rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2021-06-22
rok: 2021
data dokumentu: 2021-06-22
rok: 2021
sygnatury akt.:
KIO 1408/21
KIO 1408/21
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 czerwca
2021 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do P
rezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 10 maja 2021 r. przez
odwołującego „Industry Personnel Services” Sp. z o.o. we Wrocławiu w postępowaniu
prowadzonym przez zamawiającego PGE Obrót S.A. w Rzeszowie przy udziale wykonawcy
Outworking S.A. w Poznaniu prz
ystępującego do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
2021 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do P
rezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 10 maja 2021 r. przez
odwołującego „Industry Personnel Services” Sp. z o.o. we Wrocławiu w postępowaniu
prowadzonym przez zamawiającego PGE Obrót S.A. w Rzeszowie przy udziale wykonawcy
Outworking S.A. w Poznaniu prz
ystępującego do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
orzeka:
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie wyboru oferty
najkorzystniejszej, odrzucenie oferty wykonawcy Outworking S.A. w Poznaniu ze
względu na zaoferowanie w ofercie rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu
zamówienia oraz powtórzenie badania i oceny ofert,
2.
kosztami postępowania odwoławczego obciąża zamawiającego PGE Obrót S.A.
w Rzeszowie i:
2.1.
zalicza na poczet kosztów postępowania kwotę 15 000,00 zł (piętnaście tysięcy
złotych) uiszczoną przez odwołującego „Industry Personnel Services” Sp. z o.o.
we Wrocławiu tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od zamawiającego PGE Obrót S.A. w Rzeszowie na rzecz
odwołującego „Industry Personnel Services” Sp. z o.o. we Wrocławiu kwotę
18 600,00
zł (osiemnaście tysięcy sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów
postępowania odwoławczego.
Stosownie do art.
579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2019 ze zm.) w zw. z art. 92 ust. 2 ustawy
z
dnia 11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. 2019, poz. 2020) na niniejszy wyrok
– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia –
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
…………………………
U z a s a d n i e n i e
wyroku z dnia 22 czerwca 2021 r. w sprawie o sygn. akt: 1408/21
Zamawiający – PGE Obrót S.A. ul. 8-go Marca 6, 35-959 Rzeszów, prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn.: „Zakup usługi pozyskania zasobów
pracowniczych”, o ogłoszeniu o zamówieniu publicznym opublikowanym w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 24 grudnia 2020 r. pod numerem 2020/S 251-633646,
zwane dalej „postępowaniem”.
Izba ustaliła, że postępowanie na usługę, o wartości powyżej kwoty określonej
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843 ze zm.) zwanej dalej „p.z.p.”, jest
prowadzone przez zamawiającego w trybie przetargu nieograniczonego.
W dniu 10 maja 2021 r.
odwołanie wobec czynności i zaniechań zamawiającego
w
postępowaniu wniósł wykonawca „Industry Personnel Services” Sp. z o.o. ul. Gwiaździsta
66 53-413 Wro
cław (dalej zwany „odwołującym”). We wniesionym środku zaskarżenia
odwołujący postawił zamawiającemu zarzut naruszenia (pisownia oryginalna):
1.
art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, poprzez bezzasadne zaniechanie
czynności odrzucenia ofert wykonawcy Outworking, pomimo tego, iż przedstawione
przez ww. wykonawcę wyjaśnienia z dnia 19.04.2021 r. oraz złożone dowody są zbyt
ogólne i lakoniczne, aby uznać, że zostały złożone w sposób czyniący zadość
obowiązkowi z art. 90 ust. 3 Pzp, przez co potwierdziły, że oferta zawiera rażąco
niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia;
2.
art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, poprzez bezzasadne zaniechanie
czynności odrzucenia ofert wykonawcy Outworking, pomimo tego, iż przedstawione
przez ww. wy
konawcę wyjaśnienia z dnia 19.04.2021 r. oraz złożone dowody
pomijają część pozycji niezbędnych do realizacji zamówienia;
3.
art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty wykonawcy Outworking, który do złożonych wyjaśnień, pomimo wezwania
Zamawiającego, nie dołączył dowodów potwierdzających, że jego oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny oraz nie wykazał i nie udowodnił, że jego oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia;
4.
art. 91 ust.
1 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 2 i 3 Pzp poprzez wybór
oferty wykonawcy Outworking jako najkorzystniejszej w Postępowaniu, pomimo, że
oferta ww. wykonawcy powinna podlegać odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt
4 Pzp;
5.
art. 91 ust.
1 ustawy Pzp poprzez zaniechania dokonania czynności polegającej na
wyborze oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w Postępowaniu, pomimo, że
oferta Odwołującego jest ofertą najkorzystniejszą w świetle kryteriów oceny ofert
określonych w SWZ, spośród ofert złożonych w Postępowaniu, a nie podlegających
odrzuceniu.
Odwołujący żądał nakazania zamawiającemu unieważnienia wyboru oferty
najkorzystniejszej i odrzucenia oferty wykonawcy Outworking S.A. w Poznaniu (zwanego
także „Outworking”) z uwagi na rażąco niską cenę na podstawie art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art.
89 ust. 1 pkt 4 p.z.p. oraz dokonania wyboru oferty odwołującego.
W uzasadnieniu środka zaskarżenia odwołujący wskazał co następuje. Wezwaniem
z dnia 15.04.2021 r., na podstawie art. 90 ust. 1 p.z.p.,
zamawiający zobowiązał wykonawcę
Outworking do złożenia wyjaśnień oraz dowodów dotyczących ceny i kosztów realizacji
przedmiotu zamówienia. W odpowiedzi na wezwanie wykonawca Outworking przedstawił
bardzo lakoniczne wyjaśnienia z dnia 19.04.2021 r., załączając do wyjaśnień wyłącznie
załączniki dotyczące potwierdzenia wysokości kosztów związanych z badaniami medycyny
pracy
, a tym samym nie obalił domniemania, że zaproponowana w ofercie cena nie nosi
znamion ceny rażąco niskiej.
Na pierwszej stronie swoich w
yjaśnień Outworking wskazuje, iż znajduje się
w
szczególnej sytuacji, bowiem aktualnie realizuje tożsamą umowę dla zamawiającego,
jednakże nie wskazuje jak konkretnie wpływa to na możliwość zaoferowania ceny
konkurencyjnej w porównaniu do innych wykonawców. Twierdzi, że nie będzie ponosił
kosztów inicjalnych, jednak nie wskazuje ich wysokości, nie przedstawia żadnych dowodów.
Wykonawca wskazuje również na sprzyjające okoliczności, które mają przekładać się na
oszczędności w realizowanym zamówieniu, tj. współpraca z zamawiającym od blisko
18
miesięcy, dokonanie częściowej wymiany kadry oraz zbudowanie bazy kandydatów.
Żadna z tych okoliczności nie stanowi przewagi konkurencyjnej nad innymi wykonawcami,
ponieważ większość podmiotów działających na rynku usług pracy tymczasowej prowadzi
bazy kandydatów. Wykonawca nie przedstawił także żadnego dowodu na fakt prowadzenia
bazy kandydatów oraz liczby kandydatów w niej zawartych. Zaś współpraca z zamawiającym
niejako z urzędu wymusi częściową rotacje pracowników tymczasowych z uwagi na fakt, iż
zgodnie z przepisami pracownik tymczasowy nie może u jednego pracodawcy użytkownika
pracować dłużej, niż 18 miesięcy w okresie 36 miesięcy. Rotacja będzie wymagała
przeprowadzenia dodatkowych rekrutacji. Ponadto, wykonawca nie
wskazał chociażby liczby
osób, która dotychczas została wymieniona. Na te okoliczności wykonawca nie przedstawił
żadnych dowodów. Nie uwzględniono także faktu, iż zamawiający przewidział obowiązek
przejęcia dotychczasowych pracowników tymczasowych zatrudnionych u pracodawcy
użytkownika przez nowy podmiot (za zgodą pracowników).
Odwołujący dodał, że wykonawca Outworking w swoich wyjaśnieniach jednoznacznie
potwierdza, iż jego oferta zawiera rażąco niską cenę z uwagi na nieuwzględnienie istotnych
elementów kosztotwórczych swojej oferty. W zdaniu pod tabelą wskazuje, iż oferuje jedynie
marżę godzinową na pokrycie: procesu rekrutacji, dedykowanego koordynatora, obsługę
KIP, przewidziane profity dla pracowników APT i zysk spółki. Zatem pomija zupełnie inne
składniki cenotwórcze wynikające ze sposobu realizacji zamówienia opisanego w ofercie
wykonawcy (z
asady współpracy zamawiającego z wykonawcą). W zasadach współpracy
zaproponowano
następujący zespół osób realizujących różne obowiązku: 1. kierownik
kontraktu (1 osoba) -
osoba dedykowana do obsługi zamawiającego, wyznaczona przez
Outworking, p
racownik ten będzie koordynował pracę pomiędzy centralą Outworking, PGE,
koordynatorami/konsultantami i pracownikami, 2. k
oordynatorzy terenowi (6 osób)
przydzieleni do każdego z zadań (6 zadań wskazanych przez PGE), którzy będą dbali
o
realizację kontraktu zgodnie z umową - pracownicy pod nadzorem kierownika kontraktu,
3. konsultanci lokalni -
pracownicy wyznaczeni spośród zespołu pracowników w każdej
lokalizacji, którzy pełnią funkcję pomocniczą wobec konsultantów terenowych. Szczegółowy
zakres obowiązków przypisany do poszczególnych funkcji/ról został opisany w załączniku nr
1 do odwołania i wynika z zasad współpracy zamawiającego z wykonawcą zawartych
w ofercie wykonawcy. Poz
a zespołem projektowym przewidziano również zapewnienie
specjalistów kadr i płac do obsługi projektu, których ilość zależeć będzie od ilości
zatrudnionych osób. Zajmą się oni naliczaniem wynagrodzeń i weryfikacją dokumentów
kadrowych w porozumieniu z zespo
łem projektowym. Ponadto wykonawca przewiduje
powoływanie w sytuacjach kryzysowych tzw. zespołu zadaniowego. Natomiast w swoich
wyjaśnieniach, w zakresie kosztów osobowych, jedynie lakonicznie wskazał, iż „w związku
z
posiadaniem zespołu koordynatorów doświadczonych w realizacji usług na rzecz
Zamawiającego, spółka oszacowała koszt wymaganego, dedykowanego koordynatora (RD
Łódź) oraz obsługi KIP na 0,20 zł do rbg (5011,20 zł/ m-c). Pozostałe czynności w obsłudze
zamówienia tj. podpisanie umów, naliczenie wynagrodzeń, wypłata wynagrodzeń
realizowane są przez koordynatorów lokalnych w ramach ich standardowych obowiązków.".
