rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2012-01-03
rok: 2011
data dokumentu: 2012-01-03
rok: 2011
sygnatury akt.:
KIO 2723/11
KIO 2723/11
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 stycznia 2012 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 20 grudnia 2011 r. przez wykonawcę
SECURITY & CLEANING SYSTEM Sp. z o.o., ul. Krakowska 180, 52-015 Wrocław,
w postępowaniu prowadzonym przez Miasto Bydgoszcz, ul. Jezuicka 1, 85-102
Bydgoszcz,
przy udziale wykonawcy
Józefa Lipińskiego, prowadzącego działalność gospodarczą
pod firmą
Przedsiębiorstwo Wielobranżowe MICROS Józef Lipiński, Dąbrowa 20, 85-
147 Bydgoszcz, zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego,
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 20 grudnia 2011 r. przez wykonawcę
SECURITY & CLEANING SYSTEM Sp. z o.o., ul. Krakowska 180, 52-015 Wrocław,
w postępowaniu prowadzonym przez Miasto Bydgoszcz, ul. Jezuicka 1, 85-102
Bydgoszcz,
przy udziale wykonawcy
Józefa Lipińskiego, prowadzącego działalność gospodarczą
pod firmą
Przedsiębiorstwo Wielobranżowe MICROS Józef Lipiński, Dąbrowa 20, 85-
147 Bydgoszcz, zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego,
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje unieważnienie czynności: wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz odrzucenia oferty SECURITY & CLEANING SYSTEM Sp. z o.o.,
ul. Krakowska 180, 52-015 Wrocław i powtórzenie czynności badania i oceny ofert.
2. Kosztami postępowania obciąża Miasto Bydgoszcz, ul. Jezuicka 1, 85-102 Bydgoszcz,
i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczonąprzez SECURITY &
CLEANING SYSTEM Sp. z o.o., ul. Krakowska 180, 52-015 Wrocław, tytułem
wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Miasta Bydgoszczy, ul. Jezuicka 1, 85-102 Bydgoszcz na rzecz
SECURITY & CLEANING SYSTEM Sp. z o.o., ul. Krakowska 180, 52-015
Wrocław, kwotę7 500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero
groszy),
stanowiącą
koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Bydgoszczy.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt: KIO 2723/11
Uzasadnienie
Zamawiający prowadzi, w trybie zapytania o cenę, postęowanie o udzielenie
zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest „sprzątanie budynków i posesji Urzędu
Miasta Bydgoszczy w okresie 12 miesięcy.”
W toku niniejszego postępowania Odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności
wyboru
oferty
najkorzystniejszej
i
odrzucenia
oferty
Odwołującego,
zarzucając
Zamawiającemu naruszenie przepisów art. 89 ust. 1 pkt 6 oraz art. 7 ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759 ze zm.),
zwanej dalej „ustawąPzp”, wnosząc o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia
przedmiotowych czynności i nakazanie wyboru oferty Odwołującego.
W uzasadnieniu swojego stanowiska Odwołujący wskazał,że na wezwanie
Zamawiającego, skierowane w trybie przepisu art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, wyjaśnił, iżceny
wskazane w ofercie podane sąprawidłowo, wskazując dodatkowo równieżczynniki mające
wpływ na ich wysokość. Wobec uznania przedmiotowych wyjaśnieńza niewystarczające,
Odwołujący złożył ponowne wyjaśnienia.
W ocenie Odwołującego, Zamawiający nie jest uprawniony, aby formułowaćzarzuty
w odniesieniu do kalkulacji kosztów niektórych wyodrębnionych elementów przedmiotu
zamówienia, ponieważnawet gdy kalkulacja jednostkowych elementów, czy określonej
części odbiega od cen rynkowych, nieświadczy to o nierealnej, błędnie wyliczonej, czy
rażąco niskiej cenie całej oferty. Odwołujący jednak ponownie złożył wyjaśnienia. W treści
złożonych wyjaśnieńprzedstawił m.in. kalkulacjędotyczącąsposobu realizacji zamówienia,
tj. np. w zakresie planowanej liczby stanowisk pracy przy wykonaniu zamówienia, kwoty,
którązamierza na to przeznaczyć, kwoty jakązamierza przeznaczyćna zaopatrzenie w
materiały higieniczne iśrodki czystości wraz z wyjaśnieniami dotyczącymi wysokości tych
kwot.
Zdaniem Odwołującego, Zamawiający w rażący sposób naruszył przepis art. 89 ust. 1
pkt. 6 ustawy Pzp, bowiem przez „błąd w obliczeniu ceny”, jak wynika z orzecznictwa
Krajowej Izby Odwoławczej, należy rozumiećbłąd w oświadczeniu woli, a zatem taki sposób
obliczenia ceny, który został dokonany merytorycznie niezgodnie z wymogami
zamawiającego, określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub też
niezgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
Odwołujący zwraca uwagę,że obowiązkiem zamawiającego, wynikającym z art. 36
ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp jest ustalenie sposobu obliczenia ceny oferty. Zatem, błąd w
obliczeniu ceny oferty ma miejsce wtedy, gdy wykonawca oblicza cenęoferty inaczej, niż
zostało to ustalone przez zamawiającego. Postulat równego traktowania wykonawców oraz
uczciwej konkurencji zawarty w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp wymaga od zamawiającego
dokonywania czynności w postępowaniu wyłącznie według reguł wynikających z
postanowieńspecyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Odwołujący podniósł również, iżZamawiający wezwał Odwołującego do wyjaśnienia
treści oferty, co prawda na podstawie art. 87 ust 1 ustawy Pzp, jednakże informacje, które
zamierzał uzyskaćod Odwołującego, takie jak przedstawienie wyliczeńwskazanej w ofercie
ceny, wskazywałyby,że Zamawiający powinien, na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp,
zwrócićsiędo Odwołującego o udzielenie wyjaśnień, dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokośćceny (bez względu na zastosowanąpodstawęprawną
Odwołujący przedstawił konkretne, rzeczowe wyjaśnienia poparte równieżkalkulacjami).
Zamawiający jednakżądał wyjaśnieńdotyczących ceny jednostkowej. W takim
przypadku na uwagę, zdaniem Odwołującego, zasługuje jednolite stanowisko orzecznictwa,
iżstwierdzenie nierealnej, rażąco niskiej ceny może nastąpićjedynie w odniesieniu co do
całości ceny oferty, w szczególności, gdy cena w postępowaniu jest cenąryczałtową.
