KIO 120/13

Komisja w składzie:
0: Przewodniczący - członek Krajowej Izby Odwoławczej: Barbara Bettman Protokolant: Rafał Komoń

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 stycznia 2013 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej dnia 21 stycznia 2013 r. przez
wykonawcę: adwokat M……….. S………….Kancelaria Adwokacka ul. Bielawska 24 lok.
4, 05-520 Konstancin-Jeziorna, w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego:
Skarb Państwa Sąd Okręgowy w Warszawie Al. Solidarności 127, 00-898 Warszawa,
przy udziale wykonawcy: G……… H……… Kancelaria Prawna ul. Janowskiego 11/30, 02-
784 Warszawa,
- zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,

orzeka:

1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu:
1.1 unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty wykonawcy: G……….
H…….. Kancelaria Prawna ul. Janowskiego 11/30, 02-784 Warszawa,
1.2. unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego: adwokat M……….
S………… Kancelaria Adwokacka ul. Bielawska 24 lok. 4, 05-520 Konstancin-
Jeziorna,
1.2. dokonanie ponownej czynności oceny i wyboru ofert, z uwzględnieniem oferty
odwołującego wykonawcy: adwokat M.………… S…………… Kancelaria Adwokacka
ul. Bielawska 24 lok. 4 05-520 Konstancin-Jeziorna, w tym oceny złożonych wyjaśnień

w zakresie rażąco niskiej ceny oferty odwołującego i podanie pełnego uzasadnienia tej
czynności,
2. Kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Skarb Państwa Sąd Okręgowy w
Warszawie Al. Solidarności 127, 00-898 Warszawa,
2.1. zalicza na poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500,00 zł (słownie:
siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego: adwokat
M………… S………… Kancelaria Adwokacka ul. Bielawska 24 lok. 4, 05-520
Konstancin-Jeziorna, tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od zamawiającego: Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Warszawie,
Al. Solidarności 127, 00-898 Warszawa na rzecz odwołującego: adwokat M………..
S………….. Kancelaria Adwokacka ul. Bielawska 24 lok. 4, 05-520 Konstancin-
Jeziorna, kwotę 7 500,00 zł (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) z tytułu
zwrotu kosztów wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a ust. 1 i 198b ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w
terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.

Przewodniczący:

…………………..…

Sygn. akt: KIO 120/13

U z a s a d n i e n i e:

W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym w trybie
przetargu nieograniczonego na: „Sprawowanie obsługi (pomocy) prawnej w sprawach w
zakresie: finansów publicznych, gospodarki nieruchomościami, prawa pracy, prawa
cywilnego (w szczególności w zakresie zobowiązań), prawa budowlanego dla Sądu
Okręgowego w Warszawie”- nr sprawy ZP/OF/79/12. (BZP pozycja 532016 z 28.12.2012 r.),
dnia 21 stycznia 2013 r. zostało wniesione w formie pisemnej odwołanie przez wykonawcę:
adwokat M……….. S…………. Kancelaria Adwokacka z siedzibą w Konstancinie-Jeziorna, w
kopii przekazane zamawiającemu w tym samym terminie.
Złożenie odwołania nastąpiło skutkiem powiadomienia w dniu 16 stycznia 2013 r. za
pośrednictwem faksu o wyborze najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawcę
G………. H………… Kancelaria Prawna z siedzibą w Warszawie, oraz odrzucenia oferty
odwołującego.
Wobec podjętych czynności oraz zaniechania czynności, tj.:
1)
bezpodstawnego dokonaniu czynności odrzucenia oferty odwołującego,
2)
bezpodstawnego zaniechania czynności wyboru oferty odwołującego, jako
najkorzystniejszej.
- odwołujący zarzucił zamawiającemu: Skarbowi Państwa Sądowi Okręgowemu w
Warszawie, naruszenie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759 ze zm.), dalej zwanej ustawą Pzp, tj.:
1.
art. 89 ust. 1 pkt. 4 ustawy Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp przez jego
zastosowanie i przyjęcie, iż oferta odwołującego podlega odrzuceniu, pomimo że wykonawca
złożył wyjaśnienia i dostarczył dowody, iż jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w
stosunku do przedmiotu zamówienia,
2.
art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp poprzez prowadzenie postępowania w sposób, który
narusza zasady uczciwej konkurencji oraz nierówno traktuje wykonawców albowiem celem
postępowania przetargowego jest wybór najkorzystniejszej oferty, przy zachowaniu
bezstronności. W tym przypadku nie wybrana została oferta najkorzystniejsza, a wykonawcy
nie byli traktowani równo - wybrany wykonawca pomimo, że zdaniem zamawiającego,
punktem odniesienia dla wyboru ofert była kwota szacunkowej wartości zamówienia - nie

został poproszony o wyjaśnienia w sprawie oferowanej ceny, pomimo, że jego oferta
stanowiła 46,74% wartości szacunkowej. Odwołujący o takie wyjaśnienia został poproszony,
wyjaśnienia takie przedstawił wraz z dowodami potwierdzającymi, że zaproponowana przez
niego cena nie jest rażąco niska. Lakoniczność uzasadnienia odrzucenia oferty, uniemożliwia
odwołującemu ustosunkowanie się do przedstawionych zarzutów i podjęcie obrony swoich
praw,
3.
art. 91 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 2 pkt 5 ustawy Pzp poprzez uznanie, że oferta
wykonawcy nie jest ofertą najkorzystniejszą,
4.
art. 271 § 1 kodeksu karnego poprzez poświadczenie przez Przewodniczącą Komisji
nieprawdy w dokumencie z dnia 16 stycznia 2013 r. informującym o ocenie złożonej przez
odwołującego oferty, iż wykonawca: nie dołączył do wyjaśnień żadnych dowodów,
potwierdzających, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, podczas gdy zarówno do
wyjaśnień złożonych w formie pisemnej jak i tych samych wyjaśnień przesłanych dodatkowo
na adres Przewodniczącego Komisji w wersji elektronicznej zostały przedmiotowe dowody
dołączone.
5.
art. 231 kodeksu karnego przez przekroczenie przez Przewodniczącą Komisji
uprawnień i niedopełnieniu obowiązków, poprzez wybór oferty, która nie była
najkorzystniejsza dla zamawiającego, co było działaniem na szkodę interesu publicznego
(zamawiającego) i prywatnego (wykonawcy).
Powołując się na naruszenie swego interesu w uzyskaniu zamówienia w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp, odwołujący wnosił o uwzględnienie
odwołania i nakazanie zamawiającemu:
a)
unieważnienia czynności odrzucenia złożonej oferty,
b)
unieważnienia wyboru oferty najkorzystniejszej,
c)
dokonania ponownej oceny ofert z uwzględnieniem oferty wykonawcy,
d)
wyboru oferty odwołującego jako najkorzystniejszej,
e)
obciążenia kosztami postępowania zamawiającego na rzecz wykonawcy poprzez
zasądzenie kwoty 11.100 (jedenaście tysięcy sto złotych), stanowiącej uzasadnione koszty
odwołującego się z tytułu wpisu od odwołania (7.500 zł) oraz z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika (3.600 zł), gdyż odwołujący się jest jednocześnie profesjonalnym
pełnomocnikiem.

W uzasadnieniu zgłoszonych zarzutów i żądań odwołujący wskazywał, że posiada
interes w złożeniu odwołania ponieważ w wypadku utrzymania w mocy czynności
zamawiającego, oferta odwołującego zostałaby odrzucona, a w konsekwencji nie zostałaby

wybrana jako najkorzystniejsza i tym samym nie uzyskałby on przedmiotowego zamówienia
(art. 179 ust. 1 ustawy Pzp).
Odwołujący podnosił, iż jedynym celem postępowania przetargowego jest wybór
najkorzystniejszej oferty. Przez najkorzystniejszą ofertę należy rozumieć, zgodnie z definicją
ustawową, „ofertę, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów
odnoszących się do przedmiotu zmówienia publicznego, albo ofertę z najniższą ceną, a w
przypadku zamówień publicznych w zakresie działalności twórczej lub naukowej, których
przedmiotu nie można opisać w sposób jednoznaczny i wyczerpujący - ofertę, która
przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu
zamówienia publicznego”. Cały czas mając na uwadze powyższe, ustawodawca dopuszcza
odrzucenie oferty zawierającej rażąco niską cenę (art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp). W tym
kontekście przez rażąco niską cenę należy rozumieć cenę, za jaką zlecenia z obiektywnych
przyczyn nie da się wykonać, co może narazić na szkodę zamawiającego tj. zawarcie
umowy i jej nie wykonanie przez wykonawcę. W tym zakresie zastosowanie znajduje art. 232
Kpc zgodnie, z którym ciężar dowodu spoczywa na stronie, która z danego faktu wywodzi
skutki prawne. Oznacza to, że zamawiający po zwróceniu się do wykonawcy o złożenie
wyjaśnień, odrzucając ofertę powinien udowodnić rażąco niską cenę, tzn. że wykonawca
obiektywnie w żaden sposób nie będzie w stanie wywiązać się z umowy przy oferowanej
cenie. W przedmiotowej sprawie zamawiający takiego dowodu nie przedstawił, ze względu
na charakter sprawy dowód taki nie jest możliwy – jak twierdził odwołujący. Przedmiotem
zamówienia są usługi intelektualne, dla których niezbędnych kosztów wycenić się nie da. W
niniejszej sprawie znaczenie drugorzędne mają obowiązujące ceny rynkowe i zysk
wykonawcy, istotne jest tylko czy przy zaproponowanej cenie wykonawca jest w stanie
wykonać zlecenie. Wykonawca jednak w przedmiotowej sprawie udowodnił, do czego nie był
zobowiązany, że zaproponowana cena jest ceną rynkową, Zamawiający natomiast pomimo,
że był do tego zobowiązany nie udowodnił, że oferowana cena jest rażąco niska (w
znaczeniu ustawy).
Przechodząc do szczegółowego uzasadnienia podnosił, iż na wykonawcy, którego
zamawiający wezwał do złożenia w wyjaśnień na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp ciąży
jedynie obowiązek złożenia wyjaśnień potwierdzających, że oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia. Jednakże w razie odrzucenia oferty ciężar
dowodu spoczywa na zamawiającym wywodzącym skutek ze swego twierdzenia o
zaoferowaniu ceny rażąco niskiej.
W dniu 16 stycznia 2013 r. zamawiający odrzucił ofertę odwołującego, gdyż zawiera,
w jego ocenie, rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zamawiający w
uzasadnieniu, które zacytował w całości stwierdził, iż: „wyjaśnienia złożone przez

wykonawcę nie uprawdopodobniają w wystarczający sposób, iż wykonanie przedmiotowego
zamówienia za cenę wskazaną w ofercie jest możliwe i realne. Złożone wyjaśnienia nie są
wystarczające aby dokonać oceny czy oferta zawiera rażąco niską cenę. W szczególności
zamawiający zauważył, iż wykonawca nie dołączył do wyjaśnień żadnych dowodów,
potwierdzających, że oferta nie zawiera niskiej ceny.”
Odwołujący wyjaśniał, że w piśmie z dnia 9 stycznia 2013 r. zamawiający wezwał
wykonawcę do wyjaśnienia, czy jego oferta zawiera rażąco niską cenę. Jednocześnie
wskazał, że zamawiający przeznaczył na realizację niniejszego zamówienia kwotę z
podatkiem VAT: 252.000,00 zł, natomiast wykonawca zaoferował wykonanie przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymogami specyfikacji istotnych warunków zamówienia, za cenę bez
podatku VAT 61.560,00 zł z podatkiem VAT: 75. 718,80 zł.
Pismem z dnia 10 stycznia 2013 r. złożonym bezpośrednio do Przewodniczącej
Komisji oraz dodatkowo przesłanym za pośrednictwem poczty elektronicznej na adres
Przewodniczącej Komisji, odwołujący wyjaśnił iż, cena zaproponowana w ofercie, stanowi
bilans sprzyjających i dostępnych wykonawcy warunków cenotwórczych wykonania
niniejszego zamówienia polegających na:
1.
osobistym wykonywaniu zamówienia, a nie poprzez podwykonawców, co skutkuje
obniżeniem kosztów związanych z realizacją niniejszego zamówienia,
2.
nie ponoszenia kosztów stałych związanych z zatrudnianiem pracowników, gdyż
wykonawca prowadzi Kancelarię Adwokacką indywidualnie co wpływa na obniżenie kosztów
usług w tym za wykonanie przedmiotowego zamówienia,
3.
adwokaci oraz radcowie prawni, z którymi wykonawca współpracuję i którzy zostali
wymienieni w składanej ofercie świadczą dla wykonawcy swe usługi doraźnie w zależności
od potrzeb klienta na podstawie umów cywilnoprawnych, co znacznie obniża koszt realizacji
niniejszego zamówienia.
4.
posiadaniu własnego lokalu, w którym znajduje się siedziba Kancelarii, co skutkuje
niższymi kosztami oraz brakiem konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów związanych
z jego wynajmem - skutkuje to oszczędnościami przy wykonywaniu przedmiotu zamówienia.
Powyższe
okoliczności
skutkują
możliwością
zaoferowania
przez
wykonawcę
konkurencyjnych cen za wykonanie zamówienia.
Jednocześnie wykonawca oświadczył, iż w cenie oferty zostało uwzględnione
wykonanie wszystkich czynności wyszczególnionych w SIWZ, w szczególności w opisie
przedmiotu zamówienia oraz został uwzględniony satysfakcjonujący go zysk.

Wykonawca podkreślił, iż przedmiotem zamówienia jest świadczenie usługi przez
około 540 godzin, co w przeliczeniu oznacza 3 miesiące (dla całego etatu), minimalne
dopuszczalne wynagrodzenie w przypadku umowy o pracę wynosiłoby 3x1600=4800
złotych. Wobec powyższego złożona przez wykonawcę oferta na kwotę 61.560,00 złotych
netto jest kilkunastokrotnie wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Wykonawca w wyjaśnieniach podał, że cena przedstawiona w ofercie jest zbliżona do
cen, za które świadczy usługi prawne prywatnym firmom, które nie są zobowiązane do
stosowania ustawy Pzp. Wskazał, iż w ubiegłym roku świadczył pomoc prawną dla spółki
prawa handlowego przez ponad pół roku przez 4 godziny codziennie (w sumie ponad 500
godzin) za kwotę zbliżoną do zaoferowanej w ofercie dla Sądu Okręgowego. Jako dowód na
poparcie swych argumentów załączył list referencyjny obsługiwanego podmiotu z dnia 12
grudnia 2012 r., w którym wskazana była kwota, za którą świadczył swe usługi.
Ponadto wykonawca podniósł, iż cena wskazana w ofercie jest porównywalna do cen
za realizację tego rodzaju zamówienia, które obowiązują obecnie na rynku. Podał iż w dniu
14 grudnia 2012 r. składał ofertę w ramach konsorcjum na świadczenie usług prawnych, w
tym w szczególności związanych z badaniem zamówień publicznych realizowanych i
weryfikowanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego nr sprawy
54/BAB/PN/2012. Przedmiotem zamówienia było świadczenie obsługi prawnej przez 1400
godzin w okresie od podpisania umowy do 31 grudnia 2013 r. Cena w złożonej przez
wykonawcę w ofercie w ramach konsorcjum (oferta nr 15) na realizację wyżej wymienionego
zamówienia wyniosła 166 600,00 zł brutto. Natomiast za najkorzystniejszą w niniejszym
postępowaniu (jedynym kryterium wyboru była cena 100 %) wybrano ofertę, której wartość
brutto wyniosła 102.032,00 zł brutto - co stanowi 72,88 zł/h brutto (dla porównania w
niniejszej sprawie wykonawca zaproponował cenę około 140 zł/h brutto czyli blisko dwa razy
wyższą, pomimo to została ona uznana przez zamawiającego za „rażąco niską”). Jako
dowód załączył informację z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o wyborze
najkorzystniejszej oferty, zawierającą ceny ofert za świadczenie obsługi prawnej przez 1400
godzin. Kolejnym podawanym dowodem świadczącym, iż cena zaproponowana przez
wykonawcę nie jest rażąco niska i odpowiada cenom, które obowiązują za tego rodzaju
usługi na rynku było zamówienie publiczne w trybie przetargu nieograniczonego na usługi
prawnicze działania 6.4. Program Operacyjny Innowacyjną Gospodarka (nr sprawy 65/12,
numer ogłoszenia 260761-2012) ogłoszone i rozstrzygnięte przez Polską Organizację
Turystyczną;
http://
www.pot.gov.pl/rozstrzygniete/
usługi-prawnicze-dla-dzialania-6-4-
programu-operacyjnego-innowacyjna-gospodarka/.

