rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-10-05
rok: 2020
data dokumentu: 2020-10-05
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 2178/20
KIO 2178/20
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29
września 2020 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 września 2020 r. przez Odwołującego – FBSerwis
Spółka Akcyjna, ul. Siedmiogrodzka 9, 01-204 Warszawa
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Miasto Ruda Śląska, Pl. Jana
Pawła II 6, 41-709 Ruda Śląska
przy udziale
wykonawcy
Przedsiębiorstwo
Produkcyjno-Usługowe
Budomont-7
Spółka
z
ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Kard. A. Hlonda 50, 41-704 Ruda Śląska
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego
września 2020 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 września 2020 r. przez Odwołującego – FBSerwis
Spółka Akcyjna, ul. Siedmiogrodzka 9, 01-204 Warszawa
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Miasto Ruda Śląska, Pl. Jana
Pawła II 6, 41-709 Ruda Śląska
przy udziale
wykonawcy
Przedsiębiorstwo
Produkcyjno-Usługowe
Budomont-7
Spółka
z
ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Kard. A. Hlonda 50, 41-704 Ruda Śląska
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego
orzeka:
1
Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnić czynności z dnia 28
sierpnia 2020r. polegające na odrzuceniu oferty Odwołującego na podstawie art. 89
ust. 1pkt 2 i 4 Ustawy
oraz unieważnieniu postępowania i nakazuje Zamawiającemu
powt
órzyć czynność oceny tej oferty.
2.
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża Zamawiającego – Miasto Ruda Śląska i:
2.1
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10.000 zł 00 gr. (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od
odwołania;
2.2
zasądza od Zamawiającego – Miasta Ruda Śląska na rzecz Odwołującego – FBSerwis
S.A.
kwotę 13.600,00 zł (słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) tytułem
zwrotu kosztów poniesionych przez stronę w związku z wpisem od odwołania oraz
wynagrodzeniem pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Gliwicach.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt:
KIO 2178/20
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego przez Zamawiającego –
Miasto Ruda Śląska na modernizację oświetlenia ulicznego w Rudzie Śląskiej – etap IV cz. 2
(nr postępowania: AP.271.55.2020), ogłoszonym w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu
17.07.2020r., nr 562924-N-2020,
wobec czynności odrzucenia oferty i unieważnienia
postępowania, Wykonawca FBSerwis S.A., wniósł w dniu 2 września 2020 r. odwołanie do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 2178/20).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów:
1.
art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp poprzez
odrzucenie oferty Odwołującego z uwagi na
rzekome zawieranie przez nią rażąco niskiej ceny i niewykazanie rynkowego jej
charakteru, w sytuacji gdy
a)
Odwołujący w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego przedstawił kompletne
wyj
aśnienia potwierdzające realność jego ceny wraz z odpowiednimi dowodami,
b)
Podnoszona przez Zamawiającego okoliczność, że wyjaśnienia nie zawierały
informacji wymaganych przez Zamawiającego, tj. kosztorysu zawierającego
pozycje z KNNR i pozostałe, zestawienie materiałów, zestawienie sprzętu, stawkę
roboczogodziny, narzuty tj. koszty pośrednie i zysk, pozostaje bez znaczenia dla
oceny złożonych wyjaśnień w sytuacji, gdy SIWZ nie nakazywała wykonawcom
kalkulowania cen ofertowych w oparciu o ww. elementy,
c) Okolic
zność dotycząca nieuwzględnienia w wyjaśnieniach kosztów określonych
materiałów i robocizny nie jest prawidłowa, bowiem Odwołujący koszty te
uwzględnił w swojej kalkulacji, nie wydzielając ich do odrębnych pozycji,
d)
Drobne nieścisłości i omyłki rachunkowe nie podważają wiarygodności wyjaśnień
w sytuacji, gdy wskazana cena ofertowa pozwala na pokrycie wszystkich
podnoszonych braków.
2.
art.
89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty Odwołującego z uwagi na
rzekomą niezgodność z treścią SIWZ, tj. z uwagi na załączenie do wyjaśnień
dotyczących wyliczenia ceny dokumentów potwierdzających sporządzenie kalkulacji
w oparciu o materiały niezgodne z SIWZ oraz z uwagi na pominięcie w wyjaśnieniach
części materiałów, które zdaniem Zamawiającego są niezbędne do wykonania
zamówienia, w sytuacji gdy złożone wyjaśnienia nie zmieniają w żaden sposób treści
zobowiązania ofertowego Wykonawcy co do wykonania przedmiotu Umowy z
zastosowaniem konkretnych rodzajów słupów i opraw oraz zapewnienia zgodności
oferty z przedmiote
m zamówienia, a służ jedynie wyjaśnieniu sposobu, w jaki została
wyliczona cena ryczałtowa.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu unieważnienie
decyzji o odrzuceniu oferty oraz unieważnieniu postępowania.
Zamawiający zawiadomił wykonawcę o wyniku postępowania w dniu 28.08.2020 r. drogą
elektroniczną.
Uzasadnienie zarzutów.
W zakresie podstawy faktycznej odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 4 Ustawy Zamawiający w uzasadnieniu wskazał na brak ujęcia w wyjaśnieniach
tożsamego z przedmiarem robót, zawierającego pozycje KNNR wyliczenia kosztów
niektórych materiałów i robocizny oraz drobne błędy rachunkowe.
W świetle zapisów siwz, w których brak było wymagań, co do sposobu skalkulowania ceny,
czy też wypełnienia kosztorysu dołączonego do oferty, Wykonawca mógł skalkulować cenę
ofertową w taki sposób, jaki uważał za słuszny – niekoniecznie metodą kosztorysową, w
oparciu o przedmiar załączony przez Zamawiającego. Odwołujący nie kalkulował ceny
ryczałtowej w ten sposób i nie opierał się na normach KNNR, które w jego ocenie nie
odzwierciedlają rzeczywistych nakładów niezbędnych do wykonania przedmiotu zamówienia
(są zawyżone). Tym samym wyliczenie w oparciu o normy, w ujęciu tożsamym do
przedmiaru robót, nie mogło prowadzić do rzeczowego wyjaśnienia ceny, a jedynie
prowadziłoby do sztucznego rozbicia ceny na pozycje. Informacje podane w wyjaśnieniach,
jakkolwiek zaprezentowane w formie innej niż wymagał Zamawiający, w sposób
jednoznaczny potwierdziły możliwość wykonania przedmiotu zamówienia w ramach
zaoferowanej ceny.
Wskazane przez Zamawiającego błędy w wyliczeniu sumy pozycji 2, 4, 5, 6 i 7 kosztorysu
ofertowego
miały charakter drobnych omyłek rachunkowych, a różnica na poziomie 4.619,52
zł mogła być pokryta w cenie ofertowej (z rezerwy lub zysku).
Zamawiający wskazał na rzekomy brak ujęcia w cenie kosztów betonowej kostki brukowej,
kabla YAKXS, tłucznia kamiennego, zestawów montażowych do wykonania muf z rur
termokurczliwych, wyłączeń zasilania stacji transformatorowej, odtworzenia trawnika oraz
sprawdzenia i pomiaru 1-
fazowego obwodu elektrycznego niskiego napięcia. Pozycje te
Odwołujący ujął w robotach towarzyszących, a nie w podstawowym zakresie zadania we
wskazanych punktach:
1. betonowa kostka brukowa w obmi
arze 414,1 m2 wraz z robotami montażu i
demontażu kostki – pkt „Wymiana słupa + demontaż starego słupa oraz Wymiana
szaf”;
2. kabel YAKXS 1kV 4x35mm2
– pkt „Wymiana słupa + demontaż starego słupa” – ten
element prac nie musi wystąpić, co wiąże się z brakiem wystarczającej długości kabla
do wnęki słupowej w nowym słupie („dosięgnięciem kablem”) lub sytuację, gdzie nie
ma możliwości wymiany „słup słup” i należy przestawić nowy słup obok istniejącego;
3.
tłuczeń kamienny w ilości 85,648 t. jako stabilizacja fundamentu w nowych słupach –
pkt „Wymiana słupa + demontaż starego słupa”;
4.
zestaw montażowy do wykonania muf kablowych z rur termokurczliwych – pkt
„Wymiana słupa + demontaż starego słupa” oraz „”Wymiana szaf” jako materiał
dodatkowy;
5.
wyłączenia zasilania stacji transformatorowej i dopuszczenie Tauron – pkt „Inne, np.
smary itp.” i tylko dla szaf, w których nie można zastosować wymiany złącza
kablowego SOU w technologii PPN;
6.
odtworzenie trawnika w ilości 520m2 – pkt „Wymiana słupa + demontaż starego
słupa” oraz pkt „Wymiana szaf”;
7.
wykonanie pomiarów 1-f – ujęto 231 pomiarów na kable wprowadzane do słupa,
przed wymianą słupa oraz po to aby określić stan kabla w słupie (czy nie jest
uszkodzony)
– wycenione w osobnej pozycji. Pomiary linii kablowych pomiędzy
tabliczką zaciskową, a oprawą zostały uwzględnione w pkt „montaż opraw i
demontaż”;
8.
uwzględniono 4 szt. słupów stylizowanych, zakładając że może być konieczność
wymiany takich słupów. Ich cena jest znacznie wyższa o około 25% niż słupa
„podstawowego”, co nie może oznaczać, iż w tej cenie nie zostanie zakupiony słup
„podstawowy”;
9.
wymiana, montaż wysięgnika odbywa się podczas stawiania słupa lub podczas
demontażu lampy oświetleniowej. Koszt wymiany wysięgnika w trakcie robót
towarzyszących (w grupie robót) z wyliczeń Odwołującego (przy pomocy własnego
personelu oraz sprzętu) jest mniejszy niż 30 zł. – została uwzględniona w pkt
„Wymiana słupa + demontaż starego słupa”;
10.
wykazane zostały oprawy Schreder, a w kosztorysie uproszczonym zastosowano
skrót myślowy „minus”, jako że bez opraw Rosy.
W kosztorysie w poz. „słup aluminiowy 7,5 SAL-75K” uwzględniono 227 szt. zamiast
wymaganych 231 szt., przy jednoczesnym uwzględnieniu 4 słupów stylizowanych Rosa,
które nie były wymagane. Tym samym Wykonawca prawidłowo wycenił w sumie 231 sz.
wszystkich słupów. Omyłka pozwala na osiągnięcie wyższego poziomu zysku i stanowi
bufor dla wydatków nieprzewidzianych, ewentualnie na pokrycie omyłki rachunkowej
wskazanej przez Zamawiającego.