Zaniżona, czy nierzetelna wycena poszczególnych części oferty (choćw przypadku oferty
Odwołującego taka sytuacja nie zaistniała) nie przesądza,że cała cena ofertowa jest
nierealna, rażąco niska. Zgodnie z ustalonąi powszechnie akceptowanąliniąorzeczniczą, w
przypadku ceny ryczałtowej, obejmującej całośćprzedmiotu zamówienia jej nierealny, rażąco
niski charakter należy oceniaći ustalaćw odniesieniu do całości ceny, a nie jej
poszczególnych fragmentów.
Wobec powyższego, nawet zaniżenie, czy nierzetelna wycena poszczególnych części
oferty, w przypadku ceny ryczałtowej obejmującei całośćprzedmiotu zamówienia nie może
byćtraktowane jako błąd w obliczeniu ceny i w konsekwencji powodowaćodrzucenia oferty
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 6 ustawy Pzp.
Odwołujący podkreśłił, iżistotąwynagrodzenia ryczałtowego jest określenie tego
wynagrodzenia z góry, bez przeprowadzania szczegółowej analizy kosztów wytwarzania
dzieła. Wynagrodzenie to jest niezależne od rzeczywistego rozmiaru lub kosztu prac.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 1998 r. (sygn. akt: II CRN
913/97), ryczałt polega na umówieniu z góry wysokości wynagrodzenia w kwocie absolutnej,
przy wyraźnej lub dorozumianej zgodzie stron na to,że wykonawca nie będzie domagaćsię
wynagrodzenia wyższego. Wynagrodzenie ryczałtowe oznacza wynagrodzenie za całość
dzieła w jednej sumie pieniężnej lub wartości globalnej. Rozliczenia stron w przypadku
zastosowania ryczałtowego charakteru wynagrodzenia wżaden sposób nie opierająsięna
cenach jednostkowych oraz faktycznie wykonanychświadczeniach. Zatem, jeżeli cena, jaka
została zastosowana w postępowaniu jest cenąryczałtową- to wykonawca, a nie
zamawiający ponosi ryzyko co do poprawności kalkulacji ceny adekwatnej do rozmiaru
przedmiotu zamówienia.
Zgodnie z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej sposób, w jaki wykonawcy
kształtująswojąpolitykęcenowąi strukturękosztów w obrębie przedmiotu zamówienia jest
ich indywidualnąsprawąi mieści siępoza badaniem zamawiającego. Ryzyko gospodarcze
pozostawićnależy po stronie wykonawcy, który dokonuje kalkulacji ceny oferty w oparciu o
pewne założenia oraz, który za wskazanącenęofertowąbędzie zmuszony realizować
przedmiot zamówienia.
Zadaniem Odwołującego, nie bez znaczenia pozostaje fakt,że Odwołujący w
udzielonych
wyjaśnieniach
podkreślał,że
cena
jest
prawidłowo
skalkulowana,
przedstawiając wyczerpujące informacje na ten temat, zapewnił również,że w przypadku
wyboru jego oferty w przedmiotowym postępowaniu, usługa zostanie wykonana należycie,
zgodnie z warunkami określonymi przez Zamawiającego w siwz, za cenępodanąw ofercie,
a Zamawiający mimo to bezpodstawnie uznał,że skoro Odwołujący podał cenęjednostkową
za sprzątanie budynków niższąod cen pozostałych wykonawców, a cenęjednostkowąbrutto
za sprzątanie posesji na wyższym poziomie (czyli odwrotnie niżpozostali wykonawcy) to na
pewno popełnił błąd w obliczeniu ceny.
Odwołujący podniósł również, iżZamawiający przeprowadzał tożsame postępowania
na przestrzeni kilku ostatnich lat. W 2009 r. otrzymał ofertęwykonania przedmiotu
Zamówienia od firmy Konsensus z Bydgoszczy, za ceny jednostkowe odpowiednio 0,12
zł/m
2
powierzchni w budynkach biurowych oraz 2,94 zł/m
2
posesji. Zamawiający nie podjął
wówczas trudu wyjaśnienia cen jednostkowych, a oferta nie została odrzucona.
W ocenie Odwołującego, z treści zawiadomienia o odrzuceniu oferty z dnia
16.11.2011r. wysnućmożna równieżwniosek, iżkażda oferta, w której podana cena
jednostkowa za sprzątanie budynków jest niższa od ceny jednostkowej za sprzątanie
posesji, mogłaby podlegaćodrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 6 ustawy Pzp, co
więcej Zamawiający wskazał równieżw ww. zawiadomieniu minimalnącenęjednostkowąza
czynnośćsprzątania na poziomie 1,75 zł/m
2
, co zdaniem Odwołującego, stanowi również
naruszenie przez Zamawiającego art. 7 ustawy Pzp.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
Pismem z dnia 1 grudnia 2011 r. Zamawiający, działając na podstawie art. 87 ust. 1
ustawy Pzp wezwał Odwołującego „do wyjaśnienia treści oferty, tj. wyjaśnień dotyczących
cen jednostkowych za sprzątanie w budynkach UMB i sprzątanie posesji UMB.”
Zamawiający wskazał jednocześnie,że „ceny jednostkowe zaoferowane przez Wykonawców
biorących udział w postępowaniu, jak i oszacowane przez Zamawiającego na ww. usługi
zarówno w obecnie prowadzonym postępowaniu, jak również w postępowaniach
prowadzonych w latach ubiegłych wskazują, ze cena jednostkowa za sprzątanie w obiektach
UMB jest co najmniej 2-krotnie wyższa od ceny jednostkowej za sprzątanie posesji.” Zaśw
ofercie Odwołującego proporcje te przedstawiająsięodwrotnie.
W odpowiedzi (pismo z dnia 2 grudnia 2011 r.) Odwołujący wyjaśnił, iż„posiłkuje się
nowoczesnymi, szwajcarskimi technologiami oraz dba o efektywnąorganizacjępracy.
Ponadto, zgodnie z wymogami SIWZ cena została skalkulowana w sposób uwzględniający
wszystkie niezbędne nakłady oraz formęwynagrodzenia ryczałtowego wraz z jego
ryzykiem.” Nadto, wzięto pod uwagę„zmienne warunki klimatyczne naszego kraju, a w
szczególności zimy, które w ostatnich latach obfitowały w intensywne opady śniegu, co może
wymagać znacznego zwiększenia liczby personelu, wyższe oczekiwania płacowe osób, które
mają wykonywać swoje zadania na terenie zewnętrznym, wyższe oczekiwania płacowe
osób, które wykonują swoje zadania w zróżnicowanych godzinach i w systemie doraźnym,
zróżnicowanie charakteru i lokalizacji oraz dużą powierzchnię terenów zewnętrznych, jakich
obsługi oczekuje zamawiający.”
