rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2018-02-07
rok: 2018
data dokumentu: 2018-02-07
rok: 2018
sygnatury akt.:
KIO 148/18
KIO 148/18
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 2018 r.
w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 26 stycznia 2018 r. przez wykonawcę
Gmsynergy Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Rzgowie w postępowaniu prowadzonym przez
Państwową Wyższą Szkołę Zawodową im. Witelona w Legnicy,
w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 26 stycznia 2018 r. przez wykonawcę
Gmsynergy Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Rzgowie w postępowaniu prowadzonym przez
Państwową Wyższą Szkołę Zawodową im. Witelona w Legnicy,
orzeka:
1.
Oddala odwołanie;
2. K
osztami postępowania obciąża Odwołującego – wykonawcę Gmsynergy Sp. z o.o.
Sp. k. z siedzibą w Rzgowie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(
słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
Odwołującego - wykonawcę Gmsynergy Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w
Rzgowie
tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Odwołującego – wykonawcy Gmsynergy Sp. z o.o. Sp. k. z
siedzibą w Rzgowie na rzecz Zamawiającego – Państwowej Wyższej Szkoły
Zawodowej im. Witelona w Legnicy
kwotę
3 600
zł (słownie: trzy tysiące
sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Legnicy.
Przewodniczący: ……………………………..
Sygn. akt: KIO 148/18
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy [dalej
„Zamawiający”] prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego na
świadczenie usług w zakresie organizacji wycieczki do Chin
dla osób uprawnionych do korzystania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Legnicy (znak postępowania: DA.262-08/2017).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 8 stycznia 2018 r. pod numerem 502179-N-2018.
W dniu 26 stycznia 2018
r. wykonawca Gmsynergy Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą
w Rzgowie [dalej „Odwołujący”] wniósł odwołanie zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1.
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, poprzez błędne uznanie, że postanowienia zawarte
w ofercie Odwołującego są inne, tj. różnią się w swej treści od postanowień
zawartych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, a co za tym idzie, że treść
oferty jest niezgodna z treścią specyfikacji;
2. art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie poprawienia w ofercie innych
omy
łek polegających na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia, niepowodujących istotnych zmian w treści oferty;
3. art. 7 ust. 3 w zw. z art. 91 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie wyboru oferty
najkorzystniejszej w postępowaniu, tj. oferty Odwołującego;
4.
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez naruszenie zasady dotyczącej przeprowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców;
5.
innych przepisów wynikających bezpośrednio i pośrednio z uzasadnienia.
Wobec ww. zarzutów Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie
Zamawiającemu:
1.
unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
2.
powtórzenia czynności oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego oraz
z ponownym przyznaniem Odwołującemu prawidłowej punktacji za spełnienie
poszczególnych kryteriów oceny ofert (w tym kryterium atrakcyjność).
Odwołujący w uzasadnieniu odwołania argumentował, że Zamawiający bezprawnie
odrzucił ofertę Odwołującego, ustalając niezgodność złożonej oferty z treścią specyfikacji
z zupełną ignorancją wpływu tej niezgodności na treść oferty, jako przyszłego zobowiązania
wykonawcy, bez dokonania analizy całościowej złożonej oferty pod kątem stwierdzonej
niezgodności.
Odwołujący wskazał, że w każdym z kryteriów oceny ofert winien dostać maksymalną
liczbę punktów, bowiem: zaproponował najniższą cenę, najbliżej usytuowane lotnisko,
najbardziej pożądany termin płatności i załączył program wyjazdu 4 dodatkowe atrakcje –
zaznaczone wyraźnie kursywą, nazwane i enumeratywnie wyliczone.
Zamawiający nie uznał w/w atrakcji, nie odnosząc się w ogóle do przyczyn ich
nieuznania i informacyjnie podając w protokole otwarcia 0 punktów za tę kategorię.
Odwołujący zgaduje zatem, że przyczyną może być wymienienie w/w atrakcji w treści
oferty, a konkretnie w
harmonogramie szczegółowym, ale nie wpisanie ich w treść
formularza, gdzie były na to przeznaczone jedynie 4 linijki, co uniemożliwiało rozwinięcie
zagadnienia
i rozpisanie szczegółowo atrakcji. Bez wątpienia Odwołujący zamieścił 4 atrakcje w treści
oferty. Podał je w harmonogramie ramowym, a na koniec oferty ponownie zaznaczył, że są
„4 atrakcje dodatkowe zaznaczone czerwoną kursywą – bilety wstępu i degustacje wliczone
w cenę oferty”.
Dalej Odwołujący podał, że ustawa Pzp nie zawiera wprawdzie definicji oczywistej
omyłki pisarskiej. Jednakże w świetle orzecznictwa sądów okręgowych i KIO, pod tym
pojęciem można rozumieć błąd literowy, widoczne niezamierzone opuszczenie wyrazu, czy
inny błąd, wynikający z przeoczenia lub innej wady procesu myślowo – redakcyjnego,
a niespowodowany uchybieniem merytorycznym. Oczywistą omyłką pisarską jest nie tylko
taka omyłka, która wynika z treści formularza ofertowego, ale również taka, którą można
wyraźnie zidentyfikować na podstawie porównania pozostałych dokumentów stanowiących
treść oferty.
W przedmiotowym wypadku, jeżeli wykonawca w 4 miejscach programu zaznaczył
kursywą i nazwał atrakcje, a następnie jeszcze w podsumowaniu podkreślił ponownie, że są
4, że zawierają bilety wstępu i są to atrakcje dodatkowe (w domyśle punktowane), to wola
wykonawcy jest w tym zakresie jasna i jednoznaczna.
Następnie Odwołujący wskazał, że trzecia grupa omyłek to omyłki polegające na
niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujące
istotnych zmian w treści oferty. Poprawienie nieprawidłowości występującej w ofercie na
podstawie
art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp uzależnione jest od spełnienia dwóch przesłanek: po pierwsze
zauważona niezgodność musi mieć charakter omyłki, a nie celowego działania wykonawcy
polegającego na świadomym złożeniu oświadczenia woli o określonej treści. Jak wskazał
Sąd Okręgowy w Krakowie: „artykuł 87 ust. 2 pkt 3 p.z.p. wprowadzony w celu uniknięcia
licznych niegdyś przypadków odrzucania ofert z powodu błahych pomyłek, dopuszcza
poprawienie niedopatrzeń, błędów niezamierzonych, opuszczeń drobnych różnic itp. lecz
wszystkie te zmiany muszą mieścić się w pojęciu "omyłki". Z założenia zatem umyślne
zastosowanie
w ofercie materiału całkowicie odmiennego od projektu nie może być traktowane jako omyłka
w tym sensie, który nadaje jej przepis art. 87 Pzp”, po drugie poprawienie niezgodności nie
spowoduje istotnych zmian w t
reści oferty.
Zgodnie z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej punktem odniesienia przy
ocenie dopuszczalności dokonania poprawy jest odniesienie dokonanej poprawy do całości
oferowanego przez wykonawcę świadczenia. Okoliczność, że zmiana miałaby dotyczyć
elementów przedmiotowo istotnych umowy (essentialia negotii) lub elementów uznanych za
istotne przez zamawiającego, a nawet fakt, że skutkiem dokonanej poprawy miałaby być
zmiana ceny oferty, nie stanowi okoliczności uniemożliwiających dokonanie poprawy na
postawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. Znaczenie ma bowiem fakt, czy
poprawienie omyłki
w sposób istotny zmienia treść oferty w znaczeniu treści oświadczenia woli wykonawcy, a nie
czy tkwi w jej istotnych postanowieniach. Zamawiający jest zobowiązany poprawić omyłkę
w szczególności wtedy, gdy sposób, w jaki ma być dokonana poprawa wynika z innych
elementów składających się na ofertę, przy czym nie jest wykluczone, że w pewnych
okolicznościach poprawienie omyłki będzie miało miejsce po uzyskaniu od wykonawcy
wyjaśnień w trybie art. 87 ust. 1 ustawy PZP.