Informacje podane w wyjaśnieniach pozwalają zweryfikować prawidłowość kalkulacji ceny.
Obejmują one wycenę kluczowych elementów wykonania modernizacji oświetlenia
ulicznego. W załączniku nr 4 „Przedmiot zamówienia” Zamawiający wykazał główne zadania
z podziałem na ulice, tj. demontaż istniejących szaf, słupów z fundamentem i wysięgnikiem
oraz demontaż istniejących opraw oraz montaż odpowiednio w miejscach demontowanych
urządzeń nowych szaf sterowniczych oświetlenia ulicznego, słupów z fundamentem oraz
wysięgnikiem oraz nowych lamp typu LED. Zamawiający nie wykazał natomiast potrzeby
przedłużenia istniejących linii kablowych, demontażu chodników oraz odtworzenia terenu po
wymianie urządzeń.
Jako niezasadne Odwołujący zakwestionował stanowisko Zamawiającego o rzekomej
niezgodności oferty z siwz, o czym miało świadczyć brak wyraźnego wskazania w
wyjaśnieniach wszystkich materiałów niezbędnych do prawidłowego wykonania zamówienia
– opraw i słupów. Odwołujący wskazał, jakie oprawy i słupy zobowiązał się zastosować, a
oferta zawiera zobowiązanie do wykonania przedmiotu zamówienia w sposób odpowiadający
siwz. Gdyby nawet przyjąć, iż na potrzeby kalkulacji ceny Wykonawca nie przyjął wszystkich
niezbędnych pozycji kosztorysowych, przy wynagrodzeniu ryczałtowym, nie sposób jest
przyjąć, aby oferta nie obejmowała wykonania całego przedmiotu zamówienia.
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc o jego oddalenie. Zamawiający
zaprzeczył, aby złożone wyjaśnienia w zakresie kalkulacji ceny ofertowej były kompletne
oraz
potwierdzały realność ceny. Zamawiający w wezwaniu jednoznacznie i wprost zażądał
przedstawienia kosztorysu
ofertowego tożsamego z przedmiarem robót załączonego do
siwz, zawierającego pozycje z KNNR i pozostałe oraz zestawienie materiałów, sprzętu,
stawkę roboczogodziny, narzuty, tj. koszty pośrednie i zysk. Załączony „kosztorys
uproszczony” nie uwzględniał wszystkich wymaganych pozycji. Powyższe dowodzi, że
Wykonawca na wezwanie nie przedstawił kompletnych wyjaśnień potwierdzających realność
jego ceny
– wskazane pozycje nie są wystarczające do wykazania realności ceny.
Na etapie badania rażąco niskiej ceny Zamawiający miał prawo żądać kosztorysu
uproszczonego i innych niezbędnych dokumentów na podstawie, których oceniał realność
ceny.
Zgodnie z zapisami siwz, rozdział XXVII pkt 6 „Przed podpisaniem umowy,
Z
amawiający wymaga przedłożenia kosztorysu sporządzonego w formie uproszczonej,
wskazującego wyliczenie ceny ofertowej podanej w ofercie na formularzu ofertowym
(zgodnie z załącznikiem nr 1a albo 1b do SIWZ). Zatem Wykonawca miał świadomość, iż
taki dokumen
t będzie wymagany. Pomimo wezwania Odwołujący nie złożył kosztorysu
ofertowego tożsamego z przedmiarem robót załączonego do SIWZ zawierającego pozycje
KNNR.
Odwołujący przedłożył dokument, który zawiera jedynie scalone elementy do
kosztorysu i niekompletne
zestawienie materiałów oraz robociznę bez ich szczegółowego
rozbicia jak w przedmiarze robót stanowiącym załącznik do siwz. Ponadto Odwołujący nie
złożył innego wymaganego dokumentu, tj. zestawienia sprzętu. Wprawdzie Odwołujący
podał jaki sprzęt zamierza wykorzystać przy realizacji zamówienia, jednak nie jest to
tożsame ze złożeniem zestawienia sprzętu zawierającego niezbędne informacje dotyczące
ponoszonych kosztów, takich jak liczba maszynogodziny.
Brak wskazanych wyżej elementów oraz poziom ogólności wyjaśnień Odwołującego sprawia,
że przedstawiona kalkulacja nazywana „kosztorysem uproszczonym” nie jest wiarygodna,
kompletna, a tym samym uniemożliwia rzetelną ocenę wiarygodności ceny.
Zamawiający wskazał przykład wyceny pozycji „wymiana słupa + demontaż starego słupa” –
350,00 zł netto dla jednego punktu oświetleniowego, jako zbyt niską. Odwołujący w
odwołaniu wskazał, iż w tej kwocie zawarł: materiał (kostka betonowa, tłuczeń kamienny),
prace związane z rozebraniem rowów nawierzchni chodników, podbudowy z kruszywa,
kopanie rowów dla kabli i słupów, nasypywanie piasku, zasypywanie rowów dla kabli,
zagęszczanie podłoża, układanie podbudowy oraz kostki betonowej, zestaw montażowy do
wykonania muf na kablach
, wymianę wysięgnika. Zamawiający w swoim kosztorysie te
pozycje wycenił na łączną kwotę 3295,00 zł netto dla jednego punktu oświetleniowego.
Zamawiający wskazał na wycenę tej pozycji (640,66 zł. netto) w ofercie złożonej na etap IV -
cz. 3, którą wykonawca wyjaśnił składając kosztorys uproszczony, zgodny z przedmiarem
robót.
Odwołujący podał dodatkowo w pozycji „montaż wysięgnika + demontaż starego” w arkuszu
ilość „0” zamiast 231 zł., wyceniając pozycję na kwotę 30 zł netto, co dało łączną wartość 0
zł. Świadczy to o braku wyceny pozycji. W drugim postępowaniu pozycję tę wycenił na kwotę
103,52 zł. netto i przemnożył przez liczbę wysięgników.
O nierzetelności kalkulacji świadczyć ma również brak uwzględnienia elementów takich jak
kabel YAKS 1kV 4x35mm2 i mufa na kablu, których w przedmiarze robót zastosowanie
przewidział Zamawiający w ogólnej ilości (1441,44 mb) oraz 2 zestawów muf montażowych
dla każdego ze słupów oświetleniowych (łącznie 462 szt.). Niewystarczającym jest w ocenie
Zamawiającego tłumaczenie, iż pomiary od tabliczki bezpiecznikowej do opraw (943
pomiary) uwzględnił w pozycji „montaż opraw + demontaż”, którą wycenił łącznie na 75,00 zł
netto. Ponieważ Zamawiający wycenił tą pozycję na 294 zł netto, co w jego ocenie
wskazywać ma na zaniżenie wyceny. Zamawiający podtrzymał wniosek o braku wyceny
wszystkich 231 szt. słupów 7,5m SAL-75K.
Wyjaśnienia Odwołującego w ofercie Zamawiający uznał za spóźnione oraz budzące
wątpliwości.
Chociaż pomiar pełnił funkcję pomocniczą, to miał znaczenie przy sporządzaniu oferty.
Uwzględniał istotne elementy zamówienia, takie jak wymiana kabla, mufy kablowe, pomiar
czy dopuszczenie do wymiany szaf oświetleniowych. To nie Odwołujący decyduje, czy
wymienić kabel oświetleniowy i zastosować mufy przy montażu słupa i jeżeli miał wątpliwości
co do sposobu wymiany słupa oświetleniowego i związanej z nim wymiany kabli to powinien
w odpowiednim terminie zwrócić się z zapytaniem do Zamawiającego.
Stanowisko Izby.
Do rozpoznania odwołania zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (Dz.
U. z 2019 r., poz. 1843)
, tj. po zmianie dokonanej ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. o
zmianie ustawy
– Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U poz.
1020)
, zwanej dalej „Ustawą”.
Przystępując do rozpoznania, Izba w pierwszej kolejności zobowiązana była do oceny
wypełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 Ustawy, tj. istnienia po stronie Odwołującego
interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwości poniesienia przez Niego szkody w wyniku
kwestionowanych czynności Zamawiającego. Ponieważ odwołaniem objęto czynności oceny
oferty
Wykonawcy, złożone odwołanie prowadzić może do uchylenia negatywnych skutków
decyzji Zamawiającego o odrzuceniu jego oferty, a w konsekwencji o unieważnieniu
postępowania. Po przywróceniu oferty Odwołującego do postępowania będzie ona jedyną
ofertą podlegającą ocenie. W świetle powyższego Izba uznała, iż Odwołujący ma interes w
tym, aby kwestionować prawidłowość czynności oceny oferty własnej. W tym stanie rzeczy
spełnione zostały przesłanki materialno-prawe do merytorycznego rozpoznania odwołania.
W oparciu o przedłożoną dokumentację postępowania, w tym treść siwz oraz ofertę
Odwołującego, Izba ustaliła stan faktyczny sprawy w zakresie objętym zarzutami.
Siwz
– w rozdziale XXII (Opis sposobu obliczenia ceny) Zamawiający w pkt 1 wymagał
podania ceny ofertowej na formularzu oferty, zgodnie z załącznikiem nr 1a albo 1b do SIWZ.
W pkt 2:
Podana cena ofertowa musi zawierać wszystkie koszty związane z realizacją
zamówienia, wynikające z opisu przedmiotu zamówienia (załącznik nr 4 do SIWZ),
załączonego przedmiaru robót pełniącego wyłącznie funkcję pomocniczą, załączonej
specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót oraz dokumentacji technicznej – cena
ryczałtowa, zawierająca wszelkie koszty związane z realizacją zadania. Cena ta będzie
stała i nie może się zmienić, za wyjątkiem przypadków opisanych we wzorze umowy,
stanowiącym załącznik nr 5 do SIWZ, w szczególności związanych z robotami
przygotowawczymi, kosz
ty urządzenia i utrzymania placu budowy, uporządkowania terenu
po wykonaniu robót oraz wszelkie inne – potrzebne dla prawidłowego i zgodnego z prawem
wykonania przedmiotu zamówienia.