Odwołujący zwrócił równieżuwagę,że SIWZ nie pozostawia wątpliwości,że jedynym
kryterium oceny będzie przedstawiona cena w ujęciu rocznym - całkowita cena brutto za
wykonanie zamówienia. Należy zatem domniemywać,że Zamawiający powziął od oferentów
informacjęo cenach jednostkowych jedynie w celach informacyjnych, ewentualnie mając na
uwadze potencjalnąregulacjępowierzchni podlegających utrzymaniu, spowodowanązmianą
przeznaczenia terenów/budynków lub zmiany ich dysponenta.
Zamawiający ponownie działając na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp wezwał
Odwołującego (pismo z dnia 8 grudnia 2011 r.) „do wyjaśnienia treści oferty, tj.
przedstawienia dokładnej kalkulacji składnika ceny oferty, tj. ceny jednostkowej w wysokości
0,7 zł/m2 wykazanego w formularzu oferty pod liczbą porządkową nr 1, w zakresie 1 m2
sprzątania powierzchni w budynkach UMB. Bowiem wyjaśnienia złożone przez Wykonawcę
pismem z dnia 2.12.2011r. nie precyzują dokładnie w jaki sposób dokonano kalkulacji ceny
jednostkowej za 1 m2 sprzątania powierzchni w budynkach UMB, a głównie odnoszą się do
ceny jednostkowej powierzchni sprzątania posesji, tj. terenów zewnętrznych przy obiektach.
Tym samym Wykonawca nie wyjaśnił ww. ceny jednostkowej w sposób przekonywujący i nie
udowodnił, iż cena jednostkowa za 1 m2 sprzątania nie jest ceną błędną i nierealną.”
Zamawiający zwrócił siędo Odwołującego „o wyliczenie i przedstawienie w jaki sposób
szwajcarska technologia ma wpływ na zaoferowanie tak niskiej ceny jednostkowej za 1 m2
sprzątania powierzchni, biorąc pod uwagę wysokość wynagrodzenia dla osób sprzątających,
ze szczególnym uwzględnieniem, iż od 1.1.2012 r. najniższe krajowe wynagrodzenie będzie
wynosiło 1.500.- zl + składka ZUS.”
W odpowiedzi (pismo z dnia 12 grudnia 2011 r.) Odwołujący wskazał, iż
podstawowym obowiązkiem wykonawcy jest złożenie oferty zgodnej z SIWZ, co Odwołujący
uczynił. Dalej Odwołujący podał, iżSIWZ precyzyjnie stanowi, iżZamawiający oczekuje
przedstawienia oferty wynagrodzenia w formie ryczałtowej (SIWZ 12.1.2). W formularzu
ofertowym należało poinformowaćZamawiającego o zastosowanych przy kalkulowaniu ceny
ryczałtowej stawkach jednostkowych. Pominięcie ich byłoby niewypełnieniem treści SIWZ,
jednak Wykonawca dopełnił tego obowiązku.
Odwołujący podkreślił również,że Zamawiający oczekuje od niego przedstawienia
dokładnej kalkulacji, na której oparł cenęjednostkowąsprzątania. Jednocześnie w SIWZ nie
znajdująsiężadne wytyczne, dotyczące oczekiwanej technologii, czy organizacji usługi.
Wobec braku precyzyjnych wymogów zastosowanie ma art. 90 ust. 2 ustawy Pzp.
W odniesieniu do zastrzeżeńZamawiającego, wskazujących wysokośćminimalnego
wynagrodzenia, Odwołujący podkreślił, iżZamawiający nie zawarł wymogów dotyczących
rodzaju zatrudnienia w SIWZ, zatem dozwolone sąwszelkie zgodne z prawem sposoby
naboru kadry.
Odwołujący złożył równieżwyjaśnienia dotyczące technologii sprzątania, sposobu
organizacji pracy, zaopatrzenia w materiały higieniczne.
Pismem z dnia 16 grudnia 2011 r. Zamawiający poinformował Odwołującego o
odrzuceniu jego oferty, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 6 ustawy Pzp. „Zamawiający
stwierdził, że składając ofertę Wykonawca popełnił błąd w obliczeniu ceny jednostkowej,
którego nie można poprawić, a zatem powoduje to odrzucenie oferty. W tabeli formularza
oferty w kolumnie cena jednostkowa brutto za sprzątanie budynków należało podać cenę
jednostkową za m
2
sprzątania w budynkach UMB. Tymczasem Wykonawca wpisał w tej
kolumnie cenę jednostkową, w wysokości 0,7 zł/m
2
, która budzi zastrzeżenie co do jej
realności, bowiem nie jest z całą pewnością pełnym kosztem sprzątania jednego metra
kwadratowego powierzchni. Jest bowiem 2,5 krotnie i więcej niższa od cen jednostkowych
pozostałych oferentów. Natomiast w pozycji dot. sprzątania terenów zewnętrznych przy
obiektach Wykonawca wpisał cenę 1,75 zł/m
2
.” Z analizy cen ofert złożonych w niniejszym
postępowaniu, zdaniem Zamawiającego, jednoznacznie wynika, iżceny jednostkowe
pozostałych ofert kształtująsięzupełnie odwrotnie, co oznacza, iżOdwołujący ewidentnie
popełnił błąd w obliczeniu ceny jednostkowej lub wpisaniu w odpowiedniej pozycji formularza
oferty. „W przekazanych do Zamawiającego wyjaśnieniach Wykonawca nie wyjaśnił
dostatecznie jasno ww. ceny jednostkowej i nie udowodnił, iż cena jednostkowa nie jest ceną
błędną i nierealną. Nie przedstawił również merytorycznej kalkulacji na okoliczność
nierealnej i niskiej ceny jednostkowej. Tym samym wyjaśnienia Wykonawcy nie dostarczyły
dowodów i nie przekonały Zamawiającego, że Wykonawca właściwie skalkulował ww. cenę
jednostkową. Wykonawca w sposób zdawkowy i enigmatyczny powołał się na rzekomo
nowoczesną szwajcarską technologię, której nawet nie przedstawił, na czym owa
technologia polega, jakie korzyści ekonomiczne można otrzymać zastosowując ją.
Dalej Zamawiający podał, iż„takie zachowanie Wykonawcy, który niewystarczająco
wyjaśnił i nie udowodnił, iż ww. cena nie jest błędna, powoduje, że Zamawiający uznaje ww.
cenę jednostkową za cenę nierealną, niewiarygodną, oderwaną od realiów rynkowych wręcz
spekulacyjną. Zatem niedopuszczalne jest oferowanie usług za cenę jednostkową poniżej
kosztów wytworzenia i kosztów zakupu.”
