rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2022-06-29
rok: 2022
data dokumentu: 2022-06-29
rok: 2022
sygnatury akt.:
KIO 1552/22
KIO 1552/22
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 czerwca 2022 roku Warszawie
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 10 czerwca 2022 r. przez
wykonawcę Przedsiębiorstwo Spedycyjno-Transportowe "TRANSGÓR" Spółka akcyjna
w Rybniku
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego – Miasto Jastrzębie-Zdrój w
Ja
strzębiu-Zdroju
przy udziale wykonawcy
EKO M. G., J. K., A. S. Spółka jawna w Rybniku, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 10 czerwca 2022 r. przez
wykonawcę Przedsiębiorstwo Spedycyjno-Transportowe "TRANSGÓR" Spółka akcyjna
w Rybniku
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego – Miasto Jastrzębie-Zdrój w
Ja
strzębiu-Zdroju
przy udziale wykonawcy
EKO M. G., J. K., A. S. Spółka jawna w Rybniku, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1.
oddala odwołanie
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę Przedsiębiorstwo Spedycyjno-
Transportowe "TRANSGÓR" Spółka akcyjna w Rybniku i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Przedsiębiorstwo
Spedycyjno-
Transportowe "TRANSGÓR" Spółka akcyjna w Rybniku tytułem wpisu od
odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 roku – Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.), na niniejszy wyrok, w terminie 14
dnia od dnia jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej, do Sądu Okręgowego w Warszawie.
…………………………………..
Sygn. akt: KIO 1552/22
Uzasadnienie
Zamawiający – Miasto Jastrzębie-Zdrój w Jastrzębiu-Zdroju – prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest odbieranie i
zagospodarowanie odpadów komunalnych z terenu miasta Jastrzębie-Zdrój.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września
2019 roku
– Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 roku, poz. 1129 ze zm.), zwanej
dalej ustawą P.z.p.
W dniu 10 czerwca 2022 roku wykonawca
Przedsiębiorstwo Spedycyjno-
Transportowe "TRANSGÓR" Spółka akcyjna w Rybniku (dalej: odwołujący) wniósł odwołanie
wobec czynności zamawiającego polegających na:
a)
ukształtowaniu specyfikacji warunków zamówienia (s.w.z.), ogłoszenia o zamówieniu
oraz projektowanych postanowień umowy w sposób naruszający przepisy ustawy dotyczące
opisu
przedmiotu zamówienia, umów o zamówienia publiczne oraz naruszających zasadę
uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców oraz zasadę proporcjonalności i
związku z przedmiotem zamówienia,
b)
określeniu w ramach kryteriów oceny ofert kryterium w sposób naruszający przepisy
ustawy dotyczących kryteriów oceny ofert oraz naruszających zasadę uczciwej konkurencji,
równego traktowania wykonawców oraz zasadę proporcjonalności i związku z przedmiotem
zamówienia.
Zaskarżonym czynnościom zamawiającego odwołujący zarzucił naruszenie
przepisów ustawy tj.:
1)
art. 16 pkt 1 ustawy P.z.p. poprzez ukształtowanie warunków udziału w postępowaniu
i opisu przedmiotu zamówienia w sposób naruszający uczciwą konkurencję,
2)
art. 16 pkt 3 ustawy P.z.p. poprzez
ukształtowanie warunków udziału w postępowaniu
i opisu przedmiotu zamówienia w sposób naruszający zasadę proporcjonalności,
3)
art. 99 ust. 1, 2 i 4 ustawy P.z.p. poprzez zamieszczenie w opisie przedmiotu
zamówienia cech i wymagań niezwiązanych z przedmiotem zamówienia oraz
nieproporcjonalnych do celów zamówienia,
4)
art. 16 pkt 1 i 3 ustawy P.z.p. w zw. z art. 9e ust. 1c i d ustawy z dnia 13 września
1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. 2022 rok, poz. 1297) poprzez
ograniczenie przek
azywania odpadów wyłącznie do instalacji komunalnej, podczas gdy
obowiązujące przepisy dopuszczają możliwość przekazywania odpadów także do stacji
przeładunkowej lub termicznego przekształcenia,
5)
art. 241 ust. 1 i 2 w zw. z art. 16 pkt 1 i 3 ustawy P.z.p. poprzez zamieszczenie w
kryteriach oceny ofert kryterium niezwiązanego z przedmiotem zamówienia w postaci
podwyższonej normy emisji spalin euro 6, które narusza zasadę uczciwej konkurencji,
6)
art. 433 pkt 3 ustawy P.z.p. w zw. z 512 ust. 1 lit. o projek
towanych postanowień
umownych stanowiących załącznik nr 8 do s.w.z. poprzez przerzucenie na wykonawcę
odpowiedzialności w formie kary umownej za obowiązki, które spoczywają na
zamawiającym.
Wskazując na powyższe naruszenia przepisów prawa odwołujący wniósł o:
1) nakazanie zamawiającemu zmianę lub usunięcie postanowień s.w.z. i ogłoszenia o
zamówieniu i projektowanych postanowień umowy, w zakresie, w jakim nakładają na
wykonawcę obowiązek wyposażenia nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w
pojemni
ki na niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, bioodpady, surowce wtórne
wraz z ich konserwacją, myciem i dezynfekcją oraz w zakresie w jakim przyznają wykonawcą
dodatkowe punktu w ramach kryterium oceny ofert z tytułu podwyższonej normy emisji spalin
a także w zakresie w jakim ogranicza konkurencję oraz jest sprzeczna z obowiązującymi
przepisami tj.:
a)
zmianę pkt 1 lit. b s.w.z. — Rozdział 3 strona 2 i nadanie mu nowego brzmienia:
„wyposażenie nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w worki z tworzywa
sztucznego"
b)
zmianę pkt 1 ppkt 3 lit. c — Rozdział 5 strona 4 i nadanie mu nowego brzmienia:
„wyposażenie nieruchomości zamieszkałych w worki do zbierania odpadów komunalnych "
c)
zmianę pkt 1 zdanie pierwsze — Rozdział 9 strona 5 i nadanie mu nowego brzmienia:
„Zamawiający przewiduje możliwość udzielenia zamówienia polegającego na powtórzeniu
podobnych usług 9.: odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych z terenów
nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy i nieruchomości, na których nie
zamieszkują mieszkańcy oraz dodatkowo z punktów selektywnego zbierania odpadów
komunalnych, w tym z Gminnego Punktu Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON)
oraz z aptek i ogólnodostępnych punktów zbiórki usytuowanych na terenie miasta. "
d)
wykreślenie pkt 1 lit. h — Rozdział 28 strona 22,
e)
usunięcie załącznika 1 strona 32,
f)
zmianę zdania drugiego załącznika nr 7 do s.w.z./załącznika nr 1 do umowy i nadanie
mu nowego brzmienia: „Zamówienie obejmuje odbieranie, transportowanie i
zagospodar
owanie odpadów komunalnych z terenu nieruchomości na których zamieszkują
mieszkańcy i nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy oraz dodatkowo z
punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, w tym z Gminnego Punktu
Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON), z aptek i ogólnodostępnych punktów zbiórki
usytuowanych na terenie miasta
— zgodnie z Ukazem. "
g)
zmiana pkt 3.2.2 zdanie pierwsze strona 58 i nadanie mu nowego brzmienia:
„Wykonawca odbiera odpady komunalne z pojemników znajdujących się na danej
nieruchomości. "
h)
wykreślenie z załącznika nr 7 do s.w.z./załącznika nr 1 do umowy pt. Opis przedmiotu
zamówienia punktów: 4.1; 4.2; 4.5 do 4.30; 5.1.2 ppkt 1 1;
i)
zmianę pkt 5.7.1 str. 89 i nadanie mu nowego brzmienia: „Wykonawca ma obowiązek
skutecznie dostarczyć worki, harmonogramy na nieruchomości wskazane przez
Zamawiającego. "
j)
zmianę § ust. 1 lit b. załącznika nr 8 pt. Projektowane postanowienia umowne i
nadanie mu nowego brzmienia: „wyposażenie nieruchomości, na których zamieszkują
m
ieszkańcy w worki z tworzywa sztucznego "
k)
wykreślenie § 3 ust. 1 lit. c załącznika nr 8 pt. Projektowane postanowienia umowne,
l) wykreślenie §7 ust. 1 pkt 3 załącznika nr 8 pt. Projektowane postanowienia umowne,
m)
wykreślenie § 12 ust 1 lit. f, h, ił j, k, I i o oraz ust. 3 i 4 załącznika nr 8 pt.
