rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2013-04-26
rok: 2013
data dokumentu: 2013-04-26
rok: 2013
sygnatury akt.:
KIO 833/13
KIO 833/13
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 kwietnia 2013 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 kwietnia 2013 r. przez
Odwołującego – ALBA Dolny Śląsk spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Wałbrzychu,
w
postępowaniu
prowadzonym
przez
Zamawiającego
–
Gminę
Marcinowice
w Marcinowicach
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 kwietnia 2013 r. przez
Odwołującego – ALBA Dolny Śląsk spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Wałbrzychu,
w
postępowaniu
prowadzonym
przez
Zamawiającego
–
Gminę
Marcinowice
w Marcinowicach
orzeka:
1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża Odwołującego, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr
[słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy] uiszczoną przez Odwołującego -
ALBA Dolny Śląsk spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Wałbrzychu, tytułem
wpisu od odwołania,
2.2. zasądza
od
Odwołującego
ALBA
Dolny
Śląsk
spółki
z
ograniczoną
odpowiedzialnością w Wałbrzychu na rzecz Zamawiającego Gminy Marcinowice
w Marcinowicach kwotę 2 800 zł 00 gr [słownie: dwóch tysięcy ośmiuset złotych,
zero groszy], stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych [t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.] na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Świdnicy.
Przewodniczący:
Sygn. akt: KIO 833/13
U z a s a d n i e n i e
I. Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego na „Świadczenie usług w zakresie odbioru i zagospodarowania
odpadów komunalnych z terenu Gminy Marcinowice od 01.07.2013 r. do 30.06.2015 r.” z
zastosowaniem przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
[tekst jednolity: Dz.U. z 2010, Nr 113, poz. 759 ze zm.] wymaganych przy procedurze, kiedy
wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
II. Wobec brzmienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia [SIWZ], Odwołujący w dniu
12 kwietnia 2013 r. r. złożył odwołanie, w którym zarzucił naruszenie art. 7 ust. 1 i 3 oraz art.
29 ustawy.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący podał następujące argumenty, mające potwierdzać
zasadność podnoszonych zarzutów:
-[1] analiza treści SIWZ - pkt 111.6. Realizacja przedmiotu zamówienia pkt 1) lit a) i b)
wskazuje, że w ramach odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych zmieszanych w
ramach odbioru zmieszanych odpadów komunalnych Wykonawca zobowiązany jest odebrać
wszystkie odpady komunalne umieszczone w pojemnikach na odpady zmieszane oraz
odpady komunalne wystawione np. w workach (tzw. nadwyżki), przy pojemnikach na odpady
zmieszane, a także odpady, które zostały wysypane z pojemników w trakcie ich opróżniania,
wywiane lub wyrzucone przez osoby trzecie (np. w wyniku aktów wandalizmu). Odbiór
odpadów z pojemników Wykonawca zobowiązany jest dokonać z miejsca ustawienia tych
pojemników, wskazanego przez właściciela nieruchomości, a po opróżnieniu pojemnika
Wykonawca zobowiązany jest dokonać odstawienia pojemnika w to samo miejsce.
Niewskazanie w specyfikacji, żadnych zobowiązań i obowiązków właścicieli (zupełna
dowolność w doborze miejsca ustawienia pojemników) lub nie ustalone przez
Zamawiającego z poszczególnymi właścicielami i nieprzeniesione do specyfikacji
wymagania w tym zakresie, nie dają możliwości dokładnego określenia przyszłych czynności
składających się na usługę, a tym samym Wnoszący odwołanie nie ma możliwości wyceny
usługi i wskazania wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu zamówienia. W odniesieniu do
takich specjalnych informacji (nie wskazanych dodatkowo w SIWZ), bardziej preferowani w
takim postępowaniu stają się przedsiębiorcy wykonujący do tej pory usługi objęte
przedmiotem zamówienia lub ogólnie usługi na terenie Gminy Marcinowice lub posługujący
się w przygotowaniu oferty lub przyszłym wykonaniu zamówienia osobami po prostu lepiej
znającymi teren i okolice.
-[2] Dalsza analiza treści SIWZ - pkt 111.6. Realizacja przedmiotu zamówienia pkt 1) lit c)
wskazuje, że Wykonawca zobowiązany jest do wyposażenia wszystkich nieruchomości w
pojemniki do zbierania zmieszanych odpadów komunalnych. Ustawa o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach narzuca ten obowiązek na właściciela nieruchomości [§ 5 ust. 1 pkt.
1], obowiązek ten narzuca również na właściciela nieruchomości Regulamin utrzymania
czystości i porządku na terenie Gminy Marcinowice [§ 2 ust. 1]. Wprawdzie uchwała w
sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w
zamian za uiszczoną przez nich opłatę /XVII/147/12 z 21.12.2012r/ mówi iż mieszkaniec w
ramach tej opłaty będzie wyposażony w pojemnik, ale jest ona niezgodna zarówno z
Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Marcinowice, jak również
ustawą o utrzymaniu czystości (...) wówczas obowiązującą. Gmina jednak nie zmieniła
prawa miejscowego w tym zakresie nawet po znowelizowaniu ustawy przez Sejm w dniu
19.02.2013, gdzie dał Gminie prawo podjęcia uchwały o możliwości wyposażenia
mieszkańców przez wykonawcę w pojemniki w ramach ponoszonej przez nich opłaty,
związku z powyższym w dalszym ciągu obowiązują zapisy Regulaminu o utrzymaniu
czystości […] uchwalonego na podstawie Ustawy przed nowelizacją, czyli że to właściciel
nieruchomości musi wyposażyć nieruchomość w pojemnik na zmieszane odpady komunalne
na własny koszt), a więc można by wysnuć wniosek, że mieszkaniec Gminy nie mogąc być
zmuszanym do działania w sposób bardziej ograniczony przez prawo miejscowe, aniżeli
wskazuje na to prawo powszechne, będzie miał w Gminie Marcinowice prawo wyboru czy
będzie korzystał z pojemnika dostarczanego przez Gminę (czyli Wykonawcę w
przedmiotowym postępowaniu objętym odwołaniem) czy też w takie pojemniki zaopatrzy się
samodzielnie. Wobec powyższego Wykonawca biorący udział w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego winien posiadać wiedzę, którzy [liczba] z mieszkańców będą chcieli
wyposażyć nieruchomości na własny koszt w pojemniki, a którzy skorzystają z możliwości
jakie daje Gmina. W takim wypadku obowiązek wskazania zgodnie z warunkami SIWZ
jednej zryczałtowanej kwoty wynagrodzenia, nie daje możliwości wyodrębnienia
wynagrodzenia za dostawę pojemników, a biorąc pod uwagę fakt, iż umowa nie będzie
dawać możliwości zmian w tym zakresie winno się i ten dokument doprecyzować. W
obecnym brzmieniu SIWZ oraz umowy świadczenie usługi może nieść straty dla każdej ze
stron przyszłej umowy a w przypadku Zamawiającego prowadzić nawet do naruszenia
przepisów prawa, w szczególności ustawy o finansach publicznych. W przypadku kiedy
zamierzeniem Zamawiającego jest aby mieszkaniec nie miał wyboru w opisywanym powyżej
zakresie, i faktycznie dla wszystkich nieruchomości w Gminie Marcinowice to Wykonawca
biorący udział w postępowaniu, będzie miał dostarczyć pojemniki, to Zamawiający powinien
doprowadzić do spójności Prawa miejscowego z Prawem powszechnym, gdyż tak
niejednorodnie opisany przedmiot zamówienia- zakres obowiązków może być bezpośrednio
związany z nakładami finansowymi jak również i karami umownymi za niewypełnianie
obowiązków umownych. Takim postępowaniem Zamawiający naruszył przepis art. 29
ustawy Prawo zamówień publicznych.
[3] Analiza treści SIWZ - pkt 111.6. Realizacja przedmiotu zamówienia pkt 1) lit d) wskazuje,
że Wykonawca zobowiązany jest do każdorazowego sprawdzenia zawartości pojemnika na
zmieszane odpady komunalne, a w przypadku stwierdzenia, że w pojemniku znajdują się
odpady, których obowiązek selektywnego zbierania wynika z Uchwały nr XXVII/148/12 z
dnia 21 grudnia 2012 roku w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie
Gminy Marcinowice - do udokumentowania tego faktu oraz niezwłocznego powiadomienia
Zamawiającego, wraz ze wskazaniem adresu nieruchomości. Podobnie w przypadku
zapisów SIWZ w tym samym punkcie tym razem lit. e), gdzie Wykonawca zobowiązany jest
do niezwłocznego informowania Zamawiającego o wszelkich nieprawidłowościach
stwierdzonych w trakcie świadczenia usługi, w tym m.in. o stwierdzonych przypadkach:
-
pozostawienia przy pojemnikach na odpady odpadów wielkogabarytowych,
-
wielkogabarytowego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz świetlówek
(poza terminami tzw. „wystawek"),
-
notorycznego powstawania tzw. „nadwyżek" na danych nieruchomościach,
-
niemożności odebrania z nieruchomości odpadów komunalnych zmieszanych ze względu
-
na brak współdziałania właściciela nieruchomości z Wykonawcą.
Takim postępowaniem Zamawiający naruszył przepis art. 29 ustawy Prawo zamówień
publicznych. Zamawiający nie wskazując podstawowych parametrów takiej weryfikacji, nie
ograniczając jej jedynie do oceny wzrokowej zawartości widocznej gołym okiem i
zauważalnym po otwarciu pojemnika, rozbudowuje zakres czynności Wykonawcy do
nieznanego zaangażowania (np. czy badać całą zawartość pojemnika, gdzie badać - jeśli na
ulicy to również obowiązkowo posprzątać a może i nawet zdezynfekować miejsce, gdzie
śmieci zostaną wysypane przez zabraniem przez samochód specjalistyczny, itd.) co
uniemożliwia określenie ceny za jedno opróżnienie pojemnika tym samym za cały przedmiot
zamówienia.
[4] Kolejne zapisy SIWZ np. pkt 111.6. pkt 2) zdradzają że obowiązkiem Wykonawcy jest
organizacja selektywnej zbiórki odpadów: papieru, makulatury i tektury, tworzyw (...), w
ramach której odbioru selektywnie zebranych odpadów komunalnych Wykonawca
zobowiązany jest odebrać wszystkie selektywnie zebrane odpady komunalne umieszczone
w workach do selektywnej zbiórki (nieruchomości zamieszkane system indywidualny) lub w
pojemnikach do selektywnej zbiórki (nieruchomości niezamieszkane oraz system zbiorowy)
oraz odpady komunalne zebrane selektywnie wystawione np. w dodatkowych (innych)
workach i w workach przy pojemnikach do selektywnej zbiórki, a także odpady, które zostały
wysypane z pojemników w trakcie ich opróżniania, wywiane lub wyrzucone przez osoby
trzecie (np. w wyniku aktów wandalizmu) lub zwierzęta. Tak ogólnie i niejasno sformułowany
obowiązek obarczony dodatkowo ryzykiem wandalizmu (w więc praktycznie każdego
nieoczekiwanego i nieprzewidzianego zachowania) nie daje możliwości wyceny i określenia
wysokości wynagrodzenia jakie należy wskazać w ofercie. Takim postępowaniem, zdaniem
Odwołującego, Zamawiający naruszył przepis art. 29 ustawy Prawo zamówień publicznych.
[5] Podobnie należy zakwalifikować żądanie Zamawiającego zawarte w:
-
SIWZ pkt lll.6, pkt 2.1. lit. b), gdzie Zamawiający wymaga, aby Wykonawca w trakcie
dostawy worków na nieruchomości przekazywał również właścicielom nieruchomości
materiały informacyjne i edukacyjne dotyczące m.in. zasad selektywnej zbiórki odpadów
oraz harmonogramy odbioru odpadów. Brak określenia miejsca odbioru takich materiałów,
udokumentowania wykonania takiego obowiązku jak również nie określenie żadnych
parametrów takiego materiału informacyjnego powoduje brak możliwości wyceny takiej
usługi i określenie wynagrodzenia w ofercie na zasadach wymaganych przez
Zamawiającego. Dodatkowo stwierdzić należy, że usługa taka wykracza poza opis
przedmiotu zamówienia i przywołane kody CPV dla zamówienia, bo jest usługą kolportażu
ulotek.
[6] W SIWZ pkt 111.6, pkt 2.1 a), 2.2. a) i 2.3. a), opisuje się np. worki z folii PHD i pojemniki
bez podania żadnych szczególnych parametrów (wytrzymałość na rozerwanie,
rozciągliwość, itp.) w tym w szczególności bez zastosowania przepisów art. 30 ustawy Pzp
bo bez odwołania do m.in.:
A.
cech technicznych i jakościowych, z zachowaniem Polskich Norm przenoszących normy
europejskie lub norm innych państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego
przenoszących te normy.
B.
W przypadku braku Polskich Norm przenoszących normy europejskie lub norm innych
państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego przenoszących te normy
uwzględnia się w kolejności:
1) europejskie aprobaty techniczne;
2) wspólne specyfikacje techniczne:
3) normy międzynarodowe;
4) inne techniczne systemy odniesienia ustanowione przez europejskie organy
normalizacyjne.
C.
W przypadku braku Polskich Norm przenoszących normy europejskie lub norm innych
państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego przenoszących te normy
oraz aprobat, specyfikacji, norm i systemów, o których mowa w pkt B, uwzględnia sie w
kolejności:
1) Polskie Normy;
2) polskie aprobaty techniczne;
3) polskie specyfikacje techniczne.
D.
dopuszczalnych rozwiązania równoważnych opisywanym.
F. Do opisu przedmiotu zamówienia stosuje się nazwy i kody określone we Wspólnym
Słowniku Zamówień.
Jeśli dodatkowo przyjąć, że w SIWZ pkt 111.6 pkt 2.1.:
-
lit. g) Zamawiający posługuje się jeszcze innymi nieprecyzyjnymi zapisami, które narzucają
na Wykonawcę obowiązek w uzasadnionych przypadkach, takich jak np. niezamierzone
(termin w żaden sposób nie zdefiniowany przez Zamawiającego, dający możliwość szerokiej
interpretacji np. również brak wiedzy na temat wytrzymałości worka lub właściwości odpadu)
uszkodzenie worka, do wydania właścicielom nieruchomości dodatkowych worków do
selektywnego zbierania odpadów,
-
lit h) Zamawiający narzuca na Wykonawcę obowiązek odbioru odpadów wysypanych z
worków, np. w trakcie ich odbioru, wywianych lub rozrzuconych przez osoby trzecie (np. w
wyniku aktów wandalizmu) i zwierzęta,
-
lit g) Zamawiający narzuca na Wykonawcę obowiązek zapewnienia stałego utrzymania w
czystości i porządku (...)wokół pojemników, a dodatkowo w okresie zimowym Wykonawca
zobowiązany jest do odśnieżenia miejsca ustawienia pojemników do selektywnego
zbierania, jak i terenu wokół tych pojemników,
oraz
w pkt III. 9. SIWZ, gdzie wskazuje się, że Ilości wywożonych odpadów podane w SIWZ są
orientacyjne i zostały podane w celu sporządzenia oferty. Faktyczne ilości odpadów mogą
nie pokrywać się z podanymi przez Zamawiającego. Z tytułu zwiększenia ilości wywożonych
odpadów Zamawiający nie będzie ponosił dodatkowych kosztów.
to w sposób wyraźny widać, że przedmiot zamówienie został opisany w sposób
niejednoznaczny, nieprecyzyjny i nie dający wycenić usługi na zasadach przewidzianych
przez Zamawiającego. Zamawiający zatem naruszył przepis art. 29,30 a przez to i 7 prawa
zamówień publicznych bo nadmierna dowolność interpretowania zapisów SIWZ, nie pozwoli
na zgromadzenia Zamawiającemu porównywalnych ofert, wybrać Wykonawcy zgodnie z
zasadami ustawy Pzp, a w związku z tym zachowania zasad uczciwej konkurencji.
[7] Analiza w SIWZ pkt V. WARUNKI UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU ORAZ OPIS
SPOSOBU DOKONYWANIA OCENY SPEŁNIANIA TYCH WARUNKÓW wskazuje, według
numeracji SIWZ, że:
c)
Wykonawca ma wykazać, że dysponuje osobami zdolnymi do wykonania zamówienia,
tzn.:
-
minimum 1 osobą nadzoru posiadającą co najmniej wykształcenie średnie oraz minimum
trzyletnie doświadczenie w pracy na stanowisku związanym z organizacją i logistyką odbioru
odpadów komunalnych z nieruchomości (zarządzanie transportem) oraz nadzorowaniem
jakości wykonywanych prac,
-
minimum 10 osobami, które będą wykonywać bezpośrednio przedmiot zamówienia (tj.
operatorzy sprzętu, kierowcy, ładowacze).
W tym przypadku nie sprecyzowanie liczby kierowców, ładowaczy, itd., daje możliwość
dowolnej interpretacji i nieporównywalność ofert, jak również świadczy o tym, że zarówno
oferta jak i sam Wykonawca mogą nie odpowiadać wymaganiom wynikającym z opisu
przedmiotu zamówienia. Zbyt ogólne i niedoszacowane wymaganie spowoduje, że z jednej
strony warunki udziału w postępowaniu nie są oparte o równą konkurencję, jak również nie
dadzą możliwości wyboru Zamawiającemu Wykonawcy zdolnego do wykonania
zamówienia. W tym zakresie naruszono przepis art. 22 ust 4 oraz art. 7 ustawy.