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Podstawąodrzucenia oferty Odwołującego, na którąwskazał Zamawiający, jest
przepis art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp. Zawiera on normęprawną, która kreuje dla
Zamawiającego obowiązek odrzucenia oferty w sytuacji stwierdzenia błędu w obliczeniu
ceny. Zgodnie z definicją„błędu” (Internetowy Słownik Języka Polskiego), przez „błąd”
należy rozumiećniezgodnośćz obowiązującymi regułami, fałszywe mniemanie o czymś.
W warunkach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oznacza to, iż
Zamawiający w pierwszej kolejności musiałby ustalićwspomniane reguły, a więc sposób
obliczenia ceny w SIWZ, a dalej zweryfikowaćich zastosowanie w oparciu o treśćoferty. W
niniejszym postępowaniu Zamawiający wskazując na sposób obliczenia ceny w istocie
ograniczył siędo postanowienia,że cenęnależy obliczyćw sposób uwzględniający
wszystkie niezbędne nakłady pozwalające osiągnąćcel wyznaczony w umowie. Zaś, w
formularzu ofertowym zobowiązał wykonawców do podania ceny jednostkowej brutto
odrębnie w odniesieniu do powierzchni objętej sprzątaniem w budynkach i odrębnie w
odniesieniu do powierzchni terenów zewnętrznych.
W ocenie Izby, treśćoferty, nie daje podstaw do stwierdzenia błędu w obliczeniu
ceny. Gdyby bowiem Zamawiający wymagał przedstawienia w ofercie nakładów i
skalkulowania poszczególnych czynności, zgodnie z pkt 3.2 i 3.3 SIWZ, to brak którejkolwiek
pozycji w ofercie Odwołującego dawałby podstawędo stwierdzenia błędu w obliczeniu ceny.
Poprzestanie na porównaniu cen jednostkowych zaproponowanych przez
poszczególnych wykonawców, przy uwzględnieniu wyjaśnieńOdwołującego, doprowadziło
Zamawiającego jedynie do stwierdzenia nierelaności ceny jednostkowej skalkulowanej za
sprzątanie posesji. Tymczasem cena nierealna to taka, która nie odpowiada warunkom
rynkowym, za którąnie jest możliwe wykonanie zamówienia. Zaproponowanie
przedmiotowej ceny stanowi podstawędo stwierdzenia ceny rażąco niskiej. Jednakże
procedura badania w tym kierunku jest zupełnie inna.
W niniejszym postępowaniu Zamawiający w sposób nieuprawniony utożsamia cenę
nierealnąz cenąbłędną. Tymczasem stwierdzenie błędu w obliczeniu ceny wymaga
wykazania przez zamawiającego odstępstwa przez wykonawcęod sposobu jej ustalenia
wskazanego przez zamawiającego. Zaś, stwierdzenie ceny rażąco niskiej wymaga
dokonania negatywnej oceny wyjaśnieńudzielonych przez wykonawcęw tym przedmiocie, a
więc stwierdzenia przez zamawiającego,że w warunkach danego postępowania,
wykonawca nie wskazał nażadne obiektywne czynniki, które pozwalająna skalkulowanie
ceny na poziomie podanym przez wykonawcę.
W niniejszym postępowaniu Zamawiający w istocie wezwał Odwołującego do
złożenia wyjaśnieńw zakresie rażąco niskiej ceny,świadczy o tym chociażby fakt, iżw
piśmie z dnia 8 grudnia 2011 r. zobowiązał wykonawcędo przedstawienia wyliczenia w jaki
sposób szwajcarska technologia ma wpływ na zaoferowanie tak niskiej ceny, odwołując się
do najniższego wynagrodzenia za pracę. Składane na rozprawie oświadczenia równieżświadcząo tym,że Zamawiający prowadzi z Odwołującym polemikęco do wpływu
poszczególnych elementów cenotwórczych na wysokośćwynagrodzenia i możliwośćich
wystąpienia w odniesieniu do Odwołującego, a argumentacja tego rodzaju podlega badaniu
w zakresie oceny podstaw do odrzucenia oferty z powodu rażąco niskiej ceny.
Zaś, w niniejszym postępowaniu, co zasługuje na podkreślenie, ocenie podlega
czynnośćZamawiającego, polegająca na odrzuceniu oferty Odwołującego z powodu błędu w
obliczeniu ceny, w kontekście uzasadnienia faktycznego wskazanego przez Zamawiającego
w informacji z dnia 16 grudnia 2011 r. Racjęwięc należało przyznaćOdwołującemu, iżz
błędem w obliczeniu ceny w niniejszym postępowaniu mamy do czynienia w sytuacji, „gdy
wykonawca oblicza cenęinaczej, niżzostało to ustalone przez zamawiającego.” Skoro więc
Zamawiający w istocie nie wskazał na sposób obliczenia ceny, to nie jest możliwe
stwierdzenie błędu w tym zakresie.
W orzecznictwie od lat zwraca sięuwagęna zastosowane przez ustawodawcę
rozróżnienie pomiędzy rażąco niskącenąa błędem w obliczeniu ceny, które to pojęcia
zostały przez orzecznictwo zdefiniowane w sposób jednolity. Skoro więc, jak zostało
wyjaśnione wyżej, błąd w obliczeniu ceny związany jest z odejściem od sposobu jej
obliczenia wskazanym przez zamawiającego, a nie z brakiem jej realności, to stwierdzić
należy, iżw niniejszym postępowaniu nie ziściła sięprzesłanka do odrzucenia oferty
Odwołującego z powodu błędu w obliczeniu ceny, w sytuacji, w której Zamawiający wiąże tę
podstawęz nierealnościąceny.
Reasumując, Zamawiający dokonując odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp, wskazał w istocie na okoliczności, które nie mogąuzasadniać
takiego działania. Stwierdzenie Zamawiającego, iż„niedopuszczalne jest oferowanie usług
za cenę jednostkową poniżej kosztów wytworzenia i kosztów zakupu” jednoznacznie
wskazuje, iżbrak tutaj jakiegokolwiek odwołania do niewłaściwego zastosowania, ustalonego
przez Zamawiającego, sposobu obliczenia ceny przez Odwołującego, a konstatacja dotyczy
elementów cenotwórczych ceny jednostkowej, która może byćprzydatna jedynie w toku
oceny w przedmiocie rażąco niskiej ceny lub czynu nieuczciwej konkurencji.