Konkludując, kwalifikator „istotnych zmian", o których mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3
ustawy Pzp
, należy odnosić do całości treści oferty i konsekwencję tych zmian należy
oceniać biorąc pod uwagę przedmiot zamówienia i całość oferty. Ocena, czy poprawienie
innej omyłki przez Zamawiającego powoduje, czy nie powoduje istotną zmianę w treści
oferty, musi być dokonywana na tle konkretnego stanu faktycznego.
Odwołujący podniósł, że w jego przypadku omyłka polegała na ominięciu
nieocenianych w żadnym kryterium i mogących być ukształtowanych dowolnie parametrach
dotyczących: niewskazania na etapie składania ofert 3 konkretnych terminów przyjazdu do
siedziby Uczelni, tj. do Legnicy ul. Sejmowa 5A, na godz. 15.00, co jest parametrem
nieistotnym.
Wskazanie tych parametrów bez określenia przez Zamawiającego ram
czasowych przewidzianych na rozstrzygnięcie przetargu było wręcz niebezpieczne.
Zamawiający nie podał bowiem „na sztywno”, kiedy zamierza rozstrzygnąć postępowanie
i
podanie przez Odwołującego np. pierwszej daty jako 22.01.2018 r. byłoby niemożliwe do
zachowania wobec braku wyboru wykonawcy do tej daty. Dodatkowo, Zamawiający podał,
że wykonawca jest zobowiązany zapewnić takie 3 w/w spotkania, ale nie wymagał określania
konkretnych dat na etapie składania oferty. Parametr ten, z życiowego doświadczenia,
powinien być dopasowany do czasu i dnia tygodnia odpowiadającego również uczestnikom.
Zamawiający nie określił nawet, czy miałyby to być dni robocze, czy może weekend. Z w/w
przyczyn mogło i powinno to podlegać ustaleniom następczym z wybranym wykonawcą,
gdyż ratio legis również było takie, aby pomóc w wypełnieniu wniosku wizowego.
Nie jest również istotne do porównania i oceny ofert określenie przez wykonawcę
kwoty
należnej za przebukowanie biletu oraz dokładny termin na dokonanie takiej zmiany.
Podpisując wzorzec umowy Wykonawca, w tym również Odwołujący, godził się na termin na
podanie danych uczestników do 30.04.2018 r. (Odwołujący podpisał stosowny wzorzec
umowy
jako załącznik). To, czy zmiana danych po terminie 30.04 byłaby możliwa, czy w
ogóle nie, nie podlegało ocenie i wykonawca mógł, w zgodzie z zapisami SIWZ podać
zarówno, że zmiana po tym terminie nie jest możliwa za żadną cenę, jak i że jest możliwa,
ale z
a 10.000 zł/os albo możliwa za 1 zł. Dla Zamawiającego dane te subiektywnie mogły
być
istotne,
ale
z punktu widzenia oceny ofert i wyboru najkorzystniejszej, w oparciu o przyjęte kryteria, nie
był to zapis istotny i cokolwiek nie byłoby wpisane, byłoby równie dobre. Przeoczenie zatem
przez nas w/w z całą pewnością ma charakter nieistotny do oceny ofert, a zgodnie z ustawą
i wykładnią jedynym ograniczeniem zakresu poprawiania omyłek jest skutek w postaci
zmiany treści oferty, która nie jest zmianą istotną.
Podobnie, zgodnie z OPZ Oferent miał podać kwotę ubezpieczenia od kosztów
rezygnacji z imprezy dla osób ewentualnie chętnych, a ubezpieczenie to nie było
przedmiotem świadczeń wycenianych i obligatoryjnych, więc jego parametry, suma
ubezpieczeniowa,
stawki, warunki i TU mogły być zupełnie dowolne i nie wpływało to na
ofertę i jej ocenę.
Odwołujący uzupełniająco wyjaśniał, że przeoczenia w/w były nie tylko
niezamierzone, co dodatkowo najprawdopodobniej wyniknęły z nadpisania przygotowanego
do wysłania pliku (załącznik nr 5) w toku poprawiania oferty w związku z odpowiedzią na
pytania, która została udzielona przez Zamawiającego 2 dni przed składaniem ofert.
W/w braki nie miały wpływu na wiążącą treść oferty. Odwołujący rozpisał cały
harmonogram wyjazdu
z podziałem na dni, wymienił linie lotnicze, hotele, wszystkie
obowiązkowe i dodatkowe atrakcje, podpisał również wzorzec umowy. Treść oferty w
żadnym miejscu nie była sprzeczna z OPZ.
Z przyczyn powyższych, Odwołujący wskazał, że posiada interes prawny
w
pozytywnym rozstrzygnięciu.
Zamawiający nie wniósł odpowiedzi na odwołanie w formie pisemnej.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron, na podstawie zebranego
materiału w sprawie oraz oświadczeń i stanowisk Stron Krajowa Izba Odwoławcza
ustaliła i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których
stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
Izba oceniła, że Odwołujący posiadał interes w uzyskaniu zamówienia oraz
możliwość poniesienia szkody w związku z ewentualnym naruszeniem przez Zamawiającego
przepisów ustawy Pzp, czym wypełnił materialnoprawną przesłankę dopuszczalności
odwołania, o której mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Zamawiający w dniu 30 stycznia 2018 r. powiadomił wykonawców o wniesionym
odwołaniu. Żaden z wykonawców nie zgłosił przystąpienia do udziału w przedmiotowym
postępowaniu odwoławczym.
Izba ustaliła, co następuje:
Przedmiotem ww. zamówienia publicznego była organizacja wycieczki do Chin dla
osób uprawnionych do korzystania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy. Planowany wyjazd
z Legnicy w dniu 23.05.2018 r., powrót na lotnisko docelowe w dniu 31.05.2017 r.,
ostatecznie do Legnicy, nie później jednak niż w dniu 01.06.2018 r., do godz. 6.00, dla 45
osób,
z możliwością zmniejszenia liczby uczestników o 10%. Zamawiający przekaże wstępną
liczbę uczestników Wykonawcy do dnia 25 lutego 2018 r. Ostateczna liczba uczestników
będzie podana do dnia 30.04.2018 r.
W ustępie 2 pkt 1 opisu przedmiotu zamówienia Zamawiający podał, że wykonawca
zobowiązany jest również zapewnić, wliczone w cenę wycieczki, następujące świadczenia -
pomoc uczestnikom wycieczki
przy wypełnianiu wniosku o wizę do Chin - w tym celu
Zamawiający wymaga aby Wykonawca wskazał min. 3 terminy przyjazdu do siedziby
Uczelni, tj. do Legnicy, ul. Sejmowa 5A, na godz. 15.00 i zrealizował te przyjazdy.
W ustępie 3 opisu przedmiotu zamówienia Zamawiający wskazał, że do oferty należy
załączyć koncepcję wycieczki, która stanowiła integralną część oferty. Zamawiający
przewidział, że niezłożenie ww. koncepcji wraz z ofertą będzie skutkowało odrzuceniem
oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Ponadto wskazał, iż koncepcja wycieczki miała obejmować co najmniej 8
wymaganych przez Zamawiającego elementów, w tym: pkt 6) podanie ewentualnej ceny
przebukowania biletu lotniczego oraz określenie terminu, do którego może nastąpić zmiana
uczestników,
z tym, że termin ten nie będzie krótszy niż do dnia 30.04.2018 r. oraz pkt 7) podanie kwoty
i pośredniczenie w zawarciu umowy ubezpieczenia kosztów rezygnacji w imprezie
turystycznej ze względu m.in. na: nieszczęśliwy wypadek, nagłe zachorowanie, poważną
szkodę w mieniu, kradzież dokumentów, itp. wykupienie tego ubezpieczenia będzie
dobrowolne, uzależnione od indywidualnej decyzji uczestników wycieczki.
W informacji z otwarcia ofert z dnia 18 stycznia 2018 r. Zamaw
iający w pozycji
„Dodatkowe atrakcje” w odniesieniu do oferty Odwołującego wskazał 0.
W dniu 22 stycznia 2018 r.
Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, w uzasadnieniu faktycznym wskazując następujące
okoliczności: 1) w rozdziale IV ust. 2 pkt 1 wykonawca miał zapewnić: pomoc uczestnikom
wycieczki przy wypełnianiu wniosku o wizę do Chin – w tym celu Zamawiający wymaga aby
wykonawca wskazał min. 3 terminy przyjazdu do siedziby Uczelni, tj. do Legnicy, ul.
Sejmowa 5A, na godz. 15.00 i zrealizował te przyjazdy. Wykonawca w swojej ofercie nie
wskazał żadnych terminów przyjazdu do Uczelni, 2) w rozdziale IV ust. 3 pkt 6 wykonawca
miał podać cenę przebukowania biletu lotniczego oraz określenie terminu, do którego może
nastąpić zmiana uczestników. Wykonawca nie podał ceny przebukowania biletu, oraz nie
podał terminu do kiedy można było to zrobić, 3) W rozdziale IV ust. 3 pkt 7 wykonawca
zobowiązany był podać kwotę ubezpieczenia kosztów rezygnacji w imprezie turystycznej ze
względu m.in. na: nieszczęśliwy wypadek, nagłe zachorowanie, poważną szkodę w mieniu,
kradzież dokumentów itp. Wykonawca nie podał ceny ubezpieczenia kosztów rezygnacji.
Izba zważyła, co następuje:
Istota sporu zawisłego przed Izbą sprowadzała się do rozstrzygnięcia skutków
zaniecha
ń Odwołującego polegających na niepodaniu w złożonej ofercie, wymaganych przez
Zamawiającego w dokumentacji postępowania, informacji wskazanych w rozdziale
IV ust. 2 pkt 1, ust. 3 pkt 6 i 7 SIWZ.
Stan faktyczny sprawy
nie był sporny między Stronami. Odwołujący nie zawarł w
treści swojej oferty ww. wymogów postawionych przez Zamawiającego, co skutkowało
odrzuceniem jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Tytułem wstępu wskazać należy, iż czym inny jest badanie ofert składanych
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pod kątem ich zgodności z treścią
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w której Zamawiający precyzuje swoje
oczekiwania co do przedmiotu zamówienia, a czym innym ocena ofert w ramach ustalonych
przez Zamawiającego kryteriów oceny ofert, których celem jest wybór oferty najlepszej. Żeby
można było mówić o ofercie najkorzystniejszej, bez wątpienia w pierwszej kolejności
niezbędnym jest ustalenie, czy spełnia ona postawione przez Zamawiającego wymogi co do
przedmiotu zamówienia wynikające ze specyfikacji. Tym samym za błędną należy uznać
argumentację Odwołującego, jakoby nieocenianie pewnych wymogów opisu przedmiotu
zamówienia w świetle ustanowionych kryteriów oceny ofert, przesądzało o ich nieistotności
i jednocześnie zwalniało wykonawcę z obowiązku podania Zamawiającemu danych
informacji.
Przechodząc następnie do oceny zarzutów odwołania, stwierdzić należy, iż zdaniem
Izby zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp
potwierdził się w zakresie pierwszej
okoliczności faktycznej uzasadniającej odrzucenie oferty Odwołującego polegającej na
niewskazaniu w ofercie min. 3 terminów przyjazdu do siedziby Uczelni, a to z uwagi na
okoliczność, iż postanowienie treści SIWZ, o którym mowa w punkcie IV ust. 2 pkt 1 SIWZ
nie było precyzyjne. Zauważyć należy, iż Zamawiający w ww. postanowieniu choć wymagał,
by wykonawca wskazał min. 3 terminy przyjazdu do siedziby Uczelni, to nie wskazał jednak,
czy wykonawca ma zrealizować powyższy obowiązek na etapie składania oferty, czy też na
etapie późniejszym, tj. realizacji umowy w sprawie zamówienia publicznego. Ponadto
zauważyć należy, iż okolicznością uzasadniającą odrzucenie oferty Odwołującego nie było
nieuwzględnienie w ofercie obowiązku trzykrotnego przyjazdu do siedziby Zamawiającego,
którego wypełnienie Odwołujący deklarował na rozprawie, a jedynie niepodanie przez
Odwołującego 3 terminów przyjazdu, które zdaniem Izby per se nie przesądza
o
nieujęciu przez Odwołującego powyższego wymogu w oferowanym świadczeniu.
Mając na powyższe okoliczności faktyczne, jak również ugruntowany w orzecznictwie
Izby pogląd, iż wszelkie niejasności, wątpliwości SIWZ, winny być interpretowane na korzyść
wykonawcy, a zatem bez przypisywania mu negatywnych konsekwencji w postępowaniu,
Izba uznała, że Odwołujący nie powinien był zostać odrzucony na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 2 ustawy Pzp w zakresie tej podstawy faktycznej.
Z kolei z
a niezasadny Izba uznała zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp
w zakresie dwóch kolejnych okoliczności faktycznych uzasadniających odrzucenie oferty
Odwołującego jako niezgodnej z treścią SIWZ z uwagi na niepodanie w treści koncepcji
wycieczki ceny przebukowania biletu oraz terminu do kiedy można było bilet przebukować,
jak również niepodania kosztów ubezpieczenia z tytułu rezygnacji z wycieczki. Nie ulega
wątpliwości, iż w punkcie IV ust. 3 SIWZ Zamawiający w sposób jednoznaczny wskazał, iż
wymaga załączenia do oferty koncepcji wycieczki, która miała zawierać określone przez
Z
amawiającego minimalne elementy. Koncepcja, jak wskazał w dokumentacji postępowania
Zamawiający, stanowiła integralną część oferty, a niezłożenie jej wraz z ofertą skutkowało
odrzuceniem oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Stosownie do treści art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, zamawiający odrzuca ofertę,
jeżeli jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. Zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem
Krajowej Izby Odwoławczej, interpretacja ww. przepisu nakazuje odniesienie normy tego
przepisu do merytorycznego aspektu zaoferowanego przez wykonawców świadczenia, a
także wymagań postawionych przez zamawiającego w dokumentacji postępowania,
w szczególności, co do zakresu, ilości, jakości, warunków realizacji i innych elementów
istotnych dla wykonania zamówienia (tak KIO w wyroku z dnia 24 stycznia 2017 r. sygn. akt:
KIO 50/17).
Z kolei termin oferta należy odczytywać na gruncie art. 66 § 1 ustawy z dnia
23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tj. Dz. U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.), który stanowi że
oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne
postanowienia tej umowy. Na gruncie
Prawa zamówień publicznych to zamawiający ustala
w SIWZ
wymagany od wykonawcy zakres i sposób konkretyzacji oświadczenia woli, który
będzie następnie podstawą dla oceny zgodności treści złożonej oferty z merytorycznymi
wymaganiami opisu przedmiotu zamówienia.
Analiza dokumentacji przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia,
w ocenie Izby,
w sposób jednoznaczny potwierdza, iż żądana przez Zamawiającego
koncepcja wycieczki, wbrew twierdzeniom Odwołującego, stanowiła merytoryczną treść
oferty
, bowiem taki charakter przypisał jej sam Zamawiający. Tym samym nie można zgodzić
się
z argumentacją Odwołującego, który brak wskazania w treści koncepcji wycieczki,
wymaganych przez Zamawiającego informacji dotyczących ceny przebukowania biletów
lotniczych
oraz terminu do którego możliwa byłaby ta czynność, jak również ceny
ubezpieczenia kosztów rezygnacji z wycieczki uzasadniał nieistotnością postawionych
wymogów oraz możliwością podania jakichkolwiek danych wobec niebadania tych
elementów w ramach kryteriów oceny ofert.
Ponadto
p
rzyjmując koncepcję Odwołującego (o nieistotności wymogów
Zamawiającego, skoro nie były one badane w ramach kryteriów oceny ofert), to gdyby
Zamawiający odstąpił od badania elementów koncepcji określonych w SIWZ w odniesieniu
do niektórych wykonawców, w tym Odwołującego, a w odniesieniu do innych oczekiwałby
wskazania wszystkich parametrów, to w ocenie Izby, powyższe działanie naruszałoby
wyrażone w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
w
ykonawców ubiegających się o przedmiotowe zamówienie publiczne.
