rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2022-03-24
rok: 2022
data dokumentu: 2022-03-24
rok: 2022
sygnatury akt.:
KIO 638/22
KIO 638/22
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 marca 2022
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 marca 2022 r. przez wykonawcę Lingua
Lab s.c. W. S., M. D., ul. Sereno Fenn'a 6 lok. 14, 31-
143 Kraków,
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Ministerstwo Funduszy i Polityki
Regionalnej,
ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa,
przy udziale:
1) wykonawcy IURIDICO Legal & Financial Translations sp. z o.o.,
ul. Biała 1B, 80-435
Gdańsk,
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
odwołującego,
2) wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o zamówienie: Summa Linguae Technologies
S.A., ul. Opolska 110, 31-
323 Kraków oraz GTC AMG sp. z o.o., ul. Rolna155 A,
02-729 Warszawa,
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawia
jącego,
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 marca 2022 r. przez wykonawcę Lingua
Lab s.c. W. S., M. D., ul. Sereno Fenn'a 6 lok. 14, 31-
143 Kraków,
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Ministerstwo Funduszy i Polityki
Regionalnej,
ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa,
przy udziale:
1) wykonawcy IURIDICO Legal & Financial Translations sp. z o.o.,
ul. Biała 1B, 80-435
Gdańsk,
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
odwołującego,
2) wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o zamówienie: Summa Linguae Technologies
S.A., ul. Opolska 110, 31-
323 Kraków oraz GTC AMG sp. z o.o., ul. Rolna155 A,
02-729 Warszawa,
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawia
jącego,
orzeka:
1. u
względnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu w części nr 1 postępowania
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, odrzucenie oferty wykonawcy
Summa Linguae Technologies S.A. oraz GTC AMG sp. z o. o na podstawie art. 224
ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ust
awy Prawo zamówień publicznych oraz
powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
2.
kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Ministerstwo Funduszy i Polityki
Regionalnej, ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa, i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
KIO 638/22
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od
odwołania,
2.2.
zasądza od zamawiającego: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, ul. Wspólna
2/4, 00-926 Warszawa, na rzecz
odwołującego: Lingua Lab s.c. W. S., M. D., ul. Sereno
Fenn'a 6 lok. 14, 31-
143 Kraków, kwotę 18 600 zł 00 gr (osiemnaście tysięcy sześćset
złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów uiszczonego wpisu od odwołania i
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1
i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dn
ia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odw
oławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………
KIO 638/22
Sygn. akt KIO 638/22
UZASADNIENIE
Zama
wiający - Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, ul. Wspólna 2/4, 00-926
Warszawa,
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego,
postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego pn. „Usługi tłumaczeniowe pisemne i ustne”, numer referencyjny:
BDG-V.2611.26.2021.KR.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 25.06.2021 r., nr 2021/S 121-319719.
W dniu 25.02.2022
r. zamawiający poinformował o wyborze jako najkorzystniejszej
w części nr 1 postępowania oferty wykonawcy konsorcjum Summa Linguae Technologies
S.A. oraz GTC AMG sp. z o.o.
W dniu 07.03.2022
r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie
wykonawcy Lingua Lab s.c. W. S., M. D., ul. Sereno Fenn'a 6 lok. 14, 31-
143 Kraków (dalej:
„odwołujący”), w którym odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 226 ust. 1 pkt 8
ustawy Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1129
ze zm.), zwanej dalej: „ustawą Pzp”, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty konsorcjum
Summa Linguae, mimo iż zawiera ona rażąco niską cenę całkowitą oraz rażąco niskie
ceny jednostkowe
— istotne części składowe ceny — za tłumaczenia z weryfikacją
w pozycjach generujących ponad 80% wartości zamówienia:
a) I. grupa
językowa tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb zwykły - 36,90 zł brutto,
b)
I. grupa językowa tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb ekspresowy - 39,36 zł
brutto,
c)
II. grupa językowa - języki europejskie - tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb
zwykły - 46,74 zł brutto,
d)
II. grupa językowa - języki europejskie - tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb
ekspresowy -
47,97 zł brutto,
e)
II. grupa językowa - języki pozaeuropejskie - tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb
zwykły - 67,65 zł brutto,
f)
II. grupa językowa - języki pozaeuropejskie - tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb
ekspresowy -
67,65 zł brutto,
g)
III. grupa językowa - tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb zwykły - 67,65 zł brutto,
h)
III. grupa językowa - tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb ekspresowy - 67,65 zł
brutto,
- tj. w pozycjach 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35 formularza ofertowego,
2) art. 224 ust. 6 w zw. z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp
— poprzez zaniechanie odrzucenia
KIO 638/22
oferty k
onsorcjum Summa Lingua, mimo iż konsorcjum nie wykazało w złożonych
wyjaśnieniach, że cena jego oferty nie jest rażąco niska oraz mimo że złożone
wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny całkowitej i cen
j
ednostkowych, co więcej ich treść potwierdza, że ceny te są rażąco niskie w stosunku do
przedmiotu
zamówienia,
3) art. 226 ust. 1 pkt 5 i art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty k
onsorcjum Summa Lingua, mimo że jej treść jest niezgodna z warunkami
zamówienia w zakresie w jakim nie uwzględnia obowiązku weryfikacji tłumaczeń oraz
poprzez zaniechanie odrzucenia oferty k
onsorcjum Summa Lingua, mimo że zawiera ona
błąd w obliczeniu ceny polegający na nieuwzględnieniu w wycenie kosztów wykonania
weryfikacji tłumaczeń,
4) art. 239 ust. 1 ustawy Pzp,
poprzez wybór oferty konsorcjum Summa Linguae jako
najkorzystniejszej, podczas gdy podlega ona odrzuceniu oraz poprzez zaniechanie
wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
W sz
czególności odwołujący wskazał, co następuje.
„(…) W pierwszej kolejności, należy wskazać na cztery podstawowe kwestie związane
z wyjaśnieniami Konsorcjum, które przesądzają o ich nieprawidłowości oraz rażąco niskiej
cenie w ofercie Konsorcjum:
1) po pierwsze
— znakomita część wyjaśnień to próba kwestionowania samego wezwania
jak i kwe
stionowania wezwania do wyjaśnień konkretnych cen jednostkowych, która nie
ma
żadnego znaczenia dla istoty sprawy — czyli dla oceny czy zaoferowano ceny na
realnym poziomie;
2) po drugie
— wyjaśnienia nie zawierają kalkulacji cen jednostkowych, a w konsekwencji
nie pokazano w nich poszczególnych kosztów wykonania zamówienia w każdej z pozycji
podlegającej wyjaśnieniom tj. brak wskazania konkretnych kosztów w danej pozycji —
ko
sztu wynagrodzenia tłumacza, kosztu wynagrodzenia weryfikatora, kosztu obsługi, czyli
kosztu zatrudnienia kierownika projektu koordynującego realizację Umowy i kosztu
sta
łego funkcjonowania biura.
3) po trzecie
— obszerność wyjaśnień spowodowana długimi opisami i wywodami na temat
okoliczności, które nie są wyjątkowymi dla wykonawcy czynnikami sprzyjającymi
w wykonaniu zamówienia (w szczególności opis technologii CAT, która jest stosowana
przez wszystkie profesjonalne biura
tłumaczeń, a także przez wszystkich wykonawców
w tym postępowaniu), albo które są nieistotne dla oceny realności oferowanych cen
jednostkowych powoduje powstanie mylnego przekonania o szczegółowości i rzetelności
wyjaśnień, podczas gdy wyjaśnienia nie zawierają podstawowego elementu jaki powinien
zostać w nich zawarty czyli podstawowej kalkulacji cen jednostkowych;
4) po czwarte
— znaczna część dowodów i treści wyjaśnień POTWIERDZAJĄ rażąco niską
KIO 638/22
cenę kluczowych cen jednostkowych oraz fakt, że usługi zostaną zrealizowane niezgodnie
z SWZ w
wyniku czego Zamawiający otrzyma „półprodukt").
(
…) Okoliczności te wskazują, że Konsorcjum zdawało sobie sprawę, iż nie jest
w stanie przedstawić konkretnej kalkulacji cen jednostkowych. Obszerność wyjaśnień,
mnożenie „dowodów” dotyczących okoliczności bez znaczenia dla wykazania realności
zaoferowanych cen jednostkowych
— stanowi jedynie próbę ukrycia faktu, że Konsorcjum
nie jest w stanie wyjaśnić wysokości zaoferowanych przez siebie cen jednostkowych. Ilość
treści oraz sposób kalkulacji cen jednostkowych jest zupełnie niezrozumiały dla osoby spoza
b
ranży tłumaczeniowej i sprawia pozory rzetelnych, gdyż znajdujemy tutaj przede wszystkim
odwołanie do doświadczenia Konsorcjum oraz wysokiej informatyzacji w zakresie
prowadzonej działalności.
Rozwijając powyższe twierdzenia oraz odnosząc się do treści wyjaśnień Odwołujący
wskazuje:
1.
Kwestionowanie zakresu wezwania do wyjaśnień.
(
…) Konsorcjum w ramach wyjaśnień zamiast na wytłumaczeniu sposobu skalkulowania cen
jednostkowych objętych wezwaniem — skupia się w szczególności na kwestionowaniu
zasadności wezwania go do złożenia wyjaśnień oraz kwestionowaniu, że ceny jednostkowe
objęte wezwaniem do złożenia wyjaśnień mają charakter istotnych części składowych ceny
oferty.
W dalszej części wyjaśnień Konsorcjum opisuje metodologię wyliczenia ceny, która nie
odnos
i do cen jednostkowych a do ceny globalnej złożonej oferty. Wyjaśnienia nie zawierają
kalkulacji żadnej z podlegających wyjaśnieniom cen jednostkowych, która ukazywałaby jakie
koszty składają się na wysokość tej ceny. Mowa tu w szczególności o dokładnym „rozbiciu"
każdej z cen jednostkowych na poszczególne koszty takie jak koszty pracy tłumacza, koszty
pracy weryfikatora, koszty adminis
tracyjne, koszty stałe funkcjonowania biura i koszt
rezerwy. Jedynie zysk
został wyszczególniony dla każdej z cen jednostkowych.
Przyjęty przez Konsorcjum sposób skonstruowania i przedstawienia wyjaśnień nie
odpowiadają wymogom z wezwania.
2. Kwestionowanie istotnego charakteru cen jednostkowych.
(
…) Argumentacja Konsorcjum pomija jednak, że w przypadku niniejszego postępowania
ceny jednostkowe objęte wezwaniem do złożenia wyjaśnień (ceny jednostkowe określone
w 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35 formularza ofertowego) -
stanowią istotne części składowe,
tj. 80% ceny oferty Konsorcjum w rozumieniu przepisu art. 224 ust. 1 Pzp.
W przypadku niniejszego postępowania każda z grup językowych jest istotną częścią
składową ceny oferty. Znajduje to uzasadnienie w następujących okolicznościach:
a) Ceny jednostkowe za „tłumaczenia wraz z weryfikacją” stanowią podstawę rozliczenia.(…)
b)
Łączna wartość cen jednostkowych za „tłumaczenia wraz z weryfikacją”, tj. 1 485 495,60
KIO 638/22
zł stanowi blisko 80% wartości ceny całkowitej oferty Konsorcjum. Wyliczenie dotyczy
wszystkich tłumaczeń pisemnych w trybie zwykłym i ekspresowym — tj. pozycje 1,2, 12, 13,
23, 24, 34, 35 formularza ofertowego;
c) Wykonanie cz
ynności, których dotyczą ceny jednostkowe za „tłumaczenia wraz
z weryfikacją” - jest konieczne do realizacji przedmiotu zamówienia zgodnie z opisem
przedmiotu zamówienia. W szczególności nie jest dopuszczalne wykonywanie tłumaczeń
maszynowych: (
…)
Ceny za „tłumaczenia wraz z weryfikacją” oferowane za tłumaczenia tego rodzaju stanowią
zatem istotną część składową ceny zarówno w aspekcie znaczenia tego rodzaju tłumaczeń
dla
całego przedmiotu zamówienia jak i w aspekcie wartości tych części w stosunku do ceny
całkowitej.