W konsekwencji cała argumentacja stron i Przystępującego, odnosząca siędo
wysokości ceny w kontekście elementów cenotwórczych nie mogła stanowićpodstawy do
badania przez Izbę, bowiem po pierwsze, nie mieściła sięw zakresie zarzutów
podniesionych przez Odwołującego, po drugie, badaniu podlega czynnośćpodjęta przez
Zamawiającego, a nie ulega wątpliwości, na co Zamawiający wyraźnie wskazał,że podstawą
odrzucenia jest błąd w obliczeniu ceny. W tych okolicznościach zarzut naruszenia przepisu
art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp, a w konsekwencji art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, należało uznaćza
uzasadniony.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie art.
192 ust. 9 i 10 w zw. z § 3 pkt 1 lit. a rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15
marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238),
zaliczając do kosztów postępowania odwoławczego wpis od odwołania w wysokości
7.500,00 zł.
Przewodniczący: ……………………..
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje unieważnienie czynności: wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz odrzucenia oferty SECURITY & CLEANING SYSTEM Sp. z o.o.,
ul. Krakowska 180, 52-015 Wrocław i powtórzenie czynności badania i oceny ofert.
2. Kosztami postępowania obciąża Miasto Bydgoszcz, ul. Jezuicka 1, 85-102 Bydgoszcz,
i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczonąprzez SECURITY &
CLEANING SYSTEM Sp. z o.o., ul. Krakowska 180, 52-015 Wrocław, tytułem
wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Miasta Bydgoszczy, ul. Jezuicka 1, 85-102 Bydgoszcz na rzecz
SECURITY & CLEANING SYSTEM Sp. z o.o., ul. Krakowska 180, 52-015
Wrocław, kwotę7 500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero
groszy),
stanowiącą
koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Bydgoszczy.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt: KIO 2723/11
Uzasadnienie
Zamawiający prowadzi, w trybie zapytania o cenę, postęowanie o udzielenie
zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest „sprzątanie budynków i posesji Urzędu
Miasta Bydgoszczy w okresie 12 miesięcy.”
W toku niniejszego postępowania Odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności
wyboru
oferty
najkorzystniejszej
i
odrzucenia
oferty
Odwołującego,
zarzucając
Zamawiającemu naruszenie przepisów art. 89 ust. 1 pkt 6 oraz art. 7 ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759 ze zm.),
zwanej dalej „ustawąPzp”, wnosząc o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia
przedmiotowych czynności i nakazanie wyboru oferty Odwołującego.
W uzasadnieniu swojego stanowiska Odwołujący wskazał,że na wezwanie
Zamawiającego, skierowane w trybie przepisu art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, wyjaśnił, iżceny
wskazane w ofercie podane sąprawidłowo, wskazując dodatkowo równieżczynniki mające
wpływ na ich wysokość. Wobec uznania przedmiotowych wyjaśnieńza niewystarczające,
Odwołujący złożył ponowne wyjaśnienia.
W ocenie Odwołującego, Zamawiający nie jest uprawniony, aby formułowaćzarzuty
w odniesieniu do kalkulacji kosztów niektórych wyodrębnionych elementów przedmiotu
zamówienia, ponieważnawet gdy kalkulacja jednostkowych elementów, czy określonej
części odbiega od cen rynkowych, nieświadczy to o nierealnej, błędnie wyliczonej, czy
rażąco niskiej cenie całej oferty. Odwołujący jednak ponownie złożył wyjaśnienia. W treści
złożonych wyjaśnieńprzedstawił m.in. kalkulacjędotyczącąsposobu realizacji zamówienia,
tj. np. w zakresie planowanej liczby stanowisk pracy przy wykonaniu zamówienia, kwoty,
którązamierza na to przeznaczyć, kwoty jakązamierza przeznaczyćna zaopatrzenie w
materiały higieniczne iśrodki czystości wraz z wyjaśnieniami dotyczącymi wysokości tych
kwot.
Zdaniem Odwołującego, Zamawiający w rażący sposób naruszył przepis art. 89 ust. 1
pkt. 6 ustawy Pzp, bowiem przez „błąd w obliczeniu ceny”, jak wynika z orzecznictwa
Krajowej Izby Odwoławczej, należy rozumiećbłąd w oświadczeniu woli, a zatem taki sposób
obliczenia ceny, który został dokonany merytorycznie niezgodnie z wymogami
zamawiającego, określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub też
niezgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
Odwołujący zwraca uwagę,że obowiązkiem zamawiającego, wynikającym z art. 36
ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp jest ustalenie sposobu obliczenia ceny oferty. Zatem, błąd w
obliczeniu ceny oferty ma miejsce wtedy, gdy wykonawca oblicza cenęoferty inaczej, niż
zostało to ustalone przez zamawiającego. Postulat równego traktowania wykonawców oraz
uczciwej konkurencji zawarty w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp wymaga od zamawiającego
dokonywania czynności w postępowaniu wyłącznie według reguł wynikających z
postanowieńspecyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Odwołujący podniósł również, iżZamawiający wezwał Odwołującego do wyjaśnienia
treści oferty, co prawda na podstawie art. 87 ust 1 ustawy Pzp, jednakże informacje, które
zamierzał uzyskaćod Odwołującego, takie jak przedstawienie wyliczeńwskazanej w ofercie
ceny, wskazywałyby,że Zamawiający powinien, na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp,
zwrócićsiędo Odwołującego o udzielenie wyjaśnień, dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokośćceny (bez względu na zastosowanąpodstawęprawną
Odwołujący przedstawił konkretne, rzeczowe wyjaśnienia poparte równieżkalkulacjami).
Zamawiający jednakżądał wyjaśnieńdotyczących ceny jednostkowej. W takim
przypadku na uwagę, zdaniem Odwołującego, zasługuje jednolite stanowisko orzecznictwa,
iżstwierdzenie nierealnej, rażąco niskiej ceny może nastąpićjedynie w odniesieniu co do
całości ceny oferty, w szczególności, gdy cena w postępowaniu jest cenąryczałtową.
Zaniżona, czy nierzetelna wycena poszczególnych części oferty (choćw przypadku oferty
Odwołującego taka sytuacja nie zaistniała) nie przesądza,że cała cena ofertowa jest
nierealna, rażąco niska. Zgodnie z ustalonąi powszechnie akceptowanąliniąorzeczniczą, w
przypadku ceny ryczałtowej, obejmującej całośćprzedmiotu zamówienia jej nierealny, rażąco
niski charakter należy oceniaći ustalaćw odniesieniu do całości ceny, a nie jej
poszczególnych fragmentów.
Wobec powyższego, nawet zaniżenie, czy nierzetelna wycena poszczególnych części
oferty, w przypadku ceny ryczałtowej obejmującei całośćprzedmiotu zamówienia nie może
byćtraktowane jako błąd w obliczeniu ceny i w konsekwencji powodowaćodrzucenia oferty
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 6 ustawy Pzp.
