rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2013-12-18
rok: 2013
data dokumentu: 2013-12-18
rok: 2013
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 2785/13
KIO 2785/13
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
17 grudnia 2013 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 grudnia 2013 r. przez
PGE
Obrót S.A. z siedzibą w Rzeszowie, w postępowaniu prowadzonym przez Politechnikę Śląską w Gliwicach
17 grudnia 2013 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 grudnia 2013 r. przez
PGE
Obrót S.A. z siedzibą w Rzeszowie, w postępowaniu prowadzonym przez Politechnikę Śląską w Gliwicach
orzeka:
1. Oddala odwołanie;
2. Kosztami postępowania obciąża
PGE Obrót S.A. i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez PGE Obrót S.A.
tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od
PGE Obrót S.A. na rzecz Politechniki Śląskiej kwotę 3 700 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące siedemset złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione
koszty strony poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika oraz dojazdu na
rozprawę.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w
Gliwicach.
Przewodniczący: ……………….
Sygn. akt: KIO 2785/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Politechnika Śląska w Gliwicach – prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Dostawa energii
elektrycznej do obiektów Politechniki Śląskiej.
W dniu 4 grudnia 2013 r. wykonawca PGE Obrót S.A. z siedzibą w Rzeszowie wniósł
odwołanie wobec zaniechania poprawienia przez Zamawiającego omyłki rachunkowej
w ofercie Odwołującego, zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisów: art. 87 ust. 2 pkt
3 ustawy Pzp oraz ewentualnie naruszenie art. 90 ust. 2 ustawy Pzp.
Odwołujący podniósł, że w wyniku omyłki zamieścił w swojej ofercie zamiast
właściwej ceny brutto 9.014.670,00 zł, cenę netto 7.329.000,00 zł. Wskazał również, że jego
oferta także po doliczeniu kwoty podatku VAT obliczonego według stawki 23 %, jest ofertą
najkorzystniejszą. Według Odwołującego, powodem podania ceny netto w ofercie było
opaczne zrozumienie formularza oferty cenowej przez pracownicę sporządzającą ofertę
i bezwiedne przemnożenie ceny jednostkowej netto przez planowane dwuletnie zużycie
energii. Zdaniem Odwołującego formularz oferty przygotowany przez Zamawiającego był
niejasny.
Odwołujący wskazał, że jego oferta odbiega co do swojej wysokości w dół od
pozostałych ofert złożonych w postępowaniu o ponad dwadzieścia trzy procent, zatem
należy uznać, że zawiera rażąco niską cenę. Odwołujący przed terminem wyboru
najkorzystniejszej oferty, mimo zaniechania przez Zamawiającego wezwania do udzielenia
wyjaśnień dotyczących wysokości ceny, wyjaśnił zaistnienie powyższego zdarzenia,
kwalifikując je do omyłek. Mimo to Zamawiający po pierwsze nie uznał okoliczności za
omyłkę możliwą do poprawienia, a po drugie - ujawnionej okoliczności nie przydał żadnego
znaczenia dla biegu postępowania i dokonał wyboru oferty wykonawcy jako
najkorzystniejszej.
Zdaniem Odwołującego, wybór oferty z ceną niezawierającej podatku od towarów
i usług nie może się zostać utrzymany ze względu na treść art. 2 pkt 1 ustawy Pzp w związku
z przepisami o cenach. W ocenie Odwołującego, treść jego oferty należy rozpatrzeć przez
pryzmat postanowień art. 87 ust. 2 ustawy Pzp w zakresie omyłek. Odwołujący podniósł, że
w świetle tego przepisu oraz złożonych wyjaśnień nie potrzeba żadnej specjalistycznej
wiedzy ani dokonywania obliczeń aby ustalić, że cena z oferty wykonawcy nie zawiera
w ogóle podatku od towarów i usług. Poprawienie takiego uchybienia powinno nastąpić przez
doliczenie przez Zamawiającego do ceny ofertowej wartości podatku od towarów i usług
w stawce podstawowej 23%. Odwołujący wskazał, że ocena zaistniałej sytuacji powinna brać
pod uwagę zasadnicze cele postępowania wyrażające się w tym, że oferta wykonawcy po
poprawieniu w ww. sposób jest nadal dla zamawiającego ofertą najkorzystniejszą.
