rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-09-30
rok: 2020
data dokumentu: 2020-09-30
rok: 2020
sygnatury akt.:
2254/20
2254/20
po rozpatrzeniu na rozprawie w dniu 29 września 2020 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 10 września 2020r. przez wykonawcę Straż
Ochrony Portu Gdańsk Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku w postępowaniu prowadzonym
przez
Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A. z siedzibą w Gdańsku
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 10 września 2020r. przez wykonawcę Straż
Ochrony Portu Gdańsk Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku w postępowaniu prowadzonym
przez
Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A. z siedzibą w Gdańsku
orzeka:
1.
oddala odwołanie.
2.
kosztami postępowania obciąża Straż Ochrony Portu Gdańsk Sp. z o.o. z
siedzibą w Gdańsku i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego
kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną
przez
wykonawcę Straż Ochrony Portu Gdańsk Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku
tytułem wpisu od odwołania.
2.1 zasądza od wykonawcy Straż Ochrony Portu Gdańsk Sp. z o.o. z siedzibą
w Gdańsku na rzecz zamawiającego Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A. z
siedzibą w Gdańsku kwotę 4 281 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące dwieście
osiemdziesiąt jeden złotych zero groszy) tytułem zwrotu poniesionych
uzasadnionych kosztów postępowania odwoławczego, na które składa się
wynagrodzenie pełnomocnika (3 600 zł), koszt dojazdu na posiedzenie (630 zł) i
koszt opłaty skarbowej (51 zł).
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia -
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Gdańsku.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: 2254/20
Uzasadnienie
Zamawiający Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A. prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego sektorowego pn. „Ochrona przeciwpożarowa Portu Gdańsk od strony
wody”. Nr postępowania NPR/NB/2020/047
Odwołujący - Straż Ochrony Portu Gdańsk Sp. z o.o. wniósł odwołanie wobec niezgodnej z
przepisami prawa specyfikacji istotnych warunków zamówienia w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym treści opisu przedmiotu zamówienia oraz kryteriów oceny ofert
ustalonych
Zaskarżonym czynnościom Zamawiającego Odwołujący zarzuca naruszenie:
1.
art. 7 ust. 1 i art. 29 ust. 1 Pzp przez sformułowanie Opisu przedmiotu zamówienia
(opz)
w sposób, który naruszył zasadę zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców przez wprowadzenie w pkt III opz wymogu realizowania usługi przez 3 statki z
zastrzeżeniem wymagania co do 2 z nich posiadania minimalnej klasy odpowiednio FF1 i
FF1
a, podczas gdy wprowadzone wymogi należy uznać za nadmierne i nieuzasadnione
obiektywnymi potrzebami Zamawiającego, co w konsekwencji ogranicza krąg potencjalnych
wykonawców oraz uniemożliwia Odwołującemu złożenie oferty w postępowaniu.
2.
art. 7 w zw. z art. 91 ust. 2 Pzp przez wprowadzenie kryterium oceny ofert w postaci
klasy statków wyższej niż wymagana dla realizacji usługi pomimo, że z punktu widzenia
prawidłowej realizacji usługi stanowiącej przedmiot niniejszego postępowania taka wyższa
klasa nie jest niezbędna, a tym samym obiektywnie uzasadniona potrzebami Zamawiającego,
a zamówienie powinno być udzielane na podstawie ustalonych obiektywnych kryteriów oceny
ofert zapewniających zgodność z zasadami przejrzystości, niedyskryminacji, równego
traktowania wykonawców oraz gwarantujących, że oferty będą oceniane w warunkach
efektywnej konkurencji.
W oparciu o pisane zarzuty wn
iósł o nakazanie Zamawiającemu:
1.
zmiany postanowień treści SIWZ poprzez doprowadzenie jej postanowień do
zgodności z ustawą pzp, w szczególności przez:
-
zmianę Opisu Przedmiotu Zamówienia w pkt III ppkt 1 przez usunięcie wymogu
realizacji usługi przez statek z klasą FF1, a w konsekwencji nadanie mu brzmienia:
Jeden statek pożarniczy zdolny do realizacji zadań w każdych warunkach pogodowych
występujących na akwenach portu Gdańsk (Statek 1):
-
z obsługą pożarniczą 4 osobową ( w tym dowódca plutonu),
-
z urządzeniami do zbierania zanieczyszczeń metodą mechaniczną,
-
z urządzeniami do neutralizacji zanieczyszczeń metodą chemiczną.
-
zmianę Opisu Przedmiotu Zamówienia pkt III ppkt 2 przez usunięcie wymogu realizacji
usługi przez statek z klasą FF1a, a w konsekwencji nadanie mu następującego brzmienia:
Jeden statek min. pożarniczy zdolny do realizacji zadań z zakresu ochrony środowiska w
porcie Gdańsk (Statek 2):
-
z obsługą pożarniczą 4 osobową,
-
z zaporą przeciwrozlewową typu Expandi 4300 o długości 400 m.
-
zmianę obecnego pozacenowego kryterium oceny ofert na kryterium w postaci ceny za
usługę asysty na rzecz podmiotu trzeciego lub na inne kryterium nie mające charakteru
dyskryminacyjnego a w konsekwencji zmianę treści załącznika nr 2A - Informacja o klasie
ppoż. statków,
-
zmianę ogłoszenia o zamówieniu przez ustalenie nowego, terminu składania ofert na
dzień 5 listopada 2020 roku lub na inny umożliwiający prawidłowe przygotowanie oferty;
Odwołujący jest podmiotem prowadzącym działalność w zakresie ochrony przeciwpożarowej.
i posiada interes prawny w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp.
Odwołujący wskazuje, że na podstawę podniesionych zarzutów składają się wszystkie
okoliczności opisane w ich treści, jak również opisane w uzasadnieniu odwołania.
1.
Zarzut naruszenia przepisu art. 7 ust. 1 i art. 29 ust. 1 Pzp przez sformułowanie Opisu
przedmiotu zamówienia w sposób, który naruszył zasadę zachowania uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców tj. poprzez wprowadzenie w pkt III OPZ wymogu
realizowania usługi przez 3 statki z zastrzeżeniem wymagania co do 2 z nich posiadania
minimalnej klasy odpowiednio FF1 i FFla, podczas gdy wprowadzone wymogi należy uznać
za nadmierne i nieuzasadnio
ne obiektywnymi potrzebami Zamawiającego, co w konsekwencji
bezpodstawnie ogranicza krąg potencjalnych wykonawców oraz uniemożliwia Odwołującemu
złożenie oferty w Postępowaniu.
Zamawiający prowadzi Postępowanie, którego przedmiotem jest ochrona przeciwpożarowa
Portu Gdańsk od strony wody. Sporządzony OPZ przewiduje realizację umowy przez 3 statki
z wyposażeniem zgodnym z „Planem zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń wód portowych
ZMPG S.A" [https://www.portgdansk.pl/o- porcie/osrodek-ratownictwa-zmpg-sa) oraz wg
poniższych uwarunkowań:
1. Jeden statek z klasą min. FF1 1 zdolny do realizacji zadań w każdych warunkach
pogodowych występujących na akwenach portu Gdańsk2 [Statek 1):
-
z obsługą pożarniczą 4 osobową [w tym dowódca plutonu),
-
z urządzeniami do zbierania zanieczyszczeń metodą mechaniczną,
-
z urządzeniami do neutralizacji zanieczyszczeń metodą chemiczną.
2.
Jeden statek z klasą min. FFla zdolny do realizacji zadań z zakresu ochrony środowiska
w porcie Gdańsk (Statek 2): z obsługą pożarniczą 4 osobową, z zaporą przeciwrozlewową
typu Expandi 4300 o długości 400 m.
3.
Jeden statek min. pożarniczy zdolny do realizacji zadań z zakresu ochrony środowiska
w porcie Gdańsk (Statek 3J z obsługą pożarniczą 4 osobową, z zaporą przeciwrozlewową
typu Flexi 500 dł. 300 m. z urządzeniami do neutralizacji zanieczyszczeń metodą chemiczną.
W
yżej opisane wymogi odnośnie wymaganej minimalnej klasy statków służących realizacji
umowy opisane w pkt 1 i 2 powyżej nie są uzasadnione potrzebami Zamawiającego o
charakterze obiekt
ywnym oraz mają charakter nadmierny i dyskryminujący.
Ochrona przeciwpożarowa w Porcie Gdańsk realizowana jest na podstawie szeregu aktów
prawnych i innych regulacji o charakterze wiążącym dla Zamawiającego (tu wymieniono akty
normatywne.
N
a zarządzie portu spoczywa zapewnienie ochrony przeciwpożarowej od strony wody dla
zarządzanych obiektów, terenów, statków i innych obiektów pływających.
W zarządzeniu nr 11 Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni z 18 grudnia 2012 roku w sprawie
bezpieczeństwa ruchu i postoju zbiornikowców przewożących ładunki niebezpieczne jest
mowa o sposobie zabezpieczania ppoż. zbiornikowców przewożących ładunki palne i
niebezpieczne. Asysty pożarnicze są realizowane za pomocą statków pożarniczych (§ 15
pkt.1). z definicj
ą statku: „statkiem pożarniczym" jest statek specjalnie zbudowany i
przystosowany do gaszenia pożarów w portach, posiadający certyfikat statku pożarniczego.
Z
arządzenie nie wskazuje klasy jaką musi posiadać statek, aby mógł zostać zakwalifikowany
jako „statek pożarniczy".
W przepisach
wskazane są statki pożarniczo-ratownicze i również nie zostały określone
wymagania dotyczące klasy pożarowej. W żadnym z wymienionych aktów prawnych nie ma
wzmianki o tym iż ochrona ppoż od strony wody musi być realizowana przez jednostki z klasą
pożarniczą FIFIla lub wyższą. Wymóg nie wynika ani z obowiązujących przepisów prawa ani
aktów wewnętrznie obowiązujących u Zamawiającego.
N
ie istnieją również żadne uzasadnione potrzeby po stronie Zamawiającego, które
uzasadniałyby wprowadzenie takiego wymogu dla realizacji usługi. Usługa ta jest świadczona
na rzecz Zamawiającego przy użyciu statków pożarniczo - ratowniczych (bez określonej
klasy). N
iezbędne jest bowiem posiadanie przez statek stosownego wyposażenia, które
umożliwia prowadzenie akcji ratowniczej, nie zaś posiadanie określonej klasy przez statek.
Powyższe jest zgodne z treścią uchwalonego przez Zamawiającego Plan Zwalczania
Zagrożeń i Zanieczyszczeń Wód Portowych Zarządzanych przez ZMPG S.A. gdzie wskazano
wprost jakie statki pożarniczo - ratownicze realizują zadania w zakresie ochrony
przeciwpożarowej Portu Gdańsk od strony wody. Jest tam szczegółowo opisane wymagane
wyposażenie tych statków, nie ma wskazania klas pożarniczych.
Z uwagi na występujące na terenie Portu Gdańsk zagrożenia statki stanowią wystarczającą
flotę umożliwiającą zapewnienie bezpieczeństwa i należytej ochrony. W ocenie Odwołującego
dla prawidłowej realizacji usługi istotne znaczenie ma bowiem nie wprowadzenie wymogu
świadczenia usługi przy użyciu statków o klasie FF1 i FFla, a kwestia zapewnienia określonych
parametrów gaśniczych. W celu zapewnienia należytego wykonania umowy niezbędne jest
zatem prawidłowe określenie parametrów gaśniczych niezbędnych dla realizacji potrzeb
Za
mawiającego. Przyjęcie takiego wymogu nie tylko uczyni zadość uzasadnionym potrzebom
Zamawiającego, ale jednocześnie umożliwi złożenie oferty jak największemu kręgowi
wykonawców, którzy posiadają flotę dającą rękojmię prawidłowego wykonania umowy.
Określenie wymagań dotyczących przedmiotu zamówienia należy do zamawiającego, który
jest gospodarzem postępowania i przyszłym odbiorcą świadczenia. Zamawiający jest
uprawniony do opisania przedmiotu zamówienia stosownie do własnych potrzeb, niemniej
potrzeby te muszą być obiektywne i uzasadnione, a zarazem niedyskryminujące.
2. Zarzut naruszenia przepisu art. 7 w zw. z art. 91 ust. 2 Pzp przez wprowadzenie przez
Zamawiającego kryterium oceny ofert w postaci klasy statków wyższej niż wymagana dla
realizacji usługi pomimo, że z punktu widzenia prawidłowej realizacji usługi stanowiącej
przedmiot niniejszego postępowania taka wyższa klasa nie jest niezbędna, a tym samym
obiektywnie uzasadniona potrzebami Zamawiającego, a zamówienie powinno być udzielane
na podstawie ustalonych obiektywnych kryteriów oceny ofert zapewniających zgodność z
zasadami przejrzystości, niedyskryminacji, równego traktowania wykonawców oraz
gwarantujących, że oferty będą oceniane w warunkach efektywnej konkurencji.
Zasadą jest, że zamówienia powinny być udzielane na podstawie ustalonych obiektywnych
kryteriów zapewniających zgodność z zasadami przejrzystości, niedyskryminacji, równego
traktowania wykonawców oraz gwarantujących, że oferty będą oceniane w warunkach
efektywnej konkurencji. Dobór kryteriów oceny ofert należy do zamawiającego i bezsporne
jest, że ustawa przyznaje mu w tym zakresie swobodę, która jednak doznaje ograniczenia
przede wszystkim ze względu na treść art. 7 ust. 1 oraz treść art. 91 ust. 2 ustawy P.z.p.
