rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2015-01-19
rok: 2014
data dokumentu: 2015-01-19
rok: 2014
sygnatury akt.:
KIO 2797/14
KIO 2797/14
po rozpatrzeniu na rozprawia dnia 19 stycznia 2015 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 29 grudnia 2014 r. przez
wykonawcę Eurovia
Polska S.A., Bielany Wrocławskie, ul. Szwedzka 5, 55-040 Kobierzyce w postępowaniu
prowadzonym przez
Miasto Ruda Śląska, pl. Jana Pawła II 6, 41-709 Ruda Śląska
przy udziale wykonawcy
Przedsiębiorstwo Budowy Dróg "DROGOPOL-ZW" Sp. z o.o.,
ul. Siemianowicka 52d, 40-301 Katowice zgłaszającego swoje przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 29 grudnia 2014 r. przez
wykonawcę Eurovia
Polska S.A., Bielany Wrocławskie, ul. Szwedzka 5, 55-040 Kobierzyce w postępowaniu
prowadzonym przez
Miasto Ruda Śląska, pl. Jana Pawła II 6, 41-709 Ruda Śląska
przy udziale wykonawcy
Przedsiębiorstwo Budowy Dróg "DROGOPOL-ZW" Sp. z o.o.,
ul. Siemianowicka 52d, 40-301 Katowice zgłaszającego swoje przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej oraz nakazuje dokonanie ponownego badania i
oceny ofert z zastosowaniem procedury przewidzianej w art. 26 ust. 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych tj. wezwaniem do uzupełnienia dokumentów
potwierdzających
sytuację
finansową
i
ekonomiczną
wykonawcy
Przedsiębiorstwo Budowy Dróg "DROGOPOL-ZW" Sp. z o.o. z siedzibą w
Katowicach.
2. Kosztami postępowania obciąża zamawiającego Miasto Ruda Śląska, pl. Jana
Pawła II 6, 41-709 Ruda Śląska i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę
20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero
groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Eurovia Polska S.A., Bielany
Wrocławskie, ul. Szwedzka 5, 55-040 Kobierzyce tytułem wpisu od odwołania;
2.1 Zasądza od
Miasta Ruda Śląska, pl. Jana Pawła II 6, 41-709 Ruda Śląska
na rzecz
wykonawcy Eurovia Polska S.A., Bielany Wrocławskie, ul. Szwedzka
5, 55-040 Kobierzyce kwotę 23 600 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia trzy tysiące
sześćset złotych 00 gr) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego
poniesionych z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.), na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w
Gliwicach.
Przewodniczący:
…………………………………..
Sygn. akt: KIO 2797/14
Uzasadnienie
Zamawiający Miasto Ruda Śląska - prowadzi w przetargu nieograniczonym postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego na „Budowę odcinka trasy N-S od ul. 1-go Maja do ul.
Bukowej w Rudzie Śląskiej wraz z węzłem dwupoziomowym i budową odcinka drogi od ul.
Bukowej do u. ks. Niedzieli ~ ul. Nowobukowa”.
Od decyzji Zamawiającego z dnia 17 grudnia 2014 r. o wyborze najkorzystniejszej oferty
wniósł odwołanie wykonawca - firma EUROVIA POLSKA S.A. Bielany Wrocławskie (w
dalszej Odwołujący) stwierdzając, iż wybrany wykonawca podlega wykluczeniu z
postępowania na podstawie art.24 ust.2 pkt. 4, a jego oferta odrzuceniu na podstawie art. 89
ust.1 pkt. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1.
art. 24 ust.2 pkt 4 poprzez zaniechanie wykluczenia z postępowania o udzielenie
zamówienia wykonawcy, który nie wykazał spełniania warunków udziału w postępowaniu
dotyczącego sytuacji ekonomicznej i finansowej;
2.
art. 89 ust 1 pkt 5 poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy, który winien był
być wykluczony z postępowania;
3.
art. 91 ust.1 nakazującego Zamawiającemu wybrać ofertę najkorzystniejszą na
podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia;
4.
art. 7 ust. 3 zobowiązującego Zamawiającego do udzielenia zamówienia wyłącznie
wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy i prowadzenia postępowania w sposób
zapewniający uczciwą konkurencję i równe traktowanie wykonawców.
Wnosząc o uwzględnienie odwołania Odwołujący wniósł o:
1.
unieważnienia czynności wyboru, jako najkorzystniejszej, oferty złożonej przez
Przedsiębiorstwo Budowy Dróg DROGOPOL-ZW Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach;
2.
powtórzenia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty spośród wykonawców nie
podlegających wykluczeniu oraz ofert nie podlegających odrzuceniu.
Uzasadniając zarzuty i żądania odwołujący wskazał, co następuje.
W postępowaniu Zamawiający wymagał, między innymi, aby w zakresie sytuacji
ekonomicznej i finansowej wykonawcy wykazali się posiadaniem środków finansowych lub
zdolnością kredytową w wysokości nie mniejszej niż 10 mln złotych.
Powyższy wymóg został wskazany zarówno w treści „Ogłoszenia o zamówieniu’ (Sekcja
III.2.2.) pkt.2 ), jak i w treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia (pkt 2.4.2. str.7).
Celem potwierdzenia spełnienia warunku, Zamawiający wymagał, aby do oferty wykonawcy
załączyli informację banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo- kredytowej
potwierdzającą wysokość posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytową
wykonawcy, wystawionej nie wcześniej niż 3 miesiące przed terminem składania ofert.
Wybrany wykonawca Przedsiębiorstwo Budowy Dróg DROGOPOL-ZW Sp. z o.o. z siedzibą
w Katowicach załączył do oferty pismo BNP PARIBAS Bank Polska SA z Katowic z dnia 26
sierpnia 2014 r., w którym Bank, między innymi, potwierdza iż:
a)średniomiesięczne obroty w okresie ostatnich 12 miesięcy na rachunku bieżącym,
zarówno po stronie WN i MA wyrażają się kwotą ośmiocyfrową w dolnym przedziale;
b)
na dzień wystawienia informacji Klient korzysta z limitu kredytowego w ramach
wielocelowej linii kredytowej wyrażonej kwotą siedmiocyfrową w środkowym przedziale
wartości;
c)
na dzień wystawienia informacji Klient korzysta z kredytu nieodnawialnego, którego
bieżące saldo zadłużenia jest wyrażone kwotą siedmiocyfrową w dolnym przedziale wartości;
d)
obecne saldo zadłużenia Klienta z tytułu zawartej(ych) umowy(ów) leasingu w PLN
wyrażone jest kwotą sześciocyfrową w dolnym przedziale wartości;
Posiłkując się słownictwem informacji bankowej, Zamawiający żądał, celem potwierdzenia
spełnienia warunku udziału, wykazaniem się przez wykonawców posiadaniem środków
finansowych lub zdolnością kredytowej przekraczającą kwotę siedmiocyfrową
Dokonując oceny złożonego dokumentu oraz przyjmując - tylko celem lepszego
zilustrowania omawianych okoliczności - hipotetycznie, wartości, o których mowa w lit. b), c),,
d) informacja wskazuje, że wybrany wykonawca:
1)
uzyskuje zarówno wpływy jak i wydatki na tym samym poziomie, co nie pozwala na
wnioskowanie o posiadaniu środków w wymaganej wysokości;
2)
na dzień wystawienia informacji już korzysta z limitu kredytowego w ramach
wielocelowej linii kredytowej o wartości ok. 5.000.000 PLN;
3)
na dzień wystawienia, korzysta z kredytu nieodnawialnego, którego bieżące saldo
zadłużenia wynosi ok. 2.500.000 PLN;
4)
obecne saldo zadłużenia z tytułu zawartej(ych) umowy(ów) leasingu wynosi ok.
250.000 PLN
Mając na uwadze fakt, iż zdolność kredytowa świadczy o maksymalnym możliwym
zadłużeniu klienta wraz z jego wszystkimi innymi zobowiązaniami, korzystanie przez
wybranego wykonawcę z aktualnie już udzielonych kredytów i jego zadłużenie w wyżej
oszacowanych wielkościach oraz fakt, iż w przedłożonej informacji Bank stwierdza, że
Przedsiębiorstwo Budowy Dróg DROGOPOL- ZW Sp. z o.o. posiada zdolność kredytową do
obsługi i spłaty produktów kredytowych do łącznej kwoty 10.000.000 PLN nie może być
spornym, iż wybrany wykonawca nie potwierdził spełnienia warunku udziału.
