rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2016-04-15
rok: 2016
data dokumentu: 2016-04-15
rok: 2016
sygnatury akt.:
KIO 489/16
KIO 489/16
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2016 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 kwietnia 2016 r. przez T.K.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Property Services T.K.
w postępowaniu prowadzonym przez Izbę Skarbową w Warszawie,
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 kwietnia 2016 r. przez T.K.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Property Services T.K.
w postępowaniu prowadzonym przez Izbę Skarbową w Warszawie,
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wykluczenia
Odwołującego z postępowania i powtórzenie czynności oceny spełniania przez
Odwołującego warunku udziału w postępowaniu dotyczącego wiedzy i doświadczenia;
2. Kosztami postępowania obciąża Izbę Skarbową w Warszawie i zalicza w poczet kosztów
postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset
złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………….
Sygn. akt: KIO 489/16
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający − Izba Skarbowa w Warszawie − prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn.: Usługi sprzątania
w budynkach biurowych, sprzątania terenu przyległego i zimowego utrzymania terenu
przyległego w Urzędzie Skarbowym w Sochaczewie i Urzędzie Skarbowym w Żyrardowie.
W dniu 4 kwietnia 2016 r. wykonawca T.K. prowadzący działalność gospodarczą pod
firmą Property Services T.K. wniósł odwołanie wobec
czynności wykluczenia go z
postępowania. Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów: 24 ust. 2 pkt 4 w
zw. z art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, art. 22 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 25 ust 2 ustawy Pzp
oraz § 1 ust. 1 pkt 3 oraz § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19
lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od
wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane, art. 91 ust. 1 art. 92 ust. 1
pkt 3 w zw. z art. 8 ust. 1 oraz art. 7 ust 1 art. 24 ust. 4 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy
Pzp.
Odwołujący wskazał, że został wykluczony z postępowania z uwagi na niewykazanie
spełniania warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia. Podał, że
zgodnie z punktem V.1.a SIWZ Zamawiający oceni spełnianie warunku przez Wykonawcę na
podstawie analizy wykazu wykonanych w okresie ostatnich trzech lat przed upływem terminu
składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie lub
aktualnie wykonywanych usług sprzątania pomieszczeń biurowych i pomocniczych
w budynkach będących biurowcami i załączonych poświadczeń na potwierdzenie, że usługi
sprzątania zostały wykonane lub są wykonywane należycie. Wśród wykazanych usług
sprzątania Wykonawca musi wykazać się wykonaniem lub wykonywaniem, dla każdej
z części, na którą będzie składał ofertę, co najmniej dwóch usług sprzątania powierzchni
wskazanych w kolumnach 3-8 załącznika Nr 2 do SIWZ dla poszczególnych części
zamówienia spełniających łącznie podane warunki. Zgodnie z pkt 1 lit. b części V SIWZ,
w przypadku składania oferty na część 1 i 2 przedmiotu zamówienia Wykonawca
zobowiązany jest wykazać się doświadczeniem o łącznej powierzchni 3600 m
2
i wartości
wykonanych usług: 240.000.00 zł brutto.
Odwołujący wskazał, że złożył ofertę na część I oraz II zamówienia, a wykazując
spełnienie powyższych wymogów powołał się na następujące usługi:
1) utrzymanie czystości Urzędu Skarbowego w Legionowie, tj. usługi okresowe świadczone
od lipca 2015 r. na rzecz Izby Skarbowej w Warszawie, będące w trakcie realizacji
w dniu składania oferty, dotyczące powierzchni 1573 m
2
oraz wartości powyżej 40.000
zł;
2) utrzymanie czystości Urzędu Dzielnicy Ursynów przy Al. KEN 61, tj. usługi okresoweświadczone od 3 listopada 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. na rzecz Miasta
Stołecznego Warszawy-Dzielnicy Ursynów, dotyczące powierzchni 15780 m
2
oraz
wartości 341.040 zł.
Odwołujący podniósł, że łączna powierzchnia dla ww. obiektów wynosi 17.353 m
2
,
natomiast łączna wartość usług – powyżej 381.040 zł, a więc zarówno suma powierzchni, jak
i łączna wartość usług znacznie przekraczają wartości wymagane w SIWZ. Zamawiający nażadnym etapie postępowania nie kwestionował powierzchni ani wartości usług wskazanych
w punkcie 1 powyżej oraz nie odnosił się do nich w uzasadnieniu informacji o wykluczeniu
Odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Zastrzeżenia
Zamawiającego odnoszą się wyłącznie do usług określonych w punkcie 2. W odpowiedzi na
wezwanie z 7 marca 2016 r. do uzupełnienia dokumentów, Odwołujący wskazał, że
załączone do oferty referencje z 13 października 2015 r. dotyczące utrzymania czystości
Urzędu Dzielnicy Ursynów przy Al. KEN 61 wykazują posiadanie przez Odwołującego
odpowiedniego zasobu wiedzy i doświadczenia do wykonania przedmiotu zamówienia.