Na wypadek niepodzielenia przez Izbę powyższego stanowiska Odwołujący podniósł,że oferta dotknięta jest błędem w obliczeniu ceny, a w razie przyjęcia nawet, ze obliczenia
nie miały miejsca i nie zachodzi kwalifikowany błąd z art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp, to jest
ona nieważna na podstawie odrębnych przepisów, tj. art. 84 KC z powodu dotknięcia innym
błędem.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty, unieważnienia odmowy poprawienia oferty odwołującego oraz
nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła, co następuje:
Przedmiotem zamówienia jest dostawa energii elektrycznej do obiektów PolitechnikiŚląskiej o łącznym szacowanym wolumenie 30,35 GWh (+15%), tj. w okresie do 31 grudnia
2015 r. - ogółem 34,90 GWh.
Wartość szacunkowa zamówienia została ustalona w dniu 25 września 2013 r. na
kwotę 8.511.472,46 zł na podstawie kalkulacji Zamawiającego.
Zgodnie z punktem VII SIWZ (Opis sposobu obliczenia ceny), cena podana w ofercie
cenowej powinna zawierać wszystkie koszty związane z prawidłową realizacją zamówienia,
zgodnie ze wszystkimi wymaganiami zawartymi w SIWZ. Wykonawca może podać tylko
jedną cenę ogółem w PLN zawierającą wszystkie składniki cenotwórcze w tym
w szczególności podatek VAT. Jako kryterium oceny ofert zostało przyjęte kryterium ceny
(pkt VIII ppkt 2 SIWZ)
W załączniku nr 1 do SIWZ (Oferta cenowa) Zamawiający wymagał wypełnienia
tabeli poprzez podanie ceny jednostkowej energii we wszystkich grupach taryfowych oraz
ceny ogółem za dwuletnie zużycie energii - wynikającej z przemnożenia ceny jednostkowej
przez planowane dwuletnie zużycie energii (tj. 34.900 MWh). W instrukcji pod tabelą
Zamawiający podał, że cena jednostkowa powinna być podana w formacie 0,0000 zł, tj.
z dokładnością do czterech miejsc po przecinku, natomiast cena ogółem powinna być
podana w formacie 0,00 zł, tj. z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. Zamawiający
zamieścił pod tabelą informację, że wykonawca krajowy podaje ceny brutto (z podatkiem
VAT), wykonawca zagraniczny podaje ceny netto (bez podatku VAT).
Zamawiający żądał wniesienia wadium w wysokości 200.000 zł (Pkt V SIWZ).
W wyznaczonym terminie wpłynęły cztery oferty:
−
oferta Nr 1 z ceną 9.319.022,43 zł (oferta odrzucona)
−
oferta nr 2 z ceną 9.045.731,00 zł,
−
oferta nr 3 (oferta Odwołującego) z ceną 7.329.000,00 zł,
−
oferta nr 4 z ceną 9.029.694,45 zł.
Otwarcie ofert nastąpiło, zgodnie z postanowieniem punktu III SIWZ, w dniu
8 listopada 2013 r.
W dniu 15 listopada 2013 r. Odwołujący skierował do Zamawiającego pismo (znak:
SWO/IK/3561B/2013), w którym wyjaśnił, że oferta cenowa zawiera omyłkę polegającą na
prezentacji ceny netto w miejsce wymaganej kwoty brutto. Odwołujący podał, że cena brutto
powinna wynosić 9.014.670,00 zł i wniósł o wzięcie pod uwagę wskazanych okoliczności.
W odpowiedzi na powyższe pismo Zamawiający w dniu 25 listopada 2013 r. poinformował,że ustawa Pzp nie przewiduje wprowadzania w treści oferty zmian, o które wniósł
Odwołujący oraz że oferta Odwołującego nie zawiera błędów ani omyłek, a cena jest dla
wykonawcy wiążąca i nie można jej negocjować ani zmieniać. Odwołujący poinformował, że
nie ma podstaw, aby kwestionować poprawność złożonej oferty.
