rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2016-07-22
rok: 2016
data dokumentu: 2016-07-22
rok: 2016
sygnatury akt.:
KIO 1209/16
KIO 1209/16
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 lipca 2016 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 lipca 2016 r. przez wykonawcę
WK
Architekci sp. z o.o. sp. k. w Poznaniu
w postępowaniu prowadzonym przez
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM
w Szczecinie
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
U.T. i M.H.-K.,
prowadzących działalność gospodarczą pod nazwą
Pracownia Projektowa Arkada w
Szczecinie, zgłaszających swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 lipca 2016 r. przez wykonawcę
WK
Architekci sp. z o.o. sp. k. w Poznaniu
w postępowaniu prowadzonym przez
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM
w Szczecinie
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
U.T. i M.H.-K.,
prowadzących działalność gospodarczą pod nazwą
Pracownia Projektowa Arkada w
Szczecinie, zgłaszających swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
orzeka:
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej, unieważnienie czynności odrzucenia oferty
odwołującego, powtórzenie czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem
oferty złożonej przez odwołującego, w tym poprawienie w ofercie odwołującego na
podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp innych omyłek polegających na
niezgodności
oferty
ze
specyfikacją
istotnych
warunków
zamówienia
niepowodujących istotnych zmian w treści oferty w ten sposób, że w formularzu
oferty kwotę „616.600,00” zastąpić liczbą „619.600,00 zł, kwotę „758.418,00” kwotą
„762.108,00”, kwotę „9.000,00” - kwotą „6.000,00”, kwotę „11.070,00” – kwotą
„7.380,00”, kwotę „150” kwotą „100”, kwotę „184,5” – kwotą „123”.
2. kosztami postępowania obciąża
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM w
Szczecinie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15.000 zł 00 gr
(słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
WK
Architekci sp. z o.o. sp. k. w Poznaniu tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od
Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 PUM w
Szczecinie na rzecz wykonawcy WK Architekci sp. z o.o. sp. k. w Poznaniu
kwotę
18.600 zł 00 gr (słownie: osiemnastu tysięcy sześciuset złotych zero
groszy), stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od
odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w
Szczecinie.
Przewodniczący: ………………….…
Sygn. akt: KIO 1209/16
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM w Szczecinie –
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia na
podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.
U. z 2015 r. poz. 2164), zwanej dalej „ustawą Pzp”, którego przedmiotem jest „wykonanie
kompletnej dokumentacji projektowo-kosztorysowej rozbudowy i przebudowy budynku
Szpitala, mieszczącego Klinikę Ginekologii Operacyjnej i Onkologii Ginekologicznej
Dorosłych i Dziewcząt, Klinikę Położnictwa i Ginekologii oraz Klinikę Patologii Noworodka z
blokami operacyjnymi (budynek A) wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę i pełnieniem
nadzoru autorskiego”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej 8 kwietnia 2016 r., nr 2016/S 069-120627.
29 czerwca 2016 r. zamawiający zawiadomił wykonawcę WK Architekci sp. z o.o. sp.
k. w Poznaniu, zwanego dalej „odwołującym”, o odrzuceniu oferty odwołującego oraz
wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia U.T. i M.H.-K., prowadzących działalność gospodarczą pod
nazwą Pracownia Projektowa Arkada w Szczecinie, zwanych dalej „przystępującym”.
Wobec czynności odrzucenia własnej oferty oraz zaniechania czynności poprawienia
w ofercie odwołującego omyłek w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp odwołujący wniósł 5
lipca 2016 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
a) art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp przez bezzasadne i wadliwe jego zastosowanie,
konsekwencją czego było odrzucenie oferty odwołującego wskutek uznania, iż zawierała
ona błędy w obliczeniu ceny, pomimo iż oferta ta nie była dotknięta tego rodzaju błędami,
b) art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp przez jego niezastosowanie w sytuacji, kiedy zamawiający
dysponował klarownymi wyjaśnieniami odwołującego wskazującymi na niezgodność
oferty z treścią SIWZ, którą to niezgodność zamawiający mógł samodzielnie poprawić,
nie powodując istotnych zmian w treści oferty,
c) art. 87 ust. 2 pkt 2 przez jego niezastosowanie w sytuacji, kiedy zamawiający
dysponował klarownymi wyjaśnieniami odwołującego wskazującymi na konieczność
samodzielnego poprawienia oczywistych omyłek rachunkowych
- z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek - w oparciu o ten
przepis.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
a) unieważnienia czynności, polegającej na wyborze najkorzystniejszej oferty złożonej
przez przystępującego,
b) dokonania ponownej oceny i badania ofert w celu wyboru oferty najkorzystniejszej w
postępowaniu zgodnie z przepisami prawa SIWZ w tym dokonania samodzielnego
poprawienia oferty złożonej przez odwołującego na podstawie art. 87 ust. 2 pkt. 3 i 2
ustawy Pzp.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący podniósł, że nie zgadza się z rozstrzygnięciem
zamawiającego, który odrzucił ofertę złożoną przez odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1
pkt. 6 ustawy Pzp z powodu błędu w obliczeniu oceny. Argumentował, że zamawiający w
treści dokumentacji przetargowej wymagał od wykonawców złożenia formularza ofertowego,
w którym zostanie wskazana cena ryczałtowa za wykonanie całości przedmiotu zamówienia,
jak również elementy składowe tej ceny, tj.
-
ryczałtowa cena za opracowanie dokumentacji projektowo - kosztorysowej wraz z
uzyskaniem pozwolenia na budowę (A),
-
ryczałtowa cena za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji
inwestycji obejmująca 60 pobytów wykonawcy podczas realizacji inwestycji (B),
-
ryczałtowa cena za 1 pobyt wykonawcy podczas realizacji zamówienia w związku z
pełnieniem nadzoru autorskiego.
Poza ww. formularzem ofertowym zamawiający żądał złożenia szczegółowej
kalkulacji wynagrodzenia za opracowaną dokumentację w rozbiciu na poszczególne zakresyświadczenia - zgodnie z wzorem stanowiącym zał. nr 8 do formularza oferty. W toku oceny i
badania ofert zamawiający zauważył rozbieżność w ofercie złożonej przez odwołującego,
polegającą na podaniu przez niego dwóch różnych wartości wynagrodzenia ryczałtowego za
pełnienie nadzoru autorskiego obejmującego 60 pobytów. W formularzu ofertowym była to
wartość 9.000,00 zł netto (poz. B), natomiast w szczegółowej kalkulacji - 6.000 zł netto.
Zamawiający w dniu 17 czerwca 2016 r. wezwał odwołującego do złożenia stosownych
wyjaśnień. W odpowiedzi na powyższe pismem z dnia 20 czerwca 2016 r. wykonawca:
-
potwierdził cenę ryczałtową netto za wykonanie całości przedmiotu zamówienia, tj.
625.600,00 zł netto (tj. 758.418,00 zł brutto),
-
wskazał, iż w formularzu ofertowym wkradła się omyłka, polegająca na błędnym
przepisaniu do niego wartości wynagrodzenia za pełnienie nadzoru inwestorskiego
obejmującego 60 pobytów - ze szczegółowej kalkulacji,
-
potwierdził
prawidłowość
wartości
wynagrodzenia
za
pełnienie
nadzoru
inwestorskiego obejmującego 60 pobytów wskazanej w szczegółowej kalkulacji, podnosząc,
iż cena ryczałtowa za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji -
tak jak wskazano w szczegółowej kalkulacji - wynosi 6.000,00 zł netto (7,380,00 zł brutto),
nie zaś 9.000 zł netto - jak omyłkowo wskazano w formularzu ofertowym - i obejmuje ona
wymaganą ilość pobytów wykonawcy w trakcie realizacji inwestycji, czyli 60. Tym samym
odwołujący nakazał zamawiającemu potraktowanie tej omyłki jako polegającej na
niezgodności oferty ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia (brak zgodności
formularza ofertowego ze szczegółową kalkulacją, która miała na celu wskazać sposób
obliczenia ceny), niepowodującej istotnych zmian w treści oferty,
-
wskazał, iż w związku z omyłkowym przepisaniem do formularza ofertowego wartości
wynagrodzenia za pełnienie nadzoru inwestorskiego - zamawiający winien wartość tę
poprawić na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, a następnie - na podstawie art. 87
ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp - skorygować wartość pozycji A formularza ofertowego
(wynagrodzenie ryczałtowe za opracowanie dokumentacji projektowo - kosztorysowej wraz z
uzyskaniem pozwolenia na budowę). Kalkulacja, jakiej winien był dokonać samodzielnie
zamawiający w ramach poprawienia oczywistej omyłki rachunkowej - polegała na odjęciu od
ceny netto za całość przedmiotu zamówienia - wartości za pełnienie nadzoru inwestorskiego
(625.600,00 zł - 6.000,00 zł = 619.600 zł netto, tj. 762.108,00 zł brutto). Ewentualnie - mając
wiedzę o prawidłowości szczegółowej kalkulacji ofertowej - zamawiający mógł uzyskać ww.
wynik, sumując wszystkie pozycje wskazane w formularzu ofertowym - poza pozycją
dotyczącą nadzoru autorskiego.
-
wskazał, iż w związku z poprawieniem w formularzu ofertowym wartości
wynagrodzenia za pełnienie nadzoru inwestorskiego (poz. B) - zamawiający w oparciu o art.
87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp - winien dokonać poprawienia wartości wynagrodzenia
ryczałtowego za 1 pobyt wykonawcy w związku z pełnieniem przez niego nadzoru
autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji. Kalkulacja winna przedstawiać się
następująco: 6.000,00 zł: 60 pobytów = 100,00 zł netto, czyli 123,00 zł brutto).