K
ryteria oceny ofert powinny preferować rzeczy istotne dla zamawiającego, związane z
przedmiotem zamówienia. Ustalone przez zamawiającego kryteria pozacenowe winny być
uzasadnione nie tylko z punktu widzenia preferencji zamawiającego, ale także jego
uzasadnionych potrzeb. Powyższe oznacza, że wybrany w oparciu o ustalone kryteria oceny
ofert wykonawca, oferuje dla zamawiającego lepsze wykonanie przedmiotu zamówienia w
o
dróżnieniu od innych wykonawców.
N
ależy wskazać, że kryterium posiadania przez statki służące realizacji zamówienia klasy FFla
lub wyższej nie stanowi kryterium istotnego z punktu widzenia przedmiotu zamówienia. Statki
pożarnicze które aktualnie zapewniają ochronę przeciwpożarową od strony wody portu w
Gdańsku mają parametry porównywalne z klasami FFla i FF1, jednakże są statkami żeglugi
śródlądowej, uprawiającymi żeglugę na wodach morskich zgodnie z określonymi przez PRS i
administrację morską rejonami żeglugi. W ocenie Odwołującego istotnym kryterium
związanym z przedmiotem zamówienia i przedmiotem działalności Zamawiającego jest cena
za świadczone na rzecz podmiotów trzecich usługi asysty.
Odwołujący wyjaśnia, że w pkt III ppkt 5 OPZ Zamawiający przewidział obowiązek
zapewnienia przez wykonawcę gotowości do wykonywania na zasadach rynkowych, usług
m.in. w zakresie: 1] asyst dla statków zawijających do portu w Gdańsku, zgodnie z
zarządzeniem nr 11 Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie
bezpieczeństwa i ruchu zbiornikowców przewożących ładunki niebezpieczne (Dz. Urz. Woj.
Pomorskiego poz. 4437];
2} świadczenia usług dla podmiotów prowadzących działalność przeładunkową, manipulacji i
składowania materiałów niebezpiecznych na obszarze zarządzanym przez ZMPG;
3] innych usług takich jak: holowanie, usuwanie przeszkód nawigacyjnych, oraz usług z
zakresu ochrony środowiska na terenie portu Gdańsk.
W praktyce podmiot świadczący usługę ochrony przeciwpożarowej świadczy dodatkowo usługi
komercyjne, co odbywa się w oparciu o cennik usług obowiązujący u danego wykonawcy. Przy
obecnie obowiązujących warunkach Postępowania Zamawiający nie ma więc w praktyce
żadnego wpływu na wysokość stawki za wykonywane usługi, jest to okoliczność o tyle istotna,
że przedmiotem działalności Zamawiającego jest zarządzanie Portem Gdańsk, zaś wysokość
jego przychodów jest uzależniona od ilość statków korzystających z rzeczonego portu.
Wprowadzenie przedmiotowego kryterium w sposób obiektywnie uzasadniony zabezpieczy
interesy Za
mawiającego, zwłaszcza, że umowa zawarta w trybie przetargu nieograniczonego
ma obwiązywać przez okres 48 miesięcy.
Z kolei nieuwzględnienie tego kryterium w Postępowaniu i pozostawienie wykonawcom prawa
do swobodnej decyzji w tym zakresie może w konsekwencji prowadzić do obniżenia
konkurencyjności Portu Gdańsk i spadku przychodów.
Mając na uwadze powyższe, w świetle podniesionych i opisanych wyżej zarzutów niniejsze
odwołanie zasługuje na uwzględnienie w całości.
Załączono: /…/ 5. Plan Zwalczania Zagrożeń i Zanieczyszczeń Wód Portowych Zarządzanych
przez ZMPG S.A.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o
oddalenie odwołania w całości,
Uzasadniając stanowisko wskazał, co następuje.
W
pierwszej kolejności wskazał, że zarzuty sprowadzają się do subiektywnej, niepopartej
argumentami oceny,
że „statki pożarnicze”, które nie legitymują się opisanymi przez
Zamawiającego, a nadawanymi przez właściwe przepisy klasami, zapewnią „wystarczający”,
w, poziom ochrony
przeciwpożarowej portu Gdańsk.
Ocena ta nie uwzględnia przepisów regulujących wymagania co do parametrów technicznych
statków morskich, ograniczeń w żegludze statków śródlądowych, a także specyficznych dla
portu Gdańsk warunków meteorologicznych i rodzaju akwenów, na jakich ochrona
przeciwpożarowa musi zostać zapewniona. Przy uwzględnieniu tych okoliczności wymagania
stawiane wykonawcom w Opisie Przedmiotu Zamówienia (OPZ) jak i ustalone przez
Zamawiającego kryteria wyboru ofert należy uznać za zasadne i nie naruszające zasady
zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Odwołujący dążąc do zmiany OPZ w żądanym przez siebie zakresie raz twierdzi, że posiadane
pr
zez niego jednostki posiadają parametry, o jakich mowa w OPZ jednocześnie nie posiadając
nadanej im, zgodnie z właściwymi przepisami, 'klasy a raz że parametry te są „zbliżone” do
parametrów statków, jakich do realizacji usług wymaga Zamawiający, nie podając przy tym
jakie są to jednostki i jakie parametry posiadają, co uniemożliwia ocenę twierdzeń.
Zamawiający może się jedynie domyślać, że Odwołujący jako podmiot, który aktualnie
świadczy usługi ochrony przeciwpożarowej na rzecz Zamawiającego, chciałby te usługi nadal
świadczyć przy wykorzystywaniu statków opisanych w Planie zwalczania zagrożeń i
zanieczyszczeń wód portowych zarządzanych przez Zarząd Morskiego Portu Gdańsk Spółka
Akcyjna (Plan ZZiZ). N
a etapie przed złożeniem ofert, są to domysły Zamawiającego, tym
bardziej, że jednostki, o jakich mowa w Planie ZZiZ są udostępniane Odwołującemu przez
Zamawiającego (z pewnymi modyfikacjami) tylko na potrzeby aktualnie łączącej strony umowy
i po jej zakończeniu Odwołujący nie będzie miał podstaw do dysponowania tymi jednostkami.
To stawia pod znakiem zapytania interes we wniesieniu odwołania przez Odwołującego.
Jednocześnie jako, że Odwołujący nie ma tytułu do dysponowania przedmiotowymi
jednostkami innego niż umowa o świadczenie usług, która aktualnie wiąże strony, nie ma
podstaw do twierdzeń, że Odwołujący na dysponowanie tymi jednostkami chciałby się
powoływać w aktualnie toczącym się postępowaniu przetargowym.
Kwestia prawidłowego sporządzenia OPZ winna być rozpatrywana wyłącznie w odniesieniu
do faktycznych
potrzeb Zamawiającego, a nie w odniesieniu do jednostek, którymi Odwołujący
nie ma prawa dysponować, a przy użyciu których, ochrona przeciwpożarowa była w
przeszłości zapewniana.
Zasadność wymagań w zakresie posługiwania się przez wykonawcę statkami morskimi.
Odnosząc się do twierdzenia Odwołującego, że statki pożarnicze śródlądowe (którymi jak
twierdzi Odwołujący dysponuje on), posiadają parametry zbliżone do statków pożarniczych
morskich wskazać należy, że twierdzenie to stanowi nieuprawnione uproszczenie.
Zgodnie z art. 10 Usta
wy z dnia 26 października 2000 o Polskim Rejestrze Statków
(Dz.U.2017.2036) „Przedmiotem działalności PRS SA jest w szczególności: 1) klasyfikacja
statków i innych obiektów oraz wykonywanie nad nimi nadzoru technicznego; (...)”.
K
lasyfikacja i ocena parametrów technicznych poszczególnych jednostek dokonywana jest
zatem w myśl obowiązujących przepisów klasyfikacji i budowy statków towarzystwa
klasyfikacyjnego PRS S.A.
Zgodnie z klasyfikacją „statkiem pożarniczym”, może być zarówno statek pożarniczy morski
jak i statek pożarniczy śródlądowy. Statki pożarnicze morskie posiadają dodatkowo wyróżnik
w postaci symbolu klasy Fire Fighter (kolejno: la, 1, 2, 3) oraz określone minimalne wymagania
dotyczące wyposażenia poszczególnych klas i parametrów tego wyposażenia, co nie
występuje w przypadku statków pożarniczych śródlądowych. Statki pożarnicze śródlądowe nie
posiadają klas pożarniczych ani ustalonego minimalnego wyposażenia i jego parametrów.
Dowód: Przepisy klasyfikacji i budowy statków morskich — Część I Przepisy klasyfikacji i
budowy statków śródlądowych — Część I — Zasady klasyfikacji lipiec 2020
Twierdzenia Odwołującego, że statki pożarnicze śródlądowe, którymi dysponuje mają
parametry zbliżone czy tożsame z parametrami statków pożarniczych morskich wymaganych
przez Zamawiającego są nieweryfikowalne przed złożeniem oferty, gdyż powołane wyżej
klasyfikacje w ogóle nie określają wyposażenia i parametrów technicznych statków
pożarniczych śródlądowych. Co więcej, powszechnie przyjmuje się, że statki te tj. pożarnicze
śródlądowe) posiadają wyposażenie i parametry techniczne zbliżone do statków pożarniczych
morskich zakwalifikowanych do najniższej klasy tj. FF1a, co przeczyłoby twierdzeniom
odwołującego w przedmiotowym zakresie. Założenie to wynika natomiast z samej konstrukcji
statków śródlądowych, które nie są przystosowane do montowania na nich wyposażenia
odpowiadającego wyższym klasom statków pożarniczych morskich. Zatem, o ile parametry
konkretnych jednostek mogą być nieco wyższe niż określone dla klasy FF1a nie ma podstaw
do przyjęcia, iż będą one chociażby zbliżone do parametrów statków o klasie FFI, co
potwierdzają także parametry jednostek aktualnie opisanych w PZZiZ.
N
ajistotniejsze przy ocenie zasadności wymogów stawianych przez Zamawiającego w
zakresie konieczności posługiwania się przez wykonawcę co najmniej dwoma statkami
morskimi, jest fakt istnienia ograniczeń w zakresie uprawiania żeglugi, a tym samym
ograniczeń w prowadzeniu akcji ratowniczo — gaśniczej, przez statki śródlądowe.
Zgodnie bowiem z przywołanymi przepisami klasyfikacyjnymi, statki śródlądowe (w tym
śródlądowe pożarnicze) posiadają zdolność do uprawiania żeglugi i realizacji zadań z zakresu
ochrony przeciwpożarowej wyłącznie przy ściśle określonej sile wiatru nieprzekraczającej 6 w
12 stopniowej skali Beauforta, oraz w ściśle określonej odległości od brzegu tj. odległości
wynoszącej maksymalnie 6 mil morskich.
Zamawiający dążąc do zapewnienia skutecznej, w każdych warunkach, ochrony
przeciwpożarowej musi wymagać jednostek, które będą mogły prowadzić akcję ratowniczo -
gaśniczą w każdych warunkach pogodowych występujących na akwenach znajdujących się w
granicach administracyjnych portu Gdańsk, a nie tylko w takich warunkach, w jakich akurat
statek śródlądowy może wykonywać swoje zadania. W przeciwnym razie, skuteczna ochrona
przeciwpożarowa nie byłaby zapewniona.
Tymczasem przez szereg dni w ciągu roku, warunki pogodowe występujące na Zatoce
Gdańskiej, w tym w granicach administracyjnych portu Gdańsk, na obszarach, na których
Zamawiający ma obowiązek zapewnić ochronę przeciwpożarową (wody portu, redy i
kotwicowiska), przekraczają maksymalne normy w jakich mogą uprawiać żeglugę statki
śródlądowe, co dyskwalifikuje je jako wyłączną ochronę przeciwpożarową portu Gdańsk
Warunki pogodowe potwierdzają, że na przedmiotowych akwenach w trakcie co najmniej 6
miesięcy w roku pomiędzy październikiem a marcem występują dni, w których sita wiatru
przekracza 6 stopni w skali Beauforta, a zat
em w których statki pożarnicze śródlądowe nie
będą mogły podjąć akcji ratowniczo - gaśniczej. (okoliczność niesporna)
Ponadto, akweny znajdujące się w granicach administracyjnych portu Gdańsk obejmują także
obszar znajdujący się poza ww. maksymalną odległością od brzegu, do której statki
śródlądowe mogą uprawiać żeglugę, a zatem są one zdolne do prowadzenia akcji ratowniczo
— gaśniczej jedynie na części obszarów, na których ochrona ma zostać zapewniona.
Oparcie się zatem wyłącznie na statkach śródlądowych powodowałoby brak wystarczającej
ochrony przeciwpożarowej portu Gdańsk od strony wody. Przy większej niż wskazana sile
wiatru, statki te nie byłyby bowiem w stanie prowadzić akcji ratowniczo - gaśniczej a nawet
wyjść na wody redy czy kotwicowiska. Co więcej, w związku z możliwością uprawiania żeglugi
przez statki śródlądowe jedynie w ściśle określonej odległości od brzegu, statek śródlądowy
jest zdolny podjąć i prowadzić akcję ratowniczo — gaśniczą tylko na części obszarów w
granicach administracyjnych port
u Gdańsk. Wymaganie zatem w OPZ, aby ochrona była
wykonywana przez „statki pożarnicze” bez określenia klas (jak żąda tego Odwołujący — statki
śródlądowe) nie zapewniłoby skutecznej ochrony przeciwpożarowej portu. Wymagania OPZ
są zatem, wbrew twierdzeniom Odwołującego obiektywne i niezbędne dla zapewnienia
skutecznej ochrony p
poż na całym obszarze, na którym Zamawiający ma obowiązek tę
ochronę zapewnić.