Izba nie podzieliła również argumentacji Odwołującego podniesionej na rozprawie,
jakoby akceptacja wzorca umowy
, zastępował treść oświadczenia woli wykonawcy co do
oferowanego przedmiotu świadczenia. Słusznie argumentował Zamawiający, że treść
§ 1 ust. 5 wzoru umowy kreowała obowiązek Zamawiającego, a nie wykonawcy, wyrażający
się w podaniu imiennej listy uczestników wycieczki i deklaracji co do ilości osób do dnia
25 lutego 2018 r., z możliwością zamiany ilościowej i personalnej uczestników do dnia
30 kwietnia 2018 r.
Zgodzić należy się z argumentacją Odwołującego, iż wystąpienie stanu niezgodności
oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, nie będzie każdorazowo prowadziło
do jej odrzucenia na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, bowiem ww. przepis
odsyła
do art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. Zgodnie
zaś z brzmieniem tego ostatniego przepisu,
z
amawiający poprawia w ofercie inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty
-
niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona.
W ocenie Izby, w ok
olicznościach niniejszej sprawy, nie było jednak możliwe
poprawienie oferty Odwołującego w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp wobec
niemożliwości ustalenia oświadczenia woli odwołującego się wykonawcy w zakresie
istotnych elementów oferowanego świadczenia, które miały zostać wyartykułowane w treści
koncepcji
wycieczki,
a których Odwołujący nie podał. W przedmiotowej sprawie jego ustalenie nie było możliwe
bez istotnej zmiany treści oświadczenia woli wykonawcy lub prowadzenia ustaleń z
wykonawcą, po upływie terminu składania ofert, co jest niedopuszczalne w świetle art. 87
ust. 1 ustawy Pzp.
Zarzut naruszenia art. 7 ust. 3 w zw. z art. 91 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie
wyboru
oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu, w ocenie Izby, nie
zasługiwał na uwzględnienie. Odwołujący wywodził naruszenie ww. przepisów z faktu, iż
Zamawiający przyznał mu zero punktów w kryterium „Dodatkowe atrakcje” na podstawie
informacji podanych podczas otwarcia ofert.
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż przyznanie wykonawcom punktów
w ramach przewidzianych w SIWZ kryteriów oceny ofert następuje dopiero po ustaleniu, iż
oferta danego wykonawcy nie podlega odrzuceniu.
W rozpoznawanej przez Izbę sprawie
Zamawiający nie dokonał oceny oferty odwołującego się wykonawcy w ramach ustalonych
kryteriów oceny ofert, bowiem przed dokonaniem tej czynności ustalił, że oferta
Odwołującego podlega odrzuceniu, co skutkowało wyeliminowaniem jej z postępowania.
Izba nie podzieliła również ustaleń Odwołującego, jakoby Zamawiający przyznał mu
0 punktów w ramach kryterium „Dodatkowe atrakcje” w świetle informacji podanych w dniu
otwarcia ofert
. Wskazać należy, iż z analizy pisma Zamawiającego zatytułowanego
„Informacja z sesji otwarcia ofert” z dnia 18 stycznia 2018 r. jednoznacznie wynika, że
Zamawiający nie dokonywał podczas otwarcia ofert ich oceny w ramach poszczególnych
kryteriów (nie przyznawał punktów), a jedynie podał informacje będące przedmiotem
późniejszej oceny, której skutkiem byłoby przyznanie wykonawcom odpowiedniej liczby
punktów. Gdyby przyjąć ustalenia Odwołującego za poprawne, to należałoby zauważyć, iż
nawet uznana przez
Zamawiającego za najkorzystniejszą w niniejszym postępowaniu oferta,
w ramach ww. kryterium oceny ofert nie uzyskała maksymalnej liczby punktów (20 pkt), za
7 wskazanych atrakcji. Nadto
zauważyć należy, iż w odniesieniu do innych kryteriów oceny
ofert Zamawiający również nie podał, w informacji z otwarcia ofert, punktacji przyznanej
wykonawcom.
Ponadto w opinii Izby
, w świetle niespornej okoliczności, iż Odwołujący w
wymaganym miejscu, tj. w punkcie 4 formularza ofertowego
nie wskazał żadnej atrakcji,
opisując
je
w szczegółowym harmonogramie wycieczki, Zamawiający podczas otwarcia ofert informując
o niepodaniu
przez Odwołującego żadnej atrakcji, nie naruszył zarzucanych przez
Odwołującego przepisów ustawy Pzp. Jednocześnie wskazać należy, iż powyższe
uchybienie Odwołującego nie oznaczało, że Zamawiający nie przyznałby punktów jego
ofercie w ww. kryterium pozacenowym,
gdyby jego oferta nie podlegała odrzuceniu.
W końcu wskazać należy, iż nie sposób wymagać od Zamawiającego by podczas
czynności otwarcia ofert dokonał kompleksowej oceny i badania wszystkich złożonych
w postępowaniu ofert. Warto zauważyć, iż czynność badania i oceny ofert, w zależności od
rodzaju, przedmiotu
zamówienia czy też stopnia jego skomplikowania, niejednokrotnie trwa
kilka tygodni, a nawet miesięcy, dlatego też stanowisko Odwołującego o przyznaniu złożonej
przez niego ofercie w kryterium „Dodatkowe atrakcje” 0 punktów, na podstawie informacji
podanych w dniu otwarcia ofert,
należy uznać za nietrafione.
Dodatkowo, odnosząc się do argumentacji podnoszonej na rozprawie, Izba wskazuje,
że w świetle wszystkich ustalonych przez Zamawiającego kryteriów oceny ofert, na drugim
miejscu w rankingu ofert (
gdyby oferta Odwołującego nie została odrzucona) uplasowałaby
się oferta wykonawcy Biuro Podróży ELLA TOURS z siedzibą w Legnicy z łączną punktacją
98,78 pkt, na trzecim miejscu oferta wykonawcy OrientT
ravel Sp. z o.o. z siedzibą
w Katowicach z łączną punktacją 97,58 pkt, na czwartym zaś miejscu oferta wykonawcy
Intertrans PKS S.A. z siedzibą w Głogowie z łączną punktacją 59,55 pkt.
Uwzględnienie zarzutu dotyczącego naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp
polegającego na odrzuceniu oferty Odwołującego z uwagi na niewskazanie w ofercie trzech
terminów przyjazdu do siedziby Uczelni, pozostawało bez wpływu na wynik przedmiotowego
postępowania z uwagi na stwierdzoną powyżej przez Izbę prawidłowość czynności
Zamawiającego polegającej na odrzuceniu oferty Odwołującego jako niezgodnej z treścią
SIWZ
na podstawie dwóch innych okoliczności faktycznych. Zgodnie bowiem z art. 192 ust.
2 ustawy Pzp,
Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy,
które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia.
Niejako na marginesie, odnosząc się do zawartego przez Odwołującego w petitum
odwołania stwierdzenia, iż Odwołujący zarzuca Zamawiającemu naruszenie „innych
przepisów wynikających bezpośrednio i pośrednio z uzasadnienia” podkreślić należy, iż to na
Odwołującym, który jest profesjonalistą ciąży obowiązek skonkretyzowania zarzutów na
dwóch płaszczyznach – prawnej i faktycznej. Izba nie może wyręczać Odwołującego
w prawidłowym sformułowaniu zarzutów, jak również domyślać się zarzutów, które chciałby
podnieść Odwołujący (por. wyrok KIO z dnia 5.11.2015 r. sygn. akt: KIO 2935/15). Nadto
przypomnieć należy, iż w postępowaniach, których wartość zamówienia jest mniejsza niż
kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, odwołanie przysługuje
wyłącznie wobec zamkniętego katalogu czynności określonych w art. 180 ust. 2 ustawy Pzp.
Biorąc pod uwagę powyższy stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła,
jak w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. z 2010 r. Nr 41 poz. 238 ze zm.) do
kosztów postępowania
odwoławczego Izba zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia.
