rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2016-01-18
rok: 2016
data dokumentu: 2016-01-18
rok: 2016
sygnatury akt.:
KIO 7/16
KIO 7/16
po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 18 stycznia 2016 r. odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 stycznia 2016 r. przez
wykonawcę: J. T. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą EKO-GRUNT J. T., ul.
Witkowska 121B, 62-200 Gniezno w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego:
Gmina Trzemeszno, ul. Dąbrowskiego 2, 62-240 Trzemeszno,
przy udziale wykonawcy:
Remondis Aqua Trzemeszno Sp. z o.o., ul. 1 maja 21. 62-240
Trzemeszno
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego,
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 stycznia 2016 r. przez
wykonawcę: J. T. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą EKO-GRUNT J. T., ul.
Witkowska 121B, 62-200 Gniezno w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego:
Gmina Trzemeszno, ul. Dąbrowskiego 2, 62-240 Trzemeszno,
przy udziale wykonawcy:
Remondis Aqua Trzemeszno Sp. z o.o., ul. 1 maja 21. 62-240
Trzemeszno
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego,
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę: J. T. prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą EKO-GRUNT J. T., ul. Witkowska 121B, 62-200
Gniezno, i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawcę: J. T. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą EKO-
GRUNT J. T., ul. Witkowska 121B, 62-200 Gniezno tytułem wpisu od
odwołania,
2.2 zasądza kwotę 3 873 zł 60 gr (słownie: trzy tysiące osiemset siedemdziesiąt trzy
złote sześćdziesiąt groszy) od wykonawcy: J. T. prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą EKO-GRUNT J. T., ul. Witkowska 121B, 62-200
Gniezno na rzecz zamawiającego: Gmina Trzemeszno, ul. Dąbrowskiego 2,
62-240 Trzemeszno, stanowiącą koszty poniesione z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika i dojazdu na posiedzenie.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Przewodniczący: …………….…………
Sygn. akt KIO 7/16
Uzasadnienie
Zamawiający: Gmina Trzemeszno prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na „Utrzymanie czystości i porządku na terenie
miasta Trzemeszna w zakresie sprzątania ulic oraz opróżniania koszy ulicznych”.
Ogłoszenie
o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 14.12.2015r.
pod nr 341900.
W dniu 30.12.2015 r. Zamawiający dokonał wyboru oferty złożonej przez Remondis Aqua
Trzemeszno Sp. z o.o. z siedzibą w Trzemesznie, jako najkorzystniejszej oraz
wykluczył z postępowania wykonawcę – J. T. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą
Eko-Grunt J. T. z siedzibą w Gnieźnie.
Wykonawca Eko-Grunt J. T. wniósł odwołanie wobec czynności wykluczenia go z
postępowania oraz odrzucenia jego oferty.
Odwołujący z
arzucił naruszenie art. 24 ust.2 pkt 4 w
zw. z art.7 ust.1 Pzp, przez bezpodstawne wykluczenie z postępowania, pomimo wykazania
spełniania wszystkich warunków udziału w postępowaniu postawionych przez Zamawiającego
oraz naruszenie art. 26 ust.4 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp, przez brak wezwania Odwołującego do
złożenia wyjaśnień w zakresie przedłożonego zobowiązania do udostępnienia Odwołującemu
potencjału technicznego w postaci zamiatarki samojezdnej.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wykluczenia Odwołującego i czynności odrzucenia jego oferty oraz
dokonania ponowne} oceny ofert i wyboru najkorzystniejszej oferty.
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający określił warunki udziału w postępowaniu
w zakresie dysponowania potencjałem technicznym, tj. wykonawca został zobligowany do
dysponowania co najmniej 1 szt. zamiatarki ulicznej o poj. min. 2 m3, samojezdnej, wolnobieżnej,
bezpylnej.
W załączeniu do złożonej oferty Odwołujący złożył oświadczenie podmiotu trzeciego na
podstawie art. 26 ust. 2b Pzp w zakresie udostępnienia Odwołującemu na czas realizacji zadania
zasobów technicznych w postaci zamiatarki. Uzupełniony dokument - zobowiązanie podmiotu
trzeciego złożone w trybie art. 26 ust. 2b Pzp przez P.P.H.U „POL SKÓR” J. S. - ma charakter
bezwarunkowy, oddający wymagany zasób na czas realizacji przedmiotu zamówienia.
Odwołujący oświadczył, że nie kwestionuje faktu, że przedstawiając przedmiotowe
pisemne zobowiązanie, na skutek otrzymanego wezwania do uzupełnienia dokumentu, musi
bezwzględnie potwierdzić spełnienie warunku udziału w dacie upływu terminu składania ofert, tj.
w dniu 22.12.2015 r. W treści złożonego zobowiązania wyraźnie jest jednak wyartykułowane,że zasoby podmiotu trzeciego - konkretna zamiatarka, spełniająca określone parametry
techniczne, będzie realnie pozostawać w jego dyspozycji podczas realizacji zamówienia. Co
więcej, zasób ten zostanie Odwołującemu realnie przekazany. Nie budzi też wątpliwości data
wystawienia dokumentu, który został uzupełniony. Wpisanie daty 23.12.2015 r było czynnością
logiczną i racjonalną oraz faktyczną, skoro wcześniej ten sam podmiot, zobowiązujący się do
udostępnienia wymaganego zasobu lecz o innych parametrach, opatrzył dokument datą
18.12.2015r.
Zamawiający, bez wystąpienia wyjaśniającego, wezwał Odwołującego do uzupełnienia
dokumentu ze wskazaniem jednostki sprzętowej odpowiadającej wymaganiom Zamawiającego.
