rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2021-11-17
rok: 2021
data dokumentu: 2021-11-17
rok: 2021
sygnatury akt.:
KIO 3088/21
KIO 3088/21
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 listopada 2021 roku w Warszawie
odwołania
wniesio
nego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 18 października 2021 roku
przez wykonawcę Airly Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Krakowie
(Odwołujący)
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego - Naukową i Akademicką Sieć
Kompute
rową — Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
przy udziale wykonawców:
1)
ETTINGER WORLD GROUP SRL, z siedzibą w Bukareszcie, Węgry;
2) K. C.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą KCH Electronics K. C. z
siedzibą w Krakowie; zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie
Odwołującego;
3)
TETABIT Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu,
zgłaszającego
przystąpienie
do
postępowania
odwoławczego
po
stronie
Zamawiającego
odwołania
wniesio
nego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 18 października 2021 roku
przez wykonawcę Airly Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Krakowie
(Odwołujący)
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego - Naukową i Akademicką Sieć
Kompute
rową — Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
przy udziale wykonawców:
1)
ETTINGER WORLD GROUP SRL, z siedzibą w Bukareszcie, Węgry;
2) K. C.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą KCH Electronics K. C. z
siedzibą w Krakowie; zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie
Odwołującego;
3)
TETABIT Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu,
zgłaszającego
przystąpienie
do
postępowania
odwoławczego
po
stronie
Zamawiającego
orzeka:
1.
Umarza postępowanie w zakresie zarzutu oznaczonego w odwołaniu nr 1 z powodu
wycofania zarzutu przez Odwołującego;
2.
Oddala odwołanie w pozostałym zakresie;
3.
Kosztami postępowania obciąża Odwołującego – Airly Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Krakowie i:
3.1.
zalicza w poczet
kosztów postępowania kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnastu
tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego – Airly Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Krakowie tytułem wpisu od
odwołania
3.2.
zasądza od Odwołującego - Airly Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Krakowie na rzecz – Zamawiającego Naukowej i Akademickiej Sieci
Komputerowej
— Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie kwotę
3 600 zł 00 gr (słownie: trzech tysięcy sześciuset złotych 00/100 groszy) stanowiącą
uzasadnione koszty Strony poniesione tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz.U.2021 r., poz. 1129 ze zmianami) na niniejszy wyrok -
w t
erminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
……………………………
Sygn. akt KIO 3088/21
UZASADNIENIE
Zamawiający: Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa — Państwowy Instytut
Badawczy w Warszawie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
w trybie przetargu nieograniczonego pn.: „Dostawa i instalacja zestawów do pomiaru
zanieczyszczenia powietrza
”. Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w TED:
2021/S162-426379).
Dnia 18
października 2021 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w Warszawie, na podstawie art. 513 pkt 1, 514 ust. 1, 515 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11
września 2019 r. — Prawo zamówień publicznych (zwanej dalej „Ustawą” lub „PZP”)
odwołanie w przedmiotowym postępowaniu złożył wykonawca Airly Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Krakowie, dalej jako „Odwołujący”.
O
dwołanie złożono od czynności Zamawiającego, polegającej na sporządzeniu
modyfikacji dokumentacj
i postępowania: w zakresie terminu składania ofert przed
publikacją zmiany w Dzienniku Urzędowym UE oraz w zakresie umowy w sposób
naruszający zasadę równości stron, przepisy prawa cywilnego oraz zaniechanie zmiany
terminu składania ofert w związku z dokonaną istotną zmianą umowy.
Odwołujący zarzucał Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
1. art. 88 ust. 1
oraz art. 137 ust. 4 i ust. 5 PZP poprzez udostępnienie zmiany SWZ
w zakresie terminu składania ofert przed publikacją zmian przez Urząd Publikacji Unii
Europejskiej,
2. art. 491 oraz 492 kodeksu cywilnego w zw. z art. 8 ust. 1 PZP poprzez zawarcie
w umowie jednostronnego uprawnienia do odstąpienia od umowy bez wyznaczenia
dodatkowego terminu oraz w sytuacji, gdy moment zawarcia umowy jest zal
eżny od
Zamawiającego,
3.
art. 90 ust. 2 PZP poprzez zaniechanie zmiany terminu składania ofert w sposób
umożliwiający dostosowanie przez Wykonawców ofert do wprowadzonych zmian.
Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia postepowania na podstawie art. 255 pkt 6 PZP.
Odwołujący wskazał, że jest podmiotem zainteresowanym pozyskaniem zamówienia
będącego przedmiotem postępowania i był gotowy złożyć ofertę (w wcześniej
wyznaczonych terminach, tj.:
-
27
września 2021 r. - przesłał Zamawiającemu urządzenie stanowiące próbkę,
-
6
października 2021 r. - dokonał wpłaty wadium, co potwierdza, że posiada
interes prawny w złożeniu odwołania, albowiem zaskarżone czynności Zamawiającego
doprowadziły do wykluczenia uczciwej konkurencji. Wprowadzona istotna zmiana umowy
nie pociągnęła za sobą zmiany terminu składania ofert umożliwiającej dokonanie analizy
jej wpływu na ofertę Odwołującego i odpowiednią jej modyfikację, zaś zmiany terminów
składania ofert z pominięciem obligatoryjnego ogłaszania ich w TED uniemożliwiają
Odwołującemu współpracę z podmiotami zagranicznymi, dla których jest to referencyjne
źródło informacji. Gdyby Zamawiający zastosował się do reguł PZP, Odwołujący mógłby
złożyć ofertę i pozyskać zamówienie.
Odwołujący powziął wiadomość o czynności Zamawiającego z treści pisma
Zamawiającego opublikowanego w dniu 8 października 2021 r., zatem odwołanie zostało
złożone z zachowaniem ustawowego terminu. Odwołujący przekazał kopię odwołania
Zamawiającemu przed upływem terminu do wniesienia odwołania. Odwołujący uiścił wpis
w wymaganej wysokości na rachunek UZP.
Ad. 1. Naruszenia art. 88 ust. 1 oraz 137 ust. 4 i ust. 5 PZP
Zamawiający w dniu 27 września 2021 r. ogłosił na swojej stronie internetowej
zmianę terminu składania ofert - z dnia 28 września 2021 r. na dzień 4 października 2021
r. Prowadzone
postępowanie jest postępowaniem ‘unijnym”, zatem wszelkie zmiany w
tym zakresie winny być także ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej -
w celu zachowan
ia równości szans podmiotów z UE. Ogłoszenie o zmianie terminu
ukazało się w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 29 września 2021 r.-
tj. po ogłoszeniu tej zmiany przez Zamawiającego na swojej stronie internetowej.
Zamawiający w dniu 4 października 2021 r. ogłosił na swojej stronie internetowej
zmianę terminu składania ofert - z dnia 4 października 2021 r. na dzień 7 października
2021r. Ogłoszenie o zmianie terminu ukazało się w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 6 października 2021 r.- tj. po ogłoszeniu tej zmiany przez
Zamawiającego na swojej stronie internetowej.
Zamawiający w dniu 7 października 2021 r. ogłosił na swojej stronie internetowej
zmianę treści SWZ i zmianę terminu składania ofert - z dnia 7 października 2021 r. na
dzień 12 października 2021 r. Ogłoszenie o zmianie treści SWZ i zmianie terminu ukazało
się w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 8 października 2021 r.- tj. po
ogłoszeniu tej zmiany przez Zamawiającego na swojej stronie internetowej.
O
koliczności te jednoznacznie zdaniem Odwołującego wskazują, że doszło do
naruszenia przepisu art. 88 ust. 1 oraz 137 ust. 4 i 5 PZP -
co powoduje że postępowanie
obarczone jest istotną wadą prawną. W ocenie Odwołującego wada ta powinna prowadzić
bądź do unieważnienia postępowania, bądź co najmniej do takiego przedłużenia terminu
składania ofert, aby doszło do wyrównania szans i przywrócenia zasad uczciwej
konkurencji.
Ad. 2 - Naruszenie art. 491 oraz 492 kodeksu cywilnego w zw. z art. 8 ust. 1 PZP
Zamawiający w dniu 8 października 2021 r. dokonał zasadniczej zmiany zapisów
umownych, wprowadzając określony datą sztywną (tj. 21 grudnia 2021 r.) termin
realizacji, dostawy oraz prezentacji urządzeń oraz dodatkowo przyznając sobie prawo do
odstąpienia od umowy w przypadku jego naruszenia, bez wyznaczania terminu
dodatkowego.
