rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2019-07-26
rok: 2019
data dokumentu: 2019-07-26
rok: 2019
sygnatury akt.:
KIO 1362/19
KIO 1362/19
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 lipca 2019 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 lipca 2019 r. przez wykonawcę WhyNotTravel Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa, Kielnarowa 108A, 36-020
Tyczyn w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego – Instytut Oceanologii Polska
Akademia Nauk,
ul. Powstańców Warszawy 55, 81-712 Sopot
przy udziale wykonawcy:
Furnel Travel International Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, ul. Kopernika 3, 00-367 Warszawa zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 lipca 2019 r. przez wykonawcę WhyNotTravel Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa, Kielnarowa 108A, 36-020
Tyczyn w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego – Instytut Oceanologii Polska
Akademia Nauk,
ul. Powstańców Warszawy 55, 81-712 Sopot
przy udziale wykonawcy:
Furnel Travel International Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, ul. Kopernika 3, 00-367 Warszawa zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego
orzeka:
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty,
powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie
oferty
złożonej przez Furnel Travel International Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, ul. Kopernika 3, 00-367 Warszawa;
2.
kosztami postępowania obciąża Zamawiającego – Instytut Oceanologii Polska Akademia
Nauk, ul
. Powstańców Warszawy 55, 81-712 Sopot, i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie:
siedem
tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem
wpisu od odwołania;
2.2.zasądza od Zamawiającego - Instytut Oceanologii Polska Akademia Nauk na rzecz
Odwołującego - WhyNotTravel Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka
komandytowa
kwotę 11 100 zł 00 gr (słownie: jedenaście tysięcy sto złotych zero
groszy) tytułem zwrotu uiszczonego przez Odwołującego wpisu oraz wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia
-
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Gdańsku.
Przewodniczący: ………………………………
Sygn. akt: KIO 1362/19
U z a s a d n i e n i e
Instytut Oceanologii Polska Akademia Nauk w Sopocie
(dalej: „Zamawiający”)
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986), zwanej dalej:
„ustawa Pzp”, w trybie przetargu nieograniczonego pn.: Rezerwacja, sprzedaż i dostawa
biletów lotniczych krajowych i zagranicznych na zamówienie Instytutu Oceanologii Polskiej
Akademii Nauk w Sopocie"; Numer referencyjny: IO/ZP/6/2019 (dalej: „Postępowanie").
Wartość zamówienia nie przekracza kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie
art 11 ust. 8 ustawy Pzp. Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie
Zamówień Publicznych w dniu 20 maja 2019 r. nr 549799-N-2019. Specyfikacja istotnych
warunków zamówienia (dalej: „SIWZ”) została zamieszczona na stronie internetowej
Zamawiającego.
W dniu 10 lipca 2019 r. Zamawiający przekazał wykonawcom Informację o wyborze
najkorzystniejszej oferty, złożonej przez Furnel Travel International Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością (dalej: „FURNEL”). W dniu 15 lipca 2019 r. wykonawca WhyNotTravel
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w Kielnarowej
(dalej: „Odwołujący”) wniósł odwołanie wobec czynności wyboru w Postępowaniu oferty
najkorzystniejszej, w tym również od czynności zawierających się w czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, takich jak: zaniechania odrzucenia oferty Wykonawcy FURNEL;
zaniechania wyjaśnienia rażąco niskiej ceny oferty Wykonawcy FURNEL, z zaznaczeniem, że
jest to zarzut ewentualny.
W związku z tymi czynnościami (zaniechaniami) Odwołujący zarzucił
Zamawiającemu naruszenie przepisów:
1) art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy P
zp w związku z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty Wykonawcy FURNEL w sytuacji, w której Wykonawca ten nie wykonał
ciążącego na nim na podstawie art. 90 ust. 2 ustawy Pzp obowiązku i nie wykazał, iż jego
oferta nie jest obarczona wadą rażąco niskiej ceny, nie dochował staranności wymaganej
od wykonawców w Postępowaniu, nie złożył wyjaśnień w całym zakreślonym przez
Zamawiającego zakresie, a wyjaśnienia w zakresie, w którym zostały przedstawione,
potwierdzają, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia;
2) ewentualnie
– naruszenie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania
Wykonawcy FURNEL do udzielenia dodatkowych wyjaśnień, w tym złożenia dowodów,
dotyczących wyliczenia ceny i kosztu jego oferty oraz jej istotnych części składowych.
W
skazując na powyższe zarzuty, Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
1) u
nieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
2) odrzucenia oferty Wykonawcy Furnel;
3) e
wentualnie ponownego wezwania do udzielenia dodatkowych wyjaśnień, w tym złożenia
dowodów, dotyczących wyliczenia ceny i kosztu oferty Wykonawcy Furnel.
4) dokonania ponownego wyboru oferty najkorzystniejszej.
Wykazując swoje uprawnienie do skorzystania ze środków ochrony prawnej, Odwołujący
podał, iż posiada interes we wniesieniu niniejszego odwołania, gdyż złożył ważną ofertę w
Postępowaniu, która powinna zostać wybrana, jako najkorzystniejsza. Tymczasem
Zamawiający dokonał wyboru jako najkorzystniejszej oferty wniesionej przez wykonawcę
FURNEL.
W przypadku uwzględnienia Odwołania, biorąc pod uwagę fakt, iż w Postępowaniu
złożono łącznie dwie oferty, Zamawiający prawdopodobnie dokonałby wyboru oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej. W wyniku czynności Zamawiającego Odwołujący
poniósł więc szkodę wyrażającą się w uniemożliwieniu uzyskania i realizacji przez
Odwołującego zamówienia.
W uzasadnieniu odwołania, Odwołujący przestawił stan faktyczny sprawy, wskazując
m.in., iż w
wyniku uwzględnionego przez Zamawiającego odwołania w sprawie o sygn. akt KIO
1069/19,
Zamawiający zwrócił się do Wykonawcy FURNEL o wyjaśnienia w zakresie ceny
oferty. Wezwanie to
zostało wystosowane na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp i było
wezwaniem do
wyjaśnienia ceny oferty w ujęciu całościowym, jednak ze szczególnym
uwzględnieniem pozycji: Cena (opłata transakcyjna) brutto za wystawienie 1 biletu lotniczego
z wyłączeniem przewoźników tzw. Tanich Linii Lotniczych (LCA) - cena Wykonawcy Furnel:
0,01 zł; Cena (opłata transakcyjna) brutto za wystawienie 1 biletu lotniczego przewoźnika tzw.
Tanich Linii Lotniczych (LCA) - cena Wykonawcy FURNEL
: 0,01 zł
W dniu 3 lipca 2019 r. Wykonawca FURNEL
złożył wyjaśnienia, w których oparł
wszystkie swoje wyliczenia o przelot Warszawa - Madryt - Warszawa i o koszty dla pozycji
ceny (opłaty transakcyjnej) brutto za wystawienie 1 biletu lotniczego z wyłączeniem
przewoźników tzw. Tanich Linii Lotniczych (LCA) oraz odpowiedniego upustu dla takiego
biletu. Natomiast
w ogóle nie złożył wyjaśnień w pozostałym zakresie, to jest w odniesieniu
do pozycji „Cena (opłata transakcyjna) brutto za wystawienie 1 biletu lotniczego przewoźnika
tzw. Tanich Linii Lotniczych (LCA) ani do zaoferowanego upustu w zakresie tych linii lotniczych
na poziomie 7%. Wykonawca FURNEL
wskazał średnie wynagrodzenie kasjera na poziomie
4 300 brutto oraz średnią ilość biletów, które każdy kasjer wystawia dziennie, tj.(25 sztuk) Inne
koszt
y przyjął na poziomie 7% pensji brutto kasjera. Wykonawca FURNEL nie poparł swoich
wyjaśnień żadnymi dowodami ani nawet nie wskazał dokumentów, które mogłyby potwierdzać
jego twierdzenia.
Powyższe zdaniem Odwołującego wskazuje na naruszenie przez Zamawiającego art.
89 ust. 1 pkt 4 ustawy P
zp w związku z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty Wykonawcy FURNEL
w sytuacji, w której Wykonawca ten nie wykonał
ciążącego na nim na podstawie art. 90 ust. 2 ustawy Pzp obowiązku i nie wykazał, iż jego
oferta nie jest obarczona wadą rażąco niskiej ceny, nie dochował staranności wymaganej od
wykonawców w Postępowaniu, nie złożył wyjaśnień w całym zakreślonym przez
Zamawiającego zakresie, a wyjaśnienia w zakresie, w którym zostały przedstawione
potwierdzają że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Odwołujący wskazał, iż oferta wykonawcy podlega odrzuceniu nie tylko gdy
zawiera rażąco niską cenę, ale również kiedy wykonawca w odpowiedzi na wezwanie nie
złoży wyjaśnień lub złożone wyjaśnienia potwierdzają, że oferta zawiera rażąco niską cenę.
Zarówno pierwszą, jak i drugą przesłankę należy rozpatrywać w kontekście art. 90 ust. 2
ustawy P
zp. Tak więc, co do zasady złożone wyjaśnienia lub ofertę wykonawcy wezwanego
do złożenia wyjaśnień rażąco niskiej ceny można przyjąć i uznać za prawidłowe jedynie w
przypadku,
gdy obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu
został przez wykonawcę wypełniony.
Odwołujący wskazał, iż obowiązek wykazania braku rażąco niskiej ceny należy
rozumieć w dwóch aspektach. Po pierwsze, obowiązkiem wykonawcy jest staranne
przygotowanie wyjaśnień, tak aby bez wątpliwości wskazywały one na realność ceny oferty.
Złożone wyjaśnienia powinny być jasne, bez błędów i powinny rozwiewać wątpliwości w
zakresie określonym przez zamawiającego w treści wezwania. Wynika to zdaniem
Odwołującego z przepisu art. 90 ust. 3 ustawy Pzp w związku z art. 90 ust. 2 ustawy P oraz w
związku z art. 355 § 2 k.c. wskazującego na podwyższony miernik staranności wymagany od
przedsiębiorcy [por. Por. J. Nowicki, Prawo zamówień publicznych. Komentarz aktualizowany,
Lex 2018, Komentarz do art. 90].
Złożenie wyjaśnień nierzetelnych, niepełnych lub wprost
zawierających błędy, powinno skutkować uznaniem wyjaśnień za niezłożone i w konsekwencji
odrzuceniem oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy P
zp w związku z art. 90 ust. 3
ustawy Pzp.
Drugim aspektem jest obowiązek wykazania ponad wszelką wątpliwość, iż oferta
wykonawcy nie
zawiera rażąco niskiej ceny. Ciężar dowodu co do braku rażąco niskiej ceny
zarówno przed Zamawiającym, jak i przed Krajową Izbą Odwoławczą leży po stronie
wykonawcy, którego oferta została zbadana w zakresie rażąco niskiej ceny (odpowiednio art.
90 ust. 2 ustawy Pzp, art. 190 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp). Co prawda to wykonawca
samodzielnie ustala czy i jakie środki dowodowe wykorzysta w ramach wyjaśnień, niemniej
powinny być one dostosowane do zakresu wezwania wystosowanego przez Zamawiającego.
Błędny lub niewystarczający zakres dowodów powinien skutkować uznaniem wyjaśnień za
wadliwe i prowadzić do odrzucenia oferty na podstawi www. przepisów.
Odwołujący wskazał na błędy w wyjaśnieniach Wykonawcy FURNEL podając, iż
w
yjaśnienia rażąco niskiej ceny powinny odnosić się do cen rynkowych, cen w Postępowaniu
(w tym szacowania wartości zamówienia), ale przede wszystkim do indywidualnych możliwości
Wykonawcy.
Wykonawca FURNEL nie przedstawił żadnych twierdzeń lub dowodów
dotyczących cen rynkowych i nie wykazał czy zaoferowane przez niego ceny są na rynkowym
poziomie.
