rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2013-08-05
rok: 2013
data dokumentu: 2013-08-05
rok: 2013
Powiązane tematy:
- opis przedmiotu zamówienia
- specyfikacja istotnych warunków zamówienia - modyfikacja specyfikacji
- warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - doświadczenie
- warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - opis sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu
- zasady udzielania zamówień - zasada równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji
sygnatury akt.:
KIO 1781/13
KIO 1781/13
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 sierpnia 2013 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 lipca 2013 r. przez W…….. S……….,
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą AGRO-SUR W…….…. S…………,
ul. Kościuszki 231, 42-582 Rogożnik w postępowaniu prowadzonym przez Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, reprezentujące Skarb Państwa Nadleśnictwo
Legnica, ul. Pawicka 4, 59-220 Legnica,
przy udziale wykonawcy L………. H…….., prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą ForTech System Technologie dla Leśnictwa L……… H………, ul. WIejska 14, 95-
020 Nowy Bedoń zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego.
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 lipca 2013 r. przez W…….. S……….,
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą AGRO-SUR W…….…. S…………,
ul. Kościuszki 231, 42-582 Rogożnik w postępowaniu prowadzonym przez Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, reprezentujące Skarb Państwa Nadleśnictwo
Legnica, ul. Pawicka 4, 59-220 Legnica,
przy udziale wykonawcy L………. H…….., prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą ForTech System Technologie dla Leśnictwa L……… H………, ul. WIejska 14, 95-
020 Nowy Bedoń zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego.
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu dokonanie modyfikacji specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu w zakresie opisu przedmiotu
zamówienia dotyczącego kaset (wielodoniczek), opisanych w pkt 1, 2, 3 i 4 w zakresie
parametrów: pojemności pojedynczej celi, wymiarów zewnętrznych oraz ilości celi w kasecie
w sposób nie naruszający zasady uczciwej konkurencji.
2. Kosztami postępowania obciąża Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe,
reprezentujące Skarb Państwa Nadleśnictwo Legnica, ul. Pawicka 4, 59-220 Legnica, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez W………… S……….,
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą AGRO-SUR W……….. S…………,
ul. Kościuszki 231, 42-582 Rogożnik tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza
od
Państwowego
Gospodarstwa
Leśnego
Lasy
Państwowe,
reprezentującego Skarb Państwa Nadleśnictwo Legnica, ul. Pawicka 4, 59-220
Legnica, na rzecz W……….. S…………, prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą AGRO-SUR W………… S…………., ul. Kościuszki 231, 42-582 Rogożnik kwotę
18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika, zgodnie ze złożoną do akt sprawy fakturą.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Legnicy.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt: KIO 1781/13
Uzasadnienie
Zamawiający - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, reprezentujące
Skarb Państwa Nadleśnictwo Legnica prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia, którego przedmiotem jest dostawa w pełni
zautomatyzowanej linii technologicznej do produkcji sadzonek z zakrytym systemem
korzeniowym do Szkółki Leśnej w Miłogostowicach. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod poz. 2013/ S 136-235686.
W dniu 22 lipca 2013 roku, odwołujący – W………… S……….., prowadzący działalność
gospodarczą pod nazwą AGRO-SUR W………… S………. wniósł odwołanie na
postanowienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej siwz):
1. Rozdziału 2 „Przedmiot zamówienia” pkt III część „Pozostałe wyposażenia linii
technologicznej”
Pkt 1, 2, 3, 4 w zakresie tiretów 1, 5, 6 w każdym z tych punktów, przez wskazanie w
każdym z tych tiretów pojemności pojedynczej celi, wymiarów zewnętrznych oraz
ilości cel w kasecie odnośnie wymagań jakie winny spełniać kasety (wielodoniczki),
których dostawa stanowi jeden z elementów przedmiotu zamówienia,
2. Rozdziału 4 „Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny
spełniania tych warunków”
Pkt 3 przez określenie warunku udziału w postępowaniu dotyczącego posiadania
wiedzy i doświadczenia jako wykonania co najmniej jednej dostawy odpowiadającej
swoim rodzajem dostawie stanowiącej przedmiot zamówienia o wartości min.
1 500 000 zł.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przez dokonanie przez zamawiającego opisu przedmiotów
stanowiących jeden z elementów przedmiotu zamówienia (kasety - wielodoniczki) w
sposób nie zapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców i w sposób nieuzasadniony zawężający krąg wykonawców mogących
wziąć udział w postępowaniu.
