rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2021-05-10
rok: 2021
data dokumentu: 2021-05-10
rok: 2021
sygnatury akt.:
KIO 927/21
KIO 927/21
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 maja 2021 r. w Warszawie
odwołania, wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 marca 2021 r. przez wykonawcę: A. S.
prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą PRINTSOL PRINTING SOLUTIONS
AND SERVICE A. S.
z siedzibą we Wrocławiu;
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: 15 Wojskowy Oddział
Gospodarczy z siedzibą w Szczecinie;
przy udziale wykonawcy:
A. A. M.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą A. M. Specjalistyczne
Przedsiębiorstwo ART SERVICE z siedzibą w Gdyni;
B. W.
Ł. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo
Techniki Biurowej "SERWIS" W.
Ł. z siedzibą w Gdańsku;
z
głaszających swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: 927/21
po stronie zamawiającego;
odwołania, wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 marca 2021 r. przez wykonawcę: A. S.
prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą PRINTSOL PRINTING SOLUTIONS
AND SERVICE A. S.
z siedzibą we Wrocławiu;
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: 15 Wojskowy Oddział
Gospodarczy z siedzibą w Szczecinie;
przy udziale wykonawcy:
A. A. M.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą A. M. Specjalistyczne
Przedsiębiorstwo ART SERVICE z siedzibą w Gdyni;
B. W.
Ł. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo
Techniki Biurowej "SERWIS" W.
Ł. z siedzibą w Gdańsku;
z
głaszających swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: 927/21
po stronie zamawiającego;
orzeka:
1. uwz
ględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej w części 1 i 2; dokonanie ponownego badania i oceny ofert
w tym odrzucenie
ofert złożonych przez wykonawców: (1) A. M. prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą A. M. Specjalistyczne Przedsiębiorstwo ART
SERVICE z siedzibą w Gdyni; W. Ł. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą
Przedsiębiorstwo Techniki Biurowej "SERWIS" W. Ł. z siedzibą w Gdańsku; Hicopy
Szczecin s.c. z siedzibą w Gdyni; AMDRUK s.c. z siedzibą w Jejkowicach, na
podstawie art. 90 ust. 3 us
tawy Prawo zamówień publicznych, odpowiednio w tych
częściach w których wzywani byli oni do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej
ceny;
2. kosz
tami postępowania odwoławczego obciąża zamawiającego: 15 Wojskowy
Oddział Gospodarczy z siedzibą w Szczecinie, i:
2.1. zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
poniesione przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę 11 100 zł 00 gr
(słownie: jedenaście tysięcy sto złotych zero groszy), stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego, poniesione z tytułu wpisu od odwołania
i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art.
580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie
14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący : ………………………………
Sygn. akt: KIO 927/21
UZASADNIENIE
15 Wojskowy Oddział Gospodarczy z siedzibą w Szczecinie (dalej:
„zamawiający”), prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie przepisów
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zam
ówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843
ze zm.) - zwanej dalej "ustawa Pzp
" postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
na usługi konserwacji i napraw komputerowych urządzeń peryferyjnych, urządzeń
wielofunkcyjnych, telefaksowych, komputerów stacjonarnych oraz osobistych, zasilaczy
sieciowych UPS eksploatowanych w obiektach administrowanych przez 15 WOG
w Szczecinie; nr referencyjny: 116-ZP-12-20-297
(dalej „postępowanie” lub „zamówienie”).
Zamówienie zostało podzielone na dwie następujące części: Część 1 - Konserwacja
i naprawy awaryjne urządzeń wielofunkcyjnych służby łączności i informatyki; Część 2
-
Naprawa urządzeń wielofunkcyjnych, małych drukarek, komputerów, ploterów, zasilaczy
UPS
, telefaksów służby łączności i informatyki.
Szacunkowa wartość przedmiotowego zamówienia jest niższa od kwot wskazanych
w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych
pod numerem: 777244-N-2020 w dniu 31 grudnia 2020 r.
W dniu 17 marca 2021 r. zamawiający poinformował o wyborze jako
najkorzystniejszej w postępowaniu w zakresie części 1 i 2, oferty złożonej przez
wykonawcę: A. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą A. M. Specjalistyczne
Przedsiębiorstwo ART SERVICE z siedzibą w Gdyni (dalej: „Art Service") jako oferty
najkorzystniejszej.
W dniu 22 marca 2021 r. wykonawca: A. S.
prowadząca działalność gospodarczą
pod firmą PRINTSOL PRINTING SOLUTIONS AND SERVICE A. S. z siedzibą we
Wrocławiu (dalej „odwołujący”) wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie
wobec czynności zamawiającego, polegających na:
1. wyborze
jako najkorzystniejszej w części 2 oferty złożonej przez wykonawcę: Art
Service, która winna zostać odrzucona z uwagi na fakt, iż zawiera rażąco niską cenę
w zakresie zadania nr 1 i 2;
2.
zaniechaniu odrzucenia oferty złożonej w części 2 przez wykonawcę: Art. Service
pomimo nieudowodnienia, iż oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w zakresie zadania
1 i 2;
3.
zaniechaniu odrzucenia oferty złożonej w części 2 przez wykonawcę W. Ł.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Techniki Biurowej
"SERWIS" W.
Ł. z siedzibą w Gdańsku (dalej „PTB Serwis”) pomimo nieudowodnienia,
iż oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w zakresie zadania 1 i 2;
4.
zaniechaniu odrzucenia oferty złożonej w części 2 przez wykonawcę: Hicopy Szczecin
s.c. z siedzibą w Gdyni (dalej zwany „Hicopy”) pomimo nieudowodnienia, iż oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny w zakresie zadania 1 i 2;
5.
zaniechaniu odrzucenia oferty złożonej w części 2 przez wykonawcę: AMDRUK s.c.
z siedzib
ą w Jejkowicach (dalej jako „AMDRUK”) pomimo nieudowodnienia, iż oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny w zakresie zadania 1 i 2.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp,
poprzez zaniechanie odrzucenia ofert wyżej wymienionych wykonawców, którzy
do złożonych wyjaśnień, pomimo wezwania zamawiającego, nie dołączyli dowodów
potwierdzających, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny oraz nie wykazali i nie
udowodnili, że ich oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu
zamówienia.
Mając powyższe na uwadze odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w części 1 i 2; dokonania
ponownego badania i oceny ofert złożonych przez wykonawców: Art Service, PTB Serwis,
AMDRUK oraz Hicopy a także nakazanie odrzucenia ofert złożonych przez tych
wykonawców; dokonania czynności wyboru oferty odwołującego jako oferty
na
jkorzystniejszej w części 1 i 2.
Odwołujący, uzasadniając zarzuty podnoszone w treści złożonego odwołania
zwracał uwagę, że zgodnie z art 90 ust. 2 ustawy Pzp, na wykonawcy ciąży obowiązek
wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Aby odpowiedź złożona na wezwanie,
wystosowana na podstawie art. 90 ustawy Pzp posiadała walor wyjaśnienia elementów
oferty mających wpływ na wysokość ceny, musi być ona bardziej szczegółowa w zakresie
elementów składających się na zaoferowaną ceną aniżeli sama oferta. Lakoniczne zdania,
niepoparte żadnymi dowodami, nie stanowią, w ocenie odwołującego wyjaśnienia ceny,
która nosi znamiona rażąco niskiej. Zgodnie z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej
z
29 kwietnia 2016 r. (sygn. akt: KIO 596/16) jeżeli wykonawca powołuje się na takie
okoliczności jak szczególnie niskie koszty zakupu materiałów/ środków potrzebnych
do
wykonania zamówienia, innowacyjną politykę, czy dysponowanie własnym sprzętem
może i powinien załączyć do wyjaśnień stosowne umowy, oferty, dokumenty wewnętrzne
firmy, które potwierdzą powyższe okoliczności.
Wyjaśnienia wykonawców miały wykazać, czy zaproponowane w ich ofertach ceny
są realne. Z kolei ocena wyjaśnień dokonywana przez zamawiającego ma na celu
ustalenie, czy cena została skalkulowana rzetelnie i czy wykonawca będzie w stanie
zrealizować przedmiotowe zamówienie. Każdy z wykonawców winien był wykazać, jakie
czynniki wpłynęły na możliwość obniżenia ceny oraz w jakim stopniu, dzięki wskazanym
czynnikom, cena została obniżona. Przedstawione przez nich wyjaśnienia winny być
merytoryczne, a wykonawcy powinni dostarczyć wystarczający materiał dowodowy, celem
rozstrzygnięcia przez zamawiającego, czy wykonawca nie zaoferował rażąco niskiej ceny.
Ponieważ celem wyjaśnień jest wzruszenie przyjętego domniemania, wyjaśnienia muszą
być konkretne, wyczerpujące i rzeczywiście uzasadniające podaną w ofercie cenę. Nie jest
przy tym wystarczające założenie jakichkolwiek wyjaśnień. Wyjaśnienia powinny być
odpowiednio umotywowane (tak też w wyroku KIO z 27 lipca 2015 r., sygn. akt: KIO
1492/15).
Odwołujący w treści złożonego odwołania odniósł się szczegółowo do treści
wyjaśnień rażąco niskiej ceny, złożonych przez wykonawców: Art Service, PTB Serwis oraz
Hicopy. Wskazywał jakie elementy, i z jakich powodów, winny wzbudzić wątpliwości
zamawiającego, który zobowiązany jest dokonać oceny tych wyjaśnień oraz które czynniki,
pomimo że kluczowe dla realizacji zadań nie zostały wzięte przez wykonawców pod uwagę
i skalkulowane. Podsumowując odwołujący stwierdził, że w jego ocenie, zamawiający
winien odrzucić oferty wyżej wymienionych wykonawców na podstawie art. 90 ust. 2 i 3
ustawy Pzp.
Zamawiający poinformował wykonawców, zgodnie z art. 185 ust. 1 ustawy Pzp,
o wniesieniu odwołania, wzywając uczestników postępowania do złożenia przystąpienia.
Swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosili
wykonawcy: (1) A. M.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą A. M. Specjalistyczne
Przedsiębiorstwo ART SERVICE z siedzibą w Gdyni; (2) W. Ł. prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Techniki Biurowej „SERWIS" W. Ł. z siedzibą w
Gdańsku.
Zamawiający, działając na podstawie art. 521 ustawy z 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 ze zm.) - dalej „ustawa Pzp z 2019 r.”
na posiedzeniu w dniu 5 maja 2021
r. złożył do akt sprawy odpowiedź na odwołanie,
wnosząc o jego oddalenie w całości jako bezzasadnego.
Wykonawca Art
Service, na posiedzeniu w dniu 5 maja 2021 r., złożył do akt sprawy
pismo procesowe, w którym odniósł się do zarzutów sformułowanych przez odwołującego,
dotyczących złożonej przez niego w postępowaniu oferty.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, na podstawie zebranego materiału dowodowego, po zapoznaniu
się z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym
w szczególności z postanowieniami ogłoszenia o zamówieniu, postanowieniami
SIWZ, treścią ofert złożonych w postępowaniu, treścią wyjaśnień składanych przez
wykonawców w przedmiocie rażąco niskiej ceny, po zapoznaniu się z odwołaniem,
stanowiskiem procesowym zamawiającego zawartym w odpowiedzi na odwołanie,
jak również stanowiskiem przystępującego Art Service zawartym w złożonym piśmie
procesowym,
a także po wysłuchaniu oświadczeń, jak też stanowisk stron
i uczestnika post
ępowania, złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy ustaliła
i zważyła, co następuje
W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 92 ust. 2 ustawy z dnia
11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo zamówień publicznych (Dz.U.
z 20
19 poz. 2020) do postępowań odwoławczych, o których mowa w uchylanej ustawie,
wszczętych po dniu 31 grudnia 2020 r., dotyczących postępowań o udzielenie zamówienia
wszczętych przed dniem 1 stycznia 2021 r. stosuje się przepisy ustawy z dnia 11 września
201
9 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r., poz. 2019). Z uwagi na powyższe,
Izba wydając wyrok w postępowaniu odwoławczym, wszczętym na skutek odwołania
wniesionego w dniu 15 marca
2021 r., zastosowała przepisy ustawy z dnia 11 września
2019 r. Praw
o zamówień publicznych, dalej „ustawa Pzp z 2019 r.”.
Izba
ustaliła, że nie zaszła żadna z przesłanek, o których stanowi art. 528 ustawy
Pzp z 2019 r., s
kutkujących odrzuceniem odwołania.
Ponadto Izba stwierdziła, że odwołującemu przysługiwało prawo do skorzystania
ze środka ochrony prawnej, gdyż wypełniono materialnoprawną przesłankę interesu
w uzyskaniu zamówienia, określoną w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp z 2019 r., kwalifikowaną
możliwością poniesienia szkody, będącej konsekwencją zaskarżonej w odwołaniu
czynności. Odwołujący jest zainteresowany uzyskaniem przedmiotowego zamówienia
i złożył ofertę w postępowaniu. Zdaniem odwołującego zamawiający zaniechał odrzucenia
ofert
złożonych przez następujących wykonawców: Art Service, PTB Serwis, AMDRUK oraz
Hicopy pomimo,
że zaistniały do tego przesłanki opisane w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp.