Zmiana ta ma charakter zasadniczy, biorąc pod uwagę, że postępowanie toczy się od
sierpnia 2021 r. i termin był wyznaczony jako „do 15 dni roboczych od daty podpisania
Umowy”, zaś dokonana zmiana - zasadniczo zmieniająca kluczowy element umowy
dokonywana jest na 4 dni przed datą składania ofert. Takiego zachowania
Zamawiającego nie sposób pogodzić z fundamentalnymi zasadami zamówień
publicznych, jak zasada przejrzystości czy zasada uczciwej konkurencji.
Odwołujący wskazał, że zmiana taka jest zmianą bardzo istotną dla składającego
ofertę. W sytuacji określenia terminu poprzez relacjonowanie go do daty podpisania
umowy (tj. x dni/miesięcy od daty podpisania umowy) wykonawca jest w stanie realizować
przyjęty przez siebie harmonogram i może ponosić pełną odpowiedzialność za jego
realizację. Określenie terminu realizacji jako daty sztywnej w pełni uzależnia wykonawcę
od działań Zamawiającego, wykonawca nie jest w stanie przewidzieć w jakim tempie
Zamawiający będzie prowadził postępowanie. Odwołujący zwrócił uwagę, że to
Zamawiający jest gospodarzem postępowania i nawet po dokonaniu wyboru oferty
najkorzystniejszej oferent,
który taką ofertę złożył nie ma roszczenia o zawarcie umowy.
W postępowaniu Zamawiający określił termin związania ofertą do dnia 10.01.2022 r.
(zmiana ogłoszenia z 8 października 2021 r.) - tj. poza okres wskazany jako data sztywna,
powodująca uprawnienie Zamawiającego do odstąpienia od umowy. Zestawienie tych dat
wskazuje, że może dojść do sytuacji, w której Zamawiający tak będzie prowadził
procedurę przetargową, że wezwie wybranego wykonawcę do podpisania umowy w takim
terminie, że świadczenie będzie niemożliwe do realizacji - wezwany wykonawca będzie
miał w istocie wybór pomiędzy odmową podpisania umowy (i utratą wadium)
a podpisaniem umowy i narażeniem się na odstąpienie od niej z pełnymi tego
konsekwencjami (naliczeniem kar umownych, wykluczeniem z postępowań publicznych
w przyszłości).
Opisana powyżej sytuacja nie jest sytuacją czysto hipotetyczną - do analogicznej
bowiem sytua
cji doszło w poprzednim postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego
w 2020 r. w analogicznym przedmiocie,
które było prowadzone przez Zamawiającego
w taki sposób, że wybór oferty najkorzystniejszej został dokonany w terminie
uniemożliwiającym zawarcie ważnej umowy i finalnie doszło do unieważnienia
postępowania z winy Zamawiającego.
Ad. 3 - Naruszenie art. 90 ust. 2 PZP
Z
miana umowy była zmianą o zasadniczym znaczeniu dla Odwołującego, który
zamierzał złożyć ofertę w postępowaniu. Okoliczność zamiaru złożenia oferty przez
O
dwołującego potwierdzają fakty:
-
przesłanie w dniu 27 września 2021 r. na adres Zamawiającego urządzenia
jako próbki (odbyło się to w takim terminie, aby próbka dotarła przed terminem składania
ofert, k
tóry ówcześnie wyznaczony był na 28 września 2021 r.),
-
wpłata wadium w dniu 6 października 2021 r. - celem zabezpieczenia oferty,
-
udziału (Odwołujący był liderem konsorcjum, które złożyło jedyną ofertę)
w poprzednio prowadzonym
postępowaniu.
Wyłącznie dokonana zmiana warunków umownych uniemożliwiła Odwołującemu
złożenie oferty. Zamawiający wraz ze zmianą warunków umowy nie wprowadził
odpowiedniej zmiany terminu składania ofert, która to zmiana pozwoliłaby Odwołującemu
na dogłębną analizę sytuacji i podjęcie odpowiednich działań. Powyższe okoliczności
w ocenie Odwołującego wskazują, że celem Zamawiającego jest doprowadzenie do takiej
sytuacji, w której nabędzie on uprawnienie do udzielenia zamówienia z wolnej ręki.
Pobieżna analiza dokumentów ujawnionych po otwarciu ofert w postępowaniu
wskazuje, że Zamawiający jest bliski osiągnięcia tego celu - oferta firmy Syngeos nie
zawiera wymaganych dokumentów, zaś oferta firmy Tetabit jest niezgodna z SWZ,
choćby poprzez fakt braku określenia oferowanego typu monitora.
Tym samym
w ocenie Odwołującego odwołanie jest zasadne a jego uwzględnienie
konieczne dla zapewnienia zgodnego z zasadami PZP postępowania.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron i Uczestników postępowania
odwoławczego, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego
oraz oświadczeń i stanowisk Stron i Uczestników postępowania, Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, odwołanie nie zawierało braków formalnych i mogło zostać rozpoznane
merytorycznie.
Izba ustaliła, że Wykonawca wnoszący odwołanie wykazał interes w korzystaniu ze
środków ochrony prawnej. Wykonawca jest podmiotem zainteresowanym udziałem
w postępowaniu i uzyskaniem zamówienia. Postanowienia SWZ zostały ukształtowane
przez Zamawiającego w sposób utrudniający Odwołującemu udział i złożenie ważnej
oferty.
Takie ukształtowanie postanowień SWZ oraz wzoru umowy w sposób, który
narusza zasady uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców wynikające
z ustawy Pzp,
może również skutkować poniesieniem szkody przez Odwołującego.
Zgłoszenia przystąpienia do postępowania odwoławczego złożyli wykonawcy:
-
po stronie Odwołującego:
1)
ETTINGER WORLD GROUP SRL Bukareszt
, Węgry
2)
KCH Electronics K. C.
z siedzibą w Krakowie
-
po stronie Zamawiającego:
1)
TETABIT Spółka z o.o. z siedzibą we Wrocławiu.
Izba potwierdziła skuteczność złożonych przystąpień.
Na podstawie przekazanej przez Zamawiającego dokumentacji postępowania Izba
ust
aliła, że:
Odwołujący w dniu 27 września 2021 roku, w związku z przesunięciem przez
Zamawiającego terminu składania ofert, złożył wniosek o odesłanie próbki urządzenia
Airly w nienaruszonym staniem. W wyniku zmiany terminu Odwołujący prosił o zwrot
urządzenia w dniu 28 września 2021 roku.
W dniu 12 października 2021 roku Odwołujący złożył wniosek z prośbą o zwrot
wpłaconego wadium w dniu 6 października 2021 roku w kwocie 10.000,00 zł na wskazany
przez Wykonawcę rachunek bankowy.
Z
amawiający dokonał zmiany nr 14 SWZ oraz wzoru umowy o następującej treści:
1)
Wzór umowy § 3 ust. 1 Terminy wykonania Umowy:
Było:
1.
Przedmiot Umowy zostanie wykonany: w zakresie dostarczenia Urządzeń do
Miejsca dostawy oraz prezentacji urządzeń – w nieprzekraczalnym terminie - do 15 dni
roboczych od daty podpisania Umowy, przy czym Wykonawca wskaże Zamawiającemu
Miejsce dostawy na 3 dni robocze przed planowanym terminem odbioru Urządzeń
w Miejscu dostawy. Następnie Wykonawca nie później niż 5 dni roboczych liczonych od
dnia robocz
ego następującego po dniu podpisania przez Zamawiającego Protokołu
odbioru Urządzeń bez uwag, rozpocznie proces wykonania Instalacji (przez co rozumie
się rozpoczęcie Instalacji w powyższym terminie w co najmniej jednym Miejscu wykonania
Instalacji)
– oraz zakończy proces Instalacji we wszystkich Miejscach wykonania Instalacji
nie później niż 65 dni roboczych liczonych od dnia roboczego, następującego po dniu
zawarcia (podpisania) Umowy. W przypadku gdy Zamawiający podpisze Protokół odbioru
Urządzeń z uwagami, ze względu na fakt, iż Wykonawca dostarczył tylko część Urządzeń,
Strony uzgodnią możliwość rozpoczęcia przez Wykonawcę Instalacji z wykorzystaniem
prawidłowo dostarczonych Urządzeń (co nie wpływa na obowiązek Wykonawcy
w dost
arczeniu pozostałych Urządzeń zgodnie z Umową). W przypadku skorzystania
przez Zamawiającego z prawa opcji określonego w §2 ust. 2 Wykonawca będzie
zobowiązany do dostarczenia Urządzeń do Miejsca dostawy w terminie 15 dni roboczych
od dnia otrzymania zamówienia prawa opcji oraz do zakończenia Instalacji w ramach
zamówienia prawa opcji w terminie 40 dni roboczych od dnia podpisania bez uwag
Protokołu odbioru Urządzeń z prawa opcji.
