rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2018-03-30
rok: 2018
data dokumentu: 2018-03-30
rok: 2018
sygnatury akt.:
KIO 497/18
KIO 497/18
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 marca 2018 r.
w Warszawie, odwołania wniesionego
do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu w dniu 15 marca 2018 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Konsorcjum: Usługi Leśne D. S.,
Z.U.H. "Dorex" D. S.
, Usługi Leśne K. S., Zakład Usług Leśnych T. S.,
w postępowaniu prowadzonym przez Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo
Leśne - Lasy Państwowe Nadleśnictwo Radzyń Podlaski
przy udziale wykonawcy
„Usługi Leśne” J. Ż. zgłaszającego swoje przystąpienie do
postępowania odwoławczego o sygn. akt: 497/18 po stronie zamawiającego
w Warszawie, odwołania wniesionego
do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu w dniu 15 marca 2018 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Konsorcjum: Usługi Leśne D. S.,
Z.U.H. "Dorex" D. S.
, Usługi Leśne K. S., Zakład Usług Leśnych T. S.,
w postępowaniu prowadzonym przez Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo
Leśne - Lasy Państwowe Nadleśnictwo Radzyń Podlaski
przy udziale wykonawcy
„Usługi Leśne” J. Ż. zgłaszającego swoje przystąpienie do
postępowania odwoławczego o sygn. akt: 497/18 po stronie zamawiającego
orzeka:
1)
uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty,
unieważnienie czynności wykluczenia Odwołującego z
postępowania oraz nakazuje powtórzenie czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem
oferty Odwołującego;
2)
kosztami postępowania obciąża Zamawiającego i:
a) zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł (słownie:
piętnaście tysięcy złotych), uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania,
b) zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 18 600 zł (słownie:
osiemnaście tysięcy sześćset złotych) stanowiącą koszty strony poniesione z tytułu wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo za
mówień
publicznych (t.j. z 2017 r., poz. 1579) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
KIO 497/18
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Lublinie.
Przewodniczący: …………………………………………
KIO 497/18
UZASADNIENIE
Zamawiający – Skarb Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy
Państwowe” Nadleśnictwo Radzyń Podlaski prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego,
na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych (t.j. z 2017
r., poz. 1579; dalej: „ustawa” lub „Pzp”), postępowanie o udzielenie zamówienia na:
„Wykonywanie usług z zakresu gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa Radzyń Podlaski
w roku 2018".
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 23 grudnia 2017 r. pod numerem 2017/S247-519528.
Wykonawca -
Konsorcjum w składzie: D. S. „Usługi Leśne”, D. S. Z.U.H. „Dorex", K.
S.
Usługi Leśne oraz T. S. Zakład Usług Leśnych (zwany dalej: „Odwołującym”,
„Konsorcjum”) w dniu 15 marca 2018 r. złożył odwołanie od czynności Zamawiającego
podjętej w ww. postępowaniu polegającej na wykluczeniu Konsorcjum z postępowania oraz
uznaniu za odrzuconą oferty złożonej przez Konsorcjum w pakiecie nr 4 zamówienia, a w
konsekwencji wyborze jako
najkorzystniejszej oferty oznaczonej nr 8 złożonej przez J. Ż.
Zaskarżonej czynności Odwołujący zarzucił błędne ustalenie faktyczne polegające
na:
1) stwierdzeniu, że Konsorcjum nie wykazało spełnienia warunku udziału w
postępowaniu w postaci doświadczenia zawodowego, pomimo że takie doświadczenie
wynika z dokumentów przedstawionych Zamawiającemu;
2) wskazaniu, że Konsorcjum, na potrzeby wykazania spełnienia warunku udziału w
postępowaniu w postaci doświadczenia zawodowego, wskazywało na usługi wykonywane
przez T. S.
w Nadleśnictwie Bytów.
Dodatkowo, zaskarżonej czynności Odwołujący zarzucił naruszenie:
3) art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp oraz art. 24 ust. 4 Pzp, poprzez ich zastosowanie i
wykluczenie Konsorcjum z udziału w postępowaniu, a w konsekwencji uznanie oferty
Konsorcjum za odrzuconą, pomimo spełnienia przez Konsorcjum warunku udziału w
postępowaniu w postaci doświadczenia zawodowego;
4)
§2 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016r. w sprawie
rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o
udzielenie zamówienia (dalej: Rozporządzenie), polegające na oczekiwaniu od Konsorcjum
przedstawienia na okoliczność doświadczenia zawodowego dokumentów innych niż
wskazane w tym przepisie i wykluczeniu Konsorcjum
z postępowania pomimo
przedstawienia dokumentów zgodnych z treścią Rozporządzenia oraz SIWZ.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o:
KIO 497/18
1)
unieważnienie czynności Zamawiającego polegającej na wykluczeniu Konsorcjum
z postępowania i uznaniu oferty Konsorcjum w pakiecie 4. zamówienia za odrzuconą oraz
wyborze jako najkorzystniejszej oferty oznaczonej numerem 8 złożonej przez J. Ż.,
2)
nakazanie Zamawiającego powtórzenia czynności oceny ofert i wybór oferty
Konsorcjum jako najkorzystniejszej,
3) dopuszczeni
e dowodu z wszystkich wymienionych w niniejszym piśmie
dokumentów zgromadzonych przez Zamawiającego w aktach postępowania o udzielenie
zamówienia na okoliczności wskazane w treści odwołania oraz dowodu z umowy nr
ZG.271.2.4.2015.R
wraz
z
aneksem
na
okolicz
ność posiadania wymaganego
doświadczenia.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że zgodnie z pkt 6.2.3.1.I SIWZ, w
postępowaniu mogli wziąć udział wykonawcy, którzy m.in. spełniają warunek udziału w
postępowaniu dotyczący zdolności technicznej i zawodowej. W odniesieniu do pakietu nr 4
wykonawcy zostali zobowiązani do wykazania, że w okresie ostatnich trzech lat przed
upływem terminu składania ofert zrealizowali co najmniej 1 usługę (przez usługę rozumie się
wykonywanie prac z zakresu zagospodarowa
nia na podstawie 1 umowy) polegającą na
wykonywaniu prac z zakresu zagospodarowania lasu, zrywki i pozyskania drewna, której
wartość brutto wykonana w ciągu jednego roku kalendarzowego jest nie mniejsza niż
496.900zł brutto.