W dniu 25 listopada 2013 r. Zamawiający poinformował wykonawców o wyborze, jako
najkorzystniejszej, oferty złożonej przez PGE Obrót S.A., z ceną 7.329.000,00 zł.
Izba ustaliła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W ocenie Izby brak było podstaw do poprawienia ceny oferty Odwołującego, nie
wystąpiły bowiem okoliczności określone w przepisach art. 87 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy Pzp.
Po pierwsze, na podstawie okoliczności sprawy nie można jednoznacznie stwierdzić,że określenie wysokości wynagrodzenia w ofercie Odwołującego na poziomie 7.329.000,00
zł było wynikiem omyłki. Zaistnienie omyłki w ustaleniu wynagrodzenia w takiej wysokości
wynika jedynie z oświadczenia Odwołującego złożonego dopiero po otwarciu ofert, kiedy to
Odwołujący znał już ceny ofert konkurencyjnych. Na prawdopodobieństwo omyłki nie
wskazuje natomiast sposób ukształtowania postanowień SIWZ dotyczących ceny oferty.
Postanowienia te należy uznać za jasne i precyzyjne, wprost wskazujące na obowiązek
ustalenia tego wynagrodzenia z uwzględnieniem podatku od towarów i usług (w przypadku
wykonawców krajowych).
Mimo braku okoliczności jednoznacznie przesądzających wystąpienie omyłki
w ofercie Odwołującego nie można wykluczyć, że przy sporządzaniu oferty popełniony został
błąd polegający na niezamierzonym podaniu zaniżonego o wartość podatku VAT
wynagrodzenia. Nawet jednak przy przyjęciu założenia, że Odwołujący omyłkowo podał
w ofercie wartość, do której nie doliczył podatku od towarów i usług, Izba nie dopatrzyła się
podstaw do poprawienia takiej omyłki.
W treści odwołania wykonawca powoływał się na wystąpienie w ofercie omyłki
rachunkowej, żądając jednocześnie poprawienia oferty na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3
ustawy Pzp (tj. poprawienia innej omyłki, polegającej na niezgodności oferty z treścią SIWZ,
niepowodującej istotnych zmian w treści oferty). W ocenie Izby oferta Odwołującego nie
mogła zostać poprawiona ani jako zawierająca oczywistą omyłkę rachunkową, ani inną
omyłkę polegającą na niezgodności oferty z SIWZ.
Brak możliwości poprawienia ceny oferty Odwołującego na podstawie art. 87 ust. 2
pkt 2 ustawy Pzp wynika z faktu, że w ofercie tej nie wystąpiły oczywiste błędy rachunkowe
będące konsekwencją błędnego przeprowadzenia określonych działań arytmetycznych.
Przywołany wyżej przepis stanowi, że Zamawiający poprawia w ofercie: oczywiste omyłki
rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek.
W orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej ugruntowany jest pogląd, że oczywiste omyłki
rachunkowe to omyłki w przeprowadzonych działaniach na liczbach (tak. m.in. w wyrokach
Krajowej Izby Odwoławczej: z 18 kwietnia 2013 r. sygn. akt KIO 783/13, z 5 czerwca 2013 r.
sygn. akt KIO 1202/13). Tymczasem w przedmiotowym postępowaniu w formularzu
ofertowym wykonawcy podawali jedną kwotę, stanowiącą wynagrodzenie wykonawcy
w kwocie brutto (w przypadku wykonawców krajowych), oferta nie prezentuje więc żadnych
operacji matematycznych, w których można by stwierdzić popełnienie jakiegokolwiek błędu
rachunkowego, w tym błędu mającego oczywisty charakter.
Nie ma także podstaw do stwierdzenia, że oferta wykonawcy jest niezgodna z SIWZ.
Niezgodność taka nie wynika z treści oferty ani z innych okoliczności sprawy, a jedynie
z oświadczenia Odwołującego. Wykluczone jest zatem zastosowanie art. 87 ust. 2 pkt 3
ustawy Pzp, tym bardziej, że podwyższenie podanego w ofercie wynagrodzenia wykonawcy
o 23% trudno uznać za nieistotną zmianę oferty.