Gdyby zamawiający działał zgodnie z przepisami ustawy Pzp i odrzucił oferty wyżej
wymienionych wykonawców, odwołujący miałby szansę na uzyskanie zamówienia
w obydwu cz
ęściach. W wyniku naruszenia przepisów ustawy Pzp przez zamawiającego
odwołujący utracił więc możliwość prawidłowego wykonania zamówienia i osiągnięcia
zysku ekonomicznego z jego realizacji.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania
o zamówienie publiczne, nadesłanej przez zamawiającego do akt sprawy. Ponadto Izba
dopuściła i przeprowadziła dowody złożone na rozprawie.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje
Izba ustaliła, że przedmiotem zamówienia, zgodnie z pkt 3 specyfikacji istotnych
warunków zamówienia (dalej „SIWZ”) są usługi konserwacji i napraw komputerowych
urządzeń peryferyjnych, urządzeń wielofunkcyjnych, telefaksowych, komputerów
stacjonarnych oraz osobistych, zasilaczy sieciowych UPS eksploatowanych w obiektach
administrowanych przez 15 WOG w Szczecinie. Zgodnie z SIWZ s
zczegółowy opis, zakres
i sposób wykonania przedmiotu zamówienia zamieszczono w „Opisie przedmiotu
zamówienia” stanowiącym załącznik nr 2 do SIWZ oraz we „Wzorze umowy” stanowiącym
z
ałącznik nr 6 do SIWZ. Zamawiający dopuścił w niniejszym postępowaniu możliwość
składania ofert częściowych, na następujące części zamówienia: Część 1 - Konserwacja
i naprawy awaryjne urządzeń wielofunkcyjnych służby łączności i informatyki; Część 2
- Na
prawa urządzeń wielofunkcyjnych, małych drukarek komputerów, ploterów, zasilaczy
UPS
, telefaksów służby łączności i informatyki.
Dale
j Izba ustaliła, że w pkt 2 SIWZ zamawiający przewidział możliwość
skorzystania z procedury odwróconej uregulowanej w art. 24 aa ustawy Pzp, zgodnie
z którą najpierw dokona oceny ofert, a następnie zbada, czy wykonawca, którego oferta
została oceniona jako najkorzystniejsza, nie podlega wykluczeniu z postępowania.
Ponadto zamawiający, opisując sposób obliczenia ceny oferty w pkt 13 SIWZ
wskazał, że wykonawca zobowiązany jest podać na formularzu ofertowym (załącznik nr 1
do SIWZ) cenę brutto za wykonanie usług stanowiących przedmiot zamówienia
z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku, tj. łączną cenę brutto za wykonanie usług
objętych przedmiotem zamówienia. Cena powinna być wyliczona według następującej
zasady: cena brutto za konserwację winna uwzględniać wszystkie koszty związane
z wykonaniem zamówienia, w tym min. koszty standardowych materiałów eksploatacyjnych
niezbędnych do wykonania konserwacji, koszty dojazdu, wynagrodzenia. Wykonawca
zobowiązany jest do bardzo starannego zapoznania się z przedmiotem zamówienia,
warunkami wykonania i
wszystkimi innymi czynnikami mogącymi mieć wpływ na cenę
ofertową brutto za wykonanie zamówienia. Cena jednostkowa konserwacji w czasie
obowiązywania umowy jest stała. Z kolei w załączniku nr 2 - Opis przedmiotu zamówienia
(pkt VII) przewidziano, że do dnia wygaśnięcia umowy będzie obowiązywała cena stała
roboczogodziny naprawy/ konserwa
cji, która nie podlega zmianie w trakcie realizacji
zamówienia. Dalej zamawiający wskazał, że cena oferty 1 roboczogodziny obejmuje
wszystkie koszty niezbędne do wykonania zamówienia (tj. łączne koszty dojazdu do
miejsca naprawy/ konserwacji, czynności związanych z naprawą bądź konserwacją
urządzenia bez względu na model producenta, transportu części zamiennych, transportu
sprzętu zastępczego, przeprowadzenie diagnozy - weryfikacji uszkodzenia, wykonanie
kosztorysu naprawy
/ konserwacji bez względu na model urządzenia, wydanie pisemnej
opinii technicznej co do wykonania usługi, w przypadku odstąpienia od naprawy z przyczyn
ekonomicznych itp.) oraz koszt udzielenia gwarancji.
Z kolei kryteria oceny złożonych ofert opisano w pkt 14 SIWZ. Dla części pierwszej
za
mówienia były nimi: (a) cena brutto za konserwację - 40%, (b) cena brutto za 1rbh
wykonania napraw awaryjnych - 20%, (c)
udzielony okres gwarancji na wykonaną usługę
-
40 %. Z kolei dla części drugiej postępowania kryteria opisano w poniższy sposób:
(a) cena brutto za 1rbh wykonania napraw awaryjnej - 60%, (b) udzielony okres gwarancji
n
a wykonaną usługę - 40%, (c) cena brutto za 1 rbh wykonania naprawy awaryjnej
-
zostanie ocenione w skali punktowej do 60 punktów. Oferta najtańsza uzyska 60 pkt,
pozost
ałe proporcjonalnie mniej punktów.
Ponadto ustalono, że w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu, swoje oferty
w postępowaniu dla części pierwszej zamówienia złożyli wykonawcy: PTB Serwis (cena
brutto za
konserwacje urządzeń 2 002,55 zł., cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej
18,30 zł.); Art. service (cena brutto za konserwacje urządzeń 1 515,98 zł., cena brutto
za 1 rbh naprawy awaryjnej 14,51 zł.); Hicopy (cena brutto za konserwacje urządzeń
18
903,87 zł., cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 17,96 zł.); ZOFAX Systemy Biurowe
A.
W.
– T. z siedzibą w Chotomowie - dalej „ZOFAX” (cena brutto
za konserwacje urządzeń 18,20 zł., cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 18,30 zł.);
Amdruk (cena brutto za konserwacje urządzeń 2 289,00 zł., cena brutto za 1 rbh naprawy
awaryjnej
18,30
zł.); A.
S.
z
siedzibą
w Wielkiej Wsi
(cena
brutto
za konserwacje urządzeń 3 270,00 zł., cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 29,48 zł.);
odwołujący (oferując cenę brutto za konserwację urządzeń 2 125,50 zł. oraz cenę brutto
za 1 rbh naprawy awaryjnej 24,75 zł.). Dla części drugiej zamówienia oferty złożyli
wykonawcy, którzy ubiegali się o zamówienie w części pierwszej, proponując następujące
warunki wykonania zamówienia: PTB Serwis - cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej
18,30 zł; Art Service - cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 14,51 zł.; Hicopy - cena
brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 17,96 zł.; ZOFAX cena brutto za 1 rbh naprawy
awaryjnej 18,30
zł.; AMDRUK - cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 18,30 zł.; A. S. z
siedzibą w Wielkiej Wsi - cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 29,48 zł.; odwołujący - za
cenę brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 24,75 zł.
Ponadto skład orzekający ustalił, że niżej wymienieni wykonawcy zostali wezwani
przez zamawiającego do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny: Art.
Service (w zak
resie części nr 1 i 2), PTB Serwis (w zakresie części 1); Hicopy (na część 1
i 2); Amdruk (w odniesieniu do części 1). Wymienieni wyżej wykonawcy złożyli wyjaśnienia,
które zamawiający uznał za wystarczające.
Izba ustaliła, że zamawiający dokonał wyboru, jako najkorzystniejszej, oferty
złożonej przez Art Service, o czym poinformował wykonawców ubiegających się
o zamówienie w dniu 17 marca 2021 r.
Izba, uwzględniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności
powyższe ustalenia oraz zakres zarzutów podniesionych w odwołaniu, doszła
do przekonania, iż w niniejszym postępowaniu doszło do naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania
o udzielenie zamówienia, a tym samym, na podstawie art. 554 ust. 1 ustawy Pzp z 2019 r.,
rozpoznawane odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.
Rozpoznając niniejsze odwołanie Izba, w pierwszej kolejności, wzięła pod uwagę
treść przepisu art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, zgodnie z którym obowiązkiem
zamawiającego jest wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień, jeżeli zaoferowana cena
lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku
do przedmiotu zamówienia i budzą jego wątpliwości co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego
lub wyn
ikającymi z odrębnych przepisów. W takim przypadku zamawiający zwraca się
o udzielenie
wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu,
w szczególności w zakresie oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych
rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia
dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których
wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia
za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy
z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz.
2177). Przy czym, co istotne,
przepisy nie określają ani treści samego wezwania, które
należy skierować do wykonawcy, stopnia jego szczegółowości, nie precyzują również jaki
powinien
być zakres czy też treść udzielonych wyjaśnień.
Nie ulega
wątpliwości, że przy ocenie samych wyjaśnień uwzględniać należy treść
wezwania skierowanego do wykonawcy. Od tego zatem w jaki sposób zamawiający
sformułuje swoje wezwanie, na ile sprecyzuje jakie elementy winien zawrzeć wykonawca
w treści pisma, na tyle oczekiwać może określonego sposobu prezentacji przekazanych
informacji czy stopnia szczegółowości wyliczeń. Przepis art. 90 ust. 1 ustawy Pzp stanowi
jedynie, że zamawiający, oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagę czynniki wpływające
na wartość ceny zaoferowanej przez wykonawcę w tym m.in. oszczędność metody
wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki
wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy,
koszty pracy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
Zatem, rolą zamawiającego jest ustalenie i weryfikacja czy elementy i okoliczności
wskazane przez wykonawcę w ramach wyjaśnień rzeczywiście istnieją, mogą być
osiągnięte w ramach realiów rynkowych i na podstawie jakich założeń wykonawca
przyjmuje
realność wystąpienia tych szczególnych czynników i sprzyjających okoliczności.
Z kolei
treść normy art. 90 ust. 2 ustawy nie pozostawia wątpliwości, że to
na wy
konawcy wezwanym do złożenia wyjaśnień spoczywa obowiązek wykazania,
czy możliwe i realne jest wykonanie zamówienia za określoną w ofercie cenę. Z racji tego,
że celem wyjaśnień jest wzruszenie przyjętego domniemania, że zaoferowana cena jest
ceną rażąco niską, wyjaśnienia takie muszą być konkretne, wyczerpujące i uzasadniające
stanowisko, że za wskazaną w ofercie cenę możliwe jest zrealizowanie zamówienia.
Niewątpliwie badanie ceny i ewentualne jej uznanie za rażąco niską musi być
dokonywane
w
odniesie
niu
do
danego
przedmiotu
zamówienia,
albowiem
to z opisu dokonanego przez zamawiającego wynika, jakie czynności muszą zostać przez
wykonawcę zrealizowane w ramach danego zamówienia, a szczegółowość złożonych
wyjaśnień zależy od stopnia złożoności danego zamówienia i ilości czynności, które są
konieczne do wykonania.
Co wymaga również zauważenia, w ramach postępowania odwoławczego Izba
ocenia jedynie prawidłowość czynności zamawiającego w postępowaniu, a nie samą cenę
oferty. Weryfikacji podlega zatem cz
ynność wezwania do złożenia wyjaśnień, ocena przez
zamawiającego tych wyjaśnień, a następnie prawidłowość decyzji co do odrzucenia lub nie,
złożonej przez wykonawcę oferty.
Przekładając powyższe rozważania na realia rozpoznawanej sprawy należy
w pierwszej
kolejności zauważyć, że przedmiotem zamówienia jest wykonywanie
kompleksowych usług serwisowych (konserwacyjnych i naprawczych) urządzeń objętych
umową na rzecz zamawiającego oraz w podległych mu jednostkach organizacyjnych
w lokalizacjach przez niego ws
kazanych. Zamawiający opisał szczegółowo jakie czynności
i zadania składają się na realizację przedmiotowego zamówienia, sprecyzował ponadto
jakie elementy wykonawca winien wziąć pod uwagę kalkulując w ofercie cenę 1
roboczogodziny. Ta, zgodnie z załącznikiem - opis przedmiotu zamówienia obejmuje
następujące koszty: dojazdu do miejsca naprawy/ konserwacji, czynności związanych
z naprawą bądź konserwacją urządzenia bez względu na model producenta, transportu
części zamiennych, transportu sprzętu zastępczego, przeprowadzenie diagnozy
-
weryfikacji uszkodzenia, wykonanie kosztorysu naprawy/ konserwacji bez względu
na model urządzenia, wydanie pisemnej opinii technicznej co do wykonania usługi,
w przypadku odstąpienia od naprawy z przyczyn ekonomicznych itp. oraz koszt udzielenia
gwarancji.
Jak ustalił skład orzekający zamawiający nabrał wątpliwości odnośnie cen
zawartych w złożonych ofertach, wzywając wykonawców do złożenia wyjaśnień
dotyczących zaoferowanej ceny.
Wykonawca Art Service, został wezwany do złożenia wyjaśnień pismem z 2 lutego
2021 r., w zakresie odnoszącym się do części 1 i 2 zamówienia. Jako podstawę wezwania
zamawiający wskazał art. 90 ust. 1 ustawy Pzp informując jednocześnie, że oferta
wykonawcy jest niższa o ponad 30% od wartości szacunkowej zamówienia. W swoim
wezwaniu zamawiający wskazał, że zwraca się o udzielenie szczegółowych wyjaśnień
dotyczących zaoferowanej ceny, w tym przede wszystkim wskazania elementów
uwzględnionych przy kalkulacji ceny, zgodnie z wymaganiami zamawiającego oraz złożenie
dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny
(cena za 1 rbh). Dalej zamawiający zaznaczył, że szczegółowo określił warunki wykonania
usługi, jakie każdy z wykonawców zobowiązany był uwzględnić w swojej ofercie (termin
realizacji, lokalizacja wykonanej usługi).
Odpowiadając na wezwanie, Art. Service w piśmie z 7 lutego 2021 r. w pierwszej
kolejności zapewnił, że zaoferowana przez niego cena jednostkowa roboczogodziny
napraw i konserwacji sprzętu informatycznego w części 1 i 2 zamówienia uwzględnia
wszystkie koszty związane z terminowym i pełnym wykonaniem usługi serwisu, w tym
koszty robocizny, ubezpieczenia społecznego, dojazdu do siedziby zamawiającego itp.