Skoro zadłużenie wybranego wykonawcy - Przedsiębiorstwo Budowy Dróg DROGOPOL-ZW
Sp. z o.o.- wynikające z obsługi i spłaty produktów kredytowych na dzień wystawienia
informacji wyraża się - stosując słownictwo z informacji bankowej - kwotą siedmiocyfrową w
górnym przedziale wartości, to nie jest możliwe wykazanie się na rzecz przedmiotowego
postępowania
zdolnością
kredytową
przekraczającą
wartość
wyrażoną
kwotą
siedmiocyfrową, przy zdolności kredytowej - do łącznej kwoty 10.000.000 PLN.
W świetle okoliczności wskazanych w przedłożonej informacji Banku, wybrany wykonawca
aktualnie:
i.
korzystając z limitu kredytowego w ramach wielocelowej linii kredytowej;
ii.
korzystając z kredytu odnawialnego:
iii.
mając zadłużenie z tytułu zawartej (ych) umowy(ów) lesingu;
iv.
podsiadając zdolność kredytową do łacznej kwoty 10.000.000 PLN
nie był w stanie wykazać się zdolnością kredytową nie mniejszą niż 10 min złotych,
wymaganą przez Zamawiającego, jako potwierdzenie spełnienia warunku udziału
dotyczącego jego sytuacji ekonomicznej i finansowej.
Potwierdzeniem właściwej i prawidłowej oceny zaistniałych okoliczności, dokonanej przez
Odwołującego, mogą być także cytowane poniżej, przykładowe aktualne wyroki Krajowej
Izby Odwoławczej. KI01862/14„Zdaniem Izby (...) zamawiający zasadnie wykluczył
odwołującego z udziału w postępowaniu z powodu niewykazania warunku udziału w
postępowaniu w zakresie sytuacji ekonomicznej i finansowej. Zamawiający prawidłowo
ocenił, te odwołujący złożonymi dokumentami nie wykazał zdolności kredytowej lub środków
finansowych na poziomie 3 min złotych.
Istotą warunków finansowych polegających na konieczności wykazania zdolności kredytowej
lub środków finansowych, opisywanych przez zamawiających na podstawie art 22 ust 3 w
zw. z art. 22 ust 1 pkt 4 ustawy Pzp, jest udowodnienie, ze wykonawca ma dostęp do
finansowania w określonej kwocie, bądź to w postaci środków własnych bądź w postaciśrodków, które może uzyskać w drodze kredytu.
Podkreślenia wymaga ugruntowane w orzecznictwie Izby stanowisko, że w przypadku
kredytów udzielonych i uruchomionych. na poczet zdolności finansowej zaliczeniu mogą
ulec jedynie takie środki finansowe pochodzące z uruchomionego kredytu, które pozostają
do dyspozycji wykonawcy. Jeżeli bowiem kredyt odnawialny czy linia kredytowa są
częściowo wykorzystane na inne przedsięwzięcia, warunkiem dostępu do kredytu czy linii w
pierwotnej, nominalnej wysokości jest wcześniejsza spłata zobowiązań. Jeżeli wykonawca
ma ten kredyt w całości lub części wykorzystany, to nie ma dostępu do niego w pełnej
wysokości.
(...) Prawdą jest, że bank w dniu 14 maja 2014 r. ocenił pozytywnie zdolność kredytową
odwołującego na poziomie 1 min zł. Istotnym w sprawie było jednak to, że - jak
jednoznacznie wynikało z opinii bankowej - w wyniku takiej oceny zdolności kredytowej
odwołującemu w dacie sporządzenia opinii został już udzielony kredyt w rachunku bieżącym.
Zdolność kredytowa na poziomie 1 min zł została zatem skonsumowana poprzez udzielenie
kredytu. Ponadto - jak wynikało z dalszej części opinii - kwota dostępnych środków na
rachunku bieżącym odwołującego wynosiła jedynie 468.793,41 zł. W ocenie Izby ujawnione
saldo dotyczyło rachunku bieżącego, w którym odwołującemu przyznano i uruchomiono
kredyt. Na konieczność takiej interpretacji opinii wskazuje również treść regulaminu
prowadzenia rachunków bankowych w BNP Paribas Bank Polska S.A., złożonego przez
zamawiającego. Zgodnie z § 6 ust 1 tego regulaminu, w umowie o kredyt w rachunku
bieżącym bank zobowiązuje się do udostępnienia kredytobiorcy środków pieniężnych do
wysokości kwoty kredytu określonej w umowie, na rachunku kredytobiorcy prowadzonym
przez bank. Korzystanie z udostępnionych w ten sposób środków pieniężnych następuje w
ciężar salda debetowego tego rachunku.
Powyższe oznaczało, że z udzielonego odwołującemu kredytu pozostała do wykorzystania
jedynie ww. kwota, która mogła być zaliczona na poczet wymaganej zdolności finansowej.*
Sygn. akt KI01705/14 „Trafnie Zamawiający uznał, te dokument w postaci opinii bankowej z
dnia 29 maja 2014 r. nie potwierdza spełnienia warunku udziału w postępowaniu, którego
treścią było wykazanie się środkami pieniężnymi lub zdolnością kredytową na kwotę co
najmniej 256 000 zł. Podkreślenia bowiem wymaga, że możliwość posłużenia się zdolnością
kredytową oznacza konieczność posiadania zbadanej przez bank możliwości uzyskania
kredytu na wymaganą wysokość. Ze złożonej opinii banku wynika, że w nieokreślonej
przeszłości bank zbadał zdolność kredytową Odwołującego, skutkiem czego jest udzielony
mu kredyt obrotowy na łączną wysokość 5 800 000 zł, z czego jednak cześć jest
wykorzystana. tak, że aktualnie, na dzień wystawienia zaświadczenia wykonawca może
skorzystać tylko z kwoty 146.025,48 zł. Z treści dokumentu składanego w celu wykazania
zdolności finansowej winno wynikać, że wykonawca na moment najpóźniej o 3 miesiące
poprzedzający termin składania ofert dysponuje zdolnością kredytową na określoną w SIWZ
wysokość. Oznacza to możliwość dysponowania w pełni kredytem w wymaganej wysokości.
Fakt wykorzystania określonej części kredytu oznacza. że o tyle mniejsza jest zdolność
kredytowa danego wykonawcy, o ile wykorzystana cześć kredytu pomniejsza pierwotnie
przyznany kredyt. Wykonawca nie potwierdził więc zdolności kredytowej na wymaganą
kwotę, to jest na 256 000 zł. Nie sposób też uznać, że powinna być tu brana pod uwagę
historyczna zdolność kredytowa z nieznanego momentu przyznania wykonawcy kredytu
obrotowego. Przypomnienia wymaga, że w świetle § 1 ust. 1 pkt 10 Rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich możeżądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane
[Dz. U. 2013, poz.231], dokument potwierdzający zdolność kredytową musi być wystawiony
nie dawniej niż 3 miesiące przed terminem składania ofert, w tym więc okresie powinno
także mieć miejsce badanie zdolności kredytowej.
Jeżeli kredyt został udzielony na zupełnie inny cel, a w szczególności kiedy został już
wykorzystany lub środki z niego pochodzące są stale zaangażowane na Inną działalność
wykonawcy - w żaden sposób nie potwierdza zdolności sfinansowania realizacji zamówienia.
Należy zauważyć przy tym, że z uwagi na uregulowanie wynikające z § 1 pkt 9
rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów, de facto wystarczające jest wykazanie
przez wykonawcę, że w jakimkolwiek dniu w okresie trzech miesięcy przed terminem
składania ofert miał dostęp do środków finansowych na sfinansowanie realizacji zamówienia'
WYROK
z dnia 29 lipca 2014 r. Sygn. akt: KI01443/14
„Zdolność kredytowa wymagana w ramach warunku udziału w postępowaniu jest i powinna
być ekwiwalentem wymaganych w ramach tego warunku środków finansowych, które ustala
się na poziomie potrzebnym do sfinansowania zamówienia. . Nie jest to zdolność rozumiana
jako możliwość sfinansowania transakcji skarbowych czy uzyskania gwarancji bankowych,
ale możliwość sfinansowania wykonania danego zamówienia. Przy czym zaznaczyć należy,
iż w ramach swoich informacji bank wyraźnie rozdzielił i rozróżnił ww. produkty bankowe.
