rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2008-09-12
rok: 2008
data dokumentu: 2008-09-12
rok: 2008
sygnatury akt.:
KIO/UZP 907/08
KIO/UZP 907/08
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Jolanta Markowska Członkowie: Emil Kuriata, Lubomira Matczuk - Mazuś Protokolant: Magdalena Pazura
Przewodniczący: Jolanta Markowska Członkowie: Emil Kuriata, Lubomira Matczuk - Mazuś Protokolant: Magdalena Pazura
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 września 2008r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez Janusza Gruchalskiego & Jerzego Kotwasa prowadzących
działalność
gospodarczą
pn.
„ZAMEK”
Spółka
Jawna,
00-461
Warszawa,
Al. Ujazdowskie 6a od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Muzeum Pałac w Wilanowie,
02-958 Warszawa, ul. Stanisława Kostki Potockiego 10/16 protestu z dnia
14 sierpnia 2008r.
przy udziale XXX zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego XXX po
stronie odwołującego sięoraz XXX - po stronie zamawiającego
.
wniesionego przez Janusza Gruchalskiego & Jerzego Kotwasa prowadzących
działalność
gospodarczą
pn.
„ZAMEK”
Spółka
Jawna,
00-461
Warszawa,
Al. Ujazdowskie 6a od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Muzeum Pałac w Wilanowie,
02-958 Warszawa, ul. Stanisława Kostki Potockiego 10/16 protestu z dnia
14 sierpnia 2008r.
przy udziale XXX zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego XXX po
stronie odwołującego sięoraz XXX - po stronie zamawiającego
.
orzeka:
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża Janusza Gruchalskiego & Jerzego Kotwasa
prowadzących działalność gospodarczą pn. „ZAMEK” Spółka Jawna, 00-461
Warszawa, Al. Ujazdowskie 6a
i nakazuje:
1)
zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 4064 zł
00 gr (słownie: cztery tysiące sześćdziesiąt cztery złote zero groszy) z kwoty
wpisu uiszczonego przez Janusza Gruchalskiego & Jerzego Kotwasa
prowadzących działalność gospodarczą pn. „ZAMEK” Spółka Jawna,
00-461 Warszawa, Al. Ujazdowskie 6a,
2)
dokonaćwpłaty kwoty 3500 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące pięćset złotych zero
groszy) przez Janusza Gruchalskiego & Jerzego Kotwasa prowadzących
działalność gospodarczą pn. „ZAMEK” Spółka Jawna, 00-461 Warszawa,
Al. Ujazdowskie 6a na rzecz Muzeum Pałac w Wilanowie, 02-958
Warszawa, ul. Stanisława Kostki Potockiego 10/16 stanowiącej
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika,
3)
dokonaćwpłaty kwoty 00 zł 00 gr (słownie: XXX) przez XXX na rzecz Urzędu
ZamówieńPublicznych na rachunek dochodów własnych UZP,
4)
dokonaćzwrotu kwoty 15 936 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy dziewięćset
trzydzieści sześćzłotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu
ZamówieńPublicznych na rzecz Janusza Gruchalskiego & Jerzego
Kotwasa prowadzących działalność gospodarczą pn. „ZAMEK” Spółka
Jawna, 00-461 Warszawa, Al. Ujazdowskie 6a.
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający, Muzeum Pałac w Wilanowie z siedzibąw Warszawie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
„dozór
ekspozycji
stałych
i
imprez
organizowanych
we
wnętrzach
Muzeum”.
W dniu 14 czerwca 2008 r. zostało opublikowane ogłoszenie o zamówieniu w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 2008/S 115-15367.
W dniu 13 sierpnia 2008 r. Zamawiający (pismem z dnia 12 sierpnia 2008 r.)
poinformował wykonawcęJanusz Gruchalski & Jerzy Kotwas „ZAMEK” Spółka Jawna
z siedzibąw Warszawie o wyborze oferty najkorzystniejszej złożonej przez tego wykonawcę
oraz o unieważnieniu przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655), zwanej dalej „Pzp”, z uwagi na fakt,że
cena najkorzystniejszej oferty przewyższa kwotę, którąZamawiający może przeznaczyćna
sfinansowanie zamówienia.
W uzasadnieniu Zamawiający wskazał,że zgodnie z planem finansowym może
przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia kwotę6 500 000,00 zł netto. W wybranej ofercie
stawka godzinowa pracy określona została na kwotę16 zł (netto). Biorąc pod uwagętę
stawkęZamawiający obliczył cenęoferty za wykonanie zamówienia w wysokości
7 740 000,00 zł netto. Oznacza to,że cena oferty przekracza o ok. 19 % kwotępodaną
przed otwarciem ofert, jakąZamawiający zamierzał przeznaczyćna sfinansowanie
zamówienia. Przeznaczenie takiej kwoty na sfinansowanie zamówienia przekracza
możliwości Zamawiającego.
Na czynnośćunieważnienia postępowania w dniu 14 sierpnia 2008 r. wykonawca Janusz
Gruchalski & Jerzy Kotwas „ZAMEK” Spółka Jawna (zwany dalej Odwołującym) wniósł
protest, zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisów art. 7 ust. 1, art. 86 ust. 3 i art. 93
ust. 1 pkt 4 Pzp. Odwołujący wniósł w proteście o unieważnienie czynności unieważnienia
postępowania i dokonanie wyboru złożonej przez niego oferty jako najkorzystniejszej
w przedmiotowym postępowaniu.