W dalszej części odniósł się do poszczególnych elementów składających się na
skalkulowaną przez niego cenę za 1 rbh, takich jak: koszt usługi roboczogodziny, koszty
podatkowe i ubezpieczenia społecznego, koszty transportu, paliwa, inne koszty
funkcjonowania firmy. Do wyjaśnień, jako dowód, załączył szczegółową kalkulację rbh
a także, na dowód tego że zaoferowana przez niego cena jest rynkowa, porównywalna
z innymi cenami oferowanymi na rynku załączył przykładowe kopie umów potwierdzających
powyższe. Na potwierdzenie, że możliwe jest zrealizowanie zamówień w cenie, która była
przez niego oferowana innym zamawiającym załączył także poświadczenia od tych
zamawiających, że zamówienia te zrealizował należycie.
Wyjaśnienia te, w ocenie Izby, nie są wystarczające do uznania, że wykonawca
sprostał ciążącemu na nim obowiązkowi, stosownie do treści art. 90 ust. 2 ustawy Pzp,
który to przepis stanowi, że na odwołującym ciąży obowiązek wykazania, że cena
zaproponowana w ofercie nie j
est rażąco niska. Wykonawca Art Service został wezwany do
złożenia wyjaśnień, w tym przedstawienia dowodów na okoliczność w jaki sposób dokonał
kalkulacji ceny 1 rbg za konserwację urządzeń. Zamawiający w SIWZ, w tym w załączniku
zawierającym szczegółowy opis przedmiotu zamówienia sprecyzował jakie elementy
składają się na cenę roboczogodziny, a więc: koszty dojazdu do miejsca naprawy/
k
onserwacji, czynności związane z naprawą bądź konserwacja urządzenia bez względu na
model producenta, transport części zamiennych, transport sprzętu zastępczego,
przeprowadzenie diagnozy - weryfikacji uszkodzenia, wykonanie kosztorysu naprawy/
konserwacji bez względu na model urządzenia, wydanie pisemnej opinii technicznej co do
wykonania usługi, w przypadku odstąpienia od naprawy z przyczyn ekonomicznych itp.)
oraz koszt udzielenia gwarancji. Tym samym wykonawca, wyjaśniając w jaki sposób
sporządził kalkulację swojej oferty, zobowiązany był wskazać w szczególności wszystkie
wymienione powyżej elementy składające się na czynności wykonywane przez niego przy
realizacji usługi a następnie wskazać sposób w jaki je wycenił, biorąc pod uwagę
te elementy dla których możliwe jest obniżenie ceny. Tylko taka prezentacja
poszczególnych elementów cenotwórczych pozwalała zamawiającemu na ocenę, że cena
skalkulowana na określonym poziomie jest ceną rynkową i została obliczona w sposób
rzetelny a wykonawca wziął pod uwagę wszystkie elementy składające się na realizację
pr
zedmiotowego zamówienia.
W ocenie Izby, w
wyjaśnieniach przesłanych zamawiającemu trudno doszukać się
wszystkich tych
elementów, które miałyby potwierdzać realność i rynkowy charakter ceny.
Z kolei w odniesieniu do
większości tych składników cenotwórczych, które wyspecyfikował
wykonawca w
swoich wyjaśnieniach - ograniczył się do stwierdzeń, które nie zostały niczym
poparte, a
które są na tyle lakoniczne i ogólne, że nie sposób stwierdzić jaki miały one
wpływ na obniżenie ceny w przypadku tego konkretnego zamówienia, realizowanego dla
tego zamawiającego.
Wykonawca wskazuje między innymi, że na 1 rbh składają się między innymi koszty
wytworzenia, a na te z kolei
między innymi akcesoria potrzebne do wykonywania serwisu
czy też koszty amortyzacji zakupu specjalistycznego sprzętu niezbędnego do realizacji
serwisu. Z wyjaśnień wynika ponadto, że z powodu tego, że zakupy tych akcesoriów są
jednorazowe a ponadto z uwagi na to, że starczają one na wiele lat - koszt przypadający na
jeden serwis jest znikomy. W tym m
iejscu zauważyć należy, że wyjaśnienia w powyższym
zakresie zawierają twierdzenia zarówno ogólnikowe, co nie poparte żadnymi
szczegółowymi wyliczeniami (w postaci np. zobrazowania ile tych akcesoriów wykonawca
zamierza kupić na potrzeby realizacji tego konkretnego zamówienia, jakie będą koszty
z tym związane, w końcu jak fakt ten przekłada się na możliwość obniżenia ceny ofertowej).
Wyjaśnienia takie są wątpliwe również z tego powodu, że nie zawierając takiego
szczegółowego wyliczenia, w zestawieniu kosztów pozycja pn. narzędzia, sprzęt, drobne
części, smary wycenione zostały jedynie na kwotę 0,10 zł. brutto.
Także w odniesieniu do innych kosztów wykonawca przedstawia określone
założenia, których nie uzasadnia w sposób szczegółowy, a które to w jego ocenie
przekładają się na określone koszty ujmowane w kwocie 1 rbh. Tak jest też w przypadku
kosztów transportu, które wycenia on na 2,28 zł. brutto. Powołując się na sprzyjające
okoliczności, w postaci zatrudniania serwisantów zamieszkujących w miastach
w sied
zibach zamawiającego wyliczając koszty transportu podaje odległość do siedzib
zamawiającego - 6 km w jedną stronę. Okoliczności tej nie poparł jednak ani żadnymi
szczegółowymi kalkulacjami w postaci ilości dojazdów tych serwisantów do siedziby
zamawiającego w czasie trwania umowy, wyjaśnieniami gdzie osoby te zamieszkują, jaki
będzie koszt ponoszony na ich dojazd do siedziby zamawiającego związany
z wykonywanymi czynnościami, w końcu też jak przekłada się to na możliwość obniżenia
kosztów 1 rbh.
Dodatkowo
, jak zauważył odwołujący, jeśli wykonawca deklaruje, że czynności
w ramach zamówienia wykonywane będą zarówno przez serwisantów, jak też samego
przedsiębiorcę (pana A. M.) oznacza to, że proporcjonalnie (niezależnie czy przyjmie się że
do
połowy, jak wskazuje odwołujący, czy też do 1/3, jak twierdzi Art Service) do części
zleceń właściciel będzie dojeżdżał osobiście z Gdyni, w konsekwencji oznacza to
konieczność przemieszczania się na odległości ponad 300 km w jedną stronę. Tym samym
wylic
zenia dotyczące odległości od miejsca zamieszkania do miejsca świadczenia usług
należy uznać za niewiarygodne, albowiem wzajemnie sprzeczne.
Art Service,
odnosząc się do tych kosztów stwierdza także, że podpisał już podobną
umowę na serwis, co umożliwi mu łączenie dojazdów z obu zamówień i w konsekwencji
będzie mógł dojeżdżać do siedzib zamawiającego niejako „przy okazji". Zawarcie innej
umowy, z innym zlecającym nie oznacza jednak, że koszty związane z dojazdem nie są
w ogóle ponoszone, należy je bowiem proporcjonalnie podzielić pomiędzy obydwie
świadczone usługi.
Jednocześnie, także i w odniesieniu do tych kosztów Art Service nie zaprezentował
żadnych szczegółowych wyliczeń, pokazując np. jaką ilości zgłoszeń przewiduje w czasie
realizacji tej umowy, ile z nich zrealizuje sam
przedsiębiorca a w jakiej części zlecenia
wykonają serwisanci i w efekcie jakie koszty, związane z koniecznością dojazdu do siedziby
zamawiającego, poniesie. Zgodzić się należy z odwołującym, że z uwagi na znaczne
odległości pomiędzy jednostkami zamawiającego a 1 RBLOG w Wałczu (dla którego Art
Service ma zamiar realizować zamówienie) poprzestanie wyłącznie na oświadczeniu,
że jedna z usług będzie realizowana „przy okazji” drugiej jest co najmniej gołosłowne, jeśli
nie zostało poparte żadnymi wyliczeniami. Skoro wykonawca wskazał ten właśnie element,
jako ten w odniesieniu do którego występują wyjątkowo sprzyjające warunki realizacji
zamówienia, a w konsekwencji pozwalający mu na obniżenie kosztów jego realizacji - miał
obowiązek w złożonych przez siebie wyjaśnieniach szczegółowo ten element opisać
i przedłożyć kalkulację.
Podobnie zapewnienia Art Service,
odnoszące się do innych kosztów
funkcjonowania firmy w postaci np. kosztów księgowych itp. należy uznać za gołosłowne.
W odniesieniu do tego elementu wykonawca jedynie lakonicznie wskazuje na niskie koszty
związane z prowadzeniem księgowości - tzn. korzystanie z uproszczonej księgowości.
Obok samej deklaracji brak jest jednak zarówno wyliczeń jaki ma to wpływ na obniżenie
kosztu 1 rbh.
Analogicznych wyliczeń nie ma również w odniesieniu do wskazywanego
czynnika w postaci
„innej pomocy ustawodawcy w zakresie niższych podatków".
Nie wiadomo w tym przy
padku o jaką pomoc chodzi, jak pomoc ta wpływa na obniżenie
stawki 1 rbh dla wykonawcy.
Wykonawca argumentuje także, że uzyska szereg innych korzyści (niepieniężnych),
wynikających z realizacji powyższego zamówienia, takich jak uzyskanie sporych rabatów
u swoich dostawców. Oprócz tego, że brak jest w odniesieniu do tego czynnika żadnych
konkretów, w postaci np. oświadczeń z jakimi firmami zawarte zostały umowy i czego
dotyczą, brak też jakichkolwiek wyliczeń odnoszących się do tego w jaki sposób zakupy
dokonywane dla zamawiającego przełożą się na dodatkowe rabaty, udzielone Art Service
p
rzez jego dotychczasowych dostawców. Podobnie, jak w przypadku innych,
wskazywanych przez wykonawcę okoliczności, także i w odniesieniu do tego elementu brak
jest jakichkolwiek dowodów potwierdzających owe szczególnie korzystne okoliczności. Jak
trafnie za
uważył odwołujący brak jest też gwarancji, że zamawiający w ramach zamówienia
będzie dokonywał zakupów części u wykonawcy świadczącego usługę serwisową. Część
bowiem materiałów eksploatacyjnych zamawiający posiada w swoich magazynach, w takim
przypadku w p
ierwszej kolejności wykorzystywane będą materiały będące w jego
posiadaniu. Nie ma zatem gwarancji czy, a jeśli tak to jaka ilość materiałów, zostanie
zakupiona od wykonawcy realizującego usługę. Wykonawca nie ma zatem żadnej
gwarancji osiągnięcia oczekiwanych korzyści w postaci rabatów od dostawców.
Na zakończenie, odnosząc się do szeroko omawianej przez odwołującego kwestii
dotyczącej wyliczenia kosztów osobowych, które Art Service wyliczył, podając średnio
ważony koszt roboczogodziny - 9,65 zł. brutto zgodzić się należy z odwołującym co do
tego, że wyliczenia te są niezwykle ogólnikowe i nie poparte żadnymi konkretnymi
kalkulacjami. Wykonawca deklaruje,
że zastosuje oszczędną metodę realizacji zamówienia,
albowiem skieruje do jego wykonania
, oprócz samego właściciela (którego koszty
roboczogodziny wycenia jedynie na 1 zł. brutto), także czterech serwisantów, których
zatrudnia na podstawie umowy o pracę (taka deklaracja znalazła się w wyjaśnieniach)
w wymiarze ¼ etatu. Nie precyzuje przy tym w jakiej proporcji zamówienie będzie
wykonywane a czynności dzielone pomiędzy te osoby, wyliczając jednak, że średni koszt
roboczogodziny dla wykonawcy będzie wynosił 9,65 zł. brutto. Niezależnie od zastosowanej
metody wyliczenia tego kosztu, z uwagi na to, że jest to najbardziej znaczący element
wpływający na cenę jednostkową tj. 1 rgh wykonawca powinien wskazać w jaki sposób owe
uśrednione koszty wyliczył.
Wykonawca złożył zatem wyjaśnienia w zakresie odnoszącym się do ceny,
opierając się wyłącznie na własnych oświadczeniach, szczątkowych kalkulacjach, które to
jednak nie opierały się na żadnych konkretnych założeniach, ani też nie zostały poparte
żadnymi dowodami. Jakkolwiek Izba wzięła pod uwagę, że samo wezwanie zamawiającego
nie określało jakie elementy w szczególności ma przedstawić wykonawca, aby wykazać
rynkowy charakter zaproponowanej ceny ofertowej to jednak
po pierwsze zamawiający
wskazał, że w treści SIWZ wymienione zostały elementy składające się na to zamówienie,
które to wykonawca w swojej kalkulacji miał obowiązek uwzględnić, po drugie nie można
pomijać, że w świetle przepisów ustawy Pzp wyjaśnienia wykonawcy, udzielane w trybie art.
90 ust. 1 ustawy Pzp, nie mogą mieć charakteru ogólnego, a więc nie mogą ograniczać się
do zapewnienia, że wykonawca będzie w stanie zrealizować zamówienie za podaną
w ofercie cenę. Wykonawca, wezwany do udzielenia wyjaśnień, jest zobowiązany
szczegółowo wskazać na tyle konkretne, ale też dające się zweryfikować czynniki
umożliwiające mu zrealizowanie zamówienia za ceny na określonym przez niego, niskim
poziomie. Tymczasem wyjaśnienia Art Service zostały przedstawione w sposób niezwykle
lakoniczny. W piśmie został zawarty zbiór informacji niepowiązanych ze sobą, nie
wnoszących nic do sprawy przekazanych oświadczeń, nie popartych szczegółowymi
kalkulacjami odnoszącymi się do określonych elementów ceny.
Zwrócić też należy uwagę, że swoich wyjaśnień wykonawca ten nie poparł żadnymi
rzetelnymi dowodami, które odnosiłyby się czy to do podstawy dokonanych wyliczeń czy
też okoliczności, które miały potwierdzać możliwość zaoferowania tak niskiej ceny za
realizację zamówienia. Z pewnością za dowody, które mają potwierdzać rynkowy charakter
ceny nie mogą być uznane ani wskazywane ceny jednostkowe za realizację innych
zamówień, ani też referencje potwierdzające ich należyte wykonanie. Nie wiadomo bowiem
w jaki sposób były one kalkulowane ani też jaki był zakres czynności wykonywanych
w ramach tych zadań. Każde zamówienie jest bowiem inne, inne mogą być też szczególne
okoliczności pozwalające wykonawcy na obniżenie ceny ofertowej.
