rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-12-21
rok: 2020
data dokumentu: 2020-12-21
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 3201/20
KIO 3201/20
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 grudnia 2020r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Preze
sa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 grudnia 2020 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia PKS Tarnobrzeg Sp. z o.o. z siedzibą
w Tarnobrzegu,
w postępowaniu prowadzonym przez "Koleje Mazowieckie - KM" sp. z
o.o. z siedzibą w Warszawie
do Preze
sa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 grudnia 2020 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia PKS Tarnobrzeg Sp. z o.o. z siedzibą
w Tarnobrzegu,
w postępowaniu prowadzonym przez "Koleje Mazowieckie - KM" sp. z
o.o. z siedzibą w Warszawie
orzeka:
1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża Odwołującego i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł (słownie:
piętnaście tysięcy złotych) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
2.2. zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3600 (słownie: trzy tysiące
sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów poniesionych przez Zamawiającego jako
wynagrodzenie pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.), na niniejszy wyrok, w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej, do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodnic
zący : ………………………………..
Sygn. akt KIO 3201/20
UZASADNIENIE
Zamawiający - „Koleje Mazowieckie- KM" Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie prowadzi
na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych
(Dz.U. z 2019r., poz. 1843 ze zm.; dalej: „Pzp”) postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie przetargu nieograniczonego pn. „Autobusowy przewóz osób na
odcinku Warka-Radom-Warka, zadanie nr 1-
obsługa przewozów zastępczych autobusami
niskopodłogowymi lub niskowejściowymi o charakterze międzymiastowym”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 16 października 2020r., pod numerem 2020/S 202-491702.
Odwołujący – PKS Tarnobrzeg sp. z o.o. z siedzibą w Tarnobrzegu w dniu 4 grudnia
2020r. wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wobec czynności
Zamawiającego polegającej na wyborze jako najkorzystniejszej oferty spółki Transport and
Infrastructure Management Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: „TIM”).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
a)
art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp, poprzez zaniechanie wykluczenia TIM z
postępowania o udzielenie przedmiotowego zamówienia, pomimo, iż nie potwierdził on braku
podstaw do wykluczenia z udziału w postępowaniu w zakresie zaświadczenia właściwej
t
erenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, lub też innego
dokumentu potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem składek na
ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne;
b)
art. 90 ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp, poprzez zaniechanie wezwania
wykonawcy TIM do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny oferty, mimo że w
postępowaniu zaistniały okoliczności przemawiające za koniecznością dokonania czynności
wezwania;
c)
art. 89 ust. 4 Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty TIM, pomimo iż
oferta złożona przez niego zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia;
d)
Art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia
1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tj. Dz. U. z 20
18 poz. 419; dalej: „u.z.n.k.”),
poprzez zaniechanie odrzucenia oferty TIM, pomimo iż złożenie oferty przez tego
wykonawcę stanowi czyn nieuczciwej konkurencji z uwagi na utrudnianie dostępu do rynku
innym przedsiębiorcom poprzez zamiar świadczenia usług poniżej kosztów.
W oparciu o tak postawione zarzuty Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności polegającej na wyborze jako najkorzystniejszej oferty TIM, a
następnie nakazanie Zamawiającemu wykluczenie tej spółki z udziału w postępowaniu na
Sygn. akt KIO 3201/20
podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp i uznanie złożonej przez nią oferty za odrzuconą, a
następnie powtórzenie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty (ponownego badania i
oceny ofert), alternatywnie, wniósł o nakazanie Zamawiającemu wezwania TIM do złożenia
wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 Pzp, a następnie nakazanie Zamawiającemu odrzucenia
oferty TIM na podstawie art. 89 ust. 4 i/lub art. 89 ust. 3 i uznanie złożonej przez niego oferty
za odrzucona, a następnie powtórzenie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty.
Uzasadniając zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp, poprzez zaniechanie
wykluczenia TIM z postępowania Odwołujący wskazał, że Zamawiający, zgodnie z
rozdziałem VII pkt. 9 Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej: „SIWZ”) wskazał,
iż przed udzieleniem zamówienia wezwie wykonawcę, którego oferta została najwyżej
oceniona, do złożenia w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 10 dni, aktualnych na dzień
złożenia oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o których mowa w art.
25 ust. 1 Pzp.
Pismem z dnia 6 listopada 2020 r. Zamawiający na podstawie art. 26 ust. 1 Pzp
wezwał TIM do złożenia aktualnych na dzień złożenia dokumentów i oświadczeń, w tym
m.in. zaświadczenia właściwej terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego albo innego dokumentu
potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem składek na ubezpieczenia
społeczne lub zdrowotne, a także oświadczenia wykonawcy o braku wydania wobec niego
prawomocnego wyroku sądu lub ostatecznej decyzji administracyjnej o zaleganiu z
uiszczaniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, a także
oświadczenia wykonawcy o braku orzeczenia wobec niego tytułem środka zapobiegawczego
zakazu ubiegania się o zamówienie publiczne celem potwierdzenia braku podstaw do
wykluczenia Wykonawcy z udziału w postępowaniu.
W dniu 17 listopada 2020 r. TIM złożył ww. oświadczenia oraz dokumenty,
przedkładając jednak zaświadczenie z ZUS o niezaleganiu w opłacaniu składek z dnia 11
sierpnia 2020 r., podczas gdy przedmiotowe zaświadczenie ma 3-miesięczny termin
ważności. Tym samym, zdaniem Odwołującego, należy uznać, iż na dzień składania
dokumentów i oświadczeń Zamawiającemu, przedmiotowe zaświadczenie było już
nieaktualne dlatego, że termin ważności upłynął w dniu 11 listopada 2020r. Podkreślił, że
zgodnie z poglądami doktryny przedłożony dokument musi być „aktualny" w tym rozumieniu,
że na dzień jego przedłożenia nie zachodzi wobec wykonawcy podstawa wykluczenia. Z
uwagi na powyższe, na tym etapie postępowania zachodziła konieczność wykluczenia TIM z
przedmiotowego postępowania lub wezwania go do przedłożenia aktualnego zaświadczenia.
Uzasadniając zarzut naruszenia art. 90 ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp, poprzez
zaniechanie wezwania wykonawcy TIM do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny
Sygn. akt KIO 3201/20
oferty, Odwołujący wskazał, że cena oferowana przez tego wykonawcę budzi obiektywne
wątpliwości co do tego, czy oferta jest zrównoważona pod względem gospodarczym i czy
wybór tego wykonawcy może doprowadzić do zrealizowania przedmiotowego zamówienia w
należyty sposób. Tym samym w ocenie Odwołującego Zamawiający winien wdrożyć
procedurę weryfikacji ceny oferty TIM zgodnie z art. 90 ust. 1 Pzp. Odwołujący wyjaśnił, że
cena zaoferowana przez TIM jest niższa o 23 % niż szacunkowa ustalona przez
Zamawiającego wartość zamówienia powiększona o należny podatek VAT. Oferta ta jest
jednocześnie o 25 % niższa od średniej arytmetycznej pozostałych złożonych ofert oraz o
36% niższa od najdroższej oferty w przedmiotowym postępowaniu. W przedmiotowej
sprawie nie ulega wątpliwości, iż oferta TIM jest ofertą z rażąco niską ceną, co powoduje
zagrożenie dla realizacji świadczenia komunikacji autobusowej dla Zamawiającego i może
skutkować jego nienależytym wykonaniem lub całkowitym niewykonaniem.
Odwołujący wskazał, iż posiada wieloletnie doświadczenie w branży transportu osób,
które pozwala mu skalkulować rzeczywiste koszty realizacji zamówienia objętego
przedmiot
owym postępowaniem, co pozwala na wyciągnięcie ww. wniosków co do rażącego
zaniżenia ceny zaoferowanej przez TIM. Realne koszty – zdaniem Odwołującego – realizacji
zamówienia przedstawiają się następująco:
a)
Koszt zatrudnienia kierowców autobusów — co najmniej 150.000 zł.
Wyjaśnił, że Zamawiający w SIWZ wskazał, iż wymaga zatrudnienia przez wykonawcę
na podstawie umowy o pracę osób wykonujących czynności kierowców.
Odwołujący stwierdził, iż biorąc pod uwagę wskazany przez Zamawiającego rozkład
oraz obowiązujące przepisy w zakresie czasu pracy kierowców (ustawa z dnia 16 kwietnia
2004r. o czasie pracy kierowców) koniecznym jest zatrudnienie do realizacji przedmiotowego
zamówienia 10 kierowców, których koszt zatrudnienia w okresie realizacji przedmiotu
zamówienia (3 miesiące) wyniesie 150.000,00 zł. Wykonawca zobowiązany jest zatrudnić
każdego z kierowców na podstawie umowy o pracę, przeciętne miesięczne wynagrodzenie
kierowcy za pracę wynosi ok. 3.150,00 zł netto, co dla pracodawcy oznacza rzeczywisty
koszt
5.000,00 zł brutto miesięcznie. Niezależnie od powyższego Odwołujący zauważył, iż
zawód kierowcy jest zawodem poszukiwanym przez pracodawców na polskim rynku, w
związku z czym przyjmowanie kwoty minimalnego wynagrodzenia do kalkulacji nie
odpowiadałoby rzeczywistym kosztom, jakie ponosi podmiot realizujący tego typu
zamówienie, jak to stanowiące przedmiot niniejszego postępowania. Minimalnym
wynagrodzeniem wymaganym przez kierowców, którzy wykonują pracę w obrębie miejsca
zamieszkania, bez konieczności przebywania w delegacji jest stawka około 250,00 zł brutto
za dzień pracy. Dlatego realny miesięczny koszt zatrudnienia jednego kierowcy to średnio
kwota 5.000,00 zł brutto, co stanowi w odniesieniu do przedmiotowego zamówienia koszt na
poziomie 150.0
00 zł.
Sygn. akt KIO 3201/20
b)
Koszt bieżących napraw- koszt zatrudnienia co najmniej 1 elektromechanika
do obsługi technicznej taboru - 15.000,00 zł.
Niezakłócona i sprawna realizacja przedmiotu zamówienia wymaga zatrudnienia co
najmniej 1 elektro-
mechanika, w wymiarze 1 etatu, który będzie przeprowadzał przeglądy
autobusów i dokonywał ich okresowych napraw eksploatacyjnych. Do kalkulacji przyjęto
koszt pracodawcy wynikający z zatrudnienia 1 elektro-mechanika przez okres realizacji
zamówienia (3 miesiące) w wymiarze 1 etatu przy założeniu zatrudnienia za niezawyżone
wynagrodzenie dla osoby z kilkuletnim, niezbędnym w tej pracy doświadczeniem w
wysokości 3.150,00 zł netto, co przy umowie o pracę stanowi dla pracodawcy łączny
miesięczny koszt w wysokości 5.000,00 zł. Są to niezawyżone koszty, mając na względzie
komunikację autobusową (kapeć, oberwane lusterka, uszkodzone drzwi, niedziałający
wyświetlacz, spalona żarówka, ubytki oleju czy płynu chłodzącego, kontrolka na
wyświetlaczu itp.).
c)
Koszt obsługi biurowej i dyspozytorskiej: 15.000,00 zł (sprostowane przez
Odwołującego pismem procesowym z dnia 17 grudnia 2020r.).
W trakcie realizacji zamówienia Wykonawca musi zatrudnić pracownika, którego praca
(obsługa biurowa) polegać będzie na koordynowaniu całego zadania podczas zmian
spowodowa
nych awariami autobusów, zmian godzin odjazdów, wydłużenia kursu, czy
konieczności podstawienia dodatkowego autobusu. Zatrudniony koordynator jest
odpowiedzialny za tworzenie grafików kierowców, rozliczanie czasu ich pracy, odpowiadanie
na skargi i zażalenia, druk i rozwieszanie rozkładów jazdy na przystankach, wymianę
uszkodzonych tabliczek przystankowych, sprawdzanie jakości świadczonych usług, a także
zobowiązany jest do pozostawania w stałym kontakcie z dyspozytorem Zamawiającego, by
na bieżąco móc informować kierowców o zaistniałych na drodze sytuacjach. Analogicznie jak
w przypadku kosztów zatrudnienia elektro-mechanika przyjęto koszt pracodawcy wynikający
z zatrudnienia 1 dyspozytora w wymiarze pełnego etatu przez okres realizacji zamówienia (3
miesiące) przy założeniu zatrudnienia za kwotę 3.150.00 zł netto realizowanego w ramach
umowy o pracę, co stanowi łączny koszt Wykonawcy na poziomie 5.000,00 zł miesięcznie.
Odwołujący wskazał, iż istnieje alternatywnie możliwość powierzenia ww. zadań z
zakresu
obsługi logistyczno-dyspozytorskiej kilku obecnie zatrudnionym pracownikom za
dodatkowym wynagrodzeniem w postaci premii, która w okresie wykonywania
przedmiotowego zamówienia, łącznie także kształtuje się na poziomie 15.000 zł.
d)
Koszty paliwa: 306.250,
00 zł.
Ta pozycja (obok wynagrodzenia kierowców i kosztów leasingu/amortyzacji)
generować będzie po stronie wykonawcy największe koszty związane z obsługą
zamówienia. Zgodnie z SIWZ przewidywany przebieg autobusów w okresie obowiązywania
umowy wyniesie ok.
250.000,00 wozokilometrów (doliczone zjazdy i podjazdy). Przyjęta
Sygn. akt KIO 3201/20
średnia norma spalania dla wymaganego przez Zamawiającego taboru to około 35l/100km.
Średnia cena oleju napędowego z dnia 3 grudnia 2020 r. (dzień poprzedzający termin
składania odwołania) zakupionego w hurcie wynosiła 3,50 zł/l netto. Iloczyn kilometrów, które
zostaną wykonane przez autobusy w okresie realizacji zamówienia (250.000 km) oraz
średniego spalania (35 1/100 km) daje wynik 87.500,00 litrów potrzebnych do prawidłowego
wykonania za
dania, co przy średniej cenie 3,50 zł/l oleju napędowego daje kwotę 306.250,00
zł.
W tym miejscu należy podkreślić, iż z powodu ogłoszonego w Polsce w marcu 2020 r.
stanu epidemii wywołanego koronawirusem oraz nakładanych restrykcji, które skutkowały
m.in.
czasowym „zamrożeniem" całych sektorów gospodarek, obecne ceny paliw należą do
relatywnie niskich. Jednakże w najbliższym czasie należy spodziewać się podwyżek cen
paliw. Naturalny i zauważony na przestrzeni wielu lat poziom cen paliwa ON kształtuje się na
poziomie 4,00-
4,50 zł netto za litr, a cena ta ma kolosalny wpływ na koszty działalności w
branży komunikacyjnej.
e)
Części zamienne, opony, wymiany olejów, części zużywające się: 86.160,00
zł.
Odwołujący wyjaśnił, że ilość kilometrów jaka musi zostać przewidziana do
zrealizowania w okresie trwania zamówienia wynosi ok. 250.000 wzkm. W zależności od
rodzaju autobusu oraz rodzaju zastosowanego oleju, wymiany olejów dokonuje się
przeciętnie co 40.000 km w jednostkach wymaganych przez Zamawiającego w SIWZ. W
kalkulacji został zatem przyjęty średni przebieg 40.000 km, co przy ilości zakładanych do
zrealizowania wozokilometrów (250.000) wskazuje na konieczność przeprowadzenia w tym
okresie 6 wymian oleju. Do jednej wymiany w zależności od jednostki zużywa się przeciętnie
ok. 30 litrów oleju. Do kalkulacji przyjęto średnio 30 I oleju na jedną wymianę, co przy ilości
wymaganych 6 wymian daje wynik w postaci 180 I oleju. Średnia stawka za 1 I oleju wynosi
12,00 zł netto co przy uwzględnieniu wymaganych 180 I oleju daje koszt 2.160,00 zł. Przy
każdej wymianie oleju należy także wymienić filtry oleju, powietrza, paliwa, co średnio na
jedną wymianę daje kwotę ok. 1.000,00 zł. Powyższe przy uwzględnieniu konieczności
przeprowadzenia 6 wymian oleju rodzi koszt na poziomi
e ok. 6.000,00 zł. Producenci i
sprzedawcy opon nie są w stanie stwierdzić ile kilometrów może przejechać autobus na
danej oponie. Jest to uzależnione od wielu czynników, m.in. stylu jazdy, mocy silnika,
geometrii zawieszenia, temperatury otoczenia czy też nawierzchni, po której porusza się
pojazd. Odwołujący wskazuje jednak, iż znając warunki drogowe oraz mając
kilkudziesięcioletnie doświadczenie w branży (spółka PKS Tarnobrzeg działa na rynku od
2004 r.), założyć należy żywotność opony na poziomie max 80.000 km. Oznacza to, że przy
założeniu łącznej i koniecznej do zrealizowania liczby kilometrów (250.000 km) oraz
żywotności opony konieczne będzie przeprowadzenie w okresie realizacji zamówienia ok. 3
Sygn. akt KIO 3201/20
wymian. Średnią cenę za jedną oponę należy przyjęć na poziomie 1000 zł. W większości
autobusów w komplecie występuje 6 kół, czyli 6 opon do wymiany. Uwzględnienie
powyższych wskaźników (1000 zł cena 1 opony x 18 opon = 18.000 zł na 1 wymianę x 3
wymiany w czasie trwania zamówienia) wskazuje, iż z tytułu wymiany opon wykonawca
poniesie koszt około 54.000,00 zł. W sumie koszty wskazanych wyżej części zamiennych
wyniosą w okresie realizacji zamówienia ok. 86.160,00 zł i to przy założeniu, iż nie dochodzi
do żadnych awarii autobusów, co już samo w sobie jest wariantem aż nazbyt
optymistycznym. Odwołujący, jako profesjonalny i racjonalny podmiot, który prowadzi
działalność w zakresie świadczenia usług transportowych musi brać pod uwagę ryzyko
wystąpienia sytuacji nieprzewidzianych, na które nie ma wpływu jak np. nagłe awarie (np.
wystrzelenie opony), uszkodzenia lub też inne okoliczności zewnętrzne, które wiążą się z
dodatkowymi kosztami. Odwołujący skalkulował te koszty w wysokości po 1.000,00 zł
miesięcznie na każdy z 10 autobusów, co łącznie daje kwotę 30.000,00 zł na cały okres
wykonywania przedmiotowego zamówienia (3 miesiące).
f)
Amortyzacja/leasing: 156.000,00 zł
W kalkulacji kosztów wykonania zamówienia winny zostać uwzględnione przez
wykonawcę także koszty leasingu lub amortyzacji autobusów, które zostaną wykorzystane
do realizacji zamówienia. Do kalkulacji kosztów wykonania zamówienia Odwołujący przyjął
zatem koszt leasingu (ewentualnie koszt amortyzacji) 10 autobusów, gdyż zgodnie z
wymaganiami Zamawiającego do realizacji zamówienia należało przeznaczyć właśnie taką
ilość autobusów.
