rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-07-14
rok: 2020
data dokumentu: 2020-07-14
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 958/20
KIO 958/20
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 lipca 2020
r. w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 maja 2020 r. przez wykonawcę: Tronus Polska
Sp. z o.o., ul. Ordona 2A, 01-237 Warszawa
w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego: Centrum Wspierania Rodzin „Rodzinna Warszawa", ul. Stara 4, 00-231
Warszawa,
przy udziale wykonawcy: B. W.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą ALNAG
B. W.,
ul. Księcia Józefa 54a, 30-206 Kraków zgłaszającego swoje przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
r. w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 maja 2020 r. przez wykonawcę: Tronus Polska
Sp. z o.o., ul. Ordona 2A, 01-237 Warszawa
w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego: Centrum Wspierania Rodzin „Rodzinna Warszawa", ul. Stara 4, 00-231
Warszawa,
przy udziale wykonawcy: B. W.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą ALNAG
B. W.,
ul. Księcia Józefa 54a, 30-206 Kraków zgłaszającego swoje przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
orzeka:
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej w zadaniu nr 5 i nr 10 oraz powtórzenie
czynności badania i oceny ofert, a w tym wezwanie wykonawcy B. W.
prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą ALNAG B. W. z siedzibą w
Krakowie na podstawie art. 90 ust. 1a Pzp do złożenia dodatkowych
szczegółowych wyjaśnień, w szczególności kalkulacji kosztów wykonania
zamówienia, w tym kosztów ogólne wskazanych w wyjaśnieniach z dnia 16
maja 2020 r. w odniesieniu do ceny
oferty złożonej na zadanie nr 5 i ceny
oferty złożonej na zadanie nr 10; w pozostałym zakresie oddala odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Centrum Wspierania Rodzin
„Rodzinna Warszawa", ul. Stara 4, 00-231 Warszawa, i:
1)
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę:
Tronus Polska Sp. z o.o., ul. Ordona 2A, 01-237 Warszawa
tytułem wpisu od
odwołania,
2)
zasądza kwotę 11 160 zł 99 gr (słownie: jedenaście tysięcy sto sześćdziesiąt
złotych dziewięćdziesiąt dziewięć groszy) od zamawiającego: Centrum
W
spierania Rodzin „Rodzinna Warszawa", ul. Stara 4, 00-231 Warszawa na
rzecz wykonawcy: Tronus Polska Sp. z o.o., ul. Ordona 2A, 01-237 Warszawa
stanowiącą koszty poniesione z tytułu wpisu od odwołania, wynagrodzenia
pełnomocnika oraz dojazdu na posiedzenie.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych
(tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
…………………………
Sygn. akt: KIO 958/20
Uzasadnienie
Zamawiający: Centrum Wspierania Rodzin „Rodzinna Warszawa" z siedzibą
w warszawie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego w przedmiocie:
„Roboty budowlane wraz z dostawą i montażem
wyposażenia pomieszczeń Ogniska „Starówka" z podziałem na części. Części: 3, 5, 7, 8, 9,
10".
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 27 lutego 2020 r. pod numerem 517146-N-2020.
W dniu 27 kwietnia
2020 r. Zamawiający przesłał wykonawcom zawiadomienie
o wyborze najkorzystniejszej oferty
w częściach 5 i 10 zamówienia. Zamawiający w zakresie
obu tych części dokonał wyboru jako najkorzystniejszej - oferty złożonej przez wykonawcę B.
W.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Alnag B. W. z siedzibą w Krakowie (dalej:
Alnag).
Wykonawca TRONUS POLSKA sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie wniósł odwołanie,
zarzucając Zamawiającemu naruszenie w przedmiotowym postępowaniu następujących
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2019
r., poz. 1843 ze zm.), zwa
nej dalej „Pzp”:
1)
art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 1, 2 i 3 Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty
wykonawcy Alnag w zakresie części nr 5 i nr 10 pomimo, iż wykonawca ten złożył w tych
częściach ofertę zawierającą rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia,
a także pomimo, iż wykonawca ten nie dowiódł, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny;
1)
art. 91 ust 1 Pzp, poprzez dokonanie wyboru oferty wykonawcy Alnag, jako
najkorzystniejszej,
pomimo iż wykonawca ten powinien zostać wykluczony z postępowania,
a jego oferta powinna być odrzucona i w konsekwencji oferta ta nie powinna zostać wybrana
jako najkorzystniejsza przy ustalonych w SIWZ kryteriach oceny ofert.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności badania i oceny ofert oraz czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej w zakresie części nr 5 i 10,
2)
dokonanie powtórnej czynności badania i oceny ofert w zakresie części nr 5 i nr 10,
3)
odrzucenia oferty wykonawcy Alnag w zakresie części nr 5 i nr 10,
4)
uznania za bezzasadne zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa przez wykonawcę
Alnag w zakresie wyjaśnień składanych przez tego wykonawcę w trybie art. 90 ust. 1 Pzp i
składanych wraz z tymi wyjaśnieniami dowodów, a w konsekwencji ujawnienie ww. informacji
Odwołującemu,
5)
dokonanie wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w części nr 5 i nr 10.
Odwołujący wniósł także o zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego
kosztów postępowania odwoławczego, w tym wpisu oraz innych kosztów, zgodnie
z rachunkami, które zostaną przedstawione na rozprawie.
Odwołujący podniósł, że wystąpił do Zamawiającego o udostępnienie wyjaśnień
złożonych przez wykonawcę Alnag w trybie art. 90 ust. 1 Pzp. W odpowiedzi otrzymał
wyłącznie pisma w sprawie wyjaśnień z 15 kwietnia 2020 r. (osobno dla części nr 5 i nr 10)
wraz z oświadczeniem o zastrzeżeniu jako tajemnicy przedsiębiorstwa załączników do
wyjaśnień. Następnie w dniu 29 kwietnia 2020 r. Odwołujący wystąpił do Zamawiającego
o
udostępnienie załączników do ww. pism Alnag ze względu na bezskuteczność dokonanego
zastrzeżenia, jako dokonanego niezgodnie z wymaganiami art. 8 ust. 3 Pzp.
W odpowiedzi z 30 kwietnia
2020 r. Zamawiający przekazał Odwołującemu część
załączników do ww. wyjaśnień (załączniki 1-8 dla wyjaśnień w części nr 5, załączniki 1-17 do
wyjaśnień w części nr 10). W zakresie pozostałych załączników Zamawiający uznał
zastrzeżenie za dokonane skutecznie. Zamawiający nie przedstawił żadnego wyjaśnienia,
dlaczego dla tej części dokumentów uznał zastrzeżenie za skuteczne w sytuacji, gdy
oświadczenie Alnag dotyczące tajemnicy przedsiębiorstwa zawarte w pismach z 15 kwietnia
2020 r. było jednolite i nie było w żaden sposób zróżnicowane w zakresie poszczególnych
załączników. Niezgodność tego oświadczenia Alnag z art. 8 ust. 3 Pzp dotyczyła wszystkich
złożonych dokumentów, było ono sformułowane w sposób ogólnikowy i pozbawione
jakichkolwiek dowodów mogących potwierdzić, że zastrzeżone informacje rzeczywiście
spełniają kryteria określone w art. 11 ust. 2 u.z.n.k.
Zarzut zaniechania
odrzucenia oferty wykonawcy Alnag pomimo, iż zawiera ona rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W
przedmiotowym postępowaniu oferta złożona przez wykonawcę Alnag:
- dla cz
ęści 5, z ceną brutto 105.509,00 zł, stanowi jedynie 49,0% wartości szacunkowej
zamówienia, powiększonej o VAT (wynoszącej w części nr 5 - 215.341,40 zł), a także jedynie
62,53%
średniej arytmetycznej cen złożonych ofert (168.738,27 zł) i jedynie 57,17% średniej
arytmetycznej cen złożonych ofert z wyłączeniem rażąco niskiej ceny z oferty Alnag
(184.545.58 zł).
- dla cz
ęści 10, z ceną brutto 71.819,70 zł, stanowi jedynie 54,04% wartości szacunkowej
zamówienia, powiększonej o VAT (wynoszącej w części nr 10 - 132.908,78 zł), a także jedynie
72,84% średniej arytmetycznej cen złożonych ofert (98.599,34 zł) i jedynie 68,21% średniej
arytmetycznej cen złożonych ofert z wyłączeniem rażąco niskiej ceny z oferty Alnag
(105.294,25 zł).
Tak znaczne zaniżenie ceny w stosunku do wartości zamówienia świadczy o tym,
że wobec oferty wykonawcy Alnag w niniejszym postępowaniu w części nr 5 i 10 powstało
zgodnie z art. 90 ust. 1 i 1a Pzp
domniemanie, że zawiera ona rażąco niską cenę, a więc cenę,
która nie daje możliwości prawidłowego, rzetelnego i uczciwego wykonania przedmiotu
zamówienia. Ma to tym większe znaczenie, gdyż zamówienie obejmuje dostawę mebli
i elementów wyposażenia o ściśle określonych wymaganiach materiałowych i technicznych,
z czym wiążą się znaczne koszty związane z zapewnieniem właściwych, zgodnych z SIWZ
materiałów, ale także istotne koszty związane z pracą ludzi, zużyciem sprzętu i energii,
związanych z przygotowaniem mebli, transportem, montażem i ustawianiem.
Zamawiający prawidłowo wezwał wykonawcę Alnag do wyjaśnień w trybie art. 90 ust 1
Pzp
. Następnie jednak, zdaniem Odwołującego, nieprawidłowo ocenił złożone wyjaśnienia,
a w konsekwencji zaniechał odrzucenia oferty Alnag na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw.
z art. 90 ust 1 i 3 Pzp.
Brak udostępnienia Odwołującemu w całości wyjaśnień składanych w trybie art. 90 ust.
1 Pzp
przez Alnag bardzo utrudnia, ale nie uniemożliwia dokonania Odwołującemu analizy
oferty
tego wykonawcy prowadzącej do stwierdzenia, że zawiera ona rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia, nie gwarantującą środków na prawidłowe i zgodne z
wymaganiami Zamawiającego wykonanie zamówienia. W konsekwencji w stosunku do tej
oferty Zam
awiający bezprawnie zaniechał jej odrzucenia na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w
zw. z art. 90 ust. 3 Pzp.
Odwołujący w tym zakresie oparł się na jawnych dokumentach: treści
SIWZ, w tym Opisu przedmiotu zamówienia, pismach Zamawiającego do firmy Alnag, na
ofercie Alnag, w szczególności na formularzu cenowym tej firmy, oraz na złożonych przez tą
firmę wyjaśnieniach i tej części załączników, które zostały Odwołującemu udostępnione.
Ad.
Część nr 5
Analiza złożonych dnia 15 kwietnia 2020 r. wyjaśnień prowadzi do wniosku, że złożone
przez Alnag wyjaśnienia były niekompletne, fragmentaryczne i przez to nie obaliły
domniemania tego, że oferta Alnag zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Według informacji przedstawionych przez Zamawiającego, wyjaśnienia tego
wykonawcy pomijały w ogóle szereg zagadnień, które mają niezwykle istotny wpływ na ocenę,
czy jest w ogóle możliwa prawidłowa i rzetelna realizacja przedmiotu zamówienia za cenę
oferty Al
nag. Wyjaśnienia Alnag składają się wyłącznie z ogólnych oświadczeń wykonawcy
odnoszących się do okoliczności, takich jak:
1)
posiadanie zakładu stolarskiego wyposażonego w maszyny i narzędzia,
2)
długoletnie doświadczenie w branży, mające pozwalać na optymalizację produkcji,
3)
wypracowane relacje z dostawcami,
4)
posiadanie własnych samochodów dostawczych.
Okoliczności te nie zostały przez Alnag w żaden sposób udowodnione. Nawet gdyby
zostały udowodnione, to nie przedstawiają one żadnej wartości dla oceny tej oferty
w kontekście art. 90 Pzp, gdyż nie są to okoliczności, które w jakikolwiek sposób wyróżniałyby
Alnag na tle pozostałych wykonawców funkcjonujących w tej branży. Nie są to przymioty, które
dostępne są wyłącznie firmie Alnag i pozwalają osiągnąć przewagę konkurencyjną tak
znaczn
ą, aby umożliwiała ona wykonanie zamówienia za około połowę jego rynkowych
kosztów. Odwołujący przywołał orzecznictwo (por. wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z
dnia 8 listopada 2007 r., X Ga 294/06),
(por. wyrok KIO z dnia 18 września 2018 r., KIO
1751/18
, por. także wyrok KIO z 6 czerwca 2016 r., KIO 800/16) na poparcie swoich twierdzeń.
Zdaniem Odwołującego, nieprawdziwe jest oświadczenie Alnag o samodzielnym
wykonaniu całego zamówienia, co ma, wg pisma z 15.04.2020 r., prowadzić do obniżenia
kosztów wykonania zamówienia w stosunku do sytuacji, gdyby Alnag korzystać miał z dostaw
zewnętrznych. Po pierwsze, Alnag w swojej ofercie dla części nr 5 oferuje towary innych
producentów (poz. 7 formularza cenowego - krzesło Nowy Styl Polyfold). Przedstawione na te
okoliczności dowody (załączniki 1-8) są zupełnie pozbawione jakiejkolwiek mocy dowodowej.
Można się jedynie domyślać, że stanowią zbiór wydruków zawierających rzekome oferty za
towary odpowiadające poszczególnym pozycjom asortymentowym w części nr 5. Wydruki te
zawierają jedynie szczątkowe informacje, brak jest możliwości określenia szczegółów nt.
towarów, których dotyczą, brak podania źródeł (nazwa strony internetowej producenta lub
dystrybutora, link w stopce itp.), b
rak też informacji o dacie wygenerowania tych wydruków. To
powoduje, że pozbawione są one jakiejkolwiek możliwości weryfikacji co do związku z ceną
wykonania przedmiotowego zamówienia. Takiego związku nie wykazuje w żadnym stopniu
sam Alnag.
Wykonawca
Alnag oświadczył także, że koszt dostawy tapicerek, pianek, nici i
pozostałych akcesoriów dla potrzeb produkcji ma wynieść 59.770,24 zł netto (73.517,40 zł
brutto, co stanowi ponad 61% ceny oferty brutto). Zasadność takiej wyceny wg Alnag
potwierdzać mają faktury (załączniki 9-13). Alnag nie przedstawił jednak żadnego dowodu ani
choćby argumentacji, z której wynikałby związek przedstawionych faktur z przedmiotowym
zamówieniem, zwłaszcza, że Alnag nawet nie przedstawił informacji, czy towary zakupione
w ramach tych faktur odpowiadają towarom, które mogą być zgodnie z SIWZ wykorzystane
przy wykonaniu przedmiotowego zamówienia, i w jaki sposób ich ceny nabycia w przeszłości
przełożą się koszty realizacji przedmiotowego zamówienia (w szczególności na podany
w pismach z 15.04.2020 r. łączny koszt dostawy tych elementów). Zwłaszcza, że w dalszej
części wyjaśnień całkowite koszty zewnętrzne Alnag podaje jako kwotę 61.970,24 zł netto
(76.223,40 zł brutto).
