rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2019-06-05
rok: 2019
data dokumentu: 2019-06-05
rok: 2019
sygnatury akt.:
KIO 898/19
KIO 898/19
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 czerwca 2019
r., w Warszawie, odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 17 maja 2019 r. przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodno – Inżynieryjnego w Krakowie Spółkę
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Wieliczce
w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie z siedzibą w Warszawie
przy udziale wykonawcy
Ośrodek Usług Inżynierskich STAAND Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Krakowie zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
r., w Warszawie, odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 17 maja 2019 r. przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodno – Inżynieryjnego w Krakowie Spółkę
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Wieliczce
w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie z siedzibą w Warszawie
przy udziale wykonawcy
Ośrodek Usług Inżynierskich STAAND Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Krakowie zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody
Polskie
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz
powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
2.
kosztami postępowania obciąża Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodno – Inżynieryjnego w Krakowie Spółkę
z ograniczoną odpowiedzialnością tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie na rzecz
Przedsiębiorstwa Budownictwa Wodno – Inżynieryjnego w Krakowie Spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 23 617 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia
trzy tysi
ące sześćset siedemnaście złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu, wynagrodzenia
pełnomocnika i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986
z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 898/19
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie (Regionalny Zarząd
Gospodarki Wodnej w Krakowie) prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego pod nazwą „Zachowanie i ochrona środowiska, promowanie efektywnego
gospodarowania zasobami wodnymi oraz zapobieganie i zarządzanie ryzykiem powodziowym
poprzez poprawę bezpieczeństwa powodziowego Węzła Oświęcimskiego – rozbudowa
zbiornika retencyjno-
wyrównawczego na Potoku Gromieckim wraz z rozbudową pompowni
Gromiec, w miejscowości Gromiec, gmina Libiąż, powiat chrzanowski, województwo
małopolskie” na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 z późn. zm.), w trybie przetargu nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 17 października 2018 r. w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej pod numerem 2018/S200-453564. Wartość zamówienia jest
większa niż kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
I
Zarzuty i żądania odwołania
Odwołujący – Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodno – Inżynieryjnego w Krakowie Sp. z o.o.
wniósł odwołanie wobec czynności Zamawiającego polegających na ponownym wyborze
oferty wykonawcy
Ośrodek Usług Inżynierskich „STAAND” Sp. z o.o. i jednoczesnym
zaniechaniu wyb
oru oferty Odwołującego, pomimo iż oferta ta, w świetle kryteriów określonych
w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, powinna zostać uznana za najkorzystniejszą.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 91 w zw. z art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych poprzez dokonanie wyboru oferty wykonawcy, która nie była
najkorzystniejsza na podstawie przyjętych przez Zamawiającego kryteriów oceny ofert
określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, czym Zamawiający naruszył
zasady równego traktowania wykonawców i zasady uczciwej konkurencji.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia
wyboru oferty najkorzystniejszej, ponownej ocen
y ofert złożonych w postępowaniu
i dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej z zastosowaniem kryte
riów oceny ofert
wynikających ze specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz przepisów ustawy Prawo
zamówień publicznych, a także zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.
Odwołujący wskazał, że poprzednia czynność Zamawiającego w zakresie wyboru
najkorzystniejszej oferty zakończyła się wniesieniem przez Odwołującego odwołania, które
Zamawiający uznał w całości, co skutkowało umorzeniem postępowania przed KIO (sygn. KIO
280/19)
. Aktualnie zaskarżona czynność Zamawiającego opiera się na identycznych
przesłankach, a zarzuty zawarte w odwołaniu są analogiczne do zarzutów zawartych
w odwołaniu wniesionym w sprawie KIO 280/19.
W
postępowaniu zostały złożone dwie oferty, Zamawiający nie odrzucił żadnej z nich ani nie
wykluczył żadnego wykonawcy. Oferta uznana przez Zamawiającego za najkorzystniejszą
uzyskała łącznie 90 punktów, przy poszczególnych punktach cząstkowych wynoszących: dla
ceny
– 60 punktów, dla okresu gwarancji i rękojmi – 20 punktów oraz dla doświadczenia
kierownika budowy
– 10 punktów. Oferta Odwołującego uzyskała łączną liczbę 86,29 punktów
przy
punktach cząstkowych wynoszących: dla ceny – 59,62 punktów, dla okresu gwarancji i
rękojmi – 16,67 punktów oraz dla doświadczenia kierownika budowy – 10 punktów.
W ocenie Odwołującego decyzja o wyborze oferty najkorzystniejszej jest wadliwa, jako że
narusza przepisy art. 91 w zw. z art. 7 ust. 1 i ust. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych
nakazujące Zamawiającemu ocenę ofert w oparciu o kryteria zawarte w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia oraz wybór wykonawcy z zachowaniem m.in. zasad przejrzystości i
uczciwej konkurencji, a w konsekwencji powierzenie zamówienia wyłącznie temu wykonawcy,
którego wybór jest zgodny z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych.
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający uchybił ww. przepisom, bowiem dokonał
błędnej oceny oferty Odwołującego, której prawidłowa ocena winna skutkować uznaniem jej
za najkorzystniejszą. Uchybienie to polegało na przyznaniu Odwołującemu 10 zamiast 15
punktów w zakresie kryterium doświadczenia, zgodnie z punktem XII ust. 3 specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz treścią oferty. Odwołujący powinien więc uzyskać
łącznie 91,29 punktów.
Odwołujący przy kryterium doświadczenia wskazał osobę posiadającą uprawnienia
budowlane (kierownika budowy), który nadzorował w charakterze kierownika budowy trzy
zakończone roboty w zakresie rozbudowy, przebudowy lub remontu pompowni melioracyjnej
o wydajności minimum 1 m
3
/s, tj.:
1.
„Usuwanie szkód powodziowych na przepompowni Wola Rogowska w km 3+760 wału rzeki
Wisły w msc. Wola Rogowska gm Wietrzychowice, pow. Tarnowski”,
2.
„Przebudowa i remont istniejącej przepompowni melioracyjnej Pawłów w msc. Pawłów, gm.
Bolesław”,
3.
„Rozbudowa pompowni w Jawiszowicach”.
Ze względu na fakt, że tytuł pierwszego zadania nie nawiązywał bezpośrednio do rozbudowy,
przebudowy lub remontu pompown
i, Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia
wyjaśnień dotyczących zakresu robót budowlanych w zadaniu. Odwołujący wyjaśnił, że prace
na przepompowni w msc. Wola Rogowska obejmowały również przebudowę
i remont pompowni o wymaganych parametrach, tj.:
rozebranie dwóch rurociągów tłocznych
śr. 1000 mm z rur żelbetowych Wipro i częściowo z rur stalowych (wewnątrz pompowni) oraz
jednego rurociągu o śr. 400 mm z rur żelbetowych Wipro i częściowo rur stalowych (wewnątrz
przepompowni) na dł. 32 m każdy; wykonanie trzech rurociągów tłocznych z rur
z żywic poliestrowych typu GRP SN 1000 śr. 1280x 28 o długości 32 m. każdy; połączenie
rurociągów tłocznych z istniejącą armaturą w przepompowni; przebudowę jednego wylotu
w komorze wylotowej ze śr. 400 mm na 1000 mm z klapą zwrotną skośną z polietylenu
wysokiej gęstości HDPE; odbudowę rozebranego wału przeciwpowodziowego. W ramach
udzielonych wyjaśnień Odwołujący przedłożył Zamawiającemu m.in. pełną treść umów
dotyczącą trzech robót budowlanych powołanych w doświadczeniu kierownika budowy.
W ocenie Odwołującego powyższe zadanie inwestycyjne obejmowało roboty dotyczące
przebudowy i remontu przepompowni, a tym samym spełniało wymagania specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, w szczególności ze względu na brak określenia
szczegółowego zakresu wymaganych prac w ramach doświadczenia kierownika budowy.
Roboty prowadzone na przepompowni w m
iejscowości Wola Rogowska dotyczyły
przepompown
i o wydajności znacząco większej od wymaganej, tj. 2780 litrów/s.
Dodatkowo Zamawiający w roku 2014 w przetargu na zadanie „Przebudowa i remont
istniejącej przepompowni melioracyjnej Pawłów w msc. Pawłów, gm Bolesław” przy
analogicznym wymogu przyznał Odwołującemu maksymalną liczbę punktów za
doświadczenie, co wskazuje, że nie miał wątpliwości co do doświadczenia Odwołującego
w zakresie przebudowy, budowy, odbudowy remontu lub modernizacji pompowni
melioracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s. Aktualnie jednak
Zamawiający nie uznał
doświadczenia kierownika.
W opinii Odwołującego zrealizowany przez niego zakres prac na zadaniu „Usuwanie szkód
powodziowych na przepompowni Wola Rogowska w km 3+760 wału rzeki Wisły w msc. Wola
Rogowska gm
Wietrzychowice, pow. Tarnowski” w pełni uprawniał do zakwalifikowania jako
spełniającej wymagania punktu V ppkt 1.3 specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
tj.
w zakresie rozbudowy, przebudowy lub remontu pompowni melioracyjnej o wydajności
minimum 1 m
3
/s.
Zgodnie z definicjami zawartymi w art. 3 ustawy Prawo budowlane przebudowa to
wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych
lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych
parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź
liczba kondygnacji. R
emont to wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót
budowlanych
polegających
na
odtworzeniu
stanu
pierwotnego,
a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów
budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym. Elementem prac, które Zamawiający
neguje było m.in. dokonanie wymiany rurociągów tłocznych oraz podłączenie ich do
istniejących pomp w przepompowni, co skutkowało zwiększeniem wydajności całej
przepompowni. Skoro prace,
na które powołuje się Odwołujący, polegały m.in. na demontażu
elementów pompowni oraz zamontowaniu nowych oraz ich połączenie z armaturą wewnątrz
przepompowni, to nie może budzić wątpliwości iż Odwołujący legitymował się doświadczeniem
w zakresie, w j
akim wymagał tego Zamawiający. Zamawiający nie negował zakresu prac
polegających na przebudowie wylotu w komorze wylotowej pompowni, które Odwołujący
wskazał jako element wykonanych robót.