Tymczasem jak wynika z przedłożonych dokumentów bankowych Odwołujący może uzyskać
kredyt w wysokości 9 500 000 zł, z czego ponad 8 500 000 zł już wykorzystał. Pozostaje
więc niespełna 500 000 zł. Co w zestawieniu z posiadanymi środkami finansowymi daje
potencjał finansowych wykonawcy na poziomie nieco powyżej 750 000 zł, a więc znacznie
poniżej wymaganych 2 mln. zł.”
Reasumując - przedłożona przez wybranego wykonawcę opinia bankowa nie potwierdza, ani
posiadania środków finansowych, ani też zdolności kredytowej w wymaganej wysokości
10.000.000 PLN. Z opinii bankowej jednoznacznie wynika, iż środki finansowe jakie wybrany
wykonawca może ewentualnie pozyskać na potrzeby realizacji przedmiotowego zamówienia
są bezspornie znacznie niższe aniżeli wymagał Zamawiający.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania. Stwierdził, że zarzut naruszenia art. 24 ust. 2
pkt 4 ustawy pzp jest przedwczesny, nawet gdyby przyznać rację odwołującemu co do
niewykazania przez wybranego wykonawcę spełnienia warunku dotyczącego sytuacji
ekonomicznej i finansowej wobec obowiązkowego stosowania procedury z art. 26 ust. 3
ustawy pzp.
Zamawiający zauważa, że wymagał w siwz wyłącznie wykazania przez wykonawców, że
posiadają środki finansowe lub zdolność kredytową w wysokości nie mniejszej niż
10 000 000 zł, a na potwierdzenie spełniania warunku należało przedłożyć z ofertą
informację banku lub skok potwierdzającą wysokość posiadanych środków finansowych lub
zdolność kredytowa.
Wybrany wykonawca złożył informację wystawioną przez BNP Paribas Polska S.A. z
siedzibą w Warszawie, datowaną na dzień 26 sierpnia 2014 r., z której wynika, iż wykonawca
ten „posiada zdolność kredytową do obsługi i spłaty produktów kredytowych do łącznej kwoty
10 000 000 zł.” Pozostałe stwierdzenia zawarte w opinii tylko uzupełniają wiarygodność
ekonomiczną i finansową, a nie obniżają ją. W szczególności opinia wykazuje, ze
wykonawca posiada nie tylko hipotetyczną, ale realną zdolność kredytową potwierdzając
uruchomienie linii kredytowych, a nie ich wykorzystanie. Dodatkowo informacje o obrocie
miesięcznym, ośmiocyfrowym, czyli przynajmniej 10 000 000 zł oraz posiadanie trzech r-ków
bankowych. Przy takich sformułowaniach zamawiający nie ma wątpliwości, że wykonawca
wykazał spełnienie warunku odnoszącego się do posiadania środków finansowych bądź
zdolności kredytowej w wysokości nie mniejszej niż 10 000 000 zł. Zamawiający stwierdził,że bank wydając opinię wziął pod uwagę wypłacalność klienta, kapitał, zabezpieczenie,
warunki ekonomiczne, czyli wszystkie elementy wpływające na kondycję wykonawcy.
Zamawiający zauważa przy tym, że nie ma wymogu dedykowania zdolności bądź środków
finansowych na potrzeby konkretnego zamówienia.
Odnosząc się do zarzutów odwołania zamawiający podnosi błędne zinterpretowanie opinii
bankowej, które nie zawiera informacji o kwocie 5 mln wykorzystywanego limitu, nie ma
również informacji o kwotach w wysokości 2 500 000 zł i 250 000 zł.
Wskazał także na stanowisko wykonawcy, który stwierdził, że limit kredytowy w wysokości 3
mln zł (a nie 5 mln zł) został udzielony i uruchomiony i jest dostępny w pełnej wysokości.
Podobnie kredyt nieodnawialny, którego bieżące saldo zadłużenia wynosi 1 611 949,97 zł, a
nie 2 500 000 zł. Wykonawca posiada także dostępne saldo w linii gwarancyjnej w wysokości
2 304 329,25 zł.
Zamawiający wskazuje także, że wykonawca posiada rachunki bankowe z saldem
końcowym od 4 243 870,15 zł do kwoty 5 832 256,42 zł. Tym samym środki finansowe,
jakimi dysponował wykonawca w okresie 3 miesięcy przed upływem terminu składania ofert
przekraczały wartość 10 000 000 zł.
Odnośnie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp zamawiający zauważa, że
przepis ten odnosi się do trybów wieloetapowych, co nie ma miejsca w niniejszym
postępowaniu.
Przystępujący do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego wniósł o
oddalenie odwołania wskazał na treść zaświadczenia banku uznając, że opinia o wysokości
zdolności kredytowej stanowi wniosek końcowy po uprzednich informacjach banku
określających wiarygodność klienta.
Z ostrożności stwierdził, iż nawet przyjmując, że kwota zdolności kredytowej tj. 10 mln zł
podlega obniżeniu o uprzednio zaciągnięte i dotychczas niespłacone kredyty, należy
zauważyć, że jej dopełnieniem do wymaganej przez zamawiającego wartości są środki
pieniężne przystępującego zgromadzone na rachunku bankowym. Pokrywają one sumę
zaciągniętego i jeszcze niespłaconego kredytu oraz kwotę zobowiązań leasingowych.
Wykonawca przedstawił zaświadczenie banku o stanie środków zgromadzonych oraz
zaświadczenie o stanie wykorzystania przez przystępującego kredytu w rachunku bieżącym i
linii gwarancyjnej datowane na dzień 19.09.2014 r.
W ocenie przystępującego złożona z ofertą informacja umożliwiała dokonanie prawidłowej
oceny o jego kondycji finansowej w świetle wymagań siwz. Na potwierdzenie powyższego
przystępujący przedstawił zestawienie środków finansowych sporządzone na podstawie
informacji uzyskanych z banku, w którym posiada rachunek bankowy.
Nie podzielając stanowiska odwołującego, zgodnie z którym ogólna zdolność kredytowa
przystępującego miałaby ulegać o wykorzystane już kredyty, przystępujący wskazuje, że
nawet 18 września 2014 r., gdzie miał miejsce najniższy poziom środków własnych,
wykonawca osiągał zdolność finansową co najmniej na poziomie 11 407 801,46 zł.
Do oferty dołączył dokumenty, które w sposób wystarczający opisują jego sytuację
ekonomiczną bez ujawniania szczegółowego stanu jego finansów. Jednakże z powodu
zniekształcenia informacji przez odwołującego, przystępujący rozwinął informacje w
złożonym piśmie procesowym.
W toku rozprawy strony i uczestnik podtrzymali stanowisko.
Odwołujący stwierdził, że wykonawca zgodnie z wymogami SIWZ powinien dysponowaćśrodkami finansowymi lub zdolnością kredytową, które to wielkości powinny być realne.
Wskazał, że dokonane przez niego oszacowanie oparł na informacjach zawartych w piśmie
banku z dnia 26 sierpnia 2014r. Zauważył, że z pisma tego nie można wnioskować o
wysokości posiadanych przez wykonawcę środków finansowych wobec treści, iż obroty po
stronie „winien” jak i „ma” są wyrażone kwotą 8 cyfrową w dolnym przedziale wartości.
