rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2022-12-29
rok: 2022
data dokumentu: 2022-12-29
rok: 2022
sygnatury akt.:
KIO 3349/22
KIO 3349/22
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 grudnia 2022 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 14 grudnia 2022 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie: Konsorcjum: ECOABC Sp. z o.o., ECO CLEAN
ENERGY S.A., ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów w postępowaniu prowadzonym
przez zamawiającego: Szpital Specjalistyczny im. Jędrzeja Śniadeckiego w Nowym
Sączu,
ul. Młyńska 10, 33-300 Nowy Sącz,
przy udziale wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o zamówienie -
Konsorcjum:
REMONDIS Medison Sp. z o.o., RAF-EKOLOGIA Sp. z o.o., ul. Puszkina 41, 42-530
Dąbrowa Górnicza zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego,
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 14 grudnia 2022 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie: Konsorcjum: ECOABC Sp. z o.o., ECO CLEAN
ENERGY S.A., ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów w postępowaniu prowadzonym
przez zamawiającego: Szpital Specjalistyczny im. Jędrzeja Śniadeckiego w Nowym
Sączu,
ul. Młyńska 10, 33-300 Nowy Sącz,
przy udziale wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o zamówienie -
Konsorcjum:
REMONDIS Medison Sp. z o.o., RAF-EKOLOGIA Sp. z o.o., ul. Puszkina 41, 42-530
Dąbrowa Górnicza zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego,
orzeka:
1. o
ddala odwołanie,
2. k
osztami postępowania odwoławczego obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się
o zamówienie: Konsorcjum: ECOABC Sp. z o.o., ECO CLEAN ENERGY S.A.,
ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów, i:
2.1
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie: Konsorcjum: ECOABC Sp. z o.o.,
ECO CLEAN ENERGY S.A., ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów tytułem
wpisu od odwołania,
2.2
zasądza kwotę 4 198 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące sto dziewięćdziesiąt osiem
złotych zero groszy) od wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie:
Konsorcjum: ECOABC Sp. z o.o., ECO CLEAN ENERGY S.A.,
ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów na rzecz zamawiającego: Szpital
Specjalistyczny
im. Jędrzeja Śniadeckiego w Nowym Sączu, ul. Młyńska 10,
33-
300 Nowy Sącz stanowiącą koszty poniesione z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika i dojazdu na posiedzenie.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019r. - Prawo
Zamówień Publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.), na niniejszy wyrok - w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 3349/22
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający, Szpital Specjalistyczny im. Jędrzeja Śniadeckiego w Nowym Sączu,
prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego
na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 ze zm.) w przedmiocie:
Usługa gospodarowania
odpadami
powstającymi na terenie Szpitala Specjalistycznego im. J. Śniadeckiego w Nowym
Sączu (odbiór, transport i unieszkodliwienie odpadów)”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 2022/S 199-564756 w dniu
11 października 2022 r.
W dniu 7 grudnia 2022 r.
Zamawiający przekazał wykonawcom informację o
czynności wyboru oferty złożonej przez Konsorcjum: Remondis Medison Sp. z o.o. i RAF –
EKOLOGIA Sp. z o.o. jako najkorzystniejszej.
Wykonawcy
wspólnie ubiegający się o zamówienie - Konsorcjum ECO - ABC Sp. z
o.o. i ECO CLEAN ENERGY S.A.
wnieśli odwołanie wobec czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej
. Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy Pzp,
tj. art. 226 ust. 1 pkt 5 Pzp w zw. z art. 20 ust. 3 i 5-6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o
odpadach
– poprzez brak odrzucenia oferty złożonej przez Konsorcjum Remondis Medison
Sp. z o.o. i RAF
– EKOLOGIA Sp. z o.o., pomimo iż treść oferty ww. Konsorcjum jest
niezgodna z warunkami zamówienia.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1) unieważnienia czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez Konsorcjum
Remondis Medison Sp. z o.o. i RAF
– EKOLOGIA Sp. z o.o.;
2) dokonania ponownej oceny ofert i wyboru
oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w
przedmiotowym postępowaniu oraz odrzucenie oferty złożonej przez Konsorcjum Remondis
Medison Sp. z o.o. i RAF
– EKOLOGIA Sp. z o.o.;
3)
zasądzenia na rzecz Odwołującego kosztów postepowania.
Odwołujący wskazał, że przedmiotem zamówienia jest gospodarowania odpadami
powstającymi na terenie Szpitala Specjalistycznego im. J. Śniadeckiego w Nowym Sączu
(odbiór, transport i unieszkodliwienie odpadów)”. Zgodnie z informacjami zawartymi w
formularzu cenowym w zakres przedmiotu zamówienia wchodzą m.in. zakaźne odpady
medyczne.
Zakaźne odpady medyczne powinny być unieszkodliwiane zgodnie z zasadami
wyrażonymi w art. 20 ust. 3 i 5-6 ustawy o odpadach, tj. unieszkodliwianie odpadów powinno
następować na obszarze tego samego województwa, na którym odpady zostały wytworzone.
Art. 20 ust. 3 ustawy o odpadach ustala zasadę regionalizacji, zgodnie z którą
zakazuje się unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów
weterynaryjnych
— poza obszarem województwa, na którym zostały wytworzone. Wyjątki od
powyższej zasady przewidują ust. 5-6 art. 20 ustawy o odpadach, zgodnie z którymi można
nie stosować ustalonej w art. 20 ust. 3 zasady regionalizacji w następujących sytuacjach:
a) jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania
położonego na obszarze innego województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca
stosowania położonego na obszarze tego samego województwa;
b) na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej
położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na
obszarze danego województwa lub gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy
przerobowych.
Zgodnie z rozdziałem IV pkt 4 lit. h SWZ, wykonawca zobowiązał się zrealizować
niniejsze zamówienie zgodnie z opisem zawartym w SWZ i umowie oraz zgodnie z
wymogami wynikającymi z obowiązujących przepisów prawa w tym w szczególności: ustawy
z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (t.j. D
z. U. z 2022r., poz.699 z późn. zm.) wraz z
aktami wykonawczymi do ustawy. W pkt IV pkt 4 lit. d SWZ Zamawiający wskazał
dodatkowo, że wykonawca winien dysponować instalacją do unieszkodliwiania zakaźnych
odpadów medycznych zgodnie z zapisami ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r o odpadach.
Zasada bliskości została wyrażona w przepisach ustawy o odpadach, a zatem w
akcie prawa powszechnie obowiązującego (art. 87 ust. 1 Konstytucji RP). Z kolei organy
władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa (art. 6 Konstytucji RP). W
związku z tym, zasada bliskości ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Jakakolwiek
działalność podejmowana na zlecenie lub w imieniu Zamawiającego nie może abstrahować
od zasady bliskości w gospodarowaniu odpadami funkcjonującej na gruncie prawa
polskiego. Przeciwna interpretacja, wskazująca na względność obowiązywania i stosowania
zasady bliskości, powodowałaby, że przepis art. 20 ust. 2 ww. ustawy o odpadach byłby
regulacją częściowo nieobowiązującą, a to podważałoby zasadę racjonalnego ustawodawcy,
który nie ustanawia przepisów martwych, nieistotnych lub zbędnych.
W orzecznictwie sądów administracyjnych nie budzi wątpliwości, że zasada bliskości
wyznacza pewien wymagany, a czasami też oczekiwany kierunek działań dotyczących
postępowania z odpadami. Zasada ta ustala przede wszystkim reguły i wzory postępowania
w gospodarce odpadami, których przestrzeganie jest dla adresatów prawnie obowiązujące,
niezależnie od tego, jaki jest zasięg przedmiotowy i podmiotowy norm prawnych tworzących
jej treść oraz zakres i forma sankcji, które służą ochronie jej przestrzegania. Żaden z
przepisów prawa polskiego, w szczególności art. 20 ww. ustawy o odpadach, nie wyłącza
stosowania zasady bliskości w gospodarowaniu odpadami. Unormowania kształtujące treści i
zakres zasady bliskości mają charakter bezwzględnie obowiązujący dla wszystkich
podmiotów prowadzących i organizujących gospodarowanie odpadami.