W formularzu oferty (załącznik nr 1a i 1b) Zamawiający wymagał podania ceny ofertowej
brutto (cyfrowo i słownie). W pkt 6 formularza ujęte zostały oświadczenia dotyczące
wykorzystania materiałów: a-h: oprawy LED oraz słupa oświetleniowego, gdzie wykonawca
miał wskazać producenta oraz typ.
W załączniku nr 4 do siwz (opis przedmiotu zamówienia) Zamawiający wskazał zakres
modernizacji dla poszczególnych ulic, opisując ilości szt.: istniejących szaf oświetleniowych,
betonowych/stalowych
słupów
oświetleniowych,
wysięgników
jednoramiennych/dwuram
iennych/trójramiennych, opraw oświetleniowych wraz z osprzętem,
fundamentów. Zamawiający wskazał również szczegółowe wymagania dla każdego z
elementów zamówienia (pkt 2). W pkt II załącznika nr 4 – Ustalenie ceny ofertowej zadania
należy sporządzić na podstawie załączonego przedmiaru robót pełniącego wyłącznie
funkcję pomocniczą, załączonej specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót,
opisu przedmiotu zamówienia, w przypadku niejasności zwrócić się do
Zamawiającego o wyjaśnienia.
VIII
– rozliczenie pomiędzy Zamawiającym, a Wykonawcą nastąpi na podstawie jednej
faktury po wykonaniu zadania.
W postępowaniu wpłynęły dwie ofert, które Zamawiający odrzucił z powodu rażąco niskiej
ceny, a postępowanie na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 Ustawy unieważnił.
Cz
ynności te poprzedzało postępowanie wyjaśniające wysokość zaoferowanej ceny.
Zamawiający wezwał Odwołującego w dniu 07.08.2020r. do złożenia wyjaśnień w zakresie
elementów ceny mających wpływ na jej kalkulację. Zaoferowana cena jest niższa od wartości
szac
unkowej powiększonej o wartość podatku Vat o 49,15%. Zamawiający zobowiązał
wykonawcę do złożenia wyjaśnień, w tym do przedstawienia kosztorysu ofertowego w formie
uproszczonej, tożsamego z przedmiarem robót załączonym do siwz zawierającego pozycje z
KNNR
i pozostałe oraz zestawienie materiałów, zestawienie sprzętu , stawkę
roboczogodziny, narzuty, tj. koszty pośrednie [Kp]%, Zysk [Z]%; wyjaśnień wszystkich
istotnych pozycji i cen, które wpływają na zaoferowaną cenę. W przypadku powoływania się
w wyjaśnieniach na posiadane korzystne oferty, upusty, rabat bądź podobne Wykonawca
zobowiązany został do przedłożenia stosownych dokumentów (dowodów), tj. oferty
handlowej producenta lub hurtowni, w której złożono zapytanie cenowe na materiały, celem
wyjaśnienia, że zaoferowana cena ofertowa uwzględnia wymagania zawarte w SIWZ (wraz z
załącznikami) oraz obejmujące pełny zakres robót związanych z realizacją przedmiotu
zamówienia.
W dniu 17.08.2020r.
Wykonawca złożył wyjaśnienia, w których odniósł się do głównych
założeń, przedłożył kalkulację uproszczoną wraz z dowodami – ofertami. Treść wyjaśnień
została objęta tajemnicą przedsiębiorstwa. Wykonawca załączył kalkulacje kosztów – ogólne
założenie dla całości zadania (w tym koszty pośrednie) oraz kosztorys szczegółowy
spo
rządzony o KNR oraz arkusz oceny. Wykonawca wskazał na przyjęty koszt zatrudnienia
pracowników (stawa wynagrodzenia), koszty paliwa, sprzętu (podnośników, koparek,
samochodów, pił, zagęszczarek), materiałów (przewodów, wysięgnika, złączy, słupów). Do
wyjaśnień załączone zostały oferty otrzymane od dostawców. Ogólne założenia projektu
prezentują materiały (poz. 1-21), robociznę. W kosztorysie ofertowym pozycje te zostały
wycenione w kpl/m2.
Zamawiający odrzucając ofertę Odwołującego wskazał, iż wzywając do wyjaśnień oczekiwał
od Wykonawcy przedłożenia kosztorysu ofertowego, tożsamego z przedmiarem robót
załączonym do SIWZ (zawierający pozycje z KNNR i pozostałe, zestawienie materiałów,
sprzętu, stawkę rbh, narzuty, tj. koszty pośrednie i zysk) oraz dokumentów potwierdzających
zaproponowane ceny (dotyczy przypadku powoływania się w wyjaśnieniach na posiadane
korzystne oferty, upusty, rabaty bądź podobne). Już sam brak złożenia wymaganych
dokumentów czynił wyjaśnienia niewiarygodnymi i oznaczał dla Zamawiającego, iż
Wykonawca nie obalił domniemania wystąpienia rażąco niskiej ceny, co stanowiło podstawę
do odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Zamawiający oczekiwał podania konkretnych informacji, które pozwalałyby na uchwycenie
ich wymie
rnych korzyści i wartości ekonomicznych i weryfikację wiarygodności złożonych
twierdzeń. Wiarygodność tą należało uzyskać przez złożenie dokumentów potwierdzających
realność wyliczenia ceny. Zamiast kosztorysu ofertowego Wykonawca złożył kosztorys
ofertowy
, który zawiera scalone elementy do kosztorysu, w którym wymieniono materiały
(niekompletne), robociznę, bez ich szczegółowego rozbicia, jak w przedmiarze robót
stanowiącym załącznik do siwz. Wykonawca nie przedstawił również zestawienia sprzętu,
podał jedynie jaki sprzęt zamierza wykorzystywać przy realizacji zamówienia, co nie jest
tożsame ze złożeniem zestawienia zawierającego niezbędne informacje dotyczące
ponoszonych kosztów, takich jak liczbę maszynogodzin. Zamawiający wskazał na błędnie
wyliczoną wartość PLN w pozycjach 2, 4, 5, 6 i 7, która różni się od podanej w formularzu
ofertowym (zaniżona).
Zamawiający uznał, iż zachodzi podstawa do odrzucenia oferty, jako niezgodnej z siwz z
uwagi na brak materiałów oraz niezbędnych prac w „uproszczonym kosztorysie ofertowym”.
Zamawiający wyliczył wysokość kosztów pominiętych przez Wykonawcę przyjmując wartość
z kosztorysu inwestorskiego.
Uwzględniając ten stan Izba uznała, iż zarzuty formułowane wobec czynności
odrzucenia oferty
Odwołującego potwierdziły się.
Spór pomiędzy stronami sprowadzał się do oceny wyjaśnień złożonych w trybie art. 90 ust. 1
Ustawy, które odbiegały od oczekiwania przedstawienia szczegółowej kalkulacji
uwzględniającej normy KNNR (kosztorysu), czego wcześniej w siwz Zamawiający nie
wymaga
ł. Wykonawca składając wyjaśnienia do oferty, w której cena ma charakter
ryczałtowy, odniósł się do kalkulacji przyjętej na potrzeby sporządzenia oferty, a nie
kalkulacji, którą Zamawiający przyjął na potrzeby oszacowania kosztów i wartości
zamówienia. W jego ocenie złożone wyjaśnienia odnoszą się do faktycznych założeń
przyjętych na potrzebę oszacowania kosztów zamówienia, jakie przyjął dla kalkulacji ceny
ryczałtowej, a brak kosztorysu ofertowego, który to dokument nie był wymagany w
postępowaniu – nie powinien mieć wpływu na ocenę wyjaśnień. Przedmiar robót nie ma
również znaczenia dla ustalenia wynagrodzenia, jakie otrzyma wykonawca. Według
odwołującego przedmiary Zamawiającego uwzględniają szereg nadmiernych prac, które nie
są konieczne do wykonania przedmiotu zamówienia, np. demontaż/montaż wysięgników, czy
też wkopanie kabli. Zamawiający natomiast wskazywał, iż na podstawie wyjaśnień nie mógł
określić, jak Wykonawca doszedł do ceny ofertowej z uwagi na zbyt ogólny charakter
kalkulacji. Niekompletny cha
rakter wyjaśnień potwierdzać ma okoliczność, iż ogólna różnica
przekraczająca 140 000 zł. w stosunku do szacunku, nie została wyjaśniona. Wycena pozycji
i tak budziłaby wątpliwość Zamawiającego, który wyżej skalkulował koszty, a na podstawie
wyjaśnień nie miał możliwości zakwestionować przedstawionej wyceny.
Odnosząc się do tych argumentów Izba przyjęła, jako istotną do rozważań okoliczność
wynikającą z postanowień siwz, tj. wskazanego w rozdziale XXII siwz sposobu obliczenia
ceny ofertowej w zestawieniu z
pomocniczym charakterem przedmiaru załączonego do
dokumentacji. Zamawiający nie wymagał załączenia kosztorysu, a w ofercie wykonawca
zobowiązany był ustalić stałą cenę, która zasadniczo nie mogła ulec zmianie (cena
ryczałtowa). Wykonawca w formularzu ofertowym prezentował poza ceną informacje o
materiałach, które przyjął do realizacji zamówienia – lampy. Powyższe oznaczało, iż
wykonawca zobowiązany był przeanalizować zakres robót wynikający z załączonych przez
Zamawiającego przedmiarów – określających zakres robót, jak również nakłady rzeczowe
wykonania prac, które miały jedynie charakter pomocniczy dla kalkulacji ceny. Wykonawca
mógł zatem z materiałów tych nie korzystać dokonując kalkulacji kosztów wykonania
przedmiotu zamówienia w oparciu o dokumentację techniczną. Odwołujący uznał, iż część
robót opisująca zakres czynności nie jest konieczna lub dubluje się przy różnych pozycjach i
dokonał wyceny zgodnie ze swoją wiedzą techniczną wykonywania prac i ich organizacji.
Zamawiający natomiast, na etapie weryfikacji ceny przyjął w zasadzie na „sztywno”
założenia przyjęte w przedmiarach i oczekiwał, że Wykonawca wyjaśni różnicę w stosunku
do założeń przyjętych w dokumentacji przetargowej.
Powyższe prowadziło do zasadniczej różnicy w podejściu do wyceny kosztów, która
doprowadziła do uznania wyjaśnień wykonawcy za zbyt ogólne i niedostateczne.
