rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2021-12-23
rok: 2021

sygnatury akt.:

KIO 3554/21
KIO 3577/21

Komisja w składzie:
Przewodniczący: Emil Kuriata Protokolant: Adam Skowroński

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 grudnia 2021 r., w Warszawie,
odwołań wniesionych
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:
A) w dniu 6 grudnia 2021 r. przez
wykonawcę Przedsiębiorstwo Wielobranżowe
Dafmar D.M., ul. Nowa 32; 64-111 Lipno (KIO 3554/21),
B) w dniu 10 grudnia 2021 r. przez
wykonawcę ABC-Service sp. z o.o.,
ul. Bolesławiecka 15; 53-614 Wrocław (KIO 3577/21),
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Polska Agencja Żeglugi Powietrznej,
ul. Wieżowa 8; 02-147 Warszawa,
przy udziale wykonawcy Eco Expert sp. j. K. M. A.,
ul. Międzychodzka 12; 66-400 Gorzów
Wielkopolski -
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego - po stronie
zamawiającego (KIO 3554/21, KIO 3577/21),

orzeka:

1. Oddala
odwołania.
2. K
osztami postępowania obciąża: Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Dafmar D.M., ul.
Nowa 32; 64-111 Lipno (KIO 3554/21) oraz ABC-Service sp. z o.o.,
ul. Bolesławiecka
15; 53-
614 Wrocław (KIO 3577/21) i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 30 000 zł 00 gr (słownie: trzydzieści tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez: Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Dafmar D.M., ul. Nowa 32; 64-111
Lipno
(15.000,00 zł) oraz ABC-Service sp. z o.o., ul. Bolesławiecka 15; 53-614
Wrocław (15.000,00 zł), tytułem wpisu od odwołań.

Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zam
ówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.

Przewodniczący:
…………………………



sygn. akt: KIO 3554/21, KIO 3577/21
Uzasadnienie

Zamawiający – Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest „Utrzymanie czystości i porządku wraz
z utrzymaniem terenów zewnętrznych w obiektach PAŻP”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej z dnia
22 września 2021 r., pod nr 2021/S 184-479162.

KIO 3554/21
Dnia 26 listopada 2021
roku, zamawiający poinformował wykonawców o wyniku
prowadzonego postępowania (część 12 zamówienia).
Dnia 6 grudnia 2021 roku wykonawca
Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Dafmar D.M. z
siedzibą w Lipnie (dalej „Odwołujący”) wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej od niezgodnych z przepisami ustawy czynności i zaniechań zamawiającego w
postępowaniu – w zakresie części 12 zamówienia.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie poniżej wskazanych przepisów ustawy
Pzp, poprzez dokonanie wyboru oferty wykonawcy ECO EXPERT sp.j. K.M. A.
, (dalej: „ECO
EXPERT”) jako oferty najkorzystniejszej podczas, gdy:
1) oferta ECO EXPERT podlega odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw.
z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp
i jako taka nie może zostać wybrana jako najkorzystniejsza.
Zamawiający zaniechał odrzucenia oferty ECO EXPERT pomimo, że złożone przez tego
wykonawcę wyjaśnienia są niespójne, wybiórcze i w konsekwencji nie pozwalają na obalenie
domniemania posiadania przez zaoferowaną cenę przymiotu rażąco niskiej ceny
(uzasadnienie podanej w ofercie ceny). Wręcz przeciwnie wyjaśnienia złożone przez ECO
EXPERT potwierdzają, że cena ofertowa tego wykonawcy ma charakter rażąco niskiej.
ewentualnie:
2)
wybór oferty ECO EXPERT nastąpił przedwcześnie albowiem zamawiający pomimo
niewyjaśnienia przez wykonawcę wszystkich okoliczności dotyczących ceny złożonej oferty,
w sposób niebudzący wątpliwości, nie kontynuował procedury wyjaśnień. Zamawiający
obowiązany był do kontynuowania procedury wyjaśnienia charakteru ceny, aby
z dochowaniem standardu należytej staranności i w sposób niebudzący wątpliwości
zweryfikować czy oferta ECO EXPERT podlega bądź nie podlega odrzuceniu na podstawie
art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
(posiada bądź nie posiada przymiot rażąco niskiej ceny).
W związku z powyższym odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości
i nakazanie z
amawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru jako oferty najkorzystniejszej, oferty ECO EXPERT,

2) przeprowadzenie ponownego badania i oceny ofert, a w ramach tego badania:
-
odrzucenie oferty ECO EXPERT z uwagi na niezłożenie wyjaśnień w zakresie rażąco
niskiej ceny, które uzasadniają podaną w ofercie cenę,
ewentualnie:
-
wezwanie wykonawcy ECO EXPERT do złożenia wyjaśnień, które w sposób niebudzący
wątpliwości wykażą, że cena zaoferowana przez ECO EXPERT nie ma charakteru
rażąco niskiej, w szczególności poprzez wyjaśnienie okoliczności wskazanych
w uzasadnieniu
odwołania,
- uznania oferty o
dwołującego za ofertę ocenioną jako najkorzystniejsza i poddania
o
dwołującego weryfikacji podmiotowej, poprzedzającej wybór jego oferty jako
najkorzystniejszej.
Odwołujący wskazał, że posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść
szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego wskazanych w odwołaniu przepisów
ustawy. Oferta o
dwołującego uplasowała się na drugiej pozycji w ramach tzw. rankingu ofert
(sporządzonego po odrzuceniu ofert), jednakże na pierwszym miejscu w rankingu znajduje
się oferta ECO EXPERT, której wybór i zaniechanie odrzucenia są kwestionowane
o
dwołaniem. Uchylenie nieprawidłowej decyzji zamawiającego, wprost umożliwia
odwołującemu ubieganie się o zamówienie oraz jego uzyskanie. Ponadto czynności
i zaniechania z
amawiającego wywołują, co najmniej, potencjalną szkodę po stronie
o
dwołującego, który w wyniku bezprawnych czynności i zaniechań zamawiającego, narażony
jest na
nieuzasadnione poniesienie kosztów udziału w postępowaniu, jak również
nieuzyskanie przychodów z tytułu realizacji zamówienia, które z naruszeniem przepisów ma
zostać udzielone ECO EXPERT.
Odwołujący wskazał, co następuje.
1. zarzut zaniechania odrzucenia oferty ECO EXPERT na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8
w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp.
Zamawiający dnia 3 listopada 2021 r. wezwał ECO EXPERT do złożenia wyjaśnień
w zakresie charakteru ceny zaoferowanej przez wskazanego wykonawcę, w celu ustalenia
czy po
mimo powstania domniemania rażąco niskiej ceny, istnieją okoliczności uzasadniające
i wykazujące stan odmienny.
ECO EXPERT dnia 10 listopada 2021 r. złożył zamawiającemu wyjaśnienia, które
w części zostały objęte tajemnicą przedsiębiorstwa. Mając na względzie, że zamawiający
dokonał wyboru oferty ECO EXPERT, nie budzi wątpliwości, iż zamawiający przyjął, że:
1) w
ykonawca, złożonymi wyjaśnieniami wykazał i udowodnił, w sposób skuteczny
i niebudzący jakichkolwiek wątpliwości, że zaoferowana cena nie ma przymiotu rażąco
niskiej,

2)
zaoferowana przez ECO EXPERT cena nie ma charakteru rażąco niskiej i wobec
oferty wykonawcy nie zaktualizowała się podstawa eliminacyjna z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy
Pzp.
Odwołujący kwestionuje obie ww. okoliczności podnosząc, że:
1)
posiadanie przez zaoferowaną przez ECO EXPERT ceny, przymiotu rażąco niskiej
jest dalece prawdopodobne, już w świetle tylko i wyłącznie okoliczności wynikających z treści
oferty złożonej przez tego wykonawcę na wydzieloną w postępowaniu część 12 zamówienia,
jak i poprzez porównanie tych warunków kontraktowych z zaoferowanymi przez ECO
EXPERT na pozostałe części zamówienia, na które ofertę złożył wskazany wykonawca.
W konsekwencji wyjaśnienia ECO EXPERT winny być oceniane z uwzględnieniem ww.
okoli
czności a:
a)
ECO EXPERT z wzmożoną starannością winien wykazać okoliczności pozwalające
na obalenie domniemania rażąco niskiej ceny,
b) z
amawiający z wzmożoną starannością i wnikliwością winien poddać wyjaśnienia
ECO EXPERT weryfikacji, w szczególności w zakresie ich spójności oraz zupełności,
2)
wyjaśnienia ECO EXPERT nie spełniają wymogów o których mowa w art. 224 ust. 6
ustawy Pzp
i jako takie aktualizują po stronie zamawiającego obowiązek odrzucenia oferty
ECO EXPERT jako obarczonej rażąco niską ceną.
3)
zaoferowana przez ECO EXPERT cena obarczona jest rażąco niską ceną.
Cena zaoferowana przez ECO EXPERT.
Odwołujący wskazał, iż:
1) szacowana wartość zamówienia. Oferta ECO EXPERT dla części nr 12 zamówienia
wysokości 3 116 448,00 zł jest niższa o 39,59 % od wartości zamówienia dla części nr 12
powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem
postępowania zgodnie z art. 36 ust. 1 i 2 ustawy w wysokości 5 159 122,78 zł,
1)
kwota jaką zamawiający podał przed otwarciem ofert, tj. kwota jaką zamawiający
zamierza przeznaczyć na realizację zamówienia (brutto): 5 159 122,78. Pomimo, iż zgodnie
z art. 224 ust. 2 pkt 1) ustawy Pzp,
nie jest to wartość, która bezpośrednio stanowi punkt
wyjścia dla badania rażąco niskiej ceny, to pozostaje z taką wartością (wartością zamówienia
powiększoną o należny podatek od towarów i usług) w ścisłej korelacji. W konsekwencji
okoliczność, iż cena zaoferowana przez ECO EXPERT stanowi ok. 61% kwoty jaką
zamawiający zamierza przeznaczyć na realizację zamówienia (brutto), nie tylko stanowi
istotny symptom posiadania przez tę cenę przymiotu rażąco niskiej, lecz również
w znacznym stopniu generuje podstawy do uznania, że cena ta nie ma charakteru
rynkowego, a domniemanie to powinno poprzez złożone wyjaśnienia, w sposób niebudzący
wątpliwości obalić ECO EXPERT,

2)
ceny zaoferowane przez wykonawców w ramach cz. 12 zamówienia. Spośród
nieodrzuconych przez z
amawiającego ofert, oferta ECO EXPERT posiada najniższą cenę,
która jest niższa od kolejnej w rankingu ceny ofertowej o ok. 28% (kolejna w rankingu jest
oferta,
w której zaproponowano 4 321 440,00 zł). Znaczna różnica kwotowa, aby nie budzić
wątpliwości co do bycia symptomem rażąco niskiej ceny, winna być szczegółowo
uzasadniona, w tym w szczególności poprzez wykazanie, że w kalkulacji uwzględniono
wszystkie elementy zamówienia a zaoferowana cena pozwala na rzetelne i należyte
wykonanie zamówienia,
3)
różnice cenowe pomiędzy ceną zaoferowaną przez ECO EXPERT, a cenami
zaoferowanymi przez innych wykonawców, w ramach:
a)
części 3 zamówienia – różnica pomiędzy ceną zaoferowaną przez ECO EXPERT a
każdym innym wykonawcą ubiegającym się o część 3 zamówienia, wynosiła od 7% - 13%
(cena zaoferowana przez ECO EXPERT była najniższa i oferta ta została wybrana jako
najkorzystniejsza),
b)
części 4 zamówienia - różnica pomiędzy ceną zaoferowaną przez ECO EXPERT
a każdym innym wykonawcą ubiegającym się o część 4 zamówienia, wynosiła od 11% -
32%, przy czym cena zaoferowana przez ECO EXPERT była najwyższa, ale ze względu na
to, że wszystkie oferty oprócz złożonej przez ECO EXPERT zostały odrzucone, oferta ECO
EXPERT została wybrana jako najkorzystniejsza,
c)
części 9 zamówienia - różnica pomiędzy ceną zaoferowaną przez ECO EXPERT
a każdym innym wykonawcą ubiegającym się o część 9 zamówienia, wynosiła od 27%
(oferta ECO EXPERT była wyższa o tyle procent od najtańszej, wybranej jako
najkorzystniejsza, oferty) do 10% (była tańsza od najdroższej oferty o wskazaną wartość
procentową),
d)
części 10 zamówienia - różnica pomiędzy ceną zaoferowaną przez ECO EXPERT
a każdym innym wykonawcą ubiegającym się o część 10 zamówienia, wynosiła od 9% do
20% i była ofertą z najniższą ceną, została wybrana jako najkorzystniejsza,
e)
części 11 zamówienia - różnica pomiędzy ceną zaoferowaną przez ECO EXPERT
a każdym innym wykonawcą ubiegającym się o część 11 zamówienia, wynosiła od 34%
(oferta ECO EXPERT była droższa o 34% od oferty najtańszej, wybranej przez
z
amawiającego jako oferta najkorzystniejsza) do 28% (oferta ECO EXPERT była tańsza
o 28% od oferty najdroższej na cz. 11 zamówienia).
Powyższe zestawienie ukazuje, że wyłącznie w części 12 zamówienia oferta ECO
EXPERT była niższa od kolejnej w rankingu oferty, aż o 28%. Różnica ta jest znaczna nie
tylko w wymiarze procentowym, ale
przede wszystkim nominalnym. W pozostałych częściach
postępowania przewaga nad kolejnymi wykonawcami sięgała maksymalnie 20%, ale
niejednokrotnie oferta ECO EXPERT była droższa niż oferty konkurentów, lub klasyfikowała

się w środkowych pozycjach list rankingowych. Jednocześnie różnice nominalne były niższe
niż w części 12 zamówienia. Oferty ECO EXPERT oraz odwołującego złożone na inne
części zamówienia, o które ubiegali się zarówno ECO EXPERT jak i odwołujący nie są tak
znaczne jak w przypadku części 12 zamówienia. Powyższe:
1)
ukazuje, że istnieją uzasadnione podstawy dla przyjęcia, że zaoferowana przez ECO
EXPERT w ramach cz. 12 zamówienia cena ma przymiot rażąco niskiej. Nie sposób również
z ww. względów podzielić stanowiska ECO EXPERT zgodnie z którym „fakt, iż wycena
dokonana przez z
amawiającego lub innych wykonawców biorących udział w postępowaniu
jest wyższa od ceny zaoferowanej przez Spółkę jawną, nie przesądza o rażąco niskiej cenie,
a istniejące różnice należy uznać za zjawisko rynkowe”. Powyższe zestawienie kwotowe
ukazuje, że cena zaoferowana przez ECO EXPERT w ramach 12 części, stanowi sytuację
atypową również dla ofert składanych przez tego wykonawcę i nie wpisuje się w „normalne
zjawisko rynkowe
”,
2)
nakazuje przyjąć, że ECO EXPERT nie ma wypracowanych ogólnych czynników
przewagi konkurencyjnej, które w sposób uniwersalny pozwalają przyjąć, że ceny oferowane
przez ECO EXPERT są niższe niż ceny konkurencji i okoliczność ta jest oczywista i nie
wymaga dowodzenia. Wskazana okoliczność musi być uwzględniana przy weryfikacji
wyjaśnień, które złożył ECO EXPERT w toku postępowania.
Wyjaśnienia złożone przez ECO EXPERT.
Zgodnie z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp
„Odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub
kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie,
lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub
kosztu
”. Zgodnie z ugruntowanym dorobkiem orzeczniczym Izby oraz sądów powszechnych,
jak również jednolitym stanowiskiem doktryny, wykazanie że cena nie ma przymiotu rażąco
niskiej ciąży na wezwanym do wyjaśnień wykonawcy i obowiązany jest on przy dochowaniu
należytej staranności podjąć działania, które uzasadnią, że cena została skalkulowana
w sposób rynkowy, pozwalający na rzetelną realizację zamówienia. Kalkulacja winna
umożliwiać rzetelne wykonanie zamówienia, tj. nieprowadzące do występowania przejawów
nienależytego wykonania umowy, takich jak m.in. występujące w toku realizacji zamówień,
na które w wyjaśnieniach powołuje się ECO EXPERT.
Tytułem przykładu odwołujący załącza jako dowody:
1)
pismo Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu z dnia 22 lipca 2021 r.
2)
pismo Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu z dnia 22 lipca 2021 r.
3) pismo Wielkopolskiego
Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu z dnia 17 czerwca 2021
r.
4)
pismo Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu z dnia 30 sierpnia 2021 r.

