wykazane, że już tylko koszty soli konieczne do wykonania akcji
usuwania śliskości są wyższe niż zaoferowana przez BUDiA cena jednostkowa.
Odwołujący stwierdził, że zgodnie z wytycznymi ZUD do obliczeń minimalnych ilości
materiału (soli) powinny być przyjęte następujące wartości:
-
usuwanie śliskości – średnia dawka materiału (soli) do posypywania zgodnie z Wytycznymi
ZUD
– to 20 gr/m2 dla wszystkich zakresów temperatur,
-
minimalna krotność posypywania w ciągu doby zgodnie z SST D-66.01.00 – zimowe
utrzymanie dróg krajowych pkt 7 Obmiar Robót:
Usu
wanie śliskości – 2 razy w ciągu doby
−
powierzchnia 1 km odcinka drogi ekspresowej wynosi 19 000 m2 (zgodnie
z
wyliczeniem szerokość jednej jezdni to 9,5 m (dwa pasy jezdni o szer. 3,5m oraz pas
awaryjny o szer. 2,5m x 2 jezdnie). Ponadto zgodnie z opisem
standardu „I” śliskość
zimowa powinna być zlikwidowana na całej szerokości jezdni łącznie z poboczami
utwardzonymi.
−
powierzchnia węzłów i łącznic wynosi 32 395,9 m2.
Parametry drogi ekspresowej określa Rozporządzenie Ministra Transportu
i Gospodarki Mor
skiej w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać
drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. z 2016 r., poz. 124)
-
szerokość pasa jezdni jest opisana w rozdziale 2 w § 15.1,
-
szerokość pasa awaryjnego jest opisana w rozdziale 6 w § 36.1
- oblic
zenia minimalnej ilości materiału (soli) wynikające z dokumentów przetargowych:
Usuwanie śliskości – jezdnia główna
19 000 m2 x 20 gr /m2
x 2 krotność = 0,760 tony/km
Sygn. akt KIO 2647/22
Przyjęto minimalną cenę soli na poziomie 500,00 zł/tonę
500,0
0 zł. x 0,760 = 380,00 zł/km1 (koszt soli na utrzymanie 1 km drogi – jezdnia
główna)
Odwołujący w powyższej kalkulacji uwzględnił tylko koszt materiału (soli).
Jednocześnie cena jednostkowa za usuwanie śliskości za dobę nie obejmuje
następujących pozycji kosztowych:
usuwania śliskości – węzły i łącznice (32 395,9m2 x 20 gr / m2 x 2 krotność = 1,296
tony/km).
- wynag
rodzenie kierowców za pracę;
- paliwo;
-
opłaty za przejazd ( e-TOLL);
-
koszty sprzętów do ZUD;
- zakup chlorku wapn
ia (używanych do akcji zimowego utrzymania dróg przy
temperaturach poniżej -6
o
C zgodnie z wytycznymi ZUD);
-
zwiększenia dawki materiału do posypywania;
-
zwiększenia krotności posypywania w ciągu doby.
Odwołujący podkreślił, że średnia wszystkich ofert za usuwanie śliskości za dobę
całego odcinka to wartość 25.747,60 zł netto zaś cena Konsorcjum BUDiA. to 12.365,36
netto co daje 48 %
tej wartości. Zgodnie z ww. wyliczeniami cena została zaniżona o min.
5.2
99,44 zł netto.
Do
datkowo Odwołujący przedstawił porównanie cen za usuwanie śliskości
Konsorcjum BUDiA
w analogicznych postępowaniach (Sieradz S8 oraz Wieluń S8),
wskazując, że dotyczą one postępowań ubiegłorocznych, kiedy nie tylko ceny paliw były
znacznie niższe, ale przede wszystkim niższe były także ceny soli.
Odw
ołujący podkreślił, że pozycja dotycząca grupy prac nr 10b stanowi istotną część
składową ceny. Fakt ten wynika chociażby z treści wezwania Zamawiającego do złożenia
wyjaśnień tych istotnych części składowych oraz z tego, że w świetle kosztorysu
inwestorskiego stanowi ok. 25
% wartości całego zamówienia. Podniósł, że za części istotne
powinny być uznawane te części, których wartość znacząco wpływa na cenę, a zatem takie,
które w znacznym stopniu przyczyniają się do powstania kosztów po stronie wykonawcy.
Ustawodawca n
ie wyjaśnia pojęcia istotnej części składowej. Jednakże posługiwanie się tym
Sygn. akt KIO 2647/22
pojęciem w kontekście ceny wskazuje na to, że za części istotne powinny być uznawane te,
których wartość znacząco wpływa na cenę. Bez wątpienia również zaniżenie ww. kosztów
wpłynęło na globalną cenę, która również przejawia cechy rażąco niskiej (cena ofertowa
BUDiA stanowi jedynie 62
,89 % średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert).
Odwołujący zakwestionował również inne części składowe ceny, stwierdzając, że
zostały wycenione poniżej kosztów.
Odwołujący stwierdził, że zweryfikował rynkowość cen jednostkowych z oferty BUDiA
posiłkując się bazą cenową Sekocenbud oraz Intercenbud, dobierając stawki cen czynników
produkcji budowlanej RMS
oraz narzutów na ich minimalnym poziomie. Odwołujący przyjął
następujące stawki: robocizna – 20,20 zł netto/r-g (roboty inżynieryjne – region kujawsko-
pomorski -
ogółem), koszty zakupu – 1,00%, koszty pośrednie – 40,00%, zysk – 4,00%.
Odwołujący przedstawił wyniki porównania cen jednostkowych wskazanych w ofercie BUDiA
z cenami jednostkowymi uzyskanymi przy
uwzględnieniu ww. założeń, wskazując, że
następujące pozycje zostały wycenione poniżej poziomu rynkowego:
GRUPA PRAC NR 1
– Nawierzchnia
− Poz. 4.1 Remont nawierzchni asfaltem lanym przy głębokości wyboju do 4 cm
− Poz. 4.2 Remont nawierzchni asfaltem lanym - za każdy dalszy 1 cm różnicy
− Poz. 11.2 Wykonanie nakładki z masy bitumicznej warstwy ścieralnej SMA8 - za każdy
dalszy 1 cm różnicy
− Poz. 17.1 Wzmocnieniem siatką stalową z warstwą klejącą Slurry Seal
− Poz. 21.1 Wymiana / wykonanie podbudowy zasadniczej z gruntu stabilizowanego
spoiwem hydraulicznym C4/4 o grubości 18 cm
− Poz. 22.1 Wymiana / wykonanie podbudowy zasadniczej z mieszanki związanej
spoiw
em hydraulicznym C5/6 o grubości 18 cm
− Poz. 22.3 Wymiana / wykonanie podbudowy zasadniczej z mieszanki związanej
spoiwem hydraulicznym C8/10 o grubości 18 cm
− Poz. 23.1 Wymiana / wykonanie podbudowy z betonu cementowego C20/25 o grubości
15 cm
− Poz. 24.1 Wymiana / wykonanie nawierzchni z betonu cementowego C30/37 o grubości
18 cm
− poz. 24.3 Wymiana / wykonanie nawierzchni z betonu cementowego C35/45 o grubości
25 cm,
Sygn. akt KIO 2647/22
− Poz. 25.2 Wyburzanie i wymiana płyt betonowych z zastosowaniem betonów
szybkosprawnych
− Poz. 25.3 Wymiana płyt z zastosowaniem gotowych prefabrykatów betonowych
− Poz. 25.4 Naprawa nawierzchni betonowej z zastosowaniem konstrukcyjnego szycia płyt
− Poz. 26.1 Remont cząstkowy nawierzchni z kostki kamiennej nieregularnej (przebruk)
− Poz.
27.1
Remont
nawierzchni
z
kostki
kamiennej
na
wyspach
wyniesionych/zatokach/opaskach- kostka o wymiarach 9/11 cm
− Poz. 27.2 Remont nawierzchni z kostki kamiennej na zabrukach przejezdnych, opaskach
na rondach, zatokach - kostka o wymiarach 15/18 cm
− Poz. 28.1 Remont nawierzchni z elementów betonowych opasek na rondach
GRUPA PRAC NR 2
– Pobocza i pasy rozdziału
− Poz. 1.4 Remont poboczy destruktem bitumicznym - za każdy dalszy 1 cm różnicy,
materiał Wykonawcy
− Poz. 2.1 Remont nawierzchni (poboczy) z mieszanki niezwiązanej o grubości warstwy
do 10 cm
− Poz. 2.2 Remont nawierzchni (poboczy) z mieszanki niezwiązanej - za każdy dalszy
1
cm różnicy
− Poz. 3.1 Skropienie poboczy emulsją asfaltową i uzupełnienie grysami przy głębokości
do 3 cm
− Poz. 3.2 Skropienie poboczy emulsją asfaltową i uzupełnienie grysami - za każdy dalszy
1 cm różnicy
GRUPA PRAC NR 3
– Korpus drogi
− Poz. 1.1 Uzupełnienie ubytków w korpusie drogi gruntem niewysadzinowym (pospółką,
żwirem, piaskiem grubym) wyprofilowanie pobocza i skarpy
− Poz. 2.1 Humusowanie z obsianiem trawą
− Poz. 3.1 Mechaniczne wykonanie wykopu / nasypu w gruncie z odwozem urobku
− Poz. 5.1 Wykonanie umocnienia skarp obrukiem (kamień na betonie)
− Poz. 6.1 Uzupełnienie skarp korpusu drogi żużlem
− Poz. 11.1 Umocnienie skarp faszyną / palisadą
GRUPA PRAC NR 4
– Odwodnienie
Sygn. akt KIO 2647/22
− Poz. 11.3 Wymiana / wykonanie ścianek czołowych w formie obruku
− Poz. 17.2 Wymiana / wykonanie kompletnego drenażu francuskiego
− Poz. 23.2 Wymiana / wykonanie studzienki wpadowej o średnicy 100 cm i głębokości do
200 cm
− Poz. 25.1 Renowacja, uszczelnienie metodą bezwykopową kanalizacji i przykanalików -
średnica do 40 cm
− Poz. 25.2 Renowacja, uszczelnienie metodą bezwykopową kanalizacji i przepustów -
średnica od 41 do 60 cm
− Poz. 25.3 Renowacja, uszczelnienie metodą bezwykopową kanalizacji i przepustów -
średnica od 61 do 80cm
− Poz. 25.4 Renowacja, uszczelnienie metodą bezwykopową kanalizacji i przepustów -
średnica od 81 cm do 120 cm
− Poz. 25.5 Renowacja, uszczelnienie metodą bezwykopową kanalizacji i przepustów -
średnica powyżej 121 cm
GRUPA PRAC NR 5
– Chodniki, ścieżki rowerowe
− Poz. 2.2 Wymiana / wykonanie nawierzchni z kostki kamiennej
GRUPA PRAC NR 6
– Oznakowanie
− Poz. 2.3 Wymiana / zamontowanie tablic o powierzchni powyżej 1,2 m2 - za każdy
dalszy 1 m2 powierzchni (bez konstrukcji)
− Poz. 5.2 Wymiana / zamontowanie elementów odblaskowych typu LDS na barierach
GRUPA PRAC NR 7
– Bezpieczeństwo
− Poz. 1.1 Wymiana / zamontowanie stalowych barier ochronnych skrajnej przekładkowej
(słupki co 1 m)
− Poz. 1.2 Wymiana / zamontowanie stalowych barier ochronnych skrajnej przekładkowej
(słupki co 1,33 m)
− Poz. 3.1 Wymiana / zamontowanie stalowych barier ochronnych skrajnej
bezprzekładkowej (słupki co 1 m)
− Poz. 3.2 Wymiana / zamontowanie stalowych barier ochronnych skrajnej
bezp
rzekładkowej (słupki co 1,33 m)
Sygn. akt KIO 2647/22
− Poz. 4.1 Wymiana / zamontowanie stalowych barier ochronnych dwustronnych
dzielących przekładkowych (słupki co 1 m)
− Poz. 4.2 Wymiana / zamontowanie stalowych barier ochronnych dwustronnych
dzielących przekładkowych (słupki co 1,33 m)
− Poz. 4.3 Wymiana / zamontowanie stalowych barier ochronnych dwustronnych
d
zielących przekładkowych (słupki co 2 m)
GRUPA PRAC NR 8
– Estetyka
− Poz. 3.2 Ręczne oczyszczanie nawierzchni jezdni, chodników, ścieżek rowerowych
− Poz. 9.1 Odmłodzenie drzew polegające na wycięciu suchych, uszkodzonych
i
złamanych konarów i gałęzi wraz z podkrzesaniem (podcięciem) i kształtowaniem
koron drzew z wywozem i uporządkowaniem terenu
− Poz. 9.7 Ścinanie drzew i frezowanie pnia o obwodzie 111÷173 cm wraz z odwiezieniem
dłużycy i gałęzi oraz uporządkowaniem terenu
− Poz. 9.7 Ścinanie drzew i frezowanie pnia o obwodzie 111÷173 cm wraz z odwiezieniem
dłużycy i gałęzi oraz uporządkowaniem terenu
Zdaniem Odwołującego, już tylko powyższe okoliczności pozwalają na stwierdzenie,
że cena oferty BUDiA, w tym powyższe składniki cenotwórcze, należy uznać za rażąco
niskie
, gdyż nie tylko nie pozwalają wykonawcy na osiągnięcie jakiegokolwiek zysku, ale są
znacznie poniżej minimalnych kosztów, które musi ponieść wykonawca, w celu zrealizowania
przedmiotu zamówienia szczegółowo opisanego w OPZ, w tym w SST.
Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 ustawy Pzp
Odwołujący wskazał, że zgodnie z pkt 17.3 SWZ, każda cena jednostkowa zawarta
w o
fercie powinna obejmować całkowity koszt wykonania danej pozycji w przyjętej jednostce
rozliczenia w Formularzach cenowych. W elementac
h, o których mowa w niniejszym
odwołaniu te koszty nie zostały uwzględnione, co czyni ofertę sprzeczną z dokumentami
zamówienia i zawierającą w błędy w obliczeniu ceny.
Zarzut naruszenia art. 16 pkt 1 ustawy Pzp
Odwołujący podniósł, że w konsekwencji Zamawiający naruszył również art. 16 pkt
1 ustawy Pzp poprzez prowadzenie p
ostępowania w sposób niezapewniający zachowania
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, gdyż nieobiektywnie ocenił
złożone przez BUDiA wyjaśnienia rażąco niskiej ceny jak i istotnych części składowych, co
doprowadziło do zaniechania odrzucenia oferty zawierającej rażąco niską cenę.
Sygn. akt KIO 2647/22
Zamawiający i Przystępujący w pisemnych odpowiedziach na odwołanie wnieśli
o
oddalenie odwołania.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego post
ępowania oraz biorąc pod
uwag
ę stanowiska stron, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustali
ła, że Odwołujący spełnia określone w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp przesłanki
korzystania ze
środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a naruszenie przez Zama
wiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie
przez niego szkody polega
jącej na nieuzyskaniu zamówienia.
Do p
ostępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego skutecznie przystąpiło
Konsorcjum: BUDiA-Standard Sp. z o.o., BADER-DROG Sp. z o.o. Sp.k.,
„B.” Firma
Produkcyjno-Handlowo-
Usługowa T.B.. Izba stwierdziła, że ww. Konsorcjum zgłosiło
przy
stąpienie do postępowania w ustawowym terminie, wykazując interes w rozstrzygnięciu
odw
ołania na korzyść Zamawiającego.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Zgodnie z punktem 6.1 Tomu I SWZ (Inst
rukcja dla wykonawców), przedmiotem
zamówienia jest całoroczne (bieżące i zimowe) utrzymanie drogi ekspresowej S 5 odc.
W
ęzeł Nowe Marzy (bez węzła) – węzeł Bydgoszcz Północ (bez węzła) od km 0+301 do km
44+
463 zarządzanej przez GDDKiA Oddział w Bydgoszczy Rejon w Świeciu. Zamówienie
obejmuje wykonywanie prac
całorocznego, w tym zimowego i bieżącego utrzymania dróg,
w
szczególności:
- utrzymania nawi
erzchni dróg,
- utrzymania
poboczy i pasów rozdziału,
- utrzymania korpusu drogi,
- utrzymania odwodnienia,
- utrzymania chod
ników i ścieżek rowerowych,
- utrzymania oznakowania,
-
utrzymania urządzeń bezpieczeństwa ruchu,
-
utrzymania estetyki znaków, elementów bezpieczeństwa ruchu oraz pasa
drogowego,
- utrzymani
a urządzeń wspomagających,
-
zimowego utrzymania dróg,
-
Zarządzania Kontraktem,
-
utrzymania czystości na obiektach inżynierskich
- wykonanie prac pomocniczych
Sygn. akt KIO 2647/22
W punkcie 17
IDW (Sposób obliczenia ceny oferty) Zamawiający zamieścił m.in.
następujące postanowienia:
17.1. Cena oferty zostanie wyliczona przez Wykonawcę w oparciu o Tabele Elementów
Rozliczeniowych wraz ze Zbiorczym Zestawi
eniem Kosztów (Formularze cenowe),
sporządzonych na formularzach stanowiących integralną część SWZ – Tom IV.