4. Brak kalkulacji cen jednostkowych.
Mimo że wyjaśnienia obejmują 65 stron oraz ponad 260 stron załączników — nie
przedstawiono w nich podstawowego i koniecznego do zweryfikowania cen jednostkowych
elementu jakim jest kalkulacja tych cen. Jej brak przesądza o niewykazaniu realności cen i
jest
potwierdzeniem, że Konsorcjum nie jest w stanie wyjaśnić tak niskiego poziomu
zaoferowanych cen jednostkowych.
(
…) Konsorcjum powinno było:
-
wykazać koszt tłumacza (co najmniej 20 zł),
-
wykazać koszt weryfikatora — co najmniej (co najmniej 9 zł),
A ponadto
— wykazać koszty organizacyjne, takie jak:
- koszt zatrudnienia kie
rownika projektu koordynującego realizację Umowy,
-
koszty stałe funkcjonowania przedsiębiorstwa,
- koszty ryzyka
- zysk.
Brak takiej kalkulacji powoduje, że wyjaśnienia są bezwartościowe a ich znaczna objętość
ma „zasłonić” ich nieprawidłowość, a zwłaszcza fakt, że w kluczowych stawkach za
tłumaczenie — ich koszty przekraczają ceny Konsorcjum.
5. Bardzo istotny jest fakt, że dowody załączone do wyjaśnień — POTWIERDZAJĄ rażąco
niską cenę kluczowych stawek jednostkowych. Należy wskazać na przykłady: (…)
7.
Porównanie cen zaoferowanych w aktualnym postępowaniu z cenami oferowanymi
w poprzednich postępowaniach z 2018 r. i 2020 r.
Dalej w treści wyjaśnień Konsorcjum odwołuje się do innych postępowań o udzielenie
zamówienia publicznego. W tym zakresie Konsorcjum przedstawia liczne zestawienia cen
jednostkowych.
Jednak z zestawień tych zawartych na s. 10-12, s. 15-19 wyjaśnień wynika
wyłącznie potwierdzenie nierealności stawek zaoferowanych przez Konsorcjum w niniejszym
postępowaniu. (…)
KIO 638/22
W przec
iągu trzech lat pomiędzy ww. postępowaniami — znacznie wzrosła inflacja oraz
koszty pracy. Sama stawka minimalnego wynagrodzenia za pracę wzrosła z 2 100,00 zł
brutto do 3 010,00 zł brutto obecnie. Natomiast przeciętne miesięczne wynagrodzenie
w sektorze przedsiębiorstw, które jest zbliżone do wysokości wynagrodzenia tłumacza —
wzrosło w tym czasie z 5 274,95 zł (grudzień 2018 r.) do 5 851,87 zł (lipiec 2021 r. —
miesiąc, w którym składano oferty w postępowaniu).
Przy wzrostach
kosztów wynagrodzeń — podstawowych kosztów wykonywania tłumaczeń
— nie jest możliwe, żeby wykonawca mógł oferować ceny niższe 0 20-50%, niż kilka lat
temu za tę samą usługę, przy jednoczesnym braku czynników, które zmniejszałyby koszty
świadczenia tej usługi.
8. Z
astosowanie narzędzia CAT.
Jako wyjątkowo sprzyjający warunek wykonania zamówienia Konsorcjum wskazuje
zastosowanie narzędzia CAT. Na opis sposobu działania tego narzędzia Konsorcjum
poświęca istotną część wyjaśnień — s. 21-41. Podkreślić należy, że narzędzie takie
po
wszechnie wykorzystywane jest przez wykonawców działających w branży. Także
w przypadku dostępu do bazy danych CAT obejmującej przetłumaczone już zwroty
powtarzające się w tłumaczonych tekstach — dostęp taki ma każdy podmiot wykorzystujący
narzędzia CAT w swojej działalności.
Reasumując - każdy z Oferentów na co dzień korzysta z narzędzi CAT i korzysta z wartości
dodanej, ja
kie niesie za sobą oprogramowanie typu CAT, nie jest to zatem szczególnie
sprzyjający warunek wykonywania zamówienia. Zastosowanie narzędzia CAT nie jest
unikatowe i nie daje przewagi Konsorcjum nad innymi wykonawcami.
9.
Kolejnym z wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia przez
Konsorcjum ma być ryczałtowy system wynagradzania pracowników — w tym tłumaczy.
Konsorcjum twierdzi, że tłumacze wynagradzani są ryczałtem za aas i nie da się policzyć
wprost jaki jest koszt danego tłumaczenia czy weryfikacji. Tymczasem załączone do
wyjaśnień faktury wskazują, że usługi tłumaczenia zostały rozliczone za przetłumaczone
strony. Widać jednostkę oraz stawkę za jednostkę (stronę) - faktury ze stron 46-62
załącznika 1.pdf oraz faktury ze stron 56-72 załącznika pdf.3.
Dowody te poddają w wątpliwość twierdzenia o rozliczaniu się z tłumaczami ryczałtem
wyłącznie w oparciu o czas i potwierdzają, że Konsorcjum rozlicza się z tłumaczami za
strony w sposób analogiczny jak rozlicza się z Zamawiającym za wykonane usługi.
W treści faktury brak podstawowych informacji, tj. kombinacji językowej, jednostki
rozliczeniowej. Tych
faktur nie można powiązać z żadnymi usługami. Nie sposób nawet
zweryfikować kombinacji językowej tych tłumaczeń.
Ukazuje to wewnętrzną sprzeczność wyjaśnień i dowodów. Powyższe wskazuje, że szeroko
KIO 638/22
opisywane w wyjaśnieniach okoliczności — nie mają żadnego przełożenia na rzeczywistość,
ale przede wszystkim brak jest informacji o kosztach jednostkowych realizowanych usług.
Konsorcjum przez 60 stron wyj
aśnień twierdzi, że nie rozlicza się z tłumaczami i
weryfikatorami za strony przetłumaczonego tekstu tylko ryczałtem za czas pracy. Dlatego
niemożliwe jest przypisanie kosztów do jednostki usługi jaką jest strona tłumaczenia i
weryfikacji i za jaką rozlicza się Zamawiający. (…)
Na wielu stronach Konsorcjum wyjaśnia, że system informatyczny zarządza czasem pracy
tłumaczy i weryfikatorów, którzy pracują maksymalnie 8 godzin dziennie. W takim razie nie
wiadomo, jak Konsorcjum organizuje pracę tłumaczy pomiędzy godzinami 17:00 a 09:00.
W ramach wykonywania zamówienia notorycznie realizowane są zlecenia pomiędzy
godzinami 17:00 a 09:00 oraz w weekendy. Zapewnienie tłumaczeń w tym czasie
wymagałoby ciągłej pracy tłumaczy w systemie zmianowym. Za prace w godzinach
nadliczbowych (i to również do pewnego limitu godzin) należy się dodatkowe wynagrodzenie.
Te okoliczności nie znalazły żadnego wytłumaczenia w treści wyjaśnień, mimo że
Konsorcjum wprost wskazuje, że zatrudnia tłumaczy na podstawie umów o pracę.
10. Niezwykle istotna jest przedstaw
iona na str. 45 wyjaśnień kalkulacja zysku.
W przedsta
wionej kalkulacji zysku na niniejszym postępowaniu, pada informacja, że
tłumacze i weryfikatorzy nie są rozliczani w ramach wynagrodzenia ryczałtowego, a dane
w tabeli wskazują, że są rozliczani na postawie jednostki jaką jest strona zawierająca 1800
znaków ze spacjami. (…)
Taki koszt nie jest możliwy do osiągnięcia. Taka stawka w warunkach rynkowych jest stawką
zaniżoną nawet za samo tłumaczenie gdyż stawka za samo tłumaczenie wynosi 20-24 zł nie
mówiąc o koszcie wykonania niezależnej weryfikacji, koszcie zatrudnienia managera
koordynującego realizację Umowy, kosztach stałych przedsiębiorstwa. Konsorcjum,
ponownie nie wskazuje w żaden sposób jakie elementy składowe i w jakiej wysokości
w
chodzą w skład pozycji nazwanej „łączny nieważony koszt produkcji danej usługi”. Wpisaną
wa
rtość 18 zł należy ocenić jako wartość fikcyjną i nieodnoszącą się do żadnych dowodów
w przedstawionych wyjaśnieniach. Odwołujący jako profesjonalny podmiot z tej samej branży
wie, że taki koszt nie jest możliwy do osiągnięcia za usługę tłumaczenia, niezależnej
weryfikacji oraz innych kosztów administracyjnych oraz kosztów stałych. Obecnie, za podaną
kwotę, nie można nabyć nawet usługi sprzątania czy roznoszenia ulotek.
11. Inne okolic
zności, które mają mieć wpływ na obniżenie cen.
Jednocześnie Konsorcjum w ramach wyjaśnień jako okoliczności szczególne dla Konsorcjum
umożliwiające mu obniżenie kosztów realizacji zamówienia — w istocie powołuje
okoliczności powszechne dla wszystkich wykonawców ubiegających się o udzielenie
niniejszego zamówienia (np. doświadczenie w realizacji podobnych zamówień,
dysponowanie doświadczonym zespołem tłumaczy i weryfikatorów, posługiwanie się
KIO 638/22
n
arzędziem CAT czy legitymowanie się normami ISO). (…)
12. W dalsze
j części Konsorcjum skupia się na kwestionowaniu argumentacji Odwołującego
z odwołania z dnia 11.10.2021 r. oraz na porównywaniu cen jednostkowych Konsorcjum, cen
całkowitych z ofert samego Odwołującego zaoferowanych w innych postępowaniach oraz
różnych stawek hipotetycznych wyliczonych przez Konsorcjum na potrzeby wykazania
wadliwości argumentacji Odwołującego (zestawienia na s. 51-60). (…)
Jednak Konsorcjum
— poza samym kwestionowaniem twierdzeń Odwołującego - unika
podania. jakie wa
rtości samo przyjęło przy wyliczeniu cen jednostkowych w ramach
niniejszego postępowania, podczas gdy to właśnie w ramach wyjaśnień ceny oferty —
powinno takie wartości podać, a tym samym wyeliminować wszelkie wątpliwości co do
realności cen jednostkowych. Co istotne — konsorcjum było zobligowane do zawarcia
w wyjaśnieniach ww. elementów — w szczególności wartości stawek godzinowych dla
tłumaczy i weryfikatorów (…).
13.
Na sam koniec warto przyw
ołać krótki fragment wyjaśnień, który ukazuje ich
absurdalność i oderwanie od rzeczywistości:
Z po
wyższych zestawień wyraźnie wynika, że oferta Konsorcjum jest niższa o 25%
w porównaniu do cen z poprzedniego postępowania, co przekłada się na obniżenie wartości
oferty o kwotę 606 709,80 zł.
Zgodnie z powyższym, Konsorcjum jasno wskazuje, że oferuje cenę o ponad pół miliona
złotych niższą niż w poprzednim postępowaniu o tym samym przedmiocie zamówienia.
Oczywiście uzyskanie takiej oszczędności — nie byłoby możliwe w warunkach rynkowych —
przy wzroście inflacji i postępującym wzroście kosztów wynagrodzeń.
Obniżenie ceny o taką wartość oznaczać może wyłącznie zmianę w sposobie wykonywaniu
zamówienia — w tym przypadku rezygnację z weryfikacji tłumaczeń (niedozwolona na
gruncie OPZ),
czy zastosowanie tłumaczeń maszynowych (również niedozwolonych
w niniejszym
postępowaniu). (…)
Treść wyjaśnień Konsorcjum wskazuje na niezgodność oferty przejawiającej się
w nieuwzględnieniu w ofercie weryfikacji tłumaczeń mimo takiego obowiązku wynikającego
z opisu przedmiotu zamówienia.