Odwołujący podniósł, że data wystawienia dokumentu uzupełnianego na wezwanie
Zamawiającego nie musi być równoznaczna z datą, na którą następuje potwierdzenie spełniania
warunków udziału w postępowaniu. Stanowisko to podzieliła Krajowa Izba Odwoławcza
w wyroku z dnia 29.04.2010 r. o sygn. akt KIO/UZP 624/10. Uzupełnione dokumenty muszą
potwierdzać spełnianie warunku najpóźniej na dzień składania ofert, przy czym istotna jest nie
tyle data wystawienia dokumentu, ale fakt, czy z jego treści wynika spełnienie warunku na dzień
składania ofert. Jeśli w odpowiedzi na wezwanie wykonawca uzupełnia dokument, na którym
widnieje data późniejsza niż dzień składania ofert, to należy zbadać, czy pomimo to z treści
złożonego dokumentu nie wynika, że wykonawca deklaruje aktualność informacji zawartych
w dokumencie na dzień składania ofert. Zgodnie z wyrokiem KIO z 21 lipca 2009 r. o sygn. akt
KIO/UZP 845/09, KIO/UZP 744/09, wobec brzmienia przepisu art. 26 ust. 3 Pzp, to nie data
samego dokumentu jest kluczowa. Istotne jest to, na jaki dzień aktualne są informacje w nim
zawarte. Stąd też zakwestionowanie tego faktu, który stał się podstawą do wykluczenia
i odrzucenia oferty Odwołującego był nieuprawniony, wobec braku odniesienia złożonego
zobowiązania do kontekstu sytuacyjnego, w jakim to zobowiązanie zostało złożone. Działanie
Zamawiającego w niniejszym postępowaniu jest przejawem nadmiernego formalizmu, który nie
służy dobrze pojętym interesem wspólnoty samorządowej.
Zdaniem Odwołującego, w przypadku dokumentu z art. 26 ust. 2b Pzp, złożonego w tym
postępowaniu, przy zaistnieniu jakiejkolwiek wątpliwości Zamawiający bezwzględnie był
zobligowany wezwać Odwołującego do wyjaśnienia w trybie art. 26 ust. 4 Pzp, czego nie uczynił.
W dniu 11 stycznia 2016 r. wykonawca Remondis Aqua Trzemeszno Sp. z o.o. zgłosił
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego. Przystępujący wniósł
o oddalenie odwołania. W piśmie procesowym z dnia 15 stycznia 2016 r. Przystępujący wyjaśnił,że Odwołujący uznał zasadność wezwania do uzupełnienia dokumentów i w dniu 23 grudnia
2015 r. uzupełnił dokument zobowiązania, wystawiony w dniu 23 grudnia 2015 r., czyli po upływie
terminu składania ofert. Z treści tego zobowiązania nie wynika, aby Odwołujący dysponował
przekazanym potencjałem technicznym w formie zamiatarki Schoering na samochodzie Man
w terminie przed upływem terminu składania ofert, tj. najpóźniej w dniu 22 grudnia 2015 r.
Dokument ten wprost potwierdza niespełnianie warunku udziału w postępowaniu, zatem
Zamawiający nie był zobligowany do żądania wyjaśnienia treści ww. dokumentu.
Zamawiający pismem z dnia 12 stycznia 2016 r. złożył odpowiedź na odwołanie. Wniósł
o oddalenie odwołania. Wyjaśnił, że Odwołujący w niniejszym postępowaniu nie wykazał
w sposób niebudzący wątpliwości spełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie
wymaganego potencjału technicznego. Zgodnie z art. 26 ust. 2a i art. 26 ust. 3 Pzp, wykonawca
jest zobowiązany wykazać spełnianie warunków udziału w postępowaniu nie później niż w dniu,
w którym upłynął termin składania ofert. Dotyczy to także dokumentów składanych w trybie
uzupełnienia. Nie oznacza to, że uzupełnione dokumenty muszą być wystawione przed terminem
składania ofert lecz z ich treści musi wynikać, że w dniu składania ofert wykonawca spełniał
warunki udziału w postępowaniu.
W przedmiotowym postępowaniu pisemne zobowiązanie podmiotu P.P.H.U. POL-SKÓR
do oddania do dyspozycji Odwołującego niezbędnych zasobów zostało opatrzone datą 23
grudnia 2015 r. i nie zawiera w swej treści informacji, że udostępnienie zasobów nastąpiło nie
później niż w dniu w którym upłynął termin składania ofert, tj. w dniu 22 grudnia 2015 r. Wobec
tego, na podstawie niniejszego zobowiązania nie można w sposób niebudzący wątpliwości
stwierdzić, że udostępnienie potencjału technicznego Odwołującemu nastąpiło nie później niż
w dniu 22 grudnia 2015 r. Z dokumentu nie wynika więc, że Odwołujący w dniu składania ofert
dysponował zobowiązaniem podmiotu oddającego niezbędne zasoby, a dokument wystawiony
przez P.P.H.U. POL-SKÓR datowany na dzień 23 grudnia 2015 r. nie potwierdza, by
zobowiązanie to dotyczyło także czasookresu poprzedzającego jego wystawienie. Wykonawca
w toku ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego winien dołożyć należytej staranności,
aby wykazać, że spełnia warunki udziału w postępowaniu i nie podlega wykluczeniu
z postępowania. To na wykonawcy spoczywa ciężar dowodu, że spełnia warunki udziału
w postępowaniu.
Odwołujący złożył w ofercie dokument „Zobowiązanie do udostępnienia zasobów”
datowany na dzień 18 grudnia 2015 r., który obejmował potencjał techniczny w postaci zamiatarki
Pronar ZMC 3.0. Jak ustalono w toku badania ofert, zamiatarka ta nie spełnia wymagań
określonych w części III pkt 2.3 SIWZ, gdyż nie jest to zamiatarka samojezdna.