Po zmianie jest:
1. Przedmiot Umowy zostanie wykonany: w zakresie dostarczeni
a Urządzeń do
Miejsca dostawy oraz
prezentacji urządzeń – w nieprzekraczalnym terminie - do dnia 21
grudnia 2021 r., przy czym Wykonawca
wskaże Zamawiającemu Miejsce dostawy na
3 dni robocze przed planowanym terminem odbioru
Urządzeń w Miejscu dostawy.
Następnie Wykonawca nie później niż 5 dni roboczych liczonych od dnia roboczego
następującego po dniu podpisania przez Zamawiającego Protokołu odbioru Urządzeń bez
uwag, rozpocznie proces wykonania Instalacji (przez co rozumie s
ię rozpoczęcie Instalacji
w powyższym terminie w co najmniej jednym Miejscu wykonania Instalacji) – oraz
zakończy proces Instalacji we wszystkich Miejscach wykonania Instalacji nie później niż
65 dni roboczych liczonych od dnia roboczego,
następującego po dniu zawarcia
(podpisania) Umowy. W przypadku gdy Zamawiający podpisze Protokół odbioru Urządzeń
z uwagami, ze względu na fakt, iż Wykonawca dostarczył tylko część Urządzeń, Strony
uzgodnią możliwość rozpoczęcia przez Wykonawcę Instalacji z wykorzystaniem
prawidłowo dostarczonych Urządzeń (co nie wpływa na obowiązek Wykonawcy
w dostarczeniu pozostałych Urządzeń zgodnie z Umową w nieprzekraczalnym terminie do
dnia 21 grudnia 2021 r.). W przypadku skorzystania przez
Zamawiającego z prawa opcji
określonego w §2 ust. 2 Wykonawca będzie zobowiązany do dostarczenia Urządzeń do
Miejsca dostawy w terminie 15 dni roboczych od dnia otrzymania zamówienia prawa opcji
oraz do zakończenia Instalacji w ramach zamówienia prawa opcji w terminie 40 dni
roboczych od dnia podp
isania bez uwag Protokołu odbioru Urządzeń z prawa opcji.
2)
SWZ III ust. 5 pkt 1) Przedmiot zamówienia. Termin wykonania:
Było:
5. Termin wykonania zamówienia wynosi:
1) w zakresie dostarczenia Urządzeń do Miejsca dostawy oraz prezentacji urządzeń –
w nieprzekraczalnym terminie - do 15 dni roboczych od daty podpisania Umowy, przy
czym Wykonawca wskaże Zamawiającemu Miejsce dostawy na 3 dni robocze przed
planowanym terminem odbioru Urządzeń w Miejscu dostawy.
Po zmianie jest:
5. Termin wykonania zamówienia wynosi:
1) w zakresie dostarczenia Urządzeń do Miejsca dostawy oraz prezentacji urządzeń –
w nieprzekraczalnym terminie -
do 21 grudnia 2021 r., przy czym Wykonawca wskaże
Zamawiającemu Miejsce dostawy na 3 dni robocze przed planowanym terminem odbioru
Urz
ądzeń w Miejscu dostawy.
Na posiedzeniu przed Izbą Odwołujący cofnął zarzut nr 1, wobec czego Izba
w przedmiotowym zakresie umorzyła postępowanie odwoławcze, co znalazło
odzwierciedlenie w punkcie 1 sentencji niniejszej orzeczenia.
W pozostałym zakresie w ocenie składu orzekającego Izby odwołanie nie zasługiwało
na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 491 kodeksu cywilnego
[Skutki zwłoki]
§ 1.
Jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy
wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania
z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie
uprawniona do odstąpienia od umowy. Może również bądź bez wyznaczenia terminu
dodatkowego, bądź też po jego bezskutecznym upływie żądać wykonania zobowiązania
i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki.
§ 2.
Jeżeli świadczenia obu stron są podzielne, a jedna ze stron dopuszcza się zwłoki
tylko co do części świadczenia, uprawnienie do odstąpienia od umowy przysługujące
drugiej stronie ogranicz
a się, według jej wyboru, albo do tej części, albo do całej reszty
niespełnionego świadczenia. Strona ta może także odstąpić od umowy w całości, jeżeli
wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości
zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez nią cel umowy, wiadomy stronie
będącej w zwłoce.
Z art. 492
[Odstąpienie od umowy]kodeksu cywilnego wynika, że jeżeli uprawnienie
do odstąpienia od umowy wzajemnej zostało zastrzeżone na wypadek niewykonania
zobowiązania w terminie ściśle określonym, strona uprawniona może w razie zwłoki
drugiej strony odstąpić od umowy bez wyznaczenia terminu dodatkowego. To samo
dotyczy wypadku, gdy wykonanie zobowiązania przez jedną ze stron po terminie nie
miałoby dla drugiej strony znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze
względu na zamierzony przez nią cel umowy, wiadomy stronie będącej w zwłoce.
W ocenie Izby Odwołujący zarzuty naruszenia art. 491 kc i 492 kc wiązał z dokonaną
przez Zamawiającego zmianą SWZ w postaci wprowadzenia daty sztywnej realizacji
przedmiotu zamówienia, określonej na 21 grudnia 2021 roku.
Izba nie podziela twierdzeń i argumentacji Odwołującego przedstawionej na
rozprawie, że odwołanie obejmuje w tym zakresie także zmianę SWZ – wzoru umowy –
wprowadzoną w § 13 ust. 1 pkt 1. Odwołanie w żadnej części nie odnosi się do tego
postanowienia wzoru umowy, nie jest ono przywołane ani w petitum, ani w argumentacji
uzasadniającej zarzuty. Tym samym wszystkie twierdzenia i argumentacja Odwołującego
przedstawione na roz
prawie podlegają pominięciu na podstawie art. 555 ustawy Pzp,
bowiem
Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu.
Samo powołanie przepisów ustawy, które miałby naruszyć zamawiający, nie tworzy
zarzutu.
Zarzut stanowi bowiem wsk
azanie czynności bądź zaniechania przez
zamawiającego czynności, do których jest zobowiązany na podstawie ustawy oraz
okoliczności faktyczne wskazujące na naruszenie przepisów prawa. Zarzut musi być
w pełni sprecyzowany w odwołaniu, gdyż umożliwia to zarówno zamawiającemu,
jak i potencjalnym uczestnikom postępowania oraz Izbie, odniesienie się do
kwestionowanych przez Odwołującego czynności lub zaniechań. Zarzut tworzy zatem
podanie konkretnych okoliczności faktycznych oraz podstawa prawna. O ile wskazanie
zarzucanych przepisów nie jest bez znaczenia, o tyle dla klarowności zarzutu istotne są
przede wszystkim okoliczności faktyczne, sprecyzowanie na czym polega naruszenie
przepisów przez zamawiającego. Jak już podkreślono Odwołujący wskazał w odwołaniu
na
konkretne działania Zamawiającego odnoszące się do zmiany terminu wykonania
przedmiotu zamówienia, nie odnosząc się do innych elementów zmienionych w tej samej
dacie, w tym innych postanowień wzoru umowy.
Ustosunkowując się do zagadnienia objętego zarzutem odwołania, czy Zamawiający
uprawniony był do wprowadzenia zmiany terminu realizacji przedmiotu zamówienia przez
określenie go konkretna datą dzienną, to dostrzeżenia wymaga, że możliwość taka
dopuszczona jest treścią art. 436 pkt 1 ustawy Pzp. Istnieje możliwość określenia
planowanego terminu zakończenia zamówienia w określonej dacie, jeżeli wskazanie daty
wykonania umowy jest uzasadnione obiektywn
ą przyczyną. Z Komentarza UZP wynika,
że za taką uzasadnioną obiektywnie przyczynę może być uznany ograniczony okres
finansowania.
Zamawiający podkreślił, że projekt będący przedmiotem zamówienia
uzyskał dotację celową w budżetu, która musi zostać wykorzystana w tym roku
budżetowym, podał numer umowy. Odwołujący tym faktom nie zaprzeczał.
Za stanowiskiem doktry
ny powtórzyć należy, iż jest to usprawiedliwiona przyczyna
określenia daty zakończenia zadania jako data dzienna. Przy czym podkreślenia także
wymaga, że wprowadzona zmiana odnosi się jedynie do dostawy urządzeń, natomiast na
ich konfigurację i montaż Zamawiający przewidział dłuższe terminy. Ponadto ustalone
zasady zapłaty we wzorze umowy są bardzo korzystne dla Wykonawcy, bowiem ten
otrzyma od Zamawiającego wynagrodzenie w całości już po dokonaniu dostawy, przed
wykonaniem pozostałych obowiązków umownych. Nie można więc podzielić stanowiska
Odwołującego, że ustalone reguły wykonania przedmiotu zamówienia są niewspółmierne
do potrzeb Zamawiającego, preferencyjne dla niektórych wykonawców. W żaden sposób
Odwołujący nie wykazał, że naruszone zostały zasada przejrzystości oraz zasada
uczciwej konkurencji
, skoro reguły wykonania przedmiotu zamówienia i termin składania
ofert były takie same dla wszystkich wykonawców.