Ponadto należy stwierdzić, że ewentualne poprawienie oferty Odwołującego stałoby
w sprzeczności z zasadą niezmienności oferty złożonej w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego, a w konsekwencji z zasadą uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców. Dopuszczenie poprawienia oferty poprzez podwyższenie jej ceny
o 23% w sytuacji, gdy wykonawca zna już ceny ofert złożonych przez pozostałych
wykonawców i może ocenić, że nawet po podwyższeniu wynagrodzenia jego oferta
pozostanie najkorzystniejsza, mogłoby prowadzić do manipulowania przez wykonawców
ceną oferty i wynikiem postępowania.
Nie zasługuje również na uwzględnienie stanowisko Odwołującego o wystąpieniu
błędu w oświadczeniu woli i możliwości uchylenia się od skutków prawnych tego
oświadczenia na podstawie art. 84 § 1 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem,
w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego
oświadczenia woli, jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się
od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę
osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd
zauważyć. W niniejszej sprawie nie wystąpiły żadne okoliczności pozwalające twierdzić, że
ewentualny błąd w oświadczeniu woli Odwołującego został wywołany przez Zamawiającego.
Jak już wyżej wspomniano, postanowienia SIWZ w zakresie sposobu prezentacji ceny oferty
były zrozumiałe i nie wprowadzały w błąd. Brak jest też jakichkolwiek podstaw do
stwierdzenia, że w chwili otrzymania oferty Zamawiający wiedział o błędzie lub mógł ten błąd
z łatwością zauważyć. W momencie otwarcia oferty nie było żadnych okoliczności mogących
wskazywać na zaistnienie w niej wady oświadczenia woli. Oferta zawierała kwotę
wynagrodzenia wykonawcy, która zgodnie z instrukcją zamieszczoną w formularzu
ofertowym, winna być kwotą brutto. Z kolei fakt, że wynagrodzenie to było najniższe spośród
zaoferowanych w postępowaniu Zamawiający mógł uznać za naturalną konsekwencję
konkurowania wykonawców, nie zaś za okoliczność usprawiedliwiającą przekonanie
o wystąpieniu wady oświadczenia woli.
Nie zasługują na uwzględnienie także zarzuty ewentualne dotyczące konieczności
odrzucenia oferty Odwołującego ze względu na wystąpienie w niej rażąco niskiej ceny, jak
również błędu w obliczeniu ceny. W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że Odwołujący
nie ma w podnoszeniu tych zarzutów interesu, rozumianego jako dążenie do uzyskania
zamówienia. Odwołujący podnosi bowiem zarzuty skierowane przeciwko własnej ofercie
i zmierzające do jej odrzucenia, nie zaś do uzyskania zamówienia.
Niezależnie jednak od powyższego należy stwierdzić, że różnica między cenami ofert
złożonych w postępowaniu nie uzasadnia tezy o wystąpieniu w ofercie Odwołującego ceny
rażąco niskiej. Różnice cen występujące w niniejszym postępowaniu mogą wynikać raczej
z istoty przetargu i rywalizowania wykonawców, nie zaś zaoferowania ceny, za którą
niemożliwe jest uzyskanie zamówienia (co istotne, Odwołujący nie przedstawił na tę
okoliczność żadnych dowodów ani nawet argumentów uprawdopodabniających tę tezę).
Fakt, że wykonanie zamówienia za cenę podaną w ofercie nie jest dla Odwołującego
opłacalne w stopniu, jakiego oczekiwał, nie może być utożsamiane z zaoferowaniem rażąco
niskiej ceny.
Nie można również podzielić stanowiska o wystąpieniu w ofercie Odwołującego błędu
w obliczeniu ceny. Zamawiający nie określił w postanowieniach SIWZ, w jaki sposób cena
ma być obliczona. Obowiązkiem wykonawców było jedynie podanie jednej kwoty,
stanowiącej wynagrodzenie za realizację zamówienia, a kwota ta miała uwzględniać podatek
od towarów i usług. Zamawiający analizując ofertę nie miał żadnych podstaw twierdzić, że
podana kwota takiego podatku nie uwzględnia. Okoliczność ta wynika wyłącznie
z oświadczenia wykonawcy, a to nie uzasadnia tezy o wystąpieniu błędu w obliczeniu ceny.