Zauważył, że ocena zdolności finansowej wykonawcy, wbrew twierdzeniom zamawiającego,
nie należy do banku, lecz zamawiającego jako prowadzącego postępowanie. Stwierdził, iż
istotna jest ocena spełniania warunków udziału w postępowaniu na dzień dokonania przez
zamawiającego czynności, w tym wypadku wyboru oferty najkorzystniejszej, to jest dzień 17
grudnia 2014r. (wyrok SO w Poznaniu XGa652/13). Stwierdził, że dokumenty
przystępującego złożone w piśmie skierowanym do Izby datowane są na 19 września 2014r.,
a zamawiający tymi dokumentami nie dysponował w dacie wyboru oferty. Stwierdził, że
wskazane w piśmie banku i analizowane przez niego zdarzenia mają wpływ na wysokość
zdolności kredytowej wykonawcy, która jest opisana jako zdolność „do łącznej kwoty”.
Zauważa że złożona przez niego opinia bankowa wskazała na korzystanie z kredytu w
określonej kwocie i jednoczesnej zdolności kredytowej w wysokości nie mniejszej niż
wymagana.
Zamawiający podniósł, że ciężar dowodu w zakresie postawionej tezy obciąża
odwołującego. Zauważył, że analizy odwołującego opierają się wyłącznie na wygodnych mu
informacjach bez brania pod uwagę informacji o posiadanych rachunkach, zdolności
kredytowej w kwocie wymaganej. Ocenił, że bank dokonał prawidłowej oceny sytuacji
finansowej wykonawcy, a przedstawione w toku postępowania odwoławczego dokumenty
przez przystępującego dodatkowo potwierdzają poprawność dokonanej wycen. Wskazał na
różnice pojęcia udzielenia kredytu, a jego wykorzystania. Stwierdził, że informacje zawarte w
6 punktach pisma banku nie są informacjami wpływającymi na pomniejszenie zdolności
kredytowej, lecz potwierdzają tę zdolność w kwocie określonej w części końcowej tego
pisma. Stwierdził, że na równych zasadach oceniał dokumenty dotyczące sytuacji finansowej
i ekonomicznej wszystkich 12 wykonawców, a dokumenty te były podobne i zbliżone w swej
treści, w tym także przedstawione przez odwołującego. W opiniach bankowych
niejednokrotnie zawarta była informacja o korzystaniu z kredytu, co nie pomniejszało waloru
przedstawionej zdolności kredytowej.
Przystępujący stwierdził, że pismo banku z 26 sierpnia 2014r. zawiera informacje wstępne
ujęte w 6 punktach (nie wymagane postanowieniami SIWZ) i na końcu wniosek zawierający
opinię banku o zdolności kredytowej. Opinia ta została wydana niewątpliwie po
przeprowadzeniu przez wystawcę stosownej procedury.
Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz stanowisk stron
i przystępującego, zaprezentowanych na piśmie oraz w toku rozprawy skład orzekający
Krajowej Izby Odwoławczej ustalił i zważył, co następuje.
Przedmiotem sporu jest, czy wybrany wykonawca potwierdził wymaganą przez
zamawiającego sytuację ekonomiczną i finansową. Zamawiający wymagał w tym zakresie
aby wykonawcy wykazali się posiadaniem środków finansowych lub zdolnością kredytową w
wysokości nie mniejszej niż 10 mln złotych. Powyższy wymóg został wskazany zarówno w
treści „Ogłoszenia o zamówieniu’ (Sekcja III.2.2.) pkt.2 ), jak i w treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia (pkt 2.4.2. str.7)..
Celem potwierdzenia spełnienia warunku należało do oferty wykonawcy załączyć informację
banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej potwierdzającą wysokość
posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytową wykonawcy, wystawionej nie
wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert.
Wykonawca Przedsiębiorstwo Budowy Dróg DROGOPOL-ZW Sp. z o.o. z siedzibą w
Katowicach załączył do oferty pismo BNP PARIBAS Bank Polska SA z Katowic z dnia 26
sierpnia 2014 r., w którym Bank potwierdza, że współpracuje z firmą od dnia 19 września
2003 r. w zakresie prowadzenia bieżącego rachunku bankowego.
Następnie w piśmie banku zawarte są informacje ujęte w sześciu punktach (tiret) o treści:
Klient posiada w Banku następujące rachunki bankowe:
Bieżący rachunek bankowy w PLN o numerze: PL70 1600 1055 0002 3211 5043 001,
rachunek walutowy w EUR o numerze PL15 1600 1055 0002 3211 5043 0021, rachunek
walutowy w USD o numerze PL85 1600 1055 0002 3211 5043 0022,
średniomiesięczne obroty na rachunku bieżącym w PLN w okresie ostatnich 12 miesięcy,
zarówno po stronie WN i MA wyrażają się kwotą ośmiocyfrową w dolnym przedziale
wartości;
na dzień 22.08.2014 r. rachunki Klienta nie były obciążone tytułami egzekucyjnymi,
na dzień dzisiejszy korzysta z limitu kredytowego w ramach wielocelowej linii kredytowej
wyrażonej kwotą siedmiocyfrową w środkowym przedziale wartości oraz kredytu
nieodnawialnego, którego bieżące saldo zadłużenia jest wyrażone kwotą siedmiocyfrową w
dolnym przedziale wartości;
Obecne saldo zadłużenia Klienta z tytułu zawartej (ych) umowy(ów) leasingu w PLN
wyrażone jest kwotą sześciocyfrową w dolnym przedziale wartości. Ostateczny termin spłaty
przypada na 13 maja 2018 roku. Klient terminowo reguluje swoje zobowiązania wobec
Banku.
W opinii Banku Klient posiada zdolność kredytową do obsługi i spłaty produktów
kredytowych do łącznej kwoty 10.000.000 PLN (słownie: dziesięć milionów złotych).
Niniejsza opinia została wydana na prośbę klienta w oparciu o metodologię oceny stosowaną
standardowo przez Bank.
Niesporne jest, że powołany wyżej dokument był jedynym dowodem mającym potwierdzić
sytuację finansową i ekonomiczną wykonawcy złożonym wraz z ofertą.
Skład orzekający uznaje za uzasadnione stwierdzenie, że przedmiotowy dokument
potwierdzający spełnienie warunku udziału w postępowaniu podlega ocenie w całej swojej
treści. Przystępujący do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego uznaje, że
treść zaświadczenia banku jest opinią o wysokości zdolności kredytowej i stanowi wniosek
końcowy po uprzednich informacjach banku określających wiarygodność klienta. W ocenie
odwołującego informacje o korzystaniu przez wykonawcę z limitów kredytowych i kredytu
jakkolwiek nie określające kwot wykorzystanych zawierają jednak stwierdzenia o korzystaniu
z kredytu oraz zadłużeniach w kwotach opisanych liczbą cyfr.
Skład orzekający w sprawie w wyniku analizy opinii bankowej stoi na stanowisku, iż
sformułowanie o zdolności kredytowej „do łącznej kwoty 10.000.000 zł” oznacza ocenę
banku, iż do tej kwoty wykonawca „posiada zdolność kredytową do obsługi i spłaty
produktów kredytowych.” Zacytowane sformułowanie uzasadnia wniosek, że wskazana
kwota zdolności kredytowej jest w dacie jej wskazania kwotą maksymalną i zawarte są w
niej również wartości kredytów udzielonych i wykorzystywanych. Przy odmiennej ocenie tego
stanu rzeczy należałoby poddać w wątpliwość celowość informacji o kredytach udzielonych.
Tym samym, w ocenie Izby kwota zdolności kredytowej tj. 10 mln zł podlega obniżeniu o
uprzednio zaciągnięte i dotychczas niespłacone kredyty, te bowiem stanowią swoiste
reduktory kwoty pełnej zdolności kredytowej.
W takim stanie rzeczy skład orzekający nakazał zamawiającemu dokonanie ponownej oceny
ofert zauważając, że złożona z ofertą informacja nie umożliwiała dokonania prawidłowej
oceny o kondycji finansowej przystępującego w świetle wymagań siwz. Zatem zamawiający
jako prowadzący postępowanie jest zobowiązany do żądania od wykonawcy złożenia
niezbędnych dokumentów na potwierdzenie spełnienia warunków udziału i oceny tych
dokumentów.
W świetle powyższych ustaleń i uznania, że zamawiający naruszył przepisy ustawy pzp w
zakresie wyboru najkorzystniejszej oferty w wyniku nieprawidłowej oceny spełniania
warunków udziału w postępowaniu, orzeczono jak w sentencji. Wobec powyższego należy
ponowić ocenę wykonawcy z zastosowaniem obligatoryjnej procedury przewidzianej w art.