17.2. Formularz
e, o którym mowa w pkt 17.1., należy wypełnić ściśle według kolejności
pozycji
wyszczególnionych w tych formularzach, wyliczając poszczególne ceny jednostkowe
netto.
Wykonawca powinien określić ceny jednostkowe netto oraz wartości netto dla
wszystkich pozy
cji wymienionych w formularzach, a następnie wyliczyć cenę netto łącznie
(odpowiednio dla danej grupy pr
ac). Obliczone w ten sposób ceny netto grup prac należy
następnie przenieść do Zbiorczego Zestawienia Kosztów, zsumować i wyliczoną łącznie
cenę netto powiększyć o podatek VAT oraz wyliczyć cenę oferty brutto. Obliczoną w ten
sposób cenę oferty brutto należy następnie przenieść do Formularza Oferty zamieszczonego
w Rozdziale 2 IDW.
Wykonawca obliczając cenę oferty musi uwzględniać wszystkie pozycje
opisane w
formularzach. Wykonawca nie może samodzielnie wprowadzić żadnych zmian do
formularzy.
17.3. Każda cena jednostkowa zawarta w Ofercie powinna obejmować całkowity koszt
wykonania danej pozycji w przyjętej jednostce rozliczenia w Formularzach cenowych.
17
.5. Dla każdej pozycji wyszczególnionej w Formularzach cenowych, jeśli składają się na
nią elementy o zróżnicowanych kosztach, jednolita stawka jednostkowa powinna zostać
skalkulowana na zasadzie uśrednienie kosztów składowych.
Wartość zamówienia została ustalona na kwotę 42.804.572,91 zł netto. Podana przez
Zamawiającego kwota, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, to
52.649.624,28 zł brutto.
W postępowaniu zostały złożone oferty z następującymi cenami:
Nr oferty
Nazwa i siedziba Wykonawcy
Cena
1
Konsorcjum w składzie:
1.
Przedsiębiorstwo Usług Miejskich „PUM” Sp. z o.o.
2.
Z
akład Usług Miejskich „ZUM” Sp. z o.o.
187.800.529,63
2
Saferoad Grawil Sp. z o.o.
58 551 557,16
3
”GNOM” Sp. z o.o.
53 808 961,79
4
Przedsiębiorstwo Robót Drogowo-Mostowych Sp. z o.o.
68 297 948,53
5
Konsorcjum w składzie:
64 565 889,97
Sygn. akt KIO 2647/22
1.
Rokom Sp. z o.o.
2.
POL
DRÓG Warszawa Sp. z o.o
6
ZABERD Sp. z o.o.
57 786 820,34
7
Konsorcjum
w składzie:
1.
BUDiA-Standard Sp. z o.o.
2.
BADER-DROG Sp. z o.o. Sp.k.
3.
„B.” Firma Produkcyjno-Handlowo-Usługowa T.B.
48 585 551,67
8
Konsorcjum w składzie:
1.
Abramss Sp. z o.o.
2.
Z.U. Sp. z o.o.
52 740 254,12
Pismem z 20 lipca 2022 r. Zam
awiający wezwał Przystępującego, na podstawie art.
224 ust. 1 ustawy Pzp
do złożenia wyjaśnień dotyczących istotnych części składowych ceny:
Istotne
części składowe ceny zaoferowanej w Państwa ofercie wydają się rażąco niskie
w
stosunku do przedmiotu zamówienia. Ceny tych pozycji odbiegają w stopniu znacznym od
średniej cen jednostkowych podanych w pozostałych ofertach.
W celu ustalenia czy istotne
części składowe zaoferowanej ceny są rażąco niskie oraz czy
oferta
uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w SWZ, prosimy o złożenie wyjaśnień
w zakresie
niżej wymienionych cen jednostkowych, w szczególności: Pozycje wymienione
w tabeli
będącej załącznikiem do pisma. (…)
Ponadto
Zamawiający prosi o wyjaśnienie, czy przedmiot zamówienia został wyceniony
zgodnie z SWZ oraz potwierdzenie,
że zaproponowana w ofercie cena jest realna. Ocena
wyja
śnień dokonywana przez Zamawiającego ma na celu ustalenie, czy cena skalkulowana
była rzetelnie i czy w związku z tym Wykonawca będzie w stanie zrealizować przedmiotowe
zamówienie. (…)
W celu udowodnienia,
że zaoferowana przez Wykonawcę cena jest realna, Zamawiający
prosi o
wyjaśnienie kwestii ujęcia w cenie oferty wszystkich kosztów towarzyszących
wykonywaniu przedmiot
u zamówienia, w rozbiciu na poszczególne pozycje TER Grupa 1, 2,
3, 4, 5, 6, 7, 8,
10 b, 12, z wyszczególnieniem kosztów robocizny, sprzętu i materiałów,
kosztów pośrednich, zysku i innych kosztów mających wpływ na wycenę poszczególnych
pozycji. Przedmiotowe koszty
należy wyszczególnić z odpowiednim przyporządkowaniem do
poszczególnych pozycji w załączonym do niniejszego wezwania formularzu cenowym.
Zamawiający prosi również o przedstawienie przez Wykonawcę, odnośnie do każdej pozycji
załączonego formularza, opisu, jakie zakresy i jakie działania założył Wykonawca w ramach
realizacji danej pozycji.
Wyjaśnienia/opis działań i innych okoliczności związanych
Sygn. akt KIO 2647/22
z
realizacją tejże pozycji zawrzeć należy w sposób zwięzły i konkretny w części opisowej
wyjaśnień.
W c
zęści opisowej dla każdej pozycji załączonego formularza Zamawiający prosi również
o jednoznacznie wskazanie, czy wszystkie
koszty dotyczące danej pozycji zostały ujęte
w cenie przypisanej tej pozycji. W przypadku, gdy
zostały one przeniesione, należy wskazać
pozycje, w których dane koszty zostały ujęte oraz wysokość kwoty, która została do danej
pozycji przeniesiona.
Zamawiający prosi o szczegółowe wyjaśnienie jakie obiektywne czynniki spowodowały
obniżenie ceny oraz w jakim stopniu dzięki tym czynnikom cena została obniżona,
jednocześnie Wykonawca powinien wykazać jakie indywidualne możliwości i okoliczności,
dostępne i właściwe tylko dla Wykonawcy przy realizacji tego zamówienia, umożliwiły
obniżenie ceny oferty. (…)
Zamawiaj
ący załączył do wezwania formularz obejmujący pozycje TER wymagające
wyjaśnienia:
− Grupa 1 (Nawierzchnia): poz. 1.1., 1.2, 3.1, 12.1, 19.1, 24.3, 25.1, 25.2, 25.3, 25.4, 26.1,
27.1, 27.2, 28.1, 29.2
− Grupa 2 (Pobocza i pasy rozdziału): poz. 2.1, 3.1, 4.2
− Grupa 3 (Korpus drogi): poz. 1.1, 3.1, 4.1, 4.2, 6.2, 6.3, 8.1, 9.1, 11.1, 12.1, 12.2
− Grupa 4 (Odwodnienie): poz. 1.1, 2.1, 2.2, 5.1, 5.4, 5.5, 5.6, 5.7, 5.8, 6.1, 7.1, 8.1, 9.2,
9.3, 10.2, 11.3, 12.1, 12.2, 15.2, 17.1, 17.2, 18.1, 18.2, 21.1, 21.2, 21.3, 22.1, 22.2, 23.1,
23.2, 25.2, 25.3, 25.4, 25.5
− Grupa 5 (Chodniki i ścieżki rowerowe): poz. 1.4, 1.5, 3.1
− Grupa 6 (Oznakowanie): poz. 2.2, 2.3, 5.2, 5.3, 6.2
− Grupa 7 (Bezpieczeństwo): poz. 1.1, 1.2, 2.1, 2.2, 3.1, 3.2, 4.1, 4.2, 4.3, 4.4., 7.2, 9.3,
11.1, 11.2, 12.8, 13.2, 13.5, 14.1
− Grupa 8 (Estetyka): poz. 1.3, 3.2, 3.4, 5.1, 5.3, 7.1, 8.3, .5, 9.1, 9.6, 9.7, 9.8
− Grupa 10b (Zimowe utrzymanie dróg): poz. 1.1, 1.2
− Grupa 12 (Czystość na obiektach inżynierskich): poz. 2.3, 3.4
Zgodnie z wzorem formularza Zamawiający wymagał podania w odniesieniu do ww.
pozycji wartości: robocizny, materiałów, sprzętu, innych kosztów, kosztów pośrednich oraz
zysku.
Sygn. akt KIO 2647/22
W odpowiedzi na wezwanie Przystępujący złożył wyjaśnienia, w których wskazał na
następujące czynniki pozwalające na redukcję kosztów wykonania zamówienia:
Efekt kompleksowego serwisu: czyli powiązanie innych usług już wykorzystywanych
z
przedmiotowym zamówieniem, co pozwoliłoby zoptymalizować w części zatrudnienie
i
wykorzystanie środków trwałych. W ujęciu kompleksowym serwisu wykorzystanie narzędzi
i
maszyn jest zdecydowanie efektywne. W praktyce, w podejściu kompleksowym, różne
pra
ce są obsługiwane jako wspólny proces. Dzięki temu do minimum redukujemy w procesie
usługowym godziny nieproduktywne oraz optymalizujemy wykorzystanie maszyn.
Efekt integr
acji zamówień: czyli rozłożenie ponoszonych przez nas kosztów stałych
i zmiennych (n
p. obsługi finansowo-księgowej, obsługi kadr, warsztatu, działu rozliczeń
i
sprzedaży, kosztów zaplecza magazynowo-techniczego, opłat, ubezpieczeń) na różnych
klientów obsługiwanych równocześnie, symultanicznie. Szeroki zakres świadczenia usług (na
terenac
h woj. dolnośląskiego, łódzkiego, wielkopolskiego, lubelskiego, opolskiego, kujawsko-
pomorskiego, lubuskiego) umożliwia integrację i pozwala na elastyczną organizację pracy.
Inaczej mówiąc, pojawiają się koszty wspólne, za których pokrycie płacą różni klienci, dla
których wykonujemy tożsame usługi. Ze skumulowanego działania powstają popytowe
korzyści skali, które umożliwiają redukcję kosztów stałych i zmiennych, co zostało
odzwierciedlone w zaoferowanych cenach jednostkowych.
Efekt sprawd
zonych dostawców: czyli eliminacja kosztów poprzez zawiązywanie stałej
współpracy handlowej. W okresie naszej działalności na rynku udało nam się poprzez
kwalifikac
ję oraz selekcję pozyskać sprawdzonych dostawców. Eliminuje to zbędne koszty
reklamacyjne i procesy przetargowo-
negocjacyjne. Sprawdzeni dostawcy to niższe ceny, na
które wpływ ma wskazany wcześniej efekt skali. Dzięki kwalifikowanym dostawcom mamy
również stale gwarantowaną jakość i dodatkowe upusty, konkurencyjne ceny pozwalają nam
robić zapasy materiałów i surowców do realizacji obecnych jak również przyszłych
planowanych kontraktów.
Efekt zaopatrzenia hurtowego w materiały eksploatacyjne: od lat korzystamy z hurtowych
zakupów paliw i innych materiałów eksploatacyjnych, bez pośredników. W miejscach naszej
dzia
łalności instalujemy zbiorniki paliw umożliwiające nam samodzielną organizację
dystrybucji do poszczególnych pojazdów, co nie jest bez znaczenia dla zaoferowanych przez
nas cen.
Efekt prostej struktury organizacyjnej firmy (niskie koszty
zarządu): nasze firmy nie są
dużymi przedsiębiorstwami, co powoduje że mamy relatywnie niskie i racjonalne koszty
utrzymania zarządu. Kadra kierownicza to jedynie 5 % ogółu zatrudnienia, wpływa to na
ograniczenie wydatków i ma bezpośredni wpływ na oszczędność wykonywanych przez nas
Sygn. akt KIO 2647/22
zamówień. Jesteśmy tańsi przede wszystkim w porównaniu do konkurencji działającej
w
strukturach korporacyjnych lub globalnych.
Efekt optymalizacji technicznych m
ocy wytwórczych: nasza firma posiada własny tabor
i
maszyny ni
ezbędne do prowadzenia robót w zakresie letniego i zimowego utrzymania dróg
[dowód w załączeniu – spis środków trwałych]. Bogate doświadczenie w kontraktach typu
„Utrzymaj Standard” oraz „Całoroczne kompleksowe utrzymanie dróg” pozwala nam
optymalizować pracę sprzętu i maksymalnie wykorzystać posiadane zaplecze sprzętowe.
Dodatkowo posiadamy duże zapasy materiałów koniecznych do realizacji kontraktów.
Efekt samowystarcza
lności poprzez wykorzystania własnego serwisu technicznego:
Rozwiązaniem technicznym, które pozwoliło w długiej perspektywie obniżyć koszty
wykonywanych przez nas zamówień było zainwestowanie w zespół fachowców –
mechaników oraz w niezbędny sprzęt do stworzenia profesjonalnego warsztatu, dzięki
czemu na własnym zapleczu przeprowadzamy niezbędne naprawy i konserwacje. Co za tym
idzie obniżyliśmy koszty eksploatacji wykorzystywanych maszyn i urządzeń. Stała, własna
obsługa wydłuża żywotność eksploatacyjną sprzętu oraz zapewnia niezależność
i
samowystarczalność. Zmniejsza to przerwy w świadczeniu usług z powodu awarii sprzętu.
Efekt posiadania własnej floty pojazdów: (samochody specjalistyczne do zimowego
i
bieżącego utrzymania dróg, samochody ciężarowe – powyżej i poniżej 3,5 tony, przyczepy,
naczepy, sprzęt komunalny, sprzęt drobny/ręczny, wyposażenie serwisu/warsztatu itd.), który
jest własnością Wykonawcy pozwala swobodnie wykorzystywać sprzęt do realizacji
kolejnych kontraktów w momencie zakończenia realizacji innych umów oraz wypracować
przez lata bardzo korzystne umowy rabatowe z dostawcami i producentami na zakup
nowych pojazdów/sprzętów/maszyn do BUD i ZUD, co zdecydowanie wpłynęło na obniżki
cen ich zakupu [dowód w załączeniu – spis środków trwałych]. Wykonawca posiada w swoim
zapleczu kilka brygad wraz z wyposażeniem do realizacji prac polegających na utrzymaniu
terenów zielonych (m.in. koszenie), malowania poziomego dróg (wraz z niezbędnymi
maszynami specjalistycznymi), brygada do montaży barier energochłonnych oraz jej
wypos
ażenie (m.in. kafar).
Efekt doświadczenia: kontrakty typu „Utrzymaj Standard” oraz „Całoroczne kompleksowe
(letnie i zimowe) utrzymanie” na drogach ekspresowych oraz krajowych realizujemy od 2011
roku. Obecnie mamy ponad kilkanaście aktywnych umów polegających na
całorocznym/kompleksowym utrzymaniu dróg, bieżącym oraz zimowym utrzymaniu dróg
w
kilku Oddziałach GDDKiA w Polsce [dowód w załączeniu – wykaz kontraktów]. Wszystkie
z ww. umów są realizowane zgodnie z wymogami OPZ oraz z należytą starannością.
Sygn. akt KIO 2647/22
E
fekt sprawnego zespołu: Zatrudnieni przez nas fachowcy posiadają wszelkie kompetencje,
uprawnienia i umiejętności niezbędne do realizacji kontraktu. Kadra kierownicza oraz
personel wykonawcy znają przedmiot zamówienia, gdyż realizują/lub realizowali podobne
kontrakty na innych drogach krajowych w Polsce
– obecnie nasza Spółka realizuje umowy
polegające na całorocznym, kompleksowym (letnim i zimowym) oraz bieżącym utrzymaniu
dróg, w tym remonty dróg) oraz zimowym utrzymaniu dróg krajowych w kilku Oddziałach
GDDKiA w Polsce, a tylko w samym Oddziale GDDKIA w Bydgoszczy kilkuletnie kontrakty
polegające na bieżącym utrzymaniu dróg (utrzymanie zieleni i remonty dróg) oraz zimowe
utrzymanie dróg, a w latach poprzednich realizowaliśmy również inne umowy w podobnym
zakresie. Dzięki takiemu doświadczeniu w ramach realizacji umów na terenie Oddziału
w
Bydgoszczy znamy bardzo dobrze drogi które są objęte przedmiotowym postępowaniem
przetargowym, w związku z czym jesteśmy w stanie wykonać zlecone prace w sposób
profesjonalny, kompleksowy co ma
znaczący wpływ na cenę zaoferowanych przez nas
usług.