Wybrana oferta złożona przez Konsorcjum Remondis Medison Sp. z o.o. i RAF –
EKOLOGIA Sp. z o.o. nie gwarantuje dochowania ustawowego wymogu, nałożonego ustawą
o odpadach. Konsorcj
um oświadczyło w formularzu ofertowym, że będzie unieszkodliwiało
odpady w Jedliczach (ul. Trzecieskiego 14, 38-460 Jedlicze), tj.
na terenie województwa
podkarpackiego.
Tymczasem Odwołujący posiada instalację do unieszkodliwiania odpadów na terenie
wojew
ództwa małopolskiego tj. województwa, na którym są wytwarzane odpady. Odwołujący
oświadczył, że odpady będą unieszkodliwiane w instalacji do unieszkodliwiania odpadów.
przy ul. Dymarek 7 w Krakowie.
Miejsce wytwarzania odpadów znajduje się w województwie małopolskim w Nowym
Sączu. W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający nie musi korzystać w wyjątku
przewidzianego w art. 20 ust. 6 ustawy o odpadach, który zezwala na unieszkodliwianie
odpadów poza województwem, w którym odpady zostały wytworzone, jeżeli na terenie
województwa nie ma instalacji do unieszkodliwiania odpadów. Nie ulega żadnej wątpliwości,
że Kraków jest położony na terenie tego samego województwa (małopolskie), na którym
wytwarzane są zakaźne odpady medyczne (fakt powszechnie znany). Zamawiający ma
zatem faktyczną możliwość unieszkodliwiania odpadów na terenie tego samego
województwa, na którym odpady zostały wytworzone.
Odwołujący przywołał treść wyroku KIO z dnia 9 lutego 2015 r., sygn. akt KIO 173/15,
w
którym Krajowa Izba Odwoławcza jednoznacznie wskazała, że wyjątek określony w art. 20
ust. 5 i 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach dotyczy tylko przypadku braku
instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa lub gdy
istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych. Również w przywoływanym przez
Konsorcjum w toku postępowaniu wyroku dnia 22 grudnia 2021 r. w sprawie o sygn. akt KIO
3534/21, Izba stwierdziła, że wynikająca z art. 20 ust. 3 pkt 2 w zw. z ust. 6 zd. 1 ustawy z
2012 r. o odpadach zasada
bliskości, powinna być tak interpretowana, aby nie wykluczać
konkurencji. Nie negowano przy tym
, że w pierwszej kolejności odpady powinny być
unieszkodliwiane na obszarze województwa, na którym zostały wytworzone. Stan faktyczny
sprawy był zupełnie odmienny od sytuacji, która ma miejsce w niniejszej sprawie, dlatego nie
można bezrefleksyjnie odnosić ww. wyroku do niniejszej sprawy. Podobnie w sprawie KIO
3534/21.
Odwołujący podkreślił, że w opisie przedmiotu zamówienia Zamawiający wprost
odwołał się do przepisów ustawy o odpadach, co pozwala na jednoznaczną ocenę, że w
ramach przesłanek tej ustawy należy badać ofertę złożoną w postępowaniu (tak wyrok KIO z
dnia 21 września 2021 r., sygn. akt KIO 2521/21).
W
przedmiotowym postępowaniu Zamawiający zignorował zasadę bliskości i dokonał
oceny ofert z całkowitym pominięciem bezwzględnie obowiązujących przepisów ustawy o
odpadach. Stanowisko co do konieczności przestrzegania zasady bliskości wyraziła Krajowa
Izba Odwoławcza również w wyroku z dnia 13 stycznia 2020 r., sygn. akt KIO 2641/19
wskazując, że „w ocenie Izby interpretacja art. 20 ust. 6 ustawy o odpadach prowadzi do
jednoznacznego. wniosku, że zakaźne odpady medyczne i weterynaryjne powinny być
unieszkodliwione w spalarni położonej najbliżej miejsca ich wytworzenia. Ustawodawca
posługując się zwrotem „w najbliżej położonej instalacji" nie pozostawił wątpliwości
interpretacyjnych w tej kwestii. Nie ma tu mowy o czasie dojazdu do spalarni odpadów, ani
klasie dróg do niej prowadzących. Priorytet najkrótszej odległości do miejsca utylizacji
odpadów wynika również z art. 20 ust. 5 ustawy o odpadach. W tej sytuacji Izba uznała, że
stanowisko Zamawiającego było nieprawidłowe. Nie ma podstaw do rozszerzającej wykładni
art. 20 ust. 6 zd. drugie ustawy o odpadach.
Przepis ten powinien być rozumiany ściśle. Tym
samym, oferta była niezgodna z ustawą (art. 89 ust. 1 pkt 1 Pzp) i nie odpowiadała
wymogom SIWZ w zakresie obowiązku realizacji świadczenia w sposób zgodny z m. in.
ustawą o odpadach”.
Mając na uwadze powyższe, a nade wszystko biorąc pod uwagę fakt, że Odwołujący
zaoferował unieszkodliwianie zakaźnych odpadów medycznych na terenie spalarni położonej
w tym samym województwie, w którym odpady są wytwarzane (małopolskie), wybór oferty
Remondis Medison Sp. z o.o. i RAF
– EKOLOGIA Sp. z o.o. jest niezgodny z przepisami
ustawy Pzp oraz ustawy o odpadach. Zamawiający wbrew obowiązującym przepisom
zamierza bowiem unieszkodliwiać odpady na terenie województwa podkarpackiego.
Wykonawcy wspólnie ubiegający się o zamówienie - Konsorcjum: REMONDIS
Medison Sp. z o.o., RAF-
EKOLOGIA Sp. z o.o. zgłosili przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego, wnosząc o oddalenie odwołania.
Zamawiający, pismem z dnia 28 grudnia 2022 r. złożył odpowiedź na odwołanie.
Wniósł o oddalenie odwołania w całości i przyznanie od Odwołującego na rzecz
Zamawiającego zwrotu kosztów postępowania wg norm przepisanych.
Zamawiający wyjaśnił, że wszczął postępowanie w dniu 14 października 2022 roku, w
trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy z dnia 11.09.2019 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm), zgodnie z obowiązującymi
przepisami prawa, w tym w szczególności przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 2012 roku o
odpadach (t.j. Dz. U. z 2022r. poz.699 ze zm.) wraz z aktami wykonawczymi oraz
pozostałymi przepisami prawa, które zostały ściśle określone w Rozdziale IV Specyfikacji
Warunków Zamówienia: Opis Przedmiotu Zamówienia pkt 4, ppkt h.
Zamawiający wskazał, iż postępowanie było przygotowane i prowadzone w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców
zgodnie z zasadami określonymi w art.16 Pzp.
Zamawiający w Formularzu Ofertowym w części III „Miejsce unieszkodliwienia
odpadów medycznych”
,
dodał podpunkt odnośnie wskazania odległości miejsca
unieszkodliwiania odpadów medycznych od siedziby wytwarzania odpadów
,
tj
.
siedziby
Zamawiającego, co również stanowi istotny element nie tylko ze względów ekonomicznych
ale również i bezpieczeństwa sanitarnego, co jest swoistego rodzaju wskazówką dla
Zamawiającego i jest również brane pod uwagę przy wyborze ofert przez Zamawiającego ze
wskazanych powyżej względów.