Z kolei brak uwzględnienia w wycenie oferty jednego z kluczowych kosztów wykonywania
zamówienia jakim jest koszt wykonania weryfikacji tłumaczeń przez niezależnego
weryfikatora
— stanowi jednocześnie błąd w obliczeniu ceny. (…)
Wiarygodnym źródłem w zakresie warunków wykonywania tłumaczeń pisemnych i zasad
wynagradzania tłumaczy są przede wszystkim wytyczne Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich,
będącego uznanym w środowisku organem ustalającym standardy. Co więcej — to
informacje wskazywane przez Stowarzyszenie
— odzwierciedlają sytuację na rynku
tłumaczeń. Dane udostępnianie przez Stowarzyszenie są najbardziej obiektywne i
KIO 638/22
jedno
cześnie potwierdzają założenia jakie Odwołujący przyjmuje w swoich wyliczeniach. (…)
Z powyższego wynika, że:
-
1 strona tłumaczenia to przeliczeniowo ok. 1 godzina pracy,
- 2 strony weryfikacji to przeliczeniowo ok. 1 godzina pracy,
- stawka za wer
yfikację wynosi 50% stawki tłumaczenia (absolutne minimum do przyjęcia to
40%).
W ocenie odwołującego w praktyce — przy uwzględnieniu użycia narządzi CAT tłumaczenie
może przyspieszyć do 1,5 strony a weryfikacja do 3 stron / godzinę.
Odnosząc powyższe warunki wykonywania zamówienia oraz oczywiste i powszechnie
stosowane założenie, iż stawka za weryfikację wynosi 40-50% stawki za tłumaczenie — do
wyjaśnień złożonych przez Konsorcjum — należy wskazać, że Konsorcjum potwierdziło
w wyjaśnieniach, że nie uwzględniło weryfikacji w wycenie usługi.
Potwierdzają to następujące fragmenty wyjaśnień: (…)
Jednocz
eśnie — brak uwzględnienia w wycenie oferty kosztu weryfikacji tłumaczeń, która
zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia jest istotnym elementem składowym usługi —
stanowi błąd w obliczeniu ceny. Skalkulowanie cen w sposób, który nie uwzględnia pełnego
zakresu zamówienia — zgodnie z orzecznictwem KIO jest błędem w obliczeniu ceny,
skutkującym odrzuceniem oferty: (…)”
W zwi
ązku z powyższym odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty z dnia 25.02.2022 r.,
2)
powtórzenia czynności badania i oceny ofert,
3) odrzucenia oferty k
onsorcjum Summa Linguae jako zawierającą rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz z uwagi na to, że jej treść jest niezgodna
z warunkami z
amówienia i zawiera ona błąd w obliczeniu ceny,
4) wyboru oferty o
dwołującego jako najkorzystniejszej - w wyniku ponownego badania i
oceny ofert.
Pismem z dnia 09.03.2022 r. wykonawca IURIDICO Legal & Financial Translations
sp. z o.o., ul
. Biała 1B, 80-435 Gdańsk (dalej: „przystępujący IURIDICO”), zgłosił
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego.
Pismem z dnia 10.03.2022 r. wykonawcy
wspólnie ubiegający się o zamówienie:
Summa Linguae Technologies S.A., ul. Opolska 110, 31-
323 Kraków oraz GTC AMG sp.
z o.o., ul. Rolna155 A, 02-729 Warszawa (dalej:
„przystępujący Summa Linguae”), zgłosili
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
Izba stwierdziła, że oba przystąpienia zostały dokonane skutecznie.
Pismem z dnia 21.03.2022 r. z
amawiający przekazał odpowiedź na odwołanie,
KIO 638/22
w której wniósł o jego oddalenie. Pismem z dnia 22.03.2022 r. odwołujący ustosunkował się
do odpowiedzi na
odwołanie zamawiającego.
Pismem z dnia 23.03.2022 r. p
rzystępujący IURIDICO przedstawił swoją
argumentację w sprawie.
Pismem z dnia 22
.03.2022 r. przystępujący Summa Linguae złożył wniosek
o odrzucenie
odwołania. Pismem z dnia 22.03.2022 r. odwołujący ustosunkował się do
wniosku o odrzucenie odw
ołania.
W trakcie rozprawy strony i przy
stępujący podtrzymali swoje stanowiska.
Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła, co następuje.
Przedmiotem zamówienia są usługi tłumaczeniowe pisemne i ustne. Zamówienie zostało
podzielone na trzy części. Część nr 1 obejmuje „Obsługę Ministerstwa Funduszy i Polityki
Regionalnej w zakresie usług tłumaczeniowych pisemnych i usług dodatkowych”.
Przystępujący Summa Linguae złożył ofertę z m.in. następującymi cenami:
Lp.
Rodzaj usługi
Jednostka rozliczeniowa
Szacowana
liczba jednostek
Cena brutto za
jednos
tkę
rozliczeniową(PLN)
Cena p
oszczególny
ch elementów oferty
(kolumna 3 x
kolumna 4)
1
2
3
4
5
Grupa językowa I
1
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb zwykły
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
19573
stron
36,90 zł
722
243,70 zł
2
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb ekspresowy
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
2173
stron
39,36 zł
85 529,28 zł
Grupa językowa II – języki europejskie
12
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb zwykły
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
9333
stron
46,74 zł
436 224,42 zł
13
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb ekspresowy
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
2125
stron
47,97 zł
101 936,25 zł
Grupa językowa II – języki pozaeuropejskie
23
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb zwykły
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
1037
stron
67,65 zł
70 153,05 zł
KIO 638/22
24
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb ekspresowy
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
236
stron
67,65 zł
15 965,40 zł
Grupa językowa III
34
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb zwykły
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
755
stron
67,65
zł
51 075,75 zł
35
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb ekspresowy
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
35
stron
67,65 zł
2 367,75 zł
Pismem z dnia 01.10.2021 r. z
amawiający poinformował o wyborze jako
najkorzystniejszej oferty p
rzystępującego Summa Linguae. W związku z tym zostało
wnie
sione odwołanie zawierające zarzuty, z których część została uwzględniona przez
zamawiającego, a część cofnięta przez odwołującego, co skutkowało umorzeniem
postępowania odwoławczego (KIO 2989/21).
Pismem z dnia 04.11.2021 r. zama
wiający poinformował o unieważnieniu czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty.
Pismem z dnia 04.11.2021 r.
zamawiający wezwał przystępującego Summa Linguae
do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia cen
jednostkowych zawartych w tabeli nr 1 Formularza Ofertowego
, a w szczególności cen
jednostkowych wskazanych w pozycjach: 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35 tej tabeli.
Dodatkowo
z
amawiający wezwał do złożenia wyjaśnień w zakresie argumentacji objętej odwołaniem
w c
zęści, w jakiej odwołanie zostało przez zamawiającego uwzględnione.
Pismem z dnia 16.11.202
1 r. przystępujący Summa Linguae złożył wyjaśnienia wraz
dowodami i
zastrzegł ich treść jako tajemnicę przedsiębiorstwa.
Pismem z dnia 30.11
.2021 r. zamawiający poinformował o wyborze jako
najkorzystniejszej oferty
przystępującego Summa Linguae.
W związku z tym zostało wniesione odwołanie, które zostało przez Izbę uwzględnione
i Izba nakazała zamawiającemu: „unieważnienie wyboru najkorzystniejszej oferty, a przy
p
owtarzaniu czynności w prowadzonym postępowaniu – odtajnienie zasadniczej części
wyjaśnień rażąco niskiej ceny złożonych przez Przystępującego (z wyłączeniem imion i
nazwisk oraz danych identyfikujących bądź umożliwiających identyfikację konkretnych
tłumaczy i weryfikatorów oraz informacji na temat kosztu zakupu narzędzi wspomagających
pracę tłumaczy oraz danych kontrahentów)” (KIO 3582/21).
KIO 638/22
Pismem z dnia 16.02.2022
r. zamawiający poinformował o unieważnieniu czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty, a n
astępnie odtajnił wyjaśnienia przystępującego
Summa
Linguae we wskazanym w ww. wyroku zakresie.
Pismem z dnia 25.02.2022
r. zamawiający poinformował o wyborze jako
najkorzystniejs
zej oferty przystępującego Summa Linguae.
Krajowa
Iz
ba Odwoławcza rozpoznając na rozprawie złożone odwołanie
i uwzględniając dokumentację z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz stanowiska stron i przy
stępujących złożone na piśmie i podane do
p
rotokołu rozprawy, zważyła, co następuje.
W pierwsze
j kolejności Izba ustaliła wystąpienie przesłanek z art. 505 ust. 1 ustawy
Pzp, tj. istnienie po stronie o
dwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwość
poniesienia przez niego szkody z uwagi na kwestionowane zaniechania zamawi
ającego.
Ponadto Izba stwierdz
iła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek ustawowych
skutku
jących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 528 ustawy Pzp.
W
szczególności Izba nie podzieliła stanowiska przystępującego Summa Linguae,
zgodn
ie z którym odwołanie podlega odrzuceniu na podstawie art. 528 pkt 3 i 4 ustawy Pzp.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że w obecnym odwołaniu z dnia 07.03.2022 r.
odwołujący nie powołuje się wyłącznie na te same okoliczności, które były przedmiotem
rozstrzygnięcia przez Izbę w sprawach o sygnaturach akt: KIO 2989/21 oraz KIO 3582/21.
W
odwołaniu z dnia 11.10.2021 r. (KIO 2989/21) odwołujący stawiał zarzut naruszenia
art. 224 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, jedyni
e w związku z art. 226 ust. 1 pkt 8, zatem istotą tego
zarzutu by
ło zaniechanie wezwania przystępującego Summa Linguae do złożenia wyjaśnień
w zakresie ceny jego oferty
, nie zaś samo zaniechanie odrzucenia jego oferty z powodu
rażąco niskiej ceny.
Z kolei w odwołaniu z dnia 10.12.2021 r. (KIO 3582/21) odwołujący
podniósł zarzut zaniechania odtajnienia wyjaśnień rażąco niskiej ceny, zaś zarzut naruszenia
art. 224 ust. 6 i art. 224 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp został wycofany jako przedwczesny na
tamtym etapie postępowania, tj. na etapie, w którym odwołujący nie znał treści złożonych
przez przystępującego wyjaśnień.
Zarzuty
związane z ceną oferty przystępującego są więc
inne we wszystkich trzech odwołaniach, gdyż w pierwszym dotyczyły zaniechania wezwania
do
złożenia wyjaśnień, w drugim dotyczyły zaniechania odtajnienia złożonych wyjaśnień,
a w trzecim (obecnym) dotyczą wadliwej oceny złożonych wyjaśnień i zaniechania
odrzucenia oferty przystępującego. Inne są też okoliczności, z powodu których podniesione
zostały zarówno zarzuty dotyczące ceny oferty przystępującego Summa Linguae, jak też
KIO 638/22
zarzuty dotyczące niezgodności jego oferty z warunkami zamówienia i błędu w obliczeniu
ceny.
Należy zauważyć, że wnosząc odwołania w sprawach o sygnaturach akt: KIO 2989/21
oraz KIO 3582/21
, odwołujący nie znał treści wyjaśnień w sprawie rażąco niskiej ceny
złożonych przez przystępującego Summa Linguae. Natomiast obecne odwołanie z dnia
07.03.2022 r.
odwołujący wnosi znając już treść tych wyjaśnień, dlatego też powołuje się na
okoliczności wynikające właśnie z tych wyjaśnień. Nie mają zatem znaczenia same
powołane przepisy czy wybiórczo cytowane fragmenty z poprzednich dwóch odwołań, ale
okoliczności, które były przedmiotem rozpoznania przez Izbę w poprzednich postępowaniach
odwoławczych. Okoliczności te nie mogły tożsame z podniesionymi w niniejszym odwołaniu
z dnia 07.03.2022 r.,
gdyż w poprzednich odwołaniach odwołujący nie mógł powoływać się
na treść wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny złożonych przez przystępującego, bo ich
wówczas nie znał. Ponadto, jeśli określone zarzuty zostały w poprzednich odwołaniach
postawio
ne przedwcześnie, tj. bez znajomości ww. wyjaśnień, to nie mogą one być obecnie,
po kolejnym wyborze najkorzystniejszej oferty i po udostępnieniu odwołującemu treści tych
wyjaśnień, uznane za spóźnione. Z uwagi na powyższe Izba stwierdziła, że nie zachodzą
podstawy odrzucenia odwołania w oparciu o art. 528 pkt 3 i 4 ustawy Pzp.
Prz
echodząc do merytorycznej oceny zarzutów podniesionych w odwołaniu, należy
w pierwszej kolejności przytoczyć właściwe przepisy.