Efekt
redukcji zbędnych kosztów przez eliminację godzin biernych: Wykorzystanie
możliwości firmy do kompleksowego serwisu obsługiwanych kontraktów praktycznie
wyeliminowało całkowicie nieproduktywne przestoje pracowników i sprzętu. Ceny ofertowe
ustalono uwzględniając to optymalne wykorzystanie. Zakres prac uwzględniony
w
zamówieniu powoduje, że jest to zamówienie o dużej powtarzalności poszczególnych
usług. Jego charakter powoduje możliwość zatrudnienia pracowników, którzy znajdą
zatrudnie
nie zarówno w okresie letnim jak i zimowym. Powoduje to, że nie ponosimy kosztów
redukcji zatrudnienia poza sezonem.
Efekt wykorzystania skali w jakiej świadczymy usługi: Pozyskanie kontraktu w
GDDKiA
O/Bydgoszcz zape
wni nam zwiększenie wielkości sprzedaży, co doprowadzi do obniżenia
długookresowych kosztów stałych. Poprzez powiększenie wielkości świadczonych przez nas
usług koszty stałe można rozłożyć na coraz większym wolumen usług przez co przeciętny
koszt wykonywa
nia usług się zmniejsza. Spadek kosztów stałych w wyniku powiększenia
wielkości świadczonych usług dotyczy wszystkich pozycji, które zostały wskazane do
wyjaśnienia w piśmie z 20.07.2022r.
Efekt współpracy z podwykonawcami: Wykonawca już na etapie wyceny kosztorysowej mógł
wstępnie korzystnie wycenić wybrane pozycje kosztorysowe na podstawie usług obecnie
wykonywanych przez podwykonawców na innych kontraktach w Oddziale
GDDKiA
w
Bydgoszczy oraz w ościennych. Dobrze wynegocjowane stawki za realizację konkretnych
usług pozwoliły na obniżenie realizacji wybranych pozycji kosztorysowych.
Sygn. akt KIO 2647/22
Efekt kosztów pracowniczych: Wykonawca przy wycenianiu pozycji cenowych uwzględnił
wszystkie wymagania zawarte w OPZ dot. zatru
dnienia pracowników w tym także wymóg
zatrudnien
ia na podstawie umowy o pracę. Wykonawca w ramach realizacji umowy
zamówienia zatrudni zgodnie z wymogami OPZ wymagane osoby pełniących funkcje
kierowników, specjalistów, w tym specjalistów ds. administracyjno-finansowych, jak również
brygady patrolowe i interwencyjne oraz brygady robotnicze do realizacji wszystkich prac
wskazanych w kosztorysie ofertowym.
Założono, że na czas, kiedy będzie konieczne (np.
podczas prowadzenia prac przy zimowym utrzymaniu dróg) skierowanie do prac
dodat
kowych pracowników (głównie poza podstawową ilością pracowników zgodnie
z
wymaganiam
i OPZ, którą to ilość ujął w kalkulacji w TER Grupa Prac 10a, 10b, 10c) będzie
mógł wykorzystać pracowników realizujących pozostałe kontrakty Wykonawcy, co pozwoli na
zmniejszenie i zoptymalizo
wanie kosztów pracodawcy. Dodatkowo Wykonawca w swoich
kalkulac
jach ujął wysoki bufor finansowy, który pozwala założyć, że w razie wystąpienia
takiej konieczności zatrudni nowe osoby do realizacji zadania lub skorzysta
z
podwykonawców. Przyjęty przez Wykonawcę koszt pracy nie jest niższy od wysokości
minimalnego wynag
rodzenia za pracę ustalonego w oparciu o treść Rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 14 września 2021r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za
pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2022r. wraz z przyjętym kosztem
pracodawcy. Ubezpiec
zenia społeczne są i będą regulowane zgodnie z obowiązującymi
przepisami prawa.
Przystępujący przedstawił zestawienie, w którym dla każdej z pozycji objętych
wezwaniem okr
eślił zakres prac i działania założone przez wykonawcę.
Do wyj
aśnień załączono wypełniony formularz określony przez Zamawiającego,
w
którym przedstawiono rozbicie wartości każdej pozycji na koszty robocizny, materiałów,
sprzętu, innych kosztów, kosztów pośrednich i dla każdej z tych pozycji wykazano zysk.
Ponadto Prz
ystępujący załączył do wyjaśnień:
− wykazy środków trwałych każdego z konsorcjantów,
− oferty cenowe kontrahentów dla prac z grupy 1, 3, 4, 6, 7, 8,
− arkusz spisu z natury – magazyn soli,
− zestawienie realizowanych kontraktów i ich wartości.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 226 ust. 1 ustawy Pzp z
amawiający odrzuca ofertę, jeżeli:
Sygn. akt KIO 2647/22
− zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia (pkt 8),
− jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia (pkt 5),
− zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu (pkt 10).
Art. 224 ust. 6
ustawy Pzp stanowi, że odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną
l
ub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym
terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie
ceny lub kosztu.
Stosownie do art. 16 pkt 1 ustawy Pzp
Zamawiający przygotowuje i przeprowadza
postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
W ocenie Izby Zamaw
iający nie naruszył ww. przepisów ustawy.
Na w
stępie wskazać należy, że przedmiotem orzekania Izby nie jest całokształt
wyjaśnień złożonych przez wykonawcę, ale ocena tych w wyjaśnień przez Zamawiającego
w zakresie, w ja
kim zostało to zakwestionowane w odwołaniu i w granicach zakreślonych
tam podstaw fak
tycznych zarzutów. Zgodnie bowiem z art. 555 ustawy Pzp Izba nie może
orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu. Nie jest więc tak, że samo
wniesienie odwołania kwestionującego złożone wyjaśnienia, powoduje, że Izba dokonuje ich
badania w
każdym aspekcie, w oderwaniu od tego, co zostało zakwestionowane
w
odwołaniu. Zakres zarzutu wyznaczają bowiem okoliczności faktyczne, w których
Odwołujący upatruje niezgodności z przepisami ustawy. Ocena dokonywana przez Izbę
w przedmiotowej sprawie dotyczy wi
ęc tych aspektów wyjaśnień, które zostały
zakwestionowane w
odwołaniu, w granicach określonych w nim podstaw faktycznych.
Odnosząc się do zastrzeżeń Odwołującego dotyczących części ogólnej wyjaśnień,
w ocenie Izby nie
uprawniają one do wniosku, że wyjaśnienia jako całość nie wykazały
prawidłowości kalkulacji ceny w wymaganym przez Zamawiającego zakresie. Odwołujący,
czyniąc zarzut z tego, że przedmiotowy dokument nie zawiera w ogóle danych liczbowych,
zdaje si
ę pomijać, że dane liczbowe, w zakresie oczekiwanym przez Zamawiającego
i
zgodnie z przekazanym przez niego wzorem formularza, zostały ujęte w załączniku do
wyjaśnień. Ponadto, również tabela przedstawiająca rodzaj czynności uwzględnionych
w wycenie, jest
zgodna z wyraźnie wyartykułowanym oczekiwaniem Zamawiającego, który
wskazał w wezwaniu, że prosi o przedstawienie, odnośnie do każdej pozycji załączonego
formularza, opisu, jakie zakresy i
jakie działania założył wykonawca w ramach realizacji
danej pozycji.
Sygn. akt KIO 2647/22
Następnie Odwołujący zakwestionował wskazane w wyjaśnieniach okoliczności
sprzyja
jące minimalizacji kosztów wykonania zamówienia. O ile rzeczywiście ta część
wyjaśnień ma charakter mało konkretny i zawiera często powtarzane przez wykonawców
w
wyjaśnieniach ogólniki, to ocenę dokonaną przez Odwołującego można by podzielić,
gdyby
wyjaśnienia ograniczały się do tych właśnie ogólników, co w rozpoznawanej sprawie
nie miało miejsca. Przystępujący bowiem załączył do wyjaśnień szereg dowodów mających
potw
ierdzać wskazywane w wyjaśnieniach okoliczności. Odnosząc się do tych dowodów
trudno podzielić zastrzeżenia Odwołującego dotyczące ofert kontrahentów Przystępującego.
Oferty te są adresowane do Przystępującego i opatrzone datą, co potwierdza, że były one
pozyskane
dla potrzeb sporządzenia oferty w tym postępowaniu. Nie wiadomo, z czego
Odwołujący wywodzi, że powinny one już na etapie postępowania o udzielenie zamówienia
z
ostać przyjęte przez Przystępującego. Nie sposób również podzielić stanowiska
Odwołującego, jakoby złożony wykaz środków trwałych nie miał wartości dowodowej przy
wyjaśnianiu rażąco niskiej ceny.
Dalej wskazać należy, że zarzuty odwołania w znacznym zakresie mają charakter
ogólnikowy – Odwołujący nie sprecyzował dostatecznie ich podstaw faktycznych, próbując
następnie w toku postępowania odwoławczego podnosić szczegółowe okoliczności, mające
świadczyć o wadliwości wyceny i składając na tę okoliczność dowody. Dotyczy to tej części
odwołania, w której Odwołujący zakwestionował wycenę szeregu pozycji TER z grup prac od
1 do 8
. W tym zakresie odwołanie zawiera jedynie tezę, że zostały one wycenione poniżej
kosztów minimalnych oraz porównanie wyceny dokonanej przez Przystępującego ze
stawkami wyni
kającymi z Sekocenbud oraz Intercenbud. Odwołujący nie wskazał
w
odwołaniu, jakie okoliczności faktyczne (poza powyższym porównaniem) przesądzają
o niedoszacowaniu wyceny
, nie określił, jakie składniki tej wyceny są nierynkowe i z czego to
wynika.
W ocenie Izby stawki wyni
kające z Sekocenbud oraz Intercenbud nie mogą stanowić
jedynego i wystarczającego dowodu na zaoferowanie rażąco niskiej ceny. Zauważenia
wymaga, że Sekocenbud obejmuje ceny z rynku budowlanego, więc już sam ten fakt czyni
wątpliwym uczynienie go podstawą zarzutów w postępowaniu na usługi z zakresu
utrzymania dróg. Co więcej, stawki te mogą mieć charakter jedynie pomocniczy, nie
uwzględniają okoliczności wpływających na wycenę, a dotyczących zarówno sytuacji
podmiotowej danego wykonawcy, jak i uwaru
nkowań dotyczących konkretnego zamówienia.
W
postępowaniu odwoławczym Odwołujący przedstawił opinię prywatną pn. Analiza
rynkowości wskazanych cen jednostkowych z Oferty (Tabela Elementów Rozliczeniowych)
konsorcjum firm BUDiA-Standard Sp. z o.o., BADER-
DROG Sp. z o.o. Sp.k. oraz „B.” FPHU
T.B..
Pomijając zawarte w opinii obszerne i liczne cytaty z orzecznictwa oraz doktryny
Sygn. akt KIO 2647/22
i
odnosząc się do jej merytorycznej strony, wskazać należy, że w odniesieniu do prac z grup
od 1 do 8, wycena oferty
Przystępującego w poszczególnych pozycjach została porównana
do wyce
ny własnej biegłego. Biorąc pod uwagę, że opinia ma charakter prywatny,
sporządzony na zlecenie Odwołującego, oraz nie zawiera skonkretyzowanych twierdzeń
i
obliczeń mających potwierdzać wadliwość wyceny Przystępującego, nie może stanowić ona
wystarczającego dowodu potwierdzającego zaniżenie cen jednostkowych w tych grupach
prac. Opinia
ogranicza się de facto do przeciwstawienia wyceny Przystępującego wycenie
biegłego, przy czym nie ma – zdaniem Izby – podstaw do przyjęcia, że stawki przyjęte przez
biegłego są jedynymi właściwymi.
Niezależnie od powyższego zauważenia wymaga, że w opinii znalazły się takie
błędne stwierdzenia, jak odniesienie do przeprowadzonej procedury wyjaśnień art. 224 ust. 2
pkt 1 ustawy Pzp
, który to przepis nie znalazł w tym postępowaniu zastosowania.
Z
amawiający wyraźnie wskazał w wezwaniu, że jego podstawą jest przepis art. 224 ust.
1 ustawy Pzp
, wskazujący na wątpliwości co do realności ceny, nie zaś na zaistnienie
ustawowych przesłanek określonych w art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp. Co więcej, jak
wynika z treści wezwania do wyjaśnień, wątpliwości Zamawiającego budziły części składowe
ceny, nie zaś cena całkowita oferty. Wskazać przy tym należy, że nawet jeśli cena całkowita
oferty
jest niższa o co najmniej 30% średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert
niepodlegających odrzuceniu, zamawiający może odstąpić od wyjaśnień, jeżeli rozbieżność
wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia. W rozpoznawanej
sprawie najwyra
źniej taka sytuacja zaistniała – Zamawiający nie wezwał Przystępującego do
wyjaśnień na podstawie art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp, co nie zostało przez innych
wykonawców zakwestionowane. Dodatkowo w opinii dokonano porównania wartości oferty
Przystępującego z kwotą, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
z
amówienia, która to kwota nie stanowi ustawowego punktu odniesienia przy badaniu rażąco
niskiej ceny (jest nią natomiast wartość zamówienia powiększona o VAT, która może różnić
się od budżetu przeznaczonego na sfinansowanie zamówienia).
Podsumowując, zarzuty odwołania dotyczące prac z grup 1-8 zostały sformułowane
w sposób ogólnikowy, z ograniczeniem do przeciwstawienia wyceny Przystępującego
wycenie opartej na stawkach Sekocenbud i Intercenbud oraz wycenie dokonanej przez
bi
egłego. W ocenie Izby, przy braku przedstawienia nie tylko dodatkowych dowodów, ale
nawet skonkretyzowanych twier
dzeń wskazujących na wadliwość wyceny oferty
Przystępującego, brak jest podstaw, aby przyjęte przez Odwołującego do porównania
wartości traktować jako jedyne właściwe.
Zauważenia wymaga przy tym, że jakkolwiek w postępowaniu odwoławczym ciężar
wykazania praw
idłowości ceny (który należy rozumieć jako ciężar wykazania, że złożone
Sygn. akt KIO 2647/22
zamawiającemu wyjaśnienia potwierdzały prawidłowość ceny), stosownie do art. 537 pkt
1 ustawy Pzp spoczywa na wykonaw
cy, który złożył ofertę, to taki rozkład ciężaru dowodu
nie
zwalnia Odwołującego z obowiązku wyczerpującego określenia podstaw faktycznych
zarzutów oraz z aktywności postępowaniu odwoławczym. Ww. przepisu nie można rozumieć
w ten sposób, że wykonawca kwestionujący inną ofertę może poprzestać na zanegowaniu
prawidłowości ceny tej oferty, bez wskazania i choćby uprawdopodobnienia przesłanek takiej
oceny.
W odniesieniu do zarzu
tów dotyczących wyceny prac z grupy 10b (zimowe
utrzymanie dróg) Odwołujący przedstawił bardziej rozbudowaną argumentację, która jednak
– w ocenie Izby – nie jest przekonująca.
Po pierwsze,
porównanie cen zaoferowanych przez poszczególnych wykonawców za
ten element przedmi
otu zamówienia, nie może przesądzać o niedoszacowaniu ceny.
Podobnie, nie
uprawnia do takiej tezy porównanie do cen oferowanych przez
Przystępującego w innych postępowaniach, nie zostało bowiem wykazane, że zakres tych
innych za
mówień, w tym zakres obowiązków wykonawcy, był tożsamy z niniejszym
zamówieniem. Sam fakt, że inne postępowania dotyczą utrzymania dróg nie może świadczyć
o ty
m, że są to postępowania porównywalne do będącego przedmiotem oceny Izby.
Tymczasem
kwestionowanie całej części zamówienia dotyczącej zimowego utrzymania dróg
opiera się na takich właśnie porównaniach.
Jedynie w odniesieniu do
prac dotyczących usuwania śliskości Odwołujący
przedstawił dodatkową argumentację, przy czym oparł się on w tym zakresie na własnych,
subiek
tywnych założeniach, które nie mogą stanowić podstawy do wniosku, że założenia
przyjęte przez innego wykonawcę są błędne oraz pominął okoliczności, które mogą
spowodować, że koszty wykonania zamówienia będą niższe, niż to przyjęto w odwołaniu.