2. art. 29 ust. 2 i 3 ustawy Pzp przez opisanie jednego z elementów przedmiotu
zamówienia (kasety - wielodoniczki) w sposób utrudniający uczciwą konkurencję i
pośrednio wskazując na konkretnego producenta a także opisanie przedmiotu
zamówienia w sposób, który uniemożliwia złożenie oferty równoważnej z
wymaganiami określonymi w SIWZ,
3. art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przez wskazanie przez zamawiającego opisu sposobu
dokonania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu w sposób nie
zapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców i w sposób nieuzasadniony zawężający krąg wykonawców mogących
wziąć udział w postępowaniu.
4. art. 22 ust. 1 i 4 ustawy Pzp przez opracowanie opisu sposobu dokonania oceny
spełnienia warunków udziału w postępowaniu w sposób nieproporcjonalny do
przedmiotu zamówienia.
Odwołujący wniósł o:
1. dokonanie opisu przedmiotu zamówienia (kaset - wielodoniczek) oraz opisu
sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu w
sposób zapewniający i nie utrudniający uczciwej konkurencji oraz równe
traktowanie wykonawców,
2. modyfikację ogłoszenia o zamówienia oraz specyfikacji istotnych warunków
zamówienia w zakresie opisu przedmiotu zamówienia (kaset - wielodoniczek)
oraz opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w
postępowaniu w sposób nie naruszający przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. - Prawo zamówień publicznych
Na podstawie dokumentacji akt sprawy oraz biorąc po uwagę stanowiska stron
i uczestnika postępowania zgłoszone do protokołu rozprawy, Izba ustaliła i zważyła,
co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie
.
Zdaniem Izby, wypełnione zostały przesłanki materialnoprawne, określone w art. 179 ust. 1
ustawy Pzp, uprawniające do wniesienia odwołania tj. posiadanie przez odwołującego
interesu w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwość poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp.
Przedmiotem zamówienia publicznego jest dostawa fabrycznie nowej, w pełni
zautomatyzowanej linii technologicznej do produkcji sadzonek z zakrytym systemem
korzeniowym do Szkółki Leśnej w Miłogostowicach.
Zamawiający wskazał w pkt III Pozostałe wyposażenie linii technologicznej: kasety
(wielodoniczki) – dostosowane kształtem i zewnętrznymi wymiarami do linii technologicznej o
ilości cel od 16 do 69 w kasecie. Parametry kaset:
Kaseta numer 1:
- pojemność pojedynczej celi od 118 do 122 cm3,
- wykonane z polistyrenu, polipropylenu lub zagęszczonego polietylenu,
- trwałość kaset co najmniej 8 lat,
- ilość kaset 80 000 (osiemdziesiąt tysięcy),
- wymiary zewnętrzne (dł. x szer. x wys.) 352x216x110 mm,
- ilość cel w kasecie od 38 do 42.
Dla kaset numer 2, 3 i 4 zamawiający podał w siwz podobne paramenty techniczne.
Opis przedmiotu zamówienia winien być dokonany w sposób obiektywny, nieutrudniający
uczciwej konkurencji, nie może zawierać sformułowań, które powodują uprzywilejowanie
określonych wykonawców lub dyskryminowanie innych, uniemożliwiając im złożenie oferty. Z
dyskryminacją wykonawców mamy do czynienia także wówczas, gdy wymagania dotyczące
opisu przedmiotu zamówienia są na tyle rygorystyczne, nieuzasadnione obiektywnymi
potrzebami zamawiającego, że ograniczają krąg potencjalnych wykonawców zdolnych do
wykonania zamówienia. (podobnie: wyrok KIO z 23.03.2012r., KIO 464/12, opublik. Legalis).
Naruszeniem zasady uczciwej konkurencji jest opisanie przedmiotu zamówienia z użyciem
oznaczeń lub parametrów wskazujących na konkretny produkt, wyrób.
Zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie wyrażany jest pogląd, że każde wymaganie
zamawiającego musi znajdować uzasadnienie w jego obiektywnych potrzebach, wymagania
muszą mieć walor istotnych dla przedmiotu zamówienia, nie mogą mieć charakteru
subiektywnego albo zmierzającego bez uzasadnienia obiektywnego do wyeliminowania
niektórych podmiotów bądź preferowania innych. Prawo zamówień publicznych chroni z
jednej strony interes zamawiającego, wyrażający się w dążeniu do uzyskania przedmiotu
zamówienia, który w sposób optymalny spełnia jego oczekiwania, z drugiej zaś strony
nakazuje przestrzegać zasady równego traktowania i uczciwej konkurencji. Formułując
wymagania dotyczące opisu przedmiotu zamówienia, zamawiający musi mieć na uwadze
dobra chronione tą ustawą i zachować równowagę pomiędzy dążeniem do uzyskania
optymalnego przedmiotu zamówienia a interesem potencjalnych wykonawców (wyrok Sądu
Okręgowego w Poznaniu z 11.08.2008r. sygn. akt IX Ga 197/06).