Izba przypomina, że w myśl art. 90 ust. 3 ustawy Pzp zamawiający jest
zobowiązany odrzucić ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień, lub jeżeli dokonana
ocena złożonych przez wykonawcę wyjaśnień oraz dostarczonych dowodów potwierdzi,
że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odnosząc się do przedstawionych lakonicznie wyjaśnień co do sposobu kalkulacji ceny,
zgodzić należało się z odwołującym, że koszty te zostały przedstawione w sposób
ogólnikowy, a dodatkowo wykonawca nie złożył żadnych dowodów. Tym samym należy
uznać, że zamawiający zaniechał czynności do której był zobowiązany, nie dokonał bowiem
rzetelnej
analizy złożonych przez Art Service wyjaśnień. Ta doprowadziłaby bowiem
do wniosku,
że wykonawca nie sprostał obowiązkowi wykazania, że zaproponowana przez
niego cena nie zawiera rażąco niskiej ceny za realizację zamówienia, w związku z czym
jego oferta winna być odrzucona. Jakkolwiek zrozumiała jest dbałość zamawiającego
o oszczędne i racjonalne gospodarowanie środkami publicznymi, nie może jednak umknąć
jego uwadze, że dbałość ta winna przejawiać się także w tym, aby wykonawcy których
wyłania w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, wybierani byli zgodnie
z przepisami ustawy Pzp. Ta nakazuje każdorazowo zweryfikować, czy wykonawca jest
zdolny wykonać dane zamówienie, a zdolność tą oceniać należy również przez pryzmat
możliwości wykonania zamówienia za cenę zadeklarowaną w formularzu oferty.
Izb
a ustaliła, że w postępowaniu również wykonawca PTB Serwis, został wezwany
do złożenia wyjaśnień pismem z 2 lutego 2021 r. Przedmiotem wezwania była cena
zaproponowana przez tego wykonawcę za realizację części 1 zamówienia. Jako podstawę
wezwania zamawiający wskazał art. 90 ust. 1 ustawy Pzp informując jednocześnie,
że oferta wykonawcy jest niższa o ponad 30% od wartości szacunkowej zamówienia.
W swoim wezwaniu zamawiający poprosił o udzielenie szczegółowych wyjaśnień
dotyczących zaoferowanej ceny, w tym przede wszystkim o wskazanie elementów
uwzględnionych przy kalkulacji ceny, zgodnie z wymaganiami zamawiającego oraz złożenie
dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny
(cena za
konserwację urządzeń). Dalej zamawiający zaznaczył, że szczegółowo określił
warunki wykonania usługi, jakie każdy z wykonawców zobowiązany był uwzględnić
w swojej ofercie (termin realizacji, lokalizacja wykonanej usługi).
Pismem z 8 lutego 2020 r. wykonawca udzielił odpowiedzi na wezwanie, do którego
załączył wyliczenie przyjętej w ofercie stawki 1 rbh w kwocie 18,30 zł., nie załączając
ponadto żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Również treść pisma
ograniczała się jedynie do wymienienia okoliczności, które miałyby decydować o tym,
że możliwe jest ustalenie ceny za realizację na poziomie podanym w ofercie.
Główne czynniki, które wskazuje wykonawca, a które to miałyby być decydujące
o tym, że za cenę 18,30 zł. możliwe jest zrealizowanie zamówienia takie jak: okoliczność,
że jest on znacznym operatorem na rynku usług serwisowych, dokonuje zakupów
w ilościach hurtowych, w związku z czym korzysta z rabatów i upustów; z niektórymi
kontrahentami ma podpisane umowy, zgodnie z którymi ceny części zamiennych lub
materiałów eksploatacyjnych są ustalane indywidualnie i zależą od wielkości zakupów;
korzysta z licznych tzw. „bonusów" i przy zakupach odpowiedniej wartości otrzymuje
bezpłatnie drobne części zamienne, środki chemiczne itp.; dysponuje własną flotą
samochodową; posiada 10-letnie doświadczenie w branży, co znacznie skraca czas
wykonywania czynności serwisowych czy też że jest zwolniony z podatku VAT są na tyle
ogólne i nieprecyzyjne, że nie sposób stwierdzić nawet jak powyższe może przekładać się
na sposób kalkulacji ceny ofertowej.
Nie
zależnie od tego, że wezwanie zamawiającego rzeczywiście było dość ogólne,
niemniej
nakazywało złożenie wyczerpujących wyjaśnień, w tym wskazywało na
konieczność złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu. PTB Serwis
udzielając odpowiedzi ograniczył się jedynie do przedłożenia ogólnej kalkulacji 1 rbh,
wymieniając elementy składające się na wskazaną w ofercie kwotę. Izba ponownie zwraca
uwagę, że profesjonalista, jakim niewątpliwie jest odwołujący, ubiegający się i uzyskujący
zamówienia publiczne zgodnie z procedurami określonymi w ustawie Pzp, winien mieć
świadomość, iż kierowane do niego wezwanie w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp oznacza
konieczność wyjaśnienia w jak najszerszy sposób co leżało u podstaw wyceny i podanie
kalkulacji całej ceny ofertowej. Celem wyjaśnień jest bowiem wykazanie, że cena ta będzie
pokrywała co najmniej wszystkie koszty związane z realizacją zamówienia.
Zgodzić należy się z odwołującym, że PTB Serwis złożył w tym postepowaniu
wyjaśnienia, które były bardzo lakoniczne, a w których oparł się prawie wyłącznie
na własnych oświadczeniach niepopartych żadnymi dowodami. Jedynymi dowodami jakie
przedstawił to załącznik - kalkulacja ceny a i ta jest niezwykle ogólna, ze względu na fakt,
że brak jest podstawy wyliczeń dla określonych przyjętych w niej kwot (np. w zakresie
kosztów pracy w kalkulacji znalazła się informacja, że jest to średnia ważona 1 rbh
właściciela i dwóch pracowników po 18,30 zł., nie wiadomo natomiast w jaki sposób została
ona w taki sposób wyliczona: jaki zakres prac przedsiębiorca planował realizować osobiście
a jaki powierzony będzie innym osobom dedykowanym do realizacji zadania). Dotyczy
to jednak również innych kwot, wskazanych w przedstawionej kalkulacji. Z treści wyjaśnień
nie dowiemy się w jaki sposób kalkulowane były koszty zużycia materiałów i sprzętu,
co zawiera ta pozycja, czy też jakie elementy mieszczą się pod pozycją „pozostałe koszty”.
Wykonawca PTB Serwis nie przedłożył też żadnego dowodu na poparcie swoich
twierdzeń. Tymczasem składając wyjaśnienia wykonawca wszelkimi niezbędnymi środkami
dostępnymi w danej sprawie i uzasadnionymi w konkretnym stanie faktycznym, powinien
wykazać zamawiającemu, że jego oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej, pomimo
wypełnienia się określonych ustawowych przesłanek podejrzenia rażąco niskiej ceny w jego
ofercie. Oznacza to
konieczność przedłożenia takich wyjaśnień, które będą dla
zamawiającego na tyle wyczerpujące, aby obalić domniemanie istnienia ceny rażąco
niskiej. W
większości przypadków oznacza to również obowiązek przedstawienia dowodów,
które będą świadczyły o istnieniu okoliczności, na które wykonawca powołuje się w swoich
wyjaśnieniach. Przepisy nie określają wprawdzie przykładowego katalogu dowodów, które
wykonawca
zobowiązany jest złożyć zamawiającemu w celu uzasadnienia racjonalności
i rynkowej wyceny swojej oferty.
Możliwe jest przedstawienie zatem każdego dowodu,
jednakże musi być on adekwatny do składanych w toku postępowania wyjaśnień.
Przenosząc to na realia rozpoznawanej sprawy: jeśli PTB Serwis powołuje się na
okoliczność, że posiada zawarte umowy na zakup części zamiennych i materiałów
eksploatacyjnych, korzysta z
„bonusów” dokonując zakupów - winien te okoliczności
poprzeć stosownymi, przykładowymi dowodami np. w postaci umów zawieranych z
dostawcami.
W
związku z tym, że PTB Serwis w istocie nie przedstawił żadnych informacji, a tym
bardziej dowodów potwierdzających możliwość zaoferowania ceny na zaproponowanym
poziomie, nie wypełnił zatem wymagań zamawiającego wynikających z ustawy Pzp i nie
udowodnił, że cena jego oferty nie jest ceną rażąco niską. Z powyższych powodów oferta
tego wykonawcy podlega odrzuceniu
w myśl art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Do podobnych wniosków prowadzi analiza wyjaśnień złożonych przez wykonawcę
Hicopy. Wykonawca ten
udzielił wyjaśnień, w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego
z 2 lutego 2021 r. W odniesieniu do tego wykonawcy p
rzedmiotem wezwania była cena
zaproponowana przez niego za realizację części 1 i 2 zamówienia. Jako podstawę
wezwania zamawiający wskazał art. 90 ust. 1 ustawy Pzp informując jednocześnie,
że oferta wykonawcy jest niższa o ponad 30% od wartości szacunkowej zamówienia.
W swoim wezwaniu zamawiający wskazał, że zwraca się o udzielenie szczegółowych
wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny, w tym przede wszystkim wskazania elementów
uwzględnionych przy kalkulacji ceny, zgodnie z wymaganiami zamawiającego oraz złożenie
dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny
(cena za 1 rbh
). Dalej zamawiający zaznaczył, że szczegółowo określił warunki wykonania
usługi, jakie każdy z wykonawców zobowiązany był uwzględnić w swojej ofercie (termin
realizacji, lokalizacja wykonanej usługi).
Pismem z 4 lutego 2020 r. wykonawca udzielił odpowiedzi na wezwanie, do którego
załączył 3 zanonimizowane kontrakty wykonawcy oraz oświadczenie własne w przedmiocie
posiadania zaplecza techniczno-
kadrowego. Sama treść złożonych wyjaśnień, również
i w tym przypadku była niezwykle lakoniczna i opierała się w dużej części na niczym nie
popartych t
wierdzeniach. Wykonawca wskazywał między innymi na korzystne warunki
logistyczne tj. bliska odległość do punktów w których znajdują się urządzenia objęte
zakresem świadczonych usług. Nie poparł jednak tego czynnika ani szczegółowymi
wyliczeniami, nie sprec
yzował również w jakim stopniu aspekt ten wpływa na możliwość
obniżenia ceny. Dalej Hicopy wskazuje, że jednym z aspektów pozwalających mu
na zaproponowanej przedmiotowej ceny jest wdrożona metoda elastycznego zarządzania
kosztem pracy. Metoda ta, w dużym skrócie, sprowadza się do tego, że posiada
on aktywne kontrakty, na podstawie których obsługuje inne podmioty a zatem nie realizuje
powierzonych mu zadań ad hoc, ale planuje wszystkie czynności i działania
a w konsekwencji jest w stanie wykorzystać w sposób maksymalny czas pracy. W tym
kontekście stwierdzić należy, że tu również brak jest konkretów, które pozwalałyby
stwierdzić wpływ takiego sposobu organizacji czasu pracy na możliwość obniżenia ceny.
Dalej z kolei w swoich wyjaśnieniach, we fragmencie dotyczącym stawki wynagrodzenia,
Hicopy podejmuje próbę wykazania, iż zaproponowana stawka i przeznaczony czas, który
wylicza na 150 roboczogodzin miesięcznie, uwzględnia minimalne wynagrodzenie.
Wskazuje kwotę wynagrodzenia na poziomie 3 000,00 zł. oświadczając, że przewyższa
ona kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę. I w tym przypadku jednak, bez
szczegółowych wyliczeń i dowodów - oświadczenie wykonawcy należy uznać
za gołosłowne.
Po analizie wyjaśnień złożonych w postępowaniu stwierdzić należy, że zamawiający
i w tym przypadku zaniechał rzetelnej oceny złożonych wyjaśnień. Wątpliwość
zamawiającego powinna wzbudzić już choćby okoliczność, że Hicopy przewiduje
skierowanie do realizacji zamówienia jednej osoby, podczas gdy inni wykonawcy deklarują,
że dla tego zakresu konieczne jest oddelegowanie kilku osób. Wprawdzie Hicopy twierdzi,
że jego doświadczenie w branży pozwala mu zredukować ilość roboczogodzin
poświęcanych na rozwiązywanie problemów, to jednak dostrzec należy, że każdy
z podmiotów, które ubiegają się o to zamówienie składał analogiczne deklaracje. Tym
samym
ocena złożonych wyjaśnień winna doprowadzić zamawiającego do wniosku, że
zastosowanie w tym przypadku znajdzie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp i w konsekwencji oferta
tego wykonawcy podlega odrzuceniu.
Z kolei wykonawca Amdruk został wezwany przez zamawiającego pismem
z 2 lutego 2021 r.
do złożenia wyjaśnień dotyczących ceny za konserwację urządzeń dla
części 1 postępowania. Wykonawca ten, odpowiadając na wezwanie, nie tyle udzielił
wyjaśnień, co lakonicznie stwierdził, że zaproponowana przez niego cena jest ceną
rynkową, a analogiczne stawki wykonawca ten proponuje w innych postępowaniach. Tym
samym obowiązkiem zamawiającego było odrzucenie złożonej przez tego wykonawcę
oferty na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Jak bowiem wielokrotnie wskazywano w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej
art. 90 ust. 3 ustawy P
zp przewiduje odrzucenie oferty, gdy wyjaśnienia nie zostały złożone
lub gdy ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera
rażąco niską cenę. Jednocześnie tożsame z brakiem złożenia wyjaśnień są wyjaśnienia
lakonicz
ne czy ogólnikowe, tak jak to miało miejsce w odniesieniu do wykonawcy Amdruk.