Odwołujący oparł swoje stanowisko m.in. na tezie o niedoszacowaniu kosztów
związanych z zapewnieniem soli, pominął jednak postanowienia punktu 2.2 SST, zgodnie z
którym: Wykonawca realizować będzie prace zimowego utrzymania z wykorzystaniem
materiałów ZUD w tym:
− soli drogowej (chlorku sodu – NaCl),
− chlorku wapnia CaCl2 (opcjonalnie po zaakceptowaniu przez Zamawiającego chlorek
magnezu MgCl2)
− roztworów tych soli,
− mieszanki piaskowo-solnej,
− piasku lub soli drogowej do utrzymania chodników i dróg rowerowych.
Sygn. akt KIO 2647/22
Od
wołujący wywodzi zakaz stosowania mieszanek piaskowo-solnych w przypadku
utrzymania drogi w standardzie I z
zarządzenia nr 31 Generalnego Dyrektora Dróg
Krajowych i Autostrad z dnia 5 września 2017 r. w sprawie wprowadzenia „Wytycznych
zimowego utrzym
ania dróg”. Nie można jednak pominąć, że Zamawiający w opisie
przedmiotu zamówienia przewidział taką możliwość, wykonawca miał więc prawo kierować
się tym przy kalkulacji ceny. Nie sposób podzielić stanowiska Odwołującego, że przywołane
wyżej postanowienie ma charakter uniwersalny i zawiera wytyczne do odpowiedniego
wykorzystania i dopasowania do konkretnego zamówienia. Podkreślić należy, że jest to
post
anowienie Szczegółowej Specyfikacji Technicznej obowiązującej w tym postępowaniu,
nie jest zatem zasadne p
omijanie czy też umniejszanie wagi jej postanowień. Odwołujący
pominął również fakt, że zgodnie z treścią umowy wykonawca przejmie zapełniony przez
Zamawiającego magazyn soli i będzie z niego korzystał, zatem konieczność zakupu soli nie
pojawi się od początku trwania umowy. Nie bez znaczenia jest również okoliczność, że
Przystępujący wykazał, że jest w posiadaniu ponad 280 ton soli, co udowodnił załączonym
do wyjaśnień arkuszem spisu z natury, który wbrew twierdzeniom Odwołującego nie jest
jedynie oświadczeniem własnym wykonawcy, ale dokumentem stanowiącym podstawę
dokonywania zapisów księgowych. Z tych względów obliczenia przedstawione przez
Odwołującego trudno uznać za przesądzające o rażąco niskim charakterze części
składowych ceny w ofercie Przystępującego. Odnosząc się natomiast do przewidywań
Odwołującego co do wzrostu kosztów nabycia soli w toku realizacji zamówienia, wskazać
należy, że w § 7 Projektowanych postanowień umowy przewidziane zostały klauzule
waloryzacyjne, których celem jest ograniczenie ryzyka związanego m.in. ze wzrostem cen
materiałów niezbędnych do wykonania zamówienia. Z kolei przedstawione przez
Odwołującego oferty na dostawę soli drogowej są dowodem jedynie tego, że Odwołujący
takie oferty pozyskał, nie ma natomiast podstaw twierdzić, że obrazują one minimalne, czy
choćby uśrednione ceny soli w dacie sporządzania oferty.
Do prac związanych z usuwaniem śliskości odnosi się także złożona przez
Odwołującego opinia prywatna pn. Analiza rynkowości wskazanych cen jednostkowych
z Oferty (Ta
bela Elementów Rozliczeniowych) konsorcjum firm BUDiA-Standard Sp. z o.o.,
BADER-
DROG Sp. z o.o. Sp.k. oraz „B.” FPHU T.B., w której przedstawiono obliczenia (i
przyjęte do nich założenia) mające wykazywać, że wycena Przystępującego jest rażąco
niska. O ile opinia taka,
jako środek dowodowy, mogła być – stosownie do art. 535 ustawy
Pzp
– przedstawiona do czasu zamknięcia rozprawy, to wyraźnie podkreślić należy, że
powinna ona mieścić się w granicach podstaw faktycznych zarzutów sformułowanych w
odwołaniu. Szczegółowe wyliczenia stanowią podstawę faktyczną zarzutów i powinny być
przedstawione w odw
ołaniu, zatem opinię w tym zakresie należy uznać za wykraczającą
Sygn. akt KIO 2647/22
poza zarzuty odwołania i stanowiącą próbę spóźnionego doprecyzowania ich podstaw
faktycznych.
Opinia zawiera chociażby kalkulację dotyczące gotowości do zimowego
utrzymania drogi
, a także zapobiegania śliskości, co do których w odwołaniu nie
przedstawiono żadnych wyliczeń, ograniczając się do prac dotyczących usuwania śliskości.
Ponadto, do przed
stawionych kalkulacji przyjęto, że minimalną ceną soli jest cena z oferty
pozyskanej przez Odwołującego.
Odnosząc się do zarzutów zaniechania odrzucenia oferty Przystępującego jako
niezgodnej z warunkami zamówienia oraz zawierającej błędy w obliczeniu ceny wskazać
należy, że opierają się one na tożsamych podstawach faktycznych, jak zarzut rażąco niskiej
ceny, a
Odwołujący nie przedstawił w tym zakresie żadnych dodatkowych twierdzeń ani
dowodów, dokonał jedynie zakwalifikowania tego samego stanu faktycznego do różnych
podstaw prawnych odrzucenia o
ferty. W związku z tym w odniesieniu do tych zarzutów
aktualne pozostaje stanowisko I
zby odnoszące się do rażąco niskiej ceny, a odwołanie
również w tym zakresie jest niezasadne.
Wobec niestwierdzenia narusze
nia przez Zamawiającego przepisów ustawy,
odwołanie podlegało oddaleniu.
O kosztach post
ępowania orzeczono na podstawie art. 557, art. 574 i art. 575 ustawy
Pzp oraz
§ 5 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 8 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30
grudnia 2020 r. w sprawie szcz
egółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r.
poz. 2437), stosownie do wyniku po
stępowania obciążając kosztami Odwołującego.
Sygn. akt KIO 2647/22
Wobec powyższego orzeczono, jak w sentencji.
Prze
wodniczący:
.............................
……………………
……………………
1. O
ddala odwołanie;
2. Kosztami post
ępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: Abramss Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, Z. U. Sp. z o.o. z siedzibą
w Makowie Mazowieckim i:
2.1.
zalicza w poczet k
osztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione
koszty strony poniesione z
tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 w
rześnia 2019 r. – Prawo
z
amówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 z późn. zm.) na niniejszy wyrok –
w terminie 14 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Iz
by Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
.............................
……………………
……………………
Sygn. akt KIO 2647/22
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział
w Bydgoszczy
– prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie
zamówienia pn. Całoroczne (bieżące i zimowe) utrzymanie drogi ekspresowej S5 odc. Węzeł
Nowe Marzy (be
z węzła) – węzeł Bydgoszcz Północ (bez węzła) od km 0+301 do km
44+463, zarządzanej przez GDDKiA Oddział w Bydgoszczy Rejon w Świeciu. Wartość
za
mówienia przekracza progi unijne. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 5 kwietnia 2022 r. pod nr 2022/S 067-17764.
W dniu 7
października 2022 r. Konsorcjum: Abramss Sp. z o.o., Z. U. Sp. z o.o.
wniosło odwołanie wobec czynności wyboru oferty Konsorcjum: BUDiA-Standard Sp. z o.o.,
BADER-DROG Sp. z o.o. Sp.k.,
„B.” Firma Produkcyjno-Handlowo-Usługowa T.B. i
zaniechania odrzucenia oferty tego Konsorcjum.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu
naruszenie:
− art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp, poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty
BUDiA, którego wyjaśnienia wraz z dowodami nie
uzasadniają podanej w ofercie ceny oraz istotnych części składowych ceny,
− art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty BUDiA, która
zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, z uwzględnieniem
rażąco niskich istotnych części składowych ceny,
− art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 ustawy Pzp, poprzez i zaniechanie odrzucenia oferty BUDiA
pomimo, że jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia i zawiera błędy
w obliczeniu ceny,
− art. 16 pkt 1 ustawy Pzp, poprzez przeprowadzenie postępowania w sposób
nieza
pewniający zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności wyboru
oferty BUDiA jako najkorzystniejszej oraz
powtórzenia czynności badania i oceny ofert
i odrzucenia oferty BUDiA.
Od
wołujący wskazał, że zgodnie z Tomem III SWZ – Opisem Przedmiotu
Zamówienia, zakres zamówienia obejmuje świadczenia z zakresu bieżącego utrzymania
dróg (BUD), zimowego utrzymania dróg (ZUD) oraz bieżącego utrzymania czystości na
obiektach inżynierskich (BUM). Asortymenty usług i robót objęte zamówieniami zostały
zasadniczo ujęte w następujących grupach robót:
Sygn. akt KIO 2647/22
Grupa prac nr 1
– Nawierzchnia
Grupa prac nr 2
– Pobocza i pasy rozdziału
Grupa prac nr 3
– Korpus drogi
Grupa prac nr 4
– Odwodnienie
Grupa prac nr 5
– Chodniki, ścieżki rowerowe
Grupa prac nr 6
– Oznakowanie
Grupa prac nr 7
– Urządzenia BRD
Grupa prac nr 8
– Estetyka
Grupa prac nr 9
– Urządzenia wspomagające + ogrodzenie drewniane PZ
Grupa prac nr 10a, 10b i 10c
– Zimowe utrzymanie dróg
Grupa prac nr 11
– Zarządzanie Kontraktem
Grupa prac nr 12
– Czystość na obiektach inżynierskich.
Wykazy asortymentów robót i usług przypisanych do poszczególnych grup robót
zawi
erają Tabele Elementów Rozliczeniowych (tzw. „TER”) każdorazowo stanowiące
Załącznik nr 2 do Umowy. Ofertowanie polegało zasadniczo na wycenie pozycji zawartych
w f
ormularzach cenowych, odpowiadających ww. grupom prac. Rodzaj koniecznych do
zrealizowania czynności w ramach ww. prac określają natomiast Szczegółowe Specyfikacje
Techniczne (dalej jako „SST”) stanowiące Załącznik nr 4 do Opisu Przedmiotu Zamówienia.
Zama
wiający wymagał wypełnienia formularzy cenowych (poszczególne TER), ściśle według
kolejności pozycji wyszczególnionych w tych formularzach, wyliczając poszczególne ceny
jednostkowe netto metodą kalkulacji uproszczonej. Każda cena jednostkowa powinna
obejmo
wać całkowity koszt wykonania danej pozycji w przyjętej jednostce czasu/ilości
rozliczenia w formularzu cenowym. Zgodnie z pkt 17.3 SWZ: K
ażda cena jednostkowa
zawarta w Ofercie powinna obejmować całkowity koszt wykonania danej pozycji w przyjętej
jednostce rozliczenia w Formularzach cenowych.
Odwołujący wskazał, że cena zaoferowana przez BUDiA odbiegała o ponad 30% od
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, dlatego w 20 lipca 2022 r.
Zamawiający wezwał tego wykonawcę na podstawie art. 224 ust. 1 ustawy do złożenia
wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia istotnych części składowych
ceny, w związku z faktem, że istotne części składowe ceny (elementy poszczególnych grup
TER) wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zamawiający
w
załączniku do pisma wskazał 113 pozycji formularza TER do wyjaśnienia przez BUDiA,
k
tóre dotyczyły praktycznie wszystkich grup prac TER (oprócz grupy nr 9, 10a, 10c i 11).
W odpowiedzi na wystosowane wezwanie Konsorcjum BUDiA przedst
awiło wyjaśnienia wraz
z dokumentami, które w ocenie Odwołującego nie uzasadniają zastosowania tak niskich cen
w ww. pozycjach i nie obala
ją domniemania rażąco niskiej ceny, a wręcz potwierdzają, że
Sygn. akt KIO 2647/22
zaoferowana cena jak i jej istotne części składowe znajdują się znacznie poniżej kosztów ich
„wytworzenia”. Ponadto, Odwołujący podniósł, że wybrany wykonawca. wbrew
postanowieniom 17.3 SWZ w
wielu pozycjach nie uwzględnił w cenach jednostkowych
wszystkich kosztów wykonania danej pozycji, w efekcie obliczając cenę niezgodnie z IDW.
Zarzut naruszenia art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 5 ustawy
Pzp
Odwołujący podniósł, że oferta BUDiA powinna zostać odrzucona, ponieważ złożone
przez BUDiA wyjaśnienia ceny wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny
oraz istotnych części składowych ceny. Wbrew ciążącemu na BUDiA ciężarowi
do
wodowemu, wykonawca ten nie obalił domniemania, że jego cena jest ceną rażąco niską.
Prawidłowa ocena tych wyjaśnień powinna doprowadzić Zamawiającego do wniosku, że
oferta ta zawiera rażąco niską cenę, w tym rażąco niskie istotne części składowe
w
szczególności dotyczące zimowego utrzymania (grupa prac nr 10b).
Odwołujący zaznaczył, że Zamawiający wezwał wykonawcę do złożenia
wyczerpującej i szczegółowej informacji na temat sposobu wyliczenia ceny wraz
z
zakładanym poziomem zysku. Zdaniem Odwołującego wykonawca BUDiA nie sprostał ww.
wezwaniu, gdyż przedstawione przez niego w wyjaśnieniach informacje trudno uznać za
wyczerpujące i szczegółowe. Zamawiający wymagał przesłania jednoznacznych
i precyzyjnych
informacji oraz dowodów, których Konsorcjum BUDiA nie przedłożyło.
Konsorcjum
ograniczyło swoje wyjaśnienia praktycznie do wypełnienia tabeli zawartej w pliku
„Załącznik zbiorczy kalkulacyjny BUDiA”, który to wzór tabeli został przesłany przez
Zamawiającego. Przedstawione kwoty, nie zostały opisowo wyjaśnione, a na potwierdzenie
tych kosztów nie przedłożono żadnych dowodów. W zasadzie jedynymi dokumentami
odnoszącymi się do wpisanych przez BUDiA kwot są przedłożone tabele kosztowe
zaopatrzone w pieczątki i podpisy bliżej niesprecyzowanych podmiotów, których walor
wiarygodności budzi wątpliwości. Trudno jest uznać przedstawione dokumenty i pliki za
jakie
kolwiek oferty, które mogłyby uzasadniać zastosowanie prze BUDiA tak niskich cen,
n
ieliczne tylko mogą wykazywać taki charakter. Większość dokumentów stanowi dowolne
wyliczenia, nawet bez wskazania
, że stanowią one ofertę. Przedstawione materiały nie
zawierają daty, a zatem trudno je odnieść do realiów niniejszego postępowania. Wypełniono
jedynie pozycje kalk
ulacyjne, powielając TERy. Jeżeli nawet można byłoby potraktować je
jako
ofertę (czemu Odwołujący zaprzecza), to nie wiadomym jest czy taka oferta została
w
ogóle przyjęta oraz jak długo była ważna. Ponadto nie załączono żadnych dowodów
w
postaci umów o pracę z kierowcami, aby pokazać, czy faktycznie wykonawca BUDiA
dysponuje tymi osobami na podanym przez siebie poziomie kosztowym. Podobnie nie
Sygn. akt KIO 2647/22
przedstawiono dowodu na faktyczną dostępność i cenę soli (w zakresie soli, bardziej
szczegółowo Odwołujący odniesienie się w dalszej części niniejszego odwołania).
W odniesieniu do
przedstawionego przez BUDiA pliku „Wyjaśnienia część ogólna”,
podnieść należy, że rzeczony dokument nie zawiera w ogóle danych liczbowych.
W
przedmiotowym dokumencie, który zawiera się na 64 stronach, aż 57 stron to wklejona
tabela przedstaw
iająca rodzaj czynności (bez ich kosztów), jakie rzekomo zostały
uwzględnione w wycenie. Wykonawca przedstawia gołosłowne twierdzenia odnośnie tego,
że uwzględnił ww. pozycje kosztotwórcze w cenie ofertowej, lecz nie wyszczególnia w jaki
sposób je skalkulował, a tym bardziej nie przedstawił żadnych dowodów na potwierdzenie
poniesienia kosztów danej pozycji.