Zamawiający w dużej części swojej argumentacji podkreślał znaczenia, jakie dla jego decyzji
miało niezałączenie kosztorysu uproszczonego, chociaż ten nie był wymagany, jako element
treści oferty, która prezentowana była w formularzu ofertowym. Zamawiający nie odniósł się
nawet do dowodów, jakie Wykonawca załączył do wyjaśnień, które miały na celu potwierdzić
realność kalkulacji kosztów zakupu materiałów niezbędnych do realizacji zamówienia (lampy,
kable, mufy
, szafy oświetlenia ulicznego, wymiany przewodów w słupach).
Uwzględniając stan zapisów siwz Izba uznała, iż wyjaśnienia należało ocenić w odniesieniu
do sposobu kalkulacji ceny ofertowej przyjętej na potrzeby złożenia oferty, ale niekoniecznie
przez pryzmat założeń kosztorysowych Zamawiającego. Skoro Zamawiający w siwz
pozostawił wykonawcom określenie ceny wykonania całości robót, oznaczało to, iż nie ma
dla niego znaczenia szczegółowe rozbicie elementów prac, które wykonawca zobowiązany
będzie wykonać, niezależnie od tego, czy w sposób prawidłowy wycenił ich koszty. Wskazuje
na to sam formularz oferty, w którym Zamawiający wymagał jedynie oświadczenia
dotyczącego wykorzystania materiałów: a-h: oprawy LED oraz słupa oświetleniowego, gdzie
nie wymagał podania ceny, a jedynie producenta oraz typ. Zamawiający zastrzegł płatność
na podstawie jednej faktury po wykonaniu prac, a zatem nie zamierzał również rozliczać
częściowo wykonawcy z wykonanych prac. W przypadku wynagrodzenia ryczałtowego i
zapisu siwz wskazującego wyłącznie na pomocniczy charakter przedmiaru, wykonawca
uprawniony był odnieść się do założeń, jakie przyjmował, w tym niezbędnych nakładów
rzeczowych i osobowych, które samodzielnie szacował. Brak wskazania założeń
wynikających z opisu pozycji w KNNR nie mógł z automatu przesądzać o wyniku oceny
wyjaśnień. Założenia przyjęte do kalkulacji ceny mogły bowiem odbiegać od opisów KNNR,
jeżeli wykonawca uznawał, iż część prac uda się wykonać w inny sposób, niż zostało to
przedstawione w KN
NR. Co ważne Zamawiający nie narzucił w siwz sposobu wykonania
robót, przedstawiając wykonawcy wyłącznie w charakterze pomocniczym przedmiar robót i
nie wymagał załączenia do oferty kosztorysu uproszczonego. Miało to swoje konsekwencje,
ni
e tylko dla formy oferty (zakresu szczegółowości danych dotyczących kalkulacji ceny), ale
również miało wymiar rzeczowy. Skoro Zamawiający nie zobowiązał wykonawców, do
przyjęcia nakładów rzeczowych wynikających z KNNR, to nie mógł następnie oceniać
wyjaśnień w zestawieniu z KNNR-ami. Tym samym Izba uznała, iż sam brak przedstawienia
wyjaśnień w formule odpowiadającej kosztorysowi nie dyskwalifikował tych wyjaśnień, jako
zbyt ogólnych.
Tym samym argument dotyczący braku wykazania dostatecznych danych, tj.
o
dwzorowujących zakres przedmiaru robót, nie uzasadniał odrzucenia oferty Odwołującego
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Ustawy.
Zamawiający w podstawie odrzucenia oferty nie zakwestionował, żadnej z kwot przyjętych w
kalkulacji wykonawcy, jako nierealnej w
świetle okoliczności podniesionych w wyjaśnieniach i
złożonych dowodach (ofertach). Wskazany w odpowiedzi na odwołanie przykład zaniżonej
wyceny
pozycji „wymiana słupa + demontaż starego słupa” wykraczał poza podstawę
faktyczną decyzji o odrzuceniu oferty. Odnosząc się jednak do wniosków Zamawiającego
należy zauważyć, iż nie jest właściwym analizowanie wyceny pozycji w ujęciu metody
wykonania i nakładów, jeżeli w siwz nie było takiego jednoznacznego wskazania. Pośrednio
brak uzasadnienia dla negatywnej oce
ny wynika również z odpowiedzi na odwołanie, w
której Zamawiający wskazując na wysokość wyceny własnej tej pozycji (3.295,00 zł netto),
jako wycenę zgodną z przedmiarem wskazał wartość 640,66 zł netto (oferta Odwołującego
na etap IV-
cz. 3”).
W ocenie Izby
, to nie kalkulacja własna wykonawcy była faktycznie przedmiotem oceny, ale
jej zestawienie z szacunkami Zamawiającego, które uzasadniało wezwanie, ale nie mogło
determinować oceny. Przedmiotem wyjaśnień nie miały być szacunki Zamawiającego ale
założenia, jakie wykonawca przyjął na potrzeby kalkulacji własnej. To po stronie wykonawcy
leżało przeanalizowanie dokumentów przetargowych i oszacowanie kosztów robót, tak aby
prace zostały wykonane należycie i z zyskiem dla wykonawcy. Zamawiający na rozprawia
wskaz
ał, iż wycena pozycji i tak budziłaby wątpliwość zamawiającego, który wyżej
skalkulował koszty, a na podstawie wyjaśnień nie miał możliwości zakwestionować
przedstawionej wyceny.
Skoro Zamawiający odrzucając ofertę nie zakwestionował realności
kwot wskazan
ych w kosztorysie uproszczonym wykonawcy, wskazując zasadniczo na
niedostateczną treść wyjaśnień, to w sprawie istotne znaczenie miało to, czy argumenty
wykonawcy broniły założeń, jakie przyjął na etapie przygotowania oferty.
Wykonawca wyjaśniła, w odniesieniu do kosztów prac, jak i materiałów, iż wymagana ilość
słupów aluminiowych 7.5mSAL75k (231 szt.) została wyceniona z ukompletowaniem (razem
z wysięgnikiem), chociaż faktycznie rozbita została na dwie pozycje, tj. wskazany słup (227
kpl.) oraz stylizowa
ny ROSA (4 kpl). Zamawiający nie zaprzeczył, iż cena słupa
stylizowanego jest wyższa, a zatem można było uznać, iż cena oferty uwzględnia koszt
wykonania 231 szt. słupów aluminiowych 7.5SAL75k.
Drobne błędy rachunkowe w poz. 2, 4, 5, 6 i 7 (zaniżone w ofercie o 4619,52 zł) nie
świadczyły jeszcze o rażąco niskiej cenie i nie mogły w sposób automatyczny
dyskwalifikować wyjaśnień. Odwołujący słusznie wskazał na możliwość pokrycia tej różnicy z
założonego zysku, rezerwy czy też różnicy w wycenie droższych słupów ROSA.
Zamawiający zakwestionował zgodność oferty wykonawcy wskazując na niedostateczną
treść wyjaśnień, które nie miały na celu sprecyzowania zobowiązania wynikającego z oferty,
w której wykonawca zadeklarował typ słupów i opraw, których zgodność z siwz nie była
przez Zamawiającego kwestionowana. Wyjaśnienia jakie Zamawiający składał na rozprawie
wskazują, iż to technologia wykonania prac miałaby prowadzić do niezgodności z siwz w
zakresie dotyczącym niezbędnych materiałów i prac, koniecznych do wykonania. W
szczególności Zamawiający odniósł się do technologii wymiany słupów oraz sprawdzenia i
pomiarów obwodu elektrycznego. W odniesieniu do prac związanych z wymianą, zdaniem
Zamawiającego wykonawca nie uwzględnił potrzeby dołożenia kabla, który będzie konieczny
do połączenia w nowym słupie, jak również odtworzenia nawierzchni. Ponieważ przedmiot
zamówienia nie obejmuje wymiany linii kablowej, w ocenie Izby ten element kalkulacji ceny
nie ma istotnego wpływu na założenia i nie wymagał uszczegółowienia. Jednocześnie
wykonawca do wyjaśnień załączył ofertę na kabel i mufy prace związane z wymianą
przewodów w słupach (załącznik nr 9, 10 i 11), co pozwala uznać, iż przyjął konieczność
wymiany słupa z fragmentem linii kablowej.
Odnośnie pomiarów obwodu elektrycznego, Zamawiający wyjaśniał, że pozycja ta została
wyceniona w kosztorysie wykonawcy w mniejszej ilości niż wymagana. Wykonawca przyjął
ilość 231 kompletów, tj. odpowiadającą ilości słupów, natomiast zgodnie z technologią
wykonania należało przyjąć 943 pomiary, co wynika z ilości wymienionych opraw, dla których
należałoby przeprowadzić pomiary (ilość dotyczy opraw wymienionych dla ulic). Dodatkowo
wyjaśniał, że 231 dotyczy ilości pomiarów przed wymianą słupów, jaka przyjął odwołujący,
natomiast pomiary nale
ży wykonać po wymianie słupa w ilości 231. Sumarycznie ilość
pomiarów należałoby powiększyć o 943 dla opraw - wynika to ze sztuki budowlanej.
Tymczasem Odwołujący wyjaśniał, iż ilość 231 kompletów stanowi dodatkową ilość, gdyż
sprawdzenie nastąpi przy rozizolowanych kablach przy montażu słupów. Przyjmując
koncepcję Zamawiającego konieczne byłoby połączenie kabli przy montażu słupów, a
następnie ich rozłączenie dla wykonania pomiaru. Dotyczy to również ilości 943 dla opraw.
Powyższe wskazuje na różnicę, która wynika z odmiennych założeń co do sposobu
wykonania, a nie zgodności z opisem przedmiotu zamówienia. Wyjaśnienia nie dawały
podstawy do przyjęcia, iż wykonawca nie dokona pomiarów, czy też nie uzyska
dopuszczenia od Tauron. Ponownie należy wskazać, że wnioski dotyczące technologii
wykonania prac wykraczały poza treść wyjaśnień, których celem było wskazanie założeń co
do kalkulacji ceny, a nie wyjaśnienie treści oferty.
W świetle powyższego Izba uwzględniła odwołanie w zakresie obu podstaw odrzucenia
ofe
rty, co prowadzi do konieczności powtórzenia czynności w postępowaniu, które zostało
unieważnione z uwagi na brak ważnej oferty. Izba nakazała zatem unieważnić czynności
unieważnienia postępowania oraz przywróci do oceny ofertę wykonawcy.
