rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2022-04-19
rok: 2022
data dokumentu: 2022-04-19
rok: 2022
sygnatury akt.:
KIO 919/22
KIO 919/22
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 kwietnia
2022 r. w Warszawie odwołania
wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 kwietnia 2022 r. przez D.R.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Drew-Kos D.R.,
w postępowaniu prowadzonym przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie –
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Bydgoszczy,
2022 r. w Warszawie odwołania
wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 kwietnia 2022 r. przez D.R.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Drew-Kos D.R.,
w postępowaniu prowadzonym przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie –
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Bydgoszczy,
orzeka:
1.
Uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu dotyczącego zaniechania odrzucenia oferty
Spółdzielni Adorol w Adolfowie z uwagi na zaoferowanie rażąco niskiej ceny i nakazuje
Zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w zakresie
części 5 zamówienia, odrzucenie oferty Spółdzielni Adorol w Adolfowie na podstawie art.
226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp oraz powtórzenie czynności badania
i oceny ofert;
2.
W pozostałym zakresie oddala odwołanie;
3.
Kosztami postępowania obciąża Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie –
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Bydgoszczy i:
3.1.
zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania;
3.2.
zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione koszty
strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 us
t. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 z późn. zm.) na niniejszy wyrok –
w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Od
woławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
.............................
Sygn. akt KIO 919/22
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie – Regionalny
Zarząd Gospodarki Wodnej w Bydgoszczy – prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia pn. Wykonywanie bieżącej konserwacji, eksploatacji i utrzymania urządzeń
wodnych na terenie Zarządu Zlewni w Inowrocławiu w latach 2022 - 2023 – obiekty
hydrotechniczne.
Wartość zamówienia jest większa niż progi unijne. Ogłoszenie
o
zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod nr
2022/S 003-004782.
W dniu 1 kwietnia 2022 r. D.R.
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą
Drew-Kos D.R.
wniósł odwołanie w zakresie części nr 5 zamówienia, zarzucając
Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty złożonej przez wykonawcę Spółdzielnia Adorol, mimo że złożone przez tego
wykonawcę wyjaśnienia są zdawkowe, oparte na ogólnych twierdzeniach oraz
niepotwierdzone dowodami, co potwierdza, że jego oferta zawiera rażąco niską cenę
w
stosunku do przedmiotu zamówienia;
2) art. 226 ust. 1 pkt 10 oraz art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 224 ust. 3 pkt 4 ustawy Pzp,
poprzez zaniechanie
odrzucenia złożonej przez Spółdzielnię Adorol, mimo że zawiera
ona błąd w obliczeniu ceny polegający na nieuwzględnieniu w cenie wszystkich kosztów
i składników wraz z narzutami niezbędnych do realizacji zamówienia, w szczególności
kosztów koniecznych do spełnienia wymagania w zakresie minimalnego wynagrodzenia
za pracę;
3) art. 226 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16
kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2020 r. poz. 1913),
poprzez za
niechanie odrzucenia oferty złożonej przez Spółdzielnię Adorol, mimo że
została ona złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji, polegającego na
zaoferowaniu ceny poniżej kosztów świadczenia usługi w celu wyeliminowania
z
postępowania o udzielenie zamówienia pozostałych wykonawców i jest finansowana
z
innych źródeł;
4)
art. 239 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez wybór oferty Spółdzielni Adorol jako
najkorzystniejszej, mimo że podlega ona odrzuceniu oraz poprzez zaniechanie wyboru
oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Sygn. akt KIO 919/22
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej w części nr 5, powtórzenia czynności badania i oceny ofert,
odrzucenia oferty Spółdzielni Adorol i dokonania wyboru oferty Odwołującego.
Odw
ołujący przedstawił następujący stan faktyczny:
Zgodnie z postanowieniami SWZ w cenie ofertowej należało uwzględnić wszystkie
koszty i składniki wraz z narzutami niezbędne do wykonania całości przedmiotu zamówienia
w zakresie objętym opisem przedmiotu zamówienia oraz Wzorem umowy dla danej części
zamówienia. Z postanowień Opisu przedmiotu zamówienia, załącznika nr 1 do SWZ, oraz
załączników do Opisu przedmiotu zamówienia, w tym dokumentu pn. „Zakres czynności
i
odpowiedzialności pracowników Pompowni Antoniny i Józefowice – Obiekt Antoniny-
Szamocin” wynikał obowiązek uwzględnienia specyficznych kosztów, takich jak np. koszty
dojazdu na obiekt, koszty wyjazdów koordynatora na odbiory, koszty zakupu środków
czystości (uwzględniając, że przedmiot zamówienia obejmuje pompownie), koszt materiałów
do drobnych napraw, koszt farb (strażnik melioracyjny ma w obowiązkach m.in. malowanie
części metalowych, a farba nie jest wykazana na kosztorysie), koszt sprzętu w zakresie prac
związanych z wykaszaniem, odmulaniem itd. W ramach potrzeb. Ponadto w pkt. 4.6 SWZ
Zamawiający wyartykułował obowiązek zatrudnienia przez wykonawcę na podstawie umowy
o pracę osób, które w trakcie realizacji zamówienia będą wykonywać czynności określone
w
Opisie przedmiotu zamówienia stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ. Dodatkowo w § 5 ust.
1 pkt 9 Wzoru umowy wskazano, że na podstawie art. 95 ustawy Pzp, określono wymagania
dotyczące zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez wykonawcę, podwykonawcę lub
dalszego podwykonawcę. Zgodnie z pkt. 10.1.1 pkt 1 SWZ wraz z ofertą należało złożyć
kosztorys ofertowy, którego był przedmiar robót.
Zgodnie z § 2 ust. 1 i 3 Wzoru umowy wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu
umowy ma być zgodne ze sporządzonym przez Wykonawcę kosztorysem umownym, a ceny
jednostkow
e oraz składniki cenotwórcze podane w kosztorysie umownym nie będą podlegać
podwyższeniu.
Odwołujący podał, że kwota, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia, to 275 379,76 zł brutto. W Części 5 postępowania oferty złożyło
2 wykon
awców: Adorol z ceną 191 159,38 zł oraz Odwołujący z ceną brutto 271 221,35 zł.
W dniu 17 lutego 2022 r. Zamawiający na podstawie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp
wezwał wykonawcę Adorol do złożenia wyjaśnień z uwagi na fakt, że cena podana przez
wykonawcę w Części nr 5 wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia
i
budzi wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
Sygn. akt KIO 919/22
z
wymaganiami określonymi w dokumentacji postępowania. W wezwaniu określono
obowiązek złożenia dowodów jako niezbędnego elementu wyjaśnień.
Wykonawca Adorol odniósł się do wezwania w formie jednostronicowego pisma.
Wskazał, że w ramach kalkulacji ceny podanej w kosztorysie ofertowym, wykonawca ustalił
samodzielnie jedynie dwie zmienne: stawkę roboczogodziny oraz ceny materiałów i usług.
Wskazał ogólnie na istnienie wyjątkowo sprzyjających okoliczności realizacji zamówienia
spowodowanych w szczególności bliskością obiektów objętych zamówieniem oraz
gospodarstwa spółdzielni Adorol, jak również posiadaniem własnych maszyn i urządzeń,
jednakże nie przedstawił w tym zakresie dowodów. Ponadto wykonawca nie odniósł się do
podania w kosztorysie ofertowym kosztów pośrednich na poziomie 0%, w tym braku wyceny
w kosztorysie ofertowym kosztów pośrednich takich jak koszty pozapłacowe, koszty paliwa,
koszty polisy OC oraz zysku na poziomie 0%.
Zarzut nr 1
Odwołujący podniósł, że wyjaśnienia złożone przez Adorol potwierdziły nierealność
ceny oferty, były zdawkowe (1-stronicowe) oraz nie wyjaśniały kluczowych kwestii budzących
wątpliwości (koszt pośredni na poziomie 0%, zysk na poziomie 0%). Ponadto zawarte tam
twierdzenia wykonawcy nie zostały poparte jakimikolwiek dowodami, co obiektywnie
uniemożliwiło Zamawiającemu weryfikację ich prawdziwości. Nie odnosiły się do konkretnych
poz
ycji zawartych w kosztorysie ofertowym, nie zawierały jakiejkolwiek kalkulacji pozycji, np.
materiałów, muszą być użyte do wykonania zamówienia.
Odwołujący stwierdził, że ze złożonego przez wykonawcę Adorol „Kosztorysu
ofertowego na wykonanie bieżącej konserwacji, eksploatacji i utrzymania urządzeń wodnych
Obiekt Antoniny
— Szamocin w okresie od 01.03.2022 r. do 31.12.2023 r.” wynika, że
założył on koszty pośrednie realizacji zamówienia na poziomie 0% oraz zysk na poziomie
0%. Oznacza to, że wykonawca nie uwzględnił w cenie oferty jakichkolwiek kosztów
pracodawcy ponoszonych w związku z zatrudnieniem pracowników. W zakresie kosztów
pracy wykonawca przyjął stawkę godzinową na poziomie 19,70 zł/godzina, co przy
uwzględnieniu wartości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki
godzinowej oznacza, że stawka ta konsumowana jest w całości przez samo wynagrodzenie
pracownika.
Zdaniem Odwołującego powyższe oznacza, że wykonawca Adorol skalkulował swoją
cenę nie zakładając uzyskania jakiegokolwiek zysku z tytułu realizacji zamówienia.
Tymczasem w ramach wyjaśnień wykonawca Spółdzielnia Adorol nie odniósł się w ogóle do
kosztów pośrednich realizacji zamówienia na poziomie 0% ani do założonego zysku na
poziomie
Sygn. akt KIO 919/22
Odwołujący podkreślił, że wykonawca Adorol wskazał, że w celu skalkulowania
kosztów pracy przyjął stawkę godzinową na poziomie 19,70 zł/godzina. Nie przedstawił on
jednak jakichkolwiek dowodów, że przy realizacji zamówienia zaangażuje osoby zatrudnione
za przy uwzględnieniu 19,70 zł/ godzina. Wykonawca Spółdzielnia Adorol nie przedstawił
chociażby przykładowej zanonimizowanej umowy o pracę czy dokumentacji płacowej. Nie
była zatem możliwa weryfikacja przez Zamawiającego prawdziwości tych twierdzeń.
Dalej Odwołujący podniósł, że wykonawca Adorol wskazał, że ceny materiałów
określił w oparciu o dane z lokalnych hurtowni obowiązujące w dniu sporządzania
kosztorysu, zaś koszt wykonania pomiarów elektrycznych uzgodniono z ich dotychczasowym
wykonawcą. Nie przedstawił on jednak oferty z lokalnej hurtowni z dnia sporządzania
kosztorysu czy korespondencji z lokalną hurtownią. Brak również dowodu na uzgodnienia
z
dotychczasowym wykonawcą pomiarów elektrycznych. Nie wiadomo również dlaczego
koszt wykonania pomiarów elektrycznych miałby być analogiczny jak w przypadku
dotychczasowego wykonawcy, mając na względzie inflację, rosnące koszty pracy oraz
materiałów.