W rozpatrywanym stanie faktycznym zamawiający co prawda nie podaje konkretniej nazwy
producenta kaset (wielodoniczek), ale przez zestawienie wymaganych parametrów
(wymiarów)
w
rzeczywistości
wskazuje
na
jednego
producenta
Bjorkemar
Construction&Consulting BCC AB. Z załączonych przez odwołującego kart katalogowych
kaset (wielodoniczek) produkowanych przez BCC AB wynika, że produkuje on kasety
spełniające wszystkie wymagania (wymiary) podane przez zamawiającego w siwz.
Niespornym jest także, że jedynym przedstawicielem producenta BCC AB na terenie Polski
jest L……….. H………, prowadzący działalność pod nazwą ForTech Systemy Technologie
dla leśnictwa L……… H……. (dalej ForTech). W toku rozprawy odwołujący uprawdopodobnił
także okoliczność, że żaden inny producent na terenie Unii Europejskiej nie posiada w swojej
ofercie kaset (wielodoniczek) spełniający dokładnie wszystkie parametry opisane w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. W szczególności okazane w toku rozprawy
przez odwołującego kasety (wielodoniczki) producentów: Transplant Systems czy innego
czeskiego producenta nie odpowiadają wymiarom określonym przez zamawiającego
w siwz, przy czym różnice w wymiarach zewnętrznych, ilości celi czy pojemności celi, między
wielodoniczkami okazanymi w toku rozprawy a wymaganymi przez zamawiającego są
niewielkie. Odwołujący podniósł także, że znane są mu kasety (wielodoniczki) produkcji
portugalskiej, które w znikomym zakresie, ale jednak odbiegają od wymagań określonych
przez zamawiającego (różnice w wymiarach wynoszą ok. 3 cm3 dla pojemności oraz ok. 13
mm dla wysokości). Zarówno zamawiający jak i przystępujący po jego stronie wykonawca –
ForTech nie zaprzeczyli okoliczności, że jedynym produktem spełniającym wszystkie
parametry techniczne (wymiary) podane przez zamawiającego jest produkt firmy BCC AB.
Wykonawca ForTech, działający w branży leśnej nie wskazał na żadnego innego
producenta, którego produkt odpowiadałby wymaganiom zamawiającego, zaś zamawiający
stwierdził jedynie, że opisując wymagania techniczne w odniesieniu do wielodoniczek nie
badał rynku pod kątem spełniania tych wymagań przez innych producentów niż BCC AB.
Zdaniem Izby, wskazane przez zamawiającego precyzyjne wymagania co do wymiarów
kaset nie znajdują uzasadnienia w obiektywnych potrzebach zamawiającego. Zamawiający
podnosił, że opisane przez niego wymagania są podyktowane dążeniem do zachowania
identycznych parametrów (wymiarów) kaset (wielodoniczek) z kasetami, które zostaną mu
przekazane od Nadleśnictwa Śnieżka. Fakt planowego przejęcia kaset (wielodoniczek) BCC
AB od innego nadleśnictwa nie stanowi, zdaniem Izby, obiektywnego powodu, który
uzasadnia opisanie przedmiotu zamówienia w sposób naruszający zasadę uczciwej
konkurencji i preferujący w efekcie jednego producenta. Przedmiotem zamówienia jest
dostawa w pełni zautomatyzowanej, całej linii technologicznej do produkcji sadzonek na
którą składają się zarówno linia technologiczna jak i kasety (wielodoniczki).
W rozpatrywanym stanie faktycznym zamawiający przez określenie parametrów kaset
(wielodoniczek), które spełnia wyłącznie jeden producent wyeliminował z udziału w
postępowaniu producentów/wykonawców, którzy mogą dostarczyć linię siewu innych
producentów. Odwołujący oświadczył także, że większość, znanych mu linii siewu pozwala
na obsługę kaset (wielodoniczek) różnych producentów, zatem nie znajduje obiektywnego
uzasadnienia wymaganie zamawiającego co do wskazanych parametrów kaset, które
spełnia wyłącznie produkt BCC AB.