Zgodnie natomiast z pkt 7.1.b)
SIWZ, w celu potwierdzenia spełniania warunków
udziału w postępowaniu, o których mowa w pkt 6.2. wykonawca był obowiązany przedstawić
Zamawiającemu dowody, że usługi wykazane w JEDZ na potwierdzenie spełnienia warunku
udziału w postępowaniu dotyczące zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie
doświadczenia zostały wykonane lub są wykonywane należycie. Dowodami, o których mowa
powyżej miały być referencje bądź inne dokumenty wystawione przez podmiot, na rzecz
którego usługi były wykonywane, a jeżeli z uzasadnionej przyczyny o obiektywnym
charakterze wykonawca nie jest w stanie uzyskać tych dokumentów - oświadczenie
wykonawcy.
Odwołujący wskazał, że w piśmie z dnia 27 lutego 2018r., stanowiącym odpowiedź
na wezwanie Zamawiającego, Konsorcjum jednoznacznie wskazało, że na potrzeby
spełnienia warunku udziału w postępowaniu dotyczącym pakietu nr 4 w postaci
doświadczenia Konsorcjum wykazuje doświadczenie konsorcjanta pana D. S. wynikające z
umowy zawartej z Nadleśnictwem Puławy nr ZG.271.2.4.2015.R, polegające na wykonaniu
prac do dnia składania ofert o wartości 1.126.000 zł brutto oraz doświadczenie konsorcjanta
pana T. S.
wynikające z tej samej umowy, polegające na wykonaniu prac do dnia składania
ofert o wartości 317.000 zł brutto.
KIO 497/18
Celem udowodnienia spełnienia ww. warunków Konsorcjum przedstawiło
Zamawiającemu:
1) referencje Nadleśnictwa Puławy z dnia 30 stycznia 2017r., potwierdzające należyte
wykonanie przez D. S.
usług z zakresu leśnictwa na terenie tego Nadleśnictwa w okresie
ostatnich pięciu lat wstecz od dnia wystawienia referencji oraz dodatkowe referencje
Nadleśnictwa Puławy z dnia 4 sierpnia 2016r., potwierdzające należyte wykonywanie przez
D. S.
usług z zakresu zagospodarowania lasu i pozyskania drewna na terenie tego
Nadleśnictwa w latach 2014 - 2015. Odwołujący wskazał, że powyższe referencje
przedstawiono Zamawiającemu już w odpowiedzi na wezwanie w trybie art. 26 ust. 1 Pzp.
Referencie te zostały wytworzone oraz znajdowały się w posiadaniu Konsorcjum jeszcze
przed dniem składania ofert.
2) oświadczenie Lidera Konsorcjum z dnia 21 lutego 2018r., sporządzone według
wzoru wskazanego przez Zamawiającego, zawierające informację o:
-
wykonawcach, posiadających wykazywane doświadczenie – D. S. i T. S.
-
numerze umowy, którą wykonywali Ci wykonawcy;
-
wartości brutto całej umowy oraz wartości indywidualnych prac zrealizowanych w
ramach tej umowy przez D. S. i T. S..
3) potwierdzenia wykonania przez Nadleśnictwo Puławy na rzecz D. S. przelewów
tytułem wystawionych przez wykonawcę faktur za umowę nr ZG.271.2.4.2015.R.
4) potwierdzenia wykonania przez D. S. na rzecz T. S.
przelewów tytułem
wystawionych przez p. S.
faktur w związku z umową nr ZG.271.2.4.2015.R.
Odwołujący podkreślił, że wbrew twierdzeniom Zamawiającego, w odniesieniu do
doświadczenia D. S., a także T. S., dotyczącego wykonywanych przez nich prac w
Nadleśnictwie Puławy, Konsorcjum przedstawiło referencje potwierdzające, że te prace
zostały wykonane prawidłowo oraz wykazało, że prace o wymaganej wartości, wykonywane
w tym Nadleśnictwie, zostały zrealizowane w ciągu jednego roku.
Z powyższych referencji wynikało bowiem, że prace, które Konsorcjum wskazuje jako
doświadczenie uprawniające do złożenia oferty, były wykonane należycie (w treści referencji
-
„w sposób poprawny, zgodny z zasadami ich wykonywania" oraz „zgodnie z umowami i
terminowo").
Odwołujący wskazał ponadto, że zgodnie z §2 ust. 4 pkt 2) Rozporządzenia, w celu
potwierdzenia spełniania przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu dotyczących
zdolności technicznej lub zawodowej, zamawiający może żądać wykazu usług wykonanych
w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, wraz z podaniem ich
wartości, przedmiotu, dat wykonania, podmiotów na rzecz których usługi zostały wykonane
oraz załączeniem dowodów określających czy te usługi zostały wykonane należycie. Za takie
dowody Rozporządzenie uznaje referencje bądź inne dokumenty wystawione przez podmiot,
KIO 497/18
na rzecz którego usługi były wykonywane. Z powyższego przepisu wynika, że Zamawiający,
na okoliczność udowodnienia posiadania wymaganego doświadczenia, może wymagać
przedstawienia następujących dokumentów:
-
wykazu usług wykonawcy - na okoliczność tego jakie prace i jakiej wartości
zrealizował,
-
referencje -
na okoliczność prawidłowego wykonania tych prac.
Odwołujący wskazał, że z treści zapisu pkt 7.1.b) SIWZ oraz jego literalnej treść wynika, że
jedynym dowodem którego oczekiwał Zamawiający był dowód należytego wykonania usług
wykazanych na potwierdzenie spełnienia warunku udziału w postępowaniu. Dowodem tym
miały być referencje lub inne dokumenty wystawione przez adresata usług. W Specyfikacji
nie
było mowy o konieczności przedstawienia jakichkolwiek dowodów na okoliczność: (i)
wartości usług oraz (ii) ich wykonania na podstawie jednej umowy, w ciągu jednego roku.
Zd
aniem Odwołującego wezwanie Zamawiającego z dnia 13 lutego 2018r. do
przedstawienia wykazu w oparci
u o żądany wzór było tym samym próbą uzupełnienia
wymagań względem wykonawcy, które nie wynikały ze Specyfikacji, a Konsorcjum te
wymagania
spełniło, bowiem dokumenty złożone przez Konsorcjum wskazują na to, że D. S.
i T. S.
zdobyli odpowiednie doświadczenie polegające na należytym wykonaniu usług o
wymaganej wartość w jednym roku kalendarzowym, na podstawie jednej umowy. Dokumenty
te odpowiadają treści SIWZ, są zgodne z przepisami prawa, a co się tyczy referencji -
powstały i były w posiadaniu wykonawcy przed dniem złożenia oferty.