Odwołanie w niniejszej sprawie koncentruje się na interpretacji przepisów ustawy o
odpadach
, a konkretnie reguł, jakie ustawa przewiduje w odniesieniu do unieszkodliwiania
zakaźnych odpadów medycznych wskazanych w art. 20 ust. 3, 5 i 6, a które jako zasadę
przewidują, iż zakaźne odpady medyczne powinny być unieszkodliwiane na obszarze tego
samego województwa, na którym zostały wytworzone, względnie poza obszarem tego
województwa, ale najbliżej miejsca ich wytwarzania w określonych ustawą sytuacjach.
I tak art. 20 ust. 3 ww. ustawy o odpadach
ustala zasadę regionalizacji, zgodnie z
którą zakazuje się unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów
weterynaryjnych poza obszarem województwa, na którym zostały wytworzone. Wyjątki od
powyższej zasady przewidują ust. 5-6 art. 20 ustawy o odpadach, zgodnie z którymi można
nie sto
sować ustalonej w art. 20 ust. 3 ustawy zasady regionalizacji w następujących
sytuacjach:
a) jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania położonego na
obszarze innego województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca stosowania
położonego na obszarze tego samego województwa;
b) na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej
położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na
obszarze danego województwa lub
c)
gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.
Zamawiający oświadczył, że nie kwestionuje wskazanych powyżej przepisów, jednak
nie podziela stanowiska Odwołującego odnośnie tego iż zasada bliskości ma charakter
bezwzględnie obowiązujący i jakakolwiek działalność podejmowana na zlecenie lub w
imieniu Zamawiającego nie może abstrahować od zasady bliskości gospodarowania
odpadami. Nie należy tutaj zapominać
,
iż sam ustawodawca przewidział wskazane powyżej
odstępstwa, które są dopuszczalnym wyjątkiem od reguły i winny być należycie stosowane w
praktyce.
Dlatego też Zamawiający, dokonując wyboru oferty najkorzystniejszej, tj. Konsorcjum
REMONDIS Medison Sp. z o.o., RAF-
EKOLOGIA Sp. z o.o., miał na względzie nie tylko
obowiązujące przepisy prawa, które skrupulatnie stosował
,
ale również istniejące
orzecznictwo, które jest swoistego rodzaju dopełnieniem i wskazówką przy interpretacji
przepisów prawa i swój wybór oparł o interpretację przepisów ustawy, wydaną przez
Departament Gospoda
rki Odpadami Ministerstwa Środowiska DGOgt-022/34/51714/13/Msk
oraz stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej, wyrażone w wyroku o sygn. KIO 3534/21.
Zamawiający wyjaśnił, że zdaje sobie sprawę z tego, iż interpretacja komentowanych
przepisów, a zwłaszcza relacji art. 20 ust. 6 ww. ustawy o odpadach w stosunku do ust. 5 i
rozumienie „odpowiedniości” stosowania reguły z ust. 5 w odniesieniu do zakaźnych
odpadów medycznych jest zagadnieniem kontrowersyjnym, skutkującym przyjęciem różnych,
wzajemnie wykluczających się stanowisk w orzecznictwie KIO, jednak w ocenie
Zamawiającego i w oparciu o doktrynę nauki prawa, w sytuacji zastosowania przez
ustawodawcę reguły „odpowiedniego” zastosowania jednego przepisu wobec drugiego, nie
można ograniczać interpretacji takich przepisów li tylko do ich literalnego brzmienia, ale
należy brać pod uwagę dalsze reguły interpretacyjne w oparciu o celowość i systemowość
rozwiązania, jego ratio legis.
Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Zamawiającego, Krajowa Izba Odwoławcza
najtrafniej i najpełniej oceniła przedmiotowe zagadnienie i stosunek komentowanych
przepisów, w tym zwłaszcza zakres odpowiedniego stosowania w jednym z najnowszych
wyroków, wydanym dnia 22 grudnia 2021 r., w sprawie o sygn. akt KIO 3534/21.
Przyjęcie stanowiska prezentowanego przez Odwołującego sprowadzałoby się do
naruszenia, albo wręcz likwidacji (w wielu województwach nie funkcjonują obok siebie
spalarnie odpadów, które mogłyby w tym zakresie konkurować) jednej z naczelnych zasad
zamówień publicznych, tj. zasady konkurencyjności. Biorąc pod uwagę cel, jaki przyświecał
ustawodawcy w formułowaniu komentowanych przepisów, z pewnością nie można dojść do
wniosku, że intencją ustawodawcy było całkowite likwidowanie zasady konkurencyjności w
tym zakresie. Celem wprowadzenia tych regulacji była troska o bezpieczeństwo sanitarne, tj.
troska o jak najszybsze unieszkodliwianie tych odpadów, w tym przewożenie ich na jak
najbliższą odległość, aby minimalizować ryzyko przenoszenia chórów zakaźnych od tych
materiałów. Uwzględniając racjonalność ustawodawcy i cel regulacji tych przepisów dojść
można do jedynych racjonalnych wniosków, że w takich sytuacjach ustawodawca z
oczywistych względów dopuszcza likwidację odpadów w spalarni położonej w bliskości
szpitala, choć w sąsiednim województwie. Przeciwnej interpretacji nie można bronić nawet
koniecznością ewidencji odpadów, gdyż system ich ewidencji zapewnia absolutnie takie
samo ich bezpieczeństwo bez względu czy trafią do spalarni na terenie tego samego
województwa czy też nie. Taka interpretacja byłaby też z rażącą niekorzyścią dla szpitali,
które - gdyby ją przyjąć - zmuszone byłyby ponosić nawet kilkukrotnie większe koszty
unieszkodliwiania odpadów (ich transportu) tylko dlatego, że musiałyby je wywozić do
instalacji znajdujących się w ramach tego samego województwa choć kilkaset, czy
kilkadziesiąt kilometrów dalej, co także czyni ją absurdalną. Powyższe stanowisko jest
również jednoznaczne zawarte w wyroku z dnia 9 stycznia 2020 roku sygn. akt KIO 2622/19.
W powyższym orzeczeniu Izba wyraźnie podkreśliła - co dobitnie obrazuje użycie łącznika
„lub”, że dopuszczalnym wyjątkiem od zasady unieszkodliwiania odpadów na terenie tego
samego województwa jest także sama zasada bliskości - niezależnie od przesłanki nie
istnienia instalacji na terenie województwa lub braku mocy przerobowych instalacji położonej
w ramach województwa.
Zamawiający, mając na względzie powyższe oraz obowiązujące przepisy prawa i
orzecznictwo, zachowując jednocześnie rzetelność w ocenie ofert, zgodne z kryterium
wyboru określonym w SWZ i zgodnie z naczelną zasada konkurencyjności, a także kierując
się dbałością o finanse publiczne, jak również odnosząc się do wartości określających
odległość miejsca unieszkodliwiania odpadów medycznych od siedziby Zamawiającego,
gdzie Konsorcjum REMONDIS Medison Sp. z o.o., RAF-EKOLOGIA Sp. z o.o.
określiło
wartość 84,5 km, co jest odległością znacznie mniejszą niż odległość wskazana przez
Odwołującego (tj.95,5km), dokonał tym samym wyboru oferty najkorzystniejszej, zgodnie z
kryteriami określonymi w SWZ.
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgro
madzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone przez strony i uczestnika postępowania
odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że Odwołujący wykazał posiadanie legitymacji uprawniającej do
wniesienia odwołania, stosownie do dyspozycji art. 505 ust. 1 Pzp.
Wykonawcy wspólnie ubiegający się o zamówienie - Konsorcjum Remondis Medison
Sp. z o.o. i RAF
– EKOLOGIA Sp. z o.o. skutecznie przystąpili do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego, stosownie do wymogów art. 525 ust. 1-3 Pzp.