W uzasadnieniu zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty Zamawiający wskazał, że
prace na zadaniu Wola Rogowska w jego ocenie
nie odpowiadają swoim charakterem
i zakresem ustalonemu kryterium oceny,
bowiem zostały wykonane w związku z usuwaniem
szkód powodziowych i były związane z naprawą wału przeciwpowodziowego. Zdaniem
Zamawiającego nie wykonano wówczas prac dotyczących „zasadniczych” elementów, jak
pompy a
ni prace nie obejmowały robót związanych z częścią energetyczną, sterowaniem, ani
żadnymi pracami wewnątrz pompowni, a dotyczyły jedynie wymiany rurociągów tłocznych,
które w ocenie Zamawiającego są jedynie obiektami towarzyszącymi pompowni. Stanowisko
Zam
awiającego jest bezzasadne.
Nieprawdziwe jest twierdzenie
Zamawiającego, iż na zadaniu Wola Rogowska prace nie
obejmowały żadnych robót wewnątrz przepompowni, mając na względzie zakres prac, które
dotyczyły również robót wewnątrz przepompowni, bowiem wymiana rurociągów tłocznych
i ich połączenie do pomp, które znajdują się wewnątrz pompowni, nie mogło być wykonane
bez prac wewnątrz przepompowni. Prace były więc wykonywane zarówno wewnątrz, jak i na
zewnątrz przepompowni. Poza tym warunki specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie
wymagały, aby kierownik budowy legitymował się doświadczeniem w zakresie prac
dotyczących rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu prowadzonego wewnątrz
przepompowni.
W warunkach
specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający nie określił, jakiego
typu prace polegające na przebudowie lub remoncie pompowni winien wykazać kierownik
budowy w ramach swojego doświadczenia. Zamawiający ograniczył się do wymogu
legitymowania się doświadczeniem ogólnym w zakresie przebudowy, budowy, odbudowy
remont
u lub modernizacji pompowni melioracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s. Tym samym
należy uznać, że specyfikacja istotnych warunków zamówienia dopuszczała wszelkie prace,
które można zakwalifikować jako przebudowa, budowa, odbudowa, remont lub modernizacja
p
ompowni.
Gdyby
istotnym
dla
Zamawiającego
był
fakt
doświadczenia
w zakresie prac dotyczących konkretnych elementów czy urządzeń przepompowni, taki
wymóg winien być jasno i precyzyjnie sformułowany w postanowieniach specyfikacji istotnych
warunków zamówienia. To Zamawiający ma obowiązek jasnego i precyzyjnego formułowania
warunków udziału w przetargach. Wobec braku takich postanowień należy uznać, iż
Zamawiający winien uwzględnić doświadczenie w zakresie wszelkich prac, które można
zakwalifikować jako przebudowa, budowa, odbudowa, remont lub modernizacja pompowni.
Nie sposób twierdzić, iż wymiana rurociągów tłocznych, podłączenie ich do istniejących pomp,
przebudowa wylotu w komorze wylotowej przepompowni nie są pracami, które kwalifikować
należy jako przebudowa lub remont/modernizacja pompowni.
Przyczyny
udzielenia zamówienia dla zadania w Woli Rogowskiej nie mają znaczenia.
K
onieczność wykonania prac ze względu na szkody popowodziowe nie jest okolicznością,
która powinna być brana pod uwagę w zakresie oceny doświadczenia kierownika budowy.
Jedynym elementem podlegającym ocenie winien być zakres prac zrealizowany zgodnie
z umową.
Z
askarżona czynność Zamawiającego narusza więc przywołane przepisy, a Zamawiający nie
może dowolnie oceniać złożonych ofert i w podobnych sytuacjach dokonywać bez
uzasadnienia odmiennej oceny tych samych okoliczności.
II Stanowisko Zamawiającego
W odpowiedzi na powyższe zarzuty Zamawiający wniósł w pierwszej kolejności
o odrzucenie, a w drugiej o odd
alenie odwołania.
Zamawiający wskazał, że w treści odwołania Odwołujący wskazuje jako dowód wydruk
dotyczący opisu przepompowni w Woli Rogowskiej oraz opinię biegłych. Kopie tych
dokumentów nie zostały jednak przesłane Zamawiającemu wraz z odwołaniem. Dokumenty te
mogą mieć duże znaczenie merytoryczne i mogłyby istotnie wpłynąć na decyzję
Zamawiającego w sprawie ewentualnego uwzględnienia zarzutów przedstawionych
w odwołaniu.
Na postawiony zarzut Zamawiający odpowiedział, że w punkcie XIII ppkt 3 specyfikacji
istotnych warunków zamówienia określił, że wybierze najkorzystniejszą ofertę kierując się
następującymi kryteriami: cena oferty brutto – 60%, okres gwarancji i rękojmi – 20%,
doświadczenie kierownika budowy – 20%. W ramach kryterium doświadczenia punkty miały
być przyznawane według następujących zasad: osoba posiadająca uprawnienia budowlane
do kierowania robotami w specjalności inżynieryjnej hydrotechnicznej bez ograniczeń lub
odpowiadające im równoważne uprawnienia wydane na podstawie wcześniej obowiązujących
prz
episów,
która
będzie
pełnić
obowiązki
kierownika
budowy
nadzorowała
w charakterze kierownika budowy lub
robót zakończonych:
- 1 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
meli
oracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s
– 5 pkt – 5%,
- 2 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
meli
oracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s
– 10 pkt – 10%,
- 3 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
melioracyjnej o wydajno
ści minimum 1 m
3
/s
– 5 pkt – 5%,
- 4 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
meli
oracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s
– 20 pkt – 20%.
W przypadku,
gdy kierownik budowy nie wykaże się ww. doświadczeniem w nadzorowaniu
robót, otrzyma 0 pkt.
Odwołujący w ramach kryterium doświadczenia wskazał osobę posiadającą uprawnienia
budowlane (kierownika budowy), który nadzorował w charakterze kierownika budowy trzy
zakończone roboty w zakresie rozbudowy, przebudowy lub remontu pompowni melioracyjnej
o
wydajności minimum 1 m
3
/s:
1.
„Usuwanie szkód powodziowych na przepompowni Wola Rogowska w km 3+760 wału rzeki
Wisły w msc. Wola Rogowska gm Wietrzychowice, pow. Tarnowski”,
2.
„Przebudowa i remont istniejącej przepompowni melioracyjnej Pawłów w msc. Pawłów gm.
Bolesław”,
3.
„Rozbudowa pompowni w Jawiszowicach”.
Zamawiający zaliczył Odwołującemu w ramach kryterium doświadczenia dwie ostatnie roboty
budowlane. Tym samym Odwołujący uzyskał 86,29 punktów i jego oferta nie została wybrana.
Zamawiający, formułując kryterium oceny oferty dotyczące doświadczenia kierownika budowy
żądał, aby były to roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu
pompowni
melioracyjnej
o
wydajności
minimum
1
m
3
/s.
Przedstawione
w punkcie 1. roboty nie odpowiada
ją swoim charakterem i zakresem robotom ustalonym
w kryterium oceny ofert, ponieważ nie są robotami budowlanymi w zakresie rozbudowy,
przebudowy budowy lub remontu pompowni melioracyjnej. Z
ostały one zrealizowane w 2012
r. na podstawie umowy zawartej przez Województwo Małopolskie – Małopolski Zarząd
Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie z PRO-WOD Sp. z o.o. z siedzibą w Wieliczce.
Przedmiotem umowy było wykonanie zamówienia w systemie „zaprojektuj i wybuduj”,
polegające na opracowaniu dokumentacji projektowej i na jej podstawie wykonanie robót
budowlanych. Jak wynika z programu funkcjonalno
– użytkowego, zakres prac na tym zadaniu
uwzględniał przede wszystkim roboty budowlane na prawym wale przeciwpowodziowym
Wisły. W wyniku przejścia fali powodziowej na Wiśle w 2010 r. nastąpiło obniżenie terenu od
stopy wału do budynku przepompowni. Wymycie terenu pod rurociągiem oraz realna obawa
uszkodzenia rurociągu spowodowały konieczność jego wymiany i dogęszczenia oraz
stabilizacji podłoża pod rurociągami tłocznymi i wokół budynku przepompowni.
S
am Odwołujący wskazuje na następujący zakres zrealizowanych robót: rozebranie dwóch
ruroci
ągów tłocznych śr. 1000 mm z rur żelbetowych i częściowo z rur stalowych (wewnątrz
pompowni) oraz jednego rurociągu o śr. 400 mm z rur żelbetowych i częściowo z rur stalowych
(wewnątrz pompowni) na dł. 32 m każdy; wykonanie trzech rurociągów tłocznych
z r
ur z żywic poliestrowych śr. 1280x28 długości 32 m każdy; połączenie rurociągów tłocznych
z istniejącą armaturą w przepompowni; przebudowa jednego wylotu w komorze wylotowej ze
śr. 400 mm na 1000 mm z klapą zwrotną skośną z polietylenu wysokiej gęstości HDPE;
odbudowa rozeb
ranego wału przeciwpowodziowego.
W ramach robót budowlanych na tym zadaniu nie były jednak prowadzone żadne roboty
budowlane związane z przebudową, rozbudową, budową czy remontem pompowni
melioracyjnej.
Odwołujący dopuścił się pewnej manipulacji przez dopisanie w nawiasach wyrazów „wewnątrz
pompowni” w sytuacji, gdy w punktach 2.1.1.b.4, 2.3.1.4 i 2.3.2 PFU znajduje się następujący
opis zakresu robót: „rozebranie dwóch rurociągów o średnicy 1000 mm z rur żelbetowych
Wipro i częściowo z rur stalowych oraz jednego rurociągu średnicy 400 mm
z rur żelbetowych Wipro i częściowo z rur stalowych na długości każdy 32,0 m”, nie
zawiera
jący wyrazów „wewnątrz pompowni”.