Z powyższych powodów Izba orzekła jak w sentencji wyroku. Zamawiający,
powtarzając czynności oceny złożonych ofert zobowiązany jest odrzucić oferty
wykonawców w zakresie tych części, w których wzywał do złożenia wyjaśnień dotyczących
ceny, albowiem te
należało uznać za niewystarczające.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie
art. 575 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz.
2019 ze zm.) oraz §7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu
od odwołania (Dz. U. poz. 2437).
Przewodniczący : ………………………………
1. uwz
ględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej w części 1 i 2; dokonanie ponownego badania i oceny ofert
w tym odrzucenie
ofert złożonych przez wykonawców: (1) A. M. prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą A. M. Specjalistyczne Przedsiębiorstwo ART
SERVICE z siedzibą w Gdyni; W. Ł. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą
Przedsiębiorstwo Techniki Biurowej "SERWIS" W. Ł. z siedzibą w Gdańsku; Hicopy
Szczecin s.c. z siedzibą w Gdyni; AMDRUK s.c. z siedzibą w Jejkowicach, na
podstawie art. 90 ust. 3 us
tawy Prawo zamówień publicznych, odpowiednio w tych
częściach w których wzywani byli oni do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej
ceny;
2. kosz
tami postępowania odwoławczego obciąża zamawiającego: 15 Wojskowy
Oddział Gospodarczy z siedzibą w Szczecinie, i:
2.1. zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
poniesione przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę 11 100 zł 00 gr
(słownie: jedenaście tysięcy sto złotych zero groszy), stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego, poniesione z tytułu wpisu od odwołania
i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art.
580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie
14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący : ………………………………
Sygn. akt: KIO 927/21
UZASADNIENIE
15 Wojskowy Oddział Gospodarczy z siedzibą w Szczecinie (dalej:
„zamawiający”), prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie przepisów
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zam
ówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843
ze zm.) - zwanej dalej "ustawa Pzp
" postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
na usługi konserwacji i napraw komputerowych urządzeń peryferyjnych, urządzeń
wielofunkcyjnych, telefaksowych, komputerów stacjonarnych oraz osobistych, zasilaczy
sieciowych UPS eksploatowanych w obiektach administrowanych przez 15 WOG
w Szczecinie; nr referencyjny: 116-ZP-12-20-297
(dalej „postępowanie” lub „zamówienie”).
Zamówienie zostało podzielone na dwie następujące części: Część 1 - Konserwacja
i naprawy awaryjne urządzeń wielofunkcyjnych służby łączności i informatyki; Część 2
-
Naprawa urządzeń wielofunkcyjnych, małych drukarek, komputerów, ploterów, zasilaczy
UPS
, telefaksów służby łączności i informatyki.
Szacunkowa wartość przedmiotowego zamówienia jest niższa od kwot wskazanych
w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych
pod numerem: 777244-N-2020 w dniu 31 grudnia 2020 r.
W dniu 17 marca 2021 r. zamawiający poinformował o wyborze jako
najkorzystniejszej w postępowaniu w zakresie części 1 i 2, oferty złożonej przez
wykonawcę: A. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą A. M. Specjalistyczne
Przedsiębiorstwo ART SERVICE z siedzibą w Gdyni (dalej: „Art Service") jako oferty
najkorzystniejszej.
W dniu 22 marca 2021 r. wykonawca: A. S.
prowadząca działalność gospodarczą
pod firmą PRINTSOL PRINTING SOLUTIONS AND SERVICE A. S. z siedzibą we
Wrocławiu (dalej „odwołujący”) wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie
wobec czynności zamawiającego, polegających na:
1. wyborze
jako najkorzystniejszej w części 2 oferty złożonej przez wykonawcę: Art
Service, która winna zostać odrzucona z uwagi na fakt, iż zawiera rażąco niską cenę
w zakresie zadania nr 1 i 2;
2.
zaniechaniu odrzucenia oferty złożonej w części 2 przez wykonawcę: Art. Service
pomimo nieudowodnienia, iż oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w zakresie zadania
1 i 2;
3.
zaniechaniu odrzucenia oferty złożonej w części 2 przez wykonawcę W. Ł.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Techniki Biurowej
"SERWIS" W.
Ł. z siedzibą w Gdańsku (dalej „PTB Serwis”) pomimo nieudowodnienia,
iż oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w zakresie zadania 1 i 2;
4.
zaniechaniu odrzucenia oferty złożonej w części 2 przez wykonawcę: Hicopy Szczecin
s.c. z siedzibą w Gdyni (dalej zwany „Hicopy”) pomimo nieudowodnienia, iż oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny w zakresie zadania 1 i 2;
5.
zaniechaniu odrzucenia oferty złożonej w części 2 przez wykonawcę: AMDRUK s.c.
z siedzib
ą w Jejkowicach (dalej jako „AMDRUK”) pomimo nieudowodnienia, iż oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny w zakresie zadania 1 i 2.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp,
poprzez zaniechanie odrzucenia ofert wyżej wymienionych wykonawców, którzy
do złożonych wyjaśnień, pomimo wezwania zamawiającego, nie dołączyli dowodów
potwierdzających, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny oraz nie wykazali i nie
udowodnili, że ich oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu
zamówienia.
Mając powyższe na uwadze odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w części 1 i 2; dokonania
ponownego badania i oceny ofert złożonych przez wykonawców: Art Service, PTB Serwis,
AMDRUK oraz Hicopy a także nakazanie odrzucenia ofert złożonych przez tych
wykonawców; dokonania czynności wyboru oferty odwołującego jako oferty
na
jkorzystniejszej w części 1 i 2.
Odwołujący, uzasadniając zarzuty podnoszone w treści złożonego odwołania
zwracał uwagę, że zgodnie z art 90 ust. 2 ustawy Pzp, na wykonawcy ciąży obowiązek
wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Aby odpowiedź złożona na wezwanie,
wystosowana na podstawie art. 90 ustawy Pzp posiadała walor wyjaśnienia elementów
oferty mających wpływ na wysokość ceny, musi być ona bardziej szczegółowa w zakresie
elementów składających się na zaoferowaną ceną aniżeli sama oferta. Lakoniczne zdania,
niepoparte żadnymi dowodami, nie stanowią, w ocenie odwołującego wyjaśnienia ceny,
która nosi znamiona rażąco niskiej. Zgodnie z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej
z
29 kwietnia 2016 r. (sygn. akt: KIO 596/16) jeżeli wykonawca powołuje się na takie
okoliczności jak szczególnie niskie koszty zakupu materiałów/ środków potrzebnych
do
wykonania zamówienia, innowacyjną politykę, czy dysponowanie własnym sprzętem
może i powinien załączyć do wyjaśnień stosowne umowy, oferty, dokumenty wewnętrzne
firmy, które potwierdzą powyższe okoliczności.
Wyjaśnienia wykonawców miały wykazać, czy zaproponowane w ich ofertach ceny
są realne. Z kolei ocena wyjaśnień dokonywana przez zamawiającego ma na celu
ustalenie, czy cena została skalkulowana rzetelnie i czy wykonawca będzie w stanie
zrealizować przedmiotowe zamówienie. Każdy z wykonawców winien był wykazać, jakie
czynniki wpłynęły na możliwość obniżenia ceny oraz w jakim stopniu, dzięki wskazanym
czynnikom, cena została obniżona. Przedstawione przez nich wyjaśnienia winny być
merytoryczne, a wykonawcy powinni dostarczyć wystarczający materiał dowodowy, celem
rozstrzygnięcia przez zamawiającego, czy wykonawca nie zaoferował rażąco niskiej ceny.
Ponieważ celem wyjaśnień jest wzruszenie przyjętego domniemania, wyjaśnienia muszą
być konkretne, wyczerpujące i rzeczywiście uzasadniające podaną w ofercie cenę. Nie jest
przy tym wystarczające założenie jakichkolwiek wyjaśnień. Wyjaśnienia powinny być
odpowiednio umotywowane (tak też w wyroku KIO z 27 lipca 2015 r., sygn. akt: KIO
1492/15).
Odwołujący w treści złożonego odwołania odniósł się szczegółowo do treści
wyjaśnień rażąco niskiej ceny, złożonych przez wykonawców: Art Service, PTB Serwis oraz
Hicopy. Wskazywał jakie elementy, i z jakich powodów, winny wzbudzić wątpliwości
zamawiającego, który zobowiązany jest dokonać oceny tych wyjaśnień oraz które czynniki,
pomimo że kluczowe dla realizacji zadań nie zostały wzięte przez wykonawców pod uwagę
i skalkulowane. Podsumowując odwołujący stwierdził, że w jego ocenie, zamawiający
winien odrzucić oferty wyżej wymienionych wykonawców na podstawie art. 90 ust. 2 i 3
ustawy Pzp.
Zamawiający poinformował wykonawców, zgodnie z art. 185 ust. 1 ustawy Pzp,
o wniesieniu odwołania, wzywając uczestników postępowania do złożenia przystąpienia.
Swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosili
wykonawcy: (1) A. M.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą A. M. Specjalistyczne
Przedsiębiorstwo ART SERVICE z siedzibą w Gdyni; (2) W. Ł. prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Techniki Biurowej „SERWIS" W. Ł. z siedzibą w
Gdańsku.
Zamawiający, działając na podstawie art. 521 ustawy z 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 ze zm.) - dalej „ustawa Pzp z 2019 r.”
na posiedzeniu w dniu 5 maja 2021
r. złożył do akt sprawy odpowiedź na odwołanie,
wnosząc o jego oddalenie w całości jako bezzasadnego.
Wykonawca Art
Service, na posiedzeniu w dniu 5 maja 2021 r., złożył do akt sprawy
pismo procesowe, w którym odniósł się do zarzutów sformułowanych przez odwołującego,
dotyczących złożonej przez niego w postępowaniu oferty.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, na podstawie zebranego materiału dowodowego, po zapoznaniu
się z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym
w szczególności z postanowieniami ogłoszenia o zamówieniu, postanowieniami
SIWZ, treścią ofert złożonych w postępowaniu, treścią wyjaśnień składanych przez
wykonawców w przedmiocie rażąco niskiej ceny, po zapoznaniu się z odwołaniem,
stanowiskiem procesowym zamawiającego zawartym w odpowiedzi na odwołanie,
jak również stanowiskiem przystępującego Art Service zawartym w złożonym piśmie
procesowym,
a także po wysłuchaniu oświadczeń, jak też stanowisk stron
i uczestnika post
ępowania, złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy ustaliła
i zważyła, co następuje
W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 92 ust. 2 ustawy z dnia
11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo zamówień publicznych (Dz.U.
z 20
19 poz. 2020) do postępowań odwoławczych, o których mowa w uchylanej ustawie,
wszczętych po dniu 31 grudnia 2020 r., dotyczących postępowań o udzielenie zamówienia
wszczętych przed dniem 1 stycznia 2021 r. stosuje się przepisy ustawy z dnia 11 września
201
9 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r., poz. 2019). Z uwagi na powyższe,
Izba wydając wyrok w postępowaniu odwoławczym, wszczętym na skutek odwołania
wniesionego w dniu 15 marca
2021 r., zastosowała przepisy ustawy z dnia 11 września
2019 r. Praw
o zamówień publicznych, dalej „ustawa Pzp z 2019 r.”.
Izba
ustaliła, że nie zaszła żadna z przesłanek, o których stanowi art. 528 ustawy
Pzp z 2019 r., s
kutkujących odrzuceniem odwołania.
Ponadto Izba stwierdziła, że odwołującemu przysługiwało prawo do skorzystania
ze środka ochrony prawnej, gdyż wypełniono materialnoprawną przesłankę interesu
w uzyskaniu zamówienia, określoną w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp z 2019 r., kwalifikowaną
możliwością poniesienia szkody, będącej konsekwencją zaskarżonej w odwołaniu
czynności. Odwołujący jest zainteresowany uzyskaniem przedmiotowego zamówienia
i złożył ofertę w postępowaniu. Zdaniem odwołującego zamawiający zaniechał odrzucenia
ofert
złożonych przez następujących wykonawców: Art Service, PTB Serwis, AMDRUK oraz
Hicopy pomimo,
że zaistniały do tego przesłanki opisane w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp.
Gdyby zamawiający działał zgodnie z przepisami ustawy Pzp i odrzucił oferty wyżej
wymienionych wykonawców, odwołujący miałby szansę na uzyskanie zamówienia
w obydwu cz
ęściach. W wyniku naruszenia przepisów ustawy Pzp przez zamawiającego
odwołujący utracił więc możliwość prawidłowego wykonania zamówienia i osiągnięcia
zysku ekonomicznego z jego realizacji.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania
o zamówienie publiczne, nadesłanej przez zamawiającego do akt sprawy. Ponadto Izba
dopuściła i przeprowadziła dowody złożone na rozprawie.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje
Izba ustaliła, że przedmiotem zamówienia, zgodnie z pkt 3 specyfikacji istotnych
warunków zamówienia (dalej „SIWZ”) są usługi konserwacji i napraw komputerowych
urządzeń peryferyjnych, urządzeń wielofunkcyjnych, telefaksowych, komputerów
stacjonarnych oraz osobistych, zasilaczy sieciowych UPS eksploatowanych w obiektach
administrowanych przez 15 WOG w Szczecinie. Zgodnie z SIWZ s
zczegółowy opis, zakres
i sposób wykonania przedmiotu zamówienia zamieszczono w „Opisie przedmiotu
zamówienia” stanowiącym załącznik nr 2 do SIWZ oraz we „Wzorze umowy” stanowiącym
z
ałącznik nr 6 do SIWZ. Zamawiający dopuścił w niniejszym postępowaniu możliwość
składania ofert częściowych, na następujące części zamówienia: Część 1 - Konserwacja
i naprawy awaryjne urządzeń wielofunkcyjnych służby łączności i informatyki; Część 2
- Na
prawa urządzeń wielofunkcyjnych, małych drukarek komputerów, ploterów, zasilaczy
UPS
, telefaksów służby łączności i informatyki.