Zamawiający wymaga aby tylko dwa z trzech statków były statkami morskimi, podczas gdy
trzeci może być statkiem śródlądowym dedykowanym do działań w tzw. porcie wewnętrznym.
Il.
J
ako że statki pożarnicze śródlądowe nie posiadają wprost określonych parametrów
technicznych, Zamawiający nie mógł i nie może opisać przedmiotu zamówienia wyłącznie z
powołaniem się na określenie „statek pożarniczy”, gdyż w takiej sytuacji, pozbawiony zostałby
wiedzy i kontroli nad tym, jakie statki zostaną mu zaoferowane ofertach. To natomiast mogłoby
doprowadzić do braku zapewnienia skutecznej ochrony na terenie portu Gdańsk.
Odwołujący jedynie ogólnie wskazuje, iż parametry jednostek opisanych w opz z powołaniem
się na klasy statków morskich pożarniczych są porównywalne do parametrów statków, którymi
Odwołujący dysponuje, nie powołując się na konkretne dane i liczby.
Jeśli przyjąć, że parametry statku pożarniczego śródlądowego, są porównywalne z
parametrami statku pożarniczego morskiego, któremu nadana została klasa FF1a wskazać
należy, że różnice w parametrach pomiędzy klasami FF1a a FF1 są duże i niezwykle istotne.
Minimalna wydajno
ść działka wodnego statku z klasą FF1a wynosi od 90 do 300 rn3/h,
na
tomiast w klasie pożarniczej FF1 - 1200 m3/h, w klasie FF1a minimalna całkowita wydajność
pomp wodnych wynosi 600 rn 3/h natomiast w klasie FFI - 2400 m3/h. Jednostki o klasie
pożarniczej FF1 , w przeciwieństwie do FF1a, umożliwiają prowadzenie akcji ratowniczo-
gaśniczej przez 24 h ze względu na zapas paliwa, posiadają poziomy zasięg działka wodnego
120 m, pionowy zasięg działka wodnego 50 m, cztery stałe przyłącza węży pożarniczych na
każdej burcie oraz określone zestawy wyposażenia strażackiego, co zapewnia prowadzenie
skutecznej akcji ratowniczo-
gaśniczej.
Jednocześnie pozbawionym podstaw byłoby „samodzielne” określenie przez Zamawiającego
parametrów statków pożarniczych bez powołania się na określone klasy nadawane przez ww.
przepisy klasyfikacyjne.
Zamawiający pomimo możliwości odwołania się do klasyfikacji znajdującej źródło w ustawie,
byłby w takiej sytuacji zmuszony do samodzielnego określania parametrów technicznych
jednostek, np. wy
dajności działek wodnych i do samodzielnego postawienia granicy w zakresie
wyposażenia jednostek i jego parametrów nie mając do tego kompetencji, co zapewne
spotkałoby się z zarzutami potencjalnych wykonawców co do poprawności takich wskazań w
kontekście naruszania zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Zamawiający nie miałby przy tym podstaw do obrony stanowiska, w zakresie tego, dlaczego
wymaga np. takiej a nie innej wydajności działek wodnych.
Zamawiający nie tylko może, ale wręcz powinien się do takich klasyfikacji odwoływać, gdyż
gwarantuje to zapewnienie na właściwym poziomie bezpieczeństwa w portach morskich jak
ochrona przeciwpożarowa, ale także jasne i precyzyjne opisanie przedmiotu zamówienia.
Niezależnie od powyższego, rozważania są czysto teoretyczne, gdyż niezależnie od
potencjalnego wyposażenia statków pożarniczych śródlądowych, nigdy nie będą one mogły
prowadzić akcji ratowniczo - gaśniczej przy przekroczeniu maksymalnych wartości uprawienia
żeglugi w zakresie siły wiatru oraz odległości od brzegu, co dyskwalifikuje je jako statki, które
samodzielnie mogą zapewnić wszechstronną i skuteczną ochronę ppoż portu od strony wody.
III. Uzasadnienie dla wymagań Zamawiającego w zakresie zapewnienia określonego rodzaju
statków pożarniczych
Zamawiający zarządza akwenami o powierzchni 790 ha. Na mocy ustawy z dnia 20 grudnia
1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz.U.2020.998), Zamawiający zapewnia ochronę
przeciwpożarową od strony wody zarządzanych obiektów i terenów oraz statków i innych
obiektów pływających znajdujących się na wodach portu, redy lub kotwicowiska portu.
Zamawiający zobowiązany jest realizować ochronę na akwenach w granicach
administracyjnych portu Gdańsk o całkowitej powierzchni 13 541 ha.
Zdecydowana większość działań służących ochronie przeciwpożarowej odbywa się na
obszarze Portu Północnego stanowiącego część Portu Gdańsk. Port Północny w
przeciwieństwie do pozostałej części Portu Gdańsk został zbudowany na otwartym akwenie,
gdzie warunki żeglugowe są znacznie trudniejsze od tych, które panują w starszej części portu,
zwanej portem wewnętrznym, zlokalizowanym wzdłuż kanału portowego. Z uwagi na
dominującą rolę Portu Północnego w zakresie obsługi statków handlowych przewożących
ładunki niebezpieczne do Portu Gdańskiego, takie jak ropa naftowa, benzyna, oleje, wszystkie
cechujące się wysokim stopniem ryzyka samozapłonu i pożaru, zdecydowana większość usług
ochrony przeciwpożarowej jest wykonywana na akwenie Portu Północnego.
Stąd też w pełni uzasadniony obiektywnymi potrzebami jest stawiany wymóg posiadania przez
statki pożarnicze klasy pożarniczej FF1a i FF1 przyznawanych jedynie statkom uprawnionym
do uprawiania żeglugi morskiej.
Przy określaniu spornych wymogów Zamawiający musiał wziąć pod uwagę konieczność
posia
dania przez wykonawcę jednostek zdolnych do realizacji zadań w każdych warunkach
pogodowych również w czasie silnego wiatru i zalodzenia, na całym obszarze na którym
ochrona musi zostać zapewniona, to jest zarówno w porcie wewnętrznym, porcie
zewnętrznym, na redzie jak i kotwicowisku. W przeciwnym razie istnieje bardzo duże ryzyko,
że jednostki zobowiązane do zapewnienia ochrony przeciwpożarowej nie będą zdolne podjąć
niezbędnych działań w sytuacji konieczności prowadzenia akcji ratowniczo - gaśniczej, na co
Zamawiający nie może się zgodzić i co nie zaspokoi uzasadnionych potrzeb w odniesieniu do
przedmiotu zamówienia.
Przypomnieć należy, że zgodnie z Ustawą o portach i przystaniach morskich z dnia 20 grudnia
1996 r. (Dz.U.2020.998) podmiot zarządzający portem morskim zapewnia „.(. ..) 1) ochronę
przeciwpożarową od strony wody zarządzanych obiektów i terenów; 2) ochronę
przeciwpożarową od strony wody statków i innych obiektów pływających znajdujących się na
wodach portu, redy lub kotwicowiska portu C..)” ( art. 7 ust. 1 pkt 5 w zw. z art 7 ust 3. Ustawy.)
P
odmiot zarządzający dokonuje ustalenia i doprecyzowania przy zastosowaniu jakich statków
pożarniczych realizowana będzie ochrona przeciwpożarowa w sposób zapewniający pełne
bezpieczeństwo i skuteczność działania, w tym dokonując wyboru statków pożarniczych,
posługując się, znajdującą źródło w ustawie, ich klasyfikacją.
Biorąc powyższe pod uwagę, zapis wymogu posiadania statku do realizacji zadań z zakresu
ochrony przeciwpożarowej w każdych warunkach pogodowych występujących na akwenach
portu Gdańsk z klasą FFI (Statek 1) oraz statku z klasą FF1a (Statek 2) wyposażonego w
morską zaporę przeciwrozlewową, przewidzianych do realizacji zadań na wodach portu, redy
czy kotwicowiska portu Gdańsk, należy uznać za w pełni uzasadniony.
W
niesione odwołanie nie odnosi się do potrzeb Zamawiającego wynikających z wielkości i
rodzaju akwenów w granicach administracyjnych portu Gdańsk, przeładowywanych towarów,
w tym niebezpiecznych, czy prowadzonej w ostatnich latach ogromnej rozbudowy i
przebudowy nabrzeży w porcie Gdańsk. Odwołujący stwierdza arbitralnie, że zapisy OPZ są
nieadekwatne do potrzeb Zamawiającego, poszukując uzasadnienia dla swojego stanowiska
w przepisach, których przedmiot regulacji nie dotyka spornej materii.
Głównym celem ogłoszonego postępowania przetargowego jest nie tylko zapewnienie
skutecznej ochrony, czyli wykonanie ustawowego obowiązku , ale także podniesienie poziomu
ochrony przeciwpożarowej portu Gdańsk od strony wody. W ocenie Zamawiającego, w
przyp
adku tak newralgicznej dziedziny jak bezpieczeństwo należy zachować poziom
zapewniający realne zabezpieczenie wszystkich akwenów w każdych warunkach pogodowych
i tak też skonstruowane zostały zapisy OPZ i Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia.
Podsumo
wując, biorąc pod uwagę potrzeby Zamawiającego, za w pełni uzasadnione i
adekwatne do potrzeb, należy uznać żądanie dysponowania przez wykonawcę, na potrzeby
realizacji umowy:
1)
jednym statkiem pożarniczym morskim zapewniającym możliwość prowadzenia akcji
ratowniczo -
gaśniczej w każdych warunkach pogodowych na wszystkich akwenach, na
których ochrona przeciwpożarowa ma być zapewniona,
2)
jednym statkiem pożarniczym morskim dedykowanym do realizacji zadań z zakresu
ochrony środowiska
3)
jednym statkiem pożarniczym mogącym realizować zadania na wodach portu
wewnętrznego.
IV. Odnosząc się do przywołanych przez Odwołującego w odwołaniu aktów prawnych wskazać
należy, że fakt, iż regulacje te posługują się jedynie określeniem „statek pożarniczy", nie
wskazując na konieczność posługiwania się przy realizacji ochrony przeciwpożarowej statkami
o określonej klasie, wbrew twierdzeniom nie potwierdza stanowiska prezentowanego.
Celem przywołanych przepisów prawa nie jest wskazywanie, jakimi statkami pożarniczymi
ochrona
winna być realizowana. Nie taki jest zakres przedmiotowy regulacji, a z uwagi na
specyfikę portów morskich zarówno w zakresie położenia, wielkości, ilości i jakości
przeładunków czy warunków meteorologicznych występujących na zarządzanym terenie,
niezasadn
e byłoby narzucenie konieczności posługiwania się przez wszystkie porty
identyczną ilością jednostek o jednakowej klasie.
Wskazane akty prawne nie regulują zasad ochrony, natomiast zapewnienie skutecznej
ochrony przeciwpożarowej na podmiocie zarządzającym portem tj. w porcie Gdańsk — na
Zamawiającym.
W tym kontekście iż Plan ZZiZ jest aktem, który odzwierciedla sposób zwalczania
zanieczyszczeń i zagrożeń przy uwzględnieniu aktualnych zasobów sił i środków
Zamawiającego i będzie on niezwłocznie modyfikowany w przypadku podniesienia poziomu
ochrony przeciwpożarowej. Nie jest zatem źródłem do ustalenia wymaganego czy
minimalnego poziomu ochrony, a jedynie określa stan faktyczny istniejący w czasie jego
sporządzenia i obowiązywania. Nie oznacza to jednocześnie, iż stan ten jest optymalny.
W zakresie kryterium wyboru ofert
zamawiający ustalił kryterium pozacenowe związane z
p
owyżej opisanymi okolicznościami tj. jako kryterium wyboru ofert dysponowania przez
wykonawcę statkami o wyższych klasach niż minimum określone w OPZ.
Zapewnienie ochrony
przeciwpożarowej portu od strony wody, w tym statków przewożących
towary niebezpieczne, wymaga jak
najwyższego poziomu świadczenia usług. O ile
Zamawiający jest w stanie określić minimum w tym zakresie, wyższy poziom ochrony jest
zjawiskiem pożądanym przy usługach, które mają za zadanie zabezpieczyć ludzkie zdrowie i
życie, mienie wielkich rozmiarów a często także bezpieczeństwo energetyczne kraju.
W
achlarz możliwych zdarzeń niepożądanych w zakresie bezpieczeństwa pożarowego w
portach morskich jest niezwykle szeroki, twierdzenie że nie należy wymagać i jednocześnie
dążyć do jak najwyższego poziomu ochrony przeciwpożarowej, a wystarczające jest bliżej
nieokreślone minimum w tym zakresie, nie mają uzasadnienia.
W tym kontekście zarzuty i twierdzenia Odwołującego, że wystarczające jest posługiwanie się
przez podmiot zapewniający ochronę przeciwpożarową na wodach morskich statkami
śródlądowymi, które mają ograniczone możliwości uprawiania żeglugi i nieokreślone
parametry techniczne oraz rzekomy brak zasadności punktowania ofert podnoszących poziom
ochrony w porcie morskim należy uznać za całkowicie bezpodstawne.