Odwołujący na rozprawie wielokrotnie przywoływał argument dotyczący nadmiernego
ryzyka gospodarc
zego. Wydaje się, że właśnie to było powodem ostatecznego
niezłożenia oferty przez Wykonawcę, a nie zmiana SWZ. Zmiana ta była taka sama dla
wszystkich wykonawców zainteresowanych postępowaniem, od Wykonawcy zależało, czy
takie ryzyko podejmie i w jaki spo
sób je wyceni. Ryzyko to w ocenie składu orzekającego
Izby podlegało wymiernemu ujęciu w cenie ofertowej i możliwe było do oszacowania.
Potwierdza to stanowisko Przystępującego po stronie Zamawiającego. Wykonawca ten
podkreślił na rozprawie, że terminy wykonania przedmiotu zamówienia są napięte, jednak
możliwe do dotrzymania i z pełną świadomością ustalonych wymogów podmiot ten
zdecydował się złożyć ofertę. Jeżeli Odwołujący na taki krok się nie zdecydował,
to podstawą były, w ocenie Izby, uwarunkowania zależne od samego Odwołującego,
a nie zmiany SWZ dokonane przez Zamawiającego. Odwołujący nie wykazał, by przy
odpowiednim zaangażowaniu kadrowym i finansowym nie było możliwe dotrzymanie
wyznaczonego terminu.
W postępowaniu oferty złożyło dwóch Wykonawców,
nie są zatem prawdziwe tezy odwołania, że złożenie oferty było niemożliwe.
Warto także podkreślić, że postępowanie zostało wszczęte już we wrześniu 2021
roku i skoro dany Wykonawca był zainteresowany przedmiotem zamówienia, to winien był
zadbać, by jego realizacja była możliwa, choćby przez wcześniejsze zarezerwowanie
koniecznych komponentów dostawy u swoich dostawców. W ocenie Izby wprowadzenie
zmian w SWZ niczego w tym zakresie nie zmieniało. Zakładać również należało, że z
różnych przyczyn może dojść do wydłużenia terminu na składanie ofert, a tym samym do
skrócenia okresu realizacji zobowiązania umownego. Odwołujący nie przedstawił
dowodów na okoliczność, że dostawa urządzeń możliwa była tylko w pierwotnie
wyznaczonym terminie realizacji, nie potwierd
za tego złożona korespondencja z własnym
dostawcą komponentów. Jest to także widoczne z uwagi na fakt, że Odwołujący był
podmiotem, który uczestniczył w poprzednio prowadzonym przez Zamawiającego
postępowaniu. Znane mu były wymogi przedmiotu zamówienia, nie uległy one
zasadniczym zmianom, a zostały jedynie dostosowane do konieczności wykonania
budżetu przez Zamawiającego w danym roku budżetowym. W ocenie Izby dostrzeżenia
także wymaga, iż między 15 dniowym terminem realizacji a terminem do 21 grudnia 2021
r
oku nie ma tak znaczącej różnicy, by stwierdzić, że zmiana SWZ uniemożliwiła
Odwołującemu złożenie oferty, nawet jeżeli weźmie się pod uwagę przesunięcia terminu
składania ofert i możliwość korzystania przez Wykonawców ze środków ochrony prawnej.
Odwołujący w zasadzie nie uzasadnił na czym polegać miałoby naruszenie przez
Zamawiającego art. 90 ust. 2 ustawy Pzp. Zgodnie z treścią przepisu, w przypadku gdy
zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu są istotne dla sporządzenia oferty, zamawiający
przedłuża termin składania ofert, o czas nie-zbędny na ich przygotowanie.
Z pewnością zmiana terminu wykonania przedmiotu zamówienia nie wpływała w żaden
sposób na treść samej oferty, nie wiązała się z koniecznością dostosowania wymaganej
w postępowaniu o udzielenie zamówienia próbki do nowych wymagań. Odwołujący złożył
wadium i próbkę w pierwotnie wyznaczonym terminie składania ofert i tylko jego
wewnętrzną decyzją było żądanie zwrotu próbki i wpłaconego wadium oraz niezłożenie
oferty.
Jak już podkreślono w niniejszym odwołaniu, sama zaś analiza zmiany terminu
wykonania przedmiotu zamówienia nie wymagała przedłużenia terminu składania ofert
i nie wpływała na treść oferty.
Reasumując Izba wyraża przekonanie, że zasady wyrażone w ustawie Pzp nie mogą
być interpretowane w taki sposób, że wymagają dopuszczenia wszystkich
zainteresowanych zamówieniem a wybór produktu, który należy zaoferować w ramach
danego zamówienia, pozostawiony jest wykonawcom. Obowiązek przestrzegania reguł
opisu przedmiotu zamówienia i zobowiązań umownych nie oznacza, że zamawiający nie
ma prawa określić przedmiotu zamówienia w sposób uwzględniający jego potrzeby, aby
uzyskać oczekiwany efekt, nawet jeśli wyklucza to możliwość dopuszczenia do realizacji
zamówienia wszystkich wykonawców działających na rynku. Prawem zamawiającego jest
takie opisanie przedmiotu zamówienia, którego realizacja zaspokoi w najszerszym
kontekście określone potrzeby społeczne, istotne na polu działania danego
zamawiającego.
Zasada równego traktowania sprowadza się do konieczności identycznego
traktowania takich wykonawców, których sytuacja jest taka sama lub bardzo podobna,
nie
oznacza to natomiast konieczności identycznego traktowania wszystkich wykonawców
znajdujących się na rynku lub aspirujących do wejścia na rynek. Wszyscy wykonawcy
powinni mieć zapewniony równy dostęp do istotnych dla postępowania informacji
w jednakowym czasie. W ocenie Izby nie
oznacza to jednak, że zamawiający tylko
wówczas działa w granicach uczciwej konkurencji oraz z zachowaniem wymogu
proporcjona
lności przy opisie przedmiotu zamówienia, czy kształtowaniu zapisów
przyszłego zobowiązania umownego, gdy jego działania pozwalają na uczestnictwo
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wszystkim podmiotom
występującym na rynku. Jeżeli zatem zamawiający, określając warunki kontraktowe,
nie
czyni tego w sposób, który wskazuje na konkretny produkt lub wykonawcę, nie można
uznać, iż narusza zasady uczciwej konkurencji poprzez odniesienie się do przedmiotu
zamówienia. Nie jest obowiązkiem zamawiającego uwzględnianie polityki prowadzenia
działalności komercyjnej wszystkich podmiotów działających na rynku, czy też możliwości
pozyskania partnerów biznesowych do wspólnej realizacji danego zamówienia ale
uwzględnienie wymagań gwarantujących sprawne wykonanie danego zamówienia,
na miarę potrzeb i możliwości zamawiającego.
Nie można również zapominać, że obowiązkiem zamawiającego jest uwzględnienie
jego potrzeb związanych z należytą realizacją zamówienia, które w obiektywny sposób
doprowadzą do wyboru wykonawcy gwarantującego należyte wykonanie zamówienia.
Omawiając zasadę proporcjonalności, dostrzeżenia wymaga, iż w proporcjonalność
polega na określeniu przez zamawiającego wyłącznie takich wymagań, które są
konieczne do osiągnięcia zakładanego celu. Od Odwołującego się wykonawcy należy
oczekiwać argumentacji wskazującej, że postawione przez Zamawiającego wymagania są
oderwane od zasadniczego celu prowadzenia postępowania i w konsekwencji realizacji
zamierzenia inwestycyjnego, stanowiącego jego przedmiot, jak również że nie są one
konieczne do osiągnięcia zakładanych celów lub pozostają z nimi w wyraźnej
dysproporcji.
Takiej argumentacji i dowodów Izbie w przedmiotowym postępowaniu
odwoławczym nie przedstawiono.
Zdaniem Izby podniesione w uzasadnieniu odw
ołania zarzuty i argumentacja
przedstawiona
na rozprawie przez Odwołującego nie nawiązywały do treści przepisów
kodeksu cywilnego wskazanych w odwołaniu. Izba dostrzega wewnętrzną sprzeczność
sformułowanych zarzutów i ich uzasadnienia, te dwa elementy zdają się być ze sobą
niepowiązane, co zadecydowało również o ich nieuwzględnieniu.