W uzasadnieniu protestu Odwołujący podniósł,że kwota, którąZamawiający zamierzał
przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia (z uwzględnieniem podatku VAT) wynosi
7 930 000,00 zł. Natomiast cena oferty obliczona w sposób zgodny z postanowieniami siwz
(rozdz. 3 siwz i załącznik nr 1 do siwz) w oparciu o określone przez Zamawiającego
maksymalne ilości godzin pracy oraz cenęjednostkowązaoferowanąprzez Odwołującego
wynosi 6 295 200,00 zł (brutto), a zatem jest niższa od kwoty, jakąZamawiający może
przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia. Prawidłowośćobliczenia ceny oferty jako
iloczynu liczby godzin i ceny za jednągodzinępracy potwierdzająrównieżpostanowienia
wzoru umowy (§ 4 ust.1-3) oraz załącznika nr 3 do wzoru umowy (pkt 3). Ponadto zgodnie
z treściąoświadczenia zawartego w pkt 2a formularza ofertowego, Odwołujący zobowiązał
siędo realizacji przedmiotu zamówienia zgodnie z wymogami szczegółowo określonymi
w treści siwz.
Stosownie do postanowieńrozdziału 3.6 siwz szczegółowy opis przedmiotu zamówienia
zawarty został w załączniku nr 1 do siwz. W pkt 1 ww. załącznika Zamawiający określił
maksymalnąilośćgodzin dla:
- dozoru ekspozycji i prac pomocniczych - maksymalnie 100 000 godz. rocznie,
- bezpośredniego nadzoru i koordynacji pracy pracowników dozoru ekspozycji –
maksymalnie 6 000 godzin rocznie,
- dozór oraz wykonywanie prac pomocniczych przy organizowanych we wnętrzach
Muzeum imprezach – maksymalnie do 1500 godzin rocznie.
Zamawiający nie rozstrzygnął protestu w ustawowym terminie, a zatem, zgodnie
z dyspozycjąprzepisu art. 183 ust. 3 Pzp należy uznać,że protest został oddalony.
W dniu 26 sierpnia 2008 r., wobec braku rozstrzygnięcia protestu Odwołujący wniósł
odwołanie do Prezesa Urzędu ZamówieńPublicznych. W odwołaniu podtrzymał zarzuty
zawarte w proteście, dotyczące naruszenia przez Zamawiającego przepisów art. 7 ust. 1,
art. 86 ust. 3 i art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp oraz wskazał dodatkowo na naruszenie art. 5 Kodeksu
cywilnego w zw. z art. 14 Pzp. Odwołujący wniósł o unieważnienie czynności unieważnienia
postępowania oraz nakazanie dokonania ponownej oceny ofert i wyboru oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej. Odwołujący podtrzymał w całości argumentację
zawartąw proteście, podkreślając,że obliczenie ceny całkowitej oferty Odwołującego,
dokonany został przez Zamawiającego w sposób bezpodstawny i błędny – dokonany
w oderwaniu od postanowieńsiwz i jej załączników.
Krajowa Izba Odwoławcza, w oparciu o dokumentacjęakt sprawy oraz wyjaśnienia stron,
złożone na rozprawie, ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba uznała,że Odwołujący posiada interes prawny w rozumieniu przepisu art. 179 ust. 1
Pzp stanowiący przesłankędo korzystania ześrodków ochrony prawnej. Oferta złożona
przez Odwołującego jest jedynąofertąw przedmiotowym postępowaniu i została wybrana
przez Zamawiającego jako najkorzystniejsza. Naruszenie przez Zamawiającego wskazanych
przez Odwołującego przepisów ustawy Prawo zamówieńpublicznych w trakcie
postępowania poprzez bezpodstawne unieważnienie postępowania, mogłoby bowiem
spowodowaćuszczerbek w interesie prawnym Odwołującego.
Izba nie stwierdziła naruszenia przez Zamawiającego przepisów art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp
poprzez unieważnienie przedmiotowego postępowania z uwagi na brak możliwości
przeznaczeniaśrodków na sfinansowanie zamówienia w kwocie odpowiadającej cenie oferty
wybranej jako najkorzystniejsza.
Zgodnie z zapisami zawartymi w rozdz. 12.1 siwz Zamawiający wskazał sposób
obliczenia ceny oferty „według szacunków oferenta”. Każdy z wykonawców składających
ofertęw przedmiotowym postępowaniu zobowiązany został, w formularzu ofertowym –
załącznik nr 2 do siwz w pkt 2, do zaoferowaniaśredniej ceny za 1 godzinęwykonywania
usługi dozoru ekspozycji przez jednego pracownika. Odwołujący zaoferował cenę19,52 zł.
Stosownie do treści zapisów rozdziału 3.6 specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
szczegółowy opis przedmiotu zamówienia zawarty został w załączniku nr 1 do siwz. W pkt 1
ww. załącznika Zamawiający określił,że „dozór sal wystawowych realizowany będzie
w postaci:
- do 100 000 godzin rocznie dozoru ekspozycji i prac pomocniczych wykonywanych
przez pracowników Wykonawcy wyznaczonych z grupy 60 osobowej w ilościach wskazanych
przez Zamawiającego,
- do 6 000 godzin rocznie zadańbezpośredniego nadzoru i koordynacji pracy
pracowników dozoru ekspozycji wykonywanych przez 3 brygadzistów,
- dozór oraz wykonywanie prac pomocniczych przy organizowanych we wnętrzach
muzeum imprezach w ilości do 1500 godzin rocznie. Przy obsłudze imprez czas pracy oraz
ilośćpracowników będąustalane nie później niżdwa dni przed planowanąrealizacją.”