VI. Odno
śnie natomiast kwestii związanej z brakiem w kryteriach wyboru oferty wysokości
stawki, według jakiej wykonawca będzie miał możliwość świadczenia komercyjnych usług
asysty na rzecz podmiotów trzecich wskazuje, iż Odwołujący nie stawia Zamawiającemu
konkret
nych zarzutów, a jednocześnie wnosi o zmianę SIWZ, poszukując argumentów w
okolicznościach nie związanych z przedmiotowym postępowaniem.
Co więcej, Odwołujący wskazuje na zasadność wprowadzenia pozacenowego kryterium ceny
ofert w postaci ceny za usługę asysty, lub „inne kryterium nie mające charakteru
dyskryminacyjnego”, co uniemożliwia Zamawiającemu jednoznaczne odniesienie do
stanowiska Odwołującego.
Zamawiający wskazuje, że zgodnie z OPZ, wykonawca ma jedynie pozostawać w gotowości
do świadczenia usług asysty i innych usług, o których mowa w Rozdziale III pkt 5. OPZ. Usługi
bowiem mają być świadczone na rzecz podmiotów trzecich i za wynagrodzeniem płaconym
wyłącznie przez te podmioty trzecie. Przewidzenie takiej możliwości w dokumentacji
przetargowej miało na celu zwrócenie uwagi potencjalnych wykonawców na fakt, że
Zamawiający nie wymaga, aby wszystkie przewidziane w OPZ jednostki pozostawały w
wyłącznej dyspozycji na potrzeby Zamawiającego, a jedynie wymaga, aby w razie
konieczności prowadzenia akcji ratowniczo — gaśniczej wszystkie wymagane OPZ jednostki
niezwłocznie przerwały wykonywanie innych czynności. W pozostałym czasie wykonawca
może świadczyć usługi komercyjne i to nie tylko usługi asysty, o których wspomina
Odwołujący, ale także usługi holowania, usuwania przeszkód nawigacyjnych czy usługi z
zakresu ochrony środowiska, co przyczyni się do uzyskania niższej ceny ofertowej, jeśli
wykonawca nie będzie musiał gwarantować dyspozycyjności statków na potrzeby
Zamawiającego bez względu na konieczność prowadzenia działań gaśniczo — ratowniczych.
Zamawiający nie będzie zlecał poszczególne usługi w tym zakresie i to nie Zamawiający
będzie ponosił koszty realizacji tych usług na rzecz podmiotów trzecich. Zamawiający z tego
też powodu nie stawia tym zakresie żadnych szczegółowych warunków. Twierdzenia o
potencjalnym ryzyku braku wpływu Zamawiającego na ceny według których wykonawca
będzie świadczył usługi komercyjne i wynikające z tego ryzyko braku konkurencyjności portu
Gdańsk na tle innych portów, jest niezwiązane z przedmiotem postępowania, ale także
bezzasadne, gdyż Zamawiający nie gwarantuje wykonawcy określonego poziomu
wykonywania usług na rzecz podmiotów trzecich i nie podejmuje zobowiązań w tym zakresie
wobec wykonawcy.
Z
ałączono dokumenty powołane w piśmie: wyciąg z Przepisów klasyfikacji i budowy statków
morskich w zakresie powołanym w odwołaniu, wyciąg z Przepisów klasyfikacji i budowy
statków śródlądowych, wyciąg z Przepisów klasyfikacji i budowy statków śródlądowych —
Część V — Ochrona przeciwpożarowa styczeń 2020 w zakresie powołanym w odwołaniu,
wyciąg z opracowania Locja Bałtyku — Wybrzeże Polski, w zakresie powołanym w odwołaniu,
mapka obrazująca dopuszczalny zakres żeglugi statków śródlądowych w porównaniu do
wielkości obszarów znajdujących się w granicach administracyjnych portu Gdańsk.
Strony i uczestnicy postępowania odwoławczego przedstawiły stanowiska:
Odwołujący zakwestionował OPZ i kryteria oceny ofert, jako naruszające zasady uczciwej
konkurencji. Od 2012
r. świadczy usługę Zamawiającemu zleconą poza systemem zamówień
publicznych. Zauważył, że nie ma prawnego wymogu i praktycznej potrzeby ustalania
wymaganej klasy statków w celu ochrony przeciwpożarowej. Istotne jest zapewnienie
określonych parametrów w tym gaśniczych. Obecnie usługę wykonują trzy statki bez nadanej
klasy i czynią to w sposób należyty zapewniając ochronę PPOŻ i bezpieczeństwo portu.
Podtrzym
ał wnioski o zmianę OPZ oraz kryterium pozacenowego. Stwierdził, że statki
spełniające wymogi SIWZ to holowniki, które ze względu na zanurzenie mogą nie dotrzeć do
określonych obszarów portu. Znaczący obiekt, tj. Nafto-port ma stanowiska cumownicze
niedostosowane do statków w wymaganych klasach, a te muszą stacjonować w oddaleniu, co
może prowadzić do opóźnionej reakcji na potrzeby akcji ratowniczej. W zakresie kryterium
zauważył niecelowość dodatkowego punktowania za dysponowanie statkami klasy wyższych,
tj. FF2 -
te bowiem dedykowane są do platform wiertniczych, a także FF3 jako statki
praktycznie nie występujące na obszarze Bałtyku. Zauważył, że pogoda i akwen przez lata są
zasadniczo niezmienne i w tych warunkach prawidłowo wykonywał usługę ochrony nie
dysponując nadmiarowym sprzętem wymaganym przez Zamawiającego. Warunki nowo
postawione nadmierne. Przypom
niał o obowiązku świadczenia asysty przy przewozach
materiałów niebezpiecznych przypominając stwierdzenie o możliwości cumowania statków.
Zamawiający podtrzymał argumentację z pisma. Stwierdził, że zamierza dostosować wymogi
PPOŻ do obecnej i przewidywanej sytuacji w porcie, w którym prowadzone są różne prace
inwestycyjne. Przypom
niał o ograniczonych możliwościach statków pożarniczych
śródlądowych nieposiadających klasy pożarniczej. Stwierdził, że zmiana SIWZ wg żądań
mogłaby doprowadzić do otrzymania oferty ze statkami, które nie dotrą do szeregu miejsc
wymagających ochrony, również ze względu na warunki pogodowe i odległość od brzegu (6
stopni w skali B i do 6 mil od brzegu dla statku śródlądowego). Z doświadczenia wiadomo, że
w ciągu roku, co najmniej przez 55 dni niemożliwe było świadczenie usługi ze względu na
pogodę – siłę wiatru. Wskazał różnice parametrów FF1, a FF1A jest czterokrotna w zakresie
wydajności pomp i działek wodnych. Parametr zasięgu jest ustalany począwszy od FF1.
Wskaz
ał na przepis dot. klasyfikacji i budowy statków morskich część V, tabela 6.13.3.
Wskaz
ał, że Nafto-port i GASPOL mają stałe urządzenia gaśnicze, które mają być wspierane
przez statki. Zauważył, że nie ma konieczności dotarcia każdego statku pożarniczego do
każdego miejsca w porcie. Ocenił, że na rynku są podmioty mogące zaoferować przedmiot
zamówienia opisany w SIWZ. Zauważył, że nie są znane parametry statków, które będą
przedstawiane w ofertach (np. zanurzenie czy wysokości burt) wynikające z wymogów SIWZ
określane, jako minimalne.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie i
uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy tj. dokumentację postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego obejmującą treść ogłoszenia o zamówieniu sektorowym i treść
specyfikacji ist
otnych warunków zamówienia ze szczególnym uwzględnieniem postanowień
ustalających opis przedmiotu zamówienia i pozacenowe kryteria oceny ofert, jak również
stanowiska stron i
na piśmie i ustnie do protokołu rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
Izba
stwierdziła, że odwołujący legitymuje się interesem we wniesieniu środka ochrony
prawnej, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy pzp. Na etapie ustalania treści siwz każdy
potencjalny wykonawca zainteresowany udziałem w postępowaniu ma interes w dążeniu do
ustalenia takiej treści warunków przedmiotowym i podmiotowych udziału w postepowaniu,
która umożliwi mu przygotowanie i złożenie konkurencyjnej oferty. Rozpoznając odwołanie w
granicach podniesionych w nim zarzutów w ustalonym w postępowaniu stanie faktycznym,
Izba uznała, że odwołanie nie podlega uwzględnieniu.
Skład orzekający uznaje okoliczności sprawy za wyjaśnione i stoi na oczywistym stanowisku,
że zgodnie z przepisami ustawy pzp zamawiający jest podmiotem, który określa swoje
uzasadnione potrzeby
przedstawiając je w opisie przedmiotu zamówienia. Oczywiste granice
takiego opisu wskazuje art. 29 ustawy pzp i zasady udzielania zamówień publicznych.
podziela stanowisko zamawiaj
Odwołujący w sprawie jako podmiot wykonujący dotychczas przedmiotowe usługi
zainteresowany jest, by warunki świadczenia nie uległy zmianie tak, by mógł kontynuować tę
działalność. Założenie to jest naturalne, jak się jednak wydaje obarczone ryzykiem co do
niepewności dysponowania w przyszłości sprzętem niezbędnym do prac nawet na
dotychczasowych zasadach, jako że wykonawca jest posiadaczem zależnym statków
pożarniczych należących do zamawiającego.
Skład orzekający stwierdza, że zarzuty odwołania oparte są na ocenie własnej wykonawcy,
statki pożarnicze, które nie legitymują się opisanymi przez Zamawiającego klasami, zapewnią
wystarczający poziom ochrony przeciwpożarowej portu Gdańsk. Ocena ta jednak nie
uwzględnia wymagań co do parametrów technicznych statków morskich, ograniczeń w
żegludze statków śródlądowych, a także właściwych warunków meteorologicznych i rodzaju
akwenów, na jakich ochrona przeciwpożarowa ma być zapewniona.
Izba uznaje, że zamawiający wykazał zasadność wymagań w zakresie posługiwania się przez
wykonawcę statkami morskimi w zakresie przedstawionym w opz. Twierdzenia, że statki
pożarnicze śródlądowe, mają parametry zbliżone czy tożsame z parametrami statków
pożarniczych morskich wymaganych przez Zamawiającego są w istocie nieweryfikowalne
przed złożeniem oferty, gdyż urzędowe klasyfikacje w ogóle nie określają wyposażenia i
parametrów technicznych statków pożarniczych śródlądowych. Najistotniejsze przy ocenie
zasadności wymogów stawianych przez Zamawiającego w zakresie konieczności
posługiwania się przez wykonawcę co najmniej dwoma statkami morskimi, jest fakt istnienia
ograniczeń w zakresie uprawiania żeglugi, a tym samym ograniczeń w prowadzeniu akcji
ratowniczo
— gaśniczej, przez statki śródlądowe ze względu możliwość uprawiania żeglugi w
ograniczonym obszarze (odległość od brzegu) i do określonej siły wiatru. Warunki klimatyczne
portu Gdańsk wskazują na znaczący wymiar czasu w ciągu roku, w którym warunki nie
pozwolą na uprawianie żeglugi przez statek śródlądowy. Zamawiający dla zapewnienia
skutecznej, w każdych warunkach, ochrony przeciwpożarowej zasadnie zatem może
wymagać jednostek, które będą mogły prowadzić akcję ratowniczo - gaśniczą w każdych
warunkach pogodowych występujących w granicach administracyjnych portu Gdańsk.
Oparcie s
ię wyłącznie na statkach śródlądowych powodowałoby brak wystarczającej ochrony
przeciwpożarowej portu Gdańsk od strony wody.
Zamawiający nie uchybił zasadom równości i proporcjonalności w opisie przedmiotu
zamówienia, w szczególności przez użycie klasyfikacji statków pożarniczych, co jest
okolicznością obiektywną i pewniejszą od sugerowanego własnego opisu parametrów
technicznych jednostek, np. wydajności działek wodnych i do samodzielnego postawienia
granicy w zakresie wyposażenia jednostek i parametrów. Zamawiający nie miałby w takiej
żądanej sytuacji podstaw do obrony stanowiska, w zakresie tego, dlaczego wymaga
określonych parametrów i uchybia zasadzie ustawy pzp.
Biorąc powyższe pod uwagę, zapis wymogu posiadania statku do realizacji zadań z zakresu
ochrony przeciwpożarowej w każdych warunkach pogodowych występujących na akwenach
portu Gdańsk z określoną klasą pożarniczą , przewidzianych do realizacji zadań na wodach
portu, redy czy kotwicowiska portu Gdańsk, należy uznać za w pełni uzasadniony.
W tym
kontekście twierdzenia Odwołującego, że wystarczające jest posługiwanie się przez
podmiot zapewniający ochronę przeciwpożarową na wodach morskich statkami
śródlądowymi, które mają ograniczone możliwości uprawiania żeglugi i nieokreślone
parametry technicz
ne należy uznać za nie dowiedzione.
Odnośnie kwestii związanej z brakiem w kryteriach wyboru oferty wysokości stawki, według
jakiej wykonawca będzie miał możliwość świadczenia komercyjnych usług asysty na rzecz
podmiotów trzecich stwierdzić należy, iż brak jest w tym zakresie zarzutów, co uniemożliwia
Izbie rozstrzyganie w tej sprawie.
Kwestionowane
czynności Zamawiającego były zatem zgodne z przepisami ustawy Prawo
zamówień publicznych i ich nie naruszyły.
Mając na względzie stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak w
sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy pzp.