Wykonawca FURNEL w żaden sposób nie odniósł się również do cen w
Postępowaniu, nie wykazał w jaki sposób jego możliwości są wyższe od potencjału
Odwołującego, aby mógł zaoferować zdecydowanie niższe ceny i wyższe upusty od
Odwołującego. Wykonawca FURNEL nie odniósł się również w sposób należyty do własnego
potencjału i to w żadnym zakresie. Wszystkie twierdzenia przedstawione w wykazie są
oderwane od rzeczywistości i nie mają nic wspólnego z realną wyceną oferty. Przedstawione
wyjaśnienia Wykonawcy FURNEL są wewnętrznie sprzeczne i nie rozwiewają wątpliwości w
zadanym przez Zamawiającego zakresie. W szczególności Wykonawca FURNEL w ogóle nie
odniósł się do swoich możliwości w zakresie wyjaśnienia ceny biletów tanich linii lotniczych do
czego został wprost wezwany przez Zamawiającego. Tymczasem w przypadku tanich linii
lotniczych prowizje uzyskiwane przez agentów są zdecydowanie niższe lub nie są w ogóle
dostępne, a sam Wykonawca FURNEL zaoferował Zamawiającemu zdecydowanie wyższy
upust na przeloty tanich linii lotniczych niż na przeloty liniami tradycyjnymi. Wykonawca
FURNEL
w szczególności wskazał, iż: „Przy sprzedaży biletów lotniczych wykonawca
otrzymuje od głównych linii lotniczych wynegocjowane prowizje dodatkowe oraz fundusze
marketingowe.", ale
nie przedstawił rzeczonych umów ani nawet nie wskazał, z jakimi liniami
ma zawarte umowy prowizyjne. W ocenie Odwołującego Wykonawca FURNEL może mieć
umowę wyłącznie z PLL LOT S.A. W szczególności Wykonawca FURNEL nie może posiadać
umów z tanimi liniami lotniczymi, takimi jak Ryanair, czy WizzAir, gdyż tanie linie lotnicze nie
zawierają umów prowizyjnych z agentami IATA. Omawiany argument przedstawiony przez
Wykonawcę Furnel nie stanowi uzasadnienia dla zastosowania stawki 0,01 zł w odniesieniu
do tanich linii lotniczych. Co do biletów linii tradycyjnych prowizja faktycznie mogłaby
częściowo uzasadniać zastosowanie stawki 0,01 zł lub upustu, gdyby Wykonawca FURNEL
f
aktycznie takimi umowami aktualnie dysponował, załączył odpowiednie dowody do złożonych
wyjaśnień rażąco niskiej ceny.
Następnie Odwołujący podał, że za każdy zrealizowany segment lotniczy wykonawca
otrzymuje z systemów GDS premię prowizyjną. Średnio na jeden bilet przypadają 2 do 4
segmentów. (...) Prowizja wypłacana przez system rezerwacyjny AMADEUS kwartalnie od 1,3
do 2,5 EUR za jeden segment lotniczy. W naszym przypadku jest to kwota 1,7 EUR.
Komentarz Odwołującego: Wykonawca Furnel zupełnie pomija fakt, iż nie otrzymuje prowizji
w zakresie segmen
tów tanich linii lotniczych. Ponadto, założenie, jakoby na każdym bilecie
Wykonawca Furnel miał realizować 3 segmenty jest nieprawdziwe. Wykonawca FURNEL nie
przedstawi
ł żadnych dowodów w zakresie wysokości otrzymywanych prowizji lub ilości
realizowanych s
egmentów, więc jego twierdzenia należy uznać za gołosłowne i jako takie nie
nadające się do zaakceptowania, jako wyjaśnienie rażąco niskiej ceny
Odnosząc się do wskazanego w wyjaśnieniach przelotu na trasie Warszawa-Madryt-
Warszawa
Odwołujący wskazał, że żadna z liczb podanych przez Wykonawcę FURNEL nie
znalazła oparcia w dowodach. Ponadto, podany przykład stanowi opis jednego lotu, który
zdaniem Odwołującego nie jest żadnym wyznacznikiem cen na rynku. Nadto przykład ten
dotyczy wyłącznie lotu tradycyjnymi liniami lotniczymi, natomiast podobnego przykładu nie
przygotowano dla przelotu tanimi liniami lotniczymi.
Przykład, zdaniem Odwołującego, oparto
prawdopodobnie
o lot realizowany przez linię PLL LOT, czyli jedyną linię, z którą umowę może
posiadać Wykonawca FURNEL. Jednocześnie, skoro podany przykład zawiera lot na trasie
Warszawa-Madryt-
Warszawa i nie podano żadnego portu przesiadkowego, to lot ten zostanie
zrealizowany na 2 segmentach: Segment 1: Warszawa-Madryt; Segment
2:
Madryt-
Warszawa. Skor
o lot ten będzie realizowany na dwóch segmentach to prowizja Wykonawcy
FURNEL
za segmenty będzie o 1/3 niższa niż podana w wyjaśnieniach, czyli całkowity zysk z
biletu po uwzględnieniu upustu będzie wynosił jedynie 7,14 zł.
Zdaniem Odwołującego podany przykład stanowi jedynie nierzetelne i zbyt skrótowe
uzasadnienie opłaty transakcyjnej w wysokości 0,01 zł w zakresie lotów tradycyjnymi liniami
lotniczymi. Ponadto, wskazany błąd nie powinien być akceptowany w wyliczeniach rażąco
niskiej ceny i uzasadnia przy
jęcie, iż wyjaśnienia rażąco niskiej ceny Wykonawcy FURNEL w
rzeczywistości potwierdzają, iż jego oferta jest obarczona wadą rażąco niskiej ceny. Podany
przykład nie stanowi również żadnego uzasadnienia dla ceny 0,01 zł w przypadku biletów
tanich linii lot
niczych. Do takich lotów w wyjaśnieniach przedstawionych przez Wykonawcę
FURNEL
w ogóle się nie odniesiono. Z tych względów zdaniem Odwołującego podanego
przykładu nie można uznać za uzasadnienie braku rażąco niskiej ceny w niniejszej sprawie.
Zarówno z uwagi na fakt, iż oparcie wyjaśnień o jedno tylko połączenie stanowi zbyt duże
uproszczenie, jak i dlatego, że przy poprawieniu obliczeń wykonawcy FURNEL, w oparciu o
te same założenia okazuje się, iż oferta jest obarczona wadą rażąco niskiej ceny.
Odwołujący wskazał, iż przyjmując średnio 22 dni robocze w miesiącu, kasjer lotniczy
wypracowuje miesięcznie profit: 14,45 x 25 szt. x 22 dni = 7 947,50,00 PLN. Po poprawieniu
omyłek w wyjaśnieniach (zarówno oczywistych, jak i wymagających wiedzy czym są segmenty
lotnicze) zdanie powinno brzmieć: Przyjmując średnio 21 dni roboczych w miesiącu, kasjer
lotniczy wypracowuje miesięcznie przychód 7,14 x 25 szt. x 21 dni = 3 748,50 zł. W przelocie
o który oparto wyjaśnienia Wykonawcy Furnel są tylko 2 segmenty. Średnie wynagrodzenie
kasjera to
4 300,00 zł brutto, które zdaniem Odwołującego w Warszawie dla kompetentnego
kasjera nie jest realne.
Tym bardziej, iż Wykonawca FURNEL nie przedstawił żadnych
dowodów w tym zakresie. Natomiast, jak wynika z przedstawionych w KRS sprawozdań
finansowych jeszcze w 2017 r. łączny koszt wynagrodzeń Wykonawcy FURNEL wynosił
3 117 913,60 zł brutto. Czyli jeżeli przyjąć oświadczenie Wykonawcy FURNEL za wiarygodne,
jego koszty wynagrodzeń poza głównym działem operacyjnym wynoszą 3 117 913,60 zł -
4*12*4 300,00 zł= 2 911 513,60 zł. Innymi słowy wynagrodzenia kasjerów wynosiłyby
wyłącznie 10% całkowitej sumy wynagrodzeń, co albo jest nierealne, albo świadczy i bardzo
złej kondycji przedsiębiorstwa Wykonawcy. Nawet jeżeli jednak przyjąć oświadczenie
Wykonawcy FURNEL za wiarygodne,
to należy zauważyć, iż łączny koszt zatrudnienia takiego
kasjera, wraz ze składkami do ZUS (łączny koszt pracodawcy) wynosi aż 5 180,64 zł. Tak więc
ograniczenie kwoty wynagrodzenia do 4 300,00 zł stanowi przekłamanie poprzez
nieuwzględnienie składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, fundusz pracy itp. w
wyjaśnieniach ceny. W takich okolicznościach, zdaniem Odwołującego, należy odrzucić ofertę
Wykonawcy FURNEL na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy P
zp w związku z art. 90 ust. 3
ustawy P
zp, gdyż wyjaśnienia ceny, co najmniej nie zostały rzetelnie przygotowane.
Następnie Odwołujący wskazał, iż koszty ogólnozakładowe kształtują się na poziomie
7%, czyli koszt pracy jednego kasjera wynosi 4 300,00 zł x 107% = 4 601,00 zł. Nie wiadomo
jednak na jakiej podstawie Wykonawca FURNEL
wyliczył współczynnik kosztów
ogólnozakładowych na poziomie 7%, ani dlaczego przemnożono i dodano ten współczynnik
do kosztów pracy kasjerów. Z wiedzy Odwołującego, opartej o ogólnodostępne sprawozdania
finansowe Wykonawcy FURNEL,
wynika, iż jeszcze w 2017 r. koszty działalności operacyjnej
tego
Wykonawcy wynosiły 32 690 084,06 zł. Po odjęciu Kosztów zakupu usług obcych wartość
ta to: 4 452 664,59 zł. Po odjęciu kosztów wynagrodzeń: 1 334 750,99 zł, a po dalszym odjęciu
składek na ZUS wynosiły: 690 412,74 zł. Dodatkowo koszty finansowe (kredyty, wadia,
zabezpieczenia) wynosiły 357 286,17 zł przy przychodach finansowych (odsetki, dywidendy
itp.) o wartości 87 150,88 zł. Tak więc koszty finansowe netto wynosiły 270 135,29 zł. Po
zsumowaniu kosztów finansowych oraz kosztów działalności operacyjnej otrzymamy kwotę:
960 548,03 zł. Skro koszty wynagrodzeń wynosiły 3 117 913,60 zł, a koszty składek na ZUS
wynosiły 644 338,25 zł to koszty wynagrodzeń Wykonawcy wynosiły łącznie 3 762 251,85 zł.
Tym samym
realny stosunek innych kosztów do kosztów wynagrodzeń u Wykonawcy
FURNEL
wynosi: 960 548,03 zł/3 762 251,85 zł = 0,255 czyli -26%. Poprawne wyliczenia
kosztów pracy oraz kosztów biurowych przypadających na jednego kasjera zatrudnionego za
kwotę 4 300,00 zł brutto, a za kwotę 5 180,64 zł po uwzględnieniu aktualnych składek ZUS,
dadzą następujący wynik: 5 180,64 zł * 126% = 6 527,61 zł (po zaokrągleniu do drugiego
miejsca po przecinku). Jeden Kasjer wyprac
owuje zysk w wysokości: 7 947,50 PLN - 4 601,00
PLN = 3 346,50 PLN.
Dalej stosując systematykę Wykonawcy FURNEL, ale urealniając
obliczenia, wyliczenie to będzie przedstawiało się w sposób następujący: 3 748,50 zł - 6 527,61
zł = -2 779,11, co oznacza, że każdy kasjer zatrudniony przy realizacji niniejszego zamówienia
za kwotę 4 300,00 zł brutto będzie przynosił Wykonawcy FURNEL stratę w wysokości około
2 779,11 zł i to przy połączeniach tradycyjnymi liniami lotniczymi oraz takimi liniami, od których
Wykonawca FURNEL
otrzymuje prowizję.