Mając na względzie powyższe, złożone wyjaśnienia według odwołującego nie
pozwalają zamawiającemu wyciągnąć wniosków, iż oferta zawiera rażąco niską cenę.
Obowiązujące przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych w odniesieniu do kwestii
rażąco niskiej ceny stanowią transpozycję do polskiego systemu prawnego przepisów
ustawodawstwa Unii Europejskiej, w tym m.in. art. 55 Dyrektywy z dnia 31 marca 2004 r. w
sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane,
dostawy oraz usługi 2004/18/WE (Dz. U. UE z 30 kwietnia 2004 r. L 134/114) oraz wynikają z
zasad wypracowanych przez orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ani
przepisy Dyrektywy ani orzecznictwo Trybunału nie konstruują ram odnoszących się pojęcia
rażąco niskiej ceny. Zgodnie z orzeczeniem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia
22 czerwca 1989 r. w sprawie C-103/88 (Constanzo), niedopuszczalne, jako sprzeczne z
zasadą wspierania rzeczywistej konkurencji w zamówieniach publicznych jest automatyczne,
wyłącznie na postawie arytmetycznego kryterium, uznawanie za rażąco niskie i odrzucanie
ofert o cenach poniżej pewnego poziomu, np. tańszych o więcej niż 10 % od średniej ceny
wszystkich złożonych ofert. Z treści przywołanego orzeczenia wynika norma interpretacyjna,
iż z uwagi na zróżnicowany charakter poszczególnych zamówień oraz istotę uwarunkowań
organizacyjnych, gospodarczych i ekonomicznych związanych z realizacją świadczeń w
ramach zamówień publicznych kwestie rażąco niskiej ceny należy analizować w aspekcie
konkretnego zamówienia, z uwzględnieniem wszelkich okoliczności mających realny wpływ
na proces sporządzania oferty. Nie obowiązuje jednoznaczne określenie poziomu różnicy
pomiędzy cenami ofert, aby od jego przekroczenia można było mówić o cenie rażąco niskiej.
W jednym z orzeczeń KIO (wyrok z dnia 17 sierpnia 2011 roku, KIO 1665/11) nie uwzględniła
odwołania (które zarzucało zamawiającemu brak odrzucenia oferty mimo rażąco niskiej
ceny), nawet w sytuacji, gdy w sprawie zostały złożone oferty których wartość cenowa
wynosiła od 630.000,00 zł do 3.500.000,00 zł (prawie pięciokrotność najniższej ceny).
W swych wyjaśnieniach odwołujący wskazywał, jakie obiektywne czynniki miały
wpływ na jego wynagrodzenie, a jednocześnie pokazał, że realizacja zamówienia jest
możliwa i ekonomicznie uzasadniona. Odwołujący powołał się na wyrok KIO z dnia 30 lipca
2010 roku (KIO/UZP 1483/10), w którym Izba orzekła, że nie jest wystarczający do uznania
za rażąco niską cenę fakt, że cena bardzo znacząco, a nawet drastycznie różni się od
wartości zamówienia oraz od cen pozostałych ofert złożonych w postępowaniu lub jest
symboliczna. W ocenie KIO musi to być zatem cena nie tyle obiektywnie bardzo niska, co
rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia. Przedmiotowe stanowisko zostało
przedstawione w stanie faktycznym, gdzie jeden z wykonawców zaoferował cenę w
wysokości 0,01 zł, co daje 0,6 zł za cały okres realizacji zamówienia. Natomiast dla
porównania wartość szacunkowa w tym konkretnym postępowaniu została ustalona na kwotę

2.580.000,00 zł, a ceny pozostałych dwóch ofert wynosiły 1.470.000,00 zł oraz 2.070.000,00
zł. W aspekcie omawianej sprawy, zwrócił uwagę na stwierdzenie KIO, iż skalkulowanie ceny
poniżej kosztów nie może być utożsamiane z rażąco niską ceną, zwłaszcza przy
specyficznym rodzaju usług (bankowych), gdzie ponoszone koszty mogą być
rekompensowane dodatkowymi korzyściami ekonomicznymi z innych tytułów. Odwołujący
przekonywał, że takim specyficznym rodzajem usług są również usługi prawnicze należące
do usług intelektualnych, w których koszty osobowe są często niewymierne i mogą być
inaczej wyceniane przez różne firmy. W przypadku usług prawniczych ponoszone koszta
mogą być rekompensowane renomą klienta, który jest obsługiwany. W przedmiotowej
sprawie odwołujący złożył ofertę na świadczenie usług prawnych dla Sądu Okręgowego w
Warszawie. Bezspornym jest, iż możliwość wykazania się obsługą takiej instytucji wpłynie
pozytywnie na przyszłą ocenę wykonawcy jako prawnika, a wobec powyższego będzie miało
wymierny wpływ na jego funkcjonowanie na rynku usług prawniczych. Stąd wykonawca w
wyjaśnieniach dotyczących rażąco niskiej ceny wskazał, że uwzględnił satysfakcjonujący go
zysk, na który składa się między innymi korzyści płynące z obsługi tak renomowanego
klienta, jakim jest Sąd Okręgowy w Warszawie.
Uwzględniając dotychczasową linię orzeczniczą oraz stanowisko prezentowane przez
Urząd Zamówień Publicznych odwołujący zaznaczał, iż za ofertę z rażąco niską ceną można
uznać ofertę z ceną niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych
podobnych zamówień. Ceną rażąco niską będzie zatem cena znacząco odbiegająca od cen
rynkowych przyjętych dla danego przedmiotu zamówienia, wskazująca na fakt realizacji
zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej. Przy
ustaleniu, że cena jest rażąco niska zamawiający w przedmiotowej sprawie winien wykazać,
że wykonawca nie jest w stanie pokryć wszystkich kosztów związanych z realizacją
zamówienia, z kwoty wynagrodzenia uzyskanego z tego tytułu (wyrok KIO z dnia 17 sierpnia
2011 r., KIO 1665/11). Odnoszenie przez zamawiającego ceny oferowanej wyłącznie do
wartości szacunkowej zamówienia, przy ocenie, czy dana oferta jest ofertą z rażąco niską
ceną, nie jest wystarczające (patrz wyrok KIO z dnia 21 lipca 2008 r. sygn. akt; KIO/UZP
691/08). Nie ma bowiem żądnego wzoru matematycznego, który pozwalałby ustalić, czy
istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo rażąco niskiej ceny.
W niniejszym postępowaniu zamawiający uznał, że ceny poniżej 100 000,00 zł są
rażąco niskie i na tej podstawie wezwał do wyjaśnienia czy oferty zawierają rażąco niską
cenę. Zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej (sygnatury akt KIO 2559/11, KIO 2573/11, KIO
2578/11) takie arbitralne rozstrzygnięcia są niezgodne z prawem i dopiero wykazanie, że za
daną cenę nie da się wykonać przypisanego do niej zakresu robót, może wskazywać, na to
że jest skalkulowana rażąco nisko. Fakt jej wystąpienia powinien udowodnić zamawiający.

Odwołujący zaznaczał, że w niniejszym postępowaniu zamawiający poprzestał na samej
deklaracji, iż wyjaśnienia złożone przez wykonawcę nie uprawdopodobniają w wystarczający
sposób, iż wykonanie przedmiotowego zamówienia za cenę wskazaną w ofercie jest możliwe
i realne. Złożone wyjaśnienia nie są wystarczające aby dokonać oceny czy oferta zawiera
rażąco niską cenę.
Odwołujący zwracał uwagę, że taką samą treść zawiera uzasadnienie odrzucenia
innej oferty, której wykonawca został również wezwany do wyjaśnienia kwestii rażąco niskiej
ceny. A zatem powyższe uzasadnienie odrzucenia oferty odwołującego miało charakter
gołosłownych, lakonicznych stwierdzeń, które zamawiający stosował do wszystkich ofert,
które w jego arbitralnej i niczym nieuzasadnionej ocenie zawierały rażąco niskie ceny.
Ponadto z treści wyjaśnień złożonych przez odwołującego wynika, iż w cenie oferty zostało
uwzględnione wykonanie wszystkich czynności wyszczególnionych w SIWZ w szczególności
w opisie przedmiotu zamówienia oraz został uwzględniony satysfakcjonujący go zysk.
Wobec powyższego podważał tezę zamawiającego, iż złożone wyjaśnienia nie są
wystarczające aby dokonać oceny czy oferta zawiera rażąco niską cenę.
Odwołujący wywodził, że zasadą jest iż mechaniczne porównywanie wartości
zamówienia z cenami złożonych ofert nie daje podstaw do założenia a priori, że mamy do
czynienia z ceną nierealistyczną, co groziłoby nierzetelnym wykonaniem zamówienia w
przyszłości. Powyższa zasada wynika z wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 5
listopada 2008 r. sygn. akt: KIO/UZP 1137/08). We wskazanym wyroku KIO uznała, że dla
oceny czy dana cena jest rażąco niska należy uwzględnić całokształt okoliczności
występujących w sprawie, w tym specyfiki rynku, którego dotyczy realizowane zamówienie
(charakteryzującego się np.: zmianami cen, agresywną polityką ceną przedsiębiorców
działających w danym segmencie rynku).
Odwołujący przywoływał okoliczność, że wyjaśniając kwestię, rażąco niskiej ceny
udowodnił, jakie ceny usług prawnych o zbliżonym charakterze do przedmiotowego
zamówienia funkcjonują obecnie na rynku. Ceny te w ostatnim okresie uległy zasadniczym
zmianom i stały się bardziej konkurencyjne i nie wynika to jedynie z powszechnie
panującego kryzysu, ale na ceny usług w tym sektorze istotne znaczenie miała nowelizacja
ustawy Pzp w zakresie dotyczącym usług prawniczych (przeprowadzanie przetargów
nieograniczonych). Wobec powyższego poddał w wątpliwość, czy zamawiający z należytą
starannością oszacował wartość przedmiotu zamówienia. Biorąc pod uwagę, iż w protokole
przesłanym przez zamawiającego, w dniu 3 stycznia 2013 r. a więc przed upływem terminu
na składanie ofert, stwierdzono, iż wartość przedmiotu zamówienia oszacowano na
podstawie: „kalkulacji cen”. Uwzględniwszy fakt, iż Komisja Przetargowa do przeprowadzenia

niniejszego zamówienia została powołana w dniu 28 grudnia 2012 r., a więc w dniu w którym
ogłoszono przetarg, odniósł wrażenia, że sformułowanie „kalkulacja cen”, było nic
nieznaczącym stwierdzeniem, którego nie poprzedzało badanie rynku tego rodzaju sektora
usług.
Zarzut zamawiającego iż „Wykonawca nie dołączył do wyjaśnień żadnych dowodów,
potwierdzających, że oferta nie zawiera niskiej ceny”, poczytał odwołujący za
nieuzasadniony, stanowiący poświadczenie nieprawdy przez funkcjonariusza publicznego,
którym jest Przewodniczący Komisji. Odwołujący zarówno do pisemnych wyjaśnień
złożonych do Sądu Okręgowego w dniu 10 stycznia 2013 r. jak również do poczty
elektronicznej przesłanej do Przewodniczącego Komisji w dniu 11 stycznia 2013 r. załączył
dowody w postaci: listu referencyjnego obsługiwanego podmiotu z dnia 12 grudnia 2012 r., w
którym wskazana była kwota za którą świadczył swe usługi oraz informacji z Ministerstwa
Kultury i Dziedzictwa Narodowego o wyborze najkorzystniejszej oferty, zawierającą ceny
ofert za świadczenie obsługi prawnej przez 1400 godzin. Ponadto w samej treści wyjaśnień
odwołujący wskazał na poparcie swych twierdzeń dowody. Tym nie mniej, odwołujący
oświadczył, iż nie oczekuje od składu orzekającego w przedmiotowym postępowaniu aby
ustalał, czy doszło przez Przewodniczącego Komisji do poświadczenia nieprawdy (art. 271
kk) i przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków (art. 231 kk), gdyż kwestia ta
będzie przedmiotem rozpoznania przez uprawnione do tego organy ścigania. Kwestia
złożonych dowodów winna być w ocenie odwołującego rozpoznawana w niniejszym
postępowaniu jedynie w przez pryzmat wyjaśnienia zagadnienia rażąco niskiej ceny.
Dalej odwołujący podnosił, że zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp wyjaśnienia
wykonawcy mogą być poparte konkretnymi dowodami, jednakże przepis ten nie nakłada na
wykonawcę obowiązku przedstawienia wraz z wyjaśnieniami określonych dowodów, jest to
jego prawo a nie obowiązek. Wyjaśnienia do których nie załączono dowodów w postaci
dokumentów, z mocy prawa nie upoważniają zamawiającego do odrzucenia oferty (wyrok
KIO z dnia 17 sierpnia 2011 roku, KIO 1665/11).
Odwołujący załączył jako dowody:
1.
Odpisy wyjaśnień dla zamawiającego wraz z załącznikami oraz dowody ich
doręczenia bezpośrednio i na adres mailowy Przewodniczącego Komisji.
2.
Kopię protokołu postępowania.

Na wezwanie zamawiającego z dnia 21 stycznia 2013 r. pismem z dnia 24 stycznia
2013 r. w kopii przesłanym stronom, zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego
wybrany wykonawca G……… H………… Kancelaria Prawna z siedzibą w Warszawie, po

stronie zamawiającego, który powołał się na swój interes w utrzymaniu czynności
zamawiającego wyboru złożonej oferty do realizacji zamówienia, natomiast uwzględnienie
odwołania prowadziłoby do utraty możliwości uzyskania zamówienia przez przystępującego.
Odnosząc się do zarzutów dotyczących bezpodstawnego odrzucenia oferty
odwołującego przystępujący podnosił co następuje:
1) w zakresie zarzutu naruszenia „art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy PZP w zw. z art. 90 ust. 3
ustawy PZP poprzez jego zastosowanie i przyjęcie, iż oferta Odwołującego podlega
odrzuceniu, pomimo że Wykonawca złożył wyjaśnienia i dostarczył dowody, iż jego oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia"
Przystępujący wskazywał, że całość zarzutów odwołującego sprowadza się w
zasadzie do zagadnienia (odpowiedzi na pytanie): czy zamawiający prawidłowo
zastosował art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, tj. czy odwołujący złożył wyjaśnienia albo złożone
przez niego wyjaśnienia wraz z dostarczonymi przez niego dowodami pozwalają
zamawiającemu na ocenę, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia - i tym samym zachodzi konieczność (obowiązek) odrzucenia
przez zamawiającego oferty odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Dodatkowo, mając na uwadze granice postępowania odwoławczego, art. 192 ust. 7
ustawy Prawo zamówień publicznych, przystępujący podnosił, że przedmiotem zarzutów
zawartych w odwołaniu nie jest czynność wezwania odwołującego przez zamawiającego
do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy, której to czynności odwołujący
nie kwestionuje, jak też nie wskazuje na naruszenie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący
kwestionuje jedynie zasadność dokonanej oceny jego wyjaśnień i załączonych dowodów
odrzucenia jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 90 ust. 3
ustawy Pzp. W tym miejscu przystępujący wskazał, że odwołujący nie może podnosić w
odwołaniu jak i ramach postępowania odwoławczego, w zakresie oceny jego oferty przez
zamawiającego jako zawierającej rażąco niską cenę, nowych argumentów lub
przedstawić nowych dowodów. Ocenie podlegają jedynie wyjaśnienia i dołączone dowody
złożone w postępowaniu zamawiającemu. W wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z
9.4.2010 r. (sygn. akt: IV Ca 1299/09): wskazano, że „złożenie przez skarżącego
dodatkowych wyjaśnień i przedstawienie nowych argumentów (w celu wykazania
prawidłowości wyliczenia wskazanej w ofercie ceny) dopiero na rozprawie przed KIO było
spóźnione i nie mogło być wzięte pod uwagę ani przez Izbę, ani tym bardziej przez SO".
Definicja "określonego terminu" na złożenie wyjaśnień zamawiającemu (art. 90 ust. 1)
oznacza, że informacje i dowody przedstawione przez wykonawcę muszą być znane

zamawiającemu na konkretnym etapie postępowania przetargowego (celem umożliwienia
mu podjęcia decyzji co do ewentualnego przyjęcia oferty lub jej odrzucenia), a nie w toku
postępowania odwoławczego lub skargowego". W dalszej kolejności, przed odniesieniem
się przez przystępującego do złożonych zamawiającemu w postępowaniu przez
odwołującego wyjaśnień i dowodów, wskazywał, że wbrew twierdzeniom odwołującego to
na nim spoczywał obowiązek wykazania i udowodnienia, że jego oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny. Zamawiający jedynie stwierdza czy wyjaśnienia zostały złożone lub
dokonuje oceny złożonych wyjaśnień i przedstawionych dowodów i w tym zakresie nie
prowadzi postępowania dowodowego. Podobnie też wbrew twierdzeniom odwołującego
zaznaczał, że obowiązek odrzucenia oferty nie wynika z przeprowadzenia dowodów przez
zamawiającego, ale z oceny wyjaśnień i dowodów przedłożonych przez odwołującego, co
wyraźnie potwierdza brzmienie art. 90 ust 3 ustawy Pzp. W wyroku z dnia 12 października
2011 r. (sygn. akt: KIO 2120/11) Izba wskazała, że: „To wykonawca wezwany do złożenia
wyjaśnień powinien dążyć do przekonania zamawiającego, iż wątpliwości, co do
zaoferowanej ceny nie są uzasadnione. Na zamawiającym spoczywa ciężar dowodu, ale
co do wykazania prawidłowości oceny wyjaśnień wykonawcy zgodnie z art. 90 ust. 2
p.z.p., a nie w zakresie wykazania, iż cena oferty wykonawcy jest rażąco niska".
Konstrukcja art. 90 ust. 3 ustawy Pzp zakłada istnienie domniemania prawnego
wzruszalnego (co potwierdzają poglądy doktryny i liczne przykłady z orzecznictwa).
Zamawiający zobligowany jest bowiem do zwrócenia się do wykonawcy o udzielenie w
określonym terminie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny w sytuacji, gdy obiektywnie uzasadnione jest domniemanie, że dana
oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. W konsekwencji
przyjętego domniemania istnienia rażąco niskiej ceny, wykonawcy zmuszeni są więc do
jego
obalenia,
poprzez
przedstawienie
stosownych
dowodów
(właściwie:
„przeciwdowodów"), potwierdzających że zaoferowana przez nich cena nie jest ceną
rażąco zaniżoną w stosunku do przedmiotu zamówienia, ale że ze względu na
obiektywne czynniki (opisane przykładowo w ustępie 2 artykułu 90 ustawy Pzp), są w
stanie wykonać cały zakres zamówienia za zaoferowaną cenę z określonym zyskiem.
Zakres środków dowodowych pozostawiony jest inwencji wykonawcy, natomiast przyjmuje
się, że zamawiający mają prawo oczekiwać przedłożenia stosownej kalkulacji. W wyroku
z dnia 13 listopada 2012 r. (sygn. akt: KIO 2354/12), Krajowa Izba Odwoławcza
stwierdziła „ W zakresie zarzutu naruszenia art. 90 ust. 3 w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy P.z.p., Izba stwierdziła, iż zarzut ten nie potwierdził się. Należy wskazać, iż
wszczęcie procedury określonej w art. 90 ust. 1 ustawy p.z.p. ustanawia domniemanie
zaoferowania przez wykonawcę rażąco niskiej ceny. Izba stoi na stanowisku, że to na
wykonawcy ciąży obowiązek obalenia tego domniemania. Bez wątpienia dla

zakwalifikowania oferty do dalszego postępowania nie jest wystarczające złożenie
jakichkolwiek wyjaśnień, lecz wyjaśnień odpowiednio umotywowanych, przekonujących,
że zaproponowana oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. W ocenie Izby istnienie po
stronie wykonawcy obiektywnych czynników wpływających na obniżenie ceny oferty
powinno być udowodnione. Wykonawca, który składa wyjaśnienia w zakresie rażąco
niskiej ceny powinien bowiem wskazać co spowodowało obniżenie ceny, jak również w
jakim stopniu wskazany czynnik wpłynął na jej obniżenie. Udzielone wyjaśnienia mają
bowiem potwierdzić, iż złożona oferta jest rzetelnie przygotowana, a cena prawidłowo
oszacowana". Podobnie, w wyroku z dnia 23 listopada 2010 r. (sygn. akt: KJO/UZP
2445/10), Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, powołując się w tym zakresie na
wcześniej wydawane orzeczenia, że: „Izba, jak wyraziła to już w wyroku z dnia 23 grudnia
2008 r. o sygn. akt: KIO/UZP 1443/08, stoi na stanowisku, że wystąpienie do wykonawcy
w trybie art. 90 ust. 1 ustanawia domniemanie prawne (praesumptio iuris)
zaproponowania w ofercie ceny rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Wyjaśnienia wykonawcy mają doprowadzić do obalenia tego domniemania (...). W
związku z ustanowieniem domniemania wystąpienia ceny rażąco niskiej, przy udzielaniu
wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 P.z.p., dowód braku zaoferowania ceny rażąco niskiej
spoczywa na wykonawcy". Analogicznie Izba orzekła w wyroku z dnia 12 sierpnia 2010 r.
(sygn. akt: KIO/UZP 1605/10), gdzie wskazała: „Celem wyjaśnień jest obalenie
domniemania wynikającego z przepisu art. 90 ust. 1 p.z.p., tj. wykazanie, że
przedstawiona cena nie jest rażąco niska. W tym zakresie na wykonawcy spoczywa
ciężar dowodu." W doktrynie zaznacza się, że „wzywając do złożenia wyjaśnień w trybie
art. 90 ust. 1, zamawiający nie ma obowiązku wskazywać wykonawcy, jakie dokumenty
lub inne dowody należy złożyć - leży to po stronie i w interesie wykonawcy, który wezwany
do złożenia wyjaśnień powinien dążyć do przekonania zamawiającego, że jego
wątpliwości co do wysokości zaoferowanej ceny nie są uzasadnione. Obowiązek
przeprowadzenia dowodu spoczywa w tym przypadku na wykonawcy, co wynika również
z treści przepisu art. 90 ust. 3, w którym jest mowa, że zamawiający ocenia wyjaśnienia
wraz z dostarczonymi dowodami (wyr. KIO z 15.1.2009 r., KIO/UZP 1524/08)".[Paweł
Granecki, Komentarz do art. 90 ustawy Prawo zamówień publicznych. Komentarz,
Warszawa 2012]. „Na wykonawcy spoczywa obowiązek udowodnienia, że elementy, które
składają się na ostateczną cenę oferty są wynikiem okoliczności obiektywnych i nie są
podyktowane wyłącznie chęcią realizacji zamówienia za wszelką cenę, kosztem przyjęcia
nierealistycznych wartości. Nie ulega równiej wątpliwości, że wykonawca powinien swoje
stanowisko poprzeć stosownymi dokumentami, a nie suchym stwierdzeniem, że np.
materiały budowlane nabył jeszcze przed nadejściem kryzysu gospodarczego po
korzystnej cenie". [Jagiełło Dariusz, Oferta z rażąco niską ceną, Zamówienia Publiczne.