Odwołujący podkreśłił, iżistotąwynagrodzenia ryczałtowego jest określenie tego
wynagrodzenia z góry, bez przeprowadzania szczegółowej analizy kosztów wytwarzania
dzieła. Wynagrodzenie to jest niezależne od rzeczywistego rozmiaru lub kosztu prac.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 1998 r. (sygn. akt: II CRN
913/97), ryczałt polega na umówieniu z góry wysokości wynagrodzenia w kwocie absolutnej,
przy wyraźnej lub dorozumianej zgodzie stron na to,że wykonawca nie będzie domagaćsię
wynagrodzenia wyższego. Wynagrodzenie ryczałtowe oznacza wynagrodzenie za całość
dzieła w jednej sumie pieniężnej lub wartości globalnej. Rozliczenia stron w przypadku
zastosowania ryczałtowego charakteru wynagrodzenia wżaden sposób nie opierająsięna
cenach jednostkowych oraz faktycznie wykonanychświadczeniach. Zatem, jeżeli cena, jaka
została zastosowana w postępowaniu jest cenąryczałtową- to wykonawca, a nie
zamawiający ponosi ryzyko co do poprawności kalkulacji ceny adekwatnej do rozmiaru
przedmiotu zamówienia.
Zgodnie z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej sposób, w jaki wykonawcy
kształtująswojąpolitykęcenowąi strukturękosztów w obrębie przedmiotu zamówienia jest
ich indywidualnąsprawąi mieści siępoza badaniem zamawiającego. Ryzyko gospodarcze
pozostawićnależy po stronie wykonawcy, który dokonuje kalkulacji ceny oferty w oparciu o
pewne założenia oraz, który za wskazanącenęofertowąbędzie zmuszony realizować
przedmiot zamówienia.
Zadaniem Odwołującego, nie bez znaczenia pozostaje fakt,że Odwołujący w
udzielonych
wyjaśnieniach
podkreślał,że
cena
jest
prawidłowo
skalkulowana,
przedstawiając wyczerpujące informacje na ten temat, zapewnił również,że w przypadku
wyboru jego oferty w przedmiotowym postępowaniu, usługa zostanie wykonana należycie,
zgodnie z warunkami określonymi przez Zamawiającego w siwz, za cenępodanąw ofercie,
a Zamawiający mimo to bezpodstawnie uznał,że skoro Odwołujący podał cenęjednostkową
za sprzątanie budynków niższąod cen pozostałych wykonawców, a cenęjednostkowąbrutto
za sprzątanie posesji na wyższym poziomie (czyli odwrotnie niżpozostali wykonawcy) to na
pewno popełnił błąd w obliczeniu ceny.
Odwołujący podniósł również, iżZamawiający przeprowadzał tożsame postępowania
na przestrzeni kilku ostatnich lat. W 2009 r. otrzymał ofertęwykonania przedmiotu
Zamówienia od firmy Konsensus z Bydgoszczy, za ceny jednostkowe odpowiednio 0,12
zł/m
2
powierzchni w budynkach biurowych oraz 2,94 zł/m
2
posesji. Zamawiający nie podjął
wówczas trudu wyjaśnienia cen jednostkowych, a oferta nie została odrzucona.
W ocenie Odwołującego, z treści zawiadomienia o odrzuceniu oferty z dnia
16.11.2011r. wysnućmożna równieżwniosek, iżkażda oferta, w której podana cena
jednostkowa za sprzątanie budynków jest niższa od ceny jednostkowej za sprzątanie
posesji, mogłaby podlegaćodrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 6 ustawy Pzp, co
więcej Zamawiający wskazał równieżw ww. zawiadomieniu minimalnącenęjednostkowąza
czynnośćsprzątania na poziomie 1,75 zł/m
2
, co zdaniem Odwołującego, stanowi również
naruszenie przez Zamawiającego art. 7 ustawy Pzp.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
Pismem z dnia 1 grudnia 2011 r. Zamawiający, działając na podstawie art. 87 ust. 1
ustawy Pzp wezwał Odwołującego „do wyjaśnienia treści oferty, tj. wyjaśnień dotyczących
cen jednostkowych za sprzątanie w budynkach UMB i sprzątanie posesji UMB.”
Zamawiający wskazał jednocześnie,że „ceny jednostkowe zaoferowane przez Wykonawców
biorących udział w postępowaniu, jak i oszacowane przez Zamawiającego na ww. usługi
zarówno w obecnie prowadzonym postępowaniu, jak również w postępowaniach
prowadzonych w latach ubiegłych wskazują, ze cena jednostkowa za sprzątanie w obiektach
UMB jest co najmniej 2-krotnie wyższa od ceny jednostkowej za sprzątanie posesji.” Zaśw
ofercie Odwołującego proporcje te przedstawiająsięodwrotnie.
W odpowiedzi (pismo z dnia 2 grudnia 2011 r.) Odwołujący wyjaśnił, iż„posiłkuje się
nowoczesnymi, szwajcarskimi technologiami oraz dba o efektywnąorganizacjępracy.
Ponadto, zgodnie z wymogami SIWZ cena została skalkulowana w sposób uwzględniający
wszystkie niezbędne nakłady oraz formęwynagrodzenia ryczałtowego wraz z jego
ryzykiem.” Nadto, wzięto pod uwagę„zmienne warunki klimatyczne naszego kraju, a w
szczególności zimy, które w ostatnich latach obfitowały w intensywne opady śniegu, co może
wymagać znacznego zwiększenia liczby personelu, wyższe oczekiwania płacowe osób, które
mają wykonywać swoje zadania na terenie zewnętrznym, wyższe oczekiwania płacowe
osób, które wykonują swoje zadania w zróżnicowanych godzinach i w systemie doraźnym,
zróżnicowanie charakteru i lokalizacji oraz dużą powierzchnię terenów zewnętrznych, jakich
obsługi oczekuje zamawiający.”
Odwołujący zwrócił równieżuwagę,że SIWZ nie pozostawia wątpliwości,że jedynym
kryterium oceny będzie przedstawiona cena w ujęciu rocznym - całkowita cena brutto za
wykonanie zamówienia. Należy zatem domniemywać,że Zamawiający powziął od oferentów
informacjęo cenach jednostkowych jedynie w celach informacyjnych, ewentualnie mając na
uwadze potencjalnąregulacjępowierzchni podlegających utrzymaniu, spowodowanązmianą
przeznaczenia terenów/budynków lub zmiany ich dysponenta.