Z powyższego wynika dla odwołującego, iż wykonawca Outworking nie uwzględnił
w
wyjaśnieniach kosztu kierownika projektu, pozostałych koordynatorów terenowych (poza
koordynatorem (RDŁódź) oraz konsultantów lokalnych. Jednocześnie nie przedstawiono
żadnych dowodów oraz sposobu ustalenia wynagrodzenia dedykowanego koordynatora (RD
Łódź) oraz kosztów KIP (najprawdopodobniej kadry i płace) przyjmując, że wynoszą one
0,20 zł do rbg (5011,20 zł m-c), łącznie dla KIP i koordynatora (RD Łódź). Jak również
w swojej ofercie Outworking
nie wskazał funkcji „koordynatorów lokalnych", tylko
„koordynatorów terenowych" i „konsultantów lokalnych", w związku z tym nie wiadomo, której
funkcji dotyczy to wyjaśnienie, zwłaszcza, że np. naliczanie wynagrodzeń zostało przypisane
do specjalistów ds. kadr i płac. Gdyby nawet przyjąć, że wszystkie inne czynności
w
obsłudze zamówienia są realizowane przez pracowników w ramach ich standardowych
obowiązków, to i tak wykonawca nie przedstawił jakiego rzędu to są koszty (bezpośrednio
związane z realizacją zamówienia) oraz nie przedstawił żadnych dowodów, np. w postaci
umów czy zakresów obowiązków, pozostałych osób zaangażowanych w realizację, które
potwierdziłyby, że czynności zidentyfikowane w zakresie obowiązków poszczególnych funkcji
są podstawowymi obowiązkami tych osób. Wysoce wątpliwe wydaje się również, aby
w
szczególności konsultanci lokalni, którymi według oferty wykonawcy mają być pracownicy
wyznaczeni spośród zespołu pracowników w każdej lokalizacji, czyli pracownicy tymczasowi,
wykonywali obowiązki konsultantów terenowych nieodpłatnie (bez dodatkowego
wynagrodzenia). Zgodnie bowiem z dokumentami postępowania wszyscy pracownicy
tymczasowi mają dla pracodawcy użytkownika pracować w systemie 8 godzin dziennie,
niezależnie od formy zatrudnienia (umowa o pracę, umowa zlecenie), co oznacza, że w tym
czasie będą wykonywali obowiązki na rzecz pracodawcy użytkownika i tylko ze te czynności
pracodawca użytkownik będzie płacił wykonawcy. W zakres wynagrodzenia nie będzie
wliczany czas jaki pracownik poświęcił na realizację innych zadań niż zadania realizowane
na rzecz pracodawcy użytkownika. Zatem za dodatkowe czynności związane z realizacją
zamówienia i pełnienie funkcji konsultanta lokalnego wynagrodzenie powinien sfinansować
wykonawca. Tego kosztu wykonawca Outworking
nie uwzględnił w swojej ofercie.
Dalej odwołujący wskazał, że w wyjaśnieniach nie uwzględniono kosztu
zaoferowa
nego pełnienia tzw. stałego dyżuru w przypadku zadania Contact Center. Na
stronie 3 z
asad współpracy zamawiającego z wykonawcą Outworking wskazał, iż
„W przypadku zadania Contact Center oraz lokalizacji, w których poziom zatrudnienia
przekroczy 45 osób, zostanie przydzielony konsultant lokalny, który będzie wspomagał
działania koordynatora oraz organizował pracę zgodnie z rozpisanym zakresem
obowiązków. Konsultant ten będzie pracował w miejscu wyznaczonym przez zamawiającego
-
dyżur stały". W dokumentacji postępowania zamawiający nie wymagał pełnienia stałych
dyżurów przy zadaniu Contact Center, a jedynie w lokalizacjach, w których poziom
zatrudnienia przekroczy 50 osób. Zaoferowanie dodatkowego stałego dyżuru również
generuje koszty po stronie wykonawcy, kt
órych nie uwzględnił on w cenie oferty (marży),
a
należą one do kosztów wytworzenia usługi. Wykonawca Outworking nie uwzględnił
również kosztów osobowych, ani kosztów dojazdu w zakresie pełnienia dyżurów
systematycznych, w ilości dwa razy większej niż tego wymagał zamawiający. Wykonawca
zaoferował dwa dwugodzinne dyżury w każdym miesiącu w lokalizacjach z zatrudnieniem
w przedziale 19-
45 osób (zamawiający wymagał min 1 dyżuru dwugodzinnego w każdym
miesiącu w lokalizacjach z zatrudnieniem w przedziale 20-50 osób). Zaś realizacja
zamówienia w kilku lub w kilkunastu lokalizacjach oraz obowiązek odbywania spotkań
z z
amawiającym wymaga poniesienia kosztów dojazdów, których wykonawca nie uwzględnił
w cenie oferty,
ani nie przedstawił żadnych dowodów, że nie ponosi tych kosztów.
Odwołujący argumentował także, iż w świetle wymagań stawianych przez
ustawodawcę w art. 90 ust. 2 p.z.p., nie sposób uznać za wystarczające lakoniczne
stwierdzenie wykonawcy, że: „Pozostałe koszty na które składają się koszty związane
z pro
fitami dla pracowników, nieprzewidziane koszty finansowania, obsługi przelewów oraz
inne, które mogą wystąpić podczas realizacji zamówienia spółka przewidziała rezerwę
w
kwocie 0,07 zł do rbg (1753,92 zł/m-c)”, za udowodnienie, że oferta nie zawiera rażąco
niskiej ceny. W zasadach
współpracy zamawiającego z wykonawcą Outworking przewiduje
szereg instrumentów, które generują koszty po jego stronie, a nie są finansowane przez
z
amawiającego, m.in.: przyznawanie świadczeń pozapłacowych oraz premii uznaniowych -
składniki wypłacane z marży Outworking, cytrusowe środy - powstanie dodatkowych
kosztów, możliwość zrealizowania zastępstwa z wykorzystaniem zasobów już pracującego
zespołu wykorzystując możliwość pracy w nadgodzinach - powstają dodatkowe koszty,
proponowane premie finansowe -
premia za wypełnienie grafiku zgodnie z ustaleniami,
premia za codzienna logowanie się do systemu i potwierdzanie swojej obecności, premia
uzyskiwana jako wysokość dopłaty do świadczeń pozapłacowych oferowanych
w Outworking
, jak również ubezpieczenie medyczne (Lux Med lub Medicover),
ubezpieczenie grupowe (Pramerica, PZU),
karta sportowa (Multisport), lub możliwość
wypożyczenia sprzętu sportowego w razie zamknięcia obiektów sportowych, dofinansowanie
dojazdów. W odniesieniu do tych instrumentów i kosztów z nimi związanych wykonawca
odniósł się jedynie stwierdzeniem „koszty związane z profitami dla pracowników", nie
wskazując jaka jest wysokość tych kosztów i jak zostały one wyliczone. Wykonawca nie
przedstawił żadnych dowodów dotyczących przedmiotowych kosztów. Ponadto
n
iezrozumiałe i wysoce wątpliwe jest stwierdzenie wykonawcy Outworking, że będzie
zgłaszał wystawiane do zamawiającego faktury do firmy faktoringowej, jednak dodatkowe
koszty „zewnętrznego finansowania" byłyby ponoszone jedynie wówczas, gdyby spółka
występowała z tego tytułu do faktora o środki. Obecna sytuacja kapitałowa spółki nie
wymaga takiego działania i tym samym nie są z tego tytułu ponoszone koszty.
W ocenie odwołującego budzi wątpliwość również rzetelność wykazania kosztów
związanych z badaniami lekarskimi w zakresie medycyny pracy, ponieważ nie jest
wiadomym czy cena 80,00
zł to cena jednie za wystawienie zaświadczenia za badania
profilaktyczne, czy również obejmuje cenę np. badania okulistycznego lub badania
laryngologicznego.
Nie bez znaczenia dla analizowanej sprawy może pozostawać fakt, iż
podmiot, który przeprowadza badania i wystawia zaświadczenia od 01.07.2020 r. posiada
status działalności zawieszonej. Biorąc pod uwagę, iż status taki widnieje w CEIDiG do dnia
dzisiejszego wątpliwe są jego faktury jako dowody w zakresie rażąco niskiej ceny, mogą one
co najwyżej stanowić dowody w postępowaniu skarbowym. Odwołujący dodał, że
wykonawca Outworking
w swoich wyjaśnieniach nie odniósł się również do pozostałych
kos
ztów, które niewątpliwie powstaną w trakcie realizacji zamówienia, takich jak: koszty
korespondencji, koszty transportu (przejazdów).
Zdaniem odwołującego wyjaśnienia nie obalają domniemania wystąpienia w ofercie
rażąco niskiej ceny, a wręcz potwierdzają, iż kalkulując cenę oferty (marżę) wykonawca
Outworking
nie uwzględnił wielu czynników kosztotwórczych, co może wskazywać, iż będzie
świadczył usługę poniżej kosztów jej wytworzenia. Pominięcie obowiązków w zakresie
szczegółowości opisania okoliczności pozwalających obniżyć ceny realizacji zamówienia
przez Outworking i wykazania ich konkretnego wpływu na możliwość obniżenia ceny,
poprzez wykazanie szczegółowych niewątpliwych kalkulacji wszystkich elementów
cenotwórczych, a przede wszystkim przedstawienia rzetelnych i adekwatnych do
okoliczności sprawy dowodów potwierdzających wysokość elementów cenowych, prowadzi
do jedynego wniosku, powodującego konieczność stwierdzenia zaoferowania rażąco niskiej
ceny.
Z okoliczności sprawy wynika, że zamawiający w ogóle nie zbadał rzetelności
informacji zawartych w wyjaśnieniach, przez co w sposób nieprawidłowy przeprowadził
procedurę badania ceny oferty wykonawcy Outworking, a w konsekwencji dopuścił się
naruszenia art. 90 ust. 1 w zw. z ust. 2 i 3 p.z.p.
W związku z powyższym, zamawiający mimo wezwania wykonawcy Outworking do
złożenia wyjaśnień i dowodów w zakresie sposobu wyliczenia ceny jego oferty, powinien
odrzucić jego ofertę jako zawierają rażąco niską cenę. Wyjaśnienia zawierające informacje
nierzetelne, wybiórcze, częściowo wewnętrznie sprzeczne jedynie potwierdziły, że podana
cena jest rażąco niska. Zatem zamawiający zaniechawszy czynności odrzucenia oferty
Outworking dopuścił się również naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. art. 90 ust. 2 p.z.p.
W
ybór jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy Outworking był niedopuszczalny
i
został dokonany wbrew przepisom ustawy p.z.p. oraz w sposób naruszający zasady
równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, ponieważ wszystkie wymienione
w
niniejszym odwołaniu argumenty przesądzają o zasadności podniesionych zarzutów, a tym
samym skutkują koniecznością odrzucenie oferty wykonawcy Outworking na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust 3 p.z.p.
Wybór najkorzystniejszej oferty jest bowiem
związany z koniecznością prawidłowego przeprowadzenia badania i oceny ofert, a tym
samym z obowiązkiem dokonania przez zamawiającego odrzucenia ofert i wykluczenia
wykonawców wobec ziszczenia się ustawowych przesłanek do podjęcia takich czynności.
Działając w imieniu i na rzecz zamawiającego odpowiedź na odwołanie w formie
pisemnej wniósł pełnomocnik strony wskazując, iż zamawiający wnosi o oddalenie odwołania
w całości zgodnie z uzasadnieniem wskazanym w jego stanowisku procesowym, a także
zasądzenie od odwołującego kosztów zastępstwa procesowego.
Mając na uwadze datę wniesienia odwołania do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do postępowania odwoławczego – zgodnie z art. 92 ust. 2 ustawy dnia 11 września 2019 r.
przepisy wprowadzające ustawę Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 poz. 2020) –
znajdują zastosowanie przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień
publicznych
(Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 ze zm.), dalej zwanej „n.p.z.p.”.
Wobec spełnienia przesłanek art. 525 ust. 2 i 3 n.p.z.p. skład orzekający dopuścił do
udziału w postępowaniu odwoławczym wykonawcę Outworking S.A. ul. Langiewicza 2/10,
61-
502 w Poznań (dalej zwanego „przystępującym”), który zgłosił przystąpienie po stronie
zamawiającego. Przystępujący przedstawił swoje stanowisko procesowe w formie pisemnej.