O kosztach pos
tępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz
art. 192 ust. 10
Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1
w
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238. ze zm.). Izba zaliczyła do
kosztów postępowania wpis oraz koszty Odwołującego poniesione w związku z
wynagrodzeniem pełnomocnika w wysokości ustalonej na podstawie rachunku złożonego
przed zamknięciem rozprawy i obciążyła nimi Zamawiającego.
Przewodniczący: ……………………….
1
Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnić czynności z dnia 28
sierpnia 2020r. polegające na odrzuceniu oferty Odwołującego na podstawie art. 89
ust. 1pkt 2 i 4 Ustawy
oraz unieważnieniu postępowania i nakazuje Zamawiającemu
powt
órzyć czynność oceny tej oferty.
2.
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża Zamawiającego – Miasto Ruda Śląska i:
2.1
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10.000 zł 00 gr. (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od
odwołania;
2.2
zasądza od Zamawiającego – Miasta Ruda Śląska na rzecz Odwołującego – FBSerwis
S.A.
kwotę 13.600,00 zł (słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) tytułem
zwrotu kosztów poniesionych przez stronę w związku z wpisem od odwołania oraz
wynagrodzeniem pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Gliwicach.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt:
KIO 2178/20
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego przez Zamawiającego –
Miasto Ruda Śląska na modernizację oświetlenia ulicznego w Rudzie Śląskiej – etap IV cz. 2
(nr postępowania: AP.271.55.2020), ogłoszonym w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu
17.07.2020r., nr 562924-N-2020,
wobec czynności odrzucenia oferty i unieważnienia
postępowania, Wykonawca FBSerwis S.A., wniósł w dniu 2 września 2020 r. odwołanie do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 2178/20).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów:
1.
art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp poprzez
odrzucenie oferty Odwołującego z uwagi na
rzekome zawieranie przez nią rażąco niskiej ceny i niewykazanie rynkowego jej
charakteru, w sytuacji gdy
a)
Odwołujący w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego przedstawił kompletne
wyj
aśnienia potwierdzające realność jego ceny wraz z odpowiednimi dowodami,
b)
Podnoszona przez Zamawiającego okoliczność, że wyjaśnienia nie zawierały
informacji wymaganych przez Zamawiającego, tj. kosztorysu zawierającego
pozycje z KNNR i pozostałe, zestawienie materiałów, zestawienie sprzętu, stawkę
roboczogodziny, narzuty tj. koszty pośrednie i zysk, pozostaje bez znaczenia dla
oceny złożonych wyjaśnień w sytuacji, gdy SIWZ nie nakazywała wykonawcom
kalkulowania cen ofertowych w oparciu o ww. elementy,
c) Okolic
zność dotycząca nieuwzględnienia w wyjaśnieniach kosztów określonych
materiałów i robocizny nie jest prawidłowa, bowiem Odwołujący koszty te
uwzględnił w swojej kalkulacji, nie wydzielając ich do odrębnych pozycji,
d)
Drobne nieścisłości i omyłki rachunkowe nie podważają wiarygodności wyjaśnień
w sytuacji, gdy wskazana cena ofertowa pozwala na pokrycie wszystkich
podnoszonych braków.
2.
art.
89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty Odwołującego z uwagi na
rzekomą niezgodność z treścią SIWZ, tj. z uwagi na załączenie do wyjaśnień
dotyczących wyliczenia ceny dokumentów potwierdzających sporządzenie kalkulacji
w oparciu o materiały niezgodne z SIWZ oraz z uwagi na pominięcie w wyjaśnieniach
części materiałów, które zdaniem Zamawiającego są niezbędne do wykonania
zamówienia, w sytuacji gdy złożone wyjaśnienia nie zmieniają w żaden sposób treści
zobowiązania ofertowego Wykonawcy co do wykonania przedmiotu Umowy z
zastosowaniem konkretnych rodzajów słupów i opraw oraz zapewnienia zgodności
oferty z przedmiote
m zamówienia, a służ jedynie wyjaśnieniu sposobu, w jaki została
wyliczona cena ryczałtowa.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu unieważnienie
decyzji o odrzuceniu oferty oraz unieważnieniu postępowania.
Zamawiający zawiadomił wykonawcę o wyniku postępowania w dniu 28.08.2020 r. drogą
elektroniczną.
Uzasadnienie zarzutów.
W zakresie podstawy faktycznej odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 4 Ustawy Zamawiający w uzasadnieniu wskazał na brak ujęcia w wyjaśnieniach
tożsamego z przedmiarem robót, zawierającego pozycje KNNR wyliczenia kosztów
niektórych materiałów i robocizny oraz drobne błędy rachunkowe.
W świetle zapisów siwz, w których brak było wymagań, co do sposobu skalkulowania ceny,
czy też wypełnienia kosztorysu dołączonego do oferty, Wykonawca mógł skalkulować cenę
ofertową w taki sposób, jaki uważał za słuszny – niekoniecznie metodą kosztorysową, w
oparciu o przedmiar załączony przez Zamawiającego. Odwołujący nie kalkulował ceny
ryczałtowej w ten sposób i nie opierał się na normach KNNR, które w jego ocenie nie
odzwierciedlają rzeczywistych nakładów niezbędnych do wykonania przedmiotu zamówienia
(są zawyżone). Tym samym wyliczenie w oparciu o normy, w ujęciu tożsamym do
przedmiaru robót, nie mogło prowadzić do rzeczowego wyjaśnienia ceny, a jedynie
prowadziłoby do sztucznego rozbicia ceny na pozycje. Informacje podane w wyjaśnieniach,
jakkolwiek zaprezentowane w formie innej niż wymagał Zamawiający, w sposób
jednoznaczny potwierdziły możliwość wykonania przedmiotu zamówienia w ramach
zaoferowanej ceny.
Wskazane przez Zamawiającego błędy w wyliczeniu sumy pozycji 2, 4, 5, 6 i 7 kosztorysu
ofertowego
miały charakter drobnych omyłek rachunkowych, a różnica na poziomie 4.619,52
zł mogła być pokryta w cenie ofertowej (z rezerwy lub zysku).
Zamawiający wskazał na rzekomy brak ujęcia w cenie kosztów betonowej kostki brukowej,
kabla YAKXS, tłucznia kamiennego, zestawów montażowych do wykonania muf z rur
termokurczliwych, wyłączeń zasilania stacji transformatorowej, odtworzenia trawnika oraz
sprawdzenia i pomiaru 1-
fazowego obwodu elektrycznego niskiego napięcia. Pozycje te
Odwołujący ujął w robotach towarzyszących, a nie w podstawowym zakresie zadania we
wskazanych punktach:
1. betonowa kostka brukowa w obmi
arze 414,1 m2 wraz z robotami montażu i
demontażu kostki – pkt „Wymiana słupa + demontaż starego słupa oraz Wymiana
szaf”;
2. kabel YAKXS 1kV 4x35mm2
– pkt „Wymiana słupa + demontaż starego słupa” – ten
element prac nie musi wystąpić, co wiąże się z brakiem wystarczającej długości kabla
do wnęki słupowej w nowym słupie („dosięgnięciem kablem”) lub sytuację, gdzie nie
ma możliwości wymiany „słup słup” i należy przestawić nowy słup obok istniejącego;
3.
tłuczeń kamienny w ilości 85,648 t. jako stabilizacja fundamentu w nowych słupach –
pkt „Wymiana słupa + demontaż starego słupa”;
4.
zestaw montażowy do wykonania muf kablowych z rur termokurczliwych – pkt
„Wymiana słupa + demontaż starego słupa” oraz „”Wymiana szaf” jako materiał
dodatkowy;
5.
wyłączenia zasilania stacji transformatorowej i dopuszczenie Tauron – pkt „Inne, np.
smary itp.” i tylko dla szaf, w których nie można zastosować wymiany złącza
kablowego SOU w technologii PPN;
6.
odtworzenie trawnika w ilości 520m2 – pkt „Wymiana słupa + demontaż starego
słupa” oraz pkt „Wymiana szaf”;
7.
wykonanie pomiarów 1-f – ujęto 231 pomiarów na kable wprowadzane do słupa,
przed wymianą słupa oraz po to aby określić stan kabla w słupie (czy nie jest
uszkodzony)
– wycenione w osobnej pozycji. Pomiary linii kablowych pomiędzy
tabliczką zaciskową, a oprawą zostały uwzględnione w pkt „montaż opraw i
demontaż”;
8.
uwzględniono 4 szt. słupów stylizowanych, zakładając że może być konieczność
wymiany takich słupów. Ich cena jest znacznie wyższa o około 25% niż słupa
„podstawowego”, co nie może oznaczać, iż w tej cenie nie zostanie zakupiony słup
„podstawowy”;
9.
wymiana, montaż wysięgnika odbywa się podczas stawiania słupa lub podczas
demontażu lampy oświetleniowej. Koszt wymiany wysięgnika w trakcie robót
towarzyszących (w grupie robót) z wyliczeń Odwołującego (przy pomocy własnego
personelu oraz sprzętu) jest mniejszy niż 30 zł. – została uwzględniona w pkt
„Wymiana słupa + demontaż starego słupa”;
10.
wykazane zostały oprawy Schreder, a w kosztorysie uproszczonym zastosowano
skrót myślowy „minus”, jako że bez opraw Rosy.
W kosztorysie w poz. „słup aluminiowy 7,5 SAL-75K” uwzględniono 227 szt. zamiast
wymaganych 231 szt., przy jednoczesnym uwzględnieniu 4 słupów stylizowanych Rosa,
które nie były wymagane. Tym samym Wykonawca prawidłowo wycenił w sumie 231 sz.
wszystkich słupów. Omyłka pozwala na osiągnięcie wyższego poziomu zysku i stanowi
bufor dla wydatków nieprzewidzianych, ewentualnie na pokrycie omyłki rachunkowej
wskazanej przez Zamawiającego.
Informacje podane w wyjaśnieniach pozwalają zweryfikować prawidłowość kalkulacji ceny.
Obejmują one wycenę kluczowych elementów wykonania modernizacji oświetlenia
ulicznego. W załączniku nr 4 „Przedmiot zamówienia” Zamawiający wykazał główne zadania
z podziałem na ulice, tj. demontaż istniejących szaf, słupów z fundamentem i wysięgnikiem
oraz demontaż istniejących opraw oraz montaż odpowiednio w miejscach demontowanych
urządzeń nowych szaf sterowniczych oświetlenia ulicznego, słupów z fundamentem oraz
wysięgnikiem oraz nowych lamp typu LED. Zamawiający nie wykazał natomiast potrzeby
przedłużenia istniejących linii kablowych, demontażu chodników oraz odtworzenia terenu po
wymianie urządzeń.