Dale
j Izba ustaliła, że w pkt 2 SIWZ zamawiający przewidział możliwość
skorzystania z procedury odwróconej uregulowanej w art. 24 aa ustawy Pzp, zgodnie
z którą najpierw dokona oceny ofert, a następnie zbada, czy wykonawca, którego oferta
została oceniona jako najkorzystniejsza, nie podlega wykluczeniu z postępowania.
Ponadto zamawiający, opisując sposób obliczenia ceny oferty w pkt 13 SIWZ
wskazał, że wykonawca zobowiązany jest podać na formularzu ofertowym (załącznik nr 1
do SIWZ) cenę brutto za wykonanie usług stanowiących przedmiot zamówienia
z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku, tj. łączną cenę brutto za wykonanie usług
objętych przedmiotem zamówienia. Cena powinna być wyliczona według następującej
zasady: cena brutto za konserwację winna uwzględniać wszystkie koszty związane
z wykonaniem zamówienia, w tym min. koszty standardowych materiałów eksploatacyjnych
niezbędnych do wykonania konserwacji, koszty dojazdu, wynagrodzenia. Wykonawca
zobowiązany jest do bardzo starannego zapoznania się z przedmiotem zamówienia,
warunkami wykonania i
wszystkimi innymi czynnikami mogącymi mieć wpływ na cenę
ofertową brutto za wykonanie zamówienia. Cena jednostkowa konserwacji w czasie
obowiązywania umowy jest stała. Z kolei w załączniku nr 2 - Opis przedmiotu zamówienia
(pkt VII) przewidziano, że do dnia wygaśnięcia umowy będzie obowiązywała cena stała
roboczogodziny naprawy/ konserwa
cji, która nie podlega zmianie w trakcie realizacji
zamówienia. Dalej zamawiający wskazał, że cena oferty 1 roboczogodziny obejmuje
wszystkie koszty niezbędne do wykonania zamówienia (tj. łączne koszty dojazdu do
miejsca naprawy/ konserwacji, czynności związanych z naprawą bądź konserwacją
urządzenia bez względu na model producenta, transportu części zamiennych, transportu
sprzętu zastępczego, przeprowadzenie diagnozy - weryfikacji uszkodzenia, wykonanie
kosztorysu naprawy
/ konserwacji bez względu na model urządzenia, wydanie pisemnej
opinii technicznej co do wykonania usługi, w przypadku odstąpienia od naprawy z przyczyn
ekonomicznych itp.) oraz koszt udzielenia gwarancji.
Z kolei kryteria oceny złożonych ofert opisano w pkt 14 SIWZ. Dla części pierwszej
za
mówienia były nimi: (a) cena brutto za konserwację - 40%, (b) cena brutto za 1rbh
wykonania napraw awaryjnych - 20%, (c)
udzielony okres gwarancji na wykonaną usługę
-
40 %. Z kolei dla części drugiej postępowania kryteria opisano w poniższy sposób:
(a) cena brutto za 1rbh wykonania napraw awaryjnej - 60%, (b) udzielony okres gwarancji
n
a wykonaną usługę - 40%, (c) cena brutto za 1 rbh wykonania naprawy awaryjnej
-
zostanie ocenione w skali punktowej do 60 punktów. Oferta najtańsza uzyska 60 pkt,
pozost
ałe proporcjonalnie mniej punktów.
Ponadto ustalono, że w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu, swoje oferty
w postępowaniu dla części pierwszej zamówienia złożyli wykonawcy: PTB Serwis (cena
brutto za
konserwacje urządzeń 2 002,55 zł., cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej
18,30 zł.); Art. service (cena brutto za konserwacje urządzeń 1 515,98 zł., cena brutto
za 1 rbh naprawy awaryjnej 14,51 zł.); Hicopy (cena brutto za konserwacje urządzeń
18
903,87 zł., cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 17,96 zł.); ZOFAX Systemy Biurowe
A.
W.
– T. z siedzibą w Chotomowie - dalej „ZOFAX” (cena brutto
za konserwacje urządzeń 18,20 zł., cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 18,30 zł.);
Amdruk (cena brutto za konserwacje urządzeń 2 289,00 zł., cena brutto za 1 rbh naprawy
awaryjnej
18,30
zł.); A.
S.
z
siedzibą
w Wielkiej Wsi
(cena
brutto
za konserwacje urządzeń 3 270,00 zł., cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 29,48 zł.);
odwołujący (oferując cenę brutto za konserwację urządzeń 2 125,50 zł. oraz cenę brutto
za 1 rbh naprawy awaryjnej 24,75 zł.). Dla części drugiej zamówienia oferty złożyli
wykonawcy, którzy ubiegali się o zamówienie w części pierwszej, proponując następujące
warunki wykonania zamówienia: PTB Serwis - cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej
18,30 zł; Art Service - cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 14,51 zł.; Hicopy - cena
brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 17,96 zł.; ZOFAX cena brutto za 1 rbh naprawy
awaryjnej 18,30
zł.; AMDRUK - cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 18,30 zł.; A. S. z
siedzibą w Wielkiej Wsi - cena brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 29,48 zł.; odwołujący - za
cenę brutto za 1 rbh naprawy awaryjnej 24,75 zł.
Ponadto skład orzekający ustalił, że niżej wymienieni wykonawcy zostali wezwani
przez zamawiającego do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny: Art.
Service (w zak
resie części nr 1 i 2), PTB Serwis (w zakresie części 1); Hicopy (na część 1
i 2); Amdruk (w odniesieniu do części 1). Wymienieni wyżej wykonawcy złożyli wyjaśnienia,
które zamawiający uznał za wystarczające.
Izba ustaliła, że zamawiający dokonał wyboru, jako najkorzystniejszej, oferty
złożonej przez Art Service, o czym poinformował wykonawców ubiegających się
o zamówienie w dniu 17 marca 2021 r.
Izba, uwzględniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności
powyższe ustalenia oraz zakres zarzutów podniesionych w odwołaniu, doszła
do przekonania, iż w niniejszym postępowaniu doszło do naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania
o udzielenie zamówienia, a tym samym, na podstawie art. 554 ust. 1 ustawy Pzp z 2019 r.,
rozpoznawane odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.
Rozpoznając niniejsze odwołanie Izba, w pierwszej kolejności, wzięła pod uwagę
treść przepisu art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, zgodnie z którym obowiązkiem
zamawiającego jest wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień, jeżeli zaoferowana cena
lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku
do przedmiotu zamówienia i budzą jego wątpliwości co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego
lub wyn
ikającymi z odrębnych przepisów. W takim przypadku zamawiający zwraca się
o udzielenie
wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu,
w szczególności w zakresie oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych
rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia
dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których
wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia
za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy
z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz.
2177). Przy czym, co istotne,
przepisy nie określają ani treści samego wezwania, które
należy skierować do wykonawcy, stopnia jego szczegółowości, nie precyzują również jaki
powinien
być zakres czy też treść udzielonych wyjaśnień.
Nie ulega
wątpliwości, że przy ocenie samych wyjaśnień uwzględniać należy treść
wezwania skierowanego do wykonawcy. Od tego zatem w jaki sposób zamawiający
sformułuje swoje wezwanie, na ile sprecyzuje jakie elementy winien zawrzeć wykonawca
w treści pisma, na tyle oczekiwać może określonego sposobu prezentacji przekazanych
informacji czy stopnia szczegółowości wyliczeń. Przepis art. 90 ust. 1 ustawy Pzp stanowi
jedynie, że zamawiający, oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagę czynniki wpływające
na wartość ceny zaoferowanej przez wykonawcę w tym m.in. oszczędność metody
wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki
wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy,
koszty pracy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
Zatem, rolą zamawiającego jest ustalenie i weryfikacja czy elementy i okoliczności
wskazane przez wykonawcę w ramach wyjaśnień rzeczywiście istnieją, mogą być
osiągnięte w ramach realiów rynkowych i na podstawie jakich założeń wykonawca
przyjmuje
realność wystąpienia tych szczególnych czynników i sprzyjających okoliczności.
Z kolei
treść normy art. 90 ust. 2 ustawy nie pozostawia wątpliwości, że to
na wy
konawcy wezwanym do złożenia wyjaśnień spoczywa obowiązek wykazania,
czy możliwe i realne jest wykonanie zamówienia za określoną w ofercie cenę. Z racji tego,
że celem wyjaśnień jest wzruszenie przyjętego domniemania, że zaoferowana cena jest
ceną rażąco niską, wyjaśnienia takie muszą być konkretne, wyczerpujące i uzasadniające
stanowisko, że za wskazaną w ofercie cenę możliwe jest zrealizowanie zamówienia.
Niewątpliwie badanie ceny i ewentualne jej uznanie za rażąco niską musi być
dokonywane
w
odniesie
niu
do
danego
przedmiotu
zamówienia,
albowiem
to z opisu dokonanego przez zamawiającego wynika, jakie czynności muszą zostać przez
wykonawcę zrealizowane w ramach danego zamówienia, a szczegółowość złożonych
wyjaśnień zależy od stopnia złożoności danego zamówienia i ilości czynności, które są
konieczne do wykonania.
Co wymaga również zauważenia, w ramach postępowania odwoławczego Izba
ocenia jedynie prawidłowość czynności zamawiającego w postępowaniu, a nie samą cenę
oferty. Weryfikacji podlega zatem cz
ynność wezwania do złożenia wyjaśnień, ocena przez
zamawiającego tych wyjaśnień, a następnie prawidłowość decyzji co do odrzucenia lub nie,
złożonej przez wykonawcę oferty.
Przekładając powyższe rozważania na realia rozpoznawanej sprawy należy
w pierwszej
kolejności zauważyć, że przedmiotem zamówienia jest wykonywanie
kompleksowych usług serwisowych (konserwacyjnych i naprawczych) urządzeń objętych
umową na rzecz zamawiającego oraz w podległych mu jednostkach organizacyjnych
w lokalizacjach przez niego ws
kazanych. Zamawiający opisał szczegółowo jakie czynności
i zadania składają się na realizację przedmiotowego zamówienia, sprecyzował ponadto
jakie elementy wykonawca winien wziąć pod uwagę kalkulując w ofercie cenę 1
roboczogodziny. Ta, zgodnie z załącznikiem - opis przedmiotu zamówienia obejmuje
następujące koszty: dojazdu do miejsca naprawy/ konserwacji, czynności związanych
z naprawą bądź konserwacją urządzenia bez względu na model producenta, transportu
części zamiennych, transportu sprzętu zastępczego, przeprowadzenie diagnozy
-
weryfikacji uszkodzenia, wykonanie kosztorysu naprawy/ konserwacji bez względu
na model urządzenia, wydanie pisemnej opinii technicznej co do wykonania usługi,
w przypadku odstąpienia od naprawy z przyczyn ekonomicznych itp. oraz koszt udzielenia
gwarancji.
Jak ustalił skład orzekający zamawiający nabrał wątpliwości odnośnie cen
zawartych w złożonych ofertach, wzywając wykonawców do złożenia wyjaśnień
dotyczących zaoferowanej ceny.
Wykonawca Art Service, został wezwany do złożenia wyjaśnień pismem z 2 lutego
2021 r., w zakresie odnoszącym się do części 1 i 2 zamówienia. Jako podstawę wezwania
zamawiający wskazał art. 90 ust. 1 ustawy Pzp informując jednocześnie, że oferta
wykonawcy jest niższa o ponad 30% od wartości szacunkowej zamówienia. W swoim
wezwaniu zamawiający wskazał, że zwraca się o udzielenie szczegółowych wyjaśnień
dotyczących zaoferowanej ceny, w tym przede wszystkim wskazania elementów
uwzględnionych przy kalkulacji ceny, zgodnie z wymaganiami zamawiającego oraz złożenie
dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny
(cena za 1 rbh). Dalej zamawiający zaznaczył, że szczegółowo określił warunki wykonania
usługi, jakie każdy z wykonawców zobowiązany był uwzględnić w swojej ofercie (termin
realizacji, lokalizacja wykonanej usługi).
Odpowiadając na wezwanie, Art. Service w piśmie z 7 lutego 2021 r. w pierwszej
kolejności zapewnił, że zaoferowana przez niego cena jednostkowa roboczogodziny
napraw i konserwacji sprzętu informatycznego w części 1 i 2 zamówienia uwzględnia
wszystkie koszty związane z terminowym i pełnym wykonaniem usługi serwisu, w tym
koszty robocizny, ubezpieczenia społecznego, dojazdu do siedziby zamawiającego itp.
W dalszej części odniósł się do poszczególnych elementów składających się na
skalkulowaną przez niego cenę za 1 rbh, takich jak: koszt usługi roboczogodziny, koszty
podatkowe i ubezpieczenia społecznego, koszty transportu, paliwa, inne koszty
funkcjonowania firmy. Do wyjaśnień, jako dowód, załączył szczegółową kalkulację rbh
a także, na dowód tego że zaoferowana przez niego cena jest rynkowa, porównywalna
z innymi cenami oferowanymi na rynku załączył przykładowe kopie umów potwierdzających
powyższe. Na potwierdzenie, że możliwe jest zrealizowanie zamówień w cenie, która była
przez niego oferowana innym zamawiającym załączył także poświadczenia od tych
zamawiających, że zamówienia te zrealizował należycie.