Ponadto, po
dana w wyjaśnieniach kwota 1.200 zł netto, jako oszacowany koszt
dojazdów do Zamawiającego związanych z pomiarami i dostawami towaru, pozbawiona jest
jakichkolwiek podstaw wyliczenia. W żadnym stopniu Alnag nie wykazał tego, aby koszty te
odpowiadały faktycznym kosztom co najmniej dwóch wyjazdów na trasie Czernichów-
Warszawa (uwzględniając koszty paliwa, eksploatacji, opłat drogowych na system Via Toll,
koszty pracy pracowników uczestniczących w przejeździe, diety itp.).
Założone przez Alnag 1.000 zł netto na „koszty nieprzewidziane", opłaty za energię,
wywóz odpadów, gwarancję, jest również kwotą zupełnie oderwaną od jakichkolwiek realiów
realizacji zamówienia. Zwłaszcza przy uwzględnieniu, że Alnag zaoferował okres gwarancji na
przedmiot zamówienia wydłużony do 60 miesięcy (5 lat). Biorąc pod uwagę, że same koszty
przejazdów Alnag szacował na kwotę 1.200 zł, to założona w przedmiotowym fragmencie
kwota 1.000 zł netto, która ma odpowiadać kosztom opłat za energię, wywóz odpadów, koszty
nieprzewidziane
i gwarancję, prawdopodobnie nie pokryje kosztu choćby jednego wyjazdu do
siedziby Zam
awiającego w ramach serwisu gwarancyjnego.
Także podana przez Alnag kwota 6.185,00 zł brutto jako koszty pracownicze, pozostaje
bez żadnego dowodu czy szczegółowej kalkulacji, która mogłaby dowodzić, że założone
koszty pracy są kosztami adekwatnymi, wystarczającymi dla potrzeb rzetelnej realizacji
przedmiotu zamówienia, zarówno w fazie wykonania (od podpisania umowy do odbioru), jak i
w fazie rękojmi i gwarancji (60 miesięcy od dnia odbioru). Przedstawione argumenty o
rzekomym wpływie na przedmiotowe zagadnienie położenia zakładu produkcyjnego Alnag na
terenie Gminy Czernichów pozostają również zupełnie gołosłowne. Alnag argumentuje,
że położenie zakładu powoduje obniżenie kosztów „utrzymania, energii, usług firmy
ochroniarskiej", gdyż te mają być „niższe niż w mieście". Także dla tego twierdzenia Alnag nie
przedstawia dowodów ani choćby spójnej i rzetelnej argumentacji czy kalkulacji kosztów.
Twierdzenie to przeczy też faktom powszechnie znanym, jak choćby to, że koszt sprzedaży i
dystrybucji energii elektr
ycznej nie jest zależny od miejsca położenia punktu poboru energii.
Doświadczenie wynikające m.in. z zamówień publicznych na usługi ochrony osób i mienia
wskazuje także, że wynagrodzenia w tej branży oscylują z reguły w okolicy minimalnej stawki
godzinowej
, która wynika z przepisów prawa. Z tego powodu jest mało prawdopodobne, aby
usługi te mogły być przez Alnag nabyte taniej, niż w miastach jak np. Kraków. Gmina
Czernichów, wchodząca w skład Powiatu Krakowskiego (tworzonego przez gminy położone
wokół Krakowa, z wyłączeniem Miasta Kraków) należy do obszaru, o najwyższych kosztach
pracy w skali Województwa Małopolskiego, zaraz po Krakowie. To plasuje ją także w czołówce
kosztów w tym zakresie w całym kraju, z wyłączeniem największych ośrodków miejskich.
Potwi
erdzeniem tego są dane statystyczne GUS (np. w 2017 roku przeciętne miesięczne
wynagrodzenie brutto w gminie Czernichów wynosiło 4 858,15 PLN, co odpowiada 107.30%
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w Polsce), co przeczy zasadności
argumentu Alnag w tym zakresie. Podważa to także oświadczenie Alnag o kosztach
pracowniczych.
Suma wydatków związanych z przedmiotowym zamówieniem została przedstawiona
przez Alnag na kwotę 82.408,40 zł brutto (wyjaśnienia, str. 2). Wg wyjaśnień Alnag pozostała
część ceny, tj. kwota 23.101,00 zł brutto, ma pozwalać w zupełności na pokrycie należnych
podatków do Urzędu Skarbowego oraz składek do ZUS oraz pozwolić uzyskać zadowalający
zysk dla firmy. Tymczasem z uwzględnieniem podanej w ofercie ceny, kwota 19.729,33 zł
stanowi już kwotę podatku VAT, jaką Alnag będzie zobowiązany do zapłaty z tytułu realizacji
przedmiotowego zam
ówienia (cz. 5). W pozostałej kwocie, tj. 3.371,67 zł zmieścić się muszą
także koszty takie, jak inne podatki, w szczególności koszt podatku dochodowego od osób
fizycznych (PIT),
składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które w przypadku
wykonawcy takiego, jak Alnag,
miesięcznie wynoszą co najmniej 1431,48zł.
Z uwzględnieniem ww. informacji, biorąc także pod uwagę bardzo nieprecyzyjne i
wewnętrznie sprzeczne wyjaśnienia Alnag, w ocenie Odwołującego, podane w wyjaśnieniach
informacje finansowe potwie
rdzają, że kalkulacja ceny nie pozwala Alnag na uzyskanie zysku
z zamówienia, co powoduje, że ofertę tą tym bardziej należy uznać za podlegającą odrzuceniu
zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 3 Pzp.
Wszystkie podawane w wyjaśnieniach wartości sprawiają wrażenie dobranych
przypadkowo, sformułowanych ad hoc, wyłącznie na potrzeby sformułowania wyjaśnień.
Dokonane w drugiej części wyjaśnień podsumowania kosztów pozostają bez związku z
podanymi wcześniej wartościami cząstkowymi, które nie sumują się do wartości podanych,
jako całkowite. Wyjaśnienia pozostają zbiorem ogólnych oświadczeń Alnag odnoszących się
do okoliczności pozbawionych dowodów, których wpływ na szacowanie ceny ofertowej
pozostaje niewyjaśniony i niewykazany. Wyjaśnień tych nie sposób nazwać kompletnymi czy
rzetelnymi.
Dołączone do wyjaśnień dowody pozostają jedynie zbiorem mniej lub bardziej
przypadkowych dokumentów, które albo są zupełnie nieprzydatne dla dowiedzenia
prawidłowości kalkulacji cenowej Alnag (załączniki 1-8) albo też ich przełożenie na kalkulację
ceny Alnag nie jest w żaden sposób wykazane.
Ad.
Część nr 10
W zakresie tej części przedmiotu zamówienia wyjaśnienia były sformułowane w sposób
zbliżony, jak dla części nr 5. Tym samym zarzuty Odwołującego dotyczące treści tych
wyjaśnień w zasadniczej części pokrywają się z tym, co opisano w odniesieniu do części nr 5
(z zastrzeżeniem różnic w wartościach i niektórych innych elementach).
Dla części nr 10 wyjaśnienie Alnag o samodzielnym wykonaniu całego przedmiotu
zamówienia, co ma prowadzić do obniżenia kosztów i czynić cenę oferty realną, brzmi
szczególnie absurdalnie w stosunku do pozycji: takich, jak dywan, roślina doniczkowa, a
szczególnie - pianino. Zgodnie z wyjaśnieniami, wykonawca prowadzi zakład stolarski
wyspecjalizowan
y w produkcji meblarskiej. Wykonawca nie przedstawił żadnego dowodu na
okoliczność, że posiada zdolności produkcyjne i kadrowe w zakresie wykonywania tkanin
takich, jak dywany, a już szczególnie - skomplikowanych elektronicznych instrumentów
muzycznych, ja
k pianino elektryczne (poz. 22). Trudno uznać za rzetelne wyjaśnienia, które
bez żadnych dowodów przedstawiają argumentację tego rodzaju.
Podając koszty zakupu materiałów zewnętrznych, podobnie jak w części nr 5, Alnag
przedstawił ich rzekomy całkowity koszt (31.477,05 zł netto, co dawałoby brutto 38.716,77 zł)
oraz zbiór dokumentów (załączniki 18-25), bez wykazania, jakie przełożenie mają informacje
zawarte w tych dokumentach na przyjętą wycenę. Z wyjaśnień nie wynika w żadnym stopniu,
czy dokumenty te maj
ą związek z przygotowaniem wyceny przedmiotowego zamówienia, a w
konsekwencji nie mają żadnego waloru dowodowego na okoliczność poziomu kosztów zakupu
tych elementów.
Za zupełnie bezprzedmiotowe należy uznać także argumenty Alnag odnoszące się do
cen z zam
ówienia realizowane dla innej jednostki (Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana
Pawła II). Wykonawca w tym zakresie nie wykazał ani nawet nie przedstawił argumentacji za
istnieniem związku między danymi odnoszącymi się do tamtej realizacji i przedmiotowego
zamówienia (np. co do przedmiotu, rodzaju towarów, zgodności z SIWZ czy innych warunków
realizacji). Tak samo nie ma znaczenia dla oceny tych wyjaśnień odwołanie do wcześniejszego
wyroku KIO odnoszącego się do innego postępowania, rozpisanego na innych warunkach,
dotyczącego innego przedmiotu zamówienia, gdzie wyjaśnienia Alnag są dla Zamawiającego
znane wyłącznie fragmentarycznie w zakresie, w jakim zostały przytoczone w uzasadnieniu
wyroku KIO.
Wszystkie przedstawione przez Alnag argumenty pokrywają się z tymi
przedstawionymi dla części nr 5. Także w tym zakresie należy uznać je za przedstawione w
sposób przypadkowy, pozbawiony szczegółowego wyliczenia i uzasadnienia i nie wykazujące
w żadnym stopniu rzetelności kalkulacji ceny ofertowej, jej realności w kontekście
postawionych
w SIWZ wymagań. Nie wyjaśniły one żadnych wątpliwości dotyczących
rzetelności i prawidłowości skalkulowania ceny ofertowej ani nie wykazały istnienia po stronie
Alnag takich okoliczności, które pozwalałyby tej firmie na realizację zamówienia za oferowane
ceny, a także odbiegających tak znacznie od cen oferowanych przez pozostałych
wykonawców, które w niniejszym postępowaniu obrazują realny i aktualny poziom kosztów
realizacji przedmiotowego zamówienia oceniany przez uczestniczących w tym rynku
profesjonalistów.
Wyjaśnienia w obu częściach ograniczają się w zasadzie do podania kilku ogólnych
haseł i zbiorczych kwot, bez wskazania jakiejkolwiek metodologii, która posłużyła ich
wyliczeniu,
czy która potwierdzałaby to, że firma Alnag rzeczywiście na takim poziomie może
przyjąć poszczególne koszty realizacji przedmiotu zamówienia. Tymczasem zgodnie z
orzecznictwem informacje podawane w wyjaśnieniach powinny być na tyle konkretne, aby
możliwe było ich przynajmniej przybliżone przełożenie na uchwytne i wymierne wartości
ekonomiczne, a także możliwa ich weryfikacja oraz ocena wiarygodności (por. wyrok KIO z
dnia 6 czerwca 2016 r., KIO 800/16). Nie spełnia tego kryterium ani podanie ogólnikowych
informacji w wyjaśnieniach, ani też dołożenie do wyjaśnień kilku czy kilkunastu dokumentów,
bez wykazania związku pomiędzy tymi dokumentami i ujętymi w nich treściami, a kalkulacją
kosztów realizacji przedmiotowego zamówienia.
Wykonawca, B. W.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Alnag B. W.,
zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego. Wniósł
o oddalenie odwołania. Podniósł, że instytucja wyjaśnień, o której mowa w art. 90 Pzp,
została przewidziana, aby wykonawca podał zamawiającemu stosowne informacje na
temat własnych cen, kalkulacji, cech i uwarunkowań etc., dowodzące możliwości
zaoferowania ceny obniżonej w stosunku do wartości zamówienia, a zamawiający mógł te
informacje ocenić i na ich podstawie podjąć decyzję, co do przyjęcia bądź odrzucenia
oferty. Wiadomości na temat kalkulacji cenowej wykonawcy oraz indywidualnych,
dostępnych wykonawcy okoliczności, które taką kalkulację umożliwiają, zamawiający
zazwyczaj nie może uzyskać na podstawie innego źródła niż sam wykonawca i przede
wszystki
m informacje te powinien uzyskać w stosownym czasie - co pozwoli mu na
dokonanie prawidłowej czynności przyjęcia bądź odrzucenia oferty. Tym samym, co do
zasady, wykonawca już w ramach wyjaśnień składanych zamawiającemu w odpowiedzi na
jego wezwanie, powin
ien podać dostępne mu indywidualnie okoliczności i dowody, które
umożliwiły skalkulowanie tak niskiej ceny. (KIO 2115/16; KIO 2116/16). Przepis art. 90 ust.
1 Pzp stanowi, że zamawiający zwraca się do konkretnego wykonawcy, w określonych w
tym przepisie wa
runkach, o udzielenie wyjaśnień, w tym o złożenie dowodów dotyczących
elementów mających wpływ na wysokość ceny. Powyższą regulację należy interpretować
łącznie z dyspozycją art. 90 ust. 2 Pzp, który to przepis wprost wskazuje na obowiązek
wykazania przez
wykonawcę, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. W świetle
wskazanych regulacji prawnych, to wykonawca wszelkimi niezbędnymi środkami
dostępnymi w danej sprawie i uzasadnionymi w konkretnym stanie faktycznym, powinien
wykazać zamawiającemu, że jego cena nie jest rażąco niska. Przywołane przepisy nie
określają przykładowego katalogu dowodów, które wykonawca zobowiązany jest złożyć w
celu uzasadnienia racjonalności i rynkowej wyceny swojej oferty. Każdy więc dowód
adekwatny do konkretnej sytuacji mo
że być przedstawiony przez wykonawcę, co
wykonawca uczynił w sposób dokładny, czytelny i wiarygodny.
Z
daniem Przystępującego, złożone przez wykonawcę Alnag wyjaśnienia dotyczące
braku rażąco niskiej ceny oferty w zakresie części nr 5 i 10 zamówienia, sformułowane
zostały z należytą starannością, a dowody załączone do wyjaśnień, również te objęte
tajemnicą przedsiębiorstwa, w pełni przedstawiają i odzwierciedlają możliwość rzetelnego
i profesjonalnego wykonania przedmiotu zamówienia, co czyni zarzuty Odwołującego
chybionymi.
Odwołujący zarzuca między innymi, że samodzielne wykonanie całego przedmiotu
zamówienia brzmi absurdalnie w stosunku do pozycji takich jak dywan, roślina doniczkowa,
pianino, nie mając żadnych podstaw aby twierdzić, że wykonawca nie może być
producentem tych towarów. W swojej ofercie w Wykazie asortymentowo-cenowym
Odwołujący również podał siebie jako producenta wymienionych pozycji.