Krajowa Izba Odwoławcza – po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, po zapoznaniu się ze stanowiskami przedstawionymi w odwołaniu,
odpowiedzi na odwołanie, stanowiskiem przystępującego, konfrontując je z zebranym
w s
prawie materiałem procesowym, w tym z dokumentacją postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego oraz po wysłuchaniu oświadczeń i stanowisk złożonych
ustnie do protokołu w toku rozprawy – ustaliła i zważyła, co następuje:
Skład orzekający stwierdził, że odwołanie dotyczy materii określonej w art.
513
n.p.z.p. i podlega rozpoznaniu zgodnie z art. 517 n.p.z.p. Izba stwierdziła również, że nie
została wypełniona żadna z przesłanek o których mowa w art. 528 n.p.z.p., których
stwierdzenie skutkowałoby odrzuceniem odwołania i odstąpieniem od badania meritum
sprawy. Ponadto, w ocenie składu orzekającego odwołujący wykazał, że posiada legitymację
materialną do wniesienia środka zaskarżenia zgodnie z przesłankami art. 505 ust. 1 n.p.z.p.
Stan faktyczny sprawy nie
był pomiędzy stronami sporny, osią sporu była ocena czy
decyzja zamawiającego o wyborze oferty przystępującego jako oferty najkorzystniejszej
w
postępowaniu była prawidłowa, ponieważ odwołujący zarzucił zamawiającemu
zaniechanie jej odrzucenia na podstawie art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p.,
a w konsekwencji naruszenie art. 91 ust. 1 p.z.p.
Skład orzekający dokonał oceny stanu faktycznego ustalonego w sprawie mając na
uwadze art. 554 ust. 1 pkt 1 n.p.z.p., który stanowi, że Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli
stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia.
Izba
– uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy przedłożony przez strony, po
dokonaniu ustaleń poczynionych na podstawie dokumentacji postępowania, zważając na
okoliczności faktyczne podniesione w odwołaniu – stwierdziła, że sformułowane przez
odwołującego zarzuty znajdują potwierdzenie w ustalonym stanie faktycznym i prawnym,
zatem rozpoznawane odwołanie zasługuje na uwzględnienie w całości. W konsekwencji Izba
nakazała zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty przystępującego, jej
odrzucenie
ze względu na zaoferowanie ceny rażąco niskiej oraz powtórzenie badania
i
oceny ofert w postępowaniu.
Na wstępie należy zaznaczyć, że wskazana w art. 90 ust. 3 p.z.p. sankcja odrzucenia
oferty jest bezpośrednio związana z procedurą wyjaśnienia sposobu kalkulacji ceny na
wezwanie zamawiającego, uregulowaną w art. 90 ust. 1 i 1a p.z.p., a także obowiązkiem
wykonawcy wynikającym z art. 90 ust. 2 p.z.p. – ”obowiązek wykazania, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy”. Celem postępowania
wyjaśniającego sposób kalkulacji ceny jest ustalenie faktów świadczących o tym, że
zaofero
wana przez wykonawcę cena jest realna, wiarygodna i zapewni prawidłowe
wykonanie przedmiotu zamówienia – procedura wyjaśniająca musi zmierzać do klarownego
wyjaśnienia sposobu skalkulowania ceny oferty, a także wątpliwych jej kosztów. Zaś
wyjaśnienia wykonawcy powinny zawierać jednoznaczne informacje, przekładające się na
uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne, co powinno zostać poparte adekwatnymi
i
wiarygodnymi dowodami (art. 90 ust. 2 p.z.p.), ponieważ brak udowodnienia realności ceny
skutkuje odrzucen
iem oferty również na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p.
Natomiast w
rozpoznawanym sporze, pomimo treści wezwania zamawiającego,
zgodnie z którym oczekiwano przedstawienia szczegółowych założeń, które przystępujący
przyjął na etapie kalkulowania oferty, złożono wyjaśnienia o charakterze nieprzydatnym dla
określenia kosztów przyjętych w cenie oferty, bez poparcia ich wiarygodnym materiałem
dowodowym.
Wykonawca nie wykazał, że cena jego oferty została skalkulowana w sposób
prawidłowy, co jest to równoznaczne z potwierdzeniem, że oferta zawiera rażąco niską cenę
i podlega odrzuceniu na kanwie art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p.
Na podstawie dokumentacji
postępowania Izba ustaliła, że zgodnie z rozdziałem
20 SIWZ pn
. opis kryteriów i sposób oceny ofert, zamawiający żądał złożenia wraz z ofertą
zaproponowanego przez wykonawcę opisu sposobu świadczenia usługi, tzw. zasad
współpracy wykonawcy z zamawiającym. Dokument ten był oceniany w jakościowym
kryterium pozacenowym o wadze 25% z lit. b2 ro
zdział 20 SIWZ. Zamawiający oceniał
oferowany
sposób świadczenia usługi opisany w dokumencie zasad współpracy pod kątem
jego kompletności, sprawną komunikację i zarządzanie pracownikami, sprawną komunikację
pomiędzy wykonawcą a zamawiającym, efektywne sposoby zarządzania sytuacjami
kryzysowymi
, przyznając wykonawcy punkty zgodnie ze szczegółowymi wytycznymi
wskazany w SIWZ.
Przystępującemu przyznano 25 punktów w tym kryterium, komisja
oceniała treść złożonego wraz z ofertą dokumentu zasad współpracy, zgodnie z ocenami
kryteriów pozacenowych znajdującymi się w aktach postępowania.
Dalej skład orzekający ustalił, że pismem z dnia 15 kwietnia 2021 r. zamawiający
wezwał przystępującego do złożenia wyjaśnień sposobu kalkulacji ceny. Oprócz powołania
się na treść art. 90 ust. 1 p.z.p. zamawiający wskazał w wezwaniu, że należy mu przedstawić
szczegółowy sposobu wyliczenia ceny oferty (marży) z uwzględnieniem wszystkich
składników cenotwórczych opisanych w ofercie (zasady współpracy zamawiającego
z
wykonawcą) w zakresie ilości zamówionych osób, stawki za 1 rbh, średniej liczby godzin
w
miesiącu wg kalendarza, średniej liczby godzin absencji na pracownika w miesiącu oraz
średniego wypracowania godzin przez jednego pracownika w miesiącu. Pouczono także
wykonawcę o treści art. 90 ust. 2 p.z.p. Przystępujący złożył wyjaśnienia z dnia 16 kwietnia
2021 r. załączając do nich jako dowody trzy faktury VAT na okoliczność wysokości
posiadanych stawek za badania lekarskie. Z
materiału dowodowego wynika zatem, że
wezwanie zamawiającego było precyzyjne – zamawiający zobligował przystępującego do
wyjaśnienia sposobu kalkulacji ceny ofertowej ze szczegółowym sposobem wyliczenia ceny,
który uwzględnia wszystkie składniki opisane w punktowanym sposobie realizacji umowy,
tj. w zasadach ws
półpracy zamawiającego z wykonawcą.
O
dwołujący zbudował swoją argumentację na porównaniu dokumentu zasad
współpracy zamawiającego z wykonawcą, który przystępujący przedłożył w ramach oceny
w
kryterium jakościowym, w korelacji ze złożonymi przez przystępującego wyjaśnieniami
sposobu obliczenia ceny.
Już wstępna lektura obu dokumentów prowadzi do wniosku, że nie
wyceniono w wyjaśnieniach wszystkich elementów zaoferowanego sposobu realizacji
umowy, a także, że wyjaśnienia i zasady współpracy nie są ze sobą spójne. Trafnie więc
zarzucono, iż wyjaśnienia sposobu kalkulacji ceny nie dają podstaw do przyjęcia, że cena
oferty uwzględnia wszystkie elementy kosztotwórcze zaproponowanego sposobu realizacji
umowy, skoro
w omawianych wyjaśnieniach ani nie odniesiono do wszystkich składników
cenotwórczych, ani ich prawidłowo nie wyjaśniono.
Izba podzieliła stanowisko odwołującego, że zaoferowany sposób wykonania
zamówienia wskazuje na zespół pracowników (kierownika kontraktu, konsultantów
terenowych i lokalnych koordynato
rów, zgodnie z zakresem obowiązków określonych na str.
2 i 3 zasad współpracy, w tym zaoferowano dyżur stały w ramach contact center, o ile
w danej lokalizacji
poziom zatrudnienia przekroczy 45 osób), co nie pokrywa się
z
wyjaśnieniami sposobu kalkulacji ceny, gdzie wskazano na uwzględnienie kosztu
dedykowanego koordynatora (RD Łódź) i obsługę KIP (5011,20 zł miesięcznie). Pomijając
już brak spójności nomenklatury dotyczącej nazw stanowisk poszczególnych członków
zespołu projektowego, czyli brak możliwości sprawdzenia czy wyceniono wszystkie
stanowiska wskazane w sposobie realizacji umowy
, przystępujący wskazał na koszt całego
zespołu podając miesięczny ryczałt za całość kosztu osobowego, co czyni tak określoną
wartość pozycją nieweryfikowalną.
Z wyjaśnień sposobu kalkulacji ceny i z zaoferowanego sposobu realizacji
zamówienia jednoznacznie wynika, że umowę ma realizować zespół składający się z kilku
członków, przystępujący bowiem wskazując na zasób osobowy posługuje się liczbą mnogą.
Odwołujący w wyjaśnieniach przyjął, że nazwa danego stanowiska oznacza zatrudnienie
jednej osoby, czyli
będzie to co najmniej siedem osób (kierownik kontraktu i sześciu
koordynatorów terenowych). Natomiast zamawiający w odpowiedzi na odwołanie podniósł,
że przystępujący w żadnym miejscu nie zaoferował sześciu koordynatorów terenowych, jak
również zamawiający nie żądał, aby tych koordynatorów było sześciu. Wykonawca był
zobowiązany wskazać koordynatora do każdego zadania, ale brak jest jakichkolwiek
przeszkód, żeby tą funkcję pełniła nawet jedna osoba (vide str. 2 odpowiedzi na odwołanie).
Z powyższego wynika, że po pierwsze – zamawiający nie wie ilu członków liczy
zespół projektowy zaoferowany w cenie przystępującego. Nie ma żadnej wiedzy jakie koszty
generuje określony w ofercie zasób kadrowy, ponieważ nie wiadomo jak zespół projektowy
miałby zostać skonstruowany, ani jakie warunki pracy i płacy posiadają osoby, które będą
realizować zamówienie. Zamawiający brak informacji w tym zakresie, brak faktów
z
wyjaśnień sposobu kalkulacji ceny, próbuje skorygować hipotezami, co jedynie dobitnie
ujawniło, że nie jest on w stanie zanegować założeń odwołującego, ponieważ nie ma wiedzy
z wyjaśnień kalkulacji ceny w jaki sposób cenę kosztów osobowych wyceniono w ofercie
przystępującego. Po wtóre – wskazanie na ryczałtowy, skumulowany koszt osobowy, bez
podania w
wyjaśnieniach szczegółowych założeń dotyczących tego składnika cenowego, nie
pozwala na zweryfikowanie co się w nim mieści, tj., skoro zamawiający nie wie nawet ilu
koordynatorów miałoby realizować umowę, to nie wie, czy wyceniono koszty osobowe na
właściwym poziomie. Na podstawie wyjaśnień nie można ustalić, czy koszty poszczególnych
koordynatorów wyceniono w realnej kwocie oraz czy wynagrodzenie uwzględnia stawki
minimalne określone w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu
z
pracę (Dz. U. z 2020 r., poz. 2207) zgodnie z art. 90 ust. 1 pkt 2 p.z.p.