Projektowane postanowienia umowne,
n)
wykreślenie pkt 5 rozdział 5 str. 20 swz,
o)
zmianę treści lit. g pkt 1 Rozdział 28 str. 21-22 i nadanie mu nowego brzmienia:
„dokumenty w postaci kopii dowodów rejestracyjnych pojazdów lub inne dokumenty, o
których mowa w załączniku nr 1, w załączniku nr 2a do Rozporządzenia Ministra
Infrastruktury z dnia 27 września 2003r. w sprawie szczegółowych czynności organów w
sprawach związanych z dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych
sprawach, z których w sposób jednoznaczny wynikać będzie napęd pojazdu elektrycznego
lub pojazdu napędzanego gazem ziemnym CNG lub LNG, użytkowanych przy wykonywaniu
zamówienia i wykazanych w załączniku nr 2 do umowy, "
p)
wykre
ślenie pkt 6 załącznika nr 1 do s.w.z. str. 26,
q)
wykreślenie kolumny nr 5 tabeli z załącznika nr 6 do s.w.z. str. 46,
r)
wykreślenie kolumny nr 6 z tabeli z załącznika nr 2 do umowy str. 110,
s)
zmianę pkt 11.1.4 ppkt 1 lit. b ogłoszenia o zamówieniu i nadanie mu nowego
brzmienia: „wyposażenie nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w worki z
tworzywa sztucznego "
t)
zmianę pkt 11.2.4 ppkt 1 lit. b ogłoszenia o zamówieniu i nadanie mu nowego
brzmienia: „wyposażenie nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w worki z
tworzywa sztucznego"
u)
zmianę pkt 3.4.2 lit. a załącznika nr 7 do s.w.z. str. 65 s.w.z. i nadanie im
następującego brzmienia: lit. a: przekazywanie odebranych od właścicieli nieruchomości
niesegregowanych (zmiesza
nych) odpadów komunalnych do instalacji komunalnej do
przetwarzania odpadów komunalnych lub do stacji przeładunkowej, o której mowa w art. 23
ust. 10 ustawy o odpadach lub do termicznego przekształcenia
v)
ewentualnie, gdyby Krajowa Izba Odwoławcza uznała zasadność obowiązku
wykonawcy podstawienia pojemników na odpady, odwołujący wnosi o nakazanie
zamawiającemu zagwarantowanie wykonawcy możliwości zabrania pojemników z
nieruchomości w ostatnim dniu harmonogramowego odbioru odpadów z danej
nieruchomości względnie zagwarantowanie wykonawcy możliwości rozliczenia kosztów
odbioru i zagospodarowania odpadów zgromadzonych w pojemnikach pomiędzy ostatnim
dniem harmonogramowego odbioru odpadów a faktycznym zabraniem pojemników z
nieruchomości.
2)
zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania, w tym
kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.
3)
dopuszczenie dowodów z dokumentów wymienionych w uzasadnieniu na
okoliczności wynikające i szczegółowo opisane w uzasadnieniu odwołania.
Odwołujący podniósł, że posiada interes w uzyskaniu zamówienia, jak również
podkreślił, że w wyniku czynności zamawiającego podjętych z naruszeniem obowiązujących
przepisów może ponieść szkodę. Odwołujący od wielu lat, bowiem od 1995 roku działa w
b
ranży gospodarki odpadami i posiada bogate doświadczenie w tym zakresie. Przez
wszystkie te lata odwołujący z powodzeniem świadczył i nadal świadczy usługi odbierania i
zagospodarowania odpadów zarówno na rzecz podmiotów prywatnych, jak również na rzecz
mi
ast i gmin. Ukształtowanie przez zamawiającego warunków udziału w postępowaniu w
sposób istotny ogranicza kręg potencjalnych wykonawców w zasadzie faworyzując aktualny
podmiot świadczący na rzecz zamawiającego te usługi. Odwołujący ma interes w uzyskaniu
z
amówienia, który wiąże się z zapewnieniem odwołującemu ciągłości świadczenia usług a
przez to zachowania źródła finansowania funkcjonowania przedsiębiorstwa odwołującego.
Odwołujący może ponieść szkodę, która związana jest z utratą możliwości pozyskania
za
mówienia, a przez to utratą potencjalnego dochodu. Ukształtowane przez zamawiającego
warunki udziału w postępowaniu, opis przedmiotu zamówienia oraz kryteria oceny ofert w
istotny bowiem sposób ograniczają krąg potencjalnych oferentów.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z dnia 24 czerwca 2022 roku wniósł o
oddalenie odwołania w całości.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego przystąpił wykonawca
EKO M. G., J. K., A. S. Spółka jawna w Rybniku (przystępujący). Przystępujący poparł
stanowisko
zamawiającego i wniósł o oddalenie odwołania.
Izba ustaliła, co następuje:
Zgodnie z rozdziałem 3 pkt 1 s.w.z., zamówienie obejmuje m.in. odbieranie,
transportowanie i zagospodarowanie odpadów komunalnych oraz wyposażenie
nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w pojemniki na odpady wraz z ich
konserwacją, myciem i dezynfekcją, a także w worki z tworzywa sztucznego.
Zgodnie z pkt 3.2.2. załącznika nr 7 do s.w.z. – opis przedmiotu zamówienia (o.p.z.),
wykonawca odbiera odpady komunalne z pojemnik
ów, w które wyposażono nieruchomości
na zlecenie zamawiającego oraz z pojemników, w które właściciele tych nieruchomości
wyposażyli się we własnym zakresie.
Zgodnie z pkt 3.4.2. o.p.z., z odpadami komunalnymi odbieranymi od właścicieli
nieruchomości z terenu miasta Jastrzębie-Zdrój Wykonawca zobowiązany będzie
postępować zgodnie z zapisami ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, ustawy z dnia
13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, rozporządzeniem Ministra
Środowiska z dnia 7 października 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla transportu
odpadów oraz prawem miejscowym dotyczącym gospodarowania odpadami komunalnymi w
szczególności poprzez:
a) przekazywanie odebranych od właścicieli nieruchomości niesegregowanych
(zmieszanych
) odpadów komunalnych bezpośrednio do komunalnej instalacji do
przetwarzania odpadów komunalnych,
b) przekazywanie odebranych od właścicieli nieruchomości i z punktów zbiórki
selektywnie zebranych odpadów komunalnych bezpośrednio lub za pośrednictwem innego
zbierającego odpady do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z
hierarchią postępowania z odpadami, o której mowa w ustawie o odpadach.
Zgodnie z § 12 ust. 1 lit. o projektowanych postanowień umownych (załącznik nr 8 do
s.w.z.), wykona
wca zapłaci zamawiającemu karę umowną za nieosiągnięcie poziomów
przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych zgodnie z pkt. 3.4.5
załącznika nr 1 do umowy, w wysokości stanowiącej iloczyn jednostkowej stawki opłaty za
umieszczenie ni
esegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych na składowisku,
określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 290 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia
2001 r.
– Prawo ochrony środowiska, i brakującej masy odpadów komunalnych wyrażonej w
Mg, wymaganej do
osiągnięcia odpowiedniego poziomu przygotowania do ponownego
użycia i recyklingu odpadów komunalnych.