[8] w zakresie sytuacji ekonomicznej i finansowej Wykonawca musi wykazać, że:
1) jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności
związanej z przedmiotem zamówienia w wysokości nie niższej niż 500 000,00 zł (słownie:
pięćset tysięcy złotych).
2) brak jest podstaw do wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia na podstawie
art. 24 ustawy Prawo zamówień publicznych.
3) W przypadku składania oferty przez Wykonawców ubiegających się wspólnie o udzielenie
zamówienia warunki wymienione w pkt 1 Wykonawcy mogą spełniać łącznie, a warunek, o
którym mowa w pkt 5 musi spełniać każdy z uczestników konsorcjum.
Potwierdzeniem spełnienia warunków będzie złożenie dokumentów i oświadczeń, o których
mowa w rozdziale VI. SIWZ. Z treści złożonych dokumentów musi wynikać spełnienie
warunków udziału w postępowaniu.
4) Zamawiający dokona oceny spełnienia wymaganych warunków udziału w postępowaniu
na podstawie złożonych do oferty dokumentów i oświadczeń. Nie spełnienie chociażby
jednego z warunku postawionego w niniejszej SIWZ skutkować będzie wykluczeniem
Wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
5) Wykonawca może polegać na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach
zdolnych do wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych innych podmiotów,
niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków. Wykonawca w takiej
sytuacji zobowiązany jest udowodnić Zamawiającemu, iż będzie dysponował zasobami
niezbędnymi do realizacji zamówienia, w szczególności przedstawiając w tym celu pisemne
zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na okres
korzystania z nich przy wykonywaniu zamówienia. Zobowiązanie musi wskazywać
przekazane zasoby (rodzaj i ilość, wskazywać okres na jaki zostają przekazane oraz formę
stosunków prawnych łączących Wykonawcę z tymi podmiotami wraz z załączeniem
stosownej umowy/porozumienia).
śaden z powyższych warunków nie dotyczy sytuacji ekonomiczno - finansowej (poza
ubezpieczeniem jednakże tylko pośrednio), a Zamawiający nie ma możliwości sprawdzenia
czy jakikolwiek Wykonawca będzie w stanie świadczyć usługę, a przecież sama dostawa
pojemników w 3 dni od podpisania umowy świadczy o konieczności dysponowania
potencjałem finansowym! Zbyt ogólne i niedoszacowanie wymaganie spowoduje, że z jednej
strony warunki udziału w postępowaniu nie są oparte o zasady oparte równą konkurencję,
jak również nie dadzą możliwości wyboru Zamawiającemu Wykonawcy zdolnego do
wykonania zamówienia.
Poza tym, żaden z warunków wskazanych w pkt od 2 do 6 nie daje się zakwalifikować do
udowodnienia sytuacji ekonomiczno - finansowej, gdyż zawierają dane z szerszego
wachlarza okoliczności (np. pkt 1) lub w ogóle nie dotyczą sytuacji finansowo - ekonomicznej
(pkt 4 - 6 mówiące o sposobie oceny wszystkich warunków, a nie tylko sytuacji ekonomiczno
- finansowej).
W tym zakresie Zamawiający naruszył art. 22 ust. 4 Pzp oraz art. 7
[9] Analiza w SIWZ WYKAZU OŚWIADCZEŃ I DOKUMENTÓW, JAKIE MAJĄ
DOSTARCZYĆ WYKONAWCY W CELU POTWIERDZENIA SPEŁNIANIA WARUNKÓW
UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU, w zakresie:
6) Wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, w szczególności
odpowiedzialnych za świadczenie usług i kontrolę jakości, wraz z informacjami na temat ich
kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i wykształcenia niezbędnych do wykonania
zamówienia, a także zakresu wykonywanych przez nie czynności, oraz informacją o
podstawie do dysponowania tymi osobami. Wykonawca wykaże minimum 1 osobę nadzoru
oraz minimum 10 osób, które będą wykonywać Bezpośrednio przedmiot zamówienia (tj.
operatorzy sprzętu, kierowcy, ładowacze) - wzór wykazu osób stanowi Załącznik nr 8 do
SIWZ,
Wskazuje na wyraźny brak związku z warunkami udziału w postępowaniu w zakresie
wymagania informacji na temat ich:
-
kwalifikacji zawodowych (za wyjątkiem kierowców),
-
doświadczenia i wykształcenia (za wyjątkiem osoby nadzorującej).
W tym zakresie Zamawiający naruszył art. 22 ust. 4 Pzp oraz art. 7
[10] Analiza w SIWZ pkt XII. OPIS SPOSOBU OBLICZENIA CENY wskazuje, że
Zamawiający oczekuje, że czas przeznaczony na dojazd na miejsce wykonywania usługi nie
będzie uwzględniany przez Zamawiającego. W związku z czym wymagane jest od
Wykonawców szczegółowe sprawdzenie w terenie warunków wykonania zamówienia. W
przypadku jakichkolwiek wątpliwości prosimy o natychmiastowe kontaktowanie się z
Zamawiającym. Takie zapisy SIWZ, wskazują że Zamawiający bardziej preferuje lokalnych
przedsiębiorców lub osoby z terenu Gminy jakie są angażowane przez takie podmioty, bo z
góry mają lepszą wiedzę do przygotowania oferty.
W tym zakresie Zamawiający naruszył art. 7 Pzp.
[11] Analiza § 2 umowy wskazuje, że: „W trakcie realizacji usługi załącznik nr 1 do SIWZ i
umowy, będzie podlegał aktualizacji przez Zamawiającego w związku z czym możliwe są
zmiany adresów i liczby obsługiwanych nieruchomości, jak i liczby mieszkańców. Zmiany
mogą dotyczyć zarówno zmniejszenia, jak i zwiększenia liczby nieruchomości i liczby
mieszkańców, przy czym zmiany te nie będą wpływały na zmianę wysokości wynagrodzenia
Wykonawcy określonego w § 7 niniejszej umowy, chyba że liczba mieszkańców wzrośnie lub
zmniejszy się o 3 % w stosunku do liczby mieszkańców podanej w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia.".
Zamawiający w sposób nieuprawniony stosuje zapis zmniejszający przyszłe wynagrodzenie
nie definiując dokładnie sposobu takiego obniżenia oraz odpowiedniego algorytmu, czym
stwarza sposobność do prowadzenia negocjacji nt. nieuregulowanego w umowie poziomu
obniżenia ceny, co jest niezgodne z art. 144 ustawy Pzp
[12] Lektura § 7 wskazuje, że Wykonawca zobowiązany jest do odbioru odpadów
komunalnych ze wszystkich uzgodnionych wzajemnie miejsc zbiórki, ustawionych
pojemników (te miejsca są obecnie znane tylko firmom , które świadczyły te usługi i/lub
lokalnym lub osobom z terenu Gminy Marcinowice, a jeżeli nastąpią okoliczności
uniemożliwiające prawidłowe wykonanie usługi leżące po stronie Wykonawcy, to
Wykonawca zobowiązany jest niezwłocznie powiadomić Zamawiającego o zaistniałej
sytuacji. Wykonawca jest zobowiązany wykonać usługę w innym dniu, powiadamiając
mieszkańców o innym terminie odbioru odpadów. W przypadku nie wykonania usługi w
terminie 7 dni od terminu ustalonego w harmonogramie, Zamawiający zleci wykonanie tej
usługi innemu podmiotowi na koszt Wykonawcy. Tak sformułowane zapisy przyszłej umowy,
stawiają już na etapie składania ofert w lepszej sytuacji przedsiębiorców lokalnych lub
wykorzystujących zasoby lokalne mające większą wiedzę na ten temat. Utrzymanie takiego
obowiązku umownego przy jednoczesnym braku w SIWZ wykazu właścicieli i
uporządkowanej wiedzy nt. liczby koniecznych spotkań lub koniecznych do zastosowania
zabiegów pozwalających na wypełnienie obowiązku umownego (lub opisu czynności po
wykonaniu których Zamawiający będzie uznawał spełnienie wymagań umownych przez
Wykonawcę np. przypadku brak kontaktu zawiadomienie listowne dwukrotnie nieodebrane
skutkujące doręczeniem) nie daje możliwości właściwego ustalenia ceny oferty.
W tym zakresie Zamawiający naruszył art. 7 Pzp.
[13] Analiza treści SIWZ, wszystkich jej załączników oraz powyżej wskazane uchybienia
Zamawiającego, prowadzą do wniosku, że świadczenie usług na podstawie umowy zawartej
w oparciu o tak przygotowane postępowanie przetargowe, w przypadku braku zmiany
zapisów SIWZ, prowadzić będzie do konieczności licznych korekt treści umowy na etapie jej
realizacji. Jeśli zatem weźmie się pod uwagę:
1.
dyspozycję art. 144., zgodnie z którym:
-
zakazuje sie istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na
podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział
możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany,
-
zmiana umowy dokonana z naruszeniem ust. 1 podlega unieważnieniu. Poprzez
ustanowienie warunków umownych, których nieprzemyślane skutki będą wymagały zmian do
umowy w celu właściwej realizacji przedmiotu umowy, a ich wprowadzenie powodować
będzie nieważność ich postanowień, a świadczenie usługi nie będzie możliwe do wykonania.
2.
fakt, iż Zmawiający przewidział zbyt mały wachlarz możliwości wprowadzania zmian do
umowy, to za uprawnione można przyjąć twierdzenie, że zakres umowy po nieuprawnionych
(sprzecznych z art. 144) zmianach obejmować będzie świadczenie usług w sposób
odmienny od wskazanego w opisie przedmiotu zamówienia (stanowiąc przez to inny
przedmiot zamówienia), a tym samym wykonanie zamówienia stanie się sprzeczne z Art.
140. a umowa podlegać będzie unieważnieniu na podstawie art. 140 ust. 3 ustawy.
Reasumując, stwierdzić należy że tak rażące naruszenia przepisów skutkować będą
możliwością unieważnienie umowy w oparciu o art. 146 ust. 6, zgodnie z którym Prezes
Urzędu może wystąpić do sądu o unieważnienie umowy w przypadku dokonania przez
Zamawiającego czynności lub zaniechania dokonania czynności z naruszeniem przepisu
ustawy, które miało lub mogło mieć wpływ na wynik postępowania. Jeśli zaś Zamawiający
nie dokona zmian w SIWZ prowadzących do wyeliminowania wyżej przywołanych uchybień
postępowanie będzie podlegało unieważnieniu w oparciu o art. 93 ust. pkt 7 ustawy Pzp.
Na rozprawie Odwołujący sprecyzował żądania, w sposób następujący:
− w pkt.III.6 pkt.1a i b poprzez wykreślenie z treści postanowienia „wszystkich”
dotyczących w szczególności nieprzewidzianych nadwyżek.
− w pkt. III.6 pkt. 1c poprzez zmianę regulaminu o utrzymaniu czystości poprzez
dostosowanie prawa miejscowego, wskazywanego w zarzucie do powszechnie
obowiązujących przepisów.
− w pkt. III.6 pkt.1d poprzez sprecyzowanie, co Zamawiający rozumie przez
„notoryczne pozostawienia nadwyżek opadów”.
− w pkt. III.6 pkt.2.1a, 2.2a, 2.3a poprzez wykreślenie stawiania wymogu wykonawcy
kolportażu ulotek.
− w pkt. III.6 pkt.2.1b poprzez sprecyzowanie dostawy worków foliowych, poprzez
określenie ogólnej normy tych worków.
− w pkt. V.d poprzez zobowiązanie Zamawiającego do zobowiązania wykonawcy do
załączenia dowodów potwierdzających sytuację finansowo - ekonomiczną tj.
sprawozdania finansowego oraz informacji banku, dotyczącej zdolności kredytowej
lub informacji z rachunku bankowego, potwierdzających zdolność kredytową/stan
środków na kwotę 1mnl zł.
− w pkt. XVI poprzez wprowadzenie zapisu pozwalającego na zmianę umowy w
zakresie wynagrodzenia wykonawcy, w przypadku zaistnienia przesłanek
wynikających z § 2 umowy oraz wprowadzenie zmian w § 2, iż w przypadku
zaistnienia obniżenia bądź podwyższenia ilości mieszkańców lub nieruchomości
dopuszcza się zmianę wynagrodzenia wykonawcy na podstawie kalkulacji
przedstawionej przez wykonawcę i zaakceptowanej przez Zamawiającego.
Odwołujący cofnął zarzuty dotyczące wymagań w zakresie osób zdolnych do wykonania
zamówienia.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności postanowienia ogłoszenia
o zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia, jak również biorąc pod
uwagę oświadczenia i stanowiska stron złożone w trakcie rozprawy, ustalono
i zważono, co następuje.
I. W pierwszej kolejności Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, że nie została wypełniona
żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania, o których mowa w art. 189 ust. 2
ustawy Prawo zamówień publicznych.
II. Ustalono dalej, że wykonawca wnoszący odwołanie posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowany możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych. Na etapie postępowania o udzielenie zamówienia
przed otwarciem ofert, np. w przypadku odwołań dotyczących postanowień specyfikacji
istotnych warunków zamówienia przyjąć należy, iż wykonawca deklarujący zainteresowanie
uzyskaniem danego zamówienia posiada jednocześnie interes w jego uzyskaniu jak również
może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, jeśli nie
zachodzi obiektywna niemożliwość uczestnictwa tego wykonawcy w postępowaniu.
Odwołanie podlega oddaleniu.
Za powyższą oceną przemawiają następujące okoliczności:
Odwołujący postawił szereg zarzutów wobec brzmienia SIWZ, przyjmując pewną,
nieuzasadnioną interpretację brzmienia tego dokumentu. Dostrzeżenia jednak wymaga, że
charakter tego postępowania, jego relatywnie długi okres trwania, determinują sytuację, że
nie jest możliwe całkowicie szczegółowe opisanie przedmiotu zamówienia, w tym
szczegółowych obowiązków ciążących na wykonawcy. Stąd dokonywany przez
Zamawiającego opis przedmiotu zamówienia w przedmiotowym postępowaniu z natury
będzie w pewnym stopniu opierał się o założenia i szacunki, które wymagają elastycznego
traktowania.
Następnie, dostrzeżenia wymaga, że zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, zamawiający
przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
Następnie zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy, przedmiotu zamówienia nie można opisywać w
sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję, a zgodnie z ust. 1 tego przepisu
przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą
dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i
okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Natomiast, zgodnie z art. 353
1
Kodeksu cywilnego, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według
swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się naturze stosunku, przepisom
prawa bądź zasadom współżycia społecznego. Dodatkowo zasada swobody umów posiada
również aspekt podmiotowy, sprowadzający się do swobody wyboru kontrahenta, z którym
strona zechce nawiązać stosunki prawne. Co do zasady więc, to strony umowy decydują na
jakich warunkach, z kim i czy w ogóle zechcą do niej przystąpić. Jak wskazuje ww. przepis
zasada swobody umów doznaje ograniczeń wynikających z odpowiednich przepisów.
Ograniczenia tego typu wprowadzać będą przepisy samego Kodeksu cywilnego, jak również
przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych, która w tym zakresie traktowana jest jako lex
specialis w stosunku do regulacji Kodeksu cywilnego, jako aktu prawnego generalnie
regulującego problematykę stosunków cywilnoprawnych, w tym umów (art. 1 w zw. z art. 2
pkt 13 ustawy). Zamówienia publiczne udzielane więc będą wyłącznie wykonawcom
wybranym zgodnie z przepisami ustawy (art. 7 ust 3), postępowania o udzielenie zamówienia
przygotowywane i przeprowadzane będą w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców (art. 7 ust. 1), a w szczególności przedmiot
zamówienia nie będzie opisany w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję (art.
29 ust. 2). Z ogólnych, co do zasady proceduralnych zasad ustawy, jak i całokształtu jej
przepisów, wynika szereg materialnoprawnych ograniczeń zasady swobody umów –
zarówno w odniesieniu do swobody zamawiającego w wyborze kontrahenta, jak i swobody
ukształtowania stosunku umownego w tym określenia przedmiotu zamówienia. Co do zasady
jednak, to wciąż zamawiający będzie decydował o swoim przedmiocie zamówienia (rodzaju,
parametrach, zakresie, warunkach jego realizacji, czy innych obowiązkach umownych etc..)
lub sposobie wyłonienia wykonawcy zamówienia (np. kryteriach oceny ofert, trybie
postępowania). To bowiem zamawiający określa to co jest mu potrzebne i co będzie
przedmiotem postępowania o zamówienie publiczne. Podstawową materialną miarą i
ograniczeniem swobodnego kształtowania sposobu realizacji potrzeb zamawiającego
wyrażonych w postanowieniach specyfikacji (w tym treści umowy i przesądzenia sposobu
wyboru odpowiadającego mu wykonawcy) stanowi wskazana wyżej zasada zachowania
uczciwej konkurencji. Oceny przez pryzmat tej zasady należy każdorazowo dokonywać w
odniesieniu do konkretnych okoliczności i sytuacji danego postępowania.