W odpowiedzi na wezwanie Nadleśnictwa, Konsorcjum przedstawiło Zamawiającemu
wykaz wykonanych usług sporządzony według wzoru żądanego przez Zamawiającego.
Wykaz Konsorcjum obejmował wszystkie pozycje zawarte we wzorze, tj. „wykonawcę" -
kolumna 1., „nr umowy" - kolumna 2., „wartość brutto zrealizowanej w roku kalendarzowym
umowy na usługi leśne" - kolumna 3. oraz dodatkowo (wyłącznie na potrzeby pakietu 2.) -
wartość prac szkółkarskich - kolumna 4. W drugim wierszu tabeli odnoszącym się do D. S.
wyraźnie wskazano umowę, z której wynika wykazywane doświadczenie, podając jej nr
ZG.271,24.2015.R. Analogiczna treść znajduje się w trzecim wierszu tabeli, odnoszącym się
do T. S.
. W kolumnie trzeciej dotyczącej wartość jednorocznego doświadczenia podano
wolumen usług. W uzupełnieniu zawartości tabeli, Konsorcjum w dolnej części pisma
odrębnie wskazało jaka była wartość prac samodzielnie wykonanych na podstawie ww.
umowy przez D. S.
oraz odrębnie przez T. S.. Z brzmienia oświadczenia bezspornie zatem
wyni
ka, że żaden z wykonawców nie powoływał się na doświadczenie swoich konsorcjantów
z przeszłości. Zarówno D. S. jak i T. S. nie bazowali na doświadczeniu całego konsorcjum, w
którym brali udział, ale każdy na swoim własnym doświadczeniu. W tym zatem kontekście
deklaracja Konsorcjum odpowiada interpretacji wynikającej z wyroku TSUE „Esaprojekt".
KIO 497/18
Odwołujący zauważył ponadto, że zgodnie z §4 ust. 6 Rozporządzenia, jeżeli wykaz,
oświadczenia lub inne złożone przez wykonawcę dokumenty budziły wątpliwości
Zamawiaj
ącego, mógł+ on zwrócić się bezpośrednio do właściwego podmiotu, na rzecz
którego roboty budowlane, dostawy lub usługi były wykonane o dodatkowe informacje lub
dokumenty w tym zakresie.
Gdyby zatem wykaz i referencje łącznie budziły jakiekolwiek
wątpliwości Zamawiającego, powinien on skorzystać z uprawnienia, o którym mowa w ww.
przepisie. Z praktyki stosowania prawa zamówień publicznych w Lasach Państwowych
wynika bardzo duża częstotliwość wzajemnych kontaktów pomiędzy Nadleśnictwami celem
weryfikowania de
klaracji składanych przez wykonawców w postępowaniach przetargowych.
Reasumując Odwołujący podkreślił, że w świetle dokumentów dodatkowo
przedstawionych Zamawiającemu, nie ulega wątpliwości, iż deklaracja Konsorcjum o
posiadaniu wymaganego w SIWZ doświadczenia jest zgodna z prawdą. Wskazują na to
bowiem potwierdzenia przelewów złożone do akt postępowania, które dowodzą
„jednoroczności" usług.
Uzasadniając zarzut zawarty w pkt 2 odwołania Odwołujący wskazał, że zgodnie z
pismem z dnia 27 lutego 2018r., Kons
orcjum nie wykazywało doświadczenia T. S. celem
spełnienia warunku udziału w postępowaniu dotyczącym pakietu 4. W tym zatem zakresie
argumentacja zawarta w decyzji Zamawiającego z dnia 5 marca 2018r. jest
bezprzedmiotowa.
Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniając dokumentację z przedmiotowego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym w szczególności treść
ogłoszenia o zamówieniu oraz postanowienia SIWZ, jak również oświadczenia i
stanowiska stron złożone w trakcie rozprawy, ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
ustawowych skutkujących odrzuceniem całości odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2
Pzp.
Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 Pzp przesłanki
korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia, a
naruszenie przez Zamawiającego przepisów Pzp może spowodować poniesienie przez
niego szkody, polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Izba dopuściła do udziału w postępowaniu wykonawcę „Usługi Leśne” J. Ż.
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.
KIO 497/18
Izba ustaliła:
I. Zgodnie z pkt 6.2.3.1.III SIWZ,
Zamawiający ustalił, iż w postępowaniu mogą brać
udział wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu, o których mowa w art.
22 ust. 1b Pzp
dotyczące zdolności technicznej lub zawodowej (dla pakietu nr 4), jeżeli
zrealizowali lub realizuj
ą (przy czym w tym przypadku będzie liczona wartość zrealizowanej
części przedmiotu umowy) co najmniej 1 usługę (przez usługę rozumie się wykonywanie
prac na podstawie 1 umowy) polegającą na wykonywaniu prac z zakresu zagospodarowania
lasu, zrywki i pozyskania drewna, której wartość brutto wykonana jednego roku
kalendarzowego jest nie mniejsza niż 496 900 zł brutto.
Zamawiający wymagał na podstawie pkt 7.1.b SIWZ, aby wykonawcy w celu
potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w pkt 6.2.
przedstawili Zamawiaj
ącemu dowody, że usługi wykazane w JEDZ na potwierdzenie
spełnienia warunku udziału w postępowaniu dot. zdolności technicznej lub zawodowej w
zakresie doświadczenia zostały wykonane lub są wykonywane należycie. Dowodami, o
których mowa powyżej miały być referencje bądź inne dokumenty wystawione przez
podmiot, na rzecz którego usługi były wykonywane, a jeżeli z uzasadnionej przyczyny o
obiektywnym charakterze wykonawca nie jest w stanie uzyskać tych dokumentów -
oświadczenie wykonawcy.
II.
Zamawiający w dniu 5 marca 2018 r. wykluczył Konsorcjum z postępowania w
pakiecie nr 4 na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp.
W uzasadnieniu wskazał, że:
„Wykonawca na podstawie złożonych dokumentów nie potwierdził spełniania warunku
udziału w postępowaniu, dlatego też został wezwany w trybie art. 26 ust. 3 ustawy do
ponownego złożenia dokumentów i wyjaśnień potwierdzających spełnianie warunku
opisanego przez zamawiającego. Złożone przez wykonawcę dokumenty i wyjaśnienia nie
potwierdzają spełniania wyżej opisanych warunków. Ze złożonych dokumentów dotyczących
prac w Nadleśnictwie Bytów nie wynika, że wykonawca wykonał w ciągu jednego roku
samodzielnie prace o wymaganej wartości a jedynie był członkiem konsorcjum
wykonującego usługi objęte referencjami. W zakresie umowy realizowanej w Nadleśnictwie
Puławy wykonawca nie wykazał, że prace o wymaganej wartości zostały wykonane w ciągu
jednego roku kalendarzowego. Nie przedstawił również referencji potwierdzających, że prace
te zostały wykonane prawidłowo, czym nie spełnił wymagania przewidzianego w pkt 7.1 litera
b) SIWZ
”. W konsekwencji Zamawiający na podstawie art. 24 ust. 4 Pzp uznał ofertę złożoną
przez Odwołującego za odrzuconą.