Doradca, nr 5/2012, s. 46] W doktrynie przyjmuje się, że „Wykonawca, składając
wyjaśnienia odnoszące się do ceny oferty, powinien wskazać, co spowodowało możliwość
obniżenia ceny, ale również w jakim stopniu dzięki wskazanym czynnikom cena została
obniżona. Wielkość redukcji ceny może bowiem wynikać wyłącznie z czynników, które
zostaną przez niego przedstawione. Oceniając wyjaśnienia, zamawiający może uznać za
właściwy taki sposób ukształtowania ceny, który wynika z powodów o obiektywnym
charakterze. Za takie należy uznać uwarunkowania, które są zgodne z prawem i nie
naruszają zasad uczciwej konkurencji. Jest przy tym obowiązany wziąć pod uwagę
wszystkie czynniki wymienione w art. 90 ust. 2 (oszczędność metody wykonania
zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki
wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy,
wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów), ale również
inne czynniki, na które wskaże wykonawca, a które bez zakłócania uczciwej konkurencji
wpłynęły na wysokość ceny w złożonej ofercie". [Włodzimierz Dzierżanowski, Komentarz
do art. 90 ustawy - Prawo zamówień publicznych, stan prawny: 2012.05.01, Lex]. Zgodnie
z wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. (sygn. akt: IV Ca
1299/09): „Wykonawca powinien zatem wskazać i opisać obiektywne czynniki mające
wpływ na wysokość zaoferowanej ceny; wyjaśnienia powinny być jak najbardziej
szczegółowe i winny zawierać wszystkie aspekty mające wpływ na cenę, tak aby nie
pozostawiały wątpliwości co do prawidłowego jej wyliczenia, a jednocześnie nie mogą
opierać się na samych oświadczeniach wykonawcy, gdyż art. 90 ust. 3 mówi o
"dowodach" na ich potwierdzenie (...).
W przeświadczeniu przystępującego, odwołujący zdając sobie sprawę, że nie
przedstawił żadnych wyjaśnień i dowodów na wezwanie zamawiającego na podstawie art.
90 ust. 1 ustawy Pzp, które uchroniłyby go przed sankcją w postaci odrzucenia oferty,
wskazuje w odwołaniu: „Przedmiotem zamówienia są usługi intelektualne, dla których
niezbędnych kosztów wycenić się nie da". Powyższe twierdzenie jest bezpodstawne, gdyż
w takim przypadku ustawowe instytucje szacowania wartości zamówienia, odrzucenia
oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, czy też instytucja postępowania
wyjaśniającego w sprawie rażąco niskiej ceny określona w art. 90 ustawy utraciłaby
jakikolwiek sens w przypadku „usług intelektualnych" jak określił to odwołujący. Należy
zauważyć, że ustawodawca nie czyni w tym zakresie jakiegokolwiek wyjątku. Ponadto
wskazał, że fakt braku możliwości wyceny przedmiotu zamówienia podnoszony przez
odwołującego stanowi dowód, że cenę oferty odwołujący przyjął dowolnie, bez
uwzględnienia: jakichkolwiek realiów rynkowych związanych z realizacją przedmiotu
zamówienia, jak i wymagań wskazanych w SIWZ co do przedmiotu zamówienia. W tym

kontekście prawidłowość dokonanej przez zamawiającego oceny złożonych przez
odwołującego wyjaśnień potwierdza już sam odwołujący. Wyjaśnienia złożone przez
odwołującego na wezwanie zamawiającego mają charakter nieobiektywny – jak ocenił
przystępujący i nie powiązany z ceną jego oferty - nie wskazują okoliczności i ich wpływu
na cenę przyjętą przez odwołującego w jego ofercie.
Odwołujący wskazał w swoich wyjaśnieniach, że „cena (...) zaproponowana przeze
mnie w ofercie stanowi bilans sprzyjających i dostępnych Wykonawcy warunków
cenotwórczych". Do tych „warunków cenotwórczych" odwołujący zaliczył:
1) osobiste wykonywanie zamówienia, a nie przez podwykonawców,
2) nie zatrudnianie pracowników,
3) doraźną współpracę z adwokatami i radcami na podstawie umów cywilnoprawnych,
4) posiadanie własnego lokalu.
Wymienione okoliczności, zdaniem przystępującego, nie stanowią o indywidualnej i
dostępnej tylko odwołującemu sytuacji, która wpływałaby na możliwość obniżenia ceny
oferty w stosunku do ofert pozostałych wykonawców. Ponadto okoliczności określone w
pkt 1)-3) są sprzeczne. W jaki sposób doraźna współpraca obniża koszty? Czy też w
jednym punkcie odwołujący wskazuje, że będzie świadczył osobiście, a w kolejnym, że
współpracuje z adwokatami na podstawie umów cywilnoprawnych? Nie wskazuje na
czym ma polegać obniżenie kosztów poprzez nie zatrudnianie pracowników w stosunku
do zawierania umów cywilnoprawnych. Z doświadczenia wiadomo, że zakup hurtowy jest
tańszy niż detaliczny - analogicznie też stała współpraca jest tańsza (w tym też
zatrudnianie pracowników) niż doraźna (na pojedynczą czynność, sprawę). W jaki sposób
własność lokalu wpływa na obniżenie kosztów - wysokość ceny ofert Odwołującego?
Najem lokalu w pewnym sytuacjach może być tańszy niż nabycie własności lokalu.
Niektóre z okoliczności wskazanych przez odwołującego, w przeświadczeniu
przystępującego świadczą wręcz o wyższych kosztach (np. doraźna współpraca) niż o
sprzyjających i dostępnych wykonawcy warunkach cenotwórczych. Dalej wskazał, że
odwołujący nawet nie udowodnił tak wskazanych okoliczności w jakikolwiek sposób (np.
nie przedstawił aktu własności lokalu, oświadczeń podmiotów z nim doraźnie
współpracujących lub umów, zaświadczenia z ZUS o niezatrudnianiu pracowników itp.).
Okoliczności nie zostały powiązane z ceną oferty procentowo czy kwotowo (o ile, w jakiej
proporcji mógł obniżyć cenę oferty odwołujący). Odwołujący nie wykazał w jaki sposób te
okoliczności miały wpływ na obniżenie ceny.
Przystępujący podnosił, iż w doktrynie przyjmuje się, że „Wykonawca nie może
poprzestawać na ogólnikowym przywoływaniu okoliczności faktycznych dotyczących jego

sytuacji bez wykazania realnego wpływu tych okoliczności na poziom zaoferowanej ceny.
Nie jest wystarczające złożenie jakichkolwiek wyjaśnień, leczkonieczne jest złożenie
wyjaśnień odpowiednio umotywowanych, przekonujących, że zaproponowana oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny. Zaistnienie po stronie wykonawcy obiektywnych czynników
wpływających na obniżenie ceny oferty powinno być udowodnione". [Boryczko Ewa,
Rażąco niska cena oferty w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej, Zamówienia
Publiczne. Doradca, nr 6/2012, s. 56). Przystępujący argumentował, że w orzecznictwie za
nieskuteczne wyjaśnienia uznaje się nawet takie, które zawierają obiektywne okoliczności,
ale nie wykazano ich wpływu na wysokość ceny oferty. Przykładowo w wyroku z dnia 9
listopada 2012 r. (sygn. akt: KIO 2338/12) Izba stwierdziła: „Niewątpliwie wszystkie
przywołane przez przystępującego okoliczności miały charakter obiektywny w rozumieniu
art. 90 ust. 2 ustawy P.z.p. Jednakże wykonawca nie przedstawił zamawiającemu żadnej
kalkulacji pozwalającej na ustalenie, w jaki sposób przełożyły się na możliwość obniżenia
ceny oferty".
W dalszej kolejności odwołujący stwierdza (oświadcza), że (okoliczności powyżej -
uwaga własna przystępującego) „powyższe skutkuje możliwością zaoferowania przeze
mnie konkurencyjnych cen za wykonanie zamówienia. Jednocześnie oświadczam, że w
cenie oferty postało uwzględnione wykonanie wszystkich czynności wyszczególnionych w
SIWZ, w szczególności w opisie przedmiotu zamówienia oraz został uwzględniony
satysfakcjonujący mnie zysk". Przystępujący przywołał wyrok z dnia 13 listopada 2012 r.
(sygn. akt: KIO 2354/12), gdzie Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła: „Wykonawcy wolno
opisać dowolne przyczyny uzasadniające rzetelną kalkulację ceny ofertowej, jednak pod
warunkiem, że mają one charakter obiektywny, dający się zweryfikować. W ocenie Izby w
złożonych przez, odwołującego wyjaśnieniach takich czynników brak. O ile odwołujący TT
wyjaśnieniach wskazuje np. że posiada biuro w Warszawie, czy że w ramach
prowadzonej działalności świadczy wiele usług o podobnym charakterze co daje
możliwość świadczenia usług po niższych kosztach, w związku z równoległym
zatrudnieniem ekspertów przy realizacji różnych projektów to brak jest jakiejkolwiek
argumentacji która wskazywała by w jaki sposób przekłada się to na zaproponowaną cenę
jak też, iż są to czynniki obiektywne dostępne tylko dla tego wykonawcy. Za takie czynniki
nie mogą być również uznane zawarte w wyjaśnieniach stwierdzenia odwołującego, iż
zaproponowana kwota w pełni pokrywa jego oczekiwania finansowe związane z
przedmiotowym zamówieniem, czy też fakt, że przyjęty wskaźnik kosztów ogólnych
wynika z dotychczas realizowanych przez odwołującego projektów o podobnym zakresie,
a zakładana rentowność z przyjętych przez odwołującego założeń funkcjonowania
firmy. Nie sposób nadać im waloru obiektywności dostępności tylko dla

odwołującego. W ocenie Izby poprzestając jedynie na złożeniu ogólnikowych wyjaśnień i
odstępując od udowodnienia powoływanych przyczyn wykonawca czyni to na własne
niebezpieczeństwo. Izba nie podzieliła poglądu odwołującego, że zamawiający nie
dokonał rzetelnej i wyczerpującej oceny wyjaśnień. Wobec ogólnikowych stwierdzeń
zawartych w wyjaśnieniach nie miał możliwości dokonywania głębszej analizy złożonych
wyjaśnień, gdyż nie zawierały one żadnych szczegółowych danych, które takiej analizie
mogłyby być przez zamawiającego poddane. W ocenie Izby informacje zawarte w
wyjaśnieniach odwołującego zawierają - wbrew dyspozycji art. 90 ust. 2 ustawy P.z.p. -
tylko ogólne stwierdzenia i nie wyjaśniają, czy i jaki wpływ mają poszczególne czynniki na
konkretną wysokość zaoferowanej ceny, ani nie wskazują żadnych dowodów na
potwierdzenie prawidłowości wyliczenia ceny. W tej sytuacji zamawiający był zobowiązany
odrzucić oferty skarżącego, skoro złożone wyjaśnienia nie potwierdziły, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia co dawało podstawy
do uznania, że cena oferty jest rażąco niska - zgodnie z art. 90 ust 3 ustawy Pzp. Ciężar
dowodu, że cena nie jest ceną rażąco niską, spoczywa na wykonawcy składającego
ofertę, a nie na Zamawiającym, który w dodatku nie musi "podpowiadać" wykonawcy,
dlaczego uważa cenę za rażąco niską".
W dalszej części wyjaśnień odwołujący dokonał przeliczenia godzin wynikających z
zakresu zamówienia na miesiące pełnego etatu z umowy o pracę, wskazując, że zakres
zamówienia odpowiada 3 miesiącom takiego etatu. Następnie przyjął wysokość
ustawowego minimalnego miesięcznego wynagrodzenia i pomnożył ją przez wskazane 3
miesiące (co dało mu wynik 4.800,00 zł). Dla przystępującego, powstało jednak pytanie
czemu miały służyć te wyliczenia? Dlaczego dla tych wyliczeń odwołujący przyjął
wysokość minimalnego ustawowego wynagrodzenia? Dlaczego nie uwzględnił innych
kosztów realizacji zamówienia? Zdaniem przystępującego, odwołujący nie wziął pod
uwagę przedmiotu zamówienia, przecież nie są to usługi, które mają być świadczone
przez niskokwalifikowanych pracowników fizycznych, ale przez osoby z odpowiednimi
uprawnieniami zawodowymi (adwokatów, radców prawnych). Dodatkowo zamawiający
postawił w stosunku do tych osób warunek posiadania doświadczenie w sprawowaniu
obsługi (pomocy) prawnej w sprawach w zakresie: finansów publicznych, gospodarki
nieruchomościami, prawa pracy, prawa cywilnego (w szczególności w zakresie
zobowiązań), prawa budowlanego. Wynagrodzenie takich osób, co potwierdzają zasady
doświadczenia życiowego (ale także uzupełniająco chociażby rozporządzenia określające
minimalną płacę w administracji samorządowej lub rządowej na stanowisku radcy
prawnego - wg tzw. kategorii zaszeregowania), nie stanowi w skali miesiąca wysokości
minimalnego
ustawowego
wynagrodzenia.
Zaznaczał,
że
wymagane
przez

zamawiającego doświadczenie takich osób dotyczy w dużej mierze szczególnych dziedzin
prawa bo związanych z obsługą jednostek sektora finansów publicznych (finanse
publiczne, gospodarka nieruchomościami) i w połączeniu z pozostałymi dziedzinami
wymaganego doświadczenia powoduje, że na rynku usług prawniczych występuje deficyt
adwokatów, radców prawnych specjalizujących się w tak określonym zakresie. Tym
bardziej za bezpodstawne uznał wyliczenia, jak i ich uzasadnienie dokonane przez
odwołującego w złożonych przez niego wyjaśnieniach. Dodatkowo, podnosił, że brak
jakichkolwiek ustawowych jak i praktycznych podstaw do przyjmowania ustawowego
minimalnego wynagrodzenia jako automatycznej przesłania braku rażącej niskiej ceny
oferty, i traktowanie pozostałej kwoty ceny oferty jako zysku. Przystępujący ubocznie
zauważył, że w ramach postępowania odwoławczego przed KIO w określonych prawnie
okolicznościach
przysługuje
zwrot
uzasadnionych
kosztów
zastępstwa
przez
pełnomocnika strony. Odwołujący we wniesionym odwołaniu żąda zasądzenia tych
kosztów, ale nie ogranicza się w tym przypadku do wysokości minimalnego miesięcznego
wynagrodzenia, a wskazuje maksymalną dopuszczalną kwotę 3600 zł, a przecież
pełnomocnik będzie musiał świadczyć znacząco mniej godzin zastępstwa (ze złożonych
wyjaśnień wynika, że ilości godzin odwołujący przypisuje kluczowe znaczenie dla
kalkulacji), niż w przypadku miesięcznej obsługi zamawiającego objętego przedmiotem
zamówienia. Przystępujący uznał uprawnienie odwołującego do takich żądań, ale
jednocześnie wskazał na bezpodstawność przyjętych przez odwołującego wyliczeń
zawartych w wyjaśnieniach złożonych zamawiającemu. Przystępujący argumentował, że
odwołujący w złożonych wyjaśnieniach nie odniósł się w ogóle do realnych kosztów
zatrudnienia adwokata lub radcy (w tym doraźnie), nie określił kosztów czy chociażby
proporcji do ceny - związanych z dojazdami na dyżury, zakupem specjalistycznej literatury
i użytkowania specjalistycznego oprogramowania prawniczego i sprzętu komputerowego,
utrzymania telefonu (faksu), kosztów związanych z utrzymaniem lokalu, konieczności
uiszczenia wymaganych podatków (VAT, dochodowy, od nieruchomości), kosztów zakupu
polisy OC, kosztów związanych z należytym przygotowaniem się merytorycznym do
dyżurów (dodatkowe godziny), potencjalną utratą możliwości świadczenia na rzecz innych
podmiotów w dniu świadczenia dyżuru dla zamawiającego (w przypadku 2 godzinnego
dyżuru w danym dniu de facto nie istnieje możliwość wykorzystania pozostałego czasu na
dyżur u innego klienta).
Odwołujący ponadto oświadcza w wyjaśnieniach, że ”cena przedstawiona w
ofercie jest zbliżona do cen, za które świadczę usługi prywatnym firmom, które nie są
zobowiązane do stosowania ustawy Pzp" i jednocześnie wymienia podmiot Willa Krasicki
Sp. z o.o. (w załączeniu przedstawia list referencyjny). Powyższa okoliczność także nie

