rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2021-05-04
rok: 2021
data dokumentu: 2021-05-04
rok: 2021
sygnatury akt.:
KIO 688/21
KIO 688/21
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 kwietnia 2021
r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Kra
jowej Izby Odwoławczej w dniu 4 marca 2021 roku przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Stekop Spółkę Akcyjną z
siedzibą w Warszawie i Stekop – Ochrona spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z
siedzibą w Kolonii Porosły w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Komendę Portu Wojennego Gdynia z siedzibą w Gdyni przy udziale wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Jantar 2 spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku, Jantar spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku i Sekret spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku, zgłaszających przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego w zakresie części III oraz wykonawcy Jantar 2
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego w zakresie części
V,
r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Kra
jowej Izby Odwoławczej w dniu 4 marca 2021 roku przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Stekop Spółkę Akcyjną z
siedzibą w Warszawie i Stekop – Ochrona spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z
siedzibą w Kolonii Porosły w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Komendę Portu Wojennego Gdynia z siedzibą w Gdyni przy udziale wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Jantar 2 spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku, Jantar spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku i Sekret spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku, zgłaszających przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego w zakresie części III oraz wykonawcy Jantar 2
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego w zakresie części
V,
orzeka:
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu:
1.1.
unieważnienie czynności poprawienia jako oczywistych omyłek rachunkowych
wa
rtości podanych w kolumnie 20 „wartość brutto w całym okresie obowiązywania
umowy” w tabeli „usługi pozostałe” formularza cenowego dla części III i V oferty
O
dwołującego oraz unieważnianie zmian konsekwencji rachunkowych
dokonanych poprawek w zakresie
zarówno sumy wierszy w kolumnie 20 jak i w
zakresie
całościowej ceny netto i brutto oferty Odwołującego dla części III i V, o
których to czynnościach Zamawiający poinformował Odwołującego pismem z 22
lutego 2021 r.;
1.2.
poprawienie w ofercie
Odwołującego omyłek polegających na wpisaniu w
kolumnie 18 formularza cenowego
dla części III i V zamiast cen wykonania usługi
za 1 m
2
albo 1 m, cen dotyczących wykonania usługi w odniesieniu do całkowitej
powierzchni/długości wskazanej przez Zamawiającego tj. poprawienie ww.
omyłek przez obliczenie ceny jednostkowej brutto (kolumna 18 formularza
ofertowego w części III i V) przez podzielenie cen jednostkowych brutto
pierwotnie wskazanych przez Odwołującego w kolumnie 18 przez wielkość
powierzchni/długości podanych w kolumnie 17 formularza ofertowego dla części
III i V
, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych w części V.
1.3.
powtórzenie czynności badania i oceny ofert dla części III i V zamówienia.
2.
Umarza postępowanie odwoławcze w zakresie części IV zamówienia.
3.
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia Jantar 2 spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z
s
iedzibą w Słupsku, Jantar spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Słupsku i Sekret spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku,
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego w zakresie części III oraz wykonawcę Jantar 2 spółkę z ograniczoną
odpowiedzialn
ością z siedzibą w Słupsku zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego w zakresie części V, w
części po ½ , i:
3.1.
z
alicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania, koszty poniesione z tytułu zastępstwa przed Izbą w
wysokości 3 600,00 zł (trzy tysiące sześćset złotych zero groszy), koszty dojazdu
w wysokości 411,21 zł (czterysta jedenaście złotych i dwadzieścia jeden groszy) i
koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł (siedemnaście
złotych zero groszy),
3.2.
zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Jantar 2 spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku, Jantar
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku i Sekret spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku, zgłaszających
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego w
zakresie części III na rzecz Odwołującego kwotę 9 515,00 zł (dziewięć tysięcy
pięćset piętnaście złotych zero groszy) oraz od wykonawcy Jantar 2 spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego w
zakresie części V, na rzecz Odwołującego kwotę 9 515,00 zł (dziewięć tysięcy
pięćset piętnaście złotych zero groszy).
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2019), na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 688/21
UZASADNIENIE
Komenda
Portu Wojennego Gdynia z siedzibą w Gdyni (dalej: „Zamawiający”)
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego na:
„Usługę utrzymania porządku i czystości pomieszczeń budynków, sprzątania
dróg, chodników i placów utwardzonych oraz utrzymania i pielęgnacji terenów zielonych w
kompleksach wojskowych adm
inistrowanych przez KPW Gdynia”, numer referencyjny:
141/KPW/INFR/2020.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej 30 grudnia 2020 r., pod numerem 639184-2020-PL.
Postępowanie to prowadzone jest na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych, tj. z dnia 11 września 2019 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 ze
zm.)
– dalej: „ustawa Pzp”.
W postępowaniu tym wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia
Stekop Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie i Stekop – Ochrona spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Kolonii Porosły (dalej: „Odwołujący”) 4 marca 2021 r. złożyli
odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej na czynność Zamawiającego polegającą
na poprawieniu w ofercie Odwołującego w zakresie części III, IV i V zamówienia,
oczywistych omyłek rachunkowych, zgodnie z pismem Zamawiającego z dnia 22 lutego 2021
r., zarzuc
ając Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów ustawy Pzp:
1) art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp
przez poprawienie w ofercie Odwołującego w zakresie
części nr III, IV i V zamówienia, oczywistych omyłek rachunkowych, podczas gdy:
a)
w ofercie Odwołującego nie wystąpiły omyłki rachunkowe, które poprawił
Zamawiający,
b)
poprawienie rzekomych omyłek nastąpiło w sposób sprzeczny z zasadami logicznego
myślenia oraz w sposób sprzeczny z wolą i intencją Odwołującego, zniekształcający
oświadczenie Odwołującego i kreujący oświadczenie, którego nie złożyłby żaden z
wykonawców ubiegających się o udzielenie przedmiotowego zamówienia, a w
konsekwencji ustalenie przez Zamawiającego rażąco wygórowanej, oderwanej od
zakresu przedmiotu zamówienia ceny ofertowej, a co za tym idzie pozbawienie
Odwołującego szans na uzyskanie zamówienia,
2) ewentualnie -
w przypadku uznania, że w ofercie Odwołującego wystąpiły omyłki - art.
87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp
przez zaniechanie poprawienia omyłki polegającej na
niezgo
dności oferty Odwołującego w zakresie części III, IV i V zamówienia z SIWZ,
niepo
wodującej istotnych zmian w treści oferty, tj. zaniechanie poprawienia omyłki
poprzez poprawienie w kolumnie nr 18 Formularzy cenowych cen jednostkowych
brutto właściwych za 1 m/1 m2 powierzchni, obliczonych w oparciu o ceny całkowite
(za jednorazową realizację usługi) wskazane w kolumnie nr 18 Formularzy cenowych
w ofercie Odwołującego oraz łączną powierzchnię określoną w kolumnie nr 17
Formularzy cenowych.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1)
unieważnienie czynności poprawienia oczywistych omyłek rachunkowych w ofercie
Odwołującego w zakresie części III, IV i V zamówienia, zgodnie z pismem
Zamawiającego z dnia 22 lutego 2021 r.,
2) w przypadku u
znania, że w ofercie Odwołującego w zakresie części III, IV i V
zamówienia występują omyłki - nakazanie Zamawiającemu poprawienia omyłki w
ofercie Odwołującego w zakresie części III, IV i V zamówienia przez poprawienie w
kolumnie nr 18 Formularzy cenowych
cen jednostkowych brutto właściwych za 1 m/1
m2 powierzchni, obliczonych w oparciu o ceny całkowite (za jednorazową realizację
usługi) wskazane w kolumnie nr 18 Formularzy cenowych w ofercie Odwołującego
oraz łączną powierzchnię określoną w kolumnie nr 17 Formularzy cenowych,
3)
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania,
według rachunków, które zostaną przedłożone na posiedzeniu bądź na rozprawie.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, co następuje.
W pierwszej kolejności Odwołujący wyjaśnił, że ma interes w uzyskaniu zamówienia
oraz może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy
Pzp.
Odwołujący złożył ofertę, która została następnie błędnie poprawiona przez
Zamawiającego, jako zawierająca oczywiste omyłki rachunkowe. Odwołujący ma zatem
interes we wniesieniu niniejszego odwołania, gdyż może ponieść szkodę w związku z
nieprawidłowym poprawieniem przez Zamawiającego w ofercie oczywistych omyłek
rachunkowych, wpływających na zaoferowaną przez Odwołującego cenę. W wyniku
poprawienia cen w ofercie Odwołującego za wykonanie zamówienia w zakresie usług
dodatkowych w zakresie części nr III, IV i V zamówienia, ceny zaoferowane przez
Odwołującego zostały nieracjonalnie zawyżone. Oferta Odwołującego, która plasowała się
do tej pory na pierwszym miejscu w rankingu ofert, po niezasadnym poprawianiu omyłek
przez Zamawiającego, plasuje się obecnie na ostatnim miejscu w tym rankingu.
Odwołujący wyjaśnił, że pismem z 22 lutego 2021 r., Zamawiający poinformował o
poprawieniu rzekomych omyłek rachunkowych w ofercie Odwołującego w zakresie części nr
III, IV i V, a których to poprawienie wpłynęło na wysokość zaoferowanej przez Odwołującego
ceny ofertowej w zakresie tych części zamówienia. Zamawiający poprawił rzekome omyłki
rachunkowe w ofercie Odwołującego w Formularzach cenowych Odwołującego, przez
pomnożenie wartości wskazanych w kolumnach nr 17,18 i 19 Formularza cenowego, którego
to mnożenia - zdaniem Zamawiającego - Odwołujący błędnie nie wykonał. Odwołujący
wsk
azał, że w wyniku poprawienia omyłek przez Zamawiającego:
1)
w zakresie części nr III zamówienia:
a)
wartość usługi odśnieżania dachów pod adresem ul. Czarnieckiego 124 w Gdyni
ulega zmianie z kwoty 220.770,00 zł, na kwotę 492.317.100,00 zł (czyli z około 220
ty
s. zł do prawie 500 min zł),
b)
wartość usługi odśnieżania bocznic kolejowych pod adresem ul. Czernickiego 124 w
Gdyni ulega zmianie z kwoty 137.965,50 zł, na kwotę 634.482.639,68 zł (czyli z około
138 tys. zł do około 634 min zł),
c)
wartość usługi odśnieżania bocznic kolejowych pod adresem Dębogórze ulega
zmianie z kwoty 86.691,30 zł, na kwotę 250.512.716,52 zł (czyli z około 87 tys. zł do
ponad 250 min zł),
d)
łączna wysokość ceny ofertowej uległa zmianie z kwoty 4.482.181,49 zł na kwotę
1.381.349.210,89 zł (czyli z kwoty około 4 min 400 tys. zł do kwoty około 1 mld 381
min zł);
2)
w zakresie części nr IV zamówienia:
a)
wartość usługi odśnieżania bocznic kolejowych pod adresem ul. Sikorskiego w Helu
ulega zmianie z kwoty 293.983,50 zł na kwotę 5.867.587.278,15 zł (czyli z kwoty
prawie 300 tys. zł do około 5 mld 877 min zł),
b)
łączna wysokość ceny ofertowej uległa zmianie z kwoty 2.407.103,16 zł na kwotę
5.869.700.997,81 zł (czyli z kwoty około 2 min 400 tys. zł do kwoty około 5 mld 869
min zł);
3)
w zakresie części nr V zamówienia:
a)
wartość usługi odśnieżania dachów pod adresem Strażacka 2-8 w Gdyni ulegała
zmianie z kwoty 201.600,00 zł na kwotę 442.310.400,00 zł (czyli z kwoty około 200
tys. zł do kwoty około 442 min zł),
b)
łączna wysokość ceny ofertowej uległa zmianie z kwoty 5.782.600,33 zł na kwotę
447.891.394,34 zł (czyli z kwoty około 5 min 800 tys. zł do kwoty prawie 448 min zł).
Zdaniem Odwołującego, Zamawiający niezasadnie poprawił w ofercie Odwołującego
rzekome oczywiste omyłki rachunkowe, podczas gdy oferta Odwołującego nie zawiera
omyłek, które zostały poprawione przez Zamawiającego. Odwołujący argumentował, że
nawet, jeżeli przyjąć, że w ofercie Odwołującego wystąpiły omyłki, to powinny zostać one
poprawione w inny sposób, tj. w sposób zgodny z oświadczeniem Odwołującego co do
wysokości zaoferowanej ceny, zgodny z treścią wymagań Zamawiającego co do prezentacji
sposobu wyliczenia ceny ofertowej, a także zgody z zasadami logicznego rozumowania.
Odwołujący przywołał treść art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp, z której wywiódł, że
poprawienie oczywistej omyłki rachunkowej jest możliwe po ustaleniu, że w ofercie
popełniono omyłkę o charakterze rachunkowym i oczywistym. Jak wskazał Odwołujący,
Zamawiający powinien każdorazowo ustalić, że po pierwsze, nieprawidłowość w ofercie
powst
ałą w wyniku omyłki, po drugie, omyłka polega wyłącznie na błędnym przeprowadzeniu
dzia
łań arytmetycznych, po trzecie, błąd jest dostrzegalny „na pierwszy rzut oka”, a charakter
tego błędu i prawidłowy wynik działania arytmetycznego nie budzą żadnych wątpliwości.
Następnie Odwołujący argumentował, że ustawa Pzp nie definiuje pojęcia oczywistości,
wobec czego należy przyjąć, że omyłka rachunkowa w ofercie występuje w sytuacji, gdy
wykonawca w sposób niezamierzony, niechcący, wskutek pomyłki, przedstawia wynik
działań arytmetycznych. Zdaniem Odwołującego sytuacja taka nie wystąpiła w tej sprawie, a
oferta Odwołującego nie zawiera żadnego błędu w obliczeniu ceny ofertowej. Jak wskazał
Odwołujący, Zamawiający wyszedł z błędnego założenia, że Odwołujący z wyniku omyłki nie
dokonał pomnożenia wartości wskazanych zawartych w kolumnach nr 17, 18 i 19 Formularzy
cenowych w zakresie części nr III, IV i V zamówienia. Odwołujący podkreślił, że takie
z
ałożenie Zamawiającego było błędne i wskazał, że bezspornym jest, że wartości
przedstawione przez Wykonawcę w kolumnie 20 tabeli kalkulacji ceny ofertowej dla części
III, IV i V zamówienia, nie stanowiły iloczynu powierzchni, ceny jednostkowej brutto i
szacunkowej krotności wykonywania usługi (iloczyn wartości kolumn nr 17, 18 i 19). Jak
podkreślił Odwołujący, nie wynikało to z omyłki Odwołującego - z jego niezamierzonego
działania, ale ze świadomie przyjętego założenia merytorycznego, który kierował się
prezentując cenę oferty. Odwołujący wyjaśnił, że przyjął, że ze względu w szczególności na
sformułowany przez Zamawiającego sposób prezentacji wyliczenia ceny ofertowej, specyfikę
usług dodatkowych (jednorazowe wykonanie określonych usług, nie zaś - jak w przypadku
pozostałych pozycji - regularne świadczenie usług utrzymaniowych) i sposób rozliczenia za
wykonanie usługi dodatkowej, w kolumnie „cena jednostkowa brutto” (kolumna 18) winien
wpisać rzeczywistą cenę za jedną usługę odśnieżania, tj. usługę na całej wskazanej przez
Zamawiającego powierzchni. Wartości, jakie wpisał Odwołujący w kolumnie nr 20, nie były
wynikiem błędnego działania arytmetycznego, lecz wynikały z przyjęcia określonego
sposobu prezentacji ceny. Odwołujący wskazał bowiem w kolumnie nr 18 ceny za realizację
całej usługi, np. cenę za usługę odśnieżania dachu o powierzchni 2.230 m2, a nie ceny za 1
m2 odśnieżania dachu. Zdaniem Odwołującego przyjęcie takiego właśnie sposobu
przedstawienia zasad obliczenia ceny ofertowej w Formularzach cenowych, było
uzasadnione. Taki właśnie sposób prezentacji ceny za wykonanie usług dodatkowych
uzasadniały w szczególności:
1) wymagany
przez Zamawiającego sposób prezentacji obliczeń w zakresie
zaoferowanej ceny, w szczególności sposób sformułowania wzorów Formularzy
cenowych,
2)
zasady wykonywania usług dodatkowych,
3) zasady dokonywan
ia rozliczeń za wykonanie usług dodatkowych,
4)
powszechne zasady określania wysokości ceny za wykonanie usług dodatkowych
(usług odśnieżania).