Dziwi zatem
stanowisko zamawiającego o rzetelnych i przekonujących wyjaśnieniach,
skoro główne koszty realizacji zamówienia – które dotyczy wykonywania usługi agencji pracy
tymczasowej
– czyli koszty zespołu projektowego, nie zostały wyjaśnione. Zamawiający na
podstawie otrzymanej kalkulacji w żaden sposób nie był w stanie ich zweryfikować, ponieważ
zabrakło w wyjaśnieniach faktycznego wskazania podstawy wyliczenia kosztu osobowego.
Wyjaśnienia przystępującego odbiegają od standardu staranności, ciężko je nawet nazwać
wyjaśnieniami, bowiem w istocie zgrupowanie kosztu zespołu projektowego w jedną pozycję
niczego nie wyj
aśniało. Wykonawca, który jest profesjonalnym uczestnikiem rynku zamówień
publicznych, powinien dokładać należytej staranności na wszystkich etapach postępowania
oraz adekwatnie reagować na wezwania zamawiającego. W miejsce precyzyjnego
wyliczenia przedsta
wiono zbiorowe oszacowanie kosztów osobowych, co pozwoliło na
niewątpliwe ustalenie w zakresie tego, czy wyjaśnienia powinny skutkować uznaniem ceny
za rażąco niską – nie ze względu na to, co się w nich znalazło, a ze względu na to, czego
w
nich nie ujęto.
Ponadto, w wyjaśnieniach wskazano, że część czynności w obsłudze zamówienia
przez koordynatorów lokalnych jest realizowana w ramach standardowych obowiązków
pracowników przystępującego. O ile warunki zamówienia nie wskazują na konieczność
przypisania dany
ch pracowników wyłącznie do kontraktu z zamawiającym, to rolą
wyjaśnienia sposobu kalkulacji ceny jest określenie jednostki miary wykonywanych zadań
oraz przyporządkowanej do niej kwoty wynagrodzenia wykonawcy, a także wskazanie na
relację pomiędzy tymi wartościami. Wyjaśnienia ceny zawierające gołosłowne zapewnienia
o
mieszczeniu się kosztów pracowniczych w ogólnych kosztach prowadzenia
przedsiębiorstwa nie spełniają tej roli, ponieważ nie pozwalają na ustalenie jaka część
wynagrodzenie konkretnych pracown
ików, związana z jakim szacunkiem partycypacji czasu
poświęconego na realizowanie zamówienia w odróżnieniu od innych obowiązków, została
przez
przystępującego oszacowana i uwzględniona w cenie oferty. Samo wskazanie, że
pracownicy będą realizować inne kontrakty może być elementem wyjaśnień, które zwierają
konkretne dane liczbowe
pozwalające na ustalenie czy szacunek jest rzeczywisty, nie
stanowią natomiast substytutu takich danych. Wykonawca nie może zastąpić wyjaśnień
kalkulacji ceny
twierdzeniami, które sprowadzają się do tego, że koszty kadrowe amortyzuje
s
ię w innych kontraktach.
Skład orzekający podzielił także stanowisko odwołującego, że z wyjaśnień
przystępującego nie wynika, aby w cenie zawarto dyżur w contact center, co wskazano
w
zasadach współpracy z zamawiającym, więc należał to uwzględnić w cenie oferty. Nawet
jeżeli obecnie nie ma lokalizacji przekraczającej 45 osób, to zaoferowano to w punktowanym
sposobie realizacji zamówienia i należało ten składnik wycenić. Ponadto, złożone wraz
z
wyjaśnieniami trzy faktury VAT nie mogą stanowić właściwego materiału dowodowego
wskazującego na realność zaoferowanej ceny, ponieważ podmiot je wystawiający, zgodnie
z danymi z Centralnej Ewidencji i
Informacji o Działalności Gospodarczej, posiada od 1 lipca
2020 r
. zawieszoną działalność gospodarczą (faktury są z 30.11.2020 r. i 30.01.2021 r.),
zatem mając na uwadze art. 25 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo
Przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162) są one nieprzydatne dla wykazania, że
wykonawca będzie posiadał taką cenę za badania lekarskie w terminie wykonywania umowy
dla zamawiającego. Izba nie podzieliła natomiast argumentacji odwołującego o braku
wycenienia świadczeń pozapłacowych i premii dla pracowników, ponieważ zgodnie
z
wyjaśnieniami przystępującego pozostałe koszty związane z profitami dla pracowników
zawarto w pozycji rezerwa (inne koszty) w kwocie 1
753,92 zł miesięcznie.
D
owody złożone przez zamawiającego i przystępującego na rozprawie są w ocenie
składu orzekającego dowodami spóźnionymi, ponieważ jak trafnie wskazano w wyroku Sądu
Okręgowego w Warszawie z dnia 7 października 2020 r., sygn. akt: XXIII Ga 1131/20,
dowodzenie w
zakresie realności zaoferowanej ceny może się odbywać wyłącznie na etapie
składania wyjaśnień zamawiającemu. Podstawą oceny przez Krajową Izbę Odwoławczą,
a
następnie Sąd Okręgowy zasadności zarzutu odrzucenia oferty z powodu niewykazania,
że cena oferty jest prawidłowa są tylko i wyłącznie wyjaśnienia wykonawców przesłane
zamawiającemu na jego wezwanie, w terminie wskazanym do złożenia wyjaśnień.
Zamawiający w oparciu o te wyjaśnienia dokonuje oceny ceny ofertowej, a Izba, a następnie
Sąd bada prawidłowość tej czynności zamawiającego w świetle uzyskanych wyjaśnień. (…)
Składanie przez skarżącego dopiero przed Izbą dodatkowych wyjaśnień i przedstawianie
nowych argumentów w celu wykazania prawidłowości zaoferowanej ceny nie może być więc
wzięte pod uwagę ani przez KIO, ani tym bardziej przez Sąd Okręgowy.
Zatem jedynie na marginesie
Izba zauważa, że dowody te i tak byłyby nieprzydatne
dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia rozpoznawanego sporu, który dotyczy
stricte
oceny treści wyjaśnień sposobu kalkulacji ceny przystępującego. Wcześniejsza
umowa jedynie świadczy, że strony zawarły kontrakt o wskazanej treści, który jest
realizowany, co nie oznacza, że składając nową ofertę w nowym przetargu właściwie
obalono domniemanie zaoferowania rażąco niskiej ceny. Poza tym, gdyby można było
oprzeć realność oferowanej ceny wyłącznie na fakcie, że wykonawca już realizował umowę
dla zamawiającego, to ustawodawca zwolniłby takie podmioty z konieczności udowodnienia
wysokości swojej ceny. Może to być jedynie argumentacja pomocnicza, jednakże w sporze,
gdy podważana jest treść konkretnych wyjaśnień ceny, wcześniejsze kontrakty nie
spowodują, że można konwalidować zawartość wyjaśnień kalkulacji ceny oferty, jedynie
z
tego powodu, że zamówienie na rzecz zamawiającego było już wykonywane. Formularze
wyceny i
oferty cząstkowe z innych postępowań są także nieprzydatne dla ustalenia
relewantnych faktów, ponieważ nie są w żaden sposób, nawet luźny związane
z rozpoznawanym sporem.
Skład orzekający wskazuje również, że w ustalonym stanie rzeczy nie byłoby możliwe
ponowne wezwanie przystępującego do złożenia wyjaśnień sposobu kalkulacji ceny. Izba
podziela utrwalone w orzecznictwie stanowisko, że ponowne wezwanie nie jest co do zasady
wykluczone, tym niemniej możliwość żądania od wykonawcy doprecyzowania elementów
kalkulacji lub udzielenia szerszych informacji w zakresie pierwotnie p
rzekazanych wyjaśnień,
jest uzasadniona jedynie w przypadku szczegółowego i rzetelnego udzielenia przez
wykonawcę wyjaśnień na pierwsze żądanie. Powtórzenie wezwania musi wynikać więc
z
obiektywnych okoliczności uzasadniających uszczegółowienie pierwszych wyjaśnień,
a
ponawianie wezwania nie może następować w sytuacji, gdy wyjaśnienia są niekompletne,
lakoniczne, czy nie zawierają odpowiedzi na wszystkie pytania zamawiającego. Kolejne
wezwania nie mogą zatem stanowić de facto przywrócenia terminu na złożenie wyjaśnień,
które należało złożyć już na pierwsze wezwanie. Takie działanie naruszałoby uregulowaną
w
art. 7 ust. 1 p.z.p. zasadę generalną zachowania uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców. Jak słusznie wskazał Sąd Okręgowy w Białymstoku w wyroku
z
dnia 2 grudnia 2020 r., sygn. akt: II Ca 915/20, ponowne wezwanie powinno być
wystosowane w
sytuacji, gdy zakres wyjaśnień i dowodów złożonych przez wykonawcę na
pierwsze wezwanie odpowiadał temu wezwaniu, a mimo to zrodziły one po stronie
zamawi
ającego dalsze wątpliwości, które wymagają dodatkowego wyjaśnienia,
doszczegółowienia, ewentualnie udowodnienia. Nie budzi także zastrzeżeń dopuszczalność
kontynuowania procedury wyjaśniającej w sytuacji, gdy pierwotne wezwanie zamawiającego
było zbyt ogólne i nieprecyzyjne, wykonawca nie powinien bowiem ponosić negatywnych
konsekwencji takiego wezwania. Zgodzić się trzeba również z tym, że kolejne wezwanie nie
może prowadzić do bezpodstawnego stworzenia kolejnej szansy dla wykonawcy, który złożył
wyjaśnienia o wysokim poziomie ogólności, nie przedstawiając przy tym żadnych dowodów
potwierdzających kalkulację ceny oferty, a także prowadzić do naruszenia zasady uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. (por. także wyrok Sądu Okręgowego
w Warszawie z 30.05.2018 r. sygn. akt XXIII Ga 255/18). W ustalonym stanie rzeczy nie
byłoby zatem podstaw do kontynuacji postępowania wyjaśniającego cenę, bowiem
k
onsekwencją złożenia wyjaśnień, które nie pozwalają stwierdzić, że zaoferowana cena jest
realna, nie s
ą wyczerpujące i poparte wiarygodnymi dowodami, jest obowiązek odrzucenia
oferty, nie zaś ponawianie procedury wyjaśniającej cenę.
Konkludując, skład orzekający stwierdził, że przystępujący nie podołał nałożonemu
na niego w wyniku wezwania zamawiającego obowiązkowi przedstawienia rzetelnych
i
adekwatnych do wskazanego sposobu realizacji zamówienia wyjaśnień sposobu kalkulacji
ceny wraz ze złożeniem dowodów potwierdzających wysokość zaoferowanych elementów
cenowych, szczególnie w zakresie głównego czynnika cenowego zamówienia, jakim są
koszty osobowe zespołu projektowego. Zaś zamawiający zaniechał prawidłowego zbadania
wyjaśnień przystępującego i w sposób nieuprawniony wybrał jego ofertę w przetargu,
naruszając art. 91 ust. 1 p.z.p., poprzez dokonanie wyboru oferty, która powinna zostać
odrzucona (art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p.).
Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniła odwołanie, bowiem wykazano, iż
w
przedmiotowym stanie faktycznym została wypełniona hipoteza normy prawnej wyrażonej
w art. 554 ust. 1 pkt 1 n.p.z.p.
Stwierdzone naruszenie przepisów ustawy miało istotny wpływ
na wadliwy
wynik postępowania o udzielenie zamówienia.
Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania skład orzekający wydał na podstawie art.