Zgodnie z art. 224 ust. 1, 3, 5 i 6 ustawy Pzp:
1. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco
niskie w stosunk
u do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający żąda od
wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub
ich istotnych części składowych.
3. Wyj
aśnienia, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć w szczególności:
1)
zarządzania procesem produkcji, świadczonych usług lub metody budowy;
2) wybrany
ch rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw, usług
albo związanych z realizacją robót budowlanych;
3) oryginalności dostaw, usług lub robót budowlanych oferowanych przez wykonawcę;
4) zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do
ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
mi
nimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207)
lub przepis
ów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane
zamówienie;
KIO 638/22
5) zgodności z prawem w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących
pomocy publicznej;
6) zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
7) zgodno
ści z przepisami z zakresu ochrony środowiska;
8) wypełniania obowiązków związanych z powierzeniem wykonania części zamówienia
podwykonawcy.
5. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na
wykonawcy.
6. Odrzuceniu,
jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy,
który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz
z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 5, 8 i 10 ustawy Pzp:
1. Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli:
5)
jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia,
8) zaw
iera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia,
10) zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu.
Odnosząc się do zarzutu dotyczącego rażąco niskiej ceny w ofercie przystępującego
Summa Linguae, w pier
wszej kolejności należy dokonać oceny, czy kwestionowane
w odwołaniu ceny w pozycjach nr 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35 w tabeli nr 1 Formularza
ofertowego
są istotną częścią składową ceny oferty. Przede wszystkim należy zwrócić
uwagę, że suma cen w tych pozycjach wynosi 1.485.495,60 zł, natomiast całkowita cena
oferty wynosi 1.862.
383,59 zł. Oznacza to, że łączna wartość kwestionowanych w odwołaniu
pozycji stanowi ok. 80%
całkowitej ceny oferty. Już sam ten fakt przesądza o tym, że
kwestionowane ceny s
ą istotną częścią składową ceny oferty, a zatem mogą być badane
pod kątem tego, czy nie są rażąco niskie.
W dalszej kolejności należy zauważyć, że zamawiający kierując do przystępującego
Summa Linguae wezwanie z dnia 04.11.2021 r.,
wyraźnie żądał „udzielenia wyjaśnień, w tym
złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia cen jednostkowych zawartych w tabeli
nr 1
Formularza Ofertowego, dotyczącej części 1 zamówienia, a w szczególności cen
jednostkowych wskazanych pozycjach: 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35 tej tabeli
”. Tym samym
wezwanie
zamawiającego nie miało charakteru ogólnego, ale zostało skonkretyzowane
poprzez m.in.
jasne wskazanie, że zamawiający oczekuje przedstawienia wyliczenia
wszystkich cen jednostkowych z tabeli nr 1,
zaś w szczególności cen jednostkowych
w pozycjach nr 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35. Pomija
jąc w tym miejscu, że przystępujący
KIO 638/22
udzielając wyjaśnień nie przedstawił wyliczenia wszystkich cen jednostkowych zawartych
w tabeli nr 1 Formularza ofertowego (zarzuty
odwołania nie dotyczą tej kwestii), przede
wszystkim
należy podkreślić, że nie przedstawił wyliczenia dla cen jednostkowych zawartych
w pozycjach nr 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35.
W
szczególności nie można przyjąć, że przystępujący Summa Linguae przedstawił
żądane w wezwaniu wyliczenia w załączniku nr 15 do wyjaśnień. Załącznik ten został
zatytułowany: „przykładowe zestawienia dla tłumaczy grupy A” i zawiera dwie tabele
przedstawiające ilość przetłumaczonych i ilość zweryfikowanych stron przez dwóch
przy
kładowych tłumaczy w poszczególnych miesiącach w 2020 r. oraz ich wynagrodzenie
w tych
miesiącach i wyliczony z tego średni koszt przetłumaczonej strony i średni koszt
zweryfikowanej strony.
Należy zatem podkreślić, że załącznik nr 15 zawiera jedynie
przykładowe koszty tłumaczenia i weryfikacji, natomiast nie zawiera konkretnego wyliczenia
kosztów w konkretnych pozycjach Formularza ofertowego wskazanych w wezwaniu przez
zamawiającego. Czym innym jest pokazanie dwóch przykładów z 2020 r., a czym innym
przedstawienie kalkulacji
kosztów składających się na konkretne ceny zaoferowane
w konkretnej ofercie w konkretnych pozycjach
w konkretnym postępowaniu. Podane
przykłady nie zawierają zresztą rozbicia kosztów, np. na wynagrodzenie tłumacza,
wynagrodzenie weryfikatora,
koszty ogólne, koszty ryzyka, zysk, a jedynie proste
wyciągnięcie średniej ceny wynikające z ilości stron i wynagrodzenia w danym miesiącu.
W związku z powyższym treść załącznika nr 15 do wyjaśnień nie stanowi, w ocenie Izby,
wyliczenia cen jednostkowych w pozycjach nr 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35
, którego
zamawiający żądał w wezwaniu.
Wyliczenie takie
nie znalazło się także w tabeli nr 5 na str. 45 – 46 wyjaśnień. Tabela
ta
, zatytułowana: „Kalkulacja zysku”, zawiera jedynie przedstawienie sposobu szacowania
spodziewanego
przez przystępującego Summa Linguae zysku. W tabeli ujęto bowiem
następujące informacje:
Jednostka
rozliczenio
wa
Szacowana
liczba
jednostek
Cena netto
za
jednostkęrozliczenio
w
ą (PLN)
Przych
ód
netto
(PLN)
2 x 3
Cena
brutto za
jednostkęrozliczenio
w
ą (PLN)
Łączny
niewa
żony
jednostkowy
koszt produkcji
danej us
ługi
Zysk
jednostkowy
3 - 6
Zysk z danej
pozycji FO
8 x 2
Mar
ża
jednostkowa
7 / 2
Zysk jest jednak tylko jednym
z elementów, jakie powinny składać się na koszty w danej
pozycji, zatem w wyliczeniu tym nadal brakuje pozostałym elementów wyjaśniających
sposób kalkulacji ceny w danej pozycji. Z przedstawionych informacji nie sposób więc
dowiedzieć się, jakie inne koszty poza zyskiem, składają się na koszty danej pozycji, w jakiej
wysokości są to koszty i z czego wynika ta wysokość. W związku z powyższym tabela nr 5
na str. 45
– 46 wyjaśnień nie stanowi, w ocenie Izby, wyliczenia cen jednostkowych
w pozycjach nr 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34
, 35, którego zamawiający żądał w wezwaniu.
KIO 638/22
Wyjaśnienia przystępującego Summa Linguae zawierają szereg analiz i wyliczeń
opartych na przy
kładach, które wprawdzie wspierają argumentację przystępującego
(zwłaszcza w zakresie przydatności bazy danych wykorzystywanej w ramach narzędzia
CAT), niemniej jednak
nie mogą zastąpić tego, czego zamawiający wprost żądał w wezwaniu
z dnia 04.11.2021 r.: wyliczenia dla konkretnych cen jednostkowych. Takich
wyliczeń /
kalkulacji kosztów dla każdej ze wskazanych w wezwaniu pozycji w ww. wyjaśnieniach nie
ma.
Nie wyni
kają one także z dowodów dołączonych do wyjaśnień. Przykładowo należy
zauważyć, że przystępujący IURIDICO na rozprawie dokonał przeliczenia kosztu
tłumaczenia wraz z weryfikacją w oparciu o załączoną do wyjaśnień umowę z dnia
02.01.2019 r., tj. wynikające z tej umowy wynagrodzenie tłumacza, ilość dni jego pracy i
zakładaną przez przystępującego Summa Linguae ilość stron możliwą do przetłumaczenia
w ciągu dnia (16,5 strony), uzyskując w ten sposób wynik w wysokości min. 29 zł za
tłumaczenie strony wraz z weryfikacją, bez kosztów dodatkowych. Zamawiający słusznie
zauważył, że przystępujący IURIDICO niezasadnie założył w ramach tych wyliczeń, że
tłumacz na podstawie ww. umowy będzie wykonywał usługi tylko dla jednego podmiotu.
Niemniej jednak
przykład ten pokazuje, że z dowodu w postaci takiej umowy również nie
wynika, jakie s
ą faktyczne koszty składające się na cenę jednostkową danej pozycji, gdyż nie
sposób tego ustalić nie znając innych okoliczności wykonywania tej umowy. Zatem nie tylko
same
wyjaśnienia, ale także dowody dołączone przez przystępującego Summa Linguae, nie
zawierają wyliczenia cen jednostkowych w pozycjach nr 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35, którego
zamawiający żądał w wezwaniu.
P
rzystępujący Summa Linguae ma przy tym rację twierdząc, że wykonawcy co do
zasady
mogą kalkulować ceny swoich ofert w różny sposób. Niemniej jednak należy
podkreślić, że jeżeli w wezwaniu do złożenia wyjaśnień, zamawiający żąda konkretnych
informacji, to o
bowiązkiem wykonawcy jest ich przedstawienie w takim zakresie i w taki
sposób, jaki wynika z wezwania. Brak przedstawienia wyjaśnień w sposób odpowiadający
treści wezwania naraża bowiem wykonawcę na dokonanie oceny, że złożone przez niego
wyjaśnienia nie uzasadniają podanej w ofercie ceny (art. 224 ust. 6 ustawy Pzp).
Reasumując, potwierdził się zawarty w odwołaniu zarzut braku przedstawienia przez
przystępującego Summa Linguae kalkulacji / wyliczenia cen jednostkowych w pozycjach
nr 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35, mimo
żądania przez zamawiającego takiego wyliczenia
w wezwaniu do złożenia wyjaśnień. Oznacza to, że złożone przez ww. przystępującego
wyjaśnienia nie uzasadniają podanych w ofercie cen jednostkowych w ww. pozycjach. Tym
samym oferta przystępującego Summa Linguae podlega odrzuceniu na podstawie art. 224
ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp.
KIO 638/22
Odnosząc się do pozostałych zarzutów odwołania, Izba stwierdziła, że treść oferty
przystępującego Summa Linguae nie potwierdza, aby nie uwzględnił on w ofercie usługi
weryfikacji. Dodatkowo w
wyjaśnieniach dotyczących ceny oferty przystępujący wielokrotnie
odnosił się do kwestii weryfikacji tłumaczenia, co świadczy o tym, że przewidział on
wykonywa
nie tej usługi. Nie ma zatem podstaw do stwierdzenia, by oferta przystępującego
Summa Linguae
była niezgodna z warunkami zamówienia lub zawierała błąd w obliczeniu
ceny z powodu braku
ujęcia w zakresie zamówienia usługi weryfikacji. Tym samym nie
potwierdz
ił się zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 ustawy Pzp.
Wobec po
wyższego, Izba postanowiła jak w sentencji wyroku, orzekając na
podstawie art. 552 ust. 1, art. 553 i art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp.
Orzeczenie Izby zostało wydane w oparciu o dokumentację postępowania
o udziele
nie zamówienia oraz w oparciu o stanowiska stron i przystępujących przedstawione
na rozprawie i w pismach procesowych.
Izba uznała za nieprzydatne dowody złożone na rozprawie przez:
1.
odwołującego w postaci formularza cenowego złożonego przez spółkę GTC AMG
w postępowaniu prowadzonym przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów,
p
onieważ nieznane są warunki udzielania zamówienia przez UOKiK, zatem niezasadne
jest porównywanie cen z obu postępowań,
2.
odwołującego w postaci wyciągu z wyroku KIO 2642/15, ponieważ istotą argumentacji
przystępującego Summa Linguae był dostęp do bazy danych wykorzystywanej w ramach
narzędzi CAT, nie zaś samo posiadanie tego narzędzia, co zostało poruszone w ww.
wyroku,
3.
zamawiającego w postaci zestawienia zamówień udzielonych do tej pory
przystępującemu Summa Linguae, ponieważ ocena rażąco niskiej ceny powinna opierać
się na wyjaśnieniach wykonawcy w tym zakresie, nie zaś na ocenie dotychczasowej
współpracy zamawiającego z wykonawcą,
4.
przystępującego Summa Linguae w postaci opisu przedmiotu zamówienia udzielanego
przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, ponieważ kwestia zaliczenia języka
gruzińskiego do języków pozaeuropejskich, nie wpływa na ocenę ceny oferty w tej
sprawie.