Mając na uwadze termin realizacji zamówienia – zgodnie z rozdz. 5 siwz – od dnia
1 września 2008 r. do 31 sierpnia 2011 r., aby obliczyćcenęza wykonanie usług dozoru
w tym okresie należy pomnożyćmaksymalne ilości godzin przez 3. Zatem ilośćgodzin
dozoru wynosi łącznie 107 500 godzin rocznie i 322 500 godzin w ciągu 3 lat. Izba uznała za
słuszne stanowisko Odwołującego dotyczące sposobu prawidłowego wyliczenia ceny za
realizacjęzamówienia obejmującego, wskazane w siwz, maksymalne ilości godzin.
Obliczona w powyższy sposób całkowita cena ofertowa za realizacjęusług dozoru,
w ilościach maksymalnych, wskazanych przez Zamawiającego w opisie przedmiotu
zamówienia, zaoferowana przez Odwołującego, wynosi 6 295 200,00 zł. Prawidłowość
powyższego wyliczenia nie była kwestionowana przez Zamawiającego.
Zgodnie z informacjązawartąw specyfikacji istotnych warunków zamówienia (pkt 4)
Zamawiający przewidział udzielenie zamówieńuzupełniających na podstawie art. 67 ust. 1
pkt 6 Pzp. Stosownie do przepisu art. 32 ust. 3 Pzp, który nakazuje, iżw sytuacji
przewidywanych zamówieńuzupełniających, o których mowa m.in. w art. 67 ust. 1 pkt 6 Pzp,
należy przy ustalaniu wartości zamówienia uwzględnićwartośćzamówieńuzupełniających,
Zamawiający oszacował wartośćzamówienia wraz z wartościązamówieńuzupełniających
w wysokości 50 % wartości zamówienia podstawowego.
Zamawiający wyjaśnił na rozprawie, iżdo tej pory płacił dotychczasowemu wykonawcy
za powyższe usługi stawkę8,69 zł (netto) za godzinę, przy czym wykonawca ten wystąpił
o podwyższenie stawki do 11 zł za godzinę.
Zamawiający oszacował wartośćzamówienia zgodnie z art. 34 ust. 1 Pzp jako wartość
zamówienia na usługi i dostawy powtarzające sięokresowo oraz zgodnie z art. 32 ust. 3 Pzp
na kwotę6 500 000,00 zł, przyjmując, jako podstawęustalenia wartości przedmiotu
zamówienia - stawkęgodzinowąpracy pomocników muzealnych na kwotę13,35 zł (netto),
stawkęgodzinowąpracy brygadzistek pomocników muzealnych na kwotę14,50 zł (netto)
oraz godzinowąstawkępracy obsługi imprez na kwotę15,70 zł (netto). Powyższe stawki
pomnożone przez maksymalne ilości godzin usług, określone w specyfikacji, dająwartość
1 445 550,00 zł rocznie. Ponieważzamówienie będzie realizowane w okresie 36 miesięcy
(3 lat), zatem wartośćpowyższąnależy pomnożyćprzez trzy.
Przyjmując kwotę1 445 550,00 zł rocznie, jako wartośćzamówienia podstawowego
rocznie oraz uwzględniając wartośćprzewidywanych zamówieńuzupełniających,
Zamawiający obliczył wartośćcałkowitązamówienia stosownie do dyspozycji przepisu
art. 32 ust. 3 Pzp, tj. wraz z wartościązamówieńuzupełniających na kwotę6 500 000,00 zł
(kwota bez podatku VAT). Zważywszy,że stosownie do treści przepisu art. 32 ust. 1 Pzp
podstawąustalenia wartości zamówienia jest całkowite szacunkowe wynagrodzenie
wykonawcy, bez podatku VAT, stosując wykładnięliteralnąw kontekście treści art. 32 ust. 3
Pzp należałoby stwierdzić,że w przypadku przewidywanych zamówieńuzupełniających
i obowiązku wynikającego z dyspozycji przepisu art. 32 ust. 3 Pzp, podstawądo ustalenia
wartości zamówienia jest szacunkowe wynagrodzenie za realizacjęzamówienia
podstawowego powiększone o szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy za wykonanie
zamówieńuzupełniających. Przy zastosowaniu stawki godzinowej zaoferowanej przez
Odwołującego 19,52 zł, całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy za realizację
przedmiotu zamówienia z uwzględnieniem wynagrodzenia za zamówienia uzupełniające
wyniesie 6 295 200,00 zł + 50 % tej kwoty, co stanowi łącznie 9 442 800,00 zł.
Izba podziela stanowisko UZP przedstawione w opinii prawnej opublikowanej na stronie
internetowej Urzędu
www.uzp.gov.pl
(poz. 16), iż„Co do zasady, kwota jakązamawiający
zamierza przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia powinna wynikaćz planu finansowego
zamawiającego i oznaczaśrodki, jakie mająbyćprzeznaczone na pokrycie realnych
wydatków z tytułu realizacji zamówienia. Zamawiający zgodnie z dyspozycjąart. 86 ust. 3
ustawy ma obowiązek podaćjąbezpośrednio przed otwarciem ofert.”
Zamówienia uzupełniające sąrealizowane w ramach oddzielnych zamówień, natomiast
wartośćzamówienia (z uwzględnieniem wartości zamówieńuzupełniających) ma istotne
znaczenie z uwagi na fakt, iżod wartości zamówienia zależy rodzaj procedury, jaką
zamawiający musi zastosowaćw danym postępowaniu.