Zgodnie z rozdziałem 27 s.w.z., zamawiający ustalił następujące kryteria oceny ofert:
1) cena brutto 60%,
2) prowadzenie akcji promującej selektywną zbiórkę odpadów komunalnych w obrębie
nieruchomości zabudowanych budynkami wielolokalowymi na terenie miasta Jastrzębie-
Zdrój „E1”– 10%,
3) udział w akcjach edukacyjnych i informacyjnych z zakresu gospodarowania odpadami
komunalnymi
– „E 2”– 10%,
4) zastosowani
e worków wykonanych z materiałów pochodzących z recyklingu „S” – 4%,
5) podwyższona norma emisji spalin pojazdów – „N”– 16%.
Ocena punktowa w kryterium środowiskowego „podwyższona norma emisji spalin pojazdów”
dokonana zostanie na podstawie oświadczenia złożonego w formularzu ofertowym.
Zamawiający w ramach tego kryterium będzie przyznawał punkty za każdy pojazd biorący
udział w realizacji zamówienia z normą emisji spalin EURO 6.
W tym kryterium można uzyskać max. 16 pkt., wg następującego podziału:
Wykonawca, który zadeklaruje:
1 pojazd spełniający normę EURO 6 - uzyska 4 pkt.
2 pojazdy spełniające normę EURO 6 - uzyska 8 pkt.
3 pojazdy spełniające normę EURO 6 - uzyska 12 pkt.
4 pojazdy i więcej spełniających normę EURO 6 - uzyska 16 pkt.
Wykonawca, który nie zadeklaruje pojazdu spełniającego normę EURO 6, uzyska 0 pkt.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie jest bezzasadne.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że odwołujący jest uprawniony do korzystania
ze środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 505 ust. 1 ustawy P.z.p.. Okoliczność ta nie
była pomiędzy stronami sporna.
Odwołujący zakwestionował postanowienia s.w.z. i ogłoszenia o zamówieniu i
projektowanych postanowień umowy, w zakresie, w jakim nakładają na wykonawcę
obowiązek wyposażenia nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w pojemniki na
niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, bioodpady, surowce wtórne wraz z ich
konserwacją, myciem i dezynfekcją, oraz treść pkt. 3.2.2. załącznika nr 7 do s.w.z. – opis
przedm
iotu zamówienia (o.p.z.), zgodnie z którym wykonawca odbiera odpady komunalne z
pojemników, w które wyposażono nieruchomości na zlecenie zamawiającego oraz z
pojemników, w które właściciele tych nieruchomości wyposażyli się we własnym zakresie.
Izba wskaz
uje, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach, właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku
przez wyposażenie nieruchomości w worki lub pojemniki, przeznaczone do zbierania
odpadów komunalnych, utrzymanie tych pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym,
porządkowym i technicznym oraz utrzymanie w odpowiednim stanie sanitarnym i
porządkowym miejsc gromadzenia odpadów, chyba że na mocy uchwały rady gminy, o której
mowa w art. 6r ust. 3, obowiązki te w całości lub w części przejmie gmina jako część usługi
w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w zamian za
uiszczoną przez właściciela opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Izba przeprowadziła dowód z uchwały nr IV.53.2021 Rady Miasta Jastrzębie-Zdrój z
dnia 29 kwietnia 2021 roku (Dz. Urz. Województwa Śląskiego, poz. 3144) i stwierdziła, że
zgodnie z § 6 ust. 1 tejże uchwały, w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości
opłatę z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi gmina wyposaża nieruchomość, na
której zamieszkują mieszkańcy, w pojemniki na odpady.
Z powyższego wynika, że podstawą do opisania przedmiotu zamówienia w taki
sposób, że obejmuje on wyposażenie nieruchomości w pojemniki na odpady, jest akt prawa
miejscowego (uchwała Rady Gminy), wydany na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Uchwała ta – jak sam odwołujący zauważył w
treści odwołania – nie różnicuje wysokości opłat w zależności od tego, kto zaopatrzył
nieruchomość w pojemniki na odpady. Jeżeli odwołujący nie zgadzał się z treścią uchwały,
był uprawniony do jej zaskarżenia na zasadach i w trybie właściwym do zaskarżania tego
rodzaju aktów. Odwołujący nie wykazał, by zakwestionowane w odwołaniu zapisy uchwały,
zostały przez niego zaskarżone.
Odnosząc się do argumentacji odwołującego, iż opis przedmiotu zamówienia, w
zakresie, w jakim przewiduje koniczność wyposażenia nieruchomości w pojemniki na
odpady, faworyzuje dotychczasowego wykonawcę zamawianej usługi, Izba wskazuje, że
zamawiający ma prawo opisać przedmiot zamówienia w sposób uwzględniający jego
uzasadnione potrzeby. To zamawiający jako gospodarz postępowania określa zakres
zarówno przedmiotowy, jak i podmiotowy, charakteryzujący cel jaki zamierza osiągnąć.
Zamawiający dokonując opisu przedmiotu zamówienia nie ma obowiązku zapewnienia
możliwości realizacji przedmiotu zamówienia wszystkim podmiotom działającym na rynku w
danej branży. Prawie nigdy nie jest możliwe opisanie przedmiotu zamówienia, który w ten
czy inny sposób nie uniemożliwia części wykonawcom w ogóle złożenie oferty, a niektórych
stawia w uprzywilejowanej pozycji. Warunkiem nienaruszania konkurencji jest w takim
przypadku brak uniemożliwiania z góry niektórym podmiotom udziału w postępowaniu bez
uzasadnienia w obiektywnych potrzebach i interesach zamawiającego oraz brak sytuacji, w
której uprzywilejowanie danych wykonawców osiągnie rozmiary faktycznie przekreślające
jakąkolwiek konkurencję. Za naruszenie zasad uczciwej konkurencji nie można uznać
sytuacji, w której jeden z wykonawców jest w pewnym stopniu przygotowany do wykonania
zamówienia, a drugi musi takie przygotowania dopiero poczynić.
Tym samym Izba nie dopatrzyła się w treści zakwestionowanych postanowień
naruszeń żadnego z powszechnie obowiązujących przepisów prawnych i odwołanie w tym
zakresie oddaliła.
Odwołujący podniósł, że treść s.w.z. oraz projektowanych postanowień umownych
obowiązuje wykonawców do przekazywania odpadów wyłącznie do instalacji komunalnych
(p
kt 3.4.2 załącznika 7 do s.w.z. pt. Opis przedmiotu zamówienia str. 65 s.w.z), podczas gdy
art. 9e ust. 1c i 1d ucipgm, dopuszcza się przekazywanie niesegregowanych (zmieszanych)
odpadów komunalnych za pośrednictwem stacji przeładunkowej, o której mowa w art. 23 ust.
10 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Dopuszcza się przekazywanie
niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych do termicznego przekształcania,
jeżeli gmina, z której są odbierane te odpady, prowadzi selektywne zbieranie odpadów
zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 4a.
Izba przeanalizowała treść pkt. 3.4.2. załącznika do s.w.z. i stwierdziła, że zgodnie z
jego treścią wykonawca będzie zobowiązany z odpadami postępować zgodnie z zapisami
ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r.
o odpadach, ustawy z dnia 13 września 1996 r. o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach, rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 7
października 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla transportu odpadów oraz
prawem miejscowym. Tym samym wykonawca
będzie mógł przekazywać odpady w taki
sposób, jaki przewidziany jest w art. 9e ust. 1 c i d ucipgm. Zamawiający sposoby
postępowania z odpadami, wskazane w pkt. 3.4.2 lit. a i b (odpowiadające dyspozycji
zawartej w art. 9e ust. 1 pkt 1 i 2 ucipgm) przytoc
zył przykładowo, o czym świadczy użycie
przez
niego
sformułowania
„w
szczególności”.