26 ust. 3 ustawy pzp wskazanej w sentencji orzeczenia.
Jednocześnie Izba zauważa, że w postępowaniu niniejszym nie ma zastosowania przepis
art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy jako nie odnoszący się do postępowania prowadzonego w trybie
przetargu nieograniczonego.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp
oraz przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i
sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238) tj. stosownie do wyniku
postępowania, uwzględniając koszty wynagrodzenia pełnomocnika zamawiającego z tytułu
reprezentacji, na podstawie faktury złożonej do akt sprawy.
Przewodniczący: …………………………
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej oraz nakazuje dokonanie ponownego badania i
oceny ofert z zastosowaniem procedury przewidzianej w art. 26 ust. 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych tj. wezwaniem do uzupełnienia dokumentów
potwierdzających
sytuację
finansową
i
ekonomiczną
wykonawcy
Przedsiębiorstwo Budowy Dróg "DROGOPOL-ZW" Sp. z o.o. z siedzibą w
Katowicach.
2. Kosztami postępowania obciąża zamawiającego Miasto Ruda Śląska, pl. Jana
Pawła II 6, 41-709 Ruda Śląska i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę
20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero
groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Eurovia Polska S.A., Bielany
Wrocławskie, ul. Szwedzka 5, 55-040 Kobierzyce tytułem wpisu od odwołania;
2.1 Zasądza od
Miasta Ruda Śląska, pl. Jana Pawła II 6, 41-709 Ruda Śląska
na rzecz
wykonawcy Eurovia Polska S.A., Bielany Wrocławskie, ul. Szwedzka
5, 55-040 Kobierzyce kwotę 23 600 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia trzy tysiące
sześćset złotych 00 gr) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego
poniesionych z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.), na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w
Gliwicach.
Przewodniczący:
…………………………………..
Sygn. akt: KIO 2797/14
Uzasadnienie
Zamawiający Miasto Ruda Śląska - prowadzi w przetargu nieograniczonym postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego na „Budowę odcinka trasy N-S od ul. 1-go Maja do ul.
Bukowej w Rudzie Śląskiej wraz z węzłem dwupoziomowym i budową odcinka drogi od ul.
Bukowej do u. ks. Niedzieli ~ ul. Nowobukowa”.
Od decyzji Zamawiającego z dnia 17 grudnia 2014 r. o wyborze najkorzystniejszej oferty
wniósł odwołanie wykonawca - firma EUROVIA POLSKA S.A. Bielany Wrocławskie (w
dalszej Odwołujący) stwierdzając, iż wybrany wykonawca podlega wykluczeniu z
postępowania na podstawie art.24 ust.2 pkt. 4, a jego oferta odrzuceniu na podstawie art. 89
ust.1 pkt. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1.
art. 24 ust.2 pkt 4 poprzez zaniechanie wykluczenia z postępowania o udzielenie
zamówienia wykonawcy, który nie wykazał spełniania warunków udziału w postępowaniu
dotyczącego sytuacji ekonomicznej i finansowej;
2.
art. 89 ust 1 pkt 5 poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy, który winien był
być wykluczony z postępowania;
3.
art. 91 ust.1 nakazującego Zamawiającemu wybrać ofertę najkorzystniejszą na
podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia;
4.
art. 7 ust. 3 zobowiązującego Zamawiającego do udzielenia zamówienia wyłącznie
wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy i prowadzenia postępowania w sposób
zapewniający uczciwą konkurencję i równe traktowanie wykonawców.
Wnosząc o uwzględnienie odwołania Odwołujący wniósł o:
1.
unieważnienia czynności wyboru, jako najkorzystniejszej, oferty złożonej przez
Przedsiębiorstwo Budowy Dróg DROGOPOL-ZW Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach;
2.
powtórzenia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty spośród wykonawców nie
podlegających wykluczeniu oraz ofert nie podlegających odrzuceniu.
Uzasadniając zarzuty i żądania odwołujący wskazał, co następuje.
W postępowaniu Zamawiający wymagał, między innymi, aby w zakresie sytuacji
ekonomicznej i finansowej wykonawcy wykazali się posiadaniem środków finansowych lub
zdolnością kredytową w wysokości nie mniejszej niż 10 mln złotych.
Powyższy wymóg został wskazany zarówno w treści „Ogłoszenia o zamówieniu’ (Sekcja
III.2.2.) pkt.2 ), jak i w treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia (pkt 2.4.2. str.7).
Celem potwierdzenia spełnienia warunku, Zamawiający wymagał, aby do oferty wykonawcy
załączyli informację banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo- kredytowej
potwierdzającą wysokość posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytową
wykonawcy, wystawionej nie wcześniej niż 3 miesiące przed terminem składania ofert.
Wybrany wykonawca Przedsiębiorstwo Budowy Dróg DROGOPOL-ZW Sp. z o.o. z siedzibą
w Katowicach załączył do oferty pismo BNP PARIBAS Bank Polska SA z Katowic z dnia 26
sierpnia 2014 r., w którym Bank, między innymi, potwierdza iż:
a)średniomiesięczne obroty w okresie ostatnich 12 miesięcy na rachunku bieżącym,
zarówno po stronie WN i MA wyrażają się kwotą ośmiocyfrową w dolnym przedziale;
b)
na dzień wystawienia informacji Klient korzysta z limitu kredytowego w ramach
wielocelowej linii kredytowej wyrażonej kwotą siedmiocyfrową w środkowym przedziale
wartości;
c)
na dzień wystawienia informacji Klient korzysta z kredytu nieodnawialnego, którego
bieżące saldo zadłużenia jest wyrażone kwotą siedmiocyfrową w dolnym przedziale wartości;
d)
obecne saldo zadłużenia Klienta z tytułu zawartej(ych) umowy(ów) leasingu w PLN
wyrażone jest kwotą sześciocyfrową w dolnym przedziale wartości;
Posiłkując się słownictwem informacji bankowej, Zamawiający żądał, celem potwierdzenia
spełnienia warunku udziału, wykazaniem się przez wykonawców posiadaniem środków
finansowych lub zdolnością kredytowej przekraczającą kwotę siedmiocyfrową
Dokonując oceny złożonego dokumentu oraz przyjmując - tylko celem lepszego
zilustrowania omawianych okoliczności - hipotetycznie, wartości, o których mowa w lit. b), c),,
d) informacja wskazuje, że wybrany wykonawca:
1)
uzyskuje zarówno wpływy jak i wydatki na tym samym poziomie, co nie pozwala na
wnioskowanie o posiadaniu środków w wymaganej wysokości;
2)
na dzień wystawienia informacji już korzysta z limitu kredytowego w ramach
wielocelowej linii kredytowej o wartości ok. 5.000.000 PLN;
3)
na dzień wystawienia, korzysta z kredytu nieodnawialnego, którego bieżące saldo
zadłużenia wynosi ok. 2.500.000 PLN;
4)
obecne saldo zadłużenia z tytułu zawartej(ych) umowy(ów) leasingu wynosi ok.
250.000 PLN
Mając na uwadze fakt, iż zdolność kredytowa świadczy o maksymalnym możliwym
zadłużeniu klienta wraz z jego wszystkimi innymi zobowiązaniami, korzystanie przez
wybranego wykonawcę z aktualnie już udzielonych kredytów i jego zadłużenie w wyżej
oszacowanych wielkościach oraz fakt, iż w przedłożonej informacji Bank stwierdza, że
Przedsiębiorstwo Budowy Dróg DROGOPOL- ZW Sp. z o.o. posiada zdolność kredytową do
obsługi i spłaty produktów kredytowych do łącznej kwoty 10.000.000 PLN nie może być
spornym, iż wybrany wykonawca nie potwierdził spełnienia warunku udziału.
Skoro zadłużenie wybranego wykonawcy - Przedsiębiorstwo Budowy Dróg DROGOPOL-ZW
Sp. z o.o.- wynikające z obsługi i spłaty produktów kredytowych na dzień wystawienia
informacji wyraża się - stosując słownictwo z informacji bankowej - kwotą siedmiocyfrową w
górnym przedziale wartości, to nie jest możliwe wykazanie się na rzecz przedmiotowego
postępowania
zdolnością
kredytową
przekraczającą
wartość
wyrażoną
kwotą
siedmiocyfrową, przy zdolności kredytowej - do łącznej kwoty 10.000.000 PLN.