uzasadnia wysokości ceny oferty odwołującego (w jaki sposób ta okoliczność wpływa na
wysokość ceny oferty, w jaki konkretnie sposób ją zdeterminowała, jakie ma szczegółowe
znaczenie dla kalkulacji ceny oferty?). Ponadto należy zauważyć, że przedmiot i zakres
usługi wykonywanej przez odwołującego dla wykazanego podmiotu jest inny niż objęty
przedmiotem postępowania (nie obejmuje większości dziedzin prawa objętych
przedmiotem zamówienia) ponadto był wykonywany jedynie przez 6 miesięcy w stosunku
do 2 letniego okresu realizacji zamówienia. Inne ryzyka ekonomiczne wynikają dla umów
krótkoterminowych, a inne dla długoterminowych. Podobne uwagi, przystępujący odniósł
do wymienionych w przedmiotowych wyjaśnieniach usług na rzecz Ministerstwa Kultury i
Dziedzictwa Narodowego, których zakres, rodzaj i przedmiot (badanie zamówień
publicznych) jest całkowicie inny niż zamówienia, którego dotyczy oferta odwołującego.
Zaznaczył, że nie wiadomo w jakim kontekście zostaje przytoczone przez odwołującego w
wyjaśnieniach zamówienie udzielone przez Polską Organizację Turystyczną - z podaniem
linku internetowego. W tym miejscu niezależnie od powyższego faktu wskazał, że w
wyroku z dnia 19 września 2012 r. (sygn. akt KIO 1906/12) Izba zawarła tezę: „Samo
powołanie się na stronę, internetową bez przedłożenia dokumentu mającego stanowić
dowód w sprawie nie czyniło zadość obowiązkowi udowodnienia okoliczności, z, których
strona wywodzi skutki prawne".
Bez wpływu w opinii przystępującego na skuteczność wyjaśnień (utrzymanie
domniemania rażąco niskiej ceny oferty) - pozostaje nie powiązane ze sposobem
określenia wysokości oferty odwołującego - oświadczenie, że „Cena w złożonej przeze
mnie ofercie jest jedną z najniższych zaproponowanych w innych ofertach (ale nie
najniższa) i należy do pięciu ofert z, czternastu złożonych, których ceny nie przekroczyły
50% wartości zamówienia oszacowanej przez zamawiającego, jednakże nie jest
najniższa.” Na koniec wyjaśnień odwołujący przytacza jeden wyrok Izby z dnia 12 lutego
2009 r., w zakresie rażąco niskiej ceny oraz jeden wyrok Zespołu Arbitrów z dnia 23
marca 2005 r., w zakresie nieuczciwej konkurencji. Trudno uznać, że przytaczanie
orzecznictwa w wyjaśnieniach pozwala określić charakter ceny oferty odwołującego jak i
czynniki, które wpłynęły na jej wysokość.
Przystępujący podsumował, że z treści zawartych w złożonych przez odwołującego
wyjaśnieniach, jak i przedstawionego powyżej stanowiska wynika, iż zamawiający dokonał
prawidłowej oceny podniesionych przez odwołującego argumentów, a jego czynnościom
nie można przypisać cech bezprawności.
Przystępujący nie odnosił się do treści odwołania, w zakresie wykraczającym
poza wyjaśnienia i dowody wskazane w wyjaśnieniach złożonych zamawiającemu w

postępowaniu, jako spóźnionych na etapie postępowania odwoławczego. Mając na
uwadze powyższe oraz orzecznictwo KIO wskazujące, że „wyjaśnienia, zawierające
niekonkretne i ogólnikowe stwierdzenia, należy uznać za niezłożone" (tak: wyrok KIO z
dnia 26 listopada 2010 r. sygn. akt: KIO/2498/10, analogicznie też wyrok z dnia 12
października 2011 r. KIO 2120/11) przystępujący stwierdził, że odwołujący nie złożył na
wezwanie zamawiającego na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp wymaganych wyjaśnień
i nie przedstawił dowodów, a związku z powyższym na zamawiającym na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp ciążył obowiązek odrzucenia
oferty odwołującego, któremu to obowiązkowi zamawiający uczynił zadość w
postępowaniu.
2) w zakresie zarzutu naruszenia art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp „poprzez prowadzenie
postępowania w sposób, który narusza zasady uczciwej konkurencji oraz nierówno
traktuje wykonawców"
Przystępujący zaprzeczył twierdzeniom odwołującego, że podejmowanie czynności
przez zamawiającego zgodnie z ustawą Pzp stanowi naruszenie wskazanych przez
odwołującego zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania czy też obiektywizmu.
Zamawiający dokonał wyboru najkorzystniejszej oferty zgodnie z ustawą Pzp, jak i
kryteriami wyboru najkorzystniejszej oferty ustalonymi w SIWZ. Wskazał, że zamawiający
może dokonywać wyboru jedynie spośród ofert niewadliwych, które spełniają warunki
ustawy Pzp i SIWZ. Oferta odwołującego podlegała odrzuceniu, co jak przystępujący
zaznaczał zostało wykazane powyżej, a oferta przystępującego spełniała wszelkie
wymagania ustawy Pzp oraz SIWZ, jak i przedstawiała najkorzystniejszy bilans we
wszystkich kryteriach oceny ofert.
Odwołujący podnosił ponadto, że zamawiający nie wystąpił do przystępującego o
złożenie wyjaśnień w sprawie rażąco niskiej ceny. Przystępujący wskazał, że zamawiający
nie mógł wystąpić w stosunku do przystępującego o takie wyjaśnienia, gdyż cena oferty
przystępującego nie budziła jakichkolwiek wątpliwości w kontekście rażąco niskiej ceny.
Odwołujący pominął w odwołaniu fakt, że cena oferty przystępującego (117.784,80 zł)
stanowi ponad 155% wysokości ceny oferty Przystępującego, a ponadto odnosząc się do
cen wszystkich 14 złożonych ofert, należy wskazać, że pomiędzy ofertą odwołującego a
przystępującego znajdowała się jeszcze oferta odrzuconego wykonawcy z ceną w
wysokości 108.633,60 zł. Kolejna po ofercie przystępującego pod względem ceny była
oferta za cenę 138.744,00 zł, a więc nieznacznie odbiegająca od ceny oferty
przystępującego. Zaznaczał, że odwołujący nie posiada interesu w uzyskaniu zamówienia
polegającego na kwestionowaniu prawidłowości złożenia oferty przez przystępującego,

jak też takie odwołanie jest niedopuszczalne zgodnie z art. 189 ust. 2 pkt 6 ustawy Pzp w
związku z art 180 ust 2 ustawy Pzp.
3) w zakresie zarzutu naruszenia „art. 91 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 2 pkt 5 ustawy
Pzp poprzez uznanie, że oferta wykonawcy nie jest ofertą najkorzystniejszą"
Przystępujący wskazał, że wobec tego co zostało już wykazane powyżej ten zarzut
jest bezpodstawny.
4) w zakresie zarzutu naruszenia „art. 271 § 1 kodeksu karnego poprzez poświadczenie
przez Przewodniczącego Komisji nieprawdy w dokumencie z dnia 16 stycznia 2013 r.
informującym o ocenie złożonej przez odwołującego oferty, iż wykonawca: nie dołączył do
wyjaśnień żadnych dowodów, potwierdzających, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny,
podczas gdy zarówno do wyjaśnień złożonych w formie pisemnej jak i tych samych
wyjaśnień przesłanych dodatkowo na adres Przewodniczącego Komisji w wersji
elektronicznej zostały przedmiotowe dowody dołączone".
Przystępujący wskazał, że orzekanie z tym zakresie nie należy do kognicji Krajowej
Izby Odwoławczej w Warszawie. Odwołujący wykonując zawód adwokata musi w tym
zakresie posiadać pełną wiedzę.
Ubocznie przystępujący stwierdził, że ten zarzut odwołującego jest całkowicie
chybiony, gdyż w przytoczonym piśmie dotyczącym wyboru najkorzystniejszej oferty nie
wskazano jak sugeruje odwołujący, że „wykonawca nie dołączył do wyjaśnień żadnych
dowodów", ale że „wykonawca nie dołączył do wyjaśnień żadnych dowodów,
potwierdzających, że oferta nie zwiera rażąco niskiej ceny" - inaczej wykonawca nic nie
udowodnił.
Izba postanowiła dopuścić wykonawcę: G……….. H………… Kancelaria Prawna
ul. Janowskiego 11/30, 02-784 Warszawa, do udziału w sprawie, uznając, że jego interes
w popieraniu stanowiska zamawiającego utrzymania czynności wyboru jego oferty jest
niewątpliwy.
Zamawiający nie uwzględnił odwołania podtrzymał stanowisko wyrażone w
powiadomieniu o wynikach przetargu. W odpowiedzi na odwołanie z dnia 28 stycznia
2013 r. zamawiający wnosił:
1) o oddalenie odwołania w całości;
2) zasądzenie na rzecz zamawiającego kosztów postępowania odwoławczego w wysokości
wynikającej z odrębnych przepisów.

Zamawiający stwierdził, iż decyzja o odrzuceniu oferty odwołującego była prawidłowa.
W świetle złożonych przez odwołującego wyjaśnień zamawiający nie mógł inaczej postąpić
jak tylko jego ofertę odrzucić jako zawierającą rażąco niską cen. Na wstępie podnosił, że
wezwanie odwołującego do złożenia wyjaśnień elementów oferty mających wpływ na
wysokość oferowanej ceny było w pełni uzasadnione. Przepisy Pzp nie definiują pojęcia ceny
rażąco niskiej. Próby definiowania tego pojęcia możemy jednak znaleźć w orzecznictwie
Krajowej Izby Odwoławczej. W orzecznictwie tym częstokroć przyjmuje się, że za ofertę z
rażąco niską ceną można uznać ofertę z ceną niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu
do cen rynkowych podobnych zamówień. Oznacza to cenę znacząco odbiegającą od cen
przyjętych, wskazującą na fakt realizacji zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi,
dostawy, roboty budowlanej. Przyczyną wyraźnie niższej ceny od innych ofert może być albo
świadome działanie wykonawcy albo nierzetelność kalkulacji wykonawcy, co grozi
nienależytym wykonaniem lub niewykonaniem zamówienia w przyszłości (wyrok KIO z dnia 3
czerwca 2011 roku, KIO 1039/11 oraz wyrok z dnia 13 stycznia 2009 roku, KIO/UZP
1511/08). Podobną próbę definicji pojęcia ceny rażąco niskiej znajdujemy w opinii Urzędu
Zamówień Publicznych; ''Mając na względzie cel przedmiotowej regulacji wydaje się, iż za
ofertę z rażąco niską ceną można uznać ofertę z ceną niewiarygodną, nierealistyczną w
porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień. Oznacza to cenę znacząco
odbiegającą od cen przyjętych, wskazującą na fakt realizacji zamówienia poniżej kosztów
wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej. Przyczyną wyraźnie niższej ceny od innych
ofert może być albo świadome działanie wykonawcy albo nierzetelność kalkulacji
wykonawcy, co grozi nienależytym wykonaniem lub niewykonaniem zamówienia w
przyszłości." W wyroku z dnia 31 lipca 2009 roku (KI0/UZP 906/09) KIO stwierdziła, „że
punktem odniesienia do kwalifikacji ceny jako rażąco niskiej mogą być w szczególności:
wartość zamówienia ustalona należycie przez zamawiającego i powiększona o VAT, ceny
zaoferowane przez innych wykonawców, ceny rynkowe przedmiotu zamówienia: „Na
podstawie znanych orzeczeń można przyjąć, że punktem odniesienia do kwalifikacji ceny,
jako rażąco niskiej mogą być w szczególności:
1) wartość zamówienia ustalona należycie przez zamawiającego i powiększona o VAT;
2) ceny zaoferowane przez innych wykonawców;
3) ceny rynkowe przedmiotu zamówienia."
Podobnie Izba uznała w wyrokach KIO/UZP 2604/10 z dnia 18 grudnia 2010 r.( KIO/UZP
2338/10 z dnia 10 listopada 2010 r.; KIO/UZP 1663/10 z dnia 18 sierpnia 2010 r., gdzie
porównywała ceny ofertowe do wartości szacunkowej przedmiotu zamówienia oraz do cen
innych ofert złożonych w postępowaniu, do cen rynkowych jak również do średniej cen ofert.

Zamawiający zaznaczał, że uznanie, iż cena oferty jest rażąco niska, jest kwestią
rozpatrywaną na gruncie konkretnego postępowania i dlatego przyjmowanie jakiś ustalonych
sztywnych pułapów rozbieżności byłoby nieuzasadnione. Przy ocenie, czy istotnie mamy do
czynienia z ceną rażąco niską, rozstrzygające znaczenie ma ocena wyjaśnień wykonawcy.
Dlatego równie istotne znaczenie ma pytanie kiedy zamawiający powinien przeprowadzić
postępowanie wyjaśniające, czy nie doszło do złożenia oferty z rażąco niską ceną. W tym
zakresie należy odnieść się do wartości szacunkowej zamówienia oraz średnich cen ofert
złożonych w postępowaniu. Wartość szacunkowa przedmiotowego postępowania została
określona na kwotę 252 000 zł. wraz z podatkiem VAT. Przy czym za istotne uznał
zamawiający, że była to kwota uwzględniająca prawdopodobną wartość usług dodatkowych
zleceń, które nie były wyceniane w ofertach. Kwota szacunkowa wynagrodzenia za stałe
miesięczne usługi wynosiła 136.585,38 zł bez podatku od towarów i usług, a z tym
podatkiem 168.000 zł. Jak się okazało po złożeniu ofert, wartość ta została bardzo trafnie
oszacowana, gdyż średnia cena złożonych ofert wyniosła 170 284,01 zł z podatkiem od
towarów i usług, średnia ta, z pominięciem oferty odwołującego i najtańszej oferty (oferta
odwołującego była cenowo druga w kolejności) wynosi 152.858 bez podatku od towarów i
usług oraz 188.015,34 zł z tym podatkiem. Z powyższych zestawień wynika, że wartość
szacunkowa przyjęta przez zamawiającego przed wszczęciem postępowania jest zbliżona
do średniej cen ofert złożonych tym postępowaniu. Z powyższego zamawiający wnioskował,
że dokonał z należytą starannością czynności szacowania wartości zamówienia.
Jednocześnie powyższe zestawienie pokazuje, że cena oferty odwołującego wyraźnie
odbiega zarówno od wartości szacunkowej powiększonej o podatek od towarów i usług jak i
od średniej cen złożonych ofert. Odwołujący zaoferował bowiem wykonanie zamówienia za
kwotę 61.560 zł bez podatku od towarów i usług oraz 75.718,80 zł z tym podatkiem.
Zamawiający wyliczył, że cena oferty odwołującego stanowi 45% wartości szacunkowej
zamówienia powiększonej o VAT oraz 40% średniej cen ofert (z pominięciem oferty
odwołującego i najtańszej oferty). Tak znacząca różnica pomiędzy ceną oferty odwołującego
a wskazanymi wartościami wywołała wątpliwości zamawiającego, co do tego czy nie doszło
do złożenia oferty z rażąco niską ceną. Stanowiło to wystarczającą podstawę do zwrócenia
się do odwołującego o wyjaśnienia elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny.
Potwierdza to orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej w wyroku KIO z dnia 5 marca 2011r.,
sygn. akt KIO 358/11, dotyczącym postępowania, w którym zamawiający zaniechał
wyjaśnienia kwestii ceny rażąco niskiej, stwierdzono, że wyjaśnienie rażąco niskiej ceny
stanowi nie tyle prawo, co obowiązek zamawiającego. Izba stwierdziła, że „w przypadku
powzięcia przez zamawiającego jakichkolwiek wątpliwości co do rzetelności skalkulowania
ceny oferty złożonej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego ma on
obowiązek wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 p.z.p. (...) Za

wystarczające uzasadnienie do wezwania należy uznać wątpliwości powstałe na skutek np.
porównania ceny danej oferty do cen pozostałych ofert złożonych w postępowaniu do
średnich cen rynkowych lub też wartości zamówienia oszacowanej przez zamawiającego”. W
przywołanej sprawie cena oferty kwestionowanej stanowiła 67,7% w stosunku do średniej
ceny pozostałych ofert, 77,4% średniej ceny najniższych zbliżonych do siebie sześciu ofert
oraz 56,1 % ceny ustalonej przez zamawiającego w oparciu o kosztorysy inwestorskie. W
niniejszej sprawie różnice te są jeszcze bardziej drastyczne, co świadczy o tym, że
Zamawiający miał niekwestionowane podstawy aby badać okoliczności wystąpienia rażąco
niskiej ceny w ofercie odwołującego.” Zamawiający powoływał się na dalsze wyroki Izby w
tym sygn. akt KIO 2221/12, gdzie rozstrzygając spraw KIO uznała, że wykonawców należało
wezwać do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny: „Biorąc pod uwagę zarówno
wartość szacunkową, jak i poziom cen złożonych ofert, zachodziły przesłanki wezwania
wykonawców: A. Sp. z o.o. oraz E. S.A. do udzielenia w określonym terminie wyjaśnień
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, celem wyeliminowania możliwości, że
oferty te zawierają cenę nie pokrywającą kosztów usługi, stwarzając zagrożenie dla
prawidłowej realizacji zamówienia:" W wyroku stwierdzono także, że: „Prawdą jest, że
szczególnie w zamówieniach dotyczących usług niematerialnych, do których można zaliczyć
usługi Inżyniera Kontraktu, rozwarstwienie cen bywa szczególnie zauważalne, jednak nie
zwalniało to zamawiającego od wyczerpania procedury określonej art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.”
Zamawiający podnosił, iż wezwanie wykonawcy do wyjaśnień dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny tworzy domniemanie, iż złożona oferta zawiera rażąco
niską cenę. W tej sytuacji na wezwanym wykonawcy spoczywa ciężar dowiedzenia, że jego
oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Zdaniem zamawiającego, wbrew twierdzeniom
odwołującego, to nie zamawiający miał udowadniać wystąpienie rażąco niskiej ceny, ale
właśnie odwołujący miał obowiązek wykazać, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska. Na
poparcie swoich poglądów zamawiający powołał się na orzecznictwo Krajowej Izby
odwoławczej i przytoczył tezy z następujących orzeczeń: sygn. akt KIO2624/11 z dnia
21.12.20011 r.; sygn. akt KIO 2354/12 z dnia 13.11.2012 r.; sygn. akt KIO 1363/12 z dnia
11.07.2012 r.; sygn. akt KIO 516/12 z dnia 28.03.2012 r. sygn. akt KIO 517/12 z dnia
29.03.2012 r., potwierdzające, że obalenie domniemania, że cena oferty wezwanego
wykonawcy nie jest rażąco niska - leży po stronie tegoż wykonawcy. Wykonawca, który
został wezwany do złożenia wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny ma obowiązek złożyć wyjaśnienia wyczerpujące i przekonywujące,
odpowiednio umotywowane, tak aby rozwiać wszelkie wątpliwości zamawiającego.
Tymczasem wyjaśnienia złożone przez odwołującego nie miały takiego charakteru.
Odwołujący nie wykazał żadnych szczególnych okoliczności, które byłyby tylko jemu
dostępne, a przemawiały za obniżeniem ceny. Nie wykazał też zależności pomiędzy