575 n.p.z.p. obciążając strony kosztami zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik
postępowania odwoławczego z uwzględnieniem § 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i 2 lit.
b
rozporządzenia z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437). Izba obciążyła zamawiającego jako stronę
przegrywającą kosztami postępowania odwoławczego, na które złożył się wpis i koszty
wynagrodzenia pełnomocnika odwołującego, zasądzone na podstawie przedłożonej faktury
VAT.
Przewodniczący:
…………………………
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie wyboru oferty
najkorzystniejszej, odrzucenie oferty wykonawcy Outworking S.A. w Poznaniu ze
względu na zaoferowanie w ofercie rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu
zamówienia oraz powtórzenie badania i oceny ofert,
2.
kosztami postępowania odwoławczego obciąża zamawiającego PGE Obrót S.A.
w Rzeszowie i:
2.1.
zalicza na poczet kosztów postępowania kwotę 15 000,00 zł (piętnaście tysięcy
złotych) uiszczoną przez odwołującego „Industry Personnel Services” Sp. z o.o.
we Wrocławiu tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od zamawiającego PGE Obrót S.A. w Rzeszowie na rzecz
odwołującego „Industry Personnel Services” Sp. z o.o. we Wrocławiu kwotę
18 600,00
zł (osiemnaście tysięcy sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów
postępowania odwoławczego.
Stosownie do art.
579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2019 ze zm.) w zw. z art. 92 ust. 2 ustawy
z
dnia 11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. 2019, poz. 2020) na niniejszy wyrok
– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia –
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
…………………………
U z a s a d n i e n i e
wyroku z dnia 22 czerwca 2021 r. w sprawie o sygn. akt: 1408/21
Zamawiający – PGE Obrót S.A. ul. 8-go Marca 6, 35-959 Rzeszów, prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn.: „Zakup usługi pozyskania zasobów
pracowniczych”, o ogłoszeniu o zamówieniu publicznym opublikowanym w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 24 grudnia 2020 r. pod numerem 2020/S 251-633646,
zwane dalej „postępowaniem”.
Izba ustaliła, że postępowanie na usługę, o wartości powyżej kwoty określonej
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843 ze zm.) zwanej dalej „p.z.p.”, jest
prowadzone przez zamawiającego w trybie przetargu nieograniczonego.
W dniu 10 maja 2021 r.
odwołanie wobec czynności i zaniechań zamawiającego
w
postępowaniu wniósł wykonawca „Industry Personnel Services” Sp. z o.o. ul. Gwiaździsta
66 53-413 Wro
cław (dalej zwany „odwołującym”). We wniesionym środku zaskarżenia
odwołujący postawił zamawiającemu zarzut naruszenia (pisownia oryginalna):
1.
art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, poprzez bezzasadne zaniechanie
czynności odrzucenia ofert wykonawcy Outworking, pomimo tego, iż przedstawione
przez ww. wykonawcę wyjaśnienia z dnia 19.04.2021 r. oraz złożone dowody są zbyt
ogólne i lakoniczne, aby uznać, że zostały złożone w sposób czyniący zadość
obowiązkowi z art. 90 ust. 3 Pzp, przez co potwierdziły, że oferta zawiera rażąco
niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia;
2.
art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, poprzez bezzasadne zaniechanie
czynności odrzucenia ofert wykonawcy Outworking, pomimo tego, iż przedstawione
przez ww. wy
konawcę wyjaśnienia z dnia 19.04.2021 r. oraz złożone dowody
pomijają część pozycji niezbędnych do realizacji zamówienia;
3.
art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty wykonawcy Outworking, który do złożonych wyjaśnień, pomimo wezwania
Zamawiającego, nie dołączył dowodów potwierdzających, że jego oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny oraz nie wykazał i nie udowodnił, że jego oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia;
4.
art. 91 ust.
1 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 2 i 3 Pzp poprzez wybór
oferty wykonawcy Outworking jako najkorzystniejszej w Postępowaniu, pomimo, że
oferta ww. wykonawcy powinna podlegać odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt
4 Pzp;
5.
art. 91 ust.
1 ustawy Pzp poprzez zaniechania dokonania czynności polegającej na
wyborze oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w Postępowaniu, pomimo, że
oferta Odwołującego jest ofertą najkorzystniejszą w świetle kryteriów oceny ofert
określonych w SWZ, spośród ofert złożonych w Postępowaniu, a nie podlegających
odrzuceniu.
Odwołujący żądał nakazania zamawiającemu unieważnienia wyboru oferty
najkorzystniejszej i odrzucenia oferty wykonawcy Outworking S.A. w Poznaniu (zwanego
także „Outworking”) z uwagi na rażąco niską cenę na podstawie art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art.
89 ust. 1 pkt 4 p.z.p. oraz dokonania wyboru oferty odwołującego.
W uzasadnieniu środka zaskarżenia odwołujący wskazał co następuje. Wezwaniem
z dnia 15.04.2021 r., na podstawie art. 90 ust. 1 p.z.p.,
zamawiający zobowiązał wykonawcę
Outworking do złożenia wyjaśnień oraz dowodów dotyczących ceny i kosztów realizacji
przedmiotu zamówienia. W odpowiedzi na wezwanie wykonawca Outworking przedstawił
bardzo lakoniczne wyjaśnienia z dnia 19.04.2021 r., załączając do wyjaśnień wyłącznie
załączniki dotyczące potwierdzenia wysokości kosztów związanych z badaniami medycyny
pracy
, a tym samym nie obalił domniemania, że zaproponowana w ofercie cena nie nosi
znamion ceny rażąco niskiej.
Na pierwszej stronie swoich w
yjaśnień Outworking wskazuje, iż znajduje się
w
szczególnej sytuacji, bowiem aktualnie realizuje tożsamą umowę dla zamawiającego,
jednakże nie wskazuje jak konkretnie wpływa to na możliwość zaoferowania ceny
konkurencyjnej w porównaniu do innych wykonawców. Twierdzi, że nie będzie ponosił
kosztów inicjalnych, jednak nie wskazuje ich wysokości, nie przedstawia żadnych dowodów.
Wykonawca wskazuje również na sprzyjające okoliczności, które mają przekładać się na
oszczędności w realizowanym zamówieniu, tj. współpraca z zamawiającym od blisko
18
miesięcy, dokonanie częściowej wymiany kadry oraz zbudowanie bazy kandydatów.
Żadna z tych okoliczności nie stanowi przewagi konkurencyjnej nad innymi wykonawcami,
ponieważ większość podmiotów działających na rynku usług pracy tymczasowej prowadzi
bazy kandydatów. Wykonawca nie przedstawił także żadnego dowodu na fakt prowadzenia
bazy kandydatów oraz liczby kandydatów w niej zawartych. Zaś współpraca z zamawiającym
niejako z urzędu wymusi częściową rotacje pracowników tymczasowych z uwagi na fakt, iż
zgodnie z przepisami pracownik tymczasowy nie może u jednego pracodawcy użytkownika
pracować dłużej, niż 18 miesięcy w okresie 36 miesięcy. Rotacja będzie wymagała
przeprowadzenia dodatkowych rekrutacji. Ponadto, wykonawca nie
wskazał chociażby liczby
osób, która dotychczas została wymieniona. Na te okoliczności wykonawca nie przedstawił
żadnych dowodów. Nie uwzględniono także faktu, iż zamawiający przewidział obowiązek
przejęcia dotychczasowych pracowników tymczasowych zatrudnionych u pracodawcy
użytkownika przez nowy podmiot (za zgodą pracowników).
Odwołujący dodał, że wykonawca Outworking w swoich wyjaśnieniach jednoznacznie
potwierdza, iż jego oferta zawiera rażąco niską cenę z uwagi na nieuwzględnienie istotnych
elementów kosztotwórczych swojej oferty. W zdaniu pod tabelą wskazuje, iż oferuje jedynie
marżę godzinową na pokrycie: procesu rekrutacji, dedykowanego koordynatora, obsługę
KIP, przewidziane profity dla pracowników APT i zysk spółki. Zatem pomija zupełnie inne
składniki cenotwórcze wynikające ze sposobu realizacji zamówienia opisanego w ofercie
wykonawcy (z
asady współpracy zamawiającego z wykonawcą). W zasadach współpracy
zaproponowano
następujący zespół osób realizujących różne obowiązku: 1. kierownik
kontraktu (1 osoba) -
osoba dedykowana do obsługi zamawiającego, wyznaczona przez
Outworking, p
racownik ten będzie koordynował pracę pomiędzy centralą Outworking, PGE,
koordynatorami/konsultantami i pracownikami, 2. k
oordynatorzy terenowi (6 osób)
przydzieleni do każdego z zadań (6 zadań wskazanych przez PGE), którzy będą dbali
o
realizację kontraktu zgodnie z umową - pracownicy pod nadzorem kierownika kontraktu,
3. konsultanci lokalni -
pracownicy wyznaczeni spośród zespołu pracowników w każdej
lokalizacji, którzy pełnią funkcję pomocniczą wobec konsultantów terenowych. Szczegółowy
zakres obowiązków przypisany do poszczególnych funkcji/ról został opisany w załączniku nr
1 do odwołania i wynika z zasad współpracy zamawiającego z wykonawcą zawartych
w ofercie wykonawcy. Poz
a zespołem projektowym przewidziano również zapewnienie
specjalistów kadr i płac do obsługi projektu, których ilość zależeć będzie od ilości
zatrudnionych osób. Zajmą się oni naliczaniem wynagrodzeń i weryfikacją dokumentów
kadrowych w porozumieniu z zespo
łem projektowym. Ponadto wykonawca przewiduje
powoływanie w sytuacjach kryzysowych tzw. zespołu zadaniowego. Natomiast w swoich
wyjaśnieniach, w zakresie kosztów osobowych, jedynie lakonicznie wskazał, iż „w związku
z
posiadaniem zespołu koordynatorów doświadczonych w realizacji usług na rzecz
Zamawiającego, spółka oszacowała koszt wymaganego, dedykowanego koordynatora (RD
Łódź) oraz obsługi KIP na 0,20 zł do rbg (5011,20 zł/ m-c). Pozostałe czynności w obsłudze
zamówienia tj. podpisanie umów, naliczenie wynagrodzeń, wypłata wynagrodzeń
realizowane są przez koordynatorów lokalnych w ramach ich standardowych obowiązków.".
Z powyższego wynika dla odwołującego, iż wykonawca Outworking nie uwzględnił
w
wyjaśnieniach kosztu kierownika projektu, pozostałych koordynatorów terenowych (poza
koordynatorem (RDŁódź) oraz konsultantów lokalnych. Jednocześnie nie przedstawiono
żadnych dowodów oraz sposobu ustalenia wynagrodzenia dedykowanego koordynatora (RD
Łódź) oraz kosztów KIP (najprawdopodobniej kadry i płace) przyjmując, że wynoszą one
0,20 zł do rbg (5011,20 zł m-c), łącznie dla KIP i koordynatora (RD Łódź). Jak również
w swojej ofercie Outworking
nie wskazał funkcji „koordynatorów lokalnych", tylko
„koordynatorów terenowych" i „konsultantów lokalnych", w związku z tym nie wiadomo, której
funkcji dotyczy to wyjaśnienie, zwłaszcza, że np. naliczanie wynagrodzeń zostało przypisane
do specjalistów ds. kadr i płac. Gdyby nawet przyjąć, że wszystkie inne czynności
w
obsłudze zamówienia są realizowane przez pracowników w ramach ich standardowych
obowiązków, to i tak wykonawca nie przedstawił jakiego rzędu to są koszty (bezpośrednio
związane z realizacją zamówienia) oraz nie przedstawił żadnych dowodów, np. w postaci
umów czy zakresów obowiązków, pozostałych osób zaangażowanych w realizację, które
potwierdziłyby, że czynności zidentyfikowane w zakresie obowiązków poszczególnych funkcji
są podstawowymi obowiązkami tych osób. Wysoce wątpliwe wydaje się również, aby
w
szczególności konsultanci lokalni, którymi według oferty wykonawcy mają być pracownicy
wyznaczeni spośród zespołu pracowników w każdej lokalizacji, czyli pracownicy tymczasowi,
wykonywali obowiązki konsultantów terenowych nieodpłatnie (bez dodatkowego
wynagrodzenia). Zgodnie bowiem z dokumentami postępowania wszyscy pracownicy
tymczasowi mają dla pracodawcy użytkownika pracować w systemie 8 godzin dziennie,
niezależnie od formy zatrudnienia (umowa o pracę, umowa zlecenie), co oznacza, że w tym
czasie będą wykonywali obowiązki na rzecz pracodawcy użytkownika i tylko ze te czynności
pracodawca użytkownik będzie płacił wykonawcy. W zakres wynagrodzenia nie będzie
wliczany czas jaki pracownik poświęcił na realizację innych zadań niż zadania realizowane
na rzecz pracodawcy użytkownika. Zatem za dodatkowe czynności związane z realizacją
zamówienia i pełnienie funkcji konsultanta lokalnego wynagrodzenie powinien sfinansować
wykonawca. Tego kosztu wykonawca Outworking
nie uwzględnił w swojej ofercie.