Izba uznała wniosek Zamawiającego o zasądzenie kosztów z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika do kwoty określonej w ww. rozporządzeniu na podstawie rachunku złożonego
do akt sprawy.
Przewodniczący: ……………………………..
1.
Oddala odwołanie;
2. K
osztami postępowania obciąża Odwołującego – wykonawcę Gmsynergy Sp. z o.o.
Sp. k. z siedzibą w Rzgowie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(
słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
Odwołującego - wykonawcę Gmsynergy Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w
Rzgowie
tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Odwołującego – wykonawcy Gmsynergy Sp. z o.o. Sp. k. z
siedzibą w Rzgowie na rzecz Zamawiającego – Państwowej Wyższej Szkoły
Zawodowej im. Witelona w Legnicy
kwotę
3 600
zł (słownie: trzy tysiące
sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Legnicy.
Przewodniczący: ……………………………..
Sygn. akt: KIO 148/18
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy [dalej
„Zamawiający”] prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego na
świadczenie usług w zakresie organizacji wycieczki do Chin
dla osób uprawnionych do korzystania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Legnicy (znak postępowania: DA.262-08/2017).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 8 stycznia 2018 r. pod numerem 502179-N-2018.
W dniu 26 stycznia 2018
r. wykonawca Gmsynergy Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą
w Rzgowie [dalej „Odwołujący”] wniósł odwołanie zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1.
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, poprzez błędne uznanie, że postanowienia zawarte
w ofercie Odwołującego są inne, tj. różnią się w swej treści od postanowień
zawartych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, a co za tym idzie, że treść
oferty jest niezgodna z treścią specyfikacji;
2. art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie poprawienia w ofercie innych
omy
łek polegających na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia, niepowodujących istotnych zmian w treści oferty;
3. art. 7 ust. 3 w zw. z art. 91 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie wyboru oferty
najkorzystniejszej w postępowaniu, tj. oferty Odwołującego;
4.
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez naruszenie zasady dotyczącej przeprowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców;
5.
innych przepisów wynikających bezpośrednio i pośrednio z uzasadnienia.
Wobec ww. zarzutów Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie
Zamawiającemu:
1.
unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
2.
powtórzenia czynności oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego oraz
z ponownym przyznaniem Odwołującemu prawidłowej punktacji za spełnienie
poszczególnych kryteriów oceny ofert (w tym kryterium atrakcyjność).
Odwołujący w uzasadnieniu odwołania argumentował, że Zamawiający bezprawnie
odrzucił ofertę Odwołującego, ustalając niezgodność złożonej oferty z treścią specyfikacji
z zupełną ignorancją wpływu tej niezgodności na treść oferty, jako przyszłego zobowiązania
wykonawcy, bez dokonania analizy całościowej złożonej oferty pod kątem stwierdzonej
niezgodności.
Odwołujący wskazał, że w każdym z kryteriów oceny ofert winien dostać maksymalną
liczbę punktów, bowiem: zaproponował najniższą cenę, najbliżej usytuowane lotnisko,
najbardziej pożądany termin płatności i załączył program wyjazdu 4 dodatkowe atrakcje –
zaznaczone wyraźnie kursywą, nazwane i enumeratywnie wyliczone.
Zamawiający nie uznał w/w atrakcji, nie odnosząc się w ogóle do przyczyn ich
nieuznania i informacyjnie podając w protokole otwarcia 0 punktów za tę kategorię.
Odwołujący zgaduje zatem, że przyczyną może być wymienienie w/w atrakcji w treści
oferty, a konkretnie w
harmonogramie szczegółowym, ale nie wpisanie ich w treść
formularza, gdzie były na to przeznaczone jedynie 4 linijki, co uniemożliwiało rozwinięcie
zagadnienia
i rozpisanie szczegółowo atrakcji. Bez wątpienia Odwołujący zamieścił 4 atrakcje w treści
oferty. Podał je w harmonogramie ramowym, a na koniec oferty ponownie zaznaczył, że są
„4 atrakcje dodatkowe zaznaczone czerwoną kursywą – bilety wstępu i degustacje wliczone
w cenę oferty”.
Dalej Odwołujący podał, że ustawa Pzp nie zawiera wprawdzie definicji oczywistej
omyłki pisarskiej. Jednakże w świetle orzecznictwa sądów okręgowych i KIO, pod tym
pojęciem można rozumieć błąd literowy, widoczne niezamierzone opuszczenie wyrazu, czy
inny błąd, wynikający z przeoczenia lub innej wady procesu myślowo – redakcyjnego,
a niespowodowany uchybieniem merytorycznym. Oczywistą omyłką pisarską jest nie tylko
taka omyłka, która wynika z treści formularza ofertowego, ale również taka, którą można
wyraźnie zidentyfikować na podstawie porównania pozostałych dokumentów stanowiących
treść oferty.
W przedmiotowym wypadku, jeżeli wykonawca w 4 miejscach programu zaznaczył
kursywą i nazwał atrakcje, a następnie jeszcze w podsumowaniu podkreślił ponownie, że są
4, że zawierają bilety wstępu i są to atrakcje dodatkowe (w domyśle punktowane), to wola
wykonawcy jest w tym zakresie jasna i jednoznaczna.
Następnie Odwołujący wskazał, że trzecia grupa omyłek to omyłki polegające na
niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujące
istotnych zmian w treści oferty. Poprawienie nieprawidłowości występującej w ofercie na
podstawie
art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp uzależnione jest od spełnienia dwóch przesłanek: po pierwsze
zauważona niezgodność musi mieć charakter omyłki, a nie celowego działania wykonawcy
polegającego na świadomym złożeniu oświadczenia woli o określonej treści. Jak wskazał
Sąd Okręgowy w Krakowie: „artykuł 87 ust. 2 pkt 3 p.z.p. wprowadzony w celu uniknięcia
licznych niegdyś przypadków odrzucania ofert z powodu błahych pomyłek, dopuszcza
poprawienie niedopatrzeń, błędów niezamierzonych, opuszczeń drobnych różnic itp. lecz
wszystkie te zmiany muszą mieścić się w pojęciu "omyłki". Z założenia zatem umyślne
zastosowanie
w ofercie materiału całkowicie odmiennego od projektu nie może być traktowane jako omyłka
w tym sensie, który nadaje jej przepis art. 87 Pzp”, po drugie poprawienie niezgodności nie
spowoduje istotnych zmian w t
reści oferty.
Zgodnie z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej punktem odniesienia przy
ocenie dopuszczalności dokonania poprawy jest odniesienie dokonanej poprawy do całości
oferowanego przez wykonawcę świadczenia. Okoliczność, że zmiana miałaby dotyczyć
elementów przedmiotowo istotnych umowy (essentialia negotii) lub elementów uznanych za
istotne przez zamawiającego, a nawet fakt, że skutkiem dokonanej poprawy miałaby być
zmiana ceny oferty, nie stanowi okoliczności uniemożliwiających dokonanie poprawy na
postawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. Znaczenie ma bowiem fakt, czy
poprawienie omyłki
w sposób istotny zmienia treść oferty w znaczeniu treści oświadczenia woli wykonawcy, a nie
czy tkwi w jej istotnych postanowieniach. Zamawiający jest zobowiązany poprawić omyłkę
w szczególności wtedy, gdy sposób, w jaki ma być dokonana poprawa wynika z innych
elementów składających się na ofertę, przy czym nie jest wykluczone, że w pewnych
okolicznościach poprawienie omyłki będzie miało miejsce po uzyskaniu od wykonawcy
wyjaśnień w trybie art. 87 ust. 1 ustawy PZP.
Konkludując, kwalifikator „istotnych zmian", o których mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3
ustawy Pzp
, należy odnosić do całości treści oferty i konsekwencję tych zmian należy
oceniać biorąc pod uwagę przedmiot zamówienia i całość oferty. Ocena, czy poprawienie
innej omyłki przez Zamawiającego powoduje, czy nie powoduje istotną zmianę w treści
oferty, musi być dokonywana na tle konkretnego stanu faktycznego.