Wykonawca w ramach swoich obowiązków miał jedynie podłączyć nowo wykonane rurociągi
z istniejącą armaturą pompowni w sposób zapewniający szczelność na połączeniu. Wszystkie
prace objęte zakresem tego zamówienia wykonywane były poza urządzeniem pompowni,
wykonawca nie wykonywał żadnych robót budowlanych, które mogłyby stanowić ingerencję w
pompownię. Zakres prac budowlanych wykonanych na tym zadaniu spisany na okoliczność
odbioru końcowego robót na tym obiekcie nie wskazuje również, że wykonawca wykonywał
jakiekolwiek prace budowlane na przepompowni.
W ramach wykonanych robót w obiekcie przepompowni Wola Rogowska nie wykonywano
zatem
robót polegających na rozbudowie, przebudowie, budowie lub remoncie tak
zasadniczych elementów jak pompy, co jest decydującym elementem pompowni. Prace te
również nie obejmowały robót związanych z częścią energetyczną, sterowaniem pompowni,
ani z żadnymi pracami wykonywanymi wewnątrz pompowni. Dotyczyły jedynie wymiany
rurociągów tłocznych w wale, które musiały zostać wymienione z powodu uszkodzenia
i rozmycia wału, a są jedynie obiektami towarzyszącymi pompowni.
Kluczowym zagadnieniem jest zatem ustalenie, czy elementem (częścią) pompowni są
przewody (rury) tłoczone połączone z pompami (agregatami pompowymi). Okoliczność taka
nie została udowodniona przez Odwołującego.
P
ompownie melioracyjne stosowane są do odpompowania wód z obszarów, z których ich
naturalny, grawitacyjny odpływ nie jest możliwy. Dotyczy to naturalnych obszarów
depresyjnych lub bezodpływowych oraz obszarów, z których naturalny odpływ wód został
uniemożliwiony w wyniku działalności człowieka, np. w rezultacie budowy obwałowania
sztucznego zbiornika lub wałów przeciwpowodziowych wzdłuż rzek.
Zamawiający przedstawił przykładowy schemat pompowni melioracyjnej z zaznaczonymi
elementami: 1.
retencyjny zbiornik dopływowy (ssawny), 2. pompownia, 3. rurociąg tłoczny,
4.
wał przeciwpowodziowy, 5. odbiornik (rzeka), H
s
– poziom w zbiorniku dopływowym, H
t
–
poziom w odbiorniku (rzece), H
tmax
– maksymalny poziom w odbiorniku (rzece).
Wyjaśnił, że pompownia posiada z reguły zbiornik (1) gromadzący dopływające wody
i dysponujący pewną (zazwyczaj niewielką) retencją, tzn. zdolnością do zgromadzenia
określonej objętości. Zadaniem pompowni jest przerzut wody do odbiornika (5), którym
najczęściej jest rzeka lub inny ciek wodny. Dla pracy pompowni istotne znaczenie ma sposób
odprowadzenia wody do odbiornika, który może się odbywać otwartym kanałem, ale może
również rurociągiem (3).
Zgodnie ze słownikowym rozumieniem (Słownik języka polskiego, t. II, PWN, Warszawa 1988),
pompownia to zakład, pomieszczenie z zespołem pomp (wraz z urządzeniami pomocniczymi)
służącymi do przemieszczania cieczy; stacja pomp, zaś przepompownia to urządzenie
składające się z zespołu pomp i aparatury sterowniczej, służące do przepompowywania cieczy
lub gazów, także budowla, w której się mieści to urządzenie, przy czym pompa to maszyna do
podnoszenia cieczy z poziomu niższego na wyższy lub do przetłaczania cieczy z obszaru o
ciśnieniu niższym do obszaru o ciśnieniu wyższym.
Zgodnie
z internetowym słownikiem języka polskiego (https://sip.pwn.pl/slowniki) pompownia,
przepompownia, stacja pomp to pomieszczenie (lub zakład), w którym pracują pompy,
napędzające je silniki i urządzenia pomocnicze, przepompownia to także zespół urządzeń
służący do przepompowywania cieczy lub gazów; też: budowla, w której się mieści ten zespół
urządzeń, zaś pompa to urządzenie, które tłoczy ciecz lub gaz z miejsca na miejsce.
J
ednak elementem (częścią) pompowni nie są przewody (rury) tłoczne – są jedynie połączone
z pompami (agregatami pompowymi). Są one natomiast elementem systemu odprowadzenia
wody (systemu przepompowywania wody), a z uwagi na to, że są połączone z urządzeniami
w pompowni
, nazywane są często przewodami (rurami) tłocznymi pompowni.
W myśl art. 3 pkt 8 ustawy Prawo budowlane pod pojęciem remontu należy rozumieć
wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na
odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym
dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym. Przez
przebudowę należy natomiast rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których
następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu
budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia
zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji (art. 3 pkt 7a ustawy Prawo
budowlane).
Mając na uwadze powyższe definicje remontu i przebudowy oraz faktyczny zakres
zrealizowanych prac,
nie sposób przyznać racji Odwołującemu, że wykonywał on
w istniejącym obiekcie budowlanym, jakim jest pompownia, roboty budowlane polegające na
odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiące bieżącej konserwacji. Wszystkie roboty
budowlane na tym zadan
iu były prowadzone w obrębie rurociągów tłocznych, które są
elementem systemu odprowadzenia wody (systemu przepompowywania wody), roboty te nie
dotyczyły samego urządzenia, jakim jest pompa ani też nie obejmowały robót na pompowni
melioracyjnej.
Co do pow
ołania się przez Odwołującego na zaliczenie przedmiotowego doświadczenia
w przetargu na „przebudowę i remont istniejącej przepompowni melioracyjnej Pawłów
w msc. Pawłów, gm. Bolesław”, Zamawiający wskazał, że nie ma tożsamości podmiotowej
pomiędzy nim a Województwem Małopolskim – Małopolskim Zarządem Melioracji i Urządzeń
Wodnych w Krakowie. Poza tym
każde postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
jest niezależne od innych postępowań, a czynności zamawiającego podjęte w postępowaniu
prowadzonym obe
cnie lub w przeszłości nie mogą wpływać na czynności podjęte przez
zamawiającego w obecnie prowadzonym postępowaniu, w szczególności, gdyby te czynności
okazały by się być dokonane z naruszeniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych.
Poza tym w przyw
ołanym postępowaniu doświadczenie nie stanowiło kryterium oceny ofert i
nie było tożsamości brzmienia warunku.
Zamawiający nie zgodził się też ze stwierdzeniem Odwołującego, iż w wymogu dotyczącym
doświadczenia brak było szczegółowego określenia zakresu wymaganych prac, gdyż
w opisie kryterium wyraźnie wskazał, że chodzi o roboty w zakresie rozbudowy, przebudowy
budowy lub remontu pompowni melioracyjnej. Z kolei rozbudowa, przebudowa, budowa lub
remont są pojęciami zdefiniowanymi w ustawie Prawo budowlane.
III Stanowisko Przystępującego
Przystępujący poparł stanowisko Zamawiającego. Stwierdził, że przedmiotowe roboty w Woli
Rogowskiej były wykonane przez firmę PRO-WOD Sp. z o.o., a nie przez Odwołującego,
zatem może on nie znać szczegółów realizacji. Z oględzin, których dokonał Przystępujący na
przepompowni, wynika, iż przyłączenie rurociągów następowało na zewnątrz budynku
przepompowni, a nie wewnątrz. Również w dzienniku pompowni nie ma informacji, aby
w trakcie prac korzystano z dostępu do budynku. Potwierdza to także punkt 2.3.2 PFU,
w którym wskazano „armatura pompowni”, a nie „armatura w pompowni”.
IV Ustalenia Izby
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący
ma interes we wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Izba uznała, iż nie została spełniona przesłanka odrzucenia odwołania wskazana w art. 189
ust. 2 pkt 7 ustawy Prawo zamówień publicznych, tj. nieprzesłanie Zamawiającemu kopii
odwołania zgodnie z art. 180 ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych, bowiem dokumenty,
na które wskazywał Zamawiający jako nieprzesłane wraz z kopią odwołania, nie zostały
załączone także do odwołania. Jak wskazał Odwołujący, były to dokumenty nieistniejące w
chwili sporządzania odwołania – dowody, których przeprowadzenie uznał za celowe. Tym
samym kopia odwołania przekazana Zamawiającemu odpowiadała oryginałowi odwołania
przesłanemu Prezesowi Izby.
Izba ustaliła także, iż stan faktyczny postępowania nie jest sporny między Stronami.
Po zapoznaniu się z przedmiotem sporu oraz argumentacją obu Stron i Przystępującego,
w
oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentów postępowania przetargowego
przedstawionych przez Zamawiającego oraz oświadczeń złożonych podczas rozprawy Izba
ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 91 w zw. z art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych poprzez dokonanie wyboru oferty wykonawcy, która nie była
najkorzystniejsza na podstawie przyjętych przez Zamawiającego kryteriów oceny ofert
określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, czym Zamawiający naruszył
zasady równego traktowania wykonawców i zasady uczciwej konkurencji.
Zgodnie z przywołanym w ramach zarzutów art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych
zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz
zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.
Art. 7 ust. 3 ust
awy Prawo zamówień publicznych stanowi, że zamówienia udziela się
wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.
Z dyspozycji art. 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych wynika z kolei, że zamawiający
wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia.
W punkcie XIII ppkt 3 specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający wskazał
następujące kryteria oceny ofert: cena oferty brutto – 60%, okres gwarancji i rękojmi – 20%,
doświadczenie kierownika budowy – 20%.
W ramach kryterium doświadczenia kierownika budowy punkty miały być przyznawane według
następujących zasad: miała je otrzymać osoba posiadająca uprawnienia budowlane do
kierowania robotami w specjalności inżynieryjnej hydrotechnicznej bez ograniczeń lub
odpowiadające im równoważne uprawnienia wydane na podstawie wcześniej obowiązujących
przepisów, która będzie pełnić obowiązki kierownika budowy i która nadzorowała w
charakterze kierownika budowy lub robót zakończonych:
- 1 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
melioracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s
– 5 pkt – 5%,
- 2 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
melioracyjnej o wyd
ajności minimum 1 m
3
/s
– 10 pkt – 10%,
- 3 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
melioracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s
– 5 pkt – 5%,
- 4 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
melioracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s
– 20 pkt – 20%,
-
w przypadku braku ww. doświadczenia – 0 pkt.