Dalej odwołujący wskazał, że w wyjaśnieniach nie uwzględniono kosztu
zaoferowa
nego pełnienia tzw. stałego dyżuru w przypadku zadania Contact Center. Na
stronie 3 z
asad współpracy zamawiającego z wykonawcą Outworking wskazał, iż
„W przypadku zadania Contact Center oraz lokalizacji, w których poziom zatrudnienia
przekroczy 45 osób, zostanie przydzielony konsultant lokalny, który będzie wspomagał
działania koordynatora oraz organizował pracę zgodnie z rozpisanym zakresem
obowiązków. Konsultant ten będzie pracował w miejscu wyznaczonym przez zamawiającego
-
dyżur stały". W dokumentacji postępowania zamawiający nie wymagał pełnienia stałych
dyżurów przy zadaniu Contact Center, a jedynie w lokalizacjach, w których poziom
zatrudnienia przekroczy 50 osób. Zaoferowanie dodatkowego stałego dyżuru również
generuje koszty po stronie wykonawcy, kt
órych nie uwzględnił on w cenie oferty (marży),
a
należą one do kosztów wytworzenia usługi. Wykonawca Outworking nie uwzględnił
również kosztów osobowych, ani kosztów dojazdu w zakresie pełnienia dyżurów
systematycznych, w ilości dwa razy większej niż tego wymagał zamawiający. Wykonawca
zaoferował dwa dwugodzinne dyżury w każdym miesiącu w lokalizacjach z zatrudnieniem
w przedziale 19-
45 osób (zamawiający wymagał min 1 dyżuru dwugodzinnego w każdym
miesiącu w lokalizacjach z zatrudnieniem w przedziale 20-50 osób). Zaś realizacja
zamówienia w kilku lub w kilkunastu lokalizacjach oraz obowiązek odbywania spotkań
z z
amawiającym wymaga poniesienia kosztów dojazdów, których wykonawca nie uwzględnił
w cenie oferty,
ani nie przedstawił żadnych dowodów, że nie ponosi tych kosztów.
Odwołujący argumentował także, iż w świetle wymagań stawianych przez
ustawodawcę w art. 90 ust. 2 p.z.p., nie sposób uznać za wystarczające lakoniczne
stwierdzenie wykonawcy, że: „Pozostałe koszty na które składają się koszty związane
z pro
fitami dla pracowników, nieprzewidziane koszty finansowania, obsługi przelewów oraz
inne, które mogą wystąpić podczas realizacji zamówienia spółka przewidziała rezerwę
w
kwocie 0,07 zł do rbg (1753,92 zł/m-c)”, za udowodnienie, że oferta nie zawiera rażąco
niskiej ceny. W zasadach
współpracy zamawiającego z wykonawcą Outworking przewiduje
szereg instrumentów, które generują koszty po jego stronie, a nie są finansowane przez
z
amawiającego, m.in.: przyznawanie świadczeń pozapłacowych oraz premii uznaniowych -
składniki wypłacane z marży Outworking, cytrusowe środy - powstanie dodatkowych
kosztów, możliwość zrealizowania zastępstwa z wykorzystaniem zasobów już pracującego
zespołu wykorzystując możliwość pracy w nadgodzinach - powstają dodatkowe koszty,
proponowane premie finansowe -
premia za wypełnienie grafiku zgodnie z ustaleniami,
premia za codzienna logowanie się do systemu i potwierdzanie swojej obecności, premia
uzyskiwana jako wysokość dopłaty do świadczeń pozapłacowych oferowanych
w Outworking
, jak również ubezpieczenie medyczne (Lux Med lub Medicover),
ubezpieczenie grupowe (Pramerica, PZU),
karta sportowa (Multisport), lub możliwość
wypożyczenia sprzętu sportowego w razie zamknięcia obiektów sportowych, dofinansowanie
dojazdów. W odniesieniu do tych instrumentów i kosztów z nimi związanych wykonawca
odniósł się jedynie stwierdzeniem „koszty związane z profitami dla pracowników", nie
wskazując jaka jest wysokość tych kosztów i jak zostały one wyliczone. Wykonawca nie
przedstawił żadnych dowodów dotyczących przedmiotowych kosztów. Ponadto
n
iezrozumiałe i wysoce wątpliwe jest stwierdzenie wykonawcy Outworking, że będzie
zgłaszał wystawiane do zamawiającego faktury do firmy faktoringowej, jednak dodatkowe
koszty „zewnętrznego finansowania" byłyby ponoszone jedynie wówczas, gdyby spółka
występowała z tego tytułu do faktora o środki. Obecna sytuacja kapitałowa spółki nie
wymaga takiego działania i tym samym nie są z tego tytułu ponoszone koszty.
W ocenie odwołującego budzi wątpliwość również rzetelność wykazania kosztów
związanych z badaniami lekarskimi w zakresie medycyny pracy, ponieważ nie jest
wiadomym czy cena 80,00
zł to cena jednie za wystawienie zaświadczenia za badania
profilaktyczne, czy również obejmuje cenę np. badania okulistycznego lub badania
laryngologicznego.
Nie bez znaczenia dla analizowanej sprawy może pozostawać fakt, iż
podmiot, który przeprowadza badania i wystawia zaświadczenia od 01.07.2020 r. posiada
status działalności zawieszonej. Biorąc pod uwagę, iż status taki widnieje w CEIDiG do dnia
dzisiejszego wątpliwe są jego faktury jako dowody w zakresie rażąco niskiej ceny, mogą one
co najwyżej stanowić dowody w postępowaniu skarbowym. Odwołujący dodał, że
wykonawca Outworking
w swoich wyjaśnieniach nie odniósł się również do pozostałych
kos
ztów, które niewątpliwie powstaną w trakcie realizacji zamówienia, takich jak: koszty
korespondencji, koszty transportu (przejazdów).
Zdaniem odwołującego wyjaśnienia nie obalają domniemania wystąpienia w ofercie
rażąco niskiej ceny, a wręcz potwierdzają, iż kalkulując cenę oferty (marżę) wykonawca
Outworking
nie uwzględnił wielu czynników kosztotwórczych, co może wskazywać, iż będzie
świadczył usługę poniżej kosztów jej wytworzenia. Pominięcie obowiązków w zakresie
szczegółowości opisania okoliczności pozwalających obniżyć ceny realizacji zamówienia
przez Outworking i wykazania ich konkretnego wpływu na możliwość obniżenia ceny,
poprzez wykazanie szczegółowych niewątpliwych kalkulacji wszystkich elementów
cenotwórczych, a przede wszystkim przedstawienia rzetelnych i adekwatnych do
okoliczności sprawy dowodów potwierdzających wysokość elementów cenowych, prowadzi
do jedynego wniosku, powodującego konieczność stwierdzenia zaoferowania rażąco niskiej
ceny.
Z okoliczności sprawy wynika, że zamawiający w ogóle nie zbadał rzetelności
informacji zawartych w wyjaśnieniach, przez co w sposób nieprawidłowy przeprowadził
procedurę badania ceny oferty wykonawcy Outworking, a w konsekwencji dopuścił się
naruszenia art. 90 ust. 1 w zw. z ust. 2 i 3 p.z.p.
W związku z powyższym, zamawiający mimo wezwania wykonawcy Outworking do
złożenia wyjaśnień i dowodów w zakresie sposobu wyliczenia ceny jego oferty, powinien
odrzucić jego ofertę jako zawierają rażąco niską cenę. Wyjaśnienia zawierające informacje
nierzetelne, wybiórcze, częściowo wewnętrznie sprzeczne jedynie potwierdziły, że podana
cena jest rażąco niska. Zatem zamawiający zaniechawszy czynności odrzucenia oferty
Outworking dopuścił się również naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. art. 90 ust. 2 p.z.p.
W
ybór jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy Outworking był niedopuszczalny
i
został dokonany wbrew przepisom ustawy p.z.p. oraz w sposób naruszający zasady
równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, ponieważ wszystkie wymienione
w
niniejszym odwołaniu argumenty przesądzają o zasadności podniesionych zarzutów, a tym
samym skutkują koniecznością odrzucenie oferty wykonawcy Outworking na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust 3 p.z.p.
Wybór najkorzystniejszej oferty jest bowiem
związany z koniecznością prawidłowego przeprowadzenia badania i oceny ofert, a tym
samym z obowiązkiem dokonania przez zamawiającego odrzucenia ofert i wykluczenia
wykonawców wobec ziszczenia się ustawowych przesłanek do podjęcia takich czynności.
Działając w imieniu i na rzecz zamawiającego odpowiedź na odwołanie w formie
pisemnej wniósł pełnomocnik strony wskazując, iż zamawiający wnosi o oddalenie odwołania
w całości zgodnie z uzasadnieniem wskazanym w jego stanowisku procesowym, a także
zasądzenie od odwołującego kosztów zastępstwa procesowego.
Mając na uwadze datę wniesienia odwołania do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do postępowania odwoławczego – zgodnie z art. 92 ust. 2 ustawy dnia 11 września 2019 r.
przepisy wprowadzające ustawę Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 poz. 2020) –
znajdują zastosowanie przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień
publicznych
(Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 ze zm.), dalej zwanej „n.p.z.p.”.
Wobec spełnienia przesłanek art. 525 ust. 2 i 3 n.p.z.p. skład orzekający dopuścił do
udziału w postępowaniu odwoławczym wykonawcę Outworking S.A. ul. Langiewicza 2/10,
61-
502 w Poznań (dalej zwanego „przystępującym”), który zgłosił przystąpienie po stronie
zamawiającego. Przystępujący przedstawił swoje stanowisko procesowe w formie pisemnej.
Krajowa Izba Odwoławcza – po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, po zapoznaniu się ze stanowiskami przedstawionymi w odwołaniu,
odpowiedzi na odwołanie, stanowiskiem przystępującego, konfrontując je z zebranym
w s
prawie materiałem procesowym, w tym z dokumentacją postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego oraz po wysłuchaniu oświadczeń i stanowisk złożonych
ustnie do protokołu w toku rozprawy – ustaliła i zważyła, co następuje:
Skład orzekający stwierdził, że odwołanie dotyczy materii określonej w art.