Izba zważyła:
KIO 497/18
W pierwszej kolejności podkreślić należy, że Zamawiający i Przystępujący wywodzili, iż
dokumenty referencji złożone przez Konsorcjum były niewystarczające bowiem nie
wskazywały jakie usługi były przedmiotem referencji, jaka była wartość tych prac oraz, że z
referencji
nie wynikało, że prace o wymaganej wartości zostały wykonane w ciągu jednego
roku kalendarzowego.
W związku z powyższym podkreślić należy, że dokument referencji (lub jakikolwiek
inny dokument potwierdzający należyte wykonanie robót budowlanych, usługi lub dostawy)
nie służy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego potwierdzeniu spełniania
przez Wykonawcę warunku udziału w postępowaniu. Dokument referencji służy jedynie
potwierdzeniu należytego wykonania zamówienia (wyrok KIO z dnia 07.09.2009 r., sygn. akt:
KIO/UZP 1092/09;
z dnia 25 lutego 2010 r. KIO 147/10)). Referencje nie są wystawiane na
potrzeby konkretnego postępowania, mają charakter ogólny, nie można więc wymagać i
egzekwować od Wykonawcy, aby z ich treści wynikało spełnienie, konkretnego i
zindywidualizowanego, na potrzeby danego postępowania warunku udziału. Referencje nie
służą potwierdzeniu warunków udziału w postępowaniu, bowiem ten fakt potwierdza sam
wyko
nawca w składanym oświadczeniu (wykazie) zaś referencje mają za zadanie
potwierdzać jedynie, że usługi podane w wykazie zostały prawidłowo zrealizowane.
W związku z powyższym Zamawiający w postępowaniu nie mógł zarzucić Wykonawcy,
na podstawie załączonych przez niego referencji, iż nie spełnia on warunku udziału w
postępowaniu. Przyjmuje się, iż oświadczenie składane przez Wykonawcę (w formie
wykazu)
może mieć szerszy zakres niż wynika to z treści załączonych referencji. Z kolei co
do treści referencji, to zgodnie z dyspozycją zawartą w Rozporządzeniu mają one
potwierdzić jakość wykonywanych robót budowlanych, usług, dostaw. Podkreślenia wymaga
fakt,
iż w bogatym orzecznictwie KIO przyjmuje się, że referencje - w przeciwieństwie do
wykazu -
nie są dokumentem pochodzącym od wykonawcy, który się na nie powołuje, a ich
szczegółowa treść zasadniczo (poza wspomnianą powyżej okolicznością) nie wynika z
przep
isów prawa. Tym samym nie sposób twierdzić, że winny mieć określony kształt, czy
potwierdzać okoliczności inne niż należyte wykonanie (wykonywanie) zamówienia.
Kwestionowanie referencji może mieć znaczenie dla wykazania spełnienia warunków
udziału, gdyby została wykazana sprzeczność oświadczenia wykonawcy i dokumentu
referencji, w takim znaczeniu, że informacje zawarte w oświadczeniu nie są zgodne ze
stanem faktyczn
ym realizacji danego zamówienia do którego odnoszą się referencje.
Dlatego też, uwzględniając powyższe, Izba za niezasadne uznała stanowisko
Zamawiającego i Przystępującego, że referencje wystawione przez Nadleśnictwo Puławy
winny
wskazywać jakie usługi zostały przez Odwołującego wykonane, o jakiej wartości oraz
czy prace te zostały wykonane w ciągu jednego roku kalendarzowego tak, aby móc na ich
podstawie ustalić, czy Odwołujący spełniał warunek udziału w postępowaniu. Z referencji ma
KIO 497/18
bowiem wynikać jedynie, czy prace zostały wykonane w sposób należyty, a ze złożonych
przez Odwołującego referencji – jak ustaliła Izba powyższe wynika w sposób nie budzący
wątpliwości.
Jednocześnie Izba wyjaśnia, że katalog dokumentów jakich Zamawiający może
żądać od wykonawcy na potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego w zakresie zdolności technicznej i zawodowej określony
został w § 2 ust. 4 Rozporządzenia. Z przepisu tego wynika, iż dokumentem
potwierdzającym doświadczenie wykonawcy jest wykaz usług zawierający informacje
określone przepisem § 2 ust. 4 pkt 2 Rozporządzenia. Z kolei załącznikiem do tego
dokumentu są referencje, których rolą jest potwierdzenie, że zamówienie, na które powołuje
się wykonawca zostało zrealizowane (jest realizowane) należycie.
Mając powyższe na uwadze, skład orzekający Izby po przeanalizowaniu dokumentów
złożonych przez Odwołującego w postępowaniu, tj. referencji wystawionych przez
Nadleśnictwo Puławy z dnia 4 sierpnia 2016 r., oraz z dnia 30 stycznia 2017 r., wykazu
wykonanych usług sporządzonego według wzoru żądanego przez Zamawiającego, a także
przedłożonych faktur potwierdzających wartość wykonanych prac uznał, iż Odwołujący
potwierdz
ił spełnianie warunku udziału w postępowaniu określonego w pkt 6.2.3.1.III SIWZ.
Odwołujący wykazał bowiem, iż w ciągu 1 roku, na podstawie 1 umowy pan D. S.,
będący członkiem Konsorcjum wykonał prace o wartości znacznie przewyższającej kwotę
będącą warunkiem udziału w postępowaniu. Co istotne powyższe wprost wynikało z pisma
Odwołującego złożonego Zamawiającemu w dniu 27 lutego 2018 r. i zostało potwierdzone
na rozprawie przed Izbą.
Na marginesie podkreślić należy, że jeżeli Zamawiający miał wątpliwości odnośnie
treści referencji przedłożonych przez Konsorcjum winien był rozważyć wszczęcie procedury
przewidzianej § 2 ust. 6 Rozporządzenia, zamiast wykluczać Odwołującego z postępowania
z powodu
złożenia dokumentu referencji niezawierającego informacji, których dokument ten
nie musi zawierać.