Izba wzięła jednak pod uwagę, iżw praktyce dośćpowszechnie zamawiający przyjmują,że wartośćprzedmiotu zamówienia powiększona o kwotępodatku VAT stanowi kwotę, którą
zamawiający zamierza przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia i którąnależy podać
przed otwarciem ofert. W sytuacji, gdy wartośćzamówienia zawiera wartośćprzewidzianych
w specyfikacji zamówieńuzupełniających, Zamawiający powinien w ocenie Izby
poinformowaćwykonawców przed otwarciem ofert o kwocie, którązamierza przeznaczyćna
sfinansowanie zamówienia podstawowego oraz o kwocie, którązamierza przeznaczyćna
sfinansowanie
zamówień
uzupełniających
dotyczących
tego
samego
przedmiotu
zamówienia. Należy przy tym podkreślić,że brak jest w Prawie zamówieńpublicznych
przepisu, który nakładałby wprost na zamawiającego taki obowiązek. W przedmiotowym
postępowaniu Zamawiający nie wyodrębnił obu tych kwot, podając kwotę7 930 000,00 zł
jako kwotę, którązamierza przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia na podstawie art.86
ust. 3 Pzp. Kwota powyższa została wskazana w protokole postępowania (druk ZP -1).
Stanowi ona dokładnie kwotę, która została podana w protokole postępowania jako wartość
zamówienia (oszacowana przez Zamawiającego zgodnie z art. 32 ust. 3 Pzp), powiększoną
o podatek VAT w wysokości 22%.
Z uwagi na powyższe, Izba nie miała wątpliwości, iżkwota, którąZamawiający podał
przed otwarciem ofert uwzględnia równieższacunkowe wynagrodzenie wykonawcy z tytułu
przewidywanych zamówieńuzupełniających. Fakt ten został także potwierdzony na
rozprawie przez Zamawiającego, w imieniu którego pełnomocnik przyznał,że pracownik
Zamawiającego popełnił błąd, nie wyodrębniając z powyższej kwoty, kwoty przeznaczonej na
sfinansowanie zamówienia podstawowego oraz kwoty przeznaczonej na sfinansowanie
zamówieńuzupełniających. Jak Zamawiający wyjaśnił w odpowiedzi na odwołanie (pismo
z dnia 12 września 2008 r.) kwota 7 930 000,00 zł obejmuje wartośćzamówienia
podstawowego, tj. 5 286 666,00 zł (wraz z podatkiem VAT) oraz wartośćzamówień
uzupełniających w wysokości 2 643 333,00 zł (wraz z podatkiem VAT). Izba uznała,że treść
notatki służbowej z dnia 6 maja 2008 r., dotyczącej sposobu oszacowania wartości
zamówienia, potwierdza w całości powyższe ustalenia.
Z uwagi na powyższe, skoro kwota faktycznie zaplanowana przez Zamawiającego na
sfinansowanie zamówienia podstawowego, tj. 5 286 666,00 zł (zawarta w kwocie
7 930 000,00 zł, uwzględniającej wartośćzamówieńuzupełniających, podanej przez
Zamawiającego przed otwarciem ofert) jest niższa od ceny oferty najkorzystniejszej, złożonej
przez Odwołującego, tj. od kwoty 6 295 200,00 zł, rozumianej jako wynagrodzenie
wykonawcy za realizacjęzamówienia podstawowego, to stwierdzićnależy,że tym samym
wystąpiły okoliczności uzasadniające unieważnienie postępowania określone w art. 93 ust. 1
pkt 4 Pzp. Przesłanka powyższa obejmuje co do zasady sytuacje, gdy zamawiający nie
może wygospodarowaćdodatkowychśrodków na sfinansowanie zamówienia w kwocie
przekraczającej kwotę, którązamierzał przeznaczyć, podanąprzed otwarciem ofert, tak jak
to miało miejsce w przedmiotowym postępowaniu, zgodnie z oświadczeniem Zamawiającego
zawartym w uzasadnieniu zawiadomienia o unieważnieniu postępowania.
Zważyćnależało także,że treśćprzepisu art. 93 ust. 1 Pzp, w szczególności
„zamawiający unieważnia postępowanie”, wskazuje na obowiązek zamawiającego
unieważnienia postępowania o zamówienie publiczne w przypadku zaistnienia wymienionych
przesłanek, w tym przesłanki dotyczącej brakuśrodków wystarczających na pokrycie kosztu
realizacji zamówienia za cenęoferty najkorzystniejszej. Jak stwierdził Sąd Okręgowy
w Lublinie w wyroku z dnia 24 lutego 2005 r. sygn. akt II Ca 689/04 „ brzmienie art. 93 ust. 1
pkt 4 ustawy jednoznacznie wskazuje na to, iżw razie zaistnienia opisanej w nim hipotezy
unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nie jest jedynie
uprawnieniem zamawiającego, ale jego obowiązkiem”. Powyższe stanowisko znajduje
uzasadnienie zarówno w aspekcie ochrony stanu finansów zamawiającego, jak również
w aspekcie ochrony interesów wykonawcy, zawierającego umowęo wykonanie zamówienia.
W tym ostatnim aspekcie unieważnienie postępowania stanowi zabezpieczenie wykonawcy
przed zawarciem umowy z zamawiającym, który nie posiada wystarczającychśrodków
do zapłaty ceny za wykonanie zamówienia.
Izba nie podzieliła stanowiska Odwołującego,że unieważnienie postępowania jest
przejawem nieuczciwego działania Zamawiającego, mającego na celu nie udzielenie
zamówienia Odwołującemu. Powyższe stanowisko nie potwierdziło sięw toku niniejszego
postępowania. Izba uznała, wobec tego,że nie potwierdził sięzarzut naruszenia przez
Zamawiającego w toku postępowania o udzielenie zamówienia zasady zachowania uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców tj. art. 7 ust. 1 Pzp.