513
n.p.z.p. i podlega rozpoznaniu zgodnie z art. 517 n.p.z.p. Izba stwierdziła również, że nie
została wypełniona żadna z przesłanek o których mowa w art. 528 n.p.z.p., których
stwierdzenie skutkowałoby odrzuceniem odwołania i odstąpieniem od badania meritum
sprawy. Ponadto, w ocenie składu orzekającego odwołujący wykazał, że posiada legitymację
materialną do wniesienia środka zaskarżenia zgodnie z przesłankami art. 505 ust. 1 n.p.z.p.
Stan faktyczny sprawy nie
był pomiędzy stronami sporny, osią sporu była ocena czy
decyzja zamawiającego o wyborze oferty przystępującego jako oferty najkorzystniejszej
w
postępowaniu była prawidłowa, ponieważ odwołujący zarzucił zamawiającemu
zaniechanie jej odrzucenia na podstawie art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p.,
a w konsekwencji naruszenie art. 91 ust. 1 p.z.p.
Skład orzekający dokonał oceny stanu faktycznego ustalonego w sprawie mając na
uwadze art. 554 ust. 1 pkt 1 n.p.z.p., który stanowi, że Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli
stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia.
Izba
– uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy przedłożony przez strony, po
dokonaniu ustaleń poczynionych na podstawie dokumentacji postępowania, zważając na
okoliczności faktyczne podniesione w odwołaniu – stwierdziła, że sformułowane przez
odwołującego zarzuty znajdują potwierdzenie w ustalonym stanie faktycznym i prawnym,
zatem rozpoznawane odwołanie zasługuje na uwzględnienie w całości. W konsekwencji Izba
nakazała zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty przystępującego, jej
odrzucenie
ze względu na zaoferowanie ceny rażąco niskiej oraz powtórzenie badania
i
oceny ofert w postępowaniu.
Na wstępie należy zaznaczyć, że wskazana w art. 90 ust. 3 p.z.p. sankcja odrzucenia
oferty jest bezpośrednio związana z procedurą wyjaśnienia sposobu kalkulacji ceny na
wezwanie zamawiającego, uregulowaną w art. 90 ust. 1 i 1a p.z.p., a także obowiązkiem
wykonawcy wynikającym z art. 90 ust. 2 p.z.p. – ”obowiązek wykazania, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy”. Celem postępowania
wyjaśniającego sposób kalkulacji ceny jest ustalenie faktów świadczących o tym, że
zaofero
wana przez wykonawcę cena jest realna, wiarygodna i zapewni prawidłowe
wykonanie przedmiotu zamówienia – procedura wyjaśniająca musi zmierzać do klarownego
wyjaśnienia sposobu skalkulowania ceny oferty, a także wątpliwych jej kosztów. Zaś
wyjaśnienia wykonawcy powinny zawierać jednoznaczne informacje, przekładające się na
uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne, co powinno zostać poparte adekwatnymi
i
wiarygodnymi dowodami (art. 90 ust. 2 p.z.p.), ponieważ brak udowodnienia realności ceny
skutkuje odrzucen
iem oferty również na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p.
Natomiast w
rozpoznawanym sporze, pomimo treści wezwania zamawiającego,
zgodnie z którym oczekiwano przedstawienia szczegółowych założeń, które przystępujący
przyjął na etapie kalkulowania oferty, złożono wyjaśnienia o charakterze nieprzydatnym dla
określenia kosztów przyjętych w cenie oferty, bez poparcia ich wiarygodnym materiałem
dowodowym.
Wykonawca nie wykazał, że cena jego oferty została skalkulowana w sposób
prawidłowy, co jest to równoznaczne z potwierdzeniem, że oferta zawiera rażąco niską cenę
i podlega odrzuceniu na kanwie art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p.
Na podstawie dokumentacji
postępowania Izba ustaliła, że zgodnie z rozdziałem
20 SIWZ pn
. opis kryteriów i sposób oceny ofert, zamawiający żądał złożenia wraz z ofertą
zaproponowanego przez wykonawcę opisu sposobu świadczenia usługi, tzw. zasad
współpracy wykonawcy z zamawiającym. Dokument ten był oceniany w jakościowym
kryterium pozacenowym o wadze 25% z lit. b2 ro
zdział 20 SIWZ. Zamawiający oceniał
oferowany
sposób świadczenia usługi opisany w dokumencie zasad współpracy pod kątem
jego kompletności, sprawną komunikację i zarządzanie pracownikami, sprawną komunikację
pomiędzy wykonawcą a zamawiającym, efektywne sposoby zarządzania sytuacjami
kryzysowymi
, przyznając wykonawcy punkty zgodnie ze szczegółowymi wytycznymi
wskazany w SIWZ.
Przystępującemu przyznano 25 punktów w tym kryterium, komisja
oceniała treść złożonego wraz z ofertą dokumentu zasad współpracy, zgodnie z ocenami
kryteriów pozacenowych znajdującymi się w aktach postępowania.
Dalej skład orzekający ustalił, że pismem z dnia 15 kwietnia 2021 r. zamawiający
wezwał przystępującego do złożenia wyjaśnień sposobu kalkulacji ceny. Oprócz powołania
się na treść art. 90 ust. 1 p.z.p. zamawiający wskazał w wezwaniu, że należy mu przedstawić
szczegółowy sposobu wyliczenia ceny oferty (marży) z uwzględnieniem wszystkich
składników cenotwórczych opisanych w ofercie (zasady współpracy zamawiającego
z
wykonawcą) w zakresie ilości zamówionych osób, stawki za 1 rbh, średniej liczby godzin
w
miesiącu wg kalendarza, średniej liczby godzin absencji na pracownika w miesiącu oraz
średniego wypracowania godzin przez jednego pracownika w miesiącu. Pouczono także
wykonawcę o treści art. 90 ust. 2 p.z.p. Przystępujący złożył wyjaśnienia z dnia 16 kwietnia
2021 r. załączając do nich jako dowody trzy faktury VAT na okoliczność wysokości
posiadanych stawek za badania lekarskie. Z
materiału dowodowego wynika zatem, że
wezwanie zamawiającego było precyzyjne – zamawiający zobligował przystępującego do
wyjaśnienia sposobu kalkulacji ceny ofertowej ze szczegółowym sposobem wyliczenia ceny,
który uwzględnia wszystkie składniki opisane w punktowanym sposobie realizacji umowy,
tj. w zasadach ws
półpracy zamawiającego z wykonawcą.
O
dwołujący zbudował swoją argumentację na porównaniu dokumentu zasad
współpracy zamawiającego z wykonawcą, który przystępujący przedłożył w ramach oceny
w
kryterium jakościowym, w korelacji ze złożonymi przez przystępującego wyjaśnieniami
sposobu obliczenia ceny.
Już wstępna lektura obu dokumentów prowadzi do wniosku, że nie
wyceniono w wyjaśnieniach wszystkich elementów zaoferowanego sposobu realizacji
umowy, a także, że wyjaśnienia i zasady współpracy nie są ze sobą spójne. Trafnie więc
zarzucono, iż wyjaśnienia sposobu kalkulacji ceny nie dają podstaw do przyjęcia, że cena
oferty uwzględnia wszystkie elementy kosztotwórcze zaproponowanego sposobu realizacji
umowy, skoro
w omawianych wyjaśnieniach ani nie odniesiono do wszystkich składników
cenotwórczych, ani ich prawidłowo nie wyjaśniono.
Izba podzieliła stanowisko odwołującego, że zaoferowany sposób wykonania
zamówienia wskazuje na zespół pracowników (kierownika kontraktu, konsultantów
terenowych i lokalnych koordynato
rów, zgodnie z zakresem obowiązków określonych na str.
2 i 3 zasad współpracy, w tym zaoferowano dyżur stały w ramach contact center, o ile
w danej lokalizacji
poziom zatrudnienia przekroczy 45 osób), co nie pokrywa się
z
wyjaśnieniami sposobu kalkulacji ceny, gdzie wskazano na uwzględnienie kosztu
dedykowanego koordynatora (RD Łódź) i obsługę KIP (5011,20 zł miesięcznie). Pomijając
już brak spójności nomenklatury dotyczącej nazw stanowisk poszczególnych członków
zespołu projektowego, czyli brak możliwości sprawdzenia czy wyceniono wszystkie
stanowiska wskazane w sposobie realizacji umowy
, przystępujący wskazał na koszt całego
zespołu podając miesięczny ryczałt za całość kosztu osobowego, co czyni tak określoną
wartość pozycją nieweryfikowalną.
Z wyjaśnień sposobu kalkulacji ceny i z zaoferowanego sposobu realizacji
zamówienia jednoznacznie wynika, że umowę ma realizować zespół składający się z kilku
członków, przystępujący bowiem wskazując na zasób osobowy posługuje się liczbą mnogą.
Odwołujący w wyjaśnieniach przyjął, że nazwa danego stanowiska oznacza zatrudnienie
jednej osoby, czyli
będzie to co najmniej siedem osób (kierownik kontraktu i sześciu
koordynatorów terenowych). Natomiast zamawiający w odpowiedzi na odwołanie podniósł,
że przystępujący w żadnym miejscu nie zaoferował sześciu koordynatorów terenowych, jak
również zamawiający nie żądał, aby tych koordynatorów było sześciu. Wykonawca był
zobowiązany wskazać koordynatora do każdego zadania, ale brak jest jakichkolwiek
przeszkód, żeby tą funkcję pełniła nawet jedna osoba (vide str. 2 odpowiedzi na odwołanie).
Z powyższego wynika, że po pierwsze – zamawiający nie wie ilu członków liczy
zespół projektowy zaoferowany w cenie przystępującego. Nie ma żadnej wiedzy jakie koszty
generuje określony w ofercie zasób kadrowy, ponieważ nie wiadomo jak zespół projektowy
miałby zostać skonstruowany, ani jakie warunki pracy i płacy posiadają osoby, które będą
realizować zamówienie. Zamawiający brak informacji w tym zakresie, brak faktów
z
wyjaśnień sposobu kalkulacji ceny, próbuje skorygować hipotezami, co jedynie dobitnie
ujawniło, że nie jest on w stanie zanegować założeń odwołującego, ponieważ nie ma wiedzy
z wyjaśnień kalkulacji ceny w jaki sposób cenę kosztów osobowych wyceniono w ofercie
przystępującego. Po wtóre – wskazanie na ryczałtowy, skumulowany koszt osobowy, bez
podania w
wyjaśnieniach szczegółowych założeń dotyczących tego składnika cenowego, nie
pozwala na zweryfikowanie co się w nim mieści, tj., skoro zamawiający nie wie nawet ilu
koordynatorów miałoby realizować umowę, to nie wie, czy wyceniono koszty osobowe na
właściwym poziomie. Na podstawie wyjaśnień nie można ustalić, czy koszty poszczególnych
koordynatorów wyceniono w realnej kwocie oraz czy wynagrodzenie uwzględnia stawki
minimalne określone w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu
z
pracę (Dz. U. z 2020 r., poz. 2207) zgodnie z art. 90 ust. 1 pkt 2 p.z.p.
Dziwi zatem
stanowisko zamawiającego o rzetelnych i przekonujących wyjaśnieniach,
skoro główne koszty realizacji zamówienia – które dotyczy wykonywania usługi agencji pracy
tymczasowej
– czyli koszty zespołu projektowego, nie zostały wyjaśnione. Zamawiający na
podstawie otrzymanej kalkulacji w żaden sposób nie był w stanie ich zweryfikować, ponieważ
zabrakło w wyjaśnieniach faktycznego wskazania podstawy wyliczenia kosztu osobowego.