Odwołujący podniósł, że w jego przypadku omyłka polegała na ominięciu
nieocenianych w żadnym kryterium i mogących być ukształtowanych dowolnie parametrach
dotyczących: niewskazania na etapie składania ofert 3 konkretnych terminów przyjazdu do
siedziby Uczelni, tj. do Legnicy ul. Sejmowa 5A, na godz. 15.00, co jest parametrem
nieistotnym.
Wskazanie tych parametrów bez określenia przez Zamawiającego ram
czasowych przewidzianych na rozstrzygnięcie przetargu było wręcz niebezpieczne.
Zamawiający nie podał bowiem „na sztywno”, kiedy zamierza rozstrzygnąć postępowanie
i
podanie przez Odwołującego np. pierwszej daty jako 22.01.2018 r. byłoby niemożliwe do
zachowania wobec braku wyboru wykonawcy do tej daty. Dodatkowo, Zamawiający podał,
że wykonawca jest zobowiązany zapewnić takie 3 w/w spotkania, ale nie wymagał określania
konkretnych dat na etapie składania oferty. Parametr ten, z życiowego doświadczenia,
powinien być dopasowany do czasu i dnia tygodnia odpowiadającego również uczestnikom.
Zamawiający nie określił nawet, czy miałyby to być dni robocze, czy może weekend. Z w/w
przyczyn mogło i powinno to podlegać ustaleniom następczym z wybranym wykonawcą,
gdyż ratio legis również było takie, aby pomóc w wypełnieniu wniosku wizowego.
Nie jest również istotne do porównania i oceny ofert określenie przez wykonawcę
kwoty
należnej za przebukowanie biletu oraz dokładny termin na dokonanie takiej zmiany.
Podpisując wzorzec umowy Wykonawca, w tym również Odwołujący, godził się na termin na
podanie danych uczestników do 30.04.2018 r. (Odwołujący podpisał stosowny wzorzec
umowy
jako załącznik). To, czy zmiana danych po terminie 30.04 byłaby możliwa, czy w
ogóle nie, nie podlegało ocenie i wykonawca mógł, w zgodzie z zapisami SIWZ podać
zarówno, że zmiana po tym terminie nie jest możliwa za żadną cenę, jak i że jest możliwa,
ale z
a 10.000 zł/os albo możliwa za 1 zł. Dla Zamawiającego dane te subiektywnie mogły
być
istotne,
ale
z punktu widzenia oceny ofert i wyboru najkorzystniejszej, w oparciu o przyjęte kryteria, nie
był to zapis istotny i cokolwiek nie byłoby wpisane, byłoby równie dobre. Przeoczenie zatem
przez nas w/w z całą pewnością ma charakter nieistotny do oceny ofert, a zgodnie z ustawą
i wykładnią jedynym ograniczeniem zakresu poprawiania omyłek jest skutek w postaci
zmiany treści oferty, która nie jest zmianą istotną.
Podobnie, zgodnie z OPZ Oferent miał podać kwotę ubezpieczenia od kosztów
rezygnacji z imprezy dla osób ewentualnie chętnych, a ubezpieczenie to nie było
przedmiotem świadczeń wycenianych i obligatoryjnych, więc jego parametry, suma
ubezpieczeniowa,
stawki, warunki i TU mogły być zupełnie dowolne i nie wpływało to na
ofertę i jej ocenę.
Odwołujący uzupełniająco wyjaśniał, że przeoczenia w/w były nie tylko
niezamierzone, co dodatkowo najprawdopodobniej wyniknęły z nadpisania przygotowanego
do wysłania pliku (załącznik nr 5) w toku poprawiania oferty w związku z odpowiedzią na
pytania, która została udzielona przez Zamawiającego 2 dni przed składaniem ofert.
W/w braki nie miały wpływu na wiążącą treść oferty. Odwołujący rozpisał cały
harmonogram wyjazdu
z podziałem na dni, wymienił linie lotnicze, hotele, wszystkie
obowiązkowe i dodatkowe atrakcje, podpisał również wzorzec umowy. Treść oferty w
żadnym miejscu nie była sprzeczna z OPZ.
Z przyczyn powyższych, Odwołujący wskazał, że posiada interes prawny
w
pozytywnym rozstrzygnięciu.
Zamawiający nie wniósł odpowiedzi na odwołanie w formie pisemnej.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron, na podstawie zebranego
materiału w sprawie oraz oświadczeń i stanowisk Stron Krajowa Izba Odwoławcza
ustaliła i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których
stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
Izba oceniła, że Odwołujący posiadał interes w uzyskaniu zamówienia oraz
możliwość poniesienia szkody w związku z ewentualnym naruszeniem przez Zamawiającego
przepisów ustawy Pzp, czym wypełnił materialnoprawną przesłankę dopuszczalności
odwołania, o której mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Zamawiający w dniu 30 stycznia 2018 r. powiadomił wykonawców o wniesionym
odwołaniu. Żaden z wykonawców nie zgłosił przystąpienia do udziału w przedmiotowym
postępowaniu odwoławczym.
Izba ustaliła, co następuje:
Przedmiotem ww. zamówienia publicznego była organizacja wycieczki do Chin dla
osób uprawnionych do korzystania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy. Planowany wyjazd
z Legnicy w dniu 23.05.2018 r., powrót na lotnisko docelowe w dniu 31.05.2017 r.,
ostatecznie do Legnicy, nie później jednak niż w dniu 01.06.2018 r., do godz. 6.00, dla 45
osób,
z możliwością zmniejszenia liczby uczestników o 10%. Zamawiający przekaże wstępną
liczbę uczestników Wykonawcy do dnia 25 lutego 2018 r. Ostateczna liczba uczestników
będzie podana do dnia 30.04.2018 r.
W ustępie 2 pkt 1 opisu przedmiotu zamówienia Zamawiający podał, że wykonawca
zobowiązany jest również zapewnić, wliczone w cenę wycieczki, następujące świadczenia -
pomoc uczestnikom wycieczki
przy wypełnianiu wniosku o wizę do Chin - w tym celu
Zamawiający wymaga aby Wykonawca wskazał min. 3 terminy przyjazdu do siedziby
Uczelni, tj. do Legnicy, ul. Sejmowa 5A, na godz. 15.00 i zrealizował te przyjazdy.
W ustępie 3 opisu przedmiotu zamówienia Zamawiający wskazał, że do oferty należy
załączyć koncepcję wycieczki, która stanowiła integralną część oferty. Zamawiający
przewidział, że niezłożenie ww. koncepcji wraz z ofertą będzie skutkowało odrzuceniem
oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Ponadto wskazał, iż koncepcja wycieczki miała obejmować co najmniej 8
wymaganych przez Zamawiającego elementów, w tym: pkt 6) podanie ewentualnej ceny
przebukowania biletu lotniczego oraz określenie terminu, do którego może nastąpić zmiana
uczestników,
z tym, że termin ten nie będzie krótszy niż do dnia 30.04.2018 r. oraz pkt 7) podanie kwoty
i pośredniczenie w zawarciu umowy ubezpieczenia kosztów rezygnacji w imprezie
turystycznej ze względu m.in. na: nieszczęśliwy wypadek, nagłe zachorowanie, poważną
szkodę w mieniu, kradzież dokumentów, itp. wykupienie tego ubezpieczenia będzie
dobrowolne, uzależnione od indywidualnej decyzji uczestników wycieczki.
W informacji z otwarcia ofert z dnia 18 stycznia 2018 r. Zamaw
iający w pozycji
„Dodatkowe atrakcje” w odniesieniu do oferty Odwołującego wskazał 0.
W dniu 22 stycznia 2018 r.
Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, w uzasadnieniu faktycznym wskazując następujące
okoliczności: 1) w rozdziale IV ust. 2 pkt 1 wykonawca miał zapewnić: pomoc uczestnikom
wycieczki przy wypełnianiu wniosku o wizę do Chin – w tym celu Zamawiający wymaga aby
wykonawca wskazał min. 3 terminy przyjazdu do siedziby Uczelni, tj. do Legnicy, ul.