Odwołujący argumentował, że wyjaśnił zamawiającemu przyczynę rozbieżności
między wartością wynagrodzenia netto za pełnienie nadzoru autorskiego podaną w
formularzu ofertowym i szczegółowej kalkulacji. Błąd ten polegał wyłącznie na omyłkowym
przepisaniu ze szczegółowej kalkulacji do formularza ofertowego innej wartości
wynagrodzenia ryczałtowego za pełnienie nadzoru inwestorskiego. Omyłkę tę należało
potraktować jako niezgodność oferty z treścią SIWZ, która zakładała tożsamość wartości
formularza ofertowego ze szczegółową kalkulacją, która co do istoty miała za zadanie
przedstawić sposób obliczenia ceny przez wykonawców. Istotne przy tym pozostaje, iż
formularz ten - w ocenie odwołującego - stanowił element oferty. O powyższym przesądza
np. następujący zapis w formularzu szczegółowej kalkulacji: „Wszystkie części tabeli w
kolumnie „oferowana cena netto” powinny być wypełnione. Wstawienie cyfry „0” spowoduje
unieważnienie oferty. Oznacza to niewątpliwie, że dokument ten nie miał waloru wyłącznie
informacyjnego. Wręcz przeciwnie - podlegał on ocenie zamawiającego na etapie weryfikacji
ofert tak samo jak każdy inny wymagany dokument składający się na treść oferty, z daleko
idącymi konsekwencjami nieprawidłowego jego wypełnienia. Potwierdza to również pismo
zamawiającego z 29 czerwca 2016 r. zawiadamiające o wyniku postępowania i odrzuceniu
oferty odwołującego. W piśmie tym zamawiający wskazał, iż na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3
ustawy Pzp dokonał samodzielnego sumowania pozycji A i B zawartych w formularzu
ofertowym, a podstawą legitymującą działania zamawiającego była okoliczność, iż uzyskana
wartość była zbieżna z wartością „ceny netto wynagrodzenia” zawartą w szczegółowej
kalkulacji wynagrodzenia (tj. 625.600,00 zł netto). Stwierdzić zatem należy, iż zamawiający w
toku oceny i badania ofert uczynił ww. dokument podstawą nie tylko oceny ofert ale również
poprawiania w nich omyłek rachunkowych, skoro dokument ten stanowił punkt odniesienia
przy tego rodzaju działaniach. Zamawiający, dysponując wyjaśnieniami odwołującego,
winien był dokonać samodzielnego poprawienia oferty w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy
Pzp. Zdaniem odwołującego w analizowanej sprawie nie wystąpił błąd w obliczeniu ceny.
Dokumentem, który miał zobrazować proces jej obliczenia, była szczegółowa kalkulacja,
stanowiąca załącznik do formularza ofertowego według wzoru narzuconego przez
zamawiającego. Kalkulacja ta złożona do oferty przez odwołującego uwzględniała wszelkie
wymagania zamawiającego pozycje i co najistotniejsze - została opracowana prawidłowo, co
odwołujący w toku oceny i badania ofert potwierdził. Nie sposób zarzucić odwołującemu, iż
przy obliczeniu ceny nie uwzględnił cech przedmiotu zamówienia, jego zakresu lub
warunków realizacji. Dlatego też omyłkowe przepisanie ze szczegółowej kalkulacji do
formularza ofertowego innej kwoty za pełnienie nadzoru autorskiego - nie można uznać za
błąd w obliczeniu ceny lecz inną omyłkę w rozumieniu art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał także, że poprawienie omyłki nie skutkowałoby - w przypadku
niniejszego postępowania i oferty odwołującego - wytworzeniem nowego oświadczenia woli
wykonawcy, gdyż po pierwsze nie uległaby zmianie wysokość wynagrodzenia ryczałtowego
za wykonanie całości przedmiotu zamówienia, a po drugie zamawiający dysponował
oświadczeniem woli wykonawcy w tym zakresie w postaci szczegółowej kalkulacji załączonej
do formularza ofertowego, której poprawność wykonawca potwierdził w toku oceny i badania
ofert. Podkreślił, iż z żadnego przepisu ustawy Pzp, w szczególności z regulacji zawartych w
art. 87 ustawy Pzp, nie wynika zakaz poprzedzenia czynności poprawienia oferty
wezwaniem do wyjaśnienia treści oferty, jak również zakaz skorzystania w tym celu z
otrzymanych w ich wyniku informacji. O negocjacjach tym bardziej nie może być mowy,
skoro ostateczna cena za wykonanie całości zamówienia nie uległa zmianie, a dochodzi
jedynie do ujednolicenia kwoty wyrażonej w formularzu ofertowym oraz w szczegółowej
kalkulacji, stanowiącej załącznik do tego formularza. Zamawiający w sposób nieuzasadniony
i nieuprawniony przedłożył daleko idący formalizm nad istotną okoliczność, iż wykonawca -
który w postępowaniu złożył najkorzystniejszą cenową ofertę - spełnia wszystkie warunki
udziału w postępowaniu i przedstawił ofertę uwzględniającą wszelkie wymagania - i to ofertę
skalkulowaną prawidłowo, gdyż cena za całość przedmiotu zamówienia obejmowała
wszystkie wymagane przez zamawiającego pozycje kosztowe, których prawidłowe
skalkulowanie wykonawca potwierdził w toku oceny i badania ofert.
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania.
W odpowiedzi, jak również w trakcie rozprawy, przedstawił uzasadnienie faktyczne i prawne
swego stanowiska.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, zachowując termin
ustawowy oraz wskazując interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść zamawiającego
zgłosili przystąpienie wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia U.T. i
M.H.-K., prowadzące działalność gospodarczą pod nazwą Pracownia Projektowa Arkada w
Szczecinie. Wnieśli o oddalenie odwołania.
Uwzględniając całość dokumentacji z przedmiotowego postępowania, w tym w
szczególności: protokół postępowania, ogłoszenie o zamówieniu, postanowienia
specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ), ofertę złożoną przez
odwołującego, wezwanie zamawiającego z 17 czerwca 2016 r. skierowane do
odwołującego w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, wyjaśnienia odwołującego z 20
czerwca 2016 r., zawiadomienie zamawiającego o odrzuceniu oferty odwołującego i
wyborze oferty najkorzystniejszej z 29 czerwca 2016 r., odwołanie, odpowiedź na
odwołanie, zgłoszenie przystąpienia jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i
stanowiska stron złożone w trakcie posiedzenia i rozprawy, Krajowa Izba Odwoławcza
ustaliła i zważyła, co następuje:
W pierwszej kolejności ustalono, że odwołanie nie zawiera braków formalnych oraz
został uiszczony od niego wpis. Nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Izba postanowiła dopuścić do udziału w postępowaniu odwoławczym w charakterze
uczestnika postępowania po stronie zamawiającego wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia U.T. i M.H.-K., prowadzące działalność gospodarczą pod nazwą
Pracownia Projektowa Arkada w Szczecinie, uznając, że zostały spełnione wszystkie
przesłanki formalne zgłoszenia przystąpienia wynikające z art. 185 ustawy Pzp, zaś
wykonawcy wykazali interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść zamawiającego.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia w trybie przetargu
nieograniczonego z zastosowaniem przepisów ustawy Pzp wymaganych przy procedurze,
której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
W dalszej kolejności Izba stwierdziła, że wypełnione zostały przesłanki dla wniesienia
odwołania określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, tj. posiadanie przez odwołującego
interesu w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. Oferta odwołującego została
odrzucona, zaś w świetle kryteriów oceny ofert była ofertą korzystniejszą od oferty wybranej.
Odwołujący domagał się nakazania zamawiającemu unieważnienia czynności odrzucenia
własnej oferty. Ustalenie, że zamawiający z naruszeniem przepisów ustawy Pzp odrzucił
ofertę odwołującego skutkowałoby koniecznością nakazania zamawiającemu unieważnienia
takiej czynności, czego efektem może być wybór oferty odwołującego, jako
najkorzystniejszej. Powyższe wyczerpuje dyspozycję art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Ustalono, że przedmiotem zamówienia jest wykonanie kompletnej dokumentacji
projektowo-kosztorysowej rozbudowy i przebudowy budynku Szpitala, mieszczącego Klinikę
Ginekologii Operacyjnej i Onkologii Ginekologicznej Dorosłych i Dziewcząt, Klinikę
Położnictwa i Ginekologii oraz Klinikę Patologii Noworodka z blokami operacyjnymi (budynek
A) wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę i pełnieniem nadzoru autorskiego.
W pkt IX. 1 SIWZ zamawiający wymagał, aby wykonawcy złożyli wraz z ofertą kalkulację
wynagrodzenia za opracowaną dokumentację w rozbiciu na poszczególne zakresy zgodnie z
wzorem stanowiącym zał. nr 8 do Formularza oferty.
W pkt XIV. 3 c) SIWZ zamawiający wskazał, że do Formularza oferty należy dołączyć
m.in. kalkulację wynagrodzenia za opracowaną dokumentację w rozbiciu na poszczególne
zakresy zgodnie z wzorem stanowiącym zał. nr 8 do Formularza oferty.
W pkt XIV. 4 SIWZ zamawiający przesądził, że wezwie Wykonawców, którzy w
określonym terminie nie złożyli wymaganych przez Zamawiającego w SIWZ oświadczeń i
dokumentów, o których mowa m.in. w pkt IX ppkt 1 SIWZ albo którzy złożyli dokumenty, o
których mowa w pkt. IX ppkt 1 SIWZ zawierające błędy do ich złożenia w wyznaczonym
terminie, chyba, że mimo ich złożenia oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne
byłoby unieważnienie postępowania.
W pkt XVI SIWZ zamawiający wskazał, że W formularzu oferty, stanowiącej załącznik nr
1 do SIWZ, Wykonawca określi wartość całkowitą netto, podatek VAT i wartość brutto
realizacji przedmiotu zamówienia. W formularzu oferty Wykonawca określi ponadto:
a) wynagrodzenie ryczałtowe netto, podatek VAT i wynagrodzenie ryczałtowe brutto za
opracowanie dokumentacji projektowo –kosztorysowej wraz z uzyskaniem pozwolenia na
budowę
b) wynagrodzenie ryczałtowe netto, podatek VAT i wynagrodzenie ryczałtowe brutto za
pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji, obejmujące 60 pobytów
Wykonawcy, z wyszczególnieniem kosztu 1 pobytu.
Cenę ofertową stanowi suma wynagrodzenia brutto za opracowanie dokumentacji
projektowo-kosztorysowej i za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji
inwestycji.
W pkt XVI. 2 SIWZ wskazano, że Cena ofertowa powinna obejmować wszystkie koszty
związane z realizacją zamówienia zgodnie z warunkami określonymi w niniejszej SIWZ, w
tym koszty dokonania odkrywek, o ile będą konieczne, koszty uzyskania uzgodnień i opinii
oraz pozwolenia na budowę, wynagrodzenie za przeniesienie majątkowych praw autorskich
do dokumentacji , koszty przejazdów, noclegów , itp.
§ 15 wzoru umowy w sprawie zamówienia publicznego, stanowiącego rozdział III SIWZ
zawiera następujące postanowienia:
1/ Łączne wynagrodzenie ryczałtowe Wykonawcy za wykonanie przedmiotu umowy, zgodnie
z ofertą Wykonawcy stanowiącą załącznik nr 1 do niniejszej umowy, wynosi
................................... zł brutto (słownie: ................................................), w tym:
a) wynagrodzenie ryczałtowe za wykonanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej wraz z
wymaganymi uzgodnieniami projektu i uzyskaniem w imieniu Zamawiającego pozwolenia na
budowę
wynosi
……………………
zł
netto,
podatek
VAT……………
i
………………………….. wynagrodzenie brutto
b) wynagrodzenie ryczałtowe za pełnienie nadzoru autorskiego obejmujące 60 pobytów na
budowie wynosi ……………………zł netto, podatek VAT…………… i …………………………..
wynagrodzenie brutto.
2/ Wynagrodzenie, o którym mowa w ust 1 jest wynagrodzeniem ryczałtowym w rozumieniu
art. 632 kc.