W tym stanie faktycznym i prawnym Izba uznała,że pomimo wskazanych powyżej
błędów popełnionych przez Zamawiającego w toku postępowania, w szczególności
w zakresie nie uszczegółowienia kwoty podanej przed otwarciem ofert (na podstawie art. 86
ust. 3 Pzp), zważywszy także, iżOdwołujący miał możliwośćżądania wyjaśnieńw zakresie
zapisów specyfikacji, w tym w zakresie wielkości (wartości) przewidzianych w siwz zamówień
uzupełniających, w przedmiotowym postępowaniu wystąpiła przesłanka unieważnienia
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, określona w art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp.
Biorąc za podstawęstan rzeczy, ustalony w toku postępowania, Izba orzekła jak
w sentencji na podstawie art. 191 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 191 ust. 6 i 7 Pzp, stosownie do
wyniku postępowania.
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieńpublicznych
(Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655, z późn. zm.) na niniejszy wyrok/postanowienie* -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Urzędu ZamówieńPublicznych do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
_________
*
niepotrzebne skreślić
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża Janusza Gruchalskiego & Jerzego Kotwasa
prowadzących działalność gospodarczą pn. „ZAMEK” Spółka Jawna, 00-461
Warszawa, Al. Ujazdowskie 6a
i nakazuje:
1)
zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 4064 zł
00 gr (słownie: cztery tysiące sześćdziesiąt cztery złote zero groszy) z kwoty
wpisu uiszczonego przez Janusza Gruchalskiego & Jerzego Kotwasa
prowadzących działalność gospodarczą pn. „ZAMEK” Spółka Jawna,
00-461 Warszawa, Al. Ujazdowskie 6a,
2)
dokonaćwpłaty kwoty 3500 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące pięćset złotych zero
groszy) przez Janusza Gruchalskiego & Jerzego Kotwasa prowadzących
działalność gospodarczą pn. „ZAMEK” Spółka Jawna, 00-461 Warszawa,
Al. Ujazdowskie 6a na rzecz Muzeum Pałac w Wilanowie, 02-958
Warszawa, ul. Stanisława Kostki Potockiego 10/16 stanowiącej
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika,
3)
dokonaćwpłaty kwoty 00 zł 00 gr (słownie: XXX) przez XXX na rzecz Urzędu
ZamówieńPublicznych na rachunek dochodów własnych UZP,
4)
dokonaćzwrotu kwoty 15 936 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy dziewięćset
trzydzieści sześćzłotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu
ZamówieńPublicznych na rzecz Janusza Gruchalskiego & Jerzego
Kotwasa prowadzących działalność gospodarczą pn. „ZAMEK” Spółka
Jawna, 00-461 Warszawa, Al. Ujazdowskie 6a.
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający, Muzeum Pałac w Wilanowie z siedzibąw Warszawie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
„dozór
ekspozycji
stałych
i
imprez
organizowanych
we
wnętrzach
Muzeum”.
W dniu 14 czerwca 2008 r. zostało opublikowane ogłoszenie o zamówieniu w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 2008/S 115-15367.
W dniu 13 sierpnia 2008 r. Zamawiający (pismem z dnia 12 sierpnia 2008 r.)
poinformował wykonawcęJanusz Gruchalski & Jerzy Kotwas „ZAMEK” Spółka Jawna
z siedzibąw Warszawie o wyborze oferty najkorzystniejszej złożonej przez tego wykonawcę
oraz o unieważnieniu przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655), zwanej dalej „Pzp”, z uwagi na fakt,że
cena najkorzystniejszej oferty przewyższa kwotę, którąZamawiający może przeznaczyćna
sfinansowanie zamówienia.
W uzasadnieniu Zamawiający wskazał,że zgodnie z planem finansowym może
przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia kwotę6 500 000,00 zł netto. W wybranej ofercie
stawka godzinowa pracy określona została na kwotę16 zł (netto). Biorąc pod uwagętę
stawkęZamawiający obliczył cenęoferty za wykonanie zamówienia w wysokości
7 740 000,00 zł netto. Oznacza to,że cena oferty przekracza o ok. 19 % kwotępodaną
przed otwarciem ofert, jakąZamawiający zamierzał przeznaczyćna sfinansowanie
zamówienia. Przeznaczenie takiej kwoty na sfinansowanie zamówienia przekracza
możliwości Zamawiającego.
Na czynnośćunieważnienia postępowania w dniu 14 sierpnia 2008 r. wykonawca Janusz
Gruchalski & Jerzy Kotwas „ZAMEK” Spółka Jawna (zwany dalej Odwołującym) wniósł
protest, zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisów art. 7 ust. 1, art. 86 ust. 3 i art. 93
ust. 1 pkt 4 Pzp. Odwołujący wniósł w proteście o unieważnienie czynności unieważnienia
postępowania i dokonanie wyboru złożonej przez niego oferty jako najkorzystniejszej
w przedmiotowym postępowaniu.
W uzasadnieniu protestu Odwołujący podniósł,że kwota, którąZamawiający zamierzał
przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia (z uwzględnieniem podatku VAT) wynosi
7 930 000,00 zł. Natomiast cena oferty obliczona w sposób zgodny z postanowieniami siwz
(rozdz. 3 siwz i załącznik nr 1 do siwz) w oparciu o określone przez Zamawiającego
maksymalne ilości godzin pracy oraz cenęjednostkowązaoferowanąprzez Odwołującego
wynosi 6 295 200,00 zł (brutto), a zatem jest niższa od kwoty, jakąZamawiający może
przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia. Prawidłowośćobliczenia ceny oferty jako
iloczynu liczby godzin i ceny za jednągodzinępracy potwierdzająrównieżpostanowienia
wzoru umowy (§ 4 ust.1-3) oraz załącznika nr 3 do wzoru umowy (pkt 3). Ponadto zgodnie
z treściąoświadczenia zawartego w pkt 2a formularza ofertowego, Odwołujący zobowiązał
siędo realizacji przedmiotu zamówienia zgodnie z wymogami szczegółowo określonymi
w treści siwz.