Odwołujący zaznaczył, że wykonawca Adorol wskazał, że posiada maszyny
i
urządzenia, które na co dzień wykorzystywane są w bieżącej działalności, a w miarę
p
otrzeb służą wykonywaniu prac z zakresu konserwacji i utrzymania urządzeń wodnych oraz
pozwalają, poprzez bieżące wykaszanie utrzymać porządek wokół nich. Brak jest jednak
dowodów, że wykonawca Spółdzielnia Adorol faktycznie dysponuje maszynami
i
urządzeniami. Nie przedstawiono chociażby wykazu środków trwałych czy nawet nie
wypisano maszyn i urządzeń z podaniem ich nazw i zastosowania. Zamawiający nie mógł
więc dokonać weryfikacji prawdziwości twierdzeń o posiadanych maszynach i urządzeniach.
Ponadto Odwołujący podniósł, że wykonawca Adorol wskazał, że w bezpośredniej
bliskości obiektów objętych zamówieniem publicznym, działalność łąkarsko-rybacką
prowadzi jeden z zakładów wchodzących w skład spółdzielni, co pozwala uniknąć kosztów
dojazdu czy dowozu pracow
ników i pozwala optymalnie wykorzystać ich czas pracy.
Wykonawca nie wskazał jednak dokładnej lokalizacji zakładu wchodzącego w skład
spółdzielni. Nie przedstawiono również przykładowej umowy o pracę osób, które mają być
zaangażowane w realizację zamówienia, gdzie wskazano by konkretny zakład wykonawcy
Adorol. Zamawiający nie mógł więc ustalić, czy obiekt ten istotnie znajduje się
w
bezpośredniej bliskości obiektów objętych przedmiotem zamówienia ani nie mógł
zweryfikować czy w umowach o prace faktycznie wskazano jako miejsce wykonywania pracy
obiekt znajdujący się w bezpośredniej bliskości obiektów objętych przedmiotem zamówienia.
Sygn. akt KIO 919/22
Zdaniem Odwołującego, skoro wyjaśnienia wykonawcy Adorol były zdawkowe (1-
stronicowe), oparte na ogólnych twierdzeniach oraz niepotwierdzone dowodami, to
Zamawiający powinien uznać, że nie potwierdziły one realności ceny oferty tego wykonawcy.
W szczególności Zamawiający powinien uwzględnić fakt, że wykonawca powołał się na
szereg dostępnych mu okoliczności umożliwiających zaoferowanie ceny na niskim poziomie
(ustalenie cen materiałów z lokalną hurtownią, bezpośrednia bliskość obiektów objętych
zamówieniem do zakładu wchodzącego w skład spółdzielni, zatrudnienie osób w pobliskim
zakładzie wchodzącym w skład spółdzielni; dysponowanie maszynami i urządzeniami do
prac z zakresu konserwacji i utrzymania urządzeń wodnych), lecz okoliczności te nie zostały
wykazane jakimikolwiek dowodami.
Zarzut nr 2
Odwołujący podniósł, że zaoferowanie ceny ofertowej bez uwzględnienia wszystkich
składników kosztów pracy oraz bez uwzględnienia kosztów pośrednich oraz zysku z tytułu
realizacji usługi, przy jednoznacznych postanowieniach SWZ nakazujących uwzględnienie
w
cenie ofertowej wszystkich kosztów i składników wraz z narzutami niezbędnych do
wykonania
całości przedmiotu zamówienia, stanowi błąd w obliczeniu ceny. Wykonawca nie
zastosował się bowiem do ustanowionych w niniejszym postępowaniu wymagań w zakresie
sposobu obliczenia ceny oferty i nie zaoferował ceny uwzględniającej realne koszty, które
muszą wystąpić w związku ze świadczeniem usług bieżącej konserwacji, eksploatacji
i
utrzymania urządzeń wodnych.
Zdaniem Odwołującego wykonawca Adorol nie uwzględnił w wycenie niezbędnego
składnika kosztów pracy w postaci kosztów pozapłacowych (kosztów pracodawcy).
Odwołujący podkreślił, że przy kalkulacji ceny oferty wykonawcy powinni uwzględniać nie
tylko koszty wynagrodzenia brutto pracowników, ale również pozapłacowe koszty pracy,
takie jak składki na ubezpieczenie społeczne czy Fundusz Pracy. Oznacza to, że wykonawcy
powinni skalkulować realizacji zamówienia z uwzględnieniem nie tylko kosztów płacowych
(wartość minimalnego wynagrodzenia za pracę), lecz również z uwzględnieniem składek
emerytalnych, rentowych, wypadkowych, składek na Fundusz Pracy i FGŚP. Ponadto
wykonawcy w ramach kosztów pozapłacowych powinni uwzględnić koszty obligatoryjne
w
postaci kosztów urlopów oraz koszty pracownicze wprost związane z wykonywaniem
usługi: koszty ubrań roboczych, prania ubrań roboczych, koszty badań pracowników
i szkol
eń BHP, koszty zastępstw związanych z zachorowaniami. Ponadto pracodawca
powinien również uwzględnić konieczność dokonywania wpłat na PPK. Tymczasem koszty
pozapłacowe nie zostały ujęte w kalkulacji ceny wykonawcy Adorol. Z kosztorysu ofertowego
wynika, że stawka roboczogodziny podana w kosztorysie wystarcza jedynie na pokrycie
kosztu wynagrodzenia brutto pracownika na poziomie minimalnej stawki godzinowej
Sygn. akt KIO 919/22
określonej w § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2021 r. w sprawie
wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki
godzinowej w 2022 r. (Dz. U. 2021 poz. 1690) wynoszącej 19,70 zł.
Odwołujący podniósł, że koszty pracodawcy nie zostały uwzględnione w żadnej innej
pozycji kosztorysu ofertowego wykonawcy Adorol,
w szczególności nie zostały ujęte
w
kosztach pośrednich, których wartość zgodnie z kosztorysem wynosi 0%.
Zdaniem Odwołującego, fakt uwzględnienia w kalkulacji jedynie niepełnych kosztów
płacowych wynika z wyjaśnień, w których wykonawca wskazał jedynie na uwzględnienie
w
cenie stawki godzinowej pracowników na poziomie stawki minimalnej, nie odnosząc się
w
żaden sposób do kosztów pozapłacowych (kosztów pracodawcy). Odwołujący stwierdził,
że koszty pracodawcy dla minimalnego wynagrodzenia w 2022r. (tj. 3010,00 zł brutto)
wynoszą 616,46 zł i obejmują: ubezpieczenie emerytalne 293,78 PLN, ubezpieczenie
rentowe 195,65 PLN, ubezpieczenie wypadkowe 50,27 PLN, Fundusz Pracy 73,75 PLN,
FGŚP 3,01 PLN. Stawka 19,70 w ofercie nie obejmuje tych kwot. Nie ma ich również
w
kosztach pośrednich, ponieważ w ofercie Adorol wynoszą one „0”. W rezultacie podana
przez wykonawcę stawka 19,70 zł jest niewystarczająca dla pokrycia wszystkich kosztów
koniecznych do spełnienia wymagań dotyczących zatrudnienia pracowników w zakresie
mi
nimalnego wynagrodzenia za pracę.
Zdaniem Odwołującego wykonawca powinien uwzględnić co najmniej 21,67 zł za
godzinę (z kosztami pracodawcy), która to kwota wynika z podzielenia kwoty 3626,46 zł
(minimalne miesięczne wynagrodzenie z kosztami pracodawcy) / 167,33 (średnia miesięczna
ilość godzin pracy w 2022r.).
Zdaniem Odwołującego brak uwzględnienia kosztów pozapłacowych w kalkulacji
ceny stanowi błąd w obliczeniu ceny polegający na nieuwzględnieniu w cenie ofertowej
kosztów pracy w minimalnej wymaganej przepisami prawa wysokości. Powyższe oznacza
również, że oferta wykonawcy Adorol podlega odrzuceniu z uwagi na fakt, że jest niezgodna
z przepisami ustawy Pzp, w tym art. 224 ust. 3 pkt 4, z którego wynika, że wartość kosztów
pracy przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za
pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia
10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207).
Odwołujący podniósł, że podstawą do stwierdzenia błędu w obliczeniu ceny jest
również określenie wysokości kosztów pośrednich oraz zysku na poziomie 0%. Z kosztorysu
ofertowego wynika, że wykonawca Adorol nie uwzględnił wystąpienia w przypadku
niniejszego zamówienia żadnych kosztów pośrednich, jak również nie założył uzyskania
żadnego zysku z tytułu realizacji zamówienia. Powyższe potwierdzają złożone wyjaśnienia,
Sygn. akt KIO 919/22
w których wykonawca wskazał wprost, że ustalił i wycenił jedynie dwie zmienne kosztorysu:
stawkę roboczogodziny i stawkę materiałów i usług. Zdaniem Odwołującego koszty
pośrednie muszą wystąpić w przypadku realizacji niniejszych usług. Typowym przykładem
takich
kosztów pośrednich mogą być m.in. koszty kredytu, najmu biura, usług
telekomunikacyjnych (poczta, telefon). Po
nadto muszą wystąpić również takie rodzaje
kosztów pośrednich, jak koszty pracodawcy, koszty ubezpieczenia polisy OC firmy, koszty
dojazdu na obiekt, koszt odzieży roboczej, koszt wyjazdów koordynatora na odbiory, koszt
zakupu środków czystości, koszt paliwa, koszt materiałów do drobnych napraw, koszt farb
(
strażnik melioracyjny ma w obowiązkach m.in. malowanie części metalowych, a farba nie
jest wykazana na kosztorysie)
, koszt sprzętu w zakresie prac związanych z wykaszaniem,
odmulaniem itd. w ramach potrzeb.
Są to koszty obligatoryjne, wynikające z wymagań opisu
przedmiotu zamówienia oraz wzoru umowy. Brak uwzględnienia kosztów pośrednich w cenie
ofertowej, uwzględniając treść pkt 6.5 SWZ, stanowi błąd w obliczeniu ceny skutkujący
koniecznością odrzucenia oferty na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp.
Ponadto Odwołujący podniósł, że brak uwzględnienia w kalkulacji jednocześnie zysku
oraz kosztów pośrednich, które muszą wystąpić w przypadku niniejszego zamówienia,
oznacza, że z tytułu realizacji zamówienia wykonawca poniesie stratę. Zdaniem
Odwołującego nie wiadomo, w jaki sposób wykonawca Adorol ma zamiar zrealizować
należycie zamówienie w przypadku braku uwzględnienia w wycenie m.in. kosztów
pracodawcy, kosztów paliwa niezbędnego do wykonania prac w zakresie obkaszania oraz do
dojazdów na obiekt i wyjazdów na odbiory, kosztów pracy sprzętu oraz osiągnąć z tego
tytułu zysk. Odwołujący zaznaczył, że ewentualne finansowanie zamówienia z innych źródeł
jest działaniem niedozwolonym. Stwierdził, że nieuwzględnienie kosztów obligatoryjnych
w
połączeniu z brakiem wykazania zysku z tytułu realizacji zamówienia stanowi błąd
w
obliczeniu ceny. Przedmiotowy błąd nie podlega wyjaśnieniom ani poprawie, zatem oferta
wykonawcy powinna zostać odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp.