W świetle okoliczności wskazanych w przedłożonej informacji Banku, wybrany wykonawca
aktualnie:
i.
korzystając z limitu kredytowego w ramach wielocelowej linii kredytowej;
ii.
korzystając z kredytu odnawialnego:
iii.
mając zadłużenie z tytułu zawartej (ych) umowy(ów) lesingu;
iv.
podsiadając zdolność kredytową do łacznej kwoty 10.000.000 PLN
nie był w stanie wykazać się zdolnością kredytową nie mniejszą niż 10 min złotych,
wymaganą przez Zamawiającego, jako potwierdzenie spełnienia warunku udziału
dotyczącego jego sytuacji ekonomicznej i finansowej.
Potwierdzeniem właściwej i prawidłowej oceny zaistniałych okoliczności, dokonanej przez
Odwołującego, mogą być także cytowane poniżej, przykładowe aktualne wyroki Krajowej
Izby Odwoławczej. KI01862/14„Zdaniem Izby (...) zamawiający zasadnie wykluczył
odwołującego z udziału w postępowaniu z powodu niewykazania warunku udziału w
postępowaniu w zakresie sytuacji ekonomicznej i finansowej. Zamawiający prawidłowo
ocenił, te odwołujący złożonymi dokumentami nie wykazał zdolności kredytowej lub środków
finansowych na poziomie 3 min złotych.
Istotą warunków finansowych polegających na konieczności wykazania zdolności kredytowej
lub środków finansowych, opisywanych przez zamawiających na podstawie art 22 ust 3 w
zw. z art. 22 ust 1 pkt 4 ustawy Pzp, jest udowodnienie, ze wykonawca ma dostęp do
finansowania w określonej kwocie, bądź to w postaci środków własnych bądź w postaciśrodków, które może uzyskać w drodze kredytu.
Podkreślenia wymaga ugruntowane w orzecznictwie Izby stanowisko, że w przypadku
kredytów udzielonych i uruchomionych. na poczet zdolności finansowej zaliczeniu mogą
ulec jedynie takie środki finansowe pochodzące z uruchomionego kredytu, które pozostają
do dyspozycji wykonawcy. Jeżeli bowiem kredyt odnawialny czy linia kredytowa są
częściowo wykorzystane na inne przedsięwzięcia, warunkiem dostępu do kredytu czy linii w
pierwotnej, nominalnej wysokości jest wcześniejsza spłata zobowiązań. Jeżeli wykonawca
ma ten kredyt w całości lub części wykorzystany, to nie ma dostępu do niego w pełnej
wysokości.
(...) Prawdą jest, że bank w dniu 14 maja 2014 r. ocenił pozytywnie zdolność kredytową
odwołującego na poziomie 1 min zł. Istotnym w sprawie było jednak to, że - jak
jednoznacznie wynikało z opinii bankowej - w wyniku takiej oceny zdolności kredytowej
odwołującemu w dacie sporządzenia opinii został już udzielony kredyt w rachunku bieżącym.
Zdolność kredytowa na poziomie 1 min zł została zatem skonsumowana poprzez udzielenie
kredytu. Ponadto - jak wynikało z dalszej części opinii - kwota dostępnych środków na
rachunku bieżącym odwołującego wynosiła jedynie 468.793,41 zł. W ocenie Izby ujawnione
saldo dotyczyło rachunku bieżącego, w którym odwołującemu przyznano i uruchomiono
kredyt. Na konieczność takiej interpretacji opinii wskazuje również treść regulaminu
prowadzenia rachunków bankowych w BNP Paribas Bank Polska S.A., złożonego przez
zamawiającego. Zgodnie z § 6 ust 1 tego regulaminu, w umowie o kredyt w rachunku
bieżącym bank zobowiązuje się do udostępnienia kredytobiorcy środków pieniężnych do
wysokości kwoty kredytu określonej w umowie, na rachunku kredytobiorcy prowadzonym
przez bank. Korzystanie z udostępnionych w ten sposób środków pieniężnych następuje w
ciężar salda debetowego tego rachunku.
Powyższe oznaczało, że z udzielonego odwołującemu kredytu pozostała do wykorzystania
jedynie ww. kwota, która mogła być zaliczona na poczet wymaganej zdolności finansowej.*
Sygn. akt KI01705/14 „Trafnie Zamawiający uznał, te dokument w postaci opinii bankowej z
dnia 29 maja 2014 r. nie potwierdza spełnienia warunku udziału w postępowaniu, którego
treścią było wykazanie się środkami pieniężnymi lub zdolnością kredytową na kwotę co
najmniej 256 000 zł. Podkreślenia bowiem wymaga, że możliwość posłużenia się zdolnością
kredytową oznacza konieczność posiadania zbadanej przez bank możliwości uzyskania
kredytu na wymaganą wysokość. Ze złożonej opinii banku wynika, że w nieokreślonej
przeszłości bank zbadał zdolność kredytową Odwołującego, skutkiem czego jest udzielony
mu kredyt obrotowy na łączną wysokość 5 800 000 zł, z czego jednak cześć jest
wykorzystana. tak, że aktualnie, na dzień wystawienia zaświadczenia wykonawca może
skorzystać tylko z kwoty 146.025,48 zł. Z treści dokumentu składanego w celu wykazania
zdolności finansowej winno wynikać, że wykonawca na moment najpóźniej o 3 miesiące
poprzedzający termin składania ofert dysponuje zdolnością kredytową na określoną w SIWZ
wysokość. Oznacza to możliwość dysponowania w pełni kredytem w wymaganej wysokości.
Fakt wykorzystania określonej części kredytu oznacza. że o tyle mniejsza jest zdolność
kredytowa danego wykonawcy, o ile wykorzystana cześć kredytu pomniejsza pierwotnie
przyznany kredyt. Wykonawca nie potwierdził więc zdolności kredytowej na wymaganą
kwotę, to jest na 256 000 zł. Nie sposób też uznać, że powinna być tu brana pod uwagę
historyczna zdolność kredytowa z nieznanego momentu przyznania wykonawcy kredytu
obrotowego. Przypomnienia wymaga, że w świetle § 1 ust. 1 pkt 10 Rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich możeżądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane
[Dz. U. 2013, poz.231], dokument potwierdzający zdolność kredytową musi być wystawiony
nie dawniej niż 3 miesiące przed terminem składania ofert, w tym więc okresie powinno
także mieć miejsce badanie zdolności kredytowej.
Jeżeli kredyt został udzielony na zupełnie inny cel, a w szczególności kiedy został już
wykorzystany lub środki z niego pochodzące są stale zaangażowane na Inną działalność
wykonawcy - w żaden sposób nie potwierdza zdolności sfinansowania realizacji zamówienia.
Należy zauważyć przy tym, że z uwagi na uregulowanie wynikające z § 1 pkt 9
rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów, de facto wystarczające jest wykazanie
przez wykonawcę, że w jakimkolwiek dniu w okresie trzech miesięcy przed terminem
składania ofert miał dostęp do środków finansowych na sfinansowanie realizacji zamówienia'
WYROK
z dnia 29 lipca 2014 r. Sygn. akt: KI01443/14
„Zdolność kredytowa wymagana w ramach warunku udziału w postępowaniu jest i powinna
być ekwiwalentem wymaganych w ramach tego warunku środków finansowych, które ustala
się na poziomie potrzebnym do sfinansowania zamówienia. . Nie jest to zdolność rozumiana
jako możliwość sfinansowania transakcji skarbowych czy uzyskania gwarancji bankowych,
ale możliwość sfinansowania wykonania danego zamówienia. Przy czym zaznaczyć należy,
iż w ramach swoich informacji bank wyraźnie rozdzielił i rozróżnił ww. produkty bankowe.