Zdaniem Izby wskazywane przez zamawiającego czynniki dotyczące zapewnienia
optymalnych warunków biologicznych dla rozwoju sadzonek, dbałość o rozwój korzeni,
ochrona przed grzybami, są niewątpliwie istotnymi czynnikami obiektywnymi. Niemniej
jednak mając na uwadze znikome różnice w wymiarach kaset innych producentów niż BCC
AB, wskazywane przez odwołującego (np. produkt portugalski), nie ma podstaw aby
przypuszczać, że tak niewielkie różnice mogłyby negatywnie wpłynąć na rozwój i hodowle
sadzonek. Podkreślić należy, że złożone do akt sprawy zdjęcie korzenia drzewa
zdeformowanego jest bezprzedmiotowe dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż ze zdjęcia wynika,
że korzeń ten pochodzi z donicy w formie lejka, która nie jest przedmiotem niniejszego
postępowania. Ani zamawiający ani przystępujący w toku rozprawy nie wykazali, że tak
minimalne różnice w wymiarach kaset (wielodoniczek) mogą mieć istotny wpływ na rozwój
korzenia i hodowli sadzonki.
W analizowanym stanie faktycznym, zamawiający dokonując opisu przedmiotu zamówienia
w sposób nieuzasadniony obiektywnymi potrzebami faworyzuje produkt oferowany przez
jednego producenta – firmę BCC AB. Spełnienie bowiem wszystkich wymagań opisanych
przez zamawiającego wymusza zaoferowanie jedynie produktu BCC AB, którego wyłącznym
przedstawicielem na terenie Polski jest ForTech. Zdaniem Izby, brak jest obiektywnych
podstaw dla ograniczenia w tak rażący sposób konkurencyjności, w szczególności nie
uzasadniają
tego
specyfika
przedmiotu
zamówienia
oraz
wskazane
potrzeby
zamawiającego. Przeprowadzona rozprawa dowiodła, że na rynku istnieją produkty innych
producentów, które mogą z satysfakcją spełniać przewidziane przez zamawiającego funkcje
bez uszczerbku dla hodowli sadzonek.
Złożone przez strony postępowania opinie w sprawie – prof. dr hab. W………. W………. oraz
T………. M………….., z uwagi na brak zachowania formy pisemnej nie mogą stanowić
dowodu w sprawie. Opinie te należy traktować jako potwierdzenie stanowisk stron
wyrażonych w toku postępowania.
Uwzględniając odwołanie Izba nakazała zamawiającemu dokonanie modyfikacji specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu w zakresie opisu przedmiotu
zamówienia dotyczącego kaset (wielodoniczek) w pkt 1, 2, 3 i 4 w zakresie parametrów:
pojemności pojedynczej celi, wymiarów zewnętrznych oraz ilości celi w kasecie w sposób nie
naruszający zasady uczciwej konkurencji.
Zarzut dotyczący opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w
postępowaniu w zakresie wymaganego doświadczenia, Izba uznała za nieuzasadniony.
W pkt 4 ppkt 3 siwz zamawiający wskazał, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące posiadania wiedzy i doświadczenia,
wykonali co najmniej jedną dostawę odpowiadającą swoim rodzajem dostawie stanowiącej
przedmiot zamówienia o wartości min. 1 500 000 zł brutto.
Odwołujący podnosił, że mając na uwadze fakt, iż na rynku w przeważającej większości
znajdują się firmy trudniące się wyłącznie dostawą linii siewu lub kaset, precyzowanie
wymogu dotyczącego wykazania się dostawami obu tych produktów: linii siewu i kaset na
łączną kwotę 1 500 000 zł brutto, jest nadmiernym ograniczeniem i świadczy o próbie
ograniczenia kręgu wykonawców.
Zamawiający w złożonej odpowiedzi na odwołanie uwzględnił zarzut odwołującego, niemniej
jednak należy ocenić, że uznanie to nie stanowi wypełnienia żądań odwołującego. Nadal
bowiem zamawiający wymaga wykazania się co najmniej jedną dostawą o podobnych
parametrach wraz z kasetami o wartości 1 500 000 zł. Jednocześnie zamawiający
doprecyzowuje pojęcie dostaw o podobnych parametrach oraz pojęcie podobnej dostawy
kaset.