N
a gruncie aktualnych przepisów wykazanie, że cena nie ma przymiotu rażąco niskiej,
obciąża wykonawcę w stopniu większym niż na gruncie uchylonych przepisów ustawy Pzp.
Powyższe znajduje poparcie w orzecznictwie Izby, w tym w wyroku z dnia8 września 2021 r.,
KIO 2031/21.
Przyjęte założenia wyjściowe
ECO EXPERT opiera swoje wyjaśnienia na okoliczności, iż „realizuje z powodzeniem
umowy przetargowe w zakresie usług sprzątania dołączamy referencje z aktualnie
wykonywanych oraz zakończonych kontraktów”.
ECO EXPERT nie wykazuje przy tym, że realizacja ww. umów następuje na zbieżnych
warunkach finansowych, jak również pomija różnice jakie występują pomiędzy realizacją
umów na rzecz ww. podmiotów, względem realizacji przedmiotu zamówienia. ECO EXPERT
pomija zarówno aspekty immanentnie związane z miejscem świadczenia usług, które istotnie
determinują sposób świadczenia usług jak i kosztotwórczość tych usług, a także
ustanowione warunki kontraktowe. Przyjęte przez ECO EXPERT porównanie ukazuje,
przyjęte przez ECO EXPERT założenie wyliczeniowe – analogię względem dotychczas
realizowanych zamówień, bez jednoczesnego uwzględnienia aspektów różnicujących, w tym
związanych ze specyficznym i szczególnym miejscem realizacji usług (w tym wynikającym
z pełnionej przez to miejsce funkcji). Powyższe ukazuje również okoliczność, iż ECO
EXPERT tożsame wyjaśnienia (w zakresie opisowym oraz dowodowym) sporządził na
potrzeby części 4 i 12 zamówienia, które to części wykazują między sobą znaczne różnice.
Uniwersalność wyjaśnień ukazuje, że ECO EXPERT sporządził kalkulację na potrzeby
części 12 zamówienia, z tożsamymi założeniami jak dla pozostałych części, a co najmniej
tymi samymi co dla 4 części zamówienia. Niebagatelne znaczenie ma również to,
że w części 4 zamówienia ofert ECO EXPERT była najdroższa (o od 11 do 32%) ale ze
względu na to, że wszystkie oferty oprócz złożonej przez ECO EXPERT zostały odrzucone,
oferta ECO EXPERT została wybrana jako najkorzystniejsza. Przyjęte przez ECO EXPERT
założenie wstępne przejawia się również w bardziej szczegółowych wyliczeniach oraz
okolicznościach, które mają uzasadniać, że oferta tego wykonawcy nie jest obarczona
rażąco niską ceną. Przyjęte założenia wyjściowe emanują na treść kalkulacji i jako takie
winny być okolicznością uwzględnianą przy ich ocenie, a z pewnością nie powinny stanowić
okoliczności, która pozwala na uznanie, że kalkulacja ECO EXPERT jest prawidłowa tylko
dlatego, że wykonawca ten realizuje inne usługi. Aspekt ten nie jest w żaden sposób swoisty
dla ECO EXPERT, ponieważ również inni wykonawcy ubiegający się o zamówienie
posiadają doświadczenie w realizacji usług, zbieżnych rodzajowo.
Kalkulacja.
ECO EXPERT w wyjaśnieniach, dokonał wyliczenia kosztów, które uwzględnił przy
kalkulacji zaoferowanej ceny. Mając na względzie sposób sformułowania kalkulacji przez

ECO EXPERT należy przyjąć, że zawiera on wszystkie elementy kosztowe uwzględnione
przez tego wykonawcę przy kalkulacji cenowej i w wartości przyjętej przez tego wykonawcę.
Odwołujący zwraca uwagę, że pomimo, posługiwania się przez ECO EXPERT po stronie
kosztowej oraz wydatkowej wartościami netto, to zysk (miesięczny oraz w skali 48 miesięcy)
został ustalony jako wartość brutto.
Powyższe zestawienie rozpatrywane wespół z treścią wyjaśnień oraz załączonych przez
ECO EXPERT wyjaśnień:
1)
ukazuje, że ECO EXPERT nie uwzględnił wszystkich elementów kosztowych
związanych z realizacją zamówienia,
2)
zaniżył wysokość kosztów związanych z realizacją zamówienia (nie doszacował ich
wysokości), a przez to w sposób nieuzasadniony przyjął, że zaoferowana cena pozwala na
pokrycie wydatków związanych z realizacją zamówienia a nadto na wypracowanie zysku i to
w ww. wysokości,
3)
nie uwzględnił warunków kontraktowych, oraz ryzyk jakie z nich wynikają, a które
mają wpływ na kalkulację kosztową.
Powyższe potwierdza również porównanie ze sobą kalkulacji sporządzonej przez ECO
EXPERT na potrzeby wyjaśnień składanych dla 12 części zamówienia oraz dla 4 części
zamówienia, czynione wespół z porównaniem zakresów, wymagań oraz specyfiki tych części
zamówienia.
W związku z przyjętym przez ECO EXPERT sposobem zredagowania wyjaśnień,
wskazane powyżej okoliczności zostaną omówione łącznie, w ramach poszczególnych
kategorii kosztowych.
Odwołujący wskazał, że głównymi kategoriami kosztowymi realizacji usług składających
się na przedmiot zamówienia są koszty: osobowe, oraz sprzętowe – rozumiane szeroko
zarówno jako koszty sprzętu, narzędzi jak i koszty środków niezbędnych do realizacji usług
(np. środki chemiczne, czyszczące itp.).
Koszty osobowe
– pracownicy fizyczni.
ECO EXPERT w swoich wyjaśnieniach wskazuje, że koszty osobowe, w zakresie osób
realizujących usługi, wyliczył przy uwzględnieniu zaangażowania 10 osób, przy
uwzględnieniu częściowego zaangażowania tych osób (0,75 lub 0,5 etatu).
Powyższe wyłącznie na pierwszy rzut oka jest założeniem prawidłowym i nawiązującym
do treści załącznika nr 1 do SWZ (SOPZ), w którym zastrzeżono, że „codzienny serwis
sprzątający stanowić będzie co najmniej pięć osób w godzinach 7-19”. Zgodnie bowiem
z warunkami kontraktowymi „Wykonawca zobowiązuje się, że jakość świadczonych Usług
gwarantować będzie ich wysoki standard, a stan sprzątanych i czyszczonych pomieszczeń
będzie zapewniać bezpieczeństwo użytkowników” (§3 ust. 5 wzoru umowy) w tym poprzez
świadczenie „Usług przez personel w liczbie zapewniającej utrzymanie wysokiego ich

standardu
” (§5 ust. 3 wzoru umowy). Ustanowione wymagania kontraktowe, wymagają
zaangażowania takiej ilości osób, która gwarantuje „wysoki standard” realizacji usług, tj.
standard podwyższony, większy aniżeli zwykły standard realizacji usług. Usługi te muszą być
realizowane nie tylko w podwyższonym standardzie jakości ale i we wszystkie dni tygodnia.
Realizacja zamówienia z wykorzystaniem ilości osób założonej przez ECO EXPERT nie
pozwala na realizację zamówienia zgodnie z ww. wymogiem. Jest to tym bardziej istotne,
że cz. 13 zamówienia obejmuje w istocie dwa miejsca świadczenia usług:
1)
Budynek Wieży Kontroli Ruchu Lotniczego TWR Poznań wraz z budynkiem
technicznym i przyległym terenem utwardzonym znajdujący się w Poznaniu 60-427, przy
ul. Przytocznej 1a,
2)
Obiekty znajdujące się na terenie Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej przy
ul. Radarowej 1, 62-
081 Wysogotowo wraz z przyległym terenem zewnętrznym.
Powyższe udaremnia realizację usług jednocześnie, tymi samymi osobami. W kalkulacji
ECO EXPERT nie dokonuje wyliczenia iloma osobami zamierza real
izować usługi w ramach
poszczególnych obiektów. Powyższe nakazuje przyjąć, że ECO EXPERT zamierza tymi
samymi osobami realizować usługi na obu obiektach, co ze względu na ich wielkość, a także
specyfikę jest założeniem nierealnym. Odwołujący w oparciu o swoje doświadczenia
związane z realizacją usług szacuje, że niezbędnym minimum jest realizacja usług
z wykorzystaniem zasobu osobowego na poziomie:
1)
5 osób - Budynek Wieży Kontroli Ruchu Lotniczego TWR Poznań, przy ul.
Przytocznej 1a,
2)
7 osób - Obiekty znajdujące się na terenie Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej przy
ul. Radarowej 1, wraz z przyległym terenem zewnętrznym.
We wskazanym zakresie o
dwołujący podniósł, że niedoszacowanie kosztów osobowych
wynika z:
1)
założenia zbyt małego zasobu osobowego do realizacji usług.
Odwołujący aktualnie realizujący usługi w obiekcie przy ul. Przytocznej, na bieżąco
i w sposób ciągły angażuje do realizacji zamówienia, 4 osoby na pełen etat (3 pełne etaty do
realizacji prac wewnętrznych i 1 etat do prac zewnętrznych) oraz dodatkowe 0,5 etatu
(święta i weekendy). Mając na względzie zakres usług będących przedmiotem zamówienia
przy ul. Radarowej 1, jak również swoistość tego miejsca świadczenia usług, zakres osób,
które należy zapewnić dla świadczenia usług w podwyższonym standardzie jakościowym
wynosi 6 pełnych etatów (5 etatów dla prac wewnętrznych oraz jeden etat dla prac
zewnętrznych) + 0,5 etatu (święta i weekendy). Aktualna realizacja przez odwołującego
usług w ww. miejscu realizacji zamówienia, jak również w innych miejscach sąsiadujących,
uchyla argument jakoby przewaga konkurencyjna ECO EXPERT nad innymi wykonawcami,
w tym o
dwołującym, miała swoje źródło w tym, że „na terenie Wielkopolski, a zwłaszcza

w Poznaniu, posiadamy rozwiniętą i dobrze zorganizowaną strukturę pracowniczą, sprzęt
oraz sprawdzonych dostawców, co umożliwia znaczące obniżenie kosztów, poprzez
rozbudowanie tych struktur bez potrzeby tworzenia ich od podstaw, co związane byłoby ze
znacznie większym kosztem realizacji zamówienia”. We wskazanym zakresie istotne jest
również odnotowanie, że ECO EXPERT w żaden sposób nie wykazał, w jakim stopniu
i w jakim zakresie wykorzystanie ww. zasobów pozwala na równoległe realizowanie
zamówienia w części 12 zamówienia, a tym samym osiągnięcie powoływanego efektu
synergii kosztowej. Wyjaśnienia ECO EXPERT w tym zakresie są gołosłowne. Wykonawca
ten, przedstawił dowody wyłącznie na warunki kontraktowe jakie ma uzgodnione
z dostawcami (objęte tajemnicą przedsiębiorstwa).
2)
nieuwzględnienia prawidłowego zasobu etatowego.
Codzienny serwis sprzątający jest serwisem, z założenia realizowanym w każdym dniu
tygodnia, nie wyłączając sobót i niedziel. Mając na względzie powyższe, jak również
uwzględniając wymogi dotyczące maksymalnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, który
w przypadku osób z niepełnosprawnościami ma charakter sztywny i zgodnie z art. 15 ust. 1
ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 573) wynosi 40 godzin tygodniowo, nie
budzi wątpliwości, iż ECO EXPERT nie uwzględnił w sposób należyty wysokości kosztów
osobowych, chociażby ze względu na nieuwzględnienie odpowiedniej ilości etatów
przeznaczonych do realizacji usług. We wskazanym zakresie uwagi w pkt 1) pozostają
aktualne. ECO EXPERT w swoich wyjaśnieniach powołuje się na to, że pracownicy będący
osobami z niepełnosprawnościami mają zaświadczenia lekarskie dozwalające na
„zatrudnienie tych osób do pracy w porze nocnej i godzinach nadliczbowych”. ECO EXPERT
na tę okoliczność przedkłada wyłącznie jedno zaświadczenie. W konsekwencji należy uznać,
że nie wykazał w sposób umożliwiający realną weryfikację, że wszystkie osoby, które mają
zostać delegowane do realizacji zamówienia dysponują stosownymi zaświadczeniami
lekarskimi. Zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej
i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 573)
wyłącznie reżimu art. 15, znajduje zastosowanie na wniosek osoby zatrudnionej i po wydaniu
zgody przez lekarza. Stan ten ma zatem charakter wyjątku, a nie reguły wiodącej i jako taki
winien być z pewnością wykazany w ramach wyjaśnień ECO EXPERT. Niewykazanie
powyższego na tym etapie stanowi kolejny przejaw nierzetelności wyjaśnień. Dodatkowo
w związku z koniecznością realizacji usług również w weekendy, niezbędne jest
uwzględnienie w kalkulacji także podwyższonych kosztów wynagrodzeń, na realizację usług
w dni weekendowe. Kalkulacja ECO EXPERT pomija ten aspekt czym czyni kalkula
cję, co
najmniej niewiarygodną. ECO EXPERT pominął również okoliczność, iż zgodnie z art. 19
ust. 1 ww. ustawy „osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia

niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni
roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta
nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni
niepełnosprawności”. W konsekwencji niezbędne jest aby ECO EXPERT przy dokonywanej
kalkulacji przew
idział większą rezerwę na koszty związane z urlopami osób
niepełnosprawnych i koniecznością zapewnienia zastępstwa niż uczynił to w wyliczeniach
sporządzonych na potrzeby wyjaśnień. Niedoszacowanie osobowe ma jeszcze większy
zasięg, albowiem ECO EXPERT apriorycznie oparł koszty osobowe pracowników fizycznych,
przy uwzględnieniu realizacji zamówienia przez osoby z niepełnosprawnościami. Jak
wskazuje ECO EXPERT „czynnikiem obniżającym koszty wykonania zamówienia jest pomoc
publiczna. ECO EXPERT s.j. jako prac
odawca z otwartego rynku pracy, zatrudniający osoby
niepełnosprawne, obniża koszty pracy dzięki uzyskiwaniu dofinansowań do wynagrodzeń
osób zatrudnionych na umowie o pracę z wynagrodzeniem minimalnym ustalonym na
podstawie art.2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu
za pracę (Dz. U. Nr 200, poz.1679, z 2004 r. Nr 240, poz.2407 oraz z 2005 r. Nr 157,
poz.1314). Zasady dofinansowania wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych
precyzuje ustawa z dn. 27 sierpnia 1997 r. o r
ehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Z 2008 r. Nr 14, poz. 92 późń.zm.),
rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 stycznia 2009 r. w sprawie
miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych (Dz. U.
2009 nr 8 poz.43). Należy podkreślić, że firma ECO EXPERT s.j. zatrudnia w przeważającej
mierze osoby z niepełnosprawnością, a procentowy udział osób niepełnosprawnych
w realizacji kontraktów wynosi prawie 70%, tym samym Wykonawca przyczynia się do
aktywizacji zawodowej osób z orzeczonym stopniem o niepełnosprawności, a przy tym nie
ponosi kosztów ZPCHR, ponieważ nie posiada takiego statusu”. Dodatkowo jak sam
wykonawca wskazał w wyjaśnieniach (części opisowej) nawet realizując zamówienia
z udziałem osób z niepełnosprawnościami, rzeczywiste koszty wynagrodzenia pracownika
kształtują się w ECO EXPERT w sposób zróżnicowany (od 1508,70 zł do 2558,70 –
wyłącznie w zakresie wskazanym przez wykonawcę). Jednocześnie ECO EXPERT nie
wykazał z jaką metodologią przyjął wyliczenie kosztów pracowniczych (w zakresie osób
realizujących usługi sprzątania) w ramach kalkulacji i dlaczego przyjął określone założenia
kosztowe. Odwołujący stoi na stanowisku, że ECO EXPERT przyjął takie założenia, które
wyłącznie na potrzeby kalkulacji pozwalają mu na ukazanie ceny jako realnej, a poprzez
nieujawnienie przyjętych w ww. zakresie założeń, nie ma możliwości obiektywnego
zweryfikowania tych założeń wyjściowych. Powyższe samo przez się czyni wyjaśnienia
nierzetelnymi i niewiarygodnymi. Nie sposób również pominąć, że ECO EXPERT przyjął
koszty realizacji zamówienia osobami z niepełnosprawnościami, która to okoliczność wiąże

się z uzyskiwaniem dofinansowania. Jednocześnie ECO EXPERT nie przekazał
zamawiaj
ącemu żądnych dowodów na wykazanie, że będzie dysponował takimi osobami
przez cały okres realizacji zamówienia, lub że jest w stanie zastąpić te osoby innymi
osobami, które zatrudnia również na preferencyjnych warunkach. W konsekwencji jeżeli
realizacja za
mówienia nastąpi również przy udziale osób innych niż aktywizowane
zawodowo, koszty realizacji zamówienia znacznie wzrosną. ECO EXPERT całkowicie
pominął tę okoliczność (nawet jako element ryzyka realizacji kontraktu).
Pozostałe koszty osobowe.
ECO EXPERT
w wyliczeniach całkowicie pominął koszty osobowe, związane
z uczestniczeniem w realizacji zamówienia innych osób, niż osoby sprzątające. Pomimo,
iż już sam ECO EXPERT wskazuje w treści wyjaśnień, że „Jako sprzyjający czynnik
wykonywania zamówienia dla wykonawcy uznać należy fakt, iż firma ECO EXPERT s.j.
zatrudnia fachowców na stanowisku koordynatora rejonu, odpowiadających za nadzór oraz
jakość wykonania i koordynację prac w poszczególnych rejonach kraju” to kosztu udziału
ww. osoby w realizacji zamówienia nie uwzględnił w kosztorysie. Co prawda w kosztorysie
przewidziano „koszty inne np. koszty polis, gwarancji, koszty administracyjne, kontroli
jakości, paliwa i inne”, jednakże w wysokości 4 500,00 miesięcznie. Mając na względzie niski
wymiar kwotowy tej
kategorii kosztów, racjonalna interpretacja tej pozycji nie pozwala uznać,
aby obejmowała ona koszty inne niż koszty materiałowo-eksploatacyjne i uwzględniała
również koszty osobowe.
Powyższe dotyczy również innych osób zaangażowanych w realizację zamówienia, w tym
w sposób pośredni np. obsługa biurowa, administracyjna, księgowa – tj. kosztów związanych
z prowadzeniem działalności gospodarczej, które muszą zostać pokryte realizowanymi
kontraktami. Koszty jakie generuje konieczność zatrudnienia ww. kategorii osób winny być
uwzględnione co najmniej w części w ramach kosztów realizacji zamówienia.
Koszty sprzętowe – sprzęt.
Zamawiający w załączniku nr 6 do wzoru umowy wskazał minimalny zasób sprzętowy,
którym musi dysponować wykonawca realizujący zamówienia. Konieczność uwzględnienia
w kalkulacji cenowej ww. kosztów wynika wprost z: postanowienia Rozdziału XV ust. 1 SWZ,
§ 6 ust 1 wzoru umowy, § 6 ust 7 wzoru umowy, § 8 ust. 3 wzoru umowy.
ECO EXPERT w kosztach narzędzi uwzględnił „np. stelaże do mopów, wiaderka, serwis
sprzętu, łopaty do śniegu i inne” i oszacował ich wysokość na 1 160,00 złotych miesięcznie.
Wymienione przez ECO EXPERT koszty dotyczą tzw. narzędzi eksploatacyjnych, które
w największym zakresie podlegają wymianie w związku z zużyciem ich w trakcie
świadczenia usług. ECO EXPERT całkowicie pominął koszty (np. najmu, leasingu, naprawy,
serwis, amortyzacji) wymaganego przez z
amawiającego sprzętu. ECO EXPERT w części
opisowej wyjaśnień oświadczył, „że na dzień dzisiejszy posiadamy zgromadzone zapasy

sprzętu w postaci wózków do sprzątania, odkurzaczy, maszyn czyszczących oraz
odkurzaczy piorących i innych, a część wymienionych sprzętów przeznaczymy do wykonania
usługi sprzątania w niniejszym postępowaniu. Posiadane zasoby sprzętowe pozwolą
zrealizow
ać usługę na wysokim poziomie bez konieczności ponoszenia dodatkowych
kosztów związanych z zakupem nowych maszyn i urządzeń”. Powyższe nie znajduje
żadnego odbicia w kalkulacji cenowej, jak również złożonych dowodach (nie potwierdzono
tego, że ECO EXPERT rzeczywiście dysponuje jakimikolwiek urządzeniami – za wyjątkiem
urządzenia do mycia przeszkleń na wysokości, czy też może je wykorzystać do realizacji
zamówienia, czy też w jaki sposób ich wykorzystanie wpływa na ponoszone przez
wykonawcę koszty realizacji zamówienia). Oświadczenie to jest zatem gołosłowne,
nieudowodnione a nadto stoi w kolizji z kalkulacją cenową. Należy przyjąć, że poza
zakresem uwzględnionych kosztów sprzętowych pozostają koszty związane z zapewnieniem
i wykorzystaniem sprzętu, który generuje znaczne koszty nabycia jak i eksploatacji,
w szczególności następujących urządzeń:
1.
odkurzacz przemysłowy do sprzątania dużych powierzchni (min 2 szt.);
2.
profesjonalny odkurzacz piorący do czyszczenia wykładzin dywanowych i tapicerki
(min 1 szt.);
3.
odkurzacz cicho ssącym (maks. 65 dB) – (min 2 szt.);
4.
maszyna czyszcząco - myjącą (min 1 szt.);
5. szorowarka do czyszczenia posadzek betonowych i terakot
– min 1 szt.
6. dmuchawa spalinowa (2 szt.);
7.
profesjonalne urządzenie do mycia okien i elewacji – 1 szt.
8.
profesjonalna myjka ciśnieniowa - 1 szt.
9. zamiatarka spalinowa
– 1 szt. – może stanowić osprzęt do ww. urządzeń
samojezdnych
10. opryskiwacz 1 szt.,
a także urządzenia samojezdnego z osprzętem do odśnieżania i odladzania (pług,
piaskarka) z przyczepą do wywożenia śniegu - 2 szt. Sprzęt taki – pominięty przez ECO
EXPERT
– jest niezbędny aby w razie opadów śniegu w wymaganym czasie doprowadzić
nawierzchnię do standardu „czarnej powierzchni”. Powierzchnia na której realizowana jest
taka usługa również jest znaczna – 3574 m
2
i 4417,64 m
2
.
Koszty sprzętowe – środki chemiczne.
ECO EXPERT wyróżnił wyłącznie ogólną kategorię kosztów materiałowych: środki
chemiczne środki do dezynfekcji, artykuły higieniczne, środki do czyszczenia i inne, ustalają
ich miesięczny koszt na kwotę 5 800 zł. Powyższe nakazuje przyjęcie, że ECO EXPERT co
najmniej nie doszacował kosztów jakie generuje konieczność zapewnienia środków
chemicznych. Jednocześnie ECO EXPERT w żaden sposób nie wykazał, że przyjęte

założenia kosztowe pozwalają mu na zapewnienie środków chemicznych w ilości i rodzaju
pozwalającym na należyte wykonanie umowy. Już sam zamawiając dokonując odrzucenia
oferty innego wykonawcy w ramach postępowania wskazał, że „Wykonawca wskazał dalej,
iż koszty środków czystości oraz higienicznych przewidzianych na omawianych obiektach,
zostały wyliczone na podstawie doświadczenia oraz wieloletniej współpracy z producentami
profesjonalnych środków czystości oraz środków higienicznych z uwzględnieniem
wypracowanych systemów rabatów, które umożliwiają zakup środków po cenach
producenta. Jednakże nie zostały przedłożone żadne dowody potwierdzające wysokość tych
cen np. faktura, umowa czy zamówienie, co Wykonawca winien uczynić”. Taka sama miara
powinna zo
stać przyjęta przy ocenie wyjaśnień ECO EXPERT i winna stanowić podstawę
uznania, że wykonawca ten nie wykazał, że zaoferowana cena nie ma przymiotu rażąco
niskiej, ze względu na niepodołanie ciężarowi dowodowemu w tym zakresie. ECO EXPERT
w sposób ogólny wskazał na kwotę 5 800 zł, nie wykazując jakie środki czystości i w jakiej
cenie nabycia uwzględnił w kalkulacji. ECO EXPERT wskazuje wyłącznie ogólną kwotę oraz
powołuje się na to, że „ilość środków czystości została w sposób ekonomiczny zredukowana
dzięki zastosowaniu profesjonalnych środków czystości występujących w dużej mierze w
formie koncentratów. Dodatkowo obecna technologia pozwala na racjonalne
wykorzystywanie środków czystości - w tym przypadku Wykonawca przewidział
zastosowanie nowoczesnych urządzeń (pomp zamiennie dozowników). Zastosowanie tego
typu urządzeń przy dozowaniu koncentratów pozwala na zmniejszenie zużycia środków
czyszczących bez wpływu na jakość wykonywanych usług”. Odwołujący wskazuje, że ECO
EXPERT w kalkulacji nie wykazał wykorzystania ww. sprzętu. Niezależnie od powyższego
ewentualne wykorzystanie koncentratów, może dotyczyć wyłącznie niektórych środków. Nie
sposób ich wykorzystać co najmniej w zakresie w jakim zamówienie wymaga zapewnienia:
kostki WC, papieru toaletowego, ręczników kuchennych, ścierek z mikrofibry czy wkładów do
mopa. Nawet zatem jeżeli ECO EXPERT wykorzystuje koncentraty, to oszczędność w tym
zakresie ma charakter marginalny, nie niwelujący niedoszacowania w tym zakresie.
Odwołujący załącza do niniejszego odwołania kalkulację minimalnych wydatków na środki
chemiczne, która wykazuje, że przyjęta kwota winna wynosić nie mniej niż 6464,77 złotych.
Mając na względzie, iż w części opisowej, dotyczącej wyłącznie niektórych aspektów
kosztowych ECO EXPERT wyraźnie odnosi się do wskazanej kategorii kosztowej, które
reedukacja ma stanowi podstawę do osiągnięcia znacznych oszczędności, zasadne jawi się
przyjęcie, że oferta tego wykonawcy jest w istocie niedoszacowana i obarczona rażąco niską
ceną – w szczególności wobec wskazanych w odwołaniu kosztów, które w ogóle zostały
pominięte przy kalkulacji przez tego wykonawcę.
Koszty związane z realizacją pominiętych części zamówienia.

Zamawiający w załączniku nr 1 do SWZ wyspecyfikował zarówno wymogi dotyczące
sposobu realizacji z
amówienia, jak i sprecyzował zakres usług i obowiązków, które
wykonawca zobowiązany jest realizować w toku wykonywania zamówienia. ECO EXPERT
pominął koszty związane z realizacją niektórych elementów zamówienia, w tym:
1) polimeryzacji,
2) mycia opraw, lamp, kratek wentylacyjnych,
3)
mycia kontenerów, brak bieżącej wody
4)
usuwania nieczystości z rynien i dachu,
5)
usuwania śniegu z dachu,
6)
mechanicznego usuwania chwastów i mchu,
7)
wywozu śniegu we wskazane miejsce,
8)
czyszczenie wykładzin w pokojach kontrolerów przy użyciu odpowiednich środków
9)
sprzątania podestu antenowego,
10)
mycie żaluzji w Sali kontroli lotów,
a w szczególności realizacji usług wyspecjalizowanych i znacznie kosztotwórczych (co
wynika z przyjęcia przez ECO EXPERT, że realizacja zamówienia jest podobna do usług,
które dotychczas wykonywał).
W zakresie usług wyspecjalizowanych i swoistych dla przedmiotu zamówienia pozostaje
m.in. mycie kopuły osłonowej radaru. Całościowe mycie zewnętrznej powłoki kopuły przy
użyciu ciepłej wody pod ciśnieniem wraz ze specjalistycznym detergentem zalecanym przez
producenta (zawierającego 5-9% roztwór amoniaku) generuje koszt w wysokości 30.000
netto, a zgodnie z wymogami zamówienia usługa taka ma być realizowana raz do roku.
Szczególne znaczenie ma to, że usługę taką może realizować wyłącznie wyspecjalizowany
podmiot
– PolishRadome Services (jedyny usługodawca uprawniony do konserwacji kopuł
L3Harris), (
dowód: oferta, oświadczenie L3Harris wraz z tłumaczeniem).
Pominięcie ww. zakresu usług przez ECO EXPERT, co najmniej w zakresie
skalkulowanych kosztów realizacji zamówienia, zaprezentowanych na potrzeby wyjaśnienia,
ukazuje nierzetelność i niewiarygodność przedstawionych przez wykonawcę wyjaśnień.
Wyjaśnienia są w tym zakresie co najmniej wybiórcze i nie pozwalają w sposób niebudzący
wątpliwości wykazanie, że realizacja zamówienia może nastąpić za zaoferowaną cenę.
Mając jednocześnie na względzie, iż pominięte przez ECO EXPERT elementy cenowe mają
istotne znaczenie i nie mają charakteru bagatelnego, zasadne jest uznanie, że zaoferowana
przez ECO EXPERT cena ma przymiot rażąco niskiej.
Koszty kontraktowe i ryzyka.
Konieczność uwzględnienia w kalkulacji cenowej ww. kategorii kosztów wynika wprost
z postanowienia Rozdziału XV ust. 1 SWZ.