W związku z powyższymi ustaleniami Izba uznała, że Zamawiający naruszył przepis
art. 24 ust. 1 pkt 12 oraz art. 2
4 ust. 4 Pzp, wykluczając Odwołującego z postępowania
odnośnie pakietu nr 4, pomimo wykazania przez Odwołującego spełnienie warunku udziału
w postepowaniu.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku, na
podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp
oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 3 pkt 1
i 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. z 2010 r. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
KIO 497/18
Przewodniczący: …………………………………………
1)
uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty,
unieważnienie czynności wykluczenia Odwołującego z
postępowania oraz nakazuje powtórzenie czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem
oferty Odwołującego;
2)
kosztami postępowania obciąża Zamawiającego i:
a) zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł (słownie:
piętnaście tysięcy złotych), uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania,
b) zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 18 600 zł (słownie:
osiemnaście tysięcy sześćset złotych) stanowiącą koszty strony poniesione z tytułu wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo za
mówień
publicznych (t.j. z 2017 r., poz. 1579) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
KIO 497/18
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Lublinie.
Przewodniczący: …………………………………………
KIO 497/18
UZASADNIENIE
Zamawiający – Skarb Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy
Państwowe” Nadleśnictwo Radzyń Podlaski prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego,
na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych (t.j. z 2017
r., poz. 1579; dalej: „ustawa” lub „Pzp”), postępowanie o udzielenie zamówienia na:
„Wykonywanie usług z zakresu gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa Radzyń Podlaski
w roku 2018".
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 23 grudnia 2017 r. pod numerem 2017/S247-519528.
Wykonawca -
Konsorcjum w składzie: D. S. „Usługi Leśne”, D. S. Z.U.H. „Dorex", K.
S.
Usługi Leśne oraz T. S. Zakład Usług Leśnych (zwany dalej: „Odwołującym”,
„Konsorcjum”) w dniu 15 marca 2018 r. złożył odwołanie od czynności Zamawiającego
podjętej w ww. postępowaniu polegającej na wykluczeniu Konsorcjum z postępowania oraz
uznaniu za odrzuconą oferty złożonej przez Konsorcjum w pakiecie nr 4 zamówienia, a w
konsekwencji wyborze jako
najkorzystniejszej oferty oznaczonej nr 8 złożonej przez J. Ż.
Zaskarżonej czynności Odwołujący zarzucił błędne ustalenie faktyczne polegające
na:
1) stwierdzeniu, że Konsorcjum nie wykazało spełnienia warunku udziału w
postępowaniu w postaci doświadczenia zawodowego, pomimo że takie doświadczenie
wynika z dokumentów przedstawionych Zamawiającemu;
2) wskazaniu, że Konsorcjum, na potrzeby wykazania spełnienia warunku udziału w
postępowaniu w postaci doświadczenia zawodowego, wskazywało na usługi wykonywane
przez T. S.
w Nadleśnictwie Bytów.
Dodatkowo, zaskarżonej czynności Odwołujący zarzucił naruszenie:
3) art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp oraz art. 24 ust. 4 Pzp, poprzez ich zastosowanie i
wykluczenie Konsorcjum z udziału w postępowaniu, a w konsekwencji uznanie oferty
Konsorcjum za odrzuconą, pomimo spełnienia przez Konsorcjum warunku udziału w
postępowaniu w postaci doświadczenia zawodowego;
4)
§2 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016r. w sprawie
rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o
udzielenie zamówienia (dalej: Rozporządzenie), polegające na oczekiwaniu od Konsorcjum
przedstawienia na okoliczność doświadczenia zawodowego dokumentów innych niż
wskazane w tym przepisie i wykluczeniu Konsorcjum
z postępowania pomimo
przedstawienia dokumentów zgodnych z treścią Rozporządzenia oraz SIWZ.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o:
KIO 497/18
1)
unieważnienie czynności Zamawiającego polegającej na wykluczeniu Konsorcjum
z postępowania i uznaniu oferty Konsorcjum w pakiecie 4. zamówienia za odrzuconą oraz
wyborze jako najkorzystniejszej oferty oznaczonej numerem 8 złożonej przez J. Ż.,
2)
nakazanie Zamawiającego powtórzenia czynności oceny ofert i wybór oferty
Konsorcjum jako najkorzystniejszej,
3) dopuszczeni
e dowodu z wszystkich wymienionych w niniejszym piśmie
dokumentów zgromadzonych przez Zamawiającego w aktach postępowania o udzielenie
zamówienia na okoliczności wskazane w treści odwołania oraz dowodu z umowy nr
ZG.271.2.4.2015.R
wraz
z
aneksem
na
okolicz
ność posiadania wymaganego
doświadczenia.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że zgodnie z pkt 6.2.3.1.I SIWZ, w
postępowaniu mogli wziąć udział wykonawcy, którzy m.in. spełniają warunek udziału w
postępowaniu dotyczący zdolności technicznej i zawodowej. W odniesieniu do pakietu nr 4
wykonawcy zostali zobowiązani do wykazania, że w okresie ostatnich trzech lat przed
upływem terminu składania ofert zrealizowali co najmniej 1 usługę (przez usługę rozumie się
wykonywanie prac z zakresu zagospodarowa
nia na podstawie 1 umowy) polegającą na
wykonywaniu prac z zakresu zagospodarowania lasu, zrywki i pozyskania drewna, której
wartość brutto wykonana w ciągu jednego roku kalendarzowego jest nie mniejsza niż
496.900zł brutto.
Zgodnie natomiast z pkt 7.1.b)
SIWZ, w celu potwierdzenia spełniania warunków
udziału w postępowaniu, o których mowa w pkt 6.2. wykonawca był obowiązany przedstawić
Zamawiającemu dowody, że usługi wykazane w JEDZ na potwierdzenie spełnienia warunku
udziału w postępowaniu dotyczące zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie
doświadczenia zostały wykonane lub są wykonywane należycie. Dowodami, o których mowa
powyżej miały być referencje bądź inne dokumenty wystawione przez podmiot, na rzecz
którego usługi były wykonywane, a jeżeli z uzasadnionej przyczyny o obiektywnym
charakterze wykonawca nie jest w stanie uzyskać tych dokumentów - oświadczenie
wykonawcy.
