rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2015-02-18
rok: 2014
data dokumentu: 2015-02-18
rok: 2014
sygnatury akt.:
KIO 2830/14
KIO 2830/14
KIO 40/15
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Izabela Niedziałek - Bujak Członkowie: Andrzej Niwicki, Przemysław Dzierzędzki Protokolant: Rafał Komoń
Przewodniczący: Izabela Niedziałek - Bujak Członkowie: Andrzej Niwicki, Przemysław Dzierzędzki Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 lutego 2015 r. odwołań wniesionych do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej:
A) w dniu 31 grudnia 2014 r. przez Odwołującego – wykonawców wspólnie ubiegających
się o zamówienie M. R. (prowadzący działalność gospodarczą pod firmą
Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Stal-Mont, ul. Pilska 1, 78-400 Szczecinek) -
Lider, Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. z o.o. z siedzibą w
Szczecinku przy ul. Bukowej 53, 78-400 Szczecinek, Z. C. (prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe BIO-ZBYT, ul.
Dworcowa 12/12, 78-425 Biały Bór), W. W. (prowadzący działalność gospodarczą
pod firmą Zakład Usług Leśnych, Kurowo 5, 76-020 Bobolice) (sygn. akt KIO
2830/14);
B) w dniu 8 stycznia 2015 r. przez Odwołującego - wykonawców wspólnie ubiegających
się o zamówienie A. L. (prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług
Leśnych A. L., Okunino 6, 77-200 Miastko), A. G. (prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą Zakład Usług Leśnych A. G., Lisewko 27, 77-320 Przechlewo)
(sygn. akt KIO 40/15)
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego Skarb Państwa - Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Miastko Pasieka 55, 77-200
Miastko
przy udziale
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia T. K. (prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług Leśnych T. K., Miłocice 51, 77-200
Miastko), R. D. (prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług Leśnych R. D.,
Lubkowo 30, 77-200 Miastko) zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego
o sygn. akt: KIO 2830/14 po stronie Zamawiającego
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia M. D. (prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą Usługi Leśne M. D., Kaliska 2, 78-245 Biały Bór) – Lider,
J. B. (prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług Leśnych J. B., Kaliska 2,
78-425 Biały Bór), J. Z. (prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług
Leśnych J. Z., ul. Żymierskiego 24, 78-425 Biały Bór), T. B. (prowadzący działalność
gospodarcza pod firmą Usługi Leśne i Transportowe T. B., Kołczygłówki 10, 77-140
Kołczygłowy), zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: KIO
2830/14 po stronie Zamawiającego,
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia J. Z. (prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług Leśnych J. Z. ul. Żymierskiego 24, 78-425
Biały Bór) - Lider, A. S. (prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług
Leśnych A. S., ul. Gajowa 8/1, 77-420 Lipka), zgłaszających przystąpienie do postępowania
odwoławczego o sygn. akt: KIO 2830/14 po stronie Zamawiającego,
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia W. K. (prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usługowy "LAS" W. K. Młocice 42, 77-200
Miastko) - Lider, Z. K. (prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług
Leśnych Z. K., Stępień 27b/7, 78-421 Drzonowo), J. B. (prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą Zakład Usług Leśnych J. B., Iwin 23/6, 78-450 Grzmiąca), "Zielone"
Sp. z o.o., ul. Bielawska 5, 62-400 Słupca zgłaszających przystąpienie do postępowania
odwoławczego o sygn. akt: KIO 2830/14 po stronie Zamawiającego,
wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie M. J., M. S. prowadzący wspólnie
działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej Zakład Usług Leśnych J. S. s.c., Kamnica
34/7, 77-200 Miastko, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn.
akt: KIO 2830/14 oraz KIO 40/15 po stronie Zamawiającego.
Krajowej Izby Odwoławczej:
A) w dniu 31 grudnia 2014 r. przez Odwołującego – wykonawców wspólnie ubiegających
się o zamówienie M. R. (prowadzący działalność gospodarczą pod firmą
Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Stal-Mont, ul. Pilska 1, 78-400 Szczecinek) -
Lider, Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. z o.o. z siedzibą w
Szczecinku przy ul. Bukowej 53, 78-400 Szczecinek, Z. C. (prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe BIO-ZBYT, ul.
Dworcowa 12/12, 78-425 Biały Bór), W. W. (prowadzący działalność gospodarczą
pod firmą Zakład Usług Leśnych, Kurowo 5, 76-020 Bobolice) (sygn. akt KIO
2830/14);
B) w dniu 8 stycznia 2015 r. przez Odwołującego - wykonawców wspólnie ubiegających
się o zamówienie A. L. (prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług
Leśnych A. L., Okunino 6, 77-200 Miastko), A. G. (prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą Zakład Usług Leśnych A. G., Lisewko 27, 77-320 Przechlewo)
(sygn. akt KIO 40/15)
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego Skarb Państwa - Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Miastko Pasieka 55, 77-200
Miastko
przy udziale
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia T. K. (prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług Leśnych T. K., Miłocice 51, 77-200
Miastko), R. D. (prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług Leśnych R. D.,
Lubkowo 30, 77-200 Miastko) zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego
o sygn. akt: KIO 2830/14 po stronie Zamawiającego
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia M. D. (prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą Usługi Leśne M. D., Kaliska 2, 78-245 Biały Bór) – Lider,
J. B. (prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług Leśnych J. B., Kaliska 2,
78-425 Biały Bór), J. Z. (prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług
Leśnych J. Z., ul. Żymierskiego 24, 78-425 Biały Bór), T. B. (prowadzący działalność
gospodarcza pod firmą Usługi Leśne i Transportowe T. B., Kołczygłówki 10, 77-140
Kołczygłowy), zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: KIO
2830/14 po stronie Zamawiającego,
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia J. Z. (prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług Leśnych J. Z. ul. Żymierskiego 24, 78-425
Biały Bór) - Lider, A. S. (prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług
Leśnych A. S., ul. Gajowa 8/1, 77-420 Lipka), zgłaszających przystąpienie do postępowania
odwoławczego o sygn. akt: KIO 2830/14 po stronie Zamawiającego,
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia W. K. (prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usługowy "LAS" W. K. Młocice 42, 77-200
Miastko) - Lider, Z. K. (prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług
Leśnych Z. K., Stępień 27b/7, 78-421 Drzonowo), J. B. (prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą Zakład Usług Leśnych J. B., Iwin 23/6, 78-450 Grzmiąca), "Zielone"
Sp. z o.o., ul. Bielawska 5, 62-400 Słupca zgłaszających przystąpienie do postępowania
odwoławczego o sygn. akt: KIO 2830/14 po stronie Zamawiającego,
wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie M. J., M. S. prowadzący wspólnie
działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej Zakład Usług Leśnych J. S. s.c., Kamnica
34/7, 77-200 Miastko, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn.
akt: KIO 2830/14 oraz KIO 40/15 po stronie Zamawiającego.
orzeka:
1
A) Oddala odwołanie wniesione przez wykonawców wspólnie ubiegających się o
zamówienie
M.
R.
(Przedsiębiorstwo
Usługowo-Handlowe
Stal-Mont),
Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. z o.o., Z. C. (Przedsiębiorstwo
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
Handlowo Usługowe BIO-ZBYT,), W. W. (Zakład Usług Leśnych) (sygn. akt KIO
2830/14);
B) Uwzględnia odwołanie wniesione przez wykonawców wspólnie ubiegających się o
zamówienie A. L., (Zakład Usług Leśnych A. L.), A. G., (Zakład Usług Leśnych A.
G.) (sygn. akt KIO 40/15) i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności
oceny ofert i wyboru oferty najkorzystniejsze na pakiet nr 5, unieważnienie
czynności wykluczenia z postępowania wykonawców A. L. i A. G. (Konsorcjum
Jodła) i nakazuje powtórzenie czynności oceny ofert na pakiet nr 5;
2. Kosztami postępowania obciąża Odwołującego – wykonawców wspólnie ubiegających
się o zamówienie M. R. (Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Stal-Mont),
Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. z o.o., Z. C. (Przedsiębiorstwo Handlowo
Usługowe BIO-ZBYT,), W. W. (Zakład Usług Leśnych) - w sprawie sygn. akt KIO 2830/14
oraz Zamawiającego Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy
Państwowe – Nadleśnictwo Miastko w sprawie sygn. akt KIO 40/15:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 30.000 zł 00 gr. (słownie:
trzydzieści tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Odwołujących: wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie M. R. (Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe
Stal-Mont, ul. Pilska 1, 78-400 Szczecinek) - Lider, Przedsiębiorstwo Usług Leśnych
FOREST Sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinku przy ul. Bukowej 53, 78-400 Szczecinek, Z.
C. (Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe BIO-ZBYT, ul. Dworcowa 12/12, 78-425 Biały
Bór), W. W. (Zakład Usług Leśnych, Kurowo 5, 76-020 Bobolice) (sygn. akt KIO
2830/14), wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie A. L., Okunino 6, 77-
200 Miastko, A. G. , Lisewko 27, 77-320 Przechlewo (sygn. akt KIO 40/15), tytułem
wpisów od odwołań.
2.2 Zasądza:
A) Od Odwołującego - wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie M. R.
(Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Stal-Mont), Przedsiębiorstwo Usług Leśnych
FOREST Sp. z o.o., Z. C. (Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe BIO-ZBYT,), W. W.
(Zakład Usług Leśnych) na rzecz Zamawiającego Skarbu Państwa - Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Miastko kwotę 6.019 zł 20 gr
(słownie: sześć tysięcy dziewiętnaście złotych dwadzieścia groszy) stanowiąca koszty
strony poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika i dojazdu na posiedzenie
Izby w dniach 27.01.2015 r. i 16.02.2015 r. w sprawie o sygn. akt KIO 2830/14;
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
B) Od Zamawiającego Skarbu Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy
Państwowe – Nadleśnictwo Miastko na rzecz Odwołującego - wykonawców wspólnie
ubiegających się o zamówienie A. L., Okunino 6, 77-200 Miastko, A. G. , Lisewko 27,
77-320 Przechlewo kwotę 18.600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset
złotych zero groszy) stanowiącą koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania
oraz wynagrodzenia pełnomocnika w sprawie o sygn. akt KIO 40/15.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Słupsku.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Państwowe Gospodarstwo
Leśne Lasy Państwowe - Nadleśnictwo Miastko w trybie przetargu nieograniczonego na
usługi leśne w roku 2015 w Nadleśnictwie Miastko (nr postępowania: ZG-2710-1/14LW),
ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 2014/S 220-389308 w dniu 14
listopada 2014 r
.
, wobec czynności oceny ofert i wyboru oferty najkorzystniejszej na część 1,
2, 3, 4, 5 zostały wniesione w dniach 31.12.2014 r. oraz 08.01.2015 r. do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej odwołania przez:
- wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie Konsorcjum w składzie: M.
R. (PUH Stal-Mont) - Lider, Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. z o.o. z siedzibą
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
w Szczecinku, Z. C. (PHU BIO-ZBYT,), Waldemar Winkowski (Zakład Usług Leśnych) – dalej
jako Konsorcjum Forest (sygn. akt KIO 2830/14)
- wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie A. L., Okunino 6, 77-200
Miastko, A. G. , Lisewko 27, 77-320 Przechlewo – dalej Konsorcjum Jodła (sygn. akt KIO
40/15).
Zamawiający poinformował wykonawców o wynikach oceny ofert oraz wyborze oferty
najkorzystniejszej w dniu 24.12.2014 r. w zawiadomieniu przekazanym w pismach
przekazanych przesyłkami poleconymi.
Do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 2830/14 przystąpienia po stronie
Zamawiającego zgłosili wykonawcy: wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia T.
K. (Zakład Usług Leśnych T. K.), R. D. (Zakład Usług Leśnych R. D.) – dalej jako Konsorcjum
Jawor; wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia M. D. (Usługi Leśne M. D.), J. B.
(Zakład Usług Leśnych J. B.), J. Z. (Zakład Usług Leśnych J. Z.), T. B. (Usługi Leśne i
Transportowe T. B.) – dalej jako Konsorcjum Dobrzański; wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia J. Z. (Zakład Usług Leśnych J. Z.), A. S. (Zakład Usług Leśnych A.
S.) – dalej jako Konsorcjum Zawiślak; wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia W.
K. (Zakład Usługowy "LAS" W. K.), Z. K. (Zakład Usług Leśnych Z. K.), J. B. (Zakład Usług
Leśnych J. B.), "Zielone" Sp. z o.o. – dalej jako Konsorcjum Las; wspólnie ubiegających się o
zamówienie M. J., M. S. prowadzących wspólnie działalność gospodarczą w ramach spółki
cywilnej Zakład Usług Leśnych J. S. s.c. – dalej jako Konsorcjum S..
Do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 40/15 przystąpienie po stronie
Zamawiającego zgłosiło Konsorcjum S..
Izba na posiedzeniu niejawnym prowadzonym z udziałem stron w dniu 16 lutego 2015 r.
dopuściła do udziału w postępowaniu wykonawców zgłaszających przystąpienia do
postępowania odwoławczego w sprawie KIO 2830/14 oraz KIO 40/15 po stronie
Zamawiającego.
A. Sygn. akt KIO 2830/14
W odwołaniu oznaczonym sygnaturą akt KIO 2830/14 Odwołujący –Konsorcjum Forest,
zarzucił Zamawiającemu dokonanie z naruszeniem przepisów ustawy czynności oceny ofert i
wyboru oferty najkorzystniejszej na część 1,2,3,4, 5 zamówienia.
Odwołujący odnośnie wskazanych ofert na pakiety od 1 do 5 zarzucił Zamawiającemu
naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy, jako ofert zawierających rażąco niską cenę w
stosunku do przedmiotu zamówienia. Zarzut dotyczy ofert złożonych:
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
- na pakiet nr 1 przez Konsorcjum Las (cena 1.560,760,32 zł brutto), Konsorcjum D. (cena
1.469.745,25 zł. brutto); ZUL S. W., Stępień1 (cena 1.599.780,90 zł. brutto),
- na pakiet nr 2 przez Konsorcjum Las (cena 1.150.481,06 zł. brutto), Maximus (cena
1.153.474,09 zł. brutto), Konsorcjum Z. (cena 1.159.566,01 zł brutto)
- na pakiet nr 3 przez Konsorcjum Jawor (cena 1.435.800,84 zł. brutto), Konsorcjum Las
MGM (cena 1.499.411,04 zł brutto)
- na pakiet nr 4 przez Konsorcjum Las (cena 986.249,67 zł. brutto), Konsorcjum Sosna (cena
1.073.259,77 zł. brutto), Konsorcjum Las MGM (cena 1.217.908,84 zł. brutto), Konsorcjum
Danmar (cena 1.030.561,98 zł. brutto), Konsorcjum Hubertus (cena 972.350,30 zł. brutto),
- na pakiet nr 5 przez Konsorcjum S. (cena 1.561.570,43 zł brutto).
Uwzględniając wytyczne płynące z orzecznictwa co do rozumienia ceny rażąco niskiej,
Odwołujący wskazał, iż za rażąco niską należy uznać cenę niepokrywającą wydatków
wykonawcy związanych z realizacją zamówienia, cenę nierealną w relacji do cen rynkowych
podobnych zamówień, cenę niewiarygodną, oderwaną od realiów rynkowych, za która
wykonanie należyte zamówienia nie jest możliwe. Odwołujący wskazał na obowiązek
Zamawiającego zwrócenia się do wykonawcy o złożenie wyjaśnień na podstawie art. 90 ust.
1 ustawy, ze szczególnym uwzględnieniem wyliczenia minimalnej stawki za 1
roboczogodzinę pracy pracownika leśnego, w szczególności pilarza.
Odwołujący przedstawił przygotowane na jego lecenie zestawienie kosztów dla
poszczególnych rodzajów usług leśnych, zastrzegając ekspertyzę jako tajemnicę
przedsiębiorstwa na podstawie art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Ekspertyza potwierdzać ma minimalną wysokość kosztów, obejmujące technologię
wykonania usługi, koszty pracy, koszty pośrednie i inne nie mające wpływu na dany rodzaj
usług. Ponadto Odwołujący wskazał na gwarancje ustawowe wysokości wynagrodzenia dla
pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, do której ustalenia przyjmowane są
wypłacane w danym miesiącu składki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze
stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzenia określonych
przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych.
Uwzględniając wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2015 r. (1750,00 zł.),
wymiaru czasu pracy (8 godzin na dobę/40 godzin tygodniowo), Odwołujący dokonał
wyliczenia stawki minimalnej roboczogodziny na poziomie 18,91 zł. Całkowite wydatki
związane z zatrudnieniem pracownika leżące po stronie pracodawcy obejmują również m.in.
pranie odzieży, środki czystości dla pracownika i z uwagi na specyfikę pracy napoje
chłodzące, wydatki związane z utrzymaniem biura, zatrudnienie pracownika do prac do
nadzoru, dowóz pracowników, szkolenia, badania lekarskie. Posiłki regeneracyjne
przysługują pracownikom pracującym w określonych warunkach, dlatego koszty związane z
nimi zostały uwzględnione przy wycenie określonych czynności indywidualnie. W ocenie
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
Odwołującego już na podstawie cen jednostkowych roboczogodziny Zamawiający powinien
był powziąć wątpliwość co do uwzględnienia kosztów pracy na poziomie nie niższym od
minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia
10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679 z 2004 r., Nr
240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314). Odwołujący dokonał samodzielnego
wyliczenia stawek roboczogodzin za poszczególne czynności dla każdej z kwestionowanych
ofert. Określony w art. 90 ust. 1 ustawy próg 30% stanowi jedynie przykładowy, ale
jednocześnie maksymalny limit wartości, który może być odpowiednio obniżony przez
zamawiającego, w zależności od okoliczności dotyczących przedmiotu zamówienia. Także w
sytuacji, gdy cena oferty jest niższa np. o 10% od wartości zamówienia lub średniej
arytmetycznej wszystkich złożonych ofert w okolicznościach związanych z konkretnym
zamówieniem, zamawiający ma prawo powziąć wątpliwość co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia za zaoferowaną cenę i wezwać wykonawców do złożenia wyjaśnień.
W świetle przepisów unijnych zamawiający zobowiązany jest wszcząć procedurę
umożliwiającą wykonawcy złożenie wyjaśnień dotyczących zaproponowanej ceny.
Zamawiający może odrzucić ofertę, jeżeli dostarczone dowody nie uzasadniają w
zadawalającym stopniu niskiego poziomu proponowanej ceny lub proponowanych kosztów.
Zamawiający wezwał do wyjaśnień tylko jednego wykonawcę, w przypadku pozostałych
ofert tej procedury nie zastosował.
Z ostrożności procesowej Odwołujący podniósł, iż sama wysokość jednej roboczogodziny
może nie być rażąco niska, jednakże złożenie oferty z zaproponowaną roboczogodziną o
rażąco niskiej cenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji i może być powodem odrzucenia
oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 15 ust. 1 ustawy z
dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
B. Sygn. akt KIO 40/15
W odwołaniu oznaczonym sygnaturą akt KIO 40/15 Odwołujący Konsorcjum Leśne
Jodła, zarzucili Zamawiającemu dokonanie z naruszeniem przepisów ustawy czynności
wykluczenia Konsorcjum Jodła z postępowania i dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej
dla pakietu nr 5 oraz zaniechania wyboru jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego na
pakiet nr 5.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przez Zamawiającego art. 7 ust. 1, art. 24
ust. 2 pkt. 4 w zw. z art. 89 ust 1 pkt. 2 ora z art. 91 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku
Prawo Zamówień Publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 984, 1047 i 1473 oraz z 2014 r. poz.
423, 768, 811, 915, 1146 i 1232) poprzez niezgodne z przepisami ustawy Pzp oraz
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
wytycznymi specyfikacji istotnych warunków zamówienia działanie Zamawiającego w
zakresie:
- art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez naruszenie przez Zamawiającego zasad uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców, w skutek czego, w postępowaniu
naruszone zostały przepisy ustawy Pzp w związku z art. 5 kodeksu cywilnego;
- art. 24 ust. 2 pkt. 4 ustawy Pzp w związku z wykluczeniem Odwołującego, który spełnia
określone wymogami Zamawiającego warunki udziału w postępowaniu;
- art. 89 ust. 1 pkt. 2 ustawy Pzp poprzez błędne odrzucenie oferty Odwołującego i uznanie,że jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia;
- art. 91 ust. 1 ustawy Pzp w związku z dokonaniem wyboru oferty najkorzystniejszej z
naruszeniem obowiązujących przepisów prawa oraz wytycznych specyfikacji istotnych
warunków zamówienia pozbawiając prawa do uznania oferty Konsorcjum Leśnego JODŁA,
za ofertę najkorzystniejszą w części dla pakietu nr 5.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania, nakazanie Zamawiającemu
powtórzenia czynności oceny ofert złożonych w pakiecie nr 5, uznania oferty Konsorcjum
Jodła za ważną, unieważnienie wyboru oferty najkorzystniejszej dla pakietu nr 5 oraz
nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej poprzez
wybór oferty Odwołującego w oparciu o art. 90 ust. 1 ustawy. Obciążenie Zamawiającego
kosztami podstępowania odwoławczego.
W uzasadnieniu podstawy faktycznej i prawnej zarzutów Odwołujący odniósł się do
uzasadnienia Zamawiającego decyzji o wykluczeniu Odwołującego z postępowania na
podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy oraz odrzuceniu oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy Pzp. Zamawiający nie uznał usługi wskazanej w wykazie realizowanej na rzecz
Nadleśnictwa Niedźwiady w terminie od 05.01.2012 r. do 31.10.2014 r. na łączną kwotę
2.184.551,60 potwierdzonej referencjami przez Nadleśnictwo Niedźwiady z dnia 01.12.2014
r. wystawionymi dla Zakładu Usług Leśnych A. G. . Zamawiający wskazał, że usługa ta
została również ujęta przez tego samego wykonawcę w ofercie Konsorcjum Niedźwiedź na
zadanie nr 4. Zgodnie z pkt 7.2 lp 2 siwz, Zamawiający wyłączył możliwość wykazania się
tymi samym usługami na więc niż jedno zadanie częściowe. Ponadto Zamawiający wskazał
również, iż zaświadczenia potwierdzające posiadanie środków finansowych lub zdolność
kredytową wystawione na A. G. oraz Zakład Usług Leśnych RĄB s.c. Z. W., K. K., R. M., Z.
W. zostały załączone przez tych wykonawców w ofercie Konsorcjum Niedźwiedź na zadanie
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
nr 4. Zgodnie z pkt 7.2 lp 5 siwz, Zamawiający wymagał wykazania się posiadaniem środków
finansowych lub zdolnością kredytową dla każdego zadania częściowego.
Odwołujący nie zgodził się z taką oceną Zamawiającego i wskazał na przedłożone
dokumenty – wykaz usług (uzupełniony na wezwanie z dnia 16.12.2014 r.) wraz z dowodami
stanowiącymi o należytym wykonaniu usług ze wskazaniem podmiotów na rzecz których były
one wykonywane oraz wartości. W wykazie przedstawione zostały usługi wykonane na rzecz
Nadleśnictwa Niedźwiady w roku 2012, 2013, 2014 przez ZUL A. G. oraz na rzecz ZUL P.
W. w roku 2012, 2013, 2014, łącznie na kwotę 2.695.439,80 zł., co wypełniało wymóg
dotyczący minimalnej wartości usług 800.000 zł. brutto.
Odwołujący potwierdził, że A. G. złożył ofertę w ramach Konsorcjum Niedźwiedź na
część 4 , które wykazał się swoimi przerobami, dla wykazania wykonanych prac na kwotę nie
mniejszą niż 600.000. zł. brutto, wykazując się zrealizowanymi usługami w łącznej kwocie
6.472.229,98 zł. dla całego konsorcjum oraz na kwotę 4.307.678,38 zł. dla konsorcjum bez
usług realizowanych przez ZUL A.G. .
Odwołujący odniósł się do znaczenia żądanego wykazu głównych usług w rozumieniu
przepisów § 1 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia, który nie oznacza wykazu usług na potwierdzenie
spełnienia warunku udziału w postępowaniu. W wykazie głównych usług wykonywanych w
okresie ostatnich trzech lat wskazuje się nie wszystkie, ale główne usługi, m.in.
najważniejszych, największych. Zamawiający nie skorzystał z możliwości zawartej w § 1 ust.
4 pozwalającej na wskazanie w sposób obiektywny i niedyskryminacyjny określić usługi,
których dotyczy obowiązek wskazania przez wykonawców w wykazie. Stąd ZUL A. G.
wskazał swoje główne usługi zarówno w wykazie składanym na część 4 (jako konsorcjant
Konsorcjum Niedźwiedź), jaki i w części nr 5 (jako konsorcjant Konsorcjum Jodła).
Niewątpliwie dokumenty przedstawione w ofercie zarówno Konsorcjum Jodła o
wartości 2.695.439,80 zł., jak i Konsorcjum Niedźwiedź o wartości 4.307.678,38 (dla
Konsorcjum Niedźwiedź bez udziału usług realizowanych przez ZUL A. G.) odpowiadały
warunkom jakie były wymagane w treści siwz i nie powinny budzić żadnych wątpliwości
zamawiającego. Sformułowanie siwz, iż Zamawiający oczekuje, aby wykonawca złożył
„wykaz wykonanych głównych usług”, nie wybranych, czy tylko potwierdzających warunek
udziału w postępowaniu, spowodował, iż wszyscy wykonawcy w każdym konsorcjum
przedstawili swoje główne usługi.
Odnośnie warunku dotyczącego sytuacji ekonomicznej i finansowej dla części 5
Zamawiający wymagał posiadania środków finansowych lub zdolność kredytową w
wysokości co najmniej 130.000,zł. Odwołujący przedłożył dokumenty potwierdzające
spełnianie warunku udziału w postępowaniu.
ZUL A. G. oraz ZUL RĄB s.c. złożyli wspólnie ofertę na część 4 w ramach
konsorcjum Niedźwiedź, dla której Zamawiający wymagał posiadania środków finansowych
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
lub zdolności kredytową w wysokości co najmniej 100.000 zł. Konsorcjum Niedźwiedź
wykazało się łącznie środkami finansowymi w kwocie 329.840,59 zł dla całego konsorcjum
oraz kwotą 147.318,91 zł. dla konsorcjum bez udziału środków finansowych ZUL A. G. oraz
ZUL RĄB s.c.
W świetle powyższych okoliczności Odwołujący nie widzi możliwości utrzymania
podstawy wykluczenia go z postępowania w związku z brakiem spełnienia warunku udziału
w postępowaniu.
Stanowisko Izby
Izba na posiedzeniu niejawnym prowadzonym z udziałem stron oddaliła wniosek
Zamawiającego o odrzucenie odwołania oznaczonego sygn. akt KIO 2830/14 oparty na
twierdzeniu, iż Odwołujący nie wykazał istnienia interesu we wniesieniu odwołania w sytuacji,
kiedy jego oferta, we wszystkich objętych zakresem zarzutów pakietach, sklasyfikowana
została na ostatnich pozycjach w rankingu złożonych ofert, a Odwołujący nie kwestionuje
wszystkich ofert przed nim. Uwzględniając ugruntowaną w orzecznictwie Izby oraz Sądów
Powszechnych ocenę charakteru prawnego przesłanki wskazanej w art. 179 ust. 1 ustawy,
wniosek Zamawiającego nie mógł odnieść skutku. Badanie spełnienia przesłanki interesu we
wniesieniu odwołania dokonywane jest na gruncie przepisów ustawy Prawo zamówień
publicznych przez Izbę z urzędu na rozprawie, a nie w ramach oceny spełnienia wymagań
formalnych do wniesienia odwołania. Negatywna ocena wypełnienia przesłanki materialno
prawnej przesądza o oddaleniu odwołania bez dalszej oceny merytorycznej podniesionych
zarzutów i nie może stanowić podstawy do odrzucenia odwołania. Stanowisko to wielokrotnie
podkreślała Izba w swoich orzeczeniach i znajduje ono potwierdzenie w orzecznictwie
Sądów Powszechnych (przykładowo w wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi, XIII Ga 379/12 z
21.09.2012 r. w którym Sąd stwierdził, iż w przypadku braku lub nieudowodnienia spełnienia
przesłanek materialno prawnych odwołanie podlega oddaleniu z uwagi na brak legitymacji do
jego wniesienia, niezależnie od zasadności podnoszonych w odwołaniu zarzutów.).
Zamawiający wskazywał na dodatkową podstawę do odrzucenia odwołania oznaczonego
sygn. akt KIO 2830/14 w części dotyczącej zarzutów skierowanych wobec czynności
podjętych w pakiecie nr 5, wynikającą z pominięcia we wnioskach końcowych żądań
dotyczących części zamówienia w pakiecie nr 5. Zamawiający nie wskazał ewentualnej
podstawy prawnej wniosku o odrzucenie odwołania. Izba nie dopatrzyła się w tej okoliczności
wypełnienia którejś z przesłanek opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy, Wniosek
Zamawiającego nie mógł być skuteczny również z tej przyczyny, iż ustawa nie przewiduje
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
odrzucenia odwołania w części i skierowania na rozprawę odwołania w zakresie nie
dotkniętym przeszkodą formalną.
Zamawiający oraz Przystępujące Konsorcjum S. podważało autentyczność podpisów
złożonych pod odwołaniem wniesionym przez Konsorcjum Jodła (sygn. akt KIO 40/15),
składając wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego grafologa.
Izba oddaliła powyższy wniosek i samo żądanie odrzucenia odwołania jako dotkniętego
brakiem formalnym – podpisu osoby upoważnione do reprezentowania Konsorcjum Jodła.
Izba ustaliła, iż własnoręczność podpisów złożonych pod odwołaniem nie budzi zastrzeżeń.
Podpisy wskazują z imienia i nazwiska osoby upoważnione do działania w imieniu
Konsorcjum oraz dodatkowo zostały opatrzone pieczęciami imiennymi każdego z
konsorcjantów. Zamawiający podważał autentyczność podpisu wskazując na brak
identyczności z podpisami złożonymi w ofercie oraz w innych dokumentach nie związanych z
ofertą. Izba uznała, iż nie można stwierdzić, aby różnice w podpisach były tak dalece
widoczne, aby można mówić o wykazaniu zasadności wniosku o powołanie biegłego.
Doświadczenie życiowe wskazuje, iż podpis własnoręczny nie może być kalką i zawsze
mogą zdarzać się pewne odstępstwa wynikające ze sposobu złożenia podpisu (staranności,
dokładności, pośpiechu). Różnice w jednej literze nie uzasadniały dostatecznie podejrzenie o
sfałszowaniu podpisu, jego podrobieniu, a zgłoszony dowód w ocenie Izby miał na celu
jedynie przewlekłość postępowania i nie zmierzał do wyjaśnienia istotnych okoliczności
związanych z podstawą zarzutów. Na podstawie art. 190 ust.6 ustawy Izba oddaliła wnioski
dowodowe.
Uwzględniając powyższe oba odwołania skierowane zostały do rozpoznana na
rozprawę.
Do rozpoznania odwołań zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (tekst
jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.), tj. po zmianie dokonanej ustawą z dnia 29
sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych (Dz. U poz. 1232), zwanej
dalej „ustawą”.
A. W sprawie odwołania sygn. akt KIO 2830/14
Izba ustaliła, iż zarzuty naruszenia przepisów ustawy, tj. art. 7 ust. 1, art. 89 ust. 1 pkt 3 i
4, art. 90 ust. 1 oraz art. 91 ust. 1 ustawy sprowadzały się do wspólnej podstawy faktycznej,
tj. ustalenia, czy oferty złożone w pakietach od 1 do 5 (z wyłączeniem oferty Odwołującego,
oraz ofert odrzuconych/wykonawców wykluczonych) nie zawierały ceny rażąco niskiej oraz
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
czy Zamawiający, w świetle występujących różnic w cenach, nie był zobowiązany do
wyjaśnienia elementów ofert mających wpływ na wysokość ceny.
W świetle tak określonego zakresu zarzutów, Izba ustaliła następujący stan faktyczny.
Zamawiający oszacował wartość przedmiotowego zamówienia na kwotę 12.503.726,06
zł netto co stanowi równowartość 2.959.531,84 euro, a informację o środkach jakie zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia na wszystkie pakiety zamieścił w ogłoszeniu oraz
siwz, wskazując dla pakietu nr 1 kwotę 2.096.944,55 zł brutto, dla pakietu nr 2 kwotę
1.642.404,74 zł. brutto, dla pakietu nr 3 kwotę 1.620.787,97 zł brutto, dla pakietu nr 4 kwotę
1.359.301,36 zł brutto, dla pakietu nr 5 kwotę 1.671.042,92 zł. brutto, dla pakietu nr 6 kwotę
323.437,90 zł. brutto, dla pakietu nr 7 kwotę 280.133,86 zł. brutto, dla pakietu nr 8 kwotę
53.178,77 zł brutto.
W postępowaniu składane były oferty na pakiety od 1 do 8.
Odwołujące Konsorcjum
Forest złożyło oferty na zadania od 1 do 5.
Na poszczególne pakiety od 1 do 5 złożonych
zostało: w pakiecie nr 1 – 4 oferty, w pakiecie nr 2 – 5 ofert, w pakiecie nr 3 – 3 oferty, w
pakiecie nr 4 – 7 ofert, w pakiecie nr 5 – 3 oferty.
Cena jaką zaoferował Odwołujący na
pakiety od 1 do 5 była najwyższą spośród wszystkich złożonych w tych częściach ofert i
mieściła się w kwocie środków wskazanych przez Zamawiającego.
Zgodnie z ustalonym w siwz (pkt 14) sposobem przygotowania oferty wykonawcy mieli
dokonać wyliczenia ceny ofertowej na podstawie przygotowanego przez Zamawiającego
formularza ofertowego (załącznik nr 3 do siwz), w którym zamawiający wymagał podania cen
jednostkowych za poszczególne usługi według czynności wchodzących w skład danej części
zamówienia. Jedynie w części 6 zamówienia w formularzu cenowym należało podać
oferowaną cenę za 1 godzinę pracy (pkt. 14.6 siwz).
Uwzględniając zakres podniesionych zarzutów Izba uznała, iż zarzuty naruszenia art.
89 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy jako przedwczesne podlegały oddaleniu. Odwołujący dążył bowiem
do wykazania, iż wykonawcy, którzy zaoferowali niższe ceny od Odwołującego nie
uwzględnili kosztów wynikających z poziomu najniższego miesięcznego wynagrodzenia dla
pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, uzasadniające przyjęcie, że
zaoferowane ceny są rażąco niskie. W ocenie składu orzekającego stanowcze stwierdzenie
rażąco niskich cen nie mogło odnieść skutku w stanie faktycznym sprawy, gdyż Zamawiający
nie wszczął procedury z art. 90 ust. 1 ustawy w stosunku do ofert, do których Odwołujący
podnosił zarzut rażąco niskiej ceny i powiązany z nim zarzut czynu nieuczciwej konkurencji.
Ewentualna ocena ofert pod kątem rażąco niskiej ceny może być przeprowadzona dopiero
po uzyskaniu wyjaśnień od wykonawców. Wprawdzie przepis w obecnym kształcie wskazuje
na poziom różnicy cen uzasadniający wszczęcie postępowania zmierzającego do
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
wyjaśnienia elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, to samo spełnienie tej
przesłanki nie dowodzi zaoferowania rażąco niskiej ceny. Dopiero dalsze wyjaśnienia
wykonawców, wraz z dostarczonymi dowodami mogą stanowić podstawę dla weryfikacji
rzetelności kalkulacji. W związku z powyższym Izba nie dokonała oceny wyjaśnień, jakie
zostały przedłożone przez przystępujących po stronie Zamawiającego na rozprawie, które
nie stanowiły podstawy czynności podjętych przez Zamawiającego w toku czynności
poprzedzających wybór oferty najkorzystniejszej na pakiety od 1 do 5. Ponieważ wyjaśnienia
nie stanowiły dowodu mającego istotne znaczenia dla rozstrzygnięcia w przedmiocie
zarzutów naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy Izba nie odniosła się również do
zasadności objęcia ich treści klauzulą tajemnicy przedsiębiorstwa.
Odnośnie zarzutu naruszenia art. 90 ust. 1 ustawy Izba w pierwszej kolejności
odniosła się do wynikającej z przepisu zasady ciężaru dowodu. Zgodnie z aktualnym
brzmieniem przepisu Zamawiający zwraca się do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień, w tym
złożenie dowodów, jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z
odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30 % od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert. Zgodnie z ustępem 3 Zamawiający
odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień
wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w
stosunku do przedmiotu zamówienia.
Wykładnia przywołanej normy prowadzi do wniosku, iż ustawodawca w taki sposób
ukształtował ciężar dowodu, że to wykonawca ma za zadanie przekonać zamawiającego o
rzetelności kalkulacji pozwalającej na wykonanie przedmiotu zamówienia w sposób należyty.
Służyć temu mają same wyjaśnienia a także przedkładane dowody. W niniejszej sprawie
Zamawiający uznał, że w stosunku do ofert, w których wysokość ceny nie przekracza
ustawowego progu istotności, nie zachodzi potrzeba do wezwania o złożenia wyjaśnień w
trybie art. 90 ust. 1 ustawy. W tej sytuacji nie zachodziła sytuacja opisana w tym przepisie, a
tym samym to na Odwołującym spoczywał ciężar wykazania zasadności zwrócenia się przez
Zamawiającego do wykonawców o złożenie wyjaśnień w zakresie elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny. Odwołujący w tym celu przedłożył opinię – określaną
przez Odwołującego ekspertyzą, której przydatność w świetle przedmiotowego zamówienia
Izba oceniała jako znikomą. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż dokument ten faktycznie
stanowił materiał badawczo-naukowy nie odnoszący się do specyficznych okoliczności
właściwych dla zamówienia realizowanego na potrzeby Nadleśnictwa Miastko. Sam
Odwołujący podkreślał, iż opinia ta nie dotyczy tego zamówienia, w tym ustalonych zasad
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
prezentacji ceny, a tym samym nie mogła być odniesiona wprost do złożonych w
postępowaniu ofert i dokonanej wyceny prac objętych zamówieniem.
Odwołujący oparł swoją argumentację na wykazaniu potrzeby dokonania wyceny prac w
przeliczeniu na liczbę roboczogodzin, prezentując własne wyliczenia cen ofertowych dla
danej grupy czynności, co nie miało odzwierciedlenia w formularzach ofertowych
wykonawców, którzy dokonali wyceny według jednostek naturalnych. Tym samym
argumentacja Odwołującego nie była adekwatna do stanu sprawy i podstawy wyceny
narzuconej postanowieniami pkt 14 siwz. Odwołujący dokonał wyliczenia średniej
roboczogodziny dla danej grupy czynności, jakie jego zdaniem winny być uwzględnione w
ofertach kwestionowanych wykonawców, co zdaniem Izby nie miało waloru dowodowego.
Przeliczenia te stanowiły matematyczny zabieg, który nie odzwierciedlał założeń przyjętych
w formularzach cenowych, gdzie podstawą kalkulacji były jednostki obmiarowe (naturalne).
Wprawdzie w formularzu zawarta była informacja o zakładanej ilości roboczogodzin dla
danej czynności, to jednak nie pod tym kątem należało wycenić prace. Zamawiający na
rozprawie wskazał, iż również Odwołujący nie stosował się do tych wyliczeń w swojej ofercie,
w odniesieniu do części czynności oferując ceny, które po przeliczeniu według przyjętej
przez Odwołującego metody na roboczogodziny były niższe od prezentowanych w
odwołaniu. Przeciwko takiemu stwierdzeniu Odwołujący nie oponował.
W świetle powyższego podstawą dla oceny, czy w tym postępowaniu zaoferowane ceny
powinny budzić wątpliwość Zamawiającego oraz czy wydają się być rażąco niskie, stanowiło
porównanie cen zaoferowanych w stosunku do wartości zamówienia oraz średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert. Odnośnie wartości szacowanej istotną
pozostaje okoliczność, iż wartość ta była możliwa do ustalenia przez wykonawców na
podstawie ogłoszenia, w którym Zamawiający podał informację o kwocie środków, jaką
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia (powiększonej o stawkę VAT).
Potwierdził to sam Odwołujący składając oświadczenie, iż zaoferował maksymalną,
mieszczącą się w środkach zamawiającego cenę za wykonanie przedmiotu zamówienia.
Okoliczność ta pozwalała uznać, iż ważniejszym od porównania wysokości cen do szacunku
Zamawiającego, było porównanie cen do średniej arytmetycznej zaoferowanych cen. Naśrednią tą zasadniczy wpływ (na jej podwyższenie) miała oferta Odwołującego, która była
najdroższą spośród złożonych w każdym z pakietów od 1 do 5. Pozostałe oferty były do
siebie zbliżone (różnice nie przekraczały 1%), chociaż w sposób zauważalny odbiegały od
ceny Odwołującego. Okoliczność ta mogła w ocenie Zamawiającego mieć decydujące
znaczenie dla ustalenia, czy zaoferowane ceny są rynkowymi, a zatem czy nie zachodzi
podejrzenie uzasadniające wszczęcie procedury przewidzianej w art. 90 ust. 1 ustawy.
Zamawiający dodatkowo przedstawił porównanie cen, za jakie dotychczas wykonywane były
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
usługi leśne na terenie Nadleśnictwa Miastko, od których zaoferowane jako najniższe w
danym pakiecie ceny, nie odbiegały w sposób wzbudzający podejrzenie co do ich
rzetelności.
W świetle powyższego decyzja Zamawiającego o tym aby nie wzywać wykonawców do
złożenia
wyjaśnień,
znajdowała
potwierdzenie
w
obiektywnych
okolicznościach
pozwalających Zamawiającemu na ich przyjęcie bez dalszych wyjaśnień.
W konsekwencji oddalenia zarzutów omówionych powyżej Izba uznała, iż Odwołujący nie
wykazał, aby czynność wyboru ofert najkorzystniejszych w pakietach od 1 do 5 dokonana
została z naruszeniem wskazanych przepisów ustawy i na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy
odwołanie oddaliła.
B. W sprawie odwołania sygn. akt KIO 40/15
Przy rozpoznaniu odwołania Izba miała na uwadze całokształt okoliczności ustalonych
w sprawie przy rozstrzyganiu w przedmiocie podniesionych zarzutów naruszenia art. 7 ust. 1
w zw. z art. 5 k.c., art. 24 ust. 2 pkt 4, art. 89 ust. 1 pkt 2, art. 91 ust. 1 ustawy.
Izba ustaliła, iż podstawa faktyczna zarzutów sprowadza się do kwestionowania
zasadności decyzji Zamawiającego o wykluczeniu Konsorcjum Jodła z podstępowania w
części dotyczącej pakietu nr 5, opartej na negatywnej ocenie spełnienia warunków udziału w
postępowaniu w zakresie wymaganej wiedzy i doświadczenia oraz sytuacji finansowej
wykonawcy. Z uzasadnienia decyzji o wykluczeniu Konsorcjum Jodła wynika, iż
Zamawiający uznał, że Odwołujący naruszył wprowadzony w pkt 7.2 lp. 2 i 5 siwz warunek
wykazania się usługami/środkami finansowymi/zdolnością kredytową oddzielnie na każde z
zadań częściowych, na jakie złożył ofertę.
Zamawiający w pkt 7.2 lp. 2 siwz dla pakietu nr 5 wymagał wykazania się wiedzą i
doświadczeniem w wykonaniu w okresie ostatnich trzech lat przed upływem terminu
składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy w tym okresie, usług
obejmujących prace z zakresu zagospodarowania lasu, zrywki i pozyskania drewna na kwotę
nie mniejszą niż 800.000,00 zł (brutto). Ocena spełnienia warunku udziału dokonana być
miała na podstawie dokumentu przygotowanego na podstawie wzoru stanowiącego
załącznik nr 7 do siwz – wykazu usług oraz dokumentów potwierdzających wykonanie tych
usług. Zamawiający zastrzegł, iż w przypadku gdy wykonawca składa ofertę na więcej niż
jedno zadanie częściowe musi wykazać się wykonaniem odrębnych usług do każdego
zadania częściowego.
Jednocześnie doświadczenie własne wykonawcy (w tym doświadczenie konsorcjum)
oceniane na podstawie załącznika nr 7, stanowiło w tym postępowaniu jedno z kryteriów
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
oceny ofert, któremu Zamawiający przypisał wagę 10% i w którym Zamawiający przyznawał
punkty według opisanego w pkt 15 siwz systemu uzależnionego od wartości usług ujętych w
załączniku nr 7 oraz dokumentów potwierdzających ich należyte wykonanie.
W pkt 7.2 lp. 5 siwz Zamawiający określił wymagania dotyczące sytuacji ekonomicznej i
finansowej wykonawców, wskazując, iż o zamówienie w pakiecie nr 5 mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy wykażą stan posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytową
w wysokości co najmniej 130.000,00 zł. Również dla tego wymogu Zamawiający wprowadził
zastrzeżenie dotyczące możliwości wykazania się posiadanymi środkami finansowymi lub
zdolnością kredytową oddzielnie dla każdego zadania częściowego.
Konsorcjum Jodła złożyło ofertę tylko na zadanie (pakiet) nr 5 i wykazało się w zakresie
wiedzy i doświadczenia usługami wskazanymi w wykazie usług uzupełnionym na wezwanie
Zamawiającego. Wezwanie skierowane zostało do wykonawcy w związku ze złożeniem w
ofercie nie wypełnionego załącznika nr 7 (jedynie opatrzonego podpisami oraz wskazaniem
na pakiet nr 5, którego dotyczy). W ofercie Konsorcjum przedłożyło dokumenty
potwierdzające wykonanie na rzecz Nadleśnictwa Niedźwiady przez A. G. usług w z zakresu
pozyskiwania i zrywki drewna, hodowli lasu, ochrony lasu oraz ochrony przeciwpożarowej w
latach 2012, 2013 oraz 2014 (do 31.10.2014 r.). W poświadczeniu wskazane zostały
wartości poszczególnych umów oraz terminy realizacji, w tym w roku 2012 na kwoty brutto:
187.731,55 zł, 115.002,14 zł, 296.584,93 zł (razem: 599.318,62 zł brutto), w roku 2013 na
kwoty brutto: 369.021,01 zł, 440.867,97 zł. (razem: 809.888,98 zł. brutto), w roku 2014 na
kwoty: 371.368,51 zł, 383.975,49 zł. (razem 755.344,00 zł brutto).
W uzupełnionym w trybie art. 26 ust. 3 ustawy wykazie, Konsorcjum Jodła ujęło własne
doświadczenie związane z realizacją usług przez A. G. na rzecz Nadleśnictwa Niedźwiady w
latach 2012-2014 – tj. trzy pierwsze pozycje oraz wskazało dodatkową usługę wykonaną na
rzecz Zakładu Usług Leśnych P. W. Dretyń – pozycja czwarta wykazu (na kwotę 530.888,20
zł. brutto).
Usługi realizowane przez A. G. na rzecz Nadleśnictwa Niedźwiady zostały ujęte również w
wykazie załączonym do oferty Konsorcjum Niedźwiedź złożonej na pakiet nr 4, w pozycji nr
2, a do oferty tego Konsorcjum przedłożone zostało tożsame potwierdzenie z dnia
01.12.2014 r. W ofercie Konsorcjum Niedźwiedź w wykazie poza przedmiotową usługą ujęło
usługi realizowane również na rzecz Nadleśnictwa Niedźwiady przez konsorcjantów: J. M. w
łącznej kwocie 1.859.247,10 (pozycja 1) oraz Zakład Usług Leśnych „Rąb” w łącznej kwocie
1.558.024,81 zł (pozycja 3).
W zakresie sytuacji finansowej i ekonomicznej Konsorcjum Jodła nie załączyło do oferty
dokumentów wymaganych dla wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu i
dopiero w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego z dnia 16.12.2014 r. przedłożyło
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
zobowiązanie podmiotu trzeciego – Zakład Usług Leśnych „Rąb” (tj. członka Konsorcjum
Niedźwiedź) do udostępnienia zdolności finansowych wyrażonych kwotą 30.000,00 zł. wraz z
zaświadczeniem z banku BGŻ S.A. o stanie środków finansowych w łącznej kwocie
74.598,86 zł. oraz zaświadczenie o stanie dostępnych środków finansowych na rachunku A.
G. w kwocie 107.922,82 zł.
W ramach własnej zdolności Konsorcjum Niedźwiedź wykazało się środkami finansowymi
poszczególnych konsorcjantów, w tym A. G. w wysokości 107.922,82 zł., J. M. w wysokości
24.400,00 zł, M. S. w wysokości 122.918,91 zł. oraz Zakładu Usług Leśnych „Rąb” w kwocie
74.598,86 zł., przy warunku określonym dla pakietu nr 4 kwotą 100.000,00 zł.
W świetle powyższych ustaleń Izba uznała, iż Zamawiający podejmując decyzję o
wykluczeniu Konsorcjum Jodła z postępowania naruszył ustalone dla tego postępowania
zasady oceny spełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie wymaganej wiedzy i
doświadczenia oraz sytuacji ekonomicznej i finansowej.
Słusznie Odwołujący wskazał na dwojakie znaczenie załącznika nr 7 – wykazu usług,
na podstawie, którego Zamawiający dokonywał weryfikacji spełnienia warunku udziału w
postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia dla wymaganej wartości zamówień,
ustalonej odpowiednio dla pakietu nr 5 na poziomie 800 tyś zł., a dla pakietu nr 4, wartością
600 tyś. złotych. Jednocześnie wykaz usług stanowił element oceny ofert w kryterium oceny.
Zamawiający nie wymagał wskazania, które z usług ujętych w wykazach miały potwierdzać
spełnienia warunku udziału w postępowaniu. Wykonawcy, w tym Odwołujący wskazywali w
załączniku nr 7, nie tylko usługi mające na celu wykazanie spełnienia warunku udziału w
postępowaniu, ale również dodatkowe, pozwalające na uzyskanie większej ilości punktów.
Odwołujący przedstawił usługi na łączną kwotę 2.695.439,80 zł., uwzględniając usługi
realizowane przez członka konsorcjum A. G., bez których Konsorcjum Jodła nie spełniłoby
minimalnego warunku wartości wykonanych usług 800.000 zł. brutto. Jednocześnie usługi
realizowane przez A. G. zostały wykazane w ofercie Konsorcjum Niedźwiedź, w którym
przedsiębiorca ten złożył wspólną ofertę. Ponieważ Konsorcjum Niedźwiedź potwierdziło
spełnienia warunku udziału w postępowaniu również bez doświadczenia A. G., Izba uznała,
iż ich zdublowanie w ofertach Konsorcjum Jodła oraz Konsorcjum Niedźwiedź usługi nie
stały w sprzeczności z ograniczeniem wprowadzonym przez Zamawiającego. Skoro
Zamawiający wyłączył możliwość wskazywania tego samego doświadczenia wyłącznie w
celu oceny spełnienia warunku dla więcej niż jednego pakietu, to ustalenie że doświadczenie
jakim legitymowało się Konsorcjum Jodła w pakiecie nr 5 nie miało wpływu na ocenę
spełnienia warunku udziału w postępowaniu przez Konsorcjum Niedźwiedź w pakiecie nr 4,
oznaczało, że każdy z wykonawców wykazał się odrębnym doświadczeniem spełniającym
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
warunek udziału w postępowaniu. Nie można również zapominać, iż ograniczenie to było
adresowane do wykonawcy, który składał ofertę na więcej niż jeden pakiet, a Konsorcjum
Jodła złożyło tylko jedną ofertę. Odrębną, niezależną od oceny spełnienia warunku udziału w
postępowaniu pozostaje ocena oferty Odwołującego w kryterium odnoszącym się do
wartości wykonanych usług, co nie jest przedmiotem zarzutów. Skoro Odwołujący wykazał
się koniecznym doświadczeniem jego oferta powinna być poddana ocenie w celu wskazania
oferty najkorzystniejszej dla pakietu nr 5.
Tą samą argumentację Izba odniosła do oceny spełnienia przez Odwołującego
warunku udziału w postępowaniu dotyczącego sytuacji ekonomicznej i finansowej
weryfikowanej na podstawie środków finansowych lub zdolności kredytowej w kwocie co
najmniej 130 tyś złotych. Analogicznie jak w przypadku doświadczenia, w ofertach
Konsorcjum Jodła (złożonej na pakiet nr 5) oraz Konsorcjum Niedźwiedź (złożonej na pakiet
nr 4) doszło do zdublowania dokumentów dotyczących kwoty środków, jakie posiadał
wspólny konsorcjant – A. G. oraz ZUL RĄB udostępniający część środków na rzecz
Konsorcjum Jodła. Ponieważ Konsorcjum Niedźwiedź potwierdziło wymaganą kwotęśrodków bez zdublowanych w obu ofertach kwot, Izba uznała, iż Odwołujący wykazał się
sytuacją finansową spełniającą warunek udziału w postępowaniu niezależną od sytuacji
finansowej Konsorcjum Niedźwiedź.
W świetle powyższego Zamawiający bezpodstawnie odmówił uznania, iż Odwołujący
spełnił warunki udziału w postępowaniu, a w konsekwencji wykluczył go na podstawie art. 24
ust. 2 pkt 4 ustawy, co doprowadziło do wyboru oferty najkorzystniejszej z pominięciem w
procedurze oceny ofert oferty Odwołującego.
Mając powyższe na względzie odwołanie oznaczone sygn. akt KIO 40/15 podlegało
uwzględnieniu w całości.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust.
9 oraz art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust.
2 i 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba zaliczyła do kosztów
postępowania wpisy oraz uzasadnione koszty Odwołującego w sprawie KIO 40/15 oraz
Zamawiającego w sprawie KIO 2830/14, stwierdzone rachunkami przedłożonymi przed
zamknięciem rozprawy, obejmujące wynagrodzenie pełnomocników w każdej ze spraw
odwoławczych połączonych do wspólnego rozpoznania oraz koszty dojazdu Zamawiającego
na posiedzenia w dniach 27.01.2015 r. oraz 16.02.2015 r. stwierdzone rachunkami.
Przyznając koszty na rzecz Zamawiającego, Izba podzieliła koszty dojazdu Zamawiającego
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
po połowie do każdej ze spraw połączonych z pominięciem kosztu dojazdu pociągiem PKP
do Warszawy w dniu 25.01.2015 r., jako nie związanego ze sprawą odwoławczą.
Przewodniczący: ……………………….
Członkowie: ………………………..
………………………..
1
A) Oddala odwołanie wniesione przez wykonawców wspólnie ubiegających się o
zamówienie
M.
R.
(Przedsiębiorstwo
Usługowo-Handlowe
Stal-Mont),
Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. z o.o., Z. C. (Przedsiębiorstwo
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
Handlowo Usługowe BIO-ZBYT,), W. W. (Zakład Usług Leśnych) (sygn. akt KIO
2830/14);
B) Uwzględnia odwołanie wniesione przez wykonawców wspólnie ubiegających się o
zamówienie A. L., (Zakład Usług Leśnych A. L.), A. G., (Zakład Usług Leśnych A.
G.) (sygn. akt KIO 40/15) i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności
oceny ofert i wyboru oferty najkorzystniejsze na pakiet nr 5, unieważnienie
czynności wykluczenia z postępowania wykonawców A. L. i A. G. (Konsorcjum
Jodła) i nakazuje powtórzenie czynności oceny ofert na pakiet nr 5;
2. Kosztami postępowania obciąża Odwołującego – wykonawców wspólnie ubiegających
się o zamówienie M. R. (Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Stal-Mont),
Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. z o.o., Z. C. (Przedsiębiorstwo Handlowo
Usługowe BIO-ZBYT,), W. W. (Zakład Usług Leśnych) - w sprawie sygn. akt KIO 2830/14
oraz Zamawiającego Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy
Państwowe – Nadleśnictwo Miastko w sprawie sygn. akt KIO 40/15:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 30.000 zł 00 gr. (słownie:
trzydzieści tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Odwołujących: wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie M. R. (Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe
Stal-Mont, ul. Pilska 1, 78-400 Szczecinek) - Lider, Przedsiębiorstwo Usług Leśnych
FOREST Sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinku przy ul. Bukowej 53, 78-400 Szczecinek, Z.
C. (Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe BIO-ZBYT, ul. Dworcowa 12/12, 78-425 Biały
Bór), W. W. (Zakład Usług Leśnych, Kurowo 5, 76-020 Bobolice) (sygn. akt KIO
2830/14), wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie A. L., Okunino 6, 77-
200 Miastko, A. G. , Lisewko 27, 77-320 Przechlewo (sygn. akt KIO 40/15), tytułem
wpisów od odwołań.
2.2 Zasądza:
A) Od Odwołującego - wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie M. R.
(Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Stal-Mont), Przedsiębiorstwo Usług Leśnych
FOREST Sp. z o.o., Z. C. (Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe BIO-ZBYT,), W. W.
(Zakład Usług Leśnych) na rzecz Zamawiającego Skarbu Państwa - Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Miastko kwotę 6.019 zł 20 gr
(słownie: sześć tysięcy dziewiętnaście złotych dwadzieścia groszy) stanowiąca koszty
strony poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika i dojazdu na posiedzenie
Izby w dniach 27.01.2015 r. i 16.02.2015 r. w sprawie o sygn. akt KIO 2830/14;
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
B) Od Zamawiającego Skarbu Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy
Państwowe – Nadleśnictwo Miastko na rzecz Odwołującego - wykonawców wspólnie
ubiegających się o zamówienie A. L., Okunino 6, 77-200 Miastko, A. G. , Lisewko 27,
77-320 Przechlewo kwotę 18.600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset
złotych zero groszy) stanowiącą koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania
oraz wynagrodzenia pełnomocnika w sprawie o sygn. akt KIO 40/15.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Słupsku.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Państwowe Gospodarstwo
Leśne Lasy Państwowe - Nadleśnictwo Miastko w trybie przetargu nieograniczonego na
usługi leśne w roku 2015 w Nadleśnictwie Miastko (nr postępowania: ZG-2710-1/14LW),
ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 2014/S 220-389308 w dniu 14
listopada 2014 r
.
, wobec czynności oceny ofert i wyboru oferty najkorzystniejszej na część 1,
2, 3, 4, 5 zostały wniesione w dniach 31.12.2014 r. oraz 08.01.2015 r. do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej odwołania przez:
- wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie Konsorcjum w składzie: M.
R. (PUH Stal-Mont) - Lider, Przedsiębiorstwo Usług Leśnych FOREST Sp. z o.o. z siedzibą
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
w Szczecinku, Z. C. (PHU BIO-ZBYT,), Waldemar Winkowski (Zakład Usług Leśnych) – dalej
jako Konsorcjum Forest (sygn. akt KIO 2830/14)
- wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie A. L., Okunino 6, 77-200
Miastko, A. G. , Lisewko 27, 77-320 Przechlewo – dalej Konsorcjum Jodła (sygn. akt KIO
40/15).
Zamawiający poinformował wykonawców o wynikach oceny ofert oraz wyborze oferty
najkorzystniejszej w dniu 24.12.2014 r. w zawiadomieniu przekazanym w pismach
przekazanych przesyłkami poleconymi.
Do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 2830/14 przystąpienia po stronie
Zamawiającego zgłosili wykonawcy: wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia T.
K. (Zakład Usług Leśnych T. K.), R. D. (Zakład Usług Leśnych R. D.) – dalej jako Konsorcjum
Jawor; wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia M. D. (Usługi Leśne M. D.), J. B.
(Zakład Usług Leśnych J. B.), J. Z. (Zakład Usług Leśnych J. Z.), T. B. (Usługi Leśne i
Transportowe T. B.) – dalej jako Konsorcjum Dobrzański; wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia J. Z. (Zakład Usług Leśnych J. Z.), A. S. (Zakład Usług Leśnych A.
S.) – dalej jako Konsorcjum Zawiślak; wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia W.
K. (Zakład Usługowy "LAS" W. K.), Z. K. (Zakład Usług Leśnych Z. K.), J. B. (Zakład Usług
Leśnych J. B.), "Zielone" Sp. z o.o. – dalej jako Konsorcjum Las; wspólnie ubiegających się o
zamówienie M. J., M. S. prowadzących wspólnie działalność gospodarczą w ramach spółki
cywilnej Zakład Usług Leśnych J. S. s.c. – dalej jako Konsorcjum S..
Do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 40/15 przystąpienie po stronie
Zamawiającego zgłosiło Konsorcjum S..
Izba na posiedzeniu niejawnym prowadzonym z udziałem stron w dniu 16 lutego 2015 r.
dopuściła do udziału w postępowaniu wykonawców zgłaszających przystąpienia do
postępowania odwoławczego w sprawie KIO 2830/14 oraz KIO 40/15 po stronie
Zamawiającego.
A. Sygn. akt KIO 2830/14
W odwołaniu oznaczonym sygnaturą akt KIO 2830/14 Odwołujący –Konsorcjum Forest,
zarzucił Zamawiającemu dokonanie z naruszeniem przepisów ustawy czynności oceny ofert i
wyboru oferty najkorzystniejszej na część 1,2,3,4, 5 zamówienia.
Odwołujący odnośnie wskazanych ofert na pakiety od 1 do 5 zarzucił Zamawiającemu
naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy, jako ofert zawierających rażąco niską cenę w
stosunku do przedmiotu zamówienia. Zarzut dotyczy ofert złożonych:
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
- na pakiet nr 1 przez Konsorcjum Las (cena 1.560,760,32 zł brutto), Konsorcjum D. (cena
1.469.745,25 zł. brutto); ZUL S. W., Stępień1 (cena 1.599.780,90 zł. brutto),
- na pakiet nr 2 przez Konsorcjum Las (cena 1.150.481,06 zł. brutto), Maximus (cena
1.153.474,09 zł. brutto), Konsorcjum Z. (cena 1.159.566,01 zł brutto)
- na pakiet nr 3 przez Konsorcjum Jawor (cena 1.435.800,84 zł. brutto), Konsorcjum Las
MGM (cena 1.499.411,04 zł brutto)
- na pakiet nr 4 przez Konsorcjum Las (cena 986.249,67 zł. brutto), Konsorcjum Sosna (cena
1.073.259,77 zł. brutto), Konsorcjum Las MGM (cena 1.217.908,84 zł. brutto), Konsorcjum
Danmar (cena 1.030.561,98 zł. brutto), Konsorcjum Hubertus (cena 972.350,30 zł. brutto),
- na pakiet nr 5 przez Konsorcjum S. (cena 1.561.570,43 zł brutto).
Uwzględniając wytyczne płynące z orzecznictwa co do rozumienia ceny rażąco niskiej,
Odwołujący wskazał, iż za rażąco niską należy uznać cenę niepokrywającą wydatków
wykonawcy związanych z realizacją zamówienia, cenę nierealną w relacji do cen rynkowych
podobnych zamówień, cenę niewiarygodną, oderwaną od realiów rynkowych, za która
wykonanie należyte zamówienia nie jest możliwe. Odwołujący wskazał na obowiązek
Zamawiającego zwrócenia się do wykonawcy o złożenie wyjaśnień na podstawie art. 90 ust.
1 ustawy, ze szczególnym uwzględnieniem wyliczenia minimalnej stawki za 1
roboczogodzinę pracy pracownika leśnego, w szczególności pilarza.
Odwołujący przedstawił przygotowane na jego lecenie zestawienie kosztów dla
poszczególnych rodzajów usług leśnych, zastrzegając ekspertyzę jako tajemnicę
przedsiębiorstwa na podstawie art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Ekspertyza potwierdzać ma minimalną wysokość kosztów, obejmujące technologię
wykonania usługi, koszty pracy, koszty pośrednie i inne nie mające wpływu na dany rodzaj
usług. Ponadto Odwołujący wskazał na gwarancje ustawowe wysokości wynagrodzenia dla
pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, do której ustalenia przyjmowane są
wypłacane w danym miesiącu składki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze
stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzenia określonych
przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych.
Uwzględniając wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2015 r. (1750,00 zł.),
wymiaru czasu pracy (8 godzin na dobę/40 godzin tygodniowo), Odwołujący dokonał
wyliczenia stawki minimalnej roboczogodziny na poziomie 18,91 zł. Całkowite wydatki
związane z zatrudnieniem pracownika leżące po stronie pracodawcy obejmują również m.in.
pranie odzieży, środki czystości dla pracownika i z uwagi na specyfikę pracy napoje
chłodzące, wydatki związane z utrzymaniem biura, zatrudnienie pracownika do prac do
nadzoru, dowóz pracowników, szkolenia, badania lekarskie. Posiłki regeneracyjne
przysługują pracownikom pracującym w określonych warunkach, dlatego koszty związane z
nimi zostały uwzględnione przy wycenie określonych czynności indywidualnie. W ocenie
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
Odwołującego już na podstawie cen jednostkowych roboczogodziny Zamawiający powinien
był powziąć wątpliwość co do uwzględnienia kosztów pracy na poziomie nie niższym od
minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia
10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679 z 2004 r., Nr
240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314). Odwołujący dokonał samodzielnego
wyliczenia stawek roboczogodzin za poszczególne czynności dla każdej z kwestionowanych
ofert. Określony w art. 90 ust. 1 ustawy próg 30% stanowi jedynie przykładowy, ale
jednocześnie maksymalny limit wartości, który może być odpowiednio obniżony przez
zamawiającego, w zależności od okoliczności dotyczących przedmiotu zamówienia. Także w
sytuacji, gdy cena oferty jest niższa np. o 10% od wartości zamówienia lub średniej
arytmetycznej wszystkich złożonych ofert w okolicznościach związanych z konkretnym
zamówieniem, zamawiający ma prawo powziąć wątpliwość co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia za zaoferowaną cenę i wezwać wykonawców do złożenia wyjaśnień.
W świetle przepisów unijnych zamawiający zobowiązany jest wszcząć procedurę
umożliwiającą wykonawcy złożenie wyjaśnień dotyczących zaproponowanej ceny.
Zamawiający może odrzucić ofertę, jeżeli dostarczone dowody nie uzasadniają w
zadawalającym stopniu niskiego poziomu proponowanej ceny lub proponowanych kosztów.
Zamawiający wezwał do wyjaśnień tylko jednego wykonawcę, w przypadku pozostałych
ofert tej procedury nie zastosował.
Z ostrożności procesowej Odwołujący podniósł, iż sama wysokość jednej roboczogodziny
może nie być rażąco niska, jednakże złożenie oferty z zaproponowaną roboczogodziną o
rażąco niskiej cenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji i może być powodem odrzucenia
oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 15 ust. 1 ustawy z
dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
B. Sygn. akt KIO 40/15
W odwołaniu oznaczonym sygnaturą akt KIO 40/15 Odwołujący Konsorcjum Leśne
Jodła, zarzucili Zamawiającemu dokonanie z naruszeniem przepisów ustawy czynności
wykluczenia Konsorcjum Jodła z postępowania i dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej
dla pakietu nr 5 oraz zaniechania wyboru jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego na
pakiet nr 5.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przez Zamawiającego art. 7 ust. 1, art. 24
ust. 2 pkt. 4 w zw. z art. 89 ust 1 pkt. 2 ora z art. 91 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku
Prawo Zamówień Publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 984, 1047 i 1473 oraz z 2014 r. poz.
423, 768, 811, 915, 1146 i 1232) poprzez niezgodne z przepisami ustawy Pzp oraz
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
wytycznymi specyfikacji istotnych warunków zamówienia działanie Zamawiającego w
zakresie:
- art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez naruszenie przez Zamawiającego zasad uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców, w skutek czego, w postępowaniu
naruszone zostały przepisy ustawy Pzp w związku z art. 5 kodeksu cywilnego;
- art. 24 ust. 2 pkt. 4 ustawy Pzp w związku z wykluczeniem Odwołującego, który spełnia
określone wymogami Zamawiającego warunki udziału w postępowaniu;
- art. 89 ust. 1 pkt. 2 ustawy Pzp poprzez błędne odrzucenie oferty Odwołującego i uznanie,że jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia;
- art. 91 ust. 1 ustawy Pzp w związku z dokonaniem wyboru oferty najkorzystniejszej z
naruszeniem obowiązujących przepisów prawa oraz wytycznych specyfikacji istotnych
warunków zamówienia pozbawiając prawa do uznania oferty Konsorcjum Leśnego JODŁA,
za ofertę najkorzystniejszą w części dla pakietu nr 5.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania, nakazanie Zamawiającemu
powtórzenia czynności oceny ofert złożonych w pakiecie nr 5, uznania oferty Konsorcjum
Jodła za ważną, unieważnienie wyboru oferty najkorzystniejszej dla pakietu nr 5 oraz
nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej poprzez
wybór oferty Odwołującego w oparciu o art. 90 ust. 1 ustawy. Obciążenie Zamawiającego
kosztami podstępowania odwoławczego.
W uzasadnieniu podstawy faktycznej i prawnej zarzutów Odwołujący odniósł się do
uzasadnienia Zamawiającego decyzji o wykluczeniu Odwołującego z postępowania na
podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy oraz odrzuceniu oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy Pzp. Zamawiający nie uznał usługi wskazanej w wykazie realizowanej na rzecz
Nadleśnictwa Niedźwiady w terminie od 05.01.2012 r. do 31.10.2014 r. na łączną kwotę
2.184.551,60 potwierdzonej referencjami przez Nadleśnictwo Niedźwiady z dnia 01.12.2014
r. wystawionymi dla Zakładu Usług Leśnych A. G. . Zamawiający wskazał, że usługa ta
została również ujęta przez tego samego wykonawcę w ofercie Konsorcjum Niedźwiedź na
zadanie nr 4. Zgodnie z pkt 7.2 lp 2 siwz, Zamawiający wyłączył możliwość wykazania się
tymi samym usługami na więc niż jedno zadanie częściowe. Ponadto Zamawiający wskazał
również, iż zaświadczenia potwierdzające posiadanie środków finansowych lub zdolność
kredytową wystawione na A. G. oraz Zakład Usług Leśnych RĄB s.c. Z. W., K. K., R. M., Z.
W. zostały załączone przez tych wykonawców w ofercie Konsorcjum Niedźwiedź na zadanie
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
nr 4. Zgodnie z pkt 7.2 lp 5 siwz, Zamawiający wymagał wykazania się posiadaniem środków
finansowych lub zdolnością kredytową dla każdego zadania częściowego.
Odwołujący nie zgodził się z taką oceną Zamawiającego i wskazał na przedłożone
dokumenty – wykaz usług (uzupełniony na wezwanie z dnia 16.12.2014 r.) wraz z dowodami
stanowiącymi o należytym wykonaniu usług ze wskazaniem podmiotów na rzecz których były
one wykonywane oraz wartości. W wykazie przedstawione zostały usługi wykonane na rzecz
Nadleśnictwa Niedźwiady w roku 2012, 2013, 2014 przez ZUL A. G. oraz na rzecz ZUL P.
W. w roku 2012, 2013, 2014, łącznie na kwotę 2.695.439,80 zł., co wypełniało wymóg
dotyczący minimalnej wartości usług 800.000 zł. brutto.
Odwołujący potwierdził, że A. G. złożył ofertę w ramach Konsorcjum Niedźwiedź na
część 4 , które wykazał się swoimi przerobami, dla wykazania wykonanych prac na kwotę nie
mniejszą niż 600.000. zł. brutto, wykazując się zrealizowanymi usługami w łącznej kwocie
6.472.229,98 zł. dla całego konsorcjum oraz na kwotę 4.307.678,38 zł. dla konsorcjum bez
usług realizowanych przez ZUL A.G. .
Odwołujący odniósł się do znaczenia żądanego wykazu głównych usług w rozumieniu
przepisów § 1 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia, który nie oznacza wykazu usług na potwierdzenie
spełnienia warunku udziału w postępowaniu. W wykazie głównych usług wykonywanych w
okresie ostatnich trzech lat wskazuje się nie wszystkie, ale główne usługi, m.in.
najważniejszych, największych. Zamawiający nie skorzystał z możliwości zawartej w § 1 ust.
4 pozwalającej na wskazanie w sposób obiektywny i niedyskryminacyjny określić usługi,
których dotyczy obowiązek wskazania przez wykonawców w wykazie. Stąd ZUL A. G.
wskazał swoje główne usługi zarówno w wykazie składanym na część 4 (jako konsorcjant
Konsorcjum Niedźwiedź), jaki i w części nr 5 (jako konsorcjant Konsorcjum Jodła).
Niewątpliwie dokumenty przedstawione w ofercie zarówno Konsorcjum Jodła o
wartości 2.695.439,80 zł., jak i Konsorcjum Niedźwiedź o wartości 4.307.678,38 (dla
Konsorcjum Niedźwiedź bez udziału usług realizowanych przez ZUL A. G.) odpowiadały
warunkom jakie były wymagane w treści siwz i nie powinny budzić żadnych wątpliwości
zamawiającego. Sformułowanie siwz, iż Zamawiający oczekuje, aby wykonawca złożył
„wykaz wykonanych głównych usług”, nie wybranych, czy tylko potwierdzających warunek
udziału w postępowaniu, spowodował, iż wszyscy wykonawcy w każdym konsorcjum
przedstawili swoje główne usługi.
Odnośnie warunku dotyczącego sytuacji ekonomicznej i finansowej dla części 5
Zamawiający wymagał posiadania środków finansowych lub zdolność kredytową w
wysokości co najmniej 130.000,zł. Odwołujący przedłożył dokumenty potwierdzające
spełnianie warunku udziału w postępowaniu.
ZUL A. G. oraz ZUL RĄB s.c. złożyli wspólnie ofertę na część 4 w ramach
konsorcjum Niedźwiedź, dla której Zamawiający wymagał posiadania środków finansowych
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
lub zdolności kredytową w wysokości co najmniej 100.000 zł. Konsorcjum Niedźwiedź
wykazało się łącznie środkami finansowymi w kwocie 329.840,59 zł dla całego konsorcjum
oraz kwotą 147.318,91 zł. dla konsorcjum bez udziału środków finansowych ZUL A. G. oraz
ZUL RĄB s.c.
W świetle powyższych okoliczności Odwołujący nie widzi możliwości utrzymania
podstawy wykluczenia go z postępowania w związku z brakiem spełnienia warunku udziału
w postępowaniu.
Stanowisko Izby
Izba na posiedzeniu niejawnym prowadzonym z udziałem stron oddaliła wniosek
Zamawiającego o odrzucenie odwołania oznaczonego sygn. akt KIO 2830/14 oparty na
twierdzeniu, iż Odwołujący nie wykazał istnienia interesu we wniesieniu odwołania w sytuacji,
kiedy jego oferta, we wszystkich objętych zakresem zarzutów pakietach, sklasyfikowana
została na ostatnich pozycjach w rankingu złożonych ofert, a Odwołujący nie kwestionuje
wszystkich ofert przed nim. Uwzględniając ugruntowaną w orzecznictwie Izby oraz Sądów
Powszechnych ocenę charakteru prawnego przesłanki wskazanej w art. 179 ust. 1 ustawy,
wniosek Zamawiającego nie mógł odnieść skutku. Badanie spełnienia przesłanki interesu we
wniesieniu odwołania dokonywane jest na gruncie przepisów ustawy Prawo zamówień
publicznych przez Izbę z urzędu na rozprawie, a nie w ramach oceny spełnienia wymagań
formalnych do wniesienia odwołania. Negatywna ocena wypełnienia przesłanki materialno
prawnej przesądza o oddaleniu odwołania bez dalszej oceny merytorycznej podniesionych
zarzutów i nie może stanowić podstawy do odrzucenia odwołania. Stanowisko to wielokrotnie
podkreślała Izba w swoich orzeczeniach i znajduje ono potwierdzenie w orzecznictwie
Sądów Powszechnych (przykładowo w wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi, XIII Ga 379/12 z
21.09.2012 r. w którym Sąd stwierdził, iż w przypadku braku lub nieudowodnienia spełnienia
przesłanek materialno prawnych odwołanie podlega oddaleniu z uwagi na brak legitymacji do
jego wniesienia, niezależnie od zasadności podnoszonych w odwołaniu zarzutów.).
Zamawiający wskazywał na dodatkową podstawę do odrzucenia odwołania oznaczonego
sygn. akt KIO 2830/14 w części dotyczącej zarzutów skierowanych wobec czynności
podjętych w pakiecie nr 5, wynikającą z pominięcia we wnioskach końcowych żądań
dotyczących części zamówienia w pakiecie nr 5. Zamawiający nie wskazał ewentualnej
podstawy prawnej wniosku o odrzucenie odwołania. Izba nie dopatrzyła się w tej okoliczności
wypełnienia którejś z przesłanek opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy, Wniosek
Zamawiającego nie mógł być skuteczny również z tej przyczyny, iż ustawa nie przewiduje
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
odrzucenia odwołania w części i skierowania na rozprawę odwołania w zakresie nie
dotkniętym przeszkodą formalną.
Zamawiający oraz Przystępujące Konsorcjum S. podważało autentyczność podpisów
złożonych pod odwołaniem wniesionym przez Konsorcjum Jodła (sygn. akt KIO 40/15),
składając wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego grafologa.
Izba oddaliła powyższy wniosek i samo żądanie odrzucenia odwołania jako dotkniętego
brakiem formalnym – podpisu osoby upoważnione do reprezentowania Konsorcjum Jodła.
Izba ustaliła, iż własnoręczność podpisów złożonych pod odwołaniem nie budzi zastrzeżeń.
Podpisy wskazują z imienia i nazwiska osoby upoważnione do działania w imieniu
Konsorcjum oraz dodatkowo zostały opatrzone pieczęciami imiennymi każdego z
konsorcjantów. Zamawiający podważał autentyczność podpisu wskazując na brak
identyczności z podpisami złożonymi w ofercie oraz w innych dokumentach nie związanych z
ofertą. Izba uznała, iż nie można stwierdzić, aby różnice w podpisach były tak dalece
widoczne, aby można mówić o wykazaniu zasadności wniosku o powołanie biegłego.
Doświadczenie życiowe wskazuje, iż podpis własnoręczny nie może być kalką i zawsze
mogą zdarzać się pewne odstępstwa wynikające ze sposobu złożenia podpisu (staranności,
dokładności, pośpiechu). Różnice w jednej literze nie uzasadniały dostatecznie podejrzenie o
sfałszowaniu podpisu, jego podrobieniu, a zgłoszony dowód w ocenie Izby miał na celu
jedynie przewlekłość postępowania i nie zmierzał do wyjaśnienia istotnych okoliczności
związanych z podstawą zarzutów. Na podstawie art. 190 ust.6 ustawy Izba oddaliła wnioski
dowodowe.
Uwzględniając powyższe oba odwołania skierowane zostały do rozpoznana na
rozprawę.
Do rozpoznania odwołań zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (tekst
jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.), tj. po zmianie dokonanej ustawą z dnia 29
sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych (Dz. U poz. 1232), zwanej
dalej „ustawą”.
A. W sprawie odwołania sygn. akt KIO 2830/14
Izba ustaliła, iż zarzuty naruszenia przepisów ustawy, tj. art. 7 ust. 1, art. 89 ust. 1 pkt 3 i
4, art. 90 ust. 1 oraz art. 91 ust. 1 ustawy sprowadzały się do wspólnej podstawy faktycznej,
tj. ustalenia, czy oferty złożone w pakietach od 1 do 5 (z wyłączeniem oferty Odwołującego,
oraz ofert odrzuconych/wykonawców wykluczonych) nie zawierały ceny rażąco niskiej oraz
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
czy Zamawiający, w świetle występujących różnic w cenach, nie był zobowiązany do
wyjaśnienia elementów ofert mających wpływ na wysokość ceny.
W świetle tak określonego zakresu zarzutów, Izba ustaliła następujący stan faktyczny.
Zamawiający oszacował wartość przedmiotowego zamówienia na kwotę 12.503.726,06
zł netto co stanowi równowartość 2.959.531,84 euro, a informację o środkach jakie zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia na wszystkie pakiety zamieścił w ogłoszeniu oraz
siwz, wskazując dla pakietu nr 1 kwotę 2.096.944,55 zł brutto, dla pakietu nr 2 kwotę
1.642.404,74 zł. brutto, dla pakietu nr 3 kwotę 1.620.787,97 zł brutto, dla pakietu nr 4 kwotę
1.359.301,36 zł brutto, dla pakietu nr 5 kwotę 1.671.042,92 zł. brutto, dla pakietu nr 6 kwotę
323.437,90 zł. brutto, dla pakietu nr 7 kwotę 280.133,86 zł. brutto, dla pakietu nr 8 kwotę
53.178,77 zł brutto.
W postępowaniu składane były oferty na pakiety od 1 do 8.
Odwołujące Konsorcjum
Forest złożyło oferty na zadania od 1 do 5.
Na poszczególne pakiety od 1 do 5 złożonych
zostało: w pakiecie nr 1 – 4 oferty, w pakiecie nr 2 – 5 ofert, w pakiecie nr 3 – 3 oferty, w
pakiecie nr 4 – 7 ofert, w pakiecie nr 5 – 3 oferty.
Cena jaką zaoferował Odwołujący na
pakiety od 1 do 5 była najwyższą spośród wszystkich złożonych w tych częściach ofert i
mieściła się w kwocie środków wskazanych przez Zamawiającego.
Zgodnie z ustalonym w siwz (pkt 14) sposobem przygotowania oferty wykonawcy mieli
dokonać wyliczenia ceny ofertowej na podstawie przygotowanego przez Zamawiającego
formularza ofertowego (załącznik nr 3 do siwz), w którym zamawiający wymagał podania cen
jednostkowych za poszczególne usługi według czynności wchodzących w skład danej części
zamówienia. Jedynie w części 6 zamówienia w formularzu cenowym należało podać
oferowaną cenę za 1 godzinę pracy (pkt. 14.6 siwz).
Uwzględniając zakres podniesionych zarzutów Izba uznała, iż zarzuty naruszenia art.
89 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy jako przedwczesne podlegały oddaleniu. Odwołujący dążył bowiem
do wykazania, iż wykonawcy, którzy zaoferowali niższe ceny od Odwołującego nie
uwzględnili kosztów wynikających z poziomu najniższego miesięcznego wynagrodzenia dla
pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, uzasadniające przyjęcie, że
zaoferowane ceny są rażąco niskie. W ocenie składu orzekającego stanowcze stwierdzenie
rażąco niskich cen nie mogło odnieść skutku w stanie faktycznym sprawy, gdyż Zamawiający
nie wszczął procedury z art. 90 ust. 1 ustawy w stosunku do ofert, do których Odwołujący
podnosił zarzut rażąco niskiej ceny i powiązany z nim zarzut czynu nieuczciwej konkurencji.
Ewentualna ocena ofert pod kątem rażąco niskiej ceny może być przeprowadzona dopiero
po uzyskaniu wyjaśnień od wykonawców. Wprawdzie przepis w obecnym kształcie wskazuje
na poziom różnicy cen uzasadniający wszczęcie postępowania zmierzającego do
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
wyjaśnienia elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, to samo spełnienie tej
przesłanki nie dowodzi zaoferowania rażąco niskiej ceny. Dopiero dalsze wyjaśnienia
wykonawców, wraz z dostarczonymi dowodami mogą stanowić podstawę dla weryfikacji
rzetelności kalkulacji. W związku z powyższym Izba nie dokonała oceny wyjaśnień, jakie
zostały przedłożone przez przystępujących po stronie Zamawiającego na rozprawie, które
nie stanowiły podstawy czynności podjętych przez Zamawiającego w toku czynności
poprzedzających wybór oferty najkorzystniejszej na pakiety od 1 do 5. Ponieważ wyjaśnienia
nie stanowiły dowodu mającego istotne znaczenia dla rozstrzygnięcia w przedmiocie
zarzutów naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy Izba nie odniosła się również do
zasadności objęcia ich treści klauzulą tajemnicy przedsiębiorstwa.
Odnośnie zarzutu naruszenia art. 90 ust. 1 ustawy Izba w pierwszej kolejności
odniosła się do wynikającej z przepisu zasady ciężaru dowodu. Zgodnie z aktualnym
brzmieniem przepisu Zamawiający zwraca się do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień, w tym
złożenie dowodów, jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z
odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30 % od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert. Zgodnie z ustępem 3 Zamawiający
odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień
wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w
stosunku do przedmiotu zamówienia.
Wykładnia przywołanej normy prowadzi do wniosku, iż ustawodawca w taki sposób
ukształtował ciężar dowodu, że to wykonawca ma za zadanie przekonać zamawiającego o
rzetelności kalkulacji pozwalającej na wykonanie przedmiotu zamówienia w sposób należyty.
Służyć temu mają same wyjaśnienia a także przedkładane dowody. W niniejszej sprawie
Zamawiający uznał, że w stosunku do ofert, w których wysokość ceny nie przekracza
ustawowego progu istotności, nie zachodzi potrzeba do wezwania o złożenia wyjaśnień w
trybie art. 90 ust. 1 ustawy. W tej sytuacji nie zachodziła sytuacja opisana w tym przepisie, a
tym samym to na Odwołującym spoczywał ciężar wykazania zasadności zwrócenia się przez
Zamawiającego do wykonawców o złożenie wyjaśnień w zakresie elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny. Odwołujący w tym celu przedłożył opinię – określaną
przez Odwołującego ekspertyzą, której przydatność w świetle przedmiotowego zamówienia
Izba oceniała jako znikomą. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż dokument ten faktycznie
stanowił materiał badawczo-naukowy nie odnoszący się do specyficznych okoliczności
właściwych dla zamówienia realizowanego na potrzeby Nadleśnictwa Miastko. Sam
Odwołujący podkreślał, iż opinia ta nie dotyczy tego zamówienia, w tym ustalonych zasad
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
prezentacji ceny, a tym samym nie mogła być odniesiona wprost do złożonych w
postępowaniu ofert i dokonanej wyceny prac objętych zamówieniem.
Odwołujący oparł swoją argumentację na wykazaniu potrzeby dokonania wyceny prac w
przeliczeniu na liczbę roboczogodzin, prezentując własne wyliczenia cen ofertowych dla
danej grupy czynności, co nie miało odzwierciedlenia w formularzach ofertowych
wykonawców, którzy dokonali wyceny według jednostek naturalnych. Tym samym
argumentacja Odwołującego nie była adekwatna do stanu sprawy i podstawy wyceny
narzuconej postanowieniami pkt 14 siwz. Odwołujący dokonał wyliczenia średniej
roboczogodziny dla danej grupy czynności, jakie jego zdaniem winny być uwzględnione w
ofertach kwestionowanych wykonawców, co zdaniem Izby nie miało waloru dowodowego.
Przeliczenia te stanowiły matematyczny zabieg, który nie odzwierciedlał założeń przyjętych
w formularzach cenowych, gdzie podstawą kalkulacji były jednostki obmiarowe (naturalne).
Wprawdzie w formularzu zawarta była informacja o zakładanej ilości roboczogodzin dla
danej czynności, to jednak nie pod tym kątem należało wycenić prace. Zamawiający na
rozprawie wskazał, iż również Odwołujący nie stosował się do tych wyliczeń w swojej ofercie,
w odniesieniu do części czynności oferując ceny, które po przeliczeniu według przyjętej
przez Odwołującego metody na roboczogodziny były niższe od prezentowanych w
odwołaniu. Przeciwko takiemu stwierdzeniu Odwołujący nie oponował.
W świetle powyższego podstawą dla oceny, czy w tym postępowaniu zaoferowane ceny
powinny budzić wątpliwość Zamawiającego oraz czy wydają się być rażąco niskie, stanowiło
porównanie cen zaoferowanych w stosunku do wartości zamówienia oraz średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert. Odnośnie wartości szacowanej istotną
pozostaje okoliczność, iż wartość ta była możliwa do ustalenia przez wykonawców na
podstawie ogłoszenia, w którym Zamawiający podał informację o kwocie środków, jaką
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia (powiększonej o stawkę VAT).
Potwierdził to sam Odwołujący składając oświadczenie, iż zaoferował maksymalną,
mieszczącą się w środkach zamawiającego cenę za wykonanie przedmiotu zamówienia.
Okoliczność ta pozwalała uznać, iż ważniejszym od porównania wysokości cen do szacunku
Zamawiającego, było porównanie cen do średniej arytmetycznej zaoferowanych cen. Naśrednią tą zasadniczy wpływ (na jej podwyższenie) miała oferta Odwołującego, która była
najdroższą spośród złożonych w każdym z pakietów od 1 do 5. Pozostałe oferty były do
siebie zbliżone (różnice nie przekraczały 1%), chociaż w sposób zauważalny odbiegały od
ceny Odwołującego. Okoliczność ta mogła w ocenie Zamawiającego mieć decydujące
znaczenie dla ustalenia, czy zaoferowane ceny są rynkowymi, a zatem czy nie zachodzi
podejrzenie uzasadniające wszczęcie procedury przewidzianej w art. 90 ust. 1 ustawy.
Zamawiający dodatkowo przedstawił porównanie cen, za jakie dotychczas wykonywane były
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
usługi leśne na terenie Nadleśnictwa Miastko, od których zaoferowane jako najniższe w
danym pakiecie ceny, nie odbiegały w sposób wzbudzający podejrzenie co do ich
rzetelności.
W świetle powyższego decyzja Zamawiającego o tym aby nie wzywać wykonawców do
złożenia
wyjaśnień,
znajdowała
potwierdzenie
w
obiektywnych
okolicznościach
pozwalających Zamawiającemu na ich przyjęcie bez dalszych wyjaśnień.
W konsekwencji oddalenia zarzutów omówionych powyżej Izba uznała, iż Odwołujący nie
wykazał, aby czynność wyboru ofert najkorzystniejszych w pakietach od 1 do 5 dokonana
została z naruszeniem wskazanych przepisów ustawy i na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy
odwołanie oddaliła.
B. W sprawie odwołania sygn. akt KIO 40/15
Przy rozpoznaniu odwołania Izba miała na uwadze całokształt okoliczności ustalonych
w sprawie przy rozstrzyganiu w przedmiocie podniesionych zarzutów naruszenia art. 7 ust. 1
w zw. z art. 5 k.c., art. 24 ust. 2 pkt 4, art. 89 ust. 1 pkt 2, art. 91 ust. 1 ustawy.
Izba ustaliła, iż podstawa faktyczna zarzutów sprowadza się do kwestionowania
zasadności decyzji Zamawiającego o wykluczeniu Konsorcjum Jodła z podstępowania w
części dotyczącej pakietu nr 5, opartej na negatywnej ocenie spełnienia warunków udziału w
postępowaniu w zakresie wymaganej wiedzy i doświadczenia oraz sytuacji finansowej
wykonawcy. Z uzasadnienia decyzji o wykluczeniu Konsorcjum Jodła wynika, iż
Zamawiający uznał, że Odwołujący naruszył wprowadzony w pkt 7.2 lp. 2 i 5 siwz warunek
wykazania się usługami/środkami finansowymi/zdolnością kredytową oddzielnie na każde z
zadań częściowych, na jakie złożył ofertę.
Zamawiający w pkt 7.2 lp. 2 siwz dla pakietu nr 5 wymagał wykazania się wiedzą i
doświadczeniem w wykonaniu w okresie ostatnich trzech lat przed upływem terminu
składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy w tym okresie, usług
obejmujących prace z zakresu zagospodarowania lasu, zrywki i pozyskania drewna na kwotę
nie mniejszą niż 800.000,00 zł (brutto). Ocena spełnienia warunku udziału dokonana być
miała na podstawie dokumentu przygotowanego na podstawie wzoru stanowiącego
załącznik nr 7 do siwz – wykazu usług oraz dokumentów potwierdzających wykonanie tych
usług. Zamawiający zastrzegł, iż w przypadku gdy wykonawca składa ofertę na więcej niż
jedno zadanie częściowe musi wykazać się wykonaniem odrębnych usług do każdego
zadania częściowego.
Jednocześnie doświadczenie własne wykonawcy (w tym doświadczenie konsorcjum)
oceniane na podstawie załącznika nr 7, stanowiło w tym postępowaniu jedno z kryteriów
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
oceny ofert, któremu Zamawiający przypisał wagę 10% i w którym Zamawiający przyznawał
punkty według opisanego w pkt 15 siwz systemu uzależnionego od wartości usług ujętych w
załączniku nr 7 oraz dokumentów potwierdzających ich należyte wykonanie.
W pkt 7.2 lp. 5 siwz Zamawiający określił wymagania dotyczące sytuacji ekonomicznej i
finansowej wykonawców, wskazując, iż o zamówienie w pakiecie nr 5 mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy wykażą stan posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytową
w wysokości co najmniej 130.000,00 zł. Również dla tego wymogu Zamawiający wprowadził
zastrzeżenie dotyczące możliwości wykazania się posiadanymi środkami finansowymi lub
zdolnością kredytową oddzielnie dla każdego zadania częściowego.
Konsorcjum Jodła złożyło ofertę tylko na zadanie (pakiet) nr 5 i wykazało się w zakresie
wiedzy i doświadczenia usługami wskazanymi w wykazie usług uzupełnionym na wezwanie
Zamawiającego. Wezwanie skierowane zostało do wykonawcy w związku ze złożeniem w
ofercie nie wypełnionego załącznika nr 7 (jedynie opatrzonego podpisami oraz wskazaniem
na pakiet nr 5, którego dotyczy). W ofercie Konsorcjum przedłożyło dokumenty
potwierdzające wykonanie na rzecz Nadleśnictwa Niedźwiady przez A. G. usług w z zakresu
pozyskiwania i zrywki drewna, hodowli lasu, ochrony lasu oraz ochrony przeciwpożarowej w
latach 2012, 2013 oraz 2014 (do 31.10.2014 r.). W poświadczeniu wskazane zostały
wartości poszczególnych umów oraz terminy realizacji, w tym w roku 2012 na kwoty brutto:
187.731,55 zł, 115.002,14 zł, 296.584,93 zł (razem: 599.318,62 zł brutto), w roku 2013 na
kwoty brutto: 369.021,01 zł, 440.867,97 zł. (razem: 809.888,98 zł. brutto), w roku 2014 na
kwoty: 371.368,51 zł, 383.975,49 zł. (razem 755.344,00 zł brutto).
W uzupełnionym w trybie art. 26 ust. 3 ustawy wykazie, Konsorcjum Jodła ujęło własne
doświadczenie związane z realizacją usług przez A. G. na rzecz Nadleśnictwa Niedźwiady w
latach 2012-2014 – tj. trzy pierwsze pozycje oraz wskazało dodatkową usługę wykonaną na
rzecz Zakładu Usług Leśnych P. W. Dretyń – pozycja czwarta wykazu (na kwotę 530.888,20
zł. brutto).
Usługi realizowane przez A. G. na rzecz Nadleśnictwa Niedźwiady zostały ujęte również w
wykazie załączonym do oferty Konsorcjum Niedźwiedź złożonej na pakiet nr 4, w pozycji nr
2, a do oferty tego Konsorcjum przedłożone zostało tożsame potwierdzenie z dnia
01.12.2014 r. W ofercie Konsorcjum Niedźwiedź w wykazie poza przedmiotową usługą ujęło
usługi realizowane również na rzecz Nadleśnictwa Niedźwiady przez konsorcjantów: J. M. w
łącznej kwocie 1.859.247,10 (pozycja 1) oraz Zakład Usług Leśnych „Rąb” w łącznej kwocie
1.558.024,81 zł (pozycja 3).
W zakresie sytuacji finansowej i ekonomicznej Konsorcjum Jodła nie załączyło do oferty
dokumentów wymaganych dla wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu i
dopiero w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego z dnia 16.12.2014 r. przedłożyło
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
zobowiązanie podmiotu trzeciego – Zakład Usług Leśnych „Rąb” (tj. członka Konsorcjum
Niedźwiedź) do udostępnienia zdolności finansowych wyrażonych kwotą 30.000,00 zł. wraz z
zaświadczeniem z banku BGŻ S.A. o stanie środków finansowych w łącznej kwocie
74.598,86 zł. oraz zaświadczenie o stanie dostępnych środków finansowych na rachunku A.
G. w kwocie 107.922,82 zł.
W ramach własnej zdolności Konsorcjum Niedźwiedź wykazało się środkami finansowymi
poszczególnych konsorcjantów, w tym A. G. w wysokości 107.922,82 zł., J. M. w wysokości
24.400,00 zł, M. S. w wysokości 122.918,91 zł. oraz Zakładu Usług Leśnych „Rąb” w kwocie
74.598,86 zł., przy warunku określonym dla pakietu nr 4 kwotą 100.000,00 zł.
W świetle powyższych ustaleń Izba uznała, iż Zamawiający podejmując decyzję o
wykluczeniu Konsorcjum Jodła z postępowania naruszył ustalone dla tego postępowania
zasady oceny spełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie wymaganej wiedzy i
doświadczenia oraz sytuacji ekonomicznej i finansowej.
Słusznie Odwołujący wskazał na dwojakie znaczenie załącznika nr 7 – wykazu usług,
na podstawie, którego Zamawiający dokonywał weryfikacji spełnienia warunku udziału w
postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia dla wymaganej wartości zamówień,
ustalonej odpowiednio dla pakietu nr 5 na poziomie 800 tyś zł., a dla pakietu nr 4, wartością
600 tyś. złotych. Jednocześnie wykaz usług stanowił element oceny ofert w kryterium oceny.
Zamawiający nie wymagał wskazania, które z usług ujętych w wykazach miały potwierdzać
spełnienia warunku udziału w postępowaniu. Wykonawcy, w tym Odwołujący wskazywali w
załączniku nr 7, nie tylko usługi mające na celu wykazanie spełnienia warunku udziału w
postępowaniu, ale również dodatkowe, pozwalające na uzyskanie większej ilości punktów.
Odwołujący przedstawił usługi na łączną kwotę 2.695.439,80 zł., uwzględniając usługi
realizowane przez członka konsorcjum A. G., bez których Konsorcjum Jodła nie spełniłoby
minimalnego warunku wartości wykonanych usług 800.000 zł. brutto. Jednocześnie usługi
realizowane przez A. G. zostały wykazane w ofercie Konsorcjum Niedźwiedź, w którym
przedsiębiorca ten złożył wspólną ofertę. Ponieważ Konsorcjum Niedźwiedź potwierdziło
spełnienia warunku udziału w postępowaniu również bez doświadczenia A. G., Izba uznała,
iż ich zdublowanie w ofertach Konsorcjum Jodła oraz Konsorcjum Niedźwiedź usługi nie
stały w sprzeczności z ograniczeniem wprowadzonym przez Zamawiającego. Skoro
Zamawiający wyłączył możliwość wskazywania tego samego doświadczenia wyłącznie w
celu oceny spełnienia warunku dla więcej niż jednego pakietu, to ustalenie że doświadczenie
jakim legitymowało się Konsorcjum Jodła w pakiecie nr 5 nie miało wpływu na ocenę
spełnienia warunku udziału w postępowaniu przez Konsorcjum Niedźwiedź w pakiecie nr 4,
oznaczało, że każdy z wykonawców wykazał się odrębnym doświadczeniem spełniającym
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
warunek udziału w postępowaniu. Nie można również zapominać, iż ograniczenie to było
adresowane do wykonawcy, który składał ofertę na więcej niż jeden pakiet, a Konsorcjum
Jodła złożyło tylko jedną ofertę. Odrębną, niezależną od oceny spełnienia warunku udziału w
postępowaniu pozostaje ocena oferty Odwołującego w kryterium odnoszącym się do
wartości wykonanych usług, co nie jest przedmiotem zarzutów. Skoro Odwołujący wykazał
się koniecznym doświadczeniem jego oferta powinna być poddana ocenie w celu wskazania
oferty najkorzystniejszej dla pakietu nr 5.
Tą samą argumentację Izba odniosła do oceny spełnienia przez Odwołującego
warunku udziału w postępowaniu dotyczącego sytuacji ekonomicznej i finansowej
weryfikowanej na podstawie środków finansowych lub zdolności kredytowej w kwocie co
najmniej 130 tyś złotych. Analogicznie jak w przypadku doświadczenia, w ofertach
Konsorcjum Jodła (złożonej na pakiet nr 5) oraz Konsorcjum Niedźwiedź (złożonej na pakiet
nr 4) doszło do zdublowania dokumentów dotyczących kwoty środków, jakie posiadał
wspólny konsorcjant – A. G. oraz ZUL RĄB udostępniający część środków na rzecz
Konsorcjum Jodła. Ponieważ Konsorcjum Niedźwiedź potwierdziło wymaganą kwotęśrodków bez zdublowanych w obu ofertach kwot, Izba uznała, iż Odwołujący wykazał się
sytuacją finansową spełniającą warunek udziału w postępowaniu niezależną od sytuacji
finansowej Konsorcjum Niedźwiedź.
W świetle powyższego Zamawiający bezpodstawnie odmówił uznania, iż Odwołujący
spełnił warunki udziału w postępowaniu, a w konsekwencji wykluczył go na podstawie art. 24
ust. 2 pkt 4 ustawy, co doprowadziło do wyboru oferty najkorzystniejszej z pominięciem w
procedurze oceny ofert oferty Odwołującego.
Mając powyższe na względzie odwołanie oznaczone sygn. akt KIO 40/15 podlegało
uwzględnieniu w całości.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust.
9 oraz art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust.
2 i 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba zaliczyła do kosztów
postępowania wpisy oraz uzasadnione koszty Odwołującego w sprawie KIO 40/15 oraz
Zamawiającego w sprawie KIO 2830/14, stwierdzone rachunkami przedłożonymi przed
zamknięciem rozprawy, obejmujące wynagrodzenie pełnomocników w każdej ze spraw
odwoławczych połączonych do wspólnego rozpoznania oraz koszty dojazdu Zamawiającego
na posiedzenia w dniach 27.01.2015 r. oraz 16.02.2015 r. stwierdzone rachunkami.
Przyznając koszty na rzecz Zamawiającego, Izba podzieliła koszty dojazdu Zamawiającego
Sygn. akt: KIO 2830/14, KIO 40/15
po połowie do każdej ze spraw połączonych z pominięciem kosztu dojazdu pociągiem PKP
do Warszawy w dniu 25.01.2015 r., jako nie związanego ze sprawą odwoławczą.
Przewodniczący: ……………………….
Członkowie: ………………………..
………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