Jednocześnie Odwołujący, z daleko posuniętej ostrożności, w załączeniu do pisma
z 9 marca 2016 r. przedstawił kolejne dowody, wykazujące posiadania przez niego wiedzy
i doświadczenia umożliwiających wykonanie przedmiotu zamówienia, w postaci:
− referencji z 8 kwietnia 2015 r.;
− faktur VAT wystawianych przez Wykonawcę oraz dowodów zapłaty za usługi stwierdzone
tymi fakturami przez m. st. Warszawa Dzielnicę Ursynów;
− pismo z 23 lutego 2016 r. stanowiącego wniosek o wydanie referencji skierowany do
Urzędu Dzielnicy Ursynów;
− oświadczenia
Odwołującego
o
prawidłowym
wykonaniu
umowy
nr
URN-
XII/WAG/B/X/2/2/2/1989/LW/2014.
Do pisma Odwołującego z dnia 9 marca 2016 r. został dołączona również umowa
URN- XII/WAG/B/X/2/2/2/1989/LW/2014 z 23 października 2014 r., na podstawie której
Odwołujący świadczył usługi wykazane w punkcie 2. W uzasadnieniu czynności wykluczenia
Zamawiający uznał przedstawione przez Odwołującego referencje za bezprzedmiotowe,
gdyż świadczenie usług sprzątania na podstawie wskazanej powyżej umowy zakończyło się
w dniu 31 grudnia 2015 r., tj. przed upływem terminu składania ofert w postępowaniu.
Z powyższego twierdzenia można wnioskować, że w ocenie Zamawiającego referencje te
nie potwierdzają wykonywania przez Odwołującego usług sprzątania objętych umową nr
URN-XII/WAG/B/X/2/2/2/1989/LW/2014 wyłącznie z tego powodu, że zostały one
wystawione w trakcie realizowania przedmiotowej umowy, a nie po jej zakończeniu.
Kwestionując dokonaną przez Zamawiającego ocenę Odwołujący podniósł, że
zgodnie z orzecznictwem Izby możliwość wystawiania referencji potwierdzających należyte
wykonywanie usług jeszcze przed ich zakończeniem nie budzi wątpliwości. Dotyczy to
w szczególności usług okresowych, do których zaliczane jest sprzątanie. W związku z tym
referencje przedstawione przez Odwołującego potwierdzają, że usługi objęte umową nr
URN-XIl/WAG/B/X/2/2/2/1989/LW/2014 zostały przez Odwołującego należycie wykonane,
przynajmniej w zakresie odnoszącym się do okresu nimi objętego. A zatem, (nawet przy
zignorowaniu przez Zamawiającego treści oświadczenia Odwołującego z dnia 20 lutego
2016 r., potwierdzającego prawidłowe wykonanie całości tej umowy), Odwołujący
przedstawiając referencje z 8 kwietnia 2015 r. i z 13 października 2015 r., wykazał, że
posiada wiedzę i doświadczenie wynikające z realizacji przedmiotu ww. umowy co najmniej
w okresie od 3 listopada 2014 r. do 13 października 2015 r. Odnosząc proporcjonalnie ww.
okres wykonywania umowy z Miastem Stołecznym Warszawa-Dzielnicą Ursynów do
łącznego wynagrodzenia przysługującego Odwołującemu z tytułu jej realizacji zasadnie
przyjąć można, że Odwołujący już za pomocą samych powyżej powołanych poświadczeń
wykazał wykonanie usług o wartości około 260.000 zł. Na podstawie umowy nr URN-
XII/WAG/B/X/2/2/2/1989/LW/2014 Zamawiającemu przysługiwało bowiem wynagrodzenie
w łącznej wysokości 341.040 zł, tj. ok. 24.360 zł za każdy miesiąc świadczenia usług.
Przyjmując w uproszczeniu, że przedstawione referencje poświadczają świadczenie tych
usług przez 10 miesięcy, odbiorca tych usług wystawiając poświadczenie z 13 października
2015 r. jednoznacznie potwierdził prawidłowe wykonanie przez Odwołującego usług
o wartości około 243.600 zł. Zdaniem Odwołującego już sama ta wartość przesądza
o spełnianiu przez niego warunku wiedzy i doświadczenia. W odniesieniu do powierzchni
stanowiącej przedmiot tych usług Odwołujący wskazał, że comiesięcznie świadczone były
w odniesieniu do pełnej powierzchni powierzonej Odwołującemu – powierzchni 15780 m
2
,
podczas gdy wymagana w SIWZ powierzchnia to 3600 m
2
. Zdaniem Odwołującego, ocena
Zamawiającego, że referencje przedstawione przez Odwołującego są bezprzedmiotowe jest
pozbawiona podstaw faktycznych i prawnych.