Zarzut nr 3
Odwołujący podniósł, że zaoferowanie ceny nieuwzględniającej wszystkich
składników kosztów pracy, kosztów pośrednich oraz zysku z tytułu realizacji zamówienia,
czyli wycena usługi poniżej kosztów jej świadczenia, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji
w rozumieniu art. 3 ust. 1 i art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
W ocenie Odwołującego działanie wykonawcy Adorol jest działaniem co najmniej
naruszającym dobre obyczaje kupieckie, zgodnie z którymi usługodawca/sprzedawca
w
warunkach uczciwej konkurencji oferuje cenę realną, uwzględniającą wszystkie elementy
świadczenia usługi. Działanie wykonawcy narusza również interes innych przedsiębiorców,
Sygn. akt KIO 919/22
którzy wycenili swoje oferty w sposób realny, uwzględniając przy tym obligatoryjne koszty
świadczenia usługi. Zdaniem Odwołującego działanie to miało również charakter utrudniania
innym przedsiębiorcom dostępu do rynku bowiem sprowadzało się do utrudnienia
wykonawcom, którzy rzetelnie wycenili swoje oferty, dostępu do zamówienia, poprzez
zaoferowanie wynagrodzenia, z którym nie sposób konkurować w sposób uczciwy i zgodny
z zasadami uczciwej konkurencji.
Odwołujący zaznaczył, że w przedmiotowym postępowaniu
cena oferty stanowiła najbardziej istotne kryterium oceny ofert w postępowaniu o wadze
60%.
Podkreślił, że zaoferowanie w ofercie ceny nieuwzględniającej kosztów związanych
z
zatrudnieniem pracowników tzw. kosztów pracodawcy, przy jednoczesnym zaoferowaniu
kosztów pośrednich wynoszących 0,00 zł oraz zysku wynoszącego 0,00 zł, uniemożliwia
jakiekolwiek konkurowanie z taką ofertą.
Zdaniem Odwołującego, działanie takie zakłóca w sposób oczywisty konkurencję,
wyklucza całkowicie możliwość konkurowania i jako takie nie odpowiada zasadom i celom
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Odwołujący zaznaczył, że Zamawiający w żaden sposób nie dopuścił zewnętrznego
finansowania kosztów związanych ze świadczeniem usługi. Zamawiający wymagał wprost
w
wycenie ujęcia wszystkich kosztów wykonywania usługi, jakie poniesie wykonawca.
Tymczasem tzw. „finansowanie skrośne” jest jednym z czynów nieuczciwej konkurencji, co
podkreśla się w orzecznictwie KIO. W orzecznictwie tym wskazuje się m.in., że cena oferty,
w której uwzględniono finansowanie kosztów wykonania zamówienia z innych źródeł niż
wynagrodzenie umowne,
jest ceną rażąco niska. Skoro Zamawiający wymagał w warunkach
zamówienia, aby wykonawcy w wycenie ujęli wszystkie koszty wykonywania zamówienia,
jakie poniosą w związku z jego realizacją, to nie było dopuszczalne założenie finansowania
skrośnego.
Zarzut nr 4
Odwołujący wskazał, że zarzut ten ma charakter wynikowy w stosunku do
wcześniejszych zarzutów. Gdyby Zamawiający prawidłowo ocenił ofertę Spółdzielni Adorol
złożoną w Części nr 5, dokonałby jej odrzucenia.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp przesłanki
korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a
naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie
przez niego szkody polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Sygn. akt KIO 919/22
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Zgodnie z punktem 4
SWZ, przedmiotem zamówienia jest wykonywanie bieżącej
konserwacji, eksploatacji i utrzymania urządzeń wodnych na terenie Zarządu Zlewni
w
Inowrocławiu w latach 2022-2023 roku – obiekty hydrotechniczne Szczegółowy opis
przedmiotu zamówienia zawiera Załącznik Nr 1 do SWZ. Przedmiot zamówienia został
podzielony na 7 części: 1- NW Mogilno, 2 – NW Chodzież, 3 – NW Inowrocław, 4 – NW Żnin,
5
– Antoniny-Szamocin, 6 – NW Więcbork, 7 – NW Nakło.
W punkcie 6 SWZ Zamawiający określił m.in. następujące postanowienia dotyczące
sposobu obliczenia ceny oferty:
6.1.
W Formularzu oferty należy podać ryczałtową wartość netto za realizację całego
zamówienia, do której, na potrzeby oceny ofert, należy dodać kwotę podatku VAT obliczoną
wg właściwej stawki, których suma stanowić będzie cenę brutto (z podatkiem VAT) za
realizację danej części zamówienia.
6.5.
Cena ofertowa winna obejmować wszystkie koszty i składniki wraz z narzutami
niezbędne do wykonania całości przedmiotu zamówienia w zakresie objętym opisem
przedmiotu zamówienia oraz Wzorem umowy dla danej części zamówienia.
6.6.
Cena podana przez Wykonawcę nie będzie zmieniana w toku realizacji zamówienia i nie
będzie podlegała waloryzacji.
Wartość części 5 zamówienia została przez Zamawiającego oszacowana na kwotę
254.342,46 z
ł netto. Podana przez Zamawiającego przed otwarciem ofert kwota, jaką
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia to 275.379,76 zł brutto.
W postępowaniu zostały złożone oferty na część 5 zamówienia z następującymi
cenami:
− oferta Odwołującego: 271.221,35 zł,
− oferta Spółdzielni „Adorol”: 191 159,38 zł.
Pismem z 17 lutego 2022 r. Zamawiający wezwał wykonawcę Adorol, na podstawie
art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, do
złożenia wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny.
Zamawiający wskazał w wezwaniu:
W związku z tym, że cena oferty Części nr 5 Wykonawcy Spółdzielnia „Adorol” w Adolfowie
jest niższa o ponad 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od
towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 36 ust. 1 i 2
ustawy PZP i
wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia, w związku
z
czym budzi wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
Sygn. akt KIO 919/22
z
wymaganiami określonymi w dokumentacji postępowania, Zamawiający wzywa
Wykonawcę do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, w zakresie wyliczenia ceny
lub kosztu, lub ich istotnych części składowych. (…)
W odpowiedzi na wezwanie wykonawca Adorol złożył następujące wyjaśnienia:
W odpowiedzi na Wezwanie do udzielenia wyjaśnień, Zarząd Spółdzielni „Adorol”
w
Adolfowie informuje, że cena oferty, wynikająca z kosztorysu, tylko w dwóch zmiennych
została przez nas ustalona – stawce godzinowej i cenie materiałów i usług.
Stawka godzinowa w wysokości 19,70 zł za godzinę to obecnie obowiązująca w kraju
minimalna stawka godzinowa.
Koszty materiałów określono na podstawie danych uzyskanych z lokalnych hurtowni w dniu
sporządzania kosztorysu. Koszty wykonania pomiarów elektrycznych uzgodniono z ich
dotychczasowym wy
konawcą.
Istotnym jest, że w bezpośredniej bliskości obiektów objętych zamówieniem publicznym
prowadzi działalność łąkarsko-rybacką jeden z zakładów wchodzących w skład spółdzielni.
Wszystkie osoby zaangażowane w bieżącą konserwację obiektu tutaj pracują. Pozwala to
uniknąć kosztów dojazdu czy dowozu pracowników oraz optymalnie wykorzystać ich czas
pracy. Wszyscy znają obiekt, posiadają długoletnie doświadczenie w wykonywaniu
obowiązków wynikających z zamówienia, co umożliwia ograniczenie do minimum nadzoru
i
kontroli. Spółdzielnia zatrudnia pracowników, którzy mogą natychmiast przystąpić do
usuwania wszelkiego typu awarii obiektów.
Gospodarstwo posiada maszyny i urządzenia, które na co dzień wykorzystywane są
w
bieżącej działalności, a w miarę potrzeb również do prac z zakresu konserwacji
i utrzymaniu urz
ądzeń wodnych oraz pozwalają, poprzez systematyczne wykaszania,
utrzymać porządek wokół nich.
Reasumując: bliskość obiektów objętych zamówieniem Część nr 5 Obiekty hydrotechniczne
na terenie Nadzoru Wodnego Chodzież Antoniny Szamocin i gospodarstwa Spółdzielni
„Adorol” stwarza spółdzielni wyjątkowo korzystne warunki realizacji tego zamówienia.
Do wyjaśnień nie zostały dołączone żadne dowody.
W dniu 22 marca 2022 r. Zamawiający poinformował o wyborze oferty wykonawcy
Adorol jako najkorzystniejszej w części 5 zamówienia.
Sygn. akt KIO 919/22
Zgodnie z art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp, w przypadku gdy cena całkowita oferty
złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej
o
należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania lub
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na
podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień,
o
których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie
wymagają wyjaśnienia.
Zgodnie z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp, o
bowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.
Art. 224 ust. 6 ustawy Pzp stanowi, że odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną
lu
b kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym
terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie
ceny lub kosztu.
Stosownie do art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Na wstępie podkreślić należy, że rozstrzygając sprawę w kontekście przywołanych
wyżej przepisów Izba bada czynność Zamawiającego polegającą na ocenie złożonych przez
wyko
nawcę wyjaśnień i prawidłowość decyzji o nieodrzuceniu oferty tego wykonawcy.
Przedmiotem odwołania może być bowiem czynność lub zaniechanie zamawiającego (art.
519 pkt 1 i 2
ustawy Pzp). Rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy wymagało odpowiedzi na
pytanie,
czy na podstawie złożonych przez wykonawcę Adorol wyjaśnień Zamawiający był
uprawniony do wniosku, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska.
Ponadto podkreślenia wymaga, że w świetle powyższych przepisów skierowanie
wezwania do wyjaśnienia ceny oferty powoduje powstanie po stronie wykonawcy obowiązku
przedstawienia rzetelnych, wyczerpujących i popartych dowodami wyjaśnień co do sposobu
kalkulacji ceny, przyjętych założeń, uwzględnionych czynników kosztotwórczych i innych
okoliczności mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. Jak bowiem wynika
z
przepisów art. 224 ust. 5 i 6 ustawy Pzp, na wykonawcy spoczywa ciężar wykazania
prawidłowości ceny, a niewywiązanie się z tego obowiązku skutkuje koniecznością
odrzucenia oferty. Zatem konsekwencją złożenia wyjaśnień, które nie pozwalają stwierdzić,
że zaoferowana cena jest realna, nie są wyczerpujące i poparte dowodami, jest – w świetle
przywołanych przepisów ustawy – obowiązek odrzucenia oferty.
W rozpoznawanej sprawie w ocenie Izby nie ma wątpliwości, że wykonawca Adorol
w
złożonych wyjaśnieniach nie wykazał prawidłowości zaoferowanej ceny. Złożone
wyjaśnienia są wyjątkowo lakoniczne, wręcz kilkuzdaniowe, stanowią zbiór ogólników
Sygn. akt KIO 919/22
i
gołosłownych oświadczeń, niepozwalających choćby w minimalnym stopniu zweryfikować
poprawności dokonanej przez wykonawcę kalkulacji. Zostały sformułowane w taki sposób,
że mogłyby zostać złożone w innych postępowaniach, nie przedstawiają bowiem założeń
i
szczegółów kalkulacji dla potrzeb konkretnego przedmiotu zamówienia i określonych przez
Zamawiającego wymagań.