O kosztach post
ępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
stosownie do wyniku post
ępowania oraz w oparciu o przepisy rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
......................................
1.
oddala odwołanie.
2.
kosztami postępowania obciąża Straż Ochrony Portu Gdańsk Sp. z o.o. z
siedzibą w Gdańsku i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego
kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną
przez
wykonawcę Straż Ochrony Portu Gdańsk Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku
tytułem wpisu od odwołania.
2.1 zasądza od wykonawcy Straż Ochrony Portu Gdańsk Sp. z o.o. z siedzibą
w Gdańsku na rzecz zamawiającego Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A. z
siedzibą w Gdańsku kwotę 4 281 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące dwieście
osiemdziesiąt jeden złotych zero groszy) tytułem zwrotu poniesionych
uzasadnionych kosztów postępowania odwoławczego, na które składa się
wynagrodzenie pełnomocnika (3 600 zł), koszt dojazdu na posiedzenie (630 zł) i
koszt opłaty skarbowej (51 zł).
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia -
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Gdańsku.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: 2254/20
Uzasadnienie
Zamawiający Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A. prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego sektorowego pn. „Ochrona przeciwpożarowa Portu Gdańsk od strony
wody”. Nr postępowania NPR/NB/2020/047
Odwołujący - Straż Ochrony Portu Gdańsk Sp. z o.o. wniósł odwołanie wobec niezgodnej z
przepisami prawa specyfikacji istotnych warunków zamówienia w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym treści opisu przedmiotu zamówienia oraz kryteriów oceny ofert
ustalonych
Zaskarżonym czynnościom Zamawiającego Odwołujący zarzuca naruszenie:
1.
art. 7 ust. 1 i art. 29 ust. 1 Pzp przez sformułowanie Opisu przedmiotu zamówienia
(opz)
w sposób, który naruszył zasadę zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców przez wprowadzenie w pkt III opz wymogu realizowania usługi przez 3 statki z
zastrzeżeniem wymagania co do 2 z nich posiadania minimalnej klasy odpowiednio FF1 i
FF1
a, podczas gdy wprowadzone wymogi należy uznać za nadmierne i nieuzasadnione
obiektywnymi potrzebami Zamawiającego, co w konsekwencji ogranicza krąg potencjalnych
wykonawców oraz uniemożliwia Odwołującemu złożenie oferty w postępowaniu.
2.
art. 7 w zw. z art. 91 ust. 2 Pzp przez wprowadzenie kryterium oceny ofert w postaci
klasy statków wyższej niż wymagana dla realizacji usługi pomimo, że z punktu widzenia
prawidłowej realizacji usługi stanowiącej przedmiot niniejszego postępowania taka wyższa
klasa nie jest niezbędna, a tym samym obiektywnie uzasadniona potrzebami Zamawiającego,
a zamówienie powinno być udzielane na podstawie ustalonych obiektywnych kryteriów oceny
ofert zapewniających zgodność z zasadami przejrzystości, niedyskryminacji, równego
traktowania wykonawców oraz gwarantujących, że oferty będą oceniane w warunkach
efektywnej konkurencji.
W oparciu o pisane zarzuty wn
iósł o nakazanie Zamawiającemu:
1.
zmiany postanowień treści SIWZ poprzez doprowadzenie jej postanowień do
zgodności z ustawą pzp, w szczególności przez:
-
zmianę Opisu Przedmiotu Zamówienia w pkt III ppkt 1 przez usunięcie wymogu
realizacji usługi przez statek z klasą FF1, a w konsekwencji nadanie mu brzmienia:
Jeden statek pożarniczy zdolny do realizacji zadań w każdych warunkach pogodowych
występujących na akwenach portu Gdańsk (Statek 1):
-
z obsługą pożarniczą 4 osobową ( w tym dowódca plutonu),
-
z urządzeniami do zbierania zanieczyszczeń metodą mechaniczną,
-
z urządzeniami do neutralizacji zanieczyszczeń metodą chemiczną.
-
zmianę Opisu Przedmiotu Zamówienia pkt III ppkt 2 przez usunięcie wymogu realizacji
usługi przez statek z klasą FF1a, a w konsekwencji nadanie mu następującego brzmienia:
Jeden statek min. pożarniczy zdolny do realizacji zadań z zakresu ochrony środowiska w
porcie Gdańsk (Statek 2):
-
z obsługą pożarniczą 4 osobową,
-
z zaporą przeciwrozlewową typu Expandi 4300 o długości 400 m.
-
zmianę obecnego pozacenowego kryterium oceny ofert na kryterium w postaci ceny za
usługę asysty na rzecz podmiotu trzeciego lub na inne kryterium nie mające charakteru
dyskryminacyjnego a w konsekwencji zmianę treści załącznika nr 2A - Informacja o klasie
ppoż. statków,
-
zmianę ogłoszenia o zamówieniu przez ustalenie nowego, terminu składania ofert na
dzień 5 listopada 2020 roku lub na inny umożliwiający prawidłowe przygotowanie oferty;
Odwołujący jest podmiotem prowadzącym działalność w zakresie ochrony przeciwpożarowej.
i posiada interes prawny w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp.
Odwołujący wskazuje, że na podstawę podniesionych zarzutów składają się wszystkie
okoliczności opisane w ich treści, jak również opisane w uzasadnieniu odwołania.
1.
Zarzut naruszenia przepisu art. 7 ust. 1 i art. 29 ust. 1 Pzp przez sformułowanie Opisu
przedmiotu zamówienia w sposób, który naruszył zasadę zachowania uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców tj. poprzez wprowadzenie w pkt III OPZ wymogu
realizowania usługi przez 3 statki z zastrzeżeniem wymagania co do 2 z nich posiadania
minimalnej klasy odpowiednio FF1 i FFla, podczas gdy wprowadzone wymogi należy uznać
za nadmierne i nieuzasadnio
ne obiektywnymi potrzebami Zamawiającego, co w konsekwencji
bezpodstawnie ogranicza krąg potencjalnych wykonawców oraz uniemożliwia Odwołującemu
złożenie oferty w Postępowaniu.
Zamawiający prowadzi Postępowanie, którego przedmiotem jest ochrona przeciwpożarowa
Portu Gdańsk od strony wody. Sporządzony OPZ przewiduje realizację umowy przez 3 statki
z wyposażeniem zgodnym z „Planem zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń wód portowych
ZMPG S.A" [https://www.portgdansk.pl/o- porcie/osrodek-ratownictwa-zmpg-sa) oraz wg
poniższych uwarunkowań:
1. Jeden statek z klasą min. FF1 1 zdolny do realizacji zadań w każdych warunkach
pogodowych występujących na akwenach portu Gdańsk2 [Statek 1):
-
z obsługą pożarniczą 4 osobową [w tym dowódca plutonu),
-
z urządzeniami do zbierania zanieczyszczeń metodą mechaniczną,
-
z urządzeniami do neutralizacji zanieczyszczeń metodą chemiczną.
2.
Jeden statek z klasą min. FFla zdolny do realizacji zadań z zakresu ochrony środowiska
w porcie Gdańsk (Statek 2): z obsługą pożarniczą 4 osobową, z zaporą przeciwrozlewową
typu Expandi 4300 o długości 400 m.
3.
Jeden statek min. pożarniczy zdolny do realizacji zadań z zakresu ochrony środowiska
w porcie Gdańsk (Statek 3J z obsługą pożarniczą 4 osobową, z zaporą przeciwrozlewową
typu Flexi 500 dł. 300 m. z urządzeniami do neutralizacji zanieczyszczeń metodą chemiczną.
W
yżej opisane wymogi odnośnie wymaganej minimalnej klasy statków służących realizacji
umowy opisane w pkt 1 i 2 powyżej nie są uzasadnione potrzebami Zamawiającego o
charakterze obiekt
ywnym oraz mają charakter nadmierny i dyskryminujący.
Ochrona przeciwpożarowa w Porcie Gdańsk realizowana jest na podstawie szeregu aktów
prawnych i innych regulacji o charakterze wiążącym dla Zamawiającego (tu wymieniono akty
normatywne.
N
a zarządzie portu spoczywa zapewnienie ochrony przeciwpożarowej od strony wody dla
zarządzanych obiektów, terenów, statków i innych obiektów pływających.
W zarządzeniu nr 11 Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni z 18 grudnia 2012 roku w sprawie
bezpieczeństwa ruchu i postoju zbiornikowców przewożących ładunki niebezpieczne jest
mowa o sposobie zabezpieczania ppoż. zbiornikowców przewożących ładunki palne i
niebezpieczne. Asysty pożarnicze są realizowane za pomocą statków pożarniczych (§ 15
pkt.1). z definicj
ą statku: „statkiem pożarniczym" jest statek specjalnie zbudowany i
przystosowany do gaszenia pożarów w portach, posiadający certyfikat statku pożarniczego.
Z
arządzenie nie wskazuje klasy jaką musi posiadać statek, aby mógł zostać zakwalifikowany
jako „statek pożarniczy".
W przepisach
wskazane są statki pożarniczo-ratownicze i również nie zostały określone
wymagania dotyczące klasy pożarowej. W żadnym z wymienionych aktów prawnych nie ma
wzmianki o tym iż ochrona ppoż od strony wody musi być realizowana przez jednostki z klasą
pożarniczą FIFIla lub wyższą. Wymóg nie wynika ani z obowiązujących przepisów prawa ani
aktów wewnętrznie obowiązujących u Zamawiającego.
N
ie istnieją również żadne uzasadnione potrzeby po stronie Zamawiającego, które
uzasadniałyby wprowadzenie takiego wymogu dla realizacji usługi. Usługa ta jest świadczona
na rzecz Zamawiającego przy użyciu statków pożarniczo - ratowniczych (bez określonej
klasy). N
iezbędne jest bowiem posiadanie przez statek stosownego wyposażenia, które
umożliwia prowadzenie akcji ratowniczej, nie zaś posiadanie określonej klasy przez statek.
Powyższe jest zgodne z treścią uchwalonego przez Zamawiającego Plan Zwalczania
Zagrożeń i Zanieczyszczeń Wód Portowych Zarządzanych przez ZMPG S.A. gdzie wskazano
wprost jakie statki pożarniczo - ratownicze realizują zadania w zakresie ochrony
przeciwpożarowej Portu Gdańsk od strony wody. Jest tam szczegółowo opisane wymagane
wyposażenie tych statków, nie ma wskazania klas pożarniczych.
Z uwagi na występujące na terenie Portu Gdańsk zagrożenia statki stanowią wystarczającą
flotę umożliwiającą zapewnienie bezpieczeństwa i należytej ochrony. W ocenie Odwołującego
dla prawidłowej realizacji usługi istotne znaczenie ma bowiem nie wprowadzenie wymogu
świadczenia usługi przy użyciu statków o klasie FF1 i FFla, a kwestia zapewnienia określonych
parametrów gaśniczych. W celu zapewnienia należytego wykonania umowy niezbędne jest
zatem prawidłowe określenie parametrów gaśniczych niezbędnych dla realizacji potrzeb
Za
mawiającego. Przyjęcie takiego wymogu nie tylko uczyni zadość uzasadnionym potrzebom
Zamawiającego, ale jednocześnie umożliwi złożenie oferty jak największemu kręgowi
wykonawców, którzy posiadają flotę dającą rękojmię prawidłowego wykonania umowy.
Określenie wymagań dotyczących przedmiotu zamówienia należy do zamawiającego, który
jest gospodarzem postępowania i przyszłym odbiorcą świadczenia. Zamawiający jest
uprawniony do opisania przedmiotu zamówienia stosownie do własnych potrzeb, niemniej
potrzeby te muszą być obiektywne i uzasadnione, a zarazem niedyskryminujące.
2. Zarzut naruszenia przepisu art. 7 w zw. z art. 91 ust. 2 Pzp przez wprowadzenie przez
Zamawiającego kryterium oceny ofert w postaci klasy statków wyższej niż wymagana dla
realizacji usługi pomimo, że z punktu widzenia prawidłowej realizacji usługi stanowiącej
przedmiot niniejszego postępowania taka wyższa klasa nie jest niezbędna, a tym samym
obiektywnie uzasadniona potrzebami Zamawiającego, a zamówienie powinno być udzielane
na podstawie ustalonych obiektywnych kryteriów oceny ofert zapewniających zgodność z
zasadami przejrzystości, niedyskryminacji, równego traktowania wykonawców oraz
gwarantujących, że oferty będą oceniane w warunkach efektywnej konkurencji.
Zasadą jest, że zamówienia powinny być udzielane na podstawie ustalonych obiektywnych
kryteriów zapewniających zgodność z zasadami przejrzystości, niedyskryminacji, równego
traktowania wykonawców oraz gwarantujących, że oferty będą oceniane w warunkach
efektywnej konkurencji. Dobór kryteriów oceny ofert należy do zamawiającego i bezsporne
jest, że ustawa przyznaje mu w tym zakresie swobodę, która jednak doznaje ograniczenia
przede wszystkim ze względu na treść art. 7 ust. 1 oraz treść art. 91 ust. 2 ustawy P.z.p.
K
ryteria oceny ofert powinny preferować rzeczy istotne dla zamawiającego, związane z
przedmiotem zamówienia. Ustalone przez zamawiającego kryteria pozacenowe winny być
uzasadnione nie tylko z punktu widzenia preferencji zamawiającego, ale także jego
uzasadnionych potrzeb. Powyższe oznacza, że wybrany w oparciu o ustalone kryteria oceny
ofert wykonawca, oferuje dla zamawiającego lepsze wykonanie przedmiotu zamówienia w
o
dróżnieniu od innych wykonawców.