podnoszonymi okolicznościami a zaoferowaną ceną; nie przedstawiono żądnych wyliczeń.
Natomiast dowody na „rynkowość” zaproponowanej stawki godzinowej, uznał zamawiający
za niewystarczające. Zamawiający przywołał wyrok SO w Warszawie z dnia 5 stycznia
2007r. (V Ca 214/06, gdzie wskazano, że „dla zakwalifikowania oferty do dalszego
postępowania nie jest wystarczające złożenie jakichkolwiek wyjaśnień, lecz wyjaśnień
odpowiednio umotywowanych, przekonujących, że zaproponowana oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny.” Zamawiający przywołał dalsze wyroki KIO potwierdzające aktualność
linii orzeczniczej wyznaczonej wskazanym wyżej wyrokiem SO. Zamawiający podnosił, że
odwołujący opisał 4 okoliczności uzasadniające obniżenie ceny określając je sprzyjającymi i
dostępnymi wykonawcy:
1. osobiste wykonywanie zamówienia;
2. niezatrudnianie pracowników, a więc brak kosztów zatrudnienia;
3. adwokaci i radcowie wskazani w ofercie świadczą usługi doraźnie na podstawie
umów cywilnoprawnych;
4. posiadanie własnego lokalu.
Zamawiający zanegował twierdzenia, że wskazane przez odwołującego przyczyny stanowią
wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne jedynie odwołującemu.
Wykonywanie zawodu adwokata w formie indywidualnej kancelarii nie należy bowiem do
rzadkości. Podobnie nie zatrudnianie personelu na umowę o pracę, czy działanie we
własnym lokalu jest cechą wielu innych kancelarii prawnych. Argument o korzystaniu z
pomocy podwykonawców doraźnie nie przekonał zamawiającego, gdyż doraźne korzystanie
z usług łączy się na ogół z wyższymi cenami niż przy stałej współpracy. Wyjaśnienia
odwołującego uznał zamawiający za wewnętrznie sprzeczne, gdyż z jednej strony
podniesiono brak podwykonawców, z drugiej zaś wskazano na doraźne korzystanie z ich
pomocy.
W odniesieniu do ostatniego argumentu, tj. posiadania własnego lokalu odwołujący
nie przedstawił żadnego dowodu, np. odpisu z księgi wieczystej. W ogólności uznał
zamawiający wykazywanie się posiadaniem własnego lokalu za okoliczność niesprzyjającą,
gdyby był to lokal zakupiony na kredyt. Jako niezwykle ważne zamawiający wskazywał, że
odwołujący nie wykazał żadnego związku między wskazanymi przyczynami obniżenia ceny a
skalkulowaną ceną. Odwołujący nie przedstawił żadnych kalkulacji wykazujących związek
pomiędzy podnoszonymi okolicznościami a zaoferowaną ceną. Nie zaprezentował żadnych
wyliczeń obejmujących koszty stałe funkcjonowania kancelarii ani zmienne związane z
realizacją przedmiotowego zamówienia. Nie podjął żadnej próby wyliczenia w jaki sposób
wskazywane przez niego czynniki doprowadziły do zaoferowania takiej, a nie innej ceny.
Tymczasem zgodnie z orzecznictwem, nie jest wystarczające przywołanie okoliczności

mających wpływ na cenę ale konieczne jest także pokazanie w jaki sposób wpłynęły one na
cenę. W jaki sposób i jakim stopniu poszczególne czynniki wpłynęły na obniżenie ceny. Tak
podaje wyrok KIO z dnia 07.08.2010 r. KIO 679/10.
W odniesieniu do dalszej części wyjaśnień, tj. wyliczeń odwołującego, że jego
wynagrodzenie jest wyższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę, zamawiający podnosił,
iż nie może zostać to zaakceptowane, bowiem nie można porównywać pracy i
odpowiedzialności zawodowej i materialnej oraz okresu przygotowania zawodowego
adwokata - do pracy osób o najniższych kwalifikacjach.
W odniesieniu do kolejnego argumentu, że podobne stawki godzinowe odwołujący
stosuje wobec podmiotów prywatnych (Willa Krasicki Sp. z o.o.), a także inni wykonawcy w
innych przetargach (przetarg MKiDN oraz w postępowaniu prowadzonym przez Polską
Organizację Turystyczną), zamawiający nie uznał ich za przekonujące, bowiem nie zostały
poparte wystarczającymi dowodami. Przedstawiona referencja Willa Krasicki Sp. z o.o. nie
wskazuje jakie były warunki świadczenia usługi, w szczególności jaki był zakres i stawka
godzinowa. Tak samo informacja o wynikach przetargu organizowanego przez MKiDN. Na
podstawie tej informacji można uznać za udowodnioną cenę wybranej oferty, lecz
zamawiający uznał to za niewystarczające, bo nie wiadomo czego tak naprawdę dotyczy ta
cena, czy istotnie ma być to 1400 godzin i w jakich warunkach. Podobnie zamawiający
odniósł się do wskazywanego przetargu Polskiej Organizacji Turystycznej, gdzie odwołujący
nie złożył wydruku ze strony internetowej, a jedynie wskazał na adres tej strony. Jednakże
rolą zamawiającego nie jest poszukiwanie dowodów w Internecie – badanie warunków
innego przetargu przeprowadzanie symulacji wyliczeń i porównań. W wyroku z dnia
22.06.2012 r. sygn. akt KIO 1186/12 Izba orzekła „iż podstawą oceny w trybie art. 90 Pzp są
wyłącznie wyjaśnienia wezwanego wykonawcy. Rolą zamawiającego nie jest poszukiwanie
argumentów potwierdzających stanowisko danego wykonawcy, ale ich rzetelna ocena.
Złożenie szczegółowych wyjaśnień jest bowiem obowiązkiem wykonawcy, zaś zamawiający
z ich treści nie może wywodzić okoliczności nie podanych.” Nawet, gdyby we wskazanych
przetargach stosowano stawki niższe, to nie może podważać to decyzji zamawiającego,
ponieważ wybór ofert mógł być obarczony wadą rażąco niskiej ceny. Zamawiający
podsumował, że na podstawie udzielonych wyjaśnień, nie miał możliwości uznać, że
zaoferowana cena nie jest rażąco niską. Udzielone wyjaśnienia były niewystarczające, aby
obalić domniemania rażące niskiej ceny. Obowiązek odrzucenia ofert wynika z
przeprowadzonej oceny wyjaśnień wykonawcy, a ta musiała być negatywna ze względów
przywoływanych powyżej.

Zamawiający wskazywał, że w odwołaniu podniesiono kolejne argumenty
przemawiające w opinii odwołującego za tym, że oferowana cena nie jest ceną rażąco niską.
Jednak odwołujący na etapie odwołania nie może powoływać nowych argumentów, co
potwierdza liczne orzecznictwo, np. wyrok KIO sygn. akt 2354/12 z dnia 13.11.2012 r.
"Późniejsze, po upływie wyznaczonego przez zamawiającego terminu, uzupełnienie
złożonych wyjaśnień jest niedopuszczalne, w szczególności na etapie rozpoznawania
środków ochrony prawnej," i dalsze orzeczenie KIO "Procedura wyjaśniania ceny oferty
przez badanie elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, odbywa się wyłącznie
na etapie badania i oceny ofert. Wykonawca, który nie zastosował się w pełni do wymagań
w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego, nie może oczekiwać oceny jego dodatkowych
wyjaśnień i uwzględnienia dowodów składanych dopiero w postępowaniu odwoławczym."
Argument ze strony 9 odwołania, że za obniżeniem ceny, zdaniem odwołującego,
przemawia prestiż wynikający ze świadczenia usług na rzecz Sądu Okręgowego w
Warszawie. W ocenie zamawiającego podniesienie tego typu argumentu de facto świadczy o
przyznaniu pośrednio przez odwołującego, że kalkulując cenę oferty kierował się
przesłankami niemerytorycznymi, co potwierdza, iż złożona oferta zawierała cenę rażąco
niską.
Zarzuty naruszenia przepisów art. 271 i 321 K.k. – niezależnie od tego, że pozostają
poza kognicją Krajowej Izby Odwoławczej – Zamawiający uznał za całkowicie chybione.

Izba nie stwierdziła podstaw do odrzucenia odwołania w oparciu o art. 189 ust. 2
ustawy Pzp.
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody: z protokołu postępowania, z ogłoszenia o
zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z oferty odwołującego,
korespondencji stron. Nadto, Izba rozważyła stanowiska stron i uczestnika postępowania
przedstawione w pismach oraz do protokołu rozprawy.
Rozpatrując odwołanie w granicach podnoszonych zarzutów podtrzymanych na
rozprawie - stosownie do art. 192 ust. 7 ustawy Pzp Izba ustaliła, co następuje.
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego prowadzone jest w trybie przetargu
nieograniczonego na: Sprawowanie obsługi (pomocy) prawnej w sprawach w zakresie:
finansów publicznych, gospodarki nieruchomościami, prawa pracy, prawa cywilnego (w
szczególności w zakresie zobowiązań), prawa budowlanego dla Sądu Okręgowego w o
wartości poniżej kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8

ustawy Pzp, tj. nieprzekraczającej wyrażonej w złotych równowartości kwoty 130.000
euro.
Specyfikacja istotnych warunków zamówienia zawiera następujące postanowienia.
Rozdział II. Przedmiot i termin realizacji zamówienia.
1. Przedmiot zamówienia
1) Przedmiotem zamówienia jest sprawowanie obsługi (pomocy) prawnej w sprawach w
zakresie: finansów publicznych, gospodarki nieruchomościami, prawa pracy, prawa
cywilnego (w szczególności w zakresie zobowiązań), prawa budowlanego, dla Sądu
Okręgowego w Warszawie.
2) Zamawiający zastrzega możliwość powierzenia wykonawcy sprawowania obsługi
(pomocy) prawnej w sprawach z zakresu ustawy o podatku od osób fizycznych oraz
podatku od towarów i usług. Zamawiający dopuszcza możliwość świadczenia pomocy
prawnej w tym zakresie przez osoby nie posiadające tytułu radcy prawnego i/lub
adwokata. Usługa w tym zakresie może być świadczona np. przez prawnika, doradcę
podatkowego, itp.
Zamawiający potwierdził, że usługi prawnicze w tym zakresie będą udzielane wybranemu
wykonawcy na odrębne zlecenie - jak oświadczył pełnomocnik pani L……… M………….
Drugi pełnomocnik zamawiającego radca prawny D………. W………… oświadczył, że
sprawowanie obsługi-pomocy prawnej w zakresie podatkowym wchodzi w skład ceny
zamówienia objętej ofertą wykonawcy, a nie na odrębne zlecenie.
3) SIWZ - Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia stanowi Załącznik Nr 1 do
specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
4) Przedmiot zamówienia będzie realizowany zgodnie z postanowieniami projektu umowy,
stanowiącego Załącznik Nr 4 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
9) Zamawiający dopuszcza możliwość udziału podwykonawców przy realizacji niniejszego
zamówienia. W takim przypadku wykonawca ma obowiązek wskazać w ofercie, czy
powierzy wykonanie zamówienia podwykonawcom i w jakim zakresie.
2. Termin realizacji zamówienia. Przedmiot zamówienia realizowany będzie w okresie 24
miesięcy od dnia podpisania umowy.
Rozdział III. Opis sposobu przygotowania oferty.
1. Informacje ogólne.
2) Oferta musi obejmować cały przedmiot zamówienia.
3. Zawartość merytoryczna oferty
1) Oferta powinna być sporządzona na formularzu ofertowym stanowiącym Załącznik Nr 2
do specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w oparciu o szczegółowy opis
przedmiotu zamówienia, stanowiący Załącznik Nr 1 do specyfikacji istotnych warunków

zamówienia i zawierać cenę ofertową wykonania przedmiotu zamówienia, z
uwzględnieniem warunków wykonania przedmiotu zamówienia, określonych w projekcie
umowy, stanowiącym Załącznik Nr 4 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Rozdział IV. Warunki udziału w postępowaniu (…) oraz sposób dokonywania oceny
spełnienia warunków.
1. Warunki udziału w postępowaniu
O zamówienie ubiegać się mogą wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące:
1) posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli
przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania;
2) posiadania wiedzy i doświadczenia;
3) dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do
wykonania zamówienia, tj. zamawiający uzna powyższy warunek za spełniony, jeżeli
wykonawca wykaże, iż dysponuje co najmniej dwoma osobami – adwokatami i/lub
radcami prawnymi, wpisanymi na listę adwokatów lub na listę radców prawnych
prowadzoną odpowiednio przez Okręgową Radę Adwokacką albo Radę Okręgowej Izby
Radców Prawnych, posiadającymi doświadczenie w sprawowaniu obsługi (pomocy)
prawnej z zakresu dziedzin prawa objętych niniejszym zamówieniem określonych w
Rozdziale II ust. 1 pkt 1 specyfikacji istotnych warunków zamówienia;
4) sytuacji ekonomicznej i finansowej, tj. zamawiający uzna powyższy warunek za
spełniony, jeżeli wykonawca wykaże, że posiada ubezpieczenie odpowiedzialności
cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia na
sumę ubezpieczenia nie mniejszą niż: 2.000.000,00 zł (słownie: dwa miliony złotych
00/100).
1.2 Ocena spełniania warunków udziału w postępowaniu będzie dokonywana na
zasadzie: spełniania/niespełniania, na podstawie złożonych dokumentów lub oświadczeń
wymaganych w postępowaniu.
1) W celu potwierdzenia spełniania opisanych warunków oraz braku podstaw do
wykluczenia z postępowania, wykonawca zobowiązany jest do dołączenia do oferty
wskazanych poniżej dokumentów:
d) wykazu osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, odpowiadających
wymaganiom określonym w pkt 1.1 ppkt 3, na formularzu stanowiącym Załącznik Nr 5 do
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, wraz z informacją o podstawie
dysponowania tymi osobami;
e) opłaconej polisy, a w przypadku jej braku innego dokumentu potwierdzającego, że
wykonawca posiada ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej
działalności związanej z przedmiotem zamówienia, odpowiadającej wymaganiom

określonym w pkt 1.1 ppkt 4; w przypadku, gdy z ww. dokumentu nie wynika fakt
opłacenia polisy, należy również złożyć dokument potwierdzający jej opłacenie.
Rozdział VI. Opis sposoby obliczenia ceny.
1) Cena oferty powinna obejmować wszelkie koszty związane z wykonaniem zamówienia
wynikające wprost z załączonego szczegółowego opisu przedmiotu zamówienia
(Załącznik Nr 1), jak również w nim nie ujęte, a bez których nie można zrealizować
przedmiotu zamówienia. W szczególności w cenie należy uwzględnić warunki realizacji
przedmiotu zamówienia opisane w projekcie umowy (Załącznik Nr 4), w tym m.in.: koszty
świadczenia usługi, wszelkie koszty utrudnień związanych z realizacją umowy, wszelkie
opłaty, w tym ubezpieczenia, inne opłaty niewymienione, a które mogą wystąpić przy
realizacji przedmiotu zamówienia, zysk, narzuty, ewentualne upusty, należny podatek VAT
oraz pozostałe składniki cenotwórcze.
2) Ceny za realizację przedmiotu zamówienia pozostaną niezmienne do końca trwania
umowy, z zastrzeżeniem Rozdz. X pkt 3 lit. e SIWZ.
Termin składania ofert do dnia 4 stycznia 2013 r.
Rozdział VIII. Kryteria oceny ofert
1) Zamawiający oceni i porówna jedynie te oferty, które nie zostały odrzucone.
2) Kryterium oceny ofert jest:
a) cena ofertowa - waga kryterium - 70%,
Punkty zostaną obliczone według poniższego wzoru:
cena oferty najtańszej
------ X 100 x 70%
cena oferty badanej
b) sytuacja finansowa wykonawcy - waga kryterium – 20%, tj. posiadanie ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem
zamówienia, zwanego dalej ubezpieczeniem OC, na sumę ubezpieczenia mniejszą niż:
2.000.000,00 zł (słownie: dwa miliony złotych 00/100).
W ramach tego kryterium Zamawiający będzie przyznawał punkty za posiadanie
ubezpieczenia OC na kwotę powyżej 2.000.000,00 zł, tj. zamawiający przyzna 5 punktów
za każdy dodatkowy 1.000.000,00 zł (słownie: jeden milion złotych 00/100), posiadanego
ubezpieczenia OC, np. polisa OC na kwotę 4.000.000,00 zł – 10 pkt, polisa OC na kwotę
6.000.000,00 zł - 20 pkt, itd. Zamawiający w ramach tego kryterium przyzna nie więcej niż
20 punktów.
c) dysponowanie osobami zdolnymi do wykonania zamówienia – waga kryterium 10% - w
przypadku, gdy wykonawca skieruje do realizacji zamówienia więcej niż 2 radców
prawnych i/lub adwokatów i wskaże ich w wykazie osób, stanowiącym Załącznik Nr 5 do
SIWZ, zamawiający przyzna 2 pkt za każdą dodatkową osobę, np. skierowanie do

realizacji zamówienia 4 osób – 4 pkt, 7 osób – 10 pkt, itd. Zamawiający w ramach tego
kryterium przyzna nie więcej niż 10 punktów.
2. Wybór oferty najkorzystniejszej.
Zamawiający wybierze tę ofertę, która uzyska największą liczbę punktów łącznie w obu
kryteriach.
1) Udział w przetargu jest jednoznaczny z przyjęciem warunków umowy zawartych w
projekcie umowy stanowiącym Załącznik Nr 4 do specyfikacji istotnych warunków
zamówienia.
Załączniki do specyfikacji istotnych warunków zamówienia:
1) Załącznik Nr 1 – Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia;
2) Załącznik Nr 2 – Formularz - Oferta przetargowa;
3) Załącznik Nr 3a - Formularz - Oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w
postępowaniu;
4) Załącznik Nr 3b - Formularz - Oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu z
postępowania;
5) Załącznik Nr 4 – Projekt umowy;
6) Załącznik Nr 5 - Wykaz osób.
Załącznik Nr 1 do SIWZ
Załącznik Nr 1 do umowy
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia.
Przedmiotem zamówienia jest sprawowanie obsługi (pomocy) prawnej w sprawach w
zakresie: finansów publicznych, gospodarki nieruchomościami, prawa pracy, prawa
cywilnego (w szczególności w zakresie zobowiązań), prawa budowlanego dla Sądu
Okręgowego w Warszawie.
Zamawiający zastrzega możliwość powierzenia wykonawcy sprawowania obsługi
(pomocy) prawnej w sprawach z zakresu ustawy o podatku od osób fizycznych oraz
podatku od towarów i usług.
Zamawiający dopuszcza możliwość świadczenia pomocy prawnej w tym zakresie przez
osoby nie posiadające tytułu radcy prawnego i/lub adwokata. Usługa w tym zakresie może
być świadczona np. przez prawnika, doradcę podatkowego, itp.
Pomoc prawna, w ramach wynagrodzenia ryczałtowego (oznacza to podzielenie ceny
całkowitej oferty przez 24 miesiące realizacji zamówienia, co stanowi ryczałtową cenę
miesięczną, co zamawiający przyznał), będzie świadczona przez osoby posiadające
uprawnienia do świadczenia pomocy prawnej i będzie polegała w szczególności na:
1) udzielaniu porad (pomocy) i konsultacji prawnych oraz wydawaniu opinii w sprawach
zgłaszanych przez Kierownictwo Sądu, bądź komórki organizacyjne związane z
działalnością Zamawiającego,