W związku z niestwierdzeniem naruszenia przepisów ustawy Pzp, zostało oddalone.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 186 ust. 6 pkt
3 lit. b ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2 lit. a i b rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………….
1. Oddala odwołanie;
2. Kosztami postępowania obciąża
PGE Obrót S.A. i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez PGE Obrót S.A.
tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od
PGE Obrót S.A. na rzecz Politechniki Śląskiej kwotę 3 700 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące siedemset złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione
koszty strony poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika oraz dojazdu na
rozprawę.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w
Gliwicach.
Przewodniczący: ……………….
Sygn. akt: KIO 2785/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Politechnika Śląska w Gliwicach – prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Dostawa energii
elektrycznej do obiektów Politechniki Śląskiej.
W dniu 4 grudnia 2013 r. wykonawca PGE Obrót S.A. z siedzibą w Rzeszowie wniósł
odwołanie wobec zaniechania poprawienia przez Zamawiającego omyłki rachunkowej
w ofercie Odwołującego, zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisów: art. 87 ust. 2 pkt
3 ustawy Pzp oraz ewentualnie naruszenie art. 90 ust. 2 ustawy Pzp.
Odwołujący podniósł, że w wyniku omyłki zamieścił w swojej ofercie zamiast
właściwej ceny brutto 9.014.670,00 zł, cenę netto 7.329.000,00 zł. Wskazał również, że jego
oferta także po doliczeniu kwoty podatku VAT obliczonego według stawki 23 %, jest ofertą
najkorzystniejszą. Według Odwołującego, powodem podania ceny netto w ofercie było
opaczne zrozumienie formularza oferty cenowej przez pracownicę sporządzającą ofertę
i bezwiedne przemnożenie ceny jednostkowej netto przez planowane dwuletnie zużycie
energii. Zdaniem Odwołującego formularz oferty przygotowany przez Zamawiającego był
niejasny.
Odwołujący wskazał, że jego oferta odbiega co do swojej wysokości w dół od
pozostałych ofert złożonych w postępowaniu o ponad dwadzieścia trzy procent, zatem
należy uznać, że zawiera rażąco niską cenę. Odwołujący przed terminem wyboru
najkorzystniejszej oferty, mimo zaniechania przez Zamawiającego wezwania do udzielenia
wyjaśnień dotyczących wysokości ceny, wyjaśnił zaistnienie powyższego zdarzenia,
kwalifikując je do omyłek. Mimo to Zamawiający po pierwsze nie uznał okoliczności za
omyłkę możliwą do poprawienia, a po drugie - ujawnionej okoliczności nie przydał żadnego
znaczenia dla biegu postępowania i dokonał wyboru oferty wykonawcy jako
najkorzystniejszej.
Zdaniem Odwołującego, wybór oferty z ceną niezawierającej podatku od towarów
i usług nie może się zostać utrzymany ze względu na treść art. 2 pkt 1 ustawy Pzp w związku
z przepisami o cenach. W ocenie Odwołującego, treść jego oferty należy rozpatrzeć przez
pryzmat postanowień art. 87 ust. 2 ustawy Pzp w zakresie omyłek. Odwołujący podniósł, że
w świetle tego przepisu oraz złożonych wyjaśnień nie potrzeba żadnej specjalistycznej
wiedzy ani dokonywania obliczeń aby ustalić, że cena z oferty wykonawcy nie zawiera
w ogóle podatku od towarów i usług. Poprawienie takiego uchybienia powinno nastąpić przez
doliczenie przez Zamawiającego do ceny ofertowej wartości podatku od towarów i usług
w stawce podstawowej 23%. Odwołujący wskazał, że ocena zaistniałej sytuacji powinna brać
pod uwagę zasadnicze cele postępowania wyrażające się w tym, że oferta wykonawcy po
poprawieniu w ww. sposób jest nadal dla zamawiającego ofertą najkorzystniejszą.