Biorąc powyższe pod uwagę, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 574 oraz art.
575 ustawy Pzp, a także w oparciu o przepisy § 5 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 8 ust. 2 pkt 1
Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020r., poz. 2437 ze
zmianami), orzekając w tym zakresie o obciążeniu kosztami postępowania stronę
przegrywającą, czyli Odwołującego.
Przewodniczący:
……………………………………..
1.
Umarza postępowanie w zakresie zarzutu oznaczonego w odwołaniu nr 1 z powodu
wycofania zarzutu przez Odwołującego;
2.
Oddala odwołanie w pozostałym zakresie;
3.
Kosztami postępowania obciąża Odwołującego – Airly Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Krakowie i:
3.1.
zalicza w poczet
kosztów postępowania kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnastu
tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego – Airly Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Krakowie tytułem wpisu od
odwołania
3.2.
zasądza od Odwołującego - Airly Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Krakowie na rzecz – Zamawiającego Naukowej i Akademickiej Sieci
Komputerowej
— Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie kwotę
3 600 zł 00 gr (słownie: trzech tysięcy sześciuset złotych 00/100 groszy) stanowiącą
uzasadnione koszty Strony poniesione tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz.U.2021 r., poz. 1129 ze zmianami) na niniejszy wyrok -
w t
erminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
……………………………
Sygn. akt KIO 3088/21
UZASADNIENIE
Zamawiający: Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa — Państwowy Instytut
Badawczy w Warszawie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
w trybie przetargu nieograniczonego pn.: „Dostawa i instalacja zestawów do pomiaru
zanieczyszczenia powietrza
”. Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w TED:
2021/S162-426379).
Dnia 18
października 2021 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w Warszawie, na podstawie art. 513 pkt 1, 514 ust. 1, 515 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11
września 2019 r. — Prawo zamówień publicznych (zwanej dalej „Ustawą” lub „PZP”)
odwołanie w przedmiotowym postępowaniu złożył wykonawca Airly Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Krakowie, dalej jako „Odwołujący”.
O
dwołanie złożono od czynności Zamawiającego, polegającej na sporządzeniu
modyfikacji dokumentacj
i postępowania: w zakresie terminu składania ofert przed
publikacją zmiany w Dzienniku Urzędowym UE oraz w zakresie umowy w sposób
naruszający zasadę równości stron, przepisy prawa cywilnego oraz zaniechanie zmiany
terminu składania ofert w związku z dokonaną istotną zmianą umowy.
Odwołujący zarzucał Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
1. art. 88 ust. 1
oraz art. 137 ust. 4 i ust. 5 PZP poprzez udostępnienie zmiany SWZ
w zakresie terminu składania ofert przed publikacją zmian przez Urząd Publikacji Unii
Europejskiej,
2. art. 491 oraz 492 kodeksu cywilnego w zw. z art. 8 ust. 1 PZP poprzez zawarcie
w umowie jednostronnego uprawnienia do odstąpienia od umowy bez wyznaczenia
dodatkowego terminu oraz w sytuacji, gdy moment zawarcia umowy jest zal
eżny od
Zamawiającego,
3.
art. 90 ust. 2 PZP poprzez zaniechanie zmiany terminu składania ofert w sposób
umożliwiający dostosowanie przez Wykonawców ofert do wprowadzonych zmian.
Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia postepowania na podstawie art. 255 pkt 6 PZP.
Odwołujący wskazał, że jest podmiotem zainteresowanym pozyskaniem zamówienia
będącego przedmiotem postępowania i był gotowy złożyć ofertę (w wcześniej
wyznaczonych terminach, tj.:
-
27
września 2021 r. - przesłał Zamawiającemu urządzenie stanowiące próbkę,
-
6
października 2021 r. - dokonał wpłaty wadium, co potwierdza, że posiada
interes prawny w złożeniu odwołania, albowiem zaskarżone czynności Zamawiającego
doprowadziły do wykluczenia uczciwej konkurencji. Wprowadzona istotna zmiana umowy
nie pociągnęła za sobą zmiany terminu składania ofert umożliwiającej dokonanie analizy
jej wpływu na ofertę Odwołującego i odpowiednią jej modyfikację, zaś zmiany terminów
składania ofert z pominięciem obligatoryjnego ogłaszania ich w TED uniemożliwiają
Odwołującemu współpracę z podmiotami zagranicznymi, dla których jest to referencyjne
źródło informacji. Gdyby Zamawiający zastosował się do reguł PZP, Odwołujący mógłby
złożyć ofertę i pozyskać zamówienie.
Odwołujący powziął wiadomość o czynności Zamawiającego z treści pisma
Zamawiającego opublikowanego w dniu 8 października 2021 r., zatem odwołanie zostało
złożone z zachowaniem ustawowego terminu. Odwołujący przekazał kopię odwołania
Zamawiającemu przed upływem terminu do wniesienia odwołania. Odwołujący uiścił wpis
w wymaganej wysokości na rachunek UZP.
Ad. 1. Naruszenia art. 88 ust. 1 oraz 137 ust. 4 i ust. 5 PZP
Zamawiający w dniu 27 września 2021 r. ogłosił na swojej stronie internetowej
zmianę terminu składania ofert - z dnia 28 września 2021 r. na dzień 4 października 2021
r. Prowadzone
postępowanie jest postępowaniem ‘unijnym”, zatem wszelkie zmiany w
tym zakresie winny być także ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej -
w celu zachowan
ia równości szans podmiotów z UE. Ogłoszenie o zmianie terminu
ukazało się w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 29 września 2021 r.-
tj. po ogłoszeniu tej zmiany przez Zamawiającego na swojej stronie internetowej.
Zamawiający w dniu 4 października 2021 r. ogłosił na swojej stronie internetowej
zmianę terminu składania ofert - z dnia 4 października 2021 r. na dzień 7 października
2021r. Ogłoszenie o zmianie terminu ukazało się w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 6 października 2021 r.- tj. po ogłoszeniu tej zmiany przez
Zamawiającego na swojej stronie internetowej.
Zamawiający w dniu 7 października 2021 r. ogłosił na swojej stronie internetowej
zmianę treści SWZ i zmianę terminu składania ofert - z dnia 7 października 2021 r. na
dzień 12 października 2021 r. Ogłoszenie o zmianie treści SWZ i zmianie terminu ukazało
się w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 8 października 2021 r.- tj. po
ogłoszeniu tej zmiany przez Zamawiającego na swojej stronie internetowej.
O
koliczności te jednoznacznie zdaniem Odwołującego wskazują, że doszło do
naruszenia przepisu art. 88 ust. 1 oraz 137 ust. 4 i 5 PZP -
co powoduje że postępowanie
obarczone jest istotną wadą prawną. W ocenie Odwołującego wada ta powinna prowadzić
bądź do unieważnienia postępowania, bądź co najmniej do takiego przedłużenia terminu
składania ofert, aby doszło do wyrównania szans i przywrócenia zasad uczciwej
konkurencji.
Ad. 2 - Naruszenie art. 491 oraz 492 kodeksu cywilnego w zw. z art. 8 ust. 1 PZP
Zamawiający w dniu 8 października 2021 r. dokonał zasadniczej zmiany zapisów
umownych, wprowadzając określony datą sztywną (tj. 21 grudnia 2021 r.) termin
realizacji, dostawy oraz prezentacji urządzeń oraz dodatkowo przyznając sobie prawo do
odstąpienia od umowy w przypadku jego naruszenia, bez wyznaczania terminu
dodatkowego.
Zmiana ta ma charakter zasadniczy, biorąc pod uwagę, że postępowanie toczy się od
sierpnia 2021 r. i termin był wyznaczony jako „do 15 dni roboczych od daty podpisania
Umowy”, zaś dokonana zmiana - zasadniczo zmieniająca kluczowy element umowy
dokonywana jest na 4 dni przed datą składania ofert. Takiego zachowania
Zamawiającego nie sposób pogodzić z fundamentalnymi zasadami zamówień
publicznych, jak zasada przejrzystości czy zasada uczciwej konkurencji.
Odwołujący wskazał, że zmiana taka jest zmianą bardzo istotną dla składającego
ofertę. W sytuacji określenia terminu poprzez relacjonowanie go do daty podpisania
umowy (tj. x dni/miesięcy od daty podpisania umowy) wykonawca jest w stanie realizować
przyjęty przez siebie harmonogram i może ponosić pełną odpowiedzialność za jego
realizację. Określenie terminu realizacji jako daty sztywnej w pełni uzależnia wykonawcę
od działań Zamawiającego, wykonawca nie jest w stanie przewidzieć w jakim tempie
Zamawiający będzie prowadził postępowanie. Odwołujący zwrócił uwagę, że to
Zamawiający jest gospodarzem postępowania i nawet po dokonaniu wyboru oferty
najkorzystniejszej oferent,
który taką ofertę złożył nie ma roszczenia o zawarcie umowy.