Odwołujący podniósł, że przedstawione poświadczenia z 8 kwietnia 2015 r. oraz z 13
października 2015 r. stanowią wartościowe dowody w rozumieniu § 1 ust. 1 pkt 3 oraz § 1
ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie
rodzajów dokumentów (…). Zgodnie z powołanym rozporządzeniem, dowodem
potwierdzającym, czy usługi zostały wykonane należycie mogą stanowić w pierwszej
kolejności poświadczenia (§ 1 ust. 2 pkt 1). Dokumenty przedstawione przez Odwołującego
mają cechy poświadczenia, tj. zawierają oświadczenia podmiotu będącego Zamawiającym,
na rzecz którego Odwołujący świadczył usługi sprzątania oraz zawierają określenie, że
usługi te były świadczone w sposób prawidłowy. Dodatkowo przepis rozporządzenia
określający poświadczenie jako zasadniczy sposób dowodzenia zawiera obostrzenie
odnoszące się do poświadczeń usług okresowych lub ciągłych, które są nadal wykonywane.
W takiej sytuacji poświadczenie powinno być wydane nie wcześniej niż na 3 miesiące przed
upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo ofert.
Niemniej jednak powołane obostrzenie nie może być odnoszone do poświadczeń
przedłożonych przez Odwołującego, ponieważ usługi wykazane przez Odwołującego zostały
w całości wykonane przed dniem upływu terminu składania ofert w niniejszym postępowaniu
(były one świadczone do 31 grudnia 2015 r., a termin składania ofert w niniejszym
postępowaniu upływał w dniu 29 lutego 2016 r.).
Dodatkowo Odwołujący wskazał, że
kwestionowanie przez Zamawiającego poświadczenia z dnia 8 kwietnia 2015 r. nie były
podawane w wątpliwość w innym postępowaniu prowadzonym przez tego samego
Zamawiającego na usługi sprzątania w budynkach biurowych, sprzątania terenu przyległego
i zimowego utrzymania terenu przyległego w okresie 24 miesięcy.
Odwołujący wskazał, że w dalszej części uzasadnienia wykluczenia Zamawiający
stwierdził, że przedłożone przez Odwołującego dokumenty są niespójne w czasie. Podniósł,że z enigmatycznego uzasadnienia wnioskuje, iż Zamawiający kwestionuje możliwość
posłużenia się przez Odwołującego oświadczeniem z 20 lutego 2016 r. o należytym
wykonaniu umowy nr URN- XII/WAG/B/X/2/2/2/1989/LW/2014. W ten sposób Odwołujący
pojmuje bowiem twierdzenie, cyt.: nie sposób przyjąć za wiarygodny argument Wykonawcy
o nie wystawieniu na wniosek z dnia 23 lutego 2016 r. potwierdzenia wykonania usług przez
Urząd Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy, złożenia przez Wykonawcę „Oświadczenia"
w dacie 20 lutego 2016 r. i jednocześnie uzasadnienia, że „Oświadczenie” Wykonawca
składa na wskutek niemożliwości uzyskania referencji z Urzędu Dzielnicy Ursynów m. st.
Warszawy. Odwołujący podkreślił, że już same poświadczenia z 8 kwietnia 2015 r. oraz
z 13 października 2015 r. potwierdzały posiadanie przez Odwołującego wiedzy
i doświadczenia, niemniej jednak oświadczenie własne Odwołującego wraz z dokumentami
kompleksowo potwierdzającymi jego treść są również wartościowym dowodem
potwierdzającym tę okoliczność. Odwołujący powołał się na § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia
w sprawie dokumentów, zgodnie z którym w sytuacji, kiedy wykonawca z uzasadnionych
przyczyn o obiektywnym charakterze nie jest w stanie przedstawić poświadczenia
wystawionego przez Zamawiającego, na rzecz którego świadczył usługi, może on posłużyć
się
własnym
oświadczeniem,
które
stanowi
wówczas
dowód
równoprawny
z poświadczeniem. Wskazał również, że zgodnie z § 1 ust. 5 rozporządzenia, w razie
konieczności, szczególnie gdy wykaz lub dowody, o których mowa odpowiednio w ust. 1 pkt
2 i 3 oraz ust. 2, jeżeli Zamawiający ma wątpliwości co do prawdziwości oświadczenia
wykonawcy, powinien skorzystać z uprawnienia do zwrócenia się bezpośrednio do
właściwego podmiotu, na rzecz którego roboty budowlane, dostawy lub usługi były lub miały
zostać wykonane, o przedłożenie dodatkowych informacji lub dokumentów bezpośrednio
zamawiającemu, czego w przedmiotowej sprawie nie uczyniono.