Każde uszczegółowienie przedmiotu zamówienia (przykładowo, warunków jego realizacji,
nałożenie dodatkowych obowiązków umownych), postawienie dodatkowych warunków
udziału w postępowania czy rozbudowanie kryteriów oceny ofert prowadzi w pewien sposób
do ograniczenia konkurencji. Poza przypadkami najprostszych dostaw czy usług,
postanowienia specyfikacji zawsze będą faworyzować niektórych wykonawców i
dyskryminować innych. W szczególności, nie istnieje taki opis przedmiotu zamówienia, który
na równi odpowiadałby wszystkim wykonawcom obecnym na rynku. W każdym z takich
przypadków będą wykonawcy, którzy w związku z właściwościami podmiotowymi czy
profilem ich oferty, nie będą mogli w ogóle konkurować o uzyskanie zamówienia lub ich
szanse uzyskania zamówienia będą relatywnie mniejsze, np. wymagany sposób i zakres
jego realizacji będzie dla nich mniej dogodny, mniej opłacalny lub w ogóle nie do przyjęcia.
Jak już wskazano, tego typu ograniczenia konkurencji są niejako w postępowaniach
o udzielenie zamówienia publicznego naturalne i nieodzowne. Podlegają jednak badaniu
i ocenie pod względem dopuszczalności stopnia takiego ograniczenia, jak i ich ogólnej,
materialnej zgodności z przepisami. Reasumując, z jednej strony nie można przyznać
wykonawcom czy organom orzekającym lub kontrolującym przestrzeganie przepisów ustawy,
uprawnienia do narzucania zamawiającym konkretnego określenia ich potrzeb oraz sposobu
ich opisania czy zapewnienia ich realizacji w SIWZ, z drugiej strony należy również odmówić
zamawiającym prawa do zupełnie dowolnego kształtowania wymagań SIWZ (w tym
warunków umowy), które mogą prowadzić do nadmiernego ograniczenia konkurencji w
stopniu ponad potrzeby zamawiającego wykraczającym. Tym samym, dla stwierdzenia
naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy, w konkretnych okolicznościach i warunkach danego
postępowania o udzielenie zamówienia zbadać należy zarówno faktyczny stopień
ograniczenia konkurencji, przyczyny wprowadzenia ograniczeń przez zamawiającego, jak ich
skutki dla wykonawców obecnych na rynku, a także proporcjonalny, wzajemny stosunek tych
zmiennych. Podkreślenia dalej wymaga, iż to na odwołującym spoczywa ciężar
udowodnienia naruszenia zasad uczciwej konkurencji wyrażonej w ustawie, a konkretnie
udowodnienia okoliczności faktycznych, które pozwolą takie naruszenie stwierdzić. Zasad
rozkładu ciężaru dowodu w postępowaniu odwoławczym nie zmienia brzmienie art. 29 ust. 2
ustawy stanowiące nie o naruszeniu konkurencji, ale o możliwości naruszenia konkurencji.
Sformułowanie hipotezy przepisu nie ma charakteru tworzącego domniemanie faktyczne lub
prawne, jakoby każdy opis przedmiotu zamówienia winien być uznawany za opis
naruszający dyspozycję ww. przepisu dopóki zamawiający nie udowodni, że jest inaczej,
czyli nie następuje tu wcale „automatyczne” przerzucenie ciężaru dowodzenia okoliczności
przeciwnych na zamawiającego. Jednakże w świetle sformułowania powoływanej normy
prawnej, przepis art. 29 ust. 2 ustawy nie wymaga wcale pełnego udowodnienia naruszenia
konkurencji, ale wystarczające jest udowodnienie możliwości wystąpienia takiego
naruszenia, a więc pewnego realnego stopnia prawdopodobieństwa jego wystąpienia.
Powyższe znaczące osłabienie „celu dowodowego” nie oznacza jednak w ogóle braku
obowiązku udowodnienia okoliczności, do których hipoteza przepisu referuje – powołane
prawdopodobieństwo niedozwolonego ograniczenia uczciwej konkurencji musi więc być
rzeczowe, realne i przede wszystkim wykazane.
Dla przykładu wskazać można, iż w szczególności dla wykazania możliwości naruszenia
konkurencji nie jest wystarczające samo podniesienie, iż dla odwołującego dane warunki
realizacji zamówienia są niewygodne lub nawet nie do przyjęcia. Jak wskazano powyżej,
fakt, że na rynku występują wykonawcy, którzy tak opisanego przedmiotu zamówienia nie
mogą wykonać lub dla których jego realizacja jest utrudniona, niewygodna czy nieopłacalna,
nie przesądza wcale o możliwości powstania naruszenia zasady uczciwej konkurencji. Dla
stwierdzenia takiego naruszenia, jak już wskazano, niezbędne jest zbadanie i ocena, co
najmniej kilku okoliczności związanych z danym zamówieniem, w szczególności takich jak
kształt i specyfika rynku, którego zamówienie dotyczy, rodzaj i charakter danego
ograniczenia konkurencji oraz jego skutki dla potencjalnych wykonawców, a z drugiej strony
waga potrzeb zamawiającego, których realizacji takie ograniczenie służy.
Odnośnie powyższego generalnie zaznaczyć należy, iż w analizowanej sprawie, Odwołujący
nie wykazał w ramach podniesionych przez siebie zarzutów, naruszenia zasady uczciwej
konkurencji w jej aspekcie podmiotowym, tj. porównywalności sytuacji różnych wykonawców
w ramach niniejszego postępowania i ich równego traktowania. Nie wywodził, iż
kwestionowane postanowienia SIWZ faworyzują określonych wykonawców względem
innych. Postanowienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia podlegają jednak ocenie
nie tylko pod względem zachowania zasad ustawy, ale oceniane być mogą również w świetle
innych przepisów. W szczególności niedopuszczalne jest ustanowienie wzoru umowy czy
innych części specyfikacji kształtujących przyszłe stosunki umowne zamawiającego
i wykonawcy w sposób niezgodny z bezwzględnie obowiązującymi przepisami Kodeksu
cywilnego jako podstawowego aktu prawnego regulującego stosunki cywilnoprawne.
Postanowienia
wzoru
umowy
kształtowane
na
zasadzie
swobodnego
uznania
zamawiającego na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 16 ustawy Prawo zamówień publicznych,
będą w tym zakresie podlegać badaniu m.in. pod względem ich zgodności, czy to
z przepisami o charakterze iuris cogentis regulującymi stosunku umowne danego typu, jak
i ocenie ich zgodności z klauzulami generalnymi i zasadami ogólnymi Kodeksu cywilnego, w
szczególności wynikającymi z art. 5, art 58 i art 353
1
Kodeksu cywilnego. Jak już
wskazywano powyższej, zgodnie z art 353
1
Kodeksu cywilnego strony zawierające umowę
mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byle jego treść lub cel nie
sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie albo zasadom współżycia
społecznego. W przypadku zamówienia publicznego, to zamawiający w sposób
dyskrecjonalny kształtuje większość essentialiae i incidentaliae negotii przygotowując własną
siwz. Zasada swobody kontraktowania ze strony wykonawcy nie zostaje w ten sposób
ograniczona – przed terminem złożenia ofert może on składać wszelkie propozycje co do
kształtu i brzmienia postanowień umownych, które zamawiający zgodnie z własnymi
interesami zawsze może uwzględnić. Natomiast w przypadku gdy postanowienia takie
wykonawcy nie odpowiadają może do tego typu stosunku umownego – co jest jego
fundamentalnym uprawnieniem – w ogóle nie przystąpić (nie składać oferty w
postępowaniu). Ponadto przez składanie ofert w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego to wykonawca kształtuje część przyszłych postanowień umownych (w tym
zawsze cenę) i w ten sposób może dostosować swoją ofertę do warunków wykonania
zamówienia narzuconych przez zamawiającego, np. tak skalkulować cenę, aby w jej ramach
uwzględnić kompensację wszelkich ryzyk i obowiązków, które wynikają dla niego z tak
sformułowanej umowy w sprawie zamówienia.
Jak daleko posunięta jest swoboda stron w ułożeniu łączącego je stosunku prawnego, w
niektórych aspektach wprost wskazują przepisy Kodeksu cywilnego, gdzie np. w art. 473 § 1
stanowi się, iż dłużnik może przez umowę przyjąć (a więc druga strona może oczekiwać, że
przyjmie i uzależniać od tego możliwość zawarcia z nim umowy) odpowiedzialność za
niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania z powodu oznaczonych okoliczności,
za które na mocy ustawy odpowiedzialności nie ponosi. Realizacja tego typu uprawnień
podlegała będzie ocenie w świetle klauzul i zasad ogólnych Kodeksu cywilnego. Miernikiem
proporcjonalności czy „odpowiedniości” świadczeń, o którym mowa w defieniendum definicji
umów wzajemnych zawartej w art. 287 § 2 Kodeksu cywilnego, nie jest również norma tego
przepisu. Norma ta nie ustanawia żadnych materialnych, obiektywnych odniesień dla
porównania wartości lub zakresów świadczeń wzajemnych, ale odnosi odpowiadanie
świadczeń do decyzji stron zawartych w umowie, tzn. wszystkie świadczenia są swoimi
odpowiednikami jeżeli strony umowy wzajemnej umówiły się, że świadczenia te kompensują
się wzajemnie w ramach ich stosunku zobowiązaniowego. W żadnym razie samo
ukształtowanie nieproporcjonalnych praw i obowiązków w ramach stosunku umownego nie
narusza zasady swobody umów – konieczne jest tu wykazanie, iż nieproporcjonalność ta
narusza konkretny przepis prawa, przekreśla naturę stosunku lub jej stopień przekracza
dopuszczalny poziom wynikający z zasad współżycia społecznego obowiązującego przy
stosunkach danego rodzaju. Ograniczenie uprawnień podmiotowych (np. dowolnego
ukształtowania treści stosunku zobowiązaniowego) w oparciu o klauzule generalne typu
zasady współżycia społecznego, jak postuluje doktryna prawa cywilnego, powinno odbywać
się w sposób możliwie niearbitralny, w oparciu i z uwzględnieniem wszelkich okoliczności
danej sprawy, którym w świetle wypracowanych w doktrynie i orzecznictwie kryteriów
przypisać można określone znaczenia dla kwalifikacji prawnej sprawy. W szczególności
jednak samo abstrakcyjne odwołanie się do klauzul generalnych, bez jednoczesnego
odniesienia do norm prawnych wynikających z innych przepisów lub przynajmniej
konkretnych i pewnych standardów wynikających ze stosunków danego rodzaju, należy
uznać
za
niewystarczający
normatywny
wzorzec
kontroli
czynności
prawnych.
W podsumowaniu powyższych wywodów i na ich poparcie, na uwagę zasługuje stanowisko
zawarte w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 14 lipca 2011 r. (sygn.
akt XII Ga 314/11), w którym wskazano: „Podkreślić należy, iż warunki umowne są
identyczne dla wszystkich Wykonawców. Wykonawca dopuszczony do udziału w
postępowaniu po otrzymaniu SIWZ ma możliwość zapoznania się z nimi i zdecydowania, czy
tak ukształtowany stosunek zobowiązaniowy mu odpowiada i czy chce złożyć ofertę. Rację
ma skarżący, że o ile postanowienia SIWZ nie naruszają obowiązujących przepisów (a tak
jest w niniejszej sprawie), Wykonawca nie może zarzucać Zamawiającemu, że poszczególne
elementy umowy mu nie odpowiadają. Zgodnie z art. 353¹ k.c. Wykonawca ma swobodę
zawarcia umowy. śaden przepis prawa nie nakłada nań obowiązku złożenia oferty w
prowadzonym przez Zamawiającego postępowaniu, ani zmuszania Zamawiającego do
zawarcia umowy, której treść mu nie odpowiada. Nie może zatem kwestionować umowy
wyłącznie dlatego, że uważa, iż mogłaby ona zostać sformułowana korzystniej dla
Wykonawcy”. Przywołania wymaga również wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia
14 kwietnia 2008 r. (sygn. akt X Ga 67/08), w uzasadnieniu którego stwierdzono: „Skarżący
kluczowym zarzutem skargi czyni zarzut naruszenia normy art. 353¹ k.c. statuującej zasadę
swobody umów i równouprawnienia stron stosunku obligacyjnego. W ocenie Skarżącego za
niedozwolone na gruncie powołanego przepisu należy uznać rażąco nierównomierne
obciążenie Wykonawcy ryzykiem kontraktowym i jednostronne określanie przez
Zamawiającego zakresu uprawnień i obowiązków stron umowy. Od razu nasuwa się doniosłe
praktyczne pytanie o zakres kontraktowej swobody stron stosunku prawnego nawiązanego
wskutek udzielenia zamówienia publicznego. Na gruncie prawa zamówień publicznych
mamy niewątpliwie do czynienia ze swoistego rodzaju ograniczeniem zasady wolności umów
(art. 353¹ k.c.), które znajduje odzwierciedlenie w treści zawieranej umowy. Zgodnie z
charakterem zobowiązania publicznego Zamawiający może starać się przenieść
odpowiedzialność na wykonawców. W ramach swobody umów Zamawiający może narzucić
pewne postanowienia we wzorze umowy, a Wykonawca może nie złożyć oferty na takich
warunkach. Natomiast składając ofertę musi wziąć pod uwagę rozszerzony zakres ryzyk i
odpowiednio zabezpieczyć swoje interesy kalkulując cenę ofertową. Należy jednak
podkreślić, iż błędem jest utożsamianie przez Skarżącego podziału ryzyk z naruszeniem
zasady równości stron stosunku zobowiązaniowego. Niezależnie od tego jak dużo ryzyka
zostanie w umowie przypisane wykonawcy to on dokonuje jego wyceny i ujmuje dodatkowy
koszt tych ryzyk w cenie oferty. Zamawiający zaś po wyborze najkorzystniejszej oferty musi
zawrzeć umowę na warunkach przedstawionych we wzorze umowy i zapłacić wskazaną
przez Wykonawcę cenę.”. Natomiast zakończyć powyższe można tezą sformułowaną w
uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 11 września 2008 r. (sygn. akt I
ACa 544/08) – „Z wyrażonej w art. 353¹ k.c. zasady swobody umów wynika przyzwolenie na
faktyczną nierówność stron umowy. Nieekwiwalentność sytuacji prawnej stron umowy nie
wymaga, więc co do zasady istnienia okoliczności, które by ją usprawiedliwiały, skoro
stanowi ona wyraz woli stron.”.
Poddając analizie podniesione w odwołaniu, a niewycofane na rozprawie zarzuty,
dostrzeżenia wymaga, że:
[1] Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut i mająca potwierdzać jego zasadność
argumentacja Odwołującego, dotyczące braku opisu w treści SIWZ obowiązków właścicieli
nieruchomości (zupełna dowolność w doborze miejsca ustawienia pojemników na odpady),
przy jednoczesnym postanowieniu SIWZ, że odbioru odpadów należy dokonać z miejsca
ustawienia pojemnika wskazanego przez właściciela nieruchomości. Zamawiający w
powyższym
zakresie
przekonująco
wykazał,
czego
Odwołujący
skutecznie
nie
zakwestionował, że uchwała w sprawie regulaminu utrzymania czystości w gminie wskazuje,
że właściciel nieruchomości ma obowiązek umieszczania opadów w pojemniku. W uchwale
są też podane minimalne ilości opadów. Pojemniki, które mają być ustawione, mają być tak
dostosowane, by tych nieprzewidzianych opadów nie było, przy czym Gmina jest
zobowiązana do informowania o sposobie zbierania opadów - po to też Zamawiający
zobowiązał wykonawców do zbierania informacji. Podkreślenia wymaga, że wykonawca nie
musi znać dokładnego położenia tych pojemników na nieruchomościach, aby sensownie
przyjąć na siebie zobowiązanie ich opróżniania a następnie zobowiązanie to wycenić.
Wykonawca ma podjąć się wywożenia pojemników z miejsc, w których będą umiejscowione
przez właścicieli i zarządców nieruchomości. Natura przedmiotowego zamówienia, to jest
odbiór odpadów z nieruchomości wskazuje, że tego rodzaju brak możliwości
stuprocentowego, z pełną dokładnością określenia miejsca ustawienia przez właścicieli
nieruchomości pojemników jest wpisany w zakres zamówienia i nie stanowi o niemożności
wyceny usługi i ustalenia za nią wynagrodzenia. Nie jest też tak, że w wyniku takiego
ukształtowania przedmiotu zamówienia, preferowani są wykonawcy aktualnie świadczący tę
usługę.
[2] Także zarzuty względem postanowień pkt III.6 pkt 1) lit c) SIWZ uznano za niezasadne.
Zamawiający wykazał, że w ramach wykonania zamówienia będą tylko pojemniki i worki
dostarczane mieszkańcom, nie będzie worków należących do właścicieli nieruchomości.
Niezależnie od argumentacji dotyczącej niespójności aktów prawa miejscowego,
dostrzeżenia wymaga, że z perspektywy wykonawcy, bez znaczenia pozostaje okoliczność,
czy właściciele nieruchomości zaopatrzą się w pojemniki do zbierania odpadów samodzielnie
czy też skorzystają z pojemników im dostarczonych. Jeśli powyższe – wobec wzajemnej
niespójności dwóch aktów obowiązujących w Gminie budziło wątpliwości wykonawcy, mogło
być przedmiotem wniosku o wyjaśnienie wątpliwości dotyczących treści SIWZ, co
pozwoliłoby wykonawcy uzyskać wiedzę o obowiązkach mieszkańców w powyższym
zakresie.