Obliczając koszty leasingowania lub najmu autobusów, względnie ich amortyzacji
Odwołujący wyjaśnił, że uśredniając przyjmuje cenę 1 autobusu na kwotę 250.000,00 zł, co
za 10 autobusów daje łącznie kwotę 2.500.000,00 zł. Ustalając koszt amortyzacji wskazał, że
okres, na jaki przeciętnie rozkłada się amortyzację to 48 m-cy, a zatem łączny koszt
pojazdów podzielony na średni czas amortyzacji (2.500.000,00 zł: 48 miesięcy) daje kwotę
52.000,00 zł na miesiąc. Kwotę tą należy pomnożyć przez 3 miesiące (czas wykonywania
przedmiotowego zamówienia), co przekłada się na fakt, iż Wykonawca powinien do swojej
kalkulacji przyjąć koszt amortyzacji w kwocie 156.000,00 zł. Odwołujący wskazał także, iż
ww. koszty będą odpowiednio wyższe, gdyż do stałego kosztu amortyzacji należy dodać
marżę leasingodawcy, co tym bardziej podnosi koszty korzystania z autobusów.
g)
Podatek od środków transportowych: ok. 13.000 zł
Zgodnie z uchwałą Rady Miasta Stołecznego z dnia 19 listopada 2020 r. (miejscu
zarejestrowa
nia autobusów Wykonawcy) w sprawie określenia wysokości stawek podatku od
środków transportowych wprowadzone zostały następujące stawki obowiązujące dla
autobusów w wysokości 1.296,00 zł dla autobusów w których liczba miejsc siedzących jest
równa bądź wyższa jak 30. Zamawiający zgodnie z SIWZ wymaga do wykonania
Sygn. akt KIO 3201/20
zamówienia 10 autobusów, które powinny umożliwiać przewóz co najmniej 70 osób, w tym
co najmniej 35 osób na miejscach siedzących. Stanowi to dla Wykonawcy koszt w wysokości
ok. 13.000,00 zł.
h)
Ubez
pieczenie autobusów; 55.000,00 zł
Zamawiający w treści SIWZ wymaga, aby wszystkie autobusy posiadały przez cały
okres realizacji zamówienia ubezpieczenie OC. Odwołujący wskazuje, że średnie ceny
ubezpieczenia OC+NNW autobusu kształtują się na poziomie 2.000,00 zł rocznie za 1
autobus. W przypadku leasingu obligatoryjne jest także ubezpieczenie Autocasco
autobusów, dlatego podstawowe ubezpieczenie OC+NNW na poziomie 2.000,00 zł za każdy
autobus należy powiększyć o AC od minimalnej wartości 250.000,00 zł i średnim
oprocentowaniem na poziomie 1,4 (250.000,00 zł x 1,4= 3.500,00 zł) co łącznie daje kwotę
5.500,00 zł za każdy z autobusów za rok. Kwota ta stanowi dla Wykonawcy łączny koszt w
wysokości 55.000,00 zł.
i)
Przeglądy pojazdów: 2.000,00 zł
Podobnie jak w
przypadku ubezpieczenia Zamawiający wymaga, aby autobusy
przeznaczone do realizacji zamówienia posiadały ważne przeglądy techniczne. Powyższy
koszt to suma ilości przeglądów potrzebnych do wykonania przypadająca na każdy
wymagany autobus w okresie trwania
zamówienia. Koszt wykonania jednego przeglądu
kształtuje się na poziomie 200,00 zł, co za 10 autobusów, których wymagał Zamawiający
daje łącznie koszt w wysokości 2.000,00 zł.
j)
Koszt wynajmu/utrzymania bazy w tym biura, zaplecza technicznego,
pomieszcz
enia socjalnego, ew. wynajęcia mieszkania dla kierowców: 30.000 zł
We wskazanym wyżej koszcie Odwołujący każdorazowo uwzględnia koszty najmu
biura (ewentualnie podatku od nieruchomości w przypadku tytułu własności), koszty mediów
w tym także koszty zużycia wody potrzebnej do mycia autobusów) oraz koszty związane z
utrzymaniem placu parkingowego dla autobusów. Odwołujący na potrzeby ww. zamówienia
przyjmuje kwotę 10.000,00 zł miesięcznie, co i tak w praktyce mogłoby okazać się kwotą
niewystarczającą. Przez okres 3 miesięcy wykonywania zamówienia, daje to kwotę
30.000,00 zł.
k)
Rejestracja pojazdów - 5.000,00 zł
Koszt rejestrami jednego pojazdu to kwota 500,00 zł. Dla 10 autobusów stanowi to
łączny koszt Wykonawcy na poziomie 5.000,00 zł.
l)
Inne koszty związane z działalnością wykonawcy (m.in. kary umowne): 15.000
zł.
Kwota 5,000,00 zł miesięcznie zawiera w sobie koszty ewentualnych kar umownych,
które pojawiają się w działalności Wykonawcy i Odwołującego. Zamawiający w specyfikacji
przewidział bowiem bogaty katalog kar umownych i np. nalicza karę pieniężną w wysokości
Sygn. akt KIO 3201/20
20-
krotności stawki bazowej za opóźnienie odjazdu z dowolnego przystanku wyznaczonego
obowiązującym rozkładem jazdy powyżej 5 minut, czy też przyspieszenie odjazdu względem
obowiązującego rozkładu jazdy z przystanku wskazanego w obowiązującym rozkładzie
jazdy. Zamawiający żąda wyposażenia każdego z autobusów w system GPS, a zatem na
bieżąco będzie mógł monitorować co się dzieje z pojazdami i jak kursują. Nieuniknionym jest
zatem, że podczas licznych kursów któryś z kierowców „zagapi się" i odjedzie z przystanku
przed czasem bądź po czasie. Takie rzeczy są naturalne w komunikacji miejskiej i
Wykonawca powinien mieć to na uwadze oraz uwzględniać takie okoliczności w swojej
kalkulacji cenowej.
Podsu
mowując powyższe czynniki kosztotwórcze Odwołujący wskazał, że łączne
koszty kształtują się na poziomie 954.410,00 zł netto (1.173.924,30 zł brutto). Przy
uwzględnieniu kosztu realizacji zamówienia na takim poziomie, wykonawca winien znacznie
wyżej skalkulować swoją ofertę. Tym samym wskazanie przez Wykonawcę oferty realizacji
zamówienia za kwotę 1.130.498,21 zł brutto, to jest kwotę znacznie poniżej poziomu samego
kosztu jego wykonania, bez uwzględnienia zysku TIM, stanowi zaoferowanie ceny rażąco
niskiej
w stosunku do przedmiotu zamówienia, co winno skutkować odrzuceniem oferty
Wykonawcy. W przeliczeniu na 1 miesiąc świadczenia usługi jest to stawka na poziomie
376.832,74 zł brutto (1.130.498,21 zł- oferta Wykonawcy), podczas gdy z kalkulacji
wydatków wynika miesięczny koszt dla Wykonawcy w wysokości 391.308,10 zł brutto
(1.173.924,30 zł- łączne koszty). Zauważył, iż biorąc pod uwagę ww. koszty wykonania
przedmiotowego zamówienia (954.410,00 zł netto) podzielone przez ilość szacunkową ilość
kilometrów do wykonania (225 400 km) daje wynik w postaci 4,23 zł jako koszt za 1 km,
podczas gdy cena wskazana przez Wykonawcę w ofercie za 1 wozokilometr wynosi 3,87 zł
netto.
W ocenie Odwołującego ww. okoliczności powinny budzić uzasadnione wątpliwości u
Zamawiającego, który powinien wezwać Wykonawcę do wyjaśnienia, co spowodowało
możliwość obniżenia ceny wykonawcy oraz wskazania czynników, dzięki którym cena
została obniżona.
Uzasadniając zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp Odwołujący wyjaśnił, że zarzut
ten ma
charakter wynikowy w stosunku do wcześniejszego zarzutu. Gdyby Zamawiający
prawidłowo ocenił ofertę TIM, ulegałaby ona odrzuceniu jako oferta zawierająca rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Ponadto, jak wskazał Odwołujący, ocena działania TIM w przedmiotowym
postępowaniu pozwala uznać, iż zaoferowanie przez niego ceny za wykonanie usługi na
poziomie 376.832,74 zł brutto za okres jednego miesiąca wykonywania usługi stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji. TIM dążąc do uzyskania zamówienia, a także wyeliminowania z
Sygn. akt KIO 3201/20
rynku konkurentów, zaoferował wykonanie usługi poniżej kosztów niezbędnych do
prawidłowej realizacji zamówienia. Działanie to w opinii Odwołującego ma charakter
zamierzony, o czym świadczy fakt, iż w bardzo zbliżonych postępowaniach o udzielenie
zamówienia ten sam Wykonawca oferował ceny dużo wyższe za wykonanie analogicznej
usługi (okoliczność ta zostanie wykazana stosownym wnioskiem dowodowym złożonym w
późniejszym terminie). Złożenie przez Wykonawcę w przedmiotowym postępowaniu oferty
zawierającej rażąco niską cenę skutkuje w opinii Odwołującego dopuszczeniem się przez
Wykonawcę czynu nieuczciwej konkurencji.
W piśmie procesowym z dnia 17 grudnia 2020r. Odwołujący na podstawie art. 381
kodeksu postępowania cywilnego w zw. z art. 190 ust. 1 Pzp, wniósł o dopuszczenie i
przeprowadzenie dowodów:
-
z informacji z otwarcia ofert z dnia 12 czerwca 2019 r. złożonych w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego na „Autobusowy przewóz osób na odcinku Warka-
Radom-Warka",
- z informacj
i z otwarcia ofert z dnia 3 lipca 2019 r. złożonych w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego na „Autobusowy przewóz osób na odcinku Otwock-
Dęblin -Otwock",
-
z informacji z otwarcia ofert z dnia 19 grudnia 2019 r. złożonych w postępowaniu o
udzi
elenie zamówienia publicznego na „Autobusowy przewóz osób na odcinku Warka-
Radom-Warka",
-
z informacji z otwarcia ofert z dnia 21 maja 2020 r. złożonych w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego na „Autobusowy przewóz osób na odcinku Warka-
Radom-Warka",
-
z informacji z otwarcia ofert z dnia 12 maja 2020 r. złożonych w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego na „Autobusowy przewóz osób na odcinku Warszawa-
Pilawa-
Warszawa" wraz z informacją o wyborze najkorzystniejszej oferty z dnia 29 czerwca
2020 r.
na okoliczność złożenia przez TIM oferty stanowiącej czyn nieuczciwej konkurencji z
uwagi na utrudnianie dostępu do rynku innym przedsiębiorcom poprzez zamiar świadczenia
usług minimalnie powyżej poziomu kosztów, wykazania, iż przy wcześniejszych,
analogicznych postępowaniach u tego samego Zamawiającego, przy jego niższych
wymogach (starsze autobusy) stawki zaoferowane przez tego wykonawcę w ofertach były
znacząco wyższe, aniżeli w przedmiotowym zamówieniu. Podkreślił, że z porównania ofert
sk
ładanych przez TIM w przetargach dla Zamawiającego wynika, iż przy niższych wymogach
wynikających z SIWZ we wcześniejszych postępowaniach (np. starszy wiek autobusów),
stawki wykonawcy TIM były znacząco wyższe, aniżeli w przedmiotowym postępowaniu. Z
Sygn. akt KIO 3201/20
infor
macji z otwarcia ofert z dnia 21 maja 2020 r. wynika, iż TIM w analogicznym
postępowaniu, już w czasach pandemii, a więc załamania na rynku transportu osób i
radykalnego obniżenia cen wykonawców za oferowane usługi, zaoferował cenę 6,72 zł netto
za 1 wozok
ilometr. Stawka zaoferowana przez tego wykonawcę w analogicznym
postępowaniu z 2019 r. (informacja z otwarcia ofert z dnia 12 czerwca 2019 r.) wynosiła
natomiast 5,70 zł netto za 1 wozokilometr. Z informacji natomiast z otwarcia ofert z dnia 3
lipca 2019 r
. wynika, iż dla podobnego postępowania (autobusowy przewóz osób na trasie
Otwock-
Dęblin-Otwock) stawka oferowana przez TIM wyniosła 6,22 zł netto za 1
wozokilometr. W ostatnim postępowaniu w 2019 r. dla Zamawiającego wykonawca
zaoferował za wykonanie przedmiotu umowy (analogiczną do przedmiotowego
postępowania) stawkę 6,90 zł netto za 1 wozokilometr.
Wskazując na dowód z informacji z otwarcia ofert z dnia 12 maja 2020 r. złożonych w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na „Autobusowy przewóz osób na
odcinku Warszawa- Pilawa-Warszawa" wraz z informacja o wyborze najkorzystniejszej oferty
z dnia 29 czerwca 2020 r.. Odwołujący podkreśla, iż składający w tym postępowaniu
najkorzystniejsza ofertę - Pan M. F., którego cena ofertowa została złożona na poziomie 3,89
zł netto za 1 wozokilometr. został wezwany przez Zamawiającego do złożenia wyjaśnień, w
odpowiedzi na które wskazał, iż rzeczywiście zaoferowana cena 3,89 zł netto za 1
wozokilometr nie uwzględniała pewnych kosztów, które należało przyjąć w kalkulacji. Z tego
względu oferta tego wykonawcy nie została w postępowaniu uznana za najkorzystniejsza.
Zamawiający nie dokonał oceny tej oferty.
Odwołujący wskazał na błąd dotyczący kalkulacji kosztów w zakresie pozycji części
zamienne, opony,
wymiany olejów, części zużywające się, które przyjął na poziomie
86.160,00 zł, podczas gdy jest to kwota 56.160,00 zł. Na kwotę tą składa się jednokrotna
wymiana opon, której koszt stanowi 18.000,00 zł, nieprzewidziane wydatki w kwocie po
1.000,00 zł miesięcznie na każdy z autobusów przez cały okres realizacji zadania (3
miesiące), co łącznie daje kwotę 30.000,00 zł, wymiana oleju w kwocie 2.160,0 zł. Średnia
stawka za 1 I oleju wynosi 12,00 zł netto, a ilość oleju do wymiany to ok. 180 I. Wymiana
pasków i filtrów przy jednokrotnej wymianie oleju silnikowego to koszt ok. 6.000,00 zł.
Odwołujący wskazuje, iż w pozostałej części czynniki kosztotwórcze przywołane w
odwołaniu są poprawne jednak nie są uwzględnione wszystkie koszty, gdyż nie uwzględnił
kosztów montażu urządzeń GPS, które są wymogiem obligatoryjnym Zamawiającego. Koszt
montażu i utrzymania takich urządzeń dla przedmiotowego zadania wg bardzo aktualnej
oferty otrzymanej od firmy Genesismobo to koszt rzędu 30.200,00 zł - oferta załączona jako
dowód.
Dodatkowo podniósł, iż niedoszacowanym okazuje się koszt leasingu/amortyzacji czy
najmu pojazdów ponieważ jak ustalił TIM posiada jedynie 1 pojazd spełniający wymagania
Sygn. akt KIO 3201/20
Zamawiającego. W jego ocenie nierozsądnym byłoby kupowanie pojazdów spełniających
wymag
ania Zamawiającego oraz spełniający deklarację TIM co do roczników, które były
punktowane. Wykonawca zadeklarował do świadczenia 10 pojazdów z czego jeden autobus
z roku 2010, trzy autobusy z roku 2011, cztery autobusy z roku 2012, jeden autobus z roku
201
3 i jeden z roku 2018r. Dla pojazdów z roczników 2010-2013 przyjęta kwota w pierwotnej
kalkulacji wydaje się być prawidłowa i do przyjęcia. Natomiast z całą pewnością dla pojazdu
z roku 2018 przyjęta wcześniej kalkulacja jest niewłaściwa. Zakup takiego autobusu z roku
2018 to około pół miliona zł. Innym wariantem jest najem takiego autobusu a to wiąże się z
dużymi kosztami, ok. 950 zł.
Podsumowując, wskazane wyżej przez Odwołującego łączne koszty kształtują się na
poziomie 919.735,00 zł netto (993.313,80 zł brutto). Przy uwzględnieniu kosztu realizacji
zamówienia na takim poziomie, TIM winien znacznie wyżej skalkulować swoją ofertę. Tym
samym wskazanie przez Wykonawcę oferty realizacji zamówienia za kwotę 1.130.498,21 zł
brutto (z prawem opcji) natomiast 942
.172 za zamówienie podstawowe, to jest kwotę
znacznie poniżej poziomu samego kosztu jego wykonania, stanowi zaoferowanie ceny
rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu zamówienia, co winno skutkować co najmniej
podjęciem wątpliwości przez Zamawiającego co do możliwości prawidłowego wykonania
usługi oraz wezwaniem wykonawcy do złożenia wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny i
przyjętych składników składających się na ostateczna kwotę oferty. W tym miejscu należy
także zauważyć, iż biorąc pod uwagę ww. przez Odwołującego koszty wykonania
przedmiotowego zamówienia (919.735,00 zł netto) podzielone przez ilość szacunkową ilość
kilometrów do wykonania (225 400 km) daje wynik w postaci 4,08 zł jako koszt za 1 km,
podczas gdy cena wskazana przez Wykonawcę w ofercie za 1 wozokilometr wynosi 3,87 zł
netto. Jest to strata na poziomie 0,21 groszy za 1 wozokilometr czyli 47.334,00 zł netto za
całość zamówienia.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez Zamawiającego art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp,
poprzez zaniechanie wykluczenia TI
M z postępowania Odwołujący wskazał na aktualne
stanowisko Urzędu Zamówień Publicznych, gdzie stwierdza się, że: „ Art. 26 ust. 1 lub 2
ustawy Pzp stanowią, że oświadczenia lub dokumenty winny być aktualne na dzień ich
złożenia i mają potwierdzać okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1. Oświadczenia lub
dokumenty przekazywane przez wykonawcę na podstawie wezwania zamawiającego w
trybie art. 26 ust. 1 lub 2 ustawy Pzp mają stanowić potwierdzenie wstępnego domniemania
o spełnieniu przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu i braku podstaw do
wykluczenia. Uznać zatem należy, że warunki udziału w postępowaniu i okoliczność
niepodlegania wykluczeniu z postępowania winny być spełnione przez wykonawcę przez
cały okres trwania postępowania o zamówienie publiczne, nie zaś tylko w konkretnym dniu
(dniu składania ofert lub wniosków, dniu złożenia konkretnego oświadczenia lub dokumentu
Sygn. akt KIO 3201/20
etc.). Zatem oświadczenia tub dokumenty „aktualne" to takie, które oddaję rzeczywistość w
momencie ich złożenia, innymi słowy potwierdzają okoliczność, co do której wykonawca
wcześniej złożył wstępne oświadczenie, i która obecnie (w czasie teraźniejszym) występuje.