Jedyna konkretna informacja, jaka pojawia się w wyjaśnieniach (tj. przyjęta przez
wykonawcę stawka godzinowa w wysokości 19,70 zł) nie tylko nie przemawia za uznaniem
ceny za realną, ale wręcz prowadzi do wniosku przeciwnego. Jak bowiem słusznie wskazał
Odwołujący, nie uwzględnia ona obowiązkowych kosztów obciążających pracodawcę,
a
związanych ze składkami emerytalnymi, rentowymi, wypadkowymi, a także składkami na
Fundusz Pracy i FGŚP. Obliczenia przedstawione w tym zakresie przez Odwołującego są
wiarygodne i mają oparcie w przepisach prawa. Co więcej, wykonawca Adorol podał
w
kosztorysie ofertowym, że nie przewiduje żadnych kosztów pośrednich, z których
dodatkowe koszty pracodawcy mogłyby zostać pokryte. W kosztorysie podano również, że
wykonawca nie zakłada żadnego zysku, co tym bardziej podaje w wątpliwość prawidłowość
kalkulacji ceny i choćby minimalną opłacalność realizacji zamówienia dla wykonawcy, który
przecież działa w celu osiągnięcia zysku. Wykonawca w ogóle nie odniósł się do tej kwestii
w
złożonych wyjaśnieniach.
Pozostałe informacje przedstawione w wyjaśnieniach w żadnej mierze nie wykazują
realności ceny. Wykonawca powołał się na to, że koszty materiałów zostały skalkulowane na
podstawie danych uzyskanych z loka
lnych hurtowni, jednak nie tylko nie przedstawił takich
ofert jako dowodów, ale nawet nie wskazał oferowanych przez hurtownie cen w treści
wyjaśnień. Powołał się również na to, że koszty wykonania pomiarów elektrycznych uzgodnił
z ich dotychczasowym wykona
wcą, nie przedstawiając w tym zakresie żadnych szczegółów
ani dowodów potwierdzających dokonanie takich uzgodnień. Wykonawca wskazał także na
posiadanie własnych maszyn i urządzeń, które mogą być użyte do wykonania zamówienia,
nie tylko nie przedstawiając na tę okoliczność żadnych dowodów (takich jak chociażby
ewidencja środków trwałych), ale nawet nie wskazując, o jakie maszyny i urządzenia chodzi.
W
odniesieniu do wszystkich wskazanych wyżej okoliczności wykonawca nie wykazał, czy
i
jakiego rzędu oszczędności mogą one powodować.
Podobne uwagi dotyczą fragmentu wyjaśnień odnoszącego się do tego, że
w
bezpośredniej bliskości obiektów objętych zamówieniem prowadzi działalność łąkarsko-
rybacką jeden z zakładów wchodzących w skład spółdzielni, w którym pracują wszystkie
osoby zaangażowane w bieżącą konserwację obiektu. Nie przedstawiono w tym zakresie
żadnych szczegółowych informacji (jak np. lokalizacji wskazanego zakładu, liczby jego
pracowników, którzy będą wykonywać zamówienie, szacowanych oszczędności z tego
Sygn. akt KIO 919/22
tytułu), które pozwoliłyby ocenić, czy rzeczywiście jest to okoliczność pozwalająca obniżyć
cenę oferty.
Odnosząc się do stanowiska Zamawiającego przedstawionego w odpowiedzi na
odwołanie przede wszystkim wskazać należy, że nieuprawnione jest wyprowadzanie przez
Zamawiającego wniosku o realności ceny z faktu realizacji przez wykonawcę Adorol
wcześniejszych zamówień za podobnie niskie ceny. Ocena w tym zakresie, zgodnie
z
przepisami ustawy, powinna być dokonana na podstawie złożonych przez wykonawcę
wyjaśnień w prowadzonym obecnie postępowaniu. Jeżeli wyjaśnienia te są tak dalece
wadliwe, jak to wskazano we wcześniejszej części uzasadnienia, to wiedza Zamawiającego
o realizacji wcześniejszych zamówień nie może być argumentem uzasadniającym uznanie
oferty za
prawidłową. Nieprawidłowe jest opieranie się przez Zamawiającego na swojej
znajomości wykonawcy i sposobu wykonywania przez niego zamówień, bez uwzględnienia
jakości złożonych wyjaśnień. Izba podziela stanowisko Odwołującego, że współpraca między
wykonawc
ami a zamawiającymi nie może być czynnikiem zwiększającym szanse na
uzyskanie przyszłych zamówień. Dopuszczenie takiej możliwości prowadziłoby do
przyznania Zamawiającemu niedopuszczalnego w postępowaniach o udzielenie zamówienia
poziomu uznaniowości i godziłoby w podstawowe zasady udzielania zamówień publicznych.
Słuszne jest zatem stanowisko Odwołującego, że w zakresie oceny wyjaśnień rażąco niskiej
ceny Zamawiający ma obowiązek opierania się na treści tych wyjaśnień, a nie swoich
dotychczasowych doświadczeniach wynikających ze współpracy z wykonawcą.
Nieprawidłowa jest także argumentacja Zamawiającego, że Odwołujący nie
udowodnił, dlaczego nie jest możliwe wykonanie zamówienia za zaoferowaną przez
wykonawcę Adorol cenę. Odnosząc się do tego stanowiska Izba wskazuje, że zgodnie z art.
537 pkt 1 i 2 ustawy Pzp, w postępowaniu odwoławczym ciężar dowodu, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy, który ją złożył, jeżeli jest stroną albo
uczestnikiem postępowania odwoławczego albo na zamawiającym, jeżeli wykonawca, który
złożył ofertę, nie jest uczestnikiem postępowania odwoławczego. Zatem to nie Odwołujący
był obciążony obowiązkiem dowodowym, wystarczające jest, że trafnie sformułował zarzuty
odwołania, wskazując wszystkie okoliczności faktyczne przemawiające za wadliwością
wyjaśnień i należycie to uargumentował. Nie był natomiast zobowiązany do dowodzenia, że
za zaoferowaną cenę nie da się wykonać zamówienia. Skoro wykonawca Adorol nie
przystąpił do postępowania odwoławczego w celu podjęcia próby obrony swojej oferty, to na
Zamawiającym spoczywał ciężar wykazania, że złożone wyjaśnienia potwierdziły realność
ceny. Z obowiązku tego Zamawiający się nie wywiązał.
Odnosząc się do argumentacji Zamawiającego, że wezwanie do wyjaśnień miało
chara
kter czysto formalny, stanowiło powtórzenie przepisów ustawy i nie zawierało żadnych
Sygn. akt KIO 919/22
wyspecyfikowanych wątpliwości, Izba wskazuje, że skierowanie do wykonawcy ogólnego
wezwania, bez sformułowania precyzyjnych pytań, nie zwalnia z obowiązku złożenia
wyczerp
ujących wyjaśnień. Jeśli Zamawiający nie wskazał w wezwaniu, jakie kwestie należy
w wyjaśnieniach uwzględnić, wykonawca zobowiązany jest wykazać prawidłowość kalkulacji
ceny we wszystkich jej aspektach.
Ponadto, nieprawidłowe jest traktowanie przez
Zamawia
jącego wezwania do wyjaśnień, jako czynności o charakterze wyłącznie formalnym.
Wezwanie to ma na celu umożliwienie Zamawiającego realnego zbadania prawidłowości
zaoferowanej ceny i powoduje określone w przepisach ustawy konsekwencje (obciążenie
wykonawcy
ciężarem dowodu, rygor odrzucenia oferty). Traktowanie takiego wezwania jako
jedynie formalnej realizacji obowiązku ustawowego należy ocenić jednoznacznie negatywnie.
Podsumowując, złożone przez wykonawcę Adorol wyjaśnienia są tak ogólne
i
gołosłowne, że w najmniejszym nawet stopniu nie wyjaśniają prawidłowości kalkulacji ceny.
Jest to więc sytuacja równoważna z niezłożeniem żadnych wyjaśnień. Zatem zaniechanie
odrzucenia oferty ww. wykonawcy
w takich okolicznościach stanowiło naruszenie art. 226
ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp
, co uzasadniało uwzględnienie odwołania.
Odnosząc się do kolejnych zarzutów podniesionych w odwołaniu, Izba stwierdziła, że
o ile
wszystkie twierdzenia faktyczne Odwołującego potwierdzają, że cena była rażąco niska,
to n
iezasadne jest wywodzenie z tych samych okoliczności zarzutu błędu w obliczeniu ceny.
Przyjmując stanowisko przeciwne można byłoby w każdym przypadku rażąco niskiej ceny
mówić jednocześnie o błędzie w obliczeniu ceny. Zaniżenie kosztów (czy też raczej
ni
epotwierdzenie w wyjaśnieniach, że nie są one zaniżone), nie uzasadnia zdaniem Izby
powielania podstaw prawnych odrzucenia oferty. Dla sytuacji
niedoszacowania tych kosztów
ustawa Pzp przewiduje bowiem szczególną przesłankę odrzucenia oferty, tj. art. 226 ust. 1
pkt 8.
Podobnie, zdaniem Izby,
należy ocenić zarzut dotyczący złożenia oferty w warunkach
czynu nieuczciwej konkurencji.
Podkreślić przy tym należy, że w tym zakresie obowiązuje –
odmiennie niż ma to miejsce w przypadku zarzutu rażąco niskiej ceny – klasyczny rozkład
ciężaru dowodu, zatem to Odwołujący musiałby wykazać i udowodnić wystąpienie
wszystkich ustawowych znamion
popełnienia takiego czynu. W ocenie Izby, na podstawie
złożonych wyjaśnień można dojść do wniosku, że wykonawca Adorol nie wykazał
prawidłowości kalkulacji kosztów pracy czy też że prawdopodobne jest przyjęcie przez tego
wykonawcę założenia zastosowania finansowania krzyżowego, nie jest to jednak
wystarczające do uwzględnienia zarzutu dotyczącego złożenia oferty w warunkach czynu
nieuczciwej konkurencji.
Wobec powyższego orzeczono, jak w sentencji.
Sygn. akt KIO 919/22
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 557, art. 574 i art. 575 ustawy
Pzp oraz § 5 pkt 1 oraz § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30
grudnia 2020 r. w
sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r.
poz. 2437).
Izba obciążyła całością kosztów postępowania Zamawiającego, biorąc pod
uwagę, że rozstrzygnięcie odwołania jest zgodne z żądaniem Odwołującego. Część, w jakiej
odwołanie oddalono, odnosi się jedynie do dodatkowych podstaw prawnych odrzucenia
oferty, jednak całość odwołania dotyczy tego samego zaniechania Zamawiającego, opartego
na tych samych podstawach faktycznych.