ECO EXPE
RT w swojej kalkulacji, jak i wyjaśnieniach, całkowicie pominął koszty ryzyk
kontraktowych (tzw. rezerwę), nie tylko generowane przez wskazane już powyżej
w odwołaniu, ale chociażby koszty generowane w okresie skorzystania przez
z
amawiającego z uprawnienia wynikającego z: § 2 ust. 3 wzoru umowy, § 3 ust. 2 wzoru
umowy.
Pominięcie ww. kategorii kosztowych świadczy o niedoszacowaniu kalkulacji
i jednocześnie o nierynkowym charakterze zaoferowanej ceny.

2. Zarzut zaniechania kontynuowania wyjaśnień (zarzut ewentualny).
Odwołujący w ramach zarzutu ewentualnego podnosi, że jeżeli okoliczności wskazane
przez o
dwołującego w pkt 1 uzasadnienia, nie zostaną uznane za wystarczające dla
wykazania, że: ECO EXPERT nie podołał ciążącemu na nim obowiązkowi złożenia
wyj
aśnień rażąco niskiej ceny w sposób pozwalający uzasadnić zaoferowaną przez tego
wykonawcę cenę lub zaoferowana przez ECO EXPERT cena ma charakter rażąco niskiej,
a z
amawiający zaniechał odrzucenia oferty ECO EXPERT na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8
w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp
, to zasadne jest przyjęcie, że niezłożenie przez ECO
EXPERT szczegółowych wyjaśnień w zakresie okoliczności wskazanych w pkt 1 nie pozwala
na niebudzące wątpliwości przyjęcie przez zamawiającego, że cena zaoferowana przez
wyk
onawcę nie ma przymiotu rażąco niskiej. W konsekwencji niezbędne jest kontynuowanie
przez z
amawiającego procedury wyjaśniającej, w której ECO EXPERT wyjaśni
z
amawiającemu sposób skalkulowania oferty, poprzez szczegółowe wyjaśnienie okoliczności
wykazujących, że w zaoferowanej cenie uwzględniono koszty, które na podstawie wyjaśnień
wykonawcy jawią się jako całkowicie pomięte, a które mają istotne znaczenie dla oceny
charakteru zaoferowanej ceny lub niedoszacowane. W warunkach tak daleko idących
braków w treści wyjaśnień, pozostawienie ich bez jednoznacznych odpowiedzi, nie pozwala
na uznanie, że zaoferowana przez ECO EXPERT cena nie ma charakteru rażąco niskiej.
Z kolei cel jakiemu służy zarówno weryfikacja rażąco niskiej ceny ofertowej, jak i instytucja
odr
zucenia ofert obarczonych rażąco niską ceną, sprzeciwia się niedochowaniu standardu
należytego wyjaśnienia okoliczności, które co najmniej mogą wskazywać na posiadanie
przez cenę przymiotu rażąco niskiej. Zaniechanie przeprowadzenia takich wyjaśnień, nie
m
oże zyskiwać na aprobatę wyłącznie ze względu na chęć szybkiego zakończenia
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Zamawiający nie złożył pisemnej odpowiedzi na odwołanie.

Do postępowania odwoławczego – po stronie zamawiającego - skuteczne przystąpienie
zgłosił wykonawca Eco Expert sp.j. K. M. A. z siedzibą w Gorzowie Wielkopolskim, który na
posiedzeniu złożył dodatkowe pismo procesowe w sprawie wraz z dowodami.

Przystępujący wskazał, co następuje.
Odnosząc się szczegółowo do postawionych zarzutów przystępujący wskazał, że wbrew
twierdzeniom o
dwołującego ma świetne rozpoznanie w zakresie realizacji zamówienia,
ponieważ realizował w latach 2018 2019 zamówienie o tożsamym zakresie na rzecz
z
amawiającego (w zakresie jednej z dwóch lokalizacji objętych przedmiotem zamówienia),
więc zna zarówno aspekty immanentnie związane z miejscem świadczenia usług, które
w istotnie determinują sposób świadczenia usług jak i kosztotwórczość tych usług, a także
ustanowione warunki kontraktowe (d
owód: referencje z PAŻP wraz z SIWZ, z którego wynika
przedmiotowy zakres zamówienia realizowanego w latach 2018-2019).
Przystępujący, wbrew twierdzeniom odwołującego, poniżej wskazuje również, że:
1)
uwzględnił wszystkie elementy kosztowe związane z realizacją zamówienia,
2)
prawidłowo określił wysokość kosztów związanych z realizacją zamówienia
(doszacował wszystkie koszty), a przez to w sposób uzasadniony przyjął, że zaoferowana
cena pozwala na pokrycie wydatków związanych z realizacją zamówienia a nadto na
wypracowanie zysku,
3)
uwzględnił warunki kontraktowe oraz ryzyka jakie z nich wynikają, a które mają wpływ
na kalkulację kosztową.
Koszty osobowe.
Wyjaśnienia złożone przez przystępującego potwierdzają, że jego oferta spełnia
wymagania określone w załączniku nr 1 do SWZ (SOPZ), w którym zastrzeżono,
że „codzienny serwis sprzątający stanowić będzie co najmniej pięć osób w godzinach 7-19.”
dla lokalizacji przy ul. Radarowej 1 oraz „codzienny serwis sprzątający stanowić będzie co
najmniej trzy osoby w godzinach 7-19
” dla lokalizacji przy ul. Przytocznej 1a - co zresztą
przyznaje sam o
dwołujący. Przystępujący zadeklarował 10 osób (podczas, gdy zamawiający
wymagał minimum 8 osób łącznie do 2 lokalizacji), a więc wykonanie zamówienia zgodnie
z warunkami kontraktowymi tj. „Wykonawca zobowiązuje się, że jakość świadczonych Usług
gwarantować będzie ich wysoki standard, a stan sprzątanych i czyszczonych pomieszczeń
będzie zapewniać bezpieczeństwo użytkowników.” (§ 3 ust. 5 wzoru umowy), w tym poprzez
świadczenie „Usług przez personel w liczbie zapewniającej utrzymanie wysokiego ich
standardu
.” (§ 5 ust. 3 wzoru umowy). Przystępujący zaangażuje do realizacji zamówienia
taką liczbę osób, która gwarantuje „wysoki standard” realizacji usług, tj. standard
podwyższony, większy aniżeli zwykły standard realizacji usług. Liczba pracowników
dedykowana do niniejszego zamówienia przez przystępującego pozwala na realizację
zamówienia zgodnie z ww. wymogiem w obydwu miejscach świadczenia usług.
W związku z zarzutami odwołującego, przystępujący przygotował dodatkowo
rozbudowaną kalkulację kosztów dla części 12 zamówienia (Poznań) oraz dodatkowo
rozbudował koszty wynagrodzeń w 2022 r. Wskazane niżej dowody potwierdzają

bezzasadność podniesionych przez odwołującego zarzutów oraz potwierdzają, że złożonymi
wyjaśnieniami z dnia 10 listopada 2021 r. wykazał i udowodnił, w sposób skuteczny
i niebudzący jakichkolwiek wątpliwości, że zaoferowana cena nie ma przymiotu rażąco
niskiej, a zaoferowana cena nie ma
charakteru rażąco niskiej i wobec oferty wykonawcy nie
zaktualizowała się podstawa eliminacyjna z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp (dowód:
k
alkulacja kosztów - część 12 Poznań, koszty wynagrodzeń 2022 r., umowy o pracę
i orzeczenia o stopniu niepełnosprawności).
Koszty sprzętowe - sprzęt.
Wbrew twierdzeniom o
dwołującego, przystępujący dysponuje zasobem sprzętowym
określonym w załączniku nr 6 do wzoru umowy.
W związku z powyższym przystępujący uwzględnił w kalkulacji cenowej ww. koszty
zgodnie z postanowieniem r
ozdziału XV ust. 1 SWZ, § 6 ust 1 wzoru umowy, § 6 ust 7 wzoru
umowy.
Przystępujący złożonymi wyjaśnieniami z dnia 10 listopada 2021 r. wyjaśnił, „że na
dzień dzisiejszy posiadamy zgromadzone zapasy sprzętu w postaci wózków do sprzątania,
odkurzaczy, maszyn czyszczących oraz odkurzaczy piorących i innych, a część
wymienionych sprzętów przeznaczymy do wykonania usługi sprzątania w niniejszym
postępowaniu. Posiadane zasoby sprzętowe pozwolą zrealizować usługę na wysokim
poziomie bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z zakupem
now
ych maszyn i urządzeń”. Ponadto koszty serwisu sprzętu zostały wprost wskazane
w wyjaśnieniach z dnia 10 listopada 2021 r., które przystępujący uwzględnił przy kalkulacji
zaoferowanej ceny, tj. w pozycji:
Narzędzia np. stelaże do mopów, wiaderka, serwis sprzętu,
łopaty do śniegu i inne – 1 160,00 zł.
Niemniej jednak w związku z zarzutami odwołującego, przystępujący przygotował
dodatkowo zestawienie kupionych wcześniej urządzeń, które będą wykorzystane do
realizacji niniejszego zamówienia. Wskazane niżej dowody potwierdzają bezzasadność
podniesionych przez o
dwołującego zarzutów oraz potwierdzają, że złożonymi wyjaśnieniami
z dnia 10 listopada 2021 r. wykazał i udowodnił, w sposób skuteczny i niebudzący
jakichkolwiek wątpliwości, że zaoferowana cena nie ma przymiotu rażąco niskiej,
a zaoferowana cena nie ma charakteru rażąco niskiej i wobec oferty wykonawcy nie
zaktualizowała się podstawa z w art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp (dowód: kalkulacja kosztów
-
część 12 Poznań, zestawienie zakupu urządzeń 1, zestawienie zakupu urządzeń 2).
Koszty sprzętowe środki chemiczne.
Przystępujący w wyjaśnieniach z dnia 10 listopada 2021 r. określił koszty materiałowe:
środki chemiczne środki do dezynfekcji, artykuły higieniczne, środki do czyszczenia i inne
i ich miesięczny koszt w wysokości 5 800 zł.
W związku z zarzutami odwołującego, przystępujący przygotował dodatkowo zestawienie
środków chemicznych i materiałowych za okres od stycznia 2019 r. do sierpnia 2019 r.,

w którym to okresie świadczył usługę sprzątania dla zamawiającego - obiektu przy ul.
Przytocznej (Wieża Kontroli Lotów). Z załączonego zestawienia wynika, że usługi
realizowane w obiekcie przy ul. Przytocznej kosztowały przystępującego średnio 764,99 zł
miesięcznie. Na bazie swoich doświadczeń przystępujący oszacował, że w 2022 r. koszt ten
będzie wynosił 994 zł netto miesięcznie (cena miesięczna za materiały w latach 2018-2019
plus 30% podwyżki). Na takiej samej zasadzie ustalono, że za obiekt przy ul. Radarowej
koszt na 2022 r. to będzie – 2 982 zł netto miesięcznie.
W związku z powyższym łącznie to będzie – 3 976zł netto, a pozostałe 1 824 zł to zapas
na środki chemiczne, środki do dezynfekcji, artykuły higieniczne, środki do czyszczenia
i inne. Ponadto p
rzystępujący potwierdza swoje wyjaśnienia z dnia 10 listopada 2021 r.
w tym zakresie, że wykorzystanie pomp/dozowników (ograniczających zużycie środków
czystości) jest dostępne dla przystępującego w cenie produktów czyszczących (co
dodatkowo potwierdza u
mowa w sprawie udostępnienia urządzenia dozującego do środków
czyszczących marki Buzil - w załączeniu). Wskazane niżej dowody potwierdzają
bezzasadność podniesionych przez odwołującego zarzutów oraz potwierdzają, że złożonymi
wyjaśnieniami z dnia 10 listopada 2021 r. wykazał i udowodnił, w sposób skuteczny
i nie
budzący jakichkolwiek wątpliwości, że zaoferowana cena nie ma przymiotu rażąco
niskiej, a zaoferowana cena nie ma charakteru rażąco niskiej i wobec oferty wykonawcy nie
zaktualizowała się podstawa z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp (dowód: kalkulacja kosztów -
część 12 Poznań, zestawienie zakupu środków czystości w celu świadczenia usług w wież
kontroli ruchu lotniczego w Poznaniu, u
mowa w sprawie udostępnienia urządzenia
dozującego do środków czyszczących marki Buzil).
Koszty związane z realizacją:
1) polimeryzacji,
2) mycia opraw, lamp, kratek wentylacyjnych,
3)
mycia kontenerów, brak bieżącej wody,
4) usuwania nieczystości z rynien i dachu,
5)
usuwania śniegu z dachu,
6)
mechanicznego usuwania chwastów i mchu,
7)
wywozu śniegu we wskazane miejsce,
8) czy
szczenie wykładzin w pokojach kontrolerów przy użyciu odpowiednich środków
9)
sprzątania podestu antenowego,
10)
mycie żaluzji w Sali kontroli lotów,
zostały przez przystępującego uwzględnione w wyjaśnieniach z dnia 10 listopada 2021 r.
i p
rzystępujący oczywiście uwzględnił je przy kalkulacji zaoferowanej ceny tj. w pozycji:
- Mycie okien elewacji,
powłoka hydrofobowa 80 000 zł/rok – w rozliczeniu 6 666,7 zł,

-
Prace okresowe m.in. pranie wykładzin, żaluzji, pranie tapicerki, dezynsekcja i inne 36
000 zł rocznie – w rozliczeniu 3 000,00 zł.
W zakresie usług wyspecjalizowanych j swoistych dla przedmiotu zamówienia
p
rzystępujący wyjaśnił, że Czyszczenie radarów (strona 20-21 odwołania) nie wymaga
korzystania z usług firmy wskazanej przez odwołującego. Zamawiający nie wymagał
korzystania z usług wskazanej przez odwołującego firmy, a konserwacja (o której mowa
w dowodzie załączonym do odwołania) nie może być utożsamiana z czyszczeniem
urządzeń, powinna być natomiast odnoszona do serwisu i wymiany części, nie zaś do
samego czyszczenia. Ponadto należy podnieść, że w tym zakresie z oferty odwołującego nie
wynika, aby zamierzał korzystać z usług tego podmiotu jako podwykonawcy, więc
oświadczenia w tym zakresie są niewiarygodne (dowód: kalkulacja kosztów - część 12
Poznań, oferta odwołującego w części 12, faktury, referencje).
Koszty kontraktowe i ryzyka.
Przystępujący wskazał, że uwzględnił w swojej ofercie wszelkie koszty (bezpośrednie
i pośrednie) wykonania całego przedmiotu zamówienia przedstawionego przez
zamaw
iającego w niniejszej SWZ, wszelkie podatki (z zastrzeżeniem pkt 7, 8 i 9 poniżej), jak
również wszystkie inne koszty o jakimkolwiek charakterze, które mogą powstać w związku
z realizacją przedmiotu zamówienia (obejmujące koszty między innymi środków czystości,
opakowań, pracowników którzy będą realizowali usługę przy użyciu niezbędnego sprzętu,
zysk, narzuty, upusty oraz pozostałe składniki cenotwórcze) i wszystkie inne koszty
o jakimkolwiek charakterze, które mogą powstać w związku z realizacją przedmiotu
zamówienia. Przystępujący wbrew twierdzeniom odwołującego uwzględnił w swojej
kalkulacji, jak i wyjaśnieniach, koszty ryzyk kontraktowych (tzw. rezerwę), nie tylko
generowane przez wskazane już powyżej w odwołaniu, ale także koszty generowane
w okresie skorzystania przez z
amawiającego z uprawnienia wynikającego z: § 2 ust. 3 wzoru
umowy, czy
§ 3 ust. 2 wzoru umowy.
Powyższe koszty zostały wskazane w wyjaśnieniach z dnia 10 listopada 2021 r., które
p
rzystępujący uwzględnił przy kalkulacji zaoferowanej ceny tj. w pozycji:
-
Koszty inne np. koszty polis, gwarancji, koszty administracyjne, kontroli jakości, paliwa
i inne
– 4 500,00 zł.
Zarzut zaniechania kontynuowania wyjaśnień (zarzut ewentualny).
W związku z powyższym bezpodstawny jest także, zarzut ewentualny. Złożone przez
p
rzystępującego w dniu 10 listopada 2021 r. szczegółowe wyjaśnienia w zakresie
okoliczności wskazanych w pkt 1 pozwalają na niebudzące wątpliwości przyjęcie przez
z
amawiającego, że cena zaoferowana przez wykonawcę nie ma przymiotu rażąco niskiej.
W konsekwencji brak jest podstaw do kontynuowania przez z
amawiającego procedury
wyjaśniającej, w której przystępujący miałby dalej wyjaśniać zamawiającemu sposób

skalkulowania oferty. Tym samy z
amawiający dochował standardu należytego wyjaśnienia
okoliczności, które co najmniej mogą wskazywać na posiadanie przez cenę przymiotu rażąco
niskiej.

Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi
przepis art. 528 ustawy Pzp.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że odwołujący posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowanego możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 505 ust. 1
ustawy Pzp
, co uprawniało go do złożenia odwołania.

Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron, oraz uczestnika postępowania odwoławczego, złożone w pismach
procesowych, jak też podczas rozprawy Izba stwierdziła, iż odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.

W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zarzuty odwołującego są bezzasadne.
Dla prawidłowego ustalenia, zgodności i zupełności udzielonego przez wykonawcę
wyjaśnienia ceny oferty, niezbędne jest przywołanie treści wezwania zamawiającego oraz
przytoczenie najważniejszych elementów złożonych przez wykonawcę wyjaśnień.
Zamawiający wzywając przystępującego do złożenia wyjaśnień wskazał, co następuje,
cyt. „W toku badania ofert, Zamawiający stwierdził, iż cena Państwa oferty dla części nr 12
w wysokości 3 116 448,00 zł jest niższa o 39,59 % od wartości zamówienia dla części nr 12
powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem
postępowania zgodnie z art. 36 ust. 1 i 2 ustawy w wysokości 5 159 122,78 zł. Zamawiający
zwraca się zatem o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenia dowodów dotyczących elementów
oferty, a mających wpływ na wysokość ceny, które w jednoznaczny sposób potwierdzą,
że zaoferowana cena pozwala na wykonanie zamówienia zgodnie z opisem przedmiotu
zamówienia. W szczególności, że wykonawca skalkulował i oferuje wykonanie zamówienia
z uwzględnieniem wszystkich wymogów określonych w SWZ dla realizacji niniejszego
zamówienia w zakresie części nr 4 i 12.

W wyjaśnieniach należy odnieść się do elementów dotyczących wyliczenia ceny,
w szczególności w zakresie:
1) zarz
ądzania procesem świadczonych usług;
2)
wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków usług;
3)
oryginalności usług oferowanych przez wykonawcę;
4)
zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do
ustaleni
a ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207) lub
przepisów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane
zamówienie;
5)
zgodności z prawem w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach
dotyczących pomocy publicznej;
6)
zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
7)
zgodności z przepisami dotyczącymi z zakresu ochrony środowiska;
8)
wypełniania obowiązków związanych z powierzeniem wykonania części zamówienia
podwykonawcy.
Zamawiający zwraca uwagę, iż powyższe elementy stanowią katalog otwarty, zaś
Wykonawca mając na uwadze wiedzę o czynnikach, które wpłynęły na ukształtowanie ceny
jego oferty zobowiązany jest do szczegółowego przedstawienia, opisania i udowodnienia
wszystkich czynników (także innych niż wskazane wyżej), które o wysokości jego ceny
zadecydowały. Zamawiający wymaga przedłożenia wyjaśnień oraz kalkulacji cenowej
dotyczącej wykonania zamówienia. Wykonawca jest zobowiązany szczegółowo wyjaśnić co
najmniej okoliczności o których mowa w pkt 4 i 6 powyżej.
Ocena złożonych wyjaśnień dokonywana przez Zamawiającego ma na celu ustalenie, czy
przedmiot zamówienia został wyceniony zgodnie z SWZ i załącznikami do SWZ oraz czy
cena została skalkulowana rzetelnie i czy będą Państwo w stanie zrealizować przedmiotowe
zamówienie. W wyjaśnieniach proszę wykazać, co spowodowało obniżenie ceny oraz
w jakim stopniu i dzięki jakim czynnikom cena została obniżona. Natomiast w przedłożonej
kalkulacji należy wykazać koszty realizacji poszczególnych elementów:
a)
koszty osobowe z wyszczególnieniem ilości zaangażowanych osób,
b)
koszty materiałów (o ile występują)
c)
koszty sprzętu (o ile występują)
d)
pozostałe koszty (o ile występują)
e)
założony zysk
Przedłożone wyjaśnienia i kalkulacje muszą zostać poparte dowodami.

Dowodami mogą być wszelkiego rodzaju zaświadczenia, informacje wytworzone przez
podmioty niezależne od Wykonawcy (np. zaświadczenie o zwolnieniu podmiotowym,
uzyskanych upustach) i inne wpływające na cenę, które odróżniają Państwa ofertę od
k
onkurencji, a także szczegółowe założenia przyjęte przez Państwa do kalkulacji ceny.
Zamawiający wskazuje, iż zgodnie z art. 224 ust. 5 ustawy obowiązek wykazania,
że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na Wykonawcy.
Jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdzi, że oferta
zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, Państwa oferta zostanie
odrzucona zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy
”.

Analizując treść wezwania zamawiającego można dojść do wniosku, iż zamawiający
w całości powołał się na treść przepisu art. 224 ust. 3 ustawy Pzp, zakreślając jednocześnie,
że wskazany katalog ma charakter otwarty, oraz że w szczególności wymagania złożenia
wyjaśnień dotyczących pkt 4 i 6. Ponadto zamawiający wskazał, że w wyjaśnieniach żąda
wykazania
, co spowodowało obniżenie ceny oraz w jakim stopniu i dzięki jakim czynnikom
cena została obniżona. Natomiast w przedłożonej kalkulacji należy wykazać koszty realizacji
poszczególnych elementów (od a do e). Zamawiający podał również, że przedłożone
wyjaśnienia i kalkulacje muszą zostać poparte dowodami, opisując co może być dowodem.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej wyjaśnienia złożone przez przystępującego
odpowiadają żądaniu opisanego przez zamawiającego w wezwaniu do złożenia wyjaśnień.
Zgodnie z wezwaniem przystępujący złożył wyjaśnienia, w których wykazał jakie okoliczności
pozwalały mu na skalkulowanie ceny ofertowej oraz złożył wymagane kalkulacje z rozbiciem
na istotne elementy związane z realizacją zamówienia, przyporządkowując im określone
wartości pieniężne. Co istotne, przystępujący załączył do złożonych wyjaśnień oraz kalkulacji
dowody, które potwierdzają powołane okoliczności. Argumentacja odwołującego,
iż przystępujący w innych częściach zamówienia składał oferty cenowe inne, wyższe niż
konkurencja, zdaniem Izby, świadczy jedynie o konkretyzacji wyliczeń oddzielnie dla każdej
z części zamówienia. Indywidualizacja taka jest wręcz wymagana. Przeciwnie argumentując
można by stwierdzić, że zasadność podniesionego zarzutu mogłaby znaleźć swoje
uzasadnienie w sytuacji, w której przystępujący w każdej części, na którą składał ofertę,
zaoferowałby cenę najniższą, jednakże z tym zastrzeżeniem, że za każdym razem ocena
takiej oferty podlegałaby ocenie zamawiającego.
Przystępujący do załączonych wyjaśnień załączył również kalkulację stanowiącą koszty
wynagrodzeń w 2022 roku dla osób, które będą skierowane do realizacji zamówienia.
Okoliczność, iż odwołującemu kalkulacja ta nie odpowiada, wg. przyjętego przez niego
wzorca nie oznacza jednocześnie, że jest kalkulacją wadliwą, czy niepełną. Przystępujący
wskazał bowiem liczbę osób, wielkość etatów, liczbę osób z dofinansowaniem PFRON oraz

przypisał tym osobom zakładane wynagrodzenie. Przystępujący załączył również
p
rzykładowe dowody związane z posiadaniem stopnia niepełnosprawności dla osób
skierowanych do realizacji zamówienia oraz dowody w postaci informacji o przysługującym
miesięcznym dofinansowaniu z PFRON do wynagrodzeń dla wykonawcy. Przystępujący
załączył również dowód w postaci zaświadczenia lekarskiego dotyczący zgody na
świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych dla osoby posiadającej orzeczenie
o niepełnosprawności. Ponadto w wyjaśnieniach, przystępujący dokonał szczegółowego
omówienia powyższych okoliczności (z wyliczeniem).
Za bezzasadną Izba uznała argumentację odwołującego związaną z myciem kopuły
radaru. Izba podziela stanowisko przystępującego, że usługa ta dotyczy zwykłych czynności
wpisujących się w charakter zamówienia. Natomiast zarzut odwołującego dotyczy prac
konserwatorsko-
naprawczych (na co złożył dowód: oświadczenie firmy L3Haris
z tłumaczeniem). Być może jest tak jak świadczy odwołujący, ale zakres przedmiotu
zamówienia nie obejmował prac wskazanych w ww. dowodzie.
Podsumowując stwierdzić należało, że wyjaśnienia przystępującego odpowiadają
zakresowi wezwania zamawiającego oraz potwierdzają prawidłowość zaoferowanej ceny.
Zgodnie z przepisem art. 537 pkt 1 ustawy Pzp, c
iężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco
niskiej ceny, spoczywa na wyk
onawcy, który ją złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem
postępowania odwoławczego. W myśl powołanego przepisu, przystępujący na rozprawie
mógł powołać się na wyjaśnienia i dowody już złożone zamawiającemu i/lub mógł powołać
dodatkowe stanowisko w spr
awie wraz z dowodami potwierdzającymi okoliczności już
wcześniej opisane. W przedmiotowej sprawie przystępujący złożył dodatkowe pismo
procesowe wraz z dodatkowymi
dowodami. Izba stwierdziła, że dodatkowe stanowisko
przystępującego potwierdziło dobitnie wcześniej złożone wyjaśnienia, dlatego nie mogą być
uznane za uzupełnienie brakującej części wyjaśnień.
W ocenie Izby nie potwierdził się żaden ze stawianych zamawiającemu zarzutów. Skoro
bowiem Izba uznała, że cena oferty przystępującego nie zawiera rażąco niskiej ceny, to
wzywanie przystępującego do złożenia dodatkowych wyjaśnień, jest zbędne.
Zgodnie z przepisem art. 552 ust. 1 ustawy Pzp, w
ydając wyrok, Izba bierze za podstawę
stan rzeczy ustalony w toku postępowania odwoławczego. Z uwagi na okoliczność,
iż zamawiający oświadczeniem złożonym na posiedzeniu uwzględnił zarzut nr 2, do którego
to uwzględnienia przystępujący wniósł sprzeciw, a odwołujący oświadczył, iż w całości
podtrzymuje wszystkie zarzuty odwołania, Izba stwierdziła, że odwołanie podlega
r
ozpoznaniu w pełni, w zakresie wszystkich podniesionych zarzutów.

Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.

KIO 3577/21
Dnia 3 grudnia 2021
roku, zamawiający poinformował wykonawców o wyniku
prowadzonego postępowania (część 4, 11 i 14).
Dnia 10 grudnia 2021 roku wykonawca ABC-
Service sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu
(dalej „Odwołujący”) wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej od
niezgodnych z przepisami ustawy czynności i zaniechań zamawiającego w postępowaniu –
w zakresie części 4, 11 i 14 zamówienia.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1. art. 226 ust. 1 pkt. 8 ustawy Pzp,
przez niezgodną z przepisami czynność odrzucenia
oferty wykonawcy, która nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu
zamówienia,
2. art. 239 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez niedokonanie wyboru oferty o
dwołującego, która
jest ofertą najkorzystniejszą zgodnie z określonymi w postępowaniu kryteriami oceny
oferty.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o:
1)
nakazanie zamawiającemu dokonania ponownego badania i oceny ofert w tym
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz unieważnienia
czynności odrzucenia oferty odwołującego,
2)
nakazanie zamawiającemu powtórzenia oceny ofert, uznania oferty odwołującego za
ofertę ważną, ewentualnie do wezwania wykonawcy do złożenia uszczegółowienia
wyjaśnień w zakresie art. 224 ustawy Pzp i dokonania wyboru oferty odwołującego
jako oferty najkorzystniejszej na podstawie określonych w postepowaniu kryteriów
oceny oferty,
3) z
asądzenie kosztów postępowania odwoławczego.
Odwołujący wskazał, że posiada interes w uzyskaniu niniejszego zamówienia oraz może
ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego ww. przepisów ustawy. Gdyby
z
amawiający w sposób prawidłowy dokonał badania ofert mógłby ustalić, że oferta
odwołującego nie podlega odrzuceniu. Wówczas inaczej kształtowałby się ranking ofert,
a oferta o
dwołującego mogłaby zająć wyższą pozycję w rankingu i tym samym uzyskać
zamówienie publiczne. W związku z powyższym, odwołujący może ponieść szkodę powstałą
w wyniku naruszenia przepisów ustawy przez zamawiającego, polegającą na nie udzieleniu
o
dwołującemu przedmiotowego zamówienia publicznego.