Wezwanie zamawiającego o przedłożenie oświadczenia lub dokumentu implikuje odpowiedź
wykonawcy, która ma być w czasie teraźniejszym prawdziwa i potwierdzać prawdziwe
okoliczności - adekwatnie do całego toku postępowania. Pojęcia aktualności dokumentów
nie należy utożsamiać z datą wystawienia tych dokumentów. Zamawiający, otrzymując od
wykonawcy dokumenty, powinien uzys
kać aktualne informacje na temat zdolności
wykonawcy do realizacji zamówienia, którego oferta została oceniona najwyżej, a więc
informacji zgodnych z istniejącym stanem faktycznym. Data wystawienia dokumentu, o He
dokument ten potwierdza istniejący stan rzeczy, nie ma zatem znaczenia dla uznania tego
dokumentu przez zamawiającego za nieaktualny. Wykonawca, pozyskawszy wcześniej
wskazane dokumenty, może się nimi posłużyć na wezwanie zamawiającego, o ile oczywiście
pozostają aktualne - jak wskazano powyżej - nie co do daty ich wystawiania, ale co do
konkretnych podmiotowych kwestii, wstępnie potwierdzonych w ramach oświadczeń
złożonych wraz z ofertą łub wnioskiem. W ce/u precyzyjnego wyjaśnienia tej kwestii należy
wskazać na okoliczności, które pozwolą w konkretnych stanach faktycznych przesądzać, czy
przedłożone przez wykonawcę oświadczenia łub dokumenty dotyczące braku podstaw do
wykluczenia i spełniania warunków udziału w postępowaniu są „aktualne" w świetle treści art.
26 ust. 1 lub 2 Pzp."
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego odwołanie stwierdzając, że
podniesione przez Odwołującego zarzuty są niezasadne.
Zamawiający zakwestionował ponadto interes Odwołującego we wniesieniu odwołania.
Odwołujący słusznie zauważa, że interes do wniesienia odwołania polega na potencjalnej
możliwości uzyskania przez niego zamówienia. Jednak w sytuacji, w której oferta
Odwołującego uzyskała dopiero trzecie miejsce w rankingu, to oferent, którego oferta zajęła
w rankingu drugie miejsce, miałby potencjalną szansę na uzyskanie zamówienia.
Odwołujący miałby interes prawny we wniesieniu odwołania, jeśli domagałby się także
odrzucenia oferty wykonawcy, którego oferta zajęła drugie miejsce w rankingu, lecz takiego
żądania Odwołujący nie sformułował.
Odnosząc się do zarzutu dotycząc ego zaniechania wykluczenia TIM z postępowania
wskazał, że zgodnie z rozdziałem VII ust. 12 pkt 5 lit. c SIWZ, Zamawiający może żądać, aby
wyko
nawca przedstawił „zaświadczenie właściwej terenowej jednostki organizacyjnej
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego albo
inny dokument potwierdzający, że Wykonawca nie zalega z opłacaniem składek na
ubezpieczenia spo
łeczne lub zdrowotne, wystawione nie wcześniej niż 3 miesiące przed
Sygn. akt KIO 3201/20
upływem terminu składania ofert lub inny dokument potwierdzający, że Wykonawca zawarł
porozumienie z właściwym organem w sprawie spłat tych należności wraz z ewentualnymi
odsetkami lub grz
ywnami, w szczególności uzyskał przewidziane prawem zwolnienie,
odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania
decyzji właściwego organu”. W przedmiotowej sprawie, termin składania ofert upływał w dniu
29 października 2020 r., a zaświadczenie ZUS zostało wystawione w dniu 11 sierpnia 2020r.,
a zatem nie było starsze niż trzy miesiące przed upływem terminu składania ofert. Należy też
przede wszystkim zauważyć, że składane przez Wykonawcę dokumenty powinny
potwierdza
ć złożone wcześniej wstępne oświadczenia w Jednolitym Europejskim
Dokumencie Zamówienia (JEDZ). Ponadto, zgodnie z art. 26 ust. 1 Pzp dokumenty i
oświadczenia powinny być aktualne na dzień złożenia i potwierdzać okoliczności, o których
mowa w art. 25 ust.
1 Pzp. Oświadczenia lub dokumenty „aktualne” to takie, które oddają
rzeczywistość w momencie ich złożenia, innymi słowy potwierdzają okoliczność, co do której
wykonawca wcześniej złożył wstępne oświadczenie, i która obecnie występuje. Pojęcia
„aktualności” dokumentów nie należy utożsamiać z datą wystawienia tych dokumentów. Data
wystawienia dokumentu, o ile dokument ten potwierdza istniejący stan rzeczy, nie ma za
zatem znaczenia dla uznania tego dokumentu przez zamawiającego za nieaktualny.
Wykonawca, pozy
skawszy wcześniej wskazane dokumenty, może się nimi posłużyć na
wezwanie zamawiającego, o ile oczywiście pozostają aktualne - nie co do daty ich
wystawienia, ale co do konkretnych podmiotowych kwestii, wstępnie potwierdzonych w
ramach oświadczeń złożonych wraz z ofertą lub wnioskiem (por. „Dokumenty na
potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz braku podstaw do
wykluczenia. Aktualność dokumentów w świetle nowelizacji ustawy Pzp”; opinia
zamieszczona na stronie UZP).
Odnosząc się do zarzutu dotyczącego rażąco niskiej ceny, Zamawiający podkreślił, że
nie miał obowiązku wezwania TIM do udzielenia wyjaśnień ze względu na występowanie
okoliczności opisanych w art. 90 ust.1a Pzp. Ponadto w ocenie Zamawiającego,
zaoferowana przez TIM cena, nie w
ydaje się również rażąco niska w stosunku do
przedmiotu zamówienia oraz nie budzi wątpliwości Zamawiającego co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
Zamawiającego. W tej sytuacji nie zachodziły podstawy do zastosowania przez
Zamawiającego art. 90 ust. 1 Pzp.
Odnosząc się do poczynionych przez Odwołującego w odwołaniu wliczeń stwierdził, że
przedstawiają zawyżone koszty realizacji przedmiotowego zamówienia. Odnosząc się do:
a)
kosztów zatrudnienia kierowców autobusów, wskazał, że w obecnych realiach
gospodarczych związanych z występowaniem epidemii COVID-19 i związanym z nią
Sygn. akt KIO 3201/20
spadkiem zapotrzebowania na przewozy osób, sytuacja na rynku pracy zmieniła się na tyle,
że obecnie w branży przewozów autobusowych to kierowcy poszukują pracy, a nie, jak
wcześniej, pracodawcy poszukują pracowników. Należy mieć równie na uwadze to, że
obecnie sytuacja dla kierowców w dużych miastach przedstawia się dużo gorzej, ponieważ w
takich miastach jest dużo więcej kierowców pozostających bez pracy, z uwagi na przestój
znacznej ilości skupionych tam firm transportowych oraz skłonność kierowców
zamiejscowych do podjęcia pracy poza swoim dotychczasowym miejscem zamieszkania i
pracy. W związku z tym, uzasadnione jest przyjęcie za podstawę wyliczenia kosztów
zatrudnienia kierowców autobusów kwoty wynagrodzenia, które wynosi obecnie 3.000 zł
netto, tj. 4.130 zł brutto (całkowity koszt pracodawcy z narzutami wynosi natomiast 4.975,44
zł miesięcznie), co przy zatrudnieniu 10 kierowców przez 3 miesiące daje łącznie kwotę:
149.263,20 zł.
b)
kosztów zatrudnienia 1 elektromechanika do obsługi technicznej taboru
stwierdził, że również w tej sytuacji można przyjąć wynagrodzenie na poziomie 3.000 zł netto
tj. 4.130 zł brutto (całkowity koszt pracodawcy z narzutami wynosi natomiast 4.975,44 zł
miesięcznie), co przy zatrudnieniu przez 3 miesiące daje łącznie kwotę: 14.926,32 zł. i to
przy założeniu, że osoba to poświęca cały swój czas pracy na obsługę tylko tego jednego
kontraktu, co raczej nie będzie miało miejsca.
c)
kosztów obsługi biurowej i dyspozytorskiej wskazał, że wyliczenie tych
kosztów przedstawione przez Odwołującego jest znacznie zawyżone. Zakres obowiązków,
które w ramach realizowania zamówienia, spoczywałby na dyspozytorach (weryfikacja 10
kart drogowych dziennie, koordynowanie działaniami w przypadku zdarzeń losowych, które
występują sporadycznie, comiesięczne przygotowanie grafiku pracy kierowców i ewentualnej
korekty rozkładu jazdy) uzasadnia wniosek, że wystarczającym jest przyjęcie kosztów
zatrudnienia najwyżej pięciu dyspozytorów, aby zapewnić całodobowe działanie dyspozytury.
Jeśli natomiast dyspozytor miałby wykonywać także czynności niezwiązane z realizacją
przedmiotowego zamówienia, to nie można przypisywać całości jego wynagrodzenia do
kosztów realizacji przedmiotowego zamówienia. Dodatkowo Zmawiający przyjął dodatkowe
0,5 etatu, na prace związane z obsługą kontraktu na prace dodatkowe (np. księgowość,
rozliczenia, dodatkowa obsługa itp.). Ponieważ to Zamawiający ma przygotowywać gotowe
rozkłady jazdy podzielone na brygady, nie ma konieczności, aby występował u wykonawcy
zamówienia odrębny dział przewozów, który by te rozkłady jazdy przepisywał, jeśli wystąpi
taka konieczność. Zamawiający nie wymaga także wywieszania rozkładów jazdy na
przystankach przez Wykonawcę zamówienia. Mając te okoliczności na uwadze,
Zamawiający stoi na stanowisku, że łączny koszt obsług biurowej i dyspozytorskiej
przypadający na realizację przedmiotowego zamówienia powinien odpowiadać nie więcej niż
wynagrodz
eniu odpowiadającemu pięć i pół etatu, i przy uwzględnieniu obecnie
Sygn. akt KIO 3201/20
obowiązujących wynagrodzeń za pracę oraz czasu realizacji zamówienia, powinien wynieść
82.094,76 zł (przy założeniu, że koszt jednego etatu to 3.000 zł netto, tj. 4.130 brutto, a
całkowity miesięczny koszt pracodawcy z narzutami to 4.975.44 zł).
d)
kosztów paliwa - w ocenie Zamawiającego, wartość przedstawionych przez
Odwołującego kosztów paliwa jest również znacznie zawyżona. Zamawiający, z posiadanych
przez siebie informacji pozyskanych z
ogólnie dostępnych, w tym od producentów
autobusów, szacuje zużycie paliwa na poziomie 27 - 30 l/100 km przy uwzględnieniu
warunków zimowych, w tym używania, tzw. ogrzewania postojowego. Cena paliwa z dnia
złożenia oferty kształtowała się na poziomie 3,27 zł netto za litr (dane ze strony internetowej
www.orlen.pl), przy czym firmy transportowe otrzymują jeszcze dodatkowy rabat od cen
hurtowych na poziomie około 10%, co oznacza, że faktyczna cena zakupu paliwa to około
3,00 zł za litr. Ponadto zdaniem Zamawiającego, nie ma podstaw, żeby uznać
przewidywania Odwołującego co do wzrostu cen za uzasadnione. Obecna cena paliwa
wynika ze zmniejszonego zapotrzebowania na paliwo w związku z sytuacją epidemiczną, a
w związku z dalszymi ograniczeniami wprowadzonymi w życiu społecznym (np. kwarantanna
narodowa), okresem ferii, spadkiem kursu dolara, zarówno zapotrzebowanie na paliwo, jak i
jego cena nie powinny wzrosnąć. Należałby nawet przewidywać spadek cen paliw. Niemniej
jednak do oceny oferty, pod kątem rażąco niskiej ceny Zamawiający wyjaśnił, że przyjął cenę
1 litra paliwa na poziomie 3,00 zł. Uwzględniając zatem, że zużycie paliwa wynosi około 28
l/100 km, do wykonania założonej pracy przewozowej niezbędne jest 75.600 litrów paliwa.
Oznacza to, że na koszty paliwa należy przeznaczyć kwotę 226.800 zł netto.
e)
kosztów eksploatacji (części zamienne, opony, itd.) wskazał, że w przypadku
oleju silnikowego, opakowanie o pojemności 1000l kosztuje około 9 600 zł netto.
Uwzględniając rabat 10%, cena za 1 litr oleju to około 8,50 zł netto. Przyjmując, że w czasie
wykonania umowy potrzebne jest 180 l oleju, jego koszt wynosi 1.530 zł netto. Do tego
należy dodać filtry w kwocie 1.000 zł netto, co daje kwotę 6.000 zł netto (za 6 kompletów).
Przyjmując, że w okresie realizacji zamówienia wykonawca będzie musiał wymienić 3 razy
koła w autobusach, co będzie oznaczało wymianę 18 szt. Opon, to koszty ich wymiany (o ile
będą to opony nowe) wyniosą 18.000 zł netto, a nie jak wskazuje Odwołujący 54.000 zł.
netto Podobny koszt opon wyjdz
ie w przypadku obliczenia go przy przyjęciu 60 opon (6 opon
x 10 autobusów) i zużyciu każdej opony w 30% (żywotność opony około 80.000 km. a
przebieg jednego autobusu w trakcie wykonania umowy ok. 27.000 km). Dodatkowo
Zamawiający przyjmuje kwotę 30.000 zł netto na poczet kosztów ewentualnych napraw
autobusów w czasie realizacji przedmiotu zamówienia. Łącznie daje to zatem kwotę 55.530
zł netto.
f)
kosztów amortyzacji, wyjaśnił, że także ten koszt jest zawyżony. Dobry
autobus z rocznika wskazanego w oferci
e można kupić za około 150 000 zł netto
Sygn. akt KIO 3201/20
(www.otomoto.pl). Niezależnie od tego, należy wskazać, że rok produkcji pojazdów
Wykonawcy wymienionych w ofercie (w przeważającej części 2010 - 2012) wskazuje, że
pojazdy te są już zamortyzowane (wykonawca wykazał tylko jeden pojazd z 2013r. i jeden z
2018r., który może podlegać jeszcze amortyzacji). Natomiast Odwołujący zadysponował
pojazdy nowsze (z lat 2013 -
2018), co powoduje, że musiał on skalkulować koszty leasingu,
bądź amortyzacji w swojej ofercie. Uwzględniając jednak, pomimo powyższych okoliczności,
za zasadne koszty amortyzacji oraz fakt, że zgodnie z przepisami okres amortyzacji
autobusu wynosi zwykle 60 miesięcy Zamawiający wyjaśnił, że przyjął za wszystkie
autobusy (w tym te z lat 2010 -
2012) kwotę 75.000 zł (1.500.000 zł/60 miesięcy = 25.000 zł
x 3 miesiące).
g)
podatku od środków transportu, wyjaśnił, że podatek od środków
transportowych jest podatkiem, którego wysokość będzie różnić się w poszczególnych
gminach, a Zamawiający nie zna dokładnego miejsca rejestracji pojazdów TIM, w
szczególności TIM nie wskazywał, że wszystkie jego pojazdy zarejestrowane są w
Warszawie. Nawet przy założeniu, że są one zarejestrowane w Warszawie, wskazana przez
Odwołującego kwota jest zawyżona. Czas realizacji zamówienia wynosi 3 miesiące, a zatem
tylko za ten okres Zamawiający przyjął do kalkulacji podatek. Koszt ten będzie wynosił 1/4
kwoty wskazanej przez Odwołującego, a zatem 3.250 zł.
h)
kosztów ubezpieczenia pojazdów stwierdził, że Zamawiający nie wymagał od
wykona
wców posiadania ubezpieczenia AC. Zamawiający przyjął ubezpieczenie OC i NNW
w kwocie 2.000 zł za każdy pojazd, a zatem łącznie 20.000 zł rocznie. Przeliczając to na
okres realizacji umowy, do kalkulacji należało przyjąć kwotę 5.000 zł.
i)
kosztów przeglądów wskazał, że koszty te mają marginalne znaczenie w
kosztach całego zamówienia i Zamawiający przyjął je w kwocie takiej jak zrobił to
Odwołujący, z tym że wobec okresu trwania umowy (3 miesiące) rozliczył je proporcjonalnie,
co daje kwotę 1.000 zł netto.
j)
Zamawiający wyjaśnił także, że przyjął koszty wynajmu i organizacji bazy (w
tym biura, zaplecza technicznego i socjalnego itp.) na poziomie 30.000 zł netto. Wynajem
mieszkania dla kierowców nie jest elementem niezbędnym do realizacji usługi.
j)
koszt
ów rejestracji pojazdów – stwierdził, że z uwagi, że koszty tego rodzaju
ponosi się jednokrotnie to nie ma podstaw, aby uznawać je za koszt wykonania
przedmiotowego zamówienia, które jest realizowane jedynie w okresie 3 miesięcy. Średnia
żywotność autobusu wynosi od 10 do 20 lat, co dzieląc koszty rejestracji daje kwotę zupełnie
nieistotną.
k)
kar umownych wyjaśnił, że kary umowne są ryzykiem związanym z
prowadzoną przez wykonawców działalnością i są trudne do oszacowania.
Sygn. akt KIO 3201/20
Podsumowując Zamawiający wskazał, że sumowanie powyżej wskazanych kwot daje
łączną kwotę kosztów wykonania zamówienia na poziomie 651.864,28 zł netto, co w
przeliczeniu na pojazdokilometr (zgodnie z zamówieniem liczba przejechanych kilometrów
powinna wynieść maksymalnie 270.000 km) daję koszty w wysokości 2.41 zł netto na
pojazdokilometr. Nawet przy założeniu, że część kosztów została oszacowana w wysokości
niższej niż przedstawia to Odwołujący, to i tak pomiędzy wyliczonymi kosztami, a ofertą
Wykonawcy istnieje na tyle duża różnica, że nie można zakwalifikować zaoferowanej ceny
jako ceny rażąco niskiej, w szczególności jako niższej od kosztów wykonania zamówienia.
Słusznie zatem, w jego opinii, nie miał wątpliwości, co do ceny wskazanej w ofercie przez
TIM.
Podkreślił, że Odwołujący stwierdził w uzasadnieniu swojego odwołania, że usługa nie może
być świadczona za cenę niższą niż 983.410 zł netto (suma kosztów z odwołania), co daje
kwotę 3,64 zł netto za 1 pojazdokilometr. Tymczasem Wykonawca zaoferował cenę za 3.87
zł za 1 pojazdokilometr, a wykonawca (POLONUS), którego oferta uzyskała drugie miejsce w
rankingu sporządzonym przez Zamawiającego zaproponował świadczenie usługi za cenę
3,95 zł netto za pojazdokilometr. Oznacza to, że Ci wykonawcy zaoferowali cenę wyższą niż
cena obliczona prz
ez samego Odwołującego. Skoro tak, to jest oczywistym, że już z tego
powodu zarzut rażąco niskiej ceny jest niezasadny.
Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniając dokumentację z przedmiotowego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jak również oświadczenia,
stanowiska stron złożone w trakcie rozprawy, ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 Pzp.
Następnie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 Pzp
przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a
zarzucane naruszenie przez Zamawiającego przepisów Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody, polegającej na nieuzyskaniu zamówienia. Izba podzieliła
pogląd wyrażony z wyroku z dnia 18 lutego 2020r., sygn. akt KIO 188/20, zgodnie z którym
wykonawcy z miejsca trzeciego, który zaskarża ofertę z miejsca pierwszego, nie można
odmówić interesu nawet w sytuacji, gdy nie zaskarża oferty drugiej, jeżeli w stosunku do
oferty drugiej nie można było sformułować zarzutów dotyczących niespełnienia warunków
przez oferenta, który ją złożył, wskutek zastosowania przez zamawiającego tzw. „procedury
odwróconej”. Jak ustaliła Izba niniejsze postępowanie prowadzone jest właśnie w procedurze
Sygn. akt KIO 3201/20
odwróconej, a tym samym Izba nie podzieliła stanowiska Zamawiającego co do braku
interesu Odwołującego do wniesienia odwołania.