Zadaniem Izby, opis sposobu spełniania warunków udziału w postępowaniu w zakresie
wymaganego doświadczenia, podany przez zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie, jest
adekwatny i proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Wskazać należy, że przedmiotem
zamówienia jest dostawa w pełni zautomatyzowanej linii technologicznej, obejmującej
zarówno linię siewu jak i kasety (wielodoniczki) a jego wartość szacunkowa przekracza
równowartość 125 000 euro. Zatem żądanie wykazania się przez wykonawców dostawą
kompletnej linii technologicznej o wskazanej wartości jest niewątpliwie adekwatne do
zakresu przedmiotu zamówienia. Podnieść także należy, że odwołujący, na którym
spoczywa ciężar udowodnienia faktów, z których wywodzi korzystne dla siebie skutki
prawne, nie przedstawił w toku rozprawy żadnej argumentacji potwierdzającej stanowisko co
do opisania wymagań w zakresie doświadczenia w sposób wygórowany i nieadekwatny do
przedmiotu zamówienia.
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
2, § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w
sprawie wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: …………..……
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu dokonanie modyfikacji specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu w zakresie opisu przedmiotu
zamówienia dotyczącego kaset (wielodoniczek), opisanych w pkt 1, 2, 3 i 4 w zakresie
parametrów: pojemności pojedynczej celi, wymiarów zewnętrznych oraz ilości celi w kasecie
w sposób nie naruszający zasady uczciwej konkurencji.
2. Kosztami postępowania obciąża Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe,
reprezentujące Skarb Państwa Nadleśnictwo Legnica, ul. Pawicka 4, 59-220 Legnica, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez W………… S……….,
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą AGRO-SUR W……….. S…………,
ul. Kościuszki 231, 42-582 Rogożnik tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza
od
Państwowego
Gospodarstwa
Leśnego
Lasy
Państwowe,
reprezentującego Skarb Państwa Nadleśnictwo Legnica, ul. Pawicka 4, 59-220
Legnica, na rzecz W……….. S…………, prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą AGRO-SUR W………… S…………., ul. Kościuszki 231, 42-582 Rogożnik kwotę
18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika, zgodnie ze złożoną do akt sprawy fakturą.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Legnicy.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt: KIO 1781/13
Uzasadnienie
Zamawiający - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, reprezentujące
Skarb Państwa Nadleśnictwo Legnica prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia, którego przedmiotem jest dostawa w pełni
zautomatyzowanej linii technologicznej do produkcji sadzonek z zakrytym systemem
korzeniowym do Szkółki Leśnej w Miłogostowicach. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod poz. 2013/ S 136-235686.
W dniu 22 lipca 2013 roku, odwołujący – W………… S……….., prowadzący działalność
gospodarczą pod nazwą AGRO-SUR W………… S………. wniósł odwołanie na
postanowienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej siwz):
1. Rozdziału 2 „Przedmiot zamówienia” pkt III część „Pozostałe wyposażenia linii
technologicznej”
Pkt 1, 2, 3, 4 w zakresie tiretów 1, 5, 6 w każdym z tych punktów, przez wskazanie w
każdym z tych tiretów pojemności pojedynczej celi, wymiarów zewnętrznych oraz
ilości cel w kasecie odnośnie wymagań jakie winny spełniać kasety (wielodoniczki),
których dostawa stanowi jeden z elementów przedmiotu zamówienia,
2. Rozdziału 4 „Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny
spełniania tych warunków”
Pkt 3 przez określenie warunku udziału w postępowaniu dotyczącego posiadania
wiedzy i doświadczenia jako wykonania co najmniej jednej dostawy odpowiadającej
swoim rodzajem dostawie stanowiącej przedmiot zamówienia o wartości min.
1 500 000 zł.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przez dokonanie przez zamawiającego opisu przedmiotów
stanowiących jeden z elementów przedmiotu zamówienia (kasety - wielodoniczki) w
sposób nie zapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców i w sposób nieuzasadniony zawężający krąg wykonawców mogących
wziąć udział w postępowaniu.
2. art. 29 ust. 2 i 3 ustawy Pzp przez opisanie jednego z elementów przedmiotu
zamówienia (kasety - wielodoniczki) w sposób utrudniający uczciwą konkurencję i
pośrednio wskazując na konkretnego producenta a także opisanie przedmiotu
zamówienia w sposób, który uniemożliwia złożenie oferty równoważnej z
wymaganiami określonymi w SIWZ,
3. art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przez wskazanie przez zamawiającego opisu sposobu
dokonania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu w sposób nie
zapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców i w sposób nieuzasadniony zawężający krąg wykonawców mogących
wziąć udział w postępowaniu.
4. art. 22 ust. 1 i 4 ustawy Pzp przez opracowanie opisu sposobu dokonania oceny
spełnienia warunków udziału w postępowaniu w sposób nieproporcjonalny do
przedmiotu zamówienia.