3/ Wynagrodzenie ryczałtowe za jeden pobyt na budowie wynosi ……………….zł netto,
podatek VAT i ……………………… zł brutto.
4/ Wynagrodzenie za pełnienie nadzoru autorskiego przysługuje Wykonawcy wyłącznie pod
warunkiem realizacji przez Zamawiającego robót w oparciu o dokumentację opracowaną na
podstawie niniejszej umowy oraz za faktyczne pobyty na budowie.
We wzorze formularza ofertowego zamawiający oczekiwał podania wynagrodzenia za
opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej wraz z uzyskaniem pozwolenia na
budowę, wynagrodzenia za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji
inwestycji – 60 pobytów oraz wynagrodzenia za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały
okres realizacji inwestycji - 1 pobyt. Zamawiający we wzorze wskazał także, iż W załączeniu
znajduje się Specyfikacja ceny ofertowej stanowiąca Załącznik nr 8 do niniejszego
Formularza oferty.
We wzorze załącznika nr 8 do formularza oferty zamawiający oczekiwał podania ceny
netto i brutto za wyspecyfikowane tam elementy usługi. Pod wzorem załącznika nr 8 do
formularza oferty znajduje się uwaga, zgodnie z którą m.in. Wszystkie części tabeli w
kolumnie „oferowana cena netto” powinny być wypełnione. Wstawienie cyfry „0” spowoduje
unieważnienie oferty.
Ustalono również, że do upływu terminu składania ofert swoją ofertę złożył m.in.
odwołujący.
W formularzu ofertowym odwołujący wskazał następujące kwoty:
a) wynagrodzenie za pracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej wraz z
uzyskaniem pozwolenia na budowę: 616.600,00 zł netto, 758.418,00 zł brutto;
b) wynagrodzenie za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji –
60 pobytów: 9.000 zł netto, 11.070,00 zł brutto;
c)
wynagrodzenie za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji -
1 pobyt: 150 zł netto, 184,5 zł brutto.
W formularzu ofertowym wykonawca wskazał także, że w załączeniu znajduje się
specyfikacja ceny ofertowej stanowiąca załącznik nr 8 do niniejszego formularza oferty.
Do formularza oferty odwołujący dołączono załącznik nr 8. W formularzu tym odwołujący
ujawnił ceny netto i ceny brutto za wykonanie wszystkich 53 elementów usługi. W pozycji 52
wyceniono nadzoru autorskie – 60 pobytów z kosztami dojazdu za cenę 6000 zł netto, 7380
zł brutto. Zsumowana wartość wszystkich elementów usługi wynosiła 625.600 zł netto.
Ustalono także, że zamawiający pismem z dnia 17 czerwca 2016 r., działając na
podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, wezwał odwołującego do udzielenia wyjaśnień.
Wskazał, że wykonawca podał w ofercie, że cena za 1 pobyt pełnienia nadzoru wynosi 150
zł netto oraz określił wartość ryczałtową netto za 60 pobytów na kwotę 9.000 zł. Tymczasem
w załączniku nr 8 do formularza oferty w poz. 52 „nadzory autorskie z kosztami dojazdu”
podano cenę netto 6.000 zł co odpowiadało ilości 40 pobytów.
W dalszej kolejności ustalono, że w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego odwołujący
złożył pismo z 20 czerwca 2016 r. Wskazał w nim, że potwierdza cenę ryczałtową netto za
wykonanie całości przedmiotu zamówienia, tj. 625.000,00 zł netto, która wynika zarówno z
szczegółowej kalkulacji, jak również z formularza ofertowego (suma: 616.000 + 9.000,00).
Wskazał także, iż w formularzu ofertowym omyłkowo wkradł się błąd w zakresie cen
składowych (A i B), tj. cena ryczałtowa za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres
realizacji inwestycji – tak jak wskazano w szczegółowej kalkulacji – wynosi 6.000,00 zł netto
(7.380,00 zł brutto), nie zaś 9.000,00 – jak omyłkowo wskazano w formularzu ofertowym – i
obejmuje ona wymaganą ilość pobytów, czyli 60. Tym samym – odpowiednio zmienia się
wartość pozycji A formularza ofertowego, tj. wynagrodzenie ryczałtowe za opracowanie
dokumentacji projektowo – kosztorysowej wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę
(625.000 zł netto, tj. 762.108,00 zł brutto) oraz wartość ryczałtowa za pełnienie nadzoru
autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji – 1 pobyt (6.000,00 zł : 60 pobytów =
100,00 zł netto, czyli 123,00 zł brutto). Wykonawca wyjaśniał także, że omyłka polegała na
przedłożeniu do oferty szczegółowej kalkulacji, która w zakresie kwoty wynagrodzenia za
pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji (60 pobytów) nie
odpowiada formularzowi ofertowemu – co jest wynikiem zwykłej omyłki ze strony
wykonawcy. Jednakże korekta takiej omyłki nie wpływa w żaden sposób na cenę oferty za
całość przedmiotu zamówienia, która to cena ma charakter ryczałtowy. A zatem nie dochodzi
do istotnej zmiany w treści oferty. Nie jest to także zmiana, która nie odzwierciedlałaby
intencji wykonawcy i wprowadzała całkowicie nowy element oświadczenia woli, skoro w
treści samej oferty podana została obowiązująca kwota za pełnienie nadzoru autorskiego
przez czas trwania realizacji inwestycji (60 pobytów) – tj. 6.000,00 zł netto, co wynika ze
szczegółowej kalkulacji.
Ustalono także, że zamawiający pismem z dnia 29 czerwca 2016 r. zawiadomił
odwołującego o odrzuceniu złożonej przez odwołującego oferty na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 6 ustawy Pzp, uznając, że zawiera ona błąd w obliczeniu ceny. W uzasadnieniu
faktycznym zamawiający wskazał, że po zsumowaniu poz. a i b formularza oferty wartość
ryczałtowa netto wyniosła 625.000 zł, a wartość ryczałtowa brutto 762.108,00 zł. Wartość
ryczałtowa netto uzyskana w wyniki zsumowania poz. a i b formularza oferty była zgodna z
wartością ryczałtową netto wpisaną w załączniku nr 8 do formularza oferty w kolumnie
„oferowana cena netto”. Niezależnie jednak od tego zamawiający wskazał, że odwołujący
podał w pozycji b (pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji -60
pobytów) cenę 9.000 zł netto i 11.070,00 zł brutto. Powyższe kwoty korespondowały z
podaną w formularzu oferty ceną za 1 pobyt pełnienia nadzoru autorskiego, która wynosiła
150 zł netto i 184,50 zł brutto (9.000 zł : 150 = 60 pobytów) oraz z ceną ofertową (616.600,00
zł + 9.000 = 625.000,00 zł netto) i zamawiający nie miał jakichkolwiek podstaw do tego aby
podejrzewać, że podana cena za 60 pobytów nie jest ceną prawidłową. Tymczasem w
załączniku nr 8 do formularza oferty w poz. 52 (nadzory autorskie – 60 pobytów z kosztami
dojazdu) wykonawca wpisał kwotę 6.000 zł netto i 7.380 zł brutto co przy cenie 150,00 zł za
1 pobyt podanej w formularzu oferty mogłoby świadczyć o tym, że cena 6.000 zł netto
stanowi cenę tylko za 4 pobyty. Poza tym wynik zsumowania poszczególnych pozycji w
załączniku nr 8 do formularza oferty w kolumnie „oferowana cena netto” pokrywał się z
wpisaną kwotą i wynosił 625.000,00 zł. Zamawiający wskazał, że z wyjaśnień odwołującego
wynikało, że wszystkie kwoty podane w formularzu oferty wymagałby poprawienia, w tym
również cena za 1 pobyt. Oceniając rozbieżności pomiędzy cenami w formularzu ofertowym i
załączniku nr 8 do formularza oferty oraz biorąc pod uwagę wskazany przez wykonawcę
sposób usunięcia rozbieżności nie można uznać, że sporządzając ofertę wykonawca popełnił
omyłki, które mogą być usunięte w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp. Zamawiający wskazał, że
omyłki, o których mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp winny być tego rodzaju aby zamawiający
był w stanie usunąć je samodzielnie. Poza tym w związku z występującymi omyłkami, o
których mowa w ww. przepisie, musi mieć miejsce niezgodność oferty z SIWZ. Wykonawca
popełnił szereg błędów w obliczeniu ceny, które nie mogą być poprawione przez
zamawiającego i powodują konieczność odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6
Pzp.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Izba uwzględniła odwołanie, gdyż stwierdziła że zarzuty znalazły potwierdzenie w
zebranym w sprawie materiale dowodowym.
Nie podzielono stanowiska zamawiającego przedstawionego w trakcie rozprawy
jakoby załącznik nr 8 do formularza oferty nie miał mieć charakteru istotnego i nie stanowił
merytorycznej treści oferty. Jak słusznie dostrzegł odwołujący, zamawiający przykładał
znaczną wagę do omawianego dokumentu, co znalazło odbicie w treści samego dokumentu
jak i w szeregu innych postanowień SIWZ.
W pierwszej kolejności dostrzeżenia wymagało, że zamawiający pod załącznikiem nr
8 do formularza oferty zamieścił uwagi. W uwagach tych zamawiający wskazał, że wszystkie
elementy tabeli znajdującej się w tym załączniku powinny być wypełnione. Nadto przesądził,że wstawienie w którejkolwiek pozycji tabeli załącznika cyfry „0” spowoduje unieważnienie
oferty. Ponieważ ustawa nie zna instytucji unieważnienia oferty oczywistym było, że
zamawiający miał na myśli de facto sankcję odrzucenia oferty. Z kolei jedyną przesłanką
odrzucenia oferty, jaka mogła znaleźć zastosowanie w omawianej sytuacji, była przesłanka
niezgodności treści oferty z treścią SIWZ (art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp). Przypomnienia
wymaga, że zgodnie z poglądem jednolicie prezentowanym zarówno w orzecznictwie Izby
jak i sądów okręgowych sprawujących nadzór instancyjny nad orzeczeniami Izby,
sformułowanie „treść oferty” odnosi się do jej merytorycznej zawartości.
Po drugie, zgodnie z pkt XIV ppkt 4 SIWZ zamawiający na wypadek niezłożenia
szczegółowej kalkulacji z załącznika nr 8 do formularza oferty przewidział obowiązek jej
uzupełnienia. Jeżeli dokument miałby charakter wyłącznie pomocniczy i instrukcyjny z
pewnością zamawiający nie wiązałby z nim tak poważnych sankcji.
Po trzecie zaś, do treści tego dokumentu odsyłał sam wzór formularza oferty.
Zamawiający we wzorze wskazał bowiem, iż W załączeniu znajduje się Specyfikacja ceny
ofertowej stanowiąca Załącznik nr 8 do niniejszego Formularza oferty. Z powyższego
wynikało zatem, że oba dokumenty miały być ze sobą zgodne, zaś szczegółowa kalkulacja z
załącznika nr 8 do formularza oferty miała być uszczegółowieniem jego zapisów.