Tymczasem jak wynika z przedłożonych dokumentów bankowych Odwołujący może uzyskać
kredyt w wysokości 9 500 000 zł, z czego ponad 8 500 000 zł już wykorzystał. Pozostaje
więc niespełna 500 000 zł. Co w zestawieniu z posiadanymi środkami finansowymi daje
potencjał finansowych wykonawcy na poziomie nieco powyżej 750 000 zł, a więc znacznie
poniżej wymaganych 2 mln. zł.”
Reasumując - przedłożona przez wybranego wykonawcę opinia bankowa nie potwierdza, ani
posiadania środków finansowych, ani też zdolności kredytowej w wymaganej wysokości
10.000.000 PLN. Z opinii bankowej jednoznacznie wynika, iż środki finansowe jakie wybrany
wykonawca może ewentualnie pozyskać na potrzeby realizacji przedmiotowego zamówienia
są bezspornie znacznie niższe aniżeli wymagał Zamawiający.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania. Stwierdził, że zarzut naruszenia art. 24 ust. 2
pkt 4 ustawy pzp jest przedwczesny, nawet gdyby przyznać rację odwołującemu co do
niewykazania przez wybranego wykonawcę spełnienia warunku dotyczącego sytuacji
ekonomicznej i finansowej wobec obowiązkowego stosowania procedury z art. 26 ust. 3
ustawy pzp.
Zamawiający zauważa, że wymagał w siwz wyłącznie wykazania przez wykonawców, że
posiadają środki finansowe lub zdolność kredytową w wysokości nie mniejszej niż
10 000 000 zł, a na potwierdzenie spełniania warunku należało przedłożyć z ofertą
informację banku lub skok potwierdzającą wysokość posiadanych środków finansowych lub
zdolność kredytowa.
Wybrany wykonawca złożył informację wystawioną przez BNP Paribas Polska S.A. z
siedzibą w Warszawie, datowaną na dzień 26 sierpnia 2014 r., z której wynika, iż wykonawca
ten „posiada zdolność kredytową do obsługi i spłaty produktów kredytowych do łącznej kwoty
10 000 000 zł.” Pozostałe stwierdzenia zawarte w opinii tylko uzupełniają wiarygodność
ekonomiczną i finansową, a nie obniżają ją. W szczególności opinia wykazuje, ze
wykonawca posiada nie tylko hipotetyczną, ale realną zdolność kredytową potwierdzając
uruchomienie linii kredytowych, a nie ich wykorzystanie. Dodatkowo informacje o obrocie
miesięcznym, ośmiocyfrowym, czyli przynajmniej 10 000 000 zł oraz posiadanie trzech r-ków
bankowych. Przy takich sformułowaniach zamawiający nie ma wątpliwości, że wykonawca
wykazał spełnienie warunku odnoszącego się do posiadania środków finansowych bądź
zdolności kredytowej w wysokości nie mniejszej niż 10 000 000 zł. Zamawiający stwierdził,że bank wydając opinię wziął pod uwagę wypłacalność klienta, kapitał, zabezpieczenie,
warunki ekonomiczne, czyli wszystkie elementy wpływające na kondycję wykonawcy.
Zamawiający zauważa przy tym, że nie ma wymogu dedykowania zdolności bądź środków
finansowych na potrzeby konkretnego zamówienia.
Odnosząc się do zarzutów odwołania zamawiający podnosi błędne zinterpretowanie opinii
bankowej, które nie zawiera informacji o kwocie 5 mln wykorzystywanego limitu, nie ma
również informacji o kwotach w wysokości 2 500 000 zł i 250 000 zł.
Wskazał także na stanowisko wykonawcy, który stwierdził, że limit kredytowy w wysokości 3
mln zł (a nie 5 mln zł) został udzielony i uruchomiony i jest dostępny w pełnej wysokości.
Podobnie kredyt nieodnawialny, którego bieżące saldo zadłużenia wynosi 1 611 949,97 zł, a
nie 2 500 000 zł. Wykonawca posiada także dostępne saldo w linii gwarancyjnej w wysokości
2 304 329,25 zł.
Zamawiający wskazuje także, że wykonawca posiada rachunki bankowe z saldem
końcowym od 4 243 870,15 zł do kwoty 5 832 256,42 zł. Tym samym środki finansowe,
jakimi dysponował wykonawca w okresie 3 miesięcy przed upływem terminu składania ofert
przekraczały wartość 10 000 000 zł.
Odnośnie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp zamawiający zauważa, że
przepis ten odnosi się do trybów wieloetapowych, co nie ma miejsca w niniejszym
postępowaniu.
Przystępujący do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego wniósł o
oddalenie odwołania wskazał na treść zaświadczenia banku uznając, że opinia o wysokości
zdolności kredytowej stanowi wniosek końcowy po uprzednich informacjach banku
określających wiarygodność klienta.
Z ostrożności stwierdził, iż nawet przyjmując, że kwota zdolności kredytowej tj. 10 mln zł
podlega obniżeniu o uprzednio zaciągnięte i dotychczas niespłacone kredyty, należy
zauważyć, że jej dopełnieniem do wymaganej przez zamawiającego wartości są środki
pieniężne przystępującego zgromadzone na rachunku bankowym. Pokrywają one sumę
zaciągniętego i jeszcze niespłaconego kredytu oraz kwotę zobowiązań leasingowych.
Wykonawca przedstawił zaświadczenie banku o stanie środków zgromadzonych oraz
zaświadczenie o stanie wykorzystania przez przystępującego kredytu w rachunku bieżącym i
linii gwarancyjnej datowane na dzień 19.09.2014 r.
W ocenie przystępującego złożona z ofertą informacja umożliwiała dokonanie prawidłowej
oceny o jego kondycji finansowej w świetle wymagań siwz. Na potwierdzenie powyższego
przystępujący przedstawił zestawienie środków finansowych sporządzone na podstawie
informacji uzyskanych z banku, w którym posiada rachunek bankowy.
Nie podzielając stanowiska odwołującego, zgodnie z którym ogólna zdolność kredytowa
przystępującego miałaby ulegać o wykorzystane już kredyty, przystępujący wskazuje, że
nawet 18 września 2014 r., gdzie miał miejsce najniższy poziom środków własnych,
wykonawca osiągał zdolność finansową co najmniej na poziomie 11 407 801,46 zł.
Do oferty dołączył dokumenty, które w sposób wystarczający opisują jego sytuację
ekonomiczną bez ujawniania szczegółowego stanu jego finansów. Jednakże z powodu
zniekształcenia informacji przez odwołującego, przystępujący rozwinął informacje w
złożonym piśmie procesowym.
W toku rozprawy strony i uczestnik podtrzymali stanowisko.
Odwołujący stwierdził, że wykonawca zgodnie z wymogami SIWZ powinien dysponowaćśrodkami finansowymi lub zdolnością kredytową, które to wielkości powinny być realne.
Wskazał, że dokonane przez niego oszacowanie oparł na informacjach zawartych w piśmie
banku z dnia 26 sierpnia 2014r. Zauważył, że z pisma tego nie można wnioskować o
wysokości posiadanych przez wykonawcę środków finansowych wobec treści, iż obroty po
stronie „winien” jak i „ma” są wyrażone kwotą 8 cyfrową w dolnym przedziale wartości.
Zauważył, że ocena zdolności finansowej wykonawcy, wbrew twierdzeniom zamawiającego,
nie należy do banku, lecz zamawiającego jako prowadzącego postępowanie. Stwierdził, iż
istotna jest ocena spełniania warunków udziału w postępowaniu na dzień dokonania przez
zamawiającego czynności, w tym wypadku wyboru oferty najkorzystniejszej, to jest dzień 17
grudnia 2014r. (wyrok SO w Poznaniu XGa652/13). Stwierdził, że dokumenty
przystępującego złożone w piśmie skierowanym do Izby datowane są na 19 września 2014r.,
a zamawiający tymi dokumentami nie dysponował w dacie wyboru oferty. Stwierdził, że
wskazane w piśmie banku i analizowane przez niego zdarzenia mają wpływ na wysokość
zdolności kredytowej wykonawcy, która jest opisana jako zdolność „do łącznej kwoty”.
Zauważa że złożona przez niego opinia bankowa wskazała na korzystanie z kredytu w
określonej kwocie i jednoczesnej zdolności kredytowej w wysokości nie mniejszej niż
wymagana.