Odwołujący wniósł o:
1. dokonanie opisu przedmiotu zamówienia (kaset - wielodoniczek) oraz opisu
sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu w
sposób zapewniający i nie utrudniający uczciwej konkurencji oraz równe
traktowanie wykonawców,
2. modyfikację ogłoszenia o zamówienia oraz specyfikacji istotnych warunków
zamówienia w zakresie opisu przedmiotu zamówienia (kaset - wielodoniczek)
oraz opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w
postępowaniu w sposób nie naruszający przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. - Prawo zamówień publicznych
Na podstawie dokumentacji akt sprawy oraz biorąc po uwagę stanowiska stron
i uczestnika postępowania zgłoszone do protokołu rozprawy, Izba ustaliła i zważyła,
co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie
.
Zdaniem Izby, wypełnione zostały przesłanki materialnoprawne, określone w art. 179 ust. 1
ustawy Pzp, uprawniające do wniesienia odwołania tj. posiadanie przez odwołującego
interesu w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwość poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp.
Przedmiotem zamówienia publicznego jest dostawa fabrycznie nowej, w pełni
zautomatyzowanej linii technologicznej do produkcji sadzonek z zakrytym systemem
korzeniowym do Szkółki Leśnej w Miłogostowicach.
Zamawiający wskazał w pkt III Pozostałe wyposażenie linii technologicznej: kasety
(wielodoniczki) – dostosowane kształtem i zewnętrznymi wymiarami do linii technologicznej o
ilości cel od 16 do 69 w kasecie. Parametry kaset:
Kaseta numer 1:
- pojemność pojedynczej celi od 118 do 122 cm3,
- wykonane z polistyrenu, polipropylenu lub zagęszczonego polietylenu,
- trwałość kaset co najmniej 8 lat,
- ilość kaset 80 000 (osiemdziesiąt tysięcy),
- wymiary zewnętrzne (dł. x szer. x wys.) 352x216x110 mm,
- ilość cel w kasecie od 38 do 42.
Dla kaset numer 2, 3 i 4 zamawiający podał w siwz podobne paramenty techniczne.
Opis przedmiotu zamówienia winien być dokonany w sposób obiektywny, nieutrudniający
uczciwej konkurencji, nie może zawierać sformułowań, które powodują uprzywilejowanie
określonych wykonawców lub dyskryminowanie innych, uniemożliwiając im złożenie oferty. Z
dyskryminacją wykonawców mamy do czynienia także wówczas, gdy wymagania dotyczące
opisu przedmiotu zamówienia są na tyle rygorystyczne, nieuzasadnione obiektywnymi
potrzebami zamawiającego, że ograniczają krąg potencjalnych wykonawców zdolnych do
wykonania zamówienia. (podobnie: wyrok KIO z 23.03.2012r., KIO 464/12, opublik. Legalis).
Naruszeniem zasady uczciwej konkurencji jest opisanie przedmiotu zamówienia z użyciem
oznaczeń lub parametrów wskazujących na konkretny produkt, wyrób.
Zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie wyrażany jest pogląd, że każde wymaganie
zamawiającego musi znajdować uzasadnienie w jego obiektywnych potrzebach, wymagania
muszą mieć walor istotnych dla przedmiotu zamówienia, nie mogą mieć charakteru
subiektywnego albo zmierzającego bez uzasadnienia obiektywnego do wyeliminowania
niektórych podmiotów bądź preferowania innych. Prawo zamówień publicznych chroni z
jednej strony interes zamawiającego, wyrażający się w dążeniu do uzyskania przedmiotu
zamówienia, który w sposób optymalny spełnia jego oczekiwania, z drugiej zaś strony
nakazuje przestrzegać zasady równego traktowania i uczciwej konkurencji. Formułując
wymagania dotyczące opisu przedmiotu zamówienia, zamawiający musi mieć na uwadze
dobra chronione tą ustawą i zachować równowagę pomiędzy dążeniem do uzyskania
optymalnego przedmiotu zamówienia a interesem potencjalnych wykonawców (wyrok Sądu
Okręgowego w Poznaniu z 11.08.2008r. sygn. akt IX Ga 197/06).
W rozpatrywanym stanie faktycznym zamawiający co prawda nie podaje konkretniej nazwy
producenta kaset (wielodoniczek), ale przez zestawienie wymaganych parametrów
(wymiarów)
w
rzeczywistości
wskazuje
na
jednego
producenta
Bjorkemar
Construction&Consulting BCC AB. Z załączonych przez odwołującego kart katalogowych
kaset (wielodoniczek) produkowanych przez BCC AB wynika, że produkuje on kasety
spełniające wszystkie wymagania (wymiary) podane przez zamawiającego w siwz.