Oferta Odwołującego uzyskała: dla ceny – 59,62 punktów, dla okresu gwarancji i rękojmi –
16,67 punktów oraz dla doświadczenia kierownika budowy – 10 punktów, łącznie 86,29
punktów i zajęła druga pozycję w rankingu ofert.
Odwołujący w ramach kryterium doświadczenia wskazał osobę posiadającą uprawnienia
budowlane (kierownika budowy), która nadzorowała w charakterze kierownika budowy trzy
zakończone roboty w zakresie rozbudowy, przebudowy lub remontu pompowni melioracyjnej
o wydajności minimum 1 m
3
/s:
1. „Usuwanie szkód powodziowych na przepompowni Wola Rogowska w km 3+760 wału rzeki
Wisły w msc. Wola Rogowska gm Wietrzychowice, pow. Tarnowski”,
2.
„Przebudowa i remont istniejącej przepompowni melioracyjnej Pawłów w msc. Pawłów gm.
Bolesław”,
3. „Rozbudowa pompowni w Jawiszowicach”.
Zamawiający uznał dwie ostatnie roboty budowlane, natomiast pierwsza, w jego ocenie, nie
spełnia wymogu.
Jak wskazał Zamawiający w informacji o dokonanej ocenie oferty, a następnie w odpowiedzi
na odwołanie, w ramach robót w obiekcie przepompowni Wola Rogowska nie wykonywano
bowiem robót polegających na rozbudowie, przebudowie, budowie lub remoncie tak
zasadniczych eleme
ntów jak pompy, co jest decydującym elementem pompowni ani robót
związanych z częścią energetyczną, sterowaniem pompowni, jak też z żadnymi pracami
wykonywanymi wewnątrz pompowni – prace dotyczyły jedynie wymiany rurociągów tłocznych
w wale, które musiały zostać wymienione z powodu uszkodzenia i rozmycia wału, a są jedynie
obiektami towarzyszącymi pompowni.
Nie było sporne, że zakres zrealizowanych robót koncentrował się wokół: rozebrania dwóch
rurociągów tłocznych śr. 1000 mm oraz jednego rurociągu o śr. 400 mm, wykonania trzech
rurociągów tłocznych z rur z żywic poliestrowych, połączenia rurociągów tłocznych
z istniejącą armaturą w przepompowni, przebudowy jednego wylotu w komorze wylotowej ze
śr. 400 mm na 1000 mm z klapą zwrotną skośną oraz odbudowy rozebranego wału
przeciwpowodziowego. Z przedstawionego podczas rozprawy PFU wynika także, że częścią
prac było również m.in. dogęszczanie i stabilizacja podłoża wokół budynku przepompowni.
Jak słusznie zauważył Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie, faktycznym przedmiotem
sporu w niniejszym postępowaniu odwoławczym jest rozumienie pojęcia „pompowni”, którym
posłużył się Zamawiający w opisie kryterium.
Izba nie zgadza się jednak z poglądem, że z zawartego w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia opisu kryterium można wnioskować, że w zakres wymogu wchodzą wyłącznie
prace wykonywane w budynku pompowni, jak też prace wskazane przez Zamawiającego, tj.
dotyczące samej pompy czy sterowania pompowni. Nie wynika to bowiem ani z treści wymogu,
ani z innych okol
iczności wskazanych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Nie można też uznać, że sama pokrótka definicja słownikowa pojęcia „pompownia” odnosi się
w ogóle do elementów składowych obiektu budowlanego, z którym mamy do czynienia,
przesądzając, co wchodzi w jego zakres, a co nie. Nie taki też był jej cel.
Ze względu na to, że nie przytoczono czy to legalnej, czy branżowej definicji pompowni
(notabene
– pojęcia tego nie wyjaśniono również w opinii z 26 kwietnia 2019 r., na którą
powoływał się Zamawiający jako podstawę swojej decyzji o dokonanej punktacji), Izba oparła
się na sposobie użycia tego pojęcia, dokonywanym w niniejszym postępowaniu odwoławczym,
jak też w prowadzonych postępowaniach przetargowych.
Jest to w jej ocenie zgodne z założeniem interpretacyjnym zawartym w art. 65 § 1 Kodeksu
cywilnego. Wynika z niego, że „oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze
względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz
ustalone zwyczaje”. Przekładając ten przepis na stan faktyczny niniejszej sprawy, Izba wyszła
z założenia, że pojęcie „pompowni” należy tak tłumaczyć, jak jest używane „zwyczajowo”
(branżowo) i jak było używane w tym i wcześniejszych postępowaniach
i umowach.
Analizując sposób użycia pojęcia „pompowni” Izba zauważyła, że jest ono używane
w różnych znaczeniach – jako pompa (zespół pomp) z urządzeniami towarzyszącymi, jako
sam budynek pompowni zawierający pompy oraz jako całego zespołu służącego
pompowaniu/przepompowywaniu wody.
Po pi
erwsze należy zwrócić uwagę na tytuł postępowania – zadania powierzonemu
wykonawcy w Woli Rogowskiej: „usuwanie szkód na przepompowni Wola Rogowska”, pomimo
że gros zleconych prac nie było w ogóle związanych z budynkiem przepompowni, czy
znajdującymi się w niej urządzeniami i instalacjami. Takie samo odniesienie do pompowni jako
całości pojawia się też w treści programu funkcjonalno-użytkowego. Zatem udzielający
zamówienia zamawiający stosował szerokie znaczenie pompowni jako całego funkcjonalnie
powiązanego
obiektu,
którym
zarządzał
(nawet
szersze
niż
Strony
i Przystępujący w postępowaniu odwoławczym).
Po drugie, przedstawiając w odpowiedzi na odwołanie schemat pompowni melioracyjnej
(i określając go jako schemat pompowni), Zamawiający nie odniósł się do samego budynku
pompowni i jego urządzeń, co zresztą w ocenie Izby byłoby trudne i nie obrazowałby sposobu
działania pompowni, gdyż nie działa ona w próżni, lecz przepompowując wodę
z jednego zbiornika do drugiego, także z użyciem rurociągów.
Również w samym opisie działania pompowni Zamawiający wskazał, że „pompownia posiada
z reguły zbiornik gromadzący dopływające wody”, „zadaniem pompowni jest przerzut wody do
odbiornika”, a „dla pracy pompowni istotne znaczenie ma sposób odprowadzenia wody do
odbiorni
ka, który może się odbywać otwartym kanałem lub rurociągiem”.
Wskazuje to w ocenie Izby jednoznacznie, że pojęcie pompowni jest używane nie tylko
w odniesieniu do samych pomp, lecz także m.in. spornego rurociągu tłocznego. Który zresztą,
jak dalej podał Zamawiający – nazywany jest często „przewodami (rurami) tłocznymi
pompowni” – zatem pojęciowo uznawany za element pompowni.
Należy także zauważyć, że ustawa Prawo budowlane jest aktem prawnym o charakterze
ekspansywnym w tym znaczeniu, że z założenia swoim zakresem obejmuje szeroki obszar, a
zawarte w jej art. 3 definicje są bardzo szerokie. Tak więc „obiekt budowlany” to budynek,
budowl
a bądź obiekt małej architektury wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego
użytkowania zgodnie z przeznaczeniem; budowa – to wykonywanie obiektu budowlanego
w określonym miejscu, a także odbudowa, rozbudowa i nadbudowa obiektu budowlanego;
przebudowa
to wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana
parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem
charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość,
szerokość bądź liczba kondygnacji; a remont to wykonywanie w istniejącym obiekcie
budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego,
a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów
budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.
Używane jeszcze w praktyce pojęcia takie jak „modernizacja” czy „adaptacja” stanowią
o celu dz
iałania inwestora, który ma być osiągnięty (unowocześnienie, przeróbka,
powiększenie itd.), ale z prawnego punktu widzenia będą klasyfikowane jako remont,
przebudowa, rozbudowa itd.
Nie ma wątpliwości, że wymiana rurociągu tłocznego, jak i też inne prace wykonywane
w zadaniu w Woli Rogowskiej wykraczały poza bieżącą konserwację, zatem muszą być
zakwalifikowane jako któryś z rodzajów robót budowlanych wymienionych zarówno w Prawie
budowlanym, jak i przez Zamawiającego w kryterium oceny ofert, tj. jako remont, przebudowa,
rozbudowa lub budowa (jak wskazano powyżej, Prawo budowlane jest tu ekspansywne i stara
się wyczerpująco objąć całą dziedzinę robót budowlanych). I, jak słusznie wskazał
Odwołujący, nie ma tu znaczenia, czy celem działania inwestora było „wyremontowanie”,
„przebudowa”, przywrócenie stanu pierwotnego po zniszczeniu, usunięcie szkód, ulepszenie
czy też wyłącznie wydatkowanie akurat posiadanych środków – znaczenie ma kwalifikacja
robót według Prawa budowlanego jako remont, przebudowa itd.
Należy też przyznać rację Odwołującemu, że formułując kryterium i określając sposób
przyznawania w jego ramach punktów, Zamawiający nie wskazał na konkretny zakres prac,
którego nadzorowaniem miał się wykazać proponowany kierownik budowy. Natomiast
oczywis
te jest, że jeśli takie było jego oczekiwanie, powinno to zostać wskazane już na
początku postępowania – w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, a nie dopiero na
etapie oceny ofert.
Z obecnego brzmienia kryterium natomiast nie wynika, że punktowane mogą być wyłącznie
prace dotyczące jedynie samego systemu pomp.
Tym samym Izba uznała, że Odwołujący w sposób uprawniony oczekiwał przyznania mu
punktów za doświadczenie również dla zadania „Usuwanie szkód powodziowych na
przepompowni Wola Rogowska w km
3+760 wału rzeki Wisły w msc. Wola Rogowska gm
Wietrzychowice, pow. Tarnowski” i orzekła jak w sentencji oddalając odwołanie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 2,
§ 3 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 972),
uwzględniając wpis w wysokości 20.000 złotych, koszty wynagrodzenia pełnomocnika
Zamawiającego w kwocie 3.600 złotych oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa
w wysokości 17 złotych, gdyż w postępowaniu odwoławczym działał tylko jeden pełnomocnik.