Pismem z dnia 23 grudnia 2015 r. Zamawiający wezwał Odwołującego do uzupełnienia
dokumentu, potwierdzającego spełnianie ww. warunku nie później niż na dzień składania ofert,
tj. 22 grudnia 2015 r.
W odpowiedzi na ww. wezwanie, Odwołujący w dniu 23 grudnia 2015 r. przedstawił inną
zamiatarkę niż pierwotnie, tj. zamiatarkę Schoerling na samochodzie Man, co potwierdza,
zdaniem Zamawiającego, że Odwołujący miał świadomość, że zamiatarka Pronar ZMC 3.0 nie
jest samojezdna. Odwołujący mógł bowiem wykazać w uzupełnieniu, że zamiatarka ta w pełni
odpowiada wymogom specyfikacji, jednak tego nie uczynił. W związku z uzupełnieniem
dokumentu, który nie potwierdza spełniania warunku udziału na dzień składania ofert,
Zamawiający nie badał, czy wskazany w zobowiązaniu sprzęt spełnia wymagania
Zamawiającego.
Ponadto, zdaniem Zamawiającego, nawet jeśli przyjąć, że Odwołujący wykazał spełnianie
warunku udziału w postępowaniu na dzień składania ofert, to nastąpiła zmiana treści złożonej
oferty, gdyż wykonawca przedstawił inny przedmiot aniżeli pierwotnie przedstawiony w ofercie, co
zgodnie z art. 87 ust. 1 Pzp jest niedopuszczalne.
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez strony i uczestnika
postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że Odwołujący spełnia przesłanki, wskazane w art. 179 ust. 1 Pzp,
wymagane do wniesienia odwołania.
W przypadku potwierdzenia się zarzutów zawartych
w odwołaniu i przeprowadzenia przez Zamawiającego czynności, o które wniósł Odwołujący,
oferta Odwołującego zostałaby uznana za najkorzystniejszą.
Wykonawca
Remondis Aqua Trzemeszno Sp. z o.o.
przystąpił do niniejszego
postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, wypełniając przesłanki określone
w art. 185 ust. 2 i ust. 3 Pzp.
Stosownie do art. 192 ust. 7 Pzp, Izba rozpoznała odwołanie w zakresie zarzutów
zawartych w odwołaniu.
Izba ustaliła, co następuje.
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający określił warunki udziału w postępowaniu,
w tym, w części III pkt 2.3 SIWZ warunek w zakresie obowiązku dysponowania przez wykonawcę
potencjałem technicznym w postaci dysponowania co najmniej 1 szt. zamiatarki ulicznej o poj.
min. 2 m
3
, samojezdnej, wolnobieżnej, bezpylnej.
Fakt spełniania warunków udziału
w postępowaniu należało wykazać w terminie nie później niż na dzień składania ofert, który
został ustalony przez Zamawiającego w SIWZ i ogłoszeniu o zamówieniu w dacie 22 grudnia
2015 r.
Zamawiający opracował wzór formularza „Zobowiązanie do udostępnienia zasobów”
w Załączniku nr 6 do SIWZ, który obowiązywał w przypadku korzystania przez wykonawców
z potencjału podmiotów trzecich w celu wykazania spełniania warunków udziału
w postępowaniu. Formularz do wypełnienia zawiera wzór oświadczenia, składanego na
podstawie art. 26 ust. 2b Pzp, o zobowiązaniu się podmiotu trzeciego do oddania
wykonawcy do dyspozycji niezbędnych zasobów w określonym zakresie na okres
korzystania z nich przy wykonywaniu przedmiotowego zamówienia, z podaniem zakresu,
sposobu, warunków/charakteru, innych możliwości i podstawy udostępnienia oraz
z określeniem, czy dany podmiot będzie brał udział w realizacji zamówienia.
Odwołujący złożył ofertę, w której przedstawił zobowiązanie
podmiotu trzeciego,
złożone w trybie art. 26 ust. 2b Pzp z dnia 18 grudnia 2015 r. przez P.P.H.U „POL-SKÓR” J. S. w
zakresie
udostępnienia
Odwołującemu
zasobów
potencjału
technicznego
w postaci zamiatarki PRONAR ZMC 3.0.
W toku badania i oceny ofert Zamawiający ustalił, że zamiatarka wskazana w tym
zobowiązaniu nie spełnia wymagań określonych w części III pkt 2.3 SIWZ, gdyż nie jest
samojezdna, co nie było kwestionowane przez Odwołującego w toku postępowania.
W dniu 23 grudnia 2015 r. Zamawiający wezwał Odwołującego w trybie art. 26 ust. 3 Pzp
do uzupełnienia dokumentu potwierdzającego spełnienie powyższego warunku. Zamawiający
podkreślił dodatkowo w wezwaniu, że „Wykonawca jest zobowiązany wykazać spełnianie
warunków udziału w postępowaniu nie później niż na dzień składania ofert, tj. 22.12.2015 r.”
Odwołujący w dniu 23 grudnia 2015 r. przedłożył Zamawiającemu w ramach uzupełnienia
„Zobowiązanie do udostępnienia zasobów”, zgodnie z wzorem zawartym w SIWZ, wystawione
w dniu 23 grudnia 2015 r. przez P.P.H.U „POL SKÓR” J. S. zawierające oświadczenie o
udostępnieniu Odwołującemu zasobów potencjału technicznego w postaci zamiatarki Schoering
na samochodzie Man.