Wyjaśnienia te, w ocenie Izby, nie są wystarczające do uznania, że wykonawca
sprostał ciążącemu na nim obowiązkowi, stosownie do treści art. 90 ust. 2 ustawy Pzp,
który to przepis stanowi, że na odwołującym ciąży obowiązek wykazania, że cena
zaproponowana w ofercie nie j
est rażąco niska. Wykonawca Art Service został wezwany do
złożenia wyjaśnień, w tym przedstawienia dowodów na okoliczność w jaki sposób dokonał
kalkulacji ceny 1 rbg za konserwację urządzeń. Zamawiający w SIWZ, w tym w załączniku
zawierającym szczegółowy opis przedmiotu zamówienia sprecyzował jakie elementy
składają się na cenę roboczogodziny, a więc: koszty dojazdu do miejsca naprawy/
k
onserwacji, czynności związane z naprawą bądź konserwacja urządzenia bez względu na
model producenta, transport części zamiennych, transport sprzętu zastępczego,
przeprowadzenie diagnozy - weryfikacji uszkodzenia, wykonanie kosztorysu naprawy/
konserwacji bez względu na model urządzenia, wydanie pisemnej opinii technicznej co do
wykonania usługi, w przypadku odstąpienia od naprawy z przyczyn ekonomicznych itp.)
oraz koszt udzielenia gwarancji. Tym samym wykonawca, wyjaśniając w jaki sposób
sporządził kalkulację swojej oferty, zobowiązany był wskazać w szczególności wszystkie
wymienione powyżej elementy składające się na czynności wykonywane przez niego przy
realizacji usługi a następnie wskazać sposób w jaki je wycenił, biorąc pod uwagę
te elementy dla których możliwe jest obniżenie ceny. Tylko taka prezentacja
poszczególnych elementów cenotwórczych pozwalała zamawiającemu na ocenę, że cena
skalkulowana na określonym poziomie jest ceną rynkową i została obliczona w sposób
rzetelny a wykonawca wziął pod uwagę wszystkie elementy składające się na realizację
pr
zedmiotowego zamówienia.
W ocenie Izby, w
wyjaśnieniach przesłanych zamawiającemu trudno doszukać się
wszystkich tych
elementów, które miałyby potwierdzać realność i rynkowy charakter ceny.
Z kolei w odniesieniu do
większości tych składników cenotwórczych, które wyspecyfikował
wykonawca w
swoich wyjaśnieniach - ograniczył się do stwierdzeń, które nie zostały niczym
poparte, a
które są na tyle lakoniczne i ogólne, że nie sposób stwierdzić jaki miały one
wpływ na obniżenie ceny w przypadku tego konkretnego zamówienia, realizowanego dla
tego zamawiającego.
Wykonawca wskazuje między innymi, że na 1 rbh składają się między innymi koszty
wytworzenia, a na te z kolei
między innymi akcesoria potrzebne do wykonywania serwisu
czy też koszty amortyzacji zakupu specjalistycznego sprzętu niezbędnego do realizacji
serwisu. Z wyjaśnień wynika ponadto, że z powodu tego, że zakupy tych akcesoriów są
jednorazowe a ponadto z uwagi na to, że starczają one na wiele lat - koszt przypadający na
jeden serwis jest znikomy. W tym m
iejscu zauważyć należy, że wyjaśnienia w powyższym
zakresie zawierają twierdzenia zarówno ogólnikowe, co nie poparte żadnymi
szczegółowymi wyliczeniami (w postaci np. zobrazowania ile tych akcesoriów wykonawca
zamierza kupić na potrzeby realizacji tego konkretnego zamówienia, jakie będą koszty
z tym związane, w końcu jak fakt ten przekłada się na możliwość obniżenia ceny ofertowej).
Wyjaśnienia takie są wątpliwe również z tego powodu, że nie zawierając takiego
szczegółowego wyliczenia, w zestawieniu kosztów pozycja pn. narzędzia, sprzęt, drobne
części, smary wycenione zostały jedynie na kwotę 0,10 zł. brutto.
Także w odniesieniu do innych kosztów wykonawca przedstawia określone
założenia, których nie uzasadnia w sposób szczegółowy, a które to w jego ocenie
przekładają się na określone koszty ujmowane w kwocie 1 rbh. Tak jest też w przypadku
kosztów transportu, które wycenia on na 2,28 zł. brutto. Powołując się na sprzyjające
okoliczności, w postaci zatrudniania serwisantów zamieszkujących w miastach
w sied
zibach zamawiającego wyliczając koszty transportu podaje odległość do siedzib
zamawiającego - 6 km w jedną stronę. Okoliczności tej nie poparł jednak ani żadnymi
szczegółowymi kalkulacjami w postaci ilości dojazdów tych serwisantów do siedziby
zamawiającego w czasie trwania umowy, wyjaśnieniami gdzie osoby te zamieszkują, jaki
będzie koszt ponoszony na ich dojazd do siedziby zamawiającego związany
z wykonywanymi czynnościami, w końcu też jak przekłada się to na możliwość obniżenia
kosztów 1 rbh.
Dodatkowo
, jak zauważył odwołujący, jeśli wykonawca deklaruje, że czynności
w ramach zamówienia wykonywane będą zarówno przez serwisantów, jak też samego
przedsiębiorcę (pana A. M.) oznacza to, że proporcjonalnie (niezależnie czy przyjmie się że
do
połowy, jak wskazuje odwołujący, czy też do 1/3, jak twierdzi Art Service) do części
zleceń właściciel będzie dojeżdżał osobiście z Gdyni, w konsekwencji oznacza to
konieczność przemieszczania się na odległości ponad 300 km w jedną stronę. Tym samym
wylic
zenia dotyczące odległości od miejsca zamieszkania do miejsca świadczenia usług
należy uznać za niewiarygodne, albowiem wzajemnie sprzeczne.
Art Service,
odnosząc się do tych kosztów stwierdza także, że podpisał już podobną
umowę na serwis, co umożliwi mu łączenie dojazdów z obu zamówień i w konsekwencji
będzie mógł dojeżdżać do siedzib zamawiającego niejako „przy okazji". Zawarcie innej
umowy, z innym zlecającym nie oznacza jednak, że koszty związane z dojazdem nie są
w ogóle ponoszone, należy je bowiem proporcjonalnie podzielić pomiędzy obydwie
świadczone usługi.
Jednocześnie, także i w odniesieniu do tych kosztów Art Service nie zaprezentował
żadnych szczegółowych wyliczeń, pokazując np. jaką ilości zgłoszeń przewiduje w czasie
realizacji tej umowy, ile z nich zrealizuje sam
przedsiębiorca a w jakiej części zlecenia
wykonają serwisanci i w efekcie jakie koszty, związane z koniecznością dojazdu do siedziby
zamawiającego, poniesie. Zgodzić się należy z odwołującym, że z uwagi na znaczne
odległości pomiędzy jednostkami zamawiającego a 1 RBLOG w Wałczu (dla którego Art
Service ma zamiar realizować zamówienie) poprzestanie wyłącznie na oświadczeniu,
że jedna z usług będzie realizowana „przy okazji” drugiej jest co najmniej gołosłowne, jeśli
nie zostało poparte żadnymi wyliczeniami. Skoro wykonawca wskazał ten właśnie element,
jako ten w odniesieniu do którego występują wyjątkowo sprzyjające warunki realizacji
zamówienia, a w konsekwencji pozwalający mu na obniżenie kosztów jego realizacji - miał
obowiązek w złożonych przez siebie wyjaśnieniach szczegółowo ten element opisać
i przedłożyć kalkulację.
Podobnie zapewnienia Art Service,
odnoszące się do innych kosztów
funkcjonowania firmy w postaci np. kosztów księgowych itp. należy uznać za gołosłowne.
W odniesieniu do tego elementu wykonawca jedynie lakonicznie wskazuje na niskie koszty
związane z prowadzeniem księgowości - tzn. korzystanie z uproszczonej księgowości.
Obok samej deklaracji brak jest jednak zarówno wyliczeń jaki ma to wpływ na obniżenie
kosztu 1 rbh.
Analogicznych wyliczeń nie ma również w odniesieniu do wskazywanego
czynnika w postaci
„innej pomocy ustawodawcy w zakresie niższych podatków".
Nie wiadomo w tym przy
padku o jaką pomoc chodzi, jak pomoc ta wpływa na obniżenie
stawki 1 rbh dla wykonawcy.
Wykonawca argumentuje także, że uzyska szereg innych korzyści (niepieniężnych),
wynikających z realizacji powyższego zamówienia, takich jak uzyskanie sporych rabatów
u swoich dostawców. Oprócz tego, że brak jest w odniesieniu do tego czynnika żadnych
konkretów, w postaci np. oświadczeń z jakimi firmami zawarte zostały umowy i czego
dotyczą, brak też jakichkolwiek wyliczeń odnoszących się do tego w jaki sposób zakupy
dokonywane dla zamawiającego przełożą się na dodatkowe rabaty, udzielone Art Service
p
rzez jego dotychczasowych dostawców. Podobnie, jak w przypadku innych,
wskazywanych przez wykonawcę okoliczności, także i w odniesieniu do tego elementu brak
jest jakichkolwiek dowodów potwierdzających owe szczególnie korzystne okoliczności. Jak
trafnie za
uważył odwołujący brak jest też gwarancji, że zamawiający w ramach zamówienia
będzie dokonywał zakupów części u wykonawcy świadczącego usługę serwisową. Część
bowiem materiałów eksploatacyjnych zamawiający posiada w swoich magazynach, w takim
przypadku w p
ierwszej kolejności wykorzystywane będą materiały będące w jego
posiadaniu. Nie ma zatem gwarancji czy, a jeśli tak to jaka ilość materiałów, zostanie
zakupiona od wykonawcy realizującego usługę. Wykonawca nie ma zatem żadnej
gwarancji osiągnięcia oczekiwanych korzyści w postaci rabatów od dostawców.
Na zakończenie, odnosząc się do szeroko omawianej przez odwołującego kwestii
dotyczącej wyliczenia kosztów osobowych, które Art Service wyliczył, podając średnio
ważony koszt roboczogodziny - 9,65 zł. brutto zgodzić się należy z odwołującym co do
tego, że wyliczenia te są niezwykle ogólnikowe i nie poparte żadnymi konkretnymi
kalkulacjami. Wykonawca deklaruje,
że zastosuje oszczędną metodę realizacji zamówienia,
albowiem skieruje do jego wykonania
, oprócz samego właściciela (którego koszty
roboczogodziny wycenia jedynie na 1 zł. brutto), także czterech serwisantów, których
zatrudnia na podstawie umowy o pracę (taka deklaracja znalazła się w wyjaśnieniach)
w wymiarze ¼ etatu. Nie precyzuje przy tym w jakiej proporcji zamówienie będzie
wykonywane a czynności dzielone pomiędzy te osoby, wyliczając jednak, że średni koszt
roboczogodziny dla wykonawcy będzie wynosił 9,65 zł. brutto. Niezależnie od zastosowanej
metody wyliczenia tego kosztu, z uwagi na to, że jest to najbardziej znaczący element
wpływający na cenę jednostkową tj. 1 rgh wykonawca powinien wskazać w jaki sposób owe
uśrednione koszty wyliczył.
Wykonawca złożył zatem wyjaśnienia w zakresie odnoszącym się do ceny,
opierając się wyłącznie na własnych oświadczeniach, szczątkowych kalkulacjach, które to
jednak nie opierały się na żadnych konkretnych założeniach, ani też nie zostały poparte
żadnymi dowodami. Jakkolwiek Izba wzięła pod uwagę, że samo wezwanie zamawiającego
nie określało jakie elementy w szczególności ma przedstawić wykonawca, aby wykazać
rynkowy charakter zaproponowanej ceny ofertowej to jednak
po pierwsze zamawiający
wskazał, że w treści SIWZ wymienione zostały elementy składające się na to zamówienie,
które to wykonawca w swojej kalkulacji miał obowiązek uwzględnić, po drugie nie można
pomijać, że w świetle przepisów ustawy Pzp wyjaśnienia wykonawcy, udzielane w trybie art.
90 ust. 1 ustawy Pzp, nie mogą mieć charakteru ogólnego, a więc nie mogą ograniczać się
do zapewnienia, że wykonawca będzie w stanie zrealizować zamówienie za podaną
w ofercie cenę. Wykonawca, wezwany do udzielenia wyjaśnień, jest zobowiązany
szczegółowo wskazać na tyle konkretne, ale też dające się zweryfikować czynniki
umożliwiające mu zrealizowanie zamówienia za ceny na określonym przez niego, niskim
poziomie. Tymczasem wyjaśnienia Art Service zostały przedstawione w sposób niezwykle
lakoniczny. W piśmie został zawarty zbiór informacji niepowiązanych ze sobą, nie
wnoszących nic do sprawy przekazanych oświadczeń, nie popartych szczegółowymi
kalkulacjami odnoszącymi się do określonych elementów ceny.
Zwrócić też należy uwagę, że swoich wyjaśnień wykonawca ten nie poparł żadnymi
rzetelnymi dowodami, które odnosiłyby się czy to do podstawy dokonanych wyliczeń czy
też okoliczności, które miały potwierdzać możliwość zaoferowania tak niskiej ceny za
realizację zamówienia. Z pewnością za dowody, które mają potwierdzać rynkowy charakter
ceny nie mogą być uznane ani wskazywane ceny jednostkowe za realizację innych
zamówień, ani też referencje potwierdzające ich należyte wykonanie. Nie wiadomo bowiem
w jaki sposób były one kalkulowane ani też jaki był zakres czynności wykonywanych
w ramach tych zadań. Każde zamówienie jest bowiem inne, inne mogą być też szczególne
okoliczności pozwalające wykonawcy na obniżenie ceny ofertowej.