Niespornym jest także, że jedynym przedstawicielem producenta BCC AB na terenie Polski
jest L……….. H………, prowadzący działalność pod nazwą ForTech Systemy Technologie
dla leśnictwa L……… H……. (dalej ForTech). W toku rozprawy odwołujący uprawdopodobnił
także okoliczność, że żaden inny producent na terenie Unii Europejskiej nie posiada w swojej
ofercie kaset (wielodoniczek) spełniający dokładnie wszystkie parametry opisane w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. W szczególności okazane w toku rozprawy
przez odwołującego kasety (wielodoniczki) producentów: Transplant Systems czy innego
czeskiego producenta nie odpowiadają wymiarom określonym przez zamawiającego
w siwz, przy czym różnice w wymiarach zewnętrznych, ilości celi czy pojemności celi, między
wielodoniczkami okazanymi w toku rozprawy a wymaganymi przez zamawiającego są
niewielkie. Odwołujący podniósł także, że znane są mu kasety (wielodoniczki) produkcji
portugalskiej, które w znikomym zakresie, ale jednak odbiegają od wymagań określonych
przez zamawiającego (różnice w wymiarach wynoszą ok. 3 cm3 dla pojemności oraz ok. 13
mm dla wysokości). Zarówno zamawiający jak i przystępujący po jego stronie wykonawca –
ForTech nie zaprzeczyli okoliczności, że jedynym produktem spełniającym wszystkie
parametry techniczne (wymiary) podane przez zamawiającego jest produkt firmy BCC AB.
Wykonawca ForTech, działający w branży leśnej nie wskazał na żadnego innego
producenta, którego produkt odpowiadałby wymaganiom zamawiającego, zaś zamawiający
stwierdził jedynie, że opisując wymagania techniczne w odniesieniu do wielodoniczek nie
badał rynku pod kątem spełniania tych wymagań przez innych producentów niż BCC AB.
Zdaniem Izby, wskazane przez zamawiającego precyzyjne wymagania co do wymiarów
kaset nie znajdują uzasadnienia w obiektywnych potrzebach zamawiającego. Zamawiający
podnosił, że opisane przez niego wymagania są podyktowane dążeniem do zachowania
identycznych parametrów (wymiarów) kaset (wielodoniczek) z kasetami, które zostaną mu
przekazane od Nadleśnictwa Śnieżka. Fakt planowego przejęcia kaset (wielodoniczek) BCC
AB od innego nadleśnictwa nie stanowi, zdaniem Izby, obiektywnego powodu, który
uzasadnia opisanie przedmiotu zamówienia w sposób naruszający zasadę uczciwej
konkurencji i preferujący w efekcie jednego producenta. Przedmiotem zamówienia jest
dostawa w pełni zautomatyzowanej, całej linii technologicznej do produkcji sadzonek na
którą składają się zarówno linia technologiczna jak i kasety (wielodoniczki).
W rozpatrywanym stanie faktycznym zamawiający przez określenie parametrów kaset
(wielodoniczek), które spełnia wyłącznie jeden producent wyeliminował z udziału w
postępowaniu producentów/wykonawców, którzy mogą dostarczyć linię siewu innych
producentów. Odwołujący oświadczył także, że większość, znanych mu linii siewu pozwala
na obsługę kaset (wielodoniczek) różnych producentów, zatem nie znajduje obiektywnego
uzasadnienia wymaganie zamawiającego co do wskazanych parametrów kaset, które
spełnia wyłącznie produkt BCC AB.
Zdaniem Izby wskazywane przez zamawiającego czynniki dotyczące zapewnienia
optymalnych warunków biologicznych dla rozwoju sadzonek, dbałość o rozwój korzeni,
ochrona przed grzybami, są niewątpliwie istotnymi czynnikami obiektywnymi. Niemniej
jednak mając na uwadze znikome różnice w wymiarach kaset innych producentów niż BCC
AB, wskazywane przez odwołującego (np. produkt portugalski), nie ma podstaw aby
przypuszczać, że tak niewielkie różnice mogłyby negatywnie wpłynąć na rozwój i hodowle
sadzonek. Podkreślić należy, że złożone do akt sprawy zdjęcie korzenia drzewa
zdeformowanego jest bezprzedmiotowe dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż ze zdjęcia wynika,
że korzeń ten pochodzi z donicy w formie lejka, która nie jest przedmiotem niniejszego
postępowania. Ani zamawiający ani przystępujący w toku rozprawy nie wykazali, że tak
minimalne różnice w wymiarach kaset (wielodoniczek) mogą mieć istotny wpływ na rozwój
korzenia i hodowli sadzonki.