W ustalonym stanie faktycznym Izba zważyła, jak poniżej:
Zarzut naruszenia art. 24 ust. 2 pkt 4 w zw. z art. 7 ust.1 Pzp, przez wykluczenie Odwołującego
z postępowania z powodu niewykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Zgodnie z art. 26 ust. 2a i art. 26 ust. 3 Pzp, wykonawca ubiegający się o zamówienie jest
zobowiązany wykazać spełnianie warunków udziału w postępowaniu nie później niż w dniu,
w którym upłynął termin składania ofert. Ta sama zasada dotyczy wykazania spełniania
warunków udziału w wyniku uzupełnienia dokumentów wymaganych w celu potwierdzenia
spełniania warunków, na co wprost wskazuje treść art. 26 ust. 3 Pzp. Dla oceny, czy warunek
udziału jest spełniony nie później niż w dniu, w którym upłynął termin składania ofert nie ma
zasadniczego znaczenia wyłącznie data wystawienia dokumentu, ale istotny jest fakt, czy z treści
dokumentu wynika spełnienie warunku na dzień składania ofert. W przypadku zatem
uzupełnienia dokumentu opatrzonego datą po terminie składania ofert wymaga każdorazowo
analizy, czy z treści tego dokumentu, z informacji w nim zawartych wynika, że okoliczności
potwierdzające spełnianie danego warunku udziału w postępowaniu były aktualne nie później niż
na dzień składania ofert. Powyższe stanowisko zostało ugruntowane w orzecznictwie Krajowej
Izby Odwoławczej.
Odwołujący również podzielił powyższą interpretację, jednak nie potrafił wskazać, która
treść uzupełnionego zobowiązania potwierdza fakt udostępnienia Odwołującemu przez P.P.H.U.
POL-SKÓR zasobów w postaci zamiatarki spełniającej wymagane parametry – na dzień
składania ofert, tj. na dzień 22 grudnia 2015 r. Treść omawianego zobowiązania jest jasna
i jednoznaczna, która nie może podlegać interpretacji wbrew literalnemu brzmieniu. Dokument
zawiera oświadczenie podmiotu P.P.H.U. POL-SKÓR: „…oświadczamy, iż zobowiązujemy się do
oddania wykonawcy … do dyspozycji niezbędnych zasobów w postaci…”. Oświadczenie zostało
opatrzone datą 23 grudnia 2015 r. i sformułowane w czasie teraźniejszym, co oznacza,
że zostało złożone w dniu wystawienia dokumentu, tj. w dniu 23 grudnia 2015 r. Z treści tego
dokumentu nie wynika, że w dniu składania ofert Odwołujący dysponował wymaganym zasobem
technicznym w postaci zamiatarki Schoering na samochodzie Man, skoro zobowiązanie w tym
zakresie zostało złożone przez P.P.H.U. POL-SKÓR dopiero w dniu 23 grudnia 2015 r.
Podkreślić należy, że postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego ma charakter
sformalizowany
i jest oparte na sztywnych regułach wynikających z ustawy Pzp. (tak orzekł
Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 28 października 2005 r. sygn. akt V Ca
398/05).
Formalizm ten (wynikający z przepisów prawa) ma doniosłe znaczenie z punktu
widzenia zachowania w postępowaniu uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Te same zasady i procedury muszą obowiązywać w równym stopniu wszystkich wykonawców
uczestniczących w postępowaniu, jak też zamawiającego.. Zamawiający nie może dowolnie
odstąpić od przestrzegania tych zasad wobec niektórych tylko wykonawców. Takie działanie
zawsze skutkowałoby naruszeniem art. 7 ust. 1 Pzp.
Przepis art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp nakazuje wykluczyć wykonawcę, który nie wykazał
spełniania warunków udziału w postępowaniu. Zatem to fakt braku wykazania spełniania
warunków ma decydujące znaczenie, jako podstawa wykluczenia wykonawcy, a nie okoliczność,
czy wykonawca w rzeczywistości spełnia dany warunek, mimo, że nie przedłożył odpowiednich
dokumentów. Podkreślić też należy, że to na wykonawcy spoczywa ciężar wykazania (dowodu),że spełnia warunki udziału w postępowaniu. Wykonawca (przedsiębiorca), jako profesjonalista,
winien dołożyć należytej staranności, aby wykazać, że spełnia warunki udziału w postępowaniu
i nie podlega wykluczeniu z postępowania.
Odnosząc się do za
rzutu naruszenia art. 26 ust. 4 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp,
w okolicznościach niniejszej sprawy Izba nie stwierdziła wystąpienia przesłanek do wezwania
Odwołującego do złożenia wyjaśnień dotyczących treści uzupełnionego zobowiązania z dnia 23
grudnia 2015 r. Zarówno treść dokumentu zobowiązania złożonego pierwotnie w ofercie,
jak i treść dokumentu uzupełnionego w dniu 23 grudnia 2015 r. jest jednoznaczna, nie budzi
jakichkolwiek wątpliwości, które powinny podlegać wyjaśnieniu w trybie art. 26 ust. 4 Pzp.
Wyjaśnienie, w rozumieniu zaprezentowanym przez Odwołującego, tj. wyjaśnienie, które miałoby
potwierdzać, wbrew treści złożonego zobowiązania, że w dacie składania ofert aktualne było
udostępnienie Odwołującemu potencjału technicznego w postaci zamiatarki samojezdnej,
musiałoby faktycznie prowadzić do zmiany treści oświadczenia z dnia 23 grudnia 2015 r.,
poprzez jego uzupełnienie o dodatkową, nową treść. Działanie takie jest niezgodne z art. 26 ust.
4 i art. 7 ust. 1 Pzp, gdyż prowadziłoby do bezprawnego obejścia przepisu art. 26 ust. 3 Pzp,
który umożliwia Zamawiającemu wyłącznie jednokrotne wezwanie wykonawcy do uzupełnienia
dokumentu w określonym zakresie.