Po czwarte stanowisko zamawiającego było niekonsekwentne. Jeżeli istotnie – tak
jak utrzymywał w trakcie rozprawy - załącznik nr 8 do formularza oferty pozbawiony był
większego znaczenia, to zbędnym byłoby wyjaśnianie rozbieżności między nim a
formularzem oferty. Idąc tokiem rozumowania zamawiającego można było przyjąć za
prawidłowe wartości wskazane w formularzu oferty, czyli jedynym dokumencie, który miał
wartość merytoryczną. Zamawiający jednak nie tylko zdecydował się na wyjaśnienie
rozbieżności pomiędzy tymi dokumentami w dniu 17 czerwca 2016 r., ale i odrzucił ofertę
odwołującego argumentując, że obu dokumentów nie można ze sobą pogodzić. Powyższe
argumenty potwierdzały, że szczegółowa kalkulacja oferty zawarta w załączniku nr 8 do
formularza, stanowiła jednak niezbędny i merytoryczny element oświadczenia woli
odwołującego.
Merytoryczny charakter samego formularza oferty nie był kwestionowany przez żadną
ze stron. W konsekwencji należało dojść do wniosku, że odwołujący dopuścił się omyłek w
merytorycznej treści złożonej przez siebie oferty, które polegały na wewnętrznej
sprzeczności dwóch dokumentów istotnych w świetle SIWZ – rozbieżności pomiędzy
formularzem oferty a załącznikiem nr 8 do tego formularza.
Całkowita cena ofertowa została wskazana przez wykonawcę w obu dokumentach na
takim samym poziomie, to jest 625.600 zł netto. Jednakże w formularzu oferty cena za jeden
z elementów usługi (pełnienie nadzoru autorskiego w liczbie 60 pobytów) została wyceniona
na poziome 9.000 zł netto, zaś pozostałe elementy usługi zostały skalkulowane na poziomie
616.600 zł netto. Z kolei w załączniku nr 8 do formularza oferty odwołujący zaoferował
pełnienie nadzoru inwestorskiego w liczbie 60 pobytów za kwotę 6.000 zł netto, zaś
wykonanie pozostałych elementów przedmiotu zamówienia – za cenę 619.600 zł netto.
Nie można zgodzić się ze stanowiskiem zamawiającego, że omyłka odwołującego nie
prowadziła do niezgodności treści oferty z treścią SIWZ.
Wzięto pod uwagę, że w pkt XIV ppkt 3 lit. e SIWZ załącznik nr 8 do formularza oferty
określono mianem kalkulacji wynagrodzenia za opracowaną dokumentację w rozbiciu na
poszczególne zakresy. Z kolei we wzorze formularza oferty, dokument znajdujący się w
załączniku nr 8 do formularza oferty nazywano specyfikacją ceny ofertowej. Ponadto w pkt
XIV.14 SIWZ przesądzono, ze załączniki do formularza ofertowego, stanowią jego integralną
część. Zdaniem Izby, z wszystkich powyższych postanowień SIWZ można było
wywnioskować, że kwoty wskazywane w formularzu oferty miały być wynikiem kwot
ujawnionych w załączniku nr 8. Te ostatnie miały zaś stanowić specyfikację (kalkulację,
uszczegółowienie) kwoty ofertowej w rozbiciu na poszczególne wskazane tam zakresy
(elementy). Ponadto, założeniem zamawiającego wynikającym z przytoczonych postanowień
było również to, że załącznik nr 8 miał być zgodny z formularzem oferty. W tym kontekście
złożenie oferty, w której oba dokumenty nie są ze sobą zgodne, można było i należało
poczytywać za niezgodność treści oferty z treścią SIWZ.
Nie podzielono także stanowiska zamawiającego jakoby poprawa omyłki w trybie art.
87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, miałaby być możliwa wyłącznie wtedy, gdyby sposób
poprawienia miał charakter oczywisty. Wzięto pod uwagę, że w przeciwieństwie do omyłek z
art. 87 ust. 2 pkt 1 i pkt 2 ustawy Pzp, omyłki uregulowane w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp,
nie muszą charakteryzować się cechą oczywistości. Ponadto poprawienie omyłek w tym
trybie może być poprzedzone procedurą wyjaśniającą w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, z
której to procedury zamawiający zresztą skorzystał. Wynik tych wyjaśnień mógł być przez
zamawiającego uwzględniony przy ocenie dopuszczalności poprawienia omyłki. W treści
przywołanych wyjaśnień wykonawca wskazał, że za właściwe należało uznać kwoty
wskazane w załączniku nr 8 do formularza oferty i że do ich treści należało dostosować
formularz oferty. W ocenie Izby stanowisko odwołującego należało – w okolicznościach
danej sprawy – uznać za prawidłowe. Jak już wcześniej wskazano, dane wskazane w
załączniku nr 8 do formularza oferty miały być uszczegółowieniem kwot z formularza, miały
obrazować sposób kalkulowania ceny. Wzięto pod uwagę również fakt, że szczegółowa
kalkulacja obejmowała wycenę wszystkich elementów przedmiotu zamówienia w rozbiciu na
53 pozycje, podczas gdy formularz ofertowy zawierał jedynie dwie pozycje. Biorąc po uwagę
powyższą zależność obu dokumentów, a także ich charakter omówiony wcześniej, należało
uznać, że kwoty z formularza oferty miały być wynikiem szczegółowej kalkulacji
przeprowadzonej w załączniku nr 8. W tej sytuacji nie ulegało wątpliwości, że wobec
niezgodności pomiędzy wartościami z obu dokumentów, za prawidłowe należało uznać
wartości z załącznika nr 8 i stosownie skorygować formularza oferty.
Wzięto pod uwagę również fakt, że jedyne cenowe kryterium oceny ofert odnosiło się
do całej ceny ofertowej, a nie jej elementów składowych. Nie ulegało także wątpliwości, że
wynagrodzenie wykonawcy za wykonanie przedmiotu umowy miało charakter ryczałtowy, co
zamawiający przesądził w wielu postanowieniach SIWZ. Poprawa omyłki nie spowodowuje
zatem jakiejkolwiek zmiany w rankingu ofert. Nie dojdzie także do istotnej zmiany treści
oferty w rozumieniu art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. W wyniku poprawy treść obu
omawianych dokumentów stanie się zbieżna, nie ulegnie zmianie cena globalna oferty, a
jedynie wewnętrzny rozkład składników oferty w jednym z dokumentów. Ponadto zmiana ta
dotyczyć będzie jedynie kwoty rzędu 3000 zł netto, w sytuacji gdy wartość całej oferty netto
kształtuje się na poziomie 625.600 zł netto. Jeżeli zaś chodzi o zakres ingerencji w formularz
oferty, to będzie on polegał jedynie na zmniejszeniu kwoty za nadzory autorskie o 3000 zł
netto to jest z 9000 zł netto do 6000 zł , przy jednoczesnym zwiększeniu kwot za pozostałe
elementy usługi o tę samą kwotę. Z pewnością zatem poprawa nie spowoduje zmiany treści
oferty odwołującego w sposób istotny.
W konsekwencji stwierdzono, że zamawiający, który odrzucił ofertę odwołującego
naruszył przepis art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp przez jego niewłaściwe zastosowanie, oraz
przepis art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp przez jego niezastosowanie.
Zgodnie z przepisem art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza
uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało
wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, co ze
wskazanych wyżej względów miało miejsce w analizowanej sprawie.
Stosownie do art. 192 ust. 1 ustawy Pzp, o oddaleniu odwołania lub jego
uwzględnieniu Izba orzeka w wyroku. W pozostałych przypadkach Izba wydaje
postanowienie. Orzeczenie Izby, o którym mowa w pkt 1 sentencji, miało charakter
merytoryczny, gdyż odnosiło się do uwzględnienia odwołania. Z kolei orzeczenie Izby
zawarte w pkt 2 sentencji miało charakter formalny, gdyż dotyczyło kosztów postępowania, a
zatem było postanowieniem. O tym, że orzeczenie o kosztach zawarte w wyroku Izby jest
postanowieniem przesądził Sąd Najwyższy w uchwale z 8 grudnia 2005 r. III CZP 109/05
(OSN 2006/11/182). Z powołanego przepisu art. 192 ust. 1 ustawy Pzp wynika zakaz
wydawania przez Izbę orzeczenia o charakterze merytorycznym w innej formie aniżeli wyrok.
Z uwagi zatem na zbieg w jednym orzeczeniu rozstrzygnięcia o charakterze merytorycznym i
formalnym, całe orzeczenie musiało przybrać postać wyroku.
W świetle art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp, uwzględniając odwołanie, Izba może -
jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego nie została zawarta - nakazać wykonanie
lub powtórzenie czynności zamawiającego lub nakazać unieważnienie czynności
zamawiającego. W konsekwencji Izba nakazała zamawiającemu unieważnienie niezgodnej z
prawem czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, a także czynności odrzucenia oferty
odwołującego, powtórzenie czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty
złożonej przez odwołującego, w tym poprawienie w ofercie odwołującego na podstawie art.
87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp innych omyłek polegających na niezgodności oferty ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia niepowodujących istotnych zmian w treści
oferty w sposób wskazany w sentencji.
W konsekwencji, na podstawie art. 192 ust. 1 oraz art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp,
orzeczono jak w pkt 1 sentencji.
Zgodnie z art. 192 ust. 9 ustawy Pzp, w wyroku oraz w postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego. Z kolei
w świetle art. 192 ust. 10 ustawy Pzp, strony ponoszą koszty postępowania odwoławczego
stosownie do jego wyniku, z zastrzeżeniem art. 186 ust. 6. Jak wskazuje się w
piśmiennictwie, reguła ponoszenia przez strony kosztów postępowania odwoławczego
stosownie do wyników postępowania odwoławczego oznacza, że „obowiązuje w nim,
analogicznie do procesu cywilnego, zasada odpowiedzialności za wynik procesu, według
której koszty postępowania obciążają ostatecznie stronę „przegrywającą” sprawę (por. art.
98 § 1 k.p.c.)” Jarosław Jerzykowski, Komentarz do art.192 ustawy - Prawo zamówień
publicznych, w: Dzierżanowski W., Jerzykowski J., Stachowiak M. Prawo zamówień
publicznych. Komentarz, LEX, 2014, wydanie VI. Ponieważ odpowiedzialność za wynik
postępowania odwoławczego ponosił w całości zamawiający, to tę stronę postępowania Izba
obciążyła w całości kosztami tego postępowania.
Biorąc powyższe pod uwagę, o kosztach postępowania orzeczono stosownie do
wyniku postępowania - na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepis
§ 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41 poz. 238).