W postępowaniu Zamawiający określił termin związania ofertą do dnia 10.01.2022 r.
(zmiana ogłoszenia z 8 października 2021 r.) - tj. poza okres wskazany jako data sztywna,
powodująca uprawnienie Zamawiającego do odstąpienia od umowy. Zestawienie tych dat
wskazuje, że może dojść do sytuacji, w której Zamawiający tak będzie prowadził
procedurę przetargową, że wezwie wybranego wykonawcę do podpisania umowy w takim
terminie, że świadczenie będzie niemożliwe do realizacji - wezwany wykonawca będzie
miał w istocie wybór pomiędzy odmową podpisania umowy (i utratą wadium)
a podpisaniem umowy i narażeniem się na odstąpienie od niej z pełnymi tego
konsekwencjami (naliczeniem kar umownych, wykluczeniem z postępowań publicznych
w przyszłości).
Opisana powyżej sytuacja nie jest sytuacją czysto hipotetyczną - do analogicznej
bowiem sytua
cji doszło w poprzednim postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego
w 2020 r. w analogicznym przedmiocie,
które było prowadzone przez Zamawiającego
w taki sposób, że wybór oferty najkorzystniejszej został dokonany w terminie
uniemożliwiającym zawarcie ważnej umowy i finalnie doszło do unieważnienia
postępowania z winy Zamawiającego.
Ad. 3 - Naruszenie art. 90 ust. 2 PZP
Z
miana umowy była zmianą o zasadniczym znaczeniu dla Odwołującego, który
zamierzał złożyć ofertę w postępowaniu. Okoliczność zamiaru złożenia oferty przez
O
dwołującego potwierdzają fakty:
-
przesłanie w dniu 27 września 2021 r. na adres Zamawiającego urządzenia
jako próbki (odbyło się to w takim terminie, aby próbka dotarła przed terminem składania
ofert, k
tóry ówcześnie wyznaczony był na 28 września 2021 r.),
-
wpłata wadium w dniu 6 października 2021 r. - celem zabezpieczenia oferty,
-
udziału (Odwołujący był liderem konsorcjum, które złożyło jedyną ofertę)
w poprzednio prowadzonym
postępowaniu.
Wyłącznie dokonana zmiana warunków umownych uniemożliwiła Odwołującemu
złożenie oferty. Zamawiający wraz ze zmianą warunków umowy nie wprowadził
odpowiedniej zmiany terminu składania ofert, która to zmiana pozwoliłaby Odwołującemu
na dogłębną analizę sytuacji i podjęcie odpowiednich działań. Powyższe okoliczności
w ocenie Odwołującego wskazują, że celem Zamawiającego jest doprowadzenie do takiej
sytuacji, w której nabędzie on uprawnienie do udzielenia zamówienia z wolnej ręki.
Pobieżna analiza dokumentów ujawnionych po otwarciu ofert w postępowaniu
wskazuje, że Zamawiający jest bliski osiągnięcia tego celu - oferta firmy Syngeos nie
zawiera wymaganych dokumentów, zaś oferta firmy Tetabit jest niezgodna z SWZ,
choćby poprzez fakt braku określenia oferowanego typu monitora.
Tym samym
w ocenie Odwołującego odwołanie jest zasadne a jego uwzględnienie
konieczne dla zapewnienia zgodnego z zasadami PZP postępowania.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron i Uczestników postępowania
odwoławczego, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego
oraz oświadczeń i stanowisk Stron i Uczestników postępowania, Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, odwołanie nie zawierało braków formalnych i mogło zostać rozpoznane
merytorycznie.
Izba ustaliła, że Wykonawca wnoszący odwołanie wykazał interes w korzystaniu ze
środków ochrony prawnej. Wykonawca jest podmiotem zainteresowanym udziałem
w postępowaniu i uzyskaniem zamówienia. Postanowienia SWZ zostały ukształtowane
przez Zamawiającego w sposób utrudniający Odwołującemu udział i złożenie ważnej
oferty.
Takie ukształtowanie postanowień SWZ oraz wzoru umowy w sposób, który
narusza zasady uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców wynikające
z ustawy Pzp,
może również skutkować poniesieniem szkody przez Odwołującego.
Zgłoszenia przystąpienia do postępowania odwoławczego złożyli wykonawcy:
-
po stronie Odwołującego:
1)
ETTINGER WORLD GROUP SRL Bukareszt
, Węgry
2)
KCH Electronics K. C.
z siedzibą w Krakowie
-
po stronie Zamawiającego:
1)
TETABIT Spółka z o.o. z siedzibą we Wrocławiu.
Izba potwierdziła skuteczność złożonych przystąpień.
Na podstawie przekazanej przez Zamawiającego dokumentacji postępowania Izba
ust
aliła, że:
Odwołujący w dniu 27 września 2021 roku, w związku z przesunięciem przez
Zamawiającego terminu składania ofert, złożył wniosek o odesłanie próbki urządzenia
Airly w nienaruszonym staniem. W wyniku zmiany terminu Odwołujący prosił o zwrot
urządzenia w dniu 28 września 2021 roku.
W dniu 12 października 2021 roku Odwołujący złożył wniosek z prośbą o zwrot
wpłaconego wadium w dniu 6 października 2021 roku w kwocie 10.000,00 zł na wskazany
przez Wykonawcę rachunek bankowy.
Z
amawiający dokonał zmiany nr 14 SWZ oraz wzoru umowy o następującej treści:
1)
Wzór umowy § 3 ust. 1 Terminy wykonania Umowy:
Było:
1.
Przedmiot Umowy zostanie wykonany: w zakresie dostarczenia Urządzeń do
Miejsca dostawy oraz prezentacji urządzeń – w nieprzekraczalnym terminie - do 15 dni
roboczych od daty podpisania Umowy, przy czym Wykonawca wskaże Zamawiającemu
Miejsce dostawy na 3 dni robocze przed planowanym terminem odbioru Urządzeń
w Miejscu dostawy. Następnie Wykonawca nie później niż 5 dni roboczych liczonych od
dnia robocz
ego następującego po dniu podpisania przez Zamawiającego Protokołu
odbioru Urządzeń bez uwag, rozpocznie proces wykonania Instalacji (przez co rozumie
się rozpoczęcie Instalacji w powyższym terminie w co najmniej jednym Miejscu wykonania
Instalacji)
– oraz zakończy proces Instalacji we wszystkich Miejscach wykonania Instalacji
nie później niż 65 dni roboczych liczonych od dnia roboczego, następującego po dniu
zawarcia (podpisania) Umowy. W przypadku gdy Zamawiający podpisze Protokół odbioru
Urządzeń z uwagami, ze względu na fakt, iż Wykonawca dostarczył tylko część Urządzeń,
Strony uzgodnią możliwość rozpoczęcia przez Wykonawcę Instalacji z wykorzystaniem
prawidłowo dostarczonych Urządzeń (co nie wpływa na obowiązek Wykonawcy
w dost
arczeniu pozostałych Urządzeń zgodnie z Umową). W przypadku skorzystania
przez Zamawiającego z prawa opcji określonego w §2 ust. 2 Wykonawca będzie
zobowiązany do dostarczenia Urządzeń do Miejsca dostawy w terminie 15 dni roboczych
od dnia otrzymania zamówienia prawa opcji oraz do zakończenia Instalacji w ramach
zamówienia prawa opcji w terminie 40 dni roboczych od dnia podpisania bez uwag
Protokołu odbioru Urządzeń z prawa opcji.
Po zmianie jest:
1. Przedmiot Umowy zostanie wykonany: w zakresie dostarczeni
a Urządzeń do
Miejsca dostawy oraz
prezentacji urządzeń – w nieprzekraczalnym terminie - do dnia 21
grudnia 2021 r., przy czym Wykonawca
wskaże Zamawiającemu Miejsce dostawy na
3 dni robocze przed planowanym terminem odbioru
Urządzeń w Miejscu dostawy.