Przewodniczący: ……………………..…
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody
Polskie
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz
powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
2.
kosztami postępowania obciąża Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodno – Inżynieryjnego w Krakowie Spółkę
z ograniczoną odpowiedzialnością tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie na rzecz
Przedsiębiorstwa Budownictwa Wodno – Inżynieryjnego w Krakowie Spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 23 617 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia
trzy tysi
ące sześćset siedemnaście złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu, wynagrodzenia
pełnomocnika i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986
z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 898/19
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie (Regionalny Zarząd
Gospodarki Wodnej w Krakowie) prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego pod nazwą „Zachowanie i ochrona środowiska, promowanie efektywnego
gospodarowania zasobami wodnymi oraz zapobieganie i zarządzanie ryzykiem powodziowym
poprzez poprawę bezpieczeństwa powodziowego Węzła Oświęcimskiego – rozbudowa
zbiornika retencyjno-
wyrównawczego na Potoku Gromieckim wraz z rozbudową pompowni
Gromiec, w miejscowości Gromiec, gmina Libiąż, powiat chrzanowski, województwo
małopolskie” na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 z późn. zm.), w trybie przetargu nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 17 października 2018 r. w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej pod numerem 2018/S200-453564. Wartość zamówienia jest
większa niż kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
I
Zarzuty i żądania odwołania
Odwołujący – Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodno – Inżynieryjnego w Krakowie Sp. z o.o.
wniósł odwołanie wobec czynności Zamawiającego polegających na ponownym wyborze
oferty wykonawcy
Ośrodek Usług Inżynierskich „STAAND” Sp. z o.o. i jednoczesnym
zaniechaniu wyb
oru oferty Odwołującego, pomimo iż oferta ta, w świetle kryteriów określonych
w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, powinna zostać uznana za najkorzystniejszą.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 91 w zw. z art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych poprzez dokonanie wyboru oferty wykonawcy, która nie była
najkorzystniejsza na podstawie przyjętych przez Zamawiającego kryteriów oceny ofert
określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, czym Zamawiający naruszył
zasady równego traktowania wykonawców i zasady uczciwej konkurencji.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia
wyboru oferty najkorzystniejszej, ponownej ocen
y ofert złożonych w postępowaniu
i dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej z zastosowaniem kryte
riów oceny ofert
wynikających ze specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz przepisów ustawy Prawo
zamówień publicznych, a także zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.
Odwołujący wskazał, że poprzednia czynność Zamawiającego w zakresie wyboru
najkorzystniejszej oferty zakończyła się wniesieniem przez Odwołującego odwołania, które
Zamawiający uznał w całości, co skutkowało umorzeniem postępowania przed KIO (sygn. KIO
280/19)
. Aktualnie zaskarżona czynność Zamawiającego opiera się na identycznych
przesłankach, a zarzuty zawarte w odwołaniu są analogiczne do zarzutów zawartych
w odwołaniu wniesionym w sprawie KIO 280/19.
W
postępowaniu zostały złożone dwie oferty, Zamawiający nie odrzucił żadnej z nich ani nie
wykluczył żadnego wykonawcy. Oferta uznana przez Zamawiającego za najkorzystniejszą
uzyskała łącznie 90 punktów, przy poszczególnych punktach cząstkowych wynoszących: dla
ceny
– 60 punktów, dla okresu gwarancji i rękojmi – 20 punktów oraz dla doświadczenia
kierownika budowy
– 10 punktów. Oferta Odwołującego uzyskała łączną liczbę 86,29 punktów
przy
punktach cząstkowych wynoszących: dla ceny – 59,62 punktów, dla okresu gwarancji i
rękojmi – 16,67 punktów oraz dla doświadczenia kierownika budowy – 10 punktów.
W ocenie Odwołującego decyzja o wyborze oferty najkorzystniejszej jest wadliwa, jako że
narusza przepisy art. 91 w zw. z art. 7 ust. 1 i ust. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych
nakazujące Zamawiającemu ocenę ofert w oparciu o kryteria zawarte w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia oraz wybór wykonawcy z zachowaniem m.in. zasad przejrzystości i
uczciwej konkurencji, a w konsekwencji powierzenie zamówienia wyłącznie temu wykonawcy,
którego wybór jest zgodny z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych.
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający uchybił ww. przepisom, bowiem dokonał
błędnej oceny oferty Odwołującego, której prawidłowa ocena winna skutkować uznaniem jej
za najkorzystniejszą. Uchybienie to polegało na przyznaniu Odwołującemu 10 zamiast 15
punktów w zakresie kryterium doświadczenia, zgodnie z punktem XII ust. 3 specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz treścią oferty. Odwołujący powinien więc uzyskać
łącznie 91,29 punktów.
Odwołujący przy kryterium doświadczenia wskazał osobę posiadającą uprawnienia
budowlane (kierownika budowy), który nadzorował w charakterze kierownika budowy trzy
zakończone roboty w zakresie rozbudowy, przebudowy lub remontu pompowni melioracyjnej
o wydajności minimum 1 m
3
/s, tj.:
1.
„Usuwanie szkód powodziowych na przepompowni Wola Rogowska w km 3+760 wału rzeki
Wisły w msc. Wola Rogowska gm Wietrzychowice, pow. Tarnowski”,
2.
„Przebudowa i remont istniejącej przepompowni melioracyjnej Pawłów w msc. Pawłów, gm.
Bolesław”,
3.
„Rozbudowa pompowni w Jawiszowicach”.
Ze względu na fakt, że tytuł pierwszego zadania nie nawiązywał bezpośrednio do rozbudowy,
przebudowy lub remontu pompown
i, Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia
wyjaśnień dotyczących zakresu robót budowlanych w zadaniu. Odwołujący wyjaśnił, że prace
na przepompowni w msc. Wola Rogowska obejmowały również przebudowę
i remont pompowni o wymaganych parametrach, tj.:
rozebranie dwóch rurociągów tłocznych
śr. 1000 mm z rur żelbetowych Wipro i częściowo z rur stalowych (wewnątrz pompowni) oraz
jednego rurociągu o śr. 400 mm z rur żelbetowych Wipro i częściowo rur stalowych (wewnątrz
przepompowni) na dł. 32 m każdy; wykonanie trzech rurociągów tłocznych z rur
z żywic poliestrowych typu GRP SN 1000 śr. 1280x 28 o długości 32 m. każdy; połączenie
rurociągów tłocznych z istniejącą armaturą w przepompowni; przebudowę jednego wylotu
w komorze wylotowej ze śr. 400 mm na 1000 mm z klapą zwrotną skośną z polietylenu
wysokiej gęstości HDPE; odbudowę rozebranego wału przeciwpowodziowego. W ramach
udzielonych wyjaśnień Odwołujący przedłożył Zamawiającemu m.in. pełną treść umów
dotyczącą trzech robót budowlanych powołanych w doświadczeniu kierownika budowy.
W ocenie Odwołującego powyższe zadanie inwestycyjne obejmowało roboty dotyczące
przebudowy i remontu przepompowni, a tym samym spełniało wymagania specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, w szczególności ze względu na brak określenia
szczegółowego zakresu wymaganych prac w ramach doświadczenia kierownika budowy.
Roboty prowadzone na przepompowni w m
iejscowości Wola Rogowska dotyczyły
przepompown
i o wydajności znacząco większej od wymaganej, tj. 2780 litrów/s.
Dodatkowo Zamawiający w roku 2014 w przetargu na zadanie „Przebudowa i remont
istniejącej przepompowni melioracyjnej Pawłów w msc. Pawłów, gm Bolesław” przy
analogicznym wymogu przyznał Odwołującemu maksymalną liczbę punktów za
doświadczenie, co wskazuje, że nie miał wątpliwości co do doświadczenia Odwołującego
w zakresie przebudowy, budowy, odbudowy remontu lub modernizacji pompowni
melioracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s. Aktualnie jednak
Zamawiający nie uznał
doświadczenia kierownika.
W opinii Odwołującego zrealizowany przez niego zakres prac na zadaniu „Usuwanie szkód
powodziowych na przepompowni Wola Rogowska w km 3+760 wału rzeki Wisły w msc. Wola
Rogowska gm
Wietrzychowice, pow. Tarnowski” w pełni uprawniał do zakwalifikowania jako
spełniającej wymagania punktu V ppkt 1.3 specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
tj.
w zakresie rozbudowy, przebudowy lub remontu pompowni melioracyjnej o wydajności
minimum 1 m
3
/s.
Zgodnie z definicjami zawartymi w art. 3 ustawy Prawo budowlane przebudowa to
wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych
lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych
parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź
liczba kondygnacji. R
emont to wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót
budowlanych
polegających
na
odtworzeniu
stanu
pierwotnego,
a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów
budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym. Elementem prac, które Zamawiający
neguje było m.in. dokonanie wymiany rurociągów tłocznych oraz podłączenie ich do
istniejących pomp w przepompowni, co skutkowało zwiększeniem wydajności całej
przepompowni. Skoro prace,
na które powołuje się Odwołujący, polegały m.in. na demontażu
elementów pompowni oraz zamontowaniu nowych oraz ich połączenie z armaturą wewnątrz
przepompowni, to nie może budzić wątpliwości iż Odwołujący legitymował się doświadczeniem
w zakresie, w j
akim wymagał tego Zamawiający. Zamawiający nie negował zakresu prac
polegających na przebudowie wylotu w komorze wylotowej pompowni, które Odwołujący
wskazał jako element wykonanych robót.
W uzasadnieniu zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty Zamawiający wskazał, że
prace na zadaniu Wola Rogowska w jego ocenie
nie odpowiadają swoim charakterem
i zakresem ustalonemu kryterium oceny,
bowiem zostały wykonane w związku z usuwaniem
szkód powodziowych i były związane z naprawą wału przeciwpowodziowego. Zdaniem
Zamawiającego nie wykonano wówczas prac dotyczących „zasadniczych” elementów, jak
pompy a
ni prace nie obejmowały robót związanych z częścią energetyczną, sterowaniem, ani
żadnymi pracami wewnątrz pompowni, a dotyczyły jedynie wymiany rurociągów tłocznych,
które w ocenie Zamawiającego są jedynie obiektami towarzyszącymi pompowni. Stanowisko
Zam
awiającego jest bezzasadne.