Wyjaśnienia przystępującego odbiegają od standardu staranności, ciężko je nawet nazwać
wyjaśnieniami, bowiem w istocie zgrupowanie kosztu zespołu projektowego w jedną pozycję
niczego nie wyj
aśniało. Wykonawca, który jest profesjonalnym uczestnikiem rynku zamówień
publicznych, powinien dokładać należytej staranności na wszystkich etapach postępowania
oraz adekwatnie reagować na wezwania zamawiającego. W miejsce precyzyjnego
wyliczenia przedsta
wiono zbiorowe oszacowanie kosztów osobowych, co pozwoliło na
niewątpliwe ustalenie w zakresie tego, czy wyjaśnienia powinny skutkować uznaniem ceny
za rażąco niską – nie ze względu na to, co się w nich znalazło, a ze względu na to, czego
w
nich nie ujęto.
Ponadto, w wyjaśnieniach wskazano, że część czynności w obsłudze zamówienia
przez koordynatorów lokalnych jest realizowana w ramach standardowych obowiązków
pracowników przystępującego. O ile warunki zamówienia nie wskazują na konieczność
przypisania dany
ch pracowników wyłącznie do kontraktu z zamawiającym, to rolą
wyjaśnienia sposobu kalkulacji ceny jest określenie jednostki miary wykonywanych zadań
oraz przyporządkowanej do niej kwoty wynagrodzenia wykonawcy, a także wskazanie na
relację pomiędzy tymi wartościami. Wyjaśnienia ceny zawierające gołosłowne zapewnienia
o
mieszczeniu się kosztów pracowniczych w ogólnych kosztach prowadzenia
przedsiębiorstwa nie spełniają tej roli, ponieważ nie pozwalają na ustalenie jaka część
wynagrodzenie konkretnych pracown
ików, związana z jakim szacunkiem partycypacji czasu
poświęconego na realizowanie zamówienia w odróżnieniu od innych obowiązków, została
przez
przystępującego oszacowana i uwzględniona w cenie oferty. Samo wskazanie, że
pracownicy będą realizować inne kontrakty może być elementem wyjaśnień, które zwierają
konkretne dane liczbowe
pozwalające na ustalenie czy szacunek jest rzeczywisty, nie
stanowią natomiast substytutu takich danych. Wykonawca nie może zastąpić wyjaśnień
kalkulacji ceny
twierdzeniami, które sprowadzają się do tego, że koszty kadrowe amortyzuje
s
ię w innych kontraktach.
Skład orzekający podzielił także stanowisko odwołującego, że z wyjaśnień
przystępującego nie wynika, aby w cenie zawarto dyżur w contact center, co wskazano
w
zasadach współpracy z zamawiającym, więc należał to uwzględnić w cenie oferty. Nawet
jeżeli obecnie nie ma lokalizacji przekraczającej 45 osób, to zaoferowano to w punktowanym
sposobie realizacji zamówienia i należało ten składnik wycenić. Ponadto, złożone wraz
z
wyjaśnieniami trzy faktury VAT nie mogą stanowić właściwego materiału dowodowego
wskazującego na realność zaoferowanej ceny, ponieważ podmiot je wystawiający, zgodnie
z danymi z Centralnej Ewidencji i
Informacji o Działalności Gospodarczej, posiada od 1 lipca
2020 r
. zawieszoną działalność gospodarczą (faktury są z 30.11.2020 r. i 30.01.2021 r.),
zatem mając na uwadze art. 25 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo
Przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162) są one nieprzydatne dla wykazania, że
wykonawca będzie posiadał taką cenę za badania lekarskie w terminie wykonywania umowy
dla zamawiającego. Izba nie podzieliła natomiast argumentacji odwołującego o braku
wycenienia świadczeń pozapłacowych i premii dla pracowników, ponieważ zgodnie
z
wyjaśnieniami przystępującego pozostałe koszty związane z profitami dla pracowników
zawarto w pozycji rezerwa (inne koszty) w kwocie 1
753,92 zł miesięcznie.
D
owody złożone przez zamawiającego i przystępującego na rozprawie są w ocenie
składu orzekającego dowodami spóźnionymi, ponieważ jak trafnie wskazano w wyroku Sądu
Okręgowego w Warszawie z dnia 7 października 2020 r., sygn. akt: XXIII Ga 1131/20,
dowodzenie w
zakresie realności zaoferowanej ceny może się odbywać wyłącznie na etapie
składania wyjaśnień zamawiającemu. Podstawą oceny przez Krajową Izbę Odwoławczą,
a
następnie Sąd Okręgowy zasadności zarzutu odrzucenia oferty z powodu niewykazania,
że cena oferty jest prawidłowa są tylko i wyłącznie wyjaśnienia wykonawców przesłane
zamawiającemu na jego wezwanie, w terminie wskazanym do złożenia wyjaśnień.
Zamawiający w oparciu o te wyjaśnienia dokonuje oceny ceny ofertowej, a Izba, a następnie
Sąd bada prawidłowość tej czynności zamawiającego w świetle uzyskanych wyjaśnień. (…)
Składanie przez skarżącego dopiero przed Izbą dodatkowych wyjaśnień i przedstawianie
nowych argumentów w celu wykazania prawidłowości zaoferowanej ceny nie może być więc
wzięte pod uwagę ani przez KIO, ani tym bardziej przez Sąd Okręgowy.
Zatem jedynie na marginesie
Izba zauważa, że dowody te i tak byłyby nieprzydatne
dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia rozpoznawanego sporu, który dotyczy
stricte
oceny treści wyjaśnień sposobu kalkulacji ceny przystępującego. Wcześniejsza
umowa jedynie świadczy, że strony zawarły kontrakt o wskazanej treści, który jest
realizowany, co nie oznacza, że składając nową ofertę w nowym przetargu właściwie
obalono domniemanie zaoferowania rażąco niskiej ceny. Poza tym, gdyby można było
oprzeć realność oferowanej ceny wyłącznie na fakcie, że wykonawca już realizował umowę
dla zamawiającego, to ustawodawca zwolniłby takie podmioty z konieczności udowodnienia
wysokości swojej ceny. Może to być jedynie argumentacja pomocnicza, jednakże w sporze,
gdy podważana jest treść konkretnych wyjaśnień ceny, wcześniejsze kontrakty nie
spowodują, że można konwalidować zawartość wyjaśnień kalkulacji ceny oferty, jedynie
z
tego powodu, że zamówienie na rzecz zamawiającego było już wykonywane. Formularze
wyceny i
oferty cząstkowe z innych postępowań są także nieprzydatne dla ustalenia
relewantnych faktów, ponieważ nie są w żaden sposób, nawet luźny związane
z rozpoznawanym sporem.
Skład orzekający wskazuje również, że w ustalonym stanie rzeczy nie byłoby możliwe
ponowne wezwanie przystępującego do złożenia wyjaśnień sposobu kalkulacji ceny. Izba
podziela utrwalone w orzecznictwie stanowisko, że ponowne wezwanie nie jest co do zasady
wykluczone, tym niemniej możliwość żądania od wykonawcy doprecyzowania elementów
kalkulacji lub udzielenia szerszych informacji w zakresie pierwotnie p
rzekazanych wyjaśnień,
jest uzasadniona jedynie w przypadku szczegółowego i rzetelnego udzielenia przez
wykonawcę wyjaśnień na pierwsze żądanie. Powtórzenie wezwania musi wynikać więc
z
obiektywnych okoliczności uzasadniających uszczegółowienie pierwszych wyjaśnień,
a
ponawianie wezwania nie może następować w sytuacji, gdy wyjaśnienia są niekompletne,
lakoniczne, czy nie zawierają odpowiedzi na wszystkie pytania zamawiającego. Kolejne
wezwania nie mogą zatem stanowić de facto przywrócenia terminu na złożenie wyjaśnień,
które należało złożyć już na pierwsze wezwanie. Takie działanie naruszałoby uregulowaną
w
art. 7 ust. 1 p.z.p. zasadę generalną zachowania uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców. Jak słusznie wskazał Sąd Okręgowy w Białymstoku w wyroku
z
dnia 2 grudnia 2020 r., sygn. akt: II Ca 915/20, ponowne wezwanie powinno być
wystosowane w
sytuacji, gdy zakres wyjaśnień i dowodów złożonych przez wykonawcę na
pierwsze wezwanie odpowiadał temu wezwaniu, a mimo to zrodziły one po stronie
zamawi
ającego dalsze wątpliwości, które wymagają dodatkowego wyjaśnienia,
doszczegółowienia, ewentualnie udowodnienia. Nie budzi także zastrzeżeń dopuszczalność
kontynuowania procedury wyjaśniającej w sytuacji, gdy pierwotne wezwanie zamawiającego
było zbyt ogólne i nieprecyzyjne, wykonawca nie powinien bowiem ponosić negatywnych
konsekwencji takiego wezwania. Zgodzić się trzeba również z tym, że kolejne wezwanie nie
może prowadzić do bezpodstawnego stworzenia kolejnej szansy dla wykonawcy, który złożył
wyjaśnienia o wysokim poziomie ogólności, nie przedstawiając przy tym żadnych dowodów
potwierdzających kalkulację ceny oferty, a także prowadzić do naruszenia zasady uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. (por. także wyrok Sądu Okręgowego
w Warszawie z 30.05.2018 r. sygn. akt XXIII Ga 255/18). W ustalonym stanie rzeczy nie
byłoby zatem podstaw do kontynuacji postępowania wyjaśniającego cenę, bowiem
k
onsekwencją złożenia wyjaśnień, które nie pozwalają stwierdzić, że zaoferowana cena jest
realna, nie s
ą wyczerpujące i poparte wiarygodnymi dowodami, jest obowiązek odrzucenia
oferty, nie zaś ponawianie procedury wyjaśniającej cenę.
Konkludując, skład orzekający stwierdził, że przystępujący nie podołał nałożonemu
na niego w wyniku wezwania zamawiającego obowiązkowi przedstawienia rzetelnych
i
adekwatnych do wskazanego sposobu realizacji zamówienia wyjaśnień sposobu kalkulacji
ceny wraz ze złożeniem dowodów potwierdzających wysokość zaoferowanych elementów
cenowych, szczególnie w zakresie głównego czynnika cenowego zamówienia, jakim są
koszty osobowe zespołu projektowego. Zaś zamawiający zaniechał prawidłowego zbadania
wyjaśnień przystępującego i w sposób nieuprawniony wybrał jego ofertę w przetargu,
naruszając art. 91 ust. 1 p.z.p., poprzez dokonanie wyboru oferty, która powinna zostać
odrzucona (art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p.).
Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniła odwołanie, bowiem wykazano, iż
w
przedmiotowym stanie faktycznym została wypełniona hipoteza normy prawnej wyrażonej
w art. 554 ust. 1 pkt 1 n.p.z.p.
Stwierdzone naruszenie przepisów ustawy miało istotny wpływ
na wadliwy
wynik postępowania o udzielenie zamówienia.
Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania skład orzekający wydał na podstawie art.
575 n.p.z.p. obciążając strony kosztami zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik
postępowania odwoławczego z uwzględnieniem § 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i 2 lit.
b
rozporządzenia z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437). Izba obciążyła zamawiającego jako stronę
przegrywającą kosztami postępowania odwoławczego, na które złożył się wpis i koszty
wynagrodzenia pełnomocnika odwołującego, zasądzone na podstawie przedłożonej faktury
VAT.
Przewodniczący:
…………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2863/21 z dnia 2021-10-18
- Sygn. akt KIO 2772/21 z dnia 2021-10-11
- Sygn. akt KIO 2634/21 z dnia 2021-10-11
- Sygn. akt KIO 2149/21 z dnia 2021-10-01
- Sygn. akt KIO 2720/21 z dnia 2021-09-29