Następnie Wykonawca nie później niż 5 dni roboczych liczonych od dnia roboczego
następującego po dniu podpisania przez Zamawiającego Protokołu odbioru Urządzeń bez
uwag, rozpocznie proces wykonania Instalacji (przez co rozumie s
ię rozpoczęcie Instalacji
w powyższym terminie w co najmniej jednym Miejscu wykonania Instalacji) – oraz
zakończy proces Instalacji we wszystkich Miejscach wykonania Instalacji nie później niż
65 dni roboczych liczonych od dnia roboczego,
następującego po dniu zawarcia
(podpisania) Umowy. W przypadku gdy Zamawiający podpisze Protokół odbioru Urządzeń
z uwagami, ze względu na fakt, iż Wykonawca dostarczył tylko część Urządzeń, Strony
uzgodnią możliwość rozpoczęcia przez Wykonawcę Instalacji z wykorzystaniem
prawidłowo dostarczonych Urządzeń (co nie wpływa na obowiązek Wykonawcy
w dostarczeniu pozostałych Urządzeń zgodnie z Umową w nieprzekraczalnym terminie do
dnia 21 grudnia 2021 r.). W przypadku skorzystania przez
Zamawiającego z prawa opcji
określonego w §2 ust. 2 Wykonawca będzie zobowiązany do dostarczenia Urządzeń do
Miejsca dostawy w terminie 15 dni roboczych od dnia otrzymania zamówienia prawa opcji
oraz do zakończenia Instalacji w ramach zamówienia prawa opcji w terminie 40 dni
roboczych od dnia podp
isania bez uwag Protokołu odbioru Urządzeń z prawa opcji.
2)
SWZ III ust. 5 pkt 1) Przedmiot zamówienia. Termin wykonania:
Było:
5. Termin wykonania zamówienia wynosi:
1) w zakresie dostarczenia Urządzeń do Miejsca dostawy oraz prezentacji urządzeń –
w nieprzekraczalnym terminie - do 15 dni roboczych od daty podpisania Umowy, przy
czym Wykonawca wskaże Zamawiającemu Miejsce dostawy na 3 dni robocze przed
planowanym terminem odbioru Urządzeń w Miejscu dostawy.
Po zmianie jest:
5. Termin wykonania zamówienia wynosi:
1) w zakresie dostarczenia Urządzeń do Miejsca dostawy oraz prezentacji urządzeń –
w nieprzekraczalnym terminie -
do 21 grudnia 2021 r., przy czym Wykonawca wskaże
Zamawiającemu Miejsce dostawy na 3 dni robocze przed planowanym terminem odbioru
Urz
ądzeń w Miejscu dostawy.
Na posiedzeniu przed Izbą Odwołujący cofnął zarzut nr 1, wobec czego Izba
w przedmiotowym zakresie umorzyła postępowanie odwoławcze, co znalazło
odzwierciedlenie w punkcie 1 sentencji niniejszej orzeczenia.
W pozostałym zakresie w ocenie składu orzekającego Izby odwołanie nie zasługiwało
na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 491 kodeksu cywilnego
[Skutki zwłoki]
§ 1.
Jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy
wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania
z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie
uprawniona do odstąpienia od umowy. Może również bądź bez wyznaczenia terminu
dodatkowego, bądź też po jego bezskutecznym upływie żądać wykonania zobowiązania
i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki.
§ 2.
Jeżeli świadczenia obu stron są podzielne, a jedna ze stron dopuszcza się zwłoki
tylko co do części świadczenia, uprawnienie do odstąpienia od umowy przysługujące
drugiej stronie ogranicz
a się, według jej wyboru, albo do tej części, albo do całej reszty
niespełnionego świadczenia. Strona ta może także odstąpić od umowy w całości, jeżeli
wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości
zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez nią cel umowy, wiadomy stronie
będącej w zwłoce.
Z art. 492
[Odstąpienie od umowy]kodeksu cywilnego wynika, że jeżeli uprawnienie
do odstąpienia od umowy wzajemnej zostało zastrzeżone na wypadek niewykonania
zobowiązania w terminie ściśle określonym, strona uprawniona może w razie zwłoki
drugiej strony odstąpić od umowy bez wyznaczenia terminu dodatkowego. To samo
dotyczy wypadku, gdy wykonanie zobowiązania przez jedną ze stron po terminie nie
miałoby dla drugiej strony znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze
względu na zamierzony przez nią cel umowy, wiadomy stronie będącej w zwłoce.
W ocenie Izby Odwołujący zarzuty naruszenia art. 491 kc i 492 kc wiązał z dokonaną
przez Zamawiającego zmianą SWZ w postaci wprowadzenia daty sztywnej realizacji
przedmiotu zamówienia, określonej na 21 grudnia 2021 roku.
Izba nie podziela twierdzeń i argumentacji Odwołującego przedstawionej na
rozprawie, że odwołanie obejmuje w tym zakresie także zmianę SWZ – wzoru umowy –
wprowadzoną w § 13 ust. 1 pkt 1. Odwołanie w żadnej części nie odnosi się do tego
postanowienia wzoru umowy, nie jest ono przywołane ani w petitum, ani w argumentacji
uzasadniającej zarzuty. Tym samym wszystkie twierdzenia i argumentacja Odwołującego
przedstawione na roz
prawie podlegają pominięciu na podstawie art. 555 ustawy Pzp,
bowiem
Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu.
Samo powołanie przepisów ustawy, które miałby naruszyć zamawiający, nie tworzy
zarzutu.
Zarzut stanowi bowiem wsk
azanie czynności bądź zaniechania przez
zamawiającego czynności, do których jest zobowiązany na podstawie ustawy oraz
okoliczności faktyczne wskazujące na naruszenie przepisów prawa. Zarzut musi być
w pełni sprecyzowany w odwołaniu, gdyż umożliwia to zarówno zamawiającemu,
jak i potencjalnym uczestnikom postępowania oraz Izbie, odniesienie się do
kwestionowanych przez Odwołującego czynności lub zaniechań. Zarzut tworzy zatem
podanie konkretnych okoliczności faktycznych oraz podstawa prawna. O ile wskazanie
zarzucanych przepisów nie jest bez znaczenia, o tyle dla klarowności zarzutu istotne są
przede wszystkim okoliczności faktyczne, sprecyzowanie na czym polega naruszenie
przepisów przez zamawiającego. Jak już podkreślono Odwołujący wskazał w odwołaniu
na
konkretne działania Zamawiającego odnoszące się do zmiany terminu wykonania
przedmiotu zamówienia, nie odnosząc się do innych elementów zmienionych w tej samej
dacie, w tym innych postanowień wzoru umowy.
Ustosunkowując się do zagadnienia objętego zarzutem odwołania, czy Zamawiający
uprawniony był do wprowadzenia zmiany terminu realizacji przedmiotu zamówienia przez
określenie go konkretna datą dzienną, to dostrzeżenia wymaga, że możliwość taka
dopuszczona jest treścią art. 436 pkt 1 ustawy Pzp. Istnieje możliwość określenia
planowanego terminu zakończenia zamówienia w określonej dacie, jeżeli wskazanie daty
wykonania umowy jest uzasadnione obiektywn
ą przyczyną. Z Komentarza UZP wynika,
że za taką uzasadnioną obiektywnie przyczynę może być uznany ograniczony okres
finansowania.
Zamawiający podkreślił, że projekt będący przedmiotem zamówienia
uzyskał dotację celową w budżetu, która musi zostać wykorzystana w tym roku
budżetowym, podał numer umowy. Odwołujący tym faktom nie zaprzeczał.
Za stanowiskiem doktry
ny powtórzyć należy, iż jest to usprawiedliwiona przyczyna
określenia daty zakończenia zadania jako data dzienna. Przy czym podkreślenia także
wymaga, że wprowadzona zmiana odnosi się jedynie do dostawy urządzeń, natomiast na
ich konfigurację i montaż Zamawiający przewidział dłuższe terminy. Ponadto ustalone
zasady zapłaty we wzorze umowy są bardzo korzystne dla Wykonawcy, bowiem ten
otrzyma od Zamawiającego wynagrodzenie w całości już po dokonaniu dostawy, przed
wykonaniem pozostałych obowiązków umownych. Nie można więc podzielić stanowiska
Odwołującego, że ustalone reguły wykonania przedmiotu zamówienia są niewspółmierne
do potrzeb Zamawiającego, preferencyjne dla niektórych wykonawców. W żaden sposób
Odwołujący nie wykazał, że naruszone zostały zasada przejrzystości oraz zasada
uczciwej konkurencji
, skoro reguły wykonania przedmiotu zamówienia i termin składania
ofert były takie same dla wszystkich wykonawców.
Odwołujący na rozprawie wielokrotnie przywoływał argument dotyczący nadmiernego
ryzyka gospodarc
zego. Wydaje się, że właśnie to było powodem ostatecznego
niezłożenia oferty przez Wykonawcę, a nie zmiana SWZ. Zmiana ta była taka sama dla
wszystkich wykonawców zainteresowanych postępowaniem, od Wykonawcy zależało, czy
takie ryzyko podejmie i w jaki spo
sób je wyceni. Ryzyko to w ocenie składu orzekającego
Izby podlegało wymiernemu ujęciu w cenie ofertowej i możliwe było do oszacowania.