Izba uwzględniła koszty wynagrodzenia pełnomocnika odwołującego w wysokości
3.600 zł, na podstawie rachunku złożonego do akt sprawy, stosownie do brzmienia § 5 ust. 2
pkt 1 w zw. z § 3 pkt 2 lit. b przywoływanego rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r.
Przewodniczący: ………………….…
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej, unieważnienie czynności odrzucenia oferty
odwołującego, powtórzenie czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem
oferty złożonej przez odwołującego, w tym poprawienie w ofercie odwołującego na
podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp innych omyłek polegających na
niezgodności
oferty
ze
specyfikacją
istotnych
warunków
zamówienia
niepowodujących istotnych zmian w treści oferty w ten sposób, że w formularzu
oferty kwotę „616.600,00” zastąpić liczbą „619.600,00 zł, kwotę „758.418,00” kwotą
„762.108,00”, kwotę „9.000,00” - kwotą „6.000,00”, kwotę „11.070,00” – kwotą
„7.380,00”, kwotę „150” kwotą „100”, kwotę „184,5” – kwotą „123”.
2. kosztami postępowania obciąża
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM w
Szczecinie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15.000 zł 00 gr
(słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
WK
Architekci sp. z o.o. sp. k. w Poznaniu tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od
Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 PUM w
Szczecinie na rzecz wykonawcy WK Architekci sp. z o.o. sp. k. w Poznaniu
kwotę
18.600 zł 00 gr (słownie: osiemnastu tysięcy sześciuset złotych zero
groszy), stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od
odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w
Szczecinie.
Przewodniczący: ………………….…
Sygn. akt: KIO 1209/16
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM w Szczecinie –
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia na
podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.
U. z 2015 r. poz. 2164), zwanej dalej „ustawą Pzp”, którego przedmiotem jest „wykonanie
kompletnej dokumentacji projektowo-kosztorysowej rozbudowy i przebudowy budynku
Szpitala, mieszczącego Klinikę Ginekologii Operacyjnej i Onkologii Ginekologicznej
Dorosłych i Dziewcząt, Klinikę Położnictwa i Ginekologii oraz Klinikę Patologii Noworodka z
blokami operacyjnymi (budynek A) wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę i pełnieniem
nadzoru autorskiego”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej 8 kwietnia 2016 r., nr 2016/S 069-120627.
29 czerwca 2016 r. zamawiający zawiadomił wykonawcę WK Architekci sp. z o.o. sp.
k. w Poznaniu, zwanego dalej „odwołującym”, o odrzuceniu oferty odwołującego oraz
wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia U.T. i M.H.-K., prowadzących działalność gospodarczą pod
nazwą Pracownia Projektowa Arkada w Szczecinie, zwanych dalej „przystępującym”.
Wobec czynności odrzucenia własnej oferty oraz zaniechania czynności poprawienia
w ofercie odwołującego omyłek w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp odwołujący wniósł 5
lipca 2016 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
a) art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp przez bezzasadne i wadliwe jego zastosowanie,
konsekwencją czego było odrzucenie oferty odwołującego wskutek uznania, iż zawierała
ona błędy w obliczeniu ceny, pomimo iż oferta ta nie była dotknięta tego rodzaju błędami,
b) art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp przez jego niezastosowanie w sytuacji, kiedy zamawiający
dysponował klarownymi wyjaśnieniami odwołującego wskazującymi na niezgodność
oferty z treścią SIWZ, którą to niezgodność zamawiający mógł samodzielnie poprawić,
nie powodując istotnych zmian w treści oferty,
c) art. 87 ust. 2 pkt 2 przez jego niezastosowanie w sytuacji, kiedy zamawiający
dysponował klarownymi wyjaśnieniami odwołującego wskazującymi na konieczność
samodzielnego poprawienia oczywistych omyłek rachunkowych
- z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek - w oparciu o ten
przepis.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
a) unieważnienia czynności, polegającej na wyborze najkorzystniejszej oferty złożonej
przez przystępującego,
b) dokonania ponownej oceny i badania ofert w celu wyboru oferty najkorzystniejszej w
postępowaniu zgodnie z przepisami prawa SIWZ w tym dokonania samodzielnego
poprawienia oferty złożonej przez odwołującego na podstawie art. 87 ust. 2 pkt. 3 i 2
ustawy Pzp.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący podniósł, że nie zgadza się z rozstrzygnięciem
zamawiającego, który odrzucił ofertę złożoną przez odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1
pkt. 6 ustawy Pzp z powodu błędu w obliczeniu oceny. Argumentował, że zamawiający w
treści dokumentacji przetargowej wymagał od wykonawców złożenia formularza ofertowego,
w którym zostanie wskazana cena ryczałtowa za wykonanie całości przedmiotu zamówienia,
jak również elementy składowe tej ceny, tj.
-
ryczałtowa cena za opracowanie dokumentacji projektowo - kosztorysowej wraz z
uzyskaniem pozwolenia na budowę (A),
-
ryczałtowa cena za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji
inwestycji obejmująca 60 pobytów wykonawcy podczas realizacji inwestycji (B),
-
ryczałtowa cena za 1 pobyt wykonawcy podczas realizacji zamówienia w związku z
pełnieniem nadzoru autorskiego.
Poza ww. formularzem ofertowym zamawiający żądał złożenia szczegółowej
kalkulacji wynagrodzenia za opracowaną dokumentację w rozbiciu na poszczególne zakresyświadczenia - zgodnie z wzorem stanowiącym zał. nr 8 do formularza oferty. W toku oceny i
badania ofert zamawiający zauważył rozbieżność w ofercie złożonej przez odwołującego,
polegającą na podaniu przez niego dwóch różnych wartości wynagrodzenia ryczałtowego za
pełnienie nadzoru autorskiego obejmującego 60 pobytów. W formularzu ofertowym była to
wartość 9.000,00 zł netto (poz. B), natomiast w szczegółowej kalkulacji - 6.000 zł netto.
Zamawiający w dniu 17 czerwca 2016 r. wezwał odwołującego do złożenia stosownych
wyjaśnień. W odpowiedzi na powyższe pismem z dnia 20 czerwca 2016 r. wykonawca:
-
potwierdził cenę ryczałtową netto za wykonanie całości przedmiotu zamówienia, tj.
625.600,00 zł netto (tj. 758.418,00 zł brutto),
-
wskazał, iż w formularzu ofertowym wkradła się omyłka, polegająca na błędnym
przepisaniu do niego wartości wynagrodzenia za pełnienie nadzoru inwestorskiego
obejmującego 60 pobytów - ze szczegółowej kalkulacji,
-
potwierdził
prawidłowość
wartości
wynagrodzenia
za
pełnienie
nadzoru
inwestorskiego obejmującego 60 pobytów wskazanej w szczegółowej kalkulacji, podnosząc,
iż cena ryczałtowa za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji -
tak jak wskazano w szczegółowej kalkulacji - wynosi 6.000,00 zł netto (7,380,00 zł brutto),
nie zaś 9.000 zł netto - jak omyłkowo wskazano w formularzu ofertowym - i obejmuje ona
wymaganą ilość pobytów wykonawcy w trakcie realizacji inwestycji, czyli 60. Tym samym
odwołujący nakazał zamawiającemu potraktowanie tej omyłki jako polegającej na
niezgodności oferty ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia (brak zgodności
formularza ofertowego ze szczegółową kalkulacją, która miała na celu wskazać sposób
obliczenia ceny), niepowodującej istotnych zmian w treści oferty,
-
wskazał, iż w związku z omyłkowym przepisaniem do formularza ofertowego wartości
wynagrodzenia za pełnienie nadzoru inwestorskiego - zamawiający winien wartość tę
poprawić na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, a następnie - na podstawie art. 87
ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp - skorygować wartość pozycji A formularza ofertowego
(wynagrodzenie ryczałtowe za opracowanie dokumentacji projektowo - kosztorysowej wraz z
uzyskaniem pozwolenia na budowę). Kalkulacja, jakiej winien był dokonać samodzielnie
zamawiający w ramach poprawienia oczywistej omyłki rachunkowej - polegała na odjęciu od
ceny netto za całość przedmiotu zamówienia - wartości za pełnienie nadzoru inwestorskiego
(625.600,00 zł - 6.000,00 zł = 619.600 zł netto, tj. 762.108,00 zł brutto). Ewentualnie - mając
wiedzę o prawidłowości szczegółowej kalkulacji ofertowej - zamawiający mógł uzyskać ww.
wynik, sumując wszystkie pozycje wskazane w formularzu ofertowym - poza pozycją
dotyczącą nadzoru autorskiego.
-
wskazał, iż w związku z poprawieniem w formularzu ofertowym wartości
wynagrodzenia za pełnienie nadzoru inwestorskiego (poz. B) - zamawiający w oparciu o art.
87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp - winien dokonać poprawienia wartości wynagrodzenia
ryczałtowego za 1 pobyt wykonawcy w związku z pełnieniem przez niego nadzoru
autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji. Kalkulacja winna przedstawiać się
następująco: 6.000,00 zł: 60 pobytów = 100,00 zł netto, czyli 123,00 zł brutto).
Odwołujący argumentował, że wyjaśnił zamawiającemu przyczynę rozbieżności
między wartością wynagrodzenia netto za pełnienie nadzoru autorskiego podaną w
formularzu ofertowym i szczegółowej kalkulacji. Błąd ten polegał wyłącznie na omyłkowym
przepisaniu ze szczegółowej kalkulacji do formularza ofertowego innej wartości
wynagrodzenia ryczałtowego za pełnienie nadzoru inwestorskiego. Omyłkę tę należało
potraktować jako niezgodność oferty z treścią SIWZ, która zakładała tożsamość wartości
formularza ofertowego ze szczegółową kalkulacją, która co do istoty miała za zadanie
przedstawić sposób obliczenia ceny przez wykonawców. Istotne przy tym pozostaje, iż
formularz ten - w ocenie odwołującego - stanowił element oferty. O powyższym przesądza
np. następujący zapis w formularzu szczegółowej kalkulacji: „Wszystkie części tabeli w
kolumnie „oferowana cena netto” powinny być wypełnione. Wstawienie cyfry „0” spowoduje
unieważnienie oferty. Oznacza to niewątpliwie, że dokument ten nie miał waloru wyłącznie
informacyjnego. Wręcz przeciwnie - podlegał on ocenie zamawiającego na etapie weryfikacji
ofert tak samo jak każdy inny wymagany dokument składający się na treść oferty, z daleko
idącymi konsekwencjami nieprawidłowego jego wypełnienia. Potwierdza to również pismo
zamawiającego z 29 czerwca 2016 r. zawiadamiające o wyniku postępowania i odrzuceniu
oferty odwołującego. W piśmie tym zamawiający wskazał, iż na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3
ustawy Pzp dokonał samodzielnego sumowania pozycji A i B zawartych w formularzu
ofertowym, a podstawą legitymującą działania zamawiającego była okoliczność, iż uzyskana
wartość była zbieżna z wartością „ceny netto wynagrodzenia” zawartą w szczegółowej
kalkulacji wynagrodzenia (tj. 625.600,00 zł netto). Stwierdzić zatem należy, iż zamawiający w
toku oceny i badania ofert uczynił ww. dokument podstawą nie tylko oceny ofert ale również
poprawiania w nich omyłek rachunkowych, skoro dokument ten stanowił punkt odniesienia
przy tego rodzaju działaniach. Zamawiający, dysponując wyjaśnieniami odwołującego,
winien był dokonać samodzielnego poprawienia oferty w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy
Pzp. Zdaniem odwołującego w analizowanej sprawie nie wystąpił błąd w obliczeniu ceny.