Jako niezasadne Odwołujący zakwestionował stanowisko Zamawiającego o rzekomej
niezgodności oferty z siwz, o czym miało świadczyć brak wyraźnego wskazania w
wyjaśnieniach wszystkich materiałów niezbędnych do prawidłowego wykonania zamówienia
– opraw i słupów. Odwołujący wskazał, jakie oprawy i słupy zobowiązał się zastosować, a
oferta zawiera zobowiązanie do wykonania przedmiotu zamówienia w sposób odpowiadający
siwz. Gdyby nawet przyjąć, iż na potrzeby kalkulacji ceny Wykonawca nie przyjął wszystkich
niezbędnych pozycji kosztorysowych, przy wynagrodzeniu ryczałtowym, nie sposób jest
przyjąć, aby oferta nie obejmowała wykonania całego przedmiotu zamówienia.
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc o jego oddalenie. Zamawiający
zaprzeczył, aby złożone wyjaśnienia w zakresie kalkulacji ceny ofertowej były kompletne
oraz
potwierdzały realność ceny. Zamawiający w wezwaniu jednoznacznie i wprost zażądał
przedstawienia kosztorysu
ofertowego tożsamego z przedmiarem robót załączonego do
siwz, zawierającego pozycje z KNNR i pozostałe oraz zestawienie materiałów, sprzętu,
stawkę roboczogodziny, narzuty, tj. koszty pośrednie i zysk. Załączony „kosztorys
uproszczony” nie uwzględniał wszystkich wymaganych pozycji. Powyższe dowodzi, że
Wykonawca na wezwanie nie przedstawił kompletnych wyjaśnień potwierdzających realność
jego ceny
– wskazane pozycje nie są wystarczające do wykazania realności ceny.
Na etapie badania rażąco niskiej ceny Zamawiający miał prawo żądać kosztorysu
uproszczonego i innych niezbędnych dokumentów na podstawie, których oceniał realność
ceny.
Zgodnie z zapisami siwz, rozdział XXVII pkt 6 „Przed podpisaniem umowy,
Z
amawiający wymaga przedłożenia kosztorysu sporządzonego w formie uproszczonej,
wskazującego wyliczenie ceny ofertowej podanej w ofercie na formularzu ofertowym
(zgodnie z załącznikiem nr 1a albo 1b do SIWZ). Zatem Wykonawca miał świadomość, iż
taki dokumen
t będzie wymagany. Pomimo wezwania Odwołujący nie złożył kosztorysu
ofertowego tożsamego z przedmiarem robót załączonego do SIWZ zawierającego pozycje
KNNR.
Odwołujący przedłożył dokument, który zawiera jedynie scalone elementy do
kosztorysu i niekompletne
zestawienie materiałów oraz robociznę bez ich szczegółowego
rozbicia jak w przedmiarze robót stanowiącym załącznik do siwz. Ponadto Odwołujący nie
złożył innego wymaganego dokumentu, tj. zestawienia sprzętu. Wprawdzie Odwołujący
podał jaki sprzęt zamierza wykorzystać przy realizacji zamówienia, jednak nie jest to
tożsame ze złożeniem zestawienia sprzętu zawierającego niezbędne informacje dotyczące
ponoszonych kosztów, takich jak liczba maszynogodziny.
Brak wskazanych wyżej elementów oraz poziom ogólności wyjaśnień Odwołującego sprawia,
że przedstawiona kalkulacja nazywana „kosztorysem uproszczonym” nie jest wiarygodna,
kompletna, a tym samym uniemożliwia rzetelną ocenę wiarygodności ceny.
Zamawiający wskazał przykład wyceny pozycji „wymiana słupa + demontaż starego słupa” –
350,00 zł netto dla jednego punktu oświetleniowego, jako zbyt niską. Odwołujący w
odwołaniu wskazał, iż w tej kwocie zawarł: materiał (kostka betonowa, tłuczeń kamienny),
prace związane z rozebraniem rowów nawierzchni chodników, podbudowy z kruszywa,
kopanie rowów dla kabli i słupów, nasypywanie piasku, zasypywanie rowów dla kabli,
zagęszczanie podłoża, układanie podbudowy oraz kostki betonowej, zestaw montażowy do
wykonania muf na kablach
, wymianę wysięgnika. Zamawiający w swoim kosztorysie te
pozycje wycenił na łączną kwotę 3295,00 zł netto dla jednego punktu oświetleniowego.
Zamawiający wskazał na wycenę tej pozycji (640,66 zł. netto) w ofercie złożonej na etap IV -
cz. 3, którą wykonawca wyjaśnił składając kosztorys uproszczony, zgodny z przedmiarem
robót.
Odwołujący podał dodatkowo w pozycji „montaż wysięgnika + demontaż starego” w arkuszu
ilość „0” zamiast 231 zł., wyceniając pozycję na kwotę 30 zł netto, co dało łączną wartość 0
zł. Świadczy to o braku wyceny pozycji. W drugim postępowaniu pozycję tę wycenił na kwotę
103,52 zł. netto i przemnożył przez liczbę wysięgników.
O nierzetelności kalkulacji świadczyć ma również brak uwzględnienia elementów takich jak
kabel YAKS 1kV 4x35mm2 i mufa na kablu, których w przedmiarze robót zastosowanie
przewidział Zamawiający w ogólnej ilości (1441,44 mb) oraz 2 zestawów muf montażowych
dla każdego ze słupów oświetleniowych (łącznie 462 szt.). Niewystarczającym jest w ocenie
Zamawiającego tłumaczenie, iż pomiary od tabliczki bezpiecznikowej do opraw (943
pomiary) uwzględnił w pozycji „montaż opraw + demontaż”, którą wycenił łącznie na 75,00 zł
netto. Ponieważ Zamawiający wycenił tą pozycję na 294 zł netto, co w jego ocenie
wskazywać ma na zaniżenie wyceny. Zamawiający podtrzymał wniosek o braku wyceny
wszystkich 231 szt. słupów 7,5m SAL-75K.
Wyjaśnienia Odwołującego w ofercie Zamawiający uznał za spóźnione oraz budzące
wątpliwości.
Chociaż pomiar pełnił funkcję pomocniczą, to miał znaczenie przy sporządzaniu oferty.
Uwzględniał istotne elementy zamówienia, takie jak wymiana kabla, mufy kablowe, pomiar
czy dopuszczenie do wymiany szaf oświetleniowych. To nie Odwołujący decyduje, czy
wymienić kabel oświetleniowy i zastosować mufy przy montażu słupa i jeżeli miał wątpliwości
co do sposobu wymiany słupa oświetleniowego i związanej z nim wymiany kabli to powinien
w odpowiednim terminie zwrócić się z zapytaniem do Zamawiającego.
Stanowisko Izby.
Do rozpoznania odwołania zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (Dz.
U. z 2019 r., poz. 1843)
, tj. po zmianie dokonanej ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. o
zmianie ustawy
– Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U poz.
1020)
, zwanej dalej „Ustawą”.
Przystępując do rozpoznania, Izba w pierwszej kolejności zobowiązana była do oceny
wypełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 Ustawy, tj. istnienia po stronie Odwołującego
interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwości poniesienia przez Niego szkody w wyniku
kwestionowanych czynności Zamawiającego. Ponieważ odwołaniem objęto czynności oceny
oferty
Wykonawcy, złożone odwołanie prowadzić może do uchylenia negatywnych skutków
decyzji Zamawiającego o odrzuceniu jego oferty, a w konsekwencji o unieważnieniu
postępowania. Po przywróceniu oferty Odwołującego do postępowania będzie ona jedyną
ofertą podlegającą ocenie. W świetle powyższego Izba uznała, iż Odwołujący ma interes w
tym, aby kwestionować prawidłowość czynności oceny oferty własnej. W tym stanie rzeczy
spełnione zostały przesłanki materialno-prawe do merytorycznego rozpoznania odwołania.
W oparciu o przedłożoną dokumentację postępowania, w tym treść siwz oraz ofertę
Odwołującego, Izba ustaliła stan faktyczny sprawy w zakresie objętym zarzutami.
Siwz
– w rozdziale XXII (Opis sposobu obliczenia ceny) Zamawiający w pkt 1 wymagał
podania ceny ofertowej na formularzu oferty, zgodnie z załącznikiem nr 1a albo 1b do SIWZ.
W pkt 2:
Podana cena ofertowa musi zawierać wszystkie koszty związane z realizacją
zamówienia, wynikające z opisu przedmiotu zamówienia (załącznik nr 4 do SIWZ),
załączonego przedmiaru robót pełniącego wyłącznie funkcję pomocniczą, załączonej
specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót oraz dokumentacji technicznej – cena
ryczałtowa, zawierająca wszelkie koszty związane z realizacją zadania. Cena ta będzie
stała i nie może się zmienić, za wyjątkiem przypadków opisanych we wzorze umowy,
stanowiącym załącznik nr 5 do SIWZ, w szczególności związanych z robotami
przygotowawczymi, kosz
ty urządzenia i utrzymania placu budowy, uporządkowania terenu
po wykonaniu robót oraz wszelkie inne – potrzebne dla prawidłowego i zgodnego z prawem
wykonania przedmiotu zamówienia.
W formularzu oferty (załącznik nr 1a i 1b) Zamawiający wymagał podania ceny ofertowej
brutto (cyfrowo i słownie). W pkt 6 formularza ujęte zostały oświadczenia dotyczące
wykorzystania materiałów: a-h: oprawy LED oraz słupa oświetleniowego, gdzie wykonawca
miał wskazać producenta oraz typ.
W załączniku nr 4 do siwz (opis przedmiotu zamówienia) Zamawiający wskazał zakres
modernizacji dla poszczególnych ulic, opisując ilości szt.: istniejących szaf oświetleniowych,
betonowych/stalowych
słupów
oświetleniowych,
wysięgników
jednoramiennych/dwuram
iennych/trójramiennych, opraw oświetleniowych wraz z osprzętem,
fundamentów. Zamawiający wskazał również szczegółowe wymagania dla każdego z
elementów zamówienia (pkt 2). W pkt II załącznika nr 4 – Ustalenie ceny ofertowej zadania
należy sporządzić na podstawie załączonego przedmiaru robót pełniącego wyłącznie
funkcję pomocniczą, załączonej specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót,
opisu przedmiotu zamówienia, w przypadku niejasności zwrócić się do
Zamawiającego o wyjaśnienia.
VIII
– rozliczenie pomiędzy Zamawiającym, a Wykonawcą nastąpi na podstawie jednej
faktury po wykonaniu zadania.
W postępowaniu wpłynęły dwie ofert, które Zamawiający odrzucił z powodu rażąco niskiej
ceny, a postępowanie na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 Ustawy unieważnił.
Cz
ynności te poprzedzało postępowanie wyjaśniające wysokość zaoferowanej ceny.
Zamawiający wezwał Odwołującego w dniu 07.08.2020r. do złożenia wyjaśnień w zakresie
elementów ceny mających wpływ na jej kalkulację. Zaoferowana cena jest niższa od wartości
szac
unkowej powiększonej o wartość podatku Vat o 49,15%. Zamawiający zobowiązał
wykonawcę do złożenia wyjaśnień, w tym do przedstawienia kosztorysu ofertowego w formie
uproszczonej, tożsamego z przedmiarem robót załączonym do siwz zawierającego pozycje z
KNNR
i pozostałe oraz zestawienie materiałów, zestawienie sprzętu , stawkę
roboczogodziny, narzuty, tj. koszty pośrednie [Kp]%, Zysk [Z]%; wyjaśnień wszystkich
istotnych pozycji i cen, które wpływają na zaoferowaną cenę. W przypadku powoływania się
w wyjaśnieniach na posiadane korzystne oferty, upusty, rabat bądź podobne Wykonawca
zobowiązany został do przedłożenia stosownych dokumentów (dowodów), tj. oferty
handlowej producenta lub hurtowni, w której złożono zapytanie cenowe na materiały, celem
wyjaśnienia, że zaoferowana cena ofertowa uwzględnia wymagania zawarte w SIWZ (wraz z
załącznikami) oraz obejmujące pełny zakres robót związanych z realizacją przedmiotu
zamówienia.
W dniu 17.08.2020r.
Wykonawca złożył wyjaśnienia, w których odniósł się do głównych
założeń, przedłożył kalkulację uproszczoną wraz z dowodami – ofertami. Treść wyjaśnień
została objęta tajemnicą przedsiębiorstwa. Wykonawca załączył kalkulacje kosztów – ogólne
założenie dla całości zadania (w tym koszty pośrednie) oraz kosztorys szczegółowy
spo
rządzony o KNR oraz arkusz oceny. Wykonawca wskazał na przyjęty koszt zatrudnienia
pracowników (stawa wynagrodzenia), koszty paliwa, sprzętu (podnośników, koparek,
samochodów, pił, zagęszczarek), materiałów (przewodów, wysięgnika, złączy, słupów). Do
wyjaśnień załączone zostały oferty otrzymane od dostawców. Ogólne założenia projektu
prezentują materiały (poz. 1-21), robociznę. W kosztorysie ofertowym pozycje te zostały
wycenione w kpl/m2.
Zamawiający odrzucając ofertę Odwołującego wskazał, iż wzywając do wyjaśnień oczekiwał
od Wykonawcy przedłożenia kosztorysu ofertowego, tożsamego z przedmiarem robót
załączonym do SIWZ (zawierający pozycje z KNNR i pozostałe, zestawienie materiałów,
sprzętu, stawkę rbh, narzuty, tj. koszty pośrednie i zysk) oraz dokumentów potwierdzających
zaproponowane ceny (dotyczy przypadku powoływania się w wyjaśnieniach na posiadane
korzystne oferty, upusty, rabaty bądź podobne). Już sam brak złożenia wymaganych
dokumentów czynił wyjaśnienia niewiarygodnymi i oznaczał dla Zamawiającego, iż
Wykonawca nie obalił domniemania wystąpienia rażąco niskiej ceny, co stanowiło podstawę
do odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Zamawiający oczekiwał podania konkretnych informacji, które pozwalałyby na uchwycenie
ich wymie
rnych korzyści i wartości ekonomicznych i weryfikację wiarygodności złożonych
twierdzeń. Wiarygodność tą należało uzyskać przez złożenie dokumentów potwierdzających
realność wyliczenia ceny. Zamiast kosztorysu ofertowego Wykonawca złożył kosztorys
ofertowy
, który zawiera scalone elementy do kosztorysu, w którym wymieniono materiały
(niekompletne), robociznę, bez ich szczegółowego rozbicia, jak w przedmiarze robót
stanowiącym załącznik do siwz. Wykonawca nie przedstawił również zestawienia sprzętu,
podał jedynie jaki sprzęt zamierza wykorzystywać przy realizacji zamówienia, co nie jest
tożsame ze złożeniem zestawienia zawierającego niezbędne informacje dotyczące
ponoszonych kosztów, takich jak liczbę maszynogodzin. Zamawiający wskazał na błędnie
wyliczoną wartość PLN w pozycjach 2, 4, 5, 6 i 7, która różni się od podanej w formularzu
ofertowym (zaniżona).
Zamawiający uznał, iż zachodzi podstawa do odrzucenia oferty, jako niezgodnej z siwz z
uwagi na brak materiałów oraz niezbędnych prac w „uproszczonym kosztorysie ofertowym”.
Zamawiający wyliczył wysokość kosztów pominiętych przez Wykonawcę przyjmując wartość
z kosztorysu inwestorskiego.
Uwzględniając ten stan Izba uznała, iż zarzuty formułowane wobec czynności
odrzucenia oferty
Odwołującego potwierdziły się.
Spór pomiędzy stronami sprowadzał się do oceny wyjaśnień złożonych w trybie art. 90 ust. 1
Ustawy, które odbiegały od oczekiwania przedstawienia szczegółowej kalkulacji
uwzględniającej normy KNNR (kosztorysu), czego wcześniej w siwz Zamawiający nie
wymaga
ł. Wykonawca składając wyjaśnienia do oferty, w której cena ma charakter
ryczałtowy, odniósł się do kalkulacji przyjętej na potrzeby sporządzenia oferty, a nie
kalkulacji, którą Zamawiający przyjął na potrzeby oszacowania kosztów i wartości
zamówienia. W jego ocenie złożone wyjaśnienia odnoszą się do faktycznych założeń
przyjętych na potrzebę oszacowania kosztów zamówienia, jakie przyjął dla kalkulacji ceny
ryczałtowej, a brak kosztorysu ofertowego, który to dokument nie był wymagany w
postępowaniu – nie powinien mieć wpływu na ocenę wyjaśnień. Przedmiar robót nie ma
również znaczenia dla ustalenia wynagrodzenia, jakie otrzyma wykonawca. Według
odwołującego przedmiary Zamawiającego uwzględniają szereg nadmiernych prac, które nie
są konieczne do wykonania przedmiotu zamówienia, np. demontaż/montaż wysięgników, czy
też wkopanie kabli. Zamawiający natomiast wskazywał, iż na podstawie wyjaśnień nie mógł
określić, jak Wykonawca doszedł do ceny ofertowej z uwagi na zbyt ogólny charakter
kalkulacji. Niekompletny cha
rakter wyjaśnień potwierdzać ma okoliczność, iż ogólna różnica
przekraczająca 140 000 zł. w stosunku do szacunku, nie została wyjaśniona. Wycena pozycji
i tak budziłaby wątpliwość Zamawiającego, który wyżej skalkulował koszty, a na podstawie
wyjaśnień nie miał możliwości zakwestionować przedstawionej wyceny.
Odnosząc się do tych argumentów Izba przyjęła, jako istotną do rozważań okoliczność
wynikającą z postanowień siwz, tj. wskazanego w rozdziale XXII siwz sposobu obliczenia
ceny ofertowej w zestawieniu z
pomocniczym charakterem przedmiaru załączonego do
dokumentacji. Zamawiający nie wymagał załączenia kosztorysu, a w ofercie wykonawca
zobowiązany był ustalić stałą cenę, która zasadniczo nie mogła ulec zmianie (cena
ryczałtowa). Wykonawca w formularzu ofertowym prezentował poza ceną informacje o
materiałach, które przyjął do realizacji zamówienia – lampy. Powyższe oznaczało, iż
wykonawca zobowiązany był przeanalizować zakres robót wynikający z załączonych przez
Zamawiającego przedmiarów – określających zakres robót, jak również nakłady rzeczowe
wykonania prac, które miały jedynie charakter pomocniczy dla kalkulacji ceny. Wykonawca
mógł zatem z materiałów tych nie korzystać dokonując kalkulacji kosztów wykonania
przedmiotu zamówienia w oparciu o dokumentację techniczną. Odwołujący uznał, iż część
robót opisująca zakres czynności nie jest konieczna lub dubluje się przy różnych pozycjach i
dokonał wyceny zgodnie ze swoją wiedzą techniczną wykonywania prac i ich organizacji.
Zamawiający natomiast, na etapie weryfikacji ceny przyjął w zasadzie na „sztywno”
założenia przyjęte w przedmiarach i oczekiwał, że Wykonawca wyjaśni różnicę w stosunku
do założeń przyjętych w dokumentacji przetargowej.
Powyższe prowadziło do zasadniczej różnicy w podejściu do wyceny kosztów, która
doprowadziła do uznania wyjaśnień wykonawcy za zbyt ogólne i niedostateczne.
Zamawiający w dużej części swojej argumentacji podkreślał znaczenia, jakie dla jego decyzji
miało niezałączenie kosztorysu uproszczonego, chociaż ten nie był wymagany, jako element
treści oferty, która prezentowana była w formularzu ofertowym. Zamawiający nie odniósł się
nawet do dowodów, jakie Wykonawca załączył do wyjaśnień, które miały na celu potwierdzić
realność kalkulacji kosztów zakupu materiałów niezbędnych do realizacji zamówienia (lampy,
kable, mufy
, szafy oświetlenia ulicznego, wymiany przewodów w słupach).
Uwzględniając stan zapisów siwz Izba uznała, iż wyjaśnienia należało ocenić w odniesieniu
do sposobu kalkulacji ceny ofertowej przyjętej na potrzeby złożenia oferty, ale niekoniecznie
przez pryzmat założeń kosztorysowych Zamawiającego. Skoro Zamawiający w siwz
pozostawił wykonawcom określenie ceny wykonania całości robót, oznaczało to, iż nie ma
dla niego znaczenia szczegółowe rozbicie elementów prac, które wykonawca zobowiązany
będzie wykonać, niezależnie od tego, czy w sposób prawidłowy wycenił ich koszty. Wskazuje
na to sam formularz oferty, w którym Zamawiający wymagał jedynie oświadczenia
dotyczącego wykorzystania materiałów: a-h: oprawy LED oraz słupa oświetleniowego, gdzie
nie wymagał podania ceny, a jedynie producenta oraz typ. Zamawiający zastrzegł płatność
na podstawie jednej faktury po wykonaniu prac, a zatem nie zamierzał również rozliczać
częściowo wykonawcy z wykonanych prac. W przypadku wynagrodzenia ryczałtowego i
zapisu siwz wskazującego wyłącznie na pomocniczy charakter przedmiaru, wykonawca
uprawniony był odnieść się do założeń, jakie przyjmował, w tym niezbędnych nakładów
rzeczowych i osobowych, które samodzielnie szacował. Brak wskazania założeń
wynikających z opisu pozycji w KNNR nie mógł z automatu przesądzać o wyniku oceny
wyjaśnień. Założenia przyjęte do kalkulacji ceny mogły bowiem odbiegać od opisów KNNR,
jeżeli wykonawca uznawał, iż część prac uda się wykonać w inny sposób, niż zostało to
przedstawione w KN
NR. Co ważne Zamawiający nie narzucił w siwz sposobu wykonania
robót, przedstawiając wykonawcy wyłącznie w charakterze pomocniczym przedmiar robót i
nie wymagał załączenia do oferty kosztorysu uproszczonego. Miało to swoje konsekwencje,
ni
e tylko dla formy oferty (zakresu szczegółowości danych dotyczących kalkulacji ceny), ale
również miało wymiar rzeczowy. Skoro Zamawiający nie zobowiązał wykonawców, do
przyjęcia nakładów rzeczowych wynikających z KNNR, to nie mógł następnie oceniać
wyjaśnień w zestawieniu z KNNR-ami. Tym samym Izba uznała, iż sam brak przedstawienia
wyjaśnień w formule odpowiadającej kosztorysowi nie dyskwalifikował tych wyjaśnień, jako
zbyt ogólnych.
Tym samym argument dotyczący braku wykazania dostatecznych danych, tj.
o
dwzorowujących zakres przedmiaru robót, nie uzasadniał odrzucenia oferty Odwołującego
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Ustawy.
Zamawiający w podstawie odrzucenia oferty nie zakwestionował, żadnej z kwot przyjętych w
kalkulacji wykonawcy, jako nierealnej w
świetle okoliczności podniesionych w wyjaśnieniach i
złożonych dowodach (ofertach). Wskazany w odpowiedzi na odwołanie przykład zaniżonej
wyceny
pozycji „wymiana słupa + demontaż starego słupa” wykraczał poza podstawę
faktyczną decyzji o odrzuceniu oferty. Odnosząc się jednak do wniosków Zamawiającego
należy zauważyć, iż nie jest właściwym analizowanie wyceny pozycji w ujęciu metody
wykonania i nakładów, jeżeli w siwz nie było takiego jednoznacznego wskazania. Pośrednio
brak uzasadnienia dla negatywnej oce
ny wynika również z odpowiedzi na odwołanie, w
której Zamawiający wskazując na wysokość wyceny własnej tej pozycji (3.295,00 zł netto),
jako wycenę zgodną z przedmiarem wskazał wartość 640,66 zł netto (oferta Odwołującego
na etap IV-
cz. 3”).
W ocenie Izby
, to nie kalkulacja własna wykonawcy była faktycznie przedmiotem oceny, ale
jej zestawienie z szacunkami Zamawiającego, które uzasadniało wezwanie, ale nie mogło
determinować oceny. Przedmiotem wyjaśnień nie miały być szacunki Zamawiającego ale
założenia, jakie wykonawca przyjął na potrzeby kalkulacji własnej. To po stronie wykonawcy
leżało przeanalizowanie dokumentów przetargowych i oszacowanie kosztów robót, tak aby
prace zostały wykonane należycie i z zyskiem dla wykonawcy. Zamawiający na rozprawia
wskaz
ał, iż wycena pozycji i tak budziłaby wątpliwość zamawiającego, który wyżej
skalkulował koszty, a na podstawie wyjaśnień nie miał możliwości zakwestionować
przedstawionej wyceny.
Skoro Zamawiający odrzucając ofertę nie zakwestionował realności
kwot wskazan
ych w kosztorysie uproszczonym wykonawcy, wskazując zasadniczo na
niedostateczną treść wyjaśnień, to w sprawie istotne znaczenie miało to, czy argumenty
wykonawcy broniły założeń, jakie przyjął na etapie przygotowania oferty.
Wykonawca wyjaśniła, w odniesieniu do kosztów prac, jak i materiałów, iż wymagana ilość
słupów aluminiowych 7.5mSAL75k (231 szt.) została wyceniona z ukompletowaniem (razem
z wysięgnikiem), chociaż faktycznie rozbita została na dwie pozycje, tj. wskazany słup (227
kpl.) oraz stylizowa
ny ROSA (4 kpl). Zamawiający nie zaprzeczył, iż cena słupa
stylizowanego jest wyższa, a zatem można było uznać, iż cena oferty uwzględnia koszt
wykonania 231 szt. słupów aluminiowych 7.5SAL75k.
Drobne błędy rachunkowe w poz. 2, 4, 5, 6 i 7 (zaniżone w ofercie o 4619,52 zł) nie
świadczyły jeszcze o rażąco niskiej cenie i nie mogły w sposób automatyczny
dyskwalifikować wyjaśnień. Odwołujący słusznie wskazał na możliwość pokrycia tej różnicy z
założonego zysku, rezerwy czy też różnicy w wycenie droższych słupów ROSA.
Zamawiający zakwestionował zgodność oferty wykonawcy wskazując na niedostateczną
treść wyjaśnień, które nie miały na celu sprecyzowania zobowiązania wynikającego z oferty,
w której wykonawca zadeklarował typ słupów i opraw, których zgodność z siwz nie była
przez Zamawiającego kwestionowana. Wyjaśnienia jakie Zamawiający składał na rozprawie
wskazują, iż to technologia wykonania prac miałaby prowadzić do niezgodności z siwz w
zakresie dotyczącym niezbędnych materiałów i prac, koniecznych do wykonania. W
szczególności Zamawiający odniósł się do technologii wymiany słupów oraz sprawdzenia i
pomiarów obwodu elektrycznego. W odniesieniu do prac związanych z wymianą, zdaniem
Zamawiającego wykonawca nie uwzględnił potrzeby dołożenia kabla, który będzie konieczny
do połączenia w nowym słupie, jak również odtworzenia nawierzchni. Ponieważ przedmiot
zamówienia nie obejmuje wymiany linii kablowej, w ocenie Izby ten element kalkulacji ceny
nie ma istotnego wpływu na założenia i nie wymagał uszczegółowienia. Jednocześnie
wykonawca do wyjaśnień załączył ofertę na kabel i mufy prace związane z wymianą
przewodów w słupach (załącznik nr 9, 10 i 11), co pozwala uznać, iż przyjął konieczność
wymiany słupa z fragmentem linii kablowej.
Odnośnie pomiarów obwodu elektrycznego, Zamawiający wyjaśniał, że pozycja ta została
wyceniona w kosztorysie wykonawcy w mniejszej ilości niż wymagana. Wykonawca przyjął
ilość 231 kompletów, tj. odpowiadającą ilości słupów, natomiast zgodnie z technologią
wykonania należało przyjąć 943 pomiary, co wynika z ilości wymienionych opraw, dla których
należałoby przeprowadzić pomiary (ilość dotyczy opraw wymienionych dla ulic). Dodatkowo
wyjaśniał, że 231 dotyczy ilości pomiarów przed wymianą słupów, jaka przyjął odwołujący,
natomiast pomiary nale
ży wykonać po wymianie słupa w ilości 231. Sumarycznie ilość
pomiarów należałoby powiększyć o 943 dla opraw - wynika to ze sztuki budowlanej.
Tymczasem Odwołujący wyjaśniał, iż ilość 231 kompletów stanowi dodatkową ilość, gdyż
sprawdzenie nastąpi przy rozizolowanych kablach przy montażu słupów. Przyjmując
koncepcję Zamawiającego konieczne byłoby połączenie kabli przy montażu słupów, a
następnie ich rozłączenie dla wykonania pomiaru. Dotyczy to również ilości 943 dla opraw.
Powyższe wskazuje na różnicę, która wynika z odmiennych założeń co do sposobu
wykonania, a nie zgodności z opisem przedmiotu zamówienia. Wyjaśnienia nie dawały
podstawy do przyjęcia, iż wykonawca nie dokona pomiarów, czy też nie uzyska
dopuszczenia od Tauron. Ponownie należy wskazać, że wnioski dotyczące technologii
wykonania prac wykraczały poza treść wyjaśnień, których celem było wskazanie założeń co
do kalkulacji ceny, a nie wyjaśnienie treści oferty.
W świetle powyższego Izba uwzględniła odwołanie w zakresie obu podstaw odrzucenia
ofe
rty, co prowadzi do konieczności powtórzenia czynności w postępowaniu, które zostało
unieważnione z uwagi na brak ważnej oferty. Izba nakazała zatem unieważnić czynności
unieważnienia postępowania oraz przywróci do oceny ofertę wykonawcy.
O kosztach pos
tępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz
art. 192 ust. 10
Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1
w
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238. ze zm.). Izba zaliczyła do
kosztów postępowania wpis oraz koszty Odwołującego poniesione w związku z
wynagrodzeniem pełnomocnika w wysokości ustalonej na podstawie rachunku złożonego
przed zamknięciem rozprawy i obciążyła nimi Zamawiającego.
Przewodniczący: ……………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1832/20 z dnia 2020-10-30
- Sygn. akt KIO 2170/20 z dnia 2020-10-26
- Sygn. akt KIO 2364/20 z dnia 2020-10-22
- Sygn. akt KIO 2176/20 z dnia 2020-10-20
- Sygn. akt KIO 2127/20, KIO 2495/20 z dnia 2020-10-20