[3] Nie sposób dopatrzeć się także naruszenia przepisów w zakresie brzmienia pkt III.6 pkt 1
lit
d)
SIWZ
–
trudno
uznać
za
niedookreślone
obowiązki
wykonawcy
w zakresie sprawdzania zawartości pojemnika oraz informowania Zamawiającego
o nieprawidłowościach dostrzeżonych w trakcie świadczenia usługi. Wymienione przez
Zamawiającego jako przykładowe sytuacje mają zapewniać wyegzekwowanie od
mieszkańców obowiązku oddzielnego ustawiania odpadów wielkogabarytowych, zużytego
sprzętu elektronicznego. Zakres przedmiotowej usługi, wskazuje, że realizacja obowiązku
sprawdzenia zawartości pojemnika oraz poinformowania Zamawiającego o stwierdzonych
nieprawidłowościach nie będzie nadmiernie utrudniona dla wykonawcy, jest naturalną
konsekwencją świadczenia usługi zbierania odpadów. Odwołujący zdaje się w powyższym
zakresie przyjmować pewną, nieuprawnioną, nadmiernie pesymistyczną ocenę obowiązków
ciążących w ramach wykonywania zamówienia (dezynfekowanie miejsca, w którym śmieci
rozrzucono).
[4] Nie podzielono także postawionego w sposób ogólny, nawiązujący do niemożności
wyceny oferty, zarzutu wobec brzmienia pkt III.6 pkt 2 SIWZ. Podkreślenia wymaga, że
sprawą wykonawcy pozostaje w jaki sposób zorganizuje swoją pracę i sposób badania
odpadów, tak aby wypełnić zobowiązania w zakresie kontroli odpadów i obowiązki
informacyjne nałożone nań w ww. postanowieniach specyfikacji. Ponadto obciążenie
wykonawcy ryzykiem aktów wandalizmu, na które powołuje się Odwołujący, nie stoi w
sprzeczności z wymaganiami określoności przedmiotu zamówienia sformułowanymi w art. 29
ust. 1 ustawy. Tego rodzaju zdarzenia, zdają się być wpisanymi w tego rodzaju świadczenie,
jak to objęte przedmiotem niniejszego zamówienia. Przedmiot zamówienia pozostaje jasno
zdefiniowany – wykonawca ma odbierać wszystkie odpady, zarówno znajdujące się w
pojemnikach, jak i rozsypane obok pojemników oraz ciąży na nim obowiązek utrzymania
czystości wokół pojemników. Tak zdefiniowanego zobowiązania wykonawca ma się podjąć,
przy czym nie musi ono być dokładnie dookreślone ilościowo – ryzykiem wykonawcy
pozostaje jaki poziom poszczególnych odpadów (rozsypanych czy nierozsypanych) przyjmie
do wywiezienia przy kalkulacji swojej oferty.
[5] Zarzut dotyczący wymagania, aby wykonawca w trakcie odbioru odpadów na
nieruchomości przekazywał również właścicielom nieruchomości materiały informacyjne i
edukacyjne dotyczące m.in. zasad selektywnej zbiórki odpadów oraz harmonogramy odbioru
odpadów także jest niezasadny: brak określenia miejsca odbioru ww. materiałów,
udokumentowania wykonania takiego obowiązku, nie powoduje braku możliwości wyceny
takiej usługi i określenia wynagrodzenia w ofercie na zasadach wymaganych przez
Zamawiającego. Ponadto, wykonawca zobowiązany jest do dostarczania jedynie materiałów
informacyjnych przygotowanych przez Zamawiającego – sam nie będzie ich przygotowywać.
Natomiast w jaki sposób wykonawca je dostarczy właścicielom nieruchomości pozostawiono
jego wyborowi. Nie jest zatem tak, jak wskazywał Odwołujący, że Zamawiający objął
przedmiotem zamówienia usługę nie mieszczącą się w zakresie standardowej usługi
odbierania odpadów, to jest usługę roznoszenia ulotek. Jak wynika z ustaleń dokonanych na
rozprawie, przekazywanie mieszkańców ulotek ma być czynnością uboczną, o marginalnym
znaczeniu, przy czym informowanie o sposobie odbioru odpadów, czy zasadach segregacji,
w istocie leży w interesie wykonawcy, który odpowiada za efektywne wykonanie
zamówienia, temu zaś niewątpliwie sprzyja właściwa informacja kierowana do mieszkańców.
Nie jest też tak, że w powyższym zakresie Zamawiający powinien określić „parametry takiego
materiału informacyjnego” – to Zamawiający będzie opracowywał te informacje, zatem poza
zainteresowaniem wykonawcy jest kwestia tego rodzaju. Sporne roznoszenie ulotek nie
stanowi przy tym czynności na tyle złożonej czy uciążliwej, że może być rozpatrywane w
kategorii utrudnienia uczciwej konkurencji. Przypomnienia przy tym wymaga, że
Zamawiający jest uprawniony do nałożenia na wykonawcę obowiązków, które będą służyć
realizacji celów zamawiającego: zamówienie publiczne ma służyć realizacji celów
zamawiającego, jak najpełniejszemu zaspokojeniu jego potrzeb, a nie umożliwieniu
wykonawcy sprzedaży świadczonych przez niego usług czy sprzedawanych dóbr, na jak
najdogodniejszych warunkach. Art. 44 ust. 4 ustawy z 29 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych [Dz.U. z 2009 r., Nr 157, poz. 1240] przewiduje, że jednostki sektora finansów
publicznych zawierają umowy, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane,
na zasadach określonych w przepisach o zamówieniach publicznych, o ile odrębne przepisy
nie stanowią inaczej. O ile zamawiający nie ma pełnej swobody w zakresie procesu
decyzyjnego co do tego, z którym wykonawcą zawrze umowę, czy wykluczy tego wykonawcę
bądź odrzuci jego ofertę, to w jego gestii pozostaje wyartykułowanie potrzeb w zakresie
przedmiotu zamówienia – jedyne ograniczenia wynikają z treści art. 29 ust. 2 oraz art. 7 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych. Nie może jednak być postrzegane jako naruszające lub
ograniczające uczciwą konkurencję postawienie wymagań, które znajdują uzasadnienie
w potrzebach zamawiającego. Odwołujący nie wykazał, by wymaganie dostarczania wraz
z odbiorem odpadów ulotek miało charakter dyskryminującego; było nakierowane na
ograniczenie lub utrudnienie konkurencji. Tym samym, argumentację, jakoby usługa taka
wykraczała poza opis przedmiotu zamówienia i przywołane kody CPV dla zamówienia, bo
jest usługą kolportażu ulotek, należy uznać za bezzasadną. Nie sposób więc upatrywać
w wymaganiu przez Zamawiającego przekazywania mieszkańcom ulotek informacyjnych,
naruszenia jakichkolwiek przepisów.
[6] Zarzut wobec brzmienia pkt III.6 pkt 2.1 a), 2.2 a) i 2.3 a) SIWZ, dotyczący opisu
wymaganych worków na odpady, także uznano za niezasadny. Z treści SIWZ wynika, że
w ramach wykonywania zamówienia stosowane będą tylko pojemniki i worki dostarczane
mieszkańcom, nie będzie worków należących do właścicieli nieruchomości. Zamawiający
wskazał przy tym, że o rodzaju spornych worków traktuje str. 4-5 SIWZ, gdzie podane
zostały najistotniejsze informacje co do ich rodzaju. Zgodzić się należy z tezą
Zamawiającego, że „to wykonawca wie co zbiera i jaki ma mieć worek do tego celu”.
Wykonawcy w powyższym zakresie posiadają zatem względną swobodę w doborze
spornych worków, byleby tylko zamówienie było realizowane w sposób prawidłowy. Sprawą
wykonawcy pozostaje jak mocnymi workami chce się posługiwać w trakcie wykonywania
usługi i ponosić ryzyka związane z ich ewentualnymi uszkodzeniami. Odwołujący zatem
zdaje się stawiać powyższy zarzut w oparciu o odgadywane przez siebie intencje
Zamawiającego, które jednak nie zostały wyartykułowane.
[7] Odwołujący na rozprawie wycofał zarzut dotyczący dysponowania osobami
o wymaganych kwalifikacjach [niesprecyzowanie liczby kierowców, ładowaczy itp.], wobec
czego nie podlegał on rozpatrzeniu.
[8] Nie dopatrzono się także podstaw do podzielenia argumentacji, w zakresie zarzutu
dotyczącego zaniechania wprowadzenia w SIWZ postanowienia dotyczącego zdolności
ekonomiczno
–
finansowej,
ponad
wymaganie
dotyczące
ubezpieczenia
od
odpowiedzialności OC. Przypomnienia w powyższym zakresie wymaga, że to wyłączną
domeną Zamawiającego jest postawienie takich czy innych warunków udziału w
postępowaniu, ich dobór na użytek danego postępowania, czy rezygnacja ze stawiania
określonych, wymienionych w art. 22 ust. 1 pkt 1- 4 ustawy kategorii warunków – to
Zamawiającemu pozostawiono decyzję, czy bezpieczeństwo realizacji danego zamówienia,
jego właściwe wykonanie, stosownie do jego specyfiki i zakresu, obwaruje odpowiednimi
warunkami. Jak wskazuje się w orzecznictwie, Zamawiający może w ogóle nie precyzować
warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1 pkt 2 - 4 Pzp, formułując je nie może jednak
przekroczyć ram wynikających z art. 22 ust. 4 i art. 7 ust. 1 Pzp. Ponadto stawiając warunki
może i powinien opisać precyzyjnie zakres robót czy usług do których jego warunki referują
w treści samego opisu warunków, a nie następnie przy ich interpretacji odwoływać się do
własnego przedmiotu zamówienia. Z treści samego warunku powinien wynikać jego zakres i
znaczenie. [wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 28 kwietnia 2011 r., w spr. KIO 751/11]
[9] Odwołujący na rozprawie wycofał zarzut dotyczący braku związku wymaganych informacji
na temat osób, które mają wykonywać zamówienie z postawionymi warunkami udziału
w postępowaniu, wobec czego nie podlegał on rozpatrzeniu.
[10] Nie dopatrzono się także naruszenia art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych
w zakresie postanowienia pkt XII SIWZ Opis sposobu obliczenia ceny, gdzie podano, że
czas przeznaczony na dojazd do miejsca świadczenia usługi nie będzie uwzględniany przez
Zamawiającego; w związku z czym wymagane jest od wykonawców szczegółowe
sprawdzenie w terenie warunków wykonania zamówienia. Powyższe postanowienie SIWZ
nie narusza żadnej z norm wrażonych w ustawie Prawo zamówień publicznych, nie stanowi
również o preferencji wykonawców, którzy aktualnie świadczą usługi odbioru odpadów.
Rzeczą wykonawcy jest optymalne, dogodne dla siebie uksztaltowanie sposobu świadczenia
usługi, trudno zatem obciążać Zamawiającego takim czy innym sposobem jej świadczenia
przez wykonawcę. Powyższy zarzut, postawiony bez szerszego uzasadnienia, nie podlegał
zatem uwzględnieniu.
[11] Nie zasługuje również na uwzględnienie argumentacja, jakoby postanowienia SIWZ
dotyczące zmiany adresów oraz liczby nieruchomości i obsługiwanych mieszkańców
(zarówno in plus jak i in minus), które, zgodnie z § 2 projektu umowy, będą skutkowały
zmianą wysokości wynagrodzenia, w razie zmniejszenia lub zwiększenia liczby mieszkańców
o 3 % w stosunku do tej określonej w SIWZ, naruszały art. 144 ustawy. Dostrzeżenia
wymaga, że w SIWZ zawarto prognozy w ujęciu trzyletnim. Zamawiający wykazał, że
kwestionowane postanowienie SIWZ powstało, by „uspokoić wykonawców”, przekonać że
Zamawiający nie będzie się usztywniał w zakresie umowy, a w razie zmian okoliczności ma
zastosowanie rozdział 16 pkt.4a SIWZ. Biorąc pod uwagę relatywie długą perspektywę tego
zamówienia oraz niemożliwe do przewidzenia zmiany w zakresie ilości mieszkańców [w
powyższym zakresie Zamawiający słusznie bazuje na szacunkach co do ich ilości],
kwestionowane postanowienie SIWZ ma charakter klauzuli waloryzacyjnej, pozwalającej na
dostosowanie w przyszłości wynagrodzenia należnego wykonawcy do rzeczywistego
zakresu świadczonej usługi, co jest uzasadnione, z uwagi na charakter przedmiotu
świadczenia w tym postępowaniu, jak i okres wykonywana zamówienia. Zresztą również
Odwołujący, stawiając żądanie w odniesieniu do tego zarzutu, żąda zmiany wynagrodzenia
należnego wykonawcy, tyle, że ustalanego według odmiennej zasady, to jest nas podstawie
kalkulacji przedstawionej przez wykonawcę i zaakceptowanej przez Zamawiającego. Tego
rodzaju praktyka nie zasługiwałby na akceptację, skoro pozostawione zostałoby w istocie
inicjatywie wykonawcy ustalenie wysokości tego wynagrodzenia, które Zamawiający by
jedynie akceptował. Jeśli przyjąć zasadność wniosku o generalnej niedopuszczalności
zmiany wynagrodzenia (szczególnie gdy ta zmiana następowałaby in plus, w następstwie
zwiększenia ilości8 mieszkańców o 3 lub więcej %), czemu – zgodnie z kierunkiem
rozumowania Odwołującego – stoi na przeszkodzie treść przepisu art. 144 ustawy, to tym
bardziej nie byłaby dopuszczalną zmiana tego wynagrodzenia w sposób pozostający poza
Zamawiającym, to jest na podstawie kalkulacji wykonawcy, tak jak wnioskuje Odwołujący
w przedmiotowej sprawie. Stąd nie sposób podzielić stawianego w powyższej mierze
zarzutu.
[12] Nie stwierdzono również naruszenia przepisów ustawy [w szczególności art. 7 ustawy,
do czego nawiązuje treść odwołania], w zakresie wyartykułowanego w § 7 projektu umowy
postanowienia, zgodnie z którym, wykonawca jest obowiązany do odbioru odpadów
komunalnych ze wszystkich uzgodnionych wzajemnie miejsc zbiórki ustawionych
pojemników. Zamawiający na rozprawie przekonująco wyjaśnił, że nie jest w stanie określić,
gdzie mają stać pojemniki; w swoim zakresie informuje mieszkańców o ich obowiązkach,
wynikających z ustawy, natomiast wykonawca powinien zgłaszać Zamawiającemu, iż dany
mieszkaniec nie zachowuje się należycie w zakresie zbierania opadów. Powyższy
obowiązek ciążący na wykonawcy jest wpisany w naturę tego zamówienia, które w pewnej
mierze pozostaje w gestii wykonawcy co do sposobu odbioru odpadów i które dopiero
w trakcie wykonywania ukształtuje pewne praktyki szczegółowego jego wykonywania. Do
realizacji powyższego nie jest niezbędne posiadanie przez wykonawcę wykazu właścicieli
[takiego oczekiwania zresztą Odwołujący nie stawia], mamy tu bowiem do czynienia
z zachowaniami człowieka, w których naturę wpisana jest pewna nieprzewidywalność. Nie
sposób przy tym pomijać, że kwestionowane postanowienie SIWZ dotyczy okoliczności
uniemożliwiających prawidłowe wykonywanie usługi leżących po stronie wykonawcy. To na
wykonawcy ciąży przecież obowiązek prawidłowego wykonania zamówienia, zgodnie z jego
zakresem określonym przez Zamawiającego. Tym samym, także powyższy zarzut nie
zasługiwał na akceptację.
Reasumując, okoliczności przedmiotowej sprawy, rozpatrywane w granicach postawionych
zarzutów [art. 192 ust. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych] determinowały uznanie, że
nie potwierdził się zarzut naruszenia art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych a także
zarzut naruszenia art. 29 tej ustawy. Krajowa Izba Odwoławcza w ramach wykonywanej
funkcji kontroli prawidłowości czynności i zaniechań zamawiającego zgodnie z ustawą,
orzekając jest związana zarzutami podniesionymi w odwołaniu [art. 192 ust. 7 ustawy Prawo
zamówień publicznych]. W sprawie, której przedmiotem jest brzmienie ogłoszenia oraz
specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie bez znaczenia pozostaje także treść
żądania odwołującego w zakresie zmiany ogłoszenia czy specyfikacji – one to bowiem
wyznaczają zakres dokonywanego w sprawie rozstrzygnięcia. Krajowa Izba Odwoławcza nie
może orzekać z urzędu, wychodząc poza zarzuty oraz – stanowiące ich odzwierciedlenie –
żądania i wnioski odwołania. W przypadku odwołania dotyczącego postanowień specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz treści ogłoszenia o zamówieniu, ocena zarzutu
podniesionego w ramach środka ochrony prawnej dokonywana jest z uwzględnieniem
formułowanych żądań co do jego nowej treści. To podmiot odwołujący formułując swoje
żądania wskazuje jakie rozstrzygnięcie czyni zadość jego interesom i jednocześnie wskazuje
zapisy, które w jego ocenie są zgodne z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych.