Odwołujący podniósł, że za wcześniejszych 7 stronach przedłożonych wyjaśnień
znajdują się informacje rzekomo wskazujące na sprzyjające Konsorcjum warunki. BUDiA nie
wziął jednak pod uwagę, że wszystkie wspomniane elementy są również właściwe dla innych
firm, które złożyły oferty. Nie stanowią one zatem unikalnych uwarunkowań, którymi
dysponuje wyłącznie BUDiA i które mogłyby stanowić jakąś przewagę nad pozostałymi
oferentami. K
ażdy z wykonawców, który złożył ofertę bardzo długo prosperuje na
przedmiotowym rynku, posiada wypracowane kontakty, w tym do
stawców materiałów, ma
odpowiednie know-how w danej
dziedzinie. Zarazem wszystkie te oferty zostały złożone
przez firmy krajowe, rodzinne, a nie korpora
cje z wysokim kosztami zarządu. Dlatego
całkowicie pomijalne i w żadnym razie nie stanowiące o przewadze konkurencyjnej są takie
argumenty jak: „efekt wykorzystania skali”, „efekt redukcji zbędnych kosztów”, „efekt
sprawnego zespołu”, „efekt doświadczenia” oraz pozostałe „efekty”, a którymi dzieli się
BUDiA w swoich wyjaśnieniach. W szczególności odnośnie efektu wykorzystania skali, dla
każdego wykonawcy zawarcie kontraktu pozwoli wykorzystywać efekt skali poprzez
zwiększenie wielkości sprzedaży. W zakresie „efektu redukcji zbędnych kosztów przez
eliminację godzin biernych”, jest to standard w tego rodzaju usługach i wszyscy wykonawcy
pracują w ten sposób stosownie do określonych możliwości. Nie wiadomo natomiast na
czym polegać ma „redukcja etatów poza sezonem”. Wykonawca w tym względzie nie
przedstawił szczegółowo w jaki sposób pozwala to zredukować (oraz o ile) koszty (choć tego
rodzaju mankament wyjaśnień tyczy się wszystkich podanych przez BUDiA „efektów”).
W odniesieniu do
„efektu sprawnego zespołu” Odwołujący podniósł, że wszyscy wykonawcy
posiadają takie zespoły i realizują świadczenia na różnych odcinkach usługi na rzecz
GDDKiA. Tak samo przedstawia si
ę sytuacja z „efektem doświadczenia”, gdzie nie sposób
zaprzeczyć, że zarówno Odwołujący jak i pozostali wykonawcy występujący w niniejszym
Postępowaniu mają podobne lub nawet dłuższe doświadczenie na rynku niż BUDiA.
Sygn. akt KIO 2647/22
W zakresie
„efektu posiadania własnej floty pojazdów” Odwołujący podniósł, że choć
Konsorcjum BUDiA prz
edstawiło w wyjaśnieniach wykaz środków trwałych, to
z
przedłożonych dokumentów w ogóle nie wynika, że sprzęt ten jest zamortyzowany. Spora
część maszyn, samochodów i urządzeń jest z datą produkcji 2021 r. Są to zatem praktycznie
nowe maszyny,
które nie mogły zostać zamortyzowane. Jednocześnie BUDiA przedłożył
dokumenty dotyczące wielu (dziesiątek) umów realizowanych na rzecz zamawiających. Nie
sposób na podstawie przedstawionych informacji wydedukować, na ile wykazane środki
trwałe mogą zostać użyte do tego konkretnego zamówienia. Nie jest wykluczone, że
w
całości mogą być wykorzystywane na innych drogach obsługiwanych przez BUDiA, co
w kons
ekwencji będzie obligowało wykonawcę do pozyskania dodatkowych narzędzi na
potrzeby niniejszego kontraktu.
W zakresie
efektu samowystarczalności Odwołujący podniósł, że nie wiadomo, jakie
z tego tytułu BUDiA uzyskuje oszczędności. Tylko jeden konsorcjant ma relatywnie bliską
odległość do utrzymywanej drogi, resztę natomiast dzielą setki kilometrów. Nie można przy
tym zapominać, że wykonawcy muszą ponosić koszty transportu urządzeń do warsztatu, czy
też koszty delegacji dla mechaników do pracy w terenie. Nie sposób zatem znaleźć tutaj
realnych korzyści finansowych, które przedkładałyby się na zaoferowaną cenę. Ponadto
Odwołujący podniósł, że efekt integracji zamówień, efekt sprawdzonych dostawców, efekt
zaopatrzenia hurtowego, prostej struktury organizacyjnej firmy, optymalizacji technicznych
mocy wytwórczych są elementami, które również są właściwe dla pozostałych wykonawców,
w tym Odwołującego, którzy pozostają w takiej samej sytuacji jak BUDiA. Niemniej
Konsorcjum BUDiA nie tylko nie udowodniło, ale nawet nie uprawdopodobniło tych faktów,
gdyż nie złożyło nawet żadnej stałej umowy współpracy umożliwiającej skorzystanie z ww.
efektów, lecz pokazało wyłącznie niczym niepoparte tabele, przygotowane na potrzeby
p
ostępowania opatrzone wyłącznie pieczątkami bliżej nieznanych firm. Argumentacja BUDiA
dotycząca „efektu kompleksowego serwisu” jest całkowicie niezrozumiała i nie pozwala na
zajęcie szczegółowego stanowiska w tym zakresie, niemniej BUDiA w żaden sposób nie
wykazał konkretnych i namacalnych, realnych oszczędności, które uzasadniałyby
zaoferowaną cenę w związku z ww. okolicznością.
Odnosząc się do wyjaśnień dotyczących zimowego utrzymania drogi (ZUD),
Odwołujący podniósł, że BUDiA wskazał jedynie, że jest w posiadaniu ok. 280 ton soli. Nie
prz
edstawił żadnego dowodu na okoliczność zapłaconej ceny za sól (na pewno za taki nie
można uznać dołączonego spisu z natury, który jest oświadczeniem własnym wykonawcy,
zatem jego walor dowodowy jest znikomy).
Zdaniem Odwołującego 280 ton soli stanowi
zaledwie promil realnego zapotrzebowania w ramach przedmiotowego kontraktu. Ponadto
Sygn. akt KIO 2647/22
wykonawca nie
ujął w wyjaśnieniach kosztów paliwa, pojazdów (amortyzacja), kierowców, e-
toll. Nie przedstawiono żadnych w tym zakresie dowodów.
Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
2.1.
Grupa Prac nr 10b
– zimowe utrzymanie
Odwołujący podniósł, że największe wątpliwości w ofercie Konsorcjum BUDiA budzi
cena zaoferowana w zakresie grupy prac dotyczących zimowego utrzymania. Zamawiający
oszacował w kosztorysie inwestorskim wartość tych prac na kwotę 10.818.294,75 zł netto.
Ty
mczasem zaoferowana przez BUDiA za tą grupę prac cena wyniosła 5.018.526,96 zł
netto, co stanowi zaledwie 50
% ceny oszacowanej przez Zamawiającego, a jest to jeden
z
najważniejszych elementów w ramach umowy na całoroczne utrzymanie.
Odwołujący zwrócił uwagę na poz. 1.1 Grupy 10b dotyczącą usuwania śliskości, która
to pozycj
a została wyceniona przez BUDiA na kwotę 890.305,92 zł netto. Średnia cena
wszystkich złożonych ofert dla Grupy 10b poz. 1.1 za usuwanie śliskości wynosi: 1.853
8
27,15 zł. netto. Odwołujący przedstawił porównanie zaoferowanych w tym zakresie cen
i w
skazał, że BUDiA zaoferował cenę jednostką netto za odcinek/dobę w wysokości
12.
365,36 zł netto, podczas gdy cena ta powinna wynieść ponad 400 zł/km (wynagrodzenie
kierowców, paliwo, e-TOLL itp.), co daje 17 664,80 zł za odcinek/dobę.
Odwołujący podniósł, że zgodnie z pkt 7 SST dla grupy prac zimowego utrzymania
(D-66.01.00), obmiar p
rac winien określić faktyczny zakres wykonywanych prac przy
zimowym utrzymaniu w jednostkach ustalonych w tabela
ch elementów rozliczeniowych (lub
SST). Zasadą obmiaru jest zapewnienie standardu na danym odcinku drogi w okresie jednej
doby, a w przypadku go
towości doba, w której na odcinkach drogi, nie pracował sprzęt.
Jed
nostkami obmiaru prac są:
− ustawianie płotków przeciwśnieżnych z materiału Wykonawcy (montaż i demontaż) –
w kilometrach;
− gotowość do ZUD – ilość dni, w których sprzęt podstawowy do ZUD na odcinkach dróg
[km] nie pracował (zgodnie z Załącznikiem nr 2 do OPZ);
− zapobieganie śliskości – odcinki dróg [wyszczególnione w TER, kolumna e)], na których
zosta
ło wykonane w ciągu doby jednokrotne posypywanie środkami do zwalczania
śliskości;
− usuwanie śliskości - odcinki dróg [wyszczególnione w TER, kolumna e)], na których
zostało wykonane w ciągu doby więcej niż jednokrotne posypywanie środkami do
zwalczania śliskości celem uzyskania wymaganego standardu;
Sygn. akt KIO 2647/22
− odśnieżanie wraz z usuwaniem śliskości - odcinki dróg [wyszczególnione w TER,
kolumna e)], na k
tórych został osiągnięty standard ZUD w ciągu jednej doby bez
wz
ględu na krotność wykonywanych czynności przez sprzęt.
W
w. SST odsyła się również do Zarządzenia nr 53 Generalnego Dyrektora Dróg
Krajowych i Autostrad z dnia 13 października 2015 r. w sprawie wprowadzenia „Wytycznych
zimowego utrzymania dróg”, przy czym aktualne w tym zakresie pozostaje Zarządzenie Nr
31 Generalnego
Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 5 września 2017 r. w sprawie
wprowadzenia "Wytycznych zimowego utrzymania dr
óg". W pkt 6.3.2. określa się zasady
likwidowania śliskości. Usuwanie śliskości wymaga zaangażowania odpowiednich zasobów
lud
zkich (kierowcy, ładowacze), sprzętowych (pojazdy + paliwo) i materiałowych (głównie
soli). Poniżej zostanie wykazane, że już tylko koszty soli konieczne do wykonania akcji
usuwania śliskości są wyższe niż zaoferowana przez BUDiA cena jednostkowa.
Odwołujący stwierdził, że zgodnie z wytycznymi ZUD do obliczeń minimalnych ilości
materiału (soli) powinny być przyjęte następujące wartości:
-
usuwanie śliskości – średnia dawka materiału (soli) do posypywania zgodnie z Wytycznymi
ZUD
– to 20 gr/m2 dla wszystkich zakresów temperatur,
-
minimalna krotność posypywania w ciągu doby zgodnie z SST D-66.01.00 – zimowe
utrzymanie dróg krajowych pkt 7 Obmiar Robót:
Usu
wanie śliskości – 2 razy w ciągu doby
−
powierzchnia 1 km odcinka drogi ekspresowej wynosi 19 000 m2 (zgodnie
z
wyliczeniem szerokość jednej jezdni to 9,5 m (dwa pasy jezdni o szer. 3,5m oraz pas
awaryjny o szer. 2,5m x 2 jezdnie). Ponadto zgodnie z opisem
standardu „I” śliskość
zimowa powinna być zlikwidowana na całej szerokości jezdni łącznie z poboczami
utwardzonymi.
−
powierzchnia węzłów i łącznic wynosi 32 395,9 m2.
Parametry drogi ekspresowej określa Rozporządzenie Ministra Transportu
i Gospodarki Mor
skiej w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać
drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. z 2016 r., poz. 124)
-
szerokość pasa jezdni jest opisana w rozdziale 2 w § 15.1,
-
szerokość pasa awaryjnego jest opisana w rozdziale 6 w § 36.1
- oblic
zenia minimalnej ilości materiału (soli) wynikające z dokumentów przetargowych:
Usuwanie śliskości – jezdnia główna
19 000 m2 x 20 gr /m2
x 2 krotność = 0,760 tony/km
Sygn. akt KIO 2647/22
Przyjęto minimalną cenę soli na poziomie 500,00 zł/tonę
500,0
0 zł. x 0,760 = 380,00 zł/km1 (koszt soli na utrzymanie 1 km drogi – jezdnia
główna)
Odwołujący w powyższej kalkulacji uwzględnił tylko koszt materiału (soli).
Jednocześnie cena jednostkowa za usuwanie śliskości za dobę nie obejmuje
następujących pozycji kosztowych:
usuwania śliskości – węzły i łącznice (32 395,9m2 x 20 gr / m2 x 2 krotność = 1,296
tony/km).
- wynag
rodzenie kierowców za pracę;
- paliwo;
-
opłaty za przejazd ( e-TOLL);
-
koszty sprzętów do ZUD;
- zakup chlorku wapn
ia (używanych do akcji zimowego utrzymania dróg przy
temperaturach poniżej -6
o
C zgodnie z wytycznymi ZUD);
-
zwiększenia dawki materiału do posypywania;
-
zwiększenia krotności posypywania w ciągu doby.
Odwołujący podkreślił, że średnia wszystkich ofert za usuwanie śliskości za dobę
całego odcinka to wartość 25.747,60 zł netto zaś cena Konsorcjum BUDiA. to 12.365,36
netto co daje 48 %
tej wartości. Zgodnie z ww. wyliczeniami cena została zaniżona o min.
5.2
99,44 zł netto.
Do
datkowo Odwołujący przedstawił porównanie cen za usuwanie śliskości
Konsorcjum BUDiA
w analogicznych postępowaniach (Sieradz S8 oraz Wieluń S8),
wskazując, że dotyczą one postępowań ubiegłorocznych, kiedy nie tylko ceny paliw były
znacznie niższe, ale przede wszystkim niższe były także ceny soli.
Odw
ołujący podkreślił, że pozycja dotycząca grupy prac nr 10b stanowi istotną część
składową ceny. Fakt ten wynika chociażby z treści wezwania Zamawiającego do złożenia
wyjaśnień tych istotnych części składowych oraz z tego, że w świetle kosztorysu
inwestorskiego stanowi ok. 25
% wartości całego zamówienia. Podniósł, że za części istotne
powinny być uznawane te części, których wartość znacząco wpływa na cenę, a zatem takie,
które w znacznym stopniu przyczyniają się do powstania kosztów po stronie wykonawcy.
Ustawodawca n
ie wyjaśnia pojęcia istotnej części składowej. Jednakże posługiwanie się tym
Sygn. akt KIO 2647/22
pojęciem w kontekście ceny wskazuje na to, że za części istotne powinny być uznawane te,
których wartość znacząco wpływa na cenę. Bez wątpienia również zaniżenie ww. kosztów
wpłynęło na globalną cenę, która również przejawia cechy rażąco niskiej (cena ofertowa
BUDiA stanowi jedynie 62
,89 % średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert).
Odwołujący zakwestionował również inne części składowe ceny, stwierdzając, że
zostały wycenione poniżej kosztów.
Odwołujący stwierdził, że zweryfikował rynkowość cen jednostkowych z oferty BUDiA
posiłkując się bazą cenową Sekocenbud oraz Intercenbud, dobierając stawki cen czynników
produkcji budowlanej RMS
oraz narzutów na ich minimalnym poziomie. Odwołujący przyjął
następujące stawki: robocizna – 20,20 zł netto/r-g (roboty inżynieryjne – region kujawsko-
pomorski -
ogółem), koszty zakupu – 1,00%, koszty pośrednie – 40,00%, zysk – 4,00%.
Odwołujący przedstawił wyniki porównania cen jednostkowych wskazanych w ofercie BUDiA
z cenami jednostkowymi uzyskanymi przy
uwzględnieniu ww. założeń, wskazując, że
następujące pozycje zostały wycenione poniżej poziomu rynkowego:
GRUPA PRAC NR 1
– Nawierzchnia
− Poz. 4.1 Remont nawierzchni asfaltem lanym przy głębokości wyboju do 4 cm
− Poz. 4.2 Remont nawierzchni asfaltem lanym - za każdy dalszy 1 cm różnicy
− Poz. 11.2 Wykonanie nakładki z masy bitumicznej warstwy ścieralnej SMA8 - za każdy
dalszy 1 cm różnicy
− Poz. 17.1 Wzmocnieniem siatką stalową z warstwą klejącą Slurry Seal
− Poz. 21.1 Wymiana / wykonanie podbudowy zasadniczej z gruntu stabilizowanego
spoiwem hydraulicznym C4/4 o grubości 18 cm
− Poz. 22.1 Wymiana / wykonanie podbudowy zasadniczej z mieszanki związanej
spoiw
em hydraulicznym C5/6 o grubości 18 cm
− Poz. 22.3 Wymiana / wykonanie podbudowy zasadniczej z mieszanki związanej
spoiwem hydraulicznym C8/10 o grubości 18 cm
− Poz. 23.1 Wymiana / wykonanie podbudowy z betonu cementowego C20/25 o grubości
15 cm
− Poz. 24.1 Wymiana / wykonanie nawierzchni z betonu cementowego C30/37 o grubości
18 cm
− poz. 24.3 Wymiana / wykonanie nawierzchni z betonu cementowego C35/45 o grubości
25 cm,
Sygn. akt KIO 2647/22
− Poz. 25.2 Wyburzanie i wymiana płyt betonowych z zastosowaniem betonów
szybkosprawnych
− Poz. 25.3 Wymiana płyt z zastosowaniem gotowych prefabrykatów betonowych
− Poz. 25.4 Naprawa nawierzchni betonowej z zastosowaniem konstrukcyjnego szycia płyt
− Poz. 26.1 Remont cząstkowy nawierzchni z kostki kamiennej nieregularnej (przebruk)
− Poz.