Odwołujący wskazał, że w piśmie z dnia 27 lutego 2018r., stanowiącym odpowiedź
na wezwanie Zamawiającego, Konsorcjum jednoznacznie wskazało, że na potrzeby
spełnienia warunku udziału w postępowaniu dotyczącym pakietu nr 4 w postaci
doświadczenia Konsorcjum wykazuje doświadczenie konsorcjanta pana D. S. wynikające z
umowy zawartej z Nadleśnictwem Puławy nr ZG.271.2.4.2015.R, polegające na wykonaniu
prac do dnia składania ofert o wartości 1.126.000 zł brutto oraz doświadczenie konsorcjanta
pana T. S.
wynikające z tej samej umowy, polegające na wykonaniu prac do dnia składania
ofert o wartości 317.000 zł brutto.
KIO 497/18
Celem udowodnienia spełnienia ww. warunków Konsorcjum przedstawiło
Zamawiającemu:
1) referencje Nadleśnictwa Puławy z dnia 30 stycznia 2017r., potwierdzające należyte
wykonanie przez D. S.
usług z zakresu leśnictwa na terenie tego Nadleśnictwa w okresie
ostatnich pięciu lat wstecz od dnia wystawienia referencji oraz dodatkowe referencje
Nadleśnictwa Puławy z dnia 4 sierpnia 2016r., potwierdzające należyte wykonywanie przez
D. S.
usług z zakresu zagospodarowania lasu i pozyskania drewna na terenie tego
Nadleśnictwa w latach 2014 - 2015. Odwołujący wskazał, że powyższe referencje
przedstawiono Zamawiającemu już w odpowiedzi na wezwanie w trybie art. 26 ust. 1 Pzp.
Referencie te zostały wytworzone oraz znajdowały się w posiadaniu Konsorcjum jeszcze
przed dniem składania ofert.
2) oświadczenie Lidera Konsorcjum z dnia 21 lutego 2018r., sporządzone według
wzoru wskazanego przez Zamawiającego, zawierające informację o:
-
wykonawcach, posiadających wykazywane doświadczenie – D. S. i T. S.
-
numerze umowy, którą wykonywali Ci wykonawcy;
-
wartości brutto całej umowy oraz wartości indywidualnych prac zrealizowanych w
ramach tej umowy przez D. S. i T. S..
3) potwierdzenia wykonania przez Nadleśnictwo Puławy na rzecz D. S. przelewów
tytułem wystawionych przez wykonawcę faktur za umowę nr ZG.271.2.4.2015.R.
4) potwierdzenia wykonania przez D. S. na rzecz T. S.
przelewów tytułem
wystawionych przez p. S.
faktur w związku z umową nr ZG.271.2.4.2015.R.
Odwołujący podkreślił, że wbrew twierdzeniom Zamawiającego, w odniesieniu do
doświadczenia D. S., a także T. S., dotyczącego wykonywanych przez nich prac w
Nadleśnictwie Puławy, Konsorcjum przedstawiło referencje potwierdzające, że te prace
zostały wykonane prawidłowo oraz wykazało, że prace o wymaganej wartości, wykonywane
w tym Nadleśnictwie, zostały zrealizowane w ciągu jednego roku.
Z powyższych referencji wynikało bowiem, że prace, które Konsorcjum wskazuje jako
doświadczenie uprawniające do złożenia oferty, były wykonane należycie (w treści referencji
-
„w sposób poprawny, zgodny z zasadami ich wykonywania" oraz „zgodnie z umowami i
terminowo").
Odwołujący wskazał ponadto, że zgodnie z §2 ust. 4 pkt 2) Rozporządzenia, w celu
potwierdzenia spełniania przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu dotyczących
zdolności technicznej lub zawodowej, zamawiający może żądać wykazu usług wykonanych
w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, wraz z podaniem ich
wartości, przedmiotu, dat wykonania, podmiotów na rzecz których usługi zostały wykonane
oraz załączeniem dowodów określających czy te usługi zostały wykonane należycie. Za takie
dowody Rozporządzenie uznaje referencje bądź inne dokumenty wystawione przez podmiot,
KIO 497/18
na rzecz którego usługi były wykonywane. Z powyższego przepisu wynika, że Zamawiający,
na okoliczność udowodnienia posiadania wymaganego doświadczenia, może wymagać
przedstawienia następujących dokumentów:
-
wykazu usług wykonawcy - na okoliczność tego jakie prace i jakiej wartości
zrealizował,
-
referencje -
na okoliczność prawidłowego wykonania tych prac.
Odwołujący wskazał, że z treści zapisu pkt 7.1.b) SIWZ oraz jego literalnej treść wynika, że
jedynym dowodem którego oczekiwał Zamawiający był dowód należytego wykonania usług
wykazanych na potwierdzenie spełnienia warunku udziału w postępowaniu. Dowodem tym
miały być referencje lub inne dokumenty wystawione przez adresata usług. W Specyfikacji
nie
było mowy o konieczności przedstawienia jakichkolwiek dowodów na okoliczność: (i)
wartości usług oraz (ii) ich wykonania na podstawie jednej umowy, w ciągu jednego roku.
Zd
aniem Odwołującego wezwanie Zamawiającego z dnia 13 lutego 2018r. do
przedstawienia wykazu w oparci
u o żądany wzór było tym samym próbą uzupełnienia
wymagań względem wykonawcy, które nie wynikały ze Specyfikacji, a Konsorcjum te
wymagania
spełniło, bowiem dokumenty złożone przez Konsorcjum wskazują na to, że D. S.
i T. S.
zdobyli odpowiednie doświadczenie polegające na należytym wykonaniu usług o
wymaganej wartość w jednym roku kalendarzowym, na podstawie jednej umowy. Dokumenty
te odpowiadają treści SIWZ, są zgodne z przepisami prawa, a co się tyczy referencji -
powstały i były w posiadaniu wykonawcy przed dniem złożenia oferty.
W odpowiedzi na wezwanie Nadleśnictwa, Konsorcjum przedstawiło Zamawiającemu
wykaz wykonanych usług sporządzony według wzoru żądanego przez Zamawiającego.
Wykaz Konsorcjum obejmował wszystkie pozycje zawarte we wzorze, tj. „wykonawcę" -
kolumna 1., „nr umowy" - kolumna 2., „wartość brutto zrealizowanej w roku kalendarzowym
umowy na usługi leśne" - kolumna 3. oraz dodatkowo (wyłącznie na potrzeby pakietu 2.) -
wartość prac szkółkarskich - kolumna 4. W drugim wierszu tabeli odnoszącym się do D. S.
wyraźnie wskazano umowę, z której wynika wykazywane doświadczenie, podając jej nr
ZG.271,24.2015.R. Analogiczna treść znajduje się w trzecim wierszu tabeli, odnoszącym się
do T. S.