W takim wypadku żądania sformułowane przez Odwołującego należy rozpatrywać łącznie
z zarzutami oraz ich podstawami faktycznymi. W analizowanej sprawie zarówno zarzuty
naruszenia przepisu art. 7 oraz 29 ustawy Prawo zamówień publicznych, nie znalazły
potwierdzenia.
Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na
podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy
§ 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt 1) i 2) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący:
1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża Odwołującego, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr
[słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy] uiszczoną przez Odwołującego -
ALBA Dolny Śląsk spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Wałbrzychu, tytułem
wpisu od odwołania,
2.2. zasądza
od
Odwołującego
ALBA
Dolny
Śląsk
spółki
z
ograniczoną
odpowiedzialnością w Wałbrzychu na rzecz Zamawiającego Gminy Marcinowice
w Marcinowicach kwotę 2 800 zł 00 gr [słownie: dwóch tysięcy ośmiuset złotych,
zero groszy], stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych [t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.] na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Świdnicy.
Przewodniczący:
Sygn. akt: KIO 833/13
U z a s a d n i e n i e
I. Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego na „Świadczenie usług w zakresie odbioru i zagospodarowania
odpadów komunalnych z terenu Gminy Marcinowice od 01.07.2013 r. do 30.06.2015 r.” z
zastosowaniem przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
[tekst jednolity: Dz.U. z 2010, Nr 113, poz. 759 ze zm.] wymaganych przy procedurze, kiedy
wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
II. Wobec brzmienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia [SIWZ], Odwołujący w dniu
12 kwietnia 2013 r. r. złożył odwołanie, w którym zarzucił naruszenie art. 7 ust. 1 i 3 oraz art.
29 ustawy.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący podał następujące argumenty, mające potwierdzać
zasadność podnoszonych zarzutów:
-[1] analiza treści SIWZ - pkt 111.6. Realizacja przedmiotu zamówienia pkt 1) lit a) i b)
wskazuje, że w ramach odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych zmieszanych w
ramach odbioru zmieszanych odpadów komunalnych Wykonawca zobowiązany jest odebrać
wszystkie odpady komunalne umieszczone w pojemnikach na odpady zmieszane oraz
odpady komunalne wystawione np. w workach (tzw. nadwyżki), przy pojemnikach na odpady
zmieszane, a także odpady, które zostały wysypane z pojemników w trakcie ich opróżniania,
wywiane lub wyrzucone przez osoby trzecie (np. w wyniku aktów wandalizmu). Odbiór
odpadów z pojemników Wykonawca zobowiązany jest dokonać z miejsca ustawienia tych
pojemników, wskazanego przez właściciela nieruchomości, a po opróżnieniu pojemnika
Wykonawca zobowiązany jest dokonać odstawienia pojemnika w to samo miejsce.
Niewskazanie w specyfikacji, żadnych zobowiązań i obowiązków właścicieli (zupełna
dowolność w doborze miejsca ustawienia pojemników) lub nie ustalone przez
Zamawiającego z poszczególnymi właścicielami i nieprzeniesione do specyfikacji
wymagania w tym zakresie, nie dają możliwości dokładnego określenia przyszłych czynności
składających się na usługę, a tym samym Wnoszący odwołanie nie ma możliwości wyceny
usługi i wskazania wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu zamówienia. W odniesieniu do
takich specjalnych informacji (nie wskazanych dodatkowo w SIWZ), bardziej preferowani w
takim postępowaniu stają się przedsiębiorcy wykonujący do tej pory usługi objęte
przedmiotem zamówienia lub ogólnie usługi na terenie Gminy Marcinowice lub posługujący
się w przygotowaniu oferty lub przyszłym wykonaniu zamówienia osobami po prostu lepiej
znającymi teren i okolice.
-[2] Dalsza analiza treści SIWZ - pkt 111.6. Realizacja przedmiotu zamówienia pkt 1) lit c)
wskazuje, że Wykonawca zobowiązany jest do wyposażenia wszystkich nieruchomości w
pojemniki do zbierania zmieszanych odpadów komunalnych. Ustawa o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach narzuca ten obowiązek na właściciela nieruchomości [§ 5 ust. 1 pkt.
1], obowiązek ten narzuca również na właściciela nieruchomości Regulamin utrzymania
czystości i porządku na terenie Gminy Marcinowice [§ 2 ust. 1]. Wprawdzie uchwała w
sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w
zamian za uiszczoną przez nich opłatę /XVII/147/12 z 21.12.2012r/ mówi iż mieszkaniec w
ramach tej opłaty będzie wyposażony w pojemnik, ale jest ona niezgodna zarówno z
Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Marcinowice, jak również
ustawą o utrzymaniu czystości (...) wówczas obowiązującą. Gmina jednak nie zmieniła
prawa miejscowego w tym zakresie nawet po znowelizowaniu ustawy przez Sejm w dniu
19.02.2013, gdzie dał Gminie prawo podjęcia uchwały o możliwości wyposażenia
mieszkańców przez wykonawcę w pojemniki w ramach ponoszonej przez nich opłaty,
związku z powyższym w dalszym ciągu obowiązują zapisy Regulaminu o utrzymaniu
czystości […] uchwalonego na podstawie Ustawy przed nowelizacją, czyli że to właściciel
nieruchomości musi wyposażyć nieruchomość w pojemnik na zmieszane odpady komunalne
na własny koszt), a więc można by wysnuć wniosek, że mieszkaniec Gminy nie mogąc być
zmuszanym do działania w sposób bardziej ograniczony przez prawo miejscowe, aniżeli
wskazuje na to prawo powszechne, będzie miał w Gminie Marcinowice prawo wyboru czy
będzie korzystał z pojemnika dostarczanego przez Gminę (czyli Wykonawcę w
przedmiotowym postępowaniu objętym odwołaniem) czy też w takie pojemniki zaopatrzy się
samodzielnie. Wobec powyższego Wykonawca biorący udział w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego winien posiadać wiedzę, którzy [liczba] z mieszkańców będą chcieli
wyposażyć nieruchomości na własny koszt w pojemniki, a którzy skorzystają z możliwości
jakie daje Gmina. W takim wypadku obowiązek wskazania zgodnie z warunkami SIWZ
jednej zryczałtowanej kwoty wynagrodzenia, nie daje możliwości wyodrębnienia
wynagrodzenia za dostawę pojemników, a biorąc pod uwagę fakt, iż umowa nie będzie
dawać możliwości zmian w tym zakresie winno się i ten dokument doprecyzować. W
obecnym brzmieniu SIWZ oraz umowy świadczenie usługi może nieść straty dla każdej ze
stron przyszłej umowy a w przypadku Zamawiającego prowadzić nawet do naruszenia
przepisów prawa, w szczególności ustawy o finansach publicznych. W przypadku kiedy
zamierzeniem Zamawiającego jest aby mieszkaniec nie miał wyboru w opisywanym powyżej
zakresie, i faktycznie dla wszystkich nieruchomości w Gminie Marcinowice to Wykonawca
biorący udział w postępowaniu, będzie miał dostarczyć pojemniki, to Zamawiający powinien
doprowadzić do spójności Prawa miejscowego z Prawem powszechnym, gdyż tak
niejednorodnie opisany przedmiot zamówienia- zakres obowiązków może być bezpośrednio
związany z nakładami finansowymi jak również i karami umownymi za niewypełnianie
obowiązków umownych. Takim postępowaniem Zamawiający naruszył przepis art. 29
ustawy Prawo zamówień publicznych.
[3] Analiza treści SIWZ - pkt 111.6. Realizacja przedmiotu zamówienia pkt 1) lit d) wskazuje,
że Wykonawca zobowiązany jest do każdorazowego sprawdzenia zawartości pojemnika na
zmieszane odpady komunalne, a w przypadku stwierdzenia, że w pojemniku znajdują się
odpady, których obowiązek selektywnego zbierania wynika z Uchwały nr XXVII/148/12 z
dnia 21 grudnia 2012 roku w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie
Gminy Marcinowice - do udokumentowania tego faktu oraz niezwłocznego powiadomienia
Zamawiającego, wraz ze wskazaniem adresu nieruchomości. Podobnie w przypadku
zapisów SIWZ w tym samym punkcie tym razem lit. e), gdzie Wykonawca zobowiązany jest
do niezwłocznego informowania Zamawiającego o wszelkich nieprawidłowościach
stwierdzonych w trakcie świadczenia usługi, w tym m.in. o stwierdzonych przypadkach:
-
pozostawienia przy pojemnikach na odpady odpadów wielkogabarytowych,
-
wielkogabarytowego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz świetlówek
(poza terminami tzw. „wystawek"),
-
notorycznego powstawania tzw. „nadwyżek" na danych nieruchomościach,
-
niemożności odebrania z nieruchomości odpadów komunalnych zmieszanych ze względu
-
na brak współdziałania właściciela nieruchomości z Wykonawcą.
Takim postępowaniem Zamawiający naruszył przepis art. 29 ustawy Prawo zamówień
publicznych. Zamawiający nie wskazując podstawowych parametrów takiej weryfikacji, nie
ograniczając jej jedynie do oceny wzrokowej zawartości widocznej gołym okiem i
zauważalnym po otwarciu pojemnika, rozbudowuje zakres czynności Wykonawcy do
nieznanego zaangażowania (np. czy badać całą zawartość pojemnika, gdzie badać - jeśli na
ulicy to również obowiązkowo posprzątać a może i nawet zdezynfekować miejsce, gdzie
śmieci zostaną wysypane przez zabraniem przez samochód specjalistyczny, itd.) co
uniemożliwia określenie ceny za jedno opróżnienie pojemnika tym samym za cały przedmiot
zamówienia.
[4] Kolejne zapisy SIWZ np. pkt 111.6. pkt 2) zdradzają że obowiązkiem Wykonawcy jest
organizacja selektywnej zbiórki odpadów: papieru, makulatury i tektury, tworzyw (...), w
ramach której odbioru selektywnie zebranych odpadów komunalnych Wykonawca
zobowiązany jest odebrać wszystkie selektywnie zebrane odpady komunalne umieszczone
w workach do selektywnej zbiórki (nieruchomości zamieszkane system indywidualny) lub w
pojemnikach do selektywnej zbiórki (nieruchomości niezamieszkane oraz system zbiorowy)
oraz odpady komunalne zebrane selektywnie wystawione np. w dodatkowych (innych)
workach i w workach przy pojemnikach do selektywnej zbiórki, a także odpady, które zostały
wysypane z pojemników w trakcie ich opróżniania, wywiane lub wyrzucone przez osoby
trzecie (np. w wyniku aktów wandalizmu) lub zwierzęta. Tak ogólnie i niejasno sformułowany
obowiązek obarczony dodatkowo ryzykiem wandalizmu (w więc praktycznie każdego
nieoczekiwanego i nieprzewidzianego zachowania) nie daje możliwości wyceny i określenia
wysokości wynagrodzenia jakie należy wskazać w ofercie. Takim postępowaniem, zdaniem
Odwołującego, Zamawiający naruszył przepis art. 29 ustawy Prawo zamówień publicznych.
[5] Podobnie należy zakwalifikować żądanie Zamawiającego zawarte w:
-
SIWZ pkt lll.6, pkt 2.1. lit. b), gdzie Zamawiający wymaga, aby Wykonawca w trakcie
dostawy worków na nieruchomości przekazywał również właścicielom nieruchomości
materiały informacyjne i edukacyjne dotyczące m.in. zasad selektywnej zbiórki odpadów
oraz harmonogramy odbioru odpadów. Brak określenia miejsca odbioru takich materiałów,
udokumentowania wykonania takiego obowiązku jak również nie określenie żadnych
parametrów takiego materiału informacyjnego powoduje brak możliwości wyceny takiej
usługi i określenie wynagrodzenia w ofercie na zasadach wymaganych przez
Zamawiającego. Dodatkowo stwierdzić należy, że usługa taka wykracza poza opis
przedmiotu zamówienia i przywołane kody CPV dla zamówienia, bo jest usługą kolportażu
ulotek.
[6] W SIWZ pkt 111.6, pkt 2.1 a), 2.2. a) i 2.3. a), opisuje się np. worki z folii PHD i pojemniki
bez podania żadnych szczególnych parametrów (wytrzymałość na rozerwanie,
rozciągliwość, itp.) w tym w szczególności bez zastosowania przepisów art. 30 ustawy Pzp
bo bez odwołania do m.in.:
A.
cech technicznych i jakościowych, z zachowaniem Polskich Norm przenoszących normy
europejskie lub norm innych państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego
przenoszących te normy.
B.
W przypadku braku Polskich Norm przenoszących normy europejskie lub norm innych
państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego przenoszących te normy
uwzględnia się w kolejności:
1) europejskie aprobaty techniczne;
2) wspólne specyfikacje techniczne:
3) normy międzynarodowe;
4) inne techniczne systemy odniesienia ustanowione przez europejskie organy
normalizacyjne.
C.
W przypadku braku Polskich Norm przenoszących normy europejskie lub norm innych
państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego przenoszących te normy
oraz aprobat, specyfikacji, norm i systemów, o których mowa w pkt B, uwzględnia sie w
kolejności:
1) Polskie Normy;
2) polskie aprobaty techniczne;
3) polskie specyfikacje techniczne.
D.
dopuszczalnych rozwiązania równoważnych opisywanym.
F. Do opisu przedmiotu zamówienia stosuje się nazwy i kody określone we Wspólnym
Słowniku Zamówień.
Jeśli dodatkowo przyjąć, że w SIWZ pkt 111.6 pkt 2.1.:
-
lit. g) Zamawiający posługuje się jeszcze innymi nieprecyzyjnymi zapisami, które narzucają
na Wykonawcę obowiązek w uzasadnionych przypadkach, takich jak np. niezamierzone
(termin w żaden sposób nie zdefiniowany przez Zamawiającego, dający możliwość szerokiej
interpretacji np. również brak wiedzy na temat wytrzymałości worka lub właściwości odpadu)
uszkodzenie worka, do wydania właścicielom nieruchomości dodatkowych worków do
selektywnego zbierania odpadów,
-
lit h) Zamawiający narzuca na Wykonawcę obowiązek odbioru odpadów wysypanych z
worków, np. w trakcie ich odbioru, wywianych lub rozrzuconych przez osoby trzecie (np. w
wyniku aktów wandalizmu) i zwierzęta,
-
lit g) Zamawiający narzuca na Wykonawcę obowiązek zapewnienia stałego utrzymania w
czystości i porządku (...)wokół pojemników, a dodatkowo w okresie zimowym Wykonawca
zobowiązany jest do odśnieżenia miejsca ustawienia pojemników do selektywnego
zbierania, jak i terenu wokół tych pojemników,
oraz
w pkt III. 9. SIWZ, gdzie wskazuje się, że Ilości wywożonych odpadów podane w SIWZ są
orientacyjne i zostały podane w celu sporządzenia oferty. Faktyczne ilości odpadów mogą
nie pokrywać się z podanymi przez Zamawiającego. Z tytułu zwiększenia ilości wywożonych
odpadów Zamawiający nie będzie ponosił dodatkowych kosztów.
to w sposób wyraźny widać, że przedmiot zamówienie został opisany w sposób
niejednoznaczny, nieprecyzyjny i nie dający wycenić usługi na zasadach przewidzianych
przez Zamawiającego. Zamawiający zatem naruszył przepis art. 29,30 a przez to i 7 prawa
zamówień publicznych bo nadmierna dowolność interpretowania zapisów SIWZ, nie pozwoli
na zgromadzenia Zamawiającemu porównywalnych ofert, wybrać Wykonawcy zgodnie z
zasadami ustawy Pzp, a w związku z tym zachowania zasad uczciwej konkurencji.
[7] Analiza w SIWZ pkt V. WARUNKI UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU ORAZ OPIS
SPOSOBU DOKONYWANIA OCENY SPEŁNIANIA TYCH WARUNKÓW wskazuje, według
numeracji SIWZ, że:
c)
Wykonawca ma wykazać, że dysponuje osobami zdolnymi do wykonania zamówienia,
tzn.:
-
minimum 1 osobą nadzoru posiadającą co najmniej wykształcenie średnie oraz minimum
trzyletnie doświadczenie w pracy na stanowisku związanym z organizacją i logistyką odbioru
odpadów komunalnych z nieruchomości (zarządzanie transportem) oraz nadzorowaniem
jakości wykonywanych prac,
-
minimum 10 osobami, które będą wykonywać bezpośrednio przedmiot zamówienia (tj.
operatorzy sprzętu, kierowcy, ładowacze).
W tym przypadku nie sprecyzowanie liczby kierowców, ładowaczy, itd., daje możliwość
dowolnej interpretacji i nieporównywalność ofert, jak również świadczy o tym, że zarówno
oferta jak i sam Wykonawca mogą nie odpowiadać wymaganiom wynikającym z opisu
przedmiotu zamówienia. Zbyt ogólne i niedoszacowane wymaganie spowoduje, że z jednej
strony warunki udziału w postępowaniu nie są oparte o równą konkurencję, jak również nie
dadzą możliwości wyboru Zamawiającemu Wykonawcy zdolnego do wykonania
zamówienia. W tym zakresie naruszono przepis art. 22 ust 4 oraz art. 7 ustawy.
[8] w zakresie sytuacji ekonomicznej i finansowej Wykonawca musi wykazać, że:
1) jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności
związanej z przedmiotem zamówienia w wysokości nie niższej niż 500 000,00 zł (słownie:
pięćset tysięcy złotych).