Stosownie do postanowieńrozdziału 3.6 siwz szczegółowy opis przedmiotu zamówienia
zawarty został w załączniku nr 1 do siwz. W pkt 1 ww. załącznika Zamawiający określił
maksymalnąilośćgodzin dla:
- dozoru ekspozycji i prac pomocniczych - maksymalnie 100 000 godz. rocznie,
- bezpośredniego nadzoru i koordynacji pracy pracowników dozoru ekspozycji –
maksymalnie 6 000 godzin rocznie,
- dozór oraz wykonywanie prac pomocniczych przy organizowanych we wnętrzach
Muzeum imprezach – maksymalnie do 1500 godzin rocznie.
Zamawiający nie rozstrzygnął protestu w ustawowym terminie, a zatem, zgodnie
z dyspozycjąprzepisu art. 183 ust. 3 Pzp należy uznać,że protest został oddalony.
W dniu 26 sierpnia 2008 r., wobec braku rozstrzygnięcia protestu Odwołujący wniósł
odwołanie do Prezesa Urzędu ZamówieńPublicznych. W odwołaniu podtrzymał zarzuty
zawarte w proteście, dotyczące naruszenia przez Zamawiającego przepisów art. 7 ust. 1,
art. 86 ust. 3 i art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp oraz wskazał dodatkowo na naruszenie art. 5 Kodeksu
cywilnego w zw. z art. 14 Pzp. Odwołujący wniósł o unieważnienie czynności unieważnienia
postępowania oraz nakazanie dokonania ponownej oceny ofert i wyboru oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej. Odwołujący podtrzymał w całości argumentację
zawartąw proteście, podkreślając,że obliczenie ceny całkowitej oferty Odwołującego,
dokonany został przez Zamawiającego w sposób bezpodstawny i błędny – dokonany
w oderwaniu od postanowieńsiwz i jej załączników.
Krajowa Izba Odwoławcza, w oparciu o dokumentacjęakt sprawy oraz wyjaśnienia stron,
złożone na rozprawie, ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba uznała,że Odwołujący posiada interes prawny w rozumieniu przepisu art. 179 ust. 1
Pzp stanowiący przesłankędo korzystania ześrodków ochrony prawnej. Oferta złożona
przez Odwołującego jest jedynąofertąw przedmiotowym postępowaniu i została wybrana
przez Zamawiającego jako najkorzystniejsza. Naruszenie przez Zamawiającego wskazanych
przez Odwołującego przepisów ustawy Prawo zamówieńpublicznych w trakcie
postępowania poprzez bezpodstawne unieważnienie postępowania, mogłoby bowiem
spowodowaćuszczerbek w interesie prawnym Odwołującego.
Izba nie stwierdziła naruszenia przez Zamawiającego przepisów art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp
poprzez unieważnienie przedmiotowego postępowania z uwagi na brak możliwości
przeznaczeniaśrodków na sfinansowanie zamówienia w kwocie odpowiadającej cenie oferty
wybranej jako najkorzystniejsza.
Zgodnie z zapisami zawartymi w rozdz. 12.1 siwz Zamawiający wskazał sposób
obliczenia ceny oferty „według szacunków oferenta”. Każdy z wykonawców składających
ofertęw przedmiotowym postępowaniu zobowiązany został, w formularzu ofertowym –
załącznik nr 2 do siwz w pkt 2, do zaoferowaniaśredniej ceny za 1 godzinęwykonywania
usługi dozoru ekspozycji przez jednego pracownika. Odwołujący zaoferował cenę19,52 zł.
Stosownie do treści zapisów rozdziału 3.6 specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
szczegółowy opis przedmiotu zamówienia zawarty został w załączniku nr 1 do siwz. W pkt 1
ww. załącznika Zamawiający określił,że „dozór sal wystawowych realizowany będzie
w postaci:
- do 100 000 godzin rocznie dozoru ekspozycji i prac pomocniczych wykonywanych
przez pracowników Wykonawcy wyznaczonych z grupy 60 osobowej w ilościach wskazanych
przez Zamawiającego,
- do 6 000 godzin rocznie zadańbezpośredniego nadzoru i koordynacji pracy
pracowników dozoru ekspozycji wykonywanych przez 3 brygadzistów,
- dozór oraz wykonywanie prac pomocniczych przy organizowanych we wnętrzach
muzeum imprezach w ilości do 1500 godzin rocznie. Przy obsłudze imprez czas pracy oraz
ilośćpracowników będąustalane nie później niżdwa dni przed planowanąrealizacją.”
Mając na uwadze termin realizacji zamówienia – zgodnie z rozdz. 5 siwz – od dnia
1 września 2008 r. do 31 sierpnia 2011 r., aby obliczyćcenęza wykonanie usług dozoru
w tym okresie należy pomnożyćmaksymalne ilości godzin przez 3. Zatem ilośćgodzin
dozoru wynosi łącznie 107 500 godzin rocznie i 322 500 godzin w ciągu 3 lat. Izba uznała za
słuszne stanowisko Odwołującego dotyczące sposobu prawidłowego wyliczenia ceny za
realizacjęzamówienia obejmującego, wskazane w siwz, maksymalne ilości godzin.
Obliczona w powyższy sposób całkowita cena ofertowa za realizacjęusług dozoru,
w ilościach maksymalnych, wskazanych przez Zamawiającego w opisie przedmiotu
zamówienia, zaoferowana przez Odwołującego, wynosi 6 295 200,00 zł. Prawidłowość
powyższego wyliczenia nie była kwestionowana przez Zamawiającego.