Wykonawca dołożył wszelkich starań, aby udowodnić, że cena jaką zaoferował nie
jest rażąco niska, a także jego sytuacja ekonomiczna, finansowa i kadrowa przyczynia się
do rzetelnego i w pełni profesjonalnego wykonania przedmiotu zamówienia.
Przystępujący podniósł także, że termin na wniesienie odwołania upłynął dnia
4 maja 2020 r. natomiast
Odwołujący kopię odwołania przesłał Zamawiającemu w dniu
5 maja 2020 r.,
co stanowi podstawę do odrzucenia odwołania.
Pismem z dnia 18 maja 2020 r. Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie. Wniósł
o odrzucenie odwołania, a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku - o odrzucenie
odwołania w zakresie zarzutu zaniechania odrzucenia oferty Alnag w zakresie części nr 5 i nr
10 zamówienia oraz oddalenie w pozostałym zakresie, ewentualnie o oddalenie odwołania w
całości.
Zamawiający wyjaśnił, że w toku badania ofert stwierdził, że oferta Alnag w:
1.
Części nr 5 „Dostawa i montaż mebli wypoczynkowych (siedziska)" jest niższa o 51%
od wartości Części nr 5 zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
ustalonej przed wszczęciem postępowania;
2.
Części nr 10 „Dostawa i montaż innego wyposażenia” jest niższa o 45,96% od wartości
Części nr 10 zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszczęciem postępowania.
Na
podstawie art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp, w dniu 8 kwietnia 2020 r. Zamawiający wezwał
wykonawcę Alnag do złożenia wyjaśnień rażąco niskiej ceny ofert złożonych na ww. części
zamówienia.
W dniu 10 kwietnia 2020 r. wykonawca Alnag
zwrócił się o przedłużenie terminu na
przedłożenie wspomnianych dokumentów. W dniu 16 kwietnia 2020 r. do siedziby
Zamawiającego doręczono dwa pisma wykonawcy Alnag dot. informacji o braku rażąco niskiej
ceny, oddzielnie dla części nr 5 oraz części nr 10 zamówienia.
Zamawiający w dniu 30 kwietnia 2020 r. zawiadomił wykonawcę Alnag o odtajnieniu
informacji, które nie stanowią w jego ocenie tajemnicy przedsiębiorstwa w rozumieniu
przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Zamawiający dokonał odtajnienia części
załączników — „przykładowych cen” stanowiących wydruki ze stron internetowych oraz
serwisów aukcyjnych typu Allegro). Zamawiający udostępnił Odwołującemu, zgodnie z jego
żądaniem, odtajnioną część dokumentów.
Zdaniem Zamawiającego, Odwołujący nie spełnił obowiązku wynikającego z art. 180
ust. 5 Pzp. W przedmiotowej sprawie odwołanie winno było zostać wniesione w terminie 5 dni
od dnia przestania informacji o czynności Zamawiającego stanowiącej jego podstawę, jak i w
tym terminie Odwołujący zobowiązany był przesłać jego kopię Zamawiającemu — tj. nie
później niż do końca dnia 4 maja 2020 r. Tymczasem z dokumentacji wynika, że kopia
odwołania wpłynęła do Zamawiającego dzień później, tj. w dniu 5 maja 2020 r.
Ad zarzut nr 1
Zamawiający sprostował procentowe dane przywołane w odwołaniu. Wskazał,
że w zakresie części nr 5 i nr 10 zamówienia korzystał z dyspozycji art. 87 ust. 2 Pzp i dokonał
sprostowania oczywistych omyłek rachunkowych znajdujących się w ofertach wykonawców,
o czym zawiadamiał ich zgodnie z ustawą Pzp. Zamawiający wyjaśnił, że w części 5 cena
oferty stanowi 49 % szacunkowej wartości zamówienia, powiększonej o VAT, ustalonej przed
wszczęciem postępowania zgodnie z przepisami ustawy Pzp oraz 69,63 % średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, tj. 151 526,41 zł brutto.
W zakresie c
zęści nr 10 Zamawiający potwierdził, że dane podane przez Odwołującego
pokrywają się z obliczeniami Zamawiającego.
W o
cenie Zamawiającego, w zakresie części nr 5 i nr 10 oferta Alnag spełniała co
najmniej jedną z przesłanek wspomnianych powyżej, tj. była niższa o ponad 30% od ustalonej
przez Zamawiającego wartości zamówienia brutto. Jednocześnie w przypadku części nr 5
stanowiła 69,93% średniej arytmetycznej cen ofert złożonych w postępowaniu, a w przypadku
c
zęści 10 — 72,84%.
Zamaw
iający wyjaśnił, że w przypadku:
1.
c
zęści nr 5 złożono 5 ofert, o zakresie cenowym od 86 050,80 zł brutto do 215 349,63
zł. Analizując złożone oferty, Zamawiający nie mógł nie zauważyć, że przedmiot zamówienia
objęty tą częścią został najprawdopodobniej, w dużej mierze (w zakresie wielu elementów)
przeszacowany, bowiem tylko jedna ze złożonych ofert — oferta Odwołującego, była zbliżona
do wartości ustalonej przez Zamawiającego. Kolejne oferty stanowiły już tylko 83%, 80%, 49%,
a nawet 40% tej kwoty (przy czym
najniższa oferta nie była ofertą Przystępującego).
2.
c
zęści nr 10 złożono 5 ofert, w zakresie cenowym od 71 819,70 zł brutto do 136 062,60
zł brutto. W tej części złożono trzy oferty na zbliżonym poziomie cenowym — 71 819,70 (oferta
Przystępującego), 82 828,20 zł (oferta innego wykonawcy) oraz 89 808,45 zł (oferta innego
wykonawcy). Na czwartym miejscu (od najniższej ceny) uplasowała się oferta Odwołującego
o cenie 112 468,74 zł brutto, zaś na ostatnim — oferta innego wykonawcy o cenie aż 136
062,60 zł. Zamawiający zauważył, że ustalając wartość zamówienia w tej części zamówienia
na kwotę 132 908,78 zł brutto, najprawdopodobniej ją przeszacował. Oferty złożone w tej
części stanowiły kolejno od najwyżej 102%, 85%, 68%, 62%, 54,04% wartości zamówienia
ustalo
nej przez Zamawiającego, powiększonej o VAT.
Zamawiający wezwał Przystępującego do przedstawienia wyjaśnień na podstawie
procentowej propor
cji ceny jego oferty względem ustalonej przez Zamawiającego wartości
zamówienia powiększonej o podatek VAT. Zdaniem Zamawiającego fakt, że oferta
Przystępującego w części nr 5 jest niższa o 30,07% od średniej arytmetycznej wszystkich cen
wynika z okoliczności oczywistych, niewymagających wyjaśnienia (np. wyrok KIO z 14 grudnia
2018 r., sygn. akt. KIO 2499/18). Tym samym
odstąpił od wzywania Przystępującego do
wyjaśnień na tej podstawie.
Zamawiający zauważył, że przedstawiony przez Odwołującego sposób obliczania
domniemanej rażąco niskiej ceny, obarczony jest błędem logicznym w postaci
nieuwzględnienia jednej z ofert w wyliczeniach średniej arytmetycznej ofert złożonych w
postępowaniu, a tym samym nie stanowi dowodu na poparcie twierdzeń Odwołującego.
Zdaniem Zamawiającego, do obliczeń przedstawionych przed Odwołującego nie powinny być
brane pod uwagę również ceny niższe niż cena zaoferowana przez Przystępującego lub
zbliżone do tej ceny, jak i skrajnie wysokie ceny, odbiegające swoją wartością od pozostałych
ofert złożonych w postępowaniu (co miało miejsce w przypadku obu części zamówienia).
Zamawiający wskazał, że Przystępujący złożył wyjaśnienia w zakresie części nr 5,
załączając trzystronicowe pismo wraz z dwudziestoma stronami załączników zaś w zakresie
Części 1nr 0 - trzystronicowe pismo i 48 stron załączników, powiązanych z jego treścią. Przy
czy
m przedmiot zamówienia zarówno części nr 5, jak i części nr 10 nie jest ani obszerny, ani
skomplikowany. Zamawiający wskazał, że w jego opinii wyjaśnienia złożone przez Alnag są
przygotowane w sposób staranny, nie można im przypisać cechy „fragmentaryczności”.
Zamawiający nie mógł uznać, że są one niekompletne.
Zamawiający nie podzielił odczucia Odwołującego dot. przypadkowości i nierealności
ceny oferty Alnag
, jak i tego, że szacowanie ceny przez Przystępującego nastąpiło dopiero w
momencie przygotowywania wyjaśnień. Zamawiający podkreślił, że wykonawcy zobligowani
byli nie tylko wpisać ogólną cenę netto i brutto w Formularzu ofertowym, lecz musieli również
załączyć Wykaz cenowo-asortymentowy, przypisując każdemu wskazanemu tam elementowi
wyposażenia cenę jednostkową. Dopiero na podstawie tych cen jednostkowych, po wykonaniu
opisanych w SIWZ działań matematycznych, otrzymywano cenę oferty. Nie było więc możliwe
podanie zupełnie nieskalkulowanych cen całkowitych oferty.
Zdaniem Zamawiającego, nie znajduje uzasadnienia zarzut niewykazania przez
Przystępującego w wyjaśnieniach (w zakresie części nr 5) związku pomiędzy załączonymi
fakturami, a towarami potrzebnymi do realizacji zamówienia. Wykonawca Alnag bowiem
w treści swojego pisma wymienił materiały potrzebne do realizacji zamówienia, wskazując ich
łączny koszt, i w tym samym akapicie odniósł się do załączników — faktur z cenami za takie
materiały. Wyjaśnienie skonstruowane w taki sposób nie budzi wątpliwości Zamawiającego,
że ww. faktury dotyczą niezbędnych towarów.
Konstruując wezwanie do wyjaśnień w zakresie podejrzenia rażąco niskiej ceny,
Zamawiający opierał się na treści art. 90 ust. 1 Pzp i nie wskazał pozycji Wykazu
asortymentowo-
cenowego Przystępującego, która budziłaby jego uzasadnione wątpliwości,
jak i nie żądał przedstawienia szczegółowej kalkulacji. Zamawiający dokonywał oceny cen
zawartych w ofercie Przystępującego nie tylko w oparciu o jego wyjaśnienia i ceny całkowite
zawarte w ofertach, ale o całokształt posiadanych informacji, w tym w oparciu o pozostałe
oferty z
łożone w postępowaniu i ich ceny jednostkowe. Analiza Zamawiającego wykazała, że
wśród pozycji Wykazu asortymentowo-cenowego dla części nr 5, znajdują się:
1.
ceny jednostkowe netto zaoferowane przez Przystępującego, które są na podobnym
poziomie co ceny jedn
ostkowe netto zaoferowane przez Odwołującego;
2.
ceny jednostkowe netto zaoferowane przez Odwołującego w sposób wyraźny
odbiegające od cen jednostkowych zaoferowanych przez pozostałych wykonawców.
2.
ceny jednostkowe netto zaoferowane przez Przystępującego, które są wyższe niż ceny
jednostkowe netto zaoferowane przez Odwołującego.
Zama
wiający wskazał, że w zakresie części nr 10 występują zarówno skrajnie
przeszacowane pozycje (takie, wobec których żadna ze złożonych ofert nie jest porównywalna
lub tylko jedna (z
awyżona) spośród pięciu złożonych ofert jest na podobnym poziomie), w tym
między innymi pozycje z Wykazu asortymentowo-cenowego nr 2, 7, 8, 10, 11, 18, jak i pozycje,
które można przyrównać do cen jednostkowych zaoferowanych przez Przystępującego i
pozosta
łych wykonawców - w tym między innymi pozycje z Wykazu asortymentowo-cenowego
nr 13, 18, 19, 20, 21, 22, 23. W ten sam sposób Zamawiający dokonał analizy pozycji objętych
zakresem c
zęści nr 5 i tak — spośród 11 pozycji z Wykazu asortymentowo-cenowego, aż 6 z
nich zostało najwyraźniej przeszacowanych (czyli są to takie pozycje, wobec których żadna ze
złożonych ofert nie jest porównywalna lub tylko jedna zawyżona spośród pięciu złożonych ofert
jest na podobnym poziomie), tj. pozycja 1, 2, 3, 8, 9 i 10, natomi
ast pozostałe 5 pozycji z
powodzeniem można przyrównać do cen jednostkowych zaoferowanych przez
Przystępującego lub innych wykonawców, tj. pozycje nr 4, 5, 6, 7, 11.
Odnosząc się do analizy elementów kosztów dokonanej w odwołaniu, Zamawiający
wskazał, że sprawia ona wrażenie domniemań opartych w większości na własnych opiniach
Odwołującego. Przywołana przez Odwołującego dana dot. średniego miesięcznego
wynagrodzenia brutto w gminie Czernichów jest wartością uśrednioną, w skład której wchodzą
wartości skrajne, tym samym, nie można na jej podstawie zakładać, że wszyscy pracownicy
osiągają zarobek w takiej wysokości. Zdaniem Zamawiającego, Odwołujący w zakresie
kosztów pracowniczych, kosztów transportu i pozostałych elementów kosztowych
podniesionych przez Przy
stępującego w wyjaśnieniach w żaden sposób nie udowodnił, że
kwoty przedstawione przez Przystępującego, są nierealne. Nie przedstawia on również żadnej
kalkulacji, która mogłaby udowodnić, że przedstawione wartości są choćby dyskusyjne. Sam
Zamawiający nie podniósł w ww. zakresie żadnych wątpliwości.
Odwołujący w swoim piśmie uznał za absurdalne stwierdzenie Przystępującego dot.
samodzielnego wykonania przedmiotów takich rn.in. rośliny doniczkowe oraz pianino.
Zamawiający wskazał, że powyższe stwierdzenie, jakkolwiek niefortunnie skonstruowane
przez Alnag
w wyjaśnieniach składanych w zakresie części nr 10, należy analizować w
kontekście całych przedstawionych przez tego wykonawcę objaśnień. W dalszej części
Przystępujący wyjaśnił koszty zakupu m.in. doniczki i oddzielnie rośliny.
Zamawiający, wskazując w IDW, że wykonawcy, składający ofertę w postępowaniu (w
zakresie m.in. cz
ęści nr 5 i nr 10) zobowiązani są uzupełnić Wykazy asortymentowo-cenowe,
wskazując w nich m.in. producenta i model/typ oferowanego asortymentu, nie określił w jaki
sposób muszą tego dokonać. Tym samym, wskazanie, zarówno przez Odwołującego, jak i
przez Przystępującego w treści tych załączników samych siebie jako producentów wszystkich
elementów wchodzących w zakres zamówienia (z wyłączeniem tylko jednej pozycji
asortymentu c
zęści nr 5 w ofercie Alnag, której producentem miał być inny podmiot) wraz z ich
numerem (katalogowym), spełnia wymagania SIWZ i nie podlega dodatkowym wyjaśnieniom.
Inne działanie Zamawiającego w powyższym zakresie byłoby sprzeczne z postanowieniami
SIWZ.