27.1
Remont
nawierzchni
z
kostki
kamiennej
na
wyspach
wyniesionych/zatokach/opaskach- kostka o wymiarach 9/11 cm
− Poz. 27.2 Remont nawierzchni z kostki kamiennej na zabrukach przejezdnych, opaskach
na rondach, zatokach - kostka o wymiarach 15/18 cm
− Poz. 28.1 Remont nawierzchni z elementów betonowych opasek na rondach
GRUPA PRAC NR 2
– Pobocza i pasy rozdziału
− Poz. 1.4 Remont poboczy destruktem bitumicznym - za każdy dalszy 1 cm różnicy,
materiał Wykonawcy
− Poz. 2.1 Remont nawierzchni (poboczy) z mieszanki niezwiązanej o grubości warstwy
do 10 cm
− Poz. 2.2 Remont nawierzchni (poboczy) z mieszanki niezwiązanej - za każdy dalszy
1
cm różnicy
− Poz. 3.1 Skropienie poboczy emulsją asfaltową i uzupełnienie grysami przy głębokości
do 3 cm
− Poz. 3.2 Skropienie poboczy emulsją asfaltową i uzupełnienie grysami - za każdy dalszy
1 cm różnicy
GRUPA PRAC NR 3
– Korpus drogi
− Poz. 1.1 Uzupełnienie ubytków w korpusie drogi gruntem niewysadzinowym (pospółką,
żwirem, piaskiem grubym) wyprofilowanie pobocza i skarpy
− Poz. 2.1 Humusowanie z obsianiem trawą
− Poz. 3.1 Mechaniczne wykonanie wykopu / nasypu w gruncie z odwozem urobku
− Poz. 5.1 Wykonanie umocnienia skarp obrukiem (kamień na betonie)
− Poz. 6.1 Uzupełnienie skarp korpusu drogi żużlem
− Poz. 11.1 Umocnienie skarp faszyną / palisadą
GRUPA PRAC NR 4
– Odwodnienie
Sygn. akt KIO 2647/22
− Poz. 11.3 Wymiana / wykonanie ścianek czołowych w formie obruku
− Poz. 17.2 Wymiana / wykonanie kompletnego drenażu francuskiego
− Poz. 23.2 Wymiana / wykonanie studzienki wpadowej o średnicy 100 cm i głębokości do
200 cm
− Poz. 25.1 Renowacja, uszczelnienie metodą bezwykopową kanalizacji i przykanalików -
średnica do 40 cm
− Poz. 25.2 Renowacja, uszczelnienie metodą bezwykopową kanalizacji i przepustów -
średnica od 41 do 60 cm
− Poz. 25.3 Renowacja, uszczelnienie metodą bezwykopową kanalizacji i przepustów -
średnica od 61 do 80cm
− Poz. 25.4 Renowacja, uszczelnienie metodą bezwykopową kanalizacji i przepustów -
średnica od 81 cm do 120 cm
− Poz. 25.5 Renowacja, uszczelnienie metodą bezwykopową kanalizacji i przepustów -
średnica powyżej 121 cm
GRUPA PRAC NR 5
– Chodniki, ścieżki rowerowe
− Poz. 2.2 Wymiana / wykonanie nawierzchni z kostki kamiennej
GRUPA PRAC NR 6
– Oznakowanie
− Poz. 2.3 Wymiana / zamontowanie tablic o powierzchni powyżej 1,2 m2 - za każdy
dalszy 1 m2 powierzchni (bez konstrukcji)
− Poz. 5.2 Wymiana / zamontowanie elementów odblaskowych typu LDS na barierach
GRUPA PRAC NR 7
– Bezpieczeństwo
− Poz. 1.1 Wymiana / zamontowanie stalowych barier ochronnych skrajnej przekładkowej
(słupki co 1 m)
− Poz. 1.2 Wymiana / zamontowanie stalowych barier ochronnych skrajnej przekładkowej
(słupki co 1,33 m)
− Poz. 3.1 Wymiana / zamontowanie stalowych barier ochronnych skrajnej
bezprzekładkowej (słupki co 1 m)
− Poz. 3.2 Wymiana / zamontowanie stalowych barier ochronnych skrajnej
bezp
rzekładkowej (słupki co 1,33 m)
Sygn. akt KIO 2647/22
− Poz. 4.1 Wymiana / zamontowanie stalowych barier ochronnych dwustronnych
dzielących przekładkowych (słupki co 1 m)
− Poz. 4.2 Wymiana / zamontowanie stalowych barier ochronnych dwustronnych
dzielących przekładkowych (słupki co 1,33 m)
− Poz. 4.3 Wymiana / zamontowanie stalowych barier ochronnych dwustronnych
d
zielących przekładkowych (słupki co 2 m)
GRUPA PRAC NR 8
– Estetyka
− Poz. 3.2 Ręczne oczyszczanie nawierzchni jezdni, chodników, ścieżek rowerowych
− Poz. 9.1 Odmłodzenie drzew polegające na wycięciu suchych, uszkodzonych
i
złamanych konarów i gałęzi wraz z podkrzesaniem (podcięciem) i kształtowaniem
koron drzew z wywozem i uporządkowaniem terenu
− Poz. 9.7 Ścinanie drzew i frezowanie pnia o obwodzie 111÷173 cm wraz z odwiezieniem
dłużycy i gałęzi oraz uporządkowaniem terenu
− Poz. 9.7 Ścinanie drzew i frezowanie pnia o obwodzie 111÷173 cm wraz z odwiezieniem
dłużycy i gałęzi oraz uporządkowaniem terenu
Zdaniem Odwołującego, już tylko powyższe okoliczności pozwalają na stwierdzenie,
że cena oferty BUDiA, w tym powyższe składniki cenotwórcze, należy uznać za rażąco
niskie
, gdyż nie tylko nie pozwalają wykonawcy na osiągnięcie jakiegokolwiek zysku, ale są
znacznie poniżej minimalnych kosztów, które musi ponieść wykonawca, w celu zrealizowania
przedmiotu zamówienia szczegółowo opisanego w OPZ, w tym w SST.
Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 ustawy Pzp
Odwołujący wskazał, że zgodnie z pkt 17.3 SWZ, każda cena jednostkowa zawarta
w o
fercie powinna obejmować całkowity koszt wykonania danej pozycji w przyjętej jednostce
rozliczenia w Formularzach cenowych. W elementac
h, o których mowa w niniejszym
odwołaniu te koszty nie zostały uwzględnione, co czyni ofertę sprzeczną z dokumentami
zamówienia i zawierającą w błędy w obliczeniu ceny.
Zarzut naruszenia art. 16 pkt 1 ustawy Pzp
Odwołujący podniósł, że w konsekwencji Zamawiający naruszył również art. 16 pkt
1 ustawy Pzp poprzez prowadzenie p
ostępowania w sposób niezapewniający zachowania
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, gdyż nieobiektywnie ocenił
złożone przez BUDiA wyjaśnienia rażąco niskiej ceny jak i istotnych części składowych, co
doprowadziło do zaniechania odrzucenia oferty zawierającej rażąco niską cenę.
Sygn. akt KIO 2647/22
Zamawiający i Przystępujący w pisemnych odpowiedziach na odwołanie wnieśli
o
oddalenie odwołania.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego post
ępowania oraz biorąc pod
uwag
ę stanowiska stron, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustali
ła, że Odwołujący spełnia określone w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp przesłanki
korzystania ze
środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a naruszenie przez Zama
wiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie
przez niego szkody polega
jącej na nieuzyskaniu zamówienia.
Do p
ostępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego skutecznie przystąpiło
Konsorcjum: BUDiA-Standard Sp. z o.o., BADER-DROG Sp. z o.o. Sp.k.,
„B.” Firma
Produkcyjno-Handlowo-
Usługowa T.B.. Izba stwierdziła, że ww. Konsorcjum zgłosiło
przy
stąpienie do postępowania w ustawowym terminie, wykazując interes w rozstrzygnięciu
odw
ołania na korzyść Zamawiającego.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Zgodnie z punktem 6.1 Tomu I SWZ (Inst
rukcja dla wykonawców), przedmiotem
zamówienia jest całoroczne (bieżące i zimowe) utrzymanie drogi ekspresowej S 5 odc.
W
ęzeł Nowe Marzy (bez węzła) – węzeł Bydgoszcz Północ (bez węzła) od km 0+301 do km
44+
463 zarządzanej przez GDDKiA Oddział w Bydgoszczy Rejon w Świeciu. Zamówienie
obejmuje wykonywanie prac
całorocznego, w tym zimowego i bieżącego utrzymania dróg,
w
szczególności:
- utrzymania nawi
erzchni dróg,
- utrzymania
poboczy i pasów rozdziału,
- utrzymania korpusu drogi,
- utrzymania odwodnienia,
- utrzymania chod
ników i ścieżek rowerowych,
- utrzymania oznakowania,
-
utrzymania urządzeń bezpieczeństwa ruchu,
-
utrzymania estetyki znaków, elementów bezpieczeństwa ruchu oraz pasa
drogowego,
- utrzymani
a urządzeń wspomagających,
-
zimowego utrzymania dróg,
-
Zarządzania Kontraktem,
-
utrzymania czystości na obiektach inżynierskich
- wykonanie prac pomocniczych
Sygn. akt KIO 2647/22
W punkcie 17
IDW (Sposób obliczenia ceny oferty) Zamawiający zamieścił m.in.
następujące postanowienia:
17.1. Cena oferty zostanie wyliczona przez Wykonawcę w oparciu o Tabele Elementów
Rozliczeniowych wraz ze Zbiorczym Zestawi
eniem Kosztów (Formularze cenowe),
sporządzonych na formularzach stanowiących integralną część SWZ – Tom IV.
17.2. Formularz
e, o którym mowa w pkt 17.1., należy wypełnić ściśle według kolejności
pozycji
wyszczególnionych w tych formularzach, wyliczając poszczególne ceny jednostkowe
netto.
Wykonawca powinien określić ceny jednostkowe netto oraz wartości netto dla
wszystkich pozy
cji wymienionych w formularzach, a następnie wyliczyć cenę netto łącznie
(odpowiednio dla danej grupy pr
ac). Obliczone w ten sposób ceny netto grup prac należy
następnie przenieść do Zbiorczego Zestawienia Kosztów, zsumować i wyliczoną łącznie
cenę netto powiększyć o podatek VAT oraz wyliczyć cenę oferty brutto. Obliczoną w ten
sposób cenę oferty brutto należy następnie przenieść do Formularza Oferty zamieszczonego
w Rozdziale 2 IDW.
Wykonawca obliczając cenę oferty musi uwzględniać wszystkie pozycje
opisane w
formularzach. Wykonawca nie może samodzielnie wprowadzić żadnych zmian do
formularzy.
17.3. Każda cena jednostkowa zawarta w Ofercie powinna obejmować całkowity koszt
wykonania danej pozycji w przyjętej jednostce rozliczenia w Formularzach cenowych.
17
.5. Dla każdej pozycji wyszczególnionej w Formularzach cenowych, jeśli składają się na
nią elementy o zróżnicowanych kosztach, jednolita stawka jednostkowa powinna zostać
skalkulowana na zasadzie uśrednienie kosztów składowych.
Wartość zamówienia została ustalona na kwotę 42.804.572,91 zł netto. Podana przez
Zamawiającego kwota, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, to
52.649.624,28 zł brutto.
W postępowaniu zostały złożone oferty z następującymi cenami:
Nr oferty
Nazwa i siedziba Wykonawcy
Cena
1
Konsorcjum w składzie:
1.
Przedsiębiorstwo Usług Miejskich „PUM” Sp. z o.o.
2.
Z
akład Usług Miejskich „ZUM” Sp. z o.o.
187.800.529,63
2
Saferoad Grawil Sp. z o.o.
58 551 557,16
3
”GNOM” Sp. z o.o.
53 808 961,79
4
Przedsiębiorstwo Robót Drogowo-Mostowych Sp. z o.o.
68 297 948,53
5
Konsorcjum w składzie:
64 565 889,97
Sygn. akt KIO 2647/22
1.
Rokom Sp. z o.o.
2.
POL
DRÓG Warszawa Sp. z o.o
6
ZABERD Sp. z o.o.
57 786 820,34
7
Konsorcjum
w składzie:
1.
BUDiA-Standard Sp. z o.o.
2.
BADER-DROG Sp. z o.o. Sp.k.
3.
„B.” Firma Produkcyjno-Handlowo-Usługowa T.B.
48 585 551,67
8
Konsorcjum w składzie:
1.
Abramss Sp. z o.o.
2.
Z.U. Sp. z o.o.
52 740 254,12
Pismem z 20 lipca 2022 r. Zam
awiający wezwał Przystępującego, na podstawie art.
224 ust. 1 ustawy Pzp
do złożenia wyjaśnień dotyczących istotnych części składowych ceny:
Istotne
części składowe ceny zaoferowanej w Państwa ofercie wydają się rażąco niskie
w
stosunku do przedmiotu zamówienia. Ceny tych pozycji odbiegają w stopniu znacznym od
średniej cen jednostkowych podanych w pozostałych ofertach.
W celu ustalenia czy istotne
części składowe zaoferowanej ceny są rażąco niskie oraz czy
oferta
uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w SWZ, prosimy o złożenie wyjaśnień
w zakresie
niżej wymienionych cen jednostkowych, w szczególności: Pozycje wymienione
w tabeli
będącej załącznikiem do pisma. (…)
Ponadto
Zamawiający prosi o wyjaśnienie, czy przedmiot zamówienia został wyceniony
zgodnie z SWZ oraz potwierdzenie,
że zaproponowana w ofercie cena jest realna. Ocena
wyja
śnień dokonywana przez Zamawiającego ma na celu ustalenie, czy cena skalkulowana
była rzetelnie i czy w związku z tym Wykonawca będzie w stanie zrealizować przedmiotowe
zamówienie. (…)
W celu udowodnienia,
że zaoferowana przez Wykonawcę cena jest realna, Zamawiający
prosi o
wyjaśnienie kwestii ujęcia w cenie oferty wszystkich kosztów towarzyszących
wykonywaniu przedmiot
u zamówienia, w rozbiciu na poszczególne pozycje TER Grupa 1, 2,
3, 4, 5, 6, 7, 8,
10 b, 12, z wyszczególnieniem kosztów robocizny, sprzętu i materiałów,
kosztów pośrednich, zysku i innych kosztów mających wpływ na wycenę poszczególnych
pozycji. Przedmiotowe koszty
należy wyszczególnić z odpowiednim przyporządkowaniem do
poszczególnych pozycji w załączonym do niniejszego wezwania formularzu cenowym.
Zamawiający prosi również o przedstawienie przez Wykonawcę, odnośnie do każdej pozycji
załączonego formularza, opisu, jakie zakresy i jakie działania założył Wykonawca w ramach
realizacji danej pozycji.
Wyjaśnienia/opis działań i innych okoliczności związanych
Sygn. akt KIO 2647/22
z
realizacją tejże pozycji zawrzeć należy w sposób zwięzły i konkretny w części opisowej
wyjaśnień.
W c
zęści opisowej dla każdej pozycji załączonego formularza Zamawiający prosi również
o jednoznacznie wskazanie, czy wszystkie
koszty dotyczące danej pozycji zostały ujęte
w cenie przypisanej tej pozycji. W przypadku, gdy
zostały one przeniesione, należy wskazać
pozycje, w których dane koszty zostały ujęte oraz wysokość kwoty, która została do danej
pozycji przeniesiona.