W związku z tym Izba stwierdziła, że
odpowiedzialność za wynik postępowania odwoławczego w całości ponosi Zamawiający.
Przewodniczący:
..........................
1.
Uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu dotyczącego zaniechania odrzucenia oferty
Spółdzielni Adorol w Adolfowie z uwagi na zaoferowanie rażąco niskiej ceny i nakazuje
Zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w zakresie
części 5 zamówienia, odrzucenie oferty Spółdzielni Adorol w Adolfowie na podstawie art.
226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp oraz powtórzenie czynności badania
i oceny ofert;
2.
W pozostałym zakresie oddala odwołanie;
3.
Kosztami postępowania obciąża Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie –
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Bydgoszczy i:
3.1.
zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania;
3.2.
zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione koszty
strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 us
t. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 z późn. zm.) na niniejszy wyrok –
w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Od
woławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
.............................
Sygn. akt KIO 919/22
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie – Regionalny
Zarząd Gospodarki Wodnej w Bydgoszczy – prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia pn. Wykonywanie bieżącej konserwacji, eksploatacji i utrzymania urządzeń
wodnych na terenie Zarządu Zlewni w Inowrocławiu w latach 2022 - 2023 – obiekty
hydrotechniczne.
Wartość zamówienia jest większa niż progi unijne. Ogłoszenie
o
zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod nr
2022/S 003-004782.
W dniu 1 kwietnia 2022 r. D.R.
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą
Drew-Kos D.R.
wniósł odwołanie w zakresie części nr 5 zamówienia, zarzucając
Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty złożonej przez wykonawcę Spółdzielnia Adorol, mimo że złożone przez tego
wykonawcę wyjaśnienia są zdawkowe, oparte na ogólnych twierdzeniach oraz
niepotwierdzone dowodami, co potwierdza, że jego oferta zawiera rażąco niską cenę
w
stosunku do przedmiotu zamówienia;
2) art. 226 ust. 1 pkt 10 oraz art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 224 ust. 3 pkt 4 ustawy Pzp,
poprzez zaniechanie
odrzucenia złożonej przez Spółdzielnię Adorol, mimo że zawiera
ona błąd w obliczeniu ceny polegający na nieuwzględnieniu w cenie wszystkich kosztów
i składników wraz z narzutami niezbędnych do realizacji zamówienia, w szczególności
kosztów koniecznych do spełnienia wymagania w zakresie minimalnego wynagrodzenia
za pracę;
3) art. 226 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16
kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2020 r. poz. 1913),
poprzez za
niechanie odrzucenia oferty złożonej przez Spółdzielnię Adorol, mimo że
została ona złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji, polegającego na
zaoferowaniu ceny poniżej kosztów świadczenia usługi w celu wyeliminowania
z
postępowania o udzielenie zamówienia pozostałych wykonawców i jest finansowana
z
innych źródeł;
4)
art. 239 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez wybór oferty Spółdzielni Adorol jako
najkorzystniejszej, mimo że podlega ona odrzuceniu oraz poprzez zaniechanie wyboru
oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Sygn. akt KIO 919/22
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej w części nr 5, powtórzenia czynności badania i oceny ofert,
odrzucenia oferty Spółdzielni Adorol i dokonania wyboru oferty Odwołującego.
Odw
ołujący przedstawił następujący stan faktyczny:
Zgodnie z postanowieniami SWZ w cenie ofertowej należało uwzględnić wszystkie
koszty i składniki wraz z narzutami niezbędne do wykonania całości przedmiotu zamówienia
w zakresie objętym opisem przedmiotu zamówienia oraz Wzorem umowy dla danej części
zamówienia. Z postanowień Opisu przedmiotu zamówienia, załącznika nr 1 do SWZ, oraz
załączników do Opisu przedmiotu zamówienia, w tym dokumentu pn. „Zakres czynności
i
odpowiedzialności pracowników Pompowni Antoniny i Józefowice – Obiekt Antoniny-
Szamocin” wynikał obowiązek uwzględnienia specyficznych kosztów, takich jak np. koszty
dojazdu na obiekt, koszty wyjazdów koordynatora na odbiory, koszty zakupu środków
czystości (uwzględniając, że przedmiot zamówienia obejmuje pompownie), koszt materiałów
do drobnych napraw, koszt farb (strażnik melioracyjny ma w obowiązkach m.in. malowanie
części metalowych, a farba nie jest wykazana na kosztorysie), koszt sprzętu w zakresie prac
związanych z wykaszaniem, odmulaniem itd. W ramach potrzeb. Ponadto w pkt. 4.6 SWZ
Zamawiający wyartykułował obowiązek zatrudnienia przez wykonawcę na podstawie umowy
o pracę osób, które w trakcie realizacji zamówienia będą wykonywać czynności określone
w
Opisie przedmiotu zamówienia stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ. Dodatkowo w § 5 ust.
1 pkt 9 Wzoru umowy wskazano, że na podstawie art. 95 ustawy Pzp, określono wymagania
dotyczące zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez wykonawcę, podwykonawcę lub
dalszego podwykonawcę. Zgodnie z pkt. 10.1.1 pkt 1 SWZ wraz z ofertą należało złożyć
kosztorys ofertowy, którego był przedmiar robót.
Zgodnie z § 2 ust. 1 i 3 Wzoru umowy wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu
umowy ma być zgodne ze sporządzonym przez Wykonawcę kosztorysem umownym, a ceny
jednostkow
e oraz składniki cenotwórcze podane w kosztorysie umownym nie będą podlegać
podwyższeniu.
Odwołujący podał, że kwota, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia, to 275 379,76 zł brutto. W Części 5 postępowania oferty złożyło
2 wykon
awców: Adorol z ceną 191 159,38 zł oraz Odwołujący z ceną brutto 271 221,35 zł.
W dniu 17 lutego 2022 r. Zamawiający na podstawie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp
wezwał wykonawcę Adorol do złożenia wyjaśnień z uwagi na fakt, że cena podana przez
wykonawcę w Części nr 5 wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia
i
budzi wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
Sygn. akt KIO 919/22
z
wymaganiami określonymi w dokumentacji postępowania. W wezwaniu określono
obowiązek złożenia dowodów jako niezbędnego elementu wyjaśnień.
Wykonawca Adorol odniósł się do wezwania w formie jednostronicowego pisma.
Wskazał, że w ramach kalkulacji ceny podanej w kosztorysie ofertowym, wykonawca ustalił
samodzielnie jedynie dwie zmienne: stawkę roboczogodziny oraz ceny materiałów i usług.
Wskazał ogólnie na istnienie wyjątkowo sprzyjających okoliczności realizacji zamówienia
spowodowanych w szczególności bliskością obiektów objętych zamówieniem oraz
gospodarstwa spółdzielni Adorol, jak również posiadaniem własnych maszyn i urządzeń,
jednakże nie przedstawił w tym zakresie dowodów. Ponadto wykonawca nie odniósł się do
podania w kosztorysie ofertowym kosztów pośrednich na poziomie 0%, w tym braku wyceny
w kosztorysie ofertowym kosztów pośrednich takich jak koszty pozapłacowe, koszty paliwa,
koszty polisy OC oraz zysku na poziomie 0%.
Zarzut nr 1
Odwołujący podniósł, że wyjaśnienia złożone przez Adorol potwierdziły nierealność
ceny oferty, były zdawkowe (1-stronicowe) oraz nie wyjaśniały kluczowych kwestii budzących
wątpliwości (koszt pośredni na poziomie 0%, zysk na poziomie 0%). Ponadto zawarte tam
twierdzenia wykonawcy nie zostały poparte jakimikolwiek dowodami, co obiektywnie
uniemożliwiło Zamawiającemu weryfikację ich prawdziwości. Nie odnosiły się do konkretnych
poz
ycji zawartych w kosztorysie ofertowym, nie zawierały jakiejkolwiek kalkulacji pozycji, np.
materiałów, muszą być użyte do wykonania zamówienia.
Odwołujący stwierdził, że ze złożonego przez wykonawcę Adorol „Kosztorysu
ofertowego na wykonanie bieżącej konserwacji, eksploatacji i utrzymania urządzeń wodnych
Obiekt Antoniny
— Szamocin w okresie od 01.03.2022 r. do 31.12.2023 r.” wynika, że
założył on koszty pośrednie realizacji zamówienia na poziomie 0% oraz zysk na poziomie
0%. Oznacza to, że wykonawca nie uwzględnił w cenie oferty jakichkolwiek kosztów
pracodawcy ponoszonych w związku z zatrudnieniem pracowników. W zakresie kosztów
pracy wykonawca przyjął stawkę godzinową na poziomie 19,70 zł/godzina, co przy
uwzględnieniu wartości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki
godzinowej oznacza, że stawka ta konsumowana jest w całości przez samo wynagrodzenie
pracownika.
Zdaniem Odwołującego powyższe oznacza, że wykonawca Adorol skalkulował swoją
cenę nie zakładając uzyskania jakiegokolwiek zysku z tytułu realizacji zamówienia.
Tymczasem w ramach wyjaśnień wykonawca Spółdzielnia Adorol nie odniósł się w ogóle do
kosztów pośrednich realizacji zamówienia na poziomie 0% ani do założonego zysku na
poziomie
Sygn. akt KIO 919/22
Odwołujący podkreślił, że wykonawca Adorol wskazał, że w celu skalkulowania
kosztów pracy przyjął stawkę godzinową na poziomie 19,70 zł/godzina. Nie przedstawił on
jednak jakichkolwiek dowodów, że przy realizacji zamówienia zaangażuje osoby zatrudnione
za przy uwzględnieniu 19,70 zł/ godzina. Wykonawca Spółdzielnia Adorol nie przedstawił
chociażby przykładowej zanonimizowanej umowy o pracę czy dokumentacji płacowej. Nie
była zatem możliwa weryfikacja przez Zamawiającego prawdziwości tych twierdzeń.
Dalej Odwołujący podniósł, że wykonawca Adorol wskazał, że ceny materiałów
określił w oparciu o dane z lokalnych hurtowni obowiązujące w dniu sporządzania
kosztorysu, zaś koszt wykonania pomiarów elektrycznych uzgodniono z ich dotychczasowym
wykonawcą. Nie przedstawił on jednak oferty z lokalnej hurtowni z dnia sporządzania
kosztorysu czy korespondencji z lokalną hurtownią. Brak również dowodu na uzgodnienia
z
dotychczasowym wykonawcą pomiarów elektrycznych. Nie wiadomo również dlaczego
koszt wykonania pomiarów elektrycznych miałby być analogiczny jak w przypadku
dotychczasowego wykonawcy, mając na względzie inflację, rosnące koszty pracy oraz
materiałów.
Odwołujący zaznaczył, że wykonawca Adorol wskazał, że posiada maszyny
i
urządzenia, które na co dzień wykorzystywane są w bieżącej działalności, a w miarę
p
otrzeb służą wykonywaniu prac z zakresu konserwacji i utrzymania urządzeń wodnych oraz
pozwalają, poprzez bieżące wykaszanie utrzymać porządek wokół nich. Brak jest jednak
dowodów, że wykonawca Spółdzielnia Adorol faktycznie dysponuje maszynami
i
urządzeniami. Nie przedstawiono chociażby wykazu środków trwałych czy nawet nie
wypisano maszyn i urządzeń z podaniem ich nazw i zastosowania. Zamawiający nie mógł
więc dokonać weryfikacji prawdziwości twierdzeń o posiadanych maszynach i urządzeniach.