Zamawiający ponownie działając na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp wezwał
Odwołującego (pismo z dnia 8 grudnia 2011 r.) „do wyjaśnienia treści oferty, tj.
przedstawienia dokładnej kalkulacji składnika ceny oferty, tj. ceny jednostkowej w wysokości
0,7 zł/m2 wykazanego w formularzu oferty pod liczbą porządkową nr 1, w zakresie 1 m2
sprzątania powierzchni w budynkach UMB. Bowiem wyjaśnienia złożone przez Wykonawcę
pismem z dnia 2.12.2011r. nie precyzują dokładnie w jaki sposób dokonano kalkulacji ceny
jednostkowej za 1 m2 sprzątania powierzchni w budynkach UMB, a głównie odnoszą się do
ceny jednostkowej powierzchni sprzątania posesji, tj. terenów zewnętrznych przy obiektach.
Tym samym Wykonawca nie wyjaśnił ww. ceny jednostkowej w sposób przekonywujący i nie
udowodnił, iż cena jednostkowa za 1 m2 sprzątania nie jest ceną błędną i nierealną.”
Zamawiający zwrócił siędo Odwołującego „o wyliczenie i przedstawienie w jaki sposób
szwajcarska technologia ma wpływ na zaoferowanie tak niskiej ceny jednostkowej za 1 m2
sprzątania powierzchni, biorąc pod uwagę wysokość wynagrodzenia dla osób sprzątających,
ze szczególnym uwzględnieniem, iż od 1.1.2012 r. najniższe krajowe wynagrodzenie będzie
wynosiło 1.500.- zl + składka ZUS.”
W odpowiedzi (pismo z dnia 12 grudnia 2011 r.) Odwołujący wskazał, iż
podstawowym obowiązkiem wykonawcy jest złożenie oferty zgodnej z SIWZ, co Odwołujący
uczynił. Dalej Odwołujący podał, iżSIWZ precyzyjnie stanowi, iżZamawiający oczekuje
przedstawienia oferty wynagrodzenia w formie ryczałtowej (SIWZ 12.1.2). W formularzu
ofertowym należało poinformowaćZamawiającego o zastosowanych przy kalkulowaniu ceny
ryczałtowej stawkach jednostkowych. Pominięcie ich byłoby niewypełnieniem treści SIWZ,
jednak Wykonawca dopełnił tego obowiązku.
Odwołujący podkreślił również,że Zamawiający oczekuje od niego przedstawienia
dokładnej kalkulacji, na której oparł cenęjednostkowąsprzątania. Jednocześnie w SIWZ nie
znajdująsiężadne wytyczne, dotyczące oczekiwanej technologii, czy organizacji usługi.
Wobec braku precyzyjnych wymogów zastosowanie ma art. 90 ust. 2 ustawy Pzp.
W odniesieniu do zastrzeżeńZamawiającego, wskazujących wysokośćminimalnego
wynagrodzenia, Odwołujący podkreślił, iżZamawiający nie zawarł wymogów dotyczących
rodzaju zatrudnienia w SIWZ, zatem dozwolone sąwszelkie zgodne z prawem sposoby
naboru kadry.
Odwołujący złożył równieżwyjaśnienia dotyczące technologii sprzątania, sposobu
organizacji pracy, zaopatrzenia w materiały higieniczne.
Pismem z dnia 16 grudnia 2011 r. Zamawiający poinformował Odwołującego o
odrzuceniu jego oferty, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 6 ustawy Pzp. „Zamawiający
stwierdził, że składając ofertę Wykonawca popełnił błąd w obliczeniu ceny jednostkowej,
którego nie można poprawić, a zatem powoduje to odrzucenie oferty. W tabeli formularza
oferty w kolumnie cena jednostkowa brutto za sprzątanie budynków należało podać cenę
jednostkową za m
2
sprzątania w budynkach UMB. Tymczasem Wykonawca wpisał w tej
kolumnie cenę jednostkową, w wysokości 0,7 zł/m
2
, która budzi zastrzeżenie co do jej
realności, bowiem nie jest z całą pewnością pełnym kosztem sprzątania jednego metra
kwadratowego powierzchni. Jest bowiem 2,5 krotnie i więcej niższa od cen jednostkowych
pozostałych oferentów. Natomiast w pozycji dot. sprzątania terenów zewnętrznych przy
obiektach Wykonawca wpisał cenę 1,75 zł/m
2
.” Z analizy cen ofert złożonych w niniejszym
postępowaniu, zdaniem Zamawiającego, jednoznacznie wynika, iżceny jednostkowe
pozostałych ofert kształtująsięzupełnie odwrotnie, co oznacza, iżOdwołujący ewidentnie
popełnił błąd w obliczeniu ceny jednostkowej lub wpisaniu w odpowiedniej pozycji formularza
oferty. „W przekazanych do Zamawiającego wyjaśnieniach Wykonawca nie wyjaśnił
dostatecznie jasno ww. ceny jednostkowej i nie udowodnił, iż cena jednostkowa nie jest ceną
błędną i nierealną. Nie przedstawił również merytorycznej kalkulacji na okoliczność
nierealnej i niskiej ceny jednostkowej. Tym samym wyjaśnienia Wykonawcy nie dostarczyły
dowodów i nie przekonały Zamawiającego, że Wykonawca właściwie skalkulował ww. cenę
jednostkową. Wykonawca w sposób zdawkowy i enigmatyczny powołał się na rzekomo
nowoczesną szwajcarską technologię, której nawet nie przedstawił, na czym owa
technologia polega, jakie korzyści ekonomiczne można otrzymać zastosowując ją.
Dalej Zamawiający podał, iż„takie zachowanie Wykonawcy, który niewystarczająco
wyjaśnił i nie udowodnił, iż ww. cena nie jest błędna, powoduje, że Zamawiający uznaje ww.
cenę jednostkową za cenę nierealną, niewiarygodną, oderwaną od realiów rynkowych wręcz
spekulacyjną. Zatem niedopuszczalne jest oferowanie usług za cenę jednostkową poniżej
kosztów wytworzenia i kosztów zakupu.”
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Podstawąodrzucenia oferty Odwołującego, na którąwskazał Zamawiający, jest
przepis art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp. Zawiera on normęprawną, która kreuje dla
Zamawiającego obowiązek odrzucenia oferty w sytuacji stwierdzenia błędu w obliczeniu
ceny. Zgodnie z definicją„błędu” (Internetowy Słownik Języka Polskiego), przez „błąd”
należy rozumiećniezgodnośćz obowiązującymi regułami, fałszywe mniemanie o czymś.