Odwołujący oświadczył, że nie był w stanie przedstawić poświadczenia z przyczyn od
niego niezależnych, mimo że podjął szereg starań zmierzających do uzyskania takiego
poświadczenia. Odwołujący kierował kilkukrotnie prośbę o wydanie przez ww.
Zamawiającego poświadczenia dotyczącego wykonania całości powołanej umowy w drodze
ustnej, telefonicznie i osobiście. Wykorzystując swoją częstą obecność w Urzędzie Dzielnicy
Ursynów Odwołujący zwracał się z wnioskiem w tym przedmiocie już na kilka tygodni przed
upływem terminu składania ofert w postępowaniu, którego dotyczy niniejsze odwołanie.
Uprzednio poświadczenia uzyskiwane były od tego zamawiającego od ręki lub w kolejnych
dniach po rozmowie z Odwołującym. W związku z faktem, że żądane poświadczenie nie
zostało Odwołującemu wydane natychmiast, przygotował on oświadczenie z 20 lutego 2016
r., przez kolejne dni podejmując próby uzyskania poświadczenia, natomiast w dniu 23 lutego
2016 r. skierował wniosek w tvm przedmiocie na piśmie. Wniosek ten nie został jednak
zrealizowany, a przyczyny powyższej bierności Miasta Stołecznego Warszawy-Dzielnicy
Ursynów nie są Odwołującemu znane. Z informacji posiadanych przez Odwołującego
wynika, że w Urzędzie Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy nastąpiły zmiany kadrowe
w ramach pionu odpowiedzialnego za kwestie związane z zamówieniami udzielanymi
w trybie ustawy Pzp. Możliwość posłużenia się przez Odwołującego oświadczeniem
własnym nie może zostać uznana za wykluczoną z uwagi na fakt, że pisemny wniosek o
wydanie poświadczenia został skierowany do Miasta Stołecznego Warszawy-Dzielnicy
Ursynów w dniu 23 lutego 2016 r., gdyż – jak wskazano powyżej – złożenie ww. wniosku
stanowiło dopiero ostatni element szeregu działań podjętych przez Odwołującego w celu
uzyskania poświadczenia należytego wykonania umowy. Uznając nawet kwestię daty
„oświadczenia" oraz „wniosku" za istotne, decydujące znaczenie należałoby przypisać nie
dacie, którą opatrzony został dokument oświadczenia, ale dacie, w której dokument ten
został złożony w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, data ta jest natomiast
datą następującą po dniu skierowania przez Odwołującego wniosku o wydanie
poświadczenia, co czyni argument niespójności w czasie całkowicie bezzasadnym.
Zdaniem Odwołującego nie może budzić wątpliwości, że umowa z Dzielnicą Ursynów
została przez Odwołującego należycie wykonana w całości, co potwierdzają przedłożone
przez Odwołującego w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego dowody,
w szczególności faktury i dowody uiszczenia przez Zamawiającego należności nimi
stwierdzonych. Zdaniem Odwołującego z faktu zapłacenia wszystkich należności
przypadających Odwołującemu na podstawie umowy wynika, że usługi za które należność
uiszczono zostały wykonane w sposób należyty i prawidłowy. W przeciwnej sytuacji
Zamawiający z pewnością skorzystałby z przysługujących mu środków ochrony prawnej,
w tym nie dokonał płatności za niewykonane należycie usługi.
Odwołujący podniósł, że zaniechanie podmiotów trzecich nie może uniemożliwić
wykonawcy wylegitymowania się swoim doświadczeniem dla uzyskania zamówienia
publicznego. Taka sytuacja, tj. zaniechanie ze strony podmiotu trzeciego miało miejsce
w sytuacji, w jakiej znalazł się Odwołujący. Pomimo zachowania przez niego należytej
staranności i podjęcia wielu starań, wnioskowane przez Odwołującego poświadczenie nie
zostało mu wydane. Zdaniem Odwołującego, ratio legis przepisu § 1 ust. 2 pkt 3
rozporządzenia odnosi się do takiej właśnie sytuacji oraz ma na celu zapobieżenie
wykluczenia wykonawcy z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
z uwagi na zaniechania podmiotów od wykonawcy niezależnych. W ocenie Odwołującego,
w sposób niebudzący wątpliwości wykazał, że rzeczywiście nie był w stanie uzyskać
stosownego poświadczenia dokumentującego należyte wykonanie całości umowy.
W związku z powyższym, w ocenie Odwołującego, czynność wykluczenia go
z postępowania, była bezzasadna, a oferta Odwołującego powinna zostać wybrana
najkorzystniejsza w zakresie części drugiej zamówienia.
Ponadto Odwołujący podniósł zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 92 ust. 1
pkt 3 w zw. z art. 8 ust. 1 oraz art 7 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący wskazał, że informacja
o wykluczeniu i odrzuceniu oferty powinna obejmować ocenę całościową złożonych przez
wykonawcę dokumentów w ramach danego postępowania, a zatem zarówno dokumentów
złożonych w ofercie, jak i dokumentów złożonych w trybie art 26 ust 3 ustawy Pzp.