Zamawiający podniósł, że ciężar dowodu w zakresie postawionej tezy obciąża
odwołującego. Zauważył, że analizy odwołującego opierają się wyłącznie na wygodnych mu
informacjach bez brania pod uwagę informacji o posiadanych rachunkach, zdolności
kredytowej w kwocie wymaganej. Ocenił, że bank dokonał prawidłowej oceny sytuacji
finansowej wykonawcy, a przedstawione w toku postępowania odwoławczego dokumenty
przez przystępującego dodatkowo potwierdzają poprawność dokonanej wycen. Wskazał na
różnice pojęcia udzielenia kredytu, a jego wykorzystania. Stwierdził, że informacje zawarte w
6 punktach pisma banku nie są informacjami wpływającymi na pomniejszenie zdolności
kredytowej, lecz potwierdzają tę zdolność w kwocie określonej w części końcowej tego
pisma. Stwierdził, że na równych zasadach oceniał dokumenty dotyczące sytuacji finansowej
i ekonomicznej wszystkich 12 wykonawców, a dokumenty te były podobne i zbliżone w swej
treści, w tym także przedstawione przez odwołującego. W opiniach bankowych
niejednokrotnie zawarta była informacja o korzystaniu z kredytu, co nie pomniejszało waloru
przedstawionej zdolności kredytowej.
Przystępujący stwierdził, że pismo banku z 26 sierpnia 2014r. zawiera informacje wstępne
ujęte w 6 punktach (nie wymagane postanowieniami SIWZ) i na końcu wniosek zawierający
opinię banku o zdolności kredytowej. Opinia ta została wydana niewątpliwie po
przeprowadzeniu przez wystawcę stosownej procedury.
Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz stanowisk stron
i przystępującego, zaprezentowanych na piśmie oraz w toku rozprawy skład orzekający
Krajowej Izby Odwoławczej ustalił i zważył, co następuje.
Przedmiotem sporu jest, czy wybrany wykonawca potwierdził wymaganą przez
zamawiającego sytuację ekonomiczną i finansową. Zamawiający wymagał w tym zakresie
aby wykonawcy wykazali się posiadaniem środków finansowych lub zdolnością kredytową w
wysokości nie mniejszej niż 10 mln złotych. Powyższy wymóg został wskazany zarówno w
treści „Ogłoszenia o zamówieniu’ (Sekcja III.2.2.) pkt.2 ), jak i w treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia (pkt 2.4.2. str.7)..
Celem potwierdzenia spełnienia warunku należało do oferty wykonawcy załączyć informację
banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej potwierdzającą wysokość
posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytową wykonawcy, wystawionej nie
wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert.
Wykonawca Przedsiębiorstwo Budowy Dróg DROGOPOL-ZW Sp. z o.o. z siedzibą w
Katowicach załączył do oferty pismo BNP PARIBAS Bank Polska SA z Katowic z dnia 26
sierpnia 2014 r., w którym Bank potwierdza, że współpracuje z firmą od dnia 19 września
2003 r. w zakresie prowadzenia bieżącego rachunku bankowego.
Następnie w piśmie banku zawarte są informacje ujęte w sześciu punktach (tiret) o treści:
Klient posiada w Banku następujące rachunki bankowe:
Bieżący rachunek bankowy w PLN o numerze: PL70 1600 1055 0002 3211 5043 001,
rachunek walutowy w EUR o numerze PL15 1600 1055 0002 3211 5043 0021, rachunek
walutowy w USD o numerze PL85 1600 1055 0002 3211 5043 0022,
średniomiesięczne obroty na rachunku bieżącym w PLN w okresie ostatnich 12 miesięcy,
zarówno po stronie WN i MA wyrażają się kwotą ośmiocyfrową w dolnym przedziale
wartości;
na dzień 22.08.2014 r. rachunki Klienta nie były obciążone tytułami egzekucyjnymi,
na dzień dzisiejszy korzysta z limitu kredytowego w ramach wielocelowej linii kredytowej
wyrażonej kwotą siedmiocyfrową w środkowym przedziale wartości oraz kredytu
nieodnawialnego, którego bieżące saldo zadłużenia jest wyrażone kwotą siedmiocyfrową w
dolnym przedziale wartości;
Obecne saldo zadłużenia Klienta z tytułu zawartej (ych) umowy(ów) leasingu w PLN
wyrażone jest kwotą sześciocyfrową w dolnym przedziale wartości. Ostateczny termin spłaty
przypada na 13 maja 2018 roku. Klient terminowo reguluje swoje zobowiązania wobec
Banku.
W opinii Banku Klient posiada zdolność kredytową do obsługi i spłaty produktów
kredytowych do łącznej kwoty 10.000.000 PLN (słownie: dziesięć milionów złotych).
Niniejsza opinia została wydana na prośbę klienta w oparciu o metodologię oceny stosowaną
standardowo przez Bank.
Niesporne jest, że powołany wyżej dokument był jedynym dowodem mającym potwierdzić
sytuację finansową i ekonomiczną wykonawcy złożonym wraz z ofertą.
Skład orzekający uznaje za uzasadnione stwierdzenie, że przedmiotowy dokument
potwierdzający spełnienie warunku udziału w postępowaniu podlega ocenie w całej swojej
treści. Przystępujący do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego uznaje, że
treść zaświadczenia banku jest opinią o wysokości zdolności kredytowej i stanowi wniosek
końcowy po uprzednich informacjach banku określających wiarygodność klienta. W ocenie
odwołującego informacje o korzystaniu przez wykonawcę z limitów kredytowych i kredytu
jakkolwiek nie określające kwot wykorzystanych zawierają jednak stwierdzenia o korzystaniu
z kredytu oraz zadłużeniach w kwotach opisanych liczbą cyfr.
Skład orzekający w sprawie w wyniku analizy opinii bankowej stoi na stanowisku, iż
sformułowanie o zdolności kredytowej „do łącznej kwoty 10.000.000 zł” oznacza ocenę
banku, iż do tej kwoty wykonawca „posiada zdolność kredytową do obsługi i spłaty
produktów kredytowych.” Zacytowane sformułowanie uzasadnia wniosek, że wskazana
kwota zdolności kredytowej jest w dacie jej wskazania kwotą maksymalną i zawarte są w
niej również wartości kredytów udzielonych i wykorzystywanych. Przy odmiennej ocenie tego
stanu rzeczy należałoby poddać w wątpliwość celowość informacji o kredytach udzielonych.
Tym samym, w ocenie Izby kwota zdolności kredytowej tj. 10 mln zł podlega obniżeniu o
uprzednio zaciągnięte i dotychczas niespłacone kredyty, te bowiem stanowią swoiste
reduktory kwoty pełnej zdolności kredytowej.
W takim stanie rzeczy skład orzekający nakazał zamawiającemu dokonanie ponownej oceny
ofert zauważając, że złożona z ofertą informacja nie umożliwiała dokonania prawidłowej
oceny o kondycji finansowej przystępującego w świetle wymagań siwz. Zatem zamawiający
jako prowadzący postępowanie jest zobowiązany do żądania od wykonawcy złożenia
niezbędnych dokumentów na potwierdzenie spełnienia warunków udziału i oceny tych
dokumentów.
W świetle powyższych ustaleń i uznania, że zamawiający naruszył przepisy ustawy pzp w
zakresie wyboru najkorzystniejszej oferty w wyniku nieprawidłowej oceny spełniania
warunków udziału w postępowaniu, orzeczono jak w sentencji. Wobec powyższego należy
ponowić ocenę wykonawcy z zastosowaniem obligatoryjnej procedury przewidzianej w art.
26 ust. 3 ustawy pzp wskazanej w sentencji orzeczenia.
Jednocześnie Izba zauważa, że w postępowaniu niniejszym nie ma zastosowania przepis
art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy jako nie odnoszący się do postępowania prowadzonego w trybie
przetargu nieograniczonego.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp
oraz przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i
sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238) tj. stosownie do wyniku
postępowania, uwzględniając koszty wynagrodzenia pełnomocnika zamawiającego z tytułu
reprezentacji, na podstawie faktury złożonej do akt sprawy.
Przewodniczący: …………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