Uwzględniając stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła na podstawie
art. 192 ust. 1 Pzp.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp
oraz zgodnie z § 3 pkt 1 i 2 oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzaju kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania. (Dz. U. Nr 41,
poz. 238).
Przewodniczący: ………………………………
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę: J. T. prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą EKO-GRUNT J. T., ul. Witkowska 121B, 62-200
Gniezno, i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawcę: J. T. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą EKO-
GRUNT J. T., ul. Witkowska 121B, 62-200 Gniezno tytułem wpisu od
odwołania,
2.2 zasądza kwotę 3 873 zł 60 gr (słownie: trzy tysiące osiemset siedemdziesiąt trzy
złote sześćdziesiąt groszy) od wykonawcy: J. T. prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą EKO-GRUNT J. T., ul. Witkowska 121B, 62-200
Gniezno na rzecz zamawiającego: Gmina Trzemeszno, ul. Dąbrowskiego 2,
62-240 Trzemeszno, stanowiącą koszty poniesione z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika i dojazdu na posiedzenie.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Przewodniczący: …………….…………
Sygn. akt KIO 7/16
Uzasadnienie
Zamawiający: Gmina Trzemeszno prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na „Utrzymanie czystości i porządku na terenie
miasta Trzemeszna w zakresie sprzątania ulic oraz opróżniania koszy ulicznych”.
Ogłoszenie
o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 14.12.2015r.
pod nr 341900.
W dniu 30.12.2015 r. Zamawiający dokonał wyboru oferty złożonej przez Remondis Aqua
Trzemeszno Sp. z o.o. z siedzibą w Trzemesznie, jako najkorzystniejszej oraz
wykluczył z postępowania wykonawcę – J. T. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą
Eko-Grunt J. T. z siedzibą w Gnieźnie.
Wykonawca Eko-Grunt J. T. wniósł odwołanie wobec czynności wykluczenia go z
postępowania oraz odrzucenia jego oferty.
Odwołujący z
arzucił naruszenie art. 24 ust.2 pkt 4 w
zw. z art.7 ust.1 Pzp, przez bezpodstawne wykluczenie z postępowania, pomimo wykazania
spełniania wszystkich warunków udziału w postępowaniu postawionych przez Zamawiającego
oraz naruszenie art. 26 ust.4 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp, przez brak wezwania Odwołującego do
złożenia wyjaśnień w zakresie przedłożonego zobowiązania do udostępnienia Odwołującemu
potencjału technicznego w postaci zamiatarki samojezdnej.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wykluczenia Odwołującego i czynności odrzucenia jego oferty oraz
dokonania ponowne} oceny ofert i wyboru najkorzystniejszej oferty.
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający określił warunki udziału w postępowaniu
w zakresie dysponowania potencjałem technicznym, tj. wykonawca został zobligowany do
dysponowania co najmniej 1 szt. zamiatarki ulicznej o poj. min. 2 m3, samojezdnej, wolnobieżnej,
bezpylnej.
W załączeniu do złożonej oferty Odwołujący złożył oświadczenie podmiotu trzeciego na
podstawie art. 26 ust. 2b Pzp w zakresie udostępnienia Odwołującemu na czas realizacji zadania
zasobów technicznych w postaci zamiatarki. Uzupełniony dokument - zobowiązanie podmiotu
trzeciego złożone w trybie art. 26 ust. 2b Pzp przez P.P.H.U „POL SKÓR” J. S. - ma charakter
bezwarunkowy, oddający wymagany zasób na czas realizacji przedmiotu zamówienia.
Odwołujący oświadczył, że nie kwestionuje faktu, że przedstawiając przedmiotowe
pisemne zobowiązanie, na skutek otrzymanego wezwania do uzupełnienia dokumentu, musi
bezwzględnie potwierdzić spełnienie warunku udziału w dacie upływu terminu składania ofert, tj.
w dniu 22.12.2015 r. W treści złożonego zobowiązania wyraźnie jest jednak wyartykułowane,że zasoby podmiotu trzeciego - konkretna zamiatarka, spełniająca określone parametry
techniczne, będzie realnie pozostawać w jego dyspozycji podczas realizacji zamówienia. Co
więcej, zasób ten zostanie Odwołującemu realnie przekazany. Nie budzi też wątpliwości data
wystawienia dokumentu, który został uzupełniony. Wpisanie daty 23.12.2015 r było czynnością
logiczną i racjonalną oraz faktyczną, skoro wcześniej ten sam podmiot, zobowiązujący się do
udostępnienia wymaganego zasobu lecz o innych parametrach, opatrzył dokument datą
18.12.2015r.
Zamawiający, bez wystąpienia wyjaśniającego, wezwał Odwołującego do uzupełnienia
dokumentu ze wskazaniem jednostki sprzętowej odpowiadającej wymaganiom Zamawiającego.