Dowody te ponadto nie
mają znaczenia dla tych wyżej wskazanych okoliczności faktycznych
i prawnych,
które przesądziły o sposobie rozpoznania przedmiotowej sprawy.
KIO 638/22
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 574
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy
§ 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i pkt 2 lit. b)
rozporządzenia w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania or
az wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r.
poz. 2437).
Przewodniczący ...………………………
1. u
względnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu w części nr 1 postępowania
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, odrzucenie oferty wykonawcy
Summa Linguae Technologies S.A. oraz GTC AMG sp. z o. o na podstawie art. 224
ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ust
awy Prawo zamówień publicznych oraz
powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
2.
kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Ministerstwo Funduszy i Polityki
Regionalnej, ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa, i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
KIO 638/22
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od
odwołania,
2.2.
zasądza od zamawiającego: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, ul. Wspólna
2/4, 00-926 Warszawa, na rzecz
odwołującego: Lingua Lab s.c. W. S., M. D., ul. Sereno
Fenn'a 6 lok. 14, 31-
143 Kraków, kwotę 18 600 zł 00 gr (osiemnaście tysięcy sześćset
złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów uiszczonego wpisu od odwołania i
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1
i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dn
ia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odw
oławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………
KIO 638/22
Sygn. akt KIO 638/22
UZASADNIENIE
Zama
wiający - Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, ul. Wspólna 2/4, 00-926
Warszawa,
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego,
postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego pn. „Usługi tłumaczeniowe pisemne i ustne”, numer referencyjny:
BDG-V.2611.26.2021.KR.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 25.06.2021 r., nr 2021/S 121-319719.
W dniu 25.02.2022
r. zamawiający poinformował o wyborze jako najkorzystniejszej
w części nr 1 postępowania oferty wykonawcy konsorcjum Summa Linguae Technologies
S.A. oraz GTC AMG sp. z o.o.
W dniu 07.03.2022
r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie
wykonawcy Lingua Lab s.c. W. S., M. D., ul. Sereno Fenn'a 6 lok. 14, 31-
143 Kraków (dalej:
„odwołujący”), w którym odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 226 ust. 1 pkt 8
ustawy Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1129
ze zm.), zwanej dalej: „ustawą Pzp”, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty konsorcjum
Summa Linguae, mimo iż zawiera ona rażąco niską cenę całkowitą oraz rażąco niskie
ceny jednostkowe
— istotne części składowe ceny — za tłumaczenia z weryfikacją
w pozycjach generujących ponad 80% wartości zamówienia:
a) I. grupa
językowa tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb zwykły - 36,90 zł brutto,
b)
I. grupa językowa tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb ekspresowy - 39,36 zł
brutto,
c)
II. grupa językowa - języki europejskie - tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb
zwykły - 46,74 zł brutto,
d)
II. grupa językowa - języki europejskie - tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb
ekspresowy -
47,97 zł brutto,
e)
II. grupa językowa - języki pozaeuropejskie - tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb
zwykły - 67,65 zł brutto,
f)
II. grupa językowa - języki pozaeuropejskie - tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb
ekspresowy -
67,65 zł brutto,
g)
III. grupa językowa - tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb zwykły - 67,65 zł brutto,
h)
III. grupa językowa - tłumaczenie pisemne z weryfikacją tryb ekspresowy - 67,65 zł
brutto,
- tj. w pozycjach 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35 formularza ofertowego,
2) art. 224 ust. 6 w zw. z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp
— poprzez zaniechanie odrzucenia
KIO 638/22
oferty k
onsorcjum Summa Lingua, mimo iż konsorcjum nie wykazało w złożonych
wyjaśnieniach, że cena jego oferty nie jest rażąco niska oraz mimo że złożone
wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny całkowitej i cen
j
ednostkowych, co więcej ich treść potwierdza, że ceny te są rażąco niskie w stosunku do
przedmiotu
zamówienia,
3) art. 226 ust. 1 pkt 5 i art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty k
onsorcjum Summa Lingua, mimo że jej treść jest niezgodna z warunkami
zamówienia w zakresie w jakim nie uwzględnia obowiązku weryfikacji tłumaczeń oraz
poprzez zaniechanie odrzucenia oferty k
onsorcjum Summa Lingua, mimo że zawiera ona
błąd w obliczeniu ceny polegający na nieuwzględnieniu w wycenie kosztów wykonania
weryfikacji tłumaczeń,
4) art. 239 ust. 1 ustawy Pzp,
poprzez wybór oferty konsorcjum Summa Linguae jako
najkorzystniejszej, podczas gdy podlega ona odrzuceniu oraz poprzez zaniechanie
wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
W sz
czególności odwołujący wskazał, co następuje.
„(…) W pierwszej kolejności, należy wskazać na cztery podstawowe kwestie związane
z wyjaśnieniami Konsorcjum, które przesądzają o ich nieprawidłowości oraz rażąco niskiej
cenie w ofercie Konsorcjum:
1) po pierwsze
— znakomita część wyjaśnień to próba kwestionowania samego wezwania
jak i kwe
stionowania wezwania do wyjaśnień konkretnych cen jednostkowych, która nie
ma
żadnego znaczenia dla istoty sprawy — czyli dla oceny czy zaoferowano ceny na
realnym poziomie;
2) po drugie
— wyjaśnienia nie zawierają kalkulacji cen jednostkowych, a w konsekwencji
nie pokazano w nich poszczególnych kosztów wykonania zamówienia w każdej z pozycji
podlegającej wyjaśnieniom tj. brak wskazania konkretnych kosztów w danej pozycji —
ko
sztu wynagrodzenia tłumacza, kosztu wynagrodzenia weryfikatora, kosztu obsługi, czyli
kosztu zatrudnienia kierownika projektu koordynującego realizację Umowy i kosztu
sta
łego funkcjonowania biura.
3) po trzecie
— obszerność wyjaśnień spowodowana długimi opisami i wywodami na temat
okoliczności, które nie są wyjątkowymi dla wykonawcy czynnikami sprzyjającymi
w wykonaniu zamówienia (w szczególności opis technologii CAT, która jest stosowana
przez wszystkie profesjonalne biura
tłumaczeń, a także przez wszystkich wykonawców
w tym postępowaniu), albo które są nieistotne dla oceny realności oferowanych cen
jednostkowych powoduje powstanie mylnego przekonania o szczegółowości i rzetelności
wyjaśnień, podczas gdy wyjaśnienia nie zawierają podstawowego elementu jaki powinien
zostać w nich zawarty czyli podstawowej kalkulacji cen jednostkowych;
4) po czwarte
— znaczna część dowodów i treści wyjaśnień POTWIERDZAJĄ rażąco niską
KIO 638/22
cenę kluczowych cen jednostkowych oraz fakt, że usługi zostaną zrealizowane niezgodnie
z SWZ w
wyniku czego Zamawiający otrzyma „półprodukt").
(
…) Okoliczności te wskazują, że Konsorcjum zdawało sobie sprawę, iż nie jest
w stanie przedstawić konkretnej kalkulacji cen jednostkowych. Obszerność wyjaśnień,
mnożenie „dowodów” dotyczących okoliczności bez znaczenia dla wykazania realności
zaoferowanych cen jednostkowych
— stanowi jedynie próbę ukrycia faktu, że Konsorcjum
nie jest w stanie wyjaśnić wysokości zaoferowanych przez siebie cen jednostkowych. Ilość
treści oraz sposób kalkulacji cen jednostkowych jest zupełnie niezrozumiały dla osoby spoza
b
ranży tłumaczeniowej i sprawia pozory rzetelnych, gdyż znajdujemy tutaj przede wszystkim
odwołanie do doświadczenia Konsorcjum oraz wysokiej informatyzacji w zakresie
prowadzonej działalności.
Rozwijając powyższe twierdzenia oraz odnosząc się do treści wyjaśnień Odwołujący
wskazuje:
1.
Kwestionowanie zakresu wezwania do wyjaśnień.
(
…) Konsorcjum w ramach wyjaśnień zamiast na wytłumaczeniu sposobu skalkulowania cen
jednostkowych objętych wezwaniem — skupia się w szczególności na kwestionowaniu
zasadności wezwania go do złożenia wyjaśnień oraz kwestionowaniu, że ceny jednostkowe
objęte wezwaniem do złożenia wyjaśnień mają charakter istotnych części składowych ceny
oferty.
W dalszej części wyjaśnień Konsorcjum opisuje metodologię wyliczenia ceny, która nie
odnos
i do cen jednostkowych a do ceny globalnej złożonej oferty. Wyjaśnienia nie zawierają
kalkulacji żadnej z podlegających wyjaśnieniom cen jednostkowych, która ukazywałaby jakie
koszty składają się na wysokość tej ceny. Mowa tu w szczególności o dokładnym „rozbiciu"
każdej z cen jednostkowych na poszczególne koszty takie jak koszty pracy tłumacza, koszty
pracy weryfikatora, koszty adminis
tracyjne, koszty stałe funkcjonowania biura i koszt
rezerwy. Jedynie zysk
został wyszczególniony dla każdej z cen jednostkowych.
Przyjęty przez Konsorcjum sposób skonstruowania i przedstawienia wyjaśnień nie
odpowiadają wymogom z wezwania.
2. Kwestionowanie istotnego charakteru cen jednostkowych.
(
…) Argumentacja Konsorcjum pomija jednak, że w przypadku niniejszego postępowania
ceny jednostkowe objęte wezwaniem do złożenia wyjaśnień (ceny jednostkowe określone
w 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35 formularza ofertowego) -
stanowią istotne części składowe,
tj. 80% ceny oferty Konsorcjum w rozumieniu przepisu art. 224 ust. 1 Pzp.
W przypadku niniejszego postępowania każda z grup językowych jest istotną częścią
składową ceny oferty. Znajduje to uzasadnienie w następujących okolicznościach:
a) Ceny jednostkowe za „tłumaczenia wraz z weryfikacją” stanowią podstawę rozliczenia.(…)
b)
Łączna wartość cen jednostkowych za „tłumaczenia wraz z weryfikacją”, tj. 1 485 495,60
KIO 638/22
zł stanowi blisko 80% wartości ceny całkowitej oferty Konsorcjum. Wyliczenie dotyczy
wszystkich tłumaczeń pisemnych w trybie zwykłym i ekspresowym — tj. pozycje 1,2, 12, 13,
23, 24, 34, 35 formularza ofertowego;
c) Wykonanie cz
ynności, których dotyczą ceny jednostkowe za „tłumaczenia wraz
z weryfikacją” - jest konieczne do realizacji przedmiotu zamówienia zgodnie z opisem
przedmiotu zamówienia. W szczególności nie jest dopuszczalne wykonywanie tłumaczeń
maszynowych: (
…)
Ceny za „tłumaczenia wraz z weryfikacją” oferowane za tłumaczenia tego rodzaju stanowią
zatem istotną część składową ceny zarówno w aspekcie znaczenia tego rodzaju tłumaczeń
dla
całego przedmiotu zamówienia jak i w aspekcie wartości tych części w stosunku do ceny
całkowitej.
4. Brak kalkulacji cen jednostkowych.
Mimo że wyjaśnienia obejmują 65 stron oraz ponad 260 stron załączników — nie
przedstawiono w nich podstawowego i koniecznego do zweryfikowania cen jednostkowych
elementu jakim jest kalkulacja tych cen. Jej brak przesądza o niewykazaniu realności cen i
jest
potwierdzeniem, że Konsorcjum nie jest w stanie wyjaśnić tak niskiego poziomu
zaoferowanych cen jednostkowych.
(
…) Konsorcjum powinno było:
-
wykazać koszt tłumacza (co najmniej 20 zł),
-
wykazać koszt weryfikatora — co najmniej (co najmniej 9 zł),
A ponadto
— wykazać koszty organizacyjne, takie jak:
- koszt zatrudnienia kie
rownika projektu koordynującego realizację Umowy,
-
koszty stałe funkcjonowania przedsiębiorstwa,
- koszty ryzyka
- zysk.