Dokumentem, który miał zobrazować proces jej obliczenia, była szczegółowa kalkulacja,
stanowiąca załącznik do formularza ofertowego według wzoru narzuconego przez
zamawiającego. Kalkulacja ta złożona do oferty przez odwołującego uwzględniała wszelkie
wymagania zamawiającego pozycje i co najistotniejsze - została opracowana prawidłowo, co
odwołujący w toku oceny i badania ofert potwierdził. Nie sposób zarzucić odwołującemu, iż
przy obliczeniu ceny nie uwzględnił cech przedmiotu zamówienia, jego zakresu lub
warunków realizacji. Dlatego też omyłkowe przepisanie ze szczegółowej kalkulacji do
formularza ofertowego innej kwoty za pełnienie nadzoru autorskiego - nie można uznać za
błąd w obliczeniu ceny lecz inną omyłkę w rozumieniu art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał także, że poprawienie omyłki nie skutkowałoby - w przypadku
niniejszego postępowania i oferty odwołującego - wytworzeniem nowego oświadczenia woli
wykonawcy, gdyż po pierwsze nie uległaby zmianie wysokość wynagrodzenia ryczałtowego
za wykonanie całości przedmiotu zamówienia, a po drugie zamawiający dysponował
oświadczeniem woli wykonawcy w tym zakresie w postaci szczegółowej kalkulacji załączonej
do formularza ofertowego, której poprawność wykonawca potwierdził w toku oceny i badania
ofert. Podkreślił, iż z żadnego przepisu ustawy Pzp, w szczególności z regulacji zawartych w
art. 87 ustawy Pzp, nie wynika zakaz poprzedzenia czynności poprawienia oferty
wezwaniem do wyjaśnienia treści oferty, jak również zakaz skorzystania w tym celu z
otrzymanych w ich wyniku informacji. O negocjacjach tym bardziej nie może być mowy,
skoro ostateczna cena za wykonanie całości zamówienia nie uległa zmianie, a dochodzi
jedynie do ujednolicenia kwoty wyrażonej w formularzu ofertowym oraz w szczegółowej
kalkulacji, stanowiącej załącznik do tego formularza. Zamawiający w sposób nieuzasadniony
i nieuprawniony przedłożył daleko idący formalizm nad istotną okoliczność, iż wykonawca -
który w postępowaniu złożył najkorzystniejszą cenową ofertę - spełnia wszystkie warunki
udziału w postępowaniu i przedstawił ofertę uwzględniającą wszelkie wymagania - i to ofertę
skalkulowaną prawidłowo, gdyż cena za całość przedmiotu zamówienia obejmowała
wszystkie wymagane przez zamawiającego pozycje kosztowe, których prawidłowe
skalkulowanie wykonawca potwierdził w toku oceny i badania ofert.
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania.
W odpowiedzi, jak również w trakcie rozprawy, przedstawił uzasadnienie faktyczne i prawne
swego stanowiska.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, zachowując termin
ustawowy oraz wskazując interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść zamawiającego
zgłosili przystąpienie wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia U.T. i
M.H.-K., prowadzące działalność gospodarczą pod nazwą Pracownia Projektowa Arkada w
Szczecinie. Wnieśli o oddalenie odwołania.
Uwzględniając całość dokumentacji z przedmiotowego postępowania, w tym w
szczególności: protokół postępowania, ogłoszenie o zamówieniu, postanowienia
specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ), ofertę złożoną przez
odwołującego, wezwanie zamawiającego z 17 czerwca 2016 r. skierowane do
odwołującego w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, wyjaśnienia odwołującego z 20
czerwca 2016 r., zawiadomienie zamawiającego o odrzuceniu oferty odwołującego i
wyborze oferty najkorzystniejszej z 29 czerwca 2016 r., odwołanie, odpowiedź na
odwołanie, zgłoszenie przystąpienia jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i
stanowiska stron złożone w trakcie posiedzenia i rozprawy, Krajowa Izba Odwoławcza
ustaliła i zważyła, co następuje:
W pierwszej kolejności ustalono, że odwołanie nie zawiera braków formalnych oraz
został uiszczony od niego wpis. Nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Izba postanowiła dopuścić do udziału w postępowaniu odwoławczym w charakterze
uczestnika postępowania po stronie zamawiającego wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia U.T. i M.H.-K., prowadzące działalność gospodarczą pod nazwą
Pracownia Projektowa Arkada w Szczecinie, uznając, że zostały spełnione wszystkie
przesłanki formalne zgłoszenia przystąpienia wynikające z art. 185 ustawy Pzp, zaś
wykonawcy wykazali interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść zamawiającego.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia w trybie przetargu
nieograniczonego z zastosowaniem przepisów ustawy Pzp wymaganych przy procedurze,
której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
W dalszej kolejności Izba stwierdziła, że wypełnione zostały przesłanki dla wniesienia
odwołania określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, tj. posiadanie przez odwołującego
interesu w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. Oferta odwołującego została
odrzucona, zaś w świetle kryteriów oceny ofert była ofertą korzystniejszą od oferty wybranej.
Odwołujący domagał się nakazania zamawiającemu unieważnienia czynności odrzucenia
własnej oferty. Ustalenie, że zamawiający z naruszeniem przepisów ustawy Pzp odrzucił
ofertę odwołującego skutkowałoby koniecznością nakazania zamawiającemu unieważnienia
takiej czynności, czego efektem może być wybór oferty odwołującego, jako
najkorzystniejszej. Powyższe wyczerpuje dyspozycję art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Ustalono, że przedmiotem zamówienia jest wykonanie kompletnej dokumentacji
projektowo-kosztorysowej rozbudowy i przebudowy budynku Szpitala, mieszczącego Klinikę
Ginekologii Operacyjnej i Onkologii Ginekologicznej Dorosłych i Dziewcząt, Klinikę
Położnictwa i Ginekologii oraz Klinikę Patologii Noworodka z blokami operacyjnymi (budynek
A) wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę i pełnieniem nadzoru autorskiego.
W pkt IX. 1 SIWZ zamawiający wymagał, aby wykonawcy złożyli wraz z ofertą kalkulację
wynagrodzenia za opracowaną dokumentację w rozbiciu na poszczególne zakresy zgodnie z
wzorem stanowiącym zał. nr 8 do Formularza oferty.
W pkt XIV. 3 c) SIWZ zamawiający wskazał, że do Formularza oferty należy dołączyć
m.in. kalkulację wynagrodzenia za opracowaną dokumentację w rozbiciu na poszczególne
zakresy zgodnie z wzorem stanowiącym zał. nr 8 do Formularza oferty.
W pkt XIV. 4 SIWZ zamawiający przesądził, że wezwie Wykonawców, którzy w
określonym terminie nie złożyli wymaganych przez Zamawiającego w SIWZ oświadczeń i
dokumentów, o których mowa m.in. w pkt IX ppkt 1 SIWZ albo którzy złożyli dokumenty, o
których mowa w pkt. IX ppkt 1 SIWZ zawierające błędy do ich złożenia w wyznaczonym
terminie, chyba, że mimo ich złożenia oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne
byłoby unieważnienie postępowania.
W pkt XVI SIWZ zamawiający wskazał, że W formularzu oferty, stanowiącej załącznik nr
1 do SIWZ, Wykonawca określi wartość całkowitą netto, podatek VAT i wartość brutto
realizacji przedmiotu zamówienia. W formularzu oferty Wykonawca określi ponadto:
a) wynagrodzenie ryczałtowe netto, podatek VAT i wynagrodzenie ryczałtowe brutto za
opracowanie dokumentacji projektowo –kosztorysowej wraz z uzyskaniem pozwolenia na
budowę
b) wynagrodzenie ryczałtowe netto, podatek VAT i wynagrodzenie ryczałtowe brutto za
pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji, obejmujące 60 pobytów
Wykonawcy, z wyszczególnieniem kosztu 1 pobytu.
Cenę ofertową stanowi suma wynagrodzenia brutto za opracowanie dokumentacji
projektowo-kosztorysowej i za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji
inwestycji.
W pkt XVI. 2 SIWZ wskazano, że Cena ofertowa powinna obejmować wszystkie koszty
związane z realizacją zamówienia zgodnie z warunkami określonymi w niniejszej SIWZ, w
tym koszty dokonania odkrywek, o ile będą konieczne, koszty uzyskania uzgodnień i opinii
oraz pozwolenia na budowę, wynagrodzenie za przeniesienie majątkowych praw autorskich
do dokumentacji , koszty przejazdów, noclegów , itp.
§ 15 wzoru umowy w sprawie zamówienia publicznego, stanowiącego rozdział III SIWZ
zawiera następujące postanowienia:
1/ Łączne wynagrodzenie ryczałtowe Wykonawcy za wykonanie przedmiotu umowy, zgodnie
z ofertą Wykonawcy stanowiącą załącznik nr 1 do niniejszej umowy, wynosi
................................... zł brutto (słownie: ................................................), w tym:
a) wynagrodzenie ryczałtowe za wykonanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej wraz z
wymaganymi uzgodnieniami projektu i uzyskaniem w imieniu Zamawiającego pozwolenia na
budowę
wynosi
……………………
zł
netto,
podatek
VAT……………
i
………………………….. wynagrodzenie brutto
b) wynagrodzenie ryczałtowe za pełnienie nadzoru autorskiego obejmujące 60 pobytów na
budowie wynosi ……………………zł netto, podatek VAT…………… i …………………………..
wynagrodzenie brutto.
2/ Wynagrodzenie, o którym mowa w ust 1 jest wynagrodzeniem ryczałtowym w rozumieniu
art. 632 kc.
3/ Wynagrodzenie ryczałtowe za jeden pobyt na budowie wynosi ……………….zł netto,
podatek VAT i ……………………… zł brutto.
4/ Wynagrodzenie za pełnienie nadzoru autorskiego przysługuje Wykonawcy wyłącznie pod
warunkiem realizacji przez Zamawiającego robót w oparciu o dokumentację opracowaną na
podstawie niniejszej umowy oraz za faktyczne pobyty na budowie.