Odwołujący podniósł, że data wystawienia dokumentu uzupełnianego na wezwanie
Zamawiającego nie musi być równoznaczna z datą, na którą następuje potwierdzenie spełniania
warunków udziału w postępowaniu. Stanowisko to podzieliła Krajowa Izba Odwoławcza
w wyroku z dnia 29.04.2010 r. o sygn. akt KIO/UZP 624/10. Uzupełnione dokumenty muszą
potwierdzać spełnianie warunku najpóźniej na dzień składania ofert, przy czym istotna jest nie
tyle data wystawienia dokumentu, ale fakt, czy z jego treści wynika spełnienie warunku na dzień
składania ofert. Jeśli w odpowiedzi na wezwanie wykonawca uzupełnia dokument, na którym
widnieje data późniejsza niż dzień składania ofert, to należy zbadać, czy pomimo to z treści
złożonego dokumentu nie wynika, że wykonawca deklaruje aktualność informacji zawartych
w dokumencie na dzień składania ofert. Zgodnie z wyrokiem KIO z 21 lipca 2009 r. o sygn. akt
KIO/UZP 845/09, KIO/UZP 744/09, wobec brzmienia przepisu art. 26 ust. 3 Pzp, to nie data
samego dokumentu jest kluczowa. Istotne jest to, na jaki dzień aktualne są informacje w nim
zawarte. Stąd też zakwestionowanie tego faktu, który stał się podstawą do wykluczenia
i odrzucenia oferty Odwołującego był nieuprawniony, wobec braku odniesienia złożonego
zobowiązania do kontekstu sytuacyjnego, w jakim to zobowiązanie zostało złożone. Działanie
Zamawiającego w niniejszym postępowaniu jest przejawem nadmiernego formalizmu, który nie
służy dobrze pojętym interesem wspólnoty samorządowej.
Zdaniem Odwołującego, w przypadku dokumentu z art. 26 ust. 2b Pzp, złożonego w tym
postępowaniu, przy zaistnieniu jakiejkolwiek wątpliwości Zamawiający bezwzględnie był
zobligowany wezwać Odwołującego do wyjaśnienia w trybie art. 26 ust. 4 Pzp, czego nie uczynił.
W dniu 11 stycznia 2016 r. wykonawca Remondis Aqua Trzemeszno Sp. z o.o. zgłosił
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego. Przystępujący wniósł
o oddalenie odwołania. W piśmie procesowym z dnia 15 stycznia 2016 r. Przystępujący wyjaśnił,że Odwołujący uznał zasadność wezwania do uzupełnienia dokumentów i w dniu 23 grudnia
2015 r. uzupełnił dokument zobowiązania, wystawiony w dniu 23 grudnia 2015 r., czyli po upływie
terminu składania ofert. Z treści tego zobowiązania nie wynika, aby Odwołujący dysponował
przekazanym potencjałem technicznym w formie zamiatarki Schoering na samochodzie Man
w terminie przed upływem terminu składania ofert, tj. najpóźniej w dniu 22 grudnia 2015 r.
Dokument ten wprost potwierdza niespełnianie warunku udziału w postępowaniu, zatem
Zamawiający nie był zobligowany do żądania wyjaśnienia treści ww. dokumentu.
Zamawiający pismem z dnia 12 stycznia 2016 r. złożył odpowiedź na odwołanie. Wniósł
o oddalenie odwołania. Wyjaśnił, że Odwołujący w niniejszym postępowaniu nie wykazał
w sposób niebudzący wątpliwości spełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie
wymaganego potencjału technicznego. Zgodnie z art. 26 ust. 2a i art. 26 ust. 3 Pzp, wykonawca
jest zobowiązany wykazać spełnianie warunków udziału w postępowaniu nie później niż w dniu,
w którym upłynął termin składania ofert. Dotyczy to także dokumentów składanych w trybie
uzupełnienia. Nie oznacza to, że uzupełnione dokumenty muszą być wystawione przed terminem
składania ofert lecz z ich treści musi wynikać, że w dniu składania ofert wykonawca spełniał
warunki udziału w postępowaniu.
W przedmiotowym postępowaniu pisemne zobowiązanie podmiotu P.P.H.U. POL-SKÓR
do oddania do dyspozycji Odwołującego niezbędnych zasobów zostało opatrzone datą 23
grudnia 2015 r. i nie zawiera w swej treści informacji, że udostępnienie zasobów nastąpiło nie
później niż w dniu w którym upłynął termin składania ofert, tj. w dniu 22 grudnia 2015 r. Wobec
tego, na podstawie niniejszego zobowiązania nie można w sposób niebudzący wątpliwości
stwierdzić, że udostępnienie potencjału technicznego Odwołującemu nastąpiło nie później niż
w dniu 22 grudnia 2015 r. Z dokumentu nie wynika więc, że Odwołujący w dniu składania ofert
dysponował zobowiązaniem podmiotu oddającego niezbędne zasoby, a dokument wystawiony
przez P.P.H.U. POL-SKÓR datowany na dzień 23 grudnia 2015 r. nie potwierdza, by
zobowiązanie to dotyczyło także czasookresu poprzedzającego jego wystawienie. Wykonawca
w toku ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego winien dołożyć należytej staranności,
aby wykazać, że spełnia warunki udziału w postępowaniu i nie podlega wykluczeniu
z postępowania. To na wykonawcy spoczywa ciężar dowodu, że spełnia warunki udziału
w postępowaniu.
Odwołujący złożył w ofercie dokument „Zobowiązanie do udostępnienia zasobów”
datowany na dzień 18 grudnia 2015 r., który obejmował potencjał techniczny w postaci zamiatarki
Pronar ZMC 3.0. Jak ustalono w toku badania ofert, zamiatarka ta nie spełnia wymagań
określonych w części III pkt 2.3 SIWZ, gdyż nie jest to zamiatarka samojezdna.
Pismem z dnia 23 grudnia 2015 r. Zamawiający wezwał Odwołującego do uzupełnienia
dokumentu, potwierdzającego spełnianie ww. warunku nie później niż na dzień składania ofert,
tj. 22 grudnia 2015 r.