2) opiniowaniu dokumentów,
3) przygotowywanie projektów umów, pism procesowych i pozaprocesowych, aneksów
oraz parafowaniu ww. dokumentów i ich opiniowaniu,
4) opiniowanie i parafowanie umów cywilno-prawnych (w tym umów o dzieło i zlecenie).
Usługa wykonywana będzie w formie dyżurów, w siedzibie Zamawiającego, 2 dni w
tygodniu po 2 godziny, przy czym dni i godziny dyżurów ustalane będą z Zamawiającym,
zgodnie z potrzebami, na koniec każdego tygodnia poprzedzającego tydzień dyżurów.
W ramach ceny ryczałtowej za wykonanie przedmiotu umowy Wykonawca zapewni co
najmniej 5 godzin świadczenia usług poza dyżurami i siedzibą Zamawiającego.
Strony i przystępujący zgodnie przyznały, że dodatkowe 5 godzin poza dyżurami ma być
świadczone w stosunku miesięcznym.
Wykonawca zobowiązuje się pozostawać do dyspozycji Zamawiającego (łączność
telefoniczna, faksowa, elektroniczna) od poniedziałku do piątku w godz. 9.00 -17.00.
Opinie prawne będą sporządzane na piśmie, na odrębne zlecenie, a wynagrodzenie
będzie każdorazowo ustalane przez strony. Zamawiający zastrzega, iż koszt sporządzenia
jednej opinii prawnej na piśmie nie może być wyższy niż 4.000,00 zł z podatkiem VAT.
Zamawiający przyznał, że ceną oferty objęte są dyżury 2 dni w tygodniu po 2 godziny i
dodatkowo 5 godzin miesięcznie.
Zamawiający zastrzega sobie możliwość powierzenia do prowadzenia innych spraw
Zamawiającego, w szczególności zastępstwa prawnego i procesowego lub prowadzenie
innych spraw przed organami administracji publicznej.
Pełnomocnik Zamawiającego przyznał, iż powyższy zakres zamówienia byłby objęty
odrębnymi odpłatnymi zleceniami, tzn. w odniesieniu do: w szczególności zastępstwa
prawnego i procesowego lub prowadzenia innych spraw przed organami administracji
publicznej.
Formularz Oferty Wykonawcy dla Zamawiającego: Sąd Okręgowy w Warszawie
Niżej podpisani................ działając w imieniu i na rzecz............... (nazwa i siedziba
Wykonawcy) (…) przystępując do uczestnictwa w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego nr ZP/OF/79/12 w trybie przetargu nieograniczonego, w oparciu o przepisy
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z
2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.) na Sprawowanie obsługi (pomocy) prawnej w
sprawach w zakresie: finansów publicznych, gospodarki nieruchomościami, prawa pracy,
prawa cywilnego (w szczególności w zakresie zobowiązań), prawa budowlanego dla Sądu
Okręgowego w Warszawie, składamy niniejszą ofertę:
1. Oferujemy wykonanie przedmiotu zamówienia, zgodnie z wymogami specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, za cenę:
bez podatku VAT: …….. zł

(słownie: z podatkiem VAT: … zł
podatek VAT według stawki: ………%,
w tym:
1) wynagrodzenie miesięczne za świadczenie usługi: z podatkiem VAT…….. zł, (słownie).
2. Oświadczamy, że przedmiot zamówienia zrealizujemy w terminie: 24 miesięcy od dnia
podpisania umowy.
3. Oświadczamy, że podana cena zawiera wszelkie koszty związane z wykonaniem
zamówienia w tym m.in.: koszty świadczenia usługi, wszelkie koszty utrudnień
związanych z realizacją umowy, wszelkie opłaty, w tym ubezpieczenia, inne opłaty
niewymienione, a które mogą wystąpić przy realizacji przedmiotu zamówienia, zysk,
narzuty, ewentualne upusty, należny podatek VAT oraz pozostałe składniki cenotwórcze.
4. Oświadczamy, że akceptujemy projekt umowy, stanowiący Załącznik Nr 4 do
specyfikacji istotnych warunków zamówienia i zobowiązujemy się w przypadku wyboru
naszej oferty do zawarcia umowy na podanych warunkach w miejscu i terminie
wyznaczonym przez Zamawiającego.
8. Oświadczamy, że zobowiązujemy się, w przypadku wyboru naszej oferty, do posiadania
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności na kwotę
co najmniej 2.000.000,00 zł (słownie: dwa miliony złotych 00/100) i do systematycznego
przedłużania ubezpieczenia przez okres realizacji przedmiotu zamówienia.
10. Oświadczamy, że wykonanie niniejszego zamówienia powierzymy podwykonawcom w
następującym zakresie*:
1) ……
* W przypadku niewskazania zakresu powierzonych podwykonawcom prac, Zamawiający
przyjmie,
iż
Wykonawca
nie
powierza
wykonania
niniejszego
zamówienia
podwykonawcom.
Załącznik Nr 4 do SIWZ
Umowa Nr........ (Projekt)
w dniu ........ 2013 roku w Warszawie pomiędzy: Sądem Okręgowym w Warszawie, 00 -
898 Warszawa, Al. Solidarności 127,(…), zwanym dalej Zamawiającym, reprezentowanym
przez:…….
A …… z siedzibą w……, wpisanym na listę radców prawnych/adwokatów, prowadzoną
przez ……………w Warszawie, pod numerem ………(…), zwanym dalej Wykonawcą,
(…) została zawarta umowa o następującej treści:
§ 1. 1. Zamawiający zleca, a Wykonawca podejmuje się sprawowania pomocy prawnej w
sprawach w zakresie: finansów publicznych, gospodarki nieruchomościami, prawa pracy,
prawa cywilnego (w szczególności w zakresie zobowiązań), prawa budowlanego dla Sądu
Okręgowego w Warszawie, zgodnie ze Szczegółowym opisem przedmiotu zamówienia,

stanowiącym Załącznik Nr 1 do umowy oraz zgodnie z ofertą Wykonawcy z dnia …….,
stanowiącą Załącznik Nr 2 do umowy.
2. Zamawiający zastrzega możliwość powierzenia wykonawcy sprawowania obsługi
(pomocy) prawnej w sprawach z zakresu ustawy o podatku od osób fizycznych oraz
podatku od towarów i usług. Zamawiający dopuszcza możliwość świadczenia pomocy
prawnej w tym zakresie przez osoby nie posiadające tytułu radcy prawnego i/lub
adwokata. Usługa w tym zakresie może być świadczona np. przez prawnika, doradcę
podatkowego, itp.
3. Wykonawca oświadcza, że ma uprawnienia do świadczenia pomocy prawnej.
§ 2.1. Wykonawca będzie wykonywał pomoc prawną z należytą starannością oraz
dbałością o interesy Zamawiającego w zakresie powierzonych czynności, zgodnie z
wiedzą i zasadami etyki radcy prawnego/adwokata.
2. Wykonawca oświadcza, że wszystkie osoby skierowane do realizacji umowy są objęte
obowiązkowym ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone
przy wykonywaniu zleconych mu czynności, o których mowa w § 1 oraz § 8 niniejszej
umowy, w związku z ich działaniem lub zaniechaniem.
4. Wykonawca wykonywać będzie zlecone mu czynności w czasie określonym potrzebami
i wymogami Zamawiającego.
§ 3. 1. Pomoc prawna, o której mowa w § 1 wykonywana będzie w formie dyżurów w
siedzibie Zamawiającego 2 dni w tygodniu po 2 godziny, z tym, że dni i godziny ustalane
będą każdorazowo przez Strony na koniec każdego tygodnia, poprzedzającego tydzień, w
którym będzie odbywany dyżur. W ramach ceny ryczałtowej, o której mowa w § 6 ust. 1
umowy, za wykonanie przedmiotu umowy Wykonawca zapewni co najmniej 5 godzin
świadczenia usług poza dyżurami i siedzibą Zamawiającego.
2. Wykonawca zobowiązuje się pozostawać do dyspozycji Zamawiającego (łączność
telefoniczna, faksowa, elektroniczna) od poniedziałku do piątku w godz. 9.00 -17.00.
3. Zamawiający zobowiązuje się do współdziałania z Wykonawcą, (…)
§ 4 Zamawiający pokrywa koszty poniesione przez Wykonawcę w związku z
prowadzonymi czynnościami określonymi niniejszą umową, a obejmujące opłaty sądowe,
opłaty skarbowe i inne opłaty obciążające Stronę umowy lub postępowania.
§ 5 Umowa zawarta jest na okres 24 miesięcy od dnia podpisania umowy.
§ 6.1. Wynagrodzenie miesięczne Wykonawcy z tytułu sprawowania pomocy prawnej w
zakresie objętym umową, określonym w § 1, ustala się w formie ryczałtu w wysokości …
zł bez podatku VAT (słownie: …) tj….. zł (słownie: …………) z podatkiem VAT.
3. Wynagrodzenie Wykonawcy z tytułu wykonywania niniejszej umowy nie może
przekroczyć kwoty …… (słownie:……) bez podatku VAT, tj. kwoty…… zł (słownie: ……..)
z podatkiem VAT.

§ 8.1. W razie konieczności świadczenia pomocy prawnej poza Warszawą lub poza
wymiarem czasu określonym w § 3 ust. 1, a także konieczności sporządzenia opinii
prawnej na piśmie lub powierzenia Wykonawcy prowadzenia innych spraw
Zamawiającego, w szczególności zastępstwa prawnego i procesowego lub prowadzenie
innych spraw przed organami administracji publicznej, Wykonawca zapewni świadczenie
usług na każdorazowe zlecenie Zamawiającego. Zamówienie, o którym mowa w ust. 1
musi być zatwierdzone przez Dyrektora Sądu Okręgowego w Warszawie lub osobę
upoważnioną.
W paragrafie tym mowa jest o wykonywaniu czynności na odrębne zlecenie i odrębnie
płatne, co zamawiający potwierdza.
2. Wynagrodzenie Wykonawcy z tytułu pomocy prawnej w zakresie określonym w ust. 1,
będzie każdorazowo ustalane przez Strony, z tym że Zamawiający zastrzega, iż:
1) koszt sporządzenia jednej opinii prawnej na piśmie nie może być wyższy niż 4.000,00
zł z podatkiem VAT;
2) koszt świadczenia usługi poza wymiarem czasu określonym w § 3 ust. 1 nie może być
wyższy niż 1/8 wynagrodzenia z podatkiem VAT, o którym mowa w § 6 ust. 1, za jedną
godzinę świadczenia usługi.
Zamawiający przyznał, iż jest tu mowa o wymiarze czasu pracy ponad 4 godziny
tygodniowo i plus 5 godzin miesięcznie.
Zamawiający wyjaśnił, iż określenie, że stawka na odrębne zlecenia nie może być wyższa
niż 1/8 wynagrodzenia, o którym mowa w par. 6 ust. 1 dotyczy wynagrodzenia
miesięcznego.
§ 9.1. Wykonawca w okresie realizacji umowy będzie posiadał ubezpieczenie
prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia na kwotę min.
2.000.000,00 zł (słownie: dwa miliony złotych 00/100) oraz zobowiązuje się do posiadania
nieprzerwanej ochrony ubezpieczeniowej przez cały okres trwania umowy (Załącznik Nr 4
do umowy) (…). Jeżeli Wykonawca wykonuje czynności przy pomocy innych osób,
działających pod jego nadzorem, podlega on również ubezpieczeniu odpowiedzialności
cywilnej za szkody wyrządzone działaniem tych osób.
Wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, wraz z informacją o
podstawie do dysponowania tymi osobami. L.p. Imię i nazwisko Informacja o podstawie
dysponowania osobą.

Z protokołu postępowania wynika, że oferty złożyło14 wykonawców:
1.
LEGALEKSPERT Adwokaci & Radcy Prawni K………… M……………, Spółka
Partnerska, Olsztyn, kryterium cena: 295.200,00 zł z podatkiem VAT, sytuacja finansowa

wykonawcy, tj. posiadanie polisy OC; polisa na kwotę: 5.000.000,00 zł, dysponowanie
osobami zdolnymi do wykonania zamówienia: 2 osoby,
2.
Kancelaria Prawna G………. H………., Warszawa, kryterium cena: 117.784,80 zł z
podatkiem VAT, sytuacja finansowa wykonawcy, tj. posiadanie polisy OC: polisy na kwotę:
6.423.485,00 zł, dysponowanie osobami zdolnymi do wykonania zamówienia: 7 osób,
3.
Kancelaria Adwokacka M…….. K……….., kryterium cena: 138.744,00 zł z
podatkiem VAT, sytuacja finansowa wykonawcy, tj. posiadanie polisy OC: polisa na kwotę:
5.083.875,00 zł, dysponowanie osobami zdolnymi do wykonania zamówienia: 7 osób,
4.
Kancelaria Radcy Prawnego B……… W……….., Warszawa, kryterium cena:
108.633,60 zł z podatkiem VAT, sytuacja finansowa wykonawcy, tj. posiadanie polisy OC:
polisa na kwotę: 10.000.000,00 zł, dysponowanie osobami zdolnymi do wykonania
zamówienia: 4 osoby,
5.
Kancelaria Radcy Prawnego A……….. K……….., Warszawa, kryterium cena:
kryterium cena: 2.169,72 zł z podatkiem VAT, sytuacja finansowa wykonawcy, tj.
posiadanie polisy OC: polisy na kwotę: 5.423.485,00 zł, dysponowanie osobami zdolnymi
do wykonania zamówienia: 7 osób,
6.
Kancelaria Adwokacko-Radcowska T……… i Wspólnicy s.c. E………
K………-T………., Warszawa, kryterium cena: 262.728,00 zł z podatkiem VAT, sytuacja
finansowa wykonawcy, tj. posiadanie polisy OC: polisa na kwotę: 3.794.400,00 zł,
dysponowanie osobami zdolnymi do wykonania zamówienia: 7 osób,
7.
D………… & Partners Law Office Limited Liability Partnership, 25 Old Broad Street,
London EC2N 1HN, United Kingdom, kryterium cena: 88.560,00 zł z podatkiem
VAT, sytuacja finansowa wykonawcy, tj. posiadanie polisy OC: polisa na kwotę:
10.000.000 EUR, tj. 50.873.000,00 zł (na dzień składania ofert wg średniego kursu
NBP), dysponowanie osobami zdolnymi do wykonania zamówienia: 4 osoby,
8.
Kancelaria Prawnicza ATABERG M…….. W………, J…….. T………… s.c.,
Warszawa kryterium cena: 333.576,00 zł z podatkiem VAT, sytuacja finansowa
wykonawcy, tj. posiadanie polisy OC: polisa na kwotę: 10.000.000,00 zł, dysponowanie
osobami zdolnymi do wykonania zamówienia: 7 osób,
9.
Kancelaria Adwokacko-Radcowska COGITO E……….. G…….., G…….. G……..,
M……. Ł……., A……….. R……….., J…….. P………., M………. B……… Spółka
Partnerska, Toruń, kryterium cena: 236.160,00 zł z podatkiem VAT, sytuacja finansowa
wykonawcy, tj. posiadanie polisy OC: polisa na kwotę: 3.000.000,00 zł, dysponowanie
osobami zdolnymi do wykonania zamówienia: 6 osób,
10.
Kancelaria Radców Prawnych Ć………. i Partnerzy Spółka Partnerska, Warszawa,
kryterium cena: 201.001,68 zł z podatkiem VAT, sytuacja finansowa wykonawcy, tj.

posiadanie polisy OC: polisa na kwotę: 5.000.000,00 zł, dysponowanie osobami zdolnymi
do wykonania zamówienia: 7osób,
11.
M………. S………a, Konstancin-Jeziorna, kryterium cena; 75.718,80 zł z
podatkiem VAT, sytuacja finansowa wykonawcy, tj. posiadanie polisy OC: polisa na kwotę:
5.083.875,00 zł, dysponowanie osobami zdolnymi do wykonania zamówienia: 7 osób,
12.
Kancelaria Prawna J…….. P……….., Warszawa, kryterium cena: 153.504,00 zł z
podatkiem VAT, sytuacja finansowa wykonawcy, tj, posiadanie polisy OC: polisy na kwotę:
6.423.485,00 zł, dysponowanie osobami zdolnymi do wykonania zamówienia: 7 osób,
13.
SL Lawyers Kancelaria Radcy Prawnego R……….. S…………, Warszawa,
kryterium cena: 177.120,00 zł z podatkiem VAT, sytuacja finansowa wykonawcy, tj.
posiadanie polisy OC: polisa na kwotę: 5.000.000,00 zł, dysponowanie osobami zdolnymi
do wykonania zamówienia: 7 osób,
14.
Kancelaria Radców Prawnych A…….. P………, Warszawa, kryterium cena:
143.172,00 zł, sytuacja finansowa wykonawcy, tj. posiadanie polisy OC: polisy na
kwotę: 6.423.485.00 zł, dysponowanie osobami, zdolnymi do wykonania zamówienia: 7
osób.
Z postępowania wykluczono wykonawców:
1.
Kancelaria Radcy Prawnego B……… W…………,
2.
Kancelaria Radcy Prawnego A…………. K………., Warszawa
Odrzucono oferty następujących wykonawców:
1.
Kancelaria Radcy Prawnego B.…….. W………,
2.
Kancelaria Radcy Prawnego A……….. K………….,
3.
SL Lawyers Kancelaria Radcy Prawnego R………. S………..,
4.
D………… & Partners Law Office Limited Liability Partnership,
5.
Kancelaria Prawnicza ATABERG M……… W………, J………. T……….. s.c.,
6.
M…………. S…………….