Zamawiający prosi o szczegółowe wyjaśnienie jakie obiektywne czynniki spowodowały
obniżenie ceny oraz w jakim stopniu dzięki tym czynnikom cena została obniżona,
jednocześnie Wykonawca powinien wykazać jakie indywidualne możliwości i okoliczności,
dostępne i właściwe tylko dla Wykonawcy przy realizacji tego zamówienia, umożliwiły
obniżenie ceny oferty. (…)
Zamawiaj
ący załączył do wezwania formularz obejmujący pozycje TER wymagające
wyjaśnienia:
− Grupa 1 (Nawierzchnia): poz. 1.1., 1.2, 3.1, 12.1, 19.1, 24.3, 25.1, 25.2, 25.3, 25.4, 26.1,
27.1, 27.2, 28.1, 29.2
− Grupa 2 (Pobocza i pasy rozdziału): poz. 2.1, 3.1, 4.2
− Grupa 3 (Korpus drogi): poz. 1.1, 3.1, 4.1, 4.2, 6.2, 6.3, 8.1, 9.1, 11.1, 12.1, 12.2
− Grupa 4 (Odwodnienie): poz. 1.1, 2.1, 2.2, 5.1, 5.4, 5.5, 5.6, 5.7, 5.8, 6.1, 7.1, 8.1, 9.2,
9.3, 10.2, 11.3, 12.1, 12.2, 15.2, 17.1, 17.2, 18.1, 18.2, 21.1, 21.2, 21.3, 22.1, 22.2, 23.1,
23.2, 25.2, 25.3, 25.4, 25.5
− Grupa 5 (Chodniki i ścieżki rowerowe): poz. 1.4, 1.5, 3.1
− Grupa 6 (Oznakowanie): poz. 2.2, 2.3, 5.2, 5.3, 6.2
− Grupa 7 (Bezpieczeństwo): poz. 1.1, 1.2, 2.1, 2.2, 3.1, 3.2, 4.1, 4.2, 4.3, 4.4., 7.2, 9.3,
11.1, 11.2, 12.8, 13.2, 13.5, 14.1
− Grupa 8 (Estetyka): poz. 1.3, 3.2, 3.4, 5.1, 5.3, 7.1, 8.3, .5, 9.1, 9.6, 9.7, 9.8
− Grupa 10b (Zimowe utrzymanie dróg): poz. 1.1, 1.2
− Grupa 12 (Czystość na obiektach inżynierskich): poz. 2.3, 3.4
Zgodnie z wzorem formularza Zamawiający wymagał podania w odniesieniu do ww.
pozycji wartości: robocizny, materiałów, sprzętu, innych kosztów, kosztów pośrednich oraz
zysku.
Sygn. akt KIO 2647/22
W odpowiedzi na wezwanie Przystępujący złożył wyjaśnienia, w których wskazał na
następujące czynniki pozwalające na redukcję kosztów wykonania zamówienia:
Efekt kompleksowego serwisu: czyli powiązanie innych usług już wykorzystywanych
z
przedmiotowym zamówieniem, co pozwoliłoby zoptymalizować w części zatrudnienie
i
wykorzystanie środków trwałych. W ujęciu kompleksowym serwisu wykorzystanie narzędzi
i
maszyn jest zdecydowanie efektywne. W praktyce, w podejściu kompleksowym, różne
pra
ce są obsługiwane jako wspólny proces. Dzięki temu do minimum redukujemy w procesie
usługowym godziny nieproduktywne oraz optymalizujemy wykorzystanie maszyn.
Efekt integr
acji zamówień: czyli rozłożenie ponoszonych przez nas kosztów stałych
i zmiennych (n
p. obsługi finansowo-księgowej, obsługi kadr, warsztatu, działu rozliczeń
i
sprzedaży, kosztów zaplecza magazynowo-techniczego, opłat, ubezpieczeń) na różnych
klientów obsługiwanych równocześnie, symultanicznie. Szeroki zakres świadczenia usług (na
terenac
h woj. dolnośląskiego, łódzkiego, wielkopolskiego, lubelskiego, opolskiego, kujawsko-
pomorskiego, lubuskiego) umożliwia integrację i pozwala na elastyczną organizację pracy.
Inaczej mówiąc, pojawiają się koszty wspólne, za których pokrycie płacą różni klienci, dla
których wykonujemy tożsame usługi. Ze skumulowanego działania powstają popytowe
korzyści skali, które umożliwiają redukcję kosztów stałych i zmiennych, co zostało
odzwierciedlone w zaoferowanych cenach jednostkowych.
Efekt sprawd
zonych dostawców: czyli eliminacja kosztów poprzez zawiązywanie stałej
współpracy handlowej. W okresie naszej działalności na rynku udało nam się poprzez
kwalifikac
ję oraz selekcję pozyskać sprawdzonych dostawców. Eliminuje to zbędne koszty
reklamacyjne i procesy przetargowo-
negocjacyjne. Sprawdzeni dostawcy to niższe ceny, na
które wpływ ma wskazany wcześniej efekt skali. Dzięki kwalifikowanym dostawcom mamy
również stale gwarantowaną jakość i dodatkowe upusty, konkurencyjne ceny pozwalają nam
robić zapasy materiałów i surowców do realizacji obecnych jak również przyszłych
planowanych kontraktów.
Efekt zaopatrzenia hurtowego w materiały eksploatacyjne: od lat korzystamy z hurtowych
zakupów paliw i innych materiałów eksploatacyjnych, bez pośredników. W miejscach naszej
dzia
łalności instalujemy zbiorniki paliw umożliwiające nam samodzielną organizację
dystrybucji do poszczególnych pojazdów, co nie jest bez znaczenia dla zaoferowanych przez
nas cen.
Efekt prostej struktury organizacyjnej firmy (niskie koszty
zarządu): nasze firmy nie są
dużymi przedsiębiorstwami, co powoduje że mamy relatywnie niskie i racjonalne koszty
utrzymania zarządu. Kadra kierownicza to jedynie 5 % ogółu zatrudnienia, wpływa to na
ograniczenie wydatków i ma bezpośredni wpływ na oszczędność wykonywanych przez nas
Sygn. akt KIO 2647/22
zamówień. Jesteśmy tańsi przede wszystkim w porównaniu do konkurencji działającej
w
strukturach korporacyjnych lub globalnych.
Efekt optymalizacji technicznych m
ocy wytwórczych: nasza firma posiada własny tabor
i
maszyny ni
ezbędne do prowadzenia robót w zakresie letniego i zimowego utrzymania dróg
[dowód w załączeniu – spis środków trwałych]. Bogate doświadczenie w kontraktach typu
„Utrzymaj Standard” oraz „Całoroczne kompleksowe utrzymanie dróg” pozwala nam
optymalizować pracę sprzętu i maksymalnie wykorzystać posiadane zaplecze sprzętowe.
Dodatkowo posiadamy duże zapasy materiałów koniecznych do realizacji kontraktów.
Efekt samowystarcza
lności poprzez wykorzystania własnego serwisu technicznego:
Rozwiązaniem technicznym, które pozwoliło w długiej perspektywie obniżyć koszty
wykonywanych przez nas zamówień było zainwestowanie w zespół fachowców –
mechaników oraz w niezbędny sprzęt do stworzenia profesjonalnego warsztatu, dzięki
czemu na własnym zapleczu przeprowadzamy niezbędne naprawy i konserwacje. Co za tym
idzie obniżyliśmy koszty eksploatacji wykorzystywanych maszyn i urządzeń. Stała, własna
obsługa wydłuża żywotność eksploatacyjną sprzętu oraz zapewnia niezależność
i
samowystarczalność. Zmniejsza to przerwy w świadczeniu usług z powodu awarii sprzętu.
Efekt posiadania własnej floty pojazdów: (samochody specjalistyczne do zimowego
i
bieżącego utrzymania dróg, samochody ciężarowe – powyżej i poniżej 3,5 tony, przyczepy,
naczepy, sprzęt komunalny, sprzęt drobny/ręczny, wyposażenie serwisu/warsztatu itd.), który
jest własnością Wykonawcy pozwala swobodnie wykorzystywać sprzęt do realizacji
kolejnych kontraktów w momencie zakończenia realizacji innych umów oraz wypracować
przez lata bardzo korzystne umowy rabatowe z dostawcami i producentami na zakup
nowych pojazdów/sprzętów/maszyn do BUD i ZUD, co zdecydowanie wpłynęło na obniżki
cen ich zakupu [dowód w załączeniu – spis środków trwałych]. Wykonawca posiada w swoim
zapleczu kilka brygad wraz z wyposażeniem do realizacji prac polegających na utrzymaniu
terenów zielonych (m.in. koszenie), malowania poziomego dróg (wraz z niezbędnymi
maszynami specjalistycznymi), brygada do montaży barier energochłonnych oraz jej
wypos
ażenie (m.in. kafar).
Efekt doświadczenia: kontrakty typu „Utrzymaj Standard” oraz „Całoroczne kompleksowe
(letnie i zimowe) utrzymanie” na drogach ekspresowych oraz krajowych realizujemy od 2011
roku. Obecnie mamy ponad kilkanaście aktywnych umów polegających na
całorocznym/kompleksowym utrzymaniu dróg, bieżącym oraz zimowym utrzymaniu dróg
w
kilku Oddziałach GDDKiA w Polsce [dowód w załączeniu – wykaz kontraktów]. Wszystkie
z ww. umów są realizowane zgodnie z wymogami OPZ oraz z należytą starannością.
Sygn. akt KIO 2647/22
E
fekt sprawnego zespołu: Zatrudnieni przez nas fachowcy posiadają wszelkie kompetencje,
uprawnienia i umiejętności niezbędne do realizacji kontraktu. Kadra kierownicza oraz
personel wykonawcy znają przedmiot zamówienia, gdyż realizują/lub realizowali podobne
kontrakty na innych drogach krajowych w Polsce
– obecnie nasza Spółka realizuje umowy
polegające na całorocznym, kompleksowym (letnim i zimowym) oraz bieżącym utrzymaniu
dróg, w tym remonty dróg) oraz zimowym utrzymaniu dróg krajowych w kilku Oddziałach
GDDKiA w Polsce, a tylko w samym Oddziale GDDKIA w Bydgoszczy kilkuletnie kontrakty
polegające na bieżącym utrzymaniu dróg (utrzymanie zieleni i remonty dróg) oraz zimowe
utrzymanie dróg, a w latach poprzednich realizowaliśmy również inne umowy w podobnym
zakresie. Dzięki takiemu doświadczeniu w ramach realizacji umów na terenie Oddziału
w
Bydgoszczy znamy bardzo dobrze drogi które są objęte przedmiotowym postępowaniem
przetargowym, w związku z czym jesteśmy w stanie wykonać zlecone prace w sposób
profesjonalny, kompleksowy co ma
znaczący wpływ na cenę zaoferowanych przez nas
usług.
Efekt
redukcji zbędnych kosztów przez eliminację godzin biernych: Wykorzystanie
możliwości firmy do kompleksowego serwisu obsługiwanych kontraktów praktycznie
wyeliminowało całkowicie nieproduktywne przestoje pracowników i sprzętu. Ceny ofertowe
ustalono uwzględniając to optymalne wykorzystanie. Zakres prac uwzględniony
w
zamówieniu powoduje, że jest to zamówienie o dużej powtarzalności poszczególnych
usług. Jego charakter powoduje możliwość zatrudnienia pracowników, którzy znajdą
zatrudnie
nie zarówno w okresie letnim jak i zimowym. Powoduje to, że nie ponosimy kosztów
redukcji zatrudnienia poza sezonem.
Efekt wykorzystania skali w jakiej świadczymy usługi: Pozyskanie kontraktu w
GDDKiA
O/Bydgoszcz zape
wni nam zwiększenie wielkości sprzedaży, co doprowadzi do obniżenia
długookresowych kosztów stałych. Poprzez powiększenie wielkości świadczonych przez nas
usług koszty stałe można rozłożyć na coraz większym wolumen usług przez co przeciętny
koszt wykonywa
nia usług się zmniejsza. Spadek kosztów stałych w wyniku powiększenia
wielkości świadczonych usług dotyczy wszystkich pozycji, które zostały wskazane do
wyjaśnienia w piśmie z 20.07.2022r.
Efekt współpracy z podwykonawcami: Wykonawca już na etapie wyceny kosztorysowej mógł
wstępnie korzystnie wycenić wybrane pozycje kosztorysowe na podstawie usług obecnie
wykonywanych przez podwykonawców na innych kontraktach w Oddziale
GDDKiA
w
Bydgoszczy oraz w ościennych. Dobrze wynegocjowane stawki za realizację konkretnych
usług pozwoliły na obniżenie realizacji wybranych pozycji kosztorysowych.
Sygn. akt KIO 2647/22
Efekt kosztów pracowniczych: Wykonawca przy wycenianiu pozycji cenowych uwzględnił
wszystkie wymagania zawarte w OPZ dot. zatru
dnienia pracowników w tym także wymóg
zatrudnien
ia na podstawie umowy o pracę. Wykonawca w ramach realizacji umowy
zamówienia zatrudni zgodnie z wymogami OPZ wymagane osoby pełniących funkcje
kierowników, specjalistów, w tym specjalistów ds. administracyjno-finansowych, jak również
brygady patrolowe i interwencyjne oraz brygady robotnicze do realizacji wszystkich prac
wskazanych w kosztorysie ofertowym.
Założono, że na czas, kiedy będzie konieczne (np.
podczas prowadzenia prac przy zimowym utrzymaniu dróg) skierowanie do prac
dodat
kowych pracowników (głównie poza podstawową ilością pracowników zgodnie
z
wymaganiam
i OPZ, którą to ilość ujął w kalkulacji w TER Grupa Prac 10a, 10b, 10c) będzie
mógł wykorzystać pracowników realizujących pozostałe kontrakty Wykonawcy, co pozwoli na
zmniejszenie i zoptymalizo
wanie kosztów pracodawcy. Dodatkowo Wykonawca w swoich
kalkulac
jach ujął wysoki bufor finansowy, który pozwala założyć, że w razie wystąpienia
takiej konieczności zatrudni nowe osoby do realizacji zadania lub skorzysta
z
podwykonawców. Przyjęty przez Wykonawcę koszt pracy nie jest niższy od wysokości
minimalnego wynag
rodzenia za pracę ustalonego w oparciu o treść Rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 14 września 2021r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za
pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2022r. wraz z przyjętym kosztem
pracodawcy. Ubezpiec
zenia społeczne są i będą regulowane zgodnie z obowiązującymi
przepisami prawa.
Przystępujący przedstawił zestawienie, w którym dla każdej z pozycji objętych
wezwaniem okr
eślił zakres prac i działania założone przez wykonawcę.
Do wyj
aśnień załączono wypełniony formularz określony przez Zamawiającego,
w
którym przedstawiono rozbicie wartości każdej pozycji na koszty robocizny, materiałów,
sprzętu, innych kosztów, kosztów pośrednich i dla każdej z tych pozycji wykazano zysk.
Ponadto Prz
ystępujący załączył do wyjaśnień:
− wykazy środków trwałych każdego z konsorcjantów,
− oferty cenowe kontrahentów dla prac z grupy 1, 3, 4, 6, 7, 8,
− arkusz spisu z natury – magazyn soli,
− zestawienie realizowanych kontraktów i ich wartości.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 226 ust. 1 ustawy Pzp z
amawiający odrzuca ofertę, jeżeli:
Sygn. akt KIO 2647/22
− zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia (pkt 8),
− jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia (pkt 5),
− zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu (pkt 10).
Art. 224 ust. 6
ustawy Pzp stanowi, że odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną
l
ub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym
terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie
ceny lub kosztu.
Stosownie do art. 16 pkt 1 ustawy Pzp
Zamawiający przygotowuje i przeprowadza
postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
W ocenie Izby Zamaw
iający nie naruszył ww. przepisów ustawy.
Na w
stępie wskazać należy, że przedmiotem orzekania Izby nie jest całokształt
wyjaśnień złożonych przez wykonawcę, ale ocena tych w wyjaśnień przez Zamawiającego
w zakresie, w ja
kim zostało to zakwestionowane w odwołaniu i w granicach zakreślonych
tam podstaw fak
tycznych zarzutów. Zgodnie bowiem z art. 555 ustawy Pzp Izba nie może
orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu. Nie jest więc tak, że samo
wniesienie odwołania kwestionującego złożone wyjaśnienia, powoduje, że Izba dokonuje ich
badania w
każdym aspekcie, w oderwaniu od tego, co zostało zakwestionowane
w
odwołaniu. Zakres zarzutu wyznaczają bowiem okoliczności faktyczne, w których
Odwołujący upatruje niezgodności z przepisami ustawy. Ocena dokonywana przez Izbę
w przedmiotowej sprawie dotyczy wi
ęc tych aspektów wyjaśnień, które zostały
zakwestionowane w
odwołaniu, w granicach określonych w nim podstaw faktycznych.