Tymczasem uzasadnienie faktyczne i prawne dla czynności wykluczenia Odwołującego
z postępowania o udzielenie zamówienia zostało przez Zamawiającego dokonane w sposób
niepoddający całościowej analizie wszystkich złożonych dokumentów oraz w sposób
powodujący
konieczność
domniemywania
motywów
wykluczenia
Odwołującego
z postępowania, którymi kierował się Zamawiający. Zamawiający w zawiadomieniu
z 30 marca 2016 r. pominął całkowicie fakt złożenia przez Odwołującego faktur oraz
potwierdzeń zapłaty przez Zamawiającego należności wynikających z ww. faktur,
potwierdzających prawidłowe wykonanie umowy. Pomijając ww. dowody Zamawiający uznał,że Odwołujący nie wykazał okoliczności uzasadniających złożenia przez Odwołującego
oświadczenia własnego zamiast poświadczenia. W konsekwencji Zamawiający uznał, że
Odwołujący nie spełnia warunków posiadania odpowiedniej wiedzy i doświadczenia.
Ponadto Zamawiający przedstawił uzasadnienie decyzji o wykluczeniu Odwołującego
z udziału w postępowaniu w sposób powodujący konieczność domniemywania motywów
wykluczenia Odwołującego z postępowania, którymi kierował się Zamawiający. W ocenie
Odwołującego, przestawiona przez Zamawiającego argumentacja nosi znamiona
pospiesznego stworzenia jej treści ze zdań wyciętych i powielonych z treści innych
dokumentów, niekiedy w całkowicie przypadkowej kolejności, podobnie jak przypadkowa
wydaje się być zastosowana interpunkcja. W związku z tym Odwołujący nie posiada
stuprocentowej pewności, że wyinterpretowane przez niego z treści informacji o wykluczeniu
go z postępowania argumenty zostały wywiedzione prawidłowo. Jakkolwiek po długotrwałej
analizie Odwołujący uważa, że prawidłowo ustalił motywy, którymi kierował się Zamawiający,
to jednak nie można wykluczyć, że rozpatrując niniejsze odwołanie KIO ustali odmienne
wnioski płynące z nieprecyzyjnego uzasadnienia decyzji Zamawiającego. Sytuacja, w której
kilka w istocie zdań stanowiących uzasadnienie wykluczenia Odwołującego z udziału
w postępowaniu wymaga wielokrotnej analizy w celu ustalenia właściwego znaczenia
sformułowanych przez Zamawiającego wniosków (a która i tak nie daje pewności
prawidłowości dokonanej rekonstrukcji), jest sytuacją niedopuszczalną, a Odwołujący nie
może ponosić negatywnych konsekwencji niespójności uzasadnienia przedstawionego przez
Zamawiającego. Zdaniem Odwołującego, w przypadku uznania przez KIO, że zarzuty
przedstawione w niniejszym odwołaniu nie przystają do zaskarżonego rozstrzygnięcia
Zamawiającego, uzasadnionym pozostaje zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 92
ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 8 ust. 1 oraz art 7 ust. 1 ustawy Pzp.
Dodatkowo Odwołujący podniósł, że w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego rażącego naruszenia doznała również zasada określona w art. 7 ustawy
Pzp, tj. zasada obiektywizmu nakazująca udzielania zamówienia w sposób zapewniający
zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. Wykluczenie
Odwołującego z udziału w postępowaniu z powodów wskazanych przez Zamawiającegoświadczy o wyjątkowo instrumentalnym traktowaniu dokumentów przedłożonych przez
Odwołującego. Uzasadnienie decyzji Zamawiającego oraz wytknięte uchybienia świadczą
o celowym działaniu Zamawiającego, nastawionym wyłącznie na wykluczenie Odwołującego
z postępowania.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności wyboru
oferty
najkorzystniejszej,
unieważnienia
czynności
wykluczenia
Odwołującego
z postępowania oraz powtórzenia czynności oceny ofert z uwzględnieniem oferty
Odwołującego i dokonanie wyboru ofert Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej
w zakresie części 2 zamówienia.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron i dowody przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła, co
następuje:
Zgodnie z punktem V (Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu
dokonywania oceny spełniania tych warunków) ppkt 1 lit. a SIWZ, o udzielenie zamówienia
mogą ubiegać się wykonawcy, którzy posiadają niezbędną wiedzę i doświadczenie do
prawidłowej realizacji przedmiotu zamówienia. Zamawiający oceni spełnianie warunku przez
Wykonawcę na podstawie analizy wykazu wykonanych w okresie ostatnich trzech lat przed
upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym
okresie lub aktualnie wykonywanych usług sprzątania pomieszczeń biurowych
i pomocniczych w budynkach będących biurowcami i załączonych poświadczeń na
potwierdzenie, że usługi sprzątania zostały wykonane lub są wykonywane należycie. Wśród
wykazanych usług sprzątania Wykonawca musi wykazać się wykonaniem lub
wykonywaniem, dla każdej z części, na którą będzie składał ofertę, co najmniej dwóch usług
sprzątania powierzchni wskazanych w kolumnach 3-8 załącznika Nr 2 do SIWZ.