. W kolumnie trzeciej dotyczącej wartość jednorocznego doświadczenia podano
wolumen usług. W uzupełnieniu zawartości tabeli, Konsorcjum w dolnej części pisma
odrębnie wskazało jaka była wartość prac samodzielnie wykonanych na podstawie ww.
umowy przez D. S.
oraz odrębnie przez T. S.. Z brzmienia oświadczenia bezspornie zatem
wyni
ka, że żaden z wykonawców nie powoływał się na doświadczenie swoich konsorcjantów
z przeszłości. Zarówno D. S. jak i T. S. nie bazowali na doświadczeniu całego konsorcjum, w
którym brali udział, ale każdy na swoim własnym doświadczeniu. W tym zatem kontekście
deklaracja Konsorcjum odpowiada interpretacji wynikającej z wyroku TSUE „Esaprojekt".
KIO 497/18
Odwołujący zauważył ponadto, że zgodnie z §4 ust. 6 Rozporządzenia, jeżeli wykaz,
oświadczenia lub inne złożone przez wykonawcę dokumenty budziły wątpliwości
Zamawiaj
ącego, mógł+ on zwrócić się bezpośrednio do właściwego podmiotu, na rzecz
którego roboty budowlane, dostawy lub usługi były wykonane o dodatkowe informacje lub
dokumenty w tym zakresie.
Gdyby zatem wykaz i referencje łącznie budziły jakiekolwiek
wątpliwości Zamawiającego, powinien on skorzystać z uprawnienia, o którym mowa w ww.
przepisie. Z praktyki stosowania prawa zamówień publicznych w Lasach Państwowych
wynika bardzo duża częstotliwość wzajemnych kontaktów pomiędzy Nadleśnictwami celem
weryfikowania de
klaracji składanych przez wykonawców w postępowaniach przetargowych.
Reasumując Odwołujący podkreślił, że w świetle dokumentów dodatkowo
przedstawionych Zamawiającemu, nie ulega wątpliwości, iż deklaracja Konsorcjum o
posiadaniu wymaganego w SIWZ doświadczenia jest zgodna z prawdą. Wskazują na to
bowiem potwierdzenia przelewów złożone do akt postępowania, które dowodzą
„jednoroczności" usług.
Uzasadniając zarzut zawarty w pkt 2 odwołania Odwołujący wskazał, że zgodnie z
pismem z dnia 27 lutego 2018r., Kons
orcjum nie wykazywało doświadczenia T. S. celem
spełnienia warunku udziału w postępowaniu dotyczącym pakietu 4. W tym zatem zakresie
argumentacja zawarta w decyzji Zamawiającego z dnia 5 marca 2018r. jest
bezprzedmiotowa.
Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniając dokumentację z przedmiotowego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym w szczególności treść
ogłoszenia o zamówieniu oraz postanowienia SIWZ, jak również oświadczenia i
stanowiska stron złożone w trakcie rozprawy, ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
ustawowych skutkujących odrzuceniem całości odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2
Pzp.
Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 Pzp przesłanki
korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia, a
naruszenie przez Zamawiającego przepisów Pzp może spowodować poniesienie przez
niego szkody, polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Izba dopuściła do udziału w postępowaniu wykonawcę „Usługi Leśne” J. Ż.
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.
KIO 497/18
Izba ustaliła:
I. Zgodnie z pkt 6.2.3.1.III SIWZ,
Zamawiający ustalił, iż w postępowaniu mogą brać
udział wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu, o których mowa w art.
22 ust. 1b Pzp
dotyczące zdolności technicznej lub zawodowej (dla pakietu nr 4), jeżeli
zrealizowali lub realizuj
ą (przy czym w tym przypadku będzie liczona wartość zrealizowanej
części przedmiotu umowy) co najmniej 1 usługę (przez usługę rozumie się wykonywanie
prac na podstawie 1 umowy) polegającą na wykonywaniu prac z zakresu zagospodarowania
lasu, zrywki i pozyskania drewna, której wartość brutto wykonana jednego roku
kalendarzowego jest nie mniejsza niż 496 900 zł brutto.
Zamawiający wymagał na podstawie pkt 7.1.b SIWZ, aby wykonawcy w celu
potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w pkt 6.2.
przedstawili Zamawiaj
ącemu dowody, że usługi wykazane w JEDZ na potwierdzenie
spełnienia warunku udziału w postępowaniu dot. zdolności technicznej lub zawodowej w
zakresie doświadczenia zostały wykonane lub są wykonywane należycie. Dowodami, o
których mowa powyżej miały być referencje bądź inne dokumenty wystawione przez
podmiot, na rzecz którego usługi były wykonywane, a jeżeli z uzasadnionej przyczyny o
obiektywnym charakterze wykonawca nie jest w stanie uzyskać tych dokumentów -
oświadczenie wykonawcy.
II.
Zamawiający w dniu 5 marca 2018 r. wykluczył Konsorcjum z postępowania w
pakiecie nr 4 na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp.
W uzasadnieniu wskazał, że:
„Wykonawca na podstawie złożonych dokumentów nie potwierdził spełniania warunku
udziału w postępowaniu, dlatego też został wezwany w trybie art. 26 ust. 3 ustawy do
ponownego złożenia dokumentów i wyjaśnień potwierdzających spełnianie warunku
opisanego przez zamawiającego. Złożone przez wykonawcę dokumenty i wyjaśnienia nie
potwierdzają spełniania wyżej opisanych warunków. Ze złożonych dokumentów dotyczących
prac w Nadleśnictwie Bytów nie wynika, że wykonawca wykonał w ciągu jednego roku
samodzielnie prace o wymaganej wartości a jedynie był członkiem konsorcjum
wykonującego usługi objęte referencjami. W zakresie umowy realizowanej w Nadleśnictwie
Puławy wykonawca nie wykazał, że prace o wymaganej wartości zostały wykonane w ciągu
jednego roku kalendarzowego. Nie przedstawił również referencji potwierdzających, że prace
te zostały wykonane prawidłowo, czym nie spełnił wymagania przewidzianego w pkt 7.1 litera
b) SIWZ
”. W konsekwencji Zamawiający na podstawie art. 24 ust. 4 Pzp uznał ofertę złożoną
przez Odwołującego za odrzuconą.
Izba zważyła:
KIO 497/18
W pierwszej kolejności podkreślić należy, że Zamawiający i Przystępujący wywodzili, iż
dokumenty referencji złożone przez Konsorcjum były niewystarczające bowiem nie
wskazywały jakie usługi były przedmiotem referencji, jaka była wartość tych prac oraz, że z
referencji
nie wynikało, że prace o wymaganej wartości zostały wykonane w ciągu jednego
roku kalendarzowego.