Odnosząc się do zastrzeżeń Odwołującego dotyczących części ogólnej wyjaśnień,
w ocenie Izby nie
uprawniają one do wniosku, że wyjaśnienia jako całość nie wykazały
prawidłowości kalkulacji ceny w wymaganym przez Zamawiającego zakresie. Odwołujący,
czyniąc zarzut z tego, że przedmiotowy dokument nie zawiera w ogóle danych liczbowych,
zdaje si
ę pomijać, że dane liczbowe, w zakresie oczekiwanym przez Zamawiającego
i
zgodnie z przekazanym przez niego wzorem formularza, zostały ujęte w załączniku do
wyjaśnień. Ponadto, również tabela przedstawiająca rodzaj czynności uwzględnionych
w wycenie, jest
zgodna z wyraźnie wyartykułowanym oczekiwaniem Zamawiającego, który
wskazał w wezwaniu, że prosi o przedstawienie, odnośnie do każdej pozycji załączonego
formularza, opisu, jakie zakresy i
jakie działania założył wykonawca w ramach realizacji
danej pozycji.
Sygn. akt KIO 2647/22
Następnie Odwołujący zakwestionował wskazane w wyjaśnieniach okoliczności
sprzyja
jące minimalizacji kosztów wykonania zamówienia. O ile rzeczywiście ta część
wyjaśnień ma charakter mało konkretny i zawiera często powtarzane przez wykonawców
w
wyjaśnieniach ogólniki, to ocenę dokonaną przez Odwołującego można by podzielić,
gdyby
wyjaśnienia ograniczały się do tych właśnie ogólników, co w rozpoznawanej sprawie
nie miało miejsca. Przystępujący bowiem załączył do wyjaśnień szereg dowodów mających
potw
ierdzać wskazywane w wyjaśnieniach okoliczności. Odnosząc się do tych dowodów
trudno podzielić zastrzeżenia Odwołującego dotyczące ofert kontrahentów Przystępującego.
Oferty te są adresowane do Przystępującego i opatrzone datą, co potwierdza, że były one
pozyskane
dla potrzeb sporządzenia oferty w tym postępowaniu. Nie wiadomo, z czego
Odwołujący wywodzi, że powinny one już na etapie postępowania o udzielenie zamówienia
z
ostać przyjęte przez Przystępującego. Nie sposób również podzielić stanowiska
Odwołującego, jakoby złożony wykaz środków trwałych nie miał wartości dowodowej przy
wyjaśnianiu rażąco niskiej ceny.
Dalej wskazać należy, że zarzuty odwołania w znacznym zakresie mają charakter
ogólnikowy – Odwołujący nie sprecyzował dostatecznie ich podstaw faktycznych, próbując
następnie w toku postępowania odwoławczego podnosić szczegółowe okoliczności, mające
świadczyć o wadliwości wyceny i składając na tę okoliczność dowody. Dotyczy to tej części
odwołania, w której Odwołujący zakwestionował wycenę szeregu pozycji TER z grup prac od
1 do 8
. W tym zakresie odwołanie zawiera jedynie tezę, że zostały one wycenione poniżej
kosztów minimalnych oraz porównanie wyceny dokonanej przez Przystępującego ze
stawkami wyni
kającymi z Sekocenbud oraz Intercenbud. Odwołujący nie wskazał
w
odwołaniu, jakie okoliczności faktyczne (poza powyższym porównaniem) przesądzają
o niedoszacowaniu wyceny
, nie określił, jakie składniki tej wyceny są nierynkowe i z czego to
wynika.
W ocenie Izby stawki wyni
kające z Sekocenbud oraz Intercenbud nie mogą stanowić
jedynego i wystarczającego dowodu na zaoferowanie rażąco niskiej ceny. Zauważenia
wymaga, że Sekocenbud obejmuje ceny z rynku budowlanego, więc już sam ten fakt czyni
wątpliwym uczynienie go podstawą zarzutów w postępowaniu na usługi z zakresu
utrzymania dróg. Co więcej, stawki te mogą mieć charakter jedynie pomocniczy, nie
uwzględniają okoliczności wpływających na wycenę, a dotyczących zarówno sytuacji
podmiotowej danego wykonawcy, jak i uwaru
nkowań dotyczących konkretnego zamówienia.
W
postępowaniu odwoławczym Odwołujący przedstawił opinię prywatną pn. Analiza
rynkowości wskazanych cen jednostkowych z Oferty (Tabela Elementów Rozliczeniowych)
konsorcjum firm BUDiA-Standard Sp. z o.o., BADER-
DROG Sp. z o.o. Sp.k. oraz „B.” FPHU
T.B..
Pomijając zawarte w opinii obszerne i liczne cytaty z orzecznictwa oraz doktryny
Sygn. akt KIO 2647/22
i
odnosząc się do jej merytorycznej strony, wskazać należy, że w odniesieniu do prac z grup
od 1 do 8, wycena oferty
Przystępującego w poszczególnych pozycjach została porównana
do wyce
ny własnej biegłego. Biorąc pod uwagę, że opinia ma charakter prywatny,
sporządzony na zlecenie Odwołującego, oraz nie zawiera skonkretyzowanych twierdzeń
i
obliczeń mających potwierdzać wadliwość wyceny Przystępującego, nie może stanowić ona
wystarczającego dowodu potwierdzającego zaniżenie cen jednostkowych w tych grupach
prac. Opinia
ogranicza się de facto do przeciwstawienia wyceny Przystępującego wycenie
biegłego, przy czym nie ma – zdaniem Izby – podstaw do przyjęcia, że stawki przyjęte przez
biegłego są jedynymi właściwymi.
Niezależnie od powyższego zauważenia wymaga, że w opinii znalazły się takie
błędne stwierdzenia, jak odniesienie do przeprowadzonej procedury wyjaśnień art. 224 ust. 2
pkt 1 ustawy Pzp
, który to przepis nie znalazł w tym postępowaniu zastosowania.
Z
amawiający wyraźnie wskazał w wezwaniu, że jego podstawą jest przepis art. 224 ust.
1 ustawy Pzp
, wskazujący na wątpliwości co do realności ceny, nie zaś na zaistnienie
ustawowych przesłanek określonych w art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp. Co więcej, jak
wynika z treści wezwania do wyjaśnień, wątpliwości Zamawiającego budziły części składowe
ceny, nie zaś cena całkowita oferty. Wskazać przy tym należy, że nawet jeśli cena całkowita
oferty
jest niższa o co najmniej 30% średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert
niepodlegających odrzuceniu, zamawiający może odstąpić od wyjaśnień, jeżeli rozbieżność
wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia. W rozpoznawanej
sprawie najwyra
źniej taka sytuacja zaistniała – Zamawiający nie wezwał Przystępującego do
wyjaśnień na podstawie art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp, co nie zostało przez innych
wykonawców zakwestionowane. Dodatkowo w opinii dokonano porównania wartości oferty
Przystępującego z kwotą, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
z
amówienia, która to kwota nie stanowi ustawowego punktu odniesienia przy badaniu rażąco
niskiej ceny (jest nią natomiast wartość zamówienia powiększona o VAT, która może różnić
się od budżetu przeznaczonego na sfinansowanie zamówienia).
Podsumowując, zarzuty odwołania dotyczące prac z grup 1-8 zostały sformułowane
w sposób ogólnikowy, z ograniczeniem do przeciwstawienia wyceny Przystępującego
wycenie opartej na stawkach Sekocenbud i Intercenbud oraz wycenie dokonanej przez
bi
egłego. W ocenie Izby, przy braku przedstawienia nie tylko dodatkowych dowodów, ale
nawet skonkretyzowanych twier
dzeń wskazujących na wadliwość wyceny oferty
Przystępującego, brak jest podstaw, aby przyjęte przez Odwołującego do porównania
wartości traktować jako jedyne właściwe.
Zauważenia wymaga przy tym, że jakkolwiek w postępowaniu odwoławczym ciężar
wykazania praw
idłowości ceny (który należy rozumieć jako ciężar wykazania, że złożone
Sygn. akt KIO 2647/22
zamawiającemu wyjaśnienia potwierdzały prawidłowość ceny), stosownie do art. 537 pkt
1 ustawy Pzp spoczywa na wykonaw
cy, który złożył ofertę, to taki rozkład ciężaru dowodu
nie
zwalnia Odwołującego z obowiązku wyczerpującego określenia podstaw faktycznych
zarzutów oraz z aktywności postępowaniu odwoławczym. Ww. przepisu nie można rozumieć
w ten sposób, że wykonawca kwestionujący inną ofertę może poprzestać na zanegowaniu
prawidłowości ceny tej oferty, bez wskazania i choćby uprawdopodobnienia przesłanek takiej
oceny.
W odniesieniu do zarzu
tów dotyczących wyceny prac z grupy 10b (zimowe
utrzymanie dróg) Odwołujący przedstawił bardziej rozbudowaną argumentację, która jednak
– w ocenie Izby – nie jest przekonująca.
Po pierwsze,
porównanie cen zaoferowanych przez poszczególnych wykonawców za
ten element przedmi
otu zamówienia, nie może przesądzać o niedoszacowaniu ceny.
Podobnie, nie
uprawnia do takiej tezy porównanie do cen oferowanych przez
Przystępującego w innych postępowaniach, nie zostało bowiem wykazane, że zakres tych
innych za
mówień, w tym zakres obowiązków wykonawcy, był tożsamy z niniejszym
zamówieniem. Sam fakt, że inne postępowania dotyczą utrzymania dróg nie może świadczyć
o ty
m, że są to postępowania porównywalne do będącego przedmiotem oceny Izby.
Tymczasem
kwestionowanie całej części zamówienia dotyczącej zimowego utrzymania dróg
opiera się na takich właśnie porównaniach.
Jedynie w odniesieniu do
prac dotyczących usuwania śliskości Odwołujący
przedstawił dodatkową argumentację, przy czym oparł się on w tym zakresie na własnych,
subiek
tywnych założeniach, które nie mogą stanowić podstawy do wniosku, że założenia
przyjęte przez innego wykonawcę są błędne oraz pominął okoliczności, które mogą
spowodować, że koszty wykonania zamówienia będą niższe, niż to przyjęto w odwołaniu.
Odwołujący oparł swoje stanowisko m.in. na tezie o niedoszacowaniu kosztów
związanych z zapewnieniem soli, pominął jednak postanowienia punktu 2.2 SST, zgodnie z
którym: Wykonawca realizować będzie prace zimowego utrzymania z wykorzystaniem
materiałów ZUD w tym:
− soli drogowej (chlorku sodu – NaCl),
− chlorku wapnia CaCl2 (opcjonalnie po zaakceptowaniu przez Zamawiającego chlorek
magnezu MgCl2)
− roztworów tych soli,
− mieszanki piaskowo-solnej,
− piasku lub soli drogowej do utrzymania chodników i dróg rowerowych.
Sygn. akt KIO 2647/22
Od
wołujący wywodzi zakaz stosowania mieszanek piaskowo-solnych w przypadku
utrzymania drogi w standardzie I z
zarządzenia nr 31 Generalnego Dyrektora Dróg
Krajowych i Autostrad z dnia 5 września 2017 r. w sprawie wprowadzenia „Wytycznych
zimowego utrzym
ania dróg”. Nie można jednak pominąć, że Zamawiający w opisie
przedmiotu zamówienia przewidział taką możliwość, wykonawca miał więc prawo kierować
się tym przy kalkulacji ceny. Nie sposób podzielić stanowiska Odwołującego, że przywołane
wyżej postanowienie ma charakter uniwersalny i zawiera wytyczne do odpowiedniego
wykorzystania i dopasowania do konkretnego zamówienia. Podkreślić należy, że jest to
post
anowienie Szczegółowej Specyfikacji Technicznej obowiązującej w tym postępowaniu,
nie jest zatem zasadne p
omijanie czy też umniejszanie wagi jej postanowień. Odwołujący
pominął również fakt, że zgodnie z treścią umowy wykonawca przejmie zapełniony przez
Zamawiającego magazyn soli i będzie z niego korzystał, zatem konieczność zakupu soli nie
pojawi się od początku trwania umowy. Nie bez znaczenia jest również okoliczność, że
Przystępujący wykazał, że jest w posiadaniu ponad 280 ton soli, co udowodnił załączonym
do wyjaśnień arkuszem spisu z natury, który wbrew twierdzeniom Odwołującego nie jest
jedynie oświadczeniem własnym wykonawcy, ale dokumentem stanowiącym podstawę
dokonywania zapisów księgowych. Z tych względów obliczenia przedstawione przez
Odwołującego trudno uznać za przesądzające o rażąco niskim charakterze części
składowych ceny w ofercie Przystępującego. Odnosząc się natomiast do przewidywań
Odwołującego co do wzrostu kosztów nabycia soli w toku realizacji zamówienia, wskazać
należy, że w § 7 Projektowanych postanowień umowy przewidziane zostały klauzule
waloryzacyjne, których celem jest ograniczenie ryzyka związanego m.in. ze wzrostem cen
materiałów niezbędnych do wykonania zamówienia. Z kolei przedstawione przez
Odwołującego oferty na dostawę soli drogowej są dowodem jedynie tego, że Odwołujący
takie oferty pozyskał, nie ma natomiast podstaw twierdzić, że obrazują one minimalne, czy
choćby uśrednione ceny soli w dacie sporządzania oferty.
Do prac związanych z usuwaniem śliskości odnosi się także złożona przez
Odwołującego opinia prywatna pn. Analiza rynkowości wskazanych cen jednostkowych
z Oferty (Ta
bela Elementów Rozliczeniowych) konsorcjum firm BUDiA-Standard Sp. z o.o.,
BADER-
DROG Sp. z o.o. Sp.k. oraz „B.” FPHU T.B., w której przedstawiono obliczenia (i
przyjęte do nich założenia) mające wykazywać, że wycena Przystępującego jest rażąco
niska. O ile opinia taka,
jako środek dowodowy, mogła być – stosownie do art. 535 ustawy
Pzp
– przedstawiona do czasu zamknięcia rozprawy, to wyraźnie podkreślić należy, że
powinna ona mieścić się w granicach podstaw faktycznych zarzutów sformułowanych w
odwołaniu. Szczegółowe wyliczenia stanowią podstawę faktyczną zarzutów i powinny być
przedstawione w odw
ołaniu, zatem opinię w tym zakresie należy uznać za wykraczającą
Sygn. akt KIO 2647/22
poza zarzuty odwołania i stanowiącą próbę spóźnionego doprecyzowania ich podstaw
faktycznych.
Opinia zawiera chociażby kalkulację dotyczące gotowości do zimowego
utrzymania drogi
, a także zapobiegania śliskości, co do których w odwołaniu nie
przedstawiono żadnych wyliczeń, ograniczając się do prac dotyczących usuwania śliskości.
Ponadto, do przed
stawionych kalkulacji przyjęto, że minimalną ceną soli jest cena z oferty
pozyskanej przez Odwołującego.
Odnosząc się do zarzutów zaniechania odrzucenia oferty Przystępującego jako
niezgodnej z warunkami zamówienia oraz zawierającej błędy w obliczeniu ceny wskazać
należy, że opierają się one na tożsamych podstawach faktycznych, jak zarzut rażąco niskiej
ceny, a
Odwołujący nie przedstawił w tym zakresie żadnych dodatkowych twierdzeń ani
dowodów, dokonał jedynie zakwalifikowania tego samego stanu faktycznego do różnych
podstaw prawnych odrzucenia o
ferty. W związku z tym w odniesieniu do tych zarzutów
aktualne pozostaje stanowisko I
zby odnoszące się do rażąco niskiej ceny, a odwołanie
również w tym zakresie jest niezasadne.
Wobec niestwierdzenia narusze
nia przez Zamawiającego przepisów ustawy,
odwołanie podlegało oddaleniu.
O kosztach post
ępowania orzeczono na podstawie art. 557, art. 574 i art. 575 ustawy
Pzp oraz
§ 5 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 8 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30
grudnia 2020 r. w sprawie szcz
egółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r.
poz. 2437), stosownie do wyniku po
stępowania obciążając kosztami Odwołującego.
Sygn. akt KIO 2647/22
Wobec powyższego orzeczono, jak w sentencji.
Prze
wodniczący:
.............................
……………………
……………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 296/23 z dnia 2023-02-16
- Sygn. akt KIO 344/23 z dnia 2023-02-15
- Sygn. akt KIO 342/23 z dnia 2023-02-15
- Sygn. akt KIO 340/23 z dnia 2023-02-15
- Sygn. akt KIO 332/23 z dnia 2023-02-15