Tym
samym
przekazywanie
niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych za pośrednictwem stacji
przeładunkowej, w świetle wskazanych postanowień s.w.z. należy uznać za dopuszczalne, a
sam zarzut
– za nieuzasadniony.
Odwołujący zakwestionował treść § 12 ust. 1 lit. o projektowanych postanowień
umownych stanowiących załącznik nr 8 do s.w.z. (str. 103 — 104 s.w.z.), zgodnie z którym
wykonawca zapłaci zamawiającemu karę umowną za nieosiągnięcie poziomów
przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych zgodnie z pkt. 3.4.5
załącznika nr 1 do umowy, w wysokości: stanowiącej iloczyn jednostkowej stawki opłaty za
umieszczenie niesegregowanych (zmieszanych) odpa
dów komunalnych na składowisku,
określonej w przepisach wydanych na podstawie art 290 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia
2001 r.
— Prawo ochrony środowiska i brakującej masy odpadów komunalnych wyrażonej w
Mg, wymaganej do osiągnięcia odpowiedniego poziomu przygotowania do ponownego
użycia i recyklingu odpadów komunalnych.
Izba wskazuje, że zgodnie z art. 3b ust. 1 ucipgm gminy są obowiązane osiągnąć
poziom przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych. W myśl
art. 3 ust. 1 wskazanej ust
awy, utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do
obowiązkowych zadań własnych gminy. Odbieranie i zagospodarowanie odpadów
powierzane jest wykonawcom w drodze zamówienia publicznego, o czym stanowi art. 6d
ustawy. Oczywistym jest zatem, że podmiot wyłoniony do realizacji zadania musi owo
zadanie wykonywać w sposób zgodny z przepisami, a zatem powinien również zapewnić
realizację obowiązku, o którym mowa w art. 3b ust. 1 ucipgm.
W ocenie Izby treść zakwestionowanego zapisu umownego nie oznacza, że
z
amawiający w sposób nieuprawniony przerzuca na wykonawcę odpowiedzialność w formie
kary umownej za obowiązki, które spoczywają na zamawiającym. Zamawiający, realizując
owe obowiązki, powierza wykonawcy do wykonania zadanie i jest uprawniony do tego, by
ocz
ekiwać i wymagać, że wykonawca zapewni realizację zadania w sposób gwarantujący
zachowanie stosownych przepisów prawnych. Realizacja obowiązków nałożonych na
zamawiającego wyraża się bowiem w tym, że opisze on przedmiot zamówienia i określi
sposób jego wykonania tak, aby wynikające z przepisów prawnych zadania zostały właściwie
wykonane, oraz zapewni sobie możliwość kontroli oraz dyscyplinowania wykonawcy, by przy
realizacji przedmiotu umowy obowiązki te wypełniał. Instytucja kary umownej jest
niewątpliwie jednym ze środków mających na celu zagwarantowanie, że wykonawca wykona
przedmiot zamówienia w sposób oczekiwany przez zamawiającego. Nie sposób wyobrazić
sobie, że zamawiający powierza wykonanie zadania wybranemu wykonawcy i jednocześnie
nie zobowiązuje go do tego, by wykonał je w sposób określony przepisami prawnymi.
W świetle powyższego, Izba uznała zarzut za nieuzasadniony.
Odwołujący zakwestionował pkt 5 rozdziału 27 s.w.z., z którego wynika, że jednym z
kryteriów oceny ofert jest kryterium podwyższonej normy emisji spalin pojazdów, któremu
przypisano wagę 16%.
Zgodnie z art. 239 ust. 1 ustawy P.z.p., zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę
na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia. W myśl art.
241 ust. 1, kryteria
oceny ofert muszą być związane z przedmiotem zamówienia. Stosownie
do ust. 2, związek kryteriów oceny ofert z przedmiotem zamówienia istnieje wówczas, gdy
kryteria te dotyczą robót budowlanych, dostaw lub usług, będących przedmiotem
zamówienia w dowolnych aspektach oraz w odniesieniu do dowolnych etapów ich cyklu
życia, w tym do elementów składających się na proces produkcji, dostarczania lub
wprowadzania na rynek, nawet jeżeli elementy te nie są istotną cechą przedmiotu
zamówienia. Zgodnie z art. 242 ust. 1 ustawy P.z.p., najkorzystniejsza oferta może zostać
wybrana na podstawie: 1) kryteriów jakościowych oraz ceny lub kosztu; 2) ceny lub kosztu.
Stosownie do ust. 2 pkt 2, kryteriami jakościowymi mogą być kryteria odnoszące się do
aspektów środowiskowych, w tym efektywności energetycznej przedmiotu zamówienia.
Izba wskazuje, że w swobodzie wyboru kryteriów oceny ofert zamawiający są
ograniczeni tym, że wybrane przez nich kryteria powinny pozostawać w związku z
przedmiotem zamówienia, kryteria powinny umożliwiać wybór najkorzystniejszej oferty, czyli
muszą być odpowiednie dla ustalenia, która z ofert w odniesieniu do przedmiotu zamówienia
będzie najkorzystniejsza. Kryteria oceny ofert powinny być związane z przedmiotem
zamówienia, proporcjonalne do przedmiotu zamówienia i niedyskryminujące.
Generalna zasada związku kryteriów z zamówieniem oznacza, że kryteria muszą być
zasadniczo związane z dostawami, usługami lub robotami budowlanymi, które mają być
przedmiotem zamówienia. Musi zatem istnieć związek kryteriów oceny ofert z przedmiotem
zamówienia bez względu na to, w jakim aspekcie to powiązanie wystąpi oraz bez względu na
fazę, w jakiej przedmiot zamówienia będzie się znajdował.
W ocenie Izby nie budzi wątpliwości, że kryterium odnoszące się do pojazdów, za
pomocą których będzie wykonywany przedmiot zamówienia, jest związane z przedmiotem
zamówienia. Odwołujący w treści odwołania dokonuje uogólnienia stwierdzając, że
przedmiotem zamówienia jest gospodarka odpadami, a zakwestionowane kryterium dotyczy
urządzenia, jakie będzie wykorzystywane do realizacji przedmiotu zamówienia, nie zaś
samego przedmiotu zamówienia.
Izba nie podziela argumentacji odwołującego. Zgodnie z rozdziałem 3 pkt 1 s.w.z.,
zamówienie obejmuje m.in. odbieranie, transportowanie i zagospodarowanie odpadów
komunalnych. Skoro zaś transport odpadów komunalnych odbywa się specjalistycznymi
pojazdami, oczywistym jest, że kryterium odnoszące się do tych pojazdów jest związane z
przedmiotem zamówienia. Podkreślenia wymaga, że użyte przez ustawodawcę określenie
dotyczące kryteriów, iż „muszą być związane z przedmiotem zamówienia” znajduje swe
rozwinięcie w art. 241 ust. 2 ustawy, z którego wynika m.in. że kryteria powinny dotyczyć
przedmiotu zamówienia „w dowolnych aspektach”. Sfomułowanie takie pozwala na
zastosowanie szerokiej interpretacji i uznanie, że kryterium odnoszące się do urządzeń, za
pomocą których wykonywany jest przedmiot zamówienia, odpowiada warunkowi istnienia
związku między tym kryterium a przedmiotem zamówienia.
W tym mie
jscu Izba wskazuje na wyrok TSUE z dnia 17 września 2002 r. w sprawie
C513/99 Concordia Bus Finland Oy Ab, uprzednio Stagecoach Finland Oy Ab przeciwko
Helsingin kaupunki i HKL-Bussiliikenne, ECLI:EU:C:2002:495, pkt 53
–66, gdzie stwierdzono,
że kryteria dotyczące poziomu emisji tlenku azotu i poziomu hałasu autobusów należy uznać
za związane z przedmiotem zamówienia, które dotyczy świadczenia miejskich usług
transportu autobusowego.