2) brak jest podstaw do wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia na podstawie
art. 24 ustawy Prawo zamówień publicznych.
3) W przypadku składania oferty przez Wykonawców ubiegających się wspólnie o udzielenie
zamówienia warunki wymienione w pkt 1 Wykonawcy mogą spełniać łącznie, a warunek, o
którym mowa w pkt 5 musi spełniać każdy z uczestników konsorcjum.
Potwierdzeniem spełnienia warunków będzie złożenie dokumentów i oświadczeń, o których
mowa w rozdziale VI. SIWZ. Z treści złożonych dokumentów musi wynikać spełnienie
warunków udziału w postępowaniu.
4) Zamawiający dokona oceny spełnienia wymaganych warunków udziału w postępowaniu
na podstawie złożonych do oferty dokumentów i oświadczeń. Nie spełnienie chociażby
jednego z warunku postawionego w niniejszej SIWZ skutkować będzie wykluczeniem
Wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
5) Wykonawca może polegać na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach
zdolnych do wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych innych podmiotów,
niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków. Wykonawca w takiej
sytuacji zobowiązany jest udowodnić Zamawiającemu, iż będzie dysponował zasobami
niezbędnymi do realizacji zamówienia, w szczególności przedstawiając w tym celu pisemne
zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na okres
korzystania z nich przy wykonywaniu zamówienia. Zobowiązanie musi wskazywać
przekazane zasoby (rodzaj i ilość, wskazywać okres na jaki zostają przekazane oraz formę
stosunków prawnych łączących Wykonawcę z tymi podmiotami wraz z załączeniem
stosownej umowy/porozumienia).
śaden z powyższych warunków nie dotyczy sytuacji ekonomiczno - finansowej (poza
ubezpieczeniem jednakże tylko pośrednio), a Zamawiający nie ma możliwości sprawdzenia
czy jakikolwiek Wykonawca będzie w stanie świadczyć usługę, a przecież sama dostawa
pojemników w 3 dni od podpisania umowy świadczy o konieczności dysponowania
potencjałem finansowym! Zbyt ogólne i niedoszacowanie wymaganie spowoduje, że z jednej
strony warunki udziału w postępowaniu nie są oparte o zasady oparte równą konkurencję,
jak również nie dadzą możliwości wyboru Zamawiającemu Wykonawcy zdolnego do
wykonania zamówienia.
Poza tym, żaden z warunków wskazanych w pkt od 2 do 6 nie daje się zakwalifikować do
udowodnienia sytuacji ekonomiczno - finansowej, gdyż zawierają dane z szerszego
wachlarza okoliczności (np. pkt 1) lub w ogóle nie dotyczą sytuacji finansowo - ekonomicznej
(pkt 4 - 6 mówiące o sposobie oceny wszystkich warunków, a nie tylko sytuacji ekonomiczno
- finansowej).
W tym zakresie Zamawiający naruszył art. 22 ust. 4 Pzp oraz art. 7
[9] Analiza w SIWZ WYKAZU OŚWIADCZEŃ I DOKUMENTÓW, JAKIE MAJĄ
DOSTARCZYĆ WYKONAWCY W CELU POTWIERDZENIA SPEŁNIANIA WARUNKÓW
UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU, w zakresie:
6) Wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, w szczególności
odpowiedzialnych za świadczenie usług i kontrolę jakości, wraz z informacjami na temat ich
kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i wykształcenia niezbędnych do wykonania
zamówienia, a także zakresu wykonywanych przez nie czynności, oraz informacją o
podstawie do dysponowania tymi osobami. Wykonawca wykaże minimum 1 osobę nadzoru
oraz minimum 10 osób, które będą wykonywać Bezpośrednio przedmiot zamówienia (tj.
operatorzy sprzętu, kierowcy, ładowacze) - wzór wykazu osób stanowi Załącznik nr 8 do
SIWZ,
Wskazuje na wyraźny brak związku z warunkami udziału w postępowaniu w zakresie
wymagania informacji na temat ich:
-
kwalifikacji zawodowych (za wyjątkiem kierowców),
-
doświadczenia i wykształcenia (za wyjątkiem osoby nadzorującej).
W tym zakresie Zamawiający naruszył art. 22 ust. 4 Pzp oraz art. 7
[10] Analiza w SIWZ pkt XII. OPIS SPOSOBU OBLICZENIA CENY wskazuje, że
Zamawiający oczekuje, że czas przeznaczony na dojazd na miejsce wykonywania usługi nie
będzie uwzględniany przez Zamawiającego. W związku z czym wymagane jest od
Wykonawców szczegółowe sprawdzenie w terenie warunków wykonania zamówienia. W
przypadku jakichkolwiek wątpliwości prosimy o natychmiastowe kontaktowanie się z
Zamawiającym. Takie zapisy SIWZ, wskazują że Zamawiający bardziej preferuje lokalnych
przedsiębiorców lub osoby z terenu Gminy jakie są angażowane przez takie podmioty, bo z
góry mają lepszą wiedzę do przygotowania oferty.
W tym zakresie Zamawiający naruszył art. 7 Pzp.
[11] Analiza § 2 umowy wskazuje, że: „W trakcie realizacji usługi załącznik nr 1 do SIWZ i
umowy, będzie podlegał aktualizacji przez Zamawiającego w związku z czym możliwe są
zmiany adresów i liczby obsługiwanych nieruchomości, jak i liczby mieszkańców. Zmiany
mogą dotyczyć zarówno zmniejszenia, jak i zwiększenia liczby nieruchomości i liczby
mieszkańców, przy czym zmiany te nie będą wpływały na zmianę wysokości wynagrodzenia
Wykonawcy określonego w § 7 niniejszej umowy, chyba że liczba mieszkańców wzrośnie lub
zmniejszy się o 3 % w stosunku do liczby mieszkańców podanej w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia.".
Zamawiający w sposób nieuprawniony stosuje zapis zmniejszający przyszłe wynagrodzenie
nie definiując dokładnie sposobu takiego obniżenia oraz odpowiedniego algorytmu, czym
stwarza sposobność do prowadzenia negocjacji nt. nieuregulowanego w umowie poziomu
obniżenia ceny, co jest niezgodne z art. 144 ustawy Pzp
[12] Lektura § 7 wskazuje, że Wykonawca zobowiązany jest do odbioru odpadów
komunalnych ze wszystkich uzgodnionych wzajemnie miejsc zbiórki, ustawionych
pojemników (te miejsca są obecnie znane tylko firmom , które świadczyły te usługi i/lub
lokalnym lub osobom z terenu Gminy Marcinowice, a jeżeli nastąpią okoliczności
uniemożliwiające prawidłowe wykonanie usługi leżące po stronie Wykonawcy, to
Wykonawca zobowiązany jest niezwłocznie powiadomić Zamawiającego o zaistniałej
sytuacji. Wykonawca jest zobowiązany wykonać usługę w innym dniu, powiadamiając
mieszkańców o innym terminie odbioru odpadów. W przypadku nie wykonania usługi w
terminie 7 dni od terminu ustalonego w harmonogramie, Zamawiający zleci wykonanie tej
usługi innemu podmiotowi na koszt Wykonawcy. Tak sformułowane zapisy przyszłej umowy,
stawiają już na etapie składania ofert w lepszej sytuacji przedsiębiorców lokalnych lub
wykorzystujących zasoby lokalne mające większą wiedzę na ten temat. Utrzymanie takiego
obowiązku umownego przy jednoczesnym braku w SIWZ wykazu właścicieli i
uporządkowanej wiedzy nt. liczby koniecznych spotkań lub koniecznych do zastosowania
zabiegów pozwalających na wypełnienie obowiązku umownego (lub opisu czynności po
wykonaniu których Zamawiający będzie uznawał spełnienie wymagań umownych przez
Wykonawcę np. przypadku brak kontaktu zawiadomienie listowne dwukrotnie nieodebrane
skutkujące doręczeniem) nie daje możliwości właściwego ustalenia ceny oferty.
W tym zakresie Zamawiający naruszył art. 7 Pzp.
[13] Analiza treści SIWZ, wszystkich jej załączników oraz powyżej wskazane uchybienia
Zamawiającego, prowadzą do wniosku, że świadczenie usług na podstawie umowy zawartej
w oparciu o tak przygotowane postępowanie przetargowe, w przypadku braku zmiany
zapisów SIWZ, prowadzić będzie do konieczności licznych korekt treści umowy na etapie jej
realizacji. Jeśli zatem weźmie się pod uwagę:
1.
dyspozycję art. 144., zgodnie z którym:
-
zakazuje sie istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na
podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział
możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany,
-
zmiana umowy dokonana z naruszeniem ust. 1 podlega unieważnieniu. Poprzez
ustanowienie warunków umownych, których nieprzemyślane skutki będą wymagały zmian do
umowy w celu właściwej realizacji przedmiotu umowy, a ich wprowadzenie powodować
będzie nieważność ich postanowień, a świadczenie usługi nie będzie możliwe do wykonania.
2.
fakt, iż Zmawiający przewidział zbyt mały wachlarz możliwości wprowadzania zmian do
umowy, to za uprawnione można przyjąć twierdzenie, że zakres umowy po nieuprawnionych
(sprzecznych z art. 144) zmianach obejmować będzie świadczenie usług w sposób
odmienny od wskazanego w opisie przedmiotu zamówienia (stanowiąc przez to inny
przedmiot zamówienia), a tym samym wykonanie zamówienia stanie się sprzeczne z Art.
140. a umowa podlegać będzie unieważnieniu na podstawie art. 140 ust. 3 ustawy.
Reasumując, stwierdzić należy że tak rażące naruszenia przepisów skutkować będą
możliwością unieważnienie umowy w oparciu o art. 146 ust. 6, zgodnie z którym Prezes
Urzędu może wystąpić do sądu o unieważnienie umowy w przypadku dokonania przez
Zamawiającego czynności lub zaniechania dokonania czynności z naruszeniem przepisu
ustawy, które miało lub mogło mieć wpływ na wynik postępowania. Jeśli zaś Zamawiający
nie dokona zmian w SIWZ prowadzących do wyeliminowania wyżej przywołanych uchybień
postępowanie będzie podlegało unieważnieniu w oparciu o art. 93 ust. pkt 7 ustawy Pzp.
Na rozprawie Odwołujący sprecyzował żądania, w sposób następujący:
− w pkt.III.6 pkt.1a i b poprzez wykreślenie z treści postanowienia „wszystkich”
dotyczących w szczególności nieprzewidzianych nadwyżek.
− w pkt. III.6 pkt. 1c poprzez zmianę regulaminu o utrzymaniu czystości poprzez
dostosowanie prawa miejscowego, wskazywanego w zarzucie do powszechnie
obowiązujących przepisów.
− w pkt. III.6 pkt.1d poprzez sprecyzowanie, co Zamawiający rozumie przez
„notoryczne pozostawienia nadwyżek opadów”.
− w pkt. III.6 pkt.2.1a, 2.2a, 2.3a poprzez wykreślenie stawiania wymogu wykonawcy
kolportażu ulotek.
− w pkt. III.6 pkt.2.1b poprzez sprecyzowanie dostawy worków foliowych, poprzez
określenie ogólnej normy tych worków.
− w pkt. V.d poprzez zobowiązanie Zamawiającego do zobowiązania wykonawcy do
załączenia dowodów potwierdzających sytuację finansowo - ekonomiczną tj.
sprawozdania finansowego oraz informacji banku, dotyczącej zdolności kredytowej
lub informacji z rachunku bankowego, potwierdzających zdolność kredytową/stan
środków na kwotę 1mnl zł.
− w pkt. XVI poprzez wprowadzenie zapisu pozwalającego na zmianę umowy w
zakresie wynagrodzenia wykonawcy, w przypadku zaistnienia przesłanek
wynikających z § 2 umowy oraz wprowadzenie zmian w § 2, iż w przypadku
zaistnienia obniżenia bądź podwyższenia ilości mieszkańców lub nieruchomości
dopuszcza się zmianę wynagrodzenia wykonawcy na podstawie kalkulacji
przedstawionej przez wykonawcę i zaakceptowanej przez Zamawiającego.
Odwołujący cofnął zarzuty dotyczące wymagań w zakresie osób zdolnych do wykonania
zamówienia.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności postanowienia ogłoszenia
o zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia, jak również biorąc pod
uwagę oświadczenia i stanowiska stron złożone w trakcie rozprawy, ustalono
i zważono, co następuje.
I. W pierwszej kolejności Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, że nie została wypełniona
żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania, o których mowa w art. 189 ust. 2
ustawy Prawo zamówień publicznych.
II. Ustalono dalej, że wykonawca wnoszący odwołanie posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowany możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych. Na etapie postępowania o udzielenie zamówienia
przed otwarciem ofert, np. w przypadku odwołań dotyczących postanowień specyfikacji
istotnych warunków zamówienia przyjąć należy, iż wykonawca deklarujący zainteresowanie
uzyskaniem danego zamówienia posiada jednocześnie interes w jego uzyskaniu jak również
może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, jeśli nie
zachodzi obiektywna niemożliwość uczestnictwa tego wykonawcy w postępowaniu.
Odwołanie podlega oddaleniu.
Za powyższą oceną przemawiają następujące okoliczności:
Odwołujący postawił szereg zarzutów wobec brzmienia SIWZ, przyjmując pewną,
nieuzasadnioną interpretację brzmienia tego dokumentu. Dostrzeżenia jednak wymaga, że
charakter tego postępowania, jego relatywnie długi okres trwania, determinują sytuację, że
nie jest możliwe całkowicie szczegółowe opisanie przedmiotu zamówienia, w tym
szczegółowych obowiązków ciążących na wykonawcy. Stąd dokonywany przez
Zamawiającego opis przedmiotu zamówienia w przedmiotowym postępowaniu z natury
będzie w pewnym stopniu opierał się o założenia i szacunki, które wymagają elastycznego
traktowania.
Następnie, dostrzeżenia wymaga, że zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, zamawiający
przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
Następnie zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy, przedmiotu zamówienia nie można opisywać w
sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję, a zgodnie z ust. 1 tego przepisu
przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą
dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i
okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Natomiast, zgodnie z art. 353
1
Kodeksu cywilnego, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według
swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się naturze stosunku, przepisom
prawa bądź zasadom współżycia społecznego. Dodatkowo zasada swobody umów posiada
również aspekt podmiotowy, sprowadzający się do swobody wyboru kontrahenta, z którym
strona zechce nawiązać stosunki prawne. Co do zasady więc, to strony umowy decydują na
jakich warunkach, z kim i czy w ogóle zechcą do niej przystąpić. Jak wskazuje ww. przepis
zasada swobody umów doznaje ograniczeń wynikających z odpowiednich przepisów.
Ograniczenia tego typu wprowadzać będą przepisy samego Kodeksu cywilnego, jak również
przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych, która w tym zakresie traktowana jest jako lex
specialis w stosunku do regulacji Kodeksu cywilnego, jako aktu prawnego generalnie
regulującego problematykę stosunków cywilnoprawnych, w tym umów (art. 1 w zw. z art. 2
pkt 13 ustawy). Zamówienia publiczne udzielane więc będą wyłącznie wykonawcom
wybranym zgodnie z przepisami ustawy (art. 7 ust 3), postępowania o udzielenie zamówienia
przygotowywane i przeprowadzane będą w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców (art. 7 ust. 1), a w szczególności przedmiot
zamówienia nie będzie opisany w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję (art.
29 ust. 2). Z ogólnych, co do zasady proceduralnych zasad ustawy, jak i całokształtu jej
przepisów, wynika szereg materialnoprawnych ograniczeń zasady swobody umów –
zarówno w odniesieniu do swobody zamawiającego w wyborze kontrahenta, jak i swobody
ukształtowania stosunku umownego w tym określenia przedmiotu zamówienia. Co do zasady
jednak, to wciąż zamawiający będzie decydował o swoim przedmiocie zamówienia (rodzaju,
parametrach, zakresie, warunkach jego realizacji, czy innych obowiązkach umownych etc..)
lub sposobie wyłonienia wykonawcy zamówienia (np. kryteriach oceny ofert, trybie
postępowania). To bowiem zamawiający określa to co jest mu potrzebne i co będzie
przedmiotem postępowania o zamówienie publiczne. Podstawową materialną miarą i
ograniczeniem swobodnego kształtowania sposobu realizacji potrzeb zamawiającego
wyrażonych w postanowieniach specyfikacji (w tym treści umowy i przesądzenia sposobu
wyboru odpowiadającego mu wykonawcy) stanowi wskazana wyżej zasada zachowania
uczciwej konkurencji. Oceny przez pryzmat tej zasady należy każdorazowo dokonywać w
odniesieniu do konkretnych okoliczności i sytuacji danego postępowania.