Izba stwierdziła niezasadność zarzutu - naruszenia przepisów art. 226 ust. 1 pkt 5
Pzp w zw. z art. 20 ust. 3 i 5-6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, przez
zaniechanie
odrzucenia oferty złożonej przez Konsorcjum Remondis Medison Sp. z o.o.,
RAF
– EKOLOGIA Sp. z o.o., pomimo iż treść tej oferty jest niezgodna z warunkami
zamówienia, gdyż zakaźne odpady medyczne powinny być unieszkodliwiane zgodnie z
zasadami wyrażonymi w art. 20 ust. 3 i 5-6 ustawy o odpadach, tj. unieszkodliwianie
odpadów powinno następować na obszarze tego samego województwa, na którym odpady
zostały wytworzone.
Przedmiotem zamówienia jest gospodarowanie odpadami powstającymi na terenie
Szpitala Specjalistycznego im. J. Śniadeckiego w Nowym Sączu (odbiór, transport i
unieszkodliwienie odpadów)”, w tym m.in. zakaźnymi odpadami medycznymi.
Zamawiający w Rozdziale IV Specyfikacji Warunków Zamówienia, Opis Przedmiotu
Zamówienia pkt 4, lit. h zobowiązał wykonawców do realizacji niniejszego zamówienia
zgodnie z opisem zawartym w SWZ i umowie oraz zgodnie z wymogami wynikającymi z
obowiązujących przepisów prawa w tym w szczególności: ustawy z dnia 14 grudnia 2012
roku o odpadach (t.j. Dz. U. z 2022r., poz.699 z późn. zm.) wraz z aktami wykonawczymi do
ustawy.
Zgodnie z rozdziałem IV pkt 4 lit. d SWZ, Zamawiający zawarł postanowienie, że
wykonawca winien dysponować instalacją do unieszkodliwiania zakaźnych odpadów
medycznych zgodnie z zapisami ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r o odpadach.
Ponadto, w
Formularzu Ofertowym w części III „Miejsce unieszkodliwienia odpadów
medycznych
”, Zamawiający wymagał, aby wykonawcy wskazali odległość miejsca
unieszkodliwiania odpadów medycznych od miejsca wytwarzania odpadów
,
tj
.
siedziby
Zamawiającego.
Miejsce wytwarzania odpadów znajduje się w województwie małopolskim w Nowym
Sączu. Konsorcjum REMONDIS Medison Sp. z o.o., RAF-EKOLOGIA Sp. z o.o. oświadczyło
w formularzu ofertowym, że będzie unieszkodliwiało odpady w Jedliczach (ul. Trzecieskiego
14, 38-460 Jedlicze), tj.
na terenie województwa podkarpackiego. Odwołujący wskazał
natomiast
instalację do unieszkodliwiania odpadów na terenie województwa małopolskiego,
na którym są wytwarzane odpady (ul. Dymarek 7 w Krakowie). Konsorcjum REMONDIS
Medison Sp. z o.o., RAF-
EKOLOGIA Sp. z o.o. podało w formularzu ofertowym wartość 84,5
km, tj. odległość mniejszą niż odległość wskazana przez Odwołującego (tj.95,5km).
W ocenie Izby, k
luczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia zarzutów odwołania ma
interpretacja
przepisów ww. ustawy o odpadach w zakresie reguł, jakie ustawa przewiduje w
odniesieniu do unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych, o których mowa w art.
20 ust. 3, 5 i 6 ww. ustawy o odpadach.
W powyższym zakresie Izba zważyła, co następuje:
Przepis art. 20 ust. 3 ww. ustawy
o odpadach określa zasadę regionalizacji, zgodnie z
którą zakazuje się unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów
weterynaryjnych poza obszarem województwa, na którym zostały wytworzone.
Od powyższej zasady ww. ustawa przewiduje w art. 20 ust. 5 i 6 wyjątki określające
przesłanki, których spełnienie zwalnia z obowiązku stosowania zasady regionalizacji
ustalonej w art. 20 ust. 3 ww. ustawy o odpadach.
Ust. 5
Komunalne osady ściekowe mogą być stosowane na obszarze województwa
innego niż to, na którym zostały wytworzone, jeżeli odległość od miejsca wytwarzania
odpadów do miejsca stosowania położonego na obszarze innego województwa jest mniejsza
niż odległość do miejsca stosowania położonego na obszarze tego samego województwa.
Ust. 6 W przypadku
unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych
odpadów weterynaryjnych, przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio.
Dopuszcza się unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych
odpadów weterynaryjnych na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały
wytworzone, w najbliżej położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do
unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa lub gdy istniejące
instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.
Jak wynika z treści wskazanych wyżej przepisów, można nie stosować zasady
regionalizacji, w następujących trzech przypadkach:
a) jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania położonego na
obszarze innego województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca stosowania
położonego na obszarze tego samego województwa;
b) na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej
położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na
obszarze danego województwa; lub
c) gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.
W ocenie Izby, ust. 6 zdanie drugie nie ogranicza reguły określonej w tym przepisie w
zdania pierwszym, lecz wskazuje dodatkowo dwie szczególne sytuacje, w których możliwe
jest niesto
sowanie zakazu, o którym mowa w ust. 3 pkt 2.
Zauważyć należy, że celem wprowadzenia tych regulacji niewątpliwie była troska o
zapewnienie
bezpieczeństwa sanitarnego, tj. troska o jak najszybsze unieszkodliwianie tych
odpadów, w tym przewożenie ich na jak najbliższą odległość, aby minimalizować ryzyko
zagrożenia przenoszenia i rozprzestrzeniania chorób zakaźnych. Uwzględniając
racjonalność ustawodawcy i cel regulacji, należy wnioskować, że w takich sytuacjach
ustawodawca z oczywistych względów bezpieczeństwa sanitarnego dopuszcza likwidację
odpadów w spalarni położonej w bliskości szpitala, choć w sąsiednim województwie.
W ocenie Izby, zgodnie z obowiązującym prawem, zakaźne odpady medyczne i
zakaźne odpady weterynaryjne należy przekazywać do najbliżej położonych miejsc
termicznego przekształcania, co ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa sanitarnego.
Powyższe stanowisko zostało jednoznacznie potwierdzone w piśmie Departamentu
Gospodarki Odpadami Ministerstwa Środowiska nr DGOgt-022/34/51714/13/Msk z dnia 23
grudnia 2013 r. przedstawiającym interpretację przepisów ustawy o odpadach.
Izba podziela stanowisko, że przepisy zawarte w rozdziale 3 „zasada bliskości”
ustawy o odpadach
mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Jednocześnie przyjęcie, że
można nie stosować ustalonej w art. 20 ust. 3 zasady regionalizacji, jeżeli odległość od
miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania położonego na obszarze innego
województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca stosowania położonego na obszarze
tego samego województwa, nie stanowi odejścia od przepisów, lecz wręcz jest zgodne z tymi
przepisami i duchem
całej regulacji, w tym z art. 20 ust. 2, który wskazuje, że „Odpady, które
nie
mogą być przetworzone w miejscu ich powstania, przekazuje się, uwzględniając
hierarchię sposobów postępowania z odpadami oraz najlepszą dostępną technikę, o której
mowa w art. 207 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r.
– Prawo ochrony środowiska, lub
technolog
ię, o której mowa w art. 143 tej ustawy, do najbliżej położonych miejsc, w których
mogą być przetworzone.”
Izba nie zgodziła się z poglądem Odwołującego, że w przedmiotowym postępowaniu
Zamawiający zignorował zasadę bliskości i dokonał oceny ofert z całkowitym pominięciem
bezwzględnie obowiązujących przepisów ustawy o odpadach.
B
iorąc pod uwagę fakt, że Konsorcjum Remondis Medison Sp. z o.o., RAF –
EKOLOGIA Sp. z o.o.
zaoferowało unieszkodliwianie zakaźnych odpadów medycznych na
terenie spalarni położonej w bliższej odległości od miejsca wytworzenia odpadów, niż
Odwołujący, chociaż w innym województwie, należy stwierdzić, że czynność wyboru oferty
najkorzystniejszej została dokonana w przedmiotowym postępowaniu prawidłowo, tj. zgodnie
z wymogami SWZ, przepisami ustawy Pzp oraz ustawy o odpadach.