Tym samym, zamawiający, ustalając kryterium odnoszące się do emisji spalin
pojazdów i nadając mu wagę 16%, nie naruszył wskazanych przez odwołującego przepisów
ustawy P.z.p.
Z uwagi na powyższe orzeczono jak na wstępie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 575 ustawy z
dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku
postępowania oraz na podstawie § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z
dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.
U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący:
………………………………
1.
oddala odwołanie
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę Przedsiębiorstwo Spedycyjno-
Transportowe "TRANSGÓR" Spółka akcyjna w Rybniku i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Przedsiębiorstwo
Spedycyjno-
Transportowe "TRANSGÓR" Spółka akcyjna w Rybniku tytułem wpisu od
odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 roku – Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.), na niniejszy wyrok, w terminie 14
dnia od dnia jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej, do Sądu Okręgowego w Warszawie.
…………………………………..
Sygn. akt: KIO 1552/22
Uzasadnienie
Zamawiający – Miasto Jastrzębie-Zdrój w Jastrzębiu-Zdroju – prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest odbieranie i
zagospodarowanie odpadów komunalnych z terenu miasta Jastrzębie-Zdrój.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września
2019 roku
– Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 roku, poz. 1129 ze zm.), zwanej
dalej ustawą P.z.p.
W dniu 10 czerwca 2022 roku wykonawca
Przedsiębiorstwo Spedycyjno-
Transportowe "TRANSGÓR" Spółka akcyjna w Rybniku (dalej: odwołujący) wniósł odwołanie
wobec czynności zamawiającego polegających na:
a)
ukształtowaniu specyfikacji warunków zamówienia (s.w.z.), ogłoszenia o zamówieniu
oraz projektowanych postanowień umowy w sposób naruszający przepisy ustawy dotyczące
opisu
przedmiotu zamówienia, umów o zamówienia publiczne oraz naruszających zasadę
uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców oraz zasadę proporcjonalności i
związku z przedmiotem zamówienia,
b)
określeniu w ramach kryteriów oceny ofert kryterium w sposób naruszający przepisy
ustawy dotyczących kryteriów oceny ofert oraz naruszających zasadę uczciwej konkurencji,
równego traktowania wykonawców oraz zasadę proporcjonalności i związku z przedmiotem
zamówienia.
Zaskarżonym czynnościom zamawiającego odwołujący zarzucił naruszenie
przepisów ustawy tj.:
1)
art. 16 pkt 1 ustawy P.z.p. poprzez ukształtowanie warunków udziału w postępowaniu
i opisu przedmiotu zamówienia w sposób naruszający uczciwą konkurencję,
2)
art. 16 pkt 3 ustawy P.z.p. poprzez
ukształtowanie warunków udziału w postępowaniu
i opisu przedmiotu zamówienia w sposób naruszający zasadę proporcjonalności,
3)
art. 99 ust. 1, 2 i 4 ustawy P.z.p. poprzez zamieszczenie w opisie przedmiotu
zamówienia cech i wymagań niezwiązanych z przedmiotem zamówienia oraz
nieproporcjonalnych do celów zamówienia,
4)
art. 16 pkt 1 i 3 ustawy P.z.p. w zw. z art. 9e ust. 1c i d ustawy z dnia 13 września
1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. 2022 rok, poz. 1297) poprzez
ograniczenie przek
azywania odpadów wyłącznie do instalacji komunalnej, podczas gdy
obowiązujące przepisy dopuszczają możliwość przekazywania odpadów także do stacji
przeładunkowej lub termicznego przekształcenia,
5)
art. 241 ust. 1 i 2 w zw. z art. 16 pkt 1 i 3 ustawy P.z.p. poprzez zamieszczenie w
kryteriach oceny ofert kryterium niezwiązanego z przedmiotem zamówienia w postaci
podwyższonej normy emisji spalin euro 6, które narusza zasadę uczciwej konkurencji,
6)
art. 433 pkt 3 ustawy P.z.p. w zw. z 512 ust. 1 lit. o projek
towanych postanowień
umownych stanowiących załącznik nr 8 do s.w.z. poprzez przerzucenie na wykonawcę
odpowiedzialności w formie kary umownej za obowiązki, które spoczywają na
zamawiającym.
Wskazując na powyższe naruszenia przepisów prawa odwołujący wniósł o:
1) nakazanie zamawiającemu zmianę lub usunięcie postanowień s.w.z. i ogłoszenia o
zamówieniu i projektowanych postanowień umowy, w zakresie, w jakim nakładają na
wykonawcę obowiązek wyposażenia nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w
pojemni
ki na niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, bioodpady, surowce wtórne
wraz z ich konserwacją, myciem i dezynfekcją oraz w zakresie w jakim przyznają wykonawcą
dodatkowe punktu w ramach kryterium oceny ofert z tytułu podwyższonej normy emisji spalin
a także w zakresie w jakim ogranicza konkurencję oraz jest sprzeczna z obowiązującymi
przepisami tj.:
a)
zmianę pkt 1 lit. b s.w.z. — Rozdział 3 strona 2 i nadanie mu nowego brzmienia:
„wyposażenie nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w worki z tworzywa
sztucznego"
b)
zmianę pkt 1 ppkt 3 lit. c — Rozdział 5 strona 4 i nadanie mu nowego brzmienia:
„wyposażenie nieruchomości zamieszkałych w worki do zbierania odpadów komunalnych "
c)
zmianę pkt 1 zdanie pierwsze — Rozdział 9 strona 5 i nadanie mu nowego brzmienia:
„Zamawiający przewiduje możliwość udzielenia zamówienia polegającego na powtórzeniu
podobnych usług 9.: odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych z terenów
nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy i nieruchomości, na których nie
zamieszkują mieszkańcy oraz dodatkowo z punktów selektywnego zbierania odpadów
komunalnych, w tym z Gminnego Punktu Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON)
oraz z aptek i ogólnodostępnych punktów zbiórki usytuowanych na terenie miasta. "
d)
wykreślenie pkt 1 lit. h — Rozdział 28 strona 22,
e)
usunięcie załącznika 1 strona 32,
f)
zmianę zdania drugiego załącznika nr 7 do s.w.z./załącznika nr 1 do umowy i nadanie
mu nowego brzmienia: „Zamówienie obejmuje odbieranie, transportowanie i
zagospodar
owanie odpadów komunalnych z terenu nieruchomości na których zamieszkują
mieszkańcy i nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy oraz dodatkowo z
punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, w tym z Gminnego Punktu
Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON), z aptek i ogólnodostępnych punktów zbiórki
usytuowanych na terenie miasta
— zgodnie z Ukazem. "
g)
zmiana pkt 3.2.2 zdanie pierwsze strona 58 i nadanie mu nowego brzmienia:
„Wykonawca odbiera odpady komunalne z pojemników znajdujących się na danej
nieruchomości. "
h)
wykreślenie z załącznika nr 7 do s.w.z./załącznika nr 1 do umowy pt. Opis przedmiotu
zamówienia punktów: 4.1; 4.2; 4.5 do 4.30; 5.1.2 ppkt 1 1;
i)
zmianę pkt 5.7.1 str. 89 i nadanie mu nowego brzmienia: „Wykonawca ma obowiązek
skutecznie dostarczyć worki, harmonogramy na nieruchomości wskazane przez
Zamawiającego. "
j)
zmianę § ust. 1 lit b. załącznika nr 8 pt. Projektowane postanowienia umowne i
nadanie mu nowego brzmienia: „wyposażenie nieruchomości, na których zamieszkują
m
ieszkańcy w worki z tworzywa sztucznego "
k)
wykreślenie § 3 ust. 1 lit. c załącznika nr 8 pt. Projektowane postanowienia umowne,
l) wykreślenie §7 ust. 1 pkt 3 załącznika nr 8 pt. Projektowane postanowienia umowne,
m)
wykreślenie § 12 ust 1 lit. f, h, ił j, k, I i o oraz ust. 3 i 4 załącznika nr 8 pt.