Sejmowa 5A, na godz. 15.00 i zrealizował te przyjazdy. Wykonawca w swojej ofercie nie
wskazał żadnych terminów przyjazdu do Uczelni, 2) w rozdziale IV ust. 3 pkt 6 wykonawca
miał podać cenę przebukowania biletu lotniczego oraz określenie terminu, do którego może
nastąpić zmiana uczestników. Wykonawca nie podał ceny przebukowania biletu, oraz nie
podał terminu do kiedy można było to zrobić, 3) W rozdziale IV ust. 3 pkt 7 wykonawca
zobowiązany był podać kwotę ubezpieczenia kosztów rezygnacji w imprezie turystycznej ze
względu m.in. na: nieszczęśliwy wypadek, nagłe zachorowanie, poważną szkodę w mieniu,
kradzież dokumentów itp. Wykonawca nie podał ceny ubezpieczenia kosztów rezygnacji.
Izba zważyła, co następuje:
Istota sporu zawisłego przed Izbą sprowadzała się do rozstrzygnięcia skutków
zaniecha
ń Odwołującego polegających na niepodaniu w złożonej ofercie, wymaganych przez
Zamawiającego w dokumentacji postępowania, informacji wskazanych w rozdziale
IV ust. 2 pkt 1, ust. 3 pkt 6 i 7 SIWZ.
Stan faktyczny sprawy
nie był sporny między Stronami. Odwołujący nie zawarł w
treści swojej oferty ww. wymogów postawionych przez Zamawiającego, co skutkowało
odrzuceniem jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Tytułem wstępu wskazać należy, iż czym inny jest badanie ofert składanych
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pod kątem ich zgodności z treścią
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w której Zamawiający precyzuje swoje
oczekiwania co do przedmiotu zamówienia, a czym innym ocena ofert w ramach ustalonych
przez Zamawiającego kryteriów oceny ofert, których celem jest wybór oferty najlepszej. Żeby
można było mówić o ofercie najkorzystniejszej, bez wątpienia w pierwszej kolejności
niezbędnym jest ustalenie, czy spełnia ona postawione przez Zamawiającego wymogi co do
przedmiotu zamówienia wynikające ze specyfikacji. Tym samym za błędną należy uznać
argumentację Odwołującego, jakoby nieocenianie pewnych wymogów opisu przedmiotu
zamówienia w świetle ustanowionych kryteriów oceny ofert, przesądzało o ich nieistotności
i jednocześnie zwalniało wykonawcę z obowiązku podania Zamawiającemu danych
informacji.
Przechodząc następnie do oceny zarzutów odwołania, stwierdzić należy, iż zdaniem
Izby zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp
potwierdził się w zakresie pierwszej
okoliczności faktycznej uzasadniającej odrzucenie oferty Odwołującego polegającej na
niewskazaniu w ofercie min. 3 terminów przyjazdu do siedziby Uczelni, a to z uwagi na
okoliczność, iż postanowienie treści SIWZ, o którym mowa w punkcie IV ust. 2 pkt 1 SIWZ
nie było precyzyjne. Zauważyć należy, iż Zamawiający w ww. postanowieniu choć wymagał,
by wykonawca wskazał min. 3 terminy przyjazdu do siedziby Uczelni, to nie wskazał jednak,
czy wykonawca ma zrealizować powyższy obowiązek na etapie składania oferty, czy też na
etapie późniejszym, tj. realizacji umowy w sprawie zamówienia publicznego. Ponadto
zauważyć należy, iż okolicznością uzasadniającą odrzucenie oferty Odwołującego nie było
nieuwzględnienie w ofercie obowiązku trzykrotnego przyjazdu do siedziby Zamawiającego,
którego wypełnienie Odwołujący deklarował na rozprawie, a jedynie niepodanie przez
Odwołującego 3 terminów przyjazdu, które zdaniem Izby per se nie przesądza
o
nieujęciu przez Odwołującego powyższego wymogu w oferowanym świadczeniu.
Mając na powyższe okoliczności faktyczne, jak również ugruntowany w orzecznictwie
Izby pogląd, iż wszelkie niejasności, wątpliwości SIWZ, winny być interpretowane na korzyść
wykonawcy, a zatem bez przypisywania mu negatywnych konsekwencji w postępowaniu,
Izba uznała, że Odwołujący nie powinien był zostać odrzucony na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 2 ustawy Pzp w zakresie tej podstawy faktycznej.
Z kolei z
a niezasadny Izba uznała zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp
w zakresie dwóch kolejnych okoliczności faktycznych uzasadniających odrzucenie oferty
Odwołującego jako niezgodnej z treścią SIWZ z uwagi na niepodanie w treści koncepcji
wycieczki ceny przebukowania biletu oraz terminu do kiedy można było bilet przebukować,
jak również niepodania kosztów ubezpieczenia z tytułu rezygnacji z wycieczki. Nie ulega
wątpliwości, iż w punkcie IV ust. 3 SIWZ Zamawiający w sposób jednoznaczny wskazał, iż
wymaga załączenia do oferty koncepcji wycieczki, która miała zawierać określone przez
Z
amawiającego minimalne elementy. Koncepcja, jak wskazał w dokumentacji postępowania
Zamawiający, stanowiła integralną część oferty, a niezłożenie jej wraz z ofertą skutkowało
odrzuceniem oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Stosownie do treści art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, zamawiający odrzuca ofertę,
jeżeli jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. Zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem
Krajowej Izby Odwoławczej, interpretacja ww. przepisu nakazuje odniesienie normy tego
przepisu do merytorycznego aspektu zaoferowanego przez wykonawców świadczenia, a
także wymagań postawionych przez zamawiającego w dokumentacji postępowania,
w szczególności, co do zakresu, ilości, jakości, warunków realizacji i innych elementów
istotnych dla wykonania zamówienia (tak KIO w wyroku z dnia 24 stycznia 2017 r. sygn. akt:
KIO 50/17).
Z kolei termin oferta należy odczytywać na gruncie art. 66 § 1 ustawy z dnia
23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tj. Dz. U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.), który stanowi że
oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne
postanowienia tej umowy. Na gruncie
Prawa zamówień publicznych to zamawiający ustala
w SIWZ
wymagany od wykonawcy zakres i sposób konkretyzacji oświadczenia woli, który
będzie następnie podstawą dla oceny zgodności treści złożonej oferty z merytorycznymi
wymaganiami opisu przedmiotu zamówienia.
Analiza dokumentacji przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia,
w ocenie Izby,
w sposób jednoznaczny potwierdza, iż żądana przez Zamawiającego
koncepcja wycieczki, wbrew twierdzeniom Odwołującego, stanowiła merytoryczną treść
oferty
, bowiem taki charakter przypisał jej sam Zamawiający. Tym samym nie można zgodzić
się
z argumentacją Odwołującego, który brak wskazania w treści koncepcji wycieczki,
wymaganych przez Zamawiającego informacji dotyczących ceny przebukowania biletów
lotniczych
oraz terminu do którego możliwa byłaby ta czynność, jak również ceny
ubezpieczenia kosztów rezygnacji z wycieczki uzasadniał nieistotnością postawionych
wymogów oraz możliwością podania jakichkolwiek danych wobec niebadania tych
elementów w ramach kryteriów oceny ofert.
Ponadto
p
rzyjmując koncepcję Odwołującego (o nieistotności wymogów
Zamawiającego, skoro nie były one badane w ramach kryteriów oceny ofert), to gdyby
Zamawiający odstąpił od badania elementów koncepcji określonych w SIWZ w odniesieniu
do niektórych wykonawców, w tym Odwołującego, a w odniesieniu do innych oczekiwałby
wskazania wszystkich parametrów, to w ocenie Izby, powyższe działanie naruszałoby
wyrażone w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
w
ykonawców ubiegających się o przedmiotowe zamówienie publiczne.
Izba nie podzieliła również argumentacji Odwołującego podniesionej na rozprawie,
jakoby akceptacja wzorca umowy
, zastępował treść oświadczenia woli wykonawcy co do
oferowanego przedmiotu świadczenia. Słusznie argumentował Zamawiający, że treść
§ 1 ust. 5 wzoru umowy kreowała obowiązek Zamawiającego, a nie wykonawcy, wyrażający
się w podaniu imiennej listy uczestników wycieczki i deklaracji co do ilości osób do dnia
25 lutego 2018 r., z możliwością zamiany ilościowej i personalnej uczestników do dnia
30 kwietnia 2018 r.