Brak takiej kalkulacji powoduje, że wyjaśnienia są bezwartościowe a ich znaczna objętość
ma „zasłonić” ich nieprawidłowość, a zwłaszcza fakt, że w kluczowych stawkach za
tłumaczenie — ich koszty przekraczają ceny Konsorcjum.
5. Bardzo istotny jest fakt, że dowody załączone do wyjaśnień — POTWIERDZAJĄ rażąco
niską cenę kluczowych stawek jednostkowych. Należy wskazać na przykłady: (…)
7.
Porównanie cen zaoferowanych w aktualnym postępowaniu z cenami oferowanymi
w poprzednich postępowaniach z 2018 r. i 2020 r.
Dalej w treści wyjaśnień Konsorcjum odwołuje się do innych postępowań o udzielenie
zamówienia publicznego. W tym zakresie Konsorcjum przedstawia liczne zestawienia cen
jednostkowych.
Jednak z zestawień tych zawartych na s. 10-12, s. 15-19 wyjaśnień wynika
wyłącznie potwierdzenie nierealności stawek zaoferowanych przez Konsorcjum w niniejszym
postępowaniu. (…)
KIO 638/22
W przec
iągu trzech lat pomiędzy ww. postępowaniami — znacznie wzrosła inflacja oraz
koszty pracy. Sama stawka minimalnego wynagrodzenia za pracę wzrosła z 2 100,00 zł
brutto do 3 010,00 zł brutto obecnie. Natomiast przeciętne miesięczne wynagrodzenie
w sektorze przedsiębiorstw, które jest zbliżone do wysokości wynagrodzenia tłumacza —
wzrosło w tym czasie z 5 274,95 zł (grudzień 2018 r.) do 5 851,87 zł (lipiec 2021 r. —
miesiąc, w którym składano oferty w postępowaniu).
Przy wzrostach
kosztów wynagrodzeń — podstawowych kosztów wykonywania tłumaczeń
— nie jest możliwe, żeby wykonawca mógł oferować ceny niższe 0 20-50%, niż kilka lat
temu za tę samą usługę, przy jednoczesnym braku czynników, które zmniejszałyby koszty
świadczenia tej usługi.
8. Z
astosowanie narzędzia CAT.
Jako wyjątkowo sprzyjający warunek wykonania zamówienia Konsorcjum wskazuje
zastosowanie narzędzia CAT. Na opis sposobu działania tego narzędzia Konsorcjum
poświęca istotną część wyjaśnień — s. 21-41. Podkreślić należy, że narzędzie takie
po
wszechnie wykorzystywane jest przez wykonawców działających w branży. Także
w przypadku dostępu do bazy danych CAT obejmującej przetłumaczone już zwroty
powtarzające się w tłumaczonych tekstach — dostęp taki ma każdy podmiot wykorzystujący
narzędzia CAT w swojej działalności.
Reasumując - każdy z Oferentów na co dzień korzysta z narzędzi CAT i korzysta z wartości
dodanej, ja
kie niesie za sobą oprogramowanie typu CAT, nie jest to zatem szczególnie
sprzyjający warunek wykonywania zamówienia. Zastosowanie narzędzia CAT nie jest
unikatowe i nie daje przewagi Konsorcjum nad innymi wykonawcami.
9.
Kolejnym z wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia przez
Konsorcjum ma być ryczałtowy system wynagradzania pracowników — w tym tłumaczy.
Konsorcjum twierdzi, że tłumacze wynagradzani są ryczałtem za aas i nie da się policzyć
wprost jaki jest koszt danego tłumaczenia czy weryfikacji. Tymczasem załączone do
wyjaśnień faktury wskazują, że usługi tłumaczenia zostały rozliczone za przetłumaczone
strony. Widać jednostkę oraz stawkę za jednostkę (stronę) - faktury ze stron 46-62
załącznika 1.pdf oraz faktury ze stron 56-72 załącznika pdf.3.
Dowody te poddają w wątpliwość twierdzenia o rozliczaniu się z tłumaczami ryczałtem
wyłącznie w oparciu o czas i potwierdzają, że Konsorcjum rozlicza się z tłumaczami za
strony w sposób analogiczny jak rozlicza się z Zamawiającym za wykonane usługi.
W treści faktury brak podstawowych informacji, tj. kombinacji językowej, jednostki
rozliczeniowej. Tych
faktur nie można powiązać z żadnymi usługami. Nie sposób nawet
zweryfikować kombinacji językowej tych tłumaczeń.
Ukazuje to wewnętrzną sprzeczność wyjaśnień i dowodów. Powyższe wskazuje, że szeroko
KIO 638/22
opisywane w wyjaśnieniach okoliczności — nie mają żadnego przełożenia na rzeczywistość,
ale przede wszystkim brak jest informacji o kosztach jednostkowych realizowanych usług.
Konsorcjum przez 60 stron wyj
aśnień twierdzi, że nie rozlicza się z tłumaczami i
weryfikatorami za strony przetłumaczonego tekstu tylko ryczałtem za czas pracy. Dlatego
niemożliwe jest przypisanie kosztów do jednostki usługi jaką jest strona tłumaczenia i
weryfikacji i za jaką rozlicza się Zamawiający. (…)
Na wielu stronach Konsorcjum wyjaśnia, że system informatyczny zarządza czasem pracy
tłumaczy i weryfikatorów, którzy pracują maksymalnie 8 godzin dziennie. W takim razie nie
wiadomo, jak Konsorcjum organizuje pracę tłumaczy pomiędzy godzinami 17:00 a 09:00.
W ramach wykonywania zamówienia notorycznie realizowane są zlecenia pomiędzy
godzinami 17:00 a 09:00 oraz w weekendy. Zapewnienie tłumaczeń w tym czasie
wymagałoby ciągłej pracy tłumaczy w systemie zmianowym. Za prace w godzinach
nadliczbowych (i to również do pewnego limitu godzin) należy się dodatkowe wynagrodzenie.
Te okoliczności nie znalazły żadnego wytłumaczenia w treści wyjaśnień, mimo że
Konsorcjum wprost wskazuje, że zatrudnia tłumaczy na podstawie umów o pracę.
10. Niezwykle istotna jest przedstaw
iona na str. 45 wyjaśnień kalkulacja zysku.
W przedsta
wionej kalkulacji zysku na niniejszym postępowaniu, pada informacja, że
tłumacze i weryfikatorzy nie są rozliczani w ramach wynagrodzenia ryczałtowego, a dane
w tabeli wskazują, że są rozliczani na postawie jednostki jaką jest strona zawierająca 1800
znaków ze spacjami. (…)
Taki koszt nie jest możliwy do osiągnięcia. Taka stawka w warunkach rynkowych jest stawką
zaniżoną nawet za samo tłumaczenie gdyż stawka za samo tłumaczenie wynosi 20-24 zł nie
mówiąc o koszcie wykonania niezależnej weryfikacji, koszcie zatrudnienia managera
koordynującego realizację Umowy, kosztach stałych przedsiębiorstwa. Konsorcjum,
ponownie nie wskazuje w żaden sposób jakie elementy składowe i w jakiej wysokości
w
chodzą w skład pozycji nazwanej „łączny nieważony koszt produkcji danej usługi”. Wpisaną
wa
rtość 18 zł należy ocenić jako wartość fikcyjną i nieodnoszącą się do żadnych dowodów
w przedstawionych wyjaśnieniach. Odwołujący jako profesjonalny podmiot z tej samej branży
wie, że taki koszt nie jest możliwy do osiągnięcia za usługę tłumaczenia, niezależnej
weryfikacji oraz innych kosztów administracyjnych oraz kosztów stałych. Obecnie, za podaną
kwotę, nie można nabyć nawet usługi sprzątania czy roznoszenia ulotek.
11. Inne okolic
zności, które mają mieć wpływ na obniżenie cen.
Jednocześnie Konsorcjum w ramach wyjaśnień jako okoliczności szczególne dla Konsorcjum
umożliwiające mu obniżenie kosztów realizacji zamówienia — w istocie powołuje
okoliczności powszechne dla wszystkich wykonawców ubiegających się o udzielenie
niniejszego zamówienia (np. doświadczenie w realizacji podobnych zamówień,
dysponowanie doświadczonym zespołem tłumaczy i weryfikatorów, posługiwanie się
KIO 638/22
n
arzędziem CAT czy legitymowanie się normami ISO). (…)
12. W dalsze
j części Konsorcjum skupia się na kwestionowaniu argumentacji Odwołującego
z odwołania z dnia 11.10.2021 r. oraz na porównywaniu cen jednostkowych Konsorcjum, cen
całkowitych z ofert samego Odwołującego zaoferowanych w innych postępowaniach oraz
różnych stawek hipotetycznych wyliczonych przez Konsorcjum na potrzeby wykazania
wadliwości argumentacji Odwołującego (zestawienia na s. 51-60). (…)
Jednak Konsorcjum
— poza samym kwestionowaniem twierdzeń Odwołującego - unika
podania. jakie wa
rtości samo przyjęło przy wyliczeniu cen jednostkowych w ramach
niniejszego postępowania, podczas gdy to właśnie w ramach wyjaśnień ceny oferty —
powinno takie wartości podać, a tym samym wyeliminować wszelkie wątpliwości co do
realności cen jednostkowych. Co istotne — konsorcjum było zobligowane do zawarcia
w wyjaśnieniach ww. elementów — w szczególności wartości stawek godzinowych dla
tłumaczy i weryfikatorów (…).
13.
Na sam koniec warto przyw
ołać krótki fragment wyjaśnień, który ukazuje ich
absurdalność i oderwanie od rzeczywistości:
Z po
wyższych zestawień wyraźnie wynika, że oferta Konsorcjum jest niższa o 25%
w porównaniu do cen z poprzedniego postępowania, co przekłada się na obniżenie wartości
oferty o kwotę 606 709,80 zł.
Zgodnie z powyższym, Konsorcjum jasno wskazuje, że oferuje cenę o ponad pół miliona
złotych niższą niż w poprzednim postępowaniu o tym samym przedmiocie zamówienia.
Oczywiście uzyskanie takiej oszczędności — nie byłoby możliwe w warunkach rynkowych —
przy wzroście inflacji i postępującym wzroście kosztów wynagrodzeń.
Obniżenie ceny o taką wartość oznaczać może wyłącznie zmianę w sposobie wykonywaniu
zamówienia — w tym przypadku rezygnację z weryfikacji tłumaczeń (niedozwolona na
gruncie OPZ),
czy zastosowanie tłumaczeń maszynowych (również niedozwolonych
w niniejszym
postępowaniu). (…)
Treść wyjaśnień Konsorcjum wskazuje na niezgodność oferty przejawiającej się
w nieuwzględnieniu w ofercie weryfikacji tłumaczeń mimo takiego obowiązku wynikającego
z opisu przedmiotu zamówienia.
Z kolei brak uwzględnienia w wycenie oferty jednego z kluczowych kosztów wykonywania
zamówienia jakim jest koszt wykonania weryfikacji tłumaczeń przez niezależnego
weryfikatora
— stanowi jednocześnie błąd w obliczeniu ceny. (…)
Wiarygodnym źródłem w zakresie warunków wykonywania tłumaczeń pisemnych i zasad
wynagradzania tłumaczy są przede wszystkim wytyczne Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich,
będącego uznanym w środowisku organem ustalającym standardy. Co więcej — to
informacje wskazywane przez Stowarzyszenie
— odzwierciedlają sytuację na rynku
tłumaczeń. Dane udostępnianie przez Stowarzyszenie są najbardziej obiektywne i
KIO 638/22
jedno
cześnie potwierdzają założenia jakie Odwołujący przyjmuje w swoich wyliczeniach. (…)
Z powyższego wynika, że:
-
1 strona tłumaczenia to przeliczeniowo ok. 1 godzina pracy,
- 2 strony weryfikacji to przeliczeniowo ok. 1 godzina pracy,
- stawka za wer
yfikację wynosi 50% stawki tłumaczenia (absolutne minimum do przyjęcia to
40%).
W ocenie odwołującego w praktyce — przy uwzględnieniu użycia narządzi CAT tłumaczenie
może przyspieszyć do 1,5 strony a weryfikacja do 3 stron / godzinę.