Projektowane postanowienia umowne,
n)
wykreślenie pkt 5 rozdział 5 str. 20 swz,
o)
zmianę treści lit. g pkt 1 Rozdział 28 str. 21-22 i nadanie mu nowego brzmienia:
„dokumenty w postaci kopii dowodów rejestracyjnych pojazdów lub inne dokumenty, o
których mowa w załączniku nr 1, w załączniku nr 2a do Rozporządzenia Ministra
Infrastruktury z dnia 27 września 2003r. w sprawie szczegółowych czynności organów w
sprawach związanych z dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych
sprawach, z których w sposób jednoznaczny wynikać będzie napęd pojazdu elektrycznego
lub pojazdu napędzanego gazem ziemnym CNG lub LNG, użytkowanych przy wykonywaniu
zamówienia i wykazanych w załączniku nr 2 do umowy, "
p)
wykre
ślenie pkt 6 załącznika nr 1 do s.w.z. str. 26,
q)
wykreślenie kolumny nr 5 tabeli z załącznika nr 6 do s.w.z. str. 46,
r)
wykreślenie kolumny nr 6 z tabeli z załącznika nr 2 do umowy str. 110,
s)
zmianę pkt 11.1.4 ppkt 1 lit. b ogłoszenia o zamówieniu i nadanie mu nowego
brzmienia: „wyposażenie nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w worki z
tworzywa sztucznego "
t)
zmianę pkt 11.2.4 ppkt 1 lit. b ogłoszenia o zamówieniu i nadanie mu nowego
brzmienia: „wyposażenie nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w worki z
tworzywa sztucznego"
u)
zmianę pkt 3.4.2 lit. a załącznika nr 7 do s.w.z. str. 65 s.w.z. i nadanie im
następującego brzmienia: lit. a: przekazywanie odebranych od właścicieli nieruchomości
niesegregowanych (zmiesza
nych) odpadów komunalnych do instalacji komunalnej do
przetwarzania odpadów komunalnych lub do stacji przeładunkowej, o której mowa w art. 23
ust. 10 ustawy o odpadach lub do termicznego przekształcenia
v)
ewentualnie, gdyby Krajowa Izba Odwoławcza uznała zasadność obowiązku
wykonawcy podstawienia pojemników na odpady, odwołujący wnosi o nakazanie
zamawiającemu zagwarantowanie wykonawcy możliwości zabrania pojemników z
nieruchomości w ostatnim dniu harmonogramowego odbioru odpadów z danej
nieruchomości względnie zagwarantowanie wykonawcy możliwości rozliczenia kosztów
odbioru i zagospodarowania odpadów zgromadzonych w pojemnikach pomiędzy ostatnim
dniem harmonogramowego odbioru odpadów a faktycznym zabraniem pojemników z
nieruchomości.
2)
zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania, w tym
kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.
3)
dopuszczenie dowodów z dokumentów wymienionych w uzasadnieniu na
okoliczności wynikające i szczegółowo opisane w uzasadnieniu odwołania.
Odwołujący podniósł, że posiada interes w uzyskaniu zamówienia, jak również
podkreślił, że w wyniku czynności zamawiającego podjętych z naruszeniem obowiązujących
przepisów może ponieść szkodę. Odwołujący od wielu lat, bowiem od 1995 roku działa w
b
ranży gospodarki odpadami i posiada bogate doświadczenie w tym zakresie. Przez
wszystkie te lata odwołujący z powodzeniem świadczył i nadal świadczy usługi odbierania i
zagospodarowania odpadów zarówno na rzecz podmiotów prywatnych, jak również na rzecz
mi
ast i gmin. Ukształtowanie przez zamawiającego warunków udziału w postępowaniu w
sposób istotny ogranicza kręg potencjalnych wykonawców w zasadzie faworyzując aktualny
podmiot świadczący na rzecz zamawiającego te usługi. Odwołujący ma interes w uzyskaniu
z
amówienia, który wiąże się z zapewnieniem odwołującemu ciągłości świadczenia usług a
przez to zachowania źródła finansowania funkcjonowania przedsiębiorstwa odwołującego.
Odwołujący może ponieść szkodę, która związana jest z utratą możliwości pozyskania
za
mówienia, a przez to utratą potencjalnego dochodu. Ukształtowane przez zamawiającego
warunki udziału w postępowaniu, opis przedmiotu zamówienia oraz kryteria oceny ofert w
istotny bowiem sposób ograniczają krąg potencjalnych oferentów.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z dnia 24 czerwca 2022 roku wniósł o
oddalenie odwołania w całości.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego przystąpił wykonawca
EKO M. G., J. K., A. S. Spółka jawna w Rybniku (przystępujący). Przystępujący poparł
stanowisko
zamawiającego i wniósł o oddalenie odwołania.
Izba ustaliła, co następuje:
Zgodnie z rozdziałem 3 pkt 1 s.w.z., zamówienie obejmuje m.in. odbieranie,
transportowanie i zagospodarowanie odpadów komunalnych oraz wyposażenie
nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w pojemniki na odpady wraz z ich
konserwacją, myciem i dezynfekcją, a także w worki z tworzywa sztucznego.
Zgodnie z pkt 3.2.2. załącznika nr 7 do s.w.z. – opis przedmiotu zamówienia (o.p.z.),
wykonawca odbiera odpady komunalne z pojemnik
ów, w które wyposażono nieruchomości
na zlecenie zamawiającego oraz z pojemników, w które właściciele tych nieruchomości
wyposażyli się we własnym zakresie.
Zgodnie z pkt 3.4.2. o.p.z., z odpadami komunalnymi odbieranymi od właścicieli
nieruchomości z terenu miasta Jastrzębie-Zdrój Wykonawca zobowiązany będzie
postępować zgodnie z zapisami ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, ustawy z dnia
13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, rozporządzeniem Ministra
Środowiska z dnia 7 października 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla transportu
odpadów oraz prawem miejscowym dotyczącym gospodarowania odpadami komunalnymi w
szczególności poprzez:
a) przekazywanie odebranych od właścicieli nieruchomości niesegregowanych
(zmieszanych
) odpadów komunalnych bezpośrednio do komunalnej instalacji do
przetwarzania odpadów komunalnych,
b) przekazywanie odebranych od właścicieli nieruchomości i z punktów zbiórki
selektywnie zebranych odpadów komunalnych bezpośrednio lub za pośrednictwem innego
zbierającego odpady do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z
hierarchią postępowania z odpadami, o której mowa w ustawie o odpadach.
Zgodnie z § 12 ust. 1 lit. o projektowanych postanowień umownych (załącznik nr 8 do
s.w.z.), wykona
wca zapłaci zamawiającemu karę umowną za nieosiągnięcie poziomów
przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych zgodnie z pkt. 3.4.5
załącznika nr 1 do umowy, w wysokości stanowiącej iloczyn jednostkowej stawki opłaty za
umieszczenie ni
esegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych na składowisku,
określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 290 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia
2001 r.
– Prawo ochrony środowiska, i brakującej masy odpadów komunalnych wyrażonej w
Mg, wymaganej do
osiągnięcia odpowiedniego poziomu przygotowania do ponownego
użycia i recyklingu odpadów komunalnych.
Zgodnie z rozdziałem 27 s.w.z., zamawiający ustalił następujące kryteria oceny ofert:
1) cena brutto 60%,
2) prowadzenie akcji promującej selektywną zbiórkę odpadów komunalnych w obrębie
nieruchomości zabudowanych budynkami wielolokalowymi na terenie miasta Jastrzębie-
Zdrój „E1”– 10%,
3) udział w akcjach edukacyjnych i informacyjnych z zakresu gospodarowania odpadami
komunalnymi
– „E 2”– 10%,
4) zastosowani
e worków wykonanych z materiałów pochodzących z recyklingu „S” – 4%,
5) podwyższona norma emisji spalin pojazdów – „N”– 16%.