Zamawiający wskazał, że obie części zamówienia są podobne przedmiotowo. Tym
samym, logicznym dla Zamawiającego jest, że uzasadnienie dla zaoferowanej ceny w obu
przypadkach będzie podobne, a nawet bazujące na tożsamej argumentacji. Powyższe nie
wzbudza podejrzeń Zamawiającego.
W zakresie żądania Odwołującego dot. odtajnienia załączników do wyjaśnień rażąco
niskiej ceny przygotowanych przez Przystępującego, Zamawiający podtrzymał swoją decyzję.
Wobec załączników - cenniki indywidualne oraz faktury Zamawiający uznał, że można je
zakwalifikować jako tajemnicę przedsiębiorstwa i nie udostępnił ich Odwołującemu.
Zamawiający nie uwzględnił zarzutu naruszenia przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w
związku z art. 90 ust. 1, 2 i 3 Pzp i podtrzymał decyzję dot. uznania złożonych przez
wykonawcę Alnag wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny w części nr 5 i nr 10, a w
konsekwencji nieodrzucenia oferty Przystępującego z ww. części została dokonana zgodnie z
przepisami ustawy Pzp.
Zamawiający wskazał dodatkowo, że przepis art. 180 ust. 2 Pzp zawiera katalog
sytuacji, w których Odwołującemu przysługuje prawo wniesienia odwołania w zamówieniach
tzw. podprogowych. Jest to katalog zamknięty, nie obejmujący zaniechania czynności
odrzucenia oferty innego wykonawcy biorącego udział w postępowaniu (por. postanowienie
KIO z 16 listopada 2016
r., sygn. akt KIO 2084/16 wraz z oddalającym skargę na ww.
postanowienie wyrokiem Sądu Okręgowego w Płocku 2 lutego 2017 r. sygn. akt: IV Ca
1051/16).
Zdaniem Zamawiającego, odwołanie w części dotyczącej zaniechania czynności
odrzucenia oferty wykonawcy Alnag w c
zęści 5 i 10 zamówienia podlega odrzuceniu, ze
względu na brak właściwości Izby do jego rozpoznania.
Ad. zarzut nr 2
Konsekwentnie, zgodnie z brzmieniem art. 91 ust. 1 Pzp, a także biorąc pod uwagę
stan faktyczny oraz uzasadnienie przedstawione
przez Zamawiającego powyżej, Zamawiający
po przyznaniu punktacji wszystkim oferentom, którzy złożyli ważne oferty w postępowaniu (w
niniejszym postępowaniu zastosowanie ma bowiem procedura odwrócona art. 24aa Pzp),
zgodnie z określonymi w SIWZ kryteriami oceny ofert, w dniu 27 kwietnia 2020 r. w części nr
5 „Dostawa i montaż mebli wypoczynkowych (siedziska)” oraz części nr 10 „Dostawa i montaż
innego wyposażenia” postępowania, dokonał wyboru najkorzystniejszej oferty, tj. oferty
złożonej przez ALNAG B. W. .
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez strony
i
uczestnika postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Izba nie stwierdziła podstaw do odrzucenia odwołania. Na posiedzeniu Zamawiający
potwierdził, że otrzymał w formie elektronicznej kopię odwołania w dniu 4 maja 2020 r.
Zamawiający nie podtrzymał też zarzutu dotyczącego braku możliwości wniesienia odwołania
w zamówieniach tzw. podprogowych na zaniechanie czynności odrzucenia oferty innego
wykonawcy biorącego udział w postępowaniu. W ocenie Izby, przepis art. 180 ust. 2 Pzp,
wskazując czynność wyboru oferty najkorzystniejszej, wobec której przysługuje prawo
wniesienia odwołania, obejmuje wszystkie czynności i zaniechania prowadzące do wyboru
najkorzystniejszej, w tym także zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy, która została
wybrana jako najkorzystniejsza.
Izba stwierdziła, że Odwołujący wykazał posiadanie legitymacji uprawniającej do
wniesienia odwołania, stosownie do art. 179 ust. 1 Pzp.
Wykonawca, B. W.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą ALNAG B. W.,
skutecznie przystąpił do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, stosownie
do wymogów art. 185 ust. 2 i 3 Pzp.
Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w zw. z art. 90 ust. 1, 2 i 3 Pzp, poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty
wykonawcy Alnag w zakresie części nr 5 i nr 10 wobec złożenia
w
tych częściach ofert zawierających rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, a także pomimo iż wykonawca ten nie dowiódł, że jego oferta w przedmiotowym
postępowaniu nie zawiera rażąco niskiej ceny, w ocenie Izby, potwierdził się wyłącznie w
c
zęści dotyczącej nieprawidłowości dokonanej przez Zamawiającego oceny wyjaśnień
złożonych przez wykonawcę Alnag. Zarzut nie potwierdził się w zakresie wystąpienia
przesłanek do odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 2 i 3 Pzp.
Przedmiotem zamówienia pn. „Roboty budowlane wraz z dostawą i montażem
wyposażenia pomieszczeń Ogniska „Starówka" z podziałem na części. Części: 3, 5, 7, 8, 9,
10", jest dostawa mebli i innych elementów wyposażenia wnętrz, w tym:
-
Części 5: Dostawa i montaż mebli wypoczynkowych (siedziska),
-
Część 10: Dostawa i montaż innego wyposażenia.
W zakresie części nr 5 i nr 10 w prowadzonym postępowaniu zostało złożonych 5 ofert,
w tym oferta Przystępującego i Odwołującego oraz oferty 3 innych wykonawców, które to oferty
zostały ostatecznie odrzucone.
Zgodnie z art. 90 ust 1 Pzp, z
amawiający wzywa wykonawców do złożenia wyjaśnień
w tym trybie jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się
rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co
do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów. Dodatkowo zgodnie z art. 90 ust. 1a
pkt 1 Pzp
, jeżeli cena całkowita jest mniejsza o 30% od wartości szacunkowej zamówienia
powiększonej o VAT lub od średniej arytmetycznej wszystkich ofert, wezwanie wykonawcy do
wyjaśnień jest obowiązkowe.
Trybunał Sprawiedliwości UE w orzeczeniu z dnia 29.03.2012 r (C-599/10, Sag
Sloven
sko) wskazał iż - „z powyższych przepisów sformułowanych w sposób imperatywny,
wynika w sposób jasny, że zamiarem prawodawcy unijnego było ustanowienie względem
instytucji zamawiających wymogu, by dokonywały weryfikacji składowych elementów r n.c.,
poprzez
nałożenie na nie w tym celu obowiązku zażądania od kandydatów przedstawienia
uzasadnienia koniecznego do wykazania, że oferty te są poważne (podobnie wyrok z dn. 27
listopada 2001 r w sprawach połączonych C-285/99 i C-286/99 Lombardini i Mantovani, Rec,
s. 1-9233, pkt. 46-
49), (...) instytucja zamawiająca powinna w sposób jasny sformułować
żądania skierowane do danych kandydatów, celem umożliwienia im uzasadnienia w sposób
kompletny i użyteczny poważnego charakteru ich oferty”.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że kwestia zasadności wezwania wykonawcy
Alnag do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp nie była kwestią sporną
pomiędzy stronami. Nie kwestionował tej okoliczności także sam Przystępujący w
postępowaniu odwoławczym.
Jak
wynika z wyjaśnień Odwołującego i Zamawiającego, w przedmiotowym
postępowaniu oferta złożona przez wykonawcę Alnag w części nr 5 i części nr 10 zamówienia
w
ypełnia przesłanki określone w art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp, gdyż cena tej oferty jest niższa o
ponad 3
0% od wartości zamówienia powiększonej o VAT oraz w przypadku oferty w części nr
5 zamówienia – także od średniej arytmetycznej cen złożonych ofert.
Zgodnie z art. 90 ust
.1 i 1a pkt 1 Pzp, wypełnienie się przesłanek określonych w tych
przepisach stwarza domniemanie,
że dana oferta zawiera rażąco niską cenę, tj. cenę, która
nie daje możliwości prawidłowego, rzetelnego wykonania przedmiotu zamówienia, zgodnie z
wymaganiami określonymi przez Zamawiającego w treści SIWZ oraz wynikającymi z
obowiązujących przepisów odrębnych. Wezwanie do złożenia wyjaśnień nakłada na
wykonawcę obowiązek wykazania, że cena złożonej oferty jest realna, pod rygorem
odrzucenia oferty.
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający prawidłowo wezwał w dniu 8 kwietnia
2020 r.
wykonawcę Alnag do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust 1a pkt 1 Pzp dotyczących
cen zaoferowanych w części nr 5 i nr 10 zamówienia. Wykonawca Alnag złożył wyjaśnienia w
terminie określonym przez Zamawiającego, załączając do wyjaśnień dowody, które w części
zostały skutecznie zastrzeżone jako tajemnica przedsiębiorstwa. Odwołujący co prawda w tym
zakresie nie podziel
ił stanowiska Zamawiającego, jednak nie sformułował stosownego zarzutu
w odwołaniu, co jednoznacznie potwierdził w swoim oświadczeniu złożonym na rozprawie.
W ocenie Izby,
złożone przez wykonawcę Alnag wyjaśnienia nie zostały prawidłowo
ocenione przez Zamawiającego. Wyjaśnienia te nie są kompletne, budzą wątpliwości co do
tego, czy rzeczywiście uwzględniają wszystkie koszty koniczne do realizacji zamówienia
zgodnie z warunkami SIWZ.
Wykonawca nie wyjaśnił przedstawionych w sposób
zagregowany poszczególnych rodzajów kosztów oraz nie powiązał w sposób wymierny
wskazanych w wyjaśnieniach swoich atutów z wysokością ceny oferty.
W tej sytuacji, biorąc także pod uwagę fakt, że wezwanie do wyjaśnień zostało
sformułowane przez Zamawiającego w sposób bardzo ogólny, w ocenie Izby, Zamawiający
powinien był wezwać wykonawcę Alnag do złożenia dodatkowych, bardziej szczegółowych
wyjaśnień w zakresie przestawionym przez ww. wykonawcę w pismach z dnia 15 maja 2020
r., w tym przedstawienia
szczegółowych kalkulacji kosztów wskazanych przez wykonawcę
jedynie ogólnie w złożonych wyjaśnieniach. Możliwość kilkukrotnego wzywania wykonawcy do
złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 i 1a Pzp, została potwierdzona w orzecznictwie Izby,
w którym zwraca się uwagę na fakt, że ww. przepisy nie limitują ilości wezwań zamawiającego
do udzielenia przez wykonawcę wyjaśnień elementów oferty mających wpływ na wysokość
ceny. Tym samym zama
wiający, skoro ma dalsze wątpliwości co do złożonych wyjaśnień
uprawniony jest do zwrócenia się do wykonawcy o złożenie dodatkowych wyjaśnień.
Możliwość kilkukrotnego wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 Pzp
została jednoznacznie potwierdzona w orzecznictwie Izby, jednakże należy zauważyć, że
prowadzona procedura wyjaśnień nie może usprawiedliwiać uchylania się przez wykonawcę
od złożenia rzetelnych wyjaśnień elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny.
Podkreślić również należy, że o rzetelności i przekonywalności wyjaśnień nie świadczy
sama ilość zapisanych stron i załączników, lecz ich wartość merytoryczna. W odniesieniu do
kwestii składania wyjaśnień w zakresie podejrzenia rażąco niskiej ceny istotne jest, aby
złożone wyjaśnienia wskazywały obiektywne czynniki dostępne danemu wykonawcy, które
mogą być realnie przeliczone na kwoty ponoszonych przez wykonawcę kosztów, które
umożliwiają zarazem obniżenie ceny oferty w stosunku do kosztów przeciętnie kształtujących
się na rynku przy realizacji danego rodzaju zamówień. Przestawiając kwoty określonych
kosztów, wykonawca ma obowiązek wykazać, o ile te koszty są niższe w dostępnych jemu
warunkach oraz w jaki wymierny sposób (w jakim stopniu) przewagi danego wykonawcy
wpływają na wysokość ceny oferty. Podając poszczególne rodzaje kosztów (osobowe,
transport, produkcja itp.) na obniżonym poziomie, wykonawca powinien przestawić kalkulację,
z której będzie wynikać jednoznacznie, że wskazane kwoty są realistyczne i mają oparcie w
obiektywnych
warunkach dostępnych danemu wykonawcy przy realizacji zamówienia.
Uwzględniając powyższe należało stwierdzić, że wyjaśnienia złożone przez
wykonawcę Alnag w zakresie oświadczeń odnoszących się do takich okoliczności, jak:
-
posiadanie zakładu stolarskiego wyposażonego w maszyny i narzędzia,
-
długoletnie doświadczenie w branży, mające pozwalać na optymalizację produkcji,
- wypracowane relacje z dostawcami,
-
posiadanie własnych samochodów dostawczych,
które z reguły są dostępne także innym wykonawcom na rynku, wymagają uszczegółowienia
i wykazania
przez wykonawcę Alnag, na ile powyższe czynniki pozwalają Przystępującemu
obniżyć cenę oferty w porównaniu do sytuacji, gdyby wskazanych warunków nie posiadał.
Skoro powyższe okoliczności nie zostały wykazane w ramach złożonych wyjaśnień, to
uzasadnione, w ocenie Izby,
były dalsze wątpliwości po stronie Zamawiającego, który
powinien użyć procedury dodatkowych wyjaśnień, aby umożliwić wykonawcy wyjaśnienie, czy
są to rzeczywiście okoliczności, które wyróżniają w wymierny sposób tego wykonawcę
spośród innych wykonawców działających na rynku i pozwalają mu osiągnąć przewagę
konkurencyjną, która umożliwiała wykonanie zamówienia za zaoferowaną cenę zarówno w
części nr 5 jak i nr 10 zamówienia.
Dodatkowego wyjaśnienia wymagają oświadczenia wykonawcy Alnag o samodzielnym
wykonaniu całego zamówienia oraz kosztów z tym związanych, biorąc pod uwagę fakt, że
wykonanie jednostkowego egzemplarza wyposażenia generuje raczej wyższe koszty niż
produkcja seryjna. Ponadto,
dodatkowego wyjaśnienia wymaga szacowany koszt dojazdów
do Zamawiającego związanych z pomiarami i dostawami towaru, koszty rezerwowe
„nieprzewidziane”, koszty energii, wywozu odpadów, koszty gwarancji, koszty pracownicze,
zysk, itp. I
nformacje podawane w wyjaśnieniach powinny być konkretne, umożliwiające ich
weryfikację pod kątem wymiernych wartości ekonomicznych, a także wiarygodności. Dopiero
tak złożone wyjaśnienia powinny podlegać ocenie w kontekście podejrzenia rażąco niskiej
ceny.
Rzeczowa ocena wyjaśnień umożliwi Zamawiającemu ocenę oferty w zakresie
przesłanek wynikających z art. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust 3 Pzp.
Przedwcze
śnie zakończona ocena oferty wykonawcy Alnag przez Zamawiającego i w
konsekwencji dokonanie wyboru
tej oferty jako najkorzystniejszej w części nr 5 i nr 10
zamówienia doprowadziły do naruszenia art. 91 ust. 1 Pzp.