Każde uszczegółowienie przedmiotu zamówienia (przykładowo, warunków jego realizacji,
nałożenie dodatkowych obowiązków umownych), postawienie dodatkowych warunków
udziału w postępowania czy rozbudowanie kryteriów oceny ofert prowadzi w pewien sposób
do ograniczenia konkurencji. Poza przypadkami najprostszych dostaw czy usług,
postanowienia specyfikacji zawsze będą faworyzować niektórych wykonawców i
dyskryminować innych. W szczególności, nie istnieje taki opis przedmiotu zamówienia, który
na równi odpowiadałby wszystkim wykonawcom obecnym na rynku. W każdym z takich
przypadków będą wykonawcy, którzy w związku z właściwościami podmiotowymi czy
profilem ich oferty, nie będą mogli w ogóle konkurować o uzyskanie zamówienia lub ich
szanse uzyskania zamówienia będą relatywnie mniejsze, np. wymagany sposób i zakres
jego realizacji będzie dla nich mniej dogodny, mniej opłacalny lub w ogóle nie do przyjęcia.
Jak już wskazano, tego typu ograniczenia konkurencji są niejako w postępowaniach
o udzielenie zamówienia publicznego naturalne i nieodzowne. Podlegają jednak badaniu
i ocenie pod względem dopuszczalności stopnia takiego ograniczenia, jak i ich ogólnej,
materialnej zgodności z przepisami. Reasumując, z jednej strony nie można przyznać
wykonawcom czy organom orzekającym lub kontrolującym przestrzeganie przepisów ustawy,
uprawnienia do narzucania zamawiającym konkretnego określenia ich potrzeb oraz sposobu
ich opisania czy zapewnienia ich realizacji w SIWZ, z drugiej strony należy również odmówić
zamawiającym prawa do zupełnie dowolnego kształtowania wymagań SIWZ (w tym
warunków umowy), które mogą prowadzić do nadmiernego ograniczenia konkurencji w
stopniu ponad potrzeby zamawiającego wykraczającym. Tym samym, dla stwierdzenia
naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy, w konkretnych okolicznościach i warunkach danego
postępowania o udzielenie zamówienia zbadać należy zarówno faktyczny stopień
ograniczenia konkurencji, przyczyny wprowadzenia ograniczeń przez zamawiającego, jak ich
skutki dla wykonawców obecnych na rynku, a także proporcjonalny, wzajemny stosunek tych
zmiennych. Podkreślenia dalej wymaga, iż to na odwołującym spoczywa ciężar
udowodnienia naruszenia zasad uczciwej konkurencji wyrażonej w ustawie, a konkretnie
udowodnienia okoliczności faktycznych, które pozwolą takie naruszenie stwierdzić. Zasad
rozkładu ciężaru dowodu w postępowaniu odwoławczym nie zmienia brzmienie art. 29 ust. 2
ustawy stanowiące nie o naruszeniu konkurencji, ale o możliwości naruszenia konkurencji.
Sformułowanie hipotezy przepisu nie ma charakteru tworzącego domniemanie faktyczne lub
prawne, jakoby każdy opis przedmiotu zamówienia winien być uznawany za opis
naruszający dyspozycję ww. przepisu dopóki zamawiający nie udowodni, że jest inaczej,
czyli nie następuje tu wcale „automatyczne” przerzucenie ciężaru dowodzenia okoliczności
przeciwnych na zamawiającego. Jednakże w świetle sformułowania powoływanej normy
prawnej, przepis art. 29 ust. 2 ustawy nie wymaga wcale pełnego udowodnienia naruszenia
konkurencji, ale wystarczające jest udowodnienie możliwości wystąpienia takiego
naruszenia, a więc pewnego realnego stopnia prawdopodobieństwa jego wystąpienia.
Powyższe znaczące osłabienie „celu dowodowego” nie oznacza jednak w ogóle braku
obowiązku udowodnienia okoliczności, do których hipoteza przepisu referuje – powołane
prawdopodobieństwo niedozwolonego ograniczenia uczciwej konkurencji musi więc być
rzeczowe, realne i przede wszystkim wykazane.
Dla przykładu wskazać można, iż w szczególności dla wykazania możliwości naruszenia
konkurencji nie jest wystarczające samo podniesienie, iż dla odwołującego dane warunki
realizacji zamówienia są niewygodne lub nawet nie do przyjęcia. Jak wskazano powyżej,
fakt, że na rynku występują wykonawcy, którzy tak opisanego przedmiotu zamówienia nie
mogą wykonać lub dla których jego realizacja jest utrudniona, niewygodna czy nieopłacalna,
nie przesądza wcale o możliwości powstania naruszenia zasady uczciwej konkurencji. Dla
stwierdzenia takiego naruszenia, jak już wskazano, niezbędne jest zbadanie i ocena, co
najmniej kilku okoliczności związanych z danym zamówieniem, w szczególności takich jak
kształt i specyfika rynku, którego zamówienie dotyczy, rodzaj i charakter danego
ograniczenia konkurencji oraz jego skutki dla potencjalnych wykonawców, a z drugiej strony
waga potrzeb zamawiającego, których realizacji takie ograniczenie służy.
Odnośnie powyższego generalnie zaznaczyć należy, iż w analizowanej sprawie, Odwołujący
nie wykazał w ramach podniesionych przez siebie zarzutów, naruszenia zasady uczciwej
konkurencji w jej aspekcie podmiotowym, tj. porównywalności sytuacji różnych wykonawców
w ramach niniejszego postępowania i ich równego traktowania. Nie wywodził, iż
kwestionowane postanowienia SIWZ faworyzują określonych wykonawców względem
innych. Postanowienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia podlegają jednak ocenie
nie tylko pod względem zachowania zasad ustawy, ale oceniane być mogą również w świetle
innych przepisów. W szczególności niedopuszczalne jest ustanowienie wzoru umowy czy
innych części specyfikacji kształtujących przyszłe stosunki umowne zamawiającego
i wykonawcy w sposób niezgodny z bezwzględnie obowiązującymi przepisami Kodeksu
cywilnego jako podstawowego aktu prawnego regulującego stosunki cywilnoprawne.
Postanowienia
wzoru
umowy
kształtowane
na
zasadzie
swobodnego
uznania
zamawiającego na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 16 ustawy Prawo zamówień publicznych,
będą w tym zakresie podlegać badaniu m.in. pod względem ich zgodności, czy to
z przepisami o charakterze iuris cogentis regulującymi stosunku umowne danego typu, jak
i ocenie ich zgodności z klauzulami generalnymi i zasadami ogólnymi Kodeksu cywilnego, w
szczególności wynikającymi z art. 5, art 58 i art 353
1
Kodeksu cywilnego. Jak już
wskazywano powyższej, zgodnie z art 353
1
Kodeksu cywilnego strony zawierające umowę
mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byle jego treść lub cel nie
sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie albo zasadom współżycia
społecznego. W przypadku zamówienia publicznego, to zamawiający w sposób
dyskrecjonalny kształtuje większość essentialiae i incidentaliae negotii przygotowując własną
siwz. Zasada swobody kontraktowania ze strony wykonawcy nie zostaje w ten sposób
ograniczona – przed terminem złożenia ofert może on składać wszelkie propozycje co do
kształtu i brzmienia postanowień umownych, które zamawiający zgodnie z własnymi
interesami zawsze może uwzględnić. Natomiast w przypadku gdy postanowienia takie
wykonawcy nie odpowiadają może do tego typu stosunku umownego – co jest jego
fundamentalnym uprawnieniem – w ogóle nie przystąpić (nie składać oferty w
postępowaniu). Ponadto przez składanie ofert w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego to wykonawca kształtuje część przyszłych postanowień umownych (w tym
zawsze cenę) i w ten sposób może dostosować swoją ofertę do warunków wykonania
zamówienia narzuconych przez zamawiającego, np. tak skalkulować cenę, aby w jej ramach
uwzględnić kompensację wszelkich ryzyk i obowiązków, które wynikają dla niego z tak
sformułowanej umowy w sprawie zamówienia.
Jak daleko posunięta jest swoboda stron w ułożeniu łączącego je stosunku prawnego, w
niektórych aspektach wprost wskazują przepisy Kodeksu cywilnego, gdzie np. w art. 473 § 1
stanowi się, iż dłużnik może przez umowę przyjąć (a więc druga strona może oczekiwać, że
przyjmie i uzależniać od tego możliwość zawarcia z nim umowy) odpowiedzialność za
niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania z powodu oznaczonych okoliczności,
za które na mocy ustawy odpowiedzialności nie ponosi. Realizacja tego typu uprawnień
podlegała będzie ocenie w świetle klauzul i zasad ogólnych Kodeksu cywilnego. Miernikiem
proporcjonalności czy „odpowiedniości” świadczeń, o którym mowa w defieniendum definicji
umów wzajemnych zawartej w art. 287 § 2 Kodeksu cywilnego, nie jest również norma tego
przepisu. Norma ta nie ustanawia żadnych materialnych, obiektywnych odniesień dla
porównania wartości lub zakresów świadczeń wzajemnych, ale odnosi odpowiadanie
świadczeń do decyzji stron zawartych w umowie, tzn. wszystkie świadczenia są swoimi
odpowiednikami jeżeli strony umowy wzajemnej umówiły się, że świadczenia te kompensują
się wzajemnie w ramach ich stosunku zobowiązaniowego. W żadnym razie samo
ukształtowanie nieproporcjonalnych praw i obowiązków w ramach stosunku umownego nie
narusza zasady swobody umów – konieczne jest tu wykazanie, iż nieproporcjonalność ta
narusza konkretny przepis prawa, przekreśla naturę stosunku lub jej stopień przekracza
dopuszczalny poziom wynikający z zasad współżycia społecznego obowiązującego przy
stosunkach danego rodzaju. Ograniczenie uprawnień podmiotowych (np. dowolnego
ukształtowania treści stosunku zobowiązaniowego) w oparciu o klauzule generalne typu
zasady współżycia społecznego, jak postuluje doktryna prawa cywilnego, powinno odbywać
się w sposób możliwie niearbitralny, w oparciu i z uwzględnieniem wszelkich okoliczności
danej sprawy, którym w świetle wypracowanych w doktrynie i orzecznictwie kryteriów
przypisać można określone znaczenia dla kwalifikacji prawnej sprawy. W szczególności
jednak samo abstrakcyjne odwołanie się do klauzul generalnych, bez jednoczesnego
odniesienia do norm prawnych wynikających z innych przepisów lub przynajmniej
konkretnych i pewnych standardów wynikających ze stosunków danego rodzaju, należy
uznać
za
niewystarczający
normatywny
wzorzec
kontroli
czynności
prawnych.
W podsumowaniu powyższych wywodów i na ich poparcie, na uwagę zasługuje stanowisko
zawarte w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 14 lipca 2011 r. (sygn.
akt XII Ga 314/11), w którym wskazano: „Podkreślić należy, iż warunki umowne są
identyczne dla wszystkich Wykonawców. Wykonawca dopuszczony do udziału w
postępowaniu po otrzymaniu SIWZ ma możliwość zapoznania się z nimi i zdecydowania, czy
tak ukształtowany stosunek zobowiązaniowy mu odpowiada i czy chce złożyć ofertę. Rację
ma skarżący, że o ile postanowienia SIWZ nie naruszają obowiązujących przepisów (a tak
jest w niniejszej sprawie), Wykonawca nie może zarzucać Zamawiającemu, że poszczególne
elementy umowy mu nie odpowiadają. Zgodnie z art. 353¹ k.c. Wykonawca ma swobodę
zawarcia umowy. śaden przepis prawa nie nakłada nań obowiązku złożenia oferty w
prowadzonym przez Zamawiającego postępowaniu, ani zmuszania Zamawiającego do
zawarcia umowy, której treść mu nie odpowiada. Nie może zatem kwestionować umowy
wyłącznie dlatego, że uważa, iż mogłaby ona zostać sformułowana korzystniej dla
Wykonawcy”. Przywołania wymaga również wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia
14 kwietnia 2008 r. (sygn. akt X Ga 67/08), w uzasadnieniu którego stwierdzono: „Skarżący
kluczowym zarzutem skargi czyni zarzut naruszenia normy art. 353¹ k.c. statuującej zasadę
swobody umów i równouprawnienia stron stosunku obligacyjnego. W ocenie Skarżącego za
niedozwolone na gruncie powołanego przepisu należy uznać rażąco nierównomierne
obciążenie Wykonawcy ryzykiem kontraktowym i jednostronne określanie przez
Zamawiającego zakresu uprawnień i obowiązków stron umowy. Od razu nasuwa się doniosłe
praktyczne pytanie o zakres kontraktowej swobody stron stosunku prawnego nawiązanego
wskutek udzielenia zamówienia publicznego. Na gruncie prawa zamówień publicznych
mamy niewątpliwie do czynienia ze swoistego rodzaju ograniczeniem zasady wolności umów
(art. 353¹ k.c.), które znajduje odzwierciedlenie w treści zawieranej umowy. Zgodnie z
charakterem zobowiązania publicznego Zamawiający może starać się przenieść
odpowiedzialność na wykonawców. W ramach swobody umów Zamawiający może narzucić
pewne postanowienia we wzorze umowy, a Wykonawca może nie złożyć oferty na takich
warunkach. Natomiast składając ofertę musi wziąć pod uwagę rozszerzony zakres ryzyk i
odpowiednio zabezpieczyć swoje interesy kalkulując cenę ofertową. Należy jednak
podkreślić, iż błędem jest utożsamianie przez Skarżącego podziału ryzyk z naruszeniem
zasady równości stron stosunku zobowiązaniowego. Niezależnie od tego jak dużo ryzyka
zostanie w umowie przypisane wykonawcy to on dokonuje jego wyceny i ujmuje dodatkowy
koszt tych ryzyk w cenie oferty. Zamawiający zaś po wyborze najkorzystniejszej oferty musi
zawrzeć umowę na warunkach przedstawionych we wzorze umowy i zapłacić wskazaną
przez Wykonawcę cenę.”. Natomiast zakończyć powyższe można tezą sformułowaną w
uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 11 września 2008 r. (sygn. akt I
ACa 544/08) – „Z wyrażonej w art. 353¹ k.c. zasady swobody umów wynika przyzwolenie na
faktyczną nierówność stron umowy. Nieekwiwalentność sytuacji prawnej stron umowy nie
wymaga, więc co do zasady istnienia okoliczności, które by ją usprawiedliwiały, skoro
stanowi ona wyraz woli stron.”.
Poddając analizie podniesione w odwołaniu, a niewycofane na rozprawie zarzuty,
dostrzeżenia wymaga, że:
[1] Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut i mająca potwierdzać jego zasadność
argumentacja Odwołującego, dotyczące braku opisu w treści SIWZ obowiązków właścicieli
nieruchomości (zupełna dowolność w doborze miejsca ustawienia pojemników na odpady),
przy jednoczesnym postanowieniu SIWZ, że odbioru odpadów należy dokonać z miejsca
ustawienia pojemnika wskazanego przez właściciela nieruchomości. Zamawiający w
powyższym
zakresie
przekonująco
wykazał,
czego
Odwołujący
skutecznie
nie
zakwestionował, że uchwała w sprawie regulaminu utrzymania czystości w gminie wskazuje,
że właściciel nieruchomości ma obowiązek umieszczania opadów w pojemniku. W uchwale
są też podane minimalne ilości opadów. Pojemniki, które mają być ustawione, mają być tak
dostosowane, by tych nieprzewidzianych opadów nie było, przy czym Gmina jest
zobowiązana do informowania o sposobie zbierania opadów - po to też Zamawiający
zobowiązał wykonawców do zbierania informacji. Podkreślenia wymaga, że wykonawca nie
musi znać dokładnego położenia tych pojemników na nieruchomościach, aby sensownie
przyjąć na siebie zobowiązanie ich opróżniania a następnie zobowiązanie to wycenić.
Wykonawca ma podjąć się wywożenia pojemników z miejsc, w których będą umiejscowione
przez właścicieli i zarządców nieruchomości. Natura przedmiotowego zamówienia, to jest
odbiór odpadów z nieruchomości wskazuje, że tego rodzaju brak możliwości
stuprocentowego, z pełną dokładnością określenia miejsca ustawienia przez właścicieli
nieruchomości pojemników jest wpisany w zakres zamówienia i nie stanowi o niemożności
wyceny usługi i ustalenia za nią wynagrodzenia. Nie jest też tak, że w wyniku takiego
ukształtowania przedmiotu zamówienia, preferowani są wykonawcy aktualnie świadczący tę
usługę.
[2] Także zarzuty względem postanowień pkt III.6 pkt 1) lit c) SIWZ uznano za niezasadne.
Zamawiający wykazał, że w ramach wykonania zamówienia będą tylko pojemniki i worki
dostarczane mieszkańcom, nie będzie worków należących do właścicieli nieruchomości.
Niezależnie od argumentacji dotyczącej niespójności aktów prawa miejscowego,
dostrzeżenia wymaga, że z perspektywy wykonawcy, bez znaczenia pozostaje okoliczność,
czy właściciele nieruchomości zaopatrzą się w pojemniki do zbierania odpadów samodzielnie
czy też skorzystają z pojemników im dostarczonych. Jeśli powyższe – wobec wzajemnej
niespójności dwóch aktów obowiązujących w Gminie budziło wątpliwości wykonawcy, mogło
być przedmiotem wniosku o wyjaśnienie wątpliwości dotyczących treści SIWZ, co
pozwoliłoby wykonawcy uzyskać wiedzę o obowiązkach mieszkańców w powyższym
zakresie.