W analizowanym stanie faktycznym, zamawiający dokonując opisu przedmiotu zamówienia
w sposób nieuzasadniony obiektywnymi potrzebami faworyzuje produkt oferowany przez
jednego producenta – firmę BCC AB. Spełnienie bowiem wszystkich wymagań opisanych
przez zamawiającego wymusza zaoferowanie jedynie produktu BCC AB, którego wyłącznym
przedstawicielem na terenie Polski jest ForTech. Zdaniem Izby, brak jest obiektywnych
podstaw dla ograniczenia w tak rażący sposób konkurencyjności, w szczególności nie
uzasadniają
tego
specyfika
przedmiotu
zamówienia
oraz
wskazane
potrzeby
zamawiającego. Przeprowadzona rozprawa dowiodła, że na rynku istnieją produkty innych
producentów, które mogą z satysfakcją spełniać przewidziane przez zamawiającego funkcje
bez uszczerbku dla hodowli sadzonek.
Złożone przez strony postępowania opinie w sprawie – prof. dr hab. W………. W………. oraz
T………. M………….., z uwagi na brak zachowania formy pisemnej nie mogą stanowić
dowodu w sprawie. Opinie te należy traktować jako potwierdzenie stanowisk stron
wyrażonych w toku postępowania.
Uwzględniając odwołanie Izba nakazała zamawiającemu dokonanie modyfikacji specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu w zakresie opisu przedmiotu
zamówienia dotyczącego kaset (wielodoniczek) w pkt 1, 2, 3 i 4 w zakresie parametrów:
pojemności pojedynczej celi, wymiarów zewnętrznych oraz ilości celi w kasecie w sposób nie
naruszający zasady uczciwej konkurencji.
Zarzut dotyczący opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w
postępowaniu w zakresie wymaganego doświadczenia, Izba uznała za nieuzasadniony.
W pkt 4 ppkt 3 siwz zamawiający wskazał, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące posiadania wiedzy i doświadczenia,
wykonali co najmniej jedną dostawę odpowiadającą swoim rodzajem dostawie stanowiącej
przedmiot zamówienia o wartości min. 1 500 000 zł brutto.
Odwołujący podnosił, że mając na uwadze fakt, iż na rynku w przeważającej większości
znajdują się firmy trudniące się wyłącznie dostawą linii siewu lub kaset, precyzowanie
wymogu dotyczącego wykazania się dostawami obu tych produktów: linii siewu i kaset na
łączną kwotę 1 500 000 zł brutto, jest nadmiernym ograniczeniem i świadczy o próbie
ograniczenia kręgu wykonawców.
Zamawiający w złożonej odpowiedzi na odwołanie uwzględnił zarzut odwołującego, niemniej
jednak należy ocenić, że uznanie to nie stanowi wypełnienia żądań odwołującego. Nadal
bowiem zamawiający wymaga wykazania się co najmniej jedną dostawą o podobnych
parametrach wraz z kasetami o wartości 1 500 000 zł. Jednocześnie zamawiający
doprecyzowuje pojęcie dostaw o podobnych parametrach oraz pojęcie podobnej dostawy
kaset.
Zadaniem Izby, opis sposobu spełniania warunków udziału w postępowaniu w zakresie
wymaganego doświadczenia, podany przez zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie, jest
adekwatny i proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Wskazać należy, że przedmiotem
zamówienia jest dostawa w pełni zautomatyzowanej linii technologicznej, obejmującej
zarówno linię siewu jak i kasety (wielodoniczki) a jego wartość szacunkowa przekracza
równowartość 125 000 euro. Zatem żądanie wykazania się przez wykonawców dostawą
kompletnej linii technologicznej o wskazanej wartości jest niewątpliwie adekwatne do
zakresu przedmiotu zamówienia. Podnieść także należy, że odwołujący, na którym
spoczywa ciężar udowodnienia faktów, z których wywodzi korzystne dla siebie skutki
prawne, nie przedstawił w toku rozprawy żadnej argumentacji potwierdzającej stanowisko co
do opisania wymagań w zakresie doświadczenia w sposób wygórowany i nieadekwatny do
przedmiotu zamówienia.
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
2, § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w
sprawie wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: …………..……
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