Odwołujący wskazał, co następuje.
Odwołujący wskazał, że posiada doświadczenie wyniesione z realizacji identycznych
usług na rzecz zamawiającego. Odwołujący posiada pełną wiedzę zarówno, co do lokalnej
specyfiki usługi sprzątania realizowanej w ramach części nr 4, 11, 14 objętych przedmiotem

zamówienia, jak i kosztów potrzebnych do realizacji przedmiotowego zamówienia
publicznego. Istotnym jest, iż odwołujący od kilku lat świadczy usługi na rzecz
z
amawiającego, realizując je w sposób należyty. Koszty materiałów, środków czystości
ujmowane są w kosztach usługi sprzątania na podobnym poziomie. Odwołujący zauważył,
iż zamawiający od wielu lat korzysta z usług odwołującego, zna jakość świadczonych przez
o
dwołującego usług, poszczególne protokoły potwierdzają wykonanie usługi z należytą
starannością (dowód – referencje potwierdzające wykonanie należyte usług wystawione
przez
PAŻP, przykładowy protokół odbioru usługi, przykładowa faktura).
Wiedza i doświadczenie w organizacji oraz realizacji tego typu zamówienia pozwoliły tym
samym na konkurencyjną wycenę przedmiotu zamówienia z zachowaniem odpowiednich
wymogów określonych w dokumentach zamówienia. Cena ofertowa zaoferowana przez
o
dwołującego jest porównywalna w metodyce kalkulacji do wycen zastosowanych
w poprzednich umowach. W szczególności fakt ten potwierdza, iż przyjęte do wyceny koszty
materiałów (w szczególności środków marki Silver Line) są realne. Odwołujący
w wyjaśnieniach podniósł, iż wykorzystuje materiały, środki które są produkowane dla
w
ykonawcy pozwalając mu skalkulować je na poziomie cen producenta (przy czym tych
samych środków używa realizując usługę na rzecz zamawiającego). Oczywistym jest,
iż jeżeli dana firma współpracuje na stałe z producentami różnego rodzaju materiałów,
komponentów lub innych produktów, z pewnością otrzymuje z tego tytułu korzystniejsze
warunki współpracy, w szczególności przejawia się to poprzez znaczące skrócenie łańcucha
dostaw (pozwala to właśnie zaoszczędzić na marży). Niewątpliwie to właśnie umiejętne
zarzadzanie zamówieniami (środki czystości oraz higieniczne) pozwala na uzyskanie
oszczędności związanych z efektem skali skutkujące możliwością zastosowania niższych
cen danego produktu
– bowiem to właśnie odwołujący występuje tutaj jako ich dystrybutor.
Warto zauważyć, iż wskazane środki czystości, czy higieniczne są dostępne w sprzedaży
detalicznej u o
dwołującego (poprzez stronę odwołującego), ale jak już wskazano
i w wyjaśnieniach i powyżej są one dostępne w cenach detalicznych z uwzględnieniem
marży odwołującego. Tym samym, złożone przez odwołującego oświadczenie
o zastosowanych cenach jako oświadczenie dystrybutora jest środkiem dowodowym. Trudno
byłoby odwołującemu wystawić sobie fakturę za sprzedaż środków czystości lub
higienicznych bez marży. Skutkowałoby to sytuacją w której sprzedającym byłaby firma ABC-
Service s
p. z o.o., kupującym również byłaby firma ABC-Service sp. z o.o.
Odwołujący podkreślił, iż dyrektywa art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, ma z jednej strony
zapobiegać wybieraniu ofert rażąco niskich (nie dających pewności, że zamówienie zostanie
wykonane należycie), z drugiej zaś jest przejawem fundamentalnych zasad systemu
zamówień publicznych opartych na zasadzie uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców. Jakkolwiek ustawa Pzp nie zawiera definicji rażąco niskiej ceny, to jednak

w orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, że występuje ona m.in., gdy jest nierealistyczna,
gdy budzi wątpliwości, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie za nią przedmiotu
zamówienia byłoby nieopłacalne, gdy różnica cen nie będzie możliwa do uzasadnienia
obiektywnymi okolicznościami pozwalającymi wykonawcy zrealizować to zamówienie bez
strat i dodatkowego finansowania wykonania zamówienia z innych źródeł niż wynagrodzenie
umowne (por. m.in. wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 23 kwietnia 2009 r. sygn.
akt XII Ga 88/09 -
LEX nr 552013). W przedmiotowej sytuacji nie ma żadnych wątpliwości,
iż odwołujący przy zachowaniu reguł rynkowych wykona za nią przedmiot zamówienia.
D
ysproporcja cen zaoferowanych przez kilku wykonawców, nie daje jeszcze podstaw do
założenia, że cena najniższa podana przez jednego z wykonawców, jest ceną rażąco niską,
gdyż zależne jest to od efektywności oraz kosztów prowadzenia działalności określonego
podmiotu. Po drugie, podstawą odrzucenia oferty jest zaoferowanie ceny "rażąco niskiej",
a nie ceny "niskiej." Te dwa pojęcia nie są tożsame (por. wyrok Sądu Okręgowego
w Katowicach z dnia 21 czerwca 2010 r. (sygn. akt XIX Ga 175/10).
Istotnym jest również fakt przedstawienia bardzo szczegółowych kalkulacji
w wyjaśnieniach powodujących, iż są one rzetelne, realne i wiarygodne. Jednoznacznie
potwierdzające, iż oferowana cena nie jest rażąco niska. W szczególności w zakresie
dotyczącym wskazanych przez zamawiającego jako nieprawidłowe – kosztów osobowych.
Analiza wyjaśnień - samych kosztów osobowych wskazuje, iż odwołujący skalkulował
prawidłowo wynagrodzenie, mając na względzie minimalne wynagrodzenie, które na rok
2022 wyniesie 3010 zł, a minimalna stawka godzinowa 19,70 zł (zgodnie z rozporządzeniem
Rady Ministrów z dnia 14 września 2021 r. w sprawie wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2022 r.).
1.
Część 4 – Utrzymanie czystości i porządku wraz z utrzymaniem terenów
zewnętrznych w obiektach PAŻP Katowice (kalkulacja zawarta w wyjaśnieniach z dnia
10.11.2021 r.).
Analiza wyjaśnień, w zakresie szczegółowej kalkulacji kosztów osobowych pozwala
stwierdzić, iż przyjęta wysokość wynagrodzenia jest wyższa niż minimalne wynagrodzenie
które na rok 2022 wyniesie 3010 zł, a minimalna stawka godzinowa 19,70 zł. Odwołujący
wskazał na różnicę pomiędzy minimalnym wynagrodzeniem a faktycznie skalkulowanymi
przez o
dwołującego kosztami osobowymi. Przyjęte do kalkulacji wynagrodzenie (wskazane
w poz. 25) jest wyższe od minimalnego (wskazane w poz. 26).
2.
Część 11 – Utrzymanie czystości i porządku wraz z utrzymaniem terenów
zewnętrznych w obiektach PAŻP Wrocław (kalkulacja zawarta w wyjaśnieniach z dnia
10.11.2021 r.).
Analiza wyjaśnień, w zakresie szczegółowej kalkulacji kosztów osobowych pozwala
stwierdzić, iż przyjęta wysokość wynagrodzenia jest wyższa niż minimalne wynagrodzenie

k
tóre na rok 2022 wyniesie 3010 zł, a minimalna stawka godzinowa - 19,70 zł. Odwołujący
wskazał na różnicę pomiędzy minimalnym wynagrodzeniem a faktycznie skalkulowanymi
przez o
dwołującego kosztami osobowymi. Przyjęte do kalkulacji wynagrodzenie (wskazane
w
poz. 28) jest wyższe od minimalnego (wskazane w poz. 29 ).
Ponadto, w przypadku kalkulacji dla części 11 odwołujący podkreślił, iż zamawiający
poprosił o wyjaśnienie tylko wybranych pozycji Formularza cenowego, tj. w zakresie pozycji
1 Stary Terminal ora
z pozycji 4 formularza cenowego dotyczących prawa opcji. Pominięto
zatem dwie niezwykle istotne pozycje
– pozycję 2 oraz pozycję 3 - które stanowią podstawę
organizacyjną całości usługi dla PAŻP Wrocław. Niezależnie od powyższego w zakresie
części 11 – pozycja nr 1 Stary Terminal koniecznym jest analiza opisu przedmiotu
zamówienia dla tej części usługi, bowiem zgodnie z zawartym w dokumentach zamówienia
opisem przedmiotu zamówienia usługa na Starym Terminalu obejmuje swym zakresem
pranie wykładziny dywanowej o powierzchni 73 m
2

z częstotliwością 2 razy w roku.
Odwołujący dokonał bardzo szczegółowej analizy tego zakresu i stwierdził, iż jest to
wykładzina na podłodze technicznej, w pomieszczeniach, w których przebywają 2 osoby
z ograniczonym dostępem nawet dla pracowników PAŻP. Stąd zabrudzenie tej wykładziny
jest znikome. Mając na względzie fakt, iż w pomieszczeniu mamy podłogę techniczną
oczywistym jest, iż wykładziny tej nie można nadmiernie przemoczyć podczas prania. Stąd
pranie wykładziny jest raczej zabiegiem odświeżającym niż gruntownym praniem.
Zamawiający przewidział w specyfikacji, iż płatność za tę część usługi realizowana jest
w postaci stałego ryczałtu miesięcznego. Odwołujący analizując zdobyte doświadczenie
w realizacji usługi na rzecz PAŻP stwierdził, iż historycznie dodatkowe pranie wg potrzeb nie
wystąpiło podczas realizacji usługi od 2017 r.
3.
Część 14 – Utrzymanie czystości i porządku wraz z utrzymaniem terenów
zewnętrznych w obiektach PAŻP Zielona Góra/Babimost (kalkulacja zawarta
w wyjaśnieniach z dnia 10.11.2021 r.).
Analiza wyjaśnień, w zakresie szczegółowej kalkulacji kosztów osobowych pozwala
stwierdzić, iż przyjęta wysokość wynagrodzenia jest wyższa niż minimalne wynagrodzenie
które na rok 2022 wyniesie 3010 zł, a minimalna stawka godzinowa - 19,70 zł. Odwołujący
wskazał na różnicę pomiędzy minimalnym wynagrodzeniem a faktycznie skalkulowanymi
przez o
dwołującego kosztami osobowymi. Przyjęte do kalkulacji wynagrodzenie (wskazane
w poz. 28) jest wyższe od minimalnego (wskazane w poz. 29 ).
Powyższe wyjaśnienia pozwalają na stwierdzenie, iż zamawiający nie dokonał
szczegółowej analizy przedstawionych kalkulacji własnych odwołującego, które niewątpliwie
stanowią środek dowodowy. Odwołujący podkreśla, iż rzetelna analiza zastosowanych
kosztów osobowych pozwoliłaby zamawiającemu na stwierdzenie, iż przedstawiony
w wyjaśnieniach odwołującego koszt osobowy jest zgodny z przepisami dotyczącymi

kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od
minimalnego wynagrodze
nia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej lub od wartości
ustanowionych w przepisach odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest
realizowane zamówienie, a także informacji na temat zgodności z przepisami z zakresu
prawa pracy i zabezpiecze
nia społecznego, obowiązującymi w miejscu, w którym
realizowane jest zamówienie.
Zamawiający podnosi cyt. „(…), iż w złożonych wyjaśnieniach, dla każdej części, nie
zostały wyjaśnione okoliczności, o których mowa w pkt 6, a także Wykonawca w swoich
wyjaśnieniach wskazał, iż koszty wynagrodzenia za pracę wyliczył na podstawie przepisów,
które w dniu rozpoczęcia świadczenia usługi tj. 1.01.2022 nie będą już obowiązywały. (…)”.
Jednakże nie sposób wyczytać z informacji o odrzuceniu oferty odwołującego z czego
wywodzi ten wniosek. Istotnym jest fakt, iż zamawiający winien dokonać szczegółowej
analizy całości wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny – całości czyli zarówno
szczegółowej kalkulacji stanowiącej dowód w postaci wyliczeń kosztów osobowych oraz
zawarty
ch treści. Gdyby faktycznie zamawiający rzetelnie dokonał analizy wyjaśnień
zauważyłby, iż koszty osobowe są przyjęte w wysokości wyższej niż minimalne
wynagrodzenie na rok 2022. Odwołujący ma wrażenie, iż zamawiający dokonał bardzo
pobieżnej analizy i całość swojej decyzji oparł nie na przedstawionych środkach
dowodowych, a na zapisie „literalnym” zawartym w treści wyjaśnień – str. 3 - cyt. „(…).
W swojej kalkulacji uwzględniliśmy poziom minimalnego wynagrodzenia w 2021 roku”.
Zapis ten bezapelacyjnie sta
nowi omyłkę pisarską, oczywistą omyłkę pisarską. Jak
podkreśla się w orzecznictwie za oczywistą omyłkę, uznaje się taką, która ma charakter
przypadkowy, niezamierzony, jej poprawienie nie wymaga głębszej analizy. Omyłka taka nie
zmienia treści oświadczenia woli złożonego przez wykonawcę wraz z ofertą, ma raczej
jedynie za zadanie doprowadzić do formalnej zgodności treści oświadczenia do jego
prawidłowego brzmienia. Oczywistą omyłkę zamawiający jest w stanie poprawić
samodzielnie, bez uzyskiwania dodatkowych
wyjaśnień ze strony wykonawcy. Powstaje
zatem pytanie czy z
amawiający był w stanie ową omyłkę samodzielnie stwierdzić? Analiza
wyjaśnień pokazuje, że TAK.
Nie ziści się zatem podstawa odrzucenia oferty odwołującego wskazana przez
z
amawiającego cyt. „(…). Wykonawca w swoich wyjaśnieniach wskazał, iż w swojej
kalkulacji uwzględnił poziom minimalnego wynagrodzenia w 2021 roku, podczas gdy w dniu
wszczęcia postępowania już zostało ogłoszone Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15
września 2021 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości
minimalnej stawki godzinowej w 2022 r. gdzie ustalono, że od dnia 1 stycznia 2022 r.
minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3010 zł. (…)”, bowiem z treści wyjaśnień po
pierwsze wynika fakt, przyjęcia wysokości wynagrodzenia ustalonego na rok 2022, po drugie

o
dwołujący nie powołał się na wskazywane przez zamawiającego rozporządzenie
wykonawcze, po trzecie widzimy w treści wyjaśnień oczywista omyłkę pisarską - tylko
w jednym miejscu omyłkowo wpisano rok 2021.
Nawet uznając, iż pojawiły się u zamawiającego wątpliwości, co do treści złożonych
wyjaśnień, możliwe było skierowanie powtórnego wezwania. Jak podkreśla się
w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej, skierowanie powtórnego wezwania do złożenia
w
yjaśnień możliwe jest tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach i może dotyczyć
wykonawcy, który rzetelnie złożył pierwsze wyjaśnienia, np. gdy w świetle złożonych
wcześniej wyjaśnień pojawiły się u zamawiającego nowe wątpliwości. Na możliwość
wielokro
tnego wzywania do udzielenia wyjaśnień potwierdzają też opinie prawne Urzędu
Zamówień Publicznych zawarte w Informatorze Urzędu Zamówień Publicznych nr 11 z 2013
roku oraz orzeczeniach sądów okręgowych (np. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie
z 5 lipca 2007
r., V Ca 2214/06, wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 9 grudnia 2010
r., V Ga 122/10), w których sądy jednoznacznie wskazywały, że brak jest przeszkód do
ponownego wzywania wykonawcy do złożenia wyjaśnień, jeżeli pierwotne wyjaśnienia nie
rozwiały wątpliwości zamawiającego związanych z rażąco niską ceną. Stanowisko to nie jest
również kwestionowane w wyrokach Krajowej Izby Odwoławczej, która wielokrotnie
wskazywała, że nie ma żadnych przeszkód, aby ponownie wezwać wykonawcę do złożenia
wyjaśnień, gdy pierwotnie złożone wyjaśnienia budzą jeszcze wątpliwości (np. wyrok z dnia
23 czerwca 2015 r., KIO 1143/15 oraz wyrok z dni 18 lutego 2016 r., KIO 150/16).
W zakresie zarzutu nieuwzględnienia w złożonych kalkulacjach wynagrodzenia osoby
sprawującej nadzór podnieść należy, iż w każdej tabeli znajduje się pozycja pn. pozostałe
koszty (koszty księgowe, nadzór, usługi okresowe tj. odśnieżanie, mycie elewacji, koszenie
itp.). Tym samym dla każdej części wynagrodzenie osoby sprawującej nadzór jest ujęte
właśnie w tej pozycji. Potencjał kadrowy to często element decydujący o wartości niejednej
firmy. Odwołujący zatrudnia w każdej lokalizacji na stałe (umowa o pracę, pełen etat)
Kierowników Obsługi Obiektów "ABC-Service", są to właśnie pracownicy sprawujący nadzór.
Każdy z kierowników zatrudniony na pełnym etacie nadzoruje prace około 25-30 osób, stąd
średni koszt nadzoru pracy 1 osoby sprzątającej stanowi około 1/28 wynagrodzenia
kierownika obsługi obiektu. Nadzór nad realizacją usługi – w założeniu przyjętym do
kalkulacji -
będzie pełnił ten sam Kierownik Obsługi Obiektu dla każdej z części
postępowania (1 osoba w Pyrzowicach, 1 osoba we Wrocławiu, 1 osoba w Babimoście).
Stąd koszty nadzoru należy rozpatrywać łącznie, w danej części, gdyż stanowią część
składową wynagrodzenia kierownika obsługi obiektu. Nie da się rozdzielić czasu, który
kierownik poświęca na nadzór poszczególnych powierzchni, bowiem nadzór będzie
sprawowany wyrywkowo na wszystkich zakresach, pomieszczeniach i terenie. Odwołujący
podkreśla, iż właśnie solidny zespół pracowników i współpracowników stanowi o prawdziwej