[3] Nie sposób dopatrzeć się także naruszenia przepisów w zakresie brzmienia pkt III.6 pkt 1
lit
d)
SIWZ
–
trudno
uznać
za
niedookreślone
obowiązki
wykonawcy
w zakresie sprawdzania zawartości pojemnika oraz informowania Zamawiającego
o nieprawidłowościach dostrzeżonych w trakcie świadczenia usługi. Wymienione przez
Zamawiającego jako przykładowe sytuacje mają zapewniać wyegzekwowanie od
mieszkańców obowiązku oddzielnego ustawiania odpadów wielkogabarytowych, zużytego
sprzętu elektronicznego. Zakres przedmiotowej usługi, wskazuje, że realizacja obowiązku
sprawdzenia zawartości pojemnika oraz poinformowania Zamawiającego o stwierdzonych
nieprawidłowościach nie będzie nadmiernie utrudniona dla wykonawcy, jest naturalną
konsekwencją świadczenia usługi zbierania odpadów. Odwołujący zdaje się w powyższym
zakresie przyjmować pewną, nieuprawnioną, nadmiernie pesymistyczną ocenę obowiązków
ciążących w ramach wykonywania zamówienia (dezynfekowanie miejsca, w którym śmieci
rozrzucono).
[4] Nie podzielono także postawionego w sposób ogólny, nawiązujący do niemożności
wyceny oferty, zarzutu wobec brzmienia pkt III.6 pkt 2 SIWZ. Podkreślenia wymaga, że
sprawą wykonawcy pozostaje w jaki sposób zorganizuje swoją pracę i sposób badania
odpadów, tak aby wypełnić zobowiązania w zakresie kontroli odpadów i obowiązki
informacyjne nałożone nań w ww. postanowieniach specyfikacji. Ponadto obciążenie
wykonawcy ryzykiem aktów wandalizmu, na które powołuje się Odwołujący, nie stoi w
sprzeczności z wymaganiami określoności przedmiotu zamówienia sformułowanymi w art. 29
ust. 1 ustawy. Tego rodzaju zdarzenia, zdają się być wpisanymi w tego rodzaju świadczenie,
jak to objęte przedmiotem niniejszego zamówienia. Przedmiot zamówienia pozostaje jasno
zdefiniowany – wykonawca ma odbierać wszystkie odpady, zarówno znajdujące się w
pojemnikach, jak i rozsypane obok pojemników oraz ciąży na nim obowiązek utrzymania
czystości wokół pojemników. Tak zdefiniowanego zobowiązania wykonawca ma się podjąć,
przy czym nie musi ono być dokładnie dookreślone ilościowo – ryzykiem wykonawcy
pozostaje jaki poziom poszczególnych odpadów (rozsypanych czy nierozsypanych) przyjmie
do wywiezienia przy kalkulacji swojej oferty.
[5] Zarzut dotyczący wymagania, aby wykonawca w trakcie odbioru odpadów na
nieruchomości przekazywał również właścicielom nieruchomości materiały informacyjne i
edukacyjne dotyczące m.in. zasad selektywnej zbiórki odpadów oraz harmonogramy odbioru
odpadów także jest niezasadny: brak określenia miejsca odbioru ww. materiałów,
udokumentowania wykonania takiego obowiązku, nie powoduje braku możliwości wyceny
takiej usługi i określenia wynagrodzenia w ofercie na zasadach wymaganych przez
Zamawiającego. Ponadto, wykonawca zobowiązany jest do dostarczania jedynie materiałów
informacyjnych przygotowanych przez Zamawiającego – sam nie będzie ich przygotowywać.
Natomiast w jaki sposób wykonawca je dostarczy właścicielom nieruchomości pozostawiono
jego wyborowi. Nie jest zatem tak, jak wskazywał Odwołujący, że Zamawiający objął
przedmiotem zamówienia usługę nie mieszczącą się w zakresie standardowej usługi
odbierania odpadów, to jest usługę roznoszenia ulotek. Jak wynika z ustaleń dokonanych na
rozprawie, przekazywanie mieszkańców ulotek ma być czynnością uboczną, o marginalnym
znaczeniu, przy czym informowanie o sposobie odbioru odpadów, czy zasadach segregacji,
w istocie leży w interesie wykonawcy, który odpowiada za efektywne wykonanie
zamówienia, temu zaś niewątpliwie sprzyja właściwa informacja kierowana do mieszkańców.
Nie jest też tak, że w powyższym zakresie Zamawiający powinien określić „parametry takiego
materiału informacyjnego” – to Zamawiający będzie opracowywał te informacje, zatem poza
zainteresowaniem wykonawcy jest kwestia tego rodzaju. Sporne roznoszenie ulotek nie
stanowi przy tym czynności na tyle złożonej czy uciążliwej, że może być rozpatrywane w
kategorii utrudnienia uczciwej konkurencji. Przypomnienia przy tym wymaga, że
Zamawiający jest uprawniony do nałożenia na wykonawcę obowiązków, które będą służyć
realizacji celów zamawiającego: zamówienie publiczne ma służyć realizacji celów
zamawiającego, jak najpełniejszemu zaspokojeniu jego potrzeb, a nie umożliwieniu
wykonawcy sprzedaży świadczonych przez niego usług czy sprzedawanych dóbr, na jak
najdogodniejszych warunkach. Art. 44 ust. 4 ustawy z 29 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych [Dz.U. z 2009 r., Nr 157, poz. 1240] przewiduje, że jednostki sektora finansów
publicznych zawierają umowy, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane,
na zasadach określonych w przepisach o zamówieniach publicznych, o ile odrębne przepisy
nie stanowią inaczej. O ile zamawiający nie ma pełnej swobody w zakresie procesu
decyzyjnego co do tego, z którym wykonawcą zawrze umowę, czy wykluczy tego wykonawcę
bądź odrzuci jego ofertę, to w jego gestii pozostaje wyartykułowanie potrzeb w zakresie
przedmiotu zamówienia – jedyne ograniczenia wynikają z treści art. 29 ust. 2 oraz art. 7 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych. Nie może jednak być postrzegane jako naruszające lub
ograniczające uczciwą konkurencję postawienie wymagań, które znajdują uzasadnienie
w potrzebach zamawiającego. Odwołujący nie wykazał, by wymaganie dostarczania wraz
z odbiorem odpadów ulotek miało charakter dyskryminującego; było nakierowane na
ograniczenie lub utrudnienie konkurencji. Tym samym, argumentację, jakoby usługa taka
wykraczała poza opis przedmiotu zamówienia i przywołane kody CPV dla zamówienia, bo
jest usługą kolportażu ulotek, należy uznać za bezzasadną. Nie sposób więc upatrywać
w wymaganiu przez Zamawiającego przekazywania mieszkańcom ulotek informacyjnych,
naruszenia jakichkolwiek przepisów.
[6] Zarzut wobec brzmienia pkt III.6 pkt 2.1 a), 2.2 a) i 2.3 a) SIWZ, dotyczący opisu
wymaganych worków na odpady, także uznano za niezasadny. Z treści SIWZ wynika, że
w ramach wykonywania zamówienia stosowane będą tylko pojemniki i worki dostarczane
mieszkańcom, nie będzie worków należących do właścicieli nieruchomości. Zamawiający
wskazał przy tym, że o rodzaju spornych worków traktuje str. 4-5 SIWZ, gdzie podane
zostały najistotniejsze informacje co do ich rodzaju. Zgodzić się należy z tezą
Zamawiającego, że „to wykonawca wie co zbiera i jaki ma mieć worek do tego celu”.
Wykonawcy w powyższym zakresie posiadają zatem względną swobodę w doborze
spornych worków, byleby tylko zamówienie było realizowane w sposób prawidłowy. Sprawą
wykonawcy pozostaje jak mocnymi workami chce się posługiwać w trakcie wykonywania
usługi i ponosić ryzyka związane z ich ewentualnymi uszkodzeniami. Odwołujący zatem
zdaje się stawiać powyższy zarzut w oparciu o odgadywane przez siebie intencje
Zamawiającego, które jednak nie zostały wyartykułowane.
[7] Odwołujący na rozprawie wycofał zarzut dotyczący dysponowania osobami
o wymaganych kwalifikacjach [niesprecyzowanie liczby kierowców, ładowaczy itp.], wobec
czego nie podlegał on rozpatrzeniu.
[8] Nie dopatrzono się także podstaw do podzielenia argumentacji, w zakresie zarzutu
dotyczącego zaniechania wprowadzenia w SIWZ postanowienia dotyczącego zdolności
ekonomiczno
–
finansowej,
ponad
wymaganie
dotyczące
ubezpieczenia
od
odpowiedzialności OC. Przypomnienia w powyższym zakresie wymaga, że to wyłączną
domeną Zamawiającego jest postawienie takich czy innych warunków udziału w
postępowaniu, ich dobór na użytek danego postępowania, czy rezygnacja ze stawiania
określonych, wymienionych w art. 22 ust. 1 pkt 1- 4 ustawy kategorii warunków – to
Zamawiającemu pozostawiono decyzję, czy bezpieczeństwo realizacji danego zamówienia,
jego właściwe wykonanie, stosownie do jego specyfiki i zakresu, obwaruje odpowiednimi
warunkami. Jak wskazuje się w orzecznictwie, Zamawiający może w ogóle nie precyzować
warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1 pkt 2 - 4 Pzp, formułując je nie może jednak
przekroczyć ram wynikających z art. 22 ust. 4 i art. 7 ust. 1 Pzp. Ponadto stawiając warunki
może i powinien opisać precyzyjnie zakres robót czy usług do których jego warunki referują
w treści samego opisu warunków, a nie następnie przy ich interpretacji odwoływać się do
własnego przedmiotu zamówienia. Z treści samego warunku powinien wynikać jego zakres i
znaczenie. [wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 28 kwietnia 2011 r., w spr. KIO 751/11]
[9] Odwołujący na rozprawie wycofał zarzut dotyczący braku związku wymaganych informacji
na temat osób, które mają wykonywać zamówienie z postawionymi warunkami udziału
w postępowaniu, wobec czego nie podlegał on rozpatrzeniu.
[10] Nie dopatrzono się także naruszenia art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych
w zakresie postanowienia pkt XII SIWZ Opis sposobu obliczenia ceny, gdzie podano, że
czas przeznaczony na dojazd do miejsca świadczenia usługi nie będzie uwzględniany przez
Zamawiającego; w związku z czym wymagane jest od wykonawców szczegółowe
sprawdzenie w terenie warunków wykonania zamówienia. Powyższe postanowienie SIWZ
nie narusza żadnej z norm wrażonych w ustawie Prawo zamówień publicznych, nie stanowi
również o preferencji wykonawców, którzy aktualnie świadczą usługi odbioru odpadów.
Rzeczą wykonawcy jest optymalne, dogodne dla siebie uksztaltowanie sposobu świadczenia
usługi, trudno zatem obciążać Zamawiającego takim czy innym sposobem jej świadczenia
przez wykonawcę. Powyższy zarzut, postawiony bez szerszego uzasadnienia, nie podlegał
zatem uwzględnieniu.
[11] Nie zasługuje również na uwzględnienie argumentacja, jakoby postanowienia SIWZ
dotyczące zmiany adresów oraz liczby nieruchomości i obsługiwanych mieszkańców
(zarówno in plus jak i in minus), które, zgodnie z § 2 projektu umowy, będą skutkowały
zmianą wysokości wynagrodzenia, w razie zmniejszenia lub zwiększenia liczby mieszkańców
o 3 % w stosunku do tej określonej w SIWZ, naruszały art. 144 ustawy. Dostrzeżenia
wymaga, że w SIWZ zawarto prognozy w ujęciu trzyletnim. Zamawiający wykazał, że
kwestionowane postanowienie SIWZ powstało, by „uspokoić wykonawców”, przekonać że
Zamawiający nie będzie się usztywniał w zakresie umowy, a w razie zmian okoliczności ma
zastosowanie rozdział 16 pkt.4a SIWZ. Biorąc pod uwagę relatywie długą perspektywę tego
zamówienia oraz niemożliwe do przewidzenia zmiany w zakresie ilości mieszkańców [w
powyższym zakresie Zamawiający słusznie bazuje na szacunkach co do ich ilości],
kwestionowane postanowienie SIWZ ma charakter klauzuli waloryzacyjnej, pozwalającej na
dostosowanie w przyszłości wynagrodzenia należnego wykonawcy do rzeczywistego
zakresu świadczonej usługi, co jest uzasadnione, z uwagi na charakter przedmiotu
świadczenia w tym postępowaniu, jak i okres wykonywana zamówienia. Zresztą również
Odwołujący, stawiając żądanie w odniesieniu do tego zarzutu, żąda zmiany wynagrodzenia
należnego wykonawcy, tyle, że ustalanego według odmiennej zasady, to jest nas podstawie
kalkulacji przedstawionej przez wykonawcę i zaakceptowanej przez Zamawiającego. Tego
rodzaju praktyka nie zasługiwałby na akceptację, skoro pozostawione zostałoby w istocie
inicjatywie wykonawcy ustalenie wysokości tego wynagrodzenia, które Zamawiający by
jedynie akceptował. Jeśli przyjąć zasadność wniosku o generalnej niedopuszczalności
zmiany wynagrodzenia (szczególnie gdy ta zmiana następowałaby in plus, w następstwie
zwiększenia ilości8 mieszkańców o 3 lub więcej %), czemu – zgodnie z kierunkiem
rozumowania Odwołującego – stoi na przeszkodzie treść przepisu art. 144 ustawy, to tym
bardziej nie byłaby dopuszczalną zmiana tego wynagrodzenia w sposób pozostający poza
Zamawiającym, to jest na podstawie kalkulacji wykonawcy, tak jak wnioskuje Odwołujący
w przedmiotowej sprawie. Stąd nie sposób podzielić stawianego w powyższej mierze
zarzutu.
[12] Nie stwierdzono również naruszenia przepisów ustawy [w szczególności art. 7 ustawy,
do czego nawiązuje treść odwołania], w zakresie wyartykułowanego w § 7 projektu umowy
postanowienia, zgodnie z którym, wykonawca jest obowiązany do odbioru odpadów
komunalnych ze wszystkich uzgodnionych wzajemnie miejsc zbiórki ustawionych
pojemników. Zamawiający na rozprawie przekonująco wyjaśnił, że nie jest w stanie określić,
gdzie mają stać pojemniki; w swoim zakresie informuje mieszkańców o ich obowiązkach,
wynikających z ustawy, natomiast wykonawca powinien zgłaszać Zamawiającemu, iż dany
mieszkaniec nie zachowuje się należycie w zakresie zbierania opadów. Powyższy
obowiązek ciążący na wykonawcy jest wpisany w naturę tego zamówienia, które w pewnej
mierze pozostaje w gestii wykonawcy co do sposobu odbioru odpadów i które dopiero
w trakcie wykonywania ukształtuje pewne praktyki szczegółowego jego wykonywania. Do
realizacji powyższego nie jest niezbędne posiadanie przez wykonawcę wykazu właścicieli
[takiego oczekiwania zresztą Odwołujący nie stawia], mamy tu bowiem do czynienia
z zachowaniami człowieka, w których naturę wpisana jest pewna nieprzewidywalność. Nie
sposób przy tym pomijać, że kwestionowane postanowienie SIWZ dotyczy okoliczności
uniemożliwiających prawidłowe wykonywanie usługi leżących po stronie wykonawcy. To na
wykonawcy ciąży przecież obowiązek prawidłowego wykonania zamówienia, zgodnie z jego
zakresem określonym przez Zamawiającego. Tym samym, także powyższy zarzut nie
zasługiwał na akceptację.
Reasumując, okoliczności przedmiotowej sprawy, rozpatrywane w granicach postawionych
zarzutów [art. 192 ust. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych] determinowały uznanie, że
nie potwierdził się zarzut naruszenia art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych a także
zarzut naruszenia art. 29 tej ustawy. Krajowa Izba Odwoławcza w ramach wykonywanej
funkcji kontroli prawidłowości czynności i zaniechań zamawiającego zgodnie z ustawą,
orzekając jest związana zarzutami podniesionymi w odwołaniu [art. 192 ust. 7 ustawy Prawo
zamówień publicznych]. W sprawie, której przedmiotem jest brzmienie ogłoszenia oraz
specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie bez znaczenia pozostaje także treść
żądania odwołującego w zakresie zmiany ogłoszenia czy specyfikacji – one to bowiem
wyznaczają zakres dokonywanego w sprawie rozstrzygnięcia. Krajowa Izba Odwoławcza nie
może orzekać z urzędu, wychodząc poza zarzuty oraz – stanowiące ich odzwierciedlenie –
żądania i wnioski odwołania. W przypadku odwołania dotyczącego postanowień specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz treści ogłoszenia o zamówieniu, ocena zarzutu
podniesionego w ramach środka ochrony prawnej dokonywana jest z uwzględnieniem
formułowanych żądań co do jego nowej treści. To podmiot odwołujący formułując swoje
żądania wskazuje jakie rozstrzygnięcie czyni zadość jego interesom i jednocześnie wskazuje
zapisy, które w jego ocenie są zgodne z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych.
W takim wypadku żądania sformułowane przez Odwołującego należy rozpatrywać łącznie
z zarzutami oraz ich podstawami faktycznymi. W analizowanej sprawie zarówno zarzuty
naruszenia przepisu art. 7 oraz 29 ustawy Prawo zamówień publicznych, nie znalazły
potwierdzenia.
Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na
podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy
§ 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt 1) i 2) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący:
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