Uwzględniając powyższy stan rzeczy, ustalony w toku postępowania, Izba orzekła,
jak w sentencji, na podstawie art. 553 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557 i art. 575 ustawy
z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze
zm.) oraz § 5 pkt 1 i 2 oraz § 8 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
30 grudnia 2020 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. z 2020 r.
2437).
Przewodniczący:
…………………………
1. o
ddala odwołanie,
2. k
osztami postępowania odwoławczego obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się
o zamówienie: Konsorcjum: ECOABC Sp. z o.o., ECO CLEAN ENERGY S.A.,
ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów, i:
2.1
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie: Konsorcjum: ECOABC Sp. z o.o.,
ECO CLEAN ENERGY S.A., ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów tytułem
wpisu od odwołania,
2.2
zasądza kwotę 4 198 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące sto dziewięćdziesiąt osiem
złotych zero groszy) od wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie:
Konsorcjum: ECOABC Sp. z o.o., ECO CLEAN ENERGY S.A.,
ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów na rzecz zamawiającego: Szpital
Specjalistyczny
im. Jędrzeja Śniadeckiego w Nowym Sączu, ul. Młyńska 10,
33-
300 Nowy Sącz stanowiącą koszty poniesione z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika i dojazdu na posiedzenie.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019r. - Prawo
Zamówień Publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.), na niniejszy wyrok - w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 3349/22
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający, Szpital Specjalistyczny im. Jędrzeja Śniadeckiego w Nowym Sączu,
prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego
na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 ze zm.) w przedmiocie:
Usługa gospodarowania
odpadami
powstającymi na terenie Szpitala Specjalistycznego im. J. Śniadeckiego w Nowym
Sączu (odbiór, transport i unieszkodliwienie odpadów)”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 2022/S 199-564756 w dniu
11 października 2022 r.
W dniu 7 grudnia 2022 r.
Zamawiający przekazał wykonawcom informację o
czynności wyboru oferty złożonej przez Konsorcjum: Remondis Medison Sp. z o.o. i RAF –
EKOLOGIA Sp. z o.o. jako najkorzystniejszej.
Wykonawcy
wspólnie ubiegający się o zamówienie - Konsorcjum ECO - ABC Sp. z
o.o. i ECO CLEAN ENERGY S.A.
wnieśli odwołanie wobec czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej
. Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy Pzp,
tj. art. 226 ust. 1 pkt 5 Pzp w zw. z art. 20 ust. 3 i 5-6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o
odpadach
– poprzez brak odrzucenia oferty złożonej przez Konsorcjum Remondis Medison
Sp. z o.o. i RAF
– EKOLOGIA Sp. z o.o., pomimo iż treść oferty ww. Konsorcjum jest
niezgodna z warunkami zamówienia.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1) unieważnienia czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez Konsorcjum
Remondis Medison Sp. z o.o. i RAF
– EKOLOGIA Sp. z o.o.;
2) dokonania ponownej oceny ofert i wyboru
oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w
przedmiotowym postępowaniu oraz odrzucenie oferty złożonej przez Konsorcjum Remondis
Medison Sp. z o.o. i RAF
– EKOLOGIA Sp. z o.o.;
3)
zasądzenia na rzecz Odwołującego kosztów postepowania.
Odwołujący wskazał, że przedmiotem zamówienia jest gospodarowania odpadami
powstającymi na terenie Szpitala Specjalistycznego im. J. Śniadeckiego w Nowym Sączu
(odbiór, transport i unieszkodliwienie odpadów)”. Zgodnie z informacjami zawartymi w
formularzu cenowym w zakres przedmiotu zamówienia wchodzą m.in. zakaźne odpady
medyczne.
Zakaźne odpady medyczne powinny być unieszkodliwiane zgodnie z zasadami
wyrażonymi w art. 20 ust. 3 i 5-6 ustawy o odpadach, tj. unieszkodliwianie odpadów powinno
następować na obszarze tego samego województwa, na którym odpady zostały wytworzone.
Art. 20 ust. 3 ustawy o odpadach ustala zasadę regionalizacji, zgodnie z którą
zakazuje się unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów
weterynaryjnych
— poza obszarem województwa, na którym zostały wytworzone. Wyjątki od
powyższej zasady przewidują ust. 5-6 art. 20 ustawy o odpadach, zgodnie z którymi można
nie stosować ustalonej w art. 20 ust. 3 zasady regionalizacji w następujących sytuacjach:
a) jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania
położonego na obszarze innego województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca
stosowania położonego na obszarze tego samego województwa;
b) na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej
położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na
obszarze danego województwa lub gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy
przerobowych.
Zgodnie z rozdziałem IV pkt 4 lit. h SWZ, wykonawca zobowiązał się zrealizować
niniejsze zamówienie zgodnie z opisem zawartym w SWZ i umowie oraz zgodnie z
wymogami wynikającymi z obowiązujących przepisów prawa w tym w szczególności: ustawy
z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (t.j. D
z. U. z 2022r., poz.699 z późn. zm.) wraz z
aktami wykonawczymi do ustawy. W pkt IV pkt 4 lit. d SWZ Zamawiający wskazał
dodatkowo, że wykonawca winien dysponować instalacją do unieszkodliwiania zakaźnych
odpadów medycznych zgodnie z zapisami ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r o odpadach.
Zasada bliskości została wyrażona w przepisach ustawy o odpadach, a zatem w
akcie prawa powszechnie obowiązującego (art. 87 ust. 1 Konstytucji RP). Z kolei organy
władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa (art. 6 Konstytucji RP). W
związku z tym, zasada bliskości ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Jakakolwiek
działalność podejmowana na zlecenie lub w imieniu Zamawiającego nie może abstrahować
od zasady bliskości w gospodarowaniu odpadami funkcjonującej na gruncie prawa
polskiego. Przeciwna interpretacja, wskazująca na względność obowiązywania i stosowania
zasady bliskości, powodowałaby, że przepis art. 20 ust. 2 ww. ustawy o odpadach byłby
regulacją częściowo nieobowiązującą, a to podważałoby zasadę racjonalnego ustawodawcy,
który nie ustanawia przepisów martwych, nieistotnych lub zbędnych.
W orzecznictwie sądów administracyjnych nie budzi wątpliwości, że zasada bliskości
wyznacza pewien wymagany, a czasami też oczekiwany kierunek działań dotyczących
postępowania z odpadami. Zasada ta ustala przede wszystkim reguły i wzory postępowania
w gospodarce odpadami, których przestrzeganie jest dla adresatów prawnie obowiązujące,
niezależnie od tego, jaki jest zasięg przedmiotowy i podmiotowy norm prawnych tworzących
jej treść oraz zakres i forma sankcji, które służą ochronie jej przestrzegania. Żaden z
przepisów prawa polskiego, w szczególności art. 20 ww. ustawy o odpadach, nie wyłącza
stosowania zasady bliskości w gospodarowaniu odpadami. Unormowania kształtujące treści i
zakres zasady bliskości mają charakter bezwzględnie obowiązujący dla wszystkich
podmiotów prowadzących i organizujących gospodarowanie odpadami.
Wybrana oferta złożona przez Konsorcjum Remondis Medison Sp. z o.o. i RAF –
EKOLOGIA Sp. z o.o. nie gwarantuje dochowania ustawowego wymogu, nałożonego ustawą
o odpadach. Konsorcj
um oświadczyło w formularzu ofertowym, że będzie unieszkodliwiało
odpady w Jedliczach (ul. Trzecieskiego 14, 38-460 Jedlicze), tj.
na terenie województwa
podkarpackiego.