Odnosząc powyższe warunki wykonywania zamówienia oraz oczywiste i powszechnie
stosowane założenie, iż stawka za weryfikację wynosi 40-50% stawki za tłumaczenie — do
wyjaśnień złożonych przez Konsorcjum — należy wskazać, że Konsorcjum potwierdziło
w wyjaśnieniach, że nie uwzględniło weryfikacji w wycenie usługi.
Potwierdzają to następujące fragmenty wyjaśnień: (…)
Jednocz
eśnie — brak uwzględnienia w wycenie oferty kosztu weryfikacji tłumaczeń, która
zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia jest istotnym elementem składowym usługi —
stanowi błąd w obliczeniu ceny. Skalkulowanie cen w sposób, który nie uwzględnia pełnego
zakresu zamówienia — zgodnie z orzecznictwem KIO jest błędem w obliczeniu ceny,
skutkującym odrzuceniem oferty: (…)”
W zwi
ązku z powyższym odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty z dnia 25.02.2022 r.,
2)
powtórzenia czynności badania i oceny ofert,
3) odrzucenia oferty k
onsorcjum Summa Linguae jako zawierającą rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz z uwagi na to, że jej treść jest niezgodna
z warunkami z
amówienia i zawiera ona błąd w obliczeniu ceny,
4) wyboru oferty o
dwołującego jako najkorzystniejszej - w wyniku ponownego badania i
oceny ofert.
Pismem z dnia 09.03.2022 r. wykonawca IURIDICO Legal & Financial Translations
sp. z o.o., ul
. Biała 1B, 80-435 Gdańsk (dalej: „przystępujący IURIDICO”), zgłosił
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego.
Pismem z dnia 10.03.2022 r. wykonawcy
wspólnie ubiegający się o zamówienie:
Summa Linguae Technologies S.A., ul. Opolska 110, 31-
323 Kraków oraz GTC AMG sp.
z o.o., ul. Rolna155 A, 02-729 Warszawa (dalej:
„przystępujący Summa Linguae”), zgłosili
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
Izba stwierdziła, że oba przystąpienia zostały dokonane skutecznie.
Pismem z dnia 21.03.2022 r. z
amawiający przekazał odpowiedź na odwołanie,
KIO 638/22
w której wniósł o jego oddalenie. Pismem z dnia 22.03.2022 r. odwołujący ustosunkował się
do odpowiedzi na
odwołanie zamawiającego.
Pismem z dnia 23.03.2022 r. p
rzystępujący IURIDICO przedstawił swoją
argumentację w sprawie.
Pismem z dnia 22
.03.2022 r. przystępujący Summa Linguae złożył wniosek
o odrzucenie
odwołania. Pismem z dnia 22.03.2022 r. odwołujący ustosunkował się do
wniosku o odrzucenie odw
ołania.
W trakcie rozprawy strony i przy
stępujący podtrzymali swoje stanowiska.
Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła, co następuje.
Przedmiotem zamówienia są usługi tłumaczeniowe pisemne i ustne. Zamówienie zostało
podzielone na trzy części. Część nr 1 obejmuje „Obsługę Ministerstwa Funduszy i Polityki
Regionalnej w zakresie usług tłumaczeniowych pisemnych i usług dodatkowych”.
Przystępujący Summa Linguae złożył ofertę z m.in. następującymi cenami:
Lp.
Rodzaj usługi
Jednostka rozliczeniowa
Szacowana
liczba jednostek
Cena brutto za
jednos
tkę
rozliczeniową(PLN)
Cena p
oszczególny
ch elementów oferty
(kolumna 3 x
kolumna 4)
1
2
3
4
5
Grupa językowa I
1
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb zwykły
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
19573
stron
36,90 zł
722
243,70 zł
2
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb ekspresowy
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
2173
stron
39,36 zł
85 529,28 zł
Grupa językowa II – języki europejskie
12
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb zwykły
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
9333
stron
46,74 zł
436 224,42 zł
13
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb ekspresowy
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
2125
stron
47,97 zł
101 936,25 zł
Grupa językowa II – języki pozaeuropejskie
23
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb zwykły
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
1037
stron
67,65 zł
70 153,05 zł
KIO 638/22
24
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb ekspresowy
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
236
stron
67,65 zł
15 965,40 zł
Grupa językowa III
34
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb zwykły
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
755
stron
67,65
zł
51 075,75 zł
35
Tłumaczenie pisemne z
weryfikacj
ą – tryb ekspresowy
1 strona obliczeniowa
– 1 800 znaków ze
spacjami
35
stron
67,65 zł
2 367,75 zł
Pismem z dnia 01.10.2021 r. z
amawiający poinformował o wyborze jako
najkorzystniejszej oferty p
rzystępującego Summa Linguae. W związku z tym zostało
wnie
sione odwołanie zawierające zarzuty, z których część została uwzględniona przez
zamawiającego, a część cofnięta przez odwołującego, co skutkowało umorzeniem
postępowania odwoławczego (KIO 2989/21).
Pismem z dnia 04.11.2021 r. zama
wiający poinformował o unieważnieniu czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty.
Pismem z dnia 04.11.2021 r.
zamawiający wezwał przystępującego Summa Linguae
do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia cen
jednostkowych zawartych w tabeli nr 1 Formularza Ofertowego
, a w szczególności cen
jednostkowych wskazanych w pozycjach: 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35 tej tabeli.
Dodatkowo
z
amawiający wezwał do złożenia wyjaśnień w zakresie argumentacji objętej odwołaniem
w c
zęści, w jakiej odwołanie zostało przez zamawiającego uwzględnione.
Pismem z dnia 16.11.202
1 r. przystępujący Summa Linguae złożył wyjaśnienia wraz
dowodami i
zastrzegł ich treść jako tajemnicę przedsiębiorstwa.
Pismem z dnia 30.11
.2021 r. zamawiający poinformował o wyborze jako
najkorzystniejszej oferty
przystępującego Summa Linguae.
W związku z tym zostało wniesione odwołanie, które zostało przez Izbę uwzględnione
i Izba nakazała zamawiającemu: „unieważnienie wyboru najkorzystniejszej oferty, a przy
p
owtarzaniu czynności w prowadzonym postępowaniu – odtajnienie zasadniczej części
wyjaśnień rażąco niskiej ceny złożonych przez Przystępującego (z wyłączeniem imion i
nazwisk oraz danych identyfikujących bądź umożliwiających identyfikację konkretnych
tłumaczy i weryfikatorów oraz informacji na temat kosztu zakupu narzędzi wspomagających
pracę tłumaczy oraz danych kontrahentów)” (KIO 3582/21).
KIO 638/22
Pismem z dnia 16.02.2022
r. zamawiający poinformował o unieważnieniu czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty, a n
astępnie odtajnił wyjaśnienia przystępującego
Summa
Linguae we wskazanym w ww. wyroku zakresie.
Pismem z dnia 25.02.2022
r. zamawiający poinformował o wyborze jako
najkorzystniejs
zej oferty przystępującego Summa Linguae.
Krajowa
Iz
ba Odwoławcza rozpoznając na rozprawie złożone odwołanie
i uwzględniając dokumentację z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz stanowiska stron i przy
stępujących złożone na piśmie i podane do
p
rotokołu rozprawy, zważyła, co następuje.
W pierwsze
j kolejności Izba ustaliła wystąpienie przesłanek z art. 505 ust. 1 ustawy
Pzp, tj. istnienie po stronie o
dwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwość
poniesienia przez niego szkody z uwagi na kwestionowane zaniechania zamawi
ającego.
Ponadto Izba stwierdz
iła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek ustawowych
skutku
jących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 528 ustawy Pzp.
W
szczególności Izba nie podzieliła stanowiska przystępującego Summa Linguae,
zgodn
ie z którym odwołanie podlega odrzuceniu na podstawie art. 528 pkt 3 i 4 ustawy Pzp.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że w obecnym odwołaniu z dnia 07.03.2022 r.
odwołujący nie powołuje się wyłącznie na te same okoliczności, które były przedmiotem
rozstrzygnięcia przez Izbę w sprawach o sygnaturach akt: KIO 2989/21 oraz KIO 3582/21.
W
odwołaniu z dnia 11.10.2021 r. (KIO 2989/21) odwołujący stawiał zarzut naruszenia
art. 224 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, jedyni
e w związku z art. 226 ust. 1 pkt 8, zatem istotą tego
zarzutu by
ło zaniechanie wezwania przystępującego Summa Linguae do złożenia wyjaśnień
w zakresie ceny jego oferty
, nie zaś samo zaniechanie odrzucenia jego oferty z powodu
rażąco niskiej ceny.
Z kolei w odwołaniu z dnia 10.12.2021 r. (KIO 3582/21) odwołujący
podniósł zarzut zaniechania odtajnienia wyjaśnień rażąco niskiej ceny, zaś zarzut naruszenia
art. 224 ust. 6 i art. 224 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp został wycofany jako przedwczesny na
tamtym etapie postępowania, tj. na etapie, w którym odwołujący nie znał treści złożonych
przez przystępującego wyjaśnień.
Zarzuty
związane z ceną oferty przystępującego są więc
inne we wszystkich trzech odwołaniach, gdyż w pierwszym dotyczyły zaniechania wezwania
do
złożenia wyjaśnień, w drugim dotyczyły zaniechania odtajnienia złożonych wyjaśnień,
a w trzecim (obecnym) dotyczą wadliwej oceny złożonych wyjaśnień i zaniechania
odrzucenia oferty przystępującego. Inne są też okoliczności, z powodu których podniesione
zostały zarówno zarzuty dotyczące ceny oferty przystępującego Summa Linguae, jak też
KIO 638/22
zarzuty dotyczące niezgodności jego oferty z warunkami zamówienia i błędu w obliczeniu
ceny.
Należy zauważyć, że wnosząc odwołania w sprawach o sygnaturach akt: KIO 2989/21
oraz KIO 3582/21
, odwołujący nie znał treści wyjaśnień w sprawie rażąco niskiej ceny
złożonych przez przystępującego Summa Linguae. Natomiast obecne odwołanie z dnia
07.03.2022 r.
odwołujący wnosi znając już treść tych wyjaśnień, dlatego też powołuje się na
okoliczności wynikające właśnie z tych wyjaśnień. Nie mają zatem znaczenia same
powołane przepisy czy wybiórczo cytowane fragmenty z poprzednich dwóch odwołań, ale
okoliczności, które były przedmiotem rozpoznania przez Izbę w poprzednich postępowaniach
odwoławczych. Okoliczności te nie mogły tożsame z podniesionymi w niniejszym odwołaniu
z dnia 07.03.2022 r.,
gdyż w poprzednich odwołaniach odwołujący nie mógł powoływać się
na treść wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny złożonych przez przystępującego, bo ich
wówczas nie znał. Ponadto, jeśli określone zarzuty zostały w poprzednich odwołaniach
postawio
ne przedwcześnie, tj. bez znajomości ww. wyjaśnień, to nie mogą one być obecnie,
po kolejnym wyborze najkorzystniejszej oferty i po udostępnieniu odwołującemu treści tych
wyjaśnień, uznane za spóźnione. Z uwagi na powyższe Izba stwierdziła, że nie zachodzą
podstawy odrzucenia odwołania w oparciu o art. 528 pkt 3 i 4 ustawy Pzp.
Prz
echodząc do merytorycznej oceny zarzutów podniesionych w odwołaniu, należy
w pierwszej kolejności przytoczyć właściwe przepisy.
Zgodnie z art. 224 ust. 1, 3, 5 i 6 ustawy Pzp:
1. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco
niskie w stosunk
u do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający żąda od
wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub
ich istotnych części składowych.
3. Wyj
aśnienia, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć w szczególności:
1)
zarządzania procesem produkcji, świadczonych usług lub metody budowy;
2) wybrany
ch rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw, usług
albo związanych z realizacją robót budowlanych;
3) oryginalności dostaw, usług lub robót budowlanych oferowanych przez wykonawcę;
4) zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do
ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
mi
nimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207)
lub przepis
ów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane
zamówienie;
KIO 638/22
5) zgodności z prawem w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących
pomocy publicznej;
6) zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
7) zgodno
ści z przepisami z zakresu ochrony środowiska;
8) wypełniania obowiązków związanych z powierzeniem wykonania części zamówienia
podwykonawcy.
5. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na
wykonawcy.