Odwołujący podkreślił, że kalkulacja zawarta w wyjaśnieniach jest po prostu
oświadczeniem Wykonawcy FURNEL i nie stanowi dowodu. O ile tego typu ogólne
oświadczenia są dopuszczalne w chwili składania oferty, to w procedurze badania rażąco
niskiej ceny wymaga się od Wykonawcy rzeczowego, niepozostawiającego wątpliwości,
wykazania, iż jego oferta nie jest obarczona wadą rażąco niskiej ceny. Tymczasem,
Wykonawca FURNEL złożył wyjaśnienia niewiarygodne i niespójne oraz niepoparte żadnymi
dowodami.
Uzasadniając zarzut ewentualny, tj. naruszenie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp poprzez
zaniechanie wezwania Wykonawcy FURNEL do udzielenia dodatkowych wyjaśnień, w tym
złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny i kosztu oferty oraz jej istotnych części
składowych, Odwołujący wskazał, iż jego zdaniem, co do zasady w sprawach o udzielenie
zamówienia publicznego kolejne wezwanie do złożenia wyjaśnień jest możliwe wyłącznie w
przypadku, gdy pierwotnie udzielone wyjaśnienia wymagają doprecyzowania czy
uszczegółowienia. Nie jest celowe ponowne wezwanie wykonawcy do złożenia wyjaśnień czy
dowodów w tym samym zakresie, gdyż stanowiłoby to de facto przywrócenie terminu na ich
złożenie. Natomiast jeżeli Izba nie zgodzi się z Odwołującym, iż wyjaśnienia złożone przez
Wykonawcę Furnel powinny skutkować odrzuceniem oferty tego Wykonawcy, to to z daleko
posuniętej ostrożności, Odwołujący wskazuje, iż wady wyjaśnień (potwierdzanie zaniżenia
kosztów pracy, brak przedstawienia wyjaśnień dotyczących wystawiania biletów tanich linii
lotniczych, brak dowodów) nie pozwalają na ich zaakceptowanie. W takiej sytuacji, gdy nie
dochodzi do odrzucenia oferty ale fakty przywołane w wyjaśnieniach, na których opiera się
Wykonawca FURNEL pozostają nieudowodnione oraz budzą wątpliwości zdaniem
Odwołującego konieczne jest kolejne wezwanie na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.
Na poparcie prezentowanego w odwołaniu stanowiska Odwołujący przywołał wyroki
Krajowej Izby Odwoławczej z 20 czerwca 2018 r., sygn. akt KIO 1108/1 oraz z dnia 6 sierpnia
2018 r. o sygn. akt KIO 1358/18.
Jak wynika z pisma Zamawiającego z dnia 18 lipca 2019 r. kopia odwołania została
przekazana wykonawcy FURNEL w dniu 16 lipca 2019 r. W dniu 19 lipca 2019 r. pismem z
dnia 18 lipca 2019 r.,
złożonym w postaci papierowej, Wykonawca ten (dalej również:
„Przystępujący) zgłosił swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego, wnosząc o oddalenie odwołania. Do pisma zostały załączone trzy informacje
z otwarcia ofert w postępowaniach przetargowych na potwierdzenie stosowania prze
wykonawców opłat transakcyjnych w wysokości jednego grosza, przy jednoczesnym
oferowaniu upustów od cen biletów.
Izba zaliczyła w poczet materiału dowodowego dokumentację postępowania, której kopia
potwierdzona za zgodność z oryginałem została przekazana przez Zamawiającego oraz
dowody złożone do akt sprawy przez strony i uczestnika postępowania.
Po zapoznaniu się z treścią dokumentacji postępowania, po przeprowadzeniu
posiedzenia i rozprawy i wysłuchaniu stanowisk Stron i Przystępującego oraz
dokonaniu analizy dowodów złożonych do akt sprawy, Izba ustaliła i zważyła, co
następuje:
Odwołanie nie zawiera braków formalnych. Wpis w prawidłowej wysokości został
wniesiony w ustawowym terminie. N
ie została wypełniona żadna z przesłanek, skutkujących
odrzuceniem odwołania, o których stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Izba stwierdziła, że zaistniały przesłanki dla wniesienia odwołania, określone w art. 179
ust. 1 ustawy Pzp
, tj. posiadanie przez Odwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia oraz
możliwości poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy.
W postępowaniu zostały złożone dwie oferty. Oferta złożona przez Odwołującego klasyfikuje
się na drugim miejscu w rankingu ofert. W przypadku potwierdzenia się zarzutów odwołania
oferta złożona przez Odwołującego mogłaby zostać uznana za najkorzystniejszą.
Zgodnie z art. 185 ust. 2 i 3 ustawy Pzp w
ykonawca może zgłosić przystąpienie do
postępowania odwoławczego w terminie 3 dni od dnia otrzymania od zamawiającego kopii
odwołania, wskazując stronę, do której przystępuje i interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na
korzyść strony, do której przystępuje. Zgłoszenie przystąpienia doręcza się Prezesowi Izby w
postaci papierowej albo elektronicznej opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a
jego kopię przesyła się zamawiającemu oraz wykonawcy wnoszącemu odwołanie.
Wykonawcy, którzy przystąpili do postępowania odwoławczego, stają się uczestnikami
postępowania odwoławczego, jeżeli mają interes w tym, aby odwołanie zostało rozstrzygnięte
na korzyść jednej ze stron. Wykonawca Furnel Travel International Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, wypełnił przesłanki wymienione w tym przepisie, w związku z czy
skutecznie przystąpił do postepowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, stając się
jego uczestnikiem.
Następnie Izba ustaliła, co następuje:
Stosownie do rozdz. X SIWZ zawierającego opis sposobu obliczenia ceny:
1)
Wykonawca był obowiązany podać w ofercie ceny jednostkowe opłat transakcyjnych za
wystawienie jednego biletu lotniczego przewoźników tzw. Tanich Linii Lotniczych oraz za
wystawienie jednego biletu pozostałych przewoźników (pkt 1);
2)
Opłata transakcyjna za wystawienie biletu lotniczego winna obejmować rzeczywisty koszt
realizacji świadczonej usługi i obejmować wszystkie koszty związane z realizacją usługi
ponoszone przez Wykonawcę, w szczególności: koszt rezerwacji i wystawienia biletu (nie
wliczając kosztu biletu), koszt dostawy biletu, koszt informowania Zamawiającego o
zbliżającym się terminie wykupu biletu i informowania o wszystkich zmianach dotyczących
zarezerwowanego lub wykupionego biletu, koszt o
ferowania różnych wariantów połączeń,
koszt udzielania informacji i pomocy osobie podróżującej w przypadku wystąpienia zmian
podczas podróży i zapewnienia dostępu do całodobowej obsługi – Helpdesku dla osoby
podróżującej w sytuacji awaryjnej, koszt dokonywania odprawy online, koszt pośrednictwa
pomiędzy Zamawiającym a przewoźnikiem w przypadku ewentualnych spraw
reklamacyj
nych, koszt związany z czynnościami Wykonawcy w ramach programów
lojalnościowych oraz innych czynności wynikających z rozdziału I SIWZ (zawierającego
opis przedmiotu za
mówienia), koszt zatrudnienia pracowników, a także koszty wynikające
z obowiązujących przepisów prawa, w tym dotyczących minimalnego wynagrodzenia za
pracę oraz minimalnej stawki godzinowej dla umów zlecenia, a także pracowniczych
planów kapitałowych (pkt 2);
3)
Ceny jednostkowe opłat transakcyjnych winny być podane w PLN i zawierać podatek od
towarów i usług (pkt 5).
Składając ofertę, w formularzu ofertowym sporządzonym zgodnie z załącznikiem nr 1 do
SIWZ wykonawcy winni
podać m.in.:
1)
cenę (opłatę transakcyjną ) brutto za wystawienie 1 biletu lotniczego z wyłączeniem
przewoźników tzw. Tanich Linii Lotniczych (LCA)……zł;
2)
cenę (opłatę transakcyjną ) brutto za wystawienie 1 biletu lotniczego przewoźnika tzw.
Tanich Linii Lotniczych (LCA)
……zł;
3) upust od ceny brutto
biletu lotniczego z wyłączeniem przewoźników tzw. Tanich Linii
Lotniczych (LCA)
…… %;
4)
upust od ceny brutto biletu lotniczego przewoźnika tzw. Tanich Linii Lotniczych (LCA)… %;
W swojej ofercie wykonawca FURNEL w obydwu pozycjach dot
yczących ceny (opłaty
transakcyjnej) brutto za wystawienie 1 biletu lotniczego podał cenę 0,01 zł oraz podał upust
od ceny brutto biletu lotniczego z wyłączeniem przewoźników tzw. Tanich Linii Lotniczych
(LCA) w wysokości 1,61% oraz upust od ceny brutto biletu lotniczego przewoźnika tzw. Tanich
Linii Lotniczych (LCA)
w wysokości 7,00%.
Zamawiający pismem z dnia 1 lipca 2019 r. wystąpił do Wykonawcy FURNEL z
wezwaniem do
złożenia wyjaśnień w sprawie rażąco niskiej ceny oferty. Wezwanie zostało
wystosowane na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp
i zawiera żądanie udzielenia
„szczegółowych wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny oferty, w
tym w szczególności ceny (opłaty transakcyjnej) brutto za wystawienie jednego biletu
lotniczego z wy
łączeniem przewoźników tzw. Tanich Linii Lotniczych (LCA) oraz ceny (opłaty
transakcyjnej) brutto za wystawienie jednego
biletu lotniczego przewoźnika tzw. Tanich Linii
Lotniczych,
w szczególności w zakresie:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U.
z 2017 r. poz. 847);
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązującym w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska oraz
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. „
Pismem z dnia 3 lipca 2019 r. Wykonawca FURNEL
złożył wyjaśnienia, które jednak, z
powodów podanych w dalszej części uzasadnienia, nie odpowiadają na ww. wezwanie
Zamawiającego.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie. Potwierdziły się bowiem zarzuty dotyczące
zaniechania odrzucenia oferty wykonawcy
Furnel Travel International Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z uwagi na brak wykazania przez tego wykonawcę, że jego oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu.
Stosownie do treści art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, który został wskazany w wezwaniu do
wyjaśnień, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się
rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co
do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
zama
wiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o
udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w
szczególności w zakresie:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalne
j stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U.
z 2017 r. poz. 847 oraz z 2018 r. poz.650);
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązującym w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska oraz
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
W związku z tym, za niewiarygodne należy uznać twierdzenie Zamawiającego
przedstawione
na rozprawie, że nie miał wątpliwości co do ceny oferty Wykonawcy FURNEL,
m.in. dlatego, że cena 0,01 zł jest stosowana przez Przystępującego w dotychczas
obowiązującej umowie, a także jest stosowana przez innych wykonawców w innych
postępowaniach, a wystąpił o wyjaśnienia rażąco niskiej ceny w związku z tym, iż jak twierdzi,
Od
wołujący rażąco zawyżył ceny w swojej ofercie. Zamawiający nie wskazał jednak jako
podstawy wezwania art
. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp z którego wynika, że gdy cena całkowita
oferty jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek
od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych,
które nie wymagają wyjaśnienia. Oznacza to, że cena oferty Wykonawcy FURNEL budziła
wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania zamówienia zgodnie z wymogami
określonymi w SIWZ lub wynikającymi z obowiązujących przepisów prawa. W konsekwencji
należy uznać, iż powstało domniemanie istnienia w ofercie Wykonawcę FURNEL rażąco
niskiej ceny, a obalenie tego
domniemania obciążało tego Wykonawcę. Zgodnie bowiem z art.
90 ust. 2 ustawy Pzp o
bowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub
kosztu spoczywa na wykonawcy.
Wy
jaśnienia w zakresie ceny oferty lub kosztu, lub ich istotnych części składowych,
powinny
w związku z tym zostać rzetelnie opracowane, powinny być konkretne i wyczerpujące.
Stanowią one bowiem podstawę oceny w zakresie prawidłowości ceny oferty, a zatem powinny
rozwiewa
ć wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi w SIWZ lub wynikającymi z odrębnych przepisów. Tym
bardziej, że oferta podlega odrzuceniu zarówno wówczas, gdy wykonawca w odpowiedzi na
wezwanie zamawiającego do złożenia wyjaśnień, w tym dowodów, w przedmiocie rażąco
niskiej ceny, w ogóle nie złożył wyjaśnień, jak też wówczas, gdy wykonawca wprawdzie złożył
wyjaśnienia, ale są one niepełne, nierzetelne, nie odpowiadają żądaniu zamawiającego i nie
wykazują, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Zgodnie bowiem z art. 90 ust. 3 ustawy
Pzp, zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana
ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy
Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do
przedmiotu zamówienia.
W analizowanej sprawie Wykonawca
FURNEL złożył wyjaśnienia, jednak treść
wyjaśnień zawarta w piśmie z dnia 3 lipca 2019 r. nie zawiera pełnego zakresu wymaganych
w wezwaniu informacji
, wskazuje na błędy w kalkulacji, nie zawiera żadnych dowodów,
pomimo, iż Wykonawca ten powołuje się na umowy np. z liniami lotniczymi, z których, jak
twierdzi, przysługują mu prowizje, które to, a nie cena (opłata transakcyjna) zapewniają mu
osiągnięcie zysku na zamówieniu.
W szczególności wyjaśnienia nie zawierają żadnych informacji odnoszących się do
kalkulacji ceny (opłaty transakcyjnej) biletu Tanich Linii Lotniczych, pomimo, iż taki wymóg
został jednoznacznie wskazany w wezwaniu Zamawiającego. W ocenie Izby argumentacja
Przystępującego, iż bilety tych linii w dotychczasowym zamówieniu stanowiły niewielką ilość
w stosunku do biletów innych linii lotniczych, jak również to, że są niżej wartości, a także to, iż
wyszczególnienie takiej pozycji w formularzu ofertowych w obecnym postępowaniu jest
nietypowe,
co wskazuje, że w innych postępowaniach nie występuje takie rozróżnienie, nie
prze
mawia, za rezygnacją z szczegółowego wyjaśnienia ceny oferty także w tym zakresie.
Przeciwnie.
Skoro taki wymóg został określony w wezwaniu i jest związany z postanowieniami
SIWZ, to Wykonawca był zobowiązany w wyjaśnieniach wykazać uzasadnienie dla
zastosowania podanych w ofercie cen
w pełnym zakresie.
W sytuacji, gdy
Zamawiający określając w SIWZ sposób obliczenia ceny wskazuje, że
o
płata transakcyjna za wystawienie biletu lotniczego winna obejmować rzeczywisty koszt
realizacji świadczonej usługi i obejmować wszystkie koszty związane z realizacją usługi
ponoszone przez Wykonawcę, jak również wskazuje, że ceny jednostkowe opłat
transakcyjnych winny
zawierać podatek od towarów i usług i jednocześnie Zamawiający w
opracowanym przez siebie w formularzu
ofertowym wyodrębnia tę pozycję, tak co do ceny jak
i co do wysokości oferowanego upustu, to oznacza, że wymaga zaoferowania rzetelnej ceny
(opłaty transakcyjnej), a nie ceny, która nie jest realna, ale jej rekompensata na rzecz
Wykonawcy następuje za sprawą np. prowizji od linii lotniczych, a więc z innych źródeł. Z
treści SIWZ nie wynika, aby Zamawiający akceptował taką sytuację, skoro wymaga aby cena
(opłata transakcyjna) obejmowała rzeczywisty koszt realizacji świadczonej usługi i wszystkie
koszty związane z jej realizacją, ponoszone przez Wykonawcę.
Nawet jeżeli przyjąć, że w danym postępowaniu taka rekompensata rzeczywiście
miałaby miejsce, także w odniesieniu do biletów Tanich Linii Lotniczych, to należy zauważyć,
że nie zostało to wykazane w wyjaśnieniach, w których nie występuje odniesienie się zarówno
do
wykazania realności ceny (opłaty transakcyjnej) dotyczącej zakupu biletu takich linii, jak też
do wysokości upustu, określonego w ofercie w odniesieniu do takich biletów na 7%, a więc
zdecydowanie
wyższego, niż zaoferowanego w odniesieniu do biletów pozostałych
przewoźników. SIWZ wyraźnie natomiast wskazywała na wymóg skalkulowania ceny (opłaty
transakcyjnej) w odniesieniu do wszystkich biletów. Bez względu zatem, jak dotychczas
kształtowała się struktura zakupów biletów przez Zamawiającego, jak również bez względu na
to, jaką wielkość kwotową w obecnym zamówieniu mają bilety Tanich Linii Lotniczych, w
sytuacji, gdy
wezwanie do wyjaśnienia wyraźnie zawierało wymóg wyjaśnień także w tym
zakresie, Prz
ystępujący był obowiązany do wykazania, iż zaoferowana przez niego cena.
Tymczasem
Przystępujący nie przedstawił także wyjaśnień i dowodów na poparcie możliwości
udzielenia zaoferowanego upustu. Na rozprawie nie zaprzeczył, iż w przypadku Tanich Linii
Lotniczych takie upusty zwykle
nie występują, jak również nie zaprzeczył, iż w przypadku, gdy
zamówienie obejmuje także bilety Tanich Linii Lotniczych kalkulacja oferty jest inna, niż
wówczas, gdy zamówienie obejmuje wyłączne bilety regularnych linii lotniczych. Składając
natomiast wraz ze zgłoszeniem przystąpienia do postepowania informacje z otwarcia ofert, nie
wykazał, iż w tamtych postępowaniach wymogi określone w SIWZ były identyczne, jak w
analizowanym postepowaniu.
W swoich wyjaśnieniach Wykonawca FURNEL ograniczył się do przytoczenia
fragmentu uzasadnienia wyroku KIO z dnia 17 czerwca 2014 r. sygn. akt KIO 1125/14 oraz
poda
ł, iż przy sprzedaży biletów wykonawca otrzymuje od głównych linii lotniczych
wynegocjonowa
ne prowizje dodatkowe, których wysokość kształtuje się w granicach od 1%
do 3% w zależności od linii lotniczej i wypracowanego wolumenu sprzedaży i zastosowanej
taryfy, oraz fundusze marketingowe.
Wskazał, że w 2019 r. posiada zawarte umowy o prowizji
dodatkowej, zarówno obejmujące cały rok, jak i wybrane okresy. Wyjaśnił, że za każdy
zrealizowany segment lotniczy wykonawca otrzymuje z systemów rezerwacyjnych GDS
premię prowizyjną, naliczaną za każdy segment. Średnio na jeden bilet przypadają 2 do 4
segmentów. Prowizja dla wykonawców wypłacana jest przez system rezerwacyjny AMADEUS
kwartalnie od 1,3 do 2,5 EUR za jeden segment lotniczy. W przypadku Wykonawcy FURNEL
to 1,7 EUR.
Drugim źródłem jego przychodów za wystawianie biletów lotniczych są umowy
dwustronne, zawarte przez niego z liniami lotniczymi
, z których wynikają prowizje od
sprzedaży biletów wynoszące średnio 1-3^ ceny taryfy biletu. Przystępujący podał, że prowizje
uzyskiwane od linii lotniczych oraz systemów rezerwacyjnych GDS pokrywają koszty i
zobowiązania, jakie poniesie wykonawca w przypadku obsługi zleceń Zamawiającego i
pozwolą na prawidłową realizację umowy.
Następnie Wykonawca FURNEL, na przykładzie przelotu Warszawa - Madryt - Warszawa
przedstawił swoja kalkulację i wyliczył swój przychód z realizacji tego połączenia, przyjmując
cenę przykładowego biletu na tej trasie w wysokości 1700,00 zł, wskazując średnia taryfę, od
której uzyskuje prowizję, wysokość tej prowizji najpierw określając ją na poziomie 1,1%, a w
podsumowaniu -
na poziomie 1,8% i wykazując przychód z prowizji. W dalszej kolejności
Wykonawca przeprowadził wyliczenie kwoty udzielonego Zamawiającemu upustu od ww. ceny
biletu i podał, że w swojej ofercie założył, że naliczenie opłaty za obsługę w zakresie
rezerwacji, sprzedaży i dostarczania biletów lotniczych w transporcie międzynarodowym w
wysokości jednego grosza (wyłącznie na potrzeby oceny oferty) nie stanowi zysku dla
wykonawcy. Faktyczny profit pochodzi z ww. źródeł. Wykonawca podał również, że średnia
liczba biletów, które wystawia dziennie kasjer to 25 sztuk i przyjmując średnio 22 dni robocze
w miesiącu, obliczył profit, od którego odjął średnie wynagrodzenie kasjera z uwzględnieniem
jego kosztu pracy, tj. po jego przemnożeniu przez 107%, wskazując, iż koszty
ogólnozakładowe kształtują się na poziomie 7%. W ten sposób wyliczył zysk wypracowywany
przez kasjera, który przemnożył przez 4, wskazując, że zatrudnia czterech kasjerów.
Na zakończenie wyjaśnień Wykonawca FURNEL odwołał się do ostatnio
realizowanego zamówienia na rzecz Zamawiającego i wskazał, że było wykonywane na
niemal analogicznych warunkach i nie było zagrożenia jego realizacji oraz podał, że przyjęty
przez niego model biznesowy zakłada znacznie niższe ceny dla jednostek budżetowych oraz
ceny rynkowe dla klientów korporacyjnych. Kontrakty zawarte z jednostkami budżetowymi
służą uzupełnieniu wolumenu sprzedaży, zgodnie z zasadą „mały zysk jednostkowy – duży
obrót” i w ten sposób może zrealizować progi sprzedażowe wyznaczone przez linie lotnicze,
linie kolejowe i systemy rezerwacyjne.
W ocenie Izby t
reść tych wyjaśnień potwierdza, iż Przystępujący nie sprostał
ciążącemu na nim obowiązkowi wykazania, iż jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.
W
skazują na to ww. braki w wyjaśnieniach oraz nierzetelność w ich sporządzeniu –
wyjaśnienia są nie tylko niekompletne, ale też przedstawiona w nich kalkulacja zawiera błędy,
co zostało potwierdzone na rozprawie przez Przystępującego, który przyznał, iż wysokość
przysługującej mu prowizji podana w wyjaśnieniach w dwóch wielkościach tj. najpierw 1,1%, a
następnie 1,8% wynosi jednak 1,1%. W konsekwencji oznacza to, iż przedstawione wyliczenia
są nieprawidłowe, są zniekształcone na korzyść Wykonawcy.
Powyższe wskazuje, iż Wykonawca FURNEL nie wykazał, iż zaoferowane ceny za
poszczególne usługi są realne, rynkowe i nie prowadzą do realizacji zamówienia poniżej
kosztów jego świadczenia, w tym nie wykazał rzetelności kalkulacji także w tej części, a jakiej
została przedstawiona w wyjaśnieniach. Wykonawca nie wykazał też realności przyjętych w
ofercie
wysokości upustów.
W ocenie Izby wyjaśnienia złożone przez Wykonawcę nie pozwalają na ocenę, iż jego
oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Wykonawca nie sprostał obowiązkowi wynikającemu z
art. 90 ust. 2 ustawy Pzp
. Z tych względów oferta tego wykonawcy podlega odrzuceniu na
podstawie art.
90 ust. 3 ustawy Pzp w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Z tych względów zarzut ewentualny nie podlega uwzględnieniu. W okolicznościach
analizowanej sprawy, wobec wyraźnie określonego przez Zamawiającego, w wezwaniu do
wyjaśnień rażąco niskiej ceny w ofercie Wykonawcy FURNEL, zakresu wymaganych
wyjaśnień i wobec treści złożonych wyjaśnień, która wyraźnie wskazuje, na to, iż opłata
transakcyjna nie została skalkulowana zgodnie z SIWZ, ewentualne wezwanie do
dodatkowych wyjaśnień, nie znajduje uzasadnienia.
Zgodnie z przepisem art. 192 ust. 2 ustawy Pzp Izba
uwzględnia odwołanie w przypadku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, które miało lub może mieć istotny wpływ
na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Zostało wykazane, że doszło do naruszenia
przepisów, które miało istotny wpływ na wynik postępowania.
Z tych względów na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp, Izba orzekła jak w pkt 1 sentencji
wyroku.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192 ust. 9
i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy
§ 3 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j.
Dz. U. z 2018 r. poz. 972) z uwzględnieniem uzasadnionych kosztów wynagrodzenia
pełnomocnika strony na podstawie rachunku złożonego do akt sprawy.
Przewodniczący: ……………..……………..
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty,
powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie
oferty
złożonej przez Furnel Travel International Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, ul. Kopernika 3, 00-367 Warszawa;
2.
kosztami postępowania obciąża Zamawiającego – Instytut Oceanologii Polska Akademia
Nauk, ul
. Powstańców Warszawy 55, 81-712 Sopot, i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie:
siedem
tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem
wpisu od odwołania;
2.2.zasądza od Zamawiającego - Instytut Oceanologii Polska Akademia Nauk na rzecz
Odwołującego - WhyNotTravel Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka
komandytowa
kwotę 11 100 zł 00 gr (słownie: jedenaście tysięcy sto złotych zero
groszy) tytułem zwrotu uiszczonego przez Odwołującego wpisu oraz wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia
-
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Gdańsku.
Przewodniczący: ………………………………
Sygn. akt: KIO 1362/19
U z a s a d n i e n i e
Instytut Oceanologii Polska Akademia Nauk w Sopocie
(dalej: „Zamawiający”)
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986), zwanej dalej:
„ustawa Pzp”, w trybie przetargu nieograniczonego pn.: Rezerwacja, sprzedaż i dostawa
biletów lotniczych krajowych i zagranicznych na zamówienie Instytutu Oceanologii Polskiej
Akademii Nauk w Sopocie"; Numer referencyjny: IO/ZP/6/2019 (dalej: „Postępowanie").
Wartość zamówienia nie przekracza kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie
art 11 ust. 8 ustawy Pzp. Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie
Zamówień Publicznych w dniu 20 maja 2019 r. nr 549799-N-2019. Specyfikacja istotnych
warunków zamówienia (dalej: „SIWZ”) została zamieszczona na stronie internetowej
Zamawiającego.
W dniu 10 lipca 2019 r. Zamawiający przekazał wykonawcom Informację o wyborze
najkorzystniejszej oferty, złożonej przez Furnel Travel International Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością (dalej: „FURNEL”). W dniu 15 lipca 2019 r. wykonawca WhyNotTravel
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w Kielnarowej
(dalej: „Odwołujący”) wniósł odwołanie wobec czynności wyboru w Postępowaniu oferty
najkorzystniejszej, w tym również od czynności zawierających się w czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, takich jak: zaniechania odrzucenia oferty Wykonawcy FURNEL;
zaniechania wyjaśnienia rażąco niskiej ceny oferty Wykonawcy FURNEL, z zaznaczeniem, że
jest to zarzut ewentualny.
W związku z tymi czynnościami (zaniechaniami) Odwołujący zarzucił
Zamawiającemu naruszenie przepisów:
1) art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy P
zp w związku z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty Wykonawcy FURNEL w sytuacji, w której Wykonawca ten nie wykonał
ciążącego na nim na podstawie art. 90 ust. 2 ustawy Pzp obowiązku i nie wykazał, iż jego
oferta nie jest obarczona wadą rażąco niskiej ceny, nie dochował staranności wymaganej
od wykonawców w Postępowaniu, nie złożył wyjaśnień w całym zakreślonym przez
Zamawiającego zakresie, a wyjaśnienia w zakresie, w którym zostały przedstawione,
potwierdzają, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia;
2) ewentualnie
– naruszenie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania
Wykonawcy FURNEL do udzielenia dodatkowych wyjaśnień, w tym złożenia dowodów,
dotyczących wyliczenia ceny i kosztu jego oferty oraz jej istotnych części składowych.
W
skazując na powyższe zarzuty, Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
1) u
nieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
2) odrzucenia oferty Wykonawcy Furnel;
3) e
wentualnie ponownego wezwania do udzielenia dodatkowych wyjaśnień, w tym złożenia
dowodów, dotyczących wyliczenia ceny i kosztu oferty Wykonawcy Furnel.
4) dokonania ponownego wyboru oferty najkorzystniejszej.
Wykazując swoje uprawnienie do skorzystania ze środków ochrony prawnej, Odwołujący
podał, iż posiada interes we wniesieniu niniejszego odwołania, gdyż złożył ważną ofertę w
Postępowaniu, która powinna zostać wybrana, jako najkorzystniejsza. Tymczasem
Zamawiający dokonał wyboru jako najkorzystniejszej oferty wniesionej przez wykonawcę
FURNEL.
W przypadku uwzględnienia Odwołania, biorąc pod uwagę fakt, iż w Postępowaniu
złożono łącznie dwie oferty, Zamawiający prawdopodobnie dokonałby wyboru oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej. W wyniku czynności Zamawiającego Odwołujący
poniósł więc szkodę wyrażającą się w uniemożliwieniu uzyskania i realizacji przez
Odwołującego zamówienia.
W uzasadnieniu odwołania, Odwołujący przestawił stan faktyczny sprawy, wskazując
m.in., iż w
wyniku uwzględnionego przez Zamawiającego odwołania w sprawie o sygn. akt KIO
1069/19,
Zamawiający zwrócił się do Wykonawcy FURNEL o wyjaśnienia w zakresie ceny
oferty. Wezwanie to
zostało wystosowane na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp i było
wezwaniem do
wyjaśnienia ceny oferty w ujęciu całościowym, jednak ze szczególnym
uwzględnieniem pozycji: Cena (opłata transakcyjna) brutto za wystawienie 1 biletu lotniczego
z wyłączeniem przewoźników tzw. Tanich Linii Lotniczych (LCA) - cena Wykonawcy Furnel:
0,01 zł; Cena (opłata transakcyjna) brutto za wystawienie 1 biletu lotniczego przewoźnika tzw.
Tanich Linii Lotniczych (LCA) - cena Wykonawcy FURNEL
: 0,01 zł
W dniu 3 lipca 2019 r. Wykonawca FURNEL
złożył wyjaśnienia, w których oparł
wszystkie swoje wyliczenia o przelot Warszawa - Madryt - Warszawa i o koszty dla pozycji
ceny (opłaty transakcyjnej) brutto za wystawienie 1 biletu lotniczego z wyłączeniem
przewoźników tzw. Tanich Linii Lotniczych (LCA) oraz odpowiedniego upustu dla takiego
biletu. Natomiast
w ogóle nie złożył wyjaśnień w pozostałym zakresie, to jest w odniesieniu
do pozycji „Cena (opłata transakcyjna) brutto za wystawienie 1 biletu lotniczego przewoźnika
tzw. Tanich Linii Lotniczych (LCA) ani do zaoferowanego upustu w zakresie tych linii lotniczych
na poziomie 7%. Wykonawca FURNEL
wskazał średnie wynagrodzenie kasjera na poziomie
4 300 brutto oraz średnią ilość biletów, które każdy kasjer wystawia dziennie, tj.(25 sztuk) Inne
koszt
y przyjął na poziomie 7% pensji brutto kasjera. Wykonawca FURNEL nie poparł swoich
wyjaśnień żadnymi dowodami ani nawet nie wskazał dokumentów, które mogłyby potwierdzać
jego twierdzenia.
Powyższe zdaniem Odwołującego wskazuje na naruszenie przez Zamawiającego art.
89 ust. 1 pkt 4 ustawy P
zp w związku z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty Wykonawcy FURNEL
w sytuacji, w której Wykonawca ten nie wykonał
ciążącego na nim na podstawie art. 90 ust. 2 ustawy Pzp obowiązku i nie wykazał, iż jego
oferta nie jest obarczona wadą rażąco niskiej ceny, nie dochował staranności wymaganej od
wykonawców w Postępowaniu, nie złożył wyjaśnień w całym zakreślonym przez
Zamawiającego zakresie, a wyjaśnienia w zakresie, w którym zostały przedstawione
potwierdzają że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Odwołujący wskazał, iż oferta wykonawcy podlega odrzuceniu nie tylko gdy
zawiera rażąco niską cenę, ale również kiedy wykonawca w odpowiedzi na wezwanie nie
złoży wyjaśnień lub złożone wyjaśnienia potwierdzają, że oferta zawiera rażąco niską cenę.
Zarówno pierwszą, jak i drugą przesłankę należy rozpatrywać w kontekście art. 90 ust. 2
ustawy P
zp. Tak więc, co do zasady złożone wyjaśnienia lub ofertę wykonawcy wezwanego
do złożenia wyjaśnień rażąco niskiej ceny można przyjąć i uznać za prawidłowe jedynie w
przypadku,
gdy obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu
został przez wykonawcę wypełniony.
Odwołujący wskazał, iż obowiązek wykazania braku rażąco niskiej ceny należy
rozumieć w dwóch aspektach. Po pierwsze, obowiązkiem wykonawcy jest staranne
przygotowanie wyjaśnień, tak aby bez wątpliwości wskazywały one na realność ceny oferty.
Złożone wyjaśnienia powinny być jasne, bez błędów i powinny rozwiewać wątpliwości w
zakresie określonym przez zamawiającego w treści wezwania. Wynika to zdaniem
Odwołującego z przepisu art. 90 ust. 3 ustawy Pzp w związku z art. 90 ust. 2 ustawy P oraz w
związku z art. 355 § 2 k.c. wskazującego na podwyższony miernik staranności wymagany od
przedsiębiorcy [por. Por. J. Nowicki, Prawo zamówień publicznych. Komentarz aktualizowany,
Lex 2018, Komentarz do art. 90].
Złożenie wyjaśnień nierzetelnych, niepełnych lub wprost
zawierających błędy, powinno skutkować uznaniem wyjaśnień za niezłożone i w konsekwencji
odrzuceniem oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy P
zp w związku z art. 90 ust. 3
ustawy Pzp.
Drugim aspektem jest obowiązek wykazania ponad wszelką wątpliwość, iż oferta
wykonawcy nie
zawiera rażąco niskiej ceny. Ciężar dowodu co do braku rażąco niskiej ceny
zarówno przed Zamawiającym, jak i przed Krajową Izbą Odwoławczą leży po stronie
wykonawcy, którego oferta została zbadana w zakresie rażąco niskiej ceny (odpowiednio art.
90 ust. 2 ustawy Pzp, art. 190 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp). Co prawda to wykonawca
samodzielnie ustala czy i jakie środki dowodowe wykorzysta w ramach wyjaśnień, niemniej
powinny być one dostosowane do zakresu wezwania wystosowanego przez Zamawiającego.
Błędny lub niewystarczający zakres dowodów powinien skutkować uznaniem wyjaśnień za
wadliwe i prowadzić do odrzucenia oferty na podstawi www. przepisów.
Odwołujący wskazał na błędy w wyjaśnieniach Wykonawcy FURNEL podając, iż
w
yjaśnienia rażąco niskiej ceny powinny odnosić się do cen rynkowych, cen w Postępowaniu
(w tym szacowania wartości zamówienia), ale przede wszystkim do indywidualnych możliwości
Wykonawcy.
Wykonawca FURNEL nie przedstawił żadnych twierdzeń lub dowodów
dotyczących cen rynkowych i nie wykazał czy zaoferowane przez niego ceny są na rynkowym
poziomie.
Wykonawca FURNEL w żaden sposób nie odniósł się również do cen w
Postępowaniu, nie wykazał w jaki sposób jego możliwości są wyższe od potencjału
Odwołującego, aby mógł zaoferować zdecydowanie niższe ceny i wyższe upusty od
Odwołującego. Wykonawca FURNEL nie odniósł się również w sposób należyty do własnego
potencjału i to w żadnym zakresie. Wszystkie twierdzenia przedstawione w wykazie są
oderwane od rzeczywistości i nie mają nic wspólnego z realną wyceną oferty. Przedstawione
wyjaśnienia Wykonawcy FURNEL są wewnętrznie sprzeczne i nie rozwiewają wątpliwości w
zadanym przez Zamawiającego zakresie. W szczególności Wykonawca FURNEL w ogóle nie
odniósł się do swoich możliwości w zakresie wyjaśnienia ceny biletów tanich linii lotniczych do
czego został wprost wezwany przez Zamawiającego. Tymczasem w przypadku tanich linii
lotniczych prowizje uzyskiwane przez agentów są zdecydowanie niższe lub nie są w ogóle
dostępne, a sam Wykonawca FURNEL zaoferował Zamawiającemu zdecydowanie wyższy
upust na przeloty tanich linii lotniczych niż na przeloty liniami tradycyjnymi. Wykonawca
FURNEL
w szczególności wskazał, iż: „Przy sprzedaży biletów lotniczych wykonawca
otrzymuje od głównych linii lotniczych wynegocjowane prowizje dodatkowe oraz fundusze
marketingowe.", ale
nie przedstawił rzeczonych umów ani nawet nie wskazał, z jakimi liniami
ma zawarte umowy prowizyjne. W ocenie Odwołującego Wykonawca FURNEL może mieć
umowę wyłącznie z PLL LOT S.A. W szczególności Wykonawca FURNEL nie może posiadać
umów z tanimi liniami lotniczymi, takimi jak Ryanair, czy WizzAir, gdyż tanie linie lotnicze nie
zawierają umów prowizyjnych z agentami IATA. Omawiany argument przedstawiony przez
Wykonawcę Furnel nie stanowi uzasadnienia dla zastosowania stawki 0,01 zł w odniesieniu
do tanich linii lotniczych. Co do biletów linii tradycyjnych prowizja faktycznie mogłaby
częściowo uzasadniać zastosowanie stawki 0,01 zł lub upustu, gdyby Wykonawca FURNEL
f
aktycznie takimi umowami aktualnie dysponował, załączył odpowiednie dowody do złożonych
wyjaśnień rażąco niskiej ceny.
Następnie Odwołujący podał, że za każdy zrealizowany segment lotniczy wykonawca
otrzymuje z systemów GDS premię prowizyjną. Średnio na jeden bilet przypadają 2 do 4
segmentów. (...) Prowizja wypłacana przez system rezerwacyjny AMADEUS kwartalnie od 1,3
do 2,5 EUR za jeden segment lotniczy. W naszym przypadku jest to kwota 1,7 EUR.
Komentarz Odwołującego: Wykonawca Furnel zupełnie pomija fakt, iż nie otrzymuje prowizji
w zakresie segmen
tów tanich linii lotniczych. Ponadto, założenie, jakoby na każdym bilecie
Wykonawca Furnel miał realizować 3 segmenty jest nieprawdziwe. Wykonawca FURNEL nie
przedstawi
ł żadnych dowodów w zakresie wysokości otrzymywanych prowizji lub ilości
realizowanych s
egmentów, więc jego twierdzenia należy uznać za gołosłowne i jako takie nie
nadające się do zaakceptowania, jako wyjaśnienie rażąco niskiej ceny
Odnosząc się do wskazanego w wyjaśnieniach przelotu na trasie Warszawa-Madryt-
Warszawa
Odwołujący wskazał, że żadna z liczb podanych przez Wykonawcę FURNEL nie
znalazła oparcia w dowodach. Ponadto, podany przykład stanowi opis jednego lotu, który
zdaniem Odwołującego nie jest żadnym wyznacznikiem cen na rynku. Nadto przykład ten
dotyczy wyłącznie lotu tradycyjnymi liniami lotniczymi, natomiast podobnego przykładu nie
przygotowano dla przelotu tanimi liniami lotniczymi.
Przykład, zdaniem Odwołującego, oparto
prawdopodobnie
o lot realizowany przez linię PLL LOT, czyli jedyną linię, z którą umowę może
posiadać Wykonawca FURNEL. Jednocześnie, skoro podany przykład zawiera lot na trasie
Warszawa-Madryt-
Warszawa i nie podano żadnego portu przesiadkowego, to lot ten zostanie
zrealizowany na 2 segmentach: Segment 1: Warszawa-Madryt; Segment
2:
Madryt-
Warszawa. Skor
o lot ten będzie realizowany na dwóch segmentach to prowizja Wykonawcy
FURNEL
za segmenty będzie o 1/3 niższa niż podana w wyjaśnieniach, czyli całkowity zysk z
biletu po uwzględnieniu upustu będzie wynosił jedynie 7,14 zł.
Zdaniem Odwołującego podany przykład stanowi jedynie nierzetelne i zbyt skrótowe
uzasadnienie opłaty transakcyjnej w wysokości 0,01 zł w zakresie lotów tradycyjnymi liniami
lotniczymi. Ponadto, wskazany błąd nie powinien być akceptowany w wyliczeniach rażąco
niskiej ceny i uzasadnia przy
jęcie, iż wyjaśnienia rażąco niskiej ceny Wykonawcy FURNEL w
rzeczywistości potwierdzają, iż jego oferta jest obarczona wadą rażąco niskiej ceny. Podany
przykład nie stanowi również żadnego uzasadnienia dla ceny 0,01 zł w przypadku biletów
tanich linii lot
niczych. Do takich lotów w wyjaśnieniach przedstawionych przez Wykonawcę
FURNEL
w ogóle się nie odniesiono. Z tych względów zdaniem Odwołującego podanego
przykładu nie można uznać za uzasadnienie braku rażąco niskiej ceny w niniejszej sprawie.
Zarówno z uwagi na fakt, iż oparcie wyjaśnień o jedno tylko połączenie stanowi zbyt duże
uproszczenie, jak i dlatego, że przy poprawieniu obliczeń wykonawcy FURNEL, w oparciu o
te same założenia okazuje się, iż oferta jest obarczona wadą rażąco niskiej ceny.
Odwołujący wskazał, iż przyjmując średnio 22 dni robocze w miesiącu, kasjer lotniczy
wypracowuje miesięcznie profit: 14,45 x 25 szt. x 22 dni = 7 947,50,00 PLN. Po poprawieniu
omyłek w wyjaśnieniach (zarówno oczywistych, jak i wymagających wiedzy czym są segmenty
lotnicze) zdanie powinno brzmieć: Przyjmując średnio 21 dni roboczych w miesiącu, kasjer
lotniczy wypracowuje miesięcznie przychód 7,14 x 25 szt. x 21 dni = 3 748,50 zł. W przelocie
o który oparto wyjaśnienia Wykonawcy Furnel są tylko 2 segmenty. Średnie wynagrodzenie
kasjera to
4 300,00 zł brutto, które zdaniem Odwołującego w Warszawie dla kompetentnego
kasjera nie jest realne.
Tym bardziej, iż Wykonawca FURNEL nie przedstawił żadnych
dowodów w tym zakresie. Natomiast, jak wynika z przedstawionych w KRS sprawozdań
finansowych jeszcze w 2017 r. łączny koszt wynagrodzeń Wykonawcy FURNEL wynosił
3 117 913,60 zł brutto. Czyli jeżeli przyjąć oświadczenie Wykonawcy FURNEL za wiarygodne,
jego koszty wynagrodzeń poza głównym działem operacyjnym wynoszą 3 117 913,60 zł -
4*12*4 300,00 zł= 2 911 513,60 zł. Innymi słowy wynagrodzenia kasjerów wynosiłyby
wyłącznie 10% całkowitej sumy wynagrodzeń, co albo jest nierealne, albo świadczy i bardzo
złej kondycji przedsiębiorstwa Wykonawcy. Nawet jeżeli jednak przyjąć oświadczenie
Wykonawcy FURNEL za wiarygodne,
to należy zauważyć, iż łączny koszt zatrudnienia takiego
kasjera, wraz ze składkami do ZUS (łączny koszt pracodawcy) wynosi aż 5 180,64 zł. Tak więc
ograniczenie kwoty wynagrodzenia do 4 300,00 zł stanowi przekłamanie poprzez
nieuwzględnienie składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, fundusz pracy itp. w
wyjaśnieniach ceny. W takich okolicznościach, zdaniem Odwołującego, należy odrzucić ofertę
Wykonawcy FURNEL na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy P
zp w związku z art. 90 ust. 3
ustawy P
zp, gdyż wyjaśnienia ceny, co najmniej nie zostały rzetelnie przygotowane.
Następnie Odwołujący wskazał, iż koszty ogólnozakładowe kształtują się na poziomie
7%, czyli koszt pracy jednego kasjera wynosi 4 300,00 zł x 107% = 4 601,00 zł. Nie wiadomo
jednak na jakiej podstawie Wykonawca FURNEL
wyliczył współczynnik kosztów
ogólnozakładowych na poziomie 7%, ani dlaczego przemnożono i dodano ten współczynnik
do kosztów pracy kasjerów. Z wiedzy Odwołującego, opartej o ogólnodostępne sprawozdania
finansowe Wykonawcy FURNEL,
wynika, iż jeszcze w 2017 r. koszty działalności operacyjnej
tego
Wykonawcy wynosiły 32 690 084,06 zł. Po odjęciu Kosztów zakupu usług obcych wartość
ta to: 4 452 664,59 zł. Po odjęciu kosztów wynagrodzeń: 1 334 750,99 zł, a po dalszym odjęciu
składek na ZUS wynosiły: 690 412,74 zł. Dodatkowo koszty finansowe (kredyty, wadia,
zabezpieczenia) wynosiły 357 286,17 zł przy przychodach finansowych (odsetki, dywidendy
itp.) o wartości 87 150,88 zł. Tak więc koszty finansowe netto wynosiły 270 135,29 zł. Po
zsumowaniu kosztów finansowych oraz kosztów działalności operacyjnej otrzymamy kwotę:
960 548,03 zł. Skro koszty wynagrodzeń wynosiły 3 117 913,60 zł, a koszty składek na ZUS
wynosiły 644 338,25 zł to koszty wynagrodzeń Wykonawcy wynosiły łącznie 3 762 251,85 zł.
Tym samym
realny stosunek innych kosztów do kosztów wynagrodzeń u Wykonawcy
FURNEL
wynosi: 960 548,03 zł/3 762 251,85 zł = 0,255 czyli -26%. Poprawne wyliczenia
kosztów pracy oraz kosztów biurowych przypadających na jednego kasjera zatrudnionego za
kwotę 4 300,00 zł brutto, a za kwotę 5 180,64 zł po uwzględnieniu aktualnych składek ZUS,
dadzą następujący wynik: 5 180,64 zł * 126% = 6 527,61 zł (po zaokrągleniu do drugiego
miejsca po przecinku). Jeden Kasjer wyprac
owuje zysk w wysokości: 7 947,50 PLN - 4 601,00
PLN = 3 346,50 PLN.
Dalej stosując systematykę Wykonawcy FURNEL, ale urealniając
obliczenia, wyliczenie to będzie przedstawiało się w sposób następujący: 3 748,50 zł - 6 527,61
zł = -2 779,11, co oznacza, że każdy kasjer zatrudniony przy realizacji niniejszego zamówienia
za kwotę 4 300,00 zł brutto będzie przynosił Wykonawcy FURNEL stratę w wysokości około
2 779,11 zł i to przy połączeniach tradycyjnymi liniami lotniczymi oraz takimi liniami, od których
Wykonawca FURNEL
otrzymuje prowizję.
Odwołujący podkreślił, że kalkulacja zawarta w wyjaśnieniach jest po prostu
oświadczeniem Wykonawcy FURNEL i nie stanowi dowodu. O ile tego typu ogólne
oświadczenia są dopuszczalne w chwili składania oferty, to w procedurze badania rażąco
niskiej ceny wymaga się od Wykonawcy rzeczowego, niepozostawiającego wątpliwości,
wykazania, iż jego oferta nie jest obarczona wadą rażąco niskiej ceny. Tymczasem,
Wykonawca FURNEL złożył wyjaśnienia niewiarygodne i niespójne oraz niepoparte żadnymi
dowodami.
Uzasadniając zarzut ewentualny, tj. naruszenie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp poprzez
zaniechanie wezwania Wykonawcy FURNEL do udzielenia dodatkowych wyjaśnień, w tym
złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny i kosztu oferty oraz jej istotnych części
składowych, Odwołujący wskazał, iż jego zdaniem, co do zasady w sprawach o udzielenie
zamówienia publicznego kolejne wezwanie do złożenia wyjaśnień jest możliwe wyłącznie w
przypadku, gdy pierwotnie udzielone wyjaśnienia wymagają doprecyzowania czy
uszczegółowienia. Nie jest celowe ponowne wezwanie wykonawcy do złożenia wyjaśnień czy
dowodów w tym samym zakresie, gdyż stanowiłoby to de facto przywrócenie terminu na ich
złożenie. Natomiast jeżeli Izba nie zgodzi się z Odwołującym, iż wyjaśnienia złożone przez
Wykonawcę Furnel powinny skutkować odrzuceniem oferty tego Wykonawcy, to to z daleko
posuniętej ostrożności, Odwołujący wskazuje, iż wady wyjaśnień (potwierdzanie zaniżenia
kosztów pracy, brak przedstawienia wyjaśnień dotyczących wystawiania biletów tanich linii
lotniczych, brak dowodów) nie pozwalają na ich zaakceptowanie. W takiej sytuacji, gdy nie
dochodzi do odrzucenia oferty ale fakty przywołane w wyjaśnieniach, na których opiera się
Wykonawca FURNEL pozostają nieudowodnione oraz budzą wątpliwości zdaniem
Odwołującego konieczne jest kolejne wezwanie na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.
Na poparcie prezentowanego w odwołaniu stanowiska Odwołujący przywołał wyroki
Krajowej Izby Odwoławczej z 20 czerwca 2018 r., sygn. akt KIO 1108/1 oraz z dnia 6 sierpnia
2018 r. o sygn. akt KIO 1358/18.
Jak wynika z pisma Zamawiającego z dnia 18 lipca 2019 r. kopia odwołania została
przekazana wykonawcy FURNEL w dniu 16 lipca 2019 r. W dniu 19 lipca 2019 r. pismem z
dnia 18 lipca 2019 r.,
złożonym w postaci papierowej, Wykonawca ten (dalej również:
„Przystępujący) zgłosił swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego, wnosząc o oddalenie odwołania. Do pisma zostały załączone trzy informacje
z otwarcia ofert w postępowaniach przetargowych na potwierdzenie stosowania prze
wykonawców opłat transakcyjnych w wysokości jednego grosza, przy jednoczesnym
oferowaniu upustów od cen biletów.
Izba zaliczyła w poczet materiału dowodowego dokumentację postępowania, której kopia
potwierdzona za zgodność z oryginałem została przekazana przez Zamawiającego oraz
dowody złożone do akt sprawy przez strony i uczestnika postępowania.
Po zapoznaniu się z treścią dokumentacji postępowania, po przeprowadzeniu
posiedzenia i rozprawy i wysłuchaniu stanowisk Stron i Przystępującego oraz
dokonaniu analizy dowodów złożonych do akt sprawy, Izba ustaliła i zważyła, co
następuje:
Odwołanie nie zawiera braków formalnych. Wpis w prawidłowej wysokości został
wniesiony w ustawowym terminie. N
ie została wypełniona żadna z przesłanek, skutkujących
odrzuceniem odwołania, o których stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Izba stwierdziła, że zaistniały przesłanki dla wniesienia odwołania, określone w art. 179
ust. 1 ustawy Pzp
, tj. posiadanie przez Odwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia oraz
możliwości poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy.
W postępowaniu zostały złożone dwie oferty. Oferta złożona przez Odwołującego klasyfikuje
się na drugim miejscu w rankingu ofert. W przypadku potwierdzenia się zarzutów odwołania
oferta złożona przez Odwołującego mogłaby zostać uznana za najkorzystniejszą.
Zgodnie z art. 185 ust. 2 i 3 ustawy Pzp w
ykonawca może zgłosić przystąpienie do
postępowania odwoławczego w terminie 3 dni od dnia otrzymania od zamawiającego kopii
odwołania, wskazując stronę, do której przystępuje i interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na
korzyść strony, do której przystępuje. Zgłoszenie przystąpienia doręcza się Prezesowi Izby w
postaci papierowej albo elektronicznej opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a
jego kopię przesyła się zamawiającemu oraz wykonawcy wnoszącemu odwołanie.
Wykonawcy, którzy przystąpili do postępowania odwoławczego, stają się uczestnikami
postępowania odwoławczego, jeżeli mają interes w tym, aby odwołanie zostało rozstrzygnięte
na korzyść jednej ze stron. Wykonawca Furnel Travel International Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, wypełnił przesłanki wymienione w tym przepisie, w związku z czy
skutecznie przystąpił do postepowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, stając się
jego uczestnikiem.
Następnie Izba ustaliła, co następuje:
Stosownie do rozdz. X SIWZ zawierającego opis sposobu obliczenia ceny:
1)
Wykonawca był obowiązany podać w ofercie ceny jednostkowe opłat transakcyjnych za
wystawienie jednego biletu lotniczego przewoźników tzw. Tanich Linii Lotniczych oraz za
wystawienie jednego biletu pozostałych przewoźników (pkt 1);
2)
Opłata transakcyjna za wystawienie biletu lotniczego winna obejmować rzeczywisty koszt
realizacji świadczonej usługi i obejmować wszystkie koszty związane z realizacją usługi
ponoszone przez Wykonawcę, w szczególności: koszt rezerwacji i wystawienia biletu (nie
wliczając kosztu biletu), koszt dostawy biletu, koszt informowania Zamawiającego o
zbliżającym się terminie wykupu biletu i informowania o wszystkich zmianach dotyczących
zarezerwowanego lub wykupionego biletu, koszt o
ferowania różnych wariantów połączeń,
koszt udzielania informacji i pomocy osobie podróżującej w przypadku wystąpienia zmian
podczas podróży i zapewnienia dostępu do całodobowej obsługi – Helpdesku dla osoby
podróżującej w sytuacji awaryjnej, koszt dokonywania odprawy online, koszt pośrednictwa
pomiędzy Zamawiającym a przewoźnikiem w przypadku ewentualnych spraw
reklamacyj
nych, koszt związany z czynnościami Wykonawcy w ramach programów
lojalnościowych oraz innych czynności wynikających z rozdziału I SIWZ (zawierającego
opis przedmiotu za
mówienia), koszt zatrudnienia pracowników, a także koszty wynikające
z obowiązujących przepisów prawa, w tym dotyczących minimalnego wynagrodzenia za
pracę oraz minimalnej stawki godzinowej dla umów zlecenia, a także pracowniczych
planów kapitałowych (pkt 2);
3)
Ceny jednostkowe opłat transakcyjnych winny być podane w PLN i zawierać podatek od
towarów i usług (pkt 5).
Składając ofertę, w formularzu ofertowym sporządzonym zgodnie z załącznikiem nr 1 do
SIWZ wykonawcy winni
podać m.in.:
1)
cenę (opłatę transakcyjną ) brutto za wystawienie 1 biletu lotniczego z wyłączeniem
przewoźników tzw. Tanich Linii Lotniczych (LCA)……zł;
2)
cenę (opłatę transakcyjną ) brutto za wystawienie 1 biletu lotniczego przewoźnika tzw.
Tanich Linii Lotniczych (LCA)
……zł;
3) upust od ceny brutto
biletu lotniczego z wyłączeniem przewoźników tzw. Tanich Linii
Lotniczych (LCA)
…… %;
4)
upust od ceny brutto biletu lotniczego przewoźnika tzw. Tanich Linii Lotniczych (LCA)… %;
W swojej ofercie wykonawca FURNEL w obydwu pozycjach dot
yczących ceny (opłaty
transakcyjnej) brutto za wystawienie 1 biletu lotniczego podał cenę 0,01 zł oraz podał upust
od ceny brutto biletu lotniczego z wyłączeniem przewoźników tzw. Tanich Linii Lotniczych
(LCA) w wysokości 1,61% oraz upust od ceny brutto biletu lotniczego przewoźnika tzw. Tanich
Linii Lotniczych (LCA)
w wysokości 7,00%.
Zamawiający pismem z dnia 1 lipca 2019 r. wystąpił do Wykonawcy FURNEL z
wezwaniem do
złożenia wyjaśnień w sprawie rażąco niskiej ceny oferty. Wezwanie zostało
wystosowane na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp
i zawiera żądanie udzielenia
„szczegółowych wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny oferty, w
tym w szczególności ceny (opłaty transakcyjnej) brutto za wystawienie jednego biletu
lotniczego z wy
łączeniem przewoźników tzw. Tanich Linii Lotniczych (LCA) oraz ceny (opłaty
transakcyjnej) brutto za wystawienie jednego
biletu lotniczego przewoźnika tzw. Tanich Linii
Lotniczych,
w szczególności w zakresie:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U.
z 2017 r. poz. 847);
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązującym w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska oraz
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. „
Pismem z dnia 3 lipca 2019 r. Wykonawca FURNEL
złożył wyjaśnienia, które jednak, z
powodów podanych w dalszej części uzasadnienia, nie odpowiadają na ww. wezwanie
Zamawiającego.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie. Potwierdziły się bowiem zarzuty dotyczące
zaniechania odrzucenia oferty wykonawcy
Furnel Travel International Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z uwagi na brak wykazania przez tego wykonawcę, że jego oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu.
Stosownie do treści art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, który został wskazany w wezwaniu do
wyjaśnień, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się
rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co
do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
zama
wiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o
udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w
szczególności w zakresie:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalne
j stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U.
z 2017 r. poz. 847 oraz z 2018 r. poz.650);
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązującym w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska oraz
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
W związku z tym, za niewiarygodne należy uznać twierdzenie Zamawiającego
przedstawione
na rozprawie, że nie miał wątpliwości co do ceny oferty Wykonawcy FURNEL,
m.in. dlatego, że cena 0,01 zł jest stosowana przez Przystępującego w dotychczas
obowiązującej umowie, a także jest stosowana przez innych wykonawców w innych
postępowaniach, a wystąpił o wyjaśnienia rażąco niskiej ceny w związku z tym, iż jak twierdzi,
Od
wołujący rażąco zawyżył ceny w swojej ofercie. Zamawiający nie wskazał jednak jako
podstawy wezwania art
. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp z którego wynika, że gdy cena całkowita
oferty jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek
od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych,
które nie wymagają wyjaśnienia. Oznacza to, że cena oferty Wykonawcy FURNEL budziła
wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania zamówienia zgodnie z wymogami
określonymi w SIWZ lub wynikającymi z obowiązujących przepisów prawa. W konsekwencji
należy uznać, iż powstało domniemanie istnienia w ofercie Wykonawcę FURNEL rażąco
niskiej ceny, a obalenie tego
domniemania obciążało tego Wykonawcę. Zgodnie bowiem z art.
90 ust. 2 ustawy Pzp o
bowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub
kosztu spoczywa na wykonawcy.
Wy
jaśnienia w zakresie ceny oferty lub kosztu, lub ich istotnych części składowych,
powinny
w związku z tym zostać rzetelnie opracowane, powinny być konkretne i wyczerpujące.
Stanowią one bowiem podstawę oceny w zakresie prawidłowości ceny oferty, a zatem powinny
rozwiewa
ć wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi w SIWZ lub wynikającymi z odrębnych przepisów. Tym
bardziej, że oferta podlega odrzuceniu zarówno wówczas, gdy wykonawca w odpowiedzi na
wezwanie zamawiającego do złożenia wyjaśnień, w tym dowodów, w przedmiocie rażąco
niskiej ceny, w ogóle nie złożył wyjaśnień, jak też wówczas, gdy wykonawca wprawdzie złożył
wyjaśnienia, ale są one niepełne, nierzetelne, nie odpowiadają żądaniu zamawiającego i nie
wykazują, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Zgodnie bowiem z art. 90 ust. 3 ustawy
Pzp, zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana
ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy
Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do
przedmiotu zamówienia.
W analizowanej sprawie Wykonawca
FURNEL złożył wyjaśnienia, jednak treść
wyjaśnień zawarta w piśmie z dnia 3 lipca 2019 r. nie zawiera pełnego zakresu wymaganych
w wezwaniu informacji
, wskazuje na błędy w kalkulacji, nie zawiera żadnych dowodów,
pomimo, iż Wykonawca ten powołuje się na umowy np. z liniami lotniczymi, z których, jak
twierdzi, przysługują mu prowizje, które to, a nie cena (opłata transakcyjna) zapewniają mu
osiągnięcie zysku na zamówieniu.
W szczególności wyjaśnienia nie zawierają żadnych informacji odnoszących się do
kalkulacji ceny (opłaty transakcyjnej) biletu Tanich Linii Lotniczych, pomimo, iż taki wymóg
został jednoznacznie wskazany w wezwaniu Zamawiającego. W ocenie Izby argumentacja
Przystępującego, iż bilety tych linii w dotychczasowym zamówieniu stanowiły niewielką ilość
w stosunku do biletów innych linii lotniczych, jak również to, że są niżej wartości, a także to, iż
wyszczególnienie takiej pozycji w formularzu ofertowych w obecnym postępowaniu jest
nietypowe,
co wskazuje, że w innych postępowaniach nie występuje takie rozróżnienie, nie
prze
mawia, za rezygnacją z szczegółowego wyjaśnienia ceny oferty także w tym zakresie.
Przeciwnie.
Skoro taki wymóg został określony w wezwaniu i jest związany z postanowieniami
SIWZ, to Wykonawca był zobowiązany w wyjaśnieniach wykazać uzasadnienie dla
zastosowania podanych w ofercie cen
w pełnym zakresie.
W sytuacji, gdy
Zamawiający określając w SIWZ sposób obliczenia ceny wskazuje, że
o
płata transakcyjna za wystawienie biletu lotniczego winna obejmować rzeczywisty koszt
realizacji świadczonej usługi i obejmować wszystkie koszty związane z realizacją usługi
ponoszone przez Wykonawcę, jak również wskazuje, że ceny jednostkowe opłat
transakcyjnych winny
zawierać podatek od towarów i usług i jednocześnie Zamawiający w
opracowanym przez siebie w formularzu
ofertowym wyodrębnia tę pozycję, tak co do ceny jak
i co do wysokości oferowanego upustu, to oznacza, że wymaga zaoferowania rzetelnej ceny
(opłaty transakcyjnej), a nie ceny, która nie jest realna, ale jej rekompensata na rzecz
Wykonawcy następuje za sprawą np. prowizji od linii lotniczych, a więc z innych źródeł. Z
treści SIWZ nie wynika, aby Zamawiający akceptował taką sytuację, skoro wymaga aby cena
(opłata transakcyjna) obejmowała rzeczywisty koszt realizacji świadczonej usługi i wszystkie
koszty związane z jej realizacją, ponoszone przez Wykonawcę.
Nawet jeżeli przyjąć, że w danym postępowaniu taka rekompensata rzeczywiście
miałaby miejsce, także w odniesieniu do biletów Tanich Linii Lotniczych, to należy zauważyć,
że nie zostało to wykazane w wyjaśnieniach, w których nie występuje odniesienie się zarówno
do
wykazania realności ceny (opłaty transakcyjnej) dotyczącej zakupu biletu takich linii, jak też
do wysokości upustu, określonego w ofercie w odniesieniu do takich biletów na 7%, a więc
zdecydowanie
wyższego, niż zaoferowanego w odniesieniu do biletów pozostałych
przewoźników. SIWZ wyraźnie natomiast wskazywała na wymóg skalkulowania ceny (opłaty
transakcyjnej) w odniesieniu do wszystkich biletów. Bez względu zatem, jak dotychczas
kształtowała się struktura zakupów biletów przez Zamawiającego, jak również bez względu na
to, jaką wielkość kwotową w obecnym zamówieniu mają bilety Tanich Linii Lotniczych, w
sytuacji, gdy
wezwanie do wyjaśnienia wyraźnie zawierało wymóg wyjaśnień także w tym
zakresie, Prz
ystępujący był obowiązany do wykazania, iż zaoferowana przez niego cena.
Tymczasem
Przystępujący nie przedstawił także wyjaśnień i dowodów na poparcie możliwości
udzielenia zaoferowanego upustu. Na rozprawie nie zaprzeczył, iż w przypadku Tanich Linii
Lotniczych takie upusty zwykle
nie występują, jak również nie zaprzeczył, iż w przypadku, gdy
zamówienie obejmuje także bilety Tanich Linii Lotniczych kalkulacja oferty jest inna, niż
wówczas, gdy zamówienie obejmuje wyłączne bilety regularnych linii lotniczych. Składając
natomiast wraz ze zgłoszeniem przystąpienia do postepowania informacje z otwarcia ofert, nie
wykazał, iż w tamtych postępowaniach wymogi określone w SIWZ były identyczne, jak w
analizowanym postepowaniu.
W swoich wyjaśnieniach Wykonawca FURNEL ograniczył się do przytoczenia
fragmentu uzasadnienia wyroku KIO z dnia 17 czerwca 2014 r. sygn. akt KIO 1125/14 oraz
poda
ł, iż przy sprzedaży biletów wykonawca otrzymuje od głównych linii lotniczych
wynegocjonowa
ne prowizje dodatkowe, których wysokość kształtuje się w granicach od 1%
do 3% w zależności od linii lotniczej i wypracowanego wolumenu sprzedaży i zastosowanej
taryfy, oraz fundusze marketingowe.
Wskazał, że w 2019 r. posiada zawarte umowy o prowizji
dodatkowej, zarówno obejmujące cały rok, jak i wybrane okresy. Wyjaśnił, że za każdy
zrealizowany segment lotniczy wykonawca otrzymuje z systemów rezerwacyjnych GDS
premię prowizyjną, naliczaną za każdy segment. Średnio na jeden bilet przypadają 2 do 4
segmentów. Prowizja dla wykonawców wypłacana jest przez system rezerwacyjny AMADEUS
kwartalnie od 1,3 do 2,5 EUR za jeden segment lotniczy. W przypadku Wykonawcy FURNEL
to 1,7 EUR.
Drugim źródłem jego przychodów za wystawianie biletów lotniczych są umowy
dwustronne, zawarte przez niego z liniami lotniczymi
, z których wynikają prowizje od
sprzedaży biletów wynoszące średnio 1-3^ ceny taryfy biletu. Przystępujący podał, że prowizje
uzyskiwane od linii lotniczych oraz systemów rezerwacyjnych GDS pokrywają koszty i
zobowiązania, jakie poniesie wykonawca w przypadku obsługi zleceń Zamawiającego i
pozwolą na prawidłową realizację umowy.
Następnie Wykonawca FURNEL, na przykładzie przelotu Warszawa - Madryt - Warszawa
przedstawił swoja kalkulację i wyliczył swój przychód z realizacji tego połączenia, przyjmując
cenę przykładowego biletu na tej trasie w wysokości 1700,00 zł, wskazując średnia taryfę, od
której uzyskuje prowizję, wysokość tej prowizji najpierw określając ją na poziomie 1,1%, a w
podsumowaniu -
na poziomie 1,8% i wykazując przychód z prowizji. W dalszej kolejności
Wykonawca przeprowadził wyliczenie kwoty udzielonego Zamawiającemu upustu od ww. ceny
biletu i podał, że w swojej ofercie założył, że naliczenie opłaty za obsługę w zakresie
rezerwacji, sprzedaży i dostarczania biletów lotniczych w transporcie międzynarodowym w
wysokości jednego grosza (wyłącznie na potrzeby oceny oferty) nie stanowi zysku dla
wykonawcy. Faktyczny profit pochodzi z ww. źródeł. Wykonawca podał również, że średnia
liczba biletów, które wystawia dziennie kasjer to 25 sztuk i przyjmując średnio 22 dni robocze
w miesiącu, obliczył profit, od którego odjął średnie wynagrodzenie kasjera z uwzględnieniem
jego kosztu pracy, tj. po jego przemnożeniu przez 107%, wskazując, iż koszty
ogólnozakładowe kształtują się na poziomie 7%. W ten sposób wyliczył zysk wypracowywany
przez kasjera, który przemnożył przez 4, wskazując, że zatrudnia czterech kasjerów.
Na zakończenie wyjaśnień Wykonawca FURNEL odwołał się do ostatnio
realizowanego zamówienia na rzecz Zamawiającego i wskazał, że było wykonywane na
niemal analogicznych warunkach i nie było zagrożenia jego realizacji oraz podał, że przyjęty
przez niego model biznesowy zakłada znacznie niższe ceny dla jednostek budżetowych oraz
ceny rynkowe dla klientów korporacyjnych. Kontrakty zawarte z jednostkami budżetowymi
służą uzupełnieniu wolumenu sprzedaży, zgodnie z zasadą „mały zysk jednostkowy – duży
obrót” i w ten sposób może zrealizować progi sprzedażowe wyznaczone przez linie lotnicze,
linie kolejowe i systemy rezerwacyjne.
W ocenie Izby t
reść tych wyjaśnień potwierdza, iż Przystępujący nie sprostał
ciążącemu na nim obowiązkowi wykazania, iż jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.
W
skazują na to ww. braki w wyjaśnieniach oraz nierzetelność w ich sporządzeniu –
wyjaśnienia są nie tylko niekompletne, ale też przedstawiona w nich kalkulacja zawiera błędy,
co zostało potwierdzone na rozprawie przez Przystępującego, który przyznał, iż wysokość
przysługującej mu prowizji podana w wyjaśnieniach w dwóch wielkościach tj. najpierw 1,1%, a
następnie 1,8% wynosi jednak 1,1%. W konsekwencji oznacza to, iż przedstawione wyliczenia
są nieprawidłowe, są zniekształcone na korzyść Wykonawcy.
Powyższe wskazuje, iż Wykonawca FURNEL nie wykazał, iż zaoferowane ceny za
poszczególne usługi są realne, rynkowe i nie prowadzą do realizacji zamówienia poniżej
kosztów jego świadczenia, w tym nie wykazał rzetelności kalkulacji także w tej części, a jakiej
została przedstawiona w wyjaśnieniach. Wykonawca nie wykazał też realności przyjętych w
ofercie
wysokości upustów.
W ocenie Izby wyjaśnienia złożone przez Wykonawcę nie pozwalają na ocenę, iż jego
oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Wykonawca nie sprostał obowiązkowi wynikającemu z
art. 90 ust. 2 ustawy Pzp
. Z tych względów oferta tego wykonawcy podlega odrzuceniu na
podstawie art.
90 ust. 3 ustawy Pzp w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Z tych względów zarzut ewentualny nie podlega uwzględnieniu. W okolicznościach
analizowanej sprawy, wobec wyraźnie określonego przez Zamawiającego, w wezwaniu do
wyjaśnień rażąco niskiej ceny w ofercie Wykonawcy FURNEL, zakresu wymaganych
wyjaśnień i wobec treści złożonych wyjaśnień, która wyraźnie wskazuje, na to, iż opłata
transakcyjna nie została skalkulowana zgodnie z SIWZ, ewentualne wezwanie do
dodatkowych wyjaśnień, nie znajduje uzasadnienia.
Zgodnie z przepisem art. 192 ust. 2 ustawy Pzp Izba
uwzględnia odwołanie w przypadku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, które miało lub może mieć istotny wpływ
na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Zostało wykazane, że doszło do naruszenia
przepisów, które miało istotny wpływ na wynik postępowania.
Z tych względów na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp, Izba orzekła jak w pkt 1 sentencji
wyroku.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192 ust. 9
i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy
§ 3 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j.
Dz. U. z 2018 r. poz. 972) z uwzględnieniem uzasadnionych kosztów wynagrodzenia
pełnomocnika strony na podstawie rachunku złożonego do akt sprawy.
Przewodniczący: ……………..……………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1830/19 z dnia 2019-09-30
- Sygn. akt KIO 1754/19 z dnia 2019-09-26
- Sygn. akt KIO 1676/19 z dnia 2019-09-26
- Sygn. akt KIO 1713/19 z dnia 2019-09-23
- Sygn. akt KIO 1654/19 z dnia 2019-09-10