Ponadto Odwołujący podniósł, że wykonawca Adorol wskazał, że w bezpośredniej
bliskości obiektów objętych zamówieniem publicznym, działalność łąkarsko-rybacką
prowadzi jeden z zakładów wchodzących w skład spółdzielni, co pozwala uniknąć kosztów
dojazdu czy dowozu pracow
ników i pozwala optymalnie wykorzystać ich czas pracy.
Wykonawca nie wskazał jednak dokładnej lokalizacji zakładu wchodzącego w skład
spółdzielni. Nie przedstawiono również przykładowej umowy o pracę osób, które mają być
zaangażowane w realizację zamówienia, gdzie wskazano by konkretny zakład wykonawcy
Adorol. Zamawiający nie mógł więc ustalić, czy obiekt ten istotnie znajduje się
w
bezpośredniej bliskości obiektów objętych przedmiotem zamówienia ani nie mógł
zweryfikować czy w umowach o prace faktycznie wskazano jako miejsce wykonywania pracy
obiekt znajdujący się w bezpośredniej bliskości obiektów objętych przedmiotem zamówienia.
Sygn. akt KIO 919/22
Zdaniem Odwołującego, skoro wyjaśnienia wykonawcy Adorol były zdawkowe (1-
stronicowe), oparte na ogólnych twierdzeniach oraz niepotwierdzone dowodami, to
Zamawiający powinien uznać, że nie potwierdziły one realności ceny oferty tego wykonawcy.
W szczególności Zamawiający powinien uwzględnić fakt, że wykonawca powołał się na
szereg dostępnych mu okoliczności umożliwiających zaoferowanie ceny na niskim poziomie
(ustalenie cen materiałów z lokalną hurtownią, bezpośrednia bliskość obiektów objętych
zamówieniem do zakładu wchodzącego w skład spółdzielni, zatrudnienie osób w pobliskim
zakładzie wchodzącym w skład spółdzielni; dysponowanie maszynami i urządzeniami do
prac z zakresu konserwacji i utrzymania urządzeń wodnych), lecz okoliczności te nie zostały
wykazane jakimikolwiek dowodami.
Zarzut nr 2
Odwołujący podniósł, że zaoferowanie ceny ofertowej bez uwzględnienia wszystkich
składników kosztów pracy oraz bez uwzględnienia kosztów pośrednich oraz zysku z tytułu
realizacji usługi, przy jednoznacznych postanowieniach SWZ nakazujących uwzględnienie
w
cenie ofertowej wszystkich kosztów i składników wraz z narzutami niezbędnych do
wykonania
całości przedmiotu zamówienia, stanowi błąd w obliczeniu ceny. Wykonawca nie
zastosował się bowiem do ustanowionych w niniejszym postępowaniu wymagań w zakresie
sposobu obliczenia ceny oferty i nie zaoferował ceny uwzględniającej realne koszty, które
muszą wystąpić w związku ze świadczeniem usług bieżącej konserwacji, eksploatacji
i
utrzymania urządzeń wodnych.
Zdaniem Odwołującego wykonawca Adorol nie uwzględnił w wycenie niezbędnego
składnika kosztów pracy w postaci kosztów pozapłacowych (kosztów pracodawcy).
Odwołujący podkreślił, że przy kalkulacji ceny oferty wykonawcy powinni uwzględniać nie
tylko koszty wynagrodzenia brutto pracowników, ale również pozapłacowe koszty pracy,
takie jak składki na ubezpieczenie społeczne czy Fundusz Pracy. Oznacza to, że wykonawcy
powinni skalkulować realizacji zamówienia z uwzględnieniem nie tylko kosztów płacowych
(wartość minimalnego wynagrodzenia za pracę), lecz również z uwzględnieniem składek
emerytalnych, rentowych, wypadkowych, składek na Fundusz Pracy i FGŚP. Ponadto
wykonawcy w ramach kosztów pozapłacowych powinni uwzględnić koszty obligatoryjne
w
postaci kosztów urlopów oraz koszty pracownicze wprost związane z wykonywaniem
usługi: koszty ubrań roboczych, prania ubrań roboczych, koszty badań pracowników
i szkol
eń BHP, koszty zastępstw związanych z zachorowaniami. Ponadto pracodawca
powinien również uwzględnić konieczność dokonywania wpłat na PPK. Tymczasem koszty
pozapłacowe nie zostały ujęte w kalkulacji ceny wykonawcy Adorol. Z kosztorysu ofertowego
wynika, że stawka roboczogodziny podana w kosztorysie wystarcza jedynie na pokrycie
kosztu wynagrodzenia brutto pracownika na poziomie minimalnej stawki godzinowej
Sygn. akt KIO 919/22
określonej w § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2021 r. w sprawie
wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki
godzinowej w 2022 r. (Dz. U. 2021 poz. 1690) wynoszącej 19,70 zł.
Odwołujący podniósł, że koszty pracodawcy nie zostały uwzględnione w żadnej innej
pozycji kosztorysu ofertowego wykonawcy Adorol,
w szczególności nie zostały ujęte
w
kosztach pośrednich, których wartość zgodnie z kosztorysem wynosi 0%.
Zdaniem Odwołującego, fakt uwzględnienia w kalkulacji jedynie niepełnych kosztów
płacowych wynika z wyjaśnień, w których wykonawca wskazał jedynie na uwzględnienie
w
cenie stawki godzinowej pracowników na poziomie stawki minimalnej, nie odnosząc się
w
żaden sposób do kosztów pozapłacowych (kosztów pracodawcy). Odwołujący stwierdził,
że koszty pracodawcy dla minimalnego wynagrodzenia w 2022r. (tj. 3010,00 zł brutto)
wynoszą 616,46 zł i obejmują: ubezpieczenie emerytalne 293,78 PLN, ubezpieczenie
rentowe 195,65 PLN, ubezpieczenie wypadkowe 50,27 PLN, Fundusz Pracy 73,75 PLN,
FGŚP 3,01 PLN. Stawka 19,70 w ofercie nie obejmuje tych kwot. Nie ma ich również
w
kosztach pośrednich, ponieważ w ofercie Adorol wynoszą one „0”. W rezultacie podana
przez wykonawcę stawka 19,70 zł jest niewystarczająca dla pokrycia wszystkich kosztów
koniecznych do spełnienia wymagań dotyczących zatrudnienia pracowników w zakresie
mi
nimalnego wynagrodzenia za pracę.
Zdaniem Odwołującego wykonawca powinien uwzględnić co najmniej 21,67 zł za
godzinę (z kosztami pracodawcy), która to kwota wynika z podzielenia kwoty 3626,46 zł
(minimalne miesięczne wynagrodzenie z kosztami pracodawcy) / 167,33 (średnia miesięczna
ilość godzin pracy w 2022r.).
Zdaniem Odwołującego brak uwzględnienia kosztów pozapłacowych w kalkulacji
ceny stanowi błąd w obliczeniu ceny polegający na nieuwzględnieniu w cenie ofertowej
kosztów pracy w minimalnej wymaganej przepisami prawa wysokości. Powyższe oznacza
również, że oferta wykonawcy Adorol podlega odrzuceniu z uwagi na fakt, że jest niezgodna
z przepisami ustawy Pzp, w tym art. 224 ust. 3 pkt 4, z którego wynika, że wartość kosztów
pracy przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za
pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia
10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207).
Odwołujący podniósł, że podstawą do stwierdzenia błędu w obliczeniu ceny jest
również określenie wysokości kosztów pośrednich oraz zysku na poziomie 0%. Z kosztorysu
ofertowego wynika, że wykonawca Adorol nie uwzględnił wystąpienia w przypadku
niniejszego zamówienia żadnych kosztów pośrednich, jak również nie założył uzyskania
żadnego zysku z tytułu realizacji zamówienia. Powyższe potwierdzają złożone wyjaśnienia,
Sygn. akt KIO 919/22
w których wykonawca wskazał wprost, że ustalił i wycenił jedynie dwie zmienne kosztorysu:
stawkę roboczogodziny i stawkę materiałów i usług. Zdaniem Odwołującego koszty
pośrednie muszą wystąpić w przypadku realizacji niniejszych usług. Typowym przykładem
takich
kosztów pośrednich mogą być m.in. koszty kredytu, najmu biura, usług
telekomunikacyjnych (poczta, telefon). Po
nadto muszą wystąpić również takie rodzaje
kosztów pośrednich, jak koszty pracodawcy, koszty ubezpieczenia polisy OC firmy, koszty
dojazdu na obiekt, koszt odzieży roboczej, koszt wyjazdów koordynatora na odbiory, koszt
zakupu środków czystości, koszt paliwa, koszt materiałów do drobnych napraw, koszt farb
(
strażnik melioracyjny ma w obowiązkach m.in. malowanie części metalowych, a farba nie
jest wykazana na kosztorysie)
, koszt sprzętu w zakresie prac związanych z wykaszaniem,
odmulaniem itd. w ramach potrzeb.
Są to koszty obligatoryjne, wynikające z wymagań opisu
przedmiotu zamówienia oraz wzoru umowy. Brak uwzględnienia kosztów pośrednich w cenie
ofertowej, uwzględniając treść pkt 6.5 SWZ, stanowi błąd w obliczeniu ceny skutkujący
koniecznością odrzucenia oferty na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp.
Ponadto Odwołujący podniósł, że brak uwzględnienia w kalkulacji jednocześnie zysku
oraz kosztów pośrednich, które muszą wystąpić w przypadku niniejszego zamówienia,
oznacza, że z tytułu realizacji zamówienia wykonawca poniesie stratę. Zdaniem
Odwołującego nie wiadomo, w jaki sposób wykonawca Adorol ma zamiar zrealizować
należycie zamówienie w przypadku braku uwzględnienia w wycenie m.in. kosztów
pracodawcy, kosztów paliwa niezbędnego do wykonania prac w zakresie obkaszania oraz do
dojazdów na obiekt i wyjazdów na odbiory, kosztów pracy sprzętu oraz osiągnąć z tego
tytułu zysk. Odwołujący zaznaczył, że ewentualne finansowanie zamówienia z innych źródeł
jest działaniem niedozwolonym. Stwierdził, że nieuwzględnienie kosztów obligatoryjnych
w
połączeniu z brakiem wykazania zysku z tytułu realizacji zamówienia stanowi błąd
w
obliczeniu ceny. Przedmiotowy błąd nie podlega wyjaśnieniom ani poprawie, zatem oferta
wykonawcy powinna zostać odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp.