wartości firmy. Odwołujący dysponuje takim zespołem na stałe, a jego przewaga
konkurencyjna przejawia się nie tylko w jakości personelu, ale także kosztach jego
utrzymania. Odwołujący zatrudnia na stałe kompetentnych ludzi (stały zespół realizuje
konkretne zamówienia), wykonanie usługi powierza pracownikom w ramach stałych umów
o pracę. Bezsprzecznie należy wziąć pod uwagę fakt, iż faktyczny koszt pracowniczy jest
zdecydowanie niższy w porównaniu z kosztami, które wykonawca poniósłby, kompletując
z rynku zespół dedykowany konkretnemu zamówieniu.
W zakresie pozostałych zarzutów.
Nie sposób wyczytać z wyjaśnień, iż wykonawca nie będzie wykonywał usługi zgodnie
z wymogami dokumentów zamówienia, tym samym zarzuty, iż nie uwzględniono –
w zakresie części nr 4 z przedłożonej kalkulacji ani ze złożonych wyjaśnień nie wynika, żeby
w
ykonawca uwzględnił w cenie oferty, iż usługi mają być realizowane przez min. 1 osobę
w weekendy i święta w godzinach 7:00-15:00, zgodnie z OPZ dla części nr 4. – są daleko
idące. Odwołujący wskazał szczegółową kalkulację dla całości usługi dla czterech zakresów,
zgodnie z wymogami specyfikacji. Koszty osobowe nie zostały odniesione tylko do pracy
„w tygodniu” czy też „w dni robocze”. Wykonawca pokazał kalkulacje dla całości zakresów
składających się na utrzymanie czystości i porządku wraz z utrzymaniem terenów
zewnętrznych w obiektach PAŻP Katowice.
W zakresie zarzutu z
amawiającego cyt. „(…). Wykonawca nie może powoływać się na
zdarzenia przyszłe i niepewne, bo jeśli jednak nie uda mu się zatrudnić pracownika
z orzeczonym stopniem niepełnosprawności to nie będzie również uprawniony do
korzystania z przyjętego do kalkulacji dofinasowania. (…)”, wydaje się, że zamawiający
opatrznie zrozumiał zawarte w wyjaśnieniach stwierdzenie – bowiem do kalkulacji przyjęto
aktualnie wykonującego usługę - osobę z orzeczonym stopniem niepełnosprawności. Jest to
pracownik,
który jest osobą z orzeczonym stopniem niepełnosprawności, tym samym
o
dwołujący nie powołuje się na zdarzenie przyszłe czy niepewne ale ujmuje w kalkulacji
pracowników już zatrudnianych, co z racji faktu, iż odwołujący jest podmiotem realizującym
społeczną i zawodową integrację grup defaworyzowanych jest pewne ze względu na fakt
zatrudniania pracowników z orzeczonym stopniem niepełnosprawności. W kwestii dowodów
dotyczących sposobu naliczania oraz wysokości dofinansowania do zatrudniania
pracowników z orzeczonym stopniem niepełnosprawności podkreślić należy, iż nie zależy
ono od decyzji jakiegoś organu, a wynika wprost z art. 26a ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 27
sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych.
Niezrozumiałym jest, że zamawiający dokonując analizy wyjaśnień odwołującego
całkowicie zlekceważył wskazane w nich kalkulacje własne, w szczególności kalkulacje
szczegółowe (stanowiące bezsprzecznie dowody), które wprost dowodzą, iż odwołujący

rzetelnie dokonał kalkulacji ceny ofertowej. Zamawiający nie tylko nie dokonał szczegółowej
oceny wyjaśnień (nie uwzględnił wszystkich elementów wyjaśnień, a decyzje swoje oparł na
wybranych fragmentach), ale również – mając na względzie, iż powziął wątpliwości co do
wskazanych w wyjaśnieniach elementów wyceny nie wezwał wykonawcy do ich
uszczegółowienia. Obiektywna, należyta ocena oferty jest obowiązkiem zamawiającego. Jak
wskazuje w zasadzie zgodne stanowisko doktryny oraz judykatury, rażąco niska cena to
cena nierealna, cena, za którą nie jest możliwe zrealizowanie zamówienia. Idea badania
rażąco niskiej ceny ma uchronić zamawiającego przed sytuacją, w której wykonawca nie
będzie w stanie zrealizować zamówienia zgodnie z przepisami prawa, w stosunku do
warunków swojej oferty, bądź nie zrealizuje tego zamówienia lub jakichś jego części, bądź
będzie starał się zrekompensować sobie niską cenę oferty, składając przykładowo
roszczenia w stosunku do z
amawiającego (por. S. Arrowsmith, The Law of Public and
Utilities Procurement, Regulation in the EU and UK, 3rd edition, SWEET 8 MAXWELL 2014,
str. 802.). J
ak wskazuje J. Pieróg (por. J. Pieróg, Prawo zamówień publicznych. Komentarz,
14. wydanie, Warszawa 2017, wyd. C.H. Beck, str. 463.) badanie rażąco niskiej ceny ma
zapobiegać wybieraniu ofert, które nie dają pewności, że zamówienie zostanie wykonane i to
bez uszczerbku dla jego jakości. W konsekwencji eliminacja ofert zawierających rażąco
niską cenę chroni instytucje zamawiające przed wykonawcami, którzy nie będą w stanie
zrealizować przedmiotu zamówienia albo wykonają je w sposób nienależyty. Jak podkreśla
Sąd Okręgowy w Legnicy (wyrok Sądu Okręgowego w Legnicy z 24 kwietnia 2017 r., VI Ga
62/17) o rażąco niskiej cenie można mówić wtedy, gdy jest oczywiste, iż odbiega ona od cen
rynkowych podobnych zamówień. Pojęcie rażąco niskiej ceny nie zostało zdefiniowane
w prawie zamówień publicznych ani w dyrektywach unijnych. Za ofertę z rażąco niską ceną
należy uznać ofertę z ceną nierealną, znacznie odbiegającą od cen rynkowych innych takich
samych lub podobnych rodzajów zamówień, wskazującą na możliwość wykonania
zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi, dostawy czy roboty budowlanej lub ofertę
zawierającą cenę nierealną z punktu widzenia logiki, doświadczenia życiowego oraz
racjonalnego gospodarowania.

Zamawiający nie złożył pisemnej odpowiedzi na odwołanie.
Do postępowania odwoławczego – po stronie zamawiającego - skuteczne przystąpienie
zgłosił wykonawca Eco Expert sp.j. K. M. A. z siedzibą w Gorzowie Wielkopolskim.

Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi
przepis art. 528 ustawy Pzp.

Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że odwołujący posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowanego możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 505 ust. 1
ustawy Pzp
, co uprawniało go do złożenia odwołania.

Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron, oraz uczestnika postępowania odwoławczego, złożone w pismach
procesowych, jak też podczas rozprawy Izba stwierdziła, iż odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.

W ocenie Krajowej Izby
Odwoławczej zarzuty odwołującego są bezzasadne.
Dla prawidłowego ustalenia, zgodności i zupełności udzielonego przez wykonawcę
wyjaśnienia ceny oferty, niezbędne jest przywołanie treści wezwania zamawiającego,
przytoczenie najważniejszych elementów złożonych przez wykonawcę wyjaśnień oraz
odwołanie się do uzasadnienia faktycznego odrzucenia oferty odwołującego.
Zamawiający wzywając przystępującego do złożenia wyjaśnień wskazał, co następuje,
cyt. „W toku badania ofert, Zamawiający stwierdził, iż cena Państwa oferty dla części nr 4
w wysokości 844 143,84 zł jest niższa o 59,02 % od wartości zamówienia dla części nr 4
powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem
postępowania zgodnie z art. 36 ust. 1 i 2 ustawy w wysokości 2 060 042,66 zł.
W toku badania ofert, Zamawiający stwierdził, iż cena Państwa oferty dla części nr 14
w wysokości 158 060,16 zł jest niższa o 46,44 % od wartości zamówienia dla części nr 14
powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem
postępowania zgodnie z art. 36 ust. 1 i 2 ustawy w wysokości 295 111,43 zł oraz dodatkowo,
jest niższa o 31,93 % od średniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert, która wynosi 232
198,49 zł.
W toku badania ofert, Zamawiający stwierdził, iż cena Państwa oferty dla części nr 11:
a) w zakresie pozycji nr 1 Formularza cenowego -
Utrzymanie porządku i czystości
powierzchni wewnątrz Stary Terminal PL Wrocław – ul. Skarżyńskiego 36, w wysokości
24,60 zł miesięcznie wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia w tym
zakresie i budzi wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w OPZ

b) w zakresie pozycji nr 4 -
6 Formularza cenowego dot. prawa opcji w wysokości
71 479,0
5 zł jest niższa o 74,59 % od średniej arytmetycznej cen prawa opcji we wszystkich
złożonych ofertach, która wynosi 281 274,79 zł
Zamawiający zwraca się zatem o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenia dowodów
dotyczących elementów oferty, a mających wpływ na wysokość ceny, które w jednoznaczny
sposób potwierdzą, że zaoferowana cena pozwala na wykonanie zamówienia zgodnie
z opisem przedmiotu zamówienia. W szczególności, że wykonawca skalkulował i oferuje
wykonanie zamówienia z uwzględnieniem wszystkich wymogów określonych w SWZ dla
realizacji niniejszego zamówienia w zakresie części nr 4, 11 i 14.
W wyjaśnieniach należy odnieść się do elementów dotyczących wyliczenia ceny,
w szczególności w zakresie:
1)
zarządzania procesem świadczonych usług;
2) wybranyc
h rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków usług;
3)
oryginalności usług oferowanych przez wykonawcę;
4)
zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do
ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207) lub
przepisów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane
zamówienie;
5)
zgodności z prawem w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach
dotyczących pomocy publicznej;
6)
zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
7)
zgodności z przepisami dotyczącymi z zakresu ochrony środowiska;
8)
wypełniania obowiązków związanych z powierzeniem wykonania części zamówienia
podwykonawcy.
Zamawiający zwraca uwagę, iż powyższe elementy stanowią katalog otwarty, zaś
Wykonawca mając na uwadze wiedzę o czynnikach, które wpłynęły na ukształtowanie ceny
jego oferty zobowiązany jest do szczegółowego przedstawienia, opisania i udowodnienia
wszystkich czynników (także innych niż wskazane wyżej), które o wysokości jego ceny
zadecydowały. Zamawiający wymaga przedłożenia wyjaśnień oraz kalkulacji cenowej
dotyczącej wykonania zamówienia. Wykonawca jest zobowiązany szczegółowo wyjaśnić co
najmniej okoliczności o których mowa w pkt 4 i 6 powyżej.
Ocena złożonych wyjaśnień dokonywana przez Zamawiającego ma na celu ustalenie, czy
przedmiot zamówienia został wyceniony zgodnie z SWZ i załącznikami do SWZ oraz czy
cena została skalkulowana rzetelnie i czy będą Państwo w stanie zrealizować przedmiotowe

zamówienie. W wyjaśnieniach proszę wykazać, co spowodowało obniżenie ceny oraz
w jakim stopniu i dzięki jakim czynnikom cena została obniżona. Natomiast w przedłożonej
kalkulacji należy wykazać koszty realizacji poszczególnych elementów:
a)
koszty osobowe z wyszczególnieniem ilości zaangażowanych osób,
b)
koszty materiałów (o ile występują)
c)
koszty sprzętu (o ile występują)
d)
pozostałe koszty (o ile występują)
e)
założony zysk
Przedłożone wyjaśnienia i kalkulacje muszą zostać poparte dowodami.
Dowodami mogą być wszelkiego rodzaju zaświadczenia, informacje wytworzone przez
podmioty niezależne od Wykonawcy (np. zaświadczenie o zwolnieniu podmiotowym,
uzyskanych upustach) i inne wpływające na cenę, które odróżniają Państwa ofertę od
konkurencji, a także szczegółowe założenia przyjęte przez Państwa do kalkulacji ceny.
Zamawiający wskazuje, iż zgodnie z art. 224 ust. 5 ustawy obowiązek wykazania,
że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na Wykonawcy.
Jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdzi, że oferta
zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, Państwa oferta zostanie
odrzucona zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy
”.

Analizując treść wezwania zamawiającego można dojść do wniosku, iż zamawiający
w całości powołał się na treść przepisu art. 224 ust. 3 ustawy Pzp, zakreślając jednocześnie,
że wskazany katalog ma charakter otwarty, oraz że w szczególności wymagania złożenia
wyjaśnień dotyczących pkt 4 i 6. Ponadto zamawiający wskazał, że w wyjaśnieniach żąda
wykazania, co sp
owodowało obniżenie ceny oraz w jakim stopniu i dzięki jakim czynnikom
cena została obniżona. Natomiast w przedłożonej kalkulacji należy wykazać koszty realizacji
poszczególnych elementów (od a do e). W zakresie zadania nr 11 zamawiający powołał się
również na wątpliwości w zakresie pozycji 1 oraz 4 – 6 formularza oferty. Zamawiający podał
również, że przedłożone wyjaśnienia i kalkulacje muszą zostać poparte dowodami, opisując
co może być dowodem.

Zamawiający w informacji o odrzuceniu oferty odwołującego podał, cyt.: „3. oferta nr 12
w zakresie części nr 4, 11 i 14 złożona przez Wykonawcę ABC-Service Sp. z o.o. 53-614
Wrocław ul. Bolesławiecka 15, w oparciu o niżej wskazane uzasadnienie faktyczne i prawne.
UZASADNIENIE FAKTYCZNE:
Zamawiający działając na podstawie art. 224 ustawy wezwał Wykonawcę do złożenia
wyjaśnień w tym do złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia zaoferowanej ceny dla
części nr 4, 11 i 14. Wykonawca złożył wyjaśnienia w wyznaczonym terminie. Zgodnie z art.