Zamawiający określił następujące wymagania dotyczące powierzchni i wartości usług:
1) dla części 1 zamówienia:
−
łączna powierzchnia dwóch usług sprzątania pomieszczeń w budynkach biurowych –
1.800 m
2
,
−
łączna wartość dwóch usług sprzątania pomieszczeń w budynkach biurowych –
120.000,00 zł brutto.
2) dla części 2 zamówienia:
−
łączna powierzchnia dwóch usług sprzątania pomieszczeń w budynkach biurowych –
1.800 m2,
−
łączna wartość dwóch usług sprzątania pomieszczeń w budynkach biurowych –
120.000,00 zł brutto.
Odwołujący załączył do oferty wykaz usług (str. 4 oferty), w którym wskazał
następujące usługi:
1) utrzymanie czystości Urzędu Dzielnicy Ursynów przy Al. KEN 61, świadczone od 3
listopada 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. na rzecz Miasta Stołecznego Warszawy-
Dzielnicy Ursynów, dotyczące powierzchni powyżej 10.000 m
2
oraz wartości powyżej
300.000 zł,
2) utrzymanie czystości Urzędu Skarbowego w Legionowie, tj. usługi okresowe świadczone
od lipca 2016 r. na rzecz Izby Skarbowej w Warszawie (w trakcie realizacji), dotyczące
powierzchni powyżej 1.000 m
2
oraz wartości powyżej 30.000 zł.
Do wykazu Odwołujący załączył dokument referencji z 13 października 2015 r.,
podpisany przez Kierownika Referatu Gospodarczego w Wydziale Administracyjno-
Gospodarczym i Informatyki dla Dzielnicy Ursynów, o treści: Firma Property Services T.K. w
okresie od 01.11.14 wykonuje usługi polegające na sprzątaniu wnętrz obiektów Urzędu
Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy i terenów zewnętrznych wokół Urzędu przy Al. Ken 61.
Prace wykonywane są w sposób prawidłowy.
Pismem z 1 marca 2016 r. Zamawiający zwrócił się na podstawie § 1 ust. 5
rozporządzenia w sprawie dokumentów do Urzędu Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy
o potwierdzenie referencji jakie zostały wystawione dla Odwołującego, ze wskazaniem
powierzchni sprzątanej, wartości i terminu wykonywanych usług. Zamawiający wskazał, że
wykonawca przedłożył kopię referencji, która nie stwierdza w sposób wyczerpujący
spełniania warunku udziału w postępowaniu w zakresie posiadanej wiedzy i doświadczenia
i że brakuje informacji dotyczącej powierzchni sprzątanej, wartości i pełnego terminu w jakim
była świadczona usługa. W odpowiedzi Zastępca Burmistrza Dzielnicy Ursynów m. st.
Warszawy pismem z 2 marca 2016 r. poinformował, że wykonawca na swoją prośbę uzyskał
referencję potwierdzającą wykonywanie, na dzień 13 października 2015 r. usługi polegającej
na sprzątaniu wnętrz obiektów Urzędu Dzielnicy Ursynów m.st. Warszaw i terenów
zewnętrznych wokół Urzędu.
Pismem z 7 marca 2016 r. Zamawiający wezwał Odwołującego na podstawie art. 26
ust. 3 ustawy Pzp, do złożenia:
−
prawidłowo wypełnionego wykazu usług,
−
złożenia referencji na potwierdzenie, że usługi zostały wykonane lub są wykonywane
należycie.
W uzasadnieniu wezwania Zamawiający wskazał, że złożone w załączniku nr 1 do
oferty dokumenty nie potwierdzają spełniania warunku wiedzy i doświadczenia. Wykonawca
złożył referencje wystawione przez pracownika Wydziału Administracyjno-Gospodarczego
i Informatyki dla Dzielnicy Ursynów, który nie był uprawniony do ich wystawienia, a ponadto
treść referencji nie potwierdza spełniania warunku udziału w postępowaniu.
W odpowiedzi na wezwanie Odwołujący złożył nowy wykaz usług, obejmujący:
1) utrzymanie czystości Urzędu Skarbowego w Legionowie, tj. usługi okresowe świadczone
od lipca 2015 r. na rzecz Izby Skarbowej w Warszawie, będące w trakcie realizacji
w dniu składania oferty, dotyczące powierzchni 1573 m
2
oraz wartości powyżej 40.000
zł;
2) utrzymanie czystości Urzędu Dzielnicy Ursynów przy Al. KEN 61, tj. usługi okresoweświadczone od 3 listopada 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. na rzecz Miasta
Stołecznego Warszawy-Dzielnicy Ursynów, dotyczące powierzchni 15780 m
2
oraz
wartości 341.040 zł.