Zgodnie z informacjązawartąw specyfikacji istotnych warunków zamówienia (pkt 4)
Zamawiający przewidział udzielenie zamówieńuzupełniających na podstawie art. 67 ust. 1
pkt 6 Pzp. Stosownie do przepisu art. 32 ust. 3 Pzp, który nakazuje, iżw sytuacji
przewidywanych zamówieńuzupełniających, o których mowa m.in. w art. 67 ust. 1 pkt 6 Pzp,
należy przy ustalaniu wartości zamówienia uwzględnićwartośćzamówieńuzupełniających,
Zamawiający oszacował wartośćzamówienia wraz z wartościązamówieńuzupełniających
w wysokości 50 % wartości zamówienia podstawowego.
Zamawiający wyjaśnił na rozprawie, iżdo tej pory płacił dotychczasowemu wykonawcy
za powyższe usługi stawkę8,69 zł (netto) za godzinę, przy czym wykonawca ten wystąpił
o podwyższenie stawki do 11 zł za godzinę.
Zamawiający oszacował wartośćzamówienia zgodnie z art. 34 ust. 1 Pzp jako wartość
zamówienia na usługi i dostawy powtarzające sięokresowo oraz zgodnie z art. 32 ust. 3 Pzp
na kwotę6 500 000,00 zł, przyjmując, jako podstawęustalenia wartości przedmiotu
zamówienia - stawkęgodzinowąpracy pomocników muzealnych na kwotę13,35 zł (netto),
stawkęgodzinowąpracy brygadzistek pomocników muzealnych na kwotę14,50 zł (netto)
oraz godzinowąstawkępracy obsługi imprez na kwotę15,70 zł (netto). Powyższe stawki
pomnożone przez maksymalne ilości godzin usług, określone w specyfikacji, dająwartość
1 445 550,00 zł rocznie. Ponieważzamówienie będzie realizowane w okresie 36 miesięcy
(3 lat), zatem wartośćpowyższąnależy pomnożyćprzez trzy.
Przyjmując kwotę1 445 550,00 zł rocznie, jako wartośćzamówienia podstawowego
rocznie oraz uwzględniając wartośćprzewidywanych zamówieńuzupełniających,
Zamawiający obliczył wartośćcałkowitązamówienia stosownie do dyspozycji przepisu
art. 32 ust. 3 Pzp, tj. wraz z wartościązamówieńuzupełniających na kwotę6 500 000,00 zł
(kwota bez podatku VAT). Zważywszy,że stosownie do treści przepisu art. 32 ust. 1 Pzp
podstawąustalenia wartości zamówienia jest całkowite szacunkowe wynagrodzenie
wykonawcy, bez podatku VAT, stosując wykładnięliteralnąw kontekście treści art. 32 ust. 3
Pzp należałoby stwierdzić,że w przypadku przewidywanych zamówieńuzupełniających
i obowiązku wynikającego z dyspozycji przepisu art. 32 ust. 3 Pzp, podstawądo ustalenia
wartości zamówienia jest szacunkowe wynagrodzenie za realizacjęzamówienia
podstawowego powiększone o szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy za wykonanie
zamówieńuzupełniających. Przy zastosowaniu stawki godzinowej zaoferowanej przez
Odwołującego 19,52 zł, całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy za realizację
przedmiotu zamówienia z uwzględnieniem wynagrodzenia za zamówienia uzupełniające
wyniesie 6 295 200,00 zł + 50 % tej kwoty, co stanowi łącznie 9 442 800,00 zł.
Izba podziela stanowisko UZP przedstawione w opinii prawnej opublikowanej na stronie
internetowej Urzędu
www.uzp.gov.pl
(poz. 16), iż„Co do zasady, kwota jakązamawiający
zamierza przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia powinna wynikaćz planu finansowego
zamawiającego i oznaczaśrodki, jakie mająbyćprzeznaczone na pokrycie realnych
wydatków z tytułu realizacji zamówienia. Zamawiający zgodnie z dyspozycjąart. 86 ust. 3
ustawy ma obowiązek podaćjąbezpośrednio przed otwarciem ofert.”
Zamówienia uzupełniające sąrealizowane w ramach oddzielnych zamówień, natomiast
wartośćzamówienia (z uwzględnieniem wartości zamówieńuzupełniających) ma istotne
znaczenie z uwagi na fakt, iżod wartości zamówienia zależy rodzaj procedury, jaką
zamawiający musi zastosowaćw danym postępowaniu.
Izba wzięła jednak pod uwagę, iżw praktyce dośćpowszechnie zamawiający przyjmują,że wartośćprzedmiotu zamówienia powiększona o kwotępodatku VAT stanowi kwotę, którą
zamawiający zamierza przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia i którąnależy podać
przed otwarciem ofert. W sytuacji, gdy wartośćzamówienia zawiera wartośćprzewidzianych
w specyfikacji zamówieńuzupełniających, Zamawiający powinien w ocenie Izby
poinformowaćwykonawców przed otwarciem ofert o kwocie, którązamierza przeznaczyćna
sfinansowanie zamówienia podstawowego oraz o kwocie, którązamierza przeznaczyćna
sfinansowanie
zamówień
uzupełniających
dotyczących
tego
samego
przedmiotu
zamówienia. Należy przy tym podkreślić,że brak jest w Prawie zamówieńpublicznych
przepisu, który nakładałby wprost na zamawiającego taki obowiązek. W przedmiotowym
postępowaniu Zamawiający nie wyodrębnił obu tych kwot, podając kwotę7 930 000,00 zł
jako kwotę, którązamierza przeznaczyćna sfinansowanie zamówienia na podstawie art.86
ust. 3 Pzp. Kwota powyższa została wskazana w protokole postępowania (druk ZP -1).