224 ust. 5 ustawy obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa
na Wykonawcy. Po zapoznaniu się z treścią złożonych wyjaśnień Zamawiający uznał,
iż złożone wyjaśnienia nie uzasadniają podanej w ofercie ceny. Zgodnie z zapisami SWZ
termin realizacji zamówienia został określony na 48 miesięcy, przy czym realizacja ma się
rozpocząć nie wcześniej niż od dnia 1.01.2022r. Wykonawca w swoich wyjaśnieniach
wskazał, iż w swojej kalkulacji uwzględnił poziom minimalnego wynagrodzenia w 2021 roku,
podczas gdy w dniu ws
zczęcia postępowania już zostało ogłoszone Rozporządzenie Rady
Ministrów z dnia 15 września 2021 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za
pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2022 r. gdzie ustalono, że od dnia
1 stycznia 2022 r.
minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3010 zł. Zgodnie z wyrokiem
Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 2021-01-08, KIO 3269/20 „Zwrócić należy uwagę,
że przeważająca część zamówienia miała być realizowana w roku 2021 (12 miesięcy),
co powoduje, że kalkulując rzetelnie koszty oferty wykonawca miał obowiązek uwzględnienia
minimalnego wynagrodzenia za pracę na rok 2021, które w dniu składania oferty było
powszechnie znane. Zdaniem Izby, powoływane przez Zamawiającego w piśmie
procesowym klauzule waloryzacyjne,
zawarte w projekcie umowy, przewidujące możliwość
zmiany wynagrodzenia w przypadku zmiany minimalnego wynagrodzenia za pracę,
w zaistniałych okolicznościach sprawy, w sytuacji, gdy w momencie składania oferty znana
była wysokość minimalnego wynagrodzenia na rok 2021 nie mogłyby mieć zastosowania.
Zawarcie tego rodzaju klauzul waloryzacyjnych nie zwalnia wykonawcy z rzetelnej kalkulacji
stawek roboczogodziny, uwzgledniającej obowiązujące w czasie realizacji zamówienia
minimalne wynagrodzenie za pracę.” Powyższe należy odnieść do każdej części
zamówienia, w której wykonawca składał wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny, tj.
w zakresie części 4, 11 i 14. Wykonawca wskazał również, iż przewidział osobę do nadzoru,
która będzie w stałym kontakcie z Przedstawicielem Zamawiającego, jednakże ze złożonych
kalkulacji nie wynika aby w cenie oferty zostało uwzględnione wynagrodzenie takiej osoby.
W art. 224 ust. 4 ustawy ustawodawca nałożył na zamawiającego w przypadku zamówień
na roboty budowlane lub usługi obowiązek żądania wyjaśnień, w tym złożenia dowodów
w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych, co najmniej
w zakresie określonym w ust. 3 pkt 4 i 6 art. 224 ustawy. Wymaga to przedstawienia
w wyjaśnieniach informacji na temat zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy,
których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego
wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej lub od wartości ustanowionych
w przepisach odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane
zamówienie, a także informacji na temat zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy
i zabezpieczenia społecznego, obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest
zamówienie. Zamawiający w wezwaniu wskazał, iż Wykonawca jest zobowiązany

szczegółowo wyjaśnić co najmniej okoliczności o których mowa w pkt 4 i 6 (odpowiadające
art. 224 ust. 3 pkt 4 i 6 Pzp).
W złożonych wyjaśnieniach, dla każdej części, nie zostały wyjaśnione okoliczności,
o których mowa w pkt 6, a także Wykonawca w swoich wyjaśnieniach wskazał, iż koszty
wynagrodzenia za pracę wyliczył na podstawie przepisów, które w dniu rozpoczęcia
świadczenia usługi tj. 1.01.2022 nie będą już obowiązywały.
Wykonawca wskazał, iż koszt środków czystości przewidzianych na obiekcie
Zamawiającego do bieżącego sprzątania, wynika z tego, iż Wykonawca zamierza stosować
środki marki Silver Line, które są produkowane dla Wykonawcy wskazując jednocześnie,
iż dzięki temu mógł skalkulować koszt tych środków na poziomie cen producenta.
Wykonawca wskazał dalej, iż koszty środków czystości oraz higienicznych przewidzianych
na omawianych obiektach, zostały wyliczone na podstawie doświadczenia oraz wieloletniej
współpracy z producentami profesjonalnych środków czystości oraz środków higienicznych
z uwzględnieniem wypracowanych systemów rabatów, które umożliwiają zakup środków po
cenach producenta. Jednakże nie zostały przedłożone żadne dowody potwierdzające
wysokość tych cen np. faktura, umowa czy zamówienie, co Wykonawca winien uczynić.
Zamawiający wyraźnie wskazał w treści wezwania, iż przedłożone wyjaśnienia i kalkulacje
musza zostać poparte dowodami, jednak Wykonawca nie dopełnił tego obowiązku.
Ponadto w zakresie części nr 4 z przedłożonej kalkulacji ani ze złożonych wyjaśnień nie
wynika żeby Wykonawca uwzględnił w cenie oferty, iż usługi mają być realizowane przez
min. 1 osobę w weekendy i święta w godzinach 7:00-15:00, zgodnie z OPZ dla części nr 4.
Natomiast w zakresie części nr 11 Wykonawca wskazał, iż do sprzątania w tej części
zamówienia ma zamiar zatrudnić dodatkowo do personelu aktualnie wykonującego usługę
osobę z orzeczonym stopniem niepełnosprawności, z tego względu w kalkulacji
uwzględniono także dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika. Powyższe nie może
zos
tać uznane za prawidłowe bowiem Wykonawca powołując się na udzieloną pomoc
publiczną, musi ponadto wykazać, że pomoc publiczna została mu przyznana zgodnie
z prawem, tj. zgodnie z przepisami ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach
dotyczących pomocy publicznej. Wykonawca nie może powoływać się na zdarzenia przyszłe
i niepewne, bo jeśli jednak nie uda mu się zatrudnić pracownika z orzeczonym stopniem
niepełnosprawności to nie będzie również uprawniony do korzystania z przyjętego do
kalkulacji dofinasowania.
W zakresie części nr 14 Wykonawca wskazał, iż pracownik aktualnie realizujący usługę
utrzymania czystości to osoba z orzeczonym stopniem niepełnosprawności, z tego względu
w kalkulacji uwzględniliśmy także dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika. Jednakże
do oferty nie został dołączony żaden dowód, podczas gdy Zamawiający wymagał złożenia
wyjaśnień oraz dowodów.

Uznać należy, iż odpowiedź wykonawcy na wezwanie do wyjaśnienia nie zawiera
żadnego wytłumaczenia sposobu kalkulacji ceny, żadnego wskazania czynnika
sprzyjającego wykonawcy i umożliwiającego zaoferowanie tak niskiej ceny, jak też żadnego
dowodu potwierdzającego przyjętą kalkulację i czynniki sprzyjające, to mamy do czynienia
z wyjaśnieniami o charakterze ogólnikowym. Wówczas zamawiający nie ma podstaw do
powtórnego wzywania wykonawcy do wyjaśnień, lecz powinien odrzucić jego ofertę – takie
stanowisko zostało wyrażone w ugruntowanym orzecznictwie KIO oraz w doktrynie.
Mając na uwadze powyższe oferta Wykonawcy podlega odrzuceniu bowiem złożone
wyjaśnienia nie uzasadniają podanej w ofercie ceny.
UZASADNIENIE PRAWNE:
Zgodnie z art. 226 ust 1 pkt 8) ustawy „Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco
niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia”.

Krajowa Izba Odwoławcza oceniając wyjaśnienia złożone przez odwołującego stwierdziła,
że czynność zamawiającego, polegająca na odrzuceniu oferty odwołującego we wskazanych
w odwołaniu częściach zamówienia była prawidłowa. Podnieść bowiem należy, iż odwołujący
składając wyjaśnienia, w których co prawda podał kalkulacje, nie wykazał, że przyjęte przez
siebie założenia mają wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. Do złożonych wyjaśnień
i zawartych w nich kalkulacjach odwołujący nie załączył żadnych dowodów, które mogłyby
potwierd
zać okoliczności wywodzone w wyjaśnieniach. Tym samym Izba stwierdziła,
że odwołujący nie podołał ciężarowi wynikającemu z przepisu art. 224 ust. 5 ustawy Pzp,
który stanowi, iż obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu
spoczywa na wykonawcy.
Dla oceny prawidłowości złożonych wyjaśnień Izba przyjęła, że w wyjaśnieniach
odwołującego zaistniała oczywista omyłka pisarska, którą zamawiający winien zauważyć,
polegająca na odwołaniu się do poziomu wynagrodzenia z 2021 roku – powinno być z 2022
roku, albowiem wyliczenia odwołującego podane w kalkulacjach referują do tego poziomu.
Jednakże pozostaje to bez wpływu na ocenę złożonych wyjaśnień.
Izba wskazuje, że odwołujący w sposób bardzo ogólnikowy, można wręcz powiedzieć
lakoniczny,
odniósł się do wezwania zamawiającego. Odwołujący wskazał bowiem,
że posiada doświadczenie w świadczeniu usług na rzecz tego zamawiającego, a koszty
związane z realizacją zamówienia zostały prawidłowo skalkulowane. Odwołujący wskazał,
że „Przedstawiona w ofercie kwota realna z uwagi na posiadanie przez nas tzw. „grupy
ruchomej” – pracowników zatrudnionych na umowę o pracę, którzy zajmują się
wykonywaniem usług dodatkowych/jednorazowych na wszystkich obiektach przez nas
obsługiwanych.”, nie precyzując jaki to ma wpływ na cenę oferty (brak stosownych wyliczeń
i dowodów). Ponadto odwołujący podał, iż „Przy wycenie braliśmy pod uwagę nasze

doświadczenie na obiekcie Zamawiającego, który aktualnie obsługujemy, co dało nam
pogląd na realizację usługi. Budynek występujący jako opcja został wyceniony jako
dodatkowy obiekt do aktualnie realizowanej usługi w budynku podstawowym. Sprzęt do
realizacji usługi posiadamy, więc nie ponosimy kosztów z tym związanych. Do sprzątania
mamy zamiar zatrudnić dodatkowo do personelu aktualnie wykonującego usługę osobę
z orzeczonym stopniem niepełnosprawności, tego względu w kalkulacji uwzględniliśmy także
dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika.
Osoby te będą realizowały czynności
związane z utrzymaniem czystości na obiektach Zamawiającego oraz terenu zewnętrznego
w zakresie bieżącego utrzymania czystości. Teren zewnętrzy w opcji również został
policzony w oparciu o usługę podstawową jako rozszerzenie zakresu. Wszystkie koszty
związane z koszeniem czy odśnieżaniem zostały uwzględnione w większej części w wycenie
podstawowej z uwagi, że opcja jest tylko rozszerzeniem zakresu obowiązków do czynności
już realizowanych. Do realizacji usługi zamierzamy zatrudnić zgodnie z wymaganiami
Zamawiającego osoby na umowę o pracę. W swojej kalkulacji uwzględniliśmy poziom
minimalnego wynagrodzenia w 2021 roku. Ponadto przewidzieliśmy osobę do nadzoru, która
będzie w stałym kontakcie z Przedstawicielem Zamawiającego. Koszt środków czystości
przewidzianych na Państwa obiekcie do bieżącego sprzątania, wynika z tego,
że zamierzamy stosować środki marki Silver Line, które są produkowane dla nas. Dzięki
temu mogliśmy skalkulować koszt tych środków na poziomie cen producenta. Usługę
jednorazowego sprzątania po budowie zamierzamy zrealizować również przy pomocy naszej
„grupy ruchomej” oraz pracowników już zatrudnionych”.
Odwołujący wskazał również, że „Do wykonania zamówienia zgodnie z zapisem SWZ
przewidzieliśmy zatrudnienie osób na umowę o pracę, dostosowując się do wymogów
Zamawiającego. Ponadto przewidzieliśmy wynagrodzenie dla Kierowników Obsługi
Obiektów, którzy będą nadzorowali wykonanie. Należy podkreślić, że Kierownicy Obsługi
Obiektów, również zatrudnieni są na umowę o pracę. Będą oni nadzorowali prace na
Państwa obiektach, ale także mają pod swoją opieką kilka obiektów innych Kontrahentów,
dlatego też, kwota przeznaczona przez nas na nadzór stanowi proporcjonalną część ich
wynagrodzenia.
Koszt środków czystości oraz higienicznych przewidzianych na omawianych
obiektach, zostały wyliczone na podstawie doświadczenia oraz wieloletniej współpracy
z producentami profesjonalnych środków czystości oraz środków higienicznych dzięki czemu
mamy wypracowany system rabatów, który umożliwia zakup środków po cenach
producenta.
”.
Tak przestawione wyjaśnienia odwołujący podsumował podając, iż:
„Reasumując, czynniki wpływające na cenę takie jak:
1. Wieloletnie doświadczenie, w tym również na obiektach Zamawiającego,

2. Wybrane rozwiązania techniczne takie jak własna baza sprzętowo-transportowa oraz
dodatkowe upust
y u dostawców materiałów i środków,
3. Oszczędności wynikające z metody wykonywania zamówienia poprzez własne
jednostki organizacyjne wspierające się przy realizacji usługi,
4. Technologia prac okresowych oraz nasz ,, know-
how” po ponad 30 latach sprzątania
w najbardziej reprezentacyjnych obiektach użyteczności publicznej,
5. Sposób zatrudniania pracowników i przygotowywane dla nich harmonogramy
miesięczne oraz system nadzoru,
6. Pomoc publiczna w postaci dofinansowania do wynagrodzeń,
jasno i bezdyskusyjn
ie wskazują, iż oferta „ABC-Service” Sp. z o.o. jest zgodna
z zapisami SWZ i nie zawiera rażąco niskiej ceny.”.

W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej, tak przedstawione wyjaśnienia nie obaliły
domniemania rażąco niskiej ceny, dlatego też oferta odwołującego zasadnie została
odrzucona przez zamawiającego, w częściach 4, 11 i 14 zamówienia. Izba nie stwierdziła
również, aby tak złożone wyjaśnienia podlegały dodatkowemu wezwaniu przez
zamawiającego, gdyż w przypadku takiego wezwania, odwołujący de facto złożyłby nowe
wyjaśnienia, których treść nie wynika z już pierwotnie przedłożonych wyjaśnień. Co do
zasady bowiem, wyjaśnienia składane są jednorazowo i tylko w wyjątkowych sytuacjach
możliwe jest ich uzupełnienie. W przedmiotowym postępowaniu taka sytuacja nie zachodzi.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 575
ustawy Pzp
oraz § 8 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020
r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz. U. poz.
2437).

Przewodniczący:
…………………………

Wcześniejsze orzeczenia:

• Sygn. akt KIO 561/22, KIO 563/22, KIO 573/22, KIO 574/22, KIO 575/22, KIO 577/22, KIO 579/22, KIO 581/22, KIO 587/22, KIO 589/22 z dnia 2022-05-16
• Sygn. akt KIO 1104/22 z dnia 2022-05-13
• Sygn. akt KIO 1006/22, KIO 991/22 z dnia 2022-05-09
• Sygn. akt KIO 971/22 z dnia 2022-04-25
• Sygn. akt KIO 835/22, KIO 846/22 z dnia 2022-04-15