Zgodzić należy się z argumentacją Odwołującego, iż wystąpienie stanu niezgodności
oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, nie będzie każdorazowo prowadziło
do jej odrzucenia na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, bowiem ww. przepis
odsyła
do art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. Zgodnie
zaś z brzmieniem tego ostatniego przepisu,
z
amawiający poprawia w ofercie inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty
-
niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona.
W ocenie Izby, w ok
olicznościach niniejszej sprawy, nie było jednak możliwe
poprawienie oferty Odwołującego w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp wobec
niemożliwości ustalenia oświadczenia woli odwołującego się wykonawcy w zakresie
istotnych elementów oferowanego świadczenia, które miały zostać wyartykułowane w treści
koncepcji
wycieczki,
a których Odwołujący nie podał. W przedmiotowej sprawie jego ustalenie nie było możliwe
bez istotnej zmiany treści oświadczenia woli wykonawcy lub prowadzenia ustaleń z
wykonawcą, po upływie terminu składania ofert, co jest niedopuszczalne w świetle art. 87
ust. 1 ustawy Pzp.
Zarzut naruszenia art. 7 ust. 3 w zw. z art. 91 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie
wyboru
oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu, w ocenie Izby, nie
zasługiwał na uwzględnienie. Odwołujący wywodził naruszenie ww. przepisów z faktu, iż
Zamawiający przyznał mu zero punktów w kryterium „Dodatkowe atrakcje” na podstawie
informacji podanych podczas otwarcia ofert.
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż przyznanie wykonawcom punktów
w ramach przewidzianych w SIWZ kryteriów oceny ofert następuje dopiero po ustaleniu, iż
oferta danego wykonawcy nie podlega odrzuceniu.
W rozpoznawanej przez Izbę sprawie
Zamawiający nie dokonał oceny oferty odwołującego się wykonawcy w ramach ustalonych
kryteriów oceny ofert, bowiem przed dokonaniem tej czynności ustalił, że oferta
Odwołującego podlega odrzuceniu, co skutkowało wyeliminowaniem jej z postępowania.
Izba nie podzieliła również ustaleń Odwołującego, jakoby Zamawiający przyznał mu
0 punktów w ramach kryterium „Dodatkowe atrakcje” w świetle informacji podanych w dniu
otwarcia ofert
. Wskazać należy, iż z analizy pisma Zamawiającego zatytułowanego
„Informacja z sesji otwarcia ofert” z dnia 18 stycznia 2018 r. jednoznacznie wynika, że
Zamawiający nie dokonywał podczas otwarcia ofert ich oceny w ramach poszczególnych
kryteriów (nie przyznawał punktów), a jedynie podał informacje będące przedmiotem
późniejszej oceny, której skutkiem byłoby przyznanie wykonawcom odpowiedniej liczby
punktów. Gdyby przyjąć ustalenia Odwołującego za poprawne, to należałoby zauważyć, iż
nawet uznana przez
Zamawiającego za najkorzystniejszą w niniejszym postępowaniu oferta,
w ramach ww. kryterium oceny ofert nie uzyskała maksymalnej liczby punktów (20 pkt), za
7 wskazanych atrakcji. Nadto
zauważyć należy, iż w odniesieniu do innych kryteriów oceny
ofert Zamawiający również nie podał, w informacji z otwarcia ofert, punktacji przyznanej
wykonawcom.
Ponadto w opinii Izby
, w świetle niespornej okoliczności, iż Odwołujący w
wymaganym miejscu, tj. w punkcie 4 formularza ofertowego
nie wskazał żadnej atrakcji,
opisując
je
w szczegółowym harmonogramie wycieczki, Zamawiający podczas otwarcia ofert informując
o niepodaniu
przez Odwołującego żadnej atrakcji, nie naruszył zarzucanych przez
Odwołującego przepisów ustawy Pzp. Jednocześnie wskazać należy, iż powyższe
uchybienie Odwołującego nie oznaczało, że Zamawiający nie przyznałby punktów jego
ofercie w ww. kryterium pozacenowym,
gdyby jego oferta nie podlegała odrzuceniu.
W końcu wskazać należy, iż nie sposób wymagać od Zamawiającego by podczas
czynności otwarcia ofert dokonał kompleksowej oceny i badania wszystkich złożonych
w postępowaniu ofert. Warto zauważyć, iż czynność badania i oceny ofert, w zależności od
rodzaju, przedmiotu
zamówienia czy też stopnia jego skomplikowania, niejednokrotnie trwa
kilka tygodni, a nawet miesięcy, dlatego też stanowisko Odwołującego o przyznaniu złożonej
przez niego ofercie w kryterium „Dodatkowe atrakcje” 0 punktów, na podstawie informacji
podanych w dniu otwarcia ofert,
należy uznać za nietrafione.
Dodatkowo, odnosząc się do argumentacji podnoszonej na rozprawie, Izba wskazuje,
że w świetle wszystkich ustalonych przez Zamawiającego kryteriów oceny ofert, na drugim
miejscu w rankingu ofert (
gdyby oferta Odwołującego nie została odrzucona) uplasowałaby
się oferta wykonawcy Biuro Podróży ELLA TOURS z siedzibą w Legnicy z łączną punktacją
98,78 pkt, na trzecim miejscu oferta wykonawcy OrientT
ravel Sp. z o.o. z siedzibą
w Katowicach z łączną punktacją 97,58 pkt, na czwartym zaś miejscu oferta wykonawcy
Intertrans PKS S.A. z siedzibą w Głogowie z łączną punktacją 59,55 pkt.
Uwzględnienie zarzutu dotyczącego naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp
polegającego na odrzuceniu oferty Odwołującego z uwagi na niewskazanie w ofercie trzech
terminów przyjazdu do siedziby Uczelni, pozostawało bez wpływu na wynik przedmiotowego
postępowania z uwagi na stwierdzoną powyżej przez Izbę prawidłowość czynności
Zamawiającego polegającej na odrzuceniu oferty Odwołującego jako niezgodnej z treścią
SIWZ
na podstawie dwóch innych okoliczności faktycznych. Zgodnie bowiem z art. 192 ust.
2 ustawy Pzp,
Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy,
które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia.
Niejako na marginesie, odnosząc się do zawartego przez Odwołującego w petitum
odwołania stwierdzenia, iż Odwołujący zarzuca Zamawiającemu naruszenie „innych
przepisów wynikających bezpośrednio i pośrednio z uzasadnienia” podkreślić należy, iż to na
Odwołującym, który jest profesjonalistą ciąży obowiązek skonkretyzowania zarzutów na
dwóch płaszczyznach – prawnej i faktycznej. Izba nie może wyręczać Odwołującego
w prawidłowym sformułowaniu zarzutów, jak również domyślać się zarzutów, które chciałby
podnieść Odwołujący (por. wyrok KIO z dnia 5.11.2015 r. sygn. akt: KIO 2935/15). Nadto
przypomnieć należy, iż w postępowaniach, których wartość zamówienia jest mniejsza niż
kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, odwołanie przysługuje
wyłącznie wobec zamkniętego katalogu czynności określonych w art. 180 ust. 2 ustawy Pzp.
Biorąc pod uwagę powyższy stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła,
jak w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. z 2010 r. Nr 41 poz. 238 ze zm.) do
kosztów postępowania
odwoławczego Izba zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia.
Izba uznała wniosek Zamawiającego o zasądzenie kosztów z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika do kwoty określonej w ww. rozporządzeniu na podstawie rachunku złożonego
do akt sprawy.
Przewodniczący: ……………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 145/18, KIO 173/18 z dnia 2018-02-15
- Sygn. akt KIO 146/18 z dnia 2018-02-14
- Sygn. akt KIO 119/18 z dnia 2018-02-13
- Sygn. akt KIO 147/18 z dnia 2018-02-09
- Sygn. akt KIO 144/18 z dnia 2018-02-09