Nieprawdziwe jest twierdzenie
Zamawiającego, iż na zadaniu Wola Rogowska prace nie
obejmowały żadnych robót wewnątrz przepompowni, mając na względzie zakres prac, które
dotyczyły również robót wewnątrz przepompowni, bowiem wymiana rurociągów tłocznych
i ich połączenie do pomp, które znajdują się wewnątrz pompowni, nie mogło być wykonane
bez prac wewnątrz przepompowni. Prace były więc wykonywane zarówno wewnątrz, jak i na
zewnątrz przepompowni. Poza tym warunki specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie
wymagały, aby kierownik budowy legitymował się doświadczeniem w zakresie prac
dotyczących rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu prowadzonego wewnątrz
przepompowni.
W warunkach
specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający nie określił, jakiego
typu prace polegające na przebudowie lub remoncie pompowni winien wykazać kierownik
budowy w ramach swojego doświadczenia. Zamawiający ograniczył się do wymogu
legitymowania się doświadczeniem ogólnym w zakresie przebudowy, budowy, odbudowy
remont
u lub modernizacji pompowni melioracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s. Tym samym
należy uznać, że specyfikacja istotnych warunków zamówienia dopuszczała wszelkie prace,
które można zakwalifikować jako przebudowa, budowa, odbudowa, remont lub modernizacja
p
ompowni.
Gdyby
istotnym
dla
Zamawiającego
był
fakt
doświadczenia
w zakresie prac dotyczących konkretnych elementów czy urządzeń przepompowni, taki
wymóg winien być jasno i precyzyjnie sformułowany w postanowieniach specyfikacji istotnych
warunków zamówienia. To Zamawiający ma obowiązek jasnego i precyzyjnego formułowania
warunków udziału w przetargach. Wobec braku takich postanowień należy uznać, iż
Zamawiający winien uwzględnić doświadczenie w zakresie wszelkich prac, które można
zakwalifikować jako przebudowa, budowa, odbudowa, remont lub modernizacja pompowni.
Nie sposób twierdzić, iż wymiana rurociągów tłocznych, podłączenie ich do istniejących pomp,
przebudowa wylotu w komorze wylotowej przepompowni nie są pracami, które kwalifikować
należy jako przebudowa lub remont/modernizacja pompowni.
Przyczyny
udzielenia zamówienia dla zadania w Woli Rogowskiej nie mają znaczenia.
K
onieczność wykonania prac ze względu na szkody popowodziowe nie jest okolicznością,
która powinna być brana pod uwagę w zakresie oceny doświadczenia kierownika budowy.
Jedynym elementem podlegającym ocenie winien być zakres prac zrealizowany zgodnie
z umową.
Z
askarżona czynność Zamawiającego narusza więc przywołane przepisy, a Zamawiający nie
może dowolnie oceniać złożonych ofert i w podobnych sytuacjach dokonywać bez
uzasadnienia odmiennej oceny tych samych okoliczności.
II Stanowisko Zamawiającego
W odpowiedzi na powyższe zarzuty Zamawiający wniósł w pierwszej kolejności
o odrzucenie, a w drugiej o odd
alenie odwołania.
Zamawiający wskazał, że w treści odwołania Odwołujący wskazuje jako dowód wydruk
dotyczący opisu przepompowni w Woli Rogowskiej oraz opinię biegłych. Kopie tych
dokumentów nie zostały jednak przesłane Zamawiającemu wraz z odwołaniem. Dokumenty te
mogą mieć duże znaczenie merytoryczne i mogłyby istotnie wpłynąć na decyzję
Zamawiającego w sprawie ewentualnego uwzględnienia zarzutów przedstawionych
w odwołaniu.
Na postawiony zarzut Zamawiający odpowiedział, że w punkcie XIII ppkt 3 specyfikacji
istotnych warunków zamówienia określił, że wybierze najkorzystniejszą ofertę kierując się
następującymi kryteriami: cena oferty brutto – 60%, okres gwarancji i rękojmi – 20%,
doświadczenie kierownika budowy – 20%. W ramach kryterium doświadczenia punkty miały
być przyznawane według następujących zasad: osoba posiadająca uprawnienia budowlane
do kierowania robotami w specjalności inżynieryjnej hydrotechnicznej bez ograniczeń lub
odpowiadające im równoważne uprawnienia wydane na podstawie wcześniej obowiązujących
prz
episów,
która
będzie
pełnić
obowiązki
kierownika
budowy
nadzorowała
w charakterze kierownika budowy lub
robót zakończonych:
- 1 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
meli
oracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s
– 5 pkt – 5%,
- 2 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
meli
oracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s
– 10 pkt – 10%,
- 3 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
melioracyjnej o wydajno
ści minimum 1 m
3
/s
– 5 pkt – 5%,
- 4 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
meli
oracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s
– 20 pkt – 20%.
W przypadku,
gdy kierownik budowy nie wykaże się ww. doświadczeniem w nadzorowaniu
robót, otrzyma 0 pkt.
Odwołujący w ramach kryterium doświadczenia wskazał osobę posiadającą uprawnienia
budowlane (kierownika budowy), który nadzorował w charakterze kierownika budowy trzy
zakończone roboty w zakresie rozbudowy, przebudowy lub remontu pompowni melioracyjnej
o
wydajności minimum 1 m
3
/s:
1.
„Usuwanie szkód powodziowych na przepompowni Wola Rogowska w km 3+760 wału rzeki
Wisły w msc. Wola Rogowska gm Wietrzychowice, pow. Tarnowski”,
2.
„Przebudowa i remont istniejącej przepompowni melioracyjnej Pawłów w msc. Pawłów gm.
Bolesław”,
3.
„Rozbudowa pompowni w Jawiszowicach”.
Zamawiający zaliczył Odwołującemu w ramach kryterium doświadczenia dwie ostatnie roboty
budowlane. Tym samym Odwołujący uzyskał 86,29 punktów i jego oferta nie została wybrana.
Zamawiający, formułując kryterium oceny oferty dotyczące doświadczenia kierownika budowy
żądał, aby były to roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu
pompowni
melioracyjnej
o
wydajności
minimum
1
m
3
/s.
Przedstawione
w punkcie 1. roboty nie odpowiada
ją swoim charakterem i zakresem robotom ustalonym
w kryterium oceny ofert, ponieważ nie są robotami budowlanymi w zakresie rozbudowy,
przebudowy budowy lub remontu pompowni melioracyjnej. Z
ostały one zrealizowane w 2012
r. na podstawie umowy zawartej przez Województwo Małopolskie – Małopolski Zarząd
Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie z PRO-WOD Sp. z o.o. z siedzibą w Wieliczce.
Przedmiotem umowy było wykonanie zamówienia w systemie „zaprojektuj i wybuduj”,
polegające na opracowaniu dokumentacji projektowej i na jej podstawie wykonanie robót
budowlanych. Jak wynika z programu funkcjonalno
– użytkowego, zakres prac na tym zadaniu
uwzględniał przede wszystkim roboty budowlane na prawym wale przeciwpowodziowym
Wisły. W wyniku przejścia fali powodziowej na Wiśle w 2010 r. nastąpiło obniżenie terenu od
stopy wału do budynku przepompowni. Wymycie terenu pod rurociągiem oraz realna obawa
uszkodzenia rurociągu spowodowały konieczność jego wymiany i dogęszczenia oraz
stabilizacji podłoża pod rurociągami tłocznymi i wokół budynku przepompowni.
S
am Odwołujący wskazuje na następujący zakres zrealizowanych robót: rozebranie dwóch
ruroci
ągów tłocznych śr. 1000 mm z rur żelbetowych i częściowo z rur stalowych (wewnątrz
pompowni) oraz jednego rurociągu o śr. 400 mm z rur żelbetowych i częściowo z rur stalowych
(wewnątrz pompowni) na dł. 32 m każdy; wykonanie trzech rurociągów tłocznych
z r
ur z żywic poliestrowych śr. 1280x28 długości 32 m każdy; połączenie rurociągów tłocznych
z istniejącą armaturą w przepompowni; przebudowa jednego wylotu w komorze wylotowej ze
śr. 400 mm na 1000 mm z klapą zwrotną skośną z polietylenu wysokiej gęstości HDPE;
odbudowa rozeb
ranego wału przeciwpowodziowego.
W ramach robót budowlanych na tym zadaniu nie były jednak prowadzone żadne roboty
budowlane związane z przebudową, rozbudową, budową czy remontem pompowni
melioracyjnej.
Odwołujący dopuścił się pewnej manipulacji przez dopisanie w nawiasach wyrazów „wewnątrz
pompowni” w sytuacji, gdy w punktach 2.1.1.b.4, 2.3.1.4 i 2.3.2 PFU znajduje się następujący
opis zakresu robót: „rozebranie dwóch rurociągów o średnicy 1000 mm z rur żelbetowych
Wipro i częściowo z rur stalowych oraz jednego rurociągu średnicy 400 mm
z rur żelbetowych Wipro i częściowo z rur stalowych na długości każdy 32,0 m”, nie
zawiera
jący wyrazów „wewnątrz pompowni”.
Wykonawca w ramach swoich obowiązków miał jedynie podłączyć nowo wykonane rurociągi
z istniejącą armaturą pompowni w sposób zapewniający szczelność na połączeniu. Wszystkie
prace objęte zakresem tego zamówienia wykonywane były poza urządzeniem pompowni,
wykonawca nie wykonywał żadnych robót budowlanych, które mogłyby stanowić ingerencję w
pompownię. Zakres prac budowlanych wykonanych na tym zadaniu spisany na okoliczność
odbioru końcowego robót na tym obiekcie nie wskazuje również, że wykonawca wykonywał
jakiekolwiek prace budowlane na przepompowni.