Odwołujący przedłożył ponadto:
−
wniosek z 23 lutego 2016 r skierowany do Wydziału Administracyjno-Gospodarczego
Urzędu Dzielnicy Ursynów o wystawienie potwierdzenia realizacji usług polegających na
sprzątaniu obi wnętrz obiektów Urzędu Dzielnicy Ursynów m.st. Warszaw i terenów
zewnętrznych wokół Urzędu w okresie od 3 listopada 2014 r. do 31.12.2015 r.,
−
oświadczenie własne z 20 lutego 2016 r., że usługi realizowane w ramach
przedmiotowej umowy zostały wykonane prawidłowo,
−
referencje z 13 października 2015 r.,
−
referencje z 8 kwietnia 2015 r. potwierdzające, że wykonawca realizuje usługę
sprzątania w sposób prawidłowy,
−
faktury i dowody wypłaty wynagrodzenia z tytułu realizacji umowy na rzecz Urzędu
Dzielnicy Ursynów.
Odwołujący złożył również wyjaśnienia, wskazując, że w jego ocenie dokumenty
załączone do oferty w sposób wystarczający wykazują spełnianie warunku udziału
w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia. Odwołujący wyjaśnił ponadto, że mimo
skierowania wniosku o wystawienie referencji po zakończeniu realizacji umowy, referencji
takich nie udało mu się uzyskać.
W dniu 30 marca 2016 r. Zamawiający zawiadomił wykonawców o wyborze w obu
częściach zamówienia oferty złożonej przez P.U. S.O.S. Barwit B.J.. Jednocześnie
Zamawiający poinformował o wykluczeniu Odwołującego z postępowania na podstawie art.
24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp. W uzasadnieniu czynności wykluczenia Zamawiający podał, że
wykonawca załączył do oferty referencje wystawione przed ukończeniem świadczenia usług
sprzątania i są one bezprzedmiotowe, gdyż świadczenie usług zakończyło się 31 grudnia
2015 r., tj. przed upływem terminu składania ofert. Zamawiający stwierdził, że dokumenty
przedłożone w odpowiedzi na wezwanie są niespójne w czasie. Nie sposób przyjąć za
wiarygodny argument Wykonawcy o niewystawieniu na wniosek z dnia 23 lutego 2016 r.
potwierdzenia wykonania usług przez Urząd Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy, złożenia
przez wykonawcę „Oświadczenia” w dacie 20 lutego 2016 r. i jednocześnie uzasadnianie, że
„Oświadczenie” wykonawca składa na skutek niemożliwości uzyskania referencji z Urzędu
Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy.
Izba zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący − jako wykonawca, którego oferta
w przypadku uwzględnienia odwołania może zostać wybrana jako najkorzystniejsza −
spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony
prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego
przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie przez niego szkody polegającej
nieuzyskaniu zamówienia.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp, z postępowania o udzielenie zamówienia
wyklucza się wykonawców, którzy nie wykazali spełniania warunków udziału
w postępowaniu. Zdaniem Izby czynność wykluczenia Odwołującego z postępowania należy
uznać za przedwczesną, niepoprzedzoną rzetelnym badaniem spełniania warunków
i nienależycie uzasadnioną.
W ocenie Izby, referencje z 13 października 2015 r. załączone przez Odwołującego
do oferty, nie były wystarczające do potwierdzenia spełniania warunku udziału
w postępowania, ponieważ wobec zakończenia realizacji umowy, do której się odnosiły,
powinny być wystawione w odniesieniu do całego zakresu umowy. Zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (dalej: rozporządzenie w sprawie dokumentów), dowodem
należytego wykonania lub wykonywania dostaw lub usług jest poświadczenie, z tym że
w odniesieniu do nadal wykonywanych dostaw lub usług okresowych lub ciągłych
poświadczenie powinno być wydane nie wcześniej niż na 3 miesiące przed upływem terminu
składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo ofert. Przepis ten
dopuszcza możliwość posłużenia się poświadczeniem wydanym przed zakończeniem
realizacji umowy, z tym że możliwość ta jest ograniczona do sytuacji, gdy świadczenia
okresowe lub ciągłe są w trakcie wykonywania na dzień, na który należy wykazać spełnianie
warunków udziału w postępowaniu. W niniejszej sprawie wykonywanie usług, na które
powołał się Odwołujący, zostało zakończone na dwa miesiące przed terminem składania
ofert, zatem dowód należytego wykonania umowy powinien obejmować cały okres jej
realizacji. W związku z tym złożonych przez Odwołującego referencji nie można uznać za
wystarczające. Zauważenia wymaga jednak (mimo że sama treść wezwania nie było
kwestionowana w odwołaniu), że w wezwaniu do uzupełnienia dokumentów, Zamawiający
nie wskazał na tę okoliczność, co należy uznać za nieprawidłowe. Wezwanie kierowane do
wykonawcy na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp powinno bowiem wskazywać konkretne
powody uznania złożonych wcześniej dokumentów za wadliwe lub niewystarczające.