6. Odrzuceniu,
jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy,
który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz
z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 5, 8 i 10 ustawy Pzp:
1. Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli:
5)
jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia,
8) zaw
iera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia,
10) zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu.
Odnosząc się do zarzutu dotyczącego rażąco niskiej ceny w ofercie przystępującego
Summa Linguae, w pier
wszej kolejności należy dokonać oceny, czy kwestionowane
w odwołaniu ceny w pozycjach nr 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35 w tabeli nr 1 Formularza
ofertowego
są istotną częścią składową ceny oferty. Przede wszystkim należy zwrócić
uwagę, że suma cen w tych pozycjach wynosi 1.485.495,60 zł, natomiast całkowita cena
oferty wynosi 1.862.
383,59 zł. Oznacza to, że łączna wartość kwestionowanych w odwołaniu
pozycji stanowi ok. 80%
całkowitej ceny oferty. Już sam ten fakt przesądza o tym, że
kwestionowane ceny s
ą istotną częścią składową ceny oferty, a zatem mogą być badane
pod kątem tego, czy nie są rażąco niskie.
W dalszej kolejności należy zauważyć, że zamawiający kierując do przystępującego
Summa Linguae wezwanie z dnia 04.11.2021 r.,
wyraźnie żądał „udzielenia wyjaśnień, w tym
złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia cen jednostkowych zawartych w tabeli
nr 1
Formularza Ofertowego, dotyczącej części 1 zamówienia, a w szczególności cen
jednostkowych wskazanych pozycjach: 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35 tej tabeli
”. Tym samym
wezwanie
zamawiającego nie miało charakteru ogólnego, ale zostało skonkretyzowane
poprzez m.in.
jasne wskazanie, że zamawiający oczekuje przedstawienia wyliczenia
wszystkich cen jednostkowych z tabeli nr 1,
zaś w szczególności cen jednostkowych
w pozycjach nr 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35. Pomija
jąc w tym miejscu, że przystępujący
KIO 638/22
udzielając wyjaśnień nie przedstawił wyliczenia wszystkich cen jednostkowych zawartych
w tabeli nr 1 Formularza ofertowego (zarzuty
odwołania nie dotyczą tej kwestii), przede
wszystkim
należy podkreślić, że nie przedstawił wyliczenia dla cen jednostkowych zawartych
w pozycjach nr 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35.
W
szczególności nie można przyjąć, że przystępujący Summa Linguae przedstawił
żądane w wezwaniu wyliczenia w załączniku nr 15 do wyjaśnień. Załącznik ten został
zatytułowany: „przykładowe zestawienia dla tłumaczy grupy A” i zawiera dwie tabele
przedstawiające ilość przetłumaczonych i ilość zweryfikowanych stron przez dwóch
przy
kładowych tłumaczy w poszczególnych miesiącach w 2020 r. oraz ich wynagrodzenie
w tych
miesiącach i wyliczony z tego średni koszt przetłumaczonej strony i średni koszt
zweryfikowanej strony.
Należy zatem podkreślić, że załącznik nr 15 zawiera jedynie
przykładowe koszty tłumaczenia i weryfikacji, natomiast nie zawiera konkretnego wyliczenia
kosztów w konkretnych pozycjach Formularza ofertowego wskazanych w wezwaniu przez
zamawiającego. Czym innym jest pokazanie dwóch przykładów z 2020 r., a czym innym
przedstawienie kalkulacji
kosztów składających się na konkretne ceny zaoferowane
w konkretnej ofercie w konkretnych pozycjach
w konkretnym postępowaniu. Podane
przykłady nie zawierają zresztą rozbicia kosztów, np. na wynagrodzenie tłumacza,
wynagrodzenie weryfikatora,
koszty ogólne, koszty ryzyka, zysk, a jedynie proste
wyciągnięcie średniej ceny wynikające z ilości stron i wynagrodzenia w danym miesiącu.
W związku z powyższym treść załącznika nr 15 do wyjaśnień nie stanowi, w ocenie Izby,
wyliczenia cen jednostkowych w pozycjach nr 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35
, którego
zamawiający żądał w wezwaniu.
Wyliczenie takie
nie znalazło się także w tabeli nr 5 na str. 45 – 46 wyjaśnień. Tabela
ta
, zatytułowana: „Kalkulacja zysku”, zawiera jedynie przedstawienie sposobu szacowania
spodziewanego
przez przystępującego Summa Linguae zysku. W tabeli ujęto bowiem
następujące informacje:
Jednostka
rozliczenio
wa
Szacowana
liczba
jednostek
Cena netto
za
jednostkęrozliczenio
w
ą (PLN)
Przych
ód
netto
(PLN)
2 x 3
Cena
brutto za
jednostkęrozliczenio
w
ą (PLN)
Łączny
niewa
żony
jednostkowy
koszt produkcji
danej us
ługi
Zysk
jednostkowy
3 - 6
Zysk z danej
pozycji FO
8 x 2
Mar
ża
jednostkowa
7 / 2
Zysk jest jednak tylko jednym
z elementów, jakie powinny składać się na koszty w danej
pozycji, zatem w wyliczeniu tym nadal brakuje pozostałym elementów wyjaśniających
sposób kalkulacji ceny w danej pozycji. Z przedstawionych informacji nie sposób więc
dowiedzieć się, jakie inne koszty poza zyskiem, składają się na koszty danej pozycji, w jakiej
wysokości są to koszty i z czego wynika ta wysokość. W związku z powyższym tabela nr 5
na str. 45
– 46 wyjaśnień nie stanowi, w ocenie Izby, wyliczenia cen jednostkowych
w pozycjach nr 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34
, 35, którego zamawiający żądał w wezwaniu.
KIO 638/22
Wyjaśnienia przystępującego Summa Linguae zawierają szereg analiz i wyliczeń
opartych na przy
kładach, które wprawdzie wspierają argumentację przystępującego
(zwłaszcza w zakresie przydatności bazy danych wykorzystywanej w ramach narzędzia
CAT), niemniej jednak
nie mogą zastąpić tego, czego zamawiający wprost żądał w wezwaniu
z dnia 04.11.2021 r.: wyliczenia dla konkretnych cen jednostkowych. Takich
wyliczeń /
kalkulacji kosztów dla każdej ze wskazanych w wezwaniu pozycji w ww. wyjaśnieniach nie
ma.
Nie wyni
kają one także z dowodów dołączonych do wyjaśnień. Przykładowo należy
zauważyć, że przystępujący IURIDICO na rozprawie dokonał przeliczenia kosztu
tłumaczenia wraz z weryfikacją w oparciu o załączoną do wyjaśnień umowę z dnia
02.01.2019 r., tj. wynikające z tej umowy wynagrodzenie tłumacza, ilość dni jego pracy i
zakładaną przez przystępującego Summa Linguae ilość stron możliwą do przetłumaczenia
w ciągu dnia (16,5 strony), uzyskując w ten sposób wynik w wysokości min. 29 zł za
tłumaczenie strony wraz z weryfikacją, bez kosztów dodatkowych. Zamawiający słusznie
zauważył, że przystępujący IURIDICO niezasadnie założył w ramach tych wyliczeń, że
tłumacz na podstawie ww. umowy będzie wykonywał usługi tylko dla jednego podmiotu.
Niemniej jednak
przykład ten pokazuje, że z dowodu w postaci takiej umowy również nie
wynika, jakie s
ą faktyczne koszty składające się na cenę jednostkową danej pozycji, gdyż nie
sposób tego ustalić nie znając innych okoliczności wykonywania tej umowy. Zatem nie tylko
same
wyjaśnienia, ale także dowody dołączone przez przystępującego Summa Linguae, nie
zawierają wyliczenia cen jednostkowych w pozycjach nr 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35, którego
zamawiający żądał w wezwaniu.
P
rzystępujący Summa Linguae ma przy tym rację twierdząc, że wykonawcy co do
zasady
mogą kalkulować ceny swoich ofert w różny sposób. Niemniej jednak należy
podkreślić, że jeżeli w wezwaniu do złożenia wyjaśnień, zamawiający żąda konkretnych
informacji, to o
bowiązkiem wykonawcy jest ich przedstawienie w takim zakresie i w taki
sposób, jaki wynika z wezwania. Brak przedstawienia wyjaśnień w sposób odpowiadający
treści wezwania naraża bowiem wykonawcę na dokonanie oceny, że złożone przez niego
wyjaśnienia nie uzasadniają podanej w ofercie ceny (art. 224 ust. 6 ustawy Pzp).
Reasumując, potwierdził się zawarty w odwołaniu zarzut braku przedstawienia przez
przystępującego Summa Linguae kalkulacji / wyliczenia cen jednostkowych w pozycjach
nr 1, 2, 12, 13, 23, 24, 34, 35, mimo
żądania przez zamawiającego takiego wyliczenia
w wezwaniu do złożenia wyjaśnień. Oznacza to, że złożone przez ww. przystępującego
wyjaśnienia nie uzasadniają podanych w ofercie cen jednostkowych w ww. pozycjach. Tym
samym oferta przystępującego Summa Linguae podlega odrzuceniu na podstawie art. 224
ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp.
KIO 638/22
Odnosząc się do pozostałych zarzutów odwołania, Izba stwierdziła, że treść oferty
przystępującego Summa Linguae nie potwierdza, aby nie uwzględnił on w ofercie usługi
weryfikacji. Dodatkowo w
wyjaśnieniach dotyczących ceny oferty przystępujący wielokrotnie
odnosił się do kwestii weryfikacji tłumaczenia, co świadczy o tym, że przewidział on
wykonywa
nie tej usługi. Nie ma zatem podstaw do stwierdzenia, by oferta przystępującego
Summa Linguae
była niezgodna z warunkami zamówienia lub zawierała błąd w obliczeniu
ceny z powodu braku
ujęcia w zakresie zamówienia usługi weryfikacji. Tym samym nie
potwierdz
ił się zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 ustawy Pzp.
Wobec po
wyższego, Izba postanowiła jak w sentencji wyroku, orzekając na
podstawie art. 552 ust. 1, art. 553 i art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp.
Orzeczenie Izby zostało wydane w oparciu o dokumentację postępowania
o udziele
nie zamówienia oraz w oparciu o stanowiska stron i przystępujących przedstawione
na rozprawie i w pismach procesowych.
Izba uznała za nieprzydatne dowody złożone na rozprawie przez:
1.
odwołującego w postaci formularza cenowego złożonego przez spółkę GTC AMG
w postępowaniu prowadzonym przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów,
p
onieważ nieznane są warunki udzielania zamówienia przez UOKiK, zatem niezasadne
jest porównywanie cen z obu postępowań,
2.
odwołującego w postaci wyciągu z wyroku KIO 2642/15, ponieważ istotą argumentacji
przystępującego Summa Linguae był dostęp do bazy danych wykorzystywanej w ramach
narzędzi CAT, nie zaś samo posiadanie tego narzędzia, co zostało poruszone w ww.
wyroku,
3.
zamawiającego w postaci zestawienia zamówień udzielonych do tej pory
przystępującemu Summa Linguae, ponieważ ocena rażąco niskiej ceny powinna opierać
się na wyjaśnieniach wykonawcy w tym zakresie, nie zaś na ocenie dotychczasowej
współpracy zamawiającego z wykonawcą,
4.
przystępującego Summa Linguae w postaci opisu przedmiotu zamówienia udzielanego
przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, ponieważ kwestia zaliczenia języka
gruzińskiego do języków pozaeuropejskich, nie wpływa na ocenę ceny oferty w tej
sprawie.
Dowody te ponadto nie
mają znaczenia dla tych wyżej wskazanych okoliczności faktycznych
i prawnych,
które przesądziły o sposobie rozpoznania przedmiotowej sprawy.
KIO 638/22
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 574
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy
§ 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i pkt 2 lit. b)
rozporządzenia w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania or
az wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r.
poz. 2437).
Przewodniczący ...………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2052/22 z dnia 2022-08-30
- Sygn. akt KIO 2051/22 z dnia 2022-08-29
- Sygn. akt KIO 2063/22 z dnia 2022-08-24
- Sygn. akt KIO 1929/22, KIO 1943/22 z dnia 2022-08-22
- Sygn. akt KIO 2009/22 z dnia 2022-08-19