W ramach wykonanych robót w obiekcie przepompowni Wola Rogowska nie wykonywano
zatem
robót polegających na rozbudowie, przebudowie, budowie lub remoncie tak
zasadniczych elementów jak pompy, co jest decydującym elementem pompowni. Prace te
również nie obejmowały robót związanych z częścią energetyczną, sterowaniem pompowni,
ani z żadnymi pracami wykonywanymi wewnątrz pompowni. Dotyczyły jedynie wymiany
rurociągów tłocznych w wale, które musiały zostać wymienione z powodu uszkodzenia
i rozmycia wału, a są jedynie obiektami towarzyszącymi pompowni.
Kluczowym zagadnieniem jest zatem ustalenie, czy elementem (częścią) pompowni są
przewody (rury) tłoczone połączone z pompami (agregatami pompowymi). Okoliczność taka
nie została udowodniona przez Odwołującego.
P
ompownie melioracyjne stosowane są do odpompowania wód z obszarów, z których ich
naturalny, grawitacyjny odpływ nie jest możliwy. Dotyczy to naturalnych obszarów
depresyjnych lub bezodpływowych oraz obszarów, z których naturalny odpływ wód został
uniemożliwiony w wyniku działalności człowieka, np. w rezultacie budowy obwałowania
sztucznego zbiornika lub wałów przeciwpowodziowych wzdłuż rzek.
Zamawiający przedstawił przykładowy schemat pompowni melioracyjnej z zaznaczonymi
elementami: 1.
retencyjny zbiornik dopływowy (ssawny), 2. pompownia, 3. rurociąg tłoczny,
4.
wał przeciwpowodziowy, 5. odbiornik (rzeka), H
s
– poziom w zbiorniku dopływowym, H
t
–
poziom w odbiorniku (rzece), H
tmax
– maksymalny poziom w odbiorniku (rzece).
Wyjaśnił, że pompownia posiada z reguły zbiornik (1) gromadzący dopływające wody
i dysponujący pewną (zazwyczaj niewielką) retencją, tzn. zdolnością do zgromadzenia
określonej objętości. Zadaniem pompowni jest przerzut wody do odbiornika (5), którym
najczęściej jest rzeka lub inny ciek wodny. Dla pracy pompowni istotne znaczenie ma sposób
odprowadzenia wody do odbiornika, który może się odbywać otwartym kanałem, ale może
również rurociągiem (3).
Zgodnie ze słownikowym rozumieniem (Słownik języka polskiego, t. II, PWN, Warszawa 1988),
pompownia to zakład, pomieszczenie z zespołem pomp (wraz z urządzeniami pomocniczymi)
służącymi do przemieszczania cieczy; stacja pomp, zaś przepompownia to urządzenie
składające się z zespołu pomp i aparatury sterowniczej, służące do przepompowywania cieczy
lub gazów, także budowla, w której się mieści to urządzenie, przy czym pompa to maszyna do
podnoszenia cieczy z poziomu niższego na wyższy lub do przetłaczania cieczy z obszaru o
ciśnieniu niższym do obszaru o ciśnieniu wyższym.
Zgodnie
z internetowym słownikiem języka polskiego (https://sip.pwn.pl/slowniki) pompownia,
przepompownia, stacja pomp to pomieszczenie (lub zakład), w którym pracują pompy,
napędzające je silniki i urządzenia pomocnicze, przepompownia to także zespół urządzeń
służący do przepompowywania cieczy lub gazów; też: budowla, w której się mieści ten zespół
urządzeń, zaś pompa to urządzenie, które tłoczy ciecz lub gaz z miejsca na miejsce.
J
ednak elementem (częścią) pompowni nie są przewody (rury) tłoczne – są jedynie połączone
z pompami (agregatami pompowymi). Są one natomiast elementem systemu odprowadzenia
wody (systemu przepompowywania wody), a z uwagi na to, że są połączone z urządzeniami
w pompowni
, nazywane są często przewodami (rurami) tłocznymi pompowni.
W myśl art. 3 pkt 8 ustawy Prawo budowlane pod pojęciem remontu należy rozumieć
wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na
odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym
dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym. Przez
przebudowę należy natomiast rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których
następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu
budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia
zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji (art. 3 pkt 7a ustawy Prawo
budowlane).
Mając na uwadze powyższe definicje remontu i przebudowy oraz faktyczny zakres
zrealizowanych prac,
nie sposób przyznać racji Odwołującemu, że wykonywał on
w istniejącym obiekcie budowlanym, jakim jest pompownia, roboty budowlane polegające na
odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiące bieżącej konserwacji. Wszystkie roboty
budowlane na tym zadan
iu były prowadzone w obrębie rurociągów tłocznych, które są
elementem systemu odprowadzenia wody (systemu przepompowywania wody), roboty te nie
dotyczyły samego urządzenia, jakim jest pompa ani też nie obejmowały robót na pompowni
melioracyjnej.
Co do pow
ołania się przez Odwołującego na zaliczenie przedmiotowego doświadczenia
w przetargu na „przebudowę i remont istniejącej przepompowni melioracyjnej Pawłów
w msc. Pawłów, gm. Bolesław”, Zamawiający wskazał, że nie ma tożsamości podmiotowej
pomiędzy nim a Województwem Małopolskim – Małopolskim Zarządem Melioracji i Urządzeń
Wodnych w Krakowie. Poza tym
każde postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
jest niezależne od innych postępowań, a czynności zamawiającego podjęte w postępowaniu
prowadzonym obe
cnie lub w przeszłości nie mogą wpływać na czynności podjęte przez
zamawiającego w obecnie prowadzonym postępowaniu, w szczególności, gdyby te czynności
okazały by się być dokonane z naruszeniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych.
Poza tym w przyw
ołanym postępowaniu doświadczenie nie stanowiło kryterium oceny ofert i
nie było tożsamości brzmienia warunku.
Zamawiający nie zgodził się też ze stwierdzeniem Odwołującego, iż w wymogu dotyczącym
doświadczenia brak było szczegółowego określenia zakresu wymaganych prac, gdyż
w opisie kryterium wyraźnie wskazał, że chodzi o roboty w zakresie rozbudowy, przebudowy
budowy lub remontu pompowni melioracyjnej. Z kolei rozbudowa, przebudowa, budowa lub
remont są pojęciami zdefiniowanymi w ustawie Prawo budowlane.
III Stanowisko Przystępującego
Przystępujący poparł stanowisko Zamawiającego. Stwierdził, że przedmiotowe roboty w Woli
Rogowskiej były wykonane przez firmę PRO-WOD Sp. z o.o., a nie przez Odwołującego,
zatem może on nie znać szczegółów realizacji. Z oględzin, których dokonał Przystępujący na
przepompowni, wynika, iż przyłączenie rurociągów następowało na zewnątrz budynku
przepompowni, a nie wewnątrz. Również w dzienniku pompowni nie ma informacji, aby
w trakcie prac korzystano z dostępu do budynku. Potwierdza to także punkt 2.3.2 PFU,
w którym wskazano „armatura pompowni”, a nie „armatura w pompowni”.
IV Ustalenia Izby
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący
ma interes we wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Izba uznała, iż nie została spełniona przesłanka odrzucenia odwołania wskazana w art. 189
ust. 2 pkt 7 ustawy Prawo zamówień publicznych, tj. nieprzesłanie Zamawiającemu kopii
odwołania zgodnie z art. 180 ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych, bowiem dokumenty,
na które wskazywał Zamawiający jako nieprzesłane wraz z kopią odwołania, nie zostały
załączone także do odwołania. Jak wskazał Odwołujący, były to dokumenty nieistniejące w
chwili sporządzania odwołania – dowody, których przeprowadzenie uznał za celowe. Tym
samym kopia odwołania przekazana Zamawiającemu odpowiadała oryginałowi odwołania
przesłanemu Prezesowi Izby.
Izba ustaliła także, iż stan faktyczny postępowania nie jest sporny między Stronami.
Po zapoznaniu się z przedmiotem sporu oraz argumentacją obu Stron i Przystępującego,
w
oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentów postępowania przetargowego
przedstawionych przez Zamawiającego oraz oświadczeń złożonych podczas rozprawy Izba
ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 91 w zw. z art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych poprzez dokonanie wyboru oferty wykonawcy, która nie była
najkorzystniejsza na podstawie przyjętych przez Zamawiającego kryteriów oceny ofert
określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, czym Zamawiający naruszył
zasady równego traktowania wykonawców i zasady uczciwej konkurencji.
Zgodnie z przywołanym w ramach zarzutów art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych
zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz
zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.
Art. 7 ust. 3 ust
awy Prawo zamówień publicznych stanowi, że zamówienia udziela się
wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.
Z dyspozycji art. 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych wynika z kolei, że zamawiający
wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia.
W punkcie XIII ppkt 3 specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający wskazał
następujące kryteria oceny ofert: cena oferty brutto – 60%, okres gwarancji i rękojmi – 20%,
doświadczenie kierownika budowy – 20%.
W ramach kryterium doświadczenia kierownika budowy punkty miały być przyznawane według
następujących zasad: miała je otrzymać osoba posiadająca uprawnienia budowlane do
kierowania robotami w specjalności inżynieryjnej hydrotechnicznej bez ograniczeń lub
odpowiadające im równoważne uprawnienia wydane na podstawie wcześniej obowiązujących
przepisów, która będzie pełnić obowiązki kierownika budowy i która nadzorowała w
charakterze kierownika budowy lub robót zakończonych:
- 1 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
melioracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s
– 5 pkt – 5%,
- 2 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
melioracyjnej o wyd
ajności minimum 1 m
3
/s
– 10 pkt – 10%,
- 3 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
melioracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s
– 5 pkt – 5%,
- 4 roboty budowlane w zakresie rozbudowy, przebudowy, budowy lub remontu pompowni
melioracyjnej o wydajności minimum 1 m
3
/s
– 20 pkt – 20%,
-
w przypadku braku ww. doświadczenia – 0 pkt.
Oferta Odwołującego uzyskała: dla ceny – 59,62 punktów, dla okresu gwarancji i rękojmi –
16,67 punktów oraz dla doświadczenia kierownika budowy – 10 punktów, łącznie 86,29
punktów i zajęła druga pozycję w rankingu ofert.