Pismem z dnia 9 stycznia 2013 r. zamawiający wezwał odwołującego do złożenia wyjaśnień.
Dot. postępowania nr ZP/OF/79/12, o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonego w
trybie przetargu nieograniczonego, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 113, póz. 759 z późn. zm.)
zwanej dalej ustawą, na sprawowanie obsługi (pomocy) prawnej w sprawach w zakresie:
finansów publicznych, gospodarki nieruchomościami, prawa pracy, prawa cywilnego (w
szczególności w zakresie zobowiązań), prawa budowlanego dla Sądu Okręgowego w
Warszawie.
Zamawiający w wyniku przeprowadzonych czynności związanych z badaniem i oceną
złożonych ofert, działając na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, w celu ustalenia, czy oferta

zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia zwraca się do Wykonawcy
o udzielenie wyjaśnień, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość
zaoferowanej ceny.
Zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy, Zamawiający oceniając wyjaśnienia bierze pod uwagę
obiektywne czynniki, w szczególności oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane
rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne
dla wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej
na podstawie odrębnych przepisów.
Wykonawca zaoferował wykonanie przedmiotu zamówienia, zgodnie z wymogami
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, za cenę bez podatku VAT: 61.560, z podatkiem
VAT: 75.718,80 zł. Zamawiający przeznaczył na realizacje niniejszego zamówienia kwotę z
podatkiem VAT: 252.000,00 zł.
Wyjaśnienia należy złożyć wyłącznie w formie pisemnej, w nieprzekraczalnym terminie do
dnia 11 stycznia 2013 r., godz. 15:30, na adres: Oddział Finansowy Sądu Okręgowego w
Warszawie, Al. Solidarności 127, pok. 580, 00-898 Warszawa.
Zamawiający może odrzucić ofertę Wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień w zakresie rażąco
niskiej ceny lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W piśmie z dnia 10.01.2013 r. odwołujący podał. ”W odpowiedzi na pismo
Zamawiającego, z dnia 9 stycznia 2013 r. o sygn. OF 382-139/12 wzywające do złożeń,
wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, uprzejmie
informuję co następuje.
Cena zaproponowana przeze mnie w ofercie, w kwocie 61. 560,00 zł netto, z podatkiem
VAT: 75.718,80 zł stanowi bilans sprzyjających i dostępnych Wykonawcy warunków
cenotwórczych wykonania niniejszego zamówienia polegających na:
1. osobistym wykonywaniu zamówienia a nie poprzez podwykonawców, co skutkuje
obniżeniem kosztów związanych z realizacją mniejszego zamówienia,
2. jako Kancelaria Adwokacka działająca indywidualnie nie ponoszę kosztów stałych
związanych z zatrudnianiem pracowników, co wpływa na obniżenie kosztów moich usług
w tym za wykonanie przedmiotowego zamówienia,
3. adwokaci oraz radcowie prawni, z którymi współpracuję i którzy zostali wymienieni w
składanej ofercie świadczą dla mnie swe usługi doraźnie w zależności od potrzeb Klienta

na podstawie umów cywilnoprawnych, co znacznie obniża koszt realizacji niniejszego
zamówienia.
4.
posiadam własny lokal w którym znajduje się siedziba Kancelarii, co skutkuje
niższymi kosztami oraz brakiem konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów
związanych z jego wynajmem, co skutkuje oszczędnościami przy wykonywaniu
przedmiotu zamówienia.
Powyższe skutkuje możliwością zaoferowania przeze mnie konkurencyjnych cen za
wykonanie zamówienia.
Jednocześnie oświadczam, iż w cenie oferty zostało uwzględnione wykonanie wszystkich
czynności wyszczególnionych w SIWZ, w szczególności w opisie przedmiotu zamówienia
oraz został uwzględniony satysfakcjonujący mnie zysk.
Podkreślenia wymaga fakt, iż przedmiotem zamówienia jest świadczenie usługi przez
około 540 godzin, co w przeliczeniu oznacza 3 miesiące (dla całego etatu), minimalne
dopuszczalne - wynagrodzenie w przypadku umowy o pracę wynosiło by 3 x1600—4800
złotych. Wobec powyższego złożona przeze mnie oferta na kwotę 61.5 60,00 złotych
netto jest kilkunastokrotnie wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Ponadto cena przedstawiona w ofercie jest zbliżona do cen, za które świadczę usługi
prawne prywatnym firmom, które nie są zobowiązane do stosowania ustawy Pzp. W
ubiegłym roku świadczyłam pomoc prawną dla Willa Krasicki Sp. z o.o. przez ponad pół
roku przez 4 godziny codziennie (w sumie ponad 500 godzin) za kwotę zbliżoną do
zaoferowanej w ofercie dla Sądu Okręgowego (w załączeniu list referencyjny ze spółki
Willa Krasicki sp. z o.o. określający wysokość wynagrodzenia). Podnieść należy, iż cena
wskazana w ofercie nie jest rażąco niska za realizację tego rodzaju zamówienia w
stosunku do cen, które obowiązują obecnie na rynku. W dniu 14 grudnia 2012 r.
składałam ofertę w ramach konsorcjum na świadczenie usług prawnych, w tym w
szczególności związanych z badaniem zamówień publicznych realizowanych i
weryfikowanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego nr sprawy
54/BAB/PN/2012. Przedmiotem zamówienia było świadczenie obsługi prawnej przez 1400
godzin w okresie od podpisania umowy do 31 grudnia 2013 r. Cena w złożonej przeze
mnie ofercie w ramach konsorcjum z radcą prawnym M………. H……….. (oferta nr 15) na
realizację wyżej wymienionego zamówienia wyniosła 166 600,00 zł. Natomiast za
najkorzystniejszą w niniejszym postępowaniu (jedynym kryterium wyboru była cena 100
%) wybrano ofertę, której wartość brutto wyniosła 102,000 zł- co stanowi 72,88 zł/h brutto,
(w załączeniu informacja z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o wyborze
najkorzystniejszej oferty, zawierająca ceny ofert za świadczenie obsługi prawnej przez
1400 godzin). Podobnym przykładem jest zamówienie publiczne w trybie przetargu
nieograniczonego na usługi prawnicze działania 6.4. Program Operacyjny Innowacyjną

Gospodarka (nr sprawy 65/12, numer ogłoszenia 260761-2012) ogłoszone i rozstrzygnięte
przez Polską Organizację Turystyczną; [Odwołujący odesłał do strony internetowej]:
http://www.pot.gov.pl/rozstrzygniete/uslugi-prawnicze-dla-dzialaaia-6-4-programu-
operacyjnego-innowacyjna-gospodarka/.
Odnosząc się kwestii rażąco niskiej ceny należy mieć na względzie również orzecznictwo
Krajowej Izby Odwoławczej w tym zakresie. W wyroku z dnia 12 lutego 2009 r. KIO sygn.
akt KIO/UZP 126/09 stwierdziła, iż: „Ustalenie poziomu rażąco niskiej ceny nie może
odbywać się jedynie przez porównanie wartości zamówienia oszacowanej przez
zamawiającego, ale powinno mieć również na względzie ceny zaproponowane w innych
ofertach oraz zmiany sytuacji na rynku. Nie obowiązuje jednoznaczne określenie poziomu
różnicy pomiędzy cenami ofert, aby od jego przekroczenia można było mówić o cenie
rażąco niskiej. "
Cena w złożonej przeze mnie ofercie jest jedną z najniższych zaproponowanych cen (ale
nie najniższa) i należy do pięciu ofert z czternastu złożonych, których ceny nie
przekroczyły 50 % wartości zamówienia oszacowanej przez Zamawiającego, jednakże nie
jest rażąco niska.
3.
Ponadto moja oferta nie powinna również zostać odrzucona na podstawie art. 89
ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z
2010r. Nr 113 poz. 759 z późn. zmianami). Zgodnie z przepisami art. 3 ust. 1 i ustawy z
dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji: „Czynem nieuczciwej
konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub
narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta." Złożona przeze mnie oferta nie spełnia
wymienionych wyżej przesłanek, a jedynie zawiera konkurencyjną wobec innych ofert
cenę. Wyrok Zespołu Arbitrów z dnia 23 marca 2005 r. sygn. akt UZP/ZO/0-496/05
stanowi, iż: „Istotą zamówień publicznych jest konkurowanie wykonawców na rynku i
składanie przez nich ofert z zamiarem wygrania zamówienia. Takie zachowanie
wykonawców nie jest czynem nieuczciwej konkurencji w rozumieniu generalnej klauzuli
określającej czyn nieuczciwej konkurencji w art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji."
Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia oraz zaprezentowane argumenty należy
stwierdzić, że brak jest podstaw do uznania, że oferta złożona przeze mnie w niniejszym
postępowaniu zawiera rażąco niską cenę. Odwołujący załączył jako dowody dokumenty
wymienione w piśmie.
Do wniosku o wszczęcie postępowania dołączona jest kalkulacja kosztów zamówienia na
kwotę 252 000,00 zł z podatkiem VAT, przy założeniach, że wynagrodzenie wynosi
7000,00 zł miesięcznie z VAT przez 24 miesiące, tj. 168 000,00 zł z VAT.

Zamawiający potwierdził, że jest to ryczałtowe wynagrodzenie, właśnie to, które stanowiło
cenę oferty wykonawcy.
Usługi na dodatkowe zlecenia 3 500,00 zł miesięcznie przez 24 miesiące łącznie
84 000,00 zł z VAT. Dotyczyło to dodatkowych zleceń, poza ceną oferty.
Suma powyższych kwot składa się na szacunkową wartość zamówienia, tj. suma
wynagrodzenia ryczałtowego oraz szacowna wartość usług dodatkowych – 252 000 zł.
Zamawiający potwierdził, że porównywanie ceny złożonych ofert do szacunkowej wartości
zamówienia winno się odnosić nie do kwoty 252 tys. ale do części ryczałtowej
wyszacowanej przez zamawiającego na kwotę 168 tys. zł., gdyż suma powyższych kwot
składa się na całość przedmiotu zamówienia, tj wraz z kosztem dodatkowych zleceń, nie
objętych ceną oferty.
Zamawiający oprócz odwołującego, cena (75 718,80 zł brutto), do wyjaśnienia
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny wezwał także wykonawców:
Kancelaria Radcy Prawnego A…….. K…………., Warszawa, cena 2 169,72 zł.
(omyłka).
D……… & Partners Law Office Limited Liability Partnership, United Kingdom, kryterium
cena: 88.560,00 zł z podatkiem VAT.
Cenę oferty poprzedzającej ofertę Przystępującego złożyła Kancelaria B………..
W………... Wykonawca nie był wzywany do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, albowiem nie
uzupełnił polisy.
Zamawiający wyliczył średnią cenę w oparciu o wszystkie 14 złożonych ofert i wyniosła
ona 170 284 zł. Zamawiający ustalił, jako granice realnej ceny, 60% wartości szacunkowej
zamówienia, czyli 100 800 zł, tj. 4 200 zł miesięcznie. Z tego względu wszystkie ceny
poniżej tego limitu uznał, że powinny podlegać wyjaśnieniu pod kątem rażąco niskiej ceny.
Automatycznie nie uznał, że są to ceny rażąco niskie, ale uznał, że są to ceny do
wyjaśnienia.
Zamawiający wybrał ofertę przystępującego Kancelaria Prawna G………. H……..,
Warszawa, z ceną: 117.784,80 zł z podatkiem VAT.
Zamawiający pismem z dnia 15 stycznia 2013 r. doręczonym 16 stycznia 2013 r.
powiadomił o odrzuceniu oferty odwołującego z następujących przyczyn.
„Oferta nr 11 złożona przez M………. S……….., ul. Bielawska 24 lok. 4, 05-520
Konstancin-Jeziorna. Wykonawca oferuje realizację zamówienia za cenę w wysokości:

1)
bez podatku VAT: 61.560,00 zł (słownie: sześćdziesiąt jeden tysięcy pięćset
sześćdziesiąt złotych 00/100),
2)
z podatkiem VAT: 75.718,80 zł (słownie: siedemdziesiąt pięć tysięcy siedemset
osiemnaście złotych 80/100).
Zamawiający w wyniku przeprowadzonych czynności związanych z badaniem i oceną
złożonych ofert, działając na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, w celu ustalenia, czy
oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia zwrócił się do
Wykonawcy o udzielenie wyjaśnień, dotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokość zaoferowanej ceny.
Zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy, Zamawiający oceniając wyjaśnienia bierze pod uwagę
obiektywne czynniki, w szczególności oszczędność metody wykonania zamówienia,
wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania
zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy oraz wpływ
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
Wykonawca zaoferował wykonanie przedmiotu zamówienia, zgodnie z wymogami
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, za cenę bez podatku VAT: 61.560,00 zł, z
podatkiem VAT: 75.718,80 zł.
Zamawiający przeznaczył na realizację niniejszego zamówienia kwotę z podatkiem VAT:
252.000,00 zł.
Wyjaśnienia należało złożyć wyłącznie w formie pisemnej w nieprzekraczalnym terminie
do dnia 11 stycznia 2013 r. godz. 15:30, na adres: Oddział Finansowy Sądu Okręgowego
w Warszawie, AL Solidarności 127, pok. 580, 00-898 Warszawa.
Poinformowano Wykonawcę, iż Zamawiający może odrzucić ofertę Wykonawcy, który nie
złożył wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz
z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku
do przedmiotu zamówienia.
Dnia 10 stycznia 2013 r., tj. w wyznaczonym terminie, Wykonawca złożył wyjaśnienia w
zakresie rażąco niskiej ceny.
Zamawiający działając zgodnie z art. 90 ust. 3 oraz art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy odrzucił
ofertę Wykonawcy, gdyż zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Biorąc pod uwagę zakres zamówienia oraz sposób jego wykonania,
wyjaśnienia złożone przez Wykonawcę nie uprawdopodobniają w wystarczający sposób,
iż wykonanie przedmiotowego zamówienia za cenę wskazaną w ofercie jest możliwe i
realne.
Złożone wyjaśnienia nie są wystarczające, aby dokonać oceny czy oferta zawiera rażąco
niską cenę. W szczególności zauważyć należy, iż Wykonawca nie dołączył do wyjaśnień
żadnych dowodów, potwierdzających, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.”

Izba zważyła, co następuje.
Odwołujący wykazał legitymację do korzystanie ze środków ochrony prawnej w
rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, jest bowiem wykonawcą, który złożył ofertę z niższą
ceną niż wybrany wykonawca, a ponadto spełnił pozostałe kryteria oceny ofert.
Potwierdzenie się zarzutów naruszenia przepisów ustawy Pzp poprzez niezasadne
odrzucenie oferty odwołującego mogłoby pozbawić odwołującego możliwości uzyskania
zamówienie, a w następstwie prowadzić do spowodowania szkody majątkowej po jego
stronie.
Przechodząc do rozstrzygnięcia zarzutów odwołania, Izba miała na uwadze, że
odwołujący kwestionując zasadność czynności zamawiającego odrzucenia złożonej oferty z
powodu rażąco niskiej ceny, jednocześnie podnosił, że w niniejszym postępowaniu
zamawiający poprzestał na samej deklaracji, iż wyjaśnienia złożone przez wykonawcę nie
uprawdopodobniają w wystarczający sposób, ażeby wykonanie przedmiotowego zamówienia
za cenę wskazaną w ofercie było możliwe i realne. Złożone wyjaśnienia nie są wystarczające
aby dokonać oceny, czy oferta zawiera rażąco niską cenę. Odwołujący zwracał uwagę, że
taką samą treść zawiera uzasadnienie odrzucenia innej oferty, której wykonawca został
również wezwany do wyjaśnienia kwestii rażąco niskiej ceny. A zatem, odwołujący zarzucał,
że powyższe uzasadnienie odrzucenia złożonej oferty miało charakter zdawkowych
stwierdzeń, które zamawiający stosował do wszystkich ofert, które w jego niczym
nieuzasadnionej ocenie zawierały rażąco niskie ceny.
W odniesieniu do powyższego zarzutu, należało uwzględnić treść przepisu art. 92
ust. 1 pkt 2 Pzp nakazującego powiadomienie o wykonawcach, których oferty zostały
odrzucone - podając uzasadnienie faktyczne i prawne. Czynność odrzucenia oferty
wykonawcy na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, czy też na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4
tej ustawy może podlegać weryfikacji - w przypadku skorzystania przez wykonawcę z prawa
do wniesienia środków ochrony prawnej. Na zamawiającego został więc nałożony obowiązek
zawiadomienia wykonawców o podjętej czynności. W zawiadomieniu tym nie wystarczy
podać tylko podstawy prawnej z ograniczeniem do przytoczenia dyspozycji normy prawnej.
Niezbędne jest też dokładne poinformowanie o okolicznościach faktycznych, wyczerpujących
przesłankę zawartą w powoływanym przepisie.
Izba miała na uwadze treść podanego przez zamawiającego uzasadnienia czynności
odrzucenia oferty odwołującego podaną w piśmie z dnia 15 stycznia 2013 r., gdyż zarzuty
odwołania odnosiły się do przytaczanych wyżej - w materiale dowodowym sprawy -podstaw
faktycznych i prawnych, które stały się przyczyną kwestionowanej czynności zamawiającego.

Nie można było pominąć, że dopiero w pisemnej odpowiedzi na odwołanie z dnia 28
stycznia 2012 r., zamawiający poddał szczegółowej analizie udzielone na jego wezwanie
wyjaśnienia odwołującego odnośnie elementów złożonej oferty, mających wpływ na
wysokość ceny i przedstawił nowe szerokie okoliczności odrzucenia oferty odwołującego, do
których odwołanie, ani się nie odnosiło, ani nie mogło się odnosić – stanowiące szczegółową
argumentację w odniesieniu do każdego z elementów wyjaśnień odwołującego.
W ocenie Izby, w żadnej mierze zamawiający nie był upoważniony, ażeby w
postępowaniu odwoławczym przed Izbą uzupełniać uzasadnienie faktyczne podjętej w
przebiegu prowadzonego postępowania czynności – odrzucenia oferty odwołującego.
Także przystępujący w swoim piśmie z dnia 23 stycznia 2013 r. dokonał swoistej
samodzielnej analizy i oceny wyjaśnień odwołującego ponad podane uzasadnienie
czynności zamawiającego, co wykracza poza ramy wykazania interesu uzyskania
rozstrzygnięcia na korzyść wskazanej strony, o którym stanowi art. 185 ust. ust. 3 ustawy
Pzp. Przepis mówi jedynie, że wykonawca może zgłosić przystąpienie do postępowania
odwoławczego (…) wskazując stronę, do której przystępuje i interes w uzyskaniu
rozstrzygnięcia na korzyść strony, do której przystępuje. W ocenie Izby, przystępujący w
trakcie postępowania odwoławczego przedstawił szczegółowe uzasadnienie faktyczne i
prawne w odniesieniu do oceny wyjaśnień odwołującego.
Dokładne odniesienie się do
wyjaśnień odwołującego zarówno przez
zamawiającego, jak i przystępującego po jego stronie wykonawcy w toku sprawy
odwoławczej – zaprzecza stwierdzeniom zamawiającego w powiadomieniu o odrzuceniu
oferty odwołującego, doręczonym 16 stycznia 2013 r., że „złożone wyjaśnienia nie są
wystarczające aby dokonać oceny czy oferta zawiera rażąco niską cenę.”

Jak stanowi art. 190 ust. 1 Pzp, nawiązujący do art. 6 K.c. w związku z art. 14
ustawy Pzp, dowód zaistnienia przesłanek obligujących do odrzucenia oferty wykonawcy
spoczywa na tym, kto ze swojego twierdzenia wywodzi skutek prawny. Na gruncie
rozpoznawanej sprawy zaistnienie okoliczności uzasadniających odrzucenie oferty
odwołującego - powinno zatem zostać wykazane przez zamawiającego. Potwierdził to
również przystępujący, przytaczając w swoim piśmie aprobowany pogląd, iż „na
zamawiającym spoczywa ciężar dowodu, ale co do wykazania prawidłowości oceny
wyjaśnień wykonawcy zgodnie z art. 90 ust. 2 p.z.p., a nie w zakresie wykazania, iż cena
oferty wykonawcy jest rażąco niska".