Odnosząc się do zarzutu dotyczącego zaniechania wykluczenia TIM z postępowania
poprzez złożenie nieaktualnego zaświadczenia z ZUS potwierdzającego, że wykonawca nie
zalega z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne Izba ustaliła, że
przedłożone na wezwanie Zamawiającego w dniu 17 listopada 2020 r. zaświadczenie z ZUS
było datowane na dzień 11 sierpnia 2020r.
Podkreślić należy, że stanowisko Odwołującego w zakresie „aktualności”
sprowadzało się jedynie do tego, że powyższy dokument nie był aktualny, ponieważ zostały
wystawiony wcześniej niż 3 miesiące od jego złożenia. Innymi słowy, aktualność dokumentu
Odwołujący uzależniał od daty jego wystawienia.
W ocenie składu orzekającego powyższe stanowisko jest nieprawidłowe.
Skład orzekający Izby podziela argumentację Zamawiającego zaprezentowaną w
odpowiedzi na odwołanie, opartą o Opinię Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych
„Dokumenty na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz braku
podstaw do wykluczenia. Aktual
ność dokumentów w świetle nowelizacji ustawy Pzp”,
zgodnie z którą: „Artykuły 26 ust. 1 lub 2 ustawy Pzp stanowią, że oświadczenia lub
dokumenty winny być aktualne na dzień ich złożenia i mają potwierdzać okoliczności, o
których mowa w art. 25 ust. 1. (...) Oświadczenia lub dokumenty przekazywane przez
wykonawcę na podstawie wezwania zamawiającego w trybie art. 26 ust. 1 lub 2 ustawy Pzp
mają stanowić potwierdzenie wstępnego domniemania o spełnieniu przez wykonawcę
warunków udziału w postępowaniu i braku podstaw do wykluczenia. Uznać zatem należy, że
warunki udziału w postępowaniu i okoliczność niepodlegania wykluczeniu z postępowania
winny być spełnione przez wykonawcę przez cały okres trwania postępowania o zamówienie
publiczne, nie zaś tylko w konkretnym dniu (dniu składania ofert lub wniosków, dniu złożenia
konkretnego oświadczenia lub dokumentu etc.). Zatem oświadczenia lub dokumenty
„aktualne" to takie, które oddają rzeczywistość w momencie ich złożenia, innymi słowy
potwierdzają okoliczność, co do której wykonawca wcześniej złożył wstępne oświadczenie, i
która obecnie (w czasie teraźniejszym) występuje. Wezwanie zamawiającego o przedłożenie
oświadczenia lub dokumentu implikuje odpowiedź wykonawcy, która ma być w czasie
teraźniejszym prawdziwa i potwierdzać prawdziwe okoliczności - adekwatnie do całego toku
postępowania. Pojęcia aktualności dokumentów nie należy utożsamiać z datą wystawienia
tych dokumentów. (...) W odniesieniu do oświadczeń lub dokumentów składanych w celu
potwierdzenia braku podstaw do wykluczenia na podstawie art. 26 ust. 1 lub 2 ustawy Pzp
stwierdzić należy, że „aktualne" oświadczenia lub dokumenty potwierdzają okoliczność
niepodlegania wykluczeniu na podstawie odpowiedniego przepisu z art. 24 ust. 1 lub 5
Sygn. akt KIO 3201/20
ustawy Pzp w dniu złożenia go przez wykonawcę. Oświadczenia lub dokumenty powinny
potwierdzać, że „teraz" (w czasie teraźniejszym) stan faktyczny jest taki, o jakim zaświadcza
dokument. Złożenie przez wykonawcę takiego oświadczenia lub dokumentu wskazuje, że ten
stan, o którym zaświadcza dane oświadczenie lub dokument, nie uległ zmianie od dnia
składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Drugorzędna jest
przy tym data wystawienia oświadczenia lub dokumentu, która może wskazywać na dzień
ich złożenia w trybie art. 26 ust. 1 lub 2 ustawy Pzp lub inny dzień wcześniejszy. W tym
przypadku na uwadze mieć jednak należy terminy określone w rozporządzeniu o
dokumentach, w szczególności ustalone na gruncie § 5 tego rozporządzenia, które to
terminy samodzielnie określają wstecz maksymalną „ważność” oświadczenia lub dokumentu
składanego na potwierdzenie niepodlegania wykluczeniu z postępowania (np. na 6 miesięcy
przed dniem składania i otwarcia ofert). Rozporządzenie zatem stwarza kolejne
domniemanie aktualności oświadczeń lub dokumentów, wynikające wprost z terminów
wskazanych w rozporządzeniu. Oznacza to zatem, że na gruncie art. 26 ust. 1 lub 2 ustawy
Pzp (a także art. 26 ust. 3 ustawy Pzp) prawidłowe będzie złożenie oświadczeń lub
dokumentów, wystawionych zgodnie z terminami wynikającymi z rozporządzenia liczonymi
wstecz od daty składania ofert (wniosków), o ile dokumenty te są nadal aktualne, tj. stan
potwierdzony tymi oświadczeniami lub dokumentami nie uległ zmianie.
(...) Złożenie przez wykonawcę oświadczeń lub dokumentów, o jakich mowa w
rozporządzeniu o dokumentach, jako środków dowodowych na dowolnym etapie
postępowania ma na celu wykazanie, że wykonawca spełnia określone przez
zamawiającego warunki udziału w postępowaniu (brak podstaw do wykluczenia, czy kryteria
s
elekcji) przez cały czas trwania postępowania. Złożone na wcześniejszym etapie
postępowania oświadczenie lub dokument (środek dowodowy) pozostają zatem aktualne do
czasu ich ewentualnej weryfikacji i zmiany przez wykonawcę. Brak weryfikacji powyższego
ze s
trony wykonawcy oznacza, że dana okoliczność potwierdzająca spełnienie warunku
udziału w postępowaniu, brak podstaw do wykluczenia lub kryteria selekcji nie uległa
zmianie”.
Ponadto wskazać należy, ponownie odwołując się do treści ww. opinii, że „Przepis
a
rt. 26 ust. 2f ustawy Pzp umożliwia wezwanie wykonawcy do złożenia aktualnych
oświadczeń lub dokumentów. (...) Skorzystanie w tym celu z art. 26 ust. 2f ustawy Pzp
również możliwe jest tylko wtedy, gdy jest to niezbędne do zapewnienia odpowiedniego
przebie
gu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Zamawiający, wyrażając
zamiar skorzystania z przepisu, winien mieć uzasadnione wątpliwości co do aktualności
przedłożonych wcześniej przez wykonawcę dokumentów. Uzasadnioną wątpliwość, w
zależności od konkretnego stanu faktycznego, może wywołać, np. informacja medialna, czy
informacja pozyskana od innych wykonawców itp. Skutkiem powzięcia wiadomości o braku
Sygn. akt KIO 3201/20
aktualności dokumentu jest konieczność dokonania oceny, czy wezwanie wykonawcy o
dokument aktualny
jest niezbędne do zapewnienia odpowiedniego przebiegu postępowania
o udzielenie zamówienia. Taka niezbędność zaistnieje niewątpliwie wtedy, gdy pojawia się
ryzyko udzielenia zamówienia wykonawcy, który w toku postępowania przestał spełniać
warunki udziału w postępowaniu lub zaszły wobec niego przesłanki wykluczenia. Z tego też
tytułu zamawiający może na każdym etapie postępowania wezwać wykonawcę do
przedłożenia oświadczenia lub dokumentu aktualnego".
Reasumując powyższe, w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego złożenie przez TIM na wezwanie Zamawiającego w trybie art. 26 ust. 1 Pzp -
jako potwierdzenie wstępnego oświadczenia z JEDZ, dokumentu z ZUS „nie starszego” niż 3
miesiące przed upływem terminu składania ofert, przy braku twierdzenia Odwołującego (tym
bardziej wykazania), że złożony dokumentu nie odzwierciedla zgodnego z prawdą stanu
faktycznego uznać należało za prawidłowe, co jednocześnie przesądza o niezasadności
zarzutu art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp. Nie mniej jednak, na margin
esie zauważyć należy, że
nawet uznając, że dokument był nieaktualny – co zdaniem Izby nie miało miejsca, to zarzut
art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp jest zarzutem przedwczesnym, gdyż Zamawiający nie wzywał TIM
do uzupełnienia w trybie art. 26 ust. 3 Pzp.
Przechodz
ąc do zarzutu dotyczącego zaniechania wezwania Zamawiającego do
wezwania TIM do złożenia wyjaśnień w zakresie ceny, wskazać należy, że zgodnie z art. 89
ust. 1 pkt 4 Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w
stosunku do
przedmiotu zamówienia. Przepisy Pzp nie definiują pojęcia rażąco niskiej ceny,
jednak w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej za ofertę z rażąco niską ceną uznaje się
taką, która zawiera cenę niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych
podobnych zamówień, tj. cenę wskazującą na fakt wykonania zamówienia poniżej kosztów
wytworzenia przedmiotu zamówienia. Co istotne, o tym, czy mamy do czynienia z ceną
rażąco niską, decyduje każdorazowo badanie, czy jest ona realna, tj. każdorazowe
odni
esienie danej ceny do konkretnego przedmiotu zamówienia, jego specyfiki oraz
rynku danego rodzaju zamówienia. Zamawiający zatem, zanim podejmie decyzję o
odrzuceniu oferty, zobligowany jest wezwać wykonawcę w trybie art. 90 ust. 1 Pzp do
złożenia wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny. Zgodnie z powyższym przepisem, jeżeli
zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w
stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości Zamawiającego, co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
przez Zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, Zamawiający zwraca
się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub
kosztu. Z kolei obowiązek wezwania do wyjaśnień, zgodnie z art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp
zachodzi, gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od wartości
Sygn. akt KIO 3201/20
zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 Pzp lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które
nie wymagają wyjaśnienia. Przepis art. 90 ust. 3 Pzp wprowadza zasadę, że zamawiający
odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena
wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Uwzględniając powyższe rozważania w pierwszej kolejności wskazać należy, że
skład orzekający uznał za przedwczesny zarzut dotyczący naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4
Pzp, bowiem zastosowanie sankcji wynikającej z powyższego przepisu możliwe jest dopiero
po uprzednim wezwaniu wykonawcy do wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny w celu
ustalenia w sposób niebudzący wątpliwości, że cena jest ceną rażąco niską. Taka procedura
natomiast w niniejszym postępowaniu nie miała miejsca.
Izba uwzględniając poczynione wyżej ustalenia stwierdziła, że w rozpoznawanej
sprawie nie zaszły okoliczności, które obligowały Zamawiającego do wezwania do wyjaśnień,
zgodnie z art. 90 ust. 1a Pzp, bowiem cena zaoferowana przez TIM jest niższa o 23 % od
szacunkowej wartości zamówienia ustalonej przez Zamawiającego oraz jest jednocześnie o
25 % niższa od średniej arytmetycznej pozostałych złożonych ofert. W związku z powyższym
należało ustalić, czy w okolicznościach rozpoznawanej sprawy po stronie Zamawiającego
winny pojawić się wątpliwości co do wysokości zaoferowanych ceny oferty złożonej przez
TIM, co wiązałoby się z koniecznością skierowania wezwania w trybie art. 90 ust. 1 Pzp.
Na powyższe pytanie należało odpowiedzieć przecząco.
Zauważyć należy, że Odwołujący w odwołaniu wskazywał, że koszt zatrudnienia 10
kierowców w okresie 3 miesięcy wygeneruje dla wykonawcy koszty na poziomie 150.000 zł.
Podkreślić należy, że w Rozdziale III pkt 8 SIWZ Zamawiający wymagał, aby
wykonawcy realizowali zamówienie pracownikami zatrudnionymi na podstawie umowy o
pracę. Odwołujący wskazywał, że wynagrodzenie kierowców wymaga zaoferowania im
wynagrodzenia na poziomie ok. 3150 zł netto, co oznacza dla pracodawcy koszt 5000 zł
brutto miesięcznie/pracownika. Zauważyć jednak należy, że minimalna płaca w 2020r. to
2600 zł brutto (koszt pracodawcy 3132,48), a w 2021 r. koszt pracodawcy będzie wynosił
3373,44 zł, przy wzroście pensji minimalnej do 2800 zł. Minimalna więc kwota konieczna do
przewidzenia przez wykonawcę do zatrudnienia 10 kierowców to ok. 100 zł, a więc o ok. 50
tyś zł mniej niż wskazywana przez Odwołującego. Już więc tylko ta różnica w obliczeniach
Odwołującego pokrywa prognozowaną przez Odwołującego stratę wykonawcy TIM w
wysokości ok. 47 tyś. zł.
Niezależnie od powyższego wskazać także należy, że Odwołujący nie zdołał
wykazać, iż nie mam możliwości zatrudnienia personelu za minimalną stawkę
Sygn. akt KIO 3201/20
wynagrodzenia. W konsekwencji Izba w składzie orzekającym stwierdziła, że Odwołujący w
sposób zawyżony dokonał wyceny tej pozycji. Odwołujący nie wykazał, a tym bardziej nie
udowodnił, że niemożliwe jest pozyskanie pracowników za kwotę niższą niż wynagrodzenie
minimalne (kierowców, pracowników obsługi biurowej, elektromechanika). Natomiast skoro
Zamawiający w zakresie zatrudnienia wymagał jedynie zatrudnienia pracowników na
podstawie umowy o pracę, to nie sposób zakwestionować, że TIM mógł skalkulować cenę
oferty przy uwzględnieniu wynagrodzenia minimalnego wynikającego z ustawy z dnia 10
października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Tym sam
ym, Izba za zawyżone uznała również kalkulacje przedstawione przez
Odwołującego w zakresie kosztów zatrudnienia elektromechanika, czy też obsługi biurowej,
dyspozytorskiej. Zauważyć ponadto należy, że Odwołujący nie wskazywał, że Zamawiający
wymagał od wykonawców zatrudnienia tylko i wyłącznie dla tego konkretnego postępowania
odrębnych pracowników, tj. mechanika, czy pracowników biurowych bądź obsługujących
dyspozytornię. Z powyższego wywieść więc można, że obsługę biurową będą wykonywać
dotychczasowi, już zatrudnieni pracownicy, a Odwołujący nie wykazał, że TIM będzie musiał
zatrudnić nowych pracowników.
Odwołujący nie wykazał także, pomimo obciążającego go ciężaru dowodowego (art.
6 k.c.), że spalanie pojazdów autobusowych wynosi 35l/100 km. Zamawiający wskazywał, że
spalanie takie kształtuje się na poziomie 27-30l/100km, a ponadto zauważył, że do wyliczeń
kosztów paliwa Odwołujący przyjął zawyżoną liczbę km, bowiem przewidywana w SIWZ ilość
kilometrów do wykonania to 225 400. Uwzględniając powyższe Izba uznała, że również ta
pozycja wyliczeń Odwołującego została zawyżona.
Nie sposób również uznać, że koszty amortyzacji pojazdów/leasingu, ubezpieczenia,
podatku od środków transportowych, rejestracji pojazdów przy uwzględnieniu, że
zamówienie ma być realizowane przez okres ok. trzech miesięcy wykonawca w całości
wkalkuluje w cenę ofertową niniejszego postępowania. Dlatego też Izba podzieliła
stanowisko Zamawiającego o konieczności proporcjonalnego ich rozliczenia, co w sposób
znaczący wpłynie na możliwość obniżenia kosztów wskazywanych w odwołaniu w tym
zakresie.
Izba za spóźnione uznała zawarte w piśmie procesowym argumenty odnośnie
konieczności kalkulacji w cenie oferty GPS w oferowanych autobusach. Odwołujący nie
udowodnił też, że wykonawca TIM będzie wynajmował autobus za wskazaną w dowodach
kwotę 950 zł za dzień. Fakt natomiast, że Odwołujący w taki sposób realizuje zamówienie,
może powodować, iż w niniejszym postępowaniu zaoferował wyższą cenę oferty, poprzez
konieczność pokrycia kosztów związanych z wynajmem tego środka transportowego.
Skład orzekający stwierdził ponadto, że nie mogą potwierdzać zaniżenia ceny oferty
stawki oferowane przez wykonawcę w innych postępowaniach. Należy zauważyć, że
Sygn. akt KIO 3201/20
kalkulacja ceny oferty w każdym postępowaniu jest inna, bowiem uwzględnia ona nie tylko
warunki realizacji danego zamówienia i wymogi SIWZ, ale także panujące warunki
gospodarcze. Uwzględniając więc okoliczność istniejącego w kraju stanu epidemii, należy
uznać, że sytuacja ta mogła w znaczący sposób wpłynąć na cenę oferty, np. w zakresie
związanym z zatrudnieniem pracowników.
Uwzględniając powyższe rozważania Izba stwierdziła, że Odwołujący dążył do
podważenia ceny oferty TIM, poprzez posługiwanie się zawyżonymi stawkami
wynagrodzenia pracowników, zawyżoną liczbą kilometrów koniecznych do wykonania, czy
np. zawyżonym zużyciem paliwa. Ponadto Odwołujący konstruując zarzuty odwołania
dokonał wliczenia do ceny oferty wszystkich kosztów stałych wynikających z prowadzenia
przedsiębiorstwa wykonawcy, pomimo, że zamówienie będzie realizowane jedynie przez ok.
3 miesiące.
Reasumując, Izba uznała, że Odwołujący nie był w stanie wykazać, że oferta TIM
powinna była budzić na tyle istotne wątpliwości, że Zamawiający powinien wezwać tego
wykonawcę do złożenia odpowiednich wyjaśnień. Odwołujący nie przedstawił bowiem
żadnego dowodu, że za zaoferowaną przez tych wykonawców cenę nie da się zrealizować
zamówienia. Fakt natomiast, że cena oferty Odwołującego jest wyższa, niż zaoferowana
przez TIM nie może stanowić potwierdzenia rażąco niskiej ceny. Podkreślić należy, że
okolicznością notoryjną, a więc nie wymagającą żadnego dowodu jest fakt, że na każdą cenę
ma wpływ cały szereg okoliczności i czynników indywidualnie dotyczących każdego
przedsiębiorcy. Tak jak zestawienie różnych cen nie może stanowić dowodu, że cena
jednego przedsiębiorcy jest realna, a każda niższa cena jest ceną nierynkową, ponieważ
różne podmioty, o różnej historii na rynku, różnej wiarygodności finansowej, różnych
relacjach handlowych, odmiennej siatce podwykonawc
ów i innej specyfice pracy oraz
doświadczeniu, uzyskają różne ceny ofertowe w zakresie oferowanego towaru. Nie świadczy
to natomiast o oferowaniu ceny rażąco niskiej, a o prawidłowym funkcjonowaniu
konkurencyjnej gospodarki rynkowej i zawsze w na rynku kon
kurencyjnym znajdą się
podmioty, które oferują wykonanie danej usługi w znacznie wyższej cenie niż ich konkurent.
Podkreślić należy, że każdy z wykonawców będących profesjonalistą kalkuluje cenę oferty
uwzględniając sprzyjające jemu okoliczności i uwzględniając stosowaną przez siebie politykę
cenową.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
Pzp oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w
sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. z 2018 r. Nr 41, poz. 972).