Zarzut nr 3
Odwołujący podniósł, że zaoferowanie ceny nieuwzględniającej wszystkich
składników kosztów pracy, kosztów pośrednich oraz zysku z tytułu realizacji zamówienia,
czyli wycena usługi poniżej kosztów jej świadczenia, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji
w rozumieniu art. 3 ust. 1 i art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
W ocenie Odwołującego działanie wykonawcy Adorol jest działaniem co najmniej
naruszającym dobre obyczaje kupieckie, zgodnie z którymi usługodawca/sprzedawca
w
warunkach uczciwej konkurencji oferuje cenę realną, uwzględniającą wszystkie elementy
świadczenia usługi. Działanie wykonawcy narusza również interes innych przedsiębiorców,
Sygn. akt KIO 919/22
którzy wycenili swoje oferty w sposób realny, uwzględniając przy tym obligatoryjne koszty
świadczenia usługi. Zdaniem Odwołującego działanie to miało również charakter utrudniania
innym przedsiębiorcom dostępu do rynku bowiem sprowadzało się do utrudnienia
wykonawcom, którzy rzetelnie wycenili swoje oferty, dostępu do zamówienia, poprzez
zaoferowanie wynagrodzenia, z którym nie sposób konkurować w sposób uczciwy i zgodny
z zasadami uczciwej konkurencji.
Odwołujący zaznaczył, że w przedmiotowym postępowaniu
cena oferty stanowiła najbardziej istotne kryterium oceny ofert w postępowaniu o wadze
60%.
Podkreślił, że zaoferowanie w ofercie ceny nieuwzględniającej kosztów związanych
z
zatrudnieniem pracowników tzw. kosztów pracodawcy, przy jednoczesnym zaoferowaniu
kosztów pośrednich wynoszących 0,00 zł oraz zysku wynoszącego 0,00 zł, uniemożliwia
jakiekolwiek konkurowanie z taką ofertą.
Zdaniem Odwołującego, działanie takie zakłóca w sposób oczywisty konkurencję,
wyklucza całkowicie możliwość konkurowania i jako takie nie odpowiada zasadom i celom
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Odwołujący zaznaczył, że Zamawiający w żaden sposób nie dopuścił zewnętrznego
finansowania kosztów związanych ze świadczeniem usługi. Zamawiający wymagał wprost
w
wycenie ujęcia wszystkich kosztów wykonywania usługi, jakie poniesie wykonawca.
Tymczasem tzw. „finansowanie skrośne” jest jednym z czynów nieuczciwej konkurencji, co
podkreśla się w orzecznictwie KIO. W orzecznictwie tym wskazuje się m.in., że cena oferty,
w której uwzględniono finansowanie kosztów wykonania zamówienia z innych źródeł niż
wynagrodzenie umowne,
jest ceną rażąco niska. Skoro Zamawiający wymagał w warunkach
zamówienia, aby wykonawcy w wycenie ujęli wszystkie koszty wykonywania zamówienia,
jakie poniosą w związku z jego realizacją, to nie było dopuszczalne założenie finansowania
skrośnego.
Zarzut nr 4
Odwołujący wskazał, że zarzut ten ma charakter wynikowy w stosunku do
wcześniejszych zarzutów. Gdyby Zamawiający prawidłowo ocenił ofertę Spółdzielni Adorol
złożoną w Części nr 5, dokonałby jej odrzucenia.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp przesłanki
korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a
naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie
przez niego szkody polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Sygn. akt KIO 919/22
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Zgodnie z punktem 4
SWZ, przedmiotem zamówienia jest wykonywanie bieżącej
konserwacji, eksploatacji i utrzymania urządzeń wodnych na terenie Zarządu Zlewni
w
Inowrocławiu w latach 2022-2023 roku – obiekty hydrotechniczne Szczegółowy opis
przedmiotu zamówienia zawiera Załącznik Nr 1 do SWZ. Przedmiot zamówienia został
podzielony na 7 części: 1- NW Mogilno, 2 – NW Chodzież, 3 – NW Inowrocław, 4 – NW Żnin,
5
– Antoniny-Szamocin, 6 – NW Więcbork, 7 – NW Nakło.
W punkcie 6 SWZ Zamawiający określił m.in. następujące postanowienia dotyczące
sposobu obliczenia ceny oferty:
6.1.
W Formularzu oferty należy podać ryczałtową wartość netto za realizację całego
zamówienia, do której, na potrzeby oceny ofert, należy dodać kwotę podatku VAT obliczoną
wg właściwej stawki, których suma stanowić będzie cenę brutto (z podatkiem VAT) za
realizację danej części zamówienia.
6.5.
Cena ofertowa winna obejmować wszystkie koszty i składniki wraz z narzutami
niezbędne do wykonania całości przedmiotu zamówienia w zakresie objętym opisem
przedmiotu zamówienia oraz Wzorem umowy dla danej części zamówienia.
6.6.
Cena podana przez Wykonawcę nie będzie zmieniana w toku realizacji zamówienia i nie
będzie podlegała waloryzacji.
Wartość części 5 zamówienia została przez Zamawiającego oszacowana na kwotę
254.342,46 z
ł netto. Podana przez Zamawiającego przed otwarciem ofert kwota, jaką
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia to 275.379,76 zł brutto.
W postępowaniu zostały złożone oferty na część 5 zamówienia z następującymi
cenami:
− oferta Odwołującego: 271.221,35 zł,
− oferta Spółdzielni „Adorol”: 191 159,38 zł.
Pismem z 17 lutego 2022 r. Zamawiający wezwał wykonawcę Adorol, na podstawie
art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, do
złożenia wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny.
Zamawiający wskazał w wezwaniu:
W związku z tym, że cena oferty Części nr 5 Wykonawcy Spółdzielnia „Adorol” w Adolfowie
jest niższa o ponad 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od
towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 36 ust. 1 i 2
ustawy PZP i
wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia, w związku
z
czym budzi wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
Sygn. akt KIO 919/22
z
wymaganiami określonymi w dokumentacji postępowania, Zamawiający wzywa
Wykonawcę do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, w zakresie wyliczenia ceny
lub kosztu, lub ich istotnych części składowych. (…)
W odpowiedzi na wezwanie wykonawca Adorol złożył następujące wyjaśnienia:
W odpowiedzi na Wezwanie do udzielenia wyjaśnień, Zarząd Spółdzielni „Adorol”
w
Adolfowie informuje, że cena oferty, wynikająca z kosztorysu, tylko w dwóch zmiennych
została przez nas ustalona – stawce godzinowej i cenie materiałów i usług.
Stawka godzinowa w wysokości 19,70 zł za godzinę to obecnie obowiązująca w kraju
minimalna stawka godzinowa.
Koszty materiałów określono na podstawie danych uzyskanych z lokalnych hurtowni w dniu
sporządzania kosztorysu. Koszty wykonania pomiarów elektrycznych uzgodniono z ich
dotychczasowym wy
konawcą.
Istotnym jest, że w bezpośredniej bliskości obiektów objętych zamówieniem publicznym
prowadzi działalność łąkarsko-rybacką jeden z zakładów wchodzących w skład spółdzielni.
Wszystkie osoby zaangażowane w bieżącą konserwację obiektu tutaj pracują. Pozwala to
uniknąć kosztów dojazdu czy dowozu pracowników oraz optymalnie wykorzystać ich czas
pracy. Wszyscy znają obiekt, posiadają długoletnie doświadczenie w wykonywaniu
obowiązków wynikających z zamówienia, co umożliwia ograniczenie do minimum nadzoru
i
kontroli. Spółdzielnia zatrudnia pracowników, którzy mogą natychmiast przystąpić do
usuwania wszelkiego typu awarii obiektów.
Gospodarstwo posiada maszyny i urządzenia, które na co dzień wykorzystywane są
w
bieżącej działalności, a w miarę potrzeb również do prac z zakresu konserwacji
i utrzymaniu urz
ądzeń wodnych oraz pozwalają, poprzez systematyczne wykaszania,
utrzymać porządek wokół nich.
Reasumując: bliskość obiektów objętych zamówieniem Część nr 5 Obiekty hydrotechniczne
na terenie Nadzoru Wodnego Chodzież Antoniny Szamocin i gospodarstwa Spółdzielni
„Adorol” stwarza spółdzielni wyjątkowo korzystne warunki realizacji tego zamówienia.
Do wyjaśnień nie zostały dołączone żadne dowody.
W dniu 22 marca 2022 r. Zamawiający poinformował o wyborze oferty wykonawcy
Adorol jako najkorzystniejszej w części 5 zamówienia.
Sygn. akt KIO 919/22
Zgodnie z art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp, w przypadku gdy cena całkowita oferty
złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej
o
należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania lub
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na
podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień,
o
których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie
wymagają wyjaśnienia.
Zgodnie z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp, o
bowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.
Art. 224 ust. 6 ustawy Pzp stanowi, że odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną
lu
b kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym
terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie
ceny lub kosztu.
Stosownie do art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Na wstępie podkreślić należy, że rozstrzygając sprawę w kontekście przywołanych
wyżej przepisów Izba bada czynność Zamawiającego polegającą na ocenie złożonych przez
wyko
nawcę wyjaśnień i prawidłowość decyzji o nieodrzuceniu oferty tego wykonawcy.
Przedmiotem odwołania może być bowiem czynność lub zaniechanie zamawiającego (art.
519 pkt 1 i 2
ustawy Pzp). Rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy wymagało odpowiedzi na
pytanie,
czy na podstawie złożonych przez wykonawcę Adorol wyjaśnień Zamawiający był
uprawniony do wniosku, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska.
Ponadto podkreślenia wymaga, że w świetle powyższych przepisów skierowanie
wezwania do wyjaśnienia ceny oferty powoduje powstanie po stronie wykonawcy obowiązku
przedstawienia rzetelnych, wyczerpujących i popartych dowodami wyjaśnień co do sposobu
kalkulacji ceny, przyjętych założeń, uwzględnionych czynników kosztotwórczych i innych
okoliczności mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. Jak bowiem wynika
z
przepisów art. 224 ust. 5 i 6 ustawy Pzp, na wykonawcy spoczywa ciężar wykazania
prawidłowości ceny, a niewywiązanie się z tego obowiązku skutkuje koniecznością
odrzucenia oferty. Zatem konsekwencją złożenia wyjaśnień, które nie pozwalają stwierdzić,
że zaoferowana cena jest realna, nie są wyczerpujące i poparte dowodami, jest – w świetle
przywołanych przepisów ustawy – obowiązek odrzucenia oferty.
W rozpoznawanej sprawie w ocenie Izby nie ma wątpliwości, że wykonawca Adorol
w
złożonych wyjaśnieniach nie wykazał prawidłowości zaoferowanej ceny. Złożone
wyjaśnienia są wyjątkowo lakoniczne, wręcz kilkuzdaniowe, stanowią zbiór ogólników
Sygn. akt KIO 919/22
i
gołosłownych oświadczeń, niepozwalających choćby w minimalnym stopniu zweryfikować
poprawności dokonanej przez wykonawcę kalkulacji. Zostały sformułowane w taki sposób,
że mogłyby zostać złożone w innych postępowaniach, nie przedstawiają bowiem założeń
i
szczegółów kalkulacji dla potrzeb konkretnego przedmiotu zamówienia i określonych przez
Zamawiającego wymagań.