N
ależy wskazać, że kryterium posiadania przez statki służące realizacji zamówienia klasy FFla
lub wyższej nie stanowi kryterium istotnego z punktu widzenia przedmiotu zamówienia. Statki
pożarnicze które aktualnie zapewniają ochronę przeciwpożarową od strony wody portu w
Gdańsku mają parametry porównywalne z klasami FFla i FF1, jednakże są statkami żeglugi
śródlądowej, uprawiającymi żeglugę na wodach morskich zgodnie z określonymi przez PRS i
administrację morską rejonami żeglugi. W ocenie Odwołującego istotnym kryterium
związanym z przedmiotem zamówienia i przedmiotem działalności Zamawiającego jest cena
za świadczone na rzecz podmiotów trzecich usługi asysty.
Odwołujący wyjaśnia, że w pkt III ppkt 5 OPZ Zamawiający przewidział obowiązek
zapewnienia przez wykonawcę gotowości do wykonywania na zasadach rynkowych, usług
m.in. w zakresie: 1] asyst dla statków zawijających do portu w Gdańsku, zgodnie z
zarządzeniem nr 11 Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie
bezpieczeństwa i ruchu zbiornikowców przewożących ładunki niebezpieczne (Dz. Urz. Woj.
Pomorskiego poz. 4437];
2} świadczenia usług dla podmiotów prowadzących działalność przeładunkową, manipulacji i
składowania materiałów niebezpiecznych na obszarze zarządzanym przez ZMPG;
3] innych usług takich jak: holowanie, usuwanie przeszkód nawigacyjnych, oraz usług z
zakresu ochrony środowiska na terenie portu Gdańsk.
W praktyce podmiot świadczący usługę ochrony przeciwpożarowej świadczy dodatkowo usługi
komercyjne, co odbywa się w oparciu o cennik usług obowiązujący u danego wykonawcy. Przy
obecnie obowiązujących warunkach Postępowania Zamawiający nie ma więc w praktyce
żadnego wpływu na wysokość stawki za wykonywane usługi, jest to okoliczność o tyle istotna,
że przedmiotem działalności Zamawiającego jest zarządzanie Portem Gdańsk, zaś wysokość
jego przychodów jest uzależniona od ilość statków korzystających z rzeczonego portu.
Wprowadzenie przedmiotowego kryterium w sposób obiektywnie uzasadniony zabezpieczy
interesy Za
mawiającego, zwłaszcza, że umowa zawarta w trybie przetargu nieograniczonego
ma obwiązywać przez okres 48 miesięcy.
Z kolei nieuwzględnienie tego kryterium w Postępowaniu i pozostawienie wykonawcom prawa
do swobodnej decyzji w tym zakresie może w konsekwencji prowadzić do obniżenia
konkurencyjności Portu Gdańsk i spadku przychodów.
Mając na uwadze powyższe, w świetle podniesionych i opisanych wyżej zarzutów niniejsze
odwołanie zasługuje na uwzględnienie w całości.
Załączono: /…/ 5. Plan Zwalczania Zagrożeń i Zanieczyszczeń Wód Portowych Zarządzanych
przez ZMPG S.A.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o
oddalenie odwołania w całości,
Uzasadniając stanowisko wskazał, co następuje.
W
pierwszej kolejności wskazał, że zarzuty sprowadzają się do subiektywnej, niepopartej
argumentami oceny,
że „statki pożarnicze”, które nie legitymują się opisanymi przez
Zamawiającego, a nadawanymi przez właściwe przepisy klasami, zapewnią „wystarczający”,
w, poziom ochrony
przeciwpożarowej portu Gdańsk.
Ocena ta nie uwzględnia przepisów regulujących wymagania co do parametrów technicznych
statków morskich, ograniczeń w żegludze statków śródlądowych, a także specyficznych dla
portu Gdańsk warunków meteorologicznych i rodzaju akwenów, na jakich ochrona
przeciwpożarowa musi zostać zapewniona. Przy uwzględnieniu tych okoliczności wymagania
stawiane wykonawcom w Opisie Przedmiotu Zamówienia (OPZ) jak i ustalone przez
Zamawiającego kryteria wyboru ofert należy uznać za zasadne i nie naruszające zasady
zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Odwołujący dążąc do zmiany OPZ w żądanym przez siebie zakresie raz twierdzi, że posiadane
pr
zez niego jednostki posiadają parametry, o jakich mowa w OPZ jednocześnie nie posiadając
nadanej im, zgodnie z właściwymi przepisami, 'klasy a raz że parametry te są „zbliżone” do
parametrów statków, jakich do realizacji usług wymaga Zamawiający, nie podając przy tym
jakie są to jednostki i jakie parametry posiadają, co uniemożliwia ocenę twierdzeń.
Zamawiający może się jedynie domyślać, że Odwołujący jako podmiot, który aktualnie
świadczy usługi ochrony przeciwpożarowej na rzecz Zamawiającego, chciałby te usługi nadal
świadczyć przy wykorzystywaniu statków opisanych w Planie zwalczania zagrożeń i
zanieczyszczeń wód portowych zarządzanych przez Zarząd Morskiego Portu Gdańsk Spółka
Akcyjna (Plan ZZiZ). N
a etapie przed złożeniem ofert, są to domysły Zamawiającego, tym
bardziej, że jednostki, o jakich mowa w Planie ZZiZ są udostępniane Odwołującemu przez
Zamawiającego (z pewnymi modyfikacjami) tylko na potrzeby aktualnie łączącej strony umowy
i po jej zakończeniu Odwołujący nie będzie miał podstaw do dysponowania tymi jednostkami.
To stawia pod znakiem zapytania interes we wniesieniu odwołania przez Odwołującego.
Jednocześnie jako, że Odwołujący nie ma tytułu do dysponowania przedmiotowymi
jednostkami innego niż umowa o świadczenie usług, która aktualnie wiąże strony, nie ma
podstaw do twierdzeń, że Odwołujący na dysponowanie tymi jednostkami chciałby się
powoływać w aktualnie toczącym się postępowaniu przetargowym.
Kwestia prawidłowego sporządzenia OPZ winna być rozpatrywana wyłącznie w odniesieniu
do faktycznych
potrzeb Zamawiającego, a nie w odniesieniu do jednostek, którymi Odwołujący
nie ma prawa dysponować, a przy użyciu których, ochrona przeciwpożarowa była w
przeszłości zapewniana.
Zasadność wymagań w zakresie posługiwania się przez wykonawcę statkami morskimi.
Odnosząc się do twierdzenia Odwołującego, że statki pożarnicze śródlądowe (którymi jak
twierdzi Odwołujący dysponuje on), posiadają parametry zbliżone do statków pożarniczych
morskich wskazać należy, że twierdzenie to stanowi nieuprawnione uproszczenie.
Zgodnie z art. 10 Usta
wy z dnia 26 października 2000 o Polskim Rejestrze Statków
(Dz.U.2017.2036) „Przedmiotem działalności PRS SA jest w szczególności: 1) klasyfikacja
statków i innych obiektów oraz wykonywanie nad nimi nadzoru technicznego; (...)”.
K
lasyfikacja i ocena parametrów technicznych poszczególnych jednostek dokonywana jest
zatem w myśl obowiązujących przepisów klasyfikacji i budowy statków towarzystwa
klasyfikacyjnego PRS S.A.
Zgodnie z klasyfikacją „statkiem pożarniczym”, może być zarówno statek pożarniczy morski
jak i statek pożarniczy śródlądowy. Statki pożarnicze morskie posiadają dodatkowo wyróżnik
w postaci symbolu klasy Fire Fighter (kolejno: la, 1, 2, 3) oraz określone minimalne wymagania
dotyczące wyposażenia poszczególnych klas i parametrów tego wyposażenia, co nie
występuje w przypadku statków pożarniczych śródlądowych. Statki pożarnicze śródlądowe nie
posiadają klas pożarniczych ani ustalonego minimalnego wyposażenia i jego parametrów.
Dowód: Przepisy klasyfikacji i budowy statków morskich — Część I Przepisy klasyfikacji i
budowy statków śródlądowych — Część I — Zasady klasyfikacji lipiec 2020
Twierdzenia Odwołującego, że statki pożarnicze śródlądowe, którymi dysponuje mają
parametry zbliżone czy tożsame z parametrami statków pożarniczych morskich wymaganych
przez Zamawiającego są nieweryfikowalne przed złożeniem oferty, gdyż powołane wyżej
klasyfikacje w ogóle nie określają wyposażenia i parametrów technicznych statków
pożarniczych śródlądowych. Co więcej, powszechnie przyjmuje się, że statki te tj. pożarnicze
śródlądowe) posiadają wyposażenie i parametry techniczne zbliżone do statków pożarniczych
morskich zakwalifikowanych do najniższej klasy tj. FF1a, co przeczyłoby twierdzeniom
odwołującego w przedmiotowym zakresie. Założenie to wynika natomiast z samej konstrukcji
statków śródlądowych, które nie są przystosowane do montowania na nich wyposażenia
odpowiadającego wyższym klasom statków pożarniczych morskich. Zatem, o ile parametry
konkretnych jednostek mogą być nieco wyższe niż określone dla klasy FF1a nie ma podstaw
do przyjęcia, iż będą one chociażby zbliżone do parametrów statków o klasie FFI, co
potwierdzają także parametry jednostek aktualnie opisanych w PZZiZ.
N
ajistotniejsze przy ocenie zasadności wymogów stawianych przez Zamawiającego w
zakresie konieczności posługiwania się przez wykonawcę co najmniej dwoma statkami
morskimi, jest fakt istnienia ograniczeń w zakresie uprawiania żeglugi, a tym samym
ograniczeń w prowadzeniu akcji ratowniczo — gaśniczej, przez statki śródlądowe.
Zgodnie bowiem z przywołanymi przepisami klasyfikacyjnymi, statki śródlądowe (w tym
śródlądowe pożarnicze) posiadają zdolność do uprawiania żeglugi i realizacji zadań z zakresu
ochrony przeciwpożarowej wyłącznie przy ściśle określonej sile wiatru nieprzekraczającej 6 w
12 stopniowej skali Beauforta, oraz w ściśle określonej odległości od brzegu tj. odległości
wynoszącej maksymalnie 6 mil morskich.
Zamawiający dążąc do zapewnienia skutecznej, w każdych warunkach, ochrony
przeciwpożarowej musi wymagać jednostek, które będą mogły prowadzić akcję ratowniczo -
gaśniczą w każdych warunkach pogodowych występujących na akwenach znajdujących się w
granicach administracyjnych portu Gdańsk, a nie tylko w takich warunkach, w jakich akurat
statek śródlądowy może wykonywać swoje zadania. W przeciwnym razie, skuteczna ochrona
przeciwpożarowa nie byłaby zapewniona.
Tymczasem przez szereg dni w ciągu roku, warunki pogodowe występujące na Zatoce
Gdańskiej, w tym w granicach administracyjnych portu Gdańsk, na obszarach, na których
Zamawiający ma obowiązek zapewnić ochronę przeciwpożarową (wody portu, redy i
kotwicowiska), przekraczają maksymalne normy w jakich mogą uprawiać żeglugę statki
śródlądowe, co dyskwalifikuje je jako wyłączną ochronę przeciwpożarową portu Gdańsk
Warunki pogodowe potwierdzają, że na przedmiotowych akwenach w trakcie co najmniej 6
miesięcy w roku pomiędzy październikiem a marcem występują dni, w których sita wiatru
przekracza 6 stopni w skali Beauforta, a zat
em w których statki pożarnicze śródlądowe nie
będą mogły podjąć akcji ratowniczo - gaśniczej. (okoliczność niesporna)
Ponadto, akweny znajdujące się w granicach administracyjnych portu Gdańsk obejmują także
obszar znajdujący się poza ww. maksymalną odległością od brzegu, do której statki
śródlądowe mogą uprawiać żeglugę, a zatem są one zdolne do prowadzenia akcji ratowniczo
— gaśniczej jedynie na części obszarów, na których ochrona ma zostać zapewniona.
Oparcie się zatem wyłącznie na statkach śródlądowych powodowałoby brak wystarczającej
ochrony przeciwpożarowej portu Gdańsk od strony wody. Przy większej niż wskazana sile
wiatru, statki te nie byłyby bowiem w stanie prowadzić akcji ratowniczo - gaśniczej a nawet
wyjść na wody redy czy kotwicowiska. Co więcej, w związku z możliwością uprawiania żeglugi
przez statki śródlądowe jedynie w ściśle określonej odległości od brzegu, statek śródlądowy
jest zdolny podjąć i prowadzić akcję ratowniczo — gaśniczą tylko na części obszarów w
granicach administracyjnych port
u Gdańsk. Wymaganie zatem w OPZ, aby ochrona była
wykonywana przez „statki pożarnicze” bez określenia klas (jak żąda tego Odwołujący — statki
śródlądowe) nie zapewniłoby skutecznej ochrony przeciwpożarowej portu. Wymagania OPZ
są zatem, wbrew twierdzeniom Odwołującego obiektywne i niezbędne dla zapewnienia
skutecznej ochrony p
poż na całym obszarze, na którym Zamawiający ma obowiązek tę
ochronę zapewnić.
Zamawiający wymaga aby tylko dwa z trzech statków były statkami morskimi, podczas gdy
trzeci może być statkiem śródlądowym dedykowanym do działań w tzw. porcie wewnętrznym.