We wzorze formularza ofertowego zamawiający oczekiwał podania wynagrodzenia za
opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej wraz z uzyskaniem pozwolenia na
budowę, wynagrodzenia za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji
inwestycji – 60 pobytów oraz wynagrodzenia za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały
okres realizacji inwestycji - 1 pobyt. Zamawiający we wzorze wskazał także, iż W załączeniu
znajduje się Specyfikacja ceny ofertowej stanowiąca Załącznik nr 8 do niniejszego
Formularza oferty.
We wzorze załącznika nr 8 do formularza oferty zamawiający oczekiwał podania ceny
netto i brutto za wyspecyfikowane tam elementy usługi. Pod wzorem załącznika nr 8 do
formularza oferty znajduje się uwaga, zgodnie z którą m.in. Wszystkie części tabeli w
kolumnie „oferowana cena netto” powinny być wypełnione. Wstawienie cyfry „0” spowoduje
unieważnienie oferty.
Ustalono również, że do upływu terminu składania ofert swoją ofertę złożył m.in.
odwołujący.
W formularzu ofertowym odwołujący wskazał następujące kwoty:
a) wynagrodzenie za pracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej wraz z
uzyskaniem pozwolenia na budowę: 616.600,00 zł netto, 758.418,00 zł brutto;
b) wynagrodzenie za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji –
60 pobytów: 9.000 zł netto, 11.070,00 zł brutto;
c)
wynagrodzenie za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji -
1 pobyt: 150 zł netto, 184,5 zł brutto.
W formularzu ofertowym wykonawca wskazał także, że w załączeniu znajduje się
specyfikacja ceny ofertowej stanowiąca załącznik nr 8 do niniejszego formularza oferty.
Do formularza oferty odwołujący dołączono załącznik nr 8. W formularzu tym odwołujący
ujawnił ceny netto i ceny brutto za wykonanie wszystkich 53 elementów usługi. W pozycji 52
wyceniono nadzoru autorskie – 60 pobytów z kosztami dojazdu za cenę 6000 zł netto, 7380
zł brutto. Zsumowana wartość wszystkich elementów usługi wynosiła 625.600 zł netto.
Ustalono także, że zamawiający pismem z dnia 17 czerwca 2016 r., działając na
podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, wezwał odwołującego do udzielenia wyjaśnień.
Wskazał, że wykonawca podał w ofercie, że cena za 1 pobyt pełnienia nadzoru wynosi 150
zł netto oraz określił wartość ryczałtową netto za 60 pobytów na kwotę 9.000 zł. Tymczasem
w załączniku nr 8 do formularza oferty w poz. 52 „nadzory autorskie z kosztami dojazdu”
podano cenę netto 6.000 zł co odpowiadało ilości 40 pobytów.
W dalszej kolejności ustalono, że w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego odwołujący
złożył pismo z 20 czerwca 2016 r. Wskazał w nim, że potwierdza cenę ryczałtową netto za
wykonanie całości przedmiotu zamówienia, tj. 625.000,00 zł netto, która wynika zarówno z
szczegółowej kalkulacji, jak również z formularza ofertowego (suma: 616.000 + 9.000,00).
Wskazał także, iż w formularzu ofertowym omyłkowo wkradł się błąd w zakresie cen
składowych (A i B), tj. cena ryczałtowa za pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres
realizacji inwestycji – tak jak wskazano w szczegółowej kalkulacji – wynosi 6.000,00 zł netto
(7.380,00 zł brutto), nie zaś 9.000,00 – jak omyłkowo wskazano w formularzu ofertowym – i
obejmuje ona wymaganą ilość pobytów, czyli 60. Tym samym – odpowiednio zmienia się
wartość pozycji A formularza ofertowego, tj. wynagrodzenie ryczałtowe za opracowanie
dokumentacji projektowo – kosztorysowej wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę
(625.000 zł netto, tj. 762.108,00 zł brutto) oraz wartość ryczałtowa za pełnienie nadzoru
autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji – 1 pobyt (6.000,00 zł : 60 pobytów =
100,00 zł netto, czyli 123,00 zł brutto). Wykonawca wyjaśniał także, że omyłka polegała na
przedłożeniu do oferty szczegółowej kalkulacji, która w zakresie kwoty wynagrodzenia za
pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji (60 pobytów) nie
odpowiada formularzowi ofertowemu – co jest wynikiem zwykłej omyłki ze strony
wykonawcy. Jednakże korekta takiej omyłki nie wpływa w żaden sposób na cenę oferty za
całość przedmiotu zamówienia, która to cena ma charakter ryczałtowy. A zatem nie dochodzi
do istotnej zmiany w treści oferty. Nie jest to także zmiana, która nie odzwierciedlałaby
intencji wykonawcy i wprowadzała całkowicie nowy element oświadczenia woli, skoro w
treści samej oferty podana została obowiązująca kwota za pełnienie nadzoru autorskiego
przez czas trwania realizacji inwestycji (60 pobytów) – tj. 6.000,00 zł netto, co wynika ze
szczegółowej kalkulacji.
Ustalono także, że zamawiający pismem z dnia 29 czerwca 2016 r. zawiadomił
odwołującego o odrzuceniu złożonej przez odwołującego oferty na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 6 ustawy Pzp, uznając, że zawiera ona błąd w obliczeniu ceny. W uzasadnieniu
faktycznym zamawiający wskazał, że po zsumowaniu poz. a i b formularza oferty wartość
ryczałtowa netto wyniosła 625.000 zł, a wartość ryczałtowa brutto 762.108,00 zł. Wartość
ryczałtowa netto uzyskana w wyniki zsumowania poz. a i b formularza oferty była zgodna z
wartością ryczałtową netto wpisaną w załączniku nr 8 do formularza oferty w kolumnie
„oferowana cena netto”. Niezależnie jednak od tego zamawiający wskazał, że odwołujący
podał w pozycji b (pełnienie nadzoru autorskiego przez cały okres realizacji inwestycji -60
pobytów) cenę 9.000 zł netto i 11.070,00 zł brutto. Powyższe kwoty korespondowały z
podaną w formularzu oferty ceną za 1 pobyt pełnienia nadzoru autorskiego, która wynosiła
150 zł netto i 184,50 zł brutto (9.000 zł : 150 = 60 pobytów) oraz z ceną ofertową (616.600,00
zł + 9.000 = 625.000,00 zł netto) i zamawiający nie miał jakichkolwiek podstaw do tego aby
podejrzewać, że podana cena za 60 pobytów nie jest ceną prawidłową. Tymczasem w
załączniku nr 8 do formularza oferty w poz. 52 (nadzory autorskie – 60 pobytów z kosztami
dojazdu) wykonawca wpisał kwotę 6.000 zł netto i 7.380 zł brutto co przy cenie 150,00 zł za
1 pobyt podanej w formularzu oferty mogłoby świadczyć o tym, że cena 6.000 zł netto
stanowi cenę tylko za 4 pobyty. Poza tym wynik zsumowania poszczególnych pozycji w
załączniku nr 8 do formularza oferty w kolumnie „oferowana cena netto” pokrywał się z
wpisaną kwotą i wynosił 625.000,00 zł. Zamawiający wskazał, że z wyjaśnień odwołującego
wynikało, że wszystkie kwoty podane w formularzu oferty wymagałby poprawienia, w tym
również cena za 1 pobyt. Oceniając rozbieżności pomiędzy cenami w formularzu ofertowym i
załączniku nr 8 do formularza oferty oraz biorąc pod uwagę wskazany przez wykonawcę
sposób usunięcia rozbieżności nie można uznać, że sporządzając ofertę wykonawca popełnił
omyłki, które mogą być usunięte w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp. Zamawiający wskazał, że
omyłki, o których mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp winny być tego rodzaju aby zamawiający
był w stanie usunąć je samodzielnie. Poza tym w związku z występującymi omyłkami, o
których mowa w ww. przepisie, musi mieć miejsce niezgodność oferty z SIWZ. Wykonawca
popełnił szereg błędów w obliczeniu ceny, które nie mogą być poprawione przez
zamawiającego i powodują konieczność odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6
Pzp.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Izba uwzględniła odwołanie, gdyż stwierdziła że zarzuty znalazły potwierdzenie w
zebranym w sprawie materiale dowodowym.
Nie podzielono stanowiska zamawiającego przedstawionego w trakcie rozprawy
jakoby załącznik nr 8 do formularza oferty nie miał mieć charakteru istotnego i nie stanowił
merytorycznej treści oferty. Jak słusznie dostrzegł odwołujący, zamawiający przykładał
znaczną wagę do omawianego dokumentu, co znalazło odbicie w treści samego dokumentu
jak i w szeregu innych postanowień SIWZ.
W pierwszej kolejności dostrzeżenia wymagało, że zamawiający pod załącznikiem nr
8 do formularza oferty zamieścił uwagi. W uwagach tych zamawiający wskazał, że wszystkie
elementy tabeli znajdującej się w tym załączniku powinny być wypełnione. Nadto przesądził,że wstawienie w którejkolwiek pozycji tabeli załącznika cyfry „0” spowoduje unieważnienie
oferty. Ponieważ ustawa nie zna instytucji unieważnienia oferty oczywistym było, że
zamawiający miał na myśli de facto sankcję odrzucenia oferty. Z kolei jedyną przesłanką
odrzucenia oferty, jaka mogła znaleźć zastosowanie w omawianej sytuacji, była przesłanka
niezgodności treści oferty z treścią SIWZ (art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp). Przypomnienia
wymaga, że zgodnie z poglądem jednolicie prezentowanym zarówno w orzecznictwie Izby
jak i sądów okręgowych sprawujących nadzór instancyjny nad orzeczeniami Izby,
sformułowanie „treść oferty” odnosi się do jej merytorycznej zawartości.
Po drugie, zgodnie z pkt XIV ppkt 4 SIWZ zamawiający na wypadek niezłożenia
szczegółowej kalkulacji z załącznika nr 8 do formularza oferty przewidział obowiązek jej
uzupełnienia. Jeżeli dokument miałby charakter wyłącznie pomocniczy i instrukcyjny z
pewnością zamawiający nie wiązałby z nim tak poważnych sankcji.
Po trzecie zaś, do treści tego dokumentu odsyłał sam wzór formularza oferty.
Zamawiający we wzorze wskazał bowiem, iż W załączeniu znajduje się Specyfikacja ceny
ofertowej stanowiąca Załącznik nr 8 do niniejszego Formularza oferty. Z powyższego
wynikało zatem, że oba dokumenty miały być ze sobą zgodne, zaś szczegółowa kalkulacja z
załącznika nr 8 do formularza oferty miała być uszczegółowieniem jego zapisów.