Na wypadek niepodzielenia przez Izbę powyższego stanowiska Odwołujący podniósł,że oferta dotknięta jest błędem w obliczeniu ceny, a w razie przyjęcia nawet, ze obliczenia
nie miały miejsca i nie zachodzi kwalifikowany błąd z art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp, to jest
ona nieważna na podstawie odrębnych przepisów, tj. art. 84 KC z powodu dotknięcia innym
błędem.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty, unieważnienia odmowy poprawienia oferty odwołującego oraz
nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła, co następuje:
Przedmiotem zamówienia jest dostawa energii elektrycznej do obiektów PolitechnikiŚląskiej o łącznym szacowanym wolumenie 30,35 GWh (+15%), tj. w okresie do 31 grudnia
2015 r. - ogółem 34,90 GWh.
Wartość szacunkowa zamówienia została ustalona w dniu 25 września 2013 r. na
kwotę 8.511.472,46 zł na podstawie kalkulacji Zamawiającego.
Zgodnie z punktem VII SIWZ (Opis sposobu obliczenia ceny), cena podana w ofercie
cenowej powinna zawierać wszystkie koszty związane z prawidłową realizacją zamówienia,
zgodnie ze wszystkimi wymaganiami zawartymi w SIWZ. Wykonawca może podać tylko
jedną cenę ogółem w PLN zawierającą wszystkie składniki cenotwórcze w tym
w szczególności podatek VAT. Jako kryterium oceny ofert zostało przyjęte kryterium ceny
(pkt VIII ppkt 2 SIWZ)
W załączniku nr 1 do SIWZ (Oferta cenowa) Zamawiający wymagał wypełnienia
tabeli poprzez podanie ceny jednostkowej energii we wszystkich grupach taryfowych oraz
ceny ogółem za dwuletnie zużycie energii - wynikającej z przemnożenia ceny jednostkowej
przez planowane dwuletnie zużycie energii (tj. 34.900 MWh). W instrukcji pod tabelą
Zamawiający podał, że cena jednostkowa powinna być podana w formacie 0,0000 zł, tj.
z dokładnością do czterech miejsc po przecinku, natomiast cena ogółem powinna być
podana w formacie 0,00 zł, tj. z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. Zamawiający
zamieścił pod tabelą informację, że wykonawca krajowy podaje ceny brutto (z podatkiem
VAT), wykonawca zagraniczny podaje ceny netto (bez podatku VAT).
Zamawiający żądał wniesienia wadium w wysokości 200.000 zł (Pkt V SIWZ).
W wyznaczonym terminie wpłynęły cztery oferty:
−
oferta Nr 1 z ceną 9.319.022,43 zł (oferta odrzucona)
−
oferta nr 2 z ceną 9.045.731,00 zł,
−
oferta nr 3 (oferta Odwołującego) z ceną 7.329.000,00 zł,
−
oferta nr 4 z ceną 9.029.694,45 zł.
Otwarcie ofert nastąpiło, zgodnie z postanowieniem punktu III SIWZ, w dniu
8 listopada 2013 r.
W dniu 15 listopada 2013 r. Odwołujący skierował do Zamawiającego pismo (znak:
SWO/IK/3561B/2013), w którym wyjaśnił, że oferta cenowa zawiera omyłkę polegającą na
prezentacji ceny netto w miejsce wymaganej kwoty brutto. Odwołujący podał, że cena brutto
powinna wynosić 9.014.670,00 zł i wniósł o wzięcie pod uwagę wskazanych okoliczności.
W odpowiedzi na powyższe pismo Zamawiający w dniu 25 listopada 2013 r. poinformował,że ustawa Pzp nie przewiduje wprowadzania w treści oferty zmian, o które wniósł
Odwołujący oraz że oferta Odwołującego nie zawiera błędów ani omyłek, a cena jest dla
wykonawcy wiążąca i nie można jej negocjować ani zmieniać. Odwołujący poinformował, że
nie ma podstaw, aby kwestionować poprawność złożonej oferty.
W dniu 25 listopada 2013 r. Zamawiający poinformował wykonawców o wyborze, jako
najkorzystniejszej, oferty złożonej przez PGE Obrót S.A., z ceną 7.329.000,00 zł.
Izba ustaliła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W ocenie Izby brak było podstaw do poprawienia ceny oferty Odwołującego, nie
wystąpiły bowiem okoliczności określone w przepisach art. 87 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy Pzp.
Po pierwsze, na podstawie okoliczności sprawy nie można jednoznacznie stwierdzić,że określenie wysokości wynagrodzenia w ofercie Odwołującego na poziomie 7.329.000,00
zł było wynikiem omyłki. Zaistnienie omyłki w ustaleniu wynagrodzenia w takiej wysokości
wynika jedynie z oświadczenia Odwołującego złożonego dopiero po otwarciu ofert, kiedy to
Odwołujący znał już ceny ofert konkurencyjnych. Na prawdopodobieństwo omyłki nie
wskazuje natomiast sposób ukształtowania postanowień SIWZ dotyczących ceny oferty.
Postanowienia te należy uznać za jasne i precyzyjne, wprost wskazujące na obowiązek
ustalenia tego wynagrodzenia z uwzględnieniem podatku od towarów i usług (w przypadku
wykonawców krajowych).
Mimo braku okoliczności jednoznacznie przesądzających wystąpienie omyłki
w ofercie Odwołującego nie można wykluczyć, że przy sporządzaniu oferty popełniony został
błąd polegający na niezamierzonym podaniu zaniżonego o wartość podatku VAT
wynagrodzenia. Nawet jednak przy przyjęciu założenia, że Odwołujący omyłkowo podał
w ofercie wartość, do której nie doliczył podatku od towarów i usług, Izba nie dopatrzyła się
podstaw do poprawienia takiej omyłki.
W treści odwołania wykonawca powoływał się na wystąpienie w ofercie omyłki
rachunkowej, żądając jednocześnie poprawienia oferty na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3
ustawy Pzp (tj. poprawienia innej omyłki, polegającej na niezgodności oferty z treścią SIWZ,
niepowodującej istotnych zmian w treści oferty). W ocenie Izby oferta Odwołującego nie
mogła zostać poprawiona ani jako zawierająca oczywistą omyłkę rachunkową, ani inną
omyłkę polegającą na niezgodności oferty z SIWZ.
Brak możliwości poprawienia ceny oferty Odwołującego na podstawie art. 87 ust. 2
pkt 2 ustawy Pzp wynika z faktu, że w ofercie tej nie wystąpiły oczywiste błędy rachunkowe
będące konsekwencją błędnego przeprowadzenia określonych działań arytmetycznych.
Przywołany wyżej przepis stanowi, że Zamawiający poprawia w ofercie: oczywiste omyłki
rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek.
W orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej ugruntowany jest pogląd, że oczywiste omyłki
rachunkowe to omyłki w przeprowadzonych działaniach na liczbach (tak. m.in. w wyrokach
Krajowej Izby Odwoławczej: z 18 kwietnia 2013 r. sygn. akt KIO 783/13, z 5 czerwca 2013 r.
sygn. akt KIO 1202/13). Tymczasem w przedmiotowym postępowaniu w formularzu
ofertowym wykonawcy podawali jedną kwotę, stanowiącą wynagrodzenie wykonawcy
w kwocie brutto (w przypadku wykonawców krajowych), oferta nie prezentuje więc żadnych
operacji matematycznych, w których można by stwierdzić popełnienie jakiegokolwiek błędu
rachunkowego, w tym błędu mającego oczywisty charakter.
Nie ma także podstaw do stwierdzenia, że oferta wykonawcy jest niezgodna z SIWZ.
Niezgodność taka nie wynika z treści oferty ani z innych okoliczności sprawy, a jedynie
z oświadczenia Odwołującego. Wykluczone jest zatem zastosowanie art. 87 ust. 2 pkt 3
ustawy Pzp, tym bardziej, że podwyższenie podanego w ofercie wynagrodzenia wykonawcy
o 23% trudno uznać za nieistotną zmianę oferty.
Ponadto należy stwierdzić, że ewentualne poprawienie oferty Odwołującego stałoby
w sprzeczności z zasadą niezmienności oferty złożonej w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego, a w konsekwencji z zasadą uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców. Dopuszczenie poprawienia oferty poprzez podwyższenie jej ceny
o 23% w sytuacji, gdy wykonawca zna już ceny ofert złożonych przez pozostałych
wykonawców i może ocenić, że nawet po podwyższeniu wynagrodzenia jego oferta
pozostanie najkorzystniejsza, mogłoby prowadzić do manipulowania przez wykonawców
ceną oferty i wynikiem postępowania.
Nie zasługuje również na uwzględnienie stanowisko Odwołującego o wystąpieniu
błędu w oświadczeniu woli i możliwości uchylenia się od skutków prawnych tego
oświadczenia na podstawie art. 84 § 1 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem,
w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego
oświadczenia woli, jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się
od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę
osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd
zauważyć. W niniejszej sprawie nie wystąpiły żadne okoliczności pozwalające twierdzić, że
ewentualny błąd w oświadczeniu woli Odwołującego został wywołany przez Zamawiającego.
Jak już wyżej wspomniano, postanowienia SIWZ w zakresie sposobu prezentacji ceny oferty
były zrozumiałe i nie wprowadzały w błąd. Brak jest też jakichkolwiek podstaw do
stwierdzenia, że w chwili otrzymania oferty Zamawiający wiedział o błędzie lub mógł ten błąd
z łatwością zauważyć. W momencie otwarcia oferty nie było żadnych okoliczności mogących
wskazywać na zaistnienie w niej wady oświadczenia woli. Oferta zawierała kwotę
wynagrodzenia wykonawcy, która zgodnie z instrukcją zamieszczoną w formularzu
ofertowym, winna być kwotą brutto. Z kolei fakt, że wynagrodzenie to było najniższe spośród
zaoferowanych w postępowaniu Zamawiający mógł uznać za naturalną konsekwencję
konkurowania wykonawców, nie zaś za okoliczność usprawiedliwiającą przekonanie
o wystąpieniu wady oświadczenia woli.
Nie zasługują na uwzględnienie także zarzuty ewentualne dotyczące konieczności
odrzucenia oferty Odwołującego ze względu na wystąpienie w niej rażąco niskiej ceny, jak
również błędu w obliczeniu ceny. W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że Odwołujący
nie ma w podnoszeniu tych zarzutów interesu, rozumianego jako dążenie do uzyskania
zamówienia. Odwołujący podnosi bowiem zarzuty skierowane przeciwko własnej ofercie
i zmierzające do jej odrzucenia, nie zaś do uzyskania zamówienia.
Niezależnie jednak od powyższego należy stwierdzić, że różnica między cenami ofert
złożonych w postępowaniu nie uzasadnia tezy o wystąpieniu w ofercie Odwołującego ceny
rażąco niskiej. Różnice cen występujące w niniejszym postępowaniu mogą wynikać raczej
z istoty przetargu i rywalizowania wykonawców, nie zaś zaoferowania ceny, za którą
niemożliwe jest uzyskanie zamówienia (co istotne, Odwołujący nie przedstawił na tę
okoliczność żadnych dowodów ani nawet argumentów uprawdopodabniających tę tezę).
Fakt, że wykonanie zamówienia za cenę podaną w ofercie nie jest dla Odwołującego
opłacalne w stopniu, jakiego oczekiwał, nie może być utożsamiane z zaoferowaniem rażąco
niskiej ceny.
Nie można również podzielić stanowiska o wystąpieniu w ofercie Odwołującego błędu
w obliczeniu ceny. Zamawiający nie określił w postanowieniach SIWZ, w jaki sposób cena
ma być obliczona. Obowiązkiem wykonawców było jedynie podanie jednej kwoty,
stanowiącej wynagrodzenie za realizację zamówienia, a kwota ta miała uwzględniać podatek
od towarów i usług. Zamawiający analizując ofertę nie miał żadnych podstaw twierdzić, że
podana kwota takiego podatku nie uwzględnia. Okoliczność ta wynika wyłącznie
z oświadczenia wykonawcy, a to nie uzasadnia tezy o wystąpieniu błędu w obliczeniu ceny.
W związku z niestwierdzeniem naruszenia przepisów ustawy Pzp, zostało oddalone.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 186 ust. 6 pkt
3 lit. b ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2 lit. a i b rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