Ocena punktowa w kryterium środowiskowego „podwyższona norma emisji spalin pojazdów”
dokonana zostanie na podstawie oświadczenia złożonego w formularzu ofertowym.
Zamawiający w ramach tego kryterium będzie przyznawał punkty za każdy pojazd biorący
udział w realizacji zamówienia z normą emisji spalin EURO 6.
W tym kryterium można uzyskać max. 16 pkt., wg następującego podziału:
Wykonawca, który zadeklaruje:
1 pojazd spełniający normę EURO 6 - uzyska 4 pkt.
2 pojazdy spełniające normę EURO 6 - uzyska 8 pkt.
3 pojazdy spełniające normę EURO 6 - uzyska 12 pkt.
4 pojazdy i więcej spełniających normę EURO 6 - uzyska 16 pkt.
Wykonawca, który nie zadeklaruje pojazdu spełniającego normę EURO 6, uzyska 0 pkt.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie jest bezzasadne.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że odwołujący jest uprawniony do korzystania
ze środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 505 ust. 1 ustawy P.z.p.. Okoliczność ta nie
była pomiędzy stronami sporna.
Odwołujący zakwestionował postanowienia s.w.z. i ogłoszenia o zamówieniu i
projektowanych postanowień umowy, w zakresie, w jakim nakładają na wykonawcę
obowiązek wyposażenia nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w pojemniki na
niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, bioodpady, surowce wtórne wraz z ich
konserwacją, myciem i dezynfekcją, oraz treść pkt. 3.2.2. załącznika nr 7 do s.w.z. – opis
przedm
iotu zamówienia (o.p.z.), zgodnie z którym wykonawca odbiera odpady komunalne z
pojemników, w które wyposażono nieruchomości na zlecenie zamawiającego oraz z
pojemników, w które właściciele tych nieruchomości wyposażyli się we własnym zakresie.
Izba wskaz
uje, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach, właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku
przez wyposażenie nieruchomości w worki lub pojemniki, przeznaczone do zbierania
odpadów komunalnych, utrzymanie tych pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym,
porządkowym i technicznym oraz utrzymanie w odpowiednim stanie sanitarnym i
porządkowym miejsc gromadzenia odpadów, chyba że na mocy uchwały rady gminy, o której
mowa w art. 6r ust. 3, obowiązki te w całości lub w części przejmie gmina jako część usługi
w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w zamian za
uiszczoną przez właściciela opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Izba przeprowadziła dowód z uchwały nr IV.53.2021 Rady Miasta Jastrzębie-Zdrój z
dnia 29 kwietnia 2021 roku (Dz. Urz. Województwa Śląskiego, poz. 3144) i stwierdziła, że
zgodnie z § 6 ust. 1 tejże uchwały, w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości
opłatę z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi gmina wyposaża nieruchomość, na
której zamieszkują mieszkańcy, w pojemniki na odpady.
Z powyższego wynika, że podstawą do opisania przedmiotu zamówienia w taki
sposób, że obejmuje on wyposażenie nieruchomości w pojemniki na odpady, jest akt prawa
miejscowego (uchwała Rady Gminy), wydany na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Uchwała ta – jak sam odwołujący zauważył w
treści odwołania – nie różnicuje wysokości opłat w zależności od tego, kto zaopatrzył
nieruchomość w pojemniki na odpady. Jeżeli odwołujący nie zgadzał się z treścią uchwały,
był uprawniony do jej zaskarżenia na zasadach i w trybie właściwym do zaskarżania tego
rodzaju aktów. Odwołujący nie wykazał, by zakwestionowane w odwołaniu zapisy uchwały,
zostały przez niego zaskarżone.
Odnosząc się do argumentacji odwołującego, iż opis przedmiotu zamówienia, w
zakresie, w jakim przewiduje koniczność wyposażenia nieruchomości w pojemniki na
odpady, faworyzuje dotychczasowego wykonawcę zamawianej usługi, Izba wskazuje, że
zamawiający ma prawo opisać przedmiot zamówienia w sposób uwzględniający jego
uzasadnione potrzeby. To zamawiający jako gospodarz postępowania określa zakres
zarówno przedmiotowy, jak i podmiotowy, charakteryzujący cel jaki zamierza osiągnąć.
Zamawiający dokonując opisu przedmiotu zamówienia nie ma obowiązku zapewnienia
możliwości realizacji przedmiotu zamówienia wszystkim podmiotom działającym na rynku w
danej branży. Prawie nigdy nie jest możliwe opisanie przedmiotu zamówienia, który w ten
czy inny sposób nie uniemożliwia części wykonawcom w ogóle złożenie oferty, a niektórych
stawia w uprzywilejowanej pozycji. Warunkiem nienaruszania konkurencji jest w takim
przypadku brak uniemożliwiania z góry niektórym podmiotom udziału w postępowaniu bez
uzasadnienia w obiektywnych potrzebach i interesach zamawiającego oraz brak sytuacji, w
której uprzywilejowanie danych wykonawców osiągnie rozmiary faktycznie przekreślające
jakąkolwiek konkurencję. Za naruszenie zasad uczciwej konkurencji nie można uznać
sytuacji, w której jeden z wykonawców jest w pewnym stopniu przygotowany do wykonania
zamówienia, a drugi musi takie przygotowania dopiero poczynić.
Tym samym Izba nie dopatrzyła się w treści zakwestionowanych postanowień
naruszeń żadnego z powszechnie obowiązujących przepisów prawnych i odwołanie w tym
zakresie oddaliła.
Odwołujący podniósł, że treść s.w.z. oraz projektowanych postanowień umownych
obowiązuje wykonawców do przekazywania odpadów wyłącznie do instalacji komunalnych
(p
kt 3.4.2 załącznika 7 do s.w.z. pt. Opis przedmiotu zamówienia str. 65 s.w.z), podczas gdy
art. 9e ust. 1c i 1d ucipgm, dopuszcza się przekazywanie niesegregowanych (zmieszanych)
odpadów komunalnych za pośrednictwem stacji przeładunkowej, o której mowa w art. 23 ust.
10 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Dopuszcza się przekazywanie
niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych do termicznego przekształcania,
jeżeli gmina, z której są odbierane te odpady, prowadzi selektywne zbieranie odpadów
zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 4a.
Izba przeanalizowała treść pkt. 3.4.2. załącznika do s.w.z. i stwierdziła, że zgodnie z
jego treścią wykonawca będzie zobowiązany z odpadami postępować zgodnie z zapisami
ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r.
o odpadach, ustawy z dnia 13 września 1996 r. o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach, rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 7
października 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla transportu odpadów oraz
prawem miejscowym. Tym samym wykonawca
będzie mógł przekazywać odpady w taki
sposób, jaki przewidziany jest w art. 9e ust. 1 c i d ucipgm. Zamawiający sposoby
postępowania z odpadami, wskazane w pkt. 3.4.2 lit. a i b (odpowiadające dyspozycji
zawartej w art. 9e ust. 1 pkt 1 i 2 ucipgm) przytoc
zył przykładowo, o czym świadczy użycie
przez
niego
sformułowania
„w
szczególności”.
Tym
samym
przekazywanie
niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych za pośrednictwem stacji
przeładunkowej, w świetle wskazanych postanowień s.w.z. należy uznać za dopuszczalne, a
sam zarzut
– za nieuzasadniony.
Odwołujący zakwestionował treść § 12 ust. 1 lit. o projektowanych postanowień
umownych stanowiących załącznik nr 8 do s.w.z. (str. 103 — 104 s.w.z.), zgodnie z którym
wykonawca zapłaci zamawiającemu karę umowną za nieosiągnięcie poziomów
przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych zgodnie z pkt. 3.4.5
załącznika nr 1 do umowy, w wysokości: stanowiącej iloczyn jednostkowej stawki opłaty za
umieszczenie niesegregowanych (zmieszanych) odpa
dów komunalnych na składowisku,
określonej w przepisach wydanych na podstawie art 290 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia
2001 r.