Po czwarte stanowisko zamawiającego było niekonsekwentne. Jeżeli istotnie – tak
jak utrzymywał w trakcie rozprawy - załącznik nr 8 do formularza oferty pozbawiony był
większego znaczenia, to zbędnym byłoby wyjaśnianie rozbieżności między nim a
formularzem oferty. Idąc tokiem rozumowania zamawiającego można było przyjąć za
prawidłowe wartości wskazane w formularzu oferty, czyli jedynym dokumencie, który miał
wartość merytoryczną. Zamawiający jednak nie tylko zdecydował się na wyjaśnienie
rozbieżności pomiędzy tymi dokumentami w dniu 17 czerwca 2016 r., ale i odrzucił ofertę
odwołującego argumentując, że obu dokumentów nie można ze sobą pogodzić. Powyższe
argumenty potwierdzały, że szczegółowa kalkulacja oferty zawarta w załączniku nr 8 do
formularza, stanowiła jednak niezbędny i merytoryczny element oświadczenia woli
odwołującego.
Merytoryczny charakter samego formularza oferty nie był kwestionowany przez żadną
ze stron. W konsekwencji należało dojść do wniosku, że odwołujący dopuścił się omyłek w
merytorycznej treści złożonej przez siebie oferty, które polegały na wewnętrznej
sprzeczności dwóch dokumentów istotnych w świetle SIWZ – rozbieżności pomiędzy
formularzem oferty a załącznikiem nr 8 do tego formularza.
Całkowita cena ofertowa została wskazana przez wykonawcę w obu dokumentach na
takim samym poziomie, to jest 625.600 zł netto. Jednakże w formularzu oferty cena za jeden
z elementów usługi (pełnienie nadzoru autorskiego w liczbie 60 pobytów) została wyceniona
na poziome 9.000 zł netto, zaś pozostałe elementy usługi zostały skalkulowane na poziomie
616.600 zł netto. Z kolei w załączniku nr 8 do formularza oferty odwołujący zaoferował
pełnienie nadzoru inwestorskiego w liczbie 60 pobytów za kwotę 6.000 zł netto, zaś
wykonanie pozostałych elementów przedmiotu zamówienia – za cenę 619.600 zł netto.
Nie można zgodzić się ze stanowiskiem zamawiającego, że omyłka odwołującego nie
prowadziła do niezgodności treści oferty z treścią SIWZ.
Wzięto pod uwagę, że w pkt XIV ppkt 3 lit. e SIWZ załącznik nr 8 do formularza oferty
określono mianem kalkulacji wynagrodzenia za opracowaną dokumentację w rozbiciu na
poszczególne zakresy. Z kolei we wzorze formularza oferty, dokument znajdujący się w
załączniku nr 8 do formularza oferty nazywano specyfikacją ceny ofertowej. Ponadto w pkt
XIV.14 SIWZ przesądzono, ze załączniki do formularza ofertowego, stanowią jego integralną
część. Zdaniem Izby, z wszystkich powyższych postanowień SIWZ można było
wywnioskować, że kwoty wskazywane w formularzu oferty miały być wynikiem kwot
ujawnionych w załączniku nr 8. Te ostatnie miały zaś stanowić specyfikację (kalkulację,
uszczegółowienie) kwoty ofertowej w rozbiciu na poszczególne wskazane tam zakresy
(elementy). Ponadto, założeniem zamawiającego wynikającym z przytoczonych postanowień
było również to, że załącznik nr 8 miał być zgodny z formularzem oferty. W tym kontekście
złożenie oferty, w której oba dokumenty nie są ze sobą zgodne, można było i należało
poczytywać za niezgodność treści oferty z treścią SIWZ.
Nie podzielono także stanowiska zamawiającego jakoby poprawa omyłki w trybie art.
87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, miałaby być możliwa wyłącznie wtedy, gdyby sposób
poprawienia miał charakter oczywisty. Wzięto pod uwagę, że w przeciwieństwie do omyłek z
art. 87 ust. 2 pkt 1 i pkt 2 ustawy Pzp, omyłki uregulowane w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp,
nie muszą charakteryzować się cechą oczywistości. Ponadto poprawienie omyłek w tym
trybie może być poprzedzone procedurą wyjaśniającą w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, z
której to procedury zamawiający zresztą skorzystał. Wynik tych wyjaśnień mógł być przez
zamawiającego uwzględniony przy ocenie dopuszczalności poprawienia omyłki. W treści
przywołanych wyjaśnień wykonawca wskazał, że za właściwe należało uznać kwoty
wskazane w załączniku nr 8 do formularza oferty i że do ich treści należało dostosować
formularz oferty. W ocenie Izby stanowisko odwołującego należało – w okolicznościach
danej sprawy – uznać za prawidłowe. Jak już wcześniej wskazano, dane wskazane w
załączniku nr 8 do formularza oferty miały być uszczegółowieniem kwot z formularza, miały
obrazować sposób kalkulowania ceny. Wzięto pod uwagę również fakt, że szczegółowa
kalkulacja obejmowała wycenę wszystkich elementów przedmiotu zamówienia w rozbiciu na
53 pozycje, podczas gdy formularz ofertowy zawierał jedynie dwie pozycje. Biorąc po uwagę
powyższą zależność obu dokumentów, a także ich charakter omówiony wcześniej, należało
uznać, że kwoty z formularza oferty miały być wynikiem szczegółowej kalkulacji
przeprowadzonej w załączniku nr 8. W tej sytuacji nie ulegało wątpliwości, że wobec
niezgodności pomiędzy wartościami z obu dokumentów, za prawidłowe należało uznać
wartości z załącznika nr 8 i stosownie skorygować formularza oferty.
Wzięto pod uwagę również fakt, że jedyne cenowe kryterium oceny ofert odnosiło się
do całej ceny ofertowej, a nie jej elementów składowych. Nie ulegało także wątpliwości, że
wynagrodzenie wykonawcy za wykonanie przedmiotu umowy miało charakter ryczałtowy, co
zamawiający przesądził w wielu postanowieniach SIWZ. Poprawa omyłki nie spowodowuje
zatem jakiejkolwiek zmiany w rankingu ofert. Nie dojdzie także do istotnej zmiany treści
oferty w rozumieniu art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. W wyniku poprawy treść obu
omawianych dokumentów stanie się zbieżna, nie ulegnie zmianie cena globalna oferty, a
jedynie wewnętrzny rozkład składników oferty w jednym z dokumentów. Ponadto zmiana ta
dotyczyć będzie jedynie kwoty rzędu 3000 zł netto, w sytuacji gdy wartość całej oferty netto
kształtuje się na poziomie 625.600 zł netto. Jeżeli zaś chodzi o zakres ingerencji w formularz
oferty, to będzie on polegał jedynie na zmniejszeniu kwoty za nadzory autorskie o 3000 zł
netto to jest z 9000 zł netto do 6000 zł , przy jednoczesnym zwiększeniu kwot za pozostałe
elementy usługi o tę samą kwotę. Z pewnością zatem poprawa nie spowoduje zmiany treści
oferty odwołującego w sposób istotny.
W konsekwencji stwierdzono, że zamawiający, który odrzucił ofertę odwołującego
naruszył przepis art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp przez jego niewłaściwe zastosowanie, oraz
przepis art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp przez jego niezastosowanie.
Zgodnie z przepisem art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza
uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało
wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, co ze
wskazanych wyżej względów miało miejsce w analizowanej sprawie.
Stosownie do art. 192 ust. 1 ustawy Pzp, o oddaleniu odwołania lub jego
uwzględnieniu Izba orzeka w wyroku. W pozostałych przypadkach Izba wydaje
postanowienie. Orzeczenie Izby, o którym mowa w pkt 1 sentencji, miało charakter
merytoryczny, gdyż odnosiło się do uwzględnienia odwołania. Z kolei orzeczenie Izby
zawarte w pkt 2 sentencji miało charakter formalny, gdyż dotyczyło kosztów postępowania, a
zatem było postanowieniem. O tym, że orzeczenie o kosztach zawarte w wyroku Izby jest
postanowieniem przesądził Sąd Najwyższy w uchwale z 8 grudnia 2005 r. III CZP 109/05
(OSN 2006/11/182). Z powołanego przepisu art. 192 ust. 1 ustawy Pzp wynika zakaz
wydawania przez Izbę orzeczenia o charakterze merytorycznym w innej formie aniżeli wyrok.
Z uwagi zatem na zbieg w jednym orzeczeniu rozstrzygnięcia o charakterze merytorycznym i
formalnym, całe orzeczenie musiało przybrać postać wyroku.
W świetle art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp, uwzględniając odwołanie, Izba może -
jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego nie została zawarta - nakazać wykonanie
lub powtórzenie czynności zamawiającego lub nakazać unieważnienie czynności
zamawiającego. W konsekwencji Izba nakazała zamawiającemu unieważnienie niezgodnej z
prawem czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, a także czynności odrzucenia oferty
odwołującego, powtórzenie czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty
złożonej przez odwołującego, w tym poprawienie w ofercie odwołującego na podstawie art.
87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp innych omyłek polegających na niezgodności oferty ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia niepowodujących istotnych zmian w treści
oferty w sposób wskazany w sentencji.
W konsekwencji, na podstawie art. 192 ust. 1 oraz art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp,
orzeczono jak w pkt 1 sentencji.
Zgodnie z art. 192 ust. 9 ustawy Pzp, w wyroku oraz w postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego. Z kolei
w świetle art. 192 ust. 10 ustawy Pzp, strony ponoszą koszty postępowania odwoławczego
stosownie do jego wyniku, z zastrzeżeniem art. 186 ust. 6. Jak wskazuje się w
piśmiennictwie, reguła ponoszenia przez strony kosztów postępowania odwoławczego
stosownie do wyników postępowania odwoławczego oznacza, że „obowiązuje w nim,
analogicznie do procesu cywilnego, zasada odpowiedzialności za wynik procesu, według
której koszty postępowania obciążają ostatecznie stronę „przegrywającą” sprawę (por. art.
98 § 1 k.p.c.)” Jarosław Jerzykowski, Komentarz do art.192 ustawy - Prawo zamówień
publicznych, w: Dzierżanowski W., Jerzykowski J., Stachowiak M. Prawo zamówień
publicznych. Komentarz, LEX, 2014, wydanie VI. Ponieważ odpowiedzialność za wynik
postępowania odwoławczego ponosił w całości zamawiający, to tę stronę postępowania Izba
obciążyła w całości kosztami tego postępowania.
Biorąc powyższe pod uwagę, o kosztach postępowania orzeczono stosownie do
wyniku postępowania - na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepis
§ 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41 poz. 238).
Izba uwzględniła koszty wynagrodzenia pełnomocnika odwołującego w wysokości
3.600 zł, na podstawie rachunku złożonego do akt sprawy, stosownie do brzmienia § 5 ust. 2
pkt 1 w zw. z § 3 pkt 2 lit. b przywoływanego rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r.
Przewodniczący: ………………….…
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1773/16 z dnia 2016-10-11
- Sygn. akt KIO 1805/16 z dnia 2016-10-10
- Sygn. akt KIO 1786/16 z dnia 2016-10-07
- Sygn. akt KIO 1742/16 z dnia 2016-09-29
- Sygn. akt KIO 1648/16, KIO 1660/16 z dnia 2016-09-26