Stanowi ona dokładnie kwotę, która została podana w protokole postępowania jako wartość
zamówienia (oszacowana przez Zamawiającego zgodnie z art. 32 ust. 3 Pzp), powiększoną
o podatek VAT w wysokości 22%.
Z uwagi na powyższe, Izba nie miała wątpliwości, iżkwota, którąZamawiający podał
przed otwarciem ofert uwzględnia równieższacunkowe wynagrodzenie wykonawcy z tytułu
przewidywanych zamówieńuzupełniających. Fakt ten został także potwierdzony na
rozprawie przez Zamawiającego, w imieniu którego pełnomocnik przyznał,że pracownik
Zamawiającego popełnił błąd, nie wyodrębniając z powyższej kwoty, kwoty przeznaczonej na
sfinansowanie zamówienia podstawowego oraz kwoty przeznaczonej na sfinansowanie
zamówieńuzupełniających. Jak Zamawiający wyjaśnił w odpowiedzi na odwołanie (pismo
z dnia 12 września 2008 r.) kwota 7 930 000,00 zł obejmuje wartośćzamówienia
podstawowego, tj. 5 286 666,00 zł (wraz z podatkiem VAT) oraz wartośćzamówień
uzupełniających w wysokości 2 643 333,00 zł (wraz z podatkiem VAT). Izba uznała,że treść
notatki służbowej z dnia 6 maja 2008 r., dotyczącej sposobu oszacowania wartości
zamówienia, potwierdza w całości powyższe ustalenia.
Z uwagi na powyższe, skoro kwota faktycznie zaplanowana przez Zamawiającego na
sfinansowanie zamówienia podstawowego, tj. 5 286 666,00 zł (zawarta w kwocie
7 930 000,00 zł, uwzględniającej wartośćzamówieńuzupełniających, podanej przez
Zamawiającego przed otwarciem ofert) jest niższa od ceny oferty najkorzystniejszej, złożonej
przez Odwołującego, tj. od kwoty 6 295 200,00 zł, rozumianej jako wynagrodzenie
wykonawcy za realizacjęzamówienia podstawowego, to stwierdzićnależy,że tym samym
wystąpiły okoliczności uzasadniające unieważnienie postępowania określone w art. 93 ust. 1
pkt 4 Pzp. Przesłanka powyższa obejmuje co do zasady sytuacje, gdy zamawiający nie
może wygospodarowaćdodatkowychśrodków na sfinansowanie zamówienia w kwocie
przekraczającej kwotę, którązamierzał przeznaczyć, podanąprzed otwarciem ofert, tak jak
to miało miejsce w przedmiotowym postępowaniu, zgodnie z oświadczeniem Zamawiającego
zawartym w uzasadnieniu zawiadomienia o unieważnieniu postępowania.
Zważyćnależało także,że treśćprzepisu art. 93 ust. 1 Pzp, w szczególności
„zamawiający unieważnia postępowanie”, wskazuje na obowiązek zamawiającego
unieważnienia postępowania o zamówienie publiczne w przypadku zaistnienia wymienionych
przesłanek, w tym przesłanki dotyczącej brakuśrodków wystarczających na pokrycie kosztu
realizacji zamówienia za cenęoferty najkorzystniejszej. Jak stwierdził Sąd Okręgowy
w Lublinie w wyroku z dnia 24 lutego 2005 r. sygn. akt II Ca 689/04 „ brzmienie art. 93 ust. 1
pkt 4 ustawy jednoznacznie wskazuje na to, iżw razie zaistnienia opisanej w nim hipotezy
unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nie jest jedynie
uprawnieniem zamawiającego, ale jego obowiązkiem”. Powyższe stanowisko znajduje
uzasadnienie zarówno w aspekcie ochrony stanu finansów zamawiającego, jak również
w aspekcie ochrony interesów wykonawcy, zawierającego umowęo wykonanie zamówienia.
W tym ostatnim aspekcie unieważnienie postępowania stanowi zabezpieczenie wykonawcy
przed zawarciem umowy z zamawiającym, który nie posiada wystarczającychśrodków
do zapłaty ceny za wykonanie zamówienia.
Izba nie podzieliła stanowiska Odwołującego,że unieważnienie postępowania jest
przejawem nieuczciwego działania Zamawiającego, mającego na celu nie udzielenie
zamówienia Odwołującemu. Powyższe stanowisko nie potwierdziło sięw toku niniejszego
postępowania. Izba uznała, wobec tego,że nie potwierdził sięzarzut naruszenia przez
Zamawiającego w toku postępowania o udzielenie zamówienia zasady zachowania uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców tj. art. 7 ust. 1 Pzp.
W tym stanie faktycznym i prawnym Izba uznała,że pomimo wskazanych powyżej
błędów popełnionych przez Zamawiającego w toku postępowania, w szczególności
w zakresie nie uszczegółowienia kwoty podanej przed otwarciem ofert (na podstawie art. 86
ust. 3 Pzp), zważywszy także, iżOdwołujący miał możliwośćżądania wyjaśnieńw zakresie
zapisów specyfikacji, w tym w zakresie wielkości (wartości) przewidzianych w siwz zamówień
uzupełniających, w przedmiotowym postępowaniu wystąpiła przesłanka unieważnienia
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, określona w art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp.
Biorąc za podstawęstan rzeczy, ustalony w toku postępowania, Izba orzekła jak
w sentencji na podstawie art. 191 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 191 ust. 6 i 7 Pzp, stosownie do
wyniku postępowania.
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieńpublicznych
(Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655, z późn. zm.) na niniejszy wyrok/postanowienie* -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Urzędu ZamówieńPublicznych do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
_________
*
niepotrzebne skreślić
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