Tymczasem Odwołujący posiada instalację do unieszkodliwiania odpadów na terenie
wojew
ództwa małopolskiego tj. województwa, na którym są wytwarzane odpady. Odwołujący
oświadczył, że odpady będą unieszkodliwiane w instalacji do unieszkodliwiania odpadów.
przy ul. Dymarek 7 w Krakowie.
Miejsce wytwarzania odpadów znajduje się w województwie małopolskim w Nowym
Sączu. W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający nie musi korzystać w wyjątku
przewidzianego w art. 20 ust. 6 ustawy o odpadach, który zezwala na unieszkodliwianie
odpadów poza województwem, w którym odpady zostały wytworzone, jeżeli na terenie
województwa nie ma instalacji do unieszkodliwiania odpadów. Nie ulega żadnej wątpliwości,
że Kraków jest położony na terenie tego samego województwa (małopolskie), na którym
wytwarzane są zakaźne odpady medyczne (fakt powszechnie znany). Zamawiający ma
zatem faktyczną możliwość unieszkodliwiania odpadów na terenie tego samego
województwa, na którym odpady zostały wytworzone.
Odwołujący przywołał treść wyroku KIO z dnia 9 lutego 2015 r., sygn. akt KIO 173/15,
w
którym Krajowa Izba Odwoławcza jednoznacznie wskazała, że wyjątek określony w art. 20
ust. 5 i 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach dotyczy tylko przypadku braku
instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa lub gdy
istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych. Również w przywoływanym przez
Konsorcjum w toku postępowaniu wyroku dnia 22 grudnia 2021 r. w sprawie o sygn. akt KIO
3534/21, Izba stwierdziła, że wynikająca z art. 20 ust. 3 pkt 2 w zw. z ust. 6 zd. 1 ustawy z
2012 r. o odpadach zasada
bliskości, powinna być tak interpretowana, aby nie wykluczać
konkurencji. Nie negowano przy tym
, że w pierwszej kolejności odpady powinny być
unieszkodliwiane na obszarze województwa, na którym zostały wytworzone. Stan faktyczny
sprawy był zupełnie odmienny od sytuacji, która ma miejsce w niniejszej sprawie, dlatego nie
można bezrefleksyjnie odnosić ww. wyroku do niniejszej sprawy. Podobnie w sprawie KIO
3534/21.
Odwołujący podkreślił, że w opisie przedmiotu zamówienia Zamawiający wprost
odwołał się do przepisów ustawy o odpadach, co pozwala na jednoznaczną ocenę, że w
ramach przesłanek tej ustawy należy badać ofertę złożoną w postępowaniu (tak wyrok KIO z
dnia 21 września 2021 r., sygn. akt KIO 2521/21).
W
przedmiotowym postępowaniu Zamawiający zignorował zasadę bliskości i dokonał
oceny ofert z całkowitym pominięciem bezwzględnie obowiązujących przepisów ustawy o
odpadach. Stanowisko co do konieczności przestrzegania zasady bliskości wyraziła Krajowa
Izba Odwoławcza również w wyroku z dnia 13 stycznia 2020 r., sygn. akt KIO 2641/19
wskazując, że „w ocenie Izby interpretacja art. 20 ust. 6 ustawy o odpadach prowadzi do
jednoznacznego. wniosku, że zakaźne odpady medyczne i weterynaryjne powinny być
unieszkodliwione w spalarni położonej najbliżej miejsca ich wytworzenia. Ustawodawca
posługując się zwrotem „w najbliżej położonej instalacji" nie pozostawił wątpliwości
interpretacyjnych w tej kwestii. Nie ma tu mowy o czasie dojazdu do spalarni odpadów, ani
klasie dróg do niej prowadzących. Priorytet najkrótszej odległości do miejsca utylizacji
odpadów wynika również z art. 20 ust. 5 ustawy o odpadach. W tej sytuacji Izba uznała, że
stanowisko Zamawiającego było nieprawidłowe. Nie ma podstaw do rozszerzającej wykładni
art. 20 ust. 6 zd. drugie ustawy o odpadach.
Przepis ten powinien być rozumiany ściśle. Tym
samym, oferta była niezgodna z ustawą (art. 89 ust. 1 pkt 1 Pzp) i nie odpowiadała
wymogom SIWZ w zakresie obowiązku realizacji świadczenia w sposób zgodny z m. in.
ustawą o odpadach”.
Mając na uwadze powyższe, a nade wszystko biorąc pod uwagę fakt, że Odwołujący
zaoferował unieszkodliwianie zakaźnych odpadów medycznych na terenie spalarni położonej
w tym samym województwie, w którym odpady są wytwarzane (małopolskie), wybór oferty
Remondis Medison Sp. z o.o. i RAF
– EKOLOGIA Sp. z o.o. jest niezgodny z przepisami
ustawy Pzp oraz ustawy o odpadach. Zamawiający wbrew obowiązującym przepisom
zamierza bowiem unieszkodliwiać odpady na terenie województwa podkarpackiego.
Wykonawcy wspólnie ubiegający się o zamówienie - Konsorcjum: REMONDIS
Medison Sp. z o.o., RAF-
EKOLOGIA Sp. z o.o. zgłosili przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego, wnosząc o oddalenie odwołania.
Zamawiający, pismem z dnia 28 grudnia 2022 r. złożył odpowiedź na odwołanie.
Wniósł o oddalenie odwołania w całości i przyznanie od Odwołującego na rzecz
Zamawiającego zwrotu kosztów postępowania wg norm przepisanych.
Zamawiający wyjaśnił, że wszczął postępowanie w dniu 14 października 2022 roku, w
trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy z dnia 11.09.2019 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm), zgodnie z obowiązującymi
przepisami prawa, w tym w szczególności przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 2012 roku o
odpadach (t.j. Dz. U. z 2022r. poz.699 ze zm.) wraz z aktami wykonawczymi oraz
pozostałymi przepisami prawa, które zostały ściśle określone w Rozdziale IV Specyfikacji
Warunków Zamówienia: Opis Przedmiotu Zamówienia pkt 4, ppkt h.
Zamawiający wskazał, iż postępowanie było przygotowane i prowadzone w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców
zgodnie z zasadami określonymi w art.16 Pzp.
Zamawiający w Formularzu Ofertowym w części III „Miejsce unieszkodliwienia
odpadów medycznych”
,
dodał podpunkt odnośnie wskazania odległości miejsca
unieszkodliwiania odpadów medycznych od siedziby wytwarzania odpadów
,
tj
.
siedziby
Zamawiającego, co również stanowi istotny element nie tylko ze względów ekonomicznych
ale również i bezpieczeństwa sanitarnego, co jest swoistego rodzaju wskazówką dla
Zamawiającego i jest również brane pod uwagę przy wyborze ofert przez Zamawiającego ze
wskazanych powyżej względów.
Odwołanie w niniejszej sprawie koncentruje się na interpretacji przepisów ustawy o
odpadach
, a konkretnie reguł, jakie ustawa przewiduje w odniesieniu do unieszkodliwiania
zakaźnych odpadów medycznych wskazanych w art. 20 ust. 3, 5 i 6, a które jako zasadę
przewidują, iż zakaźne odpady medyczne powinny być unieszkodliwiane na obszarze tego
samego województwa, na którym zostały wytworzone, względnie poza obszarem tego
województwa, ale najbliżej miejsca ich wytwarzania w określonych ustawą sytuacjach.
I tak art. 20 ust. 3 ww. ustawy o odpadach
ustala zasadę regionalizacji, zgodnie z
którą zakazuje się unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów
weterynaryjnych poza obszarem województwa, na którym zostały wytworzone. Wyjątki od
powyższej zasady przewidują ust. 5-6 art. 20 ustawy o odpadach, zgodnie z którymi można
nie sto
sować ustalonej w art. 20 ust. 3 ustawy zasady regionalizacji w następujących
sytuacjach:
a) jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania położonego na
obszarze innego województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca stosowania
położonego na obszarze tego samego województwa;
b) na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej
położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na
obszarze danego województwa lub
c)
gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.