Zamawiający jest zobowiązany w toku badania ofert ustalić, że powołana przez
niego przesłanka odrzucenia oferty nastąpiła, a następnie poinformować o ustaleniach i
podjętych czynnościach oraz ich konsekwencjach wykonawców podając - stosownie do
normy wyrażonej w art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp - nie tylko uzasadnienie prawne
(prawidłową podstawę prawną swojej czynności), ale także pełne uzasadnienie faktyczne.
W realiach niniejszej sprawy, bez najmniejszych wątpliwości, zamawiający w
kontekście udzielonych przez wykonawcę wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp i
podnoszonych
argumentów
wadliwie
dokonał
poinformowania
odwołującego
o
przyczynach odrzucenia złożonej oferty, bowiem - wbrew dyspozycji przepisu art. 92 ust. 1
pkt 2 Pzp - zaniechał podania pełnego uzasadnienia faktycznego dokonanej czynności.
Sformułowania użyte przez zamawiającego w piśmie z dnia 15 stycznia 2012 r.,
jako podstawy odrzucenia oferty wykonawcy, że „Zamawiający działając zgodnie z art. 90
ust. 3 oraz art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy odrzucił ofertę Wykonawcy, gdyż zawiera rażąco
niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Biorąc pod uwagę zakres zamówienia
oraz
sposób
jego
wykonania,
wyjaśnienia
złożone
przez
Wykonawcę
nie
uprawdopodobniają w wystarczający sposób, iż wykonanie przedmiotowego zamówienia
za cenę wskazaną w ofercie jest możliwe i realne. Złożone wyjaśnienia nie są
wystarczające, aby dokonać oceny czy oferta zawiera rażąco niską cenę. W
szczególności zauważyć należy, iż Wykonawca nie dołączył do wyjaśnień żadnych
dowodów, potwierdzających, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny” – zaświadczają ich
ogólnikowy charakter i są niewystarczające aby uznać je za dostateczne uzasadnienie
odrzucenia oferty wykonawcy z powodu podania rażąco niskiej ceny.
Z przedstawionego uzasadnienia faktycznego nie sposób było wywieść, z czego
wynikało, że zamawiający nie uwzględnił szczegółowych wyjaśnień i poszczególnych
argumentów przedstawionych w udzielonych wyjaśnieniach. W konsekwencji Izba podzieliła
stanowisko odwołującego, że uzasadnienie faktyczne decyzji zamawiającego zawarte w
piśmie z 15 stycznia 2013 r. ograniczające się do przytaczanych wyżej ogólnikowych
stwierdzeń niedostateczności wyjaśnień wykonawcy dla uznania, że cena oferty nie jest
rażąco niska, nie może być uznane za prawidłowe uzasadnienie faktyczne, realizujące cel
normy art. 92 ust. 1 pkt 2 Pzp. W istocie, dopiero stanowisko zamawiającego przedstawiane
w odpowiedzi na odwołanie - stanowiło pełne uzasadnienie faktyczne czynności odrzucenia
oferty odwołującego.
Zasadnym jest podkreślenie, iż przyczyny podane w informacji o odrzuceniu oferty
wykonawcy - warunkują zakres składanych środków ochrony prawnej i ich uzasadnienie.
Treść zawiadomienia, z uwagi na zawity charakter terminów wnoszenia środków ochrony

prawnej ma bezpośrednie znaczenie dla umożliwienia wykonawcom realizacji swoich praw w
postępowaniu (tak też podają wyroki: KIO z dnia 23 marca 2011 r., sygn. akt KIO 522/11; z
dnia 24 czerwca 2010 r., sygn. akt KIO 1066/10). Z tego względu brak precyzyjnego
wskazania z czego wynika nieuwzględnienie złożonych wyjaśnień, prowadzi do wniosku, iż
zamawiający w istocie nie poinformował odwołującego o przyczynie odrzucenia jego oferty. Na
zamawiającym ciąży obowiązek przedstawienia uzasadnienia faktycznego swoich decyzji w
taki sposób, aby wykonawca miał pełną wiedzę na temat przyczyn podjętych czynności, które
rzutują na uprawnienia wykonawcy, wynikające z faktu złożenia oferty. Wykonawca nie ma
obowiązku domyślać się, jakie to ustalenia legły u podstaw wnioskowania, że wyjaśnienia
były niewystarczające dla wykazania, że cena złożonej oferty jest realistyczna. Nie stanowi
wypełnienia dyspozycji normy art. 92 ust. 1 pkt 2 Pzp podawanie przez zamawiającego
dopiero na rozprawie uzasadnienia faktycznego podjętych wobec oferty odwołującego
decyzji (tak też wyrok KIO z dnia 11 sierpnia 2011 r., sygn. akt KIO 1620/11 oraz sygn. akt KIO
1625/11).
Obowiązek zawiadamiania wykonawców o podejmowanych wobec ich ofert
czynnościach określony w art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, stanowi realizację wyrażonej w art.
8 ust. 1 tej ustawy zasady jawności postępowania o udzielenie zamówienia oraz
sformułowanej w art. 7 ust. 1 ustawy - zasady równego traktowania wykonawców i
zachowania uczciwej konkurencji.
Izba uznała, że w okolicznościach rozpatrywanej sprawy, zamawiający uzasadniając w
sposób lakoniczny i ogólnikowy - podjęte wobec oferty odwołującego czynności, pozbawił go
możliwości oceny poprawności prowadzonych działań i ewentualnego ich rzeczowego i
adekwatnego zakwestionowania przez wniesienie odwołania i jego uzasadnienia, uchybiając
tym samym regułom, rządzącym postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego. W
świetle powołanych wyżej zasad, niedopuszczalnym jest aby wykonawca kwestionujący
zasadność podjętych wobec jego oferty przez zamawiającego czynności, samodzielne
zidentyfikował przyczyny odrzucenia oferty, a następnie w oparciu o poczynione założenia,
przedstawiał w odwołaniu argumenty przemawiające za nietrafnością domniemanych
przyczyn decyzji zamawiającego. Zamawiający jest zobowiązany podać uzasadnienie
podejmowanych czynności, tak aby zagwarantować wykonawcom możliwość ich weryfikacji
w toku procedury odwoławczej. W szczególności uzasadnienie faktyczne zawiadomienia o
odrzuceniu oferty - powinno wyczerpująco obrazować, jakie przyczyny legły u podstaw
decyzji zamawiającego, tak aby wykonawca, gdy oceny zamawiającego nie podziela - mógł
do wskazanych przez zamawiającego okoliczności w pełni ustosunkować się wnosząc
odwołanie.

Zdaniem Izby, brak prawidłowego uzasadnienia czynności względem oferty
odwołującego, może mieć wpływ na wynik postępowania w rozumieniu postanowień art. 192
ust. 2 ustawy Pzp, stanowiącego, że Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie
przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania.
Odwołujący nie był bowiem w stanie sformułować w złożonym odwołaniu - zarzutów
kwestionujących prawidłowość odrzucenia jego oferty - z przyczyn podawanych przez
zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie i do protokołu rozprawy. Możliwość efektywnego
korzystania ze środków ochrony prawnej, należy do podstawowych gwarantowanych praw
wykonawcy, uczestniczącego w przetargu publicznym. Aby skutecznie korzystać z prawa do
obrony oferty, wykonawca musi poznać pełne przyczyny wyeliminowania jego oferty. W tym
aspekcie Izba uznała, że okoliczność wadliwego uzasadnienia kwestionowanej czynności
mogła mieć wpływ na wynik postępowania, pozbawiając odwołującego możliwości obrony
oferty, która była najkorzystniejsza w jednym z 3 ustalonych kryteriów oceny ofert, tj. –
kryterium ceny. Odwołujący wprost podnosił, że „lakoniczność uzasadnienia odrzucenia
oferty, uniemożliwia odwołującemu ustosunkowanie się do przedstawionych zarzutów i
podjęcie obrony swoich praw.”
Prawidłowe wykonanie przez zamawiającego obowiązku wyrażonego w art. 92 ust. 1
pkt 2 ustawy Pzp, gwarantujące realizację zasady jawności postępowania oraz równego
traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, determinuje skorzystanie przez
wykonawców z uprawnienia do wnoszenia środków ochrony prawnej. Wyłącznie wykonawca
mający wyczerpujące informacje o przyczynach podejmowanych czynności zamawiającego,
może się do nich odnieść - decydując o ewentualnym wniesieniu środka ochrony prawnej.
Brak wystarczającego uzasadnienia kwestionowanej czynności przesądził o
uwzględnieniu odwołania - bez możliwości rozpatrzenia zarzutów merytorycznych –
dotyczących oceny złożonych wyjaśnień odnośnie elementów mających wpływ na cenę
oferty i braku możliwości przyjęcia oferty odwołującego za wskazaną cenę – jako
zawierającej rażąco niską cenę.

Należało uwzględnić, że rozprawa przed Krajową Izbą Odwoławczą, nie jest
miejscem dla przedstawiania uzasadnienia uprzednio podejmowanych czynności
zamawiającego o odrzuceniu oferty wykonawcy. Odwołanie bowiem jest wnoszone od
czynności, czy też zaniechania czynności zamawiającego, podejmowanych w toku
postępowania o zamówienie publiczne. Rozprawa przed Krajową Izbą Odwoławczą nie jest
też składnikiem postępowania przetargowego, lecz podlega odrębnym regułom organu
zewnętrznego. Pisma oświadczenia i stanowiska stron składane przed Izbą w danej sprawie
nie są zatem równoznaczne z podejmowaniem czynności w postępowaniu o udzielenie

zamówienia publicznego. Dlatego też, uzupełniające uzasadnianie w pismach składanych do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, czy na rozprawie podjętych uprzednio czynności, w
odniesieniu do których w zawiadomieniu wykonawcy podano wręcz zdawkowe uzasadnienie
faktyczne, nie mogło odnieść zamierzonego skutku. Izba bowiem weryfikuje działania
zamawiającego, pod względem przestrzegania wzorca ustawowego, w takim kształcie w
jakim zostały podjęte w trakcie postępowania przetargowego. W żadnym wypadku nie
zastępuje zamawiającego w jakichkolwiek czynnościach i nie dokonuje za zamawiającego
czynności. Może poddawać ocenie czynności, w takim kształcie, jak zostały faktycznie przez
zamawiającego dokonane i stanowiły podstawę do zaskarżenia, a nie w formie szerokiej
interpretacji w odpowiedzi na odwołanie. Całokształt okoliczności sprawy, prowadzi do
wniosków, że zamawiający uznawał, że to Izba w uzasadnieniu wyroku dokona za
zamawiającego oceny poszczególnych argumentów odwołującego, przytaczanych w
wyjaśnieniach odnośnie ceny złożonej oferty, przy tym w kontekście stanowiska
zamawiającego w udzielonej odpowiedzi na odwołanie.
Przepis art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp upoważnia Izbę jedynie do nakazania
unieważnienia czynności i do nakazania powtórzenia czynności zamawiającego podjętej w
postępowaniu. Skoro zamawiający zaniechał rzetelnej, wszechstronnej i wyczerpującej
oceny wyjaśnień odwołującego, dot. elementów oferty mających wpływ na cenę - w
przebiegu postępowania przetargowego – na co wskazuje treść przedstawionego
uzasadnienia przesłana wykonawcy, i mimo tego podjął decyzję o odrzuceniu oferty
odwołującego, uznając iż wykonawca ten nie wykazał, że cena jego oferty nie pozostaje
rażąco nisko skalkulowana - nie miał podstaw oczekiwać, iż to Izba w toku postępowania
odwoławczego oceni te wyjaśnienia. Zamawiający ponadto w omawianym piśmie podał
nieprawidłową wartość szacunkową w stosunku do przedmiotu zamówienia, co stanowiło
okoliczność przyznaną i mogło wprowadzać odwołującego w błąd.
Bieg terminu na wniesienie odwołania, jako środka ochrony prawnej rozpoczyna się z
chwilą otrzymania prawidłowo sporządzonej informacji o wyniku postępowania, w tym o
odrzuceniu oferty wykonawcy. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy, należało stwierdzić,
że termin na zaskarżenie merytorycznej czynności zamawiającego, jeżeli czynność odrzucenia
oferty odwołującego w toku nakazanych czynności ponownej oceny i wyboru ofert zostanie
przez zamawiającego podtrzymana, zacznie biec, gdy zamawiający w wyniku powtórzenia
procedury badania i oceny ofert, z uwzględnieniem poprawnie zastosowanego art. 90 ust. 3
ustawy Pzp i art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp - poinformuje odwołującego w sposób
wymagany przez art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp o podjętej wobec oferty wykonawcy decyzji.

Odwołujący nie zaskarżył odwołaniem czynności wezwania go do złożenia
wyjaśnień w odniesieniu do elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny w trybie
art. 90 ust. 1 ustawy Pzp. Czynność ta, nie może być zatem podważana. Bezsprzecznie
wezwanie takie, jak poświadcza ugruntowana linia orzecznicza w sprawach zamówień
publicznych, stwarza wzruszalne domniemanie, że cena oferty wezwanego wykonawcy jest
rażąco niska. Na wykonawcy spoczywa zatem ciężar dowodu, że okoliczność taka nie
zachodzi. Przepis art. 90 ust. 1 ustawy Pzp mówi o wezwaniu do złożenia wyjaśnień. Z kolei
art. 90 ust. 3 ustawy mówi, że zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył
wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami,
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Z powyższego należy wywieść, iż wykonawca może poprzestać na wyjaśnieniach, jak
też przedłożyć dowody na poparcie swoich oświadczeń. Złożenie samych wyjaśnień nie
upoważnia do odrzucenia oferty wykonawcy wyłącznie z tej przyczyny, albowiem liczy się
treść tych wyjaśnień, nawet nie poparta dowodami. Należy mieć na uwadze, że i sama oferta
w większości poza obligatoryjne składanymi dokumentami, polega na oświadczeniach
własnych wykonawcy, za których rzetelność ponosi on wszechstronną odpowiedzialność.
Przy czym na gruncie ustawy Pzp, za podanie nieprawdziwych informacji mogących mieć
wpływ na wynik postępowania – wykonawca ryzykuje wykluczeniem z przetargu w oparciu o
art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp.
Izba w całości podziela poglądy, że wyjaśnienia wykonawcy aby mogły zostać
uwzględnione muszą mieć charakter konkretny, sprawdzalny, nadający się do weryfikacji,
czy przywołujący fakty powszechnie wiadome. Nie oznacza to wbrew obawom
zamawiającego, że przed przyjęciem takich wyjaśnień byłby zobowiązany wszystkie
informacje podane w wyjaśnieniach sprawdzić. Na zamawiającym z mocy cytowanego wyżej
przepisu spoczywa jedynie ocena wyjaśnień i dowodów przedłożonych. Ocena taka, jak
każda inna czynność w postępowaniu winna być przeprowadzona dokładnie w odniesieniu
do wszystkich argumentów wykonawcy i w dostosowaniu do indywidualnego przypadku, a jej
wynik zamawiający winien jest wszechstronnie uzasadnić, jako podstawy dalszych czynności
wobec ocenianej oferty. Ewentualny obowiązek odrzucenia oferty nie wynika z
przeprowadzenia dowodów przez zamawiającego, ale z oceny wyjaśnień i dowodów
przedłożonych przez odwołującego, co jednoznacznie stwierdza treść art. 90 ust. 3 Pzp.
Zamawiający może dokonywać wyboru oferty wyłącznie spośród ofert niewadliwych, a więc
takich, których cena nie została skalkulowana na rażąco niskim poziomie i które spełniają
warunki ustalone w przepisach ustawy Pzp oraz SIWZ.

Szczegółowe oceny i okoliczności odrzucenia oferty odwołującego jako zawierającej
rażąco niską cenę, podawane w pismach w toku postępowania odwoławczego - nie podlegały
rozpatrzeniu przez Izbę w niniejszej sprawie. W przypadku, gdy zamawiający w wyniku
ponownej oceny ofert – odrzuci ofertę odwołującego ze wskazanych przyczyn – wykonawcy
będą przysługiwały nowe środki zaskarżenia. Izba w tej sprawie, a priori nie może zająć
stanowiska, że oferta odwołującego powinna podlegać odrzuceniu, ani tego niniejszym
wyrokiem nie przesądza. Wyrok ma ten skutek, że zamawiający jest zobowiązany powtórzyć
czynności od momentu oceny wyjaśnień odwołującego w odniesieniu do elementów oferty
mających wpływ na wysokość oferowanej ceny usługi będącej przedmiotem zamówienia.
Na marginesie jedynie, Izba wskazuje, że procedura wezwania wykonawcy do
złożenia wyjaśnień na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp jest jednorazowa. Podstawą oceny
są wyjaśnienia wykonawcy wraz z dowodami przedłożonymi w postępowaniu, bez możliwości
ich dalszego uzupełniania. Zamawiający w toku oceny wyjaśnień, winien brać pod uwagę
zarówno szacunkową wartość zamówienia, jak i ceny ofert złożonych w postępowaniu, w
szczególności ze średniego przedziału cenowego, ceny ofert podobnych zamówień, ceny
rynkowe danych usług. Obiektywne czynniki i wyjątkowo sprzyjające warunki wykonania
zamówienia dostępne dla wykonawcy w sposób zindywidualizowany, nie wykluczają
możliwości powoływania się na czynniki przynależne każdej formie prowadzenia działalności
gospodarczej, w tym organizacji, składnikom majątkowym materialnym i niematerialnym.
Zindywidualizowany sposób zarządzania tymi czynnikami, w różnym stopniu przekłada się na
efektywność ekonomiczną i kalkulację ceny ofert uczestników przetargu, z ewentualnym
uwzględnieniem jako szczególnych okoliczności, przemawiających za prawidłowością
podanej ceny, w zależności od konkretnych warunków. Wykonawca może przedłożyć w
wyjaśnieniach elementy kalkulacyjne ceny, ale ich brak nie powoduje automatycznego
zdyskredytowania wyjaśnień. Zamawiający natomiast nie może na etapie wyjaśniania ceny
oferty, pod kątem potwierdzenia prawidłowości ceny, lub wyeliminowania oferty z rażąco
niską ceną - wymagać składania pełnych kosztorysów, chyba, że były one przewidziane w
warunkach zamówienia.
Izba uznała, że bez dokładnej oceny wyjaśnień odwołującego, odrzucenie złożonej
oferty było co najmniej przedwczesne i tym samym naruszające wskazane przez
odwołującego przepisy ustawy Pzp, tj.: art. 90 ust. 3, art. 89 ust. 1 pkt 4, art. 91 ust. 1 tej
ustawy, a nadto zamawiający w niniejszym postępowaniu uchybił przepisom art. 92 ust. 1 pkt
2 ustawy Pzp. Skutkiem powyższego jest też naruszenie zasad wyrażonych w art. 7 ust. 1 i
ust. 3 ustawy Pzp nakazujących równe traktowanie wykonawców i prowadzenie

postępowania z poszanowaniem reguł uczciwej między nimi konkurencji. Stwierdzone
naruszenia mogą mieć istotny wpływ na wynik postępowania.
W tym stanie rzeczy Izba uwzględniła odwołanie o czym orzekła jak w sentencji na
podstawie art. 192 ust. 1, ust. 2 oraz ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp. Odwołanie zostało uwzględnione przez Izbę, kosztami postępowania w sprawie
należało więc obciążyć zamawiającego.
Izba zasądziła od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę 7 500,00 zł tytułem
zwrotu kosztów wpisu od odwołania na podstawie § 3 pkt 1 oraz § 5 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzaju kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania. (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba nie zasądziła
żądanych dalszych kosztów od zamawiającego, gdyż odwołujący nie korzystał z usług
pełnomocnika i nie przedstawił wymaganego rachunku w tym zakresie.

Przewodniczący:

.....…………………..

Wcześniejsze orzeczenia:

Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27

Baza orzeczeń KIO - wyszukiwarka

Najnowsze orzeczenia

Najnowsze przetargi

Najnowsze wyniki przetargów

Kodeksy

Pokaż wszystkie