Sygn. akt KIO 3201/20
Przewodniczący: ……………………………………………
1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża Odwołującego i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł (słownie:
piętnaście tysięcy złotych) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
2.2. zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3600 (słownie: trzy tysiące
sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów poniesionych przez Zamawiającego jako
wynagrodzenie pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.), na niniejszy wyrok, w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej, do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodnic
zący : ………………………………..
Sygn. akt KIO 3201/20
UZASADNIENIE
Zamawiający - „Koleje Mazowieckie- KM" Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie prowadzi
na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych
(Dz.U. z 2019r., poz. 1843 ze zm.; dalej: „Pzp”) postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie przetargu nieograniczonego pn. „Autobusowy przewóz osób na
odcinku Warka-Radom-Warka, zadanie nr 1-
obsługa przewozów zastępczych autobusami
niskopodłogowymi lub niskowejściowymi o charakterze międzymiastowym”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 16 października 2020r., pod numerem 2020/S 202-491702.
Odwołujący – PKS Tarnobrzeg sp. z o.o. z siedzibą w Tarnobrzegu w dniu 4 grudnia
2020r. wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wobec czynności
Zamawiającego polegającej na wyborze jako najkorzystniejszej oferty spółki Transport and
Infrastructure Management Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: „TIM”).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
a)
art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp, poprzez zaniechanie wykluczenia TIM z
postępowania o udzielenie przedmiotowego zamówienia, pomimo, iż nie potwierdził on braku
podstaw do wykluczenia z udziału w postępowaniu w zakresie zaświadczenia właściwej
t
erenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, lub też innego
dokumentu potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem składek na
ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne;
b)
art. 90 ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp, poprzez zaniechanie wezwania
wykonawcy TIM do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny oferty, mimo że w
postępowaniu zaistniały okoliczności przemawiające za koniecznością dokonania czynności
wezwania;
c)
art. 89 ust. 4 Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty TIM, pomimo iż
oferta złożona przez niego zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia;
d)
Art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia
1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tj. Dz. U. z 20
18 poz. 419; dalej: „u.z.n.k.”),
poprzez zaniechanie odrzucenia oferty TIM, pomimo iż złożenie oferty przez tego
wykonawcę stanowi czyn nieuczciwej konkurencji z uwagi na utrudnianie dostępu do rynku
innym przedsiębiorcom poprzez zamiar świadczenia usług poniżej kosztów.
W oparciu o tak postawione zarzuty Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności polegającej na wyborze jako najkorzystniejszej oferty TIM, a
następnie nakazanie Zamawiającemu wykluczenie tej spółki z udziału w postępowaniu na
Sygn. akt KIO 3201/20
podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp i uznanie złożonej przez nią oferty za odrzuconą, a
następnie powtórzenie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty (ponownego badania i
oceny ofert), alternatywnie, wniósł o nakazanie Zamawiającemu wezwania TIM do złożenia
wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 Pzp, a następnie nakazanie Zamawiającemu odrzucenia
oferty TIM na podstawie art. 89 ust. 4 i/lub art. 89 ust. 3 i uznanie złożonej przez niego oferty
za odrzucona, a następnie powtórzenie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty.
Uzasadniając zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp, poprzez zaniechanie
wykluczenia TIM z postępowania Odwołujący wskazał, że Zamawiający, zgodnie z
rozdziałem VII pkt. 9 Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej: „SIWZ”) wskazał,
iż przed udzieleniem zamówienia wezwie wykonawcę, którego oferta została najwyżej
oceniona, do złożenia w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 10 dni, aktualnych na dzień
złożenia oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o których mowa w art.
25 ust. 1 Pzp.
Pismem z dnia 6 listopada 2020 r. Zamawiający na podstawie art. 26 ust. 1 Pzp
wezwał TIM do złożenia aktualnych na dzień złożenia dokumentów i oświadczeń, w tym
m.in. zaświadczenia właściwej terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego albo innego dokumentu
potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem składek na ubezpieczenia
społeczne lub zdrowotne, a także oświadczenia wykonawcy o braku wydania wobec niego
prawomocnego wyroku sądu lub ostatecznej decyzji administracyjnej o zaleganiu z
uiszczaniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, a także
oświadczenia wykonawcy o braku orzeczenia wobec niego tytułem środka zapobiegawczego
zakazu ubiegania się o zamówienie publiczne celem potwierdzenia braku podstaw do
wykluczenia Wykonawcy z udziału w postępowaniu.
W dniu 17 listopada 2020 r. TIM złożył ww. oświadczenia oraz dokumenty,
przedkładając jednak zaświadczenie z ZUS o niezaleganiu w opłacaniu składek z dnia 11
sierpnia 2020 r., podczas gdy przedmiotowe zaświadczenie ma 3-miesięczny termin
ważności. Tym samym, zdaniem Odwołującego, należy uznać, iż na dzień składania
dokumentów i oświadczeń Zamawiającemu, przedmiotowe zaświadczenie było już
nieaktualne dlatego, że termin ważności upłynął w dniu 11 listopada 2020r. Podkreślił, że
zgodnie z poglądami doktryny przedłożony dokument musi być „aktualny" w tym rozumieniu,
że na dzień jego przedłożenia nie zachodzi wobec wykonawcy podstawa wykluczenia. Z
uwagi na powyższe, na tym etapie postępowania zachodziła konieczność wykluczenia TIM z
przedmiotowego postępowania lub wezwania go do przedłożenia aktualnego zaświadczenia.
Uzasadniając zarzut naruszenia art. 90 ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp, poprzez
zaniechanie wezwania wykonawcy TIM do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny
Sygn. akt KIO 3201/20
oferty, Odwołujący wskazał, że cena oferowana przez tego wykonawcę budzi obiektywne
wątpliwości co do tego, czy oferta jest zrównoważona pod względem gospodarczym i czy
wybór tego wykonawcy może doprowadzić do zrealizowania przedmiotowego zamówienia w
należyty sposób. Tym samym w ocenie Odwołującego Zamawiający winien wdrożyć
procedurę weryfikacji ceny oferty TIM zgodnie z art. 90 ust. 1 Pzp. Odwołujący wyjaśnił, że
cena zaoferowana przez TIM jest niższa o 23 % niż szacunkowa ustalona przez
Zamawiającego wartość zamówienia powiększona o należny podatek VAT. Oferta ta jest
jednocześnie o 25 % niższa od średniej arytmetycznej pozostałych złożonych ofert oraz o
36% niższa od najdroższej oferty w przedmiotowym postępowaniu. W przedmiotowej
sprawie nie ulega wątpliwości, iż oferta TIM jest ofertą z rażąco niską ceną, co powoduje
zagrożenie dla realizacji świadczenia komunikacji autobusowej dla Zamawiającego i może
skutkować jego nienależytym wykonaniem lub całkowitym niewykonaniem.
Odwołujący wskazał, iż posiada wieloletnie doświadczenie w branży transportu osób,
które pozwala mu skalkulować rzeczywiste koszty realizacji zamówienia objętego
przedmiot
owym postępowaniem, co pozwala na wyciągnięcie ww. wniosków co do rażącego
zaniżenia ceny zaoferowanej przez TIM. Realne koszty – zdaniem Odwołującego – realizacji
zamówienia przedstawiają się następująco:
a)
Koszt zatrudnienia kierowców autobusów — co najmniej 150.000 zł.
Wyjaśnił, że Zamawiający w SIWZ wskazał, iż wymaga zatrudnienia przez wykonawcę
na podstawie umowy o pracę osób wykonujących czynności kierowców.
Odwołujący stwierdził, iż biorąc pod uwagę wskazany przez Zamawiającego rozkład
oraz obowiązujące przepisy w zakresie czasu pracy kierowców (ustawa z dnia 16 kwietnia
2004r. o czasie pracy kierowców) koniecznym jest zatrudnienie do realizacji przedmiotowego
zamówienia 10 kierowców, których koszt zatrudnienia w okresie realizacji przedmiotu
zamówienia (3 miesiące) wyniesie 150.000,00 zł. Wykonawca zobowiązany jest zatrudnić
każdego z kierowców na podstawie umowy o pracę, przeciętne miesięczne wynagrodzenie
kierowcy za pracę wynosi ok. 3.150,00 zł netto, co dla pracodawcy oznacza rzeczywisty
koszt
5.000,00 zł brutto miesięcznie. Niezależnie od powyższego Odwołujący zauważył, iż
zawód kierowcy jest zawodem poszukiwanym przez pracodawców na polskim rynku, w
związku z czym przyjmowanie kwoty minimalnego wynagrodzenia do kalkulacji nie
odpowiadałoby rzeczywistym kosztom, jakie ponosi podmiot realizujący tego typu
zamówienie, jak to stanowiące przedmiot niniejszego postępowania. Minimalnym
wynagrodzeniem wymaganym przez kierowców, którzy wykonują pracę w obrębie miejsca
zamieszkania, bez konieczności przebywania w delegacji jest stawka około 250,00 zł brutto
za dzień pracy. Dlatego realny miesięczny koszt zatrudnienia jednego kierowcy to średnio
kwota 5.000,00 zł brutto, co stanowi w odniesieniu do przedmiotowego zamówienia koszt na
poziomie 150.0
00 zł.
Sygn. akt KIO 3201/20
b)
Koszt bieżących napraw- koszt zatrudnienia co najmniej 1 elektromechanika
do obsługi technicznej taboru - 15.000,00 zł.
Niezakłócona i sprawna realizacja przedmiotu zamówienia wymaga zatrudnienia co
najmniej 1 elektro-
mechanika, w wymiarze 1 etatu, który będzie przeprowadzał przeglądy
autobusów i dokonywał ich okresowych napraw eksploatacyjnych. Do kalkulacji przyjęto
koszt pracodawcy wynikający z zatrudnienia 1 elektro-mechanika przez okres realizacji
zamówienia (3 miesiące) w wymiarze 1 etatu przy założeniu zatrudnienia za niezawyżone
wynagrodzenie dla osoby z kilkuletnim, niezbędnym w tej pracy doświadczeniem w
wysokości 3.150,00 zł netto, co przy umowie o pracę stanowi dla pracodawcy łączny
miesięczny koszt w wysokości 5.000,00 zł. Są to niezawyżone koszty, mając na względzie
komunikację autobusową (kapeć, oberwane lusterka, uszkodzone drzwi, niedziałający
wyświetlacz, spalona żarówka, ubytki oleju czy płynu chłodzącego, kontrolka na
wyświetlaczu itp.).
c)
Koszt obsługi biurowej i dyspozytorskiej: 15.000,00 zł (sprostowane przez
Odwołującego pismem procesowym z dnia 17 grudnia 2020r.).
W trakcie realizacji zamówienia Wykonawca musi zatrudnić pracownika, którego praca
(obsługa biurowa) polegać będzie na koordynowaniu całego zadania podczas zmian
spowodowa
nych awariami autobusów, zmian godzin odjazdów, wydłużenia kursu, czy
konieczności podstawienia dodatkowego autobusu. Zatrudniony koordynator jest
odpowiedzialny za tworzenie grafików kierowców, rozliczanie czasu ich pracy, odpowiadanie
na skargi i zażalenia, druk i rozwieszanie rozkładów jazdy na przystankach, wymianę
uszkodzonych tabliczek przystankowych, sprawdzanie jakości świadczonych usług, a także
zobowiązany jest do pozostawania w stałym kontakcie z dyspozytorem Zamawiającego, by
na bieżąco móc informować kierowców o zaistniałych na drodze sytuacjach. Analogicznie jak
w przypadku kosztów zatrudnienia elektro-mechanika przyjęto koszt pracodawcy wynikający
z zatrudnienia 1 dyspozytora w wymiarze pełnego etatu przez okres realizacji zamówienia (3
miesiące) przy założeniu zatrudnienia za kwotę 3.150.00 zł netto realizowanego w ramach
umowy o pracę, co stanowi łączny koszt Wykonawcy na poziomie 5.000,00 zł miesięcznie.
Odwołujący wskazał, iż istnieje alternatywnie możliwość powierzenia ww. zadań z
zakresu
obsługi logistyczno-dyspozytorskiej kilku obecnie zatrudnionym pracownikom za
dodatkowym wynagrodzeniem w postaci premii, która w okresie wykonywania
przedmiotowego zamówienia, łącznie także kształtuje się na poziomie 15.000 zł.
d)
Koszty paliwa: 306.250,
00 zł.
Ta pozycja (obok wynagrodzenia kierowców i kosztów leasingu/amortyzacji)
generować będzie po stronie wykonawcy największe koszty związane z obsługą
zamówienia. Zgodnie z SIWZ przewidywany przebieg autobusów w okresie obowiązywania
umowy wyniesie ok.
250.000,00 wozokilometrów (doliczone zjazdy i podjazdy). Przyjęta
Sygn. akt KIO 3201/20
średnia norma spalania dla wymaganego przez Zamawiającego taboru to około 35l/100km.
Średnia cena oleju napędowego z dnia 3 grudnia 2020 r. (dzień poprzedzający termin
składania odwołania) zakupionego w hurcie wynosiła 3,50 zł/l netto. Iloczyn kilometrów, które
zostaną wykonane przez autobusy w okresie realizacji zamówienia (250.000 km) oraz
średniego spalania (35 1/100 km) daje wynik 87.500,00 litrów potrzebnych do prawidłowego
wykonania za
dania, co przy średniej cenie 3,50 zł/l oleju napędowego daje kwotę 306.250,00
zł.
W tym miejscu należy podkreślić, iż z powodu ogłoszonego w Polsce w marcu 2020 r.
stanu epidemii wywołanego koronawirusem oraz nakładanych restrykcji, które skutkowały
m.in.
czasowym „zamrożeniem" całych sektorów gospodarek, obecne ceny paliw należą do
relatywnie niskich. Jednakże w najbliższym czasie należy spodziewać się podwyżek cen
paliw. Naturalny i zauważony na przestrzeni wielu lat poziom cen paliwa ON kształtuje się na
poziomie 4,00-
4,50 zł netto za litr, a cena ta ma kolosalny wpływ na koszty działalności w
branży komunikacyjnej.
e)
Części zamienne, opony, wymiany olejów, części zużywające się: 86.160,00
zł.
Odwołujący wyjaśnił, że ilość kilometrów jaka musi zostać przewidziana do
zrealizowania w okresie trwania zamówienia wynosi ok. 250.000 wzkm. W zależności od
rodzaju autobusu oraz rodzaju zastosowanego oleju, wymiany olejów dokonuje się
przeciętnie co 40.000 km w jednostkach wymaganych przez Zamawiającego w SIWZ. W
kalkulacji został zatem przyjęty średni przebieg 40.000 km, co przy ilości zakładanych do
zrealizowania wozokilometrów (250.000) wskazuje na konieczność przeprowadzenia w tym
okresie 6 wymian oleju. Do jednej wymiany w zależności od jednostki zużywa się przeciętnie
ok. 30 litrów oleju. Do kalkulacji przyjęto średnio 30 I oleju na jedną wymianę, co przy ilości
wymaganych 6 wymian daje wynik w postaci 180 I oleju. Średnia stawka za 1 I oleju wynosi
12,00 zł netto co przy uwzględnieniu wymaganych 180 I oleju daje koszt 2.160,00 zł. Przy
każdej wymianie oleju należy także wymienić filtry oleju, powietrza, paliwa, co średnio na
jedną wymianę daje kwotę ok. 1.000,00 zł. Powyższe przy uwzględnieniu konieczności
przeprowadzenia 6 wymian oleju rodzi koszt na poziomi
e ok. 6.000,00 zł. Producenci i
sprzedawcy opon nie są w stanie stwierdzić ile kilometrów może przejechać autobus na
danej oponie. Jest to uzależnione od wielu czynników, m.in. stylu jazdy, mocy silnika,
geometrii zawieszenia, temperatury otoczenia czy też nawierzchni, po której porusza się
pojazd. Odwołujący wskazuje jednak, iż znając warunki drogowe oraz mając
kilkudziesięcioletnie doświadczenie w branży (spółka PKS Tarnobrzeg działa na rynku od
2004 r.), założyć należy żywotność opony na poziomie max 80.000 km. Oznacza to, że przy
założeniu łącznej i koniecznej do zrealizowania liczby kilometrów (250.000 km) oraz
żywotności opony konieczne będzie przeprowadzenie w okresie realizacji zamówienia ok. 3
Sygn. akt KIO 3201/20
wymian. Średnią cenę za jedną oponę należy przyjęć na poziomie 1000 zł. W większości
autobusów w komplecie występuje 6 kół, czyli 6 opon do wymiany. Uwzględnienie
powyższych wskaźników (1000 zł cena 1 opony x 18 opon = 18.000 zł na 1 wymianę x 3
wymiany w czasie trwania zamówienia) wskazuje, iż z tytułu wymiany opon wykonawca
poniesie koszt około 54.000,00 zł. W sumie koszty wskazanych wyżej części zamiennych
wyniosą w okresie realizacji zamówienia ok. 86.160,00 zł i to przy założeniu, iż nie dochodzi
do żadnych awarii autobusów, co już samo w sobie jest wariantem aż nazbyt
optymistycznym. Odwołujący, jako profesjonalny i racjonalny podmiot, który prowadzi
działalność w zakresie świadczenia usług transportowych musi brać pod uwagę ryzyko
wystąpienia sytuacji nieprzewidzianych, na które nie ma wpływu jak np. nagłe awarie (np.
wystrzelenie opony), uszkodzenia lub też inne okoliczności zewnętrzne, które wiążą się z
dodatkowymi kosztami. Odwołujący skalkulował te koszty w wysokości po 1.000,00 zł
miesięcznie na każdy z 10 autobusów, co łącznie daje kwotę 30.000,00 zł na cały okres
wykonywania przedmiotowego zamówienia (3 miesiące).
f)
Amortyzacja/leasing: 156.000,00 zł
W kalkulacji kosztów wykonania zamówienia winny zostać uwzględnione przez
wykonawcę także koszty leasingu lub amortyzacji autobusów, które zostaną wykorzystane
do realizacji zamówienia. Do kalkulacji kosztów wykonania zamówienia Odwołujący przyjął
zatem koszt leasingu (ewentualnie koszt amortyzacji) 10 autobusów, gdyż zgodnie z
wymaganiami Zamawiającego do realizacji zamówienia należało przeznaczyć właśnie taką
ilość autobusów.