Zamawiający oświadczył, że nie kwestionuje wskazanych powyżej przepisów, jednak
nie podziela stanowiska Odwołującego odnośnie tego iż zasada bliskości ma charakter
bezwzględnie obowiązujący i jakakolwiek działalność podejmowana na zlecenie lub w
imieniu Zamawiającego nie może abstrahować od zasady bliskości gospodarowania
odpadami. Nie należy tutaj zapominać
,
iż sam ustawodawca przewidział wskazane powyżej
odstępstwa, które są dopuszczalnym wyjątkiem od reguły i winny być należycie stosowane w
praktyce.
Dlatego też Zamawiający, dokonując wyboru oferty najkorzystniejszej, tj. Konsorcjum
REMONDIS Medison Sp. z o.o., RAF-
EKOLOGIA Sp. z o.o., miał na względzie nie tylko
obowiązujące przepisy prawa, które skrupulatnie stosował
,
ale również istniejące
orzecznictwo, które jest swoistego rodzaju dopełnieniem i wskazówką przy interpretacji
przepisów prawa i swój wybór oparł o interpretację przepisów ustawy, wydaną przez
Departament Gospoda
rki Odpadami Ministerstwa Środowiska DGOgt-022/34/51714/13/Msk
oraz stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej, wyrażone w wyroku o sygn. KIO 3534/21.
Zamawiający wyjaśnił, że zdaje sobie sprawę z tego, iż interpretacja komentowanych
przepisów, a zwłaszcza relacji art. 20 ust. 6 ww. ustawy o odpadach w stosunku do ust. 5 i
rozumienie „odpowiedniości” stosowania reguły z ust. 5 w odniesieniu do zakaźnych
odpadów medycznych jest zagadnieniem kontrowersyjnym, skutkującym przyjęciem różnych,
wzajemnie wykluczających się stanowisk w orzecznictwie KIO, jednak w ocenie
Zamawiającego i w oparciu o doktrynę nauki prawa, w sytuacji zastosowania przez
ustawodawcę reguły „odpowiedniego” zastosowania jednego przepisu wobec drugiego, nie
można ograniczać interpretacji takich przepisów li tylko do ich literalnego brzmienia, ale
należy brać pod uwagę dalsze reguły interpretacyjne w oparciu o celowość i systemowość
rozwiązania, jego ratio legis.
Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Zamawiającego, Krajowa Izba Odwoławcza
najtrafniej i najpełniej oceniła przedmiotowe zagadnienie i stosunek komentowanych
przepisów, w tym zwłaszcza zakres odpowiedniego stosowania w jednym z najnowszych
wyroków, wydanym dnia 22 grudnia 2021 r., w sprawie o sygn. akt KIO 3534/21.
Przyjęcie stanowiska prezentowanego przez Odwołującego sprowadzałoby się do
naruszenia, albo wręcz likwidacji (w wielu województwach nie funkcjonują obok siebie
spalarnie odpadów, które mogłyby w tym zakresie konkurować) jednej z naczelnych zasad
zamówień publicznych, tj. zasady konkurencyjności. Biorąc pod uwagę cel, jaki przyświecał
ustawodawcy w formułowaniu komentowanych przepisów, z pewnością nie można dojść do
wniosku, że intencją ustawodawcy było całkowite likwidowanie zasady konkurencyjności w
tym zakresie. Celem wprowadzenia tych regulacji była troska o bezpieczeństwo sanitarne, tj.
troska o jak najszybsze unieszkodliwianie tych odpadów, w tym przewożenie ich na jak
najbliższą odległość, aby minimalizować ryzyko przenoszenia chórów zakaźnych od tych
materiałów. Uwzględniając racjonalność ustawodawcy i cel regulacji tych przepisów dojść
można do jedynych racjonalnych wniosków, że w takich sytuacjach ustawodawca z
oczywistych względów dopuszcza likwidację odpadów w spalarni położonej w bliskości
szpitala, choć w sąsiednim województwie. Przeciwnej interpretacji nie można bronić nawet
koniecznością ewidencji odpadów, gdyż system ich ewidencji zapewnia absolutnie takie
samo ich bezpieczeństwo bez względu czy trafią do spalarni na terenie tego samego
województwa czy też nie. Taka interpretacja byłaby też z rażącą niekorzyścią dla szpitali,
które - gdyby ją przyjąć - zmuszone byłyby ponosić nawet kilkukrotnie większe koszty
unieszkodliwiania odpadów (ich transportu) tylko dlatego, że musiałyby je wywozić do
instalacji znajdujących się w ramach tego samego województwa choć kilkaset, czy
kilkadziesiąt kilometrów dalej, co także czyni ją absurdalną. Powyższe stanowisko jest
również jednoznaczne zawarte w wyroku z dnia 9 stycznia 2020 roku sygn. akt KIO 2622/19.
W powyższym orzeczeniu Izba wyraźnie podkreśliła - co dobitnie obrazuje użycie łącznika
„lub”, że dopuszczalnym wyjątkiem od zasady unieszkodliwiania odpadów na terenie tego
samego województwa jest także sama zasada bliskości - niezależnie od przesłanki nie
istnienia instalacji na terenie województwa lub braku mocy przerobowych instalacji położonej
w ramach województwa.
Zamawiający, mając na względzie powyższe oraz obowiązujące przepisy prawa i
orzecznictwo, zachowując jednocześnie rzetelność w ocenie ofert, zgodne z kryterium
wyboru określonym w SWZ i zgodnie z naczelną zasada konkurencyjności, a także kierując
się dbałością o finanse publiczne, jak również odnosząc się do wartości określających
odległość miejsca unieszkodliwiania odpadów medycznych od siedziby Zamawiającego,
gdzie Konsorcjum REMONDIS Medison Sp. z o.o., RAF-EKOLOGIA Sp. z o.o.
określiło
wartość 84,5 km, co jest odległością znacznie mniejszą niż odległość wskazana przez
Odwołującego (tj.95,5km), dokonał tym samym wyboru oferty najkorzystniejszej, zgodnie z
kryteriami określonymi w SWZ.
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgro
madzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone przez strony i uczestnika postępowania
odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że Odwołujący wykazał posiadanie legitymacji uprawniającej do
wniesienia odwołania, stosownie do dyspozycji art. 505 ust. 1 Pzp.
Wykonawcy wspólnie ubiegający się o zamówienie - Konsorcjum Remondis Medison
Sp. z o.o. i RAF
– EKOLOGIA Sp. z o.o. skutecznie przystąpili do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego, stosownie do wymogów art. 525 ust. 1-3 Pzp.
Izba stwierdziła niezasadność zarzutu - naruszenia przepisów art. 226 ust. 1 pkt 5
Pzp w zw. z art. 20 ust. 3 i 5-6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, przez
zaniechanie
odrzucenia oferty złożonej przez Konsorcjum Remondis Medison Sp. z o.o.,
RAF
– EKOLOGIA Sp. z o.o., pomimo iż treść tej oferty jest niezgodna z warunkami
zamówienia, gdyż zakaźne odpady medyczne powinny być unieszkodliwiane zgodnie z
zasadami wyrażonymi w art. 20 ust. 3 i 5-6 ustawy o odpadach, tj. unieszkodliwianie
odpadów powinno następować na obszarze tego samego województwa, na którym odpady
zostały wytworzone.
Przedmiotem zamówienia jest gospodarowanie odpadami powstającymi na terenie
Szpitala Specjalistycznego im. J. Śniadeckiego w Nowym Sączu (odbiór, transport i
unieszkodliwienie odpadów)”, w tym m.in. zakaźnymi odpadami medycznymi.