Potwierdza to stanowisko Przystępującego po stronie Zamawiającego. Wykonawca ten
podkreślił na rozprawie, że terminy wykonania przedmiotu zamówienia są napięte, jednak
możliwe do dotrzymania i z pełną świadomością ustalonych wymogów podmiot ten
zdecydował się złożyć ofertę. Jeżeli Odwołujący na taki krok się nie zdecydował,
to podstawą były, w ocenie Izby, uwarunkowania zależne od samego Odwołującego,
a nie zmiany SWZ dokonane przez Zamawiającego. Odwołujący nie wykazał, by przy
odpowiednim zaangażowaniu kadrowym i finansowym nie było możliwe dotrzymanie
wyznaczonego terminu.
W postępowaniu oferty złożyło dwóch Wykonawców,
nie są zatem prawdziwe tezy odwołania, że złożenie oferty było niemożliwe.
Warto także podkreślić, że postępowanie zostało wszczęte już we wrześniu 2021
roku i skoro dany Wykonawca był zainteresowany przedmiotem zamówienia, to winien był
zadbać, by jego realizacja była możliwa, choćby przez wcześniejsze zarezerwowanie
koniecznych komponentów dostawy u swoich dostawców. W ocenie Izby wprowadzenie
zmian w SWZ niczego w tym zakresie nie zmieniało. Zakładać również należało, że z
różnych przyczyn może dojść do wydłużenia terminu na składanie ofert, a tym samym do
skrócenia okresu realizacji zobowiązania umownego. Odwołujący nie przedstawił
dowodów na okoliczność, że dostawa urządzeń możliwa była tylko w pierwotnie
wyznaczonym terminie realizacji, nie potwierd
za tego złożona korespondencja z własnym
dostawcą komponentów. Jest to także widoczne z uwagi na fakt, że Odwołujący był
podmiotem, który uczestniczył w poprzednio prowadzonym przez Zamawiającego
postępowaniu. Znane mu były wymogi przedmiotu zamówienia, nie uległy one
zasadniczym zmianom, a zostały jedynie dostosowane do konieczności wykonania
budżetu przez Zamawiającego w danym roku budżetowym. W ocenie Izby dostrzeżenia
także wymaga, iż między 15 dniowym terminem realizacji a terminem do 21 grudnia 2021
r
oku nie ma tak znaczącej różnicy, by stwierdzić, że zmiana SWZ uniemożliwiła
Odwołującemu złożenie oferty, nawet jeżeli weźmie się pod uwagę przesunięcia terminu
składania ofert i możliwość korzystania przez Wykonawców ze środków ochrony prawnej.
Odwołujący w zasadzie nie uzasadnił na czym polegać miałoby naruszenie przez
Zamawiającego art. 90 ust. 2 ustawy Pzp. Zgodnie z treścią przepisu, w przypadku gdy
zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu są istotne dla sporządzenia oferty, zamawiający
przedłuża termin składania ofert, o czas nie-zbędny na ich przygotowanie.
Z pewnością zmiana terminu wykonania przedmiotu zamówienia nie wpływała w żaden
sposób na treść samej oferty, nie wiązała się z koniecznością dostosowania wymaganej
w postępowaniu o udzielenie zamówienia próbki do nowych wymagań. Odwołujący złożył
wadium i próbkę w pierwotnie wyznaczonym terminie składania ofert i tylko jego
wewnętrzną decyzją było żądanie zwrotu próbki i wpłaconego wadium oraz niezłożenie
oferty.
Jak już podkreślono w niniejszym odwołaniu, sama zaś analiza zmiany terminu
wykonania przedmiotu zamówienia nie wymagała przedłużenia terminu składania ofert
i nie wpływała na treść oferty.
Reasumując Izba wyraża przekonanie, że zasady wyrażone w ustawie Pzp nie mogą
być interpretowane w taki sposób, że wymagają dopuszczenia wszystkich
zainteresowanych zamówieniem a wybór produktu, który należy zaoferować w ramach
danego zamówienia, pozostawiony jest wykonawcom. Obowiązek przestrzegania reguł
opisu przedmiotu zamówienia i zobowiązań umownych nie oznacza, że zamawiający nie
ma prawa określić przedmiotu zamówienia w sposób uwzględniający jego potrzeby, aby
uzyskać oczekiwany efekt, nawet jeśli wyklucza to możliwość dopuszczenia do realizacji
zamówienia wszystkich wykonawców działających na rynku. Prawem zamawiającego jest
takie opisanie przedmiotu zamówienia, którego realizacja zaspokoi w najszerszym
kontekście określone potrzeby społeczne, istotne na polu działania danego
zamawiającego.
Zasada równego traktowania sprowadza się do konieczności identycznego
traktowania takich wykonawców, których sytuacja jest taka sama lub bardzo podobna,
nie
oznacza to natomiast konieczności identycznego traktowania wszystkich wykonawców
znajdujących się na rynku lub aspirujących do wejścia na rynek. Wszyscy wykonawcy
powinni mieć zapewniony równy dostęp do istotnych dla postępowania informacji
w jednakowym czasie. W ocenie Izby nie
oznacza to jednak, że zamawiający tylko
wówczas działa w granicach uczciwej konkurencji oraz z zachowaniem wymogu
proporcjona
lności przy opisie przedmiotu zamówienia, czy kształtowaniu zapisów
przyszłego zobowiązania umownego, gdy jego działania pozwalają na uczestnictwo
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wszystkim podmiotom
występującym na rynku. Jeżeli zatem zamawiający, określając warunki kontraktowe,
nie
czyni tego w sposób, który wskazuje na konkretny produkt lub wykonawcę, nie można
uznać, iż narusza zasady uczciwej konkurencji poprzez odniesienie się do przedmiotu
zamówienia. Nie jest obowiązkiem zamawiającego uwzględnianie polityki prowadzenia
działalności komercyjnej wszystkich podmiotów działających na rynku, czy też możliwości
pozyskania partnerów biznesowych do wspólnej realizacji danego zamówienia ale
uwzględnienie wymagań gwarantujących sprawne wykonanie danego zamówienia,
na miarę potrzeb i możliwości zamawiającego.
Nie można również zapominać, że obowiązkiem zamawiającego jest uwzględnienie
jego potrzeb związanych z należytą realizacją zamówienia, które w obiektywny sposób
doprowadzą do wyboru wykonawcy gwarantującego należyte wykonanie zamówienia.
Omawiając zasadę proporcjonalności, dostrzeżenia wymaga, iż w proporcjonalność
polega na określeniu przez zamawiającego wyłącznie takich wymagań, które są
konieczne do osiągnięcia zakładanego celu. Od Odwołującego się wykonawcy należy
oczekiwać argumentacji wskazującej, że postawione przez Zamawiającego wymagania są
oderwane od zasadniczego celu prowadzenia postępowania i w konsekwencji realizacji
zamierzenia inwestycyjnego, stanowiącego jego przedmiot, jak również że nie są one
konieczne do osiągnięcia zakładanych celów lub pozostają z nimi w wyraźnej
dysproporcji.
Takiej argumentacji i dowodów Izbie w przedmiotowym postępowaniu
odwoławczym nie przedstawiono.
Zdaniem Izby podniesione w uzasadnieniu odw
ołania zarzuty i argumentacja
przedstawiona
na rozprawie przez Odwołującego nie nawiązywały do treści przepisów
kodeksu cywilnego wskazanych w odwołaniu. Izba dostrzega wewnętrzną sprzeczność
sformułowanych zarzutów i ich uzasadnienia, te dwa elementy zdają się być ze sobą
niepowiązane, co zadecydowało również o ich nieuwzględnieniu.
Biorąc powyższe pod uwagę, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 574 oraz art.
575 ustawy Pzp, a także w oparciu o przepisy § 5 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 8 ust. 2 pkt 1
Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020r., poz. 2437 ze
zmianami), orzekając w tym zakresie o obciążeniu kosztami postępowania stronę
przegrywającą, czyli Odwołującego.
Przewodniczący:
……………………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 561/22, KIO 563/22, KIO 573/22, KIO 574/22, KIO 575/22, KIO 577/22, KIO 579/22, KIO 581/22, KIO 587/22, KIO 589/22 z dnia 2022-05-16
- Sygn. akt KIO 1104/22 z dnia 2022-05-13
- Sygn. akt KIO 1006/22, KIO 991/22 z dnia 2022-05-09
- Sygn. akt KIO 971/22 z dnia 2022-04-25
- Sygn. akt KIO 835/22, KIO 846/22 z dnia 2022-04-15