W odpowiedzi na ww. wezwanie, Odwołujący w dniu 23 grudnia 2015 r. przedstawił inną
zamiatarkę niż pierwotnie, tj. zamiatarkę Schoerling na samochodzie Man, co potwierdza,
zdaniem Zamawiającego, że Odwołujący miał świadomość, że zamiatarka Pronar ZMC 3.0 nie
jest samojezdna. Odwołujący mógł bowiem wykazać w uzupełnieniu, że zamiatarka ta w pełni
odpowiada wymogom specyfikacji, jednak tego nie uczynił. W związku z uzupełnieniem
dokumentu, który nie potwierdza spełniania warunku udziału na dzień składania ofert,
Zamawiający nie badał, czy wskazany w zobowiązaniu sprzęt spełnia wymagania
Zamawiającego.
Ponadto, zdaniem Zamawiającego, nawet jeśli przyjąć, że Odwołujący wykazał spełnianie
warunku udziału w postępowaniu na dzień składania ofert, to nastąpiła zmiana treści złożonej
oferty, gdyż wykonawca przedstawił inny przedmiot aniżeli pierwotnie przedstawiony w ofercie, co
zgodnie z art. 87 ust. 1 Pzp jest niedopuszczalne.
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez strony i uczestnika
postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że Odwołujący spełnia przesłanki, wskazane w art. 179 ust. 1 Pzp,
wymagane do wniesienia odwołania.
W przypadku potwierdzenia się zarzutów zawartych
w odwołaniu i przeprowadzenia przez Zamawiającego czynności, o które wniósł Odwołujący,
oferta Odwołującego zostałaby uznana za najkorzystniejszą.
Wykonawca
Remondis Aqua Trzemeszno Sp. z o.o.
przystąpił do niniejszego
postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, wypełniając przesłanki określone
w art. 185 ust. 2 i ust. 3 Pzp.
Stosownie do art. 192 ust. 7 Pzp, Izba rozpoznała odwołanie w zakresie zarzutów
zawartych w odwołaniu.
Izba ustaliła, co następuje.
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający określił warunki udziału w postępowaniu,
w tym, w części III pkt 2.3 SIWZ warunek w zakresie obowiązku dysponowania przez wykonawcę
potencjałem technicznym w postaci dysponowania co najmniej 1 szt. zamiatarki ulicznej o poj.
min. 2 m
3
, samojezdnej, wolnobieżnej, bezpylnej.
Fakt spełniania warunków udziału
w postępowaniu należało wykazać w terminie nie później niż na dzień składania ofert, który
został ustalony przez Zamawiającego w SIWZ i ogłoszeniu o zamówieniu w dacie 22 grudnia
2015 r.
Zamawiający opracował wzór formularza „Zobowiązanie do udostępnienia zasobów”
w Załączniku nr 6 do SIWZ, który obowiązywał w przypadku korzystania przez wykonawców
z potencjału podmiotów trzecich w celu wykazania spełniania warunków udziału
w postępowaniu. Formularz do wypełnienia zawiera wzór oświadczenia, składanego na
podstawie art. 26 ust. 2b Pzp, o zobowiązaniu się podmiotu trzeciego do oddania
wykonawcy do dyspozycji niezbędnych zasobów w określonym zakresie na okres
korzystania z nich przy wykonywaniu przedmiotowego zamówienia, z podaniem zakresu,
sposobu, warunków/charakteru, innych możliwości i podstawy udostępnienia oraz
z określeniem, czy dany podmiot będzie brał udział w realizacji zamówienia.
Odwołujący złożył ofertę, w której przedstawił zobowiązanie
podmiotu trzeciego,
złożone w trybie art. 26 ust. 2b Pzp z dnia 18 grudnia 2015 r. przez P.P.H.U „POL-SKÓR” J. S. w
zakresie
udostępnienia
Odwołującemu
zasobów
potencjału
technicznego
w postaci zamiatarki PRONAR ZMC 3.0.
W toku badania i oceny ofert Zamawiający ustalił, że zamiatarka wskazana w tym
zobowiązaniu nie spełnia wymagań określonych w części III pkt 2.3 SIWZ, gdyż nie jest
samojezdna, co nie było kwestionowane przez Odwołującego w toku postępowania.
W dniu 23 grudnia 2015 r. Zamawiający wezwał Odwołującego w trybie art. 26 ust. 3 Pzp
do uzupełnienia dokumentu potwierdzającego spełnienie powyższego warunku. Zamawiający
podkreślił dodatkowo w wezwaniu, że „Wykonawca jest zobowiązany wykazać spełnianie
warunków udziału w postępowaniu nie później niż na dzień składania ofert, tj. 22.12.2015 r.”
Odwołujący w dniu 23 grudnia 2015 r. przedłożył Zamawiającemu w ramach uzupełnienia
„Zobowiązanie do udostępnienia zasobów”, zgodnie z wzorem zawartym w SIWZ, wystawione
w dniu 23 grudnia 2015 r. przez P.P.H.U „POL SKÓR” J. S. zawierające oświadczenie o
udostępnieniu Odwołującemu zasobów potencjału technicznego w postaci zamiatarki Schoering
na samochodzie Man.
W ustalonym stanie faktycznym Izba zważyła, jak poniżej:
Zarzut naruszenia art. 24 ust. 2 pkt 4 w zw. z art. 7 ust.1 Pzp, przez wykluczenie Odwołującego
z postępowania z powodu niewykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Zgodnie z art. 26 ust. 2a i art. 26 ust. 3 Pzp, wykonawca ubiegający się o zamówienie jest
zobowiązany wykazać spełnianie warunków udziału w postępowaniu nie później niż w dniu,
w którym upłynął termin składania ofert. Ta sama zasada dotyczy wykazania spełniania
warunków udziału w wyniku uzupełnienia dokumentów wymaganych w celu potwierdzenia
spełniania warunków, na co wprost wskazuje treść art. 26 ust. 3 Pzp. Dla oceny, czy warunek
udziału jest spełniony nie później niż w dniu, w którym upłynął termin składania ofert nie ma
zasadniczego znaczenia wyłącznie data wystawienia dokumentu, ale istotny jest fakt, czy z treści
dokumentu wynika spełnienie warunku na dzień składania ofert. W przypadku zatem
uzupełnienia dokumentu opatrzonego datą po terminie składania ofert wymaga każdorazowo
analizy, czy z treści tego dokumentu, z informacji w nim zawartych wynika, że okoliczności
potwierdzające spełnianie danego warunku udziału w postępowaniu były aktualne nie później niż
na dzień składania ofert. Powyższe stanowisko zostało ugruntowane w orzecznictwie Krajowej
Izby Odwoławczej.