— Prawo ochrony środowiska i brakującej masy odpadów komunalnych wyrażonej w
Mg, wymaganej do osiągnięcia odpowiedniego poziomu przygotowania do ponownego
użycia i recyklingu odpadów komunalnych.
Izba wskazuje, że zgodnie z art. 3b ust. 1 ucipgm gminy są obowiązane osiągnąć
poziom przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych. W myśl
art. 3 ust. 1 wskazanej ust
awy, utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do
obowiązkowych zadań własnych gminy. Odbieranie i zagospodarowanie odpadów
powierzane jest wykonawcom w drodze zamówienia publicznego, o czym stanowi art. 6d
ustawy. Oczywistym jest zatem, że podmiot wyłoniony do realizacji zadania musi owo
zadanie wykonywać w sposób zgodny z przepisami, a zatem powinien również zapewnić
realizację obowiązku, o którym mowa w art. 3b ust. 1 ucipgm.
W ocenie Izby treść zakwestionowanego zapisu umownego nie oznacza, że
z
amawiający w sposób nieuprawniony przerzuca na wykonawcę odpowiedzialność w formie
kary umownej za obowiązki, które spoczywają na zamawiającym. Zamawiający, realizując
owe obowiązki, powierza wykonawcy do wykonania zadanie i jest uprawniony do tego, by
ocz
ekiwać i wymagać, że wykonawca zapewni realizację zadania w sposób gwarantujący
zachowanie stosownych przepisów prawnych. Realizacja obowiązków nałożonych na
zamawiającego wyraża się bowiem w tym, że opisze on przedmiot zamówienia i określi
sposób jego wykonania tak, aby wynikające z przepisów prawnych zadania zostały właściwie
wykonane, oraz zapewni sobie możliwość kontroli oraz dyscyplinowania wykonawcy, by przy
realizacji przedmiotu umowy obowiązki te wypełniał. Instytucja kary umownej jest
niewątpliwie jednym ze środków mających na celu zagwarantowanie, że wykonawca wykona
przedmiot zamówienia w sposób oczekiwany przez zamawiającego. Nie sposób wyobrazić
sobie, że zamawiający powierza wykonanie zadania wybranemu wykonawcy i jednocześnie
nie zobowiązuje go do tego, by wykonał je w sposób określony przepisami prawnymi.
W świetle powyższego, Izba uznała zarzut za nieuzasadniony.
Odwołujący zakwestionował pkt 5 rozdziału 27 s.w.z., z którego wynika, że jednym z
kryteriów oceny ofert jest kryterium podwyższonej normy emisji spalin pojazdów, któremu
przypisano wagę 16%.
Zgodnie z art. 239 ust. 1 ustawy P.z.p., zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę
na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia. W myśl art.
241 ust. 1, kryteria
oceny ofert muszą być związane z przedmiotem zamówienia. Stosownie
do ust. 2, związek kryteriów oceny ofert z przedmiotem zamówienia istnieje wówczas, gdy
kryteria te dotyczą robót budowlanych, dostaw lub usług, będących przedmiotem
zamówienia w dowolnych aspektach oraz w odniesieniu do dowolnych etapów ich cyklu
życia, w tym do elementów składających się na proces produkcji, dostarczania lub
wprowadzania na rynek, nawet jeżeli elementy te nie są istotną cechą przedmiotu
zamówienia. Zgodnie z art. 242 ust. 1 ustawy P.z.p., najkorzystniejsza oferta może zostać
wybrana na podstawie: 1) kryteriów jakościowych oraz ceny lub kosztu; 2) ceny lub kosztu.
Stosownie do ust. 2 pkt 2, kryteriami jakościowymi mogą być kryteria odnoszące się do
aspektów środowiskowych, w tym efektywności energetycznej przedmiotu zamówienia.
Izba wskazuje, że w swobodzie wyboru kryteriów oceny ofert zamawiający są
ograniczeni tym, że wybrane przez nich kryteria powinny pozostawać w związku z
przedmiotem zamówienia, kryteria powinny umożliwiać wybór najkorzystniejszej oferty, czyli
muszą być odpowiednie dla ustalenia, która z ofert w odniesieniu do przedmiotu zamówienia
będzie najkorzystniejsza. Kryteria oceny ofert powinny być związane z przedmiotem
zamówienia, proporcjonalne do przedmiotu zamówienia i niedyskryminujące.
Generalna zasada związku kryteriów z zamówieniem oznacza, że kryteria muszą być
zasadniczo związane z dostawami, usługami lub robotami budowlanymi, które mają być
przedmiotem zamówienia. Musi zatem istnieć związek kryteriów oceny ofert z przedmiotem
zamówienia bez względu na to, w jakim aspekcie to powiązanie wystąpi oraz bez względu na
fazę, w jakiej przedmiot zamówienia będzie się znajdował.
W ocenie Izby nie budzi wątpliwości, że kryterium odnoszące się do pojazdów, za
pomocą których będzie wykonywany przedmiot zamówienia, jest związane z przedmiotem
zamówienia. Odwołujący w treści odwołania dokonuje uogólnienia stwierdzając, że
przedmiotem zamówienia jest gospodarka odpadami, a zakwestionowane kryterium dotyczy
urządzenia, jakie będzie wykorzystywane do realizacji przedmiotu zamówienia, nie zaś
samego przedmiotu zamówienia.
Izba nie podziela argumentacji odwołującego. Zgodnie z rozdziałem 3 pkt 1 s.w.z.,
zamówienie obejmuje m.in. odbieranie, transportowanie i zagospodarowanie odpadów
komunalnych. Skoro zaś transport odpadów komunalnych odbywa się specjalistycznymi
pojazdami, oczywistym jest, że kryterium odnoszące się do tych pojazdów jest związane z
przedmiotem zamówienia. Podkreślenia wymaga, że użyte przez ustawodawcę określenie
dotyczące kryteriów, iż „muszą być związane z przedmiotem zamówienia” znajduje swe
rozwinięcie w art. 241 ust. 2 ustawy, z którego wynika m.in. że kryteria powinny dotyczyć
przedmiotu zamówienia „w dowolnych aspektach”. Sfomułowanie takie pozwala na
zastosowanie szerokiej interpretacji i uznanie, że kryterium odnoszące się do urządzeń, za
pomocą których wykonywany jest przedmiot zamówienia, odpowiada warunkowi istnienia
związku między tym kryterium a przedmiotem zamówienia.
W tym mie
jscu Izba wskazuje na wyrok TSUE z dnia 17 września 2002 r. w sprawie
C513/99 Concordia Bus Finland Oy Ab, uprzednio Stagecoach Finland Oy Ab przeciwko
Helsingin kaupunki i HKL-Bussiliikenne, ECLI:EU:C:2002:495, pkt 53
–66, gdzie stwierdzono,
że kryteria dotyczące poziomu emisji tlenku azotu i poziomu hałasu autobusów należy uznać
za związane z przedmiotem zamówienia, które dotyczy świadczenia miejskich usług
transportu autobusowego.
Tym samym, zamawiający, ustalając kryterium odnoszące się do emisji spalin
pojazdów i nadając mu wagę 16%, nie naruszył wskazanych przez odwołującego przepisów
ustawy P.z.p.
Z uwagi na powyższe orzeczono jak na wstępie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 575 ustawy z
dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku
postępowania oraz na podstawie § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z
dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.
U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2747/22 z dnia 2022-10-28
- Sygn. akt KIO 2522/22 z dnia 2022-10-12
- Sygn. akt KIO 2519/ 22, KIO 2533/ 22 z dnia 2022-10-10
- Sygn. akt KIO 2518/22 z dnia 2022-10-07
- Sygn. akt KIO 2474/22 z dnia 2022-10-04