Odwołujący w ramach kryterium doświadczenia wskazał osobę posiadającą uprawnienia
budowlane (kierownika budowy), która nadzorowała w charakterze kierownika budowy trzy
zakończone roboty w zakresie rozbudowy, przebudowy lub remontu pompowni melioracyjnej
o wydajności minimum 1 m
3
/s:
1. „Usuwanie szkód powodziowych na przepompowni Wola Rogowska w km 3+760 wału rzeki
Wisły w msc. Wola Rogowska gm Wietrzychowice, pow. Tarnowski”,
2.
„Przebudowa i remont istniejącej przepompowni melioracyjnej Pawłów w msc. Pawłów gm.
Bolesław”,
3. „Rozbudowa pompowni w Jawiszowicach”.
Zamawiający uznał dwie ostatnie roboty budowlane, natomiast pierwsza, w jego ocenie, nie
spełnia wymogu.
Jak wskazał Zamawiający w informacji o dokonanej ocenie oferty, a następnie w odpowiedzi
na odwołanie, w ramach robót w obiekcie przepompowni Wola Rogowska nie wykonywano
bowiem robót polegających na rozbudowie, przebudowie, budowie lub remoncie tak
zasadniczych eleme
ntów jak pompy, co jest decydującym elementem pompowni ani robót
związanych z częścią energetyczną, sterowaniem pompowni, jak też z żadnymi pracami
wykonywanymi wewnątrz pompowni – prace dotyczyły jedynie wymiany rurociągów tłocznych
w wale, które musiały zostać wymienione z powodu uszkodzenia i rozmycia wału, a są jedynie
obiektami towarzyszącymi pompowni.
Nie było sporne, że zakres zrealizowanych robót koncentrował się wokół: rozebrania dwóch
rurociągów tłocznych śr. 1000 mm oraz jednego rurociągu o śr. 400 mm, wykonania trzech
rurociągów tłocznych z rur z żywic poliestrowych, połączenia rurociągów tłocznych
z istniejącą armaturą w przepompowni, przebudowy jednego wylotu w komorze wylotowej ze
śr. 400 mm na 1000 mm z klapą zwrotną skośną oraz odbudowy rozebranego wału
przeciwpowodziowego. Z przedstawionego podczas rozprawy PFU wynika także, że częścią
prac było również m.in. dogęszczanie i stabilizacja podłoża wokół budynku przepompowni.
Jak słusznie zauważył Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie, faktycznym przedmiotem
sporu w niniejszym postępowaniu odwoławczym jest rozumienie pojęcia „pompowni”, którym
posłużył się Zamawiający w opisie kryterium.
Izba nie zgadza się jednak z poglądem, że z zawartego w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia opisu kryterium można wnioskować, że w zakres wymogu wchodzą wyłącznie
prace wykonywane w budynku pompowni, jak też prace wskazane przez Zamawiającego, tj.
dotyczące samej pompy czy sterowania pompowni. Nie wynika to bowiem ani z treści wymogu,
ani z innych okol
iczności wskazanych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Nie można też uznać, że sama pokrótka definicja słownikowa pojęcia „pompownia” odnosi się
w ogóle do elementów składowych obiektu budowlanego, z którym mamy do czynienia,
przesądzając, co wchodzi w jego zakres, a co nie. Nie taki też był jej cel.
Ze względu na to, że nie przytoczono czy to legalnej, czy branżowej definicji pompowni
(notabene
– pojęcia tego nie wyjaśniono również w opinii z 26 kwietnia 2019 r., na którą
powoływał się Zamawiający jako podstawę swojej decyzji o dokonanej punktacji), Izba oparła
się na sposobie użycia tego pojęcia, dokonywanym w niniejszym postępowaniu odwoławczym,
jak też w prowadzonych postępowaniach przetargowych.
Jest to w jej ocenie zgodne z założeniem interpretacyjnym zawartym w art. 65 § 1 Kodeksu
cywilnego. Wynika z niego, że „oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze
względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz
ustalone zwyczaje”. Przekładając ten przepis na stan faktyczny niniejszej sprawy, Izba wyszła
z założenia, że pojęcie „pompowni” należy tak tłumaczyć, jak jest używane „zwyczajowo”
(branżowo) i jak było używane w tym i wcześniejszych postępowaniach
i umowach.
Analizując sposób użycia pojęcia „pompowni” Izba zauważyła, że jest ono używane
w różnych znaczeniach – jako pompa (zespół pomp) z urządzeniami towarzyszącymi, jako
sam budynek pompowni zawierający pompy oraz jako całego zespołu służącego
pompowaniu/przepompowywaniu wody.
Po pi
erwsze należy zwrócić uwagę na tytuł postępowania – zadania powierzonemu
wykonawcy w Woli Rogowskiej: „usuwanie szkód na przepompowni Wola Rogowska”, pomimo
że gros zleconych prac nie było w ogóle związanych z budynkiem przepompowni, czy
znajdującymi się w niej urządzeniami i instalacjami. Takie samo odniesienie do pompowni jako
całości pojawia się też w treści programu funkcjonalno-użytkowego. Zatem udzielający
zamówienia zamawiający stosował szerokie znaczenie pompowni jako całego funkcjonalnie
powiązanego
obiektu,
którym
zarządzał
(nawet
szersze
niż
Strony
i Przystępujący w postępowaniu odwoławczym).
Po drugie, przedstawiając w odpowiedzi na odwołanie schemat pompowni melioracyjnej
(i określając go jako schemat pompowni), Zamawiający nie odniósł się do samego budynku
pompowni i jego urządzeń, co zresztą w ocenie Izby byłoby trudne i nie obrazowałby sposobu
działania pompowni, gdyż nie działa ona w próżni, lecz przepompowując wodę
z jednego zbiornika do drugiego, także z użyciem rurociągów.
Również w samym opisie działania pompowni Zamawiający wskazał, że „pompownia posiada
z reguły zbiornik gromadzący dopływające wody”, „zadaniem pompowni jest przerzut wody do
odbiornika”, a „dla pracy pompowni istotne znaczenie ma sposób odprowadzenia wody do
odbiorni
ka, który może się odbywać otwartym kanałem lub rurociągiem”.
Wskazuje to w ocenie Izby jednoznacznie, że pojęcie pompowni jest używane nie tylko
w odniesieniu do samych pomp, lecz także m.in. spornego rurociągu tłocznego. Który zresztą,
jak dalej podał Zamawiający – nazywany jest często „przewodami (rurami) tłocznymi
pompowni” – zatem pojęciowo uznawany za element pompowni.
Należy także zauważyć, że ustawa Prawo budowlane jest aktem prawnym o charakterze
ekspansywnym w tym znaczeniu, że z założenia swoim zakresem obejmuje szeroki obszar, a
zawarte w jej art. 3 definicje są bardzo szerokie. Tak więc „obiekt budowlany” to budynek,
budowl
a bądź obiekt małej architektury wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego
użytkowania zgodnie z przeznaczeniem; budowa – to wykonywanie obiektu budowlanego
w określonym miejscu, a także odbudowa, rozbudowa i nadbudowa obiektu budowlanego;
przebudowa
to wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana
parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem
charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość,
szerokość bądź liczba kondygnacji; a remont to wykonywanie w istniejącym obiekcie
budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego,
a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów
budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.
Używane jeszcze w praktyce pojęcia takie jak „modernizacja” czy „adaptacja” stanowią
o celu dz
iałania inwestora, który ma być osiągnięty (unowocześnienie, przeróbka,
powiększenie itd.), ale z prawnego punktu widzenia będą klasyfikowane jako remont,
przebudowa, rozbudowa itd.
Nie ma wątpliwości, że wymiana rurociągu tłocznego, jak i też inne prace wykonywane
w zadaniu w Woli Rogowskiej wykraczały poza bieżącą konserwację, zatem muszą być
zakwalifikowane jako któryś z rodzajów robót budowlanych wymienionych zarówno w Prawie
budowlanym, jak i przez Zamawiającego w kryterium oceny ofert, tj. jako remont, przebudowa,
rozbudowa lub budowa (jak wskazano powyżej, Prawo budowlane jest tu ekspansywne i stara
się wyczerpująco objąć całą dziedzinę robót budowlanych). I, jak słusznie wskazał
Odwołujący, nie ma tu znaczenia, czy celem działania inwestora było „wyremontowanie”,
„przebudowa”, przywrócenie stanu pierwotnego po zniszczeniu, usunięcie szkód, ulepszenie
czy też wyłącznie wydatkowanie akurat posiadanych środków – znaczenie ma kwalifikacja
robót według Prawa budowlanego jako remont, przebudowa itd.
Należy też przyznać rację Odwołującemu, że formułując kryterium i określając sposób
przyznawania w jego ramach punktów, Zamawiający nie wskazał na konkretny zakres prac,
którego nadzorowaniem miał się wykazać proponowany kierownik budowy. Natomiast
oczywis
te jest, że jeśli takie było jego oczekiwanie, powinno to zostać wskazane już na
początku postępowania – w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, a nie dopiero na
etapie oceny ofert.
Z obecnego brzmienia kryterium natomiast nie wynika, że punktowane mogą być wyłącznie
prace dotyczące jedynie samego systemu pomp.
Tym samym Izba uznała, że Odwołujący w sposób uprawniony oczekiwał przyznania mu
punktów za doświadczenie również dla zadania „Usuwanie szkód powodziowych na
przepompowni Wola Rogowska w km
3+760 wału rzeki Wisły w msc. Wola Rogowska gm
Wietrzychowice, pow. Tarnowski” i orzekła jak w sentencji oddalając odwołanie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 2,
§ 3 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 972),
uwzględniając wpis w wysokości 20.000 złotych, koszty wynagrodzenia pełnomocnika
Zamawiającego w kwocie 3.600 złotych oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa
w wysokości 17 złotych, gdyż w postępowaniu odwoławczym działał tylko jeden pełnomocnik.
Przewodniczący: ……………………..…
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 783/19 z dnia 2019-07-01
- Sygn. akt KIO 951/19 z dnia 2019-06-24
- Sygn. akt KIO 988/19 z dnia 2019-06-14
- Sygn. akt KIO 994/19 z dnia 2019-06-14
- Sygn. akt KIO 823/19, KIO 826/19, KIO 844/19 z dnia 2019-06-12