Odwołujący również podzielił powyższą interpretację, jednak nie potrafił wskazać, która
treść uzupełnionego zobowiązania potwierdza fakt udostępnienia Odwołującemu przez P.P.H.U.
POL-SKÓR zasobów w postaci zamiatarki spełniającej wymagane parametry – na dzień
składania ofert, tj. na dzień 22 grudnia 2015 r. Treść omawianego zobowiązania jest jasna
i jednoznaczna, która nie może podlegać interpretacji wbrew literalnemu brzmieniu. Dokument
zawiera oświadczenie podmiotu P.P.H.U. POL-SKÓR: „…oświadczamy, iż zobowiązujemy się do
oddania wykonawcy … do dyspozycji niezbędnych zasobów w postaci…”. Oświadczenie zostało
opatrzone datą 23 grudnia 2015 r. i sformułowane w czasie teraźniejszym, co oznacza,
że zostało złożone w dniu wystawienia dokumentu, tj. w dniu 23 grudnia 2015 r. Z treści tego
dokumentu nie wynika, że w dniu składania ofert Odwołujący dysponował wymaganym zasobem
technicznym w postaci zamiatarki Schoering na samochodzie Man, skoro zobowiązanie w tym
zakresie zostało złożone przez P.P.H.U. POL-SKÓR dopiero w dniu 23 grudnia 2015 r.
Podkreślić należy, że postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego ma charakter
sformalizowany
i jest oparte na sztywnych regułach wynikających z ustawy Pzp. (tak orzekł
Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 28 października 2005 r. sygn. akt V Ca
398/05).
Formalizm ten (wynikający z przepisów prawa) ma doniosłe znaczenie z punktu
widzenia zachowania w postępowaniu uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Te same zasady i procedury muszą obowiązywać w równym stopniu wszystkich wykonawców
uczestniczących w postępowaniu, jak też zamawiającego.. Zamawiający nie może dowolnie
odstąpić od przestrzegania tych zasad wobec niektórych tylko wykonawców. Takie działanie
zawsze skutkowałoby naruszeniem art. 7 ust. 1 Pzp.
Przepis art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp nakazuje wykluczyć wykonawcę, który nie wykazał
spełniania warunków udziału w postępowaniu. Zatem to fakt braku wykazania spełniania
warunków ma decydujące znaczenie, jako podstawa wykluczenia wykonawcy, a nie okoliczność,
czy wykonawca w rzeczywistości spełnia dany warunek, mimo, że nie przedłożył odpowiednich
dokumentów. Podkreślić też należy, że to na wykonawcy spoczywa ciężar wykazania (dowodu),że spełnia warunki udziału w postępowaniu. Wykonawca (przedsiębiorca), jako profesjonalista,
winien dołożyć należytej staranności, aby wykazać, że spełnia warunki udziału w postępowaniu
i nie podlega wykluczeniu z postępowania.
Odnosząc się do za
rzutu naruszenia art. 26 ust. 4 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp,
w okolicznościach niniejszej sprawy Izba nie stwierdziła wystąpienia przesłanek do wezwania
Odwołującego do złożenia wyjaśnień dotyczących treści uzupełnionego zobowiązania z dnia 23
grudnia 2015 r. Zarówno treść dokumentu zobowiązania złożonego pierwotnie w ofercie,
jak i treść dokumentu uzupełnionego w dniu 23 grudnia 2015 r. jest jednoznaczna, nie budzi
jakichkolwiek wątpliwości, które powinny podlegać wyjaśnieniu w trybie art. 26 ust. 4 Pzp.
Wyjaśnienie, w rozumieniu zaprezentowanym przez Odwołującego, tj. wyjaśnienie, które miałoby
potwierdzać, wbrew treści złożonego zobowiązania, że w dacie składania ofert aktualne było
udostępnienie Odwołującemu potencjału technicznego w postaci zamiatarki samojezdnej,
musiałoby faktycznie prowadzić do zmiany treści oświadczenia z dnia 23 grudnia 2015 r.,
poprzez jego uzupełnienie o dodatkową, nową treść. Działanie takie jest niezgodne z art. 26 ust.
4 i art. 7 ust. 1 Pzp, gdyż prowadziłoby do bezprawnego obejścia przepisu art. 26 ust. 3 Pzp,
który umożliwia Zamawiającemu wyłącznie jednokrotne wezwanie wykonawcy do uzupełnienia
dokumentu w określonym zakresie.
Uwzględniając stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła na podstawie
art. 192 ust. 1 Pzp.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp
oraz zgodnie z § 3 pkt 1 i 2 oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzaju kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania. (Dz. U. Nr 41,
poz. 238).
Przewodniczący: ………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 129/16 z dnia 2016-02-18
- Sygn. akt KIO 149/16 z dnia 2016-02-17
- Sygn. akt KIO 142/16 z dnia 2016-02-16
- Sygn. akt KIO 132/16 z dnia 2016-02-12
- Sygn. akt KIO 124/16 z dnia 2016-02-12