Obliczając koszty leasingowania lub najmu autobusów, względnie ich amortyzacji
Odwołujący wyjaśnił, że uśredniając przyjmuje cenę 1 autobusu na kwotę 250.000,00 zł, co
za 10 autobusów daje łącznie kwotę 2.500.000,00 zł. Ustalając koszt amortyzacji wskazał, że
okres, na jaki przeciętnie rozkłada się amortyzację to 48 m-cy, a zatem łączny koszt
pojazdów podzielony na średni czas amortyzacji (2.500.000,00 zł: 48 miesięcy) daje kwotę
52.000,00 zł na miesiąc. Kwotę tą należy pomnożyć przez 3 miesiące (czas wykonywania
przedmiotowego zamówienia), co przekłada się na fakt, iż Wykonawca powinien do swojej
kalkulacji przyjąć koszt amortyzacji w kwocie 156.000,00 zł. Odwołujący wskazał także, iż
ww. koszty będą odpowiednio wyższe, gdyż do stałego kosztu amortyzacji należy dodać
marżę leasingodawcy, co tym bardziej podnosi koszty korzystania z autobusów.
g)
Podatek od środków transportowych: ok. 13.000 zł
Zgodnie z uchwałą Rady Miasta Stołecznego z dnia 19 listopada 2020 r. (miejscu
zarejestrowa
nia autobusów Wykonawcy) w sprawie określenia wysokości stawek podatku od
środków transportowych wprowadzone zostały następujące stawki obowiązujące dla
autobusów w wysokości 1.296,00 zł dla autobusów w których liczba miejsc siedzących jest
równa bądź wyższa jak 30. Zamawiający zgodnie z SIWZ wymaga do wykonania
Sygn. akt KIO 3201/20
zamówienia 10 autobusów, które powinny umożliwiać przewóz co najmniej 70 osób, w tym
co najmniej 35 osób na miejscach siedzących. Stanowi to dla Wykonawcy koszt w wysokości
ok. 13.000,00 zł.
h)
Ubez
pieczenie autobusów; 55.000,00 zł
Zamawiający w treści SIWZ wymaga, aby wszystkie autobusy posiadały przez cały
okres realizacji zamówienia ubezpieczenie OC. Odwołujący wskazuje, że średnie ceny
ubezpieczenia OC+NNW autobusu kształtują się na poziomie 2.000,00 zł rocznie za 1
autobus. W przypadku leasingu obligatoryjne jest także ubezpieczenie Autocasco
autobusów, dlatego podstawowe ubezpieczenie OC+NNW na poziomie 2.000,00 zł za każdy
autobus należy powiększyć o AC od minimalnej wartości 250.000,00 zł i średnim
oprocentowaniem na poziomie 1,4 (250.000,00 zł x 1,4= 3.500,00 zł) co łącznie daje kwotę
5.500,00 zł za każdy z autobusów za rok. Kwota ta stanowi dla Wykonawcy łączny koszt w
wysokości 55.000,00 zł.
i)
Przeglądy pojazdów: 2.000,00 zł
Podobnie jak w
przypadku ubezpieczenia Zamawiający wymaga, aby autobusy
przeznaczone do realizacji zamówienia posiadały ważne przeglądy techniczne. Powyższy
koszt to suma ilości przeglądów potrzebnych do wykonania przypadająca na każdy
wymagany autobus w okresie trwania
zamówienia. Koszt wykonania jednego przeglądu
kształtuje się na poziomie 200,00 zł, co za 10 autobusów, których wymagał Zamawiający
daje łącznie koszt w wysokości 2.000,00 zł.
j)
Koszt wynajmu/utrzymania bazy w tym biura, zaplecza technicznego,
pomieszcz
enia socjalnego, ew. wynajęcia mieszkania dla kierowców: 30.000 zł
We wskazanym wyżej koszcie Odwołujący każdorazowo uwzględnia koszty najmu
biura (ewentualnie podatku od nieruchomości w przypadku tytułu własności), koszty mediów
w tym także koszty zużycia wody potrzebnej do mycia autobusów) oraz koszty związane z
utrzymaniem placu parkingowego dla autobusów. Odwołujący na potrzeby ww. zamówienia
przyjmuje kwotę 10.000,00 zł miesięcznie, co i tak w praktyce mogłoby okazać się kwotą
niewystarczającą. Przez okres 3 miesięcy wykonywania zamówienia, daje to kwotę
30.000,00 zł.
k)
Rejestracja pojazdów - 5.000,00 zł
Koszt rejestrami jednego pojazdu to kwota 500,00 zł. Dla 10 autobusów stanowi to
łączny koszt Wykonawcy na poziomie 5.000,00 zł.
l)
Inne koszty związane z działalnością wykonawcy (m.in. kary umowne): 15.000
zł.
Kwota 5,000,00 zł miesięcznie zawiera w sobie koszty ewentualnych kar umownych,
które pojawiają się w działalności Wykonawcy i Odwołującego. Zamawiający w specyfikacji
przewidział bowiem bogaty katalog kar umownych i np. nalicza karę pieniężną w wysokości
Sygn. akt KIO 3201/20
20-
krotności stawki bazowej za opóźnienie odjazdu z dowolnego przystanku wyznaczonego
obowiązującym rozkładem jazdy powyżej 5 minut, czy też przyspieszenie odjazdu względem
obowiązującego rozkładu jazdy z przystanku wskazanego w obowiązującym rozkładzie
jazdy. Zamawiający żąda wyposażenia każdego z autobusów w system GPS, a zatem na
bieżąco będzie mógł monitorować co się dzieje z pojazdami i jak kursują. Nieuniknionym jest
zatem, że podczas licznych kursów któryś z kierowców „zagapi się" i odjedzie z przystanku
przed czasem bądź po czasie. Takie rzeczy są naturalne w komunikacji miejskiej i
Wykonawca powinien mieć to na uwadze oraz uwzględniać takie okoliczności w swojej
kalkulacji cenowej.
Podsu
mowując powyższe czynniki kosztotwórcze Odwołujący wskazał, że łączne
koszty kształtują się na poziomie 954.410,00 zł netto (1.173.924,30 zł brutto). Przy
uwzględnieniu kosztu realizacji zamówienia na takim poziomie, wykonawca winien znacznie
wyżej skalkulować swoją ofertę. Tym samym wskazanie przez Wykonawcę oferty realizacji
zamówienia za kwotę 1.130.498,21 zł brutto, to jest kwotę znacznie poniżej poziomu samego
kosztu jego wykonania, bez uwzględnienia zysku TIM, stanowi zaoferowanie ceny rażąco
niskiej
w stosunku do przedmiotu zamówienia, co winno skutkować odrzuceniem oferty
Wykonawcy. W przeliczeniu na 1 miesiąc świadczenia usługi jest to stawka na poziomie
376.832,74 zł brutto (1.130.498,21 zł- oferta Wykonawcy), podczas gdy z kalkulacji
wydatków wynika miesięczny koszt dla Wykonawcy w wysokości 391.308,10 zł brutto
(1.173.924,30 zł- łączne koszty). Zauważył, iż biorąc pod uwagę ww. koszty wykonania
przedmiotowego zamówienia (954.410,00 zł netto) podzielone przez ilość szacunkową ilość
kilometrów do wykonania (225 400 km) daje wynik w postaci 4,23 zł jako koszt za 1 km,
podczas gdy cena wskazana przez Wykonawcę w ofercie za 1 wozokilometr wynosi 3,87 zł
netto.
W ocenie Odwołującego ww. okoliczności powinny budzić uzasadnione wątpliwości u
Zamawiającego, który powinien wezwać Wykonawcę do wyjaśnienia, co spowodowało
możliwość obniżenia ceny wykonawcy oraz wskazania czynników, dzięki którym cena
została obniżona.
Uzasadniając zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp Odwołujący wyjaśnił, że zarzut
ten ma
charakter wynikowy w stosunku do wcześniejszego zarzutu. Gdyby Zamawiający
prawidłowo ocenił ofertę TIM, ulegałaby ona odrzuceniu jako oferta zawierająca rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Ponadto, jak wskazał Odwołujący, ocena działania TIM w przedmiotowym
postępowaniu pozwala uznać, iż zaoferowanie przez niego ceny za wykonanie usługi na
poziomie 376.832,74 zł brutto za okres jednego miesiąca wykonywania usługi stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji. TIM dążąc do uzyskania zamówienia, a także wyeliminowania z
Sygn. akt KIO 3201/20
rynku konkurentów, zaoferował wykonanie usługi poniżej kosztów niezbędnych do
prawidłowej realizacji zamówienia. Działanie to w opinii Odwołującego ma charakter
zamierzony, o czym świadczy fakt, iż w bardzo zbliżonych postępowaniach o udzielenie
zamówienia ten sam Wykonawca oferował ceny dużo wyższe za wykonanie analogicznej
usługi (okoliczność ta zostanie wykazana stosownym wnioskiem dowodowym złożonym w
późniejszym terminie). Złożenie przez Wykonawcę w przedmiotowym postępowaniu oferty
zawierającej rażąco niską cenę skutkuje w opinii Odwołującego dopuszczeniem się przez
Wykonawcę czynu nieuczciwej konkurencji.
W piśmie procesowym z dnia 17 grudnia 2020r. Odwołujący na podstawie art. 381
kodeksu postępowania cywilnego w zw. z art. 190 ust. 1 Pzp, wniósł o dopuszczenie i
przeprowadzenie dowodów:
-
z informacji z otwarcia ofert z dnia 12 czerwca 2019 r. złożonych w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego na „Autobusowy przewóz osób na odcinku Warka-
Radom-Warka",
- z informacj
i z otwarcia ofert z dnia 3 lipca 2019 r. złożonych w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego na „Autobusowy przewóz osób na odcinku Otwock-
Dęblin -Otwock",
-
z informacji z otwarcia ofert z dnia 19 grudnia 2019 r. złożonych w postępowaniu o
udzi
elenie zamówienia publicznego na „Autobusowy przewóz osób na odcinku Warka-
Radom-Warka",
-
z informacji z otwarcia ofert z dnia 21 maja 2020 r. złożonych w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego na „Autobusowy przewóz osób na odcinku Warka-
Radom-Warka",
-
z informacji z otwarcia ofert z dnia 12 maja 2020 r. złożonych w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego na „Autobusowy przewóz osób na odcinku Warszawa-
Pilawa-
Warszawa" wraz z informacją o wyborze najkorzystniejszej oferty z dnia 29 czerwca
2020 r.
na okoliczność złożenia przez TIM oferty stanowiącej czyn nieuczciwej konkurencji z
uwagi na utrudnianie dostępu do rynku innym przedsiębiorcom poprzez zamiar świadczenia
usług minimalnie powyżej poziomu kosztów, wykazania, iż przy wcześniejszych,
analogicznych postępowaniach u tego samego Zamawiającego, przy jego niższych
wymogach (starsze autobusy) stawki zaoferowane przez tego wykonawcę w ofertach były
znacząco wyższe, aniżeli w przedmiotowym zamówieniu. Podkreślił, że z porównania ofert
sk
ładanych przez TIM w przetargach dla Zamawiającego wynika, iż przy niższych wymogach
wynikających z SIWZ we wcześniejszych postępowaniach (np. starszy wiek autobusów),
stawki wykonawcy TIM były znacząco wyższe, aniżeli w przedmiotowym postępowaniu. Z
Sygn. akt KIO 3201/20
infor
macji z otwarcia ofert z dnia 21 maja 2020 r. wynika, iż TIM w analogicznym
postępowaniu, już w czasach pandemii, a więc załamania na rynku transportu osób i
radykalnego obniżenia cen wykonawców za oferowane usługi, zaoferował cenę 6,72 zł netto
za 1 wozok
ilometr. Stawka zaoferowana przez tego wykonawcę w analogicznym
postępowaniu z 2019 r. (informacja z otwarcia ofert z dnia 12 czerwca 2019 r.) wynosiła
natomiast 5,70 zł netto za 1 wozokilometr. Z informacji natomiast z otwarcia ofert z dnia 3
lipca 2019 r
. wynika, iż dla podobnego postępowania (autobusowy przewóz osób na trasie
Otwock-
Dęblin-Otwock) stawka oferowana przez TIM wyniosła 6,22 zł netto za 1
wozokilometr. W ostatnim postępowaniu w 2019 r. dla Zamawiającego wykonawca
zaoferował za wykonanie przedmiotu umowy (analogiczną do przedmiotowego
postępowania) stawkę 6,90 zł netto za 1 wozokilometr.
Wskazując na dowód z informacji z otwarcia ofert z dnia 12 maja 2020 r. złożonych w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na „Autobusowy przewóz osób na
odcinku Warszawa- Pilawa-Warszawa" wraz z informacja o wyborze najkorzystniejszej oferty
z dnia 29 czerwca 2020 r.. Odwołujący podkreśla, iż składający w tym postępowaniu
najkorzystniejsza ofertę - Pan M. F., którego cena ofertowa została złożona na poziomie 3,89
zł netto za 1 wozokilometr. został wezwany przez Zamawiającego do złożenia wyjaśnień, w
odpowiedzi na które wskazał, iż rzeczywiście zaoferowana cena 3,89 zł netto za 1
wozokilometr nie uwzględniała pewnych kosztów, które należało przyjąć w kalkulacji. Z tego
względu oferta tego wykonawcy nie została w postępowaniu uznana za najkorzystniejsza.
Zamawiający nie dokonał oceny tej oferty.
Odwołujący wskazał na błąd dotyczący kalkulacji kosztów w zakresie pozycji części
zamienne, opony,
wymiany olejów, części zużywające się, które przyjął na poziomie
86.160,00 zł, podczas gdy jest to kwota 56.160,00 zł. Na kwotę tą składa się jednokrotna
wymiana opon, której koszt stanowi 18.000,00 zł, nieprzewidziane wydatki w kwocie po
1.000,00 zł miesięcznie na każdy z autobusów przez cały okres realizacji zadania (3
miesiące), co łącznie daje kwotę 30.000,00 zł, wymiana oleju w kwocie 2.160,0 zł. Średnia
stawka za 1 I oleju wynosi 12,00 zł netto, a ilość oleju do wymiany to ok. 180 I. Wymiana
pasków i filtrów przy jednokrotnej wymianie oleju silnikowego to koszt ok. 6.000,00 zł.
Odwołujący wskazuje, iż w pozostałej części czynniki kosztotwórcze przywołane w
odwołaniu są poprawne jednak nie są uwzględnione wszystkie koszty, gdyż nie uwzględnił
kosztów montażu urządzeń GPS, które są wymogiem obligatoryjnym Zamawiającego. Koszt
montażu i utrzymania takich urządzeń dla przedmiotowego zadania wg bardzo aktualnej
oferty otrzymanej od firmy Genesismobo to koszt rzędu 30.200,00 zł - oferta załączona jako
dowód.
Dodatkowo podniósł, iż niedoszacowanym okazuje się koszt leasingu/amortyzacji czy
najmu pojazdów ponieważ jak ustalił TIM posiada jedynie 1 pojazd spełniający wymagania
Sygn. akt KIO 3201/20
Zamawiającego. W jego ocenie nierozsądnym byłoby kupowanie pojazdów spełniających
wymag
ania Zamawiającego oraz spełniający deklarację TIM co do roczników, które były
punktowane. Wykonawca zadeklarował do świadczenia 10 pojazdów z czego jeden autobus
z roku 2010, trzy autobusy z roku 2011, cztery autobusy z roku 2012, jeden autobus z roku
201
3 i jeden z roku 2018r. Dla pojazdów z roczników 2010-2013 przyjęta kwota w pierwotnej
kalkulacji wydaje się być prawidłowa i do przyjęcia. Natomiast z całą pewnością dla pojazdu
z roku 2018 przyjęta wcześniej kalkulacja jest niewłaściwa. Zakup takiego autobusu z roku
2018 to około pół miliona zł. Innym wariantem jest najem takiego autobusu a to wiąże się z
dużymi kosztami, ok. 950 zł.
Podsumowując, wskazane wyżej przez Odwołującego łączne koszty kształtują się na
poziomie 919.735,00 zł netto (993.313,80 zł brutto). Przy uwzględnieniu kosztu realizacji
zamówienia na takim poziomie, TIM winien znacznie wyżej skalkulować swoją ofertę. Tym
samym wskazanie przez Wykonawcę oferty realizacji zamówienia za kwotę 1.130.498,21 zł
brutto (z prawem opcji) natomiast 942
.172 za zamówienie podstawowe, to jest kwotę
znacznie poniżej poziomu samego kosztu jego wykonania, stanowi zaoferowanie ceny
rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu zamówienia, co winno skutkować co najmniej
podjęciem wątpliwości przez Zamawiającego co do możliwości prawidłowego wykonania
usługi oraz wezwaniem wykonawcy do złożenia wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny i
przyjętych składników składających się na ostateczna kwotę oferty. W tym miejscu należy
także zauważyć, iż biorąc pod uwagę ww. przez Odwołującego koszty wykonania
przedmiotowego zamówienia (919.735,00 zł netto) podzielone przez ilość szacunkową ilość
kilometrów do wykonania (225 400 km) daje wynik w postaci 4,08 zł jako koszt za 1 km,
podczas gdy cena wskazana przez Wykonawcę w ofercie za 1 wozokilometr wynosi 3,87 zł
netto. Jest to strata na poziomie 0,21 groszy za 1 wozokilometr czyli 47.334,00 zł netto za
całość zamówienia.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez Zamawiającego art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp,
poprzez zaniechanie wykluczenia TI
M z postępowania Odwołujący wskazał na aktualne
stanowisko Urzędu Zamówień Publicznych, gdzie stwierdza się, że: „ Art. 26 ust. 1 lub 2
ustawy Pzp stanowią, że oświadczenia lub dokumenty winny być aktualne na dzień ich
złożenia i mają potwierdzać okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1. Oświadczenia lub
dokumenty przekazywane przez wykonawcę na podstawie wezwania zamawiającego w
trybie art. 26 ust. 1 lub 2 ustawy Pzp mają stanowić potwierdzenie wstępnego domniemania
o spełnieniu przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu i braku podstaw do
wykluczenia. Uznać zatem należy, że warunki udziału w postępowaniu i okoliczność
niepodlegania wykluczeniu z postępowania winny być spełnione przez wykonawcę przez
cały okres trwania postępowania o zamówienie publiczne, nie zaś tylko w konkretnym dniu
(dniu składania ofert lub wniosków, dniu złożenia konkretnego oświadczenia lub dokumentu
Sygn. akt KIO 3201/20
etc.). Zatem oświadczenia tub dokumenty „aktualne" to takie, które oddaję rzeczywistość w
momencie ich złożenia, innymi słowy potwierdzają okoliczność, co do której wykonawca
wcześniej złożył wstępne oświadczenie, i która obecnie (w czasie teraźniejszym) występuje.
Wezwanie zamawiającego o przedłożenie oświadczenia lub dokumentu implikuje odpowiedź
wykonawcy, która ma być w czasie teraźniejszym prawdziwa i potwierdzać prawdziwe
okoliczności - adekwatnie do całego toku postępowania. Pojęcia aktualności dokumentów
nie należy utożsamiać z datą wystawienia tych dokumentów. Zamawiający, otrzymując od
wykonawcy dokumenty, powinien uzys
kać aktualne informacje na temat zdolności
wykonawcy do realizacji zamówienia, którego oferta została oceniona najwyżej, a więc
informacji zgodnych z istniejącym stanem faktycznym. Data wystawienia dokumentu, o He
dokument ten potwierdza istniejący stan rzeczy, nie ma zatem znaczenia dla uznania tego
dokumentu przez zamawiającego za nieaktualny. Wykonawca, pozyskawszy wcześniej
wskazane dokumenty, może się nimi posłużyć na wezwanie zamawiającego, o ile oczywiście
pozostają aktualne - jak wskazano powyżej - nie co do daty ich wystawiania, ale co do
konkretnych podmiotowych kwestii, wstępnie potwierdzonych w ramach oświadczeń
złożonych wraz z ofertą łub wnioskiem. W ce/u precyzyjnego wyjaśnienia tej kwestii należy
wskazać na okoliczności, które pozwolą w konkretnych stanach faktycznych przesądzać, czy
przedłożone przez wykonawcę oświadczenia łub dokumenty dotyczące braku podstaw do
wykluczenia i spełniania warunków udziału w postępowaniu są „aktualne" w świetle treści art.
26 ust. 1 lub 2 Pzp."
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego odwołanie stwierdzając, że
podniesione przez Odwołującego zarzuty są niezasadne.
Zamawiający zakwestionował ponadto interes Odwołującego we wniesieniu odwołania.
Odwołujący słusznie zauważa, że interes do wniesienia odwołania polega na potencjalnej
możliwości uzyskania przez niego zamówienia. Jednak w sytuacji, w której oferta
Odwołującego uzyskała dopiero trzecie miejsce w rankingu, to oferent, którego oferta zajęła
w rankingu drugie miejsce, miałby potencjalną szansę na uzyskanie zamówienia.
Odwołujący miałby interes prawny we wniesieniu odwołania, jeśli domagałby się także
odrzucenia oferty wykonawcy, którego oferta zajęła drugie miejsce w rankingu, lecz takiego
żądania Odwołujący nie sformułował.
Odnosząc się do zarzutu dotycząc ego zaniechania wykluczenia TIM z postępowania
wskazał, że zgodnie z rozdziałem VII ust. 12 pkt 5 lit. c SIWZ, Zamawiający może żądać, aby
wyko
nawca przedstawił „zaświadczenie właściwej terenowej jednostki organizacyjnej
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego albo
inny dokument potwierdzający, że Wykonawca nie zalega z opłacaniem składek na
ubezpieczenia spo
łeczne lub zdrowotne, wystawione nie wcześniej niż 3 miesiące przed
Sygn. akt KIO 3201/20
upływem terminu składania ofert lub inny dokument potwierdzający, że Wykonawca zawarł
porozumienie z właściwym organem w sprawie spłat tych należności wraz z ewentualnymi
odsetkami lub grz
ywnami, w szczególności uzyskał przewidziane prawem zwolnienie,
odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania
decyzji właściwego organu”. W przedmiotowej sprawie, termin składania ofert upływał w dniu
29 października 2020 r., a zaświadczenie ZUS zostało wystawione w dniu 11 sierpnia 2020r.,
a zatem nie było starsze niż trzy miesiące przed upływem terminu składania ofert. Należy też
przede wszystkim zauważyć, że składane przez Wykonawcę dokumenty powinny
potwierdza
ć złożone wcześniej wstępne oświadczenia w Jednolitym Europejskim
Dokumencie Zamówienia (JEDZ). Ponadto, zgodnie z art. 26 ust. 1 Pzp dokumenty i
oświadczenia powinny być aktualne na dzień złożenia i potwierdzać okoliczności, o których
mowa w art. 25 ust.
1 Pzp. Oświadczenia lub dokumenty „aktualne” to takie, które oddają
rzeczywistość w momencie ich złożenia, innymi słowy potwierdzają okoliczność, co do której
wykonawca wcześniej złożył wstępne oświadczenie, i która obecnie występuje. Pojęcia
„aktualności” dokumentów nie należy utożsamiać z datą wystawienia tych dokumentów. Data
wystawienia dokumentu, o ile dokument ten potwierdza istniejący stan rzeczy, nie ma za
zatem znaczenia dla uznania tego dokumentu przez zamawiającego za nieaktualny.
Wykonawca, pozy
skawszy wcześniej wskazane dokumenty, może się nimi posłużyć na
wezwanie zamawiającego, o ile oczywiście pozostają aktualne - nie co do daty ich
wystawienia, ale co do konkretnych podmiotowych kwestii, wstępnie potwierdzonych w
ramach oświadczeń złożonych wraz z ofertą lub wnioskiem (por. „Dokumenty na
potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz braku podstaw do
wykluczenia. Aktualność dokumentów w świetle nowelizacji ustawy Pzp”; opinia
zamieszczona na stronie UZP).
Odnosząc się do zarzutu dotyczącego rażąco niskiej ceny, Zamawiający podkreślił, że
nie miał obowiązku wezwania TIM do udzielenia wyjaśnień ze względu na występowanie
okoliczności opisanych w art. 90 ust.1a Pzp. Ponadto w ocenie Zamawiającego,
zaoferowana przez TIM cena, nie w
ydaje się również rażąco niska w stosunku do
przedmiotu zamówienia oraz nie budzi wątpliwości Zamawiającego co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
Zamawiającego. W tej sytuacji nie zachodziły podstawy do zastosowania przez
Zamawiającego art. 90 ust. 1 Pzp.
Odnosząc się do poczynionych przez Odwołującego w odwołaniu wliczeń stwierdził, że
przedstawiają zawyżone koszty realizacji przedmiotowego zamówienia. Odnosząc się do:
a)
kosztów zatrudnienia kierowców autobusów, wskazał, że w obecnych realiach
gospodarczych związanych z występowaniem epidemii COVID-19 i związanym z nią
Sygn. akt KIO 3201/20
spadkiem zapotrzebowania na przewozy osób, sytuacja na rynku pracy zmieniła się na tyle,
że obecnie w branży przewozów autobusowych to kierowcy poszukują pracy, a nie, jak
wcześniej, pracodawcy poszukują pracowników. Należy mieć równie na uwadze to, że
obecnie sytuacja dla kierowców w dużych miastach przedstawia się dużo gorzej, ponieważ w
takich miastach jest dużo więcej kierowców pozostających bez pracy, z uwagi na przestój
znacznej ilości skupionych tam firm transportowych oraz skłonność kierowców
zamiejscowych do podjęcia pracy poza swoim dotychczasowym miejscem zamieszkania i
pracy. W związku z tym, uzasadnione jest przyjęcie za podstawę wyliczenia kosztów
zatrudnienia kierowców autobusów kwoty wynagrodzenia, które wynosi obecnie 3.000 zł
netto, tj. 4.130 zł brutto (całkowity koszt pracodawcy z narzutami wynosi natomiast 4.975,44
zł miesięcznie), co przy zatrudnieniu 10 kierowców przez 3 miesiące daje łącznie kwotę:
149.263,20 zł.
b)
kosztów zatrudnienia 1 elektromechanika do obsługi technicznej taboru
stwierdził, że również w tej sytuacji można przyjąć wynagrodzenie na poziomie 3.000 zł netto
tj. 4.130 zł brutto (całkowity koszt pracodawcy z narzutami wynosi natomiast 4.975,44 zł
miesięcznie), co przy zatrudnieniu przez 3 miesiące daje łącznie kwotę: 14.926,32 zł. i to
przy założeniu, że osoba to poświęca cały swój czas pracy na obsługę tylko tego jednego
kontraktu, co raczej nie będzie miało miejsca.
c)
kosztów obsługi biurowej i dyspozytorskiej wskazał, że wyliczenie tych
kosztów przedstawione przez Odwołującego jest znacznie zawyżone. Zakres obowiązków,
które w ramach realizowania zamówienia, spoczywałby na dyspozytorach (weryfikacja 10
kart drogowych dziennie, koordynowanie działaniami w przypadku zdarzeń losowych, które
występują sporadycznie, comiesięczne przygotowanie grafiku pracy kierowców i ewentualnej
korekty rozkładu jazdy) uzasadnia wniosek, że wystarczającym jest przyjęcie kosztów
zatrudnienia najwyżej pięciu dyspozytorów, aby zapewnić całodobowe działanie dyspozytury.
Jeśli natomiast dyspozytor miałby wykonywać także czynności niezwiązane z realizacją
przedmiotowego zamówienia, to nie można przypisywać całości jego wynagrodzenia do
kosztów realizacji przedmiotowego zamówienia. Dodatkowo Zmawiający przyjął dodatkowe
0,5 etatu, na prace związane z obsługą kontraktu na prace dodatkowe (np. księgowość,
rozliczenia, dodatkowa obsługa itp.). Ponieważ to Zamawiający ma przygotowywać gotowe
rozkłady jazdy podzielone na brygady, nie ma konieczności, aby występował u wykonawcy
zamówienia odrębny dział przewozów, który by te rozkłady jazdy przepisywał, jeśli wystąpi
taka konieczność. Zamawiający nie wymaga także wywieszania rozkładów jazdy na
przystankach przez Wykonawcę zamówienia. Mając te okoliczności na uwadze,
Zamawiający stoi na stanowisku, że łączny koszt obsług biurowej i dyspozytorskiej
przypadający na realizację przedmiotowego zamówienia powinien odpowiadać nie więcej niż
wynagrodz
eniu odpowiadającemu pięć i pół etatu, i przy uwzględnieniu obecnie
Sygn. akt KIO 3201/20
obowiązujących wynagrodzeń za pracę oraz czasu realizacji zamówienia, powinien wynieść
82.094,76 zł (przy założeniu, że koszt jednego etatu to 3.000 zł netto, tj. 4.130 brutto, a
całkowity miesięczny koszt pracodawcy z narzutami to 4.975.44 zł).
d)
kosztów paliwa - w ocenie Zamawiającego, wartość przedstawionych przez
Odwołującego kosztów paliwa jest również znacznie zawyżona. Zamawiający, z posiadanych
przez siebie informacji pozyskanych z
ogólnie dostępnych, w tym od producentów
autobusów, szacuje zużycie paliwa na poziomie 27 - 30 l/100 km przy uwzględnieniu
warunków zimowych, w tym używania, tzw. ogrzewania postojowego. Cena paliwa z dnia
złożenia oferty kształtowała się na poziomie 3,27 zł netto za litr (dane ze strony internetowej
www.orlen.pl), przy czym firmy transportowe otrzymują jeszcze dodatkowy rabat od cen
hurtowych na poziomie około 10%, co oznacza, że faktyczna cena zakupu paliwa to około
3,00 zł za litr. Ponadto zdaniem Zamawiającego, nie ma podstaw, żeby uznać
przewidywania Odwołującego co do wzrostu cen za uzasadnione. Obecna cena paliwa
wynika ze zmniejszonego zapotrzebowania na paliwo w związku z sytuacją epidemiczną, a
w związku z dalszymi ograniczeniami wprowadzonymi w życiu społecznym (np. kwarantanna
narodowa), okresem ferii, spadkiem kursu dolara, zarówno zapotrzebowanie na paliwo, jak i
jego cena nie powinny wzrosnąć. Należałby nawet przewidywać spadek cen paliw. Niemniej
jednak do oceny oferty, pod kątem rażąco niskiej ceny Zamawiający wyjaśnił, że przyjął cenę
1 litra paliwa na poziomie 3,00 zł. Uwzględniając zatem, że zużycie paliwa wynosi około 28
l/100 km, do wykonania założonej pracy przewozowej niezbędne jest 75.600 litrów paliwa.
Oznacza to, że na koszty paliwa należy przeznaczyć kwotę 226.800 zł netto.
e)
kosztów eksploatacji (części zamienne, opony, itd.) wskazał, że w przypadku
oleju silnikowego, opakowanie o pojemności 1000l kosztuje około 9 600 zł netto.
Uwzględniając rabat 10%, cena za 1 litr oleju to około 8,50 zł netto. Przyjmując, że w czasie
wykonania umowy potrzebne jest 180 l oleju, jego koszt wynosi 1.530 zł netto. Do tego
należy dodać filtry w kwocie 1.000 zł netto, co daje kwotę 6.000 zł netto (za 6 kompletów).
Przyjmując, że w okresie realizacji zamówienia wykonawca będzie musiał wymienić 3 razy
koła w autobusach, co będzie oznaczało wymianę 18 szt. Opon, to koszty ich wymiany (o ile
będą to opony nowe) wyniosą 18.000 zł netto, a nie jak wskazuje Odwołujący 54.000 zł.
netto Podobny koszt opon wyjdz
ie w przypadku obliczenia go przy przyjęciu 60 opon (6 opon
x 10 autobusów) i zużyciu każdej opony w 30% (żywotność opony około 80.000 km. a
przebieg jednego autobusu w trakcie wykonania umowy ok. 27.000 km). Dodatkowo
Zamawiający przyjmuje kwotę 30.000 zł netto na poczet kosztów ewentualnych napraw
autobusów w czasie realizacji przedmiotu zamówienia. Łącznie daje to zatem kwotę 55.530
zł netto.
f)
kosztów amortyzacji, wyjaśnił, że także ten koszt jest zawyżony. Dobry
autobus z rocznika wskazanego w oferci
e można kupić za około 150 000 zł netto
Sygn. akt KIO 3201/20
(www.otomoto.pl). Niezależnie od tego, należy wskazać, że rok produkcji pojazdów
Wykonawcy wymienionych w ofercie (w przeważającej części 2010 - 2012) wskazuje, że
pojazdy te są już zamortyzowane (wykonawca wykazał tylko jeden pojazd z 2013r. i jeden z
2018r., który może podlegać jeszcze amortyzacji). Natomiast Odwołujący zadysponował
pojazdy nowsze (z lat 2013 -
2018), co powoduje, że musiał on skalkulować koszty leasingu,
bądź amortyzacji w swojej ofercie. Uwzględniając jednak, pomimo powyższych okoliczności,
za zasadne koszty amortyzacji oraz fakt, że zgodnie z przepisami okres amortyzacji
autobusu wynosi zwykle 60 miesięcy Zamawiający wyjaśnił, że przyjął za wszystkie
autobusy (w tym te z lat 2010 -
2012) kwotę 75.000 zł (1.500.000 zł/60 miesięcy = 25.000 zł
x 3 miesiące).
g)
podatku od środków transportu, wyjaśnił, że podatek od środków
transportowych jest podatkiem, którego wysokość będzie różnić się w poszczególnych
gminach, a Zamawiający nie zna dokładnego miejsca rejestracji pojazdów TIM, w
szczególności TIM nie wskazywał, że wszystkie jego pojazdy zarejestrowane są w
Warszawie. Nawet przy założeniu, że są one zarejestrowane w Warszawie, wskazana przez
Odwołującego kwota jest zawyżona. Czas realizacji zamówienia wynosi 3 miesiące, a zatem
tylko za ten okres Zamawiający przyjął do kalkulacji podatek. Koszt ten będzie wynosił 1/4
kwoty wskazanej przez Odwołującego, a zatem 3.250 zł.
h)
kosztów ubezpieczenia pojazdów stwierdził, że Zamawiający nie wymagał od
wykona
wców posiadania ubezpieczenia AC. Zamawiający przyjął ubezpieczenie OC i NNW
w kwocie 2.000 zł za każdy pojazd, a zatem łącznie 20.000 zł rocznie. Przeliczając to na
okres realizacji umowy, do kalkulacji należało przyjąć kwotę 5.000 zł.
i)
kosztów przeglądów wskazał, że koszty te mają marginalne znaczenie w
kosztach całego zamówienia i Zamawiający przyjął je w kwocie takiej jak zrobił to
Odwołujący, z tym że wobec okresu trwania umowy (3 miesiące) rozliczył je proporcjonalnie,
co daje kwotę 1.000 zł netto.
j)
Zamawiający wyjaśnił także, że przyjął koszty wynajmu i organizacji bazy (w
tym biura, zaplecza technicznego i socjalnego itp.) na poziomie 30.000 zł netto. Wynajem
mieszkania dla kierowców nie jest elementem niezbędnym do realizacji usługi.
j)
koszt
ów rejestracji pojazdów – stwierdził, że z uwagi, że koszty tego rodzaju
ponosi się jednokrotnie to nie ma podstaw, aby uznawać je za koszt wykonania
przedmiotowego zamówienia, które jest realizowane jedynie w okresie 3 miesięcy. Średnia
żywotność autobusu wynosi od 10 do 20 lat, co dzieląc koszty rejestracji daje kwotę zupełnie
nieistotną.
k)
kar umownych wyjaśnił, że kary umowne są ryzykiem związanym z
prowadzoną przez wykonawców działalnością i są trudne do oszacowania.
Sygn. akt KIO 3201/20
Podsumowując Zamawiający wskazał, że sumowanie powyżej wskazanych kwot daje
łączną kwotę kosztów wykonania zamówienia na poziomie 651.864,28 zł netto, co w
przeliczeniu na pojazdokilometr (zgodnie z zamówieniem liczba przejechanych kilometrów
powinna wynieść maksymalnie 270.000 km) daję koszty w wysokości 2.41 zł netto na
pojazdokilometr. Nawet przy założeniu, że część kosztów została oszacowana w wysokości
niższej niż przedstawia to Odwołujący, to i tak pomiędzy wyliczonymi kosztami, a ofertą
Wykonawcy istnieje na tyle duża różnica, że nie można zakwalifikować zaoferowanej ceny
jako ceny rażąco niskiej, w szczególności jako niższej od kosztów wykonania zamówienia.
Słusznie zatem, w jego opinii, nie miał wątpliwości, co do ceny wskazanej w ofercie przez
TIM.
Podkreślił, że Odwołujący stwierdził w uzasadnieniu swojego odwołania, że usługa nie może
być świadczona za cenę niższą niż 983.410 zł netto (suma kosztów z odwołania), co daje
kwotę 3,64 zł netto za 1 pojazdokilometr. Tymczasem Wykonawca zaoferował cenę za 3.87
zł za 1 pojazdokilometr, a wykonawca (POLONUS), którego oferta uzyskała drugie miejsce w
rankingu sporządzonym przez Zamawiającego zaproponował świadczenie usługi za cenę
3,95 zł netto za pojazdokilometr. Oznacza to, że Ci wykonawcy zaoferowali cenę wyższą niż
cena obliczona prz
ez samego Odwołującego. Skoro tak, to jest oczywistym, że już z tego
powodu zarzut rażąco niskiej ceny jest niezasadny.
Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniając dokumentację z przedmiotowego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jak również oświadczenia,
stanowiska stron złożone w trakcie rozprawy, ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 Pzp.
Następnie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 Pzp
przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a
zarzucane naruszenie przez Zamawiającego przepisów Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody, polegającej na nieuzyskaniu zamówienia. Izba podzieliła
pogląd wyrażony z wyroku z dnia 18 lutego 2020r., sygn. akt KIO 188/20, zgodnie z którym
wykonawcy z miejsca trzeciego, który zaskarża ofertę z miejsca pierwszego, nie można
odmówić interesu nawet w sytuacji, gdy nie zaskarża oferty drugiej, jeżeli w stosunku do
oferty drugiej nie można było sformułować zarzutów dotyczących niespełnienia warunków
przez oferenta, który ją złożył, wskutek zastosowania przez zamawiającego tzw. „procedury
odwróconej”. Jak ustaliła Izba niniejsze postępowanie prowadzone jest właśnie w procedurze
Sygn. akt KIO 3201/20
odwróconej, a tym samym Izba nie podzieliła stanowiska Zamawiającego co do braku
interesu Odwołującego do wniesienia odwołania.
Odnosząc się do zarzutu dotyczącego zaniechania wykluczenia TIM z postępowania
poprzez złożenie nieaktualnego zaświadczenia z ZUS potwierdzającego, że wykonawca nie
zalega z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne Izba ustaliła, że
przedłożone na wezwanie Zamawiającego w dniu 17 listopada 2020 r. zaświadczenie z ZUS
było datowane na dzień 11 sierpnia 2020r.
Podkreślić należy, że stanowisko Odwołującego w zakresie „aktualności”
sprowadzało się jedynie do tego, że powyższy dokument nie był aktualny, ponieważ zostały
wystawiony wcześniej niż 3 miesiące od jego złożenia. Innymi słowy, aktualność dokumentu
Odwołujący uzależniał od daty jego wystawienia.
W ocenie składu orzekającego powyższe stanowisko jest nieprawidłowe.
Skład orzekający Izby podziela argumentację Zamawiającego zaprezentowaną w
odpowiedzi na odwołanie, opartą o Opinię Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych
„Dokumenty na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz braku
podstaw do wykluczenia. Aktual
ność dokumentów w świetle nowelizacji ustawy Pzp”,
zgodnie z którą: „Artykuły 26 ust. 1 lub 2 ustawy Pzp stanowią, że oświadczenia lub
dokumenty winny być aktualne na dzień ich złożenia i mają potwierdzać okoliczności, o
których mowa w art. 25 ust. 1. (...) Oświadczenia lub dokumenty przekazywane przez
wykonawcę na podstawie wezwania zamawiającego w trybie art. 26 ust. 1 lub 2 ustawy Pzp
mają stanowić potwierdzenie wstępnego domniemania o spełnieniu przez wykonawcę
warunków udziału w postępowaniu i braku podstaw do wykluczenia. Uznać zatem należy, że
warunki udziału w postępowaniu i okoliczność niepodlegania wykluczeniu z postępowania
winny być spełnione przez wykonawcę przez cały okres trwania postępowania o zamówienie
publiczne, nie zaś tylko w konkretnym dniu (dniu składania ofert lub wniosków, dniu złożenia
konkretnego oświadczenia lub dokumentu etc.). Zatem oświadczenia lub dokumenty
„aktualne" to takie, które oddają rzeczywistość w momencie ich złożenia, innymi słowy
potwierdzają okoliczność, co do której wykonawca wcześniej złożył wstępne oświadczenie, i
która obecnie (w czasie teraźniejszym) występuje. Wezwanie zamawiającego o przedłożenie
oświadczenia lub dokumentu implikuje odpowiedź wykonawcy, która ma być w czasie
teraźniejszym prawdziwa i potwierdzać prawdziwe okoliczności - adekwatnie do całego toku
postępowania. Pojęcia aktualności dokumentów nie należy utożsamiać z datą wystawienia
tych dokumentów. (...) W odniesieniu do oświadczeń lub dokumentów składanych w celu
potwierdzenia braku podstaw do wykluczenia na podstawie art. 26 ust. 1 lub 2 ustawy Pzp
stwierdzić należy, że „aktualne" oświadczenia lub dokumenty potwierdzają okoliczność
niepodlegania wykluczeniu na podstawie odpowiedniego przepisu z art. 24 ust. 1 lub 5
Sygn. akt KIO 3201/20
ustawy Pzp w dniu złożenia go przez wykonawcę. Oświadczenia lub dokumenty powinny
potwierdzać, że „teraz" (w czasie teraźniejszym) stan faktyczny jest taki, o jakim zaświadcza
dokument. Złożenie przez wykonawcę takiego oświadczenia lub dokumentu wskazuje, że ten
stan, o którym zaświadcza dane oświadczenie lub dokument, nie uległ zmianie od dnia
składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Drugorzędna jest
przy tym data wystawienia oświadczenia lub dokumentu, która może wskazywać na dzień
ich złożenia w trybie art. 26 ust. 1 lub 2 ustawy Pzp lub inny dzień wcześniejszy. W tym
przypadku na uwadze mieć jednak należy terminy określone w rozporządzeniu o
dokumentach, w szczególności ustalone na gruncie § 5 tego rozporządzenia, które to
terminy samodzielnie określają wstecz maksymalną „ważność” oświadczenia lub dokumentu
składanego na potwierdzenie niepodlegania wykluczeniu z postępowania (np. na 6 miesięcy
przed dniem składania i otwarcia ofert). Rozporządzenie zatem stwarza kolejne
domniemanie aktualności oświadczeń lub dokumentów, wynikające wprost z terminów
wskazanych w rozporządzeniu. Oznacza to zatem, że na gruncie art. 26 ust. 1 lub 2 ustawy
Pzp (a także art. 26 ust. 3 ustawy Pzp) prawidłowe będzie złożenie oświadczeń lub
dokumentów, wystawionych zgodnie z terminami wynikającymi z rozporządzenia liczonymi
wstecz od daty składania ofert (wniosków), o ile dokumenty te są nadal aktualne, tj. stan
potwierdzony tymi oświadczeniami lub dokumentami nie uległ zmianie.
(...) Złożenie przez wykonawcę oświadczeń lub dokumentów, o jakich mowa w
rozporządzeniu o dokumentach, jako środków dowodowych na dowolnym etapie
postępowania ma na celu wykazanie, że wykonawca spełnia określone przez
zamawiającego warunki udziału w postępowaniu (brak podstaw do wykluczenia, czy kryteria
s
elekcji) przez cały czas trwania postępowania. Złożone na wcześniejszym etapie
postępowania oświadczenie lub dokument (środek dowodowy) pozostają zatem aktualne do
czasu ich ewentualnej weryfikacji i zmiany przez wykonawcę. Brak weryfikacji powyższego
ze s
trony wykonawcy oznacza, że dana okoliczność potwierdzająca spełnienie warunku
udziału w postępowaniu, brak podstaw do wykluczenia lub kryteria selekcji nie uległa
zmianie”.
Ponadto wskazać należy, ponownie odwołując się do treści ww. opinii, że „Przepis
a
rt. 26 ust. 2f ustawy Pzp umożliwia wezwanie wykonawcy do złożenia aktualnych
oświadczeń lub dokumentów. (...) Skorzystanie w tym celu z art. 26 ust. 2f ustawy Pzp
również możliwe jest tylko wtedy, gdy jest to niezbędne do zapewnienia odpowiedniego
przebie
gu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Zamawiający, wyrażając
zamiar skorzystania z przepisu, winien mieć uzasadnione wątpliwości co do aktualności
przedłożonych wcześniej przez wykonawcę dokumentów. Uzasadnioną wątpliwość, w
zależności od konkretnego stanu faktycznego, może wywołać, np. informacja medialna, czy
informacja pozyskana od innych wykonawców itp. Skutkiem powzięcia wiadomości o braku
Sygn. akt KIO 3201/20
aktualności dokumentu jest konieczność dokonania oceny, czy wezwanie wykonawcy o
dokument aktualny
jest niezbędne do zapewnienia odpowiedniego przebiegu postępowania
o udzielenie zamówienia. Taka niezbędność zaistnieje niewątpliwie wtedy, gdy pojawia się
ryzyko udzielenia zamówienia wykonawcy, który w toku postępowania przestał spełniać
warunki udziału w postępowaniu lub zaszły wobec niego przesłanki wykluczenia. Z tego też
tytułu zamawiający może na każdym etapie postępowania wezwać wykonawcę do
przedłożenia oświadczenia lub dokumentu aktualnego".
Reasumując powyższe, w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego złożenie przez TIM na wezwanie Zamawiającego w trybie art. 26 ust. 1 Pzp -
jako potwierdzenie wstępnego oświadczenia z JEDZ, dokumentu z ZUS „nie starszego” niż 3
miesiące przed upływem terminu składania ofert, przy braku twierdzenia Odwołującego (tym
bardziej wykazania), że złożony dokumentu nie odzwierciedla zgodnego z prawdą stanu
faktycznego uznać należało za prawidłowe, co jednocześnie przesądza o niezasadności
zarzutu art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp. Nie mniej jednak, na margin
esie zauważyć należy, że
nawet uznając, że dokument był nieaktualny – co zdaniem Izby nie miało miejsca, to zarzut
art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp jest zarzutem przedwczesnym, gdyż Zamawiający nie wzywał TIM
do uzupełnienia w trybie art. 26 ust. 3 Pzp.
Przechodz
ąc do zarzutu dotyczącego zaniechania wezwania Zamawiającego do
wezwania TIM do złożenia wyjaśnień w zakresie ceny, wskazać należy, że zgodnie z art. 89
ust. 1 pkt 4 Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w
stosunku do
przedmiotu zamówienia. Przepisy Pzp nie definiują pojęcia rażąco niskiej ceny,
jednak w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej za ofertę z rażąco niską ceną uznaje się
taką, która zawiera cenę niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych
podobnych zamówień, tj. cenę wskazującą na fakt wykonania zamówienia poniżej kosztów
wytworzenia przedmiotu zamówienia. Co istotne, o tym, czy mamy do czynienia z ceną
rażąco niską, decyduje każdorazowo badanie, czy jest ona realna, tj. każdorazowe
odni
esienie danej ceny do konkretnego przedmiotu zamówienia, jego specyfiki oraz
rynku danego rodzaju zamówienia. Zamawiający zatem, zanim podejmie decyzję o
odrzuceniu oferty, zobligowany jest wezwać wykonawcę w trybie art. 90 ust. 1 Pzp do
złożenia wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny. Zgodnie z powyższym przepisem, jeżeli
zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w
stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości Zamawiającego, co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
przez Zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, Zamawiający zwraca
się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub
kosztu. Z kolei obowiązek wezwania do wyjaśnień, zgodnie z art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp
zachodzi, gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od wartości
Sygn. akt KIO 3201/20
zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 Pzp lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które
nie wymagają wyjaśnienia. Przepis art. 90 ust. 3 Pzp wprowadza zasadę, że zamawiający
odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena
wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Uwzględniając powyższe rozważania w pierwszej kolejności wskazać należy, że
skład orzekający uznał za przedwczesny zarzut dotyczący naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4
Pzp, bowiem zastosowanie sankcji wynikającej z powyższego przepisu możliwe jest dopiero
po uprzednim wezwaniu wykonawcy do wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny w celu
ustalenia w sposób niebudzący wątpliwości, że cena jest ceną rażąco niską. Taka procedura
natomiast w niniejszym postępowaniu nie miała miejsca.
Izba uwzględniając poczynione wyżej ustalenia stwierdziła, że w rozpoznawanej
sprawie nie zaszły okoliczności, które obligowały Zamawiającego do wezwania do wyjaśnień,
zgodnie z art. 90 ust. 1a Pzp, bowiem cena zaoferowana przez TIM jest niższa o 23 % od
szacunkowej wartości zamówienia ustalonej przez Zamawiającego oraz jest jednocześnie o
25 % niższa od średniej arytmetycznej pozostałych złożonych ofert. W związku z powyższym
należało ustalić, czy w okolicznościach rozpoznawanej sprawy po stronie Zamawiającego
winny pojawić się wątpliwości co do wysokości zaoferowanych ceny oferty złożonej przez
TIM, co wiązałoby się z koniecznością skierowania wezwania w trybie art. 90 ust. 1 Pzp.
Na powyższe pytanie należało odpowiedzieć przecząco.
Zauważyć należy, że Odwołujący w odwołaniu wskazywał, że koszt zatrudnienia 10
kierowców w okresie 3 miesięcy wygeneruje dla wykonawcy koszty na poziomie 150.000 zł.
Podkreślić należy, że w Rozdziale III pkt 8 SIWZ Zamawiający wymagał, aby
wykonawcy realizowali zamówienie pracownikami zatrudnionymi na podstawie umowy o
pracę. Odwołujący wskazywał, że wynagrodzenie kierowców wymaga zaoferowania im
wynagrodzenia na poziomie ok. 3150 zł netto, co oznacza dla pracodawcy koszt 5000 zł
brutto miesięcznie/pracownika. Zauważyć jednak należy, że minimalna płaca w 2020r. to
2600 zł brutto (koszt pracodawcy 3132,48), a w 2021 r. koszt pracodawcy będzie wynosił
3373,44 zł, przy wzroście pensji minimalnej do 2800 zł. Minimalna więc kwota konieczna do
przewidzenia przez wykonawcę do zatrudnienia 10 kierowców to ok. 100 zł, a więc o ok. 50
tyś zł mniej niż wskazywana przez Odwołującego. Już więc tylko ta różnica w obliczeniach
Odwołującego pokrywa prognozowaną przez Odwołującego stratę wykonawcy TIM w
wysokości ok. 47 tyś. zł.
Niezależnie od powyższego wskazać także należy, że Odwołujący nie zdołał
wykazać, iż nie mam możliwości zatrudnienia personelu za minimalną stawkę
Sygn. akt KIO 3201/20
wynagrodzenia. W konsekwencji Izba w składzie orzekającym stwierdziła, że Odwołujący w
sposób zawyżony dokonał wyceny tej pozycji. Odwołujący nie wykazał, a tym bardziej nie
udowodnił, że niemożliwe jest pozyskanie pracowników za kwotę niższą niż wynagrodzenie
minimalne (kierowców, pracowników obsługi biurowej, elektromechanika). Natomiast skoro
Zamawiający w zakresie zatrudnienia wymagał jedynie zatrudnienia pracowników na
podstawie umowy o pracę, to nie sposób zakwestionować, że TIM mógł skalkulować cenę
oferty przy uwzględnieniu wynagrodzenia minimalnego wynikającego z ustawy z dnia 10
października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Tym sam
ym, Izba za zawyżone uznała również kalkulacje przedstawione przez
Odwołującego w zakresie kosztów zatrudnienia elektromechanika, czy też obsługi biurowej,
dyspozytorskiej. Zauważyć ponadto należy, że Odwołujący nie wskazywał, że Zamawiający
wymagał od wykonawców zatrudnienia tylko i wyłącznie dla tego konkretnego postępowania
odrębnych pracowników, tj. mechanika, czy pracowników biurowych bądź obsługujących
dyspozytornię. Z powyższego wywieść więc można, że obsługę biurową będą wykonywać
dotychczasowi, już zatrudnieni pracownicy, a Odwołujący nie wykazał, że TIM będzie musiał
zatrudnić nowych pracowników.
Odwołujący nie wykazał także, pomimo obciążającego go ciężaru dowodowego (art.
6 k.c.), że spalanie pojazdów autobusowych wynosi 35l/100 km. Zamawiający wskazywał, że
spalanie takie kształtuje się na poziomie 27-30l/100km, a ponadto zauważył, że do wyliczeń
kosztów paliwa Odwołujący przyjął zawyżoną liczbę km, bowiem przewidywana w SIWZ ilość
kilometrów do wykonania to 225 400. Uwzględniając powyższe Izba uznała, że również ta
pozycja wyliczeń Odwołującego została zawyżona.
Nie sposób również uznać, że koszty amortyzacji pojazdów/leasingu, ubezpieczenia,
podatku od środków transportowych, rejestracji pojazdów przy uwzględnieniu, że
zamówienie ma być realizowane przez okres ok. trzech miesięcy wykonawca w całości
wkalkuluje w cenę ofertową niniejszego postępowania. Dlatego też Izba podzieliła
stanowisko Zamawiającego o konieczności proporcjonalnego ich rozliczenia, co w sposób
znaczący wpłynie na możliwość obniżenia kosztów wskazywanych w odwołaniu w tym
zakresie.
Izba za spóźnione uznała zawarte w piśmie procesowym argumenty odnośnie
konieczności kalkulacji w cenie oferty GPS w oferowanych autobusach. Odwołujący nie
udowodnił też, że wykonawca TIM będzie wynajmował autobus za wskazaną w dowodach
kwotę 950 zł za dzień. Fakt natomiast, że Odwołujący w taki sposób realizuje zamówienie,
może powodować, iż w niniejszym postępowaniu zaoferował wyższą cenę oferty, poprzez
konieczność pokrycia kosztów związanych z wynajmem tego środka transportowego.
Skład orzekający stwierdził ponadto, że nie mogą potwierdzać zaniżenia ceny oferty
stawki oferowane przez wykonawcę w innych postępowaniach. Należy zauważyć, że
Sygn. akt KIO 3201/20
kalkulacja ceny oferty w każdym postępowaniu jest inna, bowiem uwzględnia ona nie tylko
warunki realizacji danego zamówienia i wymogi SIWZ, ale także panujące warunki
gospodarcze. Uwzględniając więc okoliczność istniejącego w kraju stanu epidemii, należy
uznać, że sytuacja ta mogła w znaczący sposób wpłynąć na cenę oferty, np. w zakresie
związanym z zatrudnieniem pracowników.
Uwzględniając powyższe rozważania Izba stwierdziła, że Odwołujący dążył do
podważenia ceny oferty TIM, poprzez posługiwanie się zawyżonymi stawkami
wynagrodzenia pracowników, zawyżoną liczbą kilometrów koniecznych do wykonania, czy
np. zawyżonym zużyciem paliwa. Ponadto Odwołujący konstruując zarzuty odwołania
dokonał wliczenia do ceny oferty wszystkich kosztów stałych wynikających z prowadzenia
przedsiębiorstwa wykonawcy, pomimo, że zamówienie będzie realizowane jedynie przez ok.
3 miesiące.
Reasumując, Izba uznała, że Odwołujący nie był w stanie wykazać, że oferta TIM
powinna była budzić na tyle istotne wątpliwości, że Zamawiający powinien wezwać tego
wykonawcę do złożenia odpowiednich wyjaśnień. Odwołujący nie przedstawił bowiem
żadnego dowodu, że za zaoferowaną przez tych wykonawców cenę nie da się zrealizować
zamówienia. Fakt natomiast, że cena oferty Odwołującego jest wyższa, niż zaoferowana
przez TIM nie może stanowić potwierdzenia rażąco niskiej ceny. Podkreślić należy, że
okolicznością notoryjną, a więc nie wymagającą żadnego dowodu jest fakt, że na każdą cenę
ma wpływ cały szereg okoliczności i czynników indywidualnie dotyczących każdego
przedsiębiorcy. Tak jak zestawienie różnych cen nie może stanowić dowodu, że cena
jednego przedsiębiorcy jest realna, a każda niższa cena jest ceną nierynkową, ponieważ
różne podmioty, o różnej historii na rynku, różnej wiarygodności finansowej, różnych
relacjach handlowych, odmiennej siatce podwykonawc
ów i innej specyfice pracy oraz
doświadczeniu, uzyskają różne ceny ofertowe w zakresie oferowanego towaru. Nie świadczy
to natomiast o oferowaniu ceny rażąco niskiej, a o prawidłowym funkcjonowaniu
konkurencyjnej gospodarki rynkowej i zawsze w na rynku kon
kurencyjnym znajdą się
podmioty, które oferują wykonanie danej usługi w znacznie wyższej cenie niż ich konkurent.
Podkreślić należy, że każdy z wykonawców będących profesjonalistą kalkuluje cenę oferty
uwzględniając sprzyjające jemu okoliczności i uwzględniając stosowaną przez siebie politykę
cenową.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
Pzp oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w
sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. z 2018 r. Nr 41, poz. 972).
Sygn. akt KIO 3201/20
Przewodniczący: ……………………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 101/21 z dnia 2021-01-29
- Sygn. akt KIO 3489/20 z dnia 2021-01-29
- Sygn. akt KIO 133/21 z dnia 2021-01-28
- Sygn. akt KIO 88/21 z dnia 2021-01-28
- Sygn. akt KIO 41/21 z dnia 2021-01-28