Jedyna konkretna informacja, jaka pojawia się w wyjaśnieniach (tj. przyjęta przez
wykonawcę stawka godzinowa w wysokości 19,70 zł) nie tylko nie przemawia za uznaniem
ceny za realną, ale wręcz prowadzi do wniosku przeciwnego. Jak bowiem słusznie wskazał
Odwołujący, nie uwzględnia ona obowiązkowych kosztów obciążających pracodawcę,
a
związanych ze składkami emerytalnymi, rentowymi, wypadkowymi, a także składkami na
Fundusz Pracy i FGŚP. Obliczenia przedstawione w tym zakresie przez Odwołującego są
wiarygodne i mają oparcie w przepisach prawa. Co więcej, wykonawca Adorol podał
w
kosztorysie ofertowym, że nie przewiduje żadnych kosztów pośrednich, z których
dodatkowe koszty pracodawcy mogłyby zostać pokryte. W kosztorysie podano również, że
wykonawca nie zakłada żadnego zysku, co tym bardziej podaje w wątpliwość prawidłowość
kalkulacji ceny i choćby minimalną opłacalność realizacji zamówienia dla wykonawcy, który
przecież działa w celu osiągnięcia zysku. Wykonawca w ogóle nie odniósł się do tej kwestii
w
złożonych wyjaśnieniach.
Pozostałe informacje przedstawione w wyjaśnieniach w żadnej mierze nie wykazują
realności ceny. Wykonawca powołał się na to, że koszty materiałów zostały skalkulowane na
podstawie danych uzyskanych z loka
lnych hurtowni, jednak nie tylko nie przedstawił takich
ofert jako dowodów, ale nawet nie wskazał oferowanych przez hurtownie cen w treści
wyjaśnień. Powołał się również na to, że koszty wykonania pomiarów elektrycznych uzgodnił
z ich dotychczasowym wykona
wcą, nie przedstawiając w tym zakresie żadnych szczegółów
ani dowodów potwierdzających dokonanie takich uzgodnień. Wykonawca wskazał także na
posiadanie własnych maszyn i urządzeń, które mogą być użyte do wykonania zamówienia,
nie tylko nie przedstawiając na tę okoliczność żadnych dowodów (takich jak chociażby
ewidencja środków trwałych), ale nawet nie wskazując, o jakie maszyny i urządzenia chodzi.
W
odniesieniu do wszystkich wskazanych wyżej okoliczności wykonawca nie wykazał, czy
i
jakiego rzędu oszczędności mogą one powodować.
Podobne uwagi dotyczą fragmentu wyjaśnień odnoszącego się do tego, że
w
bezpośredniej bliskości obiektów objętych zamówieniem prowadzi działalność łąkarsko-
rybacką jeden z zakładów wchodzących w skład spółdzielni, w którym pracują wszystkie
osoby zaangażowane w bieżącą konserwację obiektu. Nie przedstawiono w tym zakresie
żadnych szczegółowych informacji (jak np. lokalizacji wskazanego zakładu, liczby jego
pracowników, którzy będą wykonywać zamówienie, szacowanych oszczędności z tego
Sygn. akt KIO 919/22
tytułu), które pozwoliłyby ocenić, czy rzeczywiście jest to okoliczność pozwalająca obniżyć
cenę oferty.
Odnosząc się do stanowiska Zamawiającego przedstawionego w odpowiedzi na
odwołanie przede wszystkim wskazać należy, że nieuprawnione jest wyprowadzanie przez
Zamawiającego wniosku o realności ceny z faktu realizacji przez wykonawcę Adorol
wcześniejszych zamówień za podobnie niskie ceny. Ocena w tym zakresie, zgodnie
z
przepisami ustawy, powinna być dokonana na podstawie złożonych przez wykonawcę
wyjaśnień w prowadzonym obecnie postępowaniu. Jeżeli wyjaśnienia te są tak dalece
wadliwe, jak to wskazano we wcześniejszej części uzasadnienia, to wiedza Zamawiającego
o realizacji wcześniejszych zamówień nie może być argumentem uzasadniającym uznanie
oferty za
prawidłową. Nieprawidłowe jest opieranie się przez Zamawiającego na swojej
znajomości wykonawcy i sposobu wykonywania przez niego zamówień, bez uwzględnienia
jakości złożonych wyjaśnień. Izba podziela stanowisko Odwołującego, że współpraca między
wykonawc
ami a zamawiającymi nie może być czynnikiem zwiększającym szanse na
uzyskanie przyszłych zamówień. Dopuszczenie takiej możliwości prowadziłoby do
przyznania Zamawiającemu niedopuszczalnego w postępowaniach o udzielenie zamówienia
poziomu uznaniowości i godziłoby w podstawowe zasady udzielania zamówień publicznych.
Słuszne jest zatem stanowisko Odwołującego, że w zakresie oceny wyjaśnień rażąco niskiej
ceny Zamawiający ma obowiązek opierania się na treści tych wyjaśnień, a nie swoich
dotychczasowych doświadczeniach wynikających ze współpracy z wykonawcą.
Nieprawidłowa jest także argumentacja Zamawiającego, że Odwołujący nie
udowodnił, dlaczego nie jest możliwe wykonanie zamówienia za zaoferowaną przez
wykonawcę Adorol cenę. Odnosząc się do tego stanowiska Izba wskazuje, że zgodnie z art.
537 pkt 1 i 2 ustawy Pzp, w postępowaniu odwoławczym ciężar dowodu, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy, który ją złożył, jeżeli jest stroną albo
uczestnikiem postępowania odwoławczego albo na zamawiającym, jeżeli wykonawca, który
złożył ofertę, nie jest uczestnikiem postępowania odwoławczego. Zatem to nie Odwołujący
był obciążony obowiązkiem dowodowym, wystarczające jest, że trafnie sformułował zarzuty
odwołania, wskazując wszystkie okoliczności faktyczne przemawiające za wadliwością
wyjaśnień i należycie to uargumentował. Nie był natomiast zobowiązany do dowodzenia, że
za zaoferowaną cenę nie da się wykonać zamówienia. Skoro wykonawca Adorol nie
przystąpił do postępowania odwoławczego w celu podjęcia próby obrony swojej oferty, to na
Zamawiającym spoczywał ciężar wykazania, że złożone wyjaśnienia potwierdziły realność
ceny. Z obowiązku tego Zamawiający się nie wywiązał.
Odnosząc się do argumentacji Zamawiającego, że wezwanie do wyjaśnień miało
chara
kter czysto formalny, stanowiło powtórzenie przepisów ustawy i nie zawierało żadnych
Sygn. akt KIO 919/22
wyspecyfikowanych wątpliwości, Izba wskazuje, że skierowanie do wykonawcy ogólnego
wezwania, bez sformułowania precyzyjnych pytań, nie zwalnia z obowiązku złożenia
wyczerp
ujących wyjaśnień. Jeśli Zamawiający nie wskazał w wezwaniu, jakie kwestie należy
w wyjaśnieniach uwzględnić, wykonawca zobowiązany jest wykazać prawidłowość kalkulacji
ceny we wszystkich jej aspektach.
Ponadto, nieprawidłowe jest traktowanie przez
Zamawia
jącego wezwania do wyjaśnień, jako czynności o charakterze wyłącznie formalnym.
Wezwanie to ma na celu umożliwienie Zamawiającego realnego zbadania prawidłowości
zaoferowanej ceny i powoduje określone w przepisach ustawy konsekwencje (obciążenie
wykonawcy
ciężarem dowodu, rygor odrzucenia oferty). Traktowanie takiego wezwania jako
jedynie formalnej realizacji obowiązku ustawowego należy ocenić jednoznacznie negatywnie.
Podsumowując, złożone przez wykonawcę Adorol wyjaśnienia są tak ogólne
i
gołosłowne, że w najmniejszym nawet stopniu nie wyjaśniają prawidłowości kalkulacji ceny.
Jest to więc sytuacja równoważna z niezłożeniem żadnych wyjaśnień. Zatem zaniechanie
odrzucenia oferty ww. wykonawcy
w takich okolicznościach stanowiło naruszenie art. 226
ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp
, co uzasadniało uwzględnienie odwołania.
Odnosząc się do kolejnych zarzutów podniesionych w odwołaniu, Izba stwierdziła, że
o ile
wszystkie twierdzenia faktyczne Odwołującego potwierdzają, że cena była rażąco niska,
to n
iezasadne jest wywodzenie z tych samych okoliczności zarzutu błędu w obliczeniu ceny.
Przyjmując stanowisko przeciwne można byłoby w każdym przypadku rażąco niskiej ceny
mówić jednocześnie o błędzie w obliczeniu ceny. Zaniżenie kosztów (czy też raczej
ni
epotwierdzenie w wyjaśnieniach, że nie są one zaniżone), nie uzasadnia zdaniem Izby
powielania podstaw prawnych odrzucenia oferty. Dla sytuacji
niedoszacowania tych kosztów
ustawa Pzp przewiduje bowiem szczególną przesłankę odrzucenia oferty, tj. art. 226 ust. 1
pkt 8.
Podobnie, zdaniem Izby,
należy ocenić zarzut dotyczący złożenia oferty w warunkach
czynu nieuczciwej konkurencji.
Podkreślić przy tym należy, że w tym zakresie obowiązuje –
odmiennie niż ma to miejsce w przypadku zarzutu rażąco niskiej ceny – klasyczny rozkład
ciężaru dowodu, zatem to Odwołujący musiałby wykazać i udowodnić wystąpienie
wszystkich ustawowych znamion
popełnienia takiego czynu. W ocenie Izby, na podstawie
złożonych wyjaśnień można dojść do wniosku, że wykonawca Adorol nie wykazał
prawidłowości kalkulacji kosztów pracy czy też że prawdopodobne jest przyjęcie przez tego
wykonawcę założenia zastosowania finansowania krzyżowego, nie jest to jednak
wystarczające do uwzględnienia zarzutu dotyczącego złożenia oferty w warunkach czynu
nieuczciwej konkurencji.
Wobec powyższego orzeczono, jak w sentencji.
Sygn. akt KIO 919/22
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 557, art. 574 i art. 575 ustawy
Pzp oraz § 5 pkt 1 oraz § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30
grudnia 2020 r. w
sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r.
poz. 2437).
Izba obciążyła całością kosztów postępowania Zamawiającego, biorąc pod
uwagę, że rozstrzygnięcie odwołania jest zgodne z żądaniem Odwołującego. Część, w jakiej
odwołanie oddalono, odnosi się jedynie do dodatkowych podstaw prawnych odrzucenia
oferty, jednak całość odwołania dotyczy tego samego zaniechania Zamawiającego, opartego
na tych samych podstawach faktycznych.
W związku z tym Izba stwierdziła, że
odpowiedzialność za wynik postępowania odwoławczego w całości ponosi Zamawiający.
Przewodniczący:
..........................
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2262/22 z dnia 2022-09-07
- Sygn. akt KIO 2052/22 z dnia 2022-08-30
- Sygn. akt KIO 2051/22 z dnia 2022-08-29
- Sygn. akt KIO 2063/22 z dnia 2022-08-24
- Sygn. akt KIO 1929/22, KIO 1943/22 z dnia 2022-08-22