Zamawiający w Rozdziale IV Specyfikacji Warunków Zamówienia, Opis Przedmiotu
Zamówienia pkt 4, lit. h zobowiązał wykonawców do realizacji niniejszego zamówienia
zgodnie z opisem zawartym w SWZ i umowie oraz zgodnie z wymogami wynikającymi z
obowiązujących przepisów prawa w tym w szczególności: ustawy z dnia 14 grudnia 2012
roku o odpadach (t.j. Dz. U. z 2022r., poz.699 z późn. zm.) wraz z aktami wykonawczymi do
ustawy.
Zgodnie z rozdziałem IV pkt 4 lit. d SWZ, Zamawiający zawarł postanowienie, że
wykonawca winien dysponować instalacją do unieszkodliwiania zakaźnych odpadów
medycznych zgodnie z zapisami ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r o odpadach.
Ponadto, w
Formularzu Ofertowym w części III „Miejsce unieszkodliwienia odpadów
medycznych
”, Zamawiający wymagał, aby wykonawcy wskazali odległość miejsca
unieszkodliwiania odpadów medycznych od miejsca wytwarzania odpadów
,
tj
.
siedziby
Zamawiającego.
Miejsce wytwarzania odpadów znajduje się w województwie małopolskim w Nowym
Sączu. Konsorcjum REMONDIS Medison Sp. z o.o., RAF-EKOLOGIA Sp. z o.o. oświadczyło
w formularzu ofertowym, że będzie unieszkodliwiało odpady w Jedliczach (ul. Trzecieskiego
14, 38-460 Jedlicze), tj.
na terenie województwa podkarpackiego. Odwołujący wskazał
natomiast
instalację do unieszkodliwiania odpadów na terenie województwa małopolskiego,
na którym są wytwarzane odpady (ul. Dymarek 7 w Krakowie). Konsorcjum REMONDIS
Medison Sp. z o.o., RAF-
EKOLOGIA Sp. z o.o. podało w formularzu ofertowym wartość 84,5
km, tj. odległość mniejszą niż odległość wskazana przez Odwołującego (tj.95,5km).
W ocenie Izby, k
luczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia zarzutów odwołania ma
interpretacja
przepisów ww. ustawy o odpadach w zakresie reguł, jakie ustawa przewiduje w
odniesieniu do unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych, o których mowa w art.
20 ust. 3, 5 i 6 ww. ustawy o odpadach.
W powyższym zakresie Izba zważyła, co następuje:
Przepis art. 20 ust. 3 ww. ustawy
o odpadach określa zasadę regionalizacji, zgodnie z
którą zakazuje się unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów
weterynaryjnych poza obszarem województwa, na którym zostały wytworzone.
Od powyższej zasady ww. ustawa przewiduje w art. 20 ust. 5 i 6 wyjątki określające
przesłanki, których spełnienie zwalnia z obowiązku stosowania zasady regionalizacji
ustalonej w art. 20 ust. 3 ww. ustawy o odpadach.
Ust. 5
Komunalne osady ściekowe mogą być stosowane na obszarze województwa
innego niż to, na którym zostały wytworzone, jeżeli odległość od miejsca wytwarzania
odpadów do miejsca stosowania położonego na obszarze innego województwa jest mniejsza
niż odległość do miejsca stosowania położonego na obszarze tego samego województwa.
Ust. 6 W przypadku
unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych
odpadów weterynaryjnych, przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio.
Dopuszcza się unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych
odpadów weterynaryjnych na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały
wytworzone, w najbliżej położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do
unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa lub gdy istniejące
instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.
Jak wynika z treści wskazanych wyżej przepisów, można nie stosować zasady
regionalizacji, w następujących trzech przypadkach:
a) jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania położonego na
obszarze innego województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca stosowania
położonego na obszarze tego samego województwa;
b) na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej
położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na
obszarze danego województwa; lub
c) gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.
W ocenie Izby, ust. 6 zdanie drugie nie ogranicza reguły określonej w tym przepisie w
zdania pierwszym, lecz wskazuje dodatkowo dwie szczególne sytuacje, w których możliwe
jest niesto
sowanie zakazu, o którym mowa w ust. 3 pkt 2.
Zauważyć należy, że celem wprowadzenia tych regulacji niewątpliwie była troska o
zapewnienie
bezpieczeństwa sanitarnego, tj. troska o jak najszybsze unieszkodliwianie tych
odpadów, w tym przewożenie ich na jak najbliższą odległość, aby minimalizować ryzyko
zagrożenia przenoszenia i rozprzestrzeniania chorób zakaźnych. Uwzględniając
racjonalność ustawodawcy i cel regulacji, należy wnioskować, że w takich sytuacjach
ustawodawca z oczywistych względów bezpieczeństwa sanitarnego dopuszcza likwidację
odpadów w spalarni położonej w bliskości szpitala, choć w sąsiednim województwie.
W ocenie Izby, zgodnie z obowiązującym prawem, zakaźne odpady medyczne i
zakaźne odpady weterynaryjne należy przekazywać do najbliżej położonych miejsc
termicznego przekształcania, co ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa sanitarnego.
Powyższe stanowisko zostało jednoznacznie potwierdzone w piśmie Departamentu
Gospodarki Odpadami Ministerstwa Środowiska nr DGOgt-022/34/51714/13/Msk z dnia 23
grudnia 2013 r. przedstawiającym interpretację przepisów ustawy o odpadach.
Izba podziela stanowisko, że przepisy zawarte w rozdziale 3 „zasada bliskości”
ustawy o odpadach
mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Jednocześnie przyjęcie, że
można nie stosować ustalonej w art. 20 ust. 3 zasady regionalizacji, jeżeli odległość od
miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania położonego na obszarze innego
województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca stosowania położonego na obszarze
tego samego województwa, nie stanowi odejścia od przepisów, lecz wręcz jest zgodne z tymi
przepisami i duchem
całej regulacji, w tym z art. 20 ust. 2, który wskazuje, że „Odpady, które
nie
mogą być przetworzone w miejscu ich powstania, przekazuje się, uwzględniając
hierarchię sposobów postępowania z odpadami oraz najlepszą dostępną technikę, o której
mowa w art. 207 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r.
– Prawo ochrony środowiska, lub
technolog
ię, o której mowa w art. 143 tej ustawy, do najbliżej położonych miejsc, w których
mogą być przetworzone.”
Izba nie zgodziła się z poglądem Odwołującego, że w przedmiotowym postępowaniu
Zamawiający zignorował zasadę bliskości i dokonał oceny ofert z całkowitym pominięciem
bezwzględnie obowiązujących przepisów ustawy o odpadach.
B
iorąc pod uwagę fakt, że Konsorcjum Remondis Medison Sp. z o.o., RAF –
EKOLOGIA Sp. z o.o.
zaoferowało unieszkodliwianie zakaźnych odpadów medycznych na
terenie spalarni położonej w bliższej odległości od miejsca wytworzenia odpadów, niż
Odwołujący, chociaż w innym województwie, należy stwierdzić, że czynność wyboru oferty
najkorzystniejszej została dokonana w przedmiotowym postępowaniu prawidłowo, tj. zgodnie
z wymogami SWZ, przepisami ustawy Pzp oraz ustawy o odpadach.
Uwzględniając powyższy stan rzeczy, ustalony w toku postępowania, Izba orzekła,
jak w sentencji, na podstawie art. 553 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557 i art. 575 ustawy
z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze
zm.) oraz § 5 pkt 1 i 2 oraz § 8 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
30 grudnia 2020 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. z 2020 r.
2437).
Przewodniczący:
…………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt 1, KIO 413/23, KIO 510/23 z dnia 2023-03-21
- Sygn. akt KIO 625/23 z dnia 2023-03-16
- Sygn. akt KIO 578/23 z dnia 2023-03-16
- Sygn. akt KIO 635/23 z dnia 2023-03-15
- Sygn. akt KIO 631/23 z dnia 2023-03-15