W związku z powyższym podkreślić należy, że dokument referencji (lub jakikolwiek
inny dokument potwierdzający należyte wykonanie robót budowlanych, usługi lub dostawy)
nie służy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego potwierdzeniu spełniania
przez Wykonawcę warunku udziału w postępowaniu. Dokument referencji służy jedynie
potwierdzeniu należytego wykonania zamówienia (wyrok KIO z dnia 07.09.2009 r., sygn. akt:
KIO/UZP 1092/09;
z dnia 25 lutego 2010 r. KIO 147/10)). Referencje nie są wystawiane na
potrzeby konkretnego postępowania, mają charakter ogólny, nie można więc wymagać i
egzekwować od Wykonawcy, aby z ich treści wynikało spełnienie, konkretnego i
zindywidualizowanego, na potrzeby danego postępowania warunku udziału. Referencje nie
służą potwierdzeniu warunków udziału w postępowaniu, bowiem ten fakt potwierdza sam
wyko
nawca w składanym oświadczeniu (wykazie) zaś referencje mają za zadanie
potwierdzać jedynie, że usługi podane w wykazie zostały prawidłowo zrealizowane.
W związku z powyższym Zamawiający w postępowaniu nie mógł zarzucić Wykonawcy,
na podstawie załączonych przez niego referencji, iż nie spełnia on warunku udziału w
postępowaniu. Przyjmuje się, iż oświadczenie składane przez Wykonawcę (w formie
wykazu)
może mieć szerszy zakres niż wynika to z treści załączonych referencji. Z kolei co
do treści referencji, to zgodnie z dyspozycją zawartą w Rozporządzeniu mają one
potwierdzić jakość wykonywanych robót budowlanych, usług, dostaw. Podkreślenia wymaga
fakt,
iż w bogatym orzecznictwie KIO przyjmuje się, że referencje - w przeciwieństwie do
wykazu -
nie są dokumentem pochodzącym od wykonawcy, który się na nie powołuje, a ich
szczegółowa treść zasadniczo (poza wspomnianą powyżej okolicznością) nie wynika z
przep
isów prawa. Tym samym nie sposób twierdzić, że winny mieć określony kształt, czy
potwierdzać okoliczności inne niż należyte wykonanie (wykonywanie) zamówienia.
Kwestionowanie referencji może mieć znaczenie dla wykazania spełnienia warunków
udziału, gdyby została wykazana sprzeczność oświadczenia wykonawcy i dokumentu
referencji, w takim znaczeniu, że informacje zawarte w oświadczeniu nie są zgodne ze
stanem faktyczn
ym realizacji danego zamówienia do którego odnoszą się referencje.
Dlatego też, uwzględniając powyższe, Izba za niezasadne uznała stanowisko
Zamawiającego i Przystępującego, że referencje wystawione przez Nadleśnictwo Puławy
winny
wskazywać jakie usługi zostały przez Odwołującego wykonane, o jakiej wartości oraz
czy prace te zostały wykonane w ciągu jednego roku kalendarzowego tak, aby móc na ich
podstawie ustalić, czy Odwołujący spełniał warunek udziału w postępowaniu. Z referencji ma
KIO 497/18
bowiem wynikać jedynie, czy prace zostały wykonane w sposób należyty, a ze złożonych
przez Odwołującego referencji – jak ustaliła Izba powyższe wynika w sposób nie budzący
wątpliwości.
Jednocześnie Izba wyjaśnia, że katalog dokumentów jakich Zamawiający może
żądać od wykonawcy na potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego w zakresie zdolności technicznej i zawodowej określony
został w § 2 ust. 4 Rozporządzenia. Z przepisu tego wynika, iż dokumentem
potwierdzającym doświadczenie wykonawcy jest wykaz usług zawierający informacje
określone przepisem § 2 ust. 4 pkt 2 Rozporządzenia. Z kolei załącznikiem do tego
dokumentu są referencje, których rolą jest potwierdzenie, że zamówienie, na które powołuje
się wykonawca zostało zrealizowane (jest realizowane) należycie.
Mając powyższe na uwadze, skład orzekający Izby po przeanalizowaniu dokumentów
złożonych przez Odwołującego w postępowaniu, tj. referencji wystawionych przez
Nadleśnictwo Puławy z dnia 4 sierpnia 2016 r., oraz z dnia 30 stycznia 2017 r., wykazu
wykonanych usług sporządzonego według wzoru żądanego przez Zamawiającego, a także
przedłożonych faktur potwierdzających wartość wykonanych prac uznał, iż Odwołujący
potwierdz
ił spełnianie warunku udziału w postępowaniu określonego w pkt 6.2.3.1.III SIWZ.
Odwołujący wykazał bowiem, iż w ciągu 1 roku, na podstawie 1 umowy pan D. S.,
będący członkiem Konsorcjum wykonał prace o wartości znacznie przewyższającej kwotę
będącą warunkiem udziału w postępowaniu. Co istotne powyższe wprost wynikało z pisma
Odwołującego złożonego Zamawiającemu w dniu 27 lutego 2018 r. i zostało potwierdzone
na rozprawie przed Izbą.
Na marginesie podkreślić należy, że jeżeli Zamawiający miał wątpliwości odnośnie
treści referencji przedłożonych przez Konsorcjum winien był rozważyć wszczęcie procedury
przewidzianej § 2 ust. 6 Rozporządzenia, zamiast wykluczać Odwołującego z postępowania
z powodu
złożenia dokumentu referencji niezawierającego informacji, których dokument ten
nie musi zawierać.
W związku z powyższymi ustaleniami Izba uznała, że Zamawiający naruszył przepis
art. 24 ust. 1 pkt 12 oraz art. 2
4 ust. 4 Pzp, wykluczając Odwołującego z postępowania
odnośnie pakietu nr 4, pomimo wykazania przez Odwołującego spełnienie warunku udziału
w postepowaniu.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku, na
podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp
oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 3 pkt 1
i 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. z 2010 r. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
KIO 497/18
Przewodniczący: …………………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 823/18 z dnia 2018-05-21
- Sygn. akt KIO 433/18, KIO 436/18 z dnia 2018-04-16
- Sygn. akt KIO 484/18 z dnia 2018-04-06
- Sygn. akt KIO 494/18, KIO 501/18 z dnia 2018-04-04
- Sygn. akt KIO 496/18 z dnia 2018-03-30