W niniejszej sprawie Zamawiający w wezwaniu stwierdził jedynie, że wykonawca złożył
referencje wystawione przez pracownika Wydziału Administracyjno-Gospodarczego
i Informatyki dla Dzielnicy Ursynów, który nie był uprawniony do ich wystawienia (okoliczność
ta nie była podnoszona w odwołaniu) oraz że treść referencji nie potwierdza spełniania
warunku udziału w postępowaniu, przy czym Zamawiający nie wskazał, w czym upatruje
podstaw do takiej oceny.
Niezależnie jednak od powyższego stwierdzić należy, że Zamawiający nie zbadał
należycie dokumentów uzupełnionych przez Odwołującego w odpowiedzi na wezwanie
z 7 marca 2016 r.
Zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia w sprawie dokumentów, dowodem
należytego wykonania zamówienia na dostawy lub usług może być oświadczenie
wykonawcy, jeżeli z uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze wykonawca nie jest
w stanie uzyskać poświadczenia. Odwołujący złożył Zamawiającemu oświadczenie własne
o należytym wykonaniu usług na rzecz Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy oraz dokumenty
mające wykazać, że nie mógł uzyskać poświadczenia od odbiorcy usług. Jedynym –
wyrażonym w uzasadnieniu czynności wykluczenia – zarzutem Zamawiającego
w odniesieniu do uzupełnionych dokumentów było to, że data oświadczenia wykonawcy jest
wcześniejsza niż data wniosku o wydanie poświadczenia. Jednocześnie Zamawiający nie
przedstawił w tym uzasadnieniu żadnego wywodu, który uzasadniałby wniosek, że daty,
którymi są opatrzone ww. dokumenty świadczą o tym, że nie wystąpiły okoliczności
uprawniające do złożenia oświadczenia wykonawcy zamiast poświadczenia. W ocenie Izby
sam fakt, że oświadczenie wykonawcy nosi datę wcześniejszą niż wniosek o wydanie
poświadczenia nie uprawnia do wniosku, że nie zaistniały okoliczności, o których mowa w §
1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia w sprawie dokumentów. Zamawiający natomiast nie wskazał
innych podstaw negatywnej oceny uzupełnionych dokumentów. Treść uzasadnienia
faktycznego czynności wykluczenia wskazuje, że Zamawiający zaniechał zbadania, czy
wystąpiły
obiektywne
przeszkody
uniemożliwiające
uzyskanie
przez
wykonawcę
poświadczenia. Dodatkowe przyczyny wykluczenia Odwołującego Zamawiający przedstawił
dopiero w pisemnej odpowiedzi na odwołanie oraz podczas rozprawy. W odpowiedzi na
odwołanie Zamawiający podniósł, że Odwołujący przedłożył skierowany do Urzędu Dzielnicy
Ursynów m.st. Warszawy wniosek o wystawienie potwierdzenia realizacji usług sprzątania,
nie zaś o wystawienie referencji, które mają inny cel, charakter i treść oraz że usługi
świadczone obecnie na rzecz Zamawiającego nie mają zadowalającej jakości. Podczas
rozprawy z kolei Zamawiający podniósł, że posiada niepopartą dokumentami wiedzę, że
wykonawca nie uzyskałby poświadczenia o należytym wykonaniu usługi dla Urzędu Dzielnicy
Ursynów, gdyż usługi te nie zostały wykonane należycie. Okoliczności te nie mogły być
wzięte przez Izbę pod uwagę, ponieważ wobec niezakomunikowania ich Odwołującemu
w uzasadnieniu czynności wykluczenia nie mogły być kwestionowane w odwołaniu,
a ponadto świadczą o tym, że Zamawiający wbrew obowiązkowi wynikającemu z ustawy nie
przedstawił wyczerpującego uzasadnienia czynności wykluczenia. Zgodnie z art. 92 ust. 1
pkt 3 ustawy Pzp, niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty zamawiający
jednocześnie zawiadamia wykonawców, którzy złożyli oferty, o wykonawcach, którzy zostali
wykluczeni z postępowania o udzielenie zamówienia, podając uzasadnienie faktyczne
i prawne. Przywołany przepis, stanowiący realizację zasad postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, takich jak jawność postępowania oraz równe traktowanie
wykonawców i zachowanie uczciwej konkurencji, nakłada na Zamawiającego obