rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2013-04-16
rok: 2013
data dokumentu: 2013-04-16
rok: 2013
Powiązane tematy:
- dokumenty podmiotowe
- nieprawdziwe informacje
- warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - opis sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu
- warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - uprawnienia do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania (min, zezwolenia, koncesje, licencje)
sygnatury akt.:
KIO 756/13
KIO 756/13
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2013 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 kwietnia 2013 r.
przez wykonawcę: A……… J………… prowadzący działalność gospodarczą pod firmą
Pegaz 2 A………. J………., Białystok
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Świadczenie usług cateringowych
na potrzeby Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku (nr
postępowania BO-II.272.9.2013)
prowadzonym przez zamawiającego: Województwo Podlaskie z siedzibą w Białymstoku
– reprezentowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 kwietnia 2013 r.
przez wykonawcę: A……… J………… prowadzący działalność gospodarczą pod firmą
Pegaz 2 A………. J………., Białystok
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Świadczenie usług cateringowych
na potrzeby Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku (nr
postępowania BO-II.272.9.2013)
prowadzonym przez zamawiającego: Województwo Podlaskie z siedzibą w Białymstoku
– reprezentowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
wykluczenia z postępowania A……… J………… z Białegostoku prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą Pegaz 2 A………. J……….., a także
powtórzenie czynności oceny spełnia warunków udziału w postępowaniu, badania
i oceny ofert z uwzględnieniem oferty złożonej przez odwołującego.
2. Kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Województwo Podlaskie z siedzibą
w Białymstoku i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
Sygn. akt KIO 756/13
odwołującego: Pegaza 2 A……… J………… z Białegostoku – tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza
od
zamawiającego:
Województwa
Podlaskiego
z
siedzibą
w Białymstoku na rzecz odwołującego: Pegaza 2 A……….. J…………
z Białegostoku kwotę 7500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero
groszy) – stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
uiszczonego wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759, z późn. zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Białymstoku.
Przewodniczący: ………………………………
Sygn. akt KIO 756/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Województwo Podlaskie reprezentowane przez Urząd Marszałkowski
Województwa Podlaskiego – prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. z
2010 r. Nr 113, poz. 759, z późn. zm.; zwanej dalej również „ustawą pzp” lub „pzp”),
postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi Świadczenie usług cateringowych na
potrzeby Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku (nr
postępowania BO-II.272.9.2013)
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
14 lutego 2013 r. pod nr 61764-2013, w tym samym dniu Zamawiający zamieścił ogłoszenie
o zamówieniu w swojej siedzibie na tablicy ogłoszeń oraz na swojej stronie internetowej
(WWW.wrotapodlasia.pl), na której udostępnił również specyfikację istotnych warunków
zamówienia (dalej zwaną w skrócie „s.i.w.z.” lub „SIWZ”).
Wartość zamówienia nie przekracza kwot określonych w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp i została ustalona przez Zamawiającego na kwotę
270.000,00 zł – co stanowi równowartość 67.170,86 euro.
26 marca 2013 r. (pismem z tej daty) Zamawiający przesłał drogą elektroniczną
Odwołującemu – A………. J………… z Białegostoku prowadzącemu działalność
gospodarczą pod firmą Pegaz 2 A………. J………. – zawiadomienie o wykluczeniu
z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy pzp.
2 kwietnia 2013 r. (pismem z tej daty) Odwołujący wniósł do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej odwołanie od powyższej czynności Zamawiającego (zachowując wymóg
przekazania jego kopii Zamawiającemu), któremu zarzucił naruszenie art. 24 ust. 2 pkt 4
i ust. 3, art. 89 ust. 1 pkt 5, art. 92 ust. 1 pkt 3, a w konsekwencji także art. 7 ust. 1 ustawy
pzp. Odwołujący zarzucił również Zamawiającemu zaniechanie wezwania do złożenia
wyjaśnień dotyczących złożonego w postępowaniu oświadczenia z naruszeniem art. 26 ust.
3 i 4, a w konsekwencji także art. 7 ust. 1 ustawy pzp.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
1. Unieważnienia czynności wykluczenia Odwołującego z postępowania.
2. Unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty.
3. Powtórzenia czynności badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu, w tym oferty
Sygn. akt KIO 756/13
Odwołującego.
Odwołujący w następujący sposób sprecyzował zarzut odwołania:
Odwołujący w pierwszej kolejności w następujący sposób zrelacjonował okoliczności
faktyczne. W toku postępowania złożył wymagany przez Zamawiającego załącznik nr 3
do SIWZ, który był również oświadczeniem o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu
wynikających z art. 22 ust. 1 pzp (takie wymaganie wynikało z pkt 13. ppkt 1. lit. a SIWZ).
Zamawiający uznał za najkorzystniejszą ofertę Odwołującego. Następnie 8 marca 2013 r.
Zamawiający drogą elektroniczną wezwał Odwołującego do dostarczenia następujących
dokumentów w celu podpisania umowy: kopii polisy ubezpieczeniowej OC na kwotę 200.000
zł, zaświadczenia o wpisie zakładu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli
organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz decyzji zatwierdzającej samochód
do transportu żywności wydanej przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego.
18 marca 2013 r. Odwołujący dostarczył takie dokumenty lecz nie doszło do podpisania
umowy. 22 marca 2013 r. Zamawiający przesłał drogą elektroniczną wezwanie
do dostarczenia decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Białymstoku
zatwierdzającej prowadzenie działalności cateringowej lub innego właściwego dokumentu,
z którego w sposób jednoznaczny wynikać będzie możliwość świadczenia usług
cateringowych, gdyż w przedstawionym wpisie nie było to wskazane jednoznacznie. Termin
na złożenie dokumentu wyznaczono na 25 marca 2013 r. do godz. 12:00. W tym terminie
Odwołujący złożył Protokół Kontroli Sanitarnej przeprowadzonej przez Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego z 22 marca 2013 r., w którym na stronie 3. znalazło się
stwierdzenie, że w zakładzie spełnione są warunki do produkcji potraw od surowca
do wyrobu gotowego, wyrobów garmażeryjnych, dań kulinarnych na potrzeby cateringu. dniu
26 marca 2013 r. Odwołujący otrzymał drogą elektroniczną zawiadomienie o powtórnym
badaniu ofert przeprowadzonym przez Zamawiającego i wyborze jako najkorzystniejszej
oferty wykonawcy Probart sp. z o.o. Równocześnie Zamawiający na podstawie art. 24 ust. 2
pkt 3 pzp wykluczył Odwołującego i na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5 pzp odrzucił jego ofertę.
W uzasadnieniu Zamawiający podał, że z przedłożonych przez Odwołującego dokumentów
wynika, że nie posiadał w chwili złożenia oferty uprawnień do prowadzenia działalności
w zakresie wymaganym przedmiotem zamówienia.
Zamawiający jest zobowiązany do wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust.
2 pkt 3 pzp w sytuacji, gdy wykonawca złożył nieprawdziwe informacje mające wpływ
na wynik postępowania. Zdaniem Odwołującego kiedy w toku postępowania Zamawiający
powziął informację, że zaistniało prawdopodobieństwo złożenia przez Odwołującego
nieprawidłowego oświadczenia, zobowiązany był do zweryfikowania takiej informacji.
Sygn. akt KIO 756/13
Zamawiający musiał wpierw stwierdzić w sposób niebudzący żadnych wątpliwości,
że Odwołujący złożył nieprawdziwe informacje oraz potwierdzić, że ich złożenie miało wpływ
na wynik postępowania. W przeciwnym wypadku mogłoby dojść do sytuacji, w której nie
zostaną zachowane zasady równego traktowania wykonawców oraz uczciwej konkurencji
wynikające z art. 7 ust. 1 pzp. W tym celu Zamawiający, korzystając z uprawnień nadanych
mu przez ustawodawcę, na podstawie art. 26 ust. 4 oraz art. 87 ust. 1 pzp powinien wezwać
Odwołującego do złożenia wyjaśnień. Według Odwołującego znalazło to odzwierciedlenie
m.in. [innych wyroków w odwołaniu nie przywołano] w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 8
czerwca 2011 r. (sygn. akt KIO/UZP 1112/11). Zamawiający nie wezwał Odwołującego do
złożenia wyjaśnień dotyczących oświadczenia o posiadaniu uprawnień do wykonywania
działalności objętych zamówieniem, co w ocenie Odwołującego stanowiło naruszenie art. 26
ust. 3 i ust. 4 pzp. Odwołujący podniósł, że jak wynika z pisma z 26 marca 2013 r.
Zamawiający nie kwestionował faktu posiadania przez Odwołującego uprawnień do
wykonywania czynności wynikających z przedmiotu umowy, a fakt, że Odwołujący nie
posiadał ich w dniu, w którym upływał termin składania ofert. W ocenie Odwołującego
ponieważ celem postępowania o udzielenie zamówienia jest podpisanie umowy najbardziej
korzystnej dla Zamawiającego, powinien on wykorzystać wszystkie możliwości, aby wyjaśnić
niejasności i wybrać najlepszą dla siebie ofertę.
Zdaniem Odwołującego w piśmie z 26 marca 2013 r. Zamawiający w sposób
lakoniczny poinformował o przyczynach wykluczenia i odrzucenia oferty. Zamawiający podał
wprawdzie jakie informacje uznał za nieprawdziwe, ale nie wskazał konkretnie na jakiej
podstawie, ograniczając się tylko do stwierdzenia, że wynika to z przedłożonych przez firmę
Pegaz 2 Adam Jarocki dokumentów. W ocenie Odwołującego przez brak wskazania o jakie
dokumenty chodzi i z jakich przesłanek wynika wniosek o nieprawdziwości oświadczenia,
Zamawiający ograniczył możliwość odniesienia się do zarzutów przez Odwołującego, co
powoduje, że nie może być zrealizowana dyspozycja art. 92 ust 1 pkt 3 pzp. Odwołujący
podkreślił, że uzasadnienie informacji o wykluczeniu wykonawcy z postępowania warunkuje
zakres składanych środków ochrony prawnej.
Odwołujący wskazał, że w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego złożył
wymagany przez Zamawiającego w SIWZ dokument świadczący o posiadaniu uprawnień do
wykonywania czynności związanych z zamówieniem – oświadczenie o spełnianiu warunków
udziału w postępowaniu na podst. art. 22 pzp. Następnie 18 marca 2013 r. złożył
u Zamawiającego zaświadczenie o wpisie do rejestru zakładów podlegających urzędowej
kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej z 25 listopada 2011 r. Odwołujący
stwierdził, że we wpisie tym nie ma rozszerzenia działalności o działalność cateringową,
Sygn. akt KIO 756/13
gdyż na podstawie art. 64 pkt 1a ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia zmianę
danych zakładu zgłasza się w ciągu 30 dni od daty zaistnienia zmiany. Odwołujący podniósł,
że taką zmianę – polegającą na rozszerzeniu działalności o catering – Odwołujący
wprowadził 20 lutego 2013 r. i 11 marca 2013 r. złożył wniosek o zmianę danych we wpisie.
Według Odwołującego dlatego stwierdzić należy, że 26 lutego 2013 r. posiadał uprawnienia
do prowadzenia działalności cateringowej. Natomiast Zamawiający nie skorzystał ze swoich
uprawnień i nie zażądał żadnych wyjaśnień odnośnie tego wpisu.
Odwołujący podsumował, że podane powyżej okoliczności wskazują na wadliwe
zastosowanie w stosunku do niego art. 24 ust 2 pkt 3 pzp, co w konsekwencji winno
skutkować uchyleniem wadliwych czynności polegających wykluczeni go z postępowania
oraz na wyborze najkorzystniejszej oferty z pominięciem jego oferty.
Zamawiający nie wniósł odpowiedzi na odwołanie, a merytorycznie do zarzutów
odwołania odniósł się na rozprawie.
Zgodnie z oświadczeniem Zamawiającego z 8 kwietnia 2013 r. kopia odwołania
została przesłana pozostałym wykonawcom uczestniczącym w postępowaniu 2 kwietnia
2013 r. drogą elektroniczną oraz 3 kwietnia 2013 r. listem poleconym.
Izba ustaliła, że do Prezesa Krajowej Izby odwoławczej nie wpłynęło żadne
zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego w tej sprawie.
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych i wpis został przez
Odwołującego uiszczony – podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
Izba ustaliła z urzędu w toku czynności formalnoprawnych i sprawdzających, że nie
zostały wypełnione przesłanki skutkujące możliwością odrzuceniem odwołania, o których
mowa w art. 189 ust. 2 pzp. Na posiedzeniu z udziałem Stron nie zgłoszono w tym zakresie
wniosków przeciwnych.
Z uwagi na brak podstaw do odrzucenia odwołania lub umorzenia postępowania
odwoławczego, Izba przeprowadziła rozprawę, podczas której Odwołujący podtrzymał
odwołanie, natomiast Zamawiający wniósł o jego oddalenie.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron, uwzględniając zgromadzony materiał
dowodowy, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska Stron – zawarte
w odwołaniu, a także wyrażone ustnie na rozprawie i odnotowane w protokole – Izba
ustaliła i zważyła, co następuje:
Sygn. akt KIO 756/13
Zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1 pzp odwołującemu przysługuje legitymacja
do wniesienia odwołania, gdy ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia oraz może
ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. W ocenie
Izby Odwołujący legitymuje się interesem w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia,
w którym złożył ofertę, która pierwotnie została uznana przez Zamawiającego
za najkorzystniejszą. Odwołujący ma zatem realną szansę na uzyskanie przedmiotowego
zamówienia wobec podniesienia zarzutu przeciwko wykluczeniu go z postępowania.
Jednocześnie ta ostatnia czynność podjęta przez Zamawiającego naraża Odwołującego
na szkodę z powodu nieuzyskania odpłatnego zamówienia publicznego, na co mógłby
w przeciwnym razie liczyć.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania
o zamówienie publiczne, która została również przekazana Izbie w formie kopii
poświadczonej za zgodność z oryginałem przez Zamawiającego, w szczególności zaś
przeprowadziła dowody z następujących dokumentów: ogłoszenia o zamówieniu, s.i.w.z.,
oferty Odwołującego, pism Zamawiającego i Odwołującego po pierwotnym wyborze
najkorzystniejszej oferty, a także z protokołu postępowania.
Zamawiający w następujący sposób uzasadnił decyzję o wykluczeniu Odwołującego:
Zgodnie z zapisami SIWZ wszyscy wykonawcy zobowiązani byli do złożenia
oświadczeń wynikających z art. 44 ustawy PZP (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.)
o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu. Zgodnie z brzmieniem art. 22 ust. 1 ustawy
PZP o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki
udziału w postępowaniu, min. warunek posiadania uprawnień do wykonywania określonej
działalności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania.
Zamawiający w § 1 załącznika nr 2 do SIWZ - istotnych postanowieniach umowy zawarł
konieczność przedłożenia do umowy przez Wybranego Wykonawcę, zaświadczeń, min.
zaświadczenia Państwowej Inspekcji Sanitarnej, iż zakład jest wpisany do rejestru zakładów
podlegających urzędowej rejestracji.
Z przedłożonych dokumentów przez firmę Pegaz 2 A……….. J…………. wynika, iż
Wykonawca nie posiadał w chwili złożenia oferty decyzji w sprawie rejestracji i zatwierdzenia
zakładu wymaganej przepisami art. 62 i 63 Ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia
(Dz. U. 2010.136.914) zezwalającej na prowadzenie usług w formie cateringu. Wykonawca
złożył więc nieprawdziwe informacje mające wpływ na wynik prowadzonego postępowania.
Sygn. akt KIO 756/13
W związku z zaistnieniem powyższych okoliczności Zamawiający zobowiązany był
do wykonania czynności powtórnej oceny, badania i wyboru oferty najkorzystniejszej.
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, poczynione ustalenia
faktyczne oraz zakres zarzutów podniesionych w odwołaniu i podlegających rozpatrzeniu,
Izba stwierdziła, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Potwierdził
się
zarzut
bezpodstawności
wykluczenia
Odwołującego
przez
Zamawiającego na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp. Zamawiający bezpodstawnie przypisał
Odwołującemu złożenie nieprawdziwej informacji polegające na złożeniu oświadczenia
o spełnianiu warunku udziału w postępowaniu dotyczącego posiadaniauprawnień
do wykonywania określonej działalności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich
posiadania.
W pierwszej kolejności Izba zważyła, że Zamawiający zaniechał sprecyzowania
warunku dotyczącego posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności,
którego potwierdzenia spełniania oczekuje od wykonawców ubiegających się o udzielenie
zamówienia. Tymczasem sprecyzowanie wynikających z art. 22 ust. 1 pkt 1-4 pzp warunków
udziału w postępowaniu – polegające na opisaniu sposobu oceny ich spełniania – ma
kluczowe znaczenie. Zamawiający zobowiązani są do określenia tych warunków w sposób
dostatecznie jasny i precyzyjny, aby zarówno wykonawcy potencjalnie zainteresowani
udziałem w postępowaniu, jak i sami zamawiający mogli ocenę ich spełniania przeprowadzić
na zasadzie spełnia – nie spełnia. Jest to istotne, gdyż warunki udziału w postępowaniu
ustalone przez zamawiających, wpływają na krąg wykonawców, którzy mogą się ubiegać
o zamówienie – zawężając go w mniejszym lub większym stopniu. Jest to działanie
dopuszczalne w granicach wyznaczonych przez dyspozycję art. 22 ust. 4 pzp, który
wskazuje na konieczność powiązania i proporcjonalności opisu sposobu dokonania oceny
spełniania warunków udziału z przedmiotem zamówienia postępowania o udzielenie
zamówienia. Na zamawiających ciąży przy tym obowiązek zapewnienia, aby te warunki
podmiotowe pozwalały na wyłonienie wykonawcy dającego rękojmię należytego wykonania
zamówienia, nie naruszając przy tym zasady równego traktowania wykonawców czy zasady
uczciwej konkurencji. Jednocześnie z uwagi na obowiązującą zasadę pisemności opis
sposobu dokonania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz zakres, rodzaj
i forma żądanych w tym celu dokumentów muszą zostać opisane przez zamawiających
w sposób wyczerpujący, jasny i precyzyjny w dokumentach postępowania udostępnianych
Sygn. akt KIO 756/13
potencjalnym wykonawcom. Tymczasem poza przepisaniem w pkt 2. s.i.w.z. treści art. 22
ust. 1 pzp, Zamawiający w pkt 3. s.i.w.z. sprecyzował swoje wymagania tylko w odniesieniu
do warunków dotyczących wiedzy i doświadczenia (lit. a), dysponowania osobami zdolnymi
do wykonania zamówienia (lit. b) i odpowiednim potencjałem technicznym (lit. c). Również
w pkt 13. s.i.w.z. – zawierającym wykaz oświadczeń i dokumentów – Zamawiający nie
zażądał żadnego dokumentu dotyczącego uprawnień z rodzajów wskazanych w pkt 1. ust. 1.
§ 1. rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U. Nr 226, poz. 1817). Jednakże z § 1 ust. 1
rozporządzenia wynika, że zażądanie takiego dokumentu przez zamawiającego jest możliwe
wyłącznie w celu wykazania spełniania przez wykonawcę warunków z art. 22 ust. 1 pzp,
których opis sposobu oceny spełniania został dokonany w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. W rozstrzyganej sprawie Zamawiający konsekwentnie nie dokonał opisu
sposobu oceny spełniania warunku dotyczącego uprawnień, ani nie zażądał dokumentu
w celu wykazania spełniania takiego warunku. Zamawiający z uwagi na wartość przedmiotu
zamówienia nie miał obowiązku zażądania dokumentu z rozporządzenia, co nie zwalniało go
jednak od dokonania opisu sposobu oceny spełniania warunku dotyczącego uprawnień. O ile
Zamawiający w lit. a ppkt 1. pkt 13. s.i.w.z. zażądał złożenia oświadczenia o spełnianiu
warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust. 1 pzp (przygotowując jego
wzór w pkt 6 załącznika nr 3 do s.i.w.z.) – o tyle w ogóle poniechał sprecyzowania jakie
okoliczności w zakresie uprawnień miałoby potwierdzać to oświadczenie. Zamawiający –
choć było to jego prawem i obowiązkiem – ani w ogłoszeniu, ani w s.i.w.z. nie wskazał jakich
to uprawnień wymaga od wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia. Z uwagi
na obowiązek podania już w ogłoszeniu o zamówieniu opisu sposobu oceny spełniania
warunków udziału w postępowaniu, za spóźnione i niedopuszczalne należy uznać
sprecyzowanie przez Zamawiającego dopiero w zawiadomieniu o rozstrzygnięciu
postępowania, że wymagał wykazania uprawnień do prowadzenia usług w formie cateringu,
których obowiązek posiadania miałby wynikać z art. 62 i 63 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r.
o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tekst jednolity Dz. U. z 2010 Nr 136, poz. 914, z
późn. zm.). Już choćby z tego względu obiektywnie Odwołujący nie mógł złożyć
nieprawdziwych informacji co do spełniania warunku, który w rzeczywistości nie został przez
Zamawiającego sprecyzowany w odpowiednim czasie i miejscu.
Po drugie – Izba zważyła, że Zamawiający po dokonaniu wyboru oferty Odwołującego
bezpodstawnie wywiódł warunek udziału w postępowaniu dotyczący uprawnień w rozumieniu
art. 22 ust. 1 pkt 1 pzp – z § 11. istotnych postanowień umowy, stanowiących załącznik nr 2
Sygn. akt KIO 756/13
do s.i.w.z. (w uzasadnieniu wykluczenia błędnie wskazano na § 1). Zgodnie z brzmieniem §
11. umowy: Wykonawca oświadcza, iż świadczone usługi są pod nadzorem Państwowej
Inspekcji Sanitarnej i zakład jest wpisany do rejestru zakładów podlegających urzędowej
rejestracji. {ust. 1} Zaświadczenie Państwowej Inspekcji Sanitarnej iż zakład jest wpisany do
rejestru zakładów podlegających urzędowej rejestracji stanowi załącznik nr……. do umowy.
{ust. 2} Zamawiający wymagał zatem przedstawienia zaświadczenia o wpisie do rejestru
zakładów podlegających urzędowej rejestracji wyłącznie od wykonawcy, którego oferta
została uznana za najkorzystniejsza. Tego typu warunek wiążący tylko wykonawcę – stronę
tej umowy, zasadniczo różni się od warunku udziału w postępowaniu, który musi spełniać
każdy z wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia. Ponadto o ile warunek
udziału w postępowaniu musi być spełniony najpóźniej na dzień upływu terminu składania
ofert, o tyle wymaganie z § 11. aktualizowało się z chwilą zawarcia umowy. Choć późniejsze
zachowanie Zamawiającego na to nie wskazuje, wydaje się, że mógł to być świadomy
zabieg umożliwiający ubieganie się o udzielenie zamówienia również wykonawcom, którzy
na dzień składania ofert nie dysponowali takim zaświadczeniem, jednak mogli je uzyskać
w razie wyboru ich oferty jako najkorzystniejszej. Należy zauważyć, że o ile Zamawiający ma
prawo wyznaczyć termin podpisania umowy, a zatem pośrednio zdecydować o dniu,
w którym wybrany wykonawca będzie musiał dysponować zaświadczeniem – o tyle
Zamawiający w pkt 18. s.i.w.z. – zawierającym informacje o formalnościach, jakie powinny
zostać dopełnione po wyborze oferty w celu zawarcia umowy w sprawie zamówienia
publicznego – nie wskazał, że jedną z formalności będzie uprzednie przedstawienie
stosownego zaświadczenia. Tym samym Zamawiający naraził się na niepewność aż do dnia
podpisania umowy, czy właściwy dokument zostanie przedstawiony przez wybranego
wykonawcę. Szczęśliwie dla Zamawiającego Odwołujący reagował na wezwania
o przesłanie dokumentów, o których mowa w § 10. i 11. umowy, przesyłając je przed
podpisaniem
umowy.
W konsekwencji
niemożność
przedstawienia
wymaganego
do zawarcia umowy jednego z tych dokumentów mogła wpływać na ocenę zdolności
Odwołującego do jej podpisania, a nie na zmianę oceny spełniania przez niego warunku
udziału w postępowaniu w rozumieniu art. 22 ust. 1 pkt 1 pzp. Ostatecznie do podpisania
umowy nie doszło, a Zamawiający wykluczył Odwołującego. Z przebiegu rozprawy wynika,
że niesporne jest dysponowanie przez Odwołującego od 27 marca 2013 r. wymaganym
przez Zamawiającego zaświadczeniem (choć według Odwołującego wystarczający był już
protokół z kontroli 22 marca 2013 r., który przesłał Zamawiającemu 25 maca 2013 r.).
Aktualnie nie ma zatem przeszkody do zawarcia umowy z Odwołującym, który uzyskał po
wyborze jego oferty wymagany na mocy postanowień umowy dokument, co Zamawiający
Sygn. akt KIO 756/13
błędnie uznał za zachowanie świadczące o złożeniu w ofercie nieprawdziwej informacji
o spełnianiu warunku udziału dotyczącego uprawnień wymaganych do realizacji zamówienia.
Z treści uzasadnienia decyzji o wykluczeniu Odwołującego wynika pośrednio,
że Zamawiający zdawał sobie sprawę z niemożności wykluczenia Odwołującego
za niespełnianie warunku udziału w postępowaniu, a zatem na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 4
pzp, stąd wskazał na przesłankę z art. 24 ust. 1 pkt 3 pzp. Uzasadnienie Zamawiającego jest
jednak wewnętrznie sprzeczne i nielogiczne. W pierwszym akapicie mowa jest
o oświadczeniu o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu, co może się odnosić tylko
do oświadczenia składanego wraz z ofertą, o którym mowa lit. a ppkt 1. pkt 13. s.i.w.z.
Następnie w drugim akapicie przechodzi się do treści wzoru umowy, wprost wskazując
na konieczność przedłożenia do umowy zaświadczenia Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Po czym następuje niespodziewana konkluzja, że brak tego dokumentu wymaganego
do podpisania umowy, świadczy rzekomo o nieprawdziwości złożonego do upływu terminu
składnia ofert oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu. W istocie
Zamawiający w tym uzasadnieniu, jak słusznie podniósł to Odwołujący, w ogóle nie odniósł
się do okoliczności świadczących o zaistnieniu przesłanki, o której mowa w art. 24 ust. 1 pkt
3 pzp. Również na rozprawie Zamawiający zmierzał wyłącznie do wykazania, że
na dzień upływu terminu składania ofert Odwołujący nie dysponował zaświadczeniem
potwierdzającym rejestrację i zatwierdzenie zakładu w zakresie prowadzenia działalności
cateringowej. Jednakże w okolicznościach rozstrzyganej sprawy wywody te należy uznać
za bezprzedmiotowe dla wykazania złożenia przez Odwołującego nieprawdziwych informacji,
które mogłyby mieć wpływ na wynik postępowania.
Mając powyższe na uwadze, Izba stwierdziła, że naruszenie przez Zamawiającego
art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych miało wpływ na wynik
prowadzonego przez niego postępowania o udzielenie zamówienia – i działając
na podstawie art. 192 ust. 1, 2 i ust. 3 pkt 1 ustawy pzp – orzekła, jak w pkt 1. sentencji.
Z uwagi na związanie przepisem art. 180 ust. 2 pkt 1 ustawy pzp – Izba nie nakazała
unieważnienia innych niż wykluczenie Odwołującego z postępowania czynności dokonanych
przez Zamawiającego, który powinien tego dokonać z własnej inicjatywy, wykonując
niniejszy wyrok.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy pzp w związku z § 3 pkt 1 oraz 5 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
Sygn. akt KIO 756/13
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238) – obciążając
Zamawiającego tymi kosztami, na które złożył się uiszczony przez Odwołującego wpis.
Przewodniczący:
………………………..
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
wykluczenia z postępowania A……… J………… z Białegostoku prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą Pegaz 2 A………. J……….., a także
powtórzenie czynności oceny spełnia warunków udziału w postępowaniu, badania
i oceny ofert z uwzględnieniem oferty złożonej przez odwołującego.
2. Kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Województwo Podlaskie z siedzibą
w Białymstoku i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
Sygn. akt KIO 756/13
odwołującego: Pegaza 2 A……… J………… z Białegostoku – tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza
od
zamawiającego:
Województwa
Podlaskiego
z
siedzibą
w Białymstoku na rzecz odwołującego: Pegaza 2 A……….. J…………
z Białegostoku kwotę 7500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero
groszy) – stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
uiszczonego wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759, z późn. zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Białymstoku.
Przewodniczący: ………………………………
Sygn. akt KIO 756/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Województwo Podlaskie reprezentowane przez Urząd Marszałkowski
Województwa Podlaskiego – prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. z
2010 r. Nr 113, poz. 759, z późn. zm.; zwanej dalej również „ustawą pzp” lub „pzp”),
postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi Świadczenie usług cateringowych na
potrzeby Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku (nr
postępowania BO-II.272.9.2013)
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
14 lutego 2013 r. pod nr 61764-2013, w tym samym dniu Zamawiający zamieścił ogłoszenie
o zamówieniu w swojej siedzibie na tablicy ogłoszeń oraz na swojej stronie internetowej
(WWW.wrotapodlasia.pl), na której udostępnił również specyfikację istotnych warunków
zamówienia (dalej zwaną w skrócie „s.i.w.z.” lub „SIWZ”).
Wartość zamówienia nie przekracza kwot określonych w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp i została ustalona przez Zamawiającego na kwotę
270.000,00 zł – co stanowi równowartość 67.170,86 euro.
26 marca 2013 r. (pismem z tej daty) Zamawiający przesłał drogą elektroniczną
Odwołującemu – A………. J………… z Białegostoku prowadzącemu działalność
gospodarczą pod firmą Pegaz 2 A………. J………. – zawiadomienie o wykluczeniu
z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy pzp.
2 kwietnia 2013 r. (pismem z tej daty) Odwołujący wniósł do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej odwołanie od powyższej czynności Zamawiającego (zachowując wymóg
przekazania jego kopii Zamawiającemu), któremu zarzucił naruszenie art. 24 ust. 2 pkt 4
i ust. 3, art. 89 ust. 1 pkt 5, art. 92 ust. 1 pkt 3, a w konsekwencji także art. 7 ust. 1 ustawy
pzp. Odwołujący zarzucił również Zamawiającemu zaniechanie wezwania do złożenia
wyjaśnień dotyczących złożonego w postępowaniu oświadczenia z naruszeniem art. 26 ust.
3 i 4, a w konsekwencji także art. 7 ust. 1 ustawy pzp.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
1. Unieważnienia czynności wykluczenia Odwołującego z postępowania.
2. Unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty.
3. Powtórzenia czynności badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu, w tym oferty
Sygn. akt KIO 756/13
Odwołującego.
Odwołujący w następujący sposób sprecyzował zarzut odwołania:
Odwołujący w pierwszej kolejności w następujący sposób zrelacjonował okoliczności
faktyczne. W toku postępowania złożył wymagany przez Zamawiającego załącznik nr 3
do SIWZ, który był również oświadczeniem o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu
wynikających z art. 22 ust. 1 pzp (takie wymaganie wynikało z pkt 13. ppkt 1. lit. a SIWZ).
Zamawiający uznał za najkorzystniejszą ofertę Odwołującego. Następnie 8 marca 2013 r.
Zamawiający drogą elektroniczną wezwał Odwołującego do dostarczenia następujących
dokumentów w celu podpisania umowy: kopii polisy ubezpieczeniowej OC na kwotę 200.000
zł, zaświadczenia o wpisie zakładu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli
organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz decyzji zatwierdzającej samochód
do transportu żywności wydanej przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego.
18 marca 2013 r. Odwołujący dostarczył takie dokumenty lecz nie doszło do podpisania
umowy. 22 marca 2013 r. Zamawiający przesłał drogą elektroniczną wezwanie
do dostarczenia decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Białymstoku
zatwierdzającej prowadzenie działalności cateringowej lub innego właściwego dokumentu,
z którego w sposób jednoznaczny wynikać będzie możliwość świadczenia usług
cateringowych, gdyż w przedstawionym wpisie nie było to wskazane jednoznacznie. Termin
na złożenie dokumentu wyznaczono na 25 marca 2013 r. do godz. 12:00. W tym terminie
Odwołujący złożył Protokół Kontroli Sanitarnej przeprowadzonej przez Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego z 22 marca 2013 r., w którym na stronie 3. znalazło się
stwierdzenie, że w zakładzie spełnione są warunki do produkcji potraw od surowca
do wyrobu gotowego, wyrobów garmażeryjnych, dań kulinarnych na potrzeby cateringu. dniu
26 marca 2013 r. Odwołujący otrzymał drogą elektroniczną zawiadomienie o powtórnym
badaniu ofert przeprowadzonym przez Zamawiającego i wyborze jako najkorzystniejszej
oferty wykonawcy Probart sp. z o.o. Równocześnie Zamawiający na podstawie art. 24 ust. 2
pkt 3 pzp wykluczył Odwołującego i na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5 pzp odrzucił jego ofertę.
W uzasadnieniu Zamawiający podał, że z przedłożonych przez Odwołującego dokumentów
wynika, że nie posiadał w chwili złożenia oferty uprawnień do prowadzenia działalności
w zakresie wymaganym przedmiotem zamówienia.
Zamawiający jest zobowiązany do wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust.
2 pkt 3 pzp w sytuacji, gdy wykonawca złożył nieprawdziwe informacje mające wpływ
na wynik postępowania. Zdaniem Odwołującego kiedy w toku postępowania Zamawiający
powziął informację, że zaistniało prawdopodobieństwo złożenia przez Odwołującego
nieprawidłowego oświadczenia, zobowiązany był do zweryfikowania takiej informacji.
Sygn. akt KIO 756/13
Zamawiający musiał wpierw stwierdzić w sposób niebudzący żadnych wątpliwości,
że Odwołujący złożył nieprawdziwe informacje oraz potwierdzić, że ich złożenie miało wpływ
na wynik postępowania. W przeciwnym wypadku mogłoby dojść do sytuacji, w której nie
zostaną zachowane zasady równego traktowania wykonawców oraz uczciwej konkurencji
wynikające z art. 7 ust. 1 pzp. W tym celu Zamawiający, korzystając z uprawnień nadanych
mu przez ustawodawcę, na podstawie art. 26 ust. 4 oraz art. 87 ust. 1 pzp powinien wezwać
Odwołującego do złożenia wyjaśnień. Według Odwołującego znalazło to odzwierciedlenie
m.in. [innych wyroków w odwołaniu nie przywołano] w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 8
czerwca 2011 r. (sygn. akt KIO/UZP 1112/11). Zamawiający nie wezwał Odwołującego do
złożenia wyjaśnień dotyczących oświadczenia o posiadaniu uprawnień do wykonywania
działalności objętych zamówieniem, co w ocenie Odwołującego stanowiło naruszenie art. 26
ust. 3 i ust. 4 pzp. Odwołujący podniósł, że jak wynika z pisma z 26 marca 2013 r.
Zamawiający nie kwestionował faktu posiadania przez Odwołującego uprawnień do
wykonywania czynności wynikających z przedmiotu umowy, a fakt, że Odwołujący nie
posiadał ich w dniu, w którym upływał termin składania ofert. W ocenie Odwołującego
ponieważ celem postępowania o udzielenie zamówienia jest podpisanie umowy najbardziej
korzystnej dla Zamawiającego, powinien on wykorzystać wszystkie możliwości, aby wyjaśnić
niejasności i wybrać najlepszą dla siebie ofertę.
Zdaniem Odwołującego w piśmie z 26 marca 2013 r. Zamawiający w sposób
lakoniczny poinformował o przyczynach wykluczenia i odrzucenia oferty. Zamawiający podał
wprawdzie jakie informacje uznał za nieprawdziwe, ale nie wskazał konkretnie na jakiej
podstawie, ograniczając się tylko do stwierdzenia, że wynika to z przedłożonych przez firmę
Pegaz 2 Adam Jarocki dokumentów. W ocenie Odwołującego przez brak wskazania o jakie
dokumenty chodzi i z jakich przesłanek wynika wniosek o nieprawdziwości oświadczenia,
Zamawiający ograniczył możliwość odniesienia się do zarzutów przez Odwołującego, co
powoduje, że nie może być zrealizowana dyspozycja art. 92 ust 1 pkt 3 pzp. Odwołujący
podkreślił, że uzasadnienie informacji o wykluczeniu wykonawcy z postępowania warunkuje
zakres składanych środków ochrony prawnej.
Odwołujący wskazał, że w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego złożył
wymagany przez Zamawiającego w SIWZ dokument świadczący o posiadaniu uprawnień do
wykonywania czynności związanych z zamówieniem – oświadczenie o spełnianiu warunków
udziału w postępowaniu na podst. art. 22 pzp. Następnie 18 marca 2013 r. złożył
u Zamawiającego zaświadczenie o wpisie do rejestru zakładów podlegających urzędowej
kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej z 25 listopada 2011 r. Odwołujący
stwierdził, że we wpisie tym nie ma rozszerzenia działalności o działalność cateringową,
Sygn. akt KIO 756/13
gdyż na podstawie art. 64 pkt 1a ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia zmianę
danych zakładu zgłasza się w ciągu 30 dni od daty zaistnienia zmiany. Odwołujący podniósł,
że taką zmianę – polegającą na rozszerzeniu działalności o catering – Odwołujący
wprowadził 20 lutego 2013 r. i 11 marca 2013 r. złożył wniosek o zmianę danych we wpisie.
Według Odwołującego dlatego stwierdzić należy, że 26 lutego 2013 r. posiadał uprawnienia
do prowadzenia działalności cateringowej. Natomiast Zamawiający nie skorzystał ze swoich
uprawnień i nie zażądał żadnych wyjaśnień odnośnie tego wpisu.
Odwołujący podsumował, że podane powyżej okoliczności wskazują na wadliwe
zastosowanie w stosunku do niego art. 24 ust 2 pkt 3 pzp, co w konsekwencji winno
skutkować uchyleniem wadliwych czynności polegających wykluczeni go z postępowania
oraz na wyborze najkorzystniejszej oferty z pominięciem jego oferty.
Zamawiający nie wniósł odpowiedzi na odwołanie, a merytorycznie do zarzutów
odwołania odniósł się na rozprawie.
Zgodnie z oświadczeniem Zamawiającego z 8 kwietnia 2013 r. kopia odwołania
została przesłana pozostałym wykonawcom uczestniczącym w postępowaniu 2 kwietnia
2013 r. drogą elektroniczną oraz 3 kwietnia 2013 r. listem poleconym.
Izba ustaliła, że do Prezesa Krajowej Izby odwoławczej nie wpłynęło żadne
zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego w tej sprawie.
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych i wpis został przez
Odwołującego uiszczony – podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
Izba ustaliła z urzędu w toku czynności formalnoprawnych i sprawdzających, że nie
zostały wypełnione przesłanki skutkujące możliwością odrzuceniem odwołania, o których
mowa w art. 189 ust. 2 pzp. Na posiedzeniu z udziałem Stron nie zgłoszono w tym zakresie
wniosków przeciwnych.
Z uwagi na brak podstaw do odrzucenia odwołania lub umorzenia postępowania
odwoławczego, Izba przeprowadziła rozprawę, podczas której Odwołujący podtrzymał
odwołanie, natomiast Zamawiający wniósł o jego oddalenie.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron, uwzględniając zgromadzony materiał
dowodowy, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska Stron – zawarte
w odwołaniu, a także wyrażone ustnie na rozprawie i odnotowane w protokole – Izba
ustaliła i zważyła, co następuje:
Sygn. akt KIO 756/13
Zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1 pzp odwołującemu przysługuje legitymacja
do wniesienia odwołania, gdy ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia oraz może
ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. W ocenie
Izby Odwołujący legitymuje się interesem w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia,
w którym złożył ofertę, która pierwotnie została uznana przez Zamawiającego
za najkorzystniejszą. Odwołujący ma zatem realną szansę na uzyskanie przedmiotowego
zamówienia wobec podniesienia zarzutu przeciwko wykluczeniu go z postępowania.
Jednocześnie ta ostatnia czynność podjęta przez Zamawiającego naraża Odwołującego
na szkodę z powodu nieuzyskania odpłatnego zamówienia publicznego, na co mógłby
w przeciwnym razie liczyć.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania
o zamówienie publiczne, która została również przekazana Izbie w formie kopii
poświadczonej za zgodność z oryginałem przez Zamawiającego, w szczególności zaś
przeprowadziła dowody z następujących dokumentów: ogłoszenia o zamówieniu, s.i.w.z.,
oferty Odwołującego, pism Zamawiającego i Odwołującego po pierwotnym wyborze
najkorzystniejszej oferty, a także z protokołu postępowania.
Zamawiający w następujący sposób uzasadnił decyzję o wykluczeniu Odwołującego:
Zgodnie z zapisami SIWZ wszyscy wykonawcy zobowiązani byli do złożenia
oświadczeń wynikających z art. 44 ustawy PZP (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.)
o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu. Zgodnie z brzmieniem art. 22 ust. 1 ustawy
PZP o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki
udziału w postępowaniu, min. warunek posiadania uprawnień do wykonywania określonej
działalności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania.
Zamawiający w § 1 załącznika nr 2 do SIWZ - istotnych postanowieniach umowy zawarł
konieczność przedłożenia do umowy przez Wybranego Wykonawcę, zaświadczeń, min.
zaświadczenia Państwowej Inspekcji Sanitarnej, iż zakład jest wpisany do rejestru zakładów
podlegających urzędowej rejestracji.
Z przedłożonych dokumentów przez firmę Pegaz 2 A……….. J…………. wynika, iż
Wykonawca nie posiadał w chwili złożenia oferty decyzji w sprawie rejestracji i zatwierdzenia
zakładu wymaganej przepisami art. 62 i 63 Ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia
(Dz. U. 2010.136.914) zezwalającej na prowadzenie usług w formie cateringu. Wykonawca
złożył więc nieprawdziwe informacje mające wpływ na wynik prowadzonego postępowania.
Sygn. akt KIO 756/13
W związku z zaistnieniem powyższych okoliczności Zamawiający zobowiązany był
do wykonania czynności powtórnej oceny, badania i wyboru oferty najkorzystniejszej.
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, poczynione ustalenia
faktyczne oraz zakres zarzutów podniesionych w odwołaniu i podlegających rozpatrzeniu,
Izba stwierdziła, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Potwierdził
się
zarzut
bezpodstawności
wykluczenia
Odwołującego
przez
Zamawiającego na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp. Zamawiający bezpodstawnie przypisał
Odwołującemu złożenie nieprawdziwej informacji polegające na złożeniu oświadczenia
o spełnianiu warunku udziału w postępowaniu dotyczącego posiadaniauprawnień
do wykonywania określonej działalności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich
posiadania.
W pierwszej kolejności Izba zważyła, że Zamawiający zaniechał sprecyzowania
warunku dotyczącego posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności,
którego potwierdzenia spełniania oczekuje od wykonawców ubiegających się o udzielenie
zamówienia. Tymczasem sprecyzowanie wynikających z art. 22 ust. 1 pkt 1-4 pzp warunków
udziału w postępowaniu – polegające na opisaniu sposobu oceny ich spełniania – ma
kluczowe znaczenie. Zamawiający zobowiązani są do określenia tych warunków w sposób
dostatecznie jasny i precyzyjny, aby zarówno wykonawcy potencjalnie zainteresowani
udziałem w postępowaniu, jak i sami zamawiający mogli ocenę ich spełniania przeprowadzić
na zasadzie spełnia – nie spełnia. Jest to istotne, gdyż warunki udziału w postępowaniu
ustalone przez zamawiających, wpływają na krąg wykonawców, którzy mogą się ubiegać
o zamówienie – zawężając go w mniejszym lub większym stopniu. Jest to działanie
dopuszczalne w granicach wyznaczonych przez dyspozycję art. 22 ust. 4 pzp, który
wskazuje na konieczność powiązania i proporcjonalności opisu sposobu dokonania oceny
spełniania warunków udziału z przedmiotem zamówienia postępowania o udzielenie
zamówienia. Na zamawiających ciąży przy tym obowiązek zapewnienia, aby te warunki
podmiotowe pozwalały na wyłonienie wykonawcy dającego rękojmię należytego wykonania
zamówienia, nie naruszając przy tym zasady równego traktowania wykonawców czy zasady
uczciwej konkurencji. Jednocześnie z uwagi na obowiązującą zasadę pisemności opis
sposobu dokonania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz zakres, rodzaj
i forma żądanych w tym celu dokumentów muszą zostać opisane przez zamawiających
w sposób wyczerpujący, jasny i precyzyjny w dokumentach postępowania udostępnianych
Sygn. akt KIO 756/13
potencjalnym wykonawcom. Tymczasem poza przepisaniem w pkt 2. s.i.w.z. treści art. 22
ust. 1 pzp, Zamawiający w pkt 3. s.i.w.z. sprecyzował swoje wymagania tylko w odniesieniu
do warunków dotyczących wiedzy i doświadczenia (lit. a), dysponowania osobami zdolnymi
do wykonania zamówienia (lit. b) i odpowiednim potencjałem technicznym (lit. c). Również
w pkt 13. s.i.w.z. – zawierającym wykaz oświadczeń i dokumentów – Zamawiający nie
zażądał żadnego dokumentu dotyczącego uprawnień z rodzajów wskazanych w pkt 1. ust. 1.
§ 1. rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U. Nr 226, poz. 1817). Jednakże z § 1 ust. 1
rozporządzenia wynika, że zażądanie takiego dokumentu przez zamawiającego jest możliwe
wyłącznie w celu wykazania spełniania przez wykonawcę warunków z art. 22 ust. 1 pzp,
których opis sposobu oceny spełniania został dokonany w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. W rozstrzyganej sprawie Zamawiający konsekwentnie nie dokonał opisu
sposobu oceny spełniania warunku dotyczącego uprawnień, ani nie zażądał dokumentu
w celu wykazania spełniania takiego warunku. Zamawiający z uwagi na wartość przedmiotu
zamówienia nie miał obowiązku zażądania dokumentu z rozporządzenia, co nie zwalniało go
jednak od dokonania opisu sposobu oceny spełniania warunku dotyczącego uprawnień. O ile
Zamawiający w lit. a ppkt 1. pkt 13. s.i.w.z. zażądał złożenia oświadczenia o spełnianiu
warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust. 1 pzp (przygotowując jego
wzór w pkt 6 załącznika nr 3 do s.i.w.z.) – o tyle w ogóle poniechał sprecyzowania jakie
okoliczności w zakresie uprawnień miałoby potwierdzać to oświadczenie. Zamawiający –
choć było to jego prawem i obowiązkiem – ani w ogłoszeniu, ani w s.i.w.z. nie wskazał jakich
to uprawnień wymaga od wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia. Z uwagi
na obowiązek podania już w ogłoszeniu o zamówieniu opisu sposobu oceny spełniania
warunków udziału w postępowaniu, za spóźnione i niedopuszczalne należy uznać
sprecyzowanie przez Zamawiającego dopiero w zawiadomieniu o rozstrzygnięciu
postępowania, że wymagał wykazania uprawnień do prowadzenia usług w formie cateringu,
których obowiązek posiadania miałby wynikać z art. 62 i 63 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r.
o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tekst jednolity Dz. U. z 2010 Nr 136, poz. 914, z
późn. zm.). Już choćby z tego względu obiektywnie Odwołujący nie mógł złożyć
nieprawdziwych informacji co do spełniania warunku, który w rzeczywistości nie został przez
Zamawiającego sprecyzowany w odpowiednim czasie i miejscu.
Po drugie – Izba zważyła, że Zamawiający po dokonaniu wyboru oferty Odwołującego
bezpodstawnie wywiódł warunek udziału w postępowaniu dotyczący uprawnień w rozumieniu
art. 22 ust. 1 pkt 1 pzp – z § 11. istotnych postanowień umowy, stanowiących załącznik nr 2
Sygn. akt KIO 756/13
do s.i.w.z. (w uzasadnieniu wykluczenia błędnie wskazano na § 1). Zgodnie z brzmieniem §
11. umowy: Wykonawca oświadcza, iż świadczone usługi są pod nadzorem Państwowej
Inspekcji Sanitarnej i zakład jest wpisany do rejestru zakładów podlegających urzędowej
rejestracji. {ust. 1} Zaświadczenie Państwowej Inspekcji Sanitarnej iż zakład jest wpisany do
rejestru zakładów podlegających urzędowej rejestracji stanowi załącznik nr……. do umowy.
{ust. 2} Zamawiający wymagał zatem przedstawienia zaświadczenia o wpisie do rejestru
zakładów podlegających urzędowej rejestracji wyłącznie od wykonawcy, którego oferta
została uznana za najkorzystniejsza. Tego typu warunek wiążący tylko wykonawcę – stronę
tej umowy, zasadniczo różni się od warunku udziału w postępowaniu, który musi spełniać
każdy z wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia. Ponadto o ile warunek
udziału w postępowaniu musi być spełniony najpóźniej na dzień upływu terminu składania
ofert, o tyle wymaganie z § 11. aktualizowało się z chwilą zawarcia umowy. Choć późniejsze
zachowanie Zamawiającego na to nie wskazuje, wydaje się, że mógł to być świadomy
zabieg umożliwiający ubieganie się o udzielenie zamówienia również wykonawcom, którzy
na dzień składania ofert nie dysponowali takim zaświadczeniem, jednak mogli je uzyskać
w razie wyboru ich oferty jako najkorzystniejszej. Należy zauważyć, że o ile Zamawiający ma
prawo wyznaczyć termin podpisania umowy, a zatem pośrednio zdecydować o dniu,
w którym wybrany wykonawca będzie musiał dysponować zaświadczeniem – o tyle
Zamawiający w pkt 18. s.i.w.z. – zawierającym informacje o formalnościach, jakie powinny
zostać dopełnione po wyborze oferty w celu zawarcia umowy w sprawie zamówienia
publicznego – nie wskazał, że jedną z formalności będzie uprzednie przedstawienie
stosownego zaświadczenia. Tym samym Zamawiający naraził się na niepewność aż do dnia
podpisania umowy, czy właściwy dokument zostanie przedstawiony przez wybranego
wykonawcę. Szczęśliwie dla Zamawiającego Odwołujący reagował na wezwania
o przesłanie dokumentów, o których mowa w § 10. i 11. umowy, przesyłając je przed
podpisaniem
umowy.
W konsekwencji
niemożność
przedstawienia
wymaganego
do zawarcia umowy jednego z tych dokumentów mogła wpływać na ocenę zdolności
Odwołującego do jej podpisania, a nie na zmianę oceny spełniania przez niego warunku
udziału w postępowaniu w rozumieniu art. 22 ust. 1 pkt 1 pzp. Ostatecznie do podpisania
umowy nie doszło, a Zamawiający wykluczył Odwołującego. Z przebiegu rozprawy wynika,
że niesporne jest dysponowanie przez Odwołującego od 27 marca 2013 r. wymaganym
przez Zamawiającego zaświadczeniem (choć według Odwołującego wystarczający był już
protokół z kontroli 22 marca 2013 r., który przesłał Zamawiającemu 25 maca 2013 r.).
Aktualnie nie ma zatem przeszkody do zawarcia umowy z Odwołującym, który uzyskał po
wyborze jego oferty wymagany na mocy postanowień umowy dokument, co Zamawiający
Sygn. akt KIO 756/13
błędnie uznał za zachowanie świadczące o złożeniu w ofercie nieprawdziwej informacji
o spełnianiu warunku udziału dotyczącego uprawnień wymaganych do realizacji zamówienia.
Z treści uzasadnienia decyzji o wykluczeniu Odwołującego wynika pośrednio,
że Zamawiający zdawał sobie sprawę z niemożności wykluczenia Odwołującego
za niespełnianie warunku udziału w postępowaniu, a zatem na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 4
pzp, stąd wskazał na przesłankę z art. 24 ust. 1 pkt 3 pzp. Uzasadnienie Zamawiającego jest
jednak wewnętrznie sprzeczne i nielogiczne. W pierwszym akapicie mowa jest
o oświadczeniu o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu, co może się odnosić tylko
do oświadczenia składanego wraz z ofertą, o którym mowa lit. a ppkt 1. pkt 13. s.i.w.z.
Następnie w drugim akapicie przechodzi się do treści wzoru umowy, wprost wskazując
na konieczność przedłożenia do umowy zaświadczenia Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Po czym następuje niespodziewana konkluzja, że brak tego dokumentu wymaganego
do podpisania umowy, świadczy rzekomo o nieprawdziwości złożonego do upływu terminu
składnia ofert oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu. W istocie
Zamawiający w tym uzasadnieniu, jak słusznie podniósł to Odwołujący, w ogóle nie odniósł
się do okoliczności świadczących o zaistnieniu przesłanki, o której mowa w art. 24 ust. 1 pkt
3 pzp. Również na rozprawie Zamawiający zmierzał wyłącznie do wykazania, że
na dzień upływu terminu składania ofert Odwołujący nie dysponował zaświadczeniem
potwierdzającym rejestrację i zatwierdzenie zakładu w zakresie prowadzenia działalności
cateringowej. Jednakże w okolicznościach rozstrzyganej sprawy wywody te należy uznać
za bezprzedmiotowe dla wykazania złożenia przez Odwołującego nieprawdziwych informacji,
które mogłyby mieć wpływ na wynik postępowania.
Mając powyższe na uwadze, Izba stwierdziła, że naruszenie przez Zamawiającego
art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych miało wpływ na wynik
prowadzonego przez niego postępowania o udzielenie zamówienia – i działając
na podstawie art. 192 ust. 1, 2 i ust. 3 pkt 1 ustawy pzp – orzekła, jak w pkt 1. sentencji.
Z uwagi na związanie przepisem art. 180 ust. 2 pkt 1 ustawy pzp – Izba nie nakazała
unieważnienia innych niż wykluczenie Odwołującego z postępowania czynności dokonanych
przez Zamawiającego, który powinien tego dokonać z własnej inicjatywy, wykonując
niniejszy wyrok.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy pzp w związku z § 3 pkt 1 oraz 5 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
Sygn. akt KIO 756/13
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238) – obciążając
Zamawiającego tymi kosztami, na które złożył się uiszczony przez Odwołującego wpis.
Przewodniczący:
………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