Il.
J
ako że statki pożarnicze śródlądowe nie posiadają wprost określonych parametrów
technicznych, Zamawiający nie mógł i nie może opisać przedmiotu zamówienia wyłącznie z
powołaniem się na określenie „statek pożarniczy”, gdyż w takiej sytuacji, pozbawiony zostałby
wiedzy i kontroli nad tym, jakie statki zostaną mu zaoferowane ofertach. To natomiast mogłoby
doprowadzić do braku zapewnienia skutecznej ochrony na terenie portu Gdańsk.
Odwołujący jedynie ogólnie wskazuje, iż parametry jednostek opisanych w opz z powołaniem
się na klasy statków morskich pożarniczych są porównywalne do parametrów statków, którymi
Odwołujący dysponuje, nie powołując się na konkretne dane i liczby.
Jeśli przyjąć, że parametry statku pożarniczego śródlądowego, są porównywalne z
parametrami statku pożarniczego morskiego, któremu nadana została klasa FF1a wskazać
należy, że różnice w parametrach pomiędzy klasami FF1a a FF1 są duże i niezwykle istotne.
Minimalna wydajno
ść działka wodnego statku z klasą FF1a wynosi od 90 do 300 rn3/h,
na
tomiast w klasie pożarniczej FF1 - 1200 m3/h, w klasie FF1a minimalna całkowita wydajność
pomp wodnych wynosi 600 rn 3/h natomiast w klasie FFI - 2400 m3/h. Jednostki o klasie
pożarniczej FF1 , w przeciwieństwie do FF1a, umożliwiają prowadzenie akcji ratowniczo-
gaśniczej przez 24 h ze względu na zapas paliwa, posiadają poziomy zasięg działka wodnego
120 m, pionowy zasięg działka wodnego 50 m, cztery stałe przyłącza węży pożarniczych na
każdej burcie oraz określone zestawy wyposażenia strażackiego, co zapewnia prowadzenie
skutecznej akcji ratowniczo-
gaśniczej.
Jednocześnie pozbawionym podstaw byłoby „samodzielne” określenie przez Zamawiającego
parametrów statków pożarniczych bez powołania się na określone klasy nadawane przez ww.
przepisy klasyfikacyjne.
Zamawiający pomimo możliwości odwołania się do klasyfikacji znajdującej źródło w ustawie,
byłby w takiej sytuacji zmuszony do samodzielnego określania parametrów technicznych
jednostek, np. wy
dajności działek wodnych i do samodzielnego postawienia granicy w zakresie
wyposażenia jednostek i jego parametrów nie mając do tego kompetencji, co zapewne
spotkałoby się z zarzutami potencjalnych wykonawców co do poprawności takich wskazań w
kontekście naruszania zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Zamawiający nie miałby przy tym podstaw do obrony stanowiska, w zakresie tego, dlaczego
wymaga np. takiej a nie innej wydajności działek wodnych.
Zamawiający nie tylko może, ale wręcz powinien się do takich klasyfikacji odwoływać, gdyż
gwarantuje to zapewnienie na właściwym poziomie bezpieczeństwa w portach morskich jak
ochrona przeciwpożarowa, ale także jasne i precyzyjne opisanie przedmiotu zamówienia.
Niezależnie od powyższego, rozważania są czysto teoretyczne, gdyż niezależnie od
potencjalnego wyposażenia statków pożarniczych śródlądowych, nigdy nie będą one mogły
prowadzić akcji ratowniczo - gaśniczej przy przekroczeniu maksymalnych wartości uprawienia
żeglugi w zakresie siły wiatru oraz odległości od brzegu, co dyskwalifikuje je jako statki, które
samodzielnie mogą zapewnić wszechstronną i skuteczną ochronę ppoż portu od strony wody.
III. Uzasadnienie dla wymagań Zamawiającego w zakresie zapewnienia określonego rodzaju
statków pożarniczych
Zamawiający zarządza akwenami o powierzchni 790 ha. Na mocy ustawy z dnia 20 grudnia
1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz.U.2020.998), Zamawiający zapewnia ochronę
przeciwpożarową od strony wody zarządzanych obiektów i terenów oraz statków i innych
obiektów pływających znajdujących się na wodach portu, redy lub kotwicowiska portu.
Zamawiający zobowiązany jest realizować ochronę na akwenach w granicach
administracyjnych portu Gdańsk o całkowitej powierzchni 13 541 ha.
Zdecydowana większość działań służących ochronie przeciwpożarowej odbywa się na
obszarze Portu Północnego stanowiącego część Portu Gdańsk. Port Północny w
przeciwieństwie do pozostałej części Portu Gdańsk został zbudowany na otwartym akwenie,
gdzie warunki żeglugowe są znacznie trudniejsze od tych, które panują w starszej części portu,
zwanej portem wewnętrznym, zlokalizowanym wzdłuż kanału portowego. Z uwagi na
dominującą rolę Portu Północnego w zakresie obsługi statków handlowych przewożących
ładunki niebezpieczne do Portu Gdańskiego, takie jak ropa naftowa, benzyna, oleje, wszystkie
cechujące się wysokim stopniem ryzyka samozapłonu i pożaru, zdecydowana większość usług
ochrony przeciwpożarowej jest wykonywana na akwenie Portu Północnego.
Stąd też w pełni uzasadniony obiektywnymi potrzebami jest stawiany wymóg posiadania przez
statki pożarnicze klasy pożarniczej FF1a i FF1 przyznawanych jedynie statkom uprawnionym
do uprawiania żeglugi morskiej.
Przy określaniu spornych wymogów Zamawiający musiał wziąć pod uwagę konieczność
posia
dania przez wykonawcę jednostek zdolnych do realizacji zadań w każdych warunkach
pogodowych również w czasie silnego wiatru i zalodzenia, na całym obszarze na którym
ochrona musi zostać zapewniona, to jest zarówno w porcie wewnętrznym, porcie
zewnętrznym, na redzie jak i kotwicowisku. W przeciwnym razie istnieje bardzo duże ryzyko,
że jednostki zobowiązane do zapewnienia ochrony przeciwpożarowej nie będą zdolne podjąć
niezbędnych działań w sytuacji konieczności prowadzenia akcji ratowniczo - gaśniczej, na co
Zamawiający nie może się zgodzić i co nie zaspokoi uzasadnionych potrzeb w odniesieniu do
przedmiotu zamówienia.
Przypomnieć należy, że zgodnie z Ustawą o portach i przystaniach morskich z dnia 20 grudnia
1996 r. (Dz.U.2020.998) podmiot zarządzający portem morskim zapewnia „.(. ..) 1) ochronę
przeciwpożarową od strony wody zarządzanych obiektów i terenów; 2) ochronę
przeciwpożarową od strony wody statków i innych obiektów pływających znajdujących się na
wodach portu, redy lub kotwicowiska portu C..)” ( art. 7 ust. 1 pkt 5 w zw. z art 7 ust 3. Ustawy.)
P
odmiot zarządzający dokonuje ustalenia i doprecyzowania przy zastosowaniu jakich statków
pożarniczych realizowana będzie ochrona przeciwpożarowa w sposób zapewniający pełne
bezpieczeństwo i skuteczność działania, w tym dokonując wyboru statków pożarniczych,
posługując się, znajdującą źródło w ustawie, ich klasyfikacją.
Biorąc powyższe pod uwagę, zapis wymogu posiadania statku do realizacji zadań z zakresu
ochrony przeciwpożarowej w każdych warunkach pogodowych występujących na akwenach
portu Gdańsk z klasą FFI (Statek 1) oraz statku z klasą FF1a (Statek 2) wyposażonego w
morską zaporę przeciwrozlewową, przewidzianych do realizacji zadań na wodach portu, redy
czy kotwicowiska portu Gdańsk, należy uznać za w pełni uzasadniony.
W
niesione odwołanie nie odnosi się do potrzeb Zamawiającego wynikających z wielkości i
rodzaju akwenów w granicach administracyjnych portu Gdańsk, przeładowywanych towarów,
w tym niebezpiecznych, czy prowadzonej w ostatnich latach ogromnej rozbudowy i
przebudowy nabrzeży w porcie Gdańsk. Odwołujący stwierdza arbitralnie, że zapisy OPZ są
nieadekwatne do potrzeb Zamawiającego, poszukując uzasadnienia dla swojego stanowiska
w przepisach, których przedmiot regulacji nie dotyka spornej materii.
Głównym celem ogłoszonego postępowania przetargowego jest nie tylko zapewnienie
skutecznej ochrony, czyli wykonanie ustawowego obowiązku , ale także podniesienie poziomu
ochrony przeciwpożarowej portu Gdańsk od strony wody. W ocenie Zamawiającego, w
przyp
adku tak newralgicznej dziedziny jak bezpieczeństwo należy zachować poziom
zapewniający realne zabezpieczenie wszystkich akwenów w każdych warunkach pogodowych
i tak też skonstruowane zostały zapisy OPZ i Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia.
Podsumo
wując, biorąc pod uwagę potrzeby Zamawiającego, za w pełni uzasadnione i
adekwatne do potrzeb, należy uznać żądanie dysponowania przez wykonawcę, na potrzeby
realizacji umowy:
1)
jednym statkiem pożarniczym morskim zapewniającym możliwość prowadzenia akcji
ratowniczo -
gaśniczej w każdych warunkach pogodowych na wszystkich akwenach, na
których ochrona przeciwpożarowa ma być zapewniona,
2)
jednym statkiem pożarniczym morskim dedykowanym do realizacji zadań z zakresu
ochrony środowiska
3)
jednym statkiem pożarniczym mogącym realizować zadania na wodach portu
wewnętrznego.
IV. Odnosząc się do przywołanych przez Odwołującego w odwołaniu aktów prawnych wskazać
należy, że fakt, iż regulacje te posługują się jedynie określeniem „statek pożarniczy", nie
wskazując na konieczność posługiwania się przy realizacji ochrony przeciwpożarowej statkami
o określonej klasie, wbrew twierdzeniom nie potwierdza stanowiska prezentowanego.
Celem przywołanych przepisów prawa nie jest wskazywanie, jakimi statkami pożarniczymi
ochrona
winna być realizowana. Nie taki jest zakres przedmiotowy regulacji, a z uwagi na
specyfikę portów morskich zarówno w zakresie położenia, wielkości, ilości i jakości
przeładunków czy warunków meteorologicznych występujących na zarządzanym terenie,
niezasadn
e byłoby narzucenie konieczności posługiwania się przez wszystkie porty
identyczną ilością jednostek o jednakowej klasie.
Wskazane akty prawne nie regulują zasad ochrony, natomiast zapewnienie skutecznej
ochrony przeciwpożarowej na podmiocie zarządzającym portem tj. w porcie Gdańsk — na
Zamawiającym.
W tym kontekście iż Plan ZZiZ jest aktem, który odzwierciedla sposób zwalczania
zanieczyszczeń i zagrożeń przy uwzględnieniu aktualnych zasobów sił i środków
Zamawiającego i będzie on niezwłocznie modyfikowany w przypadku podniesienia poziomu
ochrony przeciwpożarowej. Nie jest zatem źródłem do ustalenia wymaganego czy
minimalnego poziomu ochrony, a jedynie określa stan faktyczny istniejący w czasie jego
sporządzenia i obowiązywania. Nie oznacza to jednocześnie, iż stan ten jest optymalny.
W zakresie kryterium wyboru ofert
zamawiający ustalił kryterium pozacenowe związane z
p
owyżej opisanymi okolicznościami tj. jako kryterium wyboru ofert dysponowania przez
wykonawcę statkami o wyższych klasach niż minimum określone w OPZ.
Zapewnienie ochrony
przeciwpożarowej portu od strony wody, w tym statków przewożących
towary niebezpieczne, wymaga jak
najwyższego poziomu świadczenia usług. O ile
Zamawiający jest w stanie określić minimum w tym zakresie, wyższy poziom ochrony jest
zjawiskiem pożądanym przy usługach, które mają za zadanie zabezpieczyć ludzkie zdrowie i
życie, mienie wielkich rozmiarów a często także bezpieczeństwo energetyczne kraju.
W
achlarz możliwych zdarzeń niepożądanych w zakresie bezpieczeństwa pożarowego w
portach morskich jest niezwykle szeroki, twierdzenie że nie należy wymagać i jednocześnie
dążyć do jak najwyższego poziomu ochrony przeciwpożarowej, a wystarczające jest bliżej
nieokreślone minimum w tym zakresie, nie mają uzasadnienia.
W tym kontekście zarzuty i twierdzenia Odwołującego, że wystarczające jest posługiwanie się
przez podmiot zapewniający ochronę przeciwpożarową na wodach morskich statkami
śródlądowymi, które mają ograniczone możliwości uprawiania żeglugi i nieokreślone
parametry techniczne oraz rzekomy brak zasadności punktowania ofert podnoszących poziom
ochrony w porcie morskim należy uznać za całkowicie bezpodstawne.
VI. Odno
śnie natomiast kwestii związanej z brakiem w kryteriach wyboru oferty wysokości
stawki, według jakiej wykonawca będzie miał możliwość świadczenia komercyjnych usług
asysty na rzecz podmiotów trzecich wskazuje, iż Odwołujący nie stawia Zamawiającemu
konkret
nych zarzutów, a jednocześnie wnosi o zmianę SIWZ, poszukując argumentów w
okolicznościach nie związanych z przedmiotowym postępowaniem.
Co więcej, Odwołujący wskazuje na zasadność wprowadzenia pozacenowego kryterium ceny
ofert w postaci ceny za usługę asysty, lub „inne kryterium nie mające charakteru
dyskryminacyjnego”, co uniemożliwia Zamawiającemu jednoznaczne odniesienie do
stanowiska Odwołującego.
Zamawiający wskazuje, że zgodnie z OPZ, wykonawca ma jedynie pozostawać w gotowości
do świadczenia usług asysty i innych usług, o których mowa w Rozdziale III pkt 5. OPZ. Usługi
bowiem mają być świadczone na rzecz podmiotów trzecich i za wynagrodzeniem płaconym
wyłącznie przez te podmioty trzecie. Przewidzenie takiej możliwości w dokumentacji
przetargowej miało na celu zwrócenie uwagi potencjalnych wykonawców na fakt, że
Zamawiający nie wymaga, aby wszystkie przewidziane w OPZ jednostki pozostawały w
wyłącznej dyspozycji na potrzeby Zamawiającego, a jedynie wymaga, aby w razie
konieczności prowadzenia akcji ratowniczo — gaśniczej wszystkie wymagane OPZ jednostki
niezwłocznie przerwały wykonywanie innych czynności. W pozostałym czasie wykonawca
może świadczyć usługi komercyjne i to nie tylko usługi asysty, o których wspomina
Odwołujący, ale także usługi holowania, usuwania przeszkód nawigacyjnych czy usługi z
zakresu ochrony środowiska, co przyczyni się do uzyskania niższej ceny ofertowej, jeśli
wykonawca nie będzie musiał gwarantować dyspozycyjności statków na potrzeby
Zamawiającego bez względu na konieczność prowadzenia działań gaśniczo — ratowniczych.
Zamawiający nie będzie zlecał poszczególne usługi w tym zakresie i to nie Zamawiający
będzie ponosił koszty realizacji tych usług na rzecz podmiotów trzecich. Zamawiający z tego
też powodu nie stawia tym zakresie żadnych szczegółowych warunków. Twierdzenia o
potencjalnym ryzyku braku wpływu Zamawiającego na ceny według których wykonawca
będzie świadczył usługi komercyjne i wynikające z tego ryzyko braku konkurencyjności portu
Gdańsk na tle innych portów, jest niezwiązane z przedmiotem postępowania, ale także
bezzasadne, gdyż Zamawiający nie gwarantuje wykonawcy określonego poziomu
wykonywania usług na rzecz podmiotów trzecich i nie podejmuje zobowiązań w tym zakresie
wobec wykonawcy.
Z
ałączono dokumenty powołane w piśmie: wyciąg z Przepisów klasyfikacji i budowy statków
morskich w zakresie powołanym w odwołaniu, wyciąg z Przepisów klasyfikacji i budowy
statków śródlądowych, wyciąg z Przepisów klasyfikacji i budowy statków śródlądowych —
Część V — Ochrona przeciwpożarowa styczeń 2020 w zakresie powołanym w odwołaniu,
wyciąg z opracowania Locja Bałtyku — Wybrzeże Polski, w zakresie powołanym w odwołaniu,
mapka obrazująca dopuszczalny zakres żeglugi statków śródlądowych w porównaniu do
wielkości obszarów znajdujących się w granicach administracyjnych portu Gdańsk.
Strony i uczestnicy postępowania odwoławczego przedstawiły stanowiska:
Odwołujący zakwestionował OPZ i kryteria oceny ofert, jako naruszające zasady uczciwej
konkurencji. Od 2012
r. świadczy usługę Zamawiającemu zleconą poza systemem zamówień
publicznych. Zauważył, że nie ma prawnego wymogu i praktycznej potrzeby ustalania
wymaganej klasy statków w celu ochrony przeciwpożarowej. Istotne jest zapewnienie
określonych parametrów w tym gaśniczych. Obecnie usługę wykonują trzy statki bez nadanej
klasy i czynią to w sposób należyty zapewniając ochronę PPOŻ i bezpieczeństwo portu.
Podtrzym
ał wnioski o zmianę OPZ oraz kryterium pozacenowego. Stwierdził, że statki
spełniające wymogi SIWZ to holowniki, które ze względu na zanurzenie mogą nie dotrzeć do
określonych obszarów portu. Znaczący obiekt, tj. Nafto-port ma stanowiska cumownicze
niedostosowane do statków w wymaganych klasach, a te muszą stacjonować w oddaleniu, co
może prowadzić do opóźnionej reakcji na potrzeby akcji ratowniczej. W zakresie kryterium
zauważył niecelowość dodatkowego punktowania za dysponowanie statkami klasy wyższych,
tj. FF2 -
te bowiem dedykowane są do platform wiertniczych, a także FF3 jako statki
praktycznie nie występujące na obszarze Bałtyku. Zauważył, że pogoda i akwen przez lata są
zasadniczo niezmienne i w tych warunkach prawidłowo wykonywał usługę ochrony nie
dysponując nadmiarowym sprzętem wymaganym przez Zamawiającego. Warunki nowo
postawione nadmierne. Przypom
niał o obowiązku świadczenia asysty przy przewozach
materiałów niebezpiecznych przypominając stwierdzenie o możliwości cumowania statków.
Zamawiający podtrzymał argumentację z pisma. Stwierdził, że zamierza dostosować wymogi
PPOŻ do obecnej i przewidywanej sytuacji w porcie, w którym prowadzone są różne prace
inwestycyjne. Przypom
niał o ograniczonych możliwościach statków pożarniczych
śródlądowych nieposiadających klasy pożarniczej. Stwierdził, że zmiana SIWZ wg żądań
mogłaby doprowadzić do otrzymania oferty ze statkami, które nie dotrą do szeregu miejsc
wymagających ochrony, również ze względu na warunki pogodowe i odległość od brzegu (6
stopni w skali B i do 6 mil od brzegu dla statku śródlądowego). Z doświadczenia wiadomo, że
w ciągu roku, co najmniej przez 55 dni niemożliwe było świadczenie usługi ze względu na
pogodę – siłę wiatru. Wskazał różnice parametrów FF1, a FF1A jest czterokrotna w zakresie
wydajności pomp i działek wodnych. Parametr zasięgu jest ustalany począwszy od FF1.
Wskaz
ał na przepis dot. klasyfikacji i budowy statków morskich część V, tabela 6.13.3.
Wskaz
ał, że Nafto-port i GASPOL mają stałe urządzenia gaśnicze, które mają być wspierane
przez statki. Zauważył, że nie ma konieczności dotarcia każdego statku pożarniczego do
każdego miejsca w porcie. Ocenił, że na rynku są podmioty mogące zaoferować przedmiot
zamówienia opisany w SIWZ. Zauważył, że nie są znane parametry statków, które będą
przedstawiane w ofertach (np. zanurzenie czy wysokości burt) wynikające z wymogów SIWZ
określane, jako minimalne.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie i
uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy tj. dokumentację postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego obejmującą treść ogłoszenia o zamówieniu sektorowym i treść
specyfikacji ist
otnych warunków zamówienia ze szczególnym uwzględnieniem postanowień
ustalających opis przedmiotu zamówienia i pozacenowe kryteria oceny ofert, jak również
stanowiska stron i
na piśmie i ustnie do protokołu rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
Izba
stwierdziła, że odwołujący legitymuje się interesem we wniesieniu środka ochrony
prawnej, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy pzp. Na etapie ustalania treści siwz każdy
potencjalny wykonawca zainteresowany udziałem w postępowaniu ma interes w dążeniu do
ustalenia takiej treści warunków przedmiotowym i podmiotowych udziału w postepowaniu,
która umożliwi mu przygotowanie i złożenie konkurencyjnej oferty. Rozpoznając odwołanie w
granicach podniesionych w nim zarzutów w ustalonym w postępowaniu stanie faktycznym,
Izba uznała, że odwołanie nie podlega uwzględnieniu.
Skład orzekający uznaje okoliczności sprawy za wyjaśnione i stoi na oczywistym stanowisku,
że zgodnie z przepisami ustawy pzp zamawiający jest podmiotem, który określa swoje
uzasadnione potrzeby
przedstawiając je w opisie przedmiotu zamówienia. Oczywiste granice
takiego opisu wskazuje art. 29 ustawy pzp i zasady udzielania zamówień publicznych.
podziela stanowisko zamawiaj
Odwołujący w sprawie jako podmiot wykonujący dotychczas przedmiotowe usługi
zainteresowany jest, by warunki świadczenia nie uległy zmianie tak, by mógł kontynuować tę
działalność. Założenie to jest naturalne, jak się jednak wydaje obarczone ryzykiem co do
niepewności dysponowania w przyszłości sprzętem niezbędnym do prac nawet na
dotychczasowych zasadach, jako że wykonawca jest posiadaczem zależnym statków
pożarniczych należących do zamawiającego.
Skład orzekający stwierdza, że zarzuty odwołania oparte są na ocenie własnej wykonawcy,
statki pożarnicze, które nie legitymują się opisanymi przez Zamawiającego klasami, zapewnią
wystarczający poziom ochrony przeciwpożarowej portu Gdańsk. Ocena ta jednak nie
uwzględnia wymagań co do parametrów technicznych statków morskich, ograniczeń w
żegludze statków śródlądowych, a także właściwych warunków meteorologicznych i rodzaju
akwenów, na jakich ochrona przeciwpożarowa ma być zapewniona.
Izba uznaje, że zamawiający wykazał zasadność wymagań w zakresie posługiwania się przez
wykonawcę statkami morskimi w zakresie przedstawionym w opz. Twierdzenia, że statki
pożarnicze śródlądowe, mają parametry zbliżone czy tożsame z parametrami statków
pożarniczych morskich wymaganych przez Zamawiającego są w istocie nieweryfikowalne
przed złożeniem oferty, gdyż urzędowe klasyfikacje w ogóle nie określają wyposażenia i
parametrów technicznych statków pożarniczych śródlądowych. Najistotniejsze przy ocenie
zasadności wymogów stawianych przez Zamawiającego w zakresie konieczności
posługiwania się przez wykonawcę co najmniej dwoma statkami morskimi, jest fakt istnienia
ograniczeń w zakresie uprawiania żeglugi, a tym samym ograniczeń w prowadzeniu akcji
ratowniczo
— gaśniczej, przez statki śródlądowe ze względu możliwość uprawiania żeglugi w
ograniczonym obszarze (odległość od brzegu) i do określonej siły wiatru. Warunki klimatyczne
portu Gdańsk wskazują na znaczący wymiar czasu w ciągu roku, w którym warunki nie
pozwolą na uprawianie żeglugi przez statek śródlądowy. Zamawiający dla zapewnienia
skutecznej, w każdych warunkach, ochrony przeciwpożarowej zasadnie zatem może
wymagać jednostek, które będą mogły prowadzić akcję ratowniczo - gaśniczą w każdych
warunkach pogodowych występujących w granicach administracyjnych portu Gdańsk.
Oparcie s
ię wyłącznie na statkach śródlądowych powodowałoby brak wystarczającej ochrony
przeciwpożarowej portu Gdańsk od strony wody.
Zamawiający nie uchybił zasadom równości i proporcjonalności w opisie przedmiotu
zamówienia, w szczególności przez użycie klasyfikacji statków pożarniczych, co jest
okolicznością obiektywną i pewniejszą od sugerowanego własnego opisu parametrów
technicznych jednostek, np. wydajności działek wodnych i do samodzielnego postawienia
granicy w zakresie wyposażenia jednostek i parametrów. Zamawiający nie miałby w takiej
żądanej sytuacji podstaw do obrony stanowiska, w zakresie tego, dlaczego wymaga
określonych parametrów i uchybia zasadzie ustawy pzp.
Biorąc powyższe pod uwagę, zapis wymogu posiadania statku do realizacji zadań z zakresu
ochrony przeciwpożarowej w każdych warunkach pogodowych występujących na akwenach
portu Gdańsk z określoną klasą pożarniczą , przewidzianych do realizacji zadań na wodach
portu, redy czy kotwicowiska portu Gdańsk, należy uznać za w pełni uzasadniony.
W tym
kontekście twierdzenia Odwołującego, że wystarczające jest posługiwanie się przez
podmiot zapewniający ochronę przeciwpożarową na wodach morskich statkami
śródlądowymi, które mają ograniczone możliwości uprawiania żeglugi i nieokreślone
parametry technicz
ne należy uznać za nie dowiedzione.
Odnośnie kwestii związanej z brakiem w kryteriach wyboru oferty wysokości stawki, według
jakiej wykonawca będzie miał możliwość świadczenia komercyjnych usług asysty na rzecz
podmiotów trzecich stwierdzić należy, iż brak jest w tym zakresie zarzutów, co uniemożliwia
Izbie rozstrzyganie w tej sprawie.
Kwestionowane
czynności Zamawiającego były zatem zgodne z przepisami ustawy Prawo
zamówień publicznych i ich nie naruszyły.
Mając na względzie stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak w
sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy pzp.
O kosztach post
ępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
stosownie do wyniku post
ępowania oraz w oparciu o przepisy rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
......................................
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2974/20 z dnia 2020-12-03
- Sygn. akt KIO 2911/20 z dnia 2020-11-25
- Sygn. akt KIO 2760/20 z dnia 2020-11-19
- Sygn. akt KIO 2729/20, 1 z dnia 2020-11-13
- Sygn. akt KIO 2225/20 z dnia 2020-11-05