Biorąc pod uwagę stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak
w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 pkt 1 Pzp.
Izba wzięła pod uwagę, że
stwierdzone naruszenia przepisów ustawy Pzp może mieć wpływ na wynik postępowania, co
stanowiło podstawę do uwzględnienia odwołania.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Pzp oraz § 3 pkt 1 i 2 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15
marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz.
972).
Przewodniczący:
…………………………
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej w zadaniu nr 5 i nr 10 oraz powtórzenie
czynności badania i oceny ofert, a w tym wezwanie wykonawcy B. W.
prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą ALNAG B. W. z siedzibą w
Krakowie na podstawie art. 90 ust. 1a Pzp do złożenia dodatkowych
szczegółowych wyjaśnień, w szczególności kalkulacji kosztów wykonania
zamówienia, w tym kosztów ogólne wskazanych w wyjaśnieniach z dnia 16
maja 2020 r. w odniesieniu do ceny
oferty złożonej na zadanie nr 5 i ceny
oferty złożonej na zadanie nr 10; w pozostałym zakresie oddala odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Centrum Wspierania Rodzin
„Rodzinna Warszawa", ul. Stara 4, 00-231 Warszawa, i:
1)
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę:
Tronus Polska Sp. z o.o., ul. Ordona 2A, 01-237 Warszawa
tytułem wpisu od
odwołania,
2)
zasądza kwotę 11 160 zł 99 gr (słownie: jedenaście tysięcy sto sześćdziesiąt
złotych dziewięćdziesiąt dziewięć groszy) od zamawiającego: Centrum
W
spierania Rodzin „Rodzinna Warszawa", ul. Stara 4, 00-231 Warszawa na
rzecz wykonawcy: Tronus Polska Sp. z o.o., ul. Ordona 2A, 01-237 Warszawa
stanowiącą koszty poniesione z tytułu wpisu od odwołania, wynagrodzenia
pełnomocnika oraz dojazdu na posiedzenie.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych
(tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
…………………………
Sygn. akt: KIO 958/20
Uzasadnienie
Zamawiający: Centrum Wspierania Rodzin „Rodzinna Warszawa" z siedzibą
w warszawie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego w przedmiocie:
„Roboty budowlane wraz z dostawą i montażem
wyposażenia pomieszczeń Ogniska „Starówka" z podziałem na części. Części: 3, 5, 7, 8, 9,
10".
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 27 lutego 2020 r. pod numerem 517146-N-2020.
W dniu 27 kwietnia
2020 r. Zamawiający przesłał wykonawcom zawiadomienie
o wyborze najkorzystniejszej oferty
w częściach 5 i 10 zamówienia. Zamawiający w zakresie
obu tych części dokonał wyboru jako najkorzystniejszej - oferty złożonej przez wykonawcę B.
W.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Alnag B. W. z siedzibą w Krakowie (dalej:
Alnag).
Wykonawca TRONUS POLSKA sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie wniósł odwołanie,
zarzucając Zamawiającemu naruszenie w przedmiotowym postępowaniu następujących
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2019
r., poz. 1843 ze zm.), zwa
nej dalej „Pzp”:
1)
art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 1, 2 i 3 Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty
wykonawcy Alnag w zakresie części nr 5 i nr 10 pomimo, iż wykonawca ten złożył w tych
częściach ofertę zawierającą rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia,
a także pomimo, iż wykonawca ten nie dowiódł, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny;
1)
art. 91 ust 1 Pzp, poprzez dokonanie wyboru oferty wykonawcy Alnag, jako
najkorzystniejszej,
pomimo iż wykonawca ten powinien zostać wykluczony z postępowania,
a jego oferta powinna być odrzucona i w konsekwencji oferta ta nie powinna zostać wybrana
jako najkorzystniejsza przy ustalonych w SIWZ kryteriach oceny ofert.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności badania i oceny ofert oraz czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej w zakresie części nr 5 i 10,
2)
dokonanie powtórnej czynności badania i oceny ofert w zakresie części nr 5 i nr 10,
3)
odrzucenia oferty wykonawcy Alnag w zakresie części nr 5 i nr 10,
4)
uznania za bezzasadne zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa przez wykonawcę
Alnag w zakresie wyjaśnień składanych przez tego wykonawcę w trybie art. 90 ust. 1 Pzp i
składanych wraz z tymi wyjaśnieniami dowodów, a w konsekwencji ujawnienie ww. informacji
Odwołującemu,
5)
dokonanie wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w części nr 5 i nr 10.
Odwołujący wniósł także o zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego
kosztów postępowania odwoławczego, w tym wpisu oraz innych kosztów, zgodnie
z rachunkami, które zostaną przedstawione na rozprawie.
Odwołujący podniósł, że wystąpił do Zamawiającego o udostępnienie wyjaśnień
złożonych przez wykonawcę Alnag w trybie art. 90 ust. 1 Pzp. W odpowiedzi otrzymał
wyłącznie pisma w sprawie wyjaśnień z 15 kwietnia 2020 r. (osobno dla części nr 5 i nr 10)
wraz z oświadczeniem o zastrzeżeniu jako tajemnicy przedsiębiorstwa załączników do
wyjaśnień. Następnie w dniu 29 kwietnia 2020 r. Odwołujący wystąpił do Zamawiającego
o
udostępnienie załączników do ww. pism Alnag ze względu na bezskuteczność dokonanego
zastrzeżenia, jako dokonanego niezgodnie z wymaganiami art. 8 ust. 3 Pzp.
W odpowiedzi z 30 kwietnia
2020 r. Zamawiający przekazał Odwołującemu część
załączników do ww. wyjaśnień (załączniki 1-8 dla wyjaśnień w części nr 5, załączniki 1-17 do
wyjaśnień w części nr 10). W zakresie pozostałych załączników Zamawiający uznał
zastrzeżenie za dokonane skutecznie. Zamawiający nie przedstawił żadnego wyjaśnienia,
dlaczego dla tej części dokumentów uznał zastrzeżenie za skuteczne w sytuacji, gdy
oświadczenie Alnag dotyczące tajemnicy przedsiębiorstwa zawarte w pismach z 15 kwietnia
2020 r. było jednolite i nie było w żaden sposób zróżnicowane w zakresie poszczególnych
załączników. Niezgodność tego oświadczenia Alnag z art. 8 ust. 3 Pzp dotyczyła wszystkich
złożonych dokumentów, było ono sformułowane w sposób ogólnikowy i pozbawione
jakichkolwiek dowodów mogących potwierdzić, że zastrzeżone informacje rzeczywiście
spełniają kryteria określone w art. 11 ust. 2 u.z.n.k.
Zarzut zaniechania
odrzucenia oferty wykonawcy Alnag pomimo, iż zawiera ona rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W
przedmiotowym postępowaniu oferta złożona przez wykonawcę Alnag:
- dla cz
ęści 5, z ceną brutto 105.509,00 zł, stanowi jedynie 49,0% wartości szacunkowej
zamówienia, powiększonej o VAT (wynoszącej w części nr 5 - 215.341,40 zł), a także jedynie
62,53%
średniej arytmetycznej cen złożonych ofert (168.738,27 zł) i jedynie 57,17% średniej
arytmetycznej cen złożonych ofert z wyłączeniem rażąco niskiej ceny z oferty Alnag
(184.545.58 zł).
- dla cz
ęści 10, z ceną brutto 71.819,70 zł, stanowi jedynie 54,04% wartości szacunkowej
zamówienia, powiększonej o VAT (wynoszącej w części nr 10 - 132.908,78 zł), a także jedynie
72,84% średniej arytmetycznej cen złożonych ofert (98.599,34 zł) i jedynie 68,21% średniej
arytmetycznej cen złożonych ofert z wyłączeniem rażąco niskiej ceny z oferty Alnag
(105.294,25 zł).
Tak znaczne zaniżenie ceny w stosunku do wartości zamówienia świadczy o tym,
że wobec oferty wykonawcy Alnag w niniejszym postępowaniu w części nr 5 i 10 powstało
zgodnie z art. 90 ust. 1 i 1a Pzp
domniemanie, że zawiera ona rażąco niską cenę, a więc cenę,
która nie daje możliwości prawidłowego, rzetelnego i uczciwego wykonania przedmiotu
zamówienia. Ma to tym większe znaczenie, gdyż zamówienie obejmuje dostawę mebli
i elementów wyposażenia o ściśle określonych wymaganiach materiałowych i technicznych,
z czym wiążą się znaczne koszty związane z zapewnieniem właściwych, zgodnych z SIWZ
materiałów, ale także istotne koszty związane z pracą ludzi, zużyciem sprzętu i energii,
związanych z przygotowaniem mebli, transportem, montażem i ustawianiem.
Zamawiający prawidłowo wezwał wykonawcę Alnag do wyjaśnień w trybie art. 90 ust 1
Pzp
. Następnie jednak, zdaniem Odwołującego, nieprawidłowo ocenił złożone wyjaśnienia,
a w konsekwencji zaniechał odrzucenia oferty Alnag na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw.
z art. 90 ust 1 i 3 Pzp.
Brak udostępnienia Odwołującemu w całości wyjaśnień składanych w trybie art. 90 ust.
1 Pzp
przez Alnag bardzo utrudnia, ale nie uniemożliwia dokonania Odwołującemu analizy
oferty
tego wykonawcy prowadzącej do stwierdzenia, że zawiera ona rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia, nie gwarantującą środków na prawidłowe i zgodne z
wymaganiami Zamawiającego wykonanie zamówienia. W konsekwencji w stosunku do tej
oferty Zam
awiający bezprawnie zaniechał jej odrzucenia na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w
zw. z art. 90 ust. 3 Pzp.
Odwołujący w tym zakresie oparł się na jawnych dokumentach: treści
SIWZ, w tym Opisu przedmiotu zamówienia, pismach Zamawiającego do firmy Alnag, na
ofercie Alnag, w szczególności na formularzu cenowym tej firmy, oraz na złożonych przez tą
firmę wyjaśnieniach i tej części załączników, które zostały Odwołującemu udostępnione.
Ad.
Część nr 5
Analiza złożonych dnia 15 kwietnia 2020 r. wyjaśnień prowadzi do wniosku, że złożone
przez Alnag wyjaśnienia były niekompletne, fragmentaryczne i przez to nie obaliły
domniemania tego, że oferta Alnag zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Według informacji przedstawionych przez Zamawiającego, wyjaśnienia tego
wykonawcy pomijały w ogóle szereg zagadnień, które mają niezwykle istotny wpływ na ocenę,
czy jest w ogóle możliwa prawidłowa i rzetelna realizacja przedmiotu zamówienia za cenę
oferty Al
nag. Wyjaśnienia Alnag składają się wyłącznie z ogólnych oświadczeń wykonawcy
odnoszących się do okoliczności, takich jak:
1)
posiadanie zakładu stolarskiego wyposażonego w maszyny i narzędzia,
2)
długoletnie doświadczenie w branży, mające pozwalać na optymalizację produkcji,
3)
wypracowane relacje z dostawcami,
4)
posiadanie własnych samochodów dostawczych.
Okoliczności te nie zostały przez Alnag w żaden sposób udowodnione. Nawet gdyby
zostały udowodnione, to nie przedstawiają one żadnej wartości dla oceny tej oferty
w kontekście art. 90 Pzp, gdyż nie są to okoliczności, które w jakikolwiek sposób wyróżniałyby
Alnag na tle pozostałych wykonawców funkcjonujących w tej branży. Nie są to przymioty, które
dostępne są wyłącznie firmie Alnag i pozwalają osiągnąć przewagę konkurencyjną tak
znaczn
ą, aby umożliwiała ona wykonanie zamówienia za około połowę jego rynkowych
kosztów. Odwołujący przywołał orzecznictwo (por. wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z
dnia 8 listopada 2007 r., X Ga 294/06),
(por. wyrok KIO z dnia 18 września 2018 r., KIO
1751/18
, por. także wyrok KIO z 6 czerwca 2016 r., KIO 800/16) na poparcie swoich twierdzeń.
Zdaniem Odwołującego, nieprawdziwe jest oświadczenie Alnag o samodzielnym
wykonaniu całego zamówienia, co ma, wg pisma z 15.04.2020 r., prowadzić do obniżenia
kosztów wykonania zamówienia w stosunku do sytuacji, gdyby Alnag korzystać miał z dostaw
zewnętrznych. Po pierwsze, Alnag w swojej ofercie dla części nr 5 oferuje towary innych
producentów (poz. 7 formularza cenowego - krzesło Nowy Styl Polyfold). Przedstawione na te
okoliczności dowody (załączniki 1-8) są zupełnie pozbawione jakiejkolwiek mocy dowodowej.
Można się jedynie domyślać, że stanowią zbiór wydruków zawierających rzekome oferty za
towary odpowiadające poszczególnym pozycjom asortymentowym w części nr 5. Wydruki te
zawierają jedynie szczątkowe informacje, brak jest możliwości określenia szczegółów nt.
towarów, których dotyczą, brak podania źródeł (nazwa strony internetowej producenta lub
dystrybutora, link w stopce itp.), b
rak też informacji o dacie wygenerowania tych wydruków. To
powoduje, że pozbawione są one jakiejkolwiek możliwości weryfikacji co do związku z ceną
wykonania przedmiotowego zamówienia. Takiego związku nie wykazuje w żadnym stopniu
sam Alnag.
Wykonawca
Alnag oświadczył także, że koszt dostawy tapicerek, pianek, nici i
pozostałych akcesoriów dla potrzeb produkcji ma wynieść 59.770,24 zł netto (73.517,40 zł
brutto, co stanowi ponad 61% ceny oferty brutto). Zasadność takiej wyceny wg Alnag
potwierdzać mają faktury (załączniki 9-13). Alnag nie przedstawił jednak żadnego dowodu ani
choćby argumentacji, z której wynikałby związek przedstawionych faktur z przedmiotowym
zamówieniem, zwłaszcza, że Alnag nawet nie przedstawił informacji, czy towary zakupione
w ramach tych faktur odpowiadają towarom, które mogą być zgodnie z SIWZ wykorzystane
przy wykonaniu przedmiotowego zamówienia, i w jaki sposób ich ceny nabycia w przeszłości
przełożą się koszty realizacji przedmiotowego zamówienia (w szczególności na podany
w pismach z 15.04.2020 r. łączny koszt dostawy tych elementów). Zwłaszcza, że w dalszej
części wyjaśnień całkowite koszty zewnętrzne Alnag podaje jako kwotę 61.970,24 zł netto
(76.223,40 zł brutto).
Ponadto, po
dana w wyjaśnieniach kwota 1.200 zł netto, jako oszacowany koszt
dojazdów do Zamawiającego związanych z pomiarami i dostawami towaru, pozbawiona jest
jakichkolwiek podstaw wyliczenia. W żadnym stopniu Alnag nie wykazał tego, aby koszty te
odpowiadały faktycznym kosztom co najmniej dwóch wyjazdów na trasie Czernichów-
Warszawa (uwzględniając koszty paliwa, eksploatacji, opłat drogowych na system Via Toll,
koszty pracy pracowników uczestniczących w przejeździe, diety itp.).
Założone przez Alnag 1.000 zł netto na „koszty nieprzewidziane", opłaty za energię,
wywóz odpadów, gwarancję, jest również kwotą zupełnie oderwaną od jakichkolwiek realiów
realizacji zamówienia. Zwłaszcza przy uwzględnieniu, że Alnag zaoferował okres gwarancji na
przedmiot zamówienia wydłużony do 60 miesięcy (5 lat). Biorąc pod uwagę, że same koszty
przejazdów Alnag szacował na kwotę 1.200 zł, to założona w przedmiotowym fragmencie
kwota 1.000 zł netto, która ma odpowiadać kosztom opłat za energię, wywóz odpadów, koszty
nieprzewidziane
i gwarancję, prawdopodobnie nie pokryje kosztu choćby jednego wyjazdu do
siedziby Zam
awiającego w ramach serwisu gwarancyjnego.
Także podana przez Alnag kwota 6.185,00 zł brutto jako koszty pracownicze, pozostaje
bez żadnego dowodu czy szczegółowej kalkulacji, która mogłaby dowodzić, że założone
koszty pracy są kosztami adekwatnymi, wystarczającymi dla potrzeb rzetelnej realizacji
przedmiotu zamówienia, zarówno w fazie wykonania (od podpisania umowy do odbioru), jak i
w fazie rękojmi i gwarancji (60 miesięcy od dnia odbioru). Przedstawione argumenty o
rzekomym wpływie na przedmiotowe zagadnienie położenia zakładu produkcyjnego Alnag na
terenie Gminy Czernichów pozostają również zupełnie gołosłowne. Alnag argumentuje,
że położenie zakładu powoduje obniżenie kosztów „utrzymania, energii, usług firmy
ochroniarskiej", gdyż te mają być „niższe niż w mieście". Także dla tego twierdzenia Alnag nie
przedstawia dowodów ani choćby spójnej i rzetelnej argumentacji czy kalkulacji kosztów.
Twierdzenie to przeczy też faktom powszechnie znanym, jak choćby to, że koszt sprzedaży i
dystrybucji energii elektr
ycznej nie jest zależny od miejsca położenia punktu poboru energii.
Doświadczenie wynikające m.in. z zamówień publicznych na usługi ochrony osób i mienia
wskazuje także, że wynagrodzenia w tej branży oscylują z reguły w okolicy minimalnej stawki
godzinowej
, która wynika z przepisów prawa. Z tego powodu jest mało prawdopodobne, aby
usługi te mogły być przez Alnag nabyte taniej, niż w miastach jak np. Kraków. Gmina
Czernichów, wchodząca w skład Powiatu Krakowskiego (tworzonego przez gminy położone
wokół Krakowa, z wyłączeniem Miasta Kraków) należy do obszaru, o najwyższych kosztach
pracy w skali Województwa Małopolskiego, zaraz po Krakowie. To plasuje ją także w czołówce
kosztów w tym zakresie w całym kraju, z wyłączeniem największych ośrodków miejskich.
Potwi
erdzeniem tego są dane statystyczne GUS (np. w 2017 roku przeciętne miesięczne
wynagrodzenie brutto w gminie Czernichów wynosiło 4 858,15 PLN, co odpowiada 107.30%
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w Polsce), co przeczy zasadności
argumentu Alnag w tym zakresie. Podważa to także oświadczenie Alnag o kosztach
pracowniczych.
Suma wydatków związanych z przedmiotowym zamówieniem została przedstawiona
przez Alnag na kwotę 82.408,40 zł brutto (wyjaśnienia, str. 2). Wg wyjaśnień Alnag pozostała
część ceny, tj. kwota 23.101,00 zł brutto, ma pozwalać w zupełności na pokrycie należnych
podatków do Urzędu Skarbowego oraz składek do ZUS oraz pozwolić uzyskać zadowalający
zysk dla firmy. Tymczasem z uwzględnieniem podanej w ofercie ceny, kwota 19.729,33 zł
stanowi już kwotę podatku VAT, jaką Alnag będzie zobowiązany do zapłaty z tytułu realizacji
przedmiotowego zam
ówienia (cz. 5). W pozostałej kwocie, tj. 3.371,67 zł zmieścić się muszą
także koszty takie, jak inne podatki, w szczególności koszt podatku dochodowego od osób
fizycznych (PIT),
składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które w przypadku
wykonawcy takiego, jak Alnag,
miesięcznie wynoszą co najmniej 1431,48zł.
Z uwzględnieniem ww. informacji, biorąc także pod uwagę bardzo nieprecyzyjne i
wewnętrznie sprzeczne wyjaśnienia Alnag, w ocenie Odwołującego, podane w wyjaśnieniach
informacje finansowe potwie
rdzają, że kalkulacja ceny nie pozwala Alnag na uzyskanie zysku
z zamówienia, co powoduje, że ofertę tą tym bardziej należy uznać za podlegającą odrzuceniu
zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 3 Pzp.
Wszystkie podawane w wyjaśnieniach wartości sprawiają wrażenie dobranych
przypadkowo, sformułowanych ad hoc, wyłącznie na potrzeby sformułowania wyjaśnień.
Dokonane w drugiej części wyjaśnień podsumowania kosztów pozostają bez związku z
podanymi wcześniej wartościami cząstkowymi, które nie sumują się do wartości podanych,
jako całkowite. Wyjaśnienia pozostają zbiorem ogólnych oświadczeń Alnag odnoszących się
do okoliczności pozbawionych dowodów, których wpływ na szacowanie ceny ofertowej
pozostaje niewyjaśniony i niewykazany. Wyjaśnień tych nie sposób nazwać kompletnymi czy
rzetelnymi.
Dołączone do wyjaśnień dowody pozostają jedynie zbiorem mniej lub bardziej
przypadkowych dokumentów, które albo są zupełnie nieprzydatne dla dowiedzenia
prawidłowości kalkulacji cenowej Alnag (załączniki 1-8) albo też ich przełożenie na kalkulację
ceny Alnag nie jest w żaden sposób wykazane.
Ad.
Część nr 10
W zakresie tej części przedmiotu zamówienia wyjaśnienia były sformułowane w sposób
zbliżony, jak dla części nr 5. Tym samym zarzuty Odwołującego dotyczące treści tych
wyjaśnień w zasadniczej części pokrywają się z tym, co opisano w odniesieniu do części nr 5
(z zastrzeżeniem różnic w wartościach i niektórych innych elementach).
Dla części nr 10 wyjaśnienie Alnag o samodzielnym wykonaniu całego przedmiotu
zamówienia, co ma prowadzić do obniżenia kosztów i czynić cenę oferty realną, brzmi
szczególnie absurdalnie w stosunku do pozycji: takich, jak dywan, roślina doniczkowa, a
szczególnie - pianino. Zgodnie z wyjaśnieniami, wykonawca prowadzi zakład stolarski
wyspecjalizowan
y w produkcji meblarskiej. Wykonawca nie przedstawił żadnego dowodu na
okoliczność, że posiada zdolności produkcyjne i kadrowe w zakresie wykonywania tkanin
takich, jak dywany, a już szczególnie - skomplikowanych elektronicznych instrumentów
muzycznych, ja
k pianino elektryczne (poz. 22). Trudno uznać za rzetelne wyjaśnienia, które
bez żadnych dowodów przedstawiają argumentację tego rodzaju.
Podając koszty zakupu materiałów zewnętrznych, podobnie jak w części nr 5, Alnag
przedstawił ich rzekomy całkowity koszt (31.477,05 zł netto, co dawałoby brutto 38.716,77 zł)
oraz zbiór dokumentów (załączniki 18-25), bez wykazania, jakie przełożenie mają informacje
zawarte w tych dokumentach na przyjętą wycenę. Z wyjaśnień nie wynika w żadnym stopniu,
czy dokumenty te maj
ą związek z przygotowaniem wyceny przedmiotowego zamówienia, a w
konsekwencji nie mają żadnego waloru dowodowego na okoliczność poziomu kosztów zakupu
tych elementów.
Za zupełnie bezprzedmiotowe należy uznać także argumenty Alnag odnoszące się do
cen z zam
ówienia realizowane dla innej jednostki (Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana
Pawła II). Wykonawca w tym zakresie nie wykazał ani nawet nie przedstawił argumentacji za
istnieniem związku między danymi odnoszącymi się do tamtej realizacji i przedmiotowego
zamówienia (np. co do przedmiotu, rodzaju towarów, zgodności z SIWZ czy innych warunków
realizacji). Tak samo nie ma znaczenia dla oceny tych wyjaśnień odwołanie do wcześniejszego
wyroku KIO odnoszącego się do innego postępowania, rozpisanego na innych warunkach,
dotyczącego innego przedmiotu zamówienia, gdzie wyjaśnienia Alnag są dla Zamawiającego
znane wyłącznie fragmentarycznie w zakresie, w jakim zostały przytoczone w uzasadnieniu
wyroku KIO.
Wszystkie przedstawione przez Alnag argumenty pokrywają się z tymi
przedstawionymi dla części nr 5. Także w tym zakresie należy uznać je za przedstawione w
sposób przypadkowy, pozbawiony szczegółowego wyliczenia i uzasadnienia i nie wykazujące
w żadnym stopniu rzetelności kalkulacji ceny ofertowej, jej realności w kontekście
postawionych
w SIWZ wymagań. Nie wyjaśniły one żadnych wątpliwości dotyczących
rzetelności i prawidłowości skalkulowania ceny ofertowej ani nie wykazały istnienia po stronie
Alnag takich okoliczności, które pozwalałyby tej firmie na realizację zamówienia za oferowane
ceny, a także odbiegających tak znacznie od cen oferowanych przez pozostałych
wykonawców, które w niniejszym postępowaniu obrazują realny i aktualny poziom kosztów
realizacji przedmiotowego zamówienia oceniany przez uczestniczących w tym rynku
profesjonalistów.
Wyjaśnienia w obu częściach ograniczają się w zasadzie do podania kilku ogólnych
haseł i zbiorczych kwot, bez wskazania jakiejkolwiek metodologii, która posłużyła ich
wyliczeniu,
czy która potwierdzałaby to, że firma Alnag rzeczywiście na takim poziomie może
przyjąć poszczególne koszty realizacji przedmiotu zamówienia. Tymczasem zgodnie z
orzecznictwem informacje podawane w wyjaśnieniach powinny być na tyle konkretne, aby
możliwe było ich przynajmniej przybliżone przełożenie na uchwytne i wymierne wartości
ekonomiczne, a także możliwa ich weryfikacja oraz ocena wiarygodności (por. wyrok KIO z
dnia 6 czerwca 2016 r., KIO 800/16). Nie spełnia tego kryterium ani podanie ogólnikowych
informacji w wyjaśnieniach, ani też dołożenie do wyjaśnień kilku czy kilkunastu dokumentów,
bez wykazania związku pomiędzy tymi dokumentami i ujętymi w nich treściami, a kalkulacją
kosztów realizacji przedmiotowego zamówienia.
Wykonawca, B. W.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Alnag B. W.,
zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego. Wniósł
o oddalenie odwołania. Podniósł, że instytucja wyjaśnień, o której mowa w art. 90 Pzp,
została przewidziana, aby wykonawca podał zamawiającemu stosowne informacje na
temat własnych cen, kalkulacji, cech i uwarunkowań etc., dowodzące możliwości
zaoferowania ceny obniżonej w stosunku do wartości zamówienia, a zamawiający mógł te
informacje ocenić i na ich podstawie podjąć decyzję, co do przyjęcia bądź odrzucenia
oferty. Wiadomości na temat kalkulacji cenowej wykonawcy oraz indywidualnych,
dostępnych wykonawcy okoliczności, które taką kalkulację umożliwiają, zamawiający
zazwyczaj nie może uzyskać na podstawie innego źródła niż sam wykonawca i przede
wszystki
m informacje te powinien uzyskać w stosownym czasie - co pozwoli mu na
dokonanie prawidłowej czynności przyjęcia bądź odrzucenia oferty. Tym samym, co do
zasady, wykonawca już w ramach wyjaśnień składanych zamawiającemu w odpowiedzi na
jego wezwanie, powin
ien podać dostępne mu indywidualnie okoliczności i dowody, które
umożliwiły skalkulowanie tak niskiej ceny. (KIO 2115/16; KIO 2116/16). Przepis art. 90 ust.
1 Pzp stanowi, że zamawiający zwraca się do konkretnego wykonawcy, w określonych w
tym przepisie wa
runkach, o udzielenie wyjaśnień, w tym o złożenie dowodów dotyczących
elementów mających wpływ na wysokość ceny. Powyższą regulację należy interpretować
łącznie z dyspozycją art. 90 ust. 2 Pzp, który to przepis wprost wskazuje na obowiązek
wykazania przez
wykonawcę, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. W świetle
wskazanych regulacji prawnych, to wykonawca wszelkimi niezbędnymi środkami
dostępnymi w danej sprawie i uzasadnionymi w konkretnym stanie faktycznym, powinien
wykazać zamawiającemu, że jego cena nie jest rażąco niska. Przywołane przepisy nie
określają przykładowego katalogu dowodów, które wykonawca zobowiązany jest złożyć w
celu uzasadnienia racjonalności i rynkowej wyceny swojej oferty. Każdy więc dowód
adekwatny do konkretnej sytuacji mo
że być przedstawiony przez wykonawcę, co
wykonawca uczynił w sposób dokładny, czytelny i wiarygodny.
Z
daniem Przystępującego, złożone przez wykonawcę Alnag wyjaśnienia dotyczące
braku rażąco niskiej ceny oferty w zakresie części nr 5 i 10 zamówienia, sformułowane
zostały z należytą starannością, a dowody załączone do wyjaśnień, również te objęte
tajemnicą przedsiębiorstwa, w pełni przedstawiają i odzwierciedlają możliwość rzetelnego
i profesjonalnego wykonania przedmiotu zamówienia, co czyni zarzuty Odwołującego
chybionymi.
Odwołujący zarzuca między innymi, że samodzielne wykonanie całego przedmiotu
zamówienia brzmi absurdalnie w stosunku do pozycji takich jak dywan, roślina doniczkowa,
pianino, nie mając żadnych podstaw aby twierdzić, że wykonawca nie może być
producentem tych towarów. W swojej ofercie w Wykazie asortymentowo-cenowym
Odwołujący również podał siebie jako producenta wymienionych pozycji.
Wykonawca dołożył wszelkich starań, aby udowodnić, że cena jaką zaoferował nie
jest rażąco niska, a także jego sytuacja ekonomiczna, finansowa i kadrowa przyczynia się
do rzetelnego i w pełni profesjonalnego wykonania przedmiotu zamówienia.
Przystępujący podniósł także, że termin na wniesienie odwołania upłynął dnia
4 maja 2020 r. natomiast
Odwołujący kopię odwołania przesłał Zamawiającemu w dniu
5 maja 2020 r.,
co stanowi podstawę do odrzucenia odwołania.
Pismem z dnia 18 maja 2020 r. Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie. Wniósł
o odrzucenie odwołania, a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku - o odrzucenie
odwołania w zakresie zarzutu zaniechania odrzucenia oferty Alnag w zakresie części nr 5 i nr
10 zamówienia oraz oddalenie w pozostałym zakresie, ewentualnie o oddalenie odwołania w
całości.
Zamawiający wyjaśnił, że w toku badania ofert stwierdził, że oferta Alnag w:
1.
Części nr 5 „Dostawa i montaż mebli wypoczynkowych (siedziska)" jest niższa o 51%
od wartości Części nr 5 zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
ustalonej przed wszczęciem postępowania;
2.
Części nr 10 „Dostawa i montaż innego wyposażenia” jest niższa o 45,96% od wartości
Części nr 10 zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszczęciem postępowania.
Na
podstawie art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp, w dniu 8 kwietnia 2020 r. Zamawiający wezwał
wykonawcę Alnag do złożenia wyjaśnień rażąco niskiej ceny ofert złożonych na ww. części
zamówienia.
W dniu 10 kwietnia 2020 r. wykonawca Alnag
zwrócił się o przedłużenie terminu na
przedłożenie wspomnianych dokumentów. W dniu 16 kwietnia 2020 r. do siedziby
Zamawiającego doręczono dwa pisma wykonawcy Alnag dot. informacji o braku rażąco niskiej
ceny, oddzielnie dla części nr 5 oraz części nr 10 zamówienia.
Zamawiający w dniu 30 kwietnia 2020 r. zawiadomił wykonawcę Alnag o odtajnieniu
informacji, które nie stanowią w jego ocenie tajemnicy przedsiębiorstwa w rozumieniu
przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Zamawiający dokonał odtajnienia części
załączników — „przykładowych cen” stanowiących wydruki ze stron internetowych oraz
serwisów aukcyjnych typu Allegro). Zamawiający udostępnił Odwołującemu, zgodnie z jego
żądaniem, odtajnioną część dokumentów.
Zdaniem Zamawiającego, Odwołujący nie spełnił obowiązku wynikającego z art. 180
ust. 5 Pzp. W przedmiotowej sprawie odwołanie winno było zostać wniesione w terminie 5 dni
od dnia przestania informacji o czynności Zamawiającego stanowiącej jego podstawę, jak i w
tym terminie Odwołujący zobowiązany był przesłać jego kopię Zamawiającemu — tj. nie
później niż do końca dnia 4 maja 2020 r. Tymczasem z dokumentacji wynika, że kopia
odwołania wpłynęła do Zamawiającego dzień później, tj. w dniu 5 maja 2020 r.
Ad zarzut nr 1
Zamawiający sprostował procentowe dane przywołane w odwołaniu. Wskazał,
że w zakresie części nr 5 i nr 10 zamówienia korzystał z dyspozycji art. 87 ust. 2 Pzp i dokonał
sprostowania oczywistych omyłek rachunkowych znajdujących się w ofertach wykonawców,
o czym zawiadamiał ich zgodnie z ustawą Pzp. Zamawiający wyjaśnił, że w części 5 cena
oferty stanowi 49 % szacunkowej wartości zamówienia, powiększonej o VAT, ustalonej przed
wszczęciem postępowania zgodnie z przepisami ustawy Pzp oraz 69,63 % średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, tj. 151 526,41 zł brutto.
W zakresie c
zęści nr 10 Zamawiający potwierdził, że dane podane przez Odwołującego
pokrywają się z obliczeniami Zamawiającego.
W o
cenie Zamawiającego, w zakresie części nr 5 i nr 10 oferta Alnag spełniała co
najmniej jedną z przesłanek wspomnianych powyżej, tj. była niższa o ponad 30% od ustalonej
przez Zamawiającego wartości zamówienia brutto. Jednocześnie w przypadku części nr 5
stanowiła 69,93% średniej arytmetycznej cen ofert złożonych w postępowaniu, a w przypadku
c
zęści 10 — 72,84%.
Zamaw
iający wyjaśnił, że w przypadku:
1.
c
zęści nr 5 złożono 5 ofert, o zakresie cenowym od 86 050,80 zł brutto do 215 349,63
zł. Analizując złożone oferty, Zamawiający nie mógł nie zauważyć, że przedmiot zamówienia
objęty tą częścią został najprawdopodobniej, w dużej mierze (w zakresie wielu elementów)
przeszacowany, bowiem tylko jedna ze złożonych ofert — oferta Odwołującego, była zbliżona
do wartości ustalonej przez Zamawiającego. Kolejne oferty stanowiły już tylko 83%, 80%, 49%,
a nawet 40% tej kwoty (przy czym
najniższa oferta nie była ofertą Przystępującego).
2.
c
zęści nr 10 złożono 5 ofert, w zakresie cenowym od 71 819,70 zł brutto do 136 062,60
zł brutto. W tej części złożono trzy oferty na zbliżonym poziomie cenowym — 71 819,70 (oferta
Przystępującego), 82 828,20 zł (oferta innego wykonawcy) oraz 89 808,45 zł (oferta innego
wykonawcy). Na czwartym miejscu (od najniższej ceny) uplasowała się oferta Odwołującego
o cenie 112 468,74 zł brutto, zaś na ostatnim — oferta innego wykonawcy o cenie aż 136
062,60 zł. Zamawiający zauważył, że ustalając wartość zamówienia w tej części zamówienia
na kwotę 132 908,78 zł brutto, najprawdopodobniej ją przeszacował. Oferty złożone w tej
części stanowiły kolejno od najwyżej 102%, 85%, 68%, 62%, 54,04% wartości zamówienia
ustalo
nej przez Zamawiającego, powiększonej o VAT.
Zamawiający wezwał Przystępującego do przedstawienia wyjaśnień na podstawie
procentowej propor
cji ceny jego oferty względem ustalonej przez Zamawiającego wartości
zamówienia powiększonej o podatek VAT. Zdaniem Zamawiającego fakt, że oferta
Przystępującego w części nr 5 jest niższa o 30,07% od średniej arytmetycznej wszystkich cen
wynika z okoliczności oczywistych, niewymagających wyjaśnienia (np. wyrok KIO z 14 grudnia
2018 r., sygn. akt. KIO 2499/18). Tym samym
odstąpił od wzywania Przystępującego do
wyjaśnień na tej podstawie.
Zamawiający zauważył, że przedstawiony przez Odwołującego sposób obliczania
domniemanej rażąco niskiej ceny, obarczony jest błędem logicznym w postaci
nieuwzględnienia jednej z ofert w wyliczeniach średniej arytmetycznej ofert złożonych w
postępowaniu, a tym samym nie stanowi dowodu na poparcie twierdzeń Odwołującego.
Zdaniem Zamawiającego, do obliczeń przedstawionych przed Odwołującego nie powinny być
brane pod uwagę również ceny niższe niż cena zaoferowana przez Przystępującego lub
zbliżone do tej ceny, jak i skrajnie wysokie ceny, odbiegające swoją wartością od pozostałych
ofert złożonych w postępowaniu (co miało miejsce w przypadku obu części zamówienia).
Zamawiający wskazał, że Przystępujący złożył wyjaśnienia w zakresie części nr 5,
załączając trzystronicowe pismo wraz z dwudziestoma stronami załączników zaś w zakresie
Części 1nr 0 - trzystronicowe pismo i 48 stron załączników, powiązanych z jego treścią. Przy
czy
m przedmiot zamówienia zarówno części nr 5, jak i części nr 10 nie jest ani obszerny, ani
skomplikowany. Zamawiający wskazał, że w jego opinii wyjaśnienia złożone przez Alnag są
przygotowane w sposób staranny, nie można im przypisać cechy „fragmentaryczności”.
Zamawiający nie mógł uznać, że są one niekompletne.
Zamawiający nie podzielił odczucia Odwołującego dot. przypadkowości i nierealności
ceny oferty Alnag
, jak i tego, że szacowanie ceny przez Przystępującego nastąpiło dopiero w
momencie przygotowywania wyjaśnień. Zamawiający podkreślił, że wykonawcy zobligowani
byli nie tylko wpisać ogólną cenę netto i brutto w Formularzu ofertowym, lecz musieli również
załączyć Wykaz cenowo-asortymentowy, przypisując każdemu wskazanemu tam elementowi
wyposażenia cenę jednostkową. Dopiero na podstawie tych cen jednostkowych, po wykonaniu
opisanych w SIWZ działań matematycznych, otrzymywano cenę oferty. Nie było więc możliwe
podanie zupełnie nieskalkulowanych cen całkowitych oferty.
Zdaniem Zamawiającego, nie znajduje uzasadnienia zarzut niewykazania przez
Przystępującego w wyjaśnieniach (w zakresie części nr 5) związku pomiędzy załączonymi
fakturami, a towarami potrzebnymi do realizacji zamówienia. Wykonawca Alnag bowiem
w treści swojego pisma wymienił materiały potrzebne do realizacji zamówienia, wskazując ich
łączny koszt, i w tym samym akapicie odniósł się do załączników — faktur z cenami za takie
materiały. Wyjaśnienie skonstruowane w taki sposób nie budzi wątpliwości Zamawiającego,
że ww. faktury dotyczą niezbędnych towarów.
Konstruując wezwanie do wyjaśnień w zakresie podejrzenia rażąco niskiej ceny,
Zamawiający opierał się na treści art. 90 ust. 1 Pzp i nie wskazał pozycji Wykazu
asortymentowo-
cenowego Przystępującego, która budziłaby jego uzasadnione wątpliwości,
jak i nie żądał przedstawienia szczegółowej kalkulacji. Zamawiający dokonywał oceny cen
zawartych w ofercie Przystępującego nie tylko w oparciu o jego wyjaśnienia i ceny całkowite
zawarte w ofertach, ale o całokształt posiadanych informacji, w tym w oparciu o pozostałe
oferty z
łożone w postępowaniu i ich ceny jednostkowe. Analiza Zamawiającego wykazała, że
wśród pozycji Wykazu asortymentowo-cenowego dla części nr 5, znajdują się:
1.
ceny jednostkowe netto zaoferowane przez Przystępującego, które są na podobnym
poziomie co ceny jedn
ostkowe netto zaoferowane przez Odwołującego;
2.
ceny jednostkowe netto zaoferowane przez Odwołującego w sposób wyraźny
odbiegające od cen jednostkowych zaoferowanych przez pozostałych wykonawców.
2.
ceny jednostkowe netto zaoferowane przez Przystępującego, które są wyższe niż ceny
jednostkowe netto zaoferowane przez Odwołującego.
Zama
wiający wskazał, że w zakresie części nr 10 występują zarówno skrajnie
przeszacowane pozycje (takie, wobec których żadna ze złożonych ofert nie jest porównywalna
lub tylko jedna (z
awyżona) spośród pięciu złożonych ofert jest na podobnym poziomie), w tym
między innymi pozycje z Wykazu asortymentowo-cenowego nr 2, 7, 8, 10, 11, 18, jak i pozycje,
które można przyrównać do cen jednostkowych zaoferowanych przez Przystępującego i
pozosta
łych wykonawców - w tym między innymi pozycje z Wykazu asortymentowo-cenowego
nr 13, 18, 19, 20, 21, 22, 23. W ten sam sposób Zamawiający dokonał analizy pozycji objętych
zakresem c
zęści nr 5 i tak — spośród 11 pozycji z Wykazu asortymentowo-cenowego, aż 6 z
nich zostało najwyraźniej przeszacowanych (czyli są to takie pozycje, wobec których żadna ze
złożonych ofert nie jest porównywalna lub tylko jedna zawyżona spośród pięciu złożonych ofert
jest na podobnym poziomie), tj. pozycja 1, 2, 3, 8, 9 i 10, natomi
ast pozostałe 5 pozycji z
powodzeniem można przyrównać do cen jednostkowych zaoferowanych przez
Przystępującego lub innych wykonawców, tj. pozycje nr 4, 5, 6, 7, 11.
Odnosząc się do analizy elementów kosztów dokonanej w odwołaniu, Zamawiający
wskazał, że sprawia ona wrażenie domniemań opartych w większości na własnych opiniach
Odwołującego. Przywołana przez Odwołującego dana dot. średniego miesięcznego
wynagrodzenia brutto w gminie Czernichów jest wartością uśrednioną, w skład której wchodzą
wartości skrajne, tym samym, nie można na jej podstawie zakładać, że wszyscy pracownicy
osiągają zarobek w takiej wysokości. Zdaniem Zamawiającego, Odwołujący w zakresie
kosztów pracowniczych, kosztów transportu i pozostałych elementów kosztowych
podniesionych przez Przy
stępującego w wyjaśnieniach w żaden sposób nie udowodnił, że
kwoty przedstawione przez Przystępującego, są nierealne. Nie przedstawia on również żadnej
kalkulacji, która mogłaby udowodnić, że przedstawione wartości są choćby dyskusyjne. Sam
Zamawiający nie podniósł w ww. zakresie żadnych wątpliwości.
Odwołujący w swoim piśmie uznał za absurdalne stwierdzenie Przystępującego dot.
samodzielnego wykonania przedmiotów takich rn.in. rośliny doniczkowe oraz pianino.
Zamawiający wskazał, że powyższe stwierdzenie, jakkolwiek niefortunnie skonstruowane
przez Alnag
w wyjaśnieniach składanych w zakresie części nr 10, należy analizować w
kontekście całych przedstawionych przez tego wykonawcę objaśnień. W dalszej części
Przystępujący wyjaśnił koszty zakupu m.in. doniczki i oddzielnie rośliny.
Zamawiający, wskazując w IDW, że wykonawcy, składający ofertę w postępowaniu (w
zakresie m.in. cz
ęści nr 5 i nr 10) zobowiązani są uzupełnić Wykazy asortymentowo-cenowe,
wskazując w nich m.in. producenta i model/typ oferowanego asortymentu, nie określił w jaki
sposób muszą tego dokonać. Tym samym, wskazanie, zarówno przez Odwołującego, jak i
przez Przystępującego w treści tych załączników samych siebie jako producentów wszystkich
elementów wchodzących w zakres zamówienia (z wyłączeniem tylko jednej pozycji
asortymentu c
zęści nr 5 w ofercie Alnag, której producentem miał być inny podmiot) wraz z ich
numerem (katalogowym), spełnia wymagania SIWZ i nie podlega dodatkowym wyjaśnieniom.
Inne działanie Zamawiającego w powyższym zakresie byłoby sprzeczne z postanowieniami
SIWZ.
Zamawiający wskazał, że obie części zamówienia są podobne przedmiotowo. Tym
samym, logicznym dla Zamawiającego jest, że uzasadnienie dla zaoferowanej ceny w obu
przypadkach będzie podobne, a nawet bazujące na tożsamej argumentacji. Powyższe nie
wzbudza podejrzeń Zamawiającego.
W zakresie żądania Odwołującego dot. odtajnienia załączników do wyjaśnień rażąco
niskiej ceny przygotowanych przez Przystępującego, Zamawiający podtrzymał swoją decyzję.
Wobec załączników - cenniki indywidualne oraz faktury Zamawiający uznał, że można je
zakwalifikować jako tajemnicę przedsiębiorstwa i nie udostępnił ich Odwołującemu.
Zamawiający nie uwzględnił zarzutu naruszenia przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w
związku z art. 90 ust. 1, 2 i 3 Pzp i podtrzymał decyzję dot. uznania złożonych przez
wykonawcę Alnag wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny w części nr 5 i nr 10, a w
konsekwencji nieodrzucenia oferty Przystępującego z ww. części została dokonana zgodnie z
przepisami ustawy Pzp.
Zamawiający wskazał dodatkowo, że przepis art. 180 ust. 2 Pzp zawiera katalog
sytuacji, w których Odwołującemu przysługuje prawo wniesienia odwołania w zamówieniach
tzw. podprogowych. Jest to katalog zamknięty, nie obejmujący zaniechania czynności
odrzucenia oferty innego wykonawcy biorącego udział w postępowaniu (por. postanowienie
KIO z 16 listopada 2016
r., sygn. akt KIO 2084/16 wraz z oddalającym skargę na ww.
postanowienie wyrokiem Sądu Okręgowego w Płocku 2 lutego 2017 r. sygn. akt: IV Ca
1051/16).
Zdaniem Zamawiającego, odwołanie w części dotyczącej zaniechania czynności
odrzucenia oferty wykonawcy Alnag w c
zęści 5 i 10 zamówienia podlega odrzuceniu, ze
względu na brak właściwości Izby do jego rozpoznania.
Ad. zarzut nr 2
Konsekwentnie, zgodnie z brzmieniem art. 91 ust. 1 Pzp, a także biorąc pod uwagę
stan faktyczny oraz uzasadnienie przedstawione
przez Zamawiającego powyżej, Zamawiający
po przyznaniu punktacji wszystkim oferentom, którzy złożyli ważne oferty w postępowaniu (w
niniejszym postępowaniu zastosowanie ma bowiem procedura odwrócona art. 24aa Pzp),
zgodnie z określonymi w SIWZ kryteriami oceny ofert, w dniu 27 kwietnia 2020 r. w części nr
5 „Dostawa i montaż mebli wypoczynkowych (siedziska)” oraz części nr 10 „Dostawa i montaż
innego wyposażenia” postępowania, dokonał wyboru najkorzystniejszej oferty, tj. oferty
złożonej przez ALNAG B. W. .
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez strony
i
uczestnika postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Izba nie stwierdziła podstaw do odrzucenia odwołania. Na posiedzeniu Zamawiający
potwierdził, że otrzymał w formie elektronicznej kopię odwołania w dniu 4 maja 2020 r.
Zamawiający nie podtrzymał też zarzutu dotyczącego braku możliwości wniesienia odwołania
w zamówieniach tzw. podprogowych na zaniechanie czynności odrzucenia oferty innego
wykonawcy biorącego udział w postępowaniu. W ocenie Izby, przepis art. 180 ust. 2 Pzp,
wskazując czynność wyboru oferty najkorzystniejszej, wobec której przysługuje prawo
wniesienia odwołania, obejmuje wszystkie czynności i zaniechania prowadzące do wyboru
najkorzystniejszej, w tym także zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy, która została
wybrana jako najkorzystniejsza.
Izba stwierdziła, że Odwołujący wykazał posiadanie legitymacji uprawniającej do
wniesienia odwołania, stosownie do art. 179 ust. 1 Pzp.
Wykonawca, B. W.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą ALNAG B. W.,
skutecznie przystąpił do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, stosownie
do wymogów art. 185 ust. 2 i 3 Pzp.
Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w zw. z art. 90 ust. 1, 2 i 3 Pzp, poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty
wykonawcy Alnag w zakresie części nr 5 i nr 10 wobec złożenia
w
tych częściach ofert zawierających rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, a także pomimo iż wykonawca ten nie dowiódł, że jego oferta w przedmiotowym
postępowaniu nie zawiera rażąco niskiej ceny, w ocenie Izby, potwierdził się wyłącznie w
c
zęści dotyczącej nieprawidłowości dokonanej przez Zamawiającego oceny wyjaśnień
złożonych przez wykonawcę Alnag. Zarzut nie potwierdził się w zakresie wystąpienia
przesłanek do odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 2 i 3 Pzp.
Przedmiotem zamówienia pn. „Roboty budowlane wraz z dostawą i montażem
wyposażenia pomieszczeń Ogniska „Starówka" z podziałem na części. Części: 3, 5, 7, 8, 9,
10", jest dostawa mebli i innych elementów wyposażenia wnętrz, w tym:
-
Części 5: Dostawa i montaż mebli wypoczynkowych (siedziska),
-
Część 10: Dostawa i montaż innego wyposażenia.
W zakresie części nr 5 i nr 10 w prowadzonym postępowaniu zostało złożonych 5 ofert,
w tym oferta Przystępującego i Odwołującego oraz oferty 3 innych wykonawców, które to oferty
zostały ostatecznie odrzucone.
Zgodnie z art. 90 ust 1 Pzp, z
amawiający wzywa wykonawców do złożenia wyjaśnień
w tym trybie jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się
rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co
do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów. Dodatkowo zgodnie z art. 90 ust. 1a
pkt 1 Pzp
, jeżeli cena całkowita jest mniejsza o 30% od wartości szacunkowej zamówienia
powiększonej o VAT lub od średniej arytmetycznej wszystkich ofert, wezwanie wykonawcy do
wyjaśnień jest obowiązkowe.
Trybunał Sprawiedliwości UE w orzeczeniu z dnia 29.03.2012 r (C-599/10, Sag
Sloven
sko) wskazał iż - „z powyższych przepisów sformułowanych w sposób imperatywny,
wynika w sposób jasny, że zamiarem prawodawcy unijnego było ustanowienie względem
instytucji zamawiających wymogu, by dokonywały weryfikacji składowych elementów r n.c.,
poprzez
nałożenie na nie w tym celu obowiązku zażądania od kandydatów przedstawienia
uzasadnienia koniecznego do wykazania, że oferty te są poważne (podobnie wyrok z dn. 27
listopada 2001 r w sprawach połączonych C-285/99 i C-286/99 Lombardini i Mantovani, Rec,
s. 1-9233, pkt. 46-
49), (...) instytucja zamawiająca powinna w sposób jasny sformułować
żądania skierowane do danych kandydatów, celem umożliwienia im uzasadnienia w sposób
kompletny i użyteczny poważnego charakteru ich oferty”.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że kwestia zasadności wezwania wykonawcy
Alnag do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp nie była kwestią sporną
pomiędzy stronami. Nie kwestionował tej okoliczności także sam Przystępujący w
postępowaniu odwoławczym.
Jak
wynika z wyjaśnień Odwołującego i Zamawiającego, w przedmiotowym
postępowaniu oferta złożona przez wykonawcę Alnag w części nr 5 i części nr 10 zamówienia
w
ypełnia przesłanki określone w art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp, gdyż cena tej oferty jest niższa o
ponad 3
0% od wartości zamówienia powiększonej o VAT oraz w przypadku oferty w części nr
5 zamówienia – także od średniej arytmetycznej cen złożonych ofert.
Zgodnie z art. 90 ust
.1 i 1a pkt 1 Pzp, wypełnienie się przesłanek określonych w tych
przepisach stwarza domniemanie,
że dana oferta zawiera rażąco niską cenę, tj. cenę, która
nie daje możliwości prawidłowego, rzetelnego wykonania przedmiotu zamówienia, zgodnie z
wymaganiami określonymi przez Zamawiającego w treści SIWZ oraz wynikającymi z
obowiązujących przepisów odrębnych. Wezwanie do złożenia wyjaśnień nakłada na
wykonawcę obowiązek wykazania, że cena złożonej oferty jest realna, pod rygorem
odrzucenia oferty.
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający prawidłowo wezwał w dniu 8 kwietnia
2020 r.
wykonawcę Alnag do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust 1a pkt 1 Pzp dotyczących
cen zaoferowanych w części nr 5 i nr 10 zamówienia. Wykonawca Alnag złożył wyjaśnienia w
terminie określonym przez Zamawiającego, załączając do wyjaśnień dowody, które w części
zostały skutecznie zastrzeżone jako tajemnica przedsiębiorstwa. Odwołujący co prawda w tym
zakresie nie podziel
ił stanowiska Zamawiającego, jednak nie sformułował stosownego zarzutu
w odwołaniu, co jednoznacznie potwierdził w swoim oświadczeniu złożonym na rozprawie.
W ocenie Izby,
złożone przez wykonawcę Alnag wyjaśnienia nie zostały prawidłowo
ocenione przez Zamawiającego. Wyjaśnienia te nie są kompletne, budzą wątpliwości co do
tego, czy rzeczywiście uwzględniają wszystkie koszty koniczne do realizacji zamówienia
zgodnie z warunkami SIWZ.
Wykonawca nie wyjaśnił przedstawionych w sposób
zagregowany poszczególnych rodzajów kosztów oraz nie powiązał w sposób wymierny
wskazanych w wyjaśnieniach swoich atutów z wysokością ceny oferty.
W tej sytuacji, biorąc także pod uwagę fakt, że wezwanie do wyjaśnień zostało
sformułowane przez Zamawiającego w sposób bardzo ogólny, w ocenie Izby, Zamawiający
powinien był wezwać wykonawcę Alnag do złożenia dodatkowych, bardziej szczegółowych
wyjaśnień w zakresie przestawionym przez ww. wykonawcę w pismach z dnia 15 maja 2020
r., w tym przedstawienia
szczegółowych kalkulacji kosztów wskazanych przez wykonawcę
jedynie ogólnie w złożonych wyjaśnieniach. Możliwość kilkukrotnego wzywania wykonawcy do
złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 i 1a Pzp, została potwierdzona w orzecznictwie Izby,
w którym zwraca się uwagę na fakt, że ww. przepisy nie limitują ilości wezwań zamawiającego
do udzielenia przez wykonawcę wyjaśnień elementów oferty mających wpływ na wysokość
ceny. Tym samym zama
wiający, skoro ma dalsze wątpliwości co do złożonych wyjaśnień
uprawniony jest do zwrócenia się do wykonawcy o złożenie dodatkowych wyjaśnień.
Możliwość kilkukrotnego wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 Pzp
została jednoznacznie potwierdzona w orzecznictwie Izby, jednakże należy zauważyć, że
prowadzona procedura wyjaśnień nie może usprawiedliwiać uchylania się przez wykonawcę
od złożenia rzetelnych wyjaśnień elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny.
Podkreślić również należy, że o rzetelności i przekonywalności wyjaśnień nie świadczy
sama ilość zapisanych stron i załączników, lecz ich wartość merytoryczna. W odniesieniu do
kwestii składania wyjaśnień w zakresie podejrzenia rażąco niskiej ceny istotne jest, aby
złożone wyjaśnienia wskazywały obiektywne czynniki dostępne danemu wykonawcy, które
mogą być realnie przeliczone na kwoty ponoszonych przez wykonawcę kosztów, które
umożliwiają zarazem obniżenie ceny oferty w stosunku do kosztów przeciętnie kształtujących
się na rynku przy realizacji danego rodzaju zamówień. Przestawiając kwoty określonych
kosztów, wykonawca ma obowiązek wykazać, o ile te koszty są niższe w dostępnych jemu
warunkach oraz w jaki wymierny sposób (w jakim stopniu) przewagi danego wykonawcy
wpływają na wysokość ceny oferty. Podając poszczególne rodzaje kosztów (osobowe,
transport, produkcja itp.) na obniżonym poziomie, wykonawca powinien przestawić kalkulację,
z której będzie wynikać jednoznacznie, że wskazane kwoty są realistyczne i mają oparcie w
obiektywnych
warunkach dostępnych danemu wykonawcy przy realizacji zamówienia.
Uwzględniając powyższe należało stwierdzić, że wyjaśnienia złożone przez
wykonawcę Alnag w zakresie oświadczeń odnoszących się do takich okoliczności, jak:
-
posiadanie zakładu stolarskiego wyposażonego w maszyny i narzędzia,
-
długoletnie doświadczenie w branży, mające pozwalać na optymalizację produkcji,
- wypracowane relacje z dostawcami,
-
posiadanie własnych samochodów dostawczych,
które z reguły są dostępne także innym wykonawcom na rynku, wymagają uszczegółowienia
i wykazania
przez wykonawcę Alnag, na ile powyższe czynniki pozwalają Przystępującemu
obniżyć cenę oferty w porównaniu do sytuacji, gdyby wskazanych warunków nie posiadał.
Skoro powyższe okoliczności nie zostały wykazane w ramach złożonych wyjaśnień, to
uzasadnione, w ocenie Izby,
były dalsze wątpliwości po stronie Zamawiającego, który
powinien użyć procedury dodatkowych wyjaśnień, aby umożliwić wykonawcy wyjaśnienie, czy
są to rzeczywiście okoliczności, które wyróżniają w wymierny sposób tego wykonawcę
spośród innych wykonawców działających na rynku i pozwalają mu osiągnąć przewagę
konkurencyjną, która umożliwiała wykonanie zamówienia za zaoferowaną cenę zarówno w
części nr 5 jak i nr 10 zamówienia.
Dodatkowego wyjaśnienia wymagają oświadczenia wykonawcy Alnag o samodzielnym
wykonaniu całego zamówienia oraz kosztów z tym związanych, biorąc pod uwagę fakt, że
wykonanie jednostkowego egzemplarza wyposażenia generuje raczej wyższe koszty niż
produkcja seryjna. Ponadto,
dodatkowego wyjaśnienia wymaga szacowany koszt dojazdów
do Zamawiającego związanych z pomiarami i dostawami towaru, koszty rezerwowe
„nieprzewidziane”, koszty energii, wywozu odpadów, koszty gwarancji, koszty pracownicze,
zysk, itp. I
nformacje podawane w wyjaśnieniach powinny być konkretne, umożliwiające ich
weryfikację pod kątem wymiernych wartości ekonomicznych, a także wiarygodności. Dopiero
tak złożone wyjaśnienia powinny podlegać ocenie w kontekście podejrzenia rażąco niskiej
ceny.
Rzeczowa ocena wyjaśnień umożliwi Zamawiającemu ocenę oferty w zakresie
przesłanek wynikających z art. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust 3 Pzp.
Przedwcze
śnie zakończona ocena oferty wykonawcy Alnag przez Zamawiającego i w
konsekwencji dokonanie wyboru
tej oferty jako najkorzystniejszej w części nr 5 i nr 10
zamówienia doprowadziły do naruszenia art. 91 ust. 1 Pzp.
Biorąc pod uwagę stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak
w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 pkt 1 Pzp.
Izba wzięła pod uwagę, że
stwierdzone naruszenia przepisów ustawy Pzp może mieć wpływ na wynik postępowania, co
stanowiło podstawę do uwzględnienia odwołania.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Pzp oraz § 3 pkt 1 i 2 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15
marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz.
972).
Przewodniczący:
…………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1461/20 z dnia 2020-08-04
- Sygn. akt KIO 1367/20 z dnia 2020-08-04
- Sygn. akt KIO 1662/20 z dnia 2020-07-31
- Sygn. akt KIO 1594/20 z dnia 2020-07-31
- Sygn. akt KIO 1500/20 z dnia 2020-07-31