W warunkach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oznacza to, iż
Zamawiający w pierwszej kolejności musiałby ustalićwspomniane reguły, a więc sposób
obliczenia ceny w SIWZ, a dalej zweryfikowaćich zastosowanie w oparciu o treśćoferty. W
niniejszym postępowaniu Zamawiający wskazując na sposób obliczenia ceny w istocie
ograniczył siędo postanowienia,że cenęnależy obliczyćw sposób uwzględniający
wszystkie niezbędne nakłady pozwalające osiągnąćcel wyznaczony w umowie. Zaś, w
formularzu ofertowym zobowiązał wykonawców do podania ceny jednostkowej brutto
odrębnie w odniesieniu do powierzchni objętej sprzątaniem w budynkach i odrębnie w
odniesieniu do powierzchni terenów zewnętrznych.
W ocenie Izby, treśćoferty, nie daje podstaw do stwierdzenia błędu w obliczeniu
ceny. Gdyby bowiem Zamawiający wymagał przedstawienia w ofercie nakładów i
skalkulowania poszczególnych czynności, zgodnie z pkt 3.2 i 3.3 SIWZ, to brak którejkolwiek
pozycji w ofercie Odwołującego dawałby podstawędo stwierdzenia błędu w obliczeniu ceny.
Poprzestanie na porównaniu cen jednostkowych zaproponowanych przez
poszczególnych wykonawców, przy uwzględnieniu wyjaśnieńOdwołującego, doprowadziło
Zamawiającego jedynie do stwierdzenia nierelaności ceny jednostkowej skalkulowanej za
sprzątanie posesji. Tymczasem cena nierealna to taka, która nie odpowiada warunkom
rynkowym, za którąnie jest możliwe wykonanie zamówienia. Zaproponowanie
przedmiotowej ceny stanowi podstawędo stwierdzenia ceny rażąco niskiej. Jednakże
procedura badania w tym kierunku jest zupełnie inna.
W niniejszym postępowaniu Zamawiający w sposób nieuprawniony utożsamia cenę
nierealnąz cenąbłędną. Tymczasem stwierdzenie błędu w obliczeniu ceny wymaga
wykazania przez zamawiającego odstępstwa przez wykonawcęod sposobu jej ustalenia
wskazanego przez zamawiającego. Zaś, stwierdzenie ceny rażąco niskiej wymaga
dokonania negatywnej oceny wyjaśnieńudzielonych przez wykonawcęw tym przedmiocie, a
więc stwierdzenia przez zamawiającego,że w warunkach danego postępowania,
wykonawca nie wskazał nażadne obiektywne czynniki, które pozwalająna skalkulowanie
ceny na poziomie podanym przez wykonawcę.
W niniejszym postępowaniu Zamawiający w istocie wezwał Odwołującego do
złożenia wyjaśnieńw zakresie rażąco niskiej ceny,świadczy o tym chociażby fakt, iżw
piśmie z dnia 8 grudnia 2011 r. zobowiązał wykonawcędo przedstawienia wyliczenia w jaki
sposób szwajcarska technologia ma wpływ na zaoferowanie tak niskiej ceny, odwołując się
do najniższego wynagrodzenia za pracę. Składane na rozprawie oświadczenia równieżświadcząo tym,że Zamawiający prowadzi z Odwołującym polemikęco do wpływu
poszczególnych elementów cenotwórczych na wysokośćwynagrodzenia i możliwośćich
wystąpienia w odniesieniu do Odwołującego, a argumentacja tego rodzaju podlega badaniu
w zakresie oceny podstaw do odrzucenia oferty z powodu rażąco niskiej ceny.
Zaś, w niniejszym postępowaniu, co zasługuje na podkreślenie, ocenie podlega
czynnośćZamawiającego, polegająca na odrzuceniu oferty Odwołującego z powodu błędu w
obliczeniu ceny, w kontekście uzasadnienia faktycznego wskazanego przez Zamawiającego
w informacji z dnia 16 grudnia 2011 r. Racjęwięc należało przyznaćOdwołującemu, iżz
błędem w obliczeniu ceny w niniejszym postępowaniu mamy do czynienia w sytuacji, „gdy
wykonawca oblicza cenęinaczej, niżzostało to ustalone przez zamawiającego.” Skoro więc
Zamawiający w istocie nie wskazał na sposób obliczenia ceny, to nie jest możliwe
stwierdzenie błędu w tym zakresie.
W orzecznictwie od lat zwraca sięuwagęna zastosowane przez ustawodawcę
rozróżnienie pomiędzy rażąco niskącenąa błędem w obliczeniu ceny, które to pojęcia
zostały przez orzecznictwo zdefiniowane w sposób jednolity. Skoro więc, jak zostało
wyjaśnione wyżej, błąd w obliczeniu ceny związany jest z odejściem od sposobu jej
obliczenia wskazanym przez zamawiającego, a nie z brakiem jej realności, to stwierdzić
należy, iżw niniejszym postępowaniu nie ziściła sięprzesłanka do odrzucenia oferty
Odwołującego z powodu błędu w obliczeniu ceny, w sytuacji, w której Zamawiający wiąże tę
podstawęz nierealnościąceny.
Reasumując, Zamawiający dokonując odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp, wskazał w istocie na okoliczności, które nie mogąuzasadniać
takiego działania. Stwierdzenie Zamawiającego, iż„niedopuszczalne jest oferowanie usług
za cenę jednostkową poniżej kosztów wytworzenia i kosztów zakupu” jednoznacznie
wskazuje, iżbrak tutaj jakiegokolwiek odwołania do niewłaściwego zastosowania, ustalonego
przez Zamawiającego, sposobu obliczenia ceny przez Odwołującego, a konstatacja dotyczy
elementów cenotwórczych ceny jednostkowej, która może byćprzydatna jedynie w toku
oceny w przedmiocie rażąco niskiej ceny lub czynu nieuczciwej konkurencji.
W konsekwencji cała argumentacja stron i Przystępującego, odnosząca siędo
wysokości ceny w kontekście elementów cenotwórczych nie mogła stanowićpodstawy do
badania przez Izbę, bowiem po pierwsze, nie mieściła sięw zakresie zarzutów
podniesionych przez Odwołującego, po drugie, badaniu podlega czynnośćpodjęta przez
Zamawiającego, a nie ulega wątpliwości, na co Zamawiający wyraźnie wskazał,że podstawą
odrzucenia jest błąd w obliczeniu ceny. W tych okolicznościach zarzut naruszenia przepisu
art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp, a w konsekwencji art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, należało uznaćza
uzasadniony.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie art.
192 ust. 9 i 10 w zw. z § 3 pkt 1 lit. a rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15
marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238),
zaliczając do kosztów postępowania odwoławczego wpis od odwołania w wysokości
7.500,00 zł.
Przewodniczący: ……………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