Odwołujący podkreślił, że zobowiązany był do złożenia oferty, w tym Formularza
ofertowego i Formularzy cenowych, na
wzorach udostępnionych przez Zamawiającego.
Wynikało to z następujących zapisów SIWZ:
1)
„Oferta powinna zawierać wszystkie wymagane w niniejszym SIWZ
oświadczenia i dokumenty, bez dokonywania w ich treści jakichkolwiek
zastrzeżeń lub zmian ze strony wykonawcy (Rozdział X ust. 1 zd. 1 SIWZ),
2)
„Oferta powinna być (...) sporządzona na podstawie załączników niniejszej
SIWZ w języku polskim” (Rozdział X ust. 1 zd. 2 lit. a) SIWZ).
Jak
wskazał Odwołujący, zgodnie z instrukcjami zawartymi w tabeli kalkulacji ceny
of
ertowej (Załącznik nr 1 do SIWZ) w zakresie usług określonych jako pozostałe, tj. usług
odśnieżania dachów i bocznic kolejowych, w kolumnie 18, należało wskazać „cenę
jednostkową brutto”. Zamawiający określił w tabeli adres pod którym, mają być wykonywanie
usługi, powierzchnię danego dachu, czy długość bocznicy oraz szacunkową krotność usługi.
Na tej podstawie zażądał wskazania „ceny jednostkowej brutto”. Jak wskazał Odwołujący w
żadnych z zapisów Formularzy cenowych, a także innych zapisów SIWZ, Zamawiający nie
wskazał, że w odniesieniu do usług dodatkowych, przez cenę jednostkową brutto należy
rozumieć cenę za 1 m
2
albo za 1 m powierzchni odśnieżenia. Odwołujący podkreślił, że w
przypadku usług innych niż pozostałe, czyli usług stałego utrzymania czystości, Zamawiający
wprost wskazał, że Wykonawca ma podać w Formularzach cenowych „cenę jednostkową
brutto m
2
”. Odwołujący miał więc prawo przyjmować, że tam, gdzie Zamawiający żąda
wskazani
a ceny wykonywania usług na 1 m
2
, jasno to precyzuje. Wykonawcy powinni
więc
podać w Formularzu cenowym cenę za odśnieżanie powierzchni określonej w kolumnie 17, a
n
ie cenę jednostkową brutto za m
2
odśnieżania (jak w przypadku usług stałego utrzymania
czystości). We wzorze kalkulacji ceny Zamawiający zażądał podania przez wykonawców w
kolumnie nr 18 „ceny jednostkowej brutto”. W przeciwieństwie do kalkulacji obejmujących
utrzymanie powierzchni, Zamawiający nie zażądał wskazania „ceny jednostkowej brutto za m
bądź m
2
”. Zdaniem Odwołującego, wykonawca nie miał podstawy do przyjęcia, że w
kolumnie nr 18 powinien podać cenę za 1 m lub 1 m
2
.
W związku z powyższym, w ocenie Odwołującego, wymagania przez Zamawiającego
złożenia oferty dokładnie na wzorach Zamawiającego (bez zmian) oraz przedstawiony w
Formularzach cenowych sposób prezentacji ceny za usługi dodatkowe, dawały
Odwołującemu uzasadnione podstawy do przyjęcia założenia, że w kolumnie nr 18
Formularzy ofertowych powinien podać cenę całkowitą za realizację usługi, a nie cenę za
realizację usługi na 1 m
2
albo 1 m.
Odwołujący podkreślił, że przyjęte przez Zamawiającego założenia, iż cena za
odśnieżanie dachów powinna wynikać wyłącznie z powierzchni dachu, byłoby sprzeczne z
założeniami dotyczącymi zakresu tej usługi oraz podanych przez Zamawiającego
powierzchni, na których wykonywanie mają być usługi. Zgodnie z opisem przedmiotu
zamówienia w zakresie części III i V zamówienia, usługa odśnieżania dachów obejmuje nie
tylko odśnieżenie samej powierzchni dachu, ale również m.in. oczyszczenie rynien i rur
spustowych (pkt 2.6 tiret 7 Załącznika nr 3c do SIWZ, pkt 2.5 tiret 7 Załącznik nr 3e do
SIWZ). Zamawiający określił w opisie przedmiotu zamówienia dokładnie długość rynien i rur
spustowych ob
jętych danymi usługami. Przyjęcie więc, że o wysokości wynagrodzenia za
usługę decyduje wyłącznie powierzchnia odśnieżonego dachu, pozostawiałoby wątpliwości,
np. czy wykonawcy przysługuje całe wynagrodzenia za wykonanie usługi pomimo, że nie
dokonał oczyszczenia rynien i rur spustowych.
Ponadto,
jak wskazał Odwołujący, z postanowień opisu przedmiotu zamówienia oraz
Istotnych postanowień umownych (Załącznik nr 2 do SIWZ), jednoznacznie wynika, że
usługę odśnieżenia dachu oraz usługę odśnieżania bocznicy Zamawiający traktował jako
całość i nie będzie on zlecał wykonawcy wykonania takiej usługi wyłącznie w części, np. nie
będzie zlecał odśnieżenia wyłącznie 50 m
2
danego dachu.
Odwołujący wskazał na treść § 5 ust. 7 Istotnych postanowień umowy (Załącznik nr 2
do SIWZ): „w przypadku usługi związanej z odśnieżaniem dachów ilość/krotność usługi
wskazana w za
łączniku nr 2 jest orientacyjna (szacunkowa). Zamawiający zastrzega sobie w
tym przypadku możliwość zmniejszenia lub zwiększenia ilości/krotności wykonania usługi w
zależności od realnych potrzeb.” Z tego Odwołujący wywiódł, że Zamawiający zastrzegł, że
kr
otność usług odśnieżania dachów jest wyłącznie orientacyjna. Zamawiający nie zastrzegł
zaś, że będzie możliwość zlecenia odśnieżania dachu jedynie w części, a wręcz przeciwnie -
Zamawiający traktuje usługę odśnieżania jako usług kompleksową.
Ponadto, jak w
skazał Odwołujący, zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia w
zakresie części nr III zamówienia (Załącznik nr 3c do SIWZ):
1)
w zakresie odśnieżania bocznic: „wykonawca jest zobowiązany oczyścić tory;
rozjazdy na całej trasie bocznicy w taki sposób aby zmiana nastawienia szyn
przebiegała bez zakłóceń i była prawidłowo przeprowadzona” (ppkt 2.5.3 tiret 3),
2)
w zakresie odśnieżania dachów: „Standardy utrzymania dachów zimą: odśnieżanie
połaci dachowych budynków - (w zakresie określonym wymogami ustawy z dnia 7
lipca 1994 r. Prawo budowlane -
Dz. U z 2006 r. Nr 156, poz. 1118zpóźn. zm.),
usuwanie sopli lodowych oraz odladzanie rynien i rur spustowych, w uzgodnieniu z
Zamawiającym. Wykonawca zobowiązany jest do przystąpienia do usuwania pokrywy
śnieżno-lodowej z dachów wielkopowierzchniowych budynku po uzyskaniu
telefonicznej informacji od przedstawiciela Zamawiającego [...] Wykonawca
zobowiązany jest usunąć całkowicie sople i nawisy lodowe oraz oczyścić rynny i rury
spustowe, w których zalega śnieg lub lód we wszystkich budynkach, niezwłocznie po
uzyskaniu informacji od Zamawiającego” (pkt 2.6).
Analogicznie -
zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia w zakresie części IV (Załączniku nr
3d do SIWZ), Zamawiający wskazał, że w zakresie świadczenia usługi odśnieżania bocznic
„w zakresie odśnieżania Wykonawca jest zobowiązany oczyścić tory, rozjazdy na całej trasie
bocznicy w taki sposób aby zmiana nastawienia szyn przebiegała bez zakłóceń i była
prawidłowo przeprowadzona”.
Odwołujący wskazał, że również zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia (Załącznik
nr 3e do SIWZ) w zakresie części V zamówienia: „Standardy odśnieżania dachów zimą:
odśnieżanie połaci dachowych budynków — (w zakresie określonym wymogami ustawy z
dnia 7 lip ca 1994 r. Prawo budowlane
— Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.),
usuwanie sopli lodowych oraz odladzanie rynien i rur spustowych, w uzgodnieniu z
Zamawiającym. Wykonawca zobowiązany jest do przystąpienia do usuwania pokrywy
śnieżno-lodowej z dachów wielkopowierzchniowych budynku po uzyskaniu telefonicznej
informacji od przedstawiciela Zamawiającego [...] Wykonawca zobowiązany jest usunąć
całkowicie sople i nawisy lodowe oraz oczyścić rynny i rwy spustowe, w których zalega śnieg
lub lód we wszystkich budynkach, niezwłocznie po uzyskaniu informacji od Zamawiającego”.
Z powyższych wymogów Zamawiającego wskazanych w opisach przedmiotu
zamówienia wynika, zdaniem Odwołującego, że usługa odśnieżania bocznic kolejowych i
dachów miała być wykonywana kompleksowo i dotyczyć całej ich powierzchni. Zamawiający
przewidział konieczność usuwania pokrywy śnieżnej, w taki sposób aby możliwa była zmiana
ustawienia szyn oraz całościowe oczyszczenie dachów. Oczyszczenie tylko części dachu,
czy trakcji kolejowej, za które należałoby zastosować jednostkową stawkę brutto za 1 m2 lub
1 m powierzchni, nie spełniałoby przewidzianego przez Zamawiającego celu, tj. zalegający
śnieg z pewnością utrudniałby zmianę ustawienia szyn kolejowych, a nieoczyszczony dach
niósłby ryzyko powstania szkód w mieniu Zamawiającego. Sprzecznym z zasadami
logicznego rozumowania byłoby również odśnieżanie wyłącznie określonej przez
Zamawiający, wyłącznie części powierzchni dachu.
Odwołujący podkreślił, że rozliczenie usług odśnieżania następować będzie w oparciu
o liczbę (krotność wykonania) takich usług, a nie w oparciu o odśnieżoną powierzchnię.
Zamawiający, aby prawidłowo ustalić wysokość wynagrodzenia należnego wykonawcy za
usługi dodatkowe (odśnieżanie), nie potrzebuje więc informacji od wykonawcy o wysokości
ceny w przeliczeniu na 1 m
2
albo 1 m. Ponadto zgodnie z Istotnymi postanowieniami umowy,
rozliczenie przedmiotowej usługi wymaga odbioru przedmiotu umowy. „Przez odbiór należy
rozumieć pisemne potwierdzenie wykonania usługi przez właściwego dla danego kompleksu
wojskowego Kierownika SOI/GZ na
„ Protokole wykonania usługi ” - załącznik nr 3” (§ 6 ust.
2).
Odwołujący wskazał, że wzór protokołu wykonania usługi, stanowiący załącznik nr 3 do
Istotnych postanowień umowy, w zakresie usług dodatkowych, w przeciwieństwie do usług
utrzymania porządku w rejonach wewnętrznych i zewnętrznych, nie uzależnia wartości brutto
należnej za odśnieżanie dachów i bocznic od powierzchni wykonanej usługi za metr lub metr
kwadratowy. W protokole wprost wymaga się określenia posprzątanej powierzchni w
przypadku usług stałego utrzymania czystości, podczas gdy następująco wskazano na
sposób określenia wartości usług dodatkowych:
„2. Usługi dodatkowe:
-
odśnieżanie dachów zł brutto
-
odśnieżanie bocznic zł brutto”.
Mając na uwadze powyższe, zdaniem Odwołującego, był on uprawniony do przyjęcia,
że cena jednostkowa brutto wskazana w kolumnie 18 Formularza cenowego dotyczy całej
wskazanej powierzchni dachu albo bocznic kolejowych, a wartość brutto usługi dla
poszczególnych zakresów świadczonej usługi zaoferowana w kolumnie 20 Formularza
cenowego powinna być skalkulowana z pominięciem powierzchni (tj. wartości wpisanych w
kolumnie 17). Zamawiający bezrefleksyjnie uznał taki sposób kalkulacji ceny za błąd
rachunkowy mający charakter omyłki i poprawił w sposób, który doprowadził do istotnego
zniekształcenia rzeczywistej treści oświadczenia woli Odwołującego. Znając ceny za
wykonanie poszczególnych części zamówienia oferowane przez innych wykonawców,
Zamawiający musiał mieć świadomość, że treść oferty Odwołującego po poprawieniu
rzekomej omyłki w najmniejszym stopniu nie odzwierciedla rzeczywistego oświadczenia woli
Odwołującego.
Odwołujący podkreślił, że nie popełnił błędu przy mnożeniu podanych wartości, ale
przyjął odmienny od oczekiwanego przez Zamawiającego (co Zamawiający ujawnił dopiero
na etapie poprawienia omyłki) sposób przedstawienia kalkulacji ceny. Zamawiający
dysponował wszelkimi danymi, których nawet pobieżna analiza powinna wykluczyć
możliwość poprawienia w ofercie Odwołującego oczywistej omyłki rachunkowej.
Odwołujący podniósł, że zn skutek zastosowania w stosunku do oferty Odwołującego
dyspozycji przepisu art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy
Pzp doszło do zniekształcenia oświadczenia
woli Odwołującego. W wyniku poprawienia w kolumnie nr 20 tabeli kalkulacji ceny ofertowej,
cena oferty Odwołującego za wykonanie zamówienia w zakresie usług dodatkowych dla
części III, IV i V zamówienia została nieracjonalnie zwiększona.
Odwołujący argumentował, że poprawienie oczywistej omyłki rachunkowej w ofercie
wykonawcy powinno być racjonalne, a uzyskana w ten sposób cena oferty wykonawcy
powinna odzwierciedlać jego rzeczywiste zamiary, zniekształcone na skutek wystąpienia
omyłki. Samo pojęcie omyłki wskazuje, że pozycja która ma zostać poprawiona, została
wypełniona na skutek niezamierzonego działania wykonawcy spowodowanego błędem.
Natomiast poprawienie rzekomej oczywistej omyłki rachunkowej, w sposób, w jaki zrobił to
Zamawiający, prowadzi do wykreowania treści oferty, której żaden wykonawca, w tym
Odwołujący nigdy by nie złożył, ze względu na oderwanie nowych cen (wyliczonych przez
Zamawiającego) od rzeczywistego poziomu cen za wykonanie przedmiotowego zamówienia.
Odwołujący wskazał, że po poprawieniu „omyłki” cena oferty Odwołującego została
wyznaczona na poziomie, na jakim z całą pewnością nigdy nie określiłby jej żaden z
wykonawców ubiegających się o udzielenie tożsamego zamówienia. Jest to, jak wskazał
Odwołujący, nie tylko cena nierynkowa, ale wręcz irracjonalna biorąc pod uwagę fakt, że
swoim poziomem w zakresie:
1)
części III zamówienia:
a) adres Gdynia, ul. Czernickiego 124:
-
dla usług odśnieżania dachów - wartość brutto usługi jest ponad 2.200-krotnie wyższa
od pierwotnie zaoferowanej,
-
dla usług odśnieżania bocznic kolejowych - wartość brutto usługi jest ponad 4.500-
krotnie wy
ższa od pierwotnie zaoferowanej,
b)
adres Dębogórze: odśnieżanie bocznic kolejowych - wartość brutto usługi jest ponad
2.800-
krotnie wyższa od pierwotnie zaoferowanej,
c) cena brutto oferty jest ponad 300-
krotnie wyższa od pierwotnie zaoferowanej oraz
przewyższa ponad 370-krotnie kwotę, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na
wykonanie zamówienia,
2)
części IV zamówienia - adres Hel, ul. Sikorskiego:
a)
dla usług odśnieżania bocznic kolejowych - wartość brutto usługi jest ponad 19.900-
krotnie wyższa od pierwotnie zaoferowanej,
b) cena brutto oferty jest ponad 2.400-
krotnie wyższa od pierwotnie zaoferowanej oraz
przewyższa ponad 3.300-krotnie kwotę, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na
wykonanie zamówienia,
3)
części V zamówienia - adres Gdynia, ul. Strażacka 2-8:
a) dla us
ług odśnieżania dachów: wartość brutto usługi jest ponad 2.100-krotnie wyższa
od pierwotnie zaoferowanej,
b) cena brutto oferty jest ponad 77-
krotnie wyższa od pierwotnie zaoferowanej oraz
przewyższa ponad 370-krotnie kwotę, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na
wykonanie zamówienia.
Zdaniem Odwołującego, Zamawiający wykazał się pewnym automatyzmem przy
weryfikacji oferty Odwołującego, oceniając ją wyłącznie na podstawie weryfikacji działań
arytmetycznych. Zamawiający nie powinien bezkrytycznie przyjmować każdej rozbieżności
za oczywistą omyłkę rachunkową, lecz winien ocenić czy istotą stwierdzenia zaistniałych
rozbieżności jest rzeczywiście niezamierzony błąd w działaniach na liczbach.
Odwołujący zwrócił uwagę na treść art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, z czego wywiódł, że
Zamawiający ma prawo poprzedzić sanowanie omyłki w trybie art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy
Pzp, wyjaśnieniami opisanymi w ust. 1 przywołanego artykułu. Wyjaśnienia takie służą
ustaleniu rzeczywistej treści oferty oraz charakteru i zakresu ewentualnych poprawek, i nie
można ich uznać za prowadzenie niedozwolonych negocjacji pomiędzy wykonawcą a
zamawiającym. Zdaniem Odwołującego, Zamawiający mógł skorzystać z przysługującego
uprawnienia zwracając się do Odwołującego o wyjaśnienie treści oferty na podstawie art. 87
ust. 1 ustawy
Pzp. Gdyby to zrobił, uzyskałby pewność, że wartości wskazane przez
Odwołującego w Formularzach cenowych dla usług dodatkowych, nie są wynikiem omyłki,
lecz wynikiem świadomego działania związanego z przyjęciem założenia, że w kolumnie 18
należy przedstawić cenę za realizację całej usługi, tj. cenę za usługę odśnieżania całej
wskazanej powierzchni dachu albo bocznic kolejowych, a nie ceny za 1 m
2
odśnieżania
dachu albo 1 m odśnieżania bocznic kolejowych.
Zdaniem Odwołującego okoliczności powyższe potwierdzają, że nie ziściły się
przesłanki wynikające z treści art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp, niezbędne dla zastosowania
tego przepi
su w stosunku do treści jego oferty. Dlatego też wartość brutto wskazana przez
Odwołującego w kolumnie 20 tabeli kalkulacji ceny ofertowej nie powinna być przez
Zamawiającego poprawiana. Zamawiający w ogóle nie powinien dokonywać poprawienia
oferty Odwołującego w zakresie części III, IV i V, gdyż w tej ofercie nie wystąpiły oczywiste
omyłki rachunkowe. Zamawiający ma pełne informacje o wysokości ceny ofertowej
Odwołującego za realizację zamówienia w poszczególnych częściach. Raz jeszcze
Odwołujący podkreślił, że ewentualne przeliczenie ceny usługi na metry, nie stanowi
istotnego elementu oświadczenia Odwołującego, czy też istotnego elementu jego oferty.
Rozliczenie z tytułu wykonania usług dodatkowych będzie dobywało się w oparciu o cenę
całkowitą za jednokrotną realizację usługi, a nie w oparciu o powierzchnię, na której
wykonano usługę.
Odwołujący wskazał ponadto, że nawet, jeżeli przyjąć, iż w ofercie Odwołującego
doszło do omyłki (polegającej na błędnej prezentacji sposobu obliczenia ceny ofert), to
wskazana omyłka nie powinna zostać poprawiona w sposób przyjęty przez Zamawiającego.
Powołując się na wskazane w odwołaniu okoliczności, zdaniem Odwołującego, Zamawiający
powinien rozważyć potrzebę poprawienia ceny jednostkowej brutto (kolumna 18), tak aby
odzwiercie
dlała cenę za 1 m
2
lub 1 m powierzchni wskazanej w kolumnie 17.
W ocenie Odwołującego zarówno postanowienia opisów przedmiotu zamówienia,
Formularzy cenowych, jak i Istotnych postanowień umowy, uzasadniają wątpliwość, w jaki
sposób powinna zostać wypełniona kolumna nr 18 „cena jednostkowa brutto”. Z jednej strony
dla usług sprzątania należało wyliczyć cenę jednostkową brutto za m/m
2
powierzchni, z
drugiej strony pozycje kalkulowane w kolumnie 18 formularza ofertowego dotyczą elementu
zamówienia odmiennego rodzajowo od innych, którego rozliczenie w zależności od
powierzchni jest konstrukcją sztuczną i nieprzyjętą na rynku usług utrzymania terenów.
Skoro jednak Zamawiający stoi na stanowisku, że wartość w kolumnie 18 powinna odnosić
się do 1 m/1 m2 powierzchni, to powinien poprawić wartość wskazaną przez Odwołującego
w kolumnie 18, wpisując poszczególne ceny jednostkowe, w sposób przedstawiony w
poniższych tabelach. Z uwagi na wątpliwości co do wystąpienia w ofercie Odwołującego
omyłki rachunkowej, ewentualnie - w przypadku przyjęcia, że oferta Odwołującego zawiera
omyłkę - zasadnym byłoby poprawienie takiej omyłki jako innej omyłki polegającej na
niezgodności oferty z SIWZ, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty.
O
dwołujący wskazał, że obowiązek poprawienia omyłek na podstawie art. 87 ust. 2
pkt 3 ustawy
Pzp aktualizuje się w przypadku, gdy oferta nie odpowiada treści SIWZ,
niezgodność ta ma charakter omyłki, a jej poprawienie nie spowoduje istotnych zmian w
treści oferty. Jednocześnie w świetle art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp omyłka nie musi mieć
charakteru oczywistego, aby możliwa była jej poprawa, ustawodawca bowiem uzależnił
możliwość poprawienia omyłki wyłącznie od stopnia istotności zmiany oferty. Poprawienia w
ofercie wykonawcy innych omyłek polegających na niezgodności treści oferty z
dokumentacją postępowania nie może zatem powodować zniekształcenia oświadczenia woli
wykonawcy w istotnym zakresie .
Odwołujący stoi na stanowisku, że poprawienie omyłki poprzez wskazanie ceny
jednostkowej brutto za świadczenie usług dodatkowych - odśnieżania, za 1m/1m
2
powierzchni wskazanej w kolumnie 17 dla poszcz
ególnych obiektów, nie będzie prowadzić
do istotnych zmian oferty Odwołującego (w przeciwieństwie do sposobu poprawienia oferty
przyjętego przez Zamawiającego, który kreuje ceny za wykonanie przedmiotu zamówienia
na poziomie nierealnym).
Odwołujący zwrócił uwagę, że wartość brutto zaoferowana przez Odwołującego nie
odbiega w sposób rażący od ofert pozostałych wykonawców. Ponadto to cena brutto, a nie
cena jednostkowa brutto, stanowi jedno z kryteriów oceny ofert, o przeważającej wadze
(60%). Poprawienie ceny jednostkowej brutto wskazanej w kolumnie 18 Formularza
cenowego, nie wpłynie istotnie na treść złożonej przez Odwołującego oferty oraz na ranking
złożonych w postępowaniu ofert.
Jak wskazał Odwołujący poprawienie oferty Odwołującego, przez obliczenie ceny
jednostkowej brutto (kolumna 18 Formularza ofertowego) za pomocą działania
arytmetycznego - dzielenia ceny jednostkowej brutto pierwotnie wskazanej przez
Odwołującego przez wielkość powierzchni, odzwierciedlałoby pierwotny sens i znaczenie
oferty poddane
j ocenie przez Odwołującego.
Do przedmiotowego postępowania odwoławczego zgłoszenie przystąpienia w
charakterze uczestników postępowania zgłosili:
1)
wykonawcy wspólnie obiegający się o udzielenie zamówienia Jantar 2 spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku, Jantar spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku i Sekret spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku, po stronie Zamawiającego w zakresie,
części III, dalej: Przystępujący Konsorcjum Jantar,
2) wykonaw
ca Jantar 2 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku,
po stronie Zamawiającego w zakresie, części V, dalej: Przystępujący Jantar.
26 kwietnia 2021 r. Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie w treści której
oświadczył, że uwzględnia w całości zarzuty podniesione w treści odwołania.
27 kwietnia 2021 r. Przystępujący Konsorcjum Jantar oraz Przystępujący Jantar
zgłosili sprzeciwy.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając na rozprawie złożone odwołanie
i uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, stanowiska stron złożone na piśmie i podane do protokołu
rozprawy, a także złożone dowody, ustaliła, co następuje.
Postępowanie o udzielenie przedmiotowego zamówienia publicznego prowadzone
jes
t w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2019 poz. 1843 ze zm.), dalej jako „ustawa Pzp”. Natomiast do toczącego się
postępowania odwoławczego, z uwagi na datę jego wszczęcia, zastosowanie mają przepisy
ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2019),
dalej jako „nowa ustawa Pzp”.
Odwołującemu zgodnie z treścią w art. 505 nowej ustawy Pzp przysługują środki
ochrony prawnej, ponieważ jest uczestnikiem postępowania o udzielenie zamówienia i ma
interes w jego uzyskaniu.
W zakresie części IV, wobec uwzględnienia odwołania przez Zamawiającego i braku
wykonawców zgłaszających przystąpienie do toczącego się postępowania odwoławczego,
Izba umorzyła postępowanie odwoławcze.
Izba stwierdziła skuteczność zgłoszonych przystąpień.
Izba ustaliła następujące okoliczności faktyczne jako istotne dla rozstrzygnięcia
sprawy.
Zgodnie z treścią SIWZ, rozdział III „Opis przedmiotu zamówienia” pkt 5 Zamawiający
dopuścił składanie ofert częściowych.
Odwołujący w postępowaniu złożył ofertę m.in. w zakresie części III i V, wypełniając
wzór formularza ofertowego stanowiący załącznik nr 1 do SIWZ. Na podstawie jego treści
Izba ustaliła, że wykonawcy zobowiązani byli wypełnić tabelę oddzielnie dla zakresu „sekcja
obsługi infrastruktury” i oddzielnie dla zakresu oznaczonego przez Zamawiającego jako
„usługi pozostałe” obejmujących w przypadku części III: odśnieżanie dachów w m
2
i
odśnieżanie bocznic kolejowych w m (w dwóch różnych lokalizacjach), natomiast w
przypadku części V „usługi pozostałe” obejmowały odśnieżanie dachów w m
2
. Formularze
dla obu części skonstruowane były w tożsamy sposób, tj. kolumny 14-15 wskazywały na
lokalizację, kolumna 16 zawierała wskazanie usługi, kolumna 17 wskazywała na
powierzchnię podaną w zależności od rodzaju usługi w m
2
albo w m, kolumna 18
zatytułowana była „cena jednostkowa brutto”, kolumna 19 „krotność usługi (szacunkowa)”,
kolumna
20 oznaczona jako „wartość brutto w całym okresie obowiązywania umowy (kol. 17
x kol. 18 x kol. 19)
”. Z porównania tej części tabeli z częścią obejmującą „sekcję obsługi
infrastruktury” wynika, że opis kolumny odnoszącej się do ceny jednostkowej jaką należało
podać w „sekcji obsługi infrastruktury” był następujący: „cena jednostkowa brutto m
2
”.
Jak natomiast wynika z treści złożonej przez przystępującego oferty w formularzu
cenowym dla części III dotyczącej zakresu „usługi pozostałe”, Odwołujący w kolumnie 18
„cena jednostkowa brutto” dla usługi „odśnieżanie dachów w (m
2
) podał cenę 12 265,00,
która po przemnożeniu przez podaną w kolumnie 19 krotność wynoszącą 18, dała za tę
usługę kwotę 220 770,00 zł, która została przez Odwołującego podana w kolumnie 20.
Analogiczna sytuacja wystąpiła przy wypełnieniu tabeli dla pozostałych usług dotyczących
odśnieżania bocznic kolejowych (m), w różnych lokalizacjach gdzie Odwołujący podał w
kolumnie 18 ceny jednostkowe brutto w kwotach 4
598,85 zł, która po przemnożeniu przez
krotność 30 dała wartość brutto 137 965,50 zł jaka została wpisana w kolumnie 20, oraz
kwotę 2889,71 zł, która po przemnożeniu przez krotność 30 dała wartość brutto 86 691,30 zł
podaną w kolumnie 20. Natomiast w przypadku części V dotyczącej zakresu „usługi
pozostałe” w kolumnie 18 Odwołujący wskazał „cenę jednostkową brutto” 11 200,00 zł, co po
przemnożeniu przez krotność 18, pozwoliło Odwołującemu na podanie w kolumnie 20
„wartości brutto” wynoszącej 201 600,00 zł.
Z akt sprawy wynika, że pismem z 22 lutego 2021 r., Zamawiający poinformował
Odwołującego o poprawieniu oczywistej omyłki rachunkowej w trybie art. 87 ust. 2 pkt 2
ustawy Pzp m.in. w formularzu cenowym dotyczącym części III i V. Zamawiający ocenił
bowiem, że w ofercie Odwołującego doszło do wystąpienia oczywiste omyłki rachunkowej
polegającej na uzyskaniu m.in. w części III i V nieprawidłowego wyniku działania
arytmetycznego, tj. mnożenia poszczególnych kolumn, we wskazanych pozycjach kalkulacji
ceny ofertowej. Zamawiający wskazał, że zgodnie z treścią SIWZ, cenę oferty należało
obliczyć wypełniając tabelę kalkulacji ceny ofertowe, zgodnie z instrukcjami w niej zawartymi,
w związku z czym wartość wskazana w kolumnie 20 wynikać miała z iloczynu kolumny 17,
18 i 19. W ocenie Zamawiającego prawidłowe wartości w poz. 20 dla części III to dla usługi
„odśnieżanie dachów w m
2
” zamiast 220 770,00 zł powinno być 492 317 100,00 zł, a dla
usługi „odśnieżanie bocznic kolejowych (m)” w zależności od lokalizacji, zamiast 137 965,50
zł powinno być 634 482 639,68 zł oraz zamiast 86 691,30 zł powinno być 250 512 716,52 zł.
Wobec czego
, po poprawieniu oczywistej omyłki rachunkowej prawidłowa cena za „usługi
pozostałe” w części III to w ocenie Zamawiającego nie, jak podał Odwołujący 445 426,80 zł,
lecz 1 377 312
456,20 zł brutto. Natomiast w części V prawidłowa cena za „usługi pozostałe”
to zdaniem Zamawiającego nie 201 600,00 zł brutto lecz 442 310 400,00 zł brutto. Ww.
omyłki miały też wpływ na ceny końcowe zaoferowane przez Odwołującego w każdej z ww.
części zamówienia.
Z powyższym nie zgodził się Odwołujący, który pismem z 24 lutego 2021 r. wskazał,
że ww. omyłki zostały poprawione przez Zamawiającego w sposób nieprawidłowy. W treści
tego pisma Odwołujący przyznał, że wskazane przez niego wartości w kolumnie 20 tabeli
kalkulacji ceny ofertowej m.in. dla części III i V zamówienia nie stanowiły iloczynu ceny
jednostkowej brutto, krotności wykonywania usługi i wielkości powierzchni (iloczyn wartości
kolumny 17, 18 i 19). Ponadto Odwołujący wskazał, że w sposób oczywisty nie wynikało to z
jego omyłki, lecz ze świadomie przyjętego założenia merytorycznego polegającego na
przyjęciu, że ze względu na specyfikę usług dodatkowych (jednorazowe wykonanie na nie
regularne ich świadczenie) w kolumnie 18 dotyczącej ceny jednostkowej brutto winien
wpisać rzeczywistą cenę za odśnieżanie całej wskazanej przez Zamawiającego powierzchni.
Innymi słowy, w kolumnie 18 Odwołujący podał cenę za wykonane całej usługi, tj. cenę za
usługę odśnieżania dachu o powierzchni 2 230 m
2
, a nie cenę za 1 m
2
odśnieżenia dachu.
Podobny błąd został popełniony w odniesieniu do pozostałych usług w części III i V.
Argumentacja Odwołującego zawarta w piśmie z 24 lutego 2021 r. jest analogiczna do
stanowiska przedstawianego w treści odwołania.
Ponadto, na podstawie treści pozostałych ofert złożonych w tym postępowaniu w
za
kresie części III i V Izba ustaliła, że wykonawcy w zakresie „usługi pozostałe”, w spornej
pozycji 18 „cena jednostkowa brutto” podawali cenę za odśnieżenie 1 m
2
dachu albo za
odśnieżenie 1 m bocznic kolejowych, a Odwołujący był jedynym wykonawcą, w treści oferty
którego pojawiły się sporne omyłki.
Izba zważyła co następuje.
Odwołanie podlega uwzględnieniu z następujących powodów.
W pierwszej kolejności Izba wskazuje, że potwierdził się zarzut naruszenia art. 87 ust.
2 pkt 2 ustawy Pzp. Zgodnie z t
reścią tego przepisu zamawiający poprawia w ofercie
oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych
poprawek,
niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została
poprawiona.
Jak wskazuje się w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej: „W pojęciu
„oczywistej omyłki rachunkowej” mieszczą się takie sytuacje, w których działanie
arytmetyczne dotknięte jest błędem. Oczywistość tej omyłki powoduje, że dla przeciętnego
człowieka nie budzi wątpliwości, że wynik określonego działania matematycznego został
określony wadliwie. Powodem tej wadliwości jest omyłka w wykonywaniu obliczeń lub w
sposobie przeprowadzenia działania matematycznego.” (vide: wyrok z dnia 3 lipca 2020 r.,
sygn. akt KIO 1190/20). Z powyższego wynika, że przesłanki poprawienia oczywistej omyłki
rachunkowej są następujące: uchybienie zaistniałe w ofercie jest wynikiem omyłki, jest to
omyłka oczywista, tj. widoczna na pierwszy rzut oka i nie pozostawiająca wątpliwości co do
tego, że jest wynikiem przeprowadzenia w sposób błędny działania arytmetycznego,
natomiast prawidłowy wynik i sposób poprawienia zaistniałego błędu nie budzą wątpliwości.
Ponadto z powyższego wynika również wniosek, zgodnie z którym aby można było mówić o
wystąpieniu oczywistej omyłki rachunkowej, konieczne jest stwierdzenie że dane liczbowe
potrzebne do wykonania obliczenia są ustalone/podane w sposób prawidłowy, a błąd polega
na niewłaściwym przeprowadzeniu działania arytmetycznego z ich użyciem, skutkiem czego
jest podanie błędnego wyniku takich obliczeń.
Mając na uwadze powyższe, skład orzekający doszedł do przekonania, że w
okolicznościach przedmiotowej sprawy nie mamy do czynienia z wystąpieniem oczywistej
omyłki rachunkowej z następujących względów. Po pierwsze, już na pierwszy rzut oka
zauważyć można, że przy założeniu, że Zamawiający oczekiwał podania w poz. 18 „cena
jednostkowa brutto” ceny za odśnieżenie 1 m
2
albo 1 m (w zależności od tego na jakim
obiekcie miała zostać wykonana usługa), dane wyjściowe do przeprowadzenia żądanego
przez Zamawiającego działania arytmetycznego podane przez Odwołującego w treści
formularza dla części III i V nie były właściwe. Wniosek taki nasuwa się chociażby z
porównania kwot wpisanych w tej pozycji przez pozostałych wykonawców, którzy złożyli na
te części swoje oferty, z kwotami podanymi przez Odwołującego. Ponadto, Zamawiający
jako podmiot, który z pewnością nie pierwszy raz zamawia tego rodzaju usługi, polegając
również na swoim doświadczeniu życiowym, powinien do takiego wniosku dojść. Po drugie,
w wyniku przeprowadzenia działania matematycznego, zgodnie ze wzorem wymaganym
przez Zamawiającego przy użyciu danych podanych w ofercie przez Odwołującego, wynik
tego działania był – mając na uwadze przedmiot zamówienia – rażąco wygórowany, a nawet
można powiedzieć, że absurdalny. W wyniku poprawienia przez Zamawiającego omyłki
rachunkowej oferta Odwołującego z pierwszej pozycji, znalazła się na ostatniej pozycji w
każdej z części objętych zakresem tej sprawy odwoławczej, a uzyskane ceny, porównując je
chociażby do innych złożonych ofert były tak wysokie, że nierealne za ten przedmiot
zamówienia. Ponadto dokonana korekta spowodowała takie zniekształcenie oświadczenia
woli Odwołującego, że nie sposób uznać iż jego intencją było złożenie oświadczenia woli o
takiej treści. W tym zakresie argumentacja Odwołującego zasługiwała więc na
uwzględnienie.
Jednocześnie Izba wskazuje, że dokonując analizy treści formularza cenowego,
Zamawiający każdorazowo powinien zmierzać do ustalenia, czy poszczególne dane
lic
zbowe zostały przez wykonawcę uzupełnione w sposób prawidłowy, zamiast
automatycznie przyjmować, że w sytuacji ewentualnych rozbieżności ma do czynienia z
błędnie przeprowadzonym działaniem na liczbach. Jak już wcześniej Izba wskazała,
Zamawiający zapewne nie pierwszy raz zamawia usługi będące przedmiotem tego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, wobec czego pewne doświadczenie
życiowe i rozeznanie w cenach posiada. Ponadto, porównując w spornym zakresie ofertę
Odwołującego z pozostałymi złożonymi ofertami można na pierwszy rzut oka zauważyć, że
cena wskazana w kolumnie
18 „cena jednostkowa brutto” znacznie odbiega od cen
zaoferowanych przez innych wykonawców. W takiej sytuacji Zamawiający powinien co
najmniej powziąć wątpliwości w zakresie kwot podanych w kolumnie 18, a to z kolei obliguje
go do skorzystania z dyspozycji przepisu art. 87 ust. 1 ustawy Pzp i wezwania wykonawcy
do złożenia wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty.
Mając na uwadze powyższe zarzut naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp
zasługiwał na uwzględnienie.
Zarzut naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp przez zaniechanie poprawienia
omyłki polegającej na niezgodności oferty Odwołującego w zakresie części III, IV i V
zamówienia z SIWZ, niepowodującej istotnych zmian w treści oferty, tj. zaniechanie
poprawienia omyłki przez poprawienie w kolumnie nr 18 Formularzy cenowych cen
jednostkowy
ch brutto właściwych za 1 m/1 m
2
powierzchni, obliczonych w oparciu o ceny
całkowite (za jednorazową realizację usługi) wskazane w kolumnie nr 18 Formularzy
cenowych w ofercie Odwołującego oraz łączną powierzchnię określoną w kolumnie nr 17
Formularzy cenowych,
również zasługiwał na uwzględnienie.
W ocenie Izby argumentacja wskazana w odwołaniu w zakresie przyczyn takiego
sposobu
wypełnienia spornych poz. 18 w formularzu cenowych dla części III i V, jak uczynił
to Odwołujący, jest wiarygodna i znajduje potwierdzenie w treści dokumentacji postępowania
przywołanej w odwołaniu. Wadliwe podanie w treści formularza cenowego ceny jednostkowej
brutto w kolumnie
18 dla części III i V wynikało ze świadomie przyjętego założenia
merytorycznego i było w ocenie Izby usprawiedliwione. Izba w tym zakresie uznała za
wiarygodną i zasadną argumentację zaprezentowaną przez Odwołującego, który powołując
się na treść dokumentacji przetargowej wykazał, że przyjęty przez niego tok rozumowania
był usprawiedliwiony. W tym miejscu podkreślić należy, że popełniony przez Odwołującego
błąd dotyczył jedynie przyjętego założenia, co do wartości ceny jednostkowej jaką należy
określić w kolumnie 18 formularza cenowego, w części dotyczącej „usług pozostałych”.
Odwołujący działając w oparciu o treść dokumentacji postępowania uznał, że należy w tej
pozycji podać cenę za odśnieżenie całego dachu o pow. 2 230 m
2
, a nie ce
nę za
odśnieżenie 1 m
2
dachu, analogicznie sytuacja wyglądała z podaniem ceny jednostkowej za
odśnieżenie 1 m bocznic kolejowych i za odśnieżenie powierzchni dachu w części V. W
szczególności myląca jest treść wzoru protokołu odbioru usług, stanowiącego załącznik nr 3
d
o umowy, a także sama treść opisu kolumny 18 w zakresie dotyczącym „usług
pozostałych”, gdzie nie znalazła się informacja wskazująca, iż chodzi o podanie ceny
jednostkowej za 1m
2
, albo za 1 m usługi. Podkreślenia wymaga, że w części formularza
dotyczącej „sekcji obsługi infrastruktury” dla kolumn 7, 8, 9 wskazano „cena jednostkowa
brutto 1m
2
”. Natomiast kolumna 18 dla „usług pozostałych” miała brzmienie ”cena
jednostkowa brutto”. Zatem w obliczu podania w kolumnie 16 nazw usług tj. „odśnieżanie
dachów w (m²)” oraz „odśnieżanie bocznic kolejowych (m)”, a w kolumnie 17 powierzchni
obiektów na których usługa ma być wykonana, przekonanie Odwołującego co do sposobu
wypełnienia kolumny 18 było w ocenie Izby usprawiedliwione. Nie zmienia to jednak
ok
oliczności, że w ofercie Odwołującego wystąpił błąd, który powinien zostać (po uprzednim
przeprowadzeniu przez Zamawiającego procedury wyjaśniającej w trybie art. 87 ust. 1
ustawy Pzp, co jednak nie nastąpiło) zakwalifikowany jako tzw. „inna omyłka”, o której mowa
w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp.
Poprawienie tego błędu w sposób wskazany w treści
odwołania nie spowoduje w ocenie Izby istotnej zmiany w treści oferty Odwołującego. Skoro
bowiem Odwołujący wskazał cenę za odśnieżenie 2 230,00 m
2
dachu oraz 4 598,85 m i 2
889,71 m bocznic
kolejowych w części III i 2 194,00 m
2
odśnieżania dachu w części V, to
wyliczenie ceny za wykonanie 1m
2
albo 1 m tych usług w oparciu o wartości wskazane w
kolumnie 18 i w kolumnie 17 pozwoli na uzyskanie ceny za 1m
2
albo 1 m
tych usług.
Mając na uwadze powyższe uprawnionym przez Zamawiającego będzie poprawienie
wartości dla poszczególnych usług w taki sposób, że za usługę odśnieżenia dachów o pow.
2230,00 m
2
zamiast kwoty 12265,00 zł powinno być 5,50 zł, za usługę odśnieżania bocznic
kolejowych o długości 4598,85 m zamiast: 4598,85 zł powinno być 1,00 zł, za usługę
odśnieżania bocznic kolejowych o długości 2889,71 m zamiast: 2889,71 zł powinno być 1,00
zł – w zakresie części III. Natomiast poprawienie w ofercie wykonawcy Odwołującego omyłki
polegającej na wpisaniu w kolumnie 18 formularza cenowego dla części V błędnej wartości
dla us
ługi odśnieżania pow. 2194,00 m
2
dachu
powinno w ocenie Izby nastąpić w taki
sposób, że zamiast 11200,00 zł powinno być 5,10 zł. Zamawiający powinien uwzględnić przy
tym
również konsekwencje rachunkowe poprawienia ww. omyłki w części V, ponieważ za
wykonanie tej usługi cena w kolumnie 20 zmieni się z kwoty 201 600,00 zł na 201 409,20 zł,
tj. o
190,80 zł co jest w ocenie Izby wartością marginalną, a w wyniku jej poprawienia
pozycja rankingowa Odwołującego w zakresie części V nie ulegnie zmianie. Konsekwencje
rachunkowe poprawienia ww. omyłki powinny też objąć cenę za wykonanie części V
zamówienia, która jest wynikiem zsumowania kolumn 11, 12, 13 i 20 formularza cenowego.
Powyższe nie spowoduje istotnej zmiany treści oferty Odwołującego, ponieważ cena
oferty nie ulegnie zmianie
w części III, a w części V w sposób nieznaczny, natomiast
wyliczenie ceny jednostkowej za 1m
2
albo 1m
nastąpi w oparciu o dane podane w treści
oferty Odwołującego.
Wobec powyższego należy stwierdzić, że poprawiając w ofercie Odwołującego
oczywistą omyłkę rachunkową Zamawiający dopuścił się naruszenia przepisu art. 87 ust. 2
pkt 2 ustawy Pzp przez jego niezasadne zastosowanie.
Zamawiający naruszył także art. 87
ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp przez jego niezastosowanie, mimo że w okolicznościach
przedmiotowej sprawy ziściły się przesłanki jego zastosowania, bowiem w ofercie
Odwołującego wystąpiła tzw. inna omyłka, polegająca na niezgodności oferty Odwołującego
ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodująca istotnych zmian w treści
oferty.
Po dokonaniu korekty opisanych wyżej omyłek, Zamawiający powinien kontynuować
czynność badania i oceny ofert.
Odnosząc się natomiast do stanowisk obu Przystępujących wskazanych w
zgłoszonych sprzeciwach oraz podtrzymanych na rozprawie, Izba wskazuje co następuje.
W
świetle przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych Izba związana jest
zarzutami odwołania i nie jest uprawniona do rozpoznawania zarzutów wykraczających poza
wniesione odwołanie. Zarzut natomiast nie sprowadza się tylko do wskazania podstawy
prawnej, ale także elementem zarzutu jest określenie okoliczności faktycznych stanowiących
podstawę wniesienia odwołania. Z tych względów argumentacja Przystępujących, jakoby w
ofercie Odwołującego doszło do wystąpienia błędu w obliczeniu ceny, tj. podstawy
odrzucenia oferty, o której mowa w art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp, została przez Izbę
pominięta, jako wykraczająca poza zakres rozpoznania Izby zakreślony przez wniesione
odwołanie.
O kosztach
postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art.
575 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019 ze
zm.) oraz § 7 ust. 1 pkt 2 w związku § 5 pkt 1 i 2 lit a) i b) w związku z § 2 ust. 1 pkt 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437). Mając na uwadze
powyższe Izba zaliczyła w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 19 028,21 zł,
na którą składają się: kwota 15 000 zł 00 gr uiszczona przez Odwołującego tytułem wpisu od
odwołania, koszty poniesione z tytułu zastępstwa przed Izbą w wysokości 3 600,00 zł, koszty
dojazdu w wysokości 411,21 zł i koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości
17,00 zł. Następnie Izba rozdzieliła tę kwotę stosunkowo między obu przystępujących
obciążając ich kosztami w części po ½ , co po zastosowaniu zasady wyrażonej w treści §7
ust. 6 ww. rozporządzenia oznacza, że każdy z Przystępujących jest zobowiązany zwrócić
Odwołującemu kwotę 9 515,00 zł.
Przewodniczący: ……………………..…
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu:
1.1.
unieważnienie czynności poprawienia jako oczywistych omyłek rachunkowych
wa
rtości podanych w kolumnie 20 „wartość brutto w całym okresie obowiązywania
umowy” w tabeli „usługi pozostałe” formularza cenowego dla części III i V oferty
O
dwołującego oraz unieważnianie zmian konsekwencji rachunkowych
dokonanych poprawek w zakresie
zarówno sumy wierszy w kolumnie 20 jak i w
zakresie
całościowej ceny netto i brutto oferty Odwołującego dla części III i V, o
których to czynnościach Zamawiający poinformował Odwołującego pismem z 22
lutego 2021 r.;
1.2.
poprawienie w ofercie
Odwołującego omyłek polegających na wpisaniu w
kolumnie 18 formularza cenowego
dla części III i V zamiast cen wykonania usługi
za 1 m
2
albo 1 m, cen dotyczących wykonania usługi w odniesieniu do całkowitej
powierzchni/długości wskazanej przez Zamawiającego tj. poprawienie ww.
omyłek przez obliczenie ceny jednostkowej brutto (kolumna 18 formularza
ofertowego w części III i V) przez podzielenie cen jednostkowych brutto
pierwotnie wskazanych przez Odwołującego w kolumnie 18 przez wielkość
powierzchni/długości podanych w kolumnie 17 formularza ofertowego dla części
III i V
, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych w części V.
1.3.
powtórzenie czynności badania i oceny ofert dla części III i V zamówienia.
2.
Umarza postępowanie odwoławcze w zakresie części IV zamówienia.
3.
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia Jantar 2 spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z
s
iedzibą w Słupsku, Jantar spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Słupsku i Sekret spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku,
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego w zakresie części III oraz wykonawcę Jantar 2 spółkę z ograniczoną
odpowiedzialn
ością z siedzibą w Słupsku zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego w zakresie części V, w
części po ½ , i:
3.1.
z
alicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania, koszty poniesione z tytułu zastępstwa przed Izbą w
wysokości 3 600,00 zł (trzy tysiące sześćset złotych zero groszy), koszty dojazdu
w wysokości 411,21 zł (czterysta jedenaście złotych i dwadzieścia jeden groszy) i
koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł (siedemnaście
złotych zero groszy),
3.2.
zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Jantar 2 spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku, Jantar
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku i Sekret spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku, zgłaszających
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego w
zakresie części III na rzecz Odwołującego kwotę 9 515,00 zł (dziewięć tysięcy
pięćset piętnaście złotych zero groszy) oraz od wykonawcy Jantar 2 spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego w
zakresie części V, na rzecz Odwołującego kwotę 9 515,00 zł (dziewięć tysięcy
pięćset piętnaście złotych zero groszy).
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2019), na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 688/21
UZASADNIENIE
Komenda
Portu Wojennego Gdynia z siedzibą w Gdyni (dalej: „Zamawiający”)
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego na:
„Usługę utrzymania porządku i czystości pomieszczeń budynków, sprzątania
dróg, chodników i placów utwardzonych oraz utrzymania i pielęgnacji terenów zielonych w
kompleksach wojskowych adm
inistrowanych przez KPW Gdynia”, numer referencyjny:
141/KPW/INFR/2020.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej 30 grudnia 2020 r., pod numerem 639184-2020-PL.
Postępowanie to prowadzone jest na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych, tj. z dnia 11 września 2019 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 ze
zm.)
– dalej: „ustawa Pzp”.
W postępowaniu tym wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia
Stekop Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie i Stekop – Ochrona spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Kolonii Porosły (dalej: „Odwołujący”) 4 marca 2021 r. złożyli
odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej na czynność Zamawiającego polegającą
na poprawieniu w ofercie Odwołującego w zakresie części III, IV i V zamówienia,
oczywistych omyłek rachunkowych, zgodnie z pismem Zamawiającego z dnia 22 lutego 2021
r., zarzuc
ając Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów ustawy Pzp:
1) art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp
przez poprawienie w ofercie Odwołującego w zakresie
części nr III, IV i V zamówienia, oczywistych omyłek rachunkowych, podczas gdy:
a)
w ofercie Odwołującego nie wystąpiły omyłki rachunkowe, które poprawił
Zamawiający,
b)
poprawienie rzekomych omyłek nastąpiło w sposób sprzeczny z zasadami logicznego
myślenia oraz w sposób sprzeczny z wolą i intencją Odwołującego, zniekształcający
oświadczenie Odwołującego i kreujący oświadczenie, którego nie złożyłby żaden z
wykonawców ubiegających się o udzielenie przedmiotowego zamówienia, a w
konsekwencji ustalenie przez Zamawiającego rażąco wygórowanej, oderwanej od
zakresu przedmiotu zamówienia ceny ofertowej, a co za tym idzie pozbawienie
Odwołującego szans na uzyskanie zamówienia,
2) ewentualnie -
w przypadku uznania, że w ofercie Odwołującego wystąpiły omyłki - art.
87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp
przez zaniechanie poprawienia omyłki polegającej na
niezgo
dności oferty Odwołującego w zakresie części III, IV i V zamówienia z SIWZ,
niepo
wodującej istotnych zmian w treści oferty, tj. zaniechanie poprawienia omyłki
poprzez poprawienie w kolumnie nr 18 Formularzy cenowych cen jednostkowych
brutto właściwych za 1 m/1 m2 powierzchni, obliczonych w oparciu o ceny całkowite
(za jednorazową realizację usługi) wskazane w kolumnie nr 18 Formularzy cenowych
w ofercie Odwołującego oraz łączną powierzchnię określoną w kolumnie nr 17
Formularzy cenowych.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1)
unieważnienie czynności poprawienia oczywistych omyłek rachunkowych w ofercie
Odwołującego w zakresie części III, IV i V zamówienia, zgodnie z pismem
Zamawiającego z dnia 22 lutego 2021 r.,
2) w przypadku u
znania, że w ofercie Odwołującego w zakresie części III, IV i V
zamówienia występują omyłki - nakazanie Zamawiającemu poprawienia omyłki w
ofercie Odwołującego w zakresie części III, IV i V zamówienia przez poprawienie w
kolumnie nr 18 Formularzy cenowych
cen jednostkowych brutto właściwych za 1 m/1
m2 powierzchni, obliczonych w oparciu o ceny całkowite (za jednorazową realizację
usługi) wskazane w kolumnie nr 18 Formularzy cenowych w ofercie Odwołującego
oraz łączną powierzchnię określoną w kolumnie nr 17 Formularzy cenowych,
3)
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania,
według rachunków, które zostaną przedłożone na posiedzeniu bądź na rozprawie.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, co następuje.
W pierwszej kolejności Odwołujący wyjaśnił, że ma interes w uzyskaniu zamówienia
oraz może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy
Pzp.
Odwołujący złożył ofertę, która została następnie błędnie poprawiona przez
Zamawiającego, jako zawierająca oczywiste omyłki rachunkowe. Odwołujący ma zatem
interes we wniesieniu niniejszego odwołania, gdyż może ponieść szkodę w związku z
nieprawidłowym poprawieniem przez Zamawiającego w ofercie oczywistych omyłek
rachunkowych, wpływających na zaoferowaną przez Odwołującego cenę. W wyniku
poprawienia cen w ofercie Odwołującego za wykonanie zamówienia w zakresie usług
dodatkowych w zakresie części nr III, IV i V zamówienia, ceny zaoferowane przez
Odwołującego zostały nieracjonalnie zawyżone. Oferta Odwołującego, która plasowała się
do tej pory na pierwszym miejscu w rankingu ofert, po niezasadnym poprawianiu omyłek
przez Zamawiającego, plasuje się obecnie na ostatnim miejscu w tym rankingu.
Odwołujący wyjaśnił, że pismem z 22 lutego 2021 r., Zamawiający poinformował o
poprawieniu rzekomych omyłek rachunkowych w ofercie Odwołującego w zakresie części nr
III, IV i V, a których to poprawienie wpłynęło na wysokość zaoferowanej przez Odwołującego
ceny ofertowej w zakresie tych części zamówienia. Zamawiający poprawił rzekome omyłki
rachunkowe w ofercie Odwołującego w Formularzach cenowych Odwołującego, przez
pomnożenie wartości wskazanych w kolumnach nr 17,18 i 19 Formularza cenowego, którego
to mnożenia - zdaniem Zamawiającego - Odwołujący błędnie nie wykonał. Odwołujący
wsk
azał, że w wyniku poprawienia omyłek przez Zamawiającego:
1)
w zakresie części nr III zamówienia:
a)
wartość usługi odśnieżania dachów pod adresem ul. Czarnieckiego 124 w Gdyni
ulega zmianie z kwoty 220.770,00 zł, na kwotę 492.317.100,00 zł (czyli z około 220
ty
s. zł do prawie 500 min zł),
b)
wartość usługi odśnieżania bocznic kolejowych pod adresem ul. Czernickiego 124 w
Gdyni ulega zmianie z kwoty 137.965,50 zł, na kwotę 634.482.639,68 zł (czyli z około
138 tys. zł do około 634 min zł),
c)
wartość usługi odśnieżania bocznic kolejowych pod adresem Dębogórze ulega
zmianie z kwoty 86.691,30 zł, na kwotę 250.512.716,52 zł (czyli z około 87 tys. zł do
ponad 250 min zł),
d)
łączna wysokość ceny ofertowej uległa zmianie z kwoty 4.482.181,49 zł na kwotę
1.381.349.210,89 zł (czyli z kwoty około 4 min 400 tys. zł do kwoty około 1 mld 381
min zł);
2)
w zakresie części nr IV zamówienia:
a)
wartość usługi odśnieżania bocznic kolejowych pod adresem ul. Sikorskiego w Helu
ulega zmianie z kwoty 293.983,50 zł na kwotę 5.867.587.278,15 zł (czyli z kwoty
prawie 300 tys. zł do około 5 mld 877 min zł),
b)
łączna wysokość ceny ofertowej uległa zmianie z kwoty 2.407.103,16 zł na kwotę
5.869.700.997,81 zł (czyli z kwoty około 2 min 400 tys. zł do kwoty około 5 mld 869
min zł);
3)
w zakresie części nr V zamówienia:
a)
wartość usługi odśnieżania dachów pod adresem Strażacka 2-8 w Gdyni ulegała
zmianie z kwoty 201.600,00 zł na kwotę 442.310.400,00 zł (czyli z kwoty około 200
tys. zł do kwoty około 442 min zł),
b)
łączna wysokość ceny ofertowej uległa zmianie z kwoty 5.782.600,33 zł na kwotę
447.891.394,34 zł (czyli z kwoty około 5 min 800 tys. zł do kwoty prawie 448 min zł).
Zdaniem Odwołującego, Zamawiający niezasadnie poprawił w ofercie Odwołującego
rzekome oczywiste omyłki rachunkowe, podczas gdy oferta Odwołującego nie zawiera
omyłek, które zostały poprawione przez Zamawiającego. Odwołujący argumentował, że
nawet, jeżeli przyjąć, że w ofercie Odwołującego wystąpiły omyłki, to powinny zostać one
poprawione w inny sposób, tj. w sposób zgodny z oświadczeniem Odwołującego co do
wysokości zaoferowanej ceny, zgodny z treścią wymagań Zamawiającego co do prezentacji
sposobu wyliczenia ceny ofertowej, a także zgody z zasadami logicznego rozumowania.
Odwołujący przywołał treść art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp, z której wywiódł, że
poprawienie oczywistej omyłki rachunkowej jest możliwe po ustaleniu, że w ofercie
popełniono omyłkę o charakterze rachunkowym i oczywistym. Jak wskazał Odwołujący,
Zamawiający powinien każdorazowo ustalić, że po pierwsze, nieprawidłowość w ofercie
powst
ałą w wyniku omyłki, po drugie, omyłka polega wyłącznie na błędnym przeprowadzeniu
dzia
łań arytmetycznych, po trzecie, błąd jest dostrzegalny „na pierwszy rzut oka”, a charakter
tego błędu i prawidłowy wynik działania arytmetycznego nie budzą żadnych wątpliwości.
Następnie Odwołujący argumentował, że ustawa Pzp nie definiuje pojęcia oczywistości,
wobec czego należy przyjąć, że omyłka rachunkowa w ofercie występuje w sytuacji, gdy
wykonawca w sposób niezamierzony, niechcący, wskutek pomyłki, przedstawia wynik
działań arytmetycznych. Zdaniem Odwołującego sytuacja taka nie wystąpiła w tej sprawie, a
oferta Odwołującego nie zawiera żadnego błędu w obliczeniu ceny ofertowej. Jak wskazał
Odwołujący, Zamawiający wyszedł z błędnego założenia, że Odwołujący z wyniku omyłki nie
dokonał pomnożenia wartości wskazanych zawartych w kolumnach nr 17, 18 i 19 Formularzy
cenowych w zakresie części nr III, IV i V zamówienia. Odwołujący podkreślił, że takie
z
ałożenie Zamawiającego było błędne i wskazał, że bezspornym jest, że wartości
przedstawione przez Wykonawcę w kolumnie 20 tabeli kalkulacji ceny ofertowej dla części
III, IV i V zamówienia, nie stanowiły iloczynu powierzchni, ceny jednostkowej brutto i
szacunkowej krotności wykonywania usługi (iloczyn wartości kolumn nr 17, 18 i 19). Jak
podkreślił Odwołujący, nie wynikało to z omyłki Odwołującego - z jego niezamierzonego
działania, ale ze świadomie przyjętego założenia merytorycznego, który kierował się
prezentując cenę oferty. Odwołujący wyjaśnił, że przyjął, że ze względu w szczególności na
sformułowany przez Zamawiającego sposób prezentacji wyliczenia ceny ofertowej, specyfikę
usług dodatkowych (jednorazowe wykonanie określonych usług, nie zaś - jak w przypadku
pozostałych pozycji - regularne świadczenie usług utrzymaniowych) i sposób rozliczenia za
wykonanie usługi dodatkowej, w kolumnie „cena jednostkowa brutto” (kolumna 18) winien
wpisać rzeczywistą cenę za jedną usługę odśnieżania, tj. usługę na całej wskazanej przez
Zamawiającego powierzchni. Wartości, jakie wpisał Odwołujący w kolumnie nr 20, nie były
wynikiem błędnego działania arytmetycznego, lecz wynikały z przyjęcia określonego
sposobu prezentacji ceny. Odwołujący wskazał bowiem w kolumnie nr 18 ceny za realizację
całej usługi, np. cenę za usługę odśnieżania dachu o powierzchni 2.230 m2, a nie ceny za 1
m2 odśnieżania dachu. Zdaniem Odwołującego przyjęcie takiego właśnie sposobu
przedstawienia zasad obliczenia ceny ofertowej w Formularzach cenowych, było
uzasadnione. Taki właśnie sposób prezentacji ceny za wykonanie usług dodatkowych
uzasadniały w szczególności:
1) wymagany
przez Zamawiającego sposób prezentacji obliczeń w zakresie
zaoferowanej ceny, w szczególności sposób sformułowania wzorów Formularzy
cenowych,
2)
zasady wykonywania usług dodatkowych,
3) zasady dokonywan
ia rozliczeń za wykonanie usług dodatkowych,
4)
powszechne zasady określania wysokości ceny za wykonanie usług dodatkowych
(usług odśnieżania).
Odwołujący podkreślił, że zobowiązany był do złożenia oferty, w tym Formularza
ofertowego i Formularzy cenowych, na
wzorach udostępnionych przez Zamawiającego.
Wynikało to z następujących zapisów SIWZ:
1)
„Oferta powinna zawierać wszystkie wymagane w niniejszym SIWZ
oświadczenia i dokumenty, bez dokonywania w ich treści jakichkolwiek
zastrzeżeń lub zmian ze strony wykonawcy (Rozdział X ust. 1 zd. 1 SIWZ),
2)
„Oferta powinna być (...) sporządzona na podstawie załączników niniejszej
SIWZ w języku polskim” (Rozdział X ust. 1 zd. 2 lit. a) SIWZ).
Jak
wskazał Odwołujący, zgodnie z instrukcjami zawartymi w tabeli kalkulacji ceny
of
ertowej (Załącznik nr 1 do SIWZ) w zakresie usług określonych jako pozostałe, tj. usług
odśnieżania dachów i bocznic kolejowych, w kolumnie 18, należało wskazać „cenę
jednostkową brutto”. Zamawiający określił w tabeli adres pod którym, mają być wykonywanie
usługi, powierzchnię danego dachu, czy długość bocznicy oraz szacunkową krotność usługi.
Na tej podstawie zażądał wskazania „ceny jednostkowej brutto”. Jak wskazał Odwołujący w
żadnych z zapisów Formularzy cenowych, a także innych zapisów SIWZ, Zamawiający nie
wskazał, że w odniesieniu do usług dodatkowych, przez cenę jednostkową brutto należy
rozumieć cenę za 1 m
2
albo za 1 m powierzchni odśnieżenia. Odwołujący podkreślił, że w
przypadku usług innych niż pozostałe, czyli usług stałego utrzymania czystości, Zamawiający
wprost wskazał, że Wykonawca ma podać w Formularzach cenowych „cenę jednostkową
brutto m
2
”. Odwołujący miał więc prawo przyjmować, że tam, gdzie Zamawiający żąda
wskazani
a ceny wykonywania usług na 1 m
2
, jasno to precyzuje. Wykonawcy powinni
więc
podać w Formularzu cenowym cenę za odśnieżanie powierzchni określonej w kolumnie 17, a
n
ie cenę jednostkową brutto za m
2
odśnieżania (jak w przypadku usług stałego utrzymania
czystości). We wzorze kalkulacji ceny Zamawiający zażądał podania przez wykonawców w
kolumnie nr 18 „ceny jednostkowej brutto”. W przeciwieństwie do kalkulacji obejmujących
utrzymanie powierzchni, Zamawiający nie zażądał wskazania „ceny jednostkowej brutto za m
bądź m
2
”. Zdaniem Odwołującego, wykonawca nie miał podstawy do przyjęcia, że w
kolumnie nr 18 powinien podać cenę za 1 m lub 1 m
2
.
W związku z powyższym, w ocenie Odwołującego, wymagania przez Zamawiającego
złożenia oferty dokładnie na wzorach Zamawiającego (bez zmian) oraz przedstawiony w
Formularzach cenowych sposób prezentacji ceny za usługi dodatkowe, dawały
Odwołującemu uzasadnione podstawy do przyjęcia założenia, że w kolumnie nr 18
Formularzy ofertowych powinien podać cenę całkowitą za realizację usługi, a nie cenę za
realizację usługi na 1 m
2
albo 1 m.
Odwołujący podkreślił, że przyjęte przez Zamawiającego założenia, iż cena za
odśnieżanie dachów powinna wynikać wyłącznie z powierzchni dachu, byłoby sprzeczne z
założeniami dotyczącymi zakresu tej usługi oraz podanych przez Zamawiającego
powierzchni, na których wykonywanie mają być usługi. Zgodnie z opisem przedmiotu
zamówienia w zakresie części III i V zamówienia, usługa odśnieżania dachów obejmuje nie
tylko odśnieżenie samej powierzchni dachu, ale również m.in. oczyszczenie rynien i rur
spustowych (pkt 2.6 tiret 7 Załącznika nr 3c do SIWZ, pkt 2.5 tiret 7 Załącznik nr 3e do
SIWZ). Zamawiający określił w opisie przedmiotu zamówienia dokładnie długość rynien i rur
spustowych ob
jętych danymi usługami. Przyjęcie więc, że o wysokości wynagrodzenia za
usługę decyduje wyłącznie powierzchnia odśnieżonego dachu, pozostawiałoby wątpliwości,
np. czy wykonawcy przysługuje całe wynagrodzenia za wykonanie usługi pomimo, że nie
dokonał oczyszczenia rynien i rur spustowych.
Ponadto,
jak wskazał Odwołujący, z postanowień opisu przedmiotu zamówienia oraz
Istotnych postanowień umownych (Załącznik nr 2 do SIWZ), jednoznacznie wynika, że
usługę odśnieżenia dachu oraz usługę odśnieżania bocznicy Zamawiający traktował jako
całość i nie będzie on zlecał wykonawcy wykonania takiej usługi wyłącznie w części, np. nie
będzie zlecał odśnieżenia wyłącznie 50 m
2
danego dachu.
Odwołujący wskazał na treść § 5 ust. 7 Istotnych postanowień umowy (Załącznik nr 2
do SIWZ): „w przypadku usługi związanej z odśnieżaniem dachów ilość/krotność usługi
wskazana w za
łączniku nr 2 jest orientacyjna (szacunkowa). Zamawiający zastrzega sobie w
tym przypadku możliwość zmniejszenia lub zwiększenia ilości/krotności wykonania usługi w
zależności od realnych potrzeb.” Z tego Odwołujący wywiódł, że Zamawiający zastrzegł, że
kr
otność usług odśnieżania dachów jest wyłącznie orientacyjna. Zamawiający nie zastrzegł
zaś, że będzie możliwość zlecenia odśnieżania dachu jedynie w części, a wręcz przeciwnie -
Zamawiający traktuje usługę odśnieżania jako usług kompleksową.
Ponadto, jak w
skazał Odwołujący, zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia w
zakresie części nr III zamówienia (Załącznik nr 3c do SIWZ):
1)
w zakresie odśnieżania bocznic: „wykonawca jest zobowiązany oczyścić tory;
rozjazdy na całej trasie bocznicy w taki sposób aby zmiana nastawienia szyn
przebiegała bez zakłóceń i była prawidłowo przeprowadzona” (ppkt 2.5.3 tiret 3),
2)
w zakresie odśnieżania dachów: „Standardy utrzymania dachów zimą: odśnieżanie
połaci dachowych budynków - (w zakresie określonym wymogami ustawy z dnia 7
lipca 1994 r. Prawo budowlane -
Dz. U z 2006 r. Nr 156, poz. 1118zpóźn. zm.),
usuwanie sopli lodowych oraz odladzanie rynien i rur spustowych, w uzgodnieniu z
Zamawiającym. Wykonawca zobowiązany jest do przystąpienia do usuwania pokrywy
śnieżno-lodowej z dachów wielkopowierzchniowych budynku po uzyskaniu
telefonicznej informacji od przedstawiciela Zamawiającego [...] Wykonawca
zobowiązany jest usunąć całkowicie sople i nawisy lodowe oraz oczyścić rynny i rury
spustowe, w których zalega śnieg lub lód we wszystkich budynkach, niezwłocznie po
uzyskaniu informacji od Zamawiającego” (pkt 2.6).
Analogicznie -
zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia w zakresie części IV (Załączniku nr
3d do SIWZ), Zamawiający wskazał, że w zakresie świadczenia usługi odśnieżania bocznic
„w zakresie odśnieżania Wykonawca jest zobowiązany oczyścić tory, rozjazdy na całej trasie
bocznicy w taki sposób aby zmiana nastawienia szyn przebiegała bez zakłóceń i była
prawidłowo przeprowadzona”.
Odwołujący wskazał, że również zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia (Załącznik
nr 3e do SIWZ) w zakresie części V zamówienia: „Standardy odśnieżania dachów zimą:
odśnieżanie połaci dachowych budynków — (w zakresie określonym wymogami ustawy z
dnia 7 lip ca 1994 r. Prawo budowlane
— Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.),
usuwanie sopli lodowych oraz odladzanie rynien i rur spustowych, w uzgodnieniu z
Zamawiającym. Wykonawca zobowiązany jest do przystąpienia do usuwania pokrywy
śnieżno-lodowej z dachów wielkopowierzchniowych budynku po uzyskaniu telefonicznej
informacji od przedstawiciela Zamawiającego [...] Wykonawca zobowiązany jest usunąć
całkowicie sople i nawisy lodowe oraz oczyścić rynny i rwy spustowe, w których zalega śnieg
lub lód we wszystkich budynkach, niezwłocznie po uzyskaniu informacji od Zamawiającego”.
Z powyższych wymogów Zamawiającego wskazanych w opisach przedmiotu
zamówienia wynika, zdaniem Odwołującego, że usługa odśnieżania bocznic kolejowych i
dachów miała być wykonywana kompleksowo i dotyczyć całej ich powierzchni. Zamawiający
przewidział konieczność usuwania pokrywy śnieżnej, w taki sposób aby możliwa była zmiana
ustawienia szyn oraz całościowe oczyszczenie dachów. Oczyszczenie tylko części dachu,
czy trakcji kolejowej, za które należałoby zastosować jednostkową stawkę brutto za 1 m2 lub
1 m powierzchni, nie spełniałoby przewidzianego przez Zamawiającego celu, tj. zalegający
śnieg z pewnością utrudniałby zmianę ustawienia szyn kolejowych, a nieoczyszczony dach
niósłby ryzyko powstania szkód w mieniu Zamawiającego. Sprzecznym z zasadami
logicznego rozumowania byłoby również odśnieżanie wyłącznie określonej przez
Zamawiający, wyłącznie części powierzchni dachu.
Odwołujący podkreślił, że rozliczenie usług odśnieżania następować będzie w oparciu
o liczbę (krotność wykonania) takich usług, a nie w oparciu o odśnieżoną powierzchnię.
Zamawiający, aby prawidłowo ustalić wysokość wynagrodzenia należnego wykonawcy za
usługi dodatkowe (odśnieżanie), nie potrzebuje więc informacji od wykonawcy o wysokości
ceny w przeliczeniu na 1 m
2
albo 1 m. Ponadto zgodnie z Istotnymi postanowieniami umowy,
rozliczenie przedmiotowej usługi wymaga odbioru przedmiotu umowy. „Przez odbiór należy
rozumieć pisemne potwierdzenie wykonania usługi przez właściwego dla danego kompleksu
wojskowego Kierownika SOI/GZ na
„ Protokole wykonania usługi ” - załącznik nr 3” (§ 6 ust.
2).
Odwołujący wskazał, że wzór protokołu wykonania usługi, stanowiący załącznik nr 3 do
Istotnych postanowień umowy, w zakresie usług dodatkowych, w przeciwieństwie do usług
utrzymania porządku w rejonach wewnętrznych i zewnętrznych, nie uzależnia wartości brutto
należnej za odśnieżanie dachów i bocznic od powierzchni wykonanej usługi za metr lub metr
kwadratowy. W protokole wprost wymaga się określenia posprzątanej powierzchni w
przypadku usług stałego utrzymania czystości, podczas gdy następująco wskazano na
sposób określenia wartości usług dodatkowych:
„2. Usługi dodatkowe:
-
odśnieżanie dachów zł brutto
-
odśnieżanie bocznic zł brutto”.
Mając na uwadze powyższe, zdaniem Odwołującego, był on uprawniony do przyjęcia,
że cena jednostkowa brutto wskazana w kolumnie 18 Formularza cenowego dotyczy całej
wskazanej powierzchni dachu albo bocznic kolejowych, a wartość brutto usługi dla
poszczególnych zakresów świadczonej usługi zaoferowana w kolumnie 20 Formularza
cenowego powinna być skalkulowana z pominięciem powierzchni (tj. wartości wpisanych w
kolumnie 17). Zamawiający bezrefleksyjnie uznał taki sposób kalkulacji ceny za błąd
rachunkowy mający charakter omyłki i poprawił w sposób, który doprowadził do istotnego
zniekształcenia rzeczywistej treści oświadczenia woli Odwołującego. Znając ceny za
wykonanie poszczególnych części zamówienia oferowane przez innych wykonawców,
Zamawiający musiał mieć świadomość, że treść oferty Odwołującego po poprawieniu
rzekomej omyłki w najmniejszym stopniu nie odzwierciedla rzeczywistego oświadczenia woli
Odwołującego.
Odwołujący podkreślił, że nie popełnił błędu przy mnożeniu podanych wartości, ale
przyjął odmienny od oczekiwanego przez Zamawiającego (co Zamawiający ujawnił dopiero
na etapie poprawienia omyłki) sposób przedstawienia kalkulacji ceny. Zamawiający
dysponował wszelkimi danymi, których nawet pobieżna analiza powinna wykluczyć
możliwość poprawienia w ofercie Odwołującego oczywistej omyłki rachunkowej.
Odwołujący podniósł, że zn skutek zastosowania w stosunku do oferty Odwołującego
dyspozycji przepisu art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy
Pzp doszło do zniekształcenia oświadczenia
woli Odwołującego. W wyniku poprawienia w kolumnie nr 20 tabeli kalkulacji ceny ofertowej,
cena oferty Odwołującego za wykonanie zamówienia w zakresie usług dodatkowych dla
części III, IV i V zamówienia została nieracjonalnie zwiększona.
Odwołujący argumentował, że poprawienie oczywistej omyłki rachunkowej w ofercie
wykonawcy powinno być racjonalne, a uzyskana w ten sposób cena oferty wykonawcy
powinna odzwierciedlać jego rzeczywiste zamiary, zniekształcone na skutek wystąpienia
omyłki. Samo pojęcie omyłki wskazuje, że pozycja która ma zostać poprawiona, została
wypełniona na skutek niezamierzonego działania wykonawcy spowodowanego błędem.
Natomiast poprawienie rzekomej oczywistej omyłki rachunkowej, w sposób, w jaki zrobił to
Zamawiający, prowadzi do wykreowania treści oferty, której żaden wykonawca, w tym
Odwołujący nigdy by nie złożył, ze względu na oderwanie nowych cen (wyliczonych przez
Zamawiającego) od rzeczywistego poziomu cen za wykonanie przedmiotowego zamówienia.
Odwołujący wskazał, że po poprawieniu „omyłki” cena oferty Odwołującego została
wyznaczona na poziomie, na jakim z całą pewnością nigdy nie określiłby jej żaden z
wykonawców ubiegających się o udzielenie tożsamego zamówienia. Jest to, jak wskazał
Odwołujący, nie tylko cena nierynkowa, ale wręcz irracjonalna biorąc pod uwagę fakt, że
swoim poziomem w zakresie:
1)
części III zamówienia:
a) adres Gdynia, ul. Czernickiego 124:
-
dla usług odśnieżania dachów - wartość brutto usługi jest ponad 2.200-krotnie wyższa
od pierwotnie zaoferowanej,
-
dla usług odśnieżania bocznic kolejowych - wartość brutto usługi jest ponad 4.500-
krotnie wy
ższa od pierwotnie zaoferowanej,
b)
adres Dębogórze: odśnieżanie bocznic kolejowych - wartość brutto usługi jest ponad
2.800-
krotnie wyższa od pierwotnie zaoferowanej,
c) cena brutto oferty jest ponad 300-
krotnie wyższa od pierwotnie zaoferowanej oraz
przewyższa ponad 370-krotnie kwotę, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na
wykonanie zamówienia,
2)
części IV zamówienia - adres Hel, ul. Sikorskiego:
a)
dla usług odśnieżania bocznic kolejowych - wartość brutto usługi jest ponad 19.900-
krotnie wyższa od pierwotnie zaoferowanej,
b) cena brutto oferty jest ponad 2.400-
krotnie wyższa od pierwotnie zaoferowanej oraz
przewyższa ponad 3.300-krotnie kwotę, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na
wykonanie zamówienia,
3)
części V zamówienia - adres Gdynia, ul. Strażacka 2-8:
a) dla us
ług odśnieżania dachów: wartość brutto usługi jest ponad 2.100-krotnie wyższa
od pierwotnie zaoferowanej,
b) cena brutto oferty jest ponad 77-
krotnie wyższa od pierwotnie zaoferowanej oraz
przewyższa ponad 370-krotnie kwotę, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na
wykonanie zamówienia.
Zdaniem Odwołującego, Zamawiający wykazał się pewnym automatyzmem przy
weryfikacji oferty Odwołującego, oceniając ją wyłącznie na podstawie weryfikacji działań
arytmetycznych. Zamawiający nie powinien bezkrytycznie przyjmować każdej rozbieżności
za oczywistą omyłkę rachunkową, lecz winien ocenić czy istotą stwierdzenia zaistniałych
rozbieżności jest rzeczywiście niezamierzony błąd w działaniach na liczbach.
Odwołujący zwrócił uwagę na treść art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, z czego wywiódł, że
Zamawiający ma prawo poprzedzić sanowanie omyłki w trybie art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy
Pzp, wyjaśnieniami opisanymi w ust. 1 przywołanego artykułu. Wyjaśnienia takie służą
ustaleniu rzeczywistej treści oferty oraz charakteru i zakresu ewentualnych poprawek, i nie
można ich uznać za prowadzenie niedozwolonych negocjacji pomiędzy wykonawcą a
zamawiającym. Zdaniem Odwołującego, Zamawiający mógł skorzystać z przysługującego
uprawnienia zwracając się do Odwołującego o wyjaśnienie treści oferty na podstawie art. 87
ust. 1 ustawy
Pzp. Gdyby to zrobił, uzyskałby pewność, że wartości wskazane przez
Odwołującego w Formularzach cenowych dla usług dodatkowych, nie są wynikiem omyłki,
lecz wynikiem świadomego działania związanego z przyjęciem założenia, że w kolumnie 18
należy przedstawić cenę za realizację całej usługi, tj. cenę za usługę odśnieżania całej
wskazanej powierzchni dachu albo bocznic kolejowych, a nie ceny za 1 m
2
odśnieżania
dachu albo 1 m odśnieżania bocznic kolejowych.
Zdaniem Odwołującego okoliczności powyższe potwierdzają, że nie ziściły się
przesłanki wynikające z treści art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp, niezbędne dla zastosowania
tego przepi
su w stosunku do treści jego oferty. Dlatego też wartość brutto wskazana przez
Odwołującego w kolumnie 20 tabeli kalkulacji ceny ofertowej nie powinna być przez
Zamawiającego poprawiana. Zamawiający w ogóle nie powinien dokonywać poprawienia
oferty Odwołującego w zakresie części III, IV i V, gdyż w tej ofercie nie wystąpiły oczywiste
omyłki rachunkowe. Zamawiający ma pełne informacje o wysokości ceny ofertowej
Odwołującego za realizację zamówienia w poszczególnych częściach. Raz jeszcze
Odwołujący podkreślił, że ewentualne przeliczenie ceny usługi na metry, nie stanowi
istotnego elementu oświadczenia Odwołującego, czy też istotnego elementu jego oferty.
Rozliczenie z tytułu wykonania usług dodatkowych będzie dobywało się w oparciu o cenę
całkowitą za jednokrotną realizację usługi, a nie w oparciu o powierzchnię, na której
wykonano usługę.
Odwołujący wskazał ponadto, że nawet, jeżeli przyjąć, iż w ofercie Odwołującego
doszło do omyłki (polegającej na błędnej prezentacji sposobu obliczenia ceny ofert), to
wskazana omyłka nie powinna zostać poprawiona w sposób przyjęty przez Zamawiającego.
Powołując się na wskazane w odwołaniu okoliczności, zdaniem Odwołującego, Zamawiający
powinien rozważyć potrzebę poprawienia ceny jednostkowej brutto (kolumna 18), tak aby
odzwiercie
dlała cenę za 1 m
2
lub 1 m powierzchni wskazanej w kolumnie 17.
W ocenie Odwołującego zarówno postanowienia opisów przedmiotu zamówienia,
Formularzy cenowych, jak i Istotnych postanowień umowy, uzasadniają wątpliwość, w jaki
sposób powinna zostać wypełniona kolumna nr 18 „cena jednostkowa brutto”. Z jednej strony
dla usług sprzątania należało wyliczyć cenę jednostkową brutto za m/m
2
powierzchni, z
drugiej strony pozycje kalkulowane w kolumnie 18 formularza ofertowego dotyczą elementu
zamówienia odmiennego rodzajowo od innych, którego rozliczenie w zależności od
powierzchni jest konstrukcją sztuczną i nieprzyjętą na rynku usług utrzymania terenów.
Skoro jednak Zamawiający stoi na stanowisku, że wartość w kolumnie 18 powinna odnosić
się do 1 m/1 m2 powierzchni, to powinien poprawić wartość wskazaną przez Odwołującego
w kolumnie 18, wpisując poszczególne ceny jednostkowe, w sposób przedstawiony w
poniższych tabelach. Z uwagi na wątpliwości co do wystąpienia w ofercie Odwołującego
omyłki rachunkowej, ewentualnie - w przypadku przyjęcia, że oferta Odwołującego zawiera
omyłkę - zasadnym byłoby poprawienie takiej omyłki jako innej omyłki polegającej na
niezgodności oferty z SIWZ, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty.
O
dwołujący wskazał, że obowiązek poprawienia omyłek na podstawie art. 87 ust. 2
pkt 3 ustawy
Pzp aktualizuje się w przypadku, gdy oferta nie odpowiada treści SIWZ,
niezgodność ta ma charakter omyłki, a jej poprawienie nie spowoduje istotnych zmian w
treści oferty. Jednocześnie w świetle art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp omyłka nie musi mieć
charakteru oczywistego, aby możliwa była jej poprawa, ustawodawca bowiem uzależnił
możliwość poprawienia omyłki wyłącznie od stopnia istotności zmiany oferty. Poprawienia w
ofercie wykonawcy innych omyłek polegających na niezgodności treści oferty z
dokumentacją postępowania nie może zatem powodować zniekształcenia oświadczenia woli
wykonawcy w istotnym zakresie .
Odwołujący stoi na stanowisku, że poprawienie omyłki poprzez wskazanie ceny
jednostkowej brutto za świadczenie usług dodatkowych - odśnieżania, za 1m/1m
2
powierzchni wskazanej w kolumnie 17 dla poszcz
ególnych obiektów, nie będzie prowadzić
do istotnych zmian oferty Odwołującego (w przeciwieństwie do sposobu poprawienia oferty
przyjętego przez Zamawiającego, który kreuje ceny za wykonanie przedmiotu zamówienia
na poziomie nierealnym).
Odwołujący zwrócił uwagę, że wartość brutto zaoferowana przez Odwołującego nie
odbiega w sposób rażący od ofert pozostałych wykonawców. Ponadto to cena brutto, a nie
cena jednostkowa brutto, stanowi jedno z kryteriów oceny ofert, o przeważającej wadze
(60%). Poprawienie ceny jednostkowej brutto wskazanej w kolumnie 18 Formularza
cenowego, nie wpłynie istotnie na treść złożonej przez Odwołującego oferty oraz na ranking
złożonych w postępowaniu ofert.
Jak wskazał Odwołujący poprawienie oferty Odwołującego, przez obliczenie ceny
jednostkowej brutto (kolumna 18 Formularza ofertowego) za pomocą działania
arytmetycznego - dzielenia ceny jednostkowej brutto pierwotnie wskazanej przez
Odwołującego przez wielkość powierzchni, odzwierciedlałoby pierwotny sens i znaczenie
oferty poddane
j ocenie przez Odwołującego.
Do przedmiotowego postępowania odwoławczego zgłoszenie przystąpienia w
charakterze uczestników postępowania zgłosili:
1)
wykonawcy wspólnie obiegający się o udzielenie zamówienia Jantar 2 spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku, Jantar spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku i Sekret spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku, po stronie Zamawiającego w zakresie,
części III, dalej: Przystępujący Konsorcjum Jantar,
2) wykonaw
ca Jantar 2 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Słupsku,
po stronie Zamawiającego w zakresie, części V, dalej: Przystępujący Jantar.
26 kwietnia 2021 r. Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie w treści której
oświadczył, że uwzględnia w całości zarzuty podniesione w treści odwołania.
27 kwietnia 2021 r. Przystępujący Konsorcjum Jantar oraz Przystępujący Jantar
zgłosili sprzeciwy.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając na rozprawie złożone odwołanie
i uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, stanowiska stron złożone na piśmie i podane do protokołu
rozprawy, a także złożone dowody, ustaliła, co następuje.
Postępowanie o udzielenie przedmiotowego zamówienia publicznego prowadzone
jes
t w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2019 poz. 1843 ze zm.), dalej jako „ustawa Pzp”. Natomiast do toczącego się
postępowania odwoławczego, z uwagi na datę jego wszczęcia, zastosowanie mają przepisy
ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2019),
dalej jako „nowa ustawa Pzp”.
Odwołującemu zgodnie z treścią w art. 505 nowej ustawy Pzp przysługują środki
ochrony prawnej, ponieważ jest uczestnikiem postępowania o udzielenie zamówienia i ma
interes w jego uzyskaniu.
W zakresie części IV, wobec uwzględnienia odwołania przez Zamawiającego i braku
wykonawców zgłaszających przystąpienie do toczącego się postępowania odwoławczego,
Izba umorzyła postępowanie odwoławcze.
Izba stwierdziła skuteczność zgłoszonych przystąpień.
Izba ustaliła następujące okoliczności faktyczne jako istotne dla rozstrzygnięcia
sprawy.
Zgodnie z treścią SIWZ, rozdział III „Opis przedmiotu zamówienia” pkt 5 Zamawiający
dopuścił składanie ofert częściowych.
Odwołujący w postępowaniu złożył ofertę m.in. w zakresie części III i V, wypełniając
wzór formularza ofertowego stanowiący załącznik nr 1 do SIWZ. Na podstawie jego treści
Izba ustaliła, że wykonawcy zobowiązani byli wypełnić tabelę oddzielnie dla zakresu „sekcja
obsługi infrastruktury” i oddzielnie dla zakresu oznaczonego przez Zamawiającego jako
„usługi pozostałe” obejmujących w przypadku części III: odśnieżanie dachów w m
2
i
odśnieżanie bocznic kolejowych w m (w dwóch różnych lokalizacjach), natomiast w
przypadku części V „usługi pozostałe” obejmowały odśnieżanie dachów w m
2
. Formularze
dla obu części skonstruowane były w tożsamy sposób, tj. kolumny 14-15 wskazywały na
lokalizację, kolumna 16 zawierała wskazanie usługi, kolumna 17 wskazywała na
powierzchnię podaną w zależności od rodzaju usługi w m
2
albo w m, kolumna 18
zatytułowana była „cena jednostkowa brutto”, kolumna 19 „krotność usługi (szacunkowa)”,
kolumna
20 oznaczona jako „wartość brutto w całym okresie obowiązywania umowy (kol. 17
x kol. 18 x kol. 19)
”. Z porównania tej części tabeli z częścią obejmującą „sekcję obsługi
infrastruktury” wynika, że opis kolumny odnoszącej się do ceny jednostkowej jaką należało
podać w „sekcji obsługi infrastruktury” był następujący: „cena jednostkowa brutto m
2
”.
Jak natomiast wynika z treści złożonej przez przystępującego oferty w formularzu
cenowym dla części III dotyczącej zakresu „usługi pozostałe”, Odwołujący w kolumnie 18
„cena jednostkowa brutto” dla usługi „odśnieżanie dachów w (m
2
) podał cenę 12 265,00,
która po przemnożeniu przez podaną w kolumnie 19 krotność wynoszącą 18, dała za tę
usługę kwotę 220 770,00 zł, która została przez Odwołującego podana w kolumnie 20.
Analogiczna sytuacja wystąpiła przy wypełnieniu tabeli dla pozostałych usług dotyczących
odśnieżania bocznic kolejowych (m), w różnych lokalizacjach gdzie Odwołujący podał w
kolumnie 18 ceny jednostkowe brutto w kwotach 4
598,85 zł, która po przemnożeniu przez
krotność 30 dała wartość brutto 137 965,50 zł jaka została wpisana w kolumnie 20, oraz
kwotę 2889,71 zł, która po przemnożeniu przez krotność 30 dała wartość brutto 86 691,30 zł
podaną w kolumnie 20. Natomiast w przypadku części V dotyczącej zakresu „usługi
pozostałe” w kolumnie 18 Odwołujący wskazał „cenę jednostkową brutto” 11 200,00 zł, co po
przemnożeniu przez krotność 18, pozwoliło Odwołującemu na podanie w kolumnie 20
„wartości brutto” wynoszącej 201 600,00 zł.
Z akt sprawy wynika, że pismem z 22 lutego 2021 r., Zamawiający poinformował
Odwołującego o poprawieniu oczywistej omyłki rachunkowej w trybie art. 87 ust. 2 pkt 2
ustawy Pzp m.in. w formularzu cenowym dotyczącym części III i V. Zamawiający ocenił
bowiem, że w ofercie Odwołującego doszło do wystąpienia oczywiste omyłki rachunkowej
polegającej na uzyskaniu m.in. w części III i V nieprawidłowego wyniku działania
arytmetycznego, tj. mnożenia poszczególnych kolumn, we wskazanych pozycjach kalkulacji
ceny ofertowej. Zamawiający wskazał, że zgodnie z treścią SIWZ, cenę oferty należało
obliczyć wypełniając tabelę kalkulacji ceny ofertowe, zgodnie z instrukcjami w niej zawartymi,
w związku z czym wartość wskazana w kolumnie 20 wynikać miała z iloczynu kolumny 17,
18 i 19. W ocenie Zamawiającego prawidłowe wartości w poz. 20 dla części III to dla usługi
„odśnieżanie dachów w m
2
” zamiast 220 770,00 zł powinno być 492 317 100,00 zł, a dla
usługi „odśnieżanie bocznic kolejowych (m)” w zależności od lokalizacji, zamiast 137 965,50
zł powinno być 634 482 639,68 zł oraz zamiast 86 691,30 zł powinno być 250 512 716,52 zł.
Wobec czego
, po poprawieniu oczywistej omyłki rachunkowej prawidłowa cena za „usługi
pozostałe” w części III to w ocenie Zamawiającego nie, jak podał Odwołujący 445 426,80 zł,
lecz 1 377 312
456,20 zł brutto. Natomiast w części V prawidłowa cena za „usługi pozostałe”
to zdaniem Zamawiającego nie 201 600,00 zł brutto lecz 442 310 400,00 zł brutto. Ww.
omyłki miały też wpływ na ceny końcowe zaoferowane przez Odwołującego w każdej z ww.
części zamówienia.
Z powyższym nie zgodził się Odwołujący, który pismem z 24 lutego 2021 r. wskazał,
że ww. omyłki zostały poprawione przez Zamawiającego w sposób nieprawidłowy. W treści
tego pisma Odwołujący przyznał, że wskazane przez niego wartości w kolumnie 20 tabeli
kalkulacji ceny ofertowej m.in. dla części III i V zamówienia nie stanowiły iloczynu ceny
jednostkowej brutto, krotności wykonywania usługi i wielkości powierzchni (iloczyn wartości
kolumny 17, 18 i 19). Ponadto Odwołujący wskazał, że w sposób oczywisty nie wynikało to z
jego omyłki, lecz ze świadomie przyjętego założenia merytorycznego polegającego na
przyjęciu, że ze względu na specyfikę usług dodatkowych (jednorazowe wykonanie na nie
regularne ich świadczenie) w kolumnie 18 dotyczącej ceny jednostkowej brutto winien
wpisać rzeczywistą cenę za odśnieżanie całej wskazanej przez Zamawiającego powierzchni.
Innymi słowy, w kolumnie 18 Odwołujący podał cenę za wykonane całej usługi, tj. cenę za
usługę odśnieżania dachu o powierzchni 2 230 m
2
, a nie cenę za 1 m
2
odśnieżenia dachu.
Podobny błąd został popełniony w odniesieniu do pozostałych usług w części III i V.
Argumentacja Odwołującego zawarta w piśmie z 24 lutego 2021 r. jest analogiczna do
stanowiska przedstawianego w treści odwołania.
Ponadto, na podstawie treści pozostałych ofert złożonych w tym postępowaniu w
za
kresie części III i V Izba ustaliła, że wykonawcy w zakresie „usługi pozostałe”, w spornej
pozycji 18 „cena jednostkowa brutto” podawali cenę za odśnieżenie 1 m
2
dachu albo za
odśnieżenie 1 m bocznic kolejowych, a Odwołujący był jedynym wykonawcą, w treści oferty
którego pojawiły się sporne omyłki.
Izba zważyła co następuje.
Odwołanie podlega uwzględnieniu z następujących powodów.
W pierwszej kolejności Izba wskazuje, że potwierdził się zarzut naruszenia art. 87 ust.
2 pkt 2 ustawy Pzp. Zgodnie z t
reścią tego przepisu zamawiający poprawia w ofercie
oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych
poprawek,
niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została
poprawiona.
Jak wskazuje się w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej: „W pojęciu
„oczywistej omyłki rachunkowej” mieszczą się takie sytuacje, w których działanie
arytmetyczne dotknięte jest błędem. Oczywistość tej omyłki powoduje, że dla przeciętnego
człowieka nie budzi wątpliwości, że wynik określonego działania matematycznego został
określony wadliwie. Powodem tej wadliwości jest omyłka w wykonywaniu obliczeń lub w
sposobie przeprowadzenia działania matematycznego.” (vide: wyrok z dnia 3 lipca 2020 r.,
sygn. akt KIO 1190/20). Z powyższego wynika, że przesłanki poprawienia oczywistej omyłki
rachunkowej są następujące: uchybienie zaistniałe w ofercie jest wynikiem omyłki, jest to
omyłka oczywista, tj. widoczna na pierwszy rzut oka i nie pozostawiająca wątpliwości co do
tego, że jest wynikiem przeprowadzenia w sposób błędny działania arytmetycznego,
natomiast prawidłowy wynik i sposób poprawienia zaistniałego błędu nie budzą wątpliwości.
Ponadto z powyższego wynika również wniosek, zgodnie z którym aby można było mówić o
wystąpieniu oczywistej omyłki rachunkowej, konieczne jest stwierdzenie że dane liczbowe
potrzebne do wykonania obliczenia są ustalone/podane w sposób prawidłowy, a błąd polega
na niewłaściwym przeprowadzeniu działania arytmetycznego z ich użyciem, skutkiem czego
jest podanie błędnego wyniku takich obliczeń.
Mając na uwadze powyższe, skład orzekający doszedł do przekonania, że w
okolicznościach przedmiotowej sprawy nie mamy do czynienia z wystąpieniem oczywistej
omyłki rachunkowej z następujących względów. Po pierwsze, już na pierwszy rzut oka
zauważyć można, że przy założeniu, że Zamawiający oczekiwał podania w poz. 18 „cena
jednostkowa brutto” ceny za odśnieżenie 1 m
2
albo 1 m (w zależności od tego na jakim
obiekcie miała zostać wykonana usługa), dane wyjściowe do przeprowadzenia żądanego
przez Zamawiającego działania arytmetycznego podane przez Odwołującego w treści
formularza dla części III i V nie były właściwe. Wniosek taki nasuwa się chociażby z
porównania kwot wpisanych w tej pozycji przez pozostałych wykonawców, którzy złożyli na
te części swoje oferty, z kwotami podanymi przez Odwołującego. Ponadto, Zamawiający
jako podmiot, który z pewnością nie pierwszy raz zamawia tego rodzaju usługi, polegając
również na swoim doświadczeniu życiowym, powinien do takiego wniosku dojść. Po drugie,
w wyniku przeprowadzenia działania matematycznego, zgodnie ze wzorem wymaganym
przez Zamawiającego przy użyciu danych podanych w ofercie przez Odwołującego, wynik
tego działania był – mając na uwadze przedmiot zamówienia – rażąco wygórowany, a nawet
można powiedzieć, że absurdalny. W wyniku poprawienia przez Zamawiającego omyłki
rachunkowej oferta Odwołującego z pierwszej pozycji, znalazła się na ostatniej pozycji w
każdej z części objętych zakresem tej sprawy odwoławczej, a uzyskane ceny, porównując je
chociażby do innych złożonych ofert były tak wysokie, że nierealne za ten przedmiot
zamówienia. Ponadto dokonana korekta spowodowała takie zniekształcenie oświadczenia
woli Odwołującego, że nie sposób uznać iż jego intencją było złożenie oświadczenia woli o
takiej treści. W tym zakresie argumentacja Odwołującego zasługiwała więc na
uwzględnienie.
Jednocześnie Izba wskazuje, że dokonując analizy treści formularza cenowego,
Zamawiający każdorazowo powinien zmierzać do ustalenia, czy poszczególne dane
lic
zbowe zostały przez wykonawcę uzupełnione w sposób prawidłowy, zamiast
automatycznie przyjmować, że w sytuacji ewentualnych rozbieżności ma do czynienia z
błędnie przeprowadzonym działaniem na liczbach. Jak już wcześniej Izba wskazała,
Zamawiający zapewne nie pierwszy raz zamawia usługi będące przedmiotem tego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, wobec czego pewne doświadczenie
życiowe i rozeznanie w cenach posiada. Ponadto, porównując w spornym zakresie ofertę
Odwołującego z pozostałymi złożonymi ofertami można na pierwszy rzut oka zauważyć, że
cena wskazana w kolumnie
18 „cena jednostkowa brutto” znacznie odbiega od cen
zaoferowanych przez innych wykonawców. W takiej sytuacji Zamawiający powinien co
najmniej powziąć wątpliwości w zakresie kwot podanych w kolumnie 18, a to z kolei obliguje
go do skorzystania z dyspozycji przepisu art. 87 ust. 1 ustawy Pzp i wezwania wykonawcy
do złożenia wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty.
Mając na uwadze powyższe zarzut naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp
zasługiwał na uwzględnienie.
Zarzut naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp przez zaniechanie poprawienia
omyłki polegającej na niezgodności oferty Odwołującego w zakresie części III, IV i V
zamówienia z SIWZ, niepowodującej istotnych zmian w treści oferty, tj. zaniechanie
poprawienia omyłki przez poprawienie w kolumnie nr 18 Formularzy cenowych cen
jednostkowy
ch brutto właściwych za 1 m/1 m
2
powierzchni, obliczonych w oparciu o ceny
całkowite (za jednorazową realizację usługi) wskazane w kolumnie nr 18 Formularzy
cenowych w ofercie Odwołującego oraz łączną powierzchnię określoną w kolumnie nr 17
Formularzy cenowych,
również zasługiwał na uwzględnienie.
W ocenie Izby argumentacja wskazana w odwołaniu w zakresie przyczyn takiego
sposobu
wypełnienia spornych poz. 18 w formularzu cenowych dla części III i V, jak uczynił
to Odwołujący, jest wiarygodna i znajduje potwierdzenie w treści dokumentacji postępowania
przywołanej w odwołaniu. Wadliwe podanie w treści formularza cenowego ceny jednostkowej
brutto w kolumnie
18 dla części III i V wynikało ze świadomie przyjętego założenia
merytorycznego i było w ocenie Izby usprawiedliwione. Izba w tym zakresie uznała za
wiarygodną i zasadną argumentację zaprezentowaną przez Odwołującego, który powołując
się na treść dokumentacji przetargowej wykazał, że przyjęty przez niego tok rozumowania
był usprawiedliwiony. W tym miejscu podkreślić należy, że popełniony przez Odwołującego
błąd dotyczył jedynie przyjętego założenia, co do wartości ceny jednostkowej jaką należy
określić w kolumnie 18 formularza cenowego, w części dotyczącej „usług pozostałych”.
Odwołujący działając w oparciu o treść dokumentacji postępowania uznał, że należy w tej
pozycji podać cenę za odśnieżenie całego dachu o pow. 2 230 m
2
, a nie ce
nę za
odśnieżenie 1 m
2
dachu, analogicznie sytuacja wyglądała z podaniem ceny jednostkowej za
odśnieżenie 1 m bocznic kolejowych i za odśnieżenie powierzchni dachu w części V. W
szczególności myląca jest treść wzoru protokołu odbioru usług, stanowiącego załącznik nr 3
d
o umowy, a także sama treść opisu kolumny 18 w zakresie dotyczącym „usług
pozostałych”, gdzie nie znalazła się informacja wskazująca, iż chodzi o podanie ceny
jednostkowej za 1m
2
, albo za 1 m usługi. Podkreślenia wymaga, że w części formularza
dotyczącej „sekcji obsługi infrastruktury” dla kolumn 7, 8, 9 wskazano „cena jednostkowa
brutto 1m
2
”. Natomiast kolumna 18 dla „usług pozostałych” miała brzmienie ”cena
jednostkowa brutto”. Zatem w obliczu podania w kolumnie 16 nazw usług tj. „odśnieżanie
dachów w (m²)” oraz „odśnieżanie bocznic kolejowych (m)”, a w kolumnie 17 powierzchni
obiektów na których usługa ma być wykonana, przekonanie Odwołującego co do sposobu
wypełnienia kolumny 18 było w ocenie Izby usprawiedliwione. Nie zmienia to jednak
ok
oliczności, że w ofercie Odwołującego wystąpił błąd, który powinien zostać (po uprzednim
przeprowadzeniu przez Zamawiającego procedury wyjaśniającej w trybie art. 87 ust. 1
ustawy Pzp, co jednak nie nastąpiło) zakwalifikowany jako tzw. „inna omyłka”, o której mowa
w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp.
Poprawienie tego błędu w sposób wskazany w treści
odwołania nie spowoduje w ocenie Izby istotnej zmiany w treści oferty Odwołującego. Skoro
bowiem Odwołujący wskazał cenę za odśnieżenie 2 230,00 m
2
dachu oraz 4 598,85 m i 2
889,71 m bocznic
kolejowych w części III i 2 194,00 m
2
odśnieżania dachu w części V, to
wyliczenie ceny za wykonanie 1m
2
albo 1 m tych usług w oparciu o wartości wskazane w
kolumnie 18 i w kolumnie 17 pozwoli na uzyskanie ceny za 1m
2
albo 1 m
tych usług.
Mając na uwadze powyższe uprawnionym przez Zamawiającego będzie poprawienie
wartości dla poszczególnych usług w taki sposób, że za usługę odśnieżenia dachów o pow.
2230,00 m
2
zamiast kwoty 12265,00 zł powinno być 5,50 zł, za usługę odśnieżania bocznic
kolejowych o długości 4598,85 m zamiast: 4598,85 zł powinno być 1,00 zł, za usługę
odśnieżania bocznic kolejowych o długości 2889,71 m zamiast: 2889,71 zł powinno być 1,00
zł – w zakresie części III. Natomiast poprawienie w ofercie wykonawcy Odwołującego omyłki
polegającej na wpisaniu w kolumnie 18 formularza cenowego dla części V błędnej wartości
dla us
ługi odśnieżania pow. 2194,00 m
2
dachu
powinno w ocenie Izby nastąpić w taki
sposób, że zamiast 11200,00 zł powinno być 5,10 zł. Zamawiający powinien uwzględnić przy
tym
również konsekwencje rachunkowe poprawienia ww. omyłki w części V, ponieważ za
wykonanie tej usługi cena w kolumnie 20 zmieni się z kwoty 201 600,00 zł na 201 409,20 zł,
tj. o
190,80 zł co jest w ocenie Izby wartością marginalną, a w wyniku jej poprawienia
pozycja rankingowa Odwołującego w zakresie części V nie ulegnie zmianie. Konsekwencje
rachunkowe poprawienia ww. omyłki powinny też objąć cenę za wykonanie części V
zamówienia, która jest wynikiem zsumowania kolumn 11, 12, 13 i 20 formularza cenowego.
Powyższe nie spowoduje istotnej zmiany treści oferty Odwołującego, ponieważ cena
oferty nie ulegnie zmianie
w części III, a w części V w sposób nieznaczny, natomiast
wyliczenie ceny jednostkowej za 1m
2
albo 1m
nastąpi w oparciu o dane podane w treści
oferty Odwołującego.
Wobec powyższego należy stwierdzić, że poprawiając w ofercie Odwołującego
oczywistą omyłkę rachunkową Zamawiający dopuścił się naruszenia przepisu art. 87 ust. 2
pkt 2 ustawy Pzp przez jego niezasadne zastosowanie.
Zamawiający naruszył także art. 87
ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp przez jego niezastosowanie, mimo że w okolicznościach
przedmiotowej sprawy ziściły się przesłanki jego zastosowania, bowiem w ofercie
Odwołującego wystąpiła tzw. inna omyłka, polegająca na niezgodności oferty Odwołującego
ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodująca istotnych zmian w treści
oferty.
Po dokonaniu korekty opisanych wyżej omyłek, Zamawiający powinien kontynuować
czynność badania i oceny ofert.
Odnosząc się natomiast do stanowisk obu Przystępujących wskazanych w
zgłoszonych sprzeciwach oraz podtrzymanych na rozprawie, Izba wskazuje co następuje.
W
świetle przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych Izba związana jest
zarzutami odwołania i nie jest uprawniona do rozpoznawania zarzutów wykraczających poza
wniesione odwołanie. Zarzut natomiast nie sprowadza się tylko do wskazania podstawy
prawnej, ale także elementem zarzutu jest określenie okoliczności faktycznych stanowiących
podstawę wniesienia odwołania. Z tych względów argumentacja Przystępujących, jakoby w
ofercie Odwołującego doszło do wystąpienia błędu w obliczeniu ceny, tj. podstawy
odrzucenia oferty, o której mowa w art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp, została przez Izbę
pominięta, jako wykraczająca poza zakres rozpoznania Izby zakreślony przez wniesione
odwołanie.
O kosztach
postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art.
575 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019 ze
zm.) oraz § 7 ust. 1 pkt 2 w związku § 5 pkt 1 i 2 lit a) i b) w związku z § 2 ust. 1 pkt 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437). Mając na uwadze
powyższe Izba zaliczyła w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 19 028,21 zł,
na którą składają się: kwota 15 000 zł 00 gr uiszczona przez Odwołującego tytułem wpisu od
odwołania, koszty poniesione z tytułu zastępstwa przed Izbą w wysokości 3 600,00 zł, koszty
dojazdu w wysokości 411,21 zł i koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości
17,00 zł. Następnie Izba rozdzieliła tę kwotę stosunkowo między obu przystępujących
obciążając ich kosztami w części po ½ , co po zastosowaniu zasady wyrażonej w treści §7
ust. 6 ww. rozporządzenia oznacza, że każdy z Przystępujących jest zobowiązany zwrócić
Odwołującemu kwotę 9 515,00 zł.
Przewodniczący: ……………………..…
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1704/21 z dnia 2021-07-01
- Sygn. akt KIO 1320/21 z dnia 2021-06-28
- Sygn. akt KIO 1285/21 z dnia 2021-06-25
- Sygn. akt KIO 1257/21 z dnia 2021-06-25
- Sygn. akt KIO 731/21, KIO 747/21 z dnia 2021-06-22