Izba przypomina, że w myśl art. 90 ust. 3 ustawy Pzp zamawiający jest
zobowiązany odrzucić ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień, lub jeżeli dokonana
ocena złożonych przez wykonawcę wyjaśnień oraz dostarczonych dowodów potwierdzi,
że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odnosząc się do przedstawionych lakonicznie wyjaśnień co do sposobu kalkulacji ceny,
zgodzić należało się z odwołującym, że koszty te zostały przedstawione w sposób
ogólnikowy, a dodatkowo wykonawca nie złożył żadnych dowodów. Tym samym należy
uznać, że zamawiający zaniechał czynności do której był zobowiązany, nie dokonał bowiem
rzetelnej
analizy złożonych przez Art Service wyjaśnień. Ta doprowadziłaby bowiem
do wniosku,
że wykonawca nie sprostał obowiązkowi wykazania, że zaproponowana przez
niego cena nie zawiera rażąco niskiej ceny za realizację zamówienia, w związku z czym
jego oferta winna być odrzucona. Jakkolwiek zrozumiała jest dbałość zamawiającego
o oszczędne i racjonalne gospodarowanie środkami publicznymi, nie może jednak umknąć
jego uwadze, że dbałość ta winna przejawiać się także w tym, aby wykonawcy których
wyłania w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, wybierani byli zgodnie
z przepisami ustawy Pzp. Ta nakazuje każdorazowo zweryfikować, czy wykonawca jest
zdolny wykonać dane zamówienie, a zdolność tą oceniać należy również przez pryzmat
możliwości wykonania zamówienia za cenę zadeklarowaną w formularzu oferty.
Izb
a ustaliła, że w postępowaniu również wykonawca PTB Serwis, został wezwany
do złożenia wyjaśnień pismem z 2 lutego 2021 r. Przedmiotem wezwania była cena
zaproponowana przez tego wykonawcę za realizację części 1 zamówienia. Jako podstawę
wezwania zamawiający wskazał art. 90 ust. 1 ustawy Pzp informując jednocześnie,
że oferta wykonawcy jest niższa o ponad 30% od wartości szacunkowej zamówienia.
W swoim wezwaniu zamawiający poprosił o udzielenie szczegółowych wyjaśnień
dotyczących zaoferowanej ceny, w tym przede wszystkim o wskazanie elementów
uwzględnionych przy kalkulacji ceny, zgodnie z wymaganiami zamawiającego oraz złożenie
dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny
(cena za
konserwację urządzeń). Dalej zamawiający zaznaczył, że szczegółowo określił
warunki wykonania usługi, jakie każdy z wykonawców zobowiązany był uwzględnić
w swojej ofercie (termin realizacji, lokalizacja wykonanej usługi).
Pismem z 8 lutego 2020 r. wykonawca udzielił odpowiedzi na wezwanie, do którego
załączył wyliczenie przyjętej w ofercie stawki 1 rbh w kwocie 18,30 zł., nie załączając
ponadto żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Również treść pisma
ograniczała się jedynie do wymienienia okoliczności, które miałyby decydować o tym,
że możliwe jest ustalenie ceny za realizację na poziomie podanym w ofercie.
Główne czynniki, które wskazuje wykonawca, a które to miałyby być decydujące
o tym, że za cenę 18,30 zł. możliwe jest zrealizowanie zamówienia takie jak: okoliczność,
że jest on znacznym operatorem na rynku usług serwisowych, dokonuje zakupów
w ilościach hurtowych, w związku z czym korzysta z rabatów i upustów; z niektórymi
kontrahentami ma podpisane umowy, zgodnie z którymi ceny części zamiennych lub
materiałów eksploatacyjnych są ustalane indywidualnie i zależą od wielkości zakupów;
korzysta z licznych tzw. „bonusów" i przy zakupach odpowiedniej wartości otrzymuje
bezpłatnie drobne części zamienne, środki chemiczne itp.; dysponuje własną flotą
samochodową; posiada 10-letnie doświadczenie w branży, co znacznie skraca czas
wykonywania czynności serwisowych czy też że jest zwolniony z podatku VAT są na tyle
ogólne i nieprecyzyjne, że nie sposób stwierdzić nawet jak powyższe może przekładać się
na sposób kalkulacji ceny ofertowej.
Nie
zależnie od tego, że wezwanie zamawiającego rzeczywiście było dość ogólne,
niemniej
nakazywało złożenie wyczerpujących wyjaśnień, w tym wskazywało na
konieczność złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu. PTB Serwis
udzielając odpowiedzi ograniczył się jedynie do przedłożenia ogólnej kalkulacji 1 rbh,
wymieniając elementy składające się na wskazaną w ofercie kwotę. Izba ponownie zwraca
uwagę, że profesjonalista, jakim niewątpliwie jest odwołujący, ubiegający się i uzyskujący
zamówienia publiczne zgodnie z procedurami określonymi w ustawie Pzp, winien mieć
świadomość, iż kierowane do niego wezwanie w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp oznacza
konieczność wyjaśnienia w jak najszerszy sposób co leżało u podstaw wyceny i podanie
kalkulacji całej ceny ofertowej. Celem wyjaśnień jest bowiem wykazanie, że cena ta będzie
pokrywała co najmniej wszystkie koszty związane z realizacją zamówienia.
Zgodzić należy się z odwołującym, że PTB Serwis złożył w tym postepowaniu
wyjaśnienia, które były bardzo lakoniczne, a w których oparł się prawie wyłącznie
na własnych oświadczeniach niepopartych żadnymi dowodami. Jedynymi dowodami jakie
przedstawił to załącznik - kalkulacja ceny a i ta jest niezwykle ogólna, ze względu na fakt,
że brak jest podstawy wyliczeń dla określonych przyjętych w niej kwot (np. w zakresie
kosztów pracy w kalkulacji znalazła się informacja, że jest to średnia ważona 1 rbh
właściciela i dwóch pracowników po 18,30 zł., nie wiadomo natomiast w jaki sposób została
ona w taki sposób wyliczona: jaki zakres prac przedsiębiorca planował realizować osobiście
a jaki powierzony będzie innym osobom dedykowanym do realizacji zadania). Dotyczy
to jednak również innych kwot, wskazanych w przedstawionej kalkulacji. Z treści wyjaśnień
nie dowiemy się w jaki sposób kalkulowane były koszty zużycia materiałów i sprzętu,
co zawiera ta pozycja, czy też jakie elementy mieszczą się pod pozycją „pozostałe koszty”.
Wykonawca PTB Serwis nie przedłożył też żadnego dowodu na poparcie swoich
twierdzeń. Tymczasem składając wyjaśnienia wykonawca wszelkimi niezbędnymi środkami
dostępnymi w danej sprawie i uzasadnionymi w konkretnym stanie faktycznym, powinien
wykazać zamawiającemu, że jego oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej, pomimo
wypełnienia się określonych ustawowych przesłanek podejrzenia rażąco niskiej ceny w jego
ofercie. Oznacza to
konieczność przedłożenia takich wyjaśnień, które będą dla
zamawiającego na tyle wyczerpujące, aby obalić domniemanie istnienia ceny rażąco
niskiej. W
większości przypadków oznacza to również obowiązek przedstawienia dowodów,
które będą świadczyły o istnieniu okoliczności, na które wykonawca powołuje się w swoich
wyjaśnieniach. Przepisy nie określają wprawdzie przykładowego katalogu dowodów, które
wykonawca
zobowiązany jest złożyć zamawiającemu w celu uzasadnienia racjonalności
i rynkowej wyceny swojej oferty.
Możliwe jest przedstawienie zatem każdego dowodu,
jednakże musi być on adekwatny do składanych w toku postępowania wyjaśnień.
Przenosząc to na realia rozpoznawanej sprawy: jeśli PTB Serwis powołuje się na
okoliczność, że posiada zawarte umowy na zakup części zamiennych i materiałów
eksploatacyjnych, korzysta z
„bonusów” dokonując zakupów - winien te okoliczności
poprzeć stosownymi, przykładowymi dowodami np. w postaci umów zawieranych z
dostawcami.
W
związku z tym, że PTB Serwis w istocie nie przedstawił żadnych informacji, a tym
bardziej dowodów potwierdzających możliwość zaoferowania ceny na zaproponowanym
poziomie, nie wypełnił zatem wymagań zamawiającego wynikających z ustawy Pzp i nie
udowodnił, że cena jego oferty nie jest ceną rażąco niską. Z powyższych powodów oferta
tego wykonawcy podlega odrzuceniu
w myśl art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Do podobnych wniosków prowadzi analiza wyjaśnień złożonych przez wykonawcę
Hicopy. Wykonawca ten
udzielił wyjaśnień, w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego
z 2 lutego 2021 r. W odniesieniu do tego wykonawcy p
rzedmiotem wezwania była cena
zaproponowana przez niego za realizację części 1 i 2 zamówienia. Jako podstawę
wezwania zamawiający wskazał art. 90 ust. 1 ustawy Pzp informując jednocześnie,
że oferta wykonawcy jest niższa o ponad 30% od wartości szacunkowej zamówienia.
W swoim wezwaniu zamawiający wskazał, że zwraca się o udzielenie szczegółowych
wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny, w tym przede wszystkim wskazania elementów
uwzględnionych przy kalkulacji ceny, zgodnie z wymaganiami zamawiającego oraz złożenie
dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny
(cena za 1 rbh
). Dalej zamawiający zaznaczył, że szczegółowo określił warunki wykonania
usługi, jakie każdy z wykonawców zobowiązany był uwzględnić w swojej ofercie (termin
realizacji, lokalizacja wykonanej usługi).
Pismem z 4 lutego 2020 r. wykonawca udzielił odpowiedzi na wezwanie, do którego
załączył 3 zanonimizowane kontrakty wykonawcy oraz oświadczenie własne w przedmiocie
posiadania zaplecza techniczno-
kadrowego. Sama treść złożonych wyjaśnień, również
i w tym przypadku była niezwykle lakoniczna i opierała się w dużej części na niczym nie
popartych t
wierdzeniach. Wykonawca wskazywał między innymi na korzystne warunki
logistyczne tj. bliska odległość do punktów w których znajdują się urządzenia objęte
zakresem świadczonych usług. Nie poparł jednak tego czynnika ani szczegółowymi
wyliczeniami, nie sprec
yzował również w jakim stopniu aspekt ten wpływa na możliwość
obniżenia ceny. Dalej Hicopy wskazuje, że jednym z aspektów pozwalających mu
na zaproponowanej przedmiotowej ceny jest wdrożona metoda elastycznego zarządzania
kosztem pracy. Metoda ta, w dużym skrócie, sprowadza się do tego, że posiada
on aktywne kontrakty, na podstawie których obsługuje inne podmioty a zatem nie realizuje
powierzonych mu zadań ad hoc, ale planuje wszystkie czynności i działania
a w konsekwencji jest w stanie wykorzystać w sposób maksymalny czas pracy. W tym
kontekście stwierdzić należy, że tu również brak jest konkretów, które pozwalałyby
stwierdzić wpływ takiego sposobu organizacji czasu pracy na możliwość obniżenia ceny.
Dalej z kolei w swoich wyjaśnieniach, we fragmencie dotyczącym stawki wynagrodzenia,
Hicopy podejmuje próbę wykazania, iż zaproponowana stawka i przeznaczony czas, który
wylicza na 150 roboczogodzin miesięcznie, uwzględnia minimalne wynagrodzenie.
Wskazuje kwotę wynagrodzenia na poziomie 3 000,00 zł. oświadczając, że przewyższa
ona kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę. I w tym przypadku jednak, bez
szczegółowych wyliczeń i dowodów - oświadczenie wykonawcy należy uznać
za gołosłowne.
Po analizie wyjaśnień złożonych w postępowaniu stwierdzić należy, że zamawiający
i w tym przypadku zaniechał rzetelnej oceny złożonych wyjaśnień. Wątpliwość
zamawiającego powinna wzbudzić już choćby okoliczność, że Hicopy przewiduje
skierowanie do realizacji zamówienia jednej osoby, podczas gdy inni wykonawcy deklarują,
że dla tego zakresu konieczne jest oddelegowanie kilku osób. Wprawdzie Hicopy twierdzi,
że jego doświadczenie w branży pozwala mu zredukować ilość roboczogodzin
poświęcanych na rozwiązywanie problemów, to jednak dostrzec należy, że każdy
z podmiotów, które ubiegają się o to zamówienie składał analogiczne deklaracje. Tym
samym
ocena złożonych wyjaśnień winna doprowadzić zamawiającego do wniosku, że
zastosowanie w tym przypadku znajdzie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp i w konsekwencji oferta
tego wykonawcy podlega odrzuceniu.
Z kolei wykonawca Amdruk został wezwany przez zamawiającego pismem
z 2 lutego 2021 r.
do złożenia wyjaśnień dotyczących ceny za konserwację urządzeń dla
części 1 postępowania. Wykonawca ten, odpowiadając na wezwanie, nie tyle udzielił
wyjaśnień, co lakonicznie stwierdził, że zaproponowana przez niego cena jest ceną
rynkową, a analogiczne stawki wykonawca ten proponuje w innych postępowaniach. Tym
samym obowiązkiem zamawiającego było odrzucenie złożonej przez tego wykonawcę
oferty na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Jak bowiem wielokrotnie wskazywano w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej
art. 90 ust. 3 ustawy P
zp przewiduje odrzucenie oferty, gdy wyjaśnienia nie zostały złożone
lub gdy ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera
rażąco niską cenę. Jednocześnie tożsame z brakiem złożenia wyjaśnień są wyjaśnienia
lakonicz
ne czy ogólnikowe, tak jak to miało miejsce w odniesieniu do wykonawcy Amdruk.
Z powyższych powodów Izba orzekła jak w sentencji wyroku. Zamawiający,
powtarzając czynności oceny złożonych ofert zobowiązany jest odrzucić oferty
wykonawców w zakresie tych części, w których wzywał do złożenia wyjaśnień dotyczących
ceny, albowiem te
należało uznać za niewystarczające.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie
art. 575 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz.
2019 ze zm.) oraz §7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu
od odwołania (Dz. U. poz. 2437).
Przewodniczący : ………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1985/21 z dnia 2021-08-06
- Sygn. akt KIO 1755/21, KIO 1758/21 z dnia 2021-08-04
- Sygn. akt KIO 2028/21 z dnia 2021-07-27
- Sygn. akt KIO 1295/21, KIO 1296/21 z dnia 2021-07-14
- Sygn. akt KIO 1640/21 z dnia 2021-07-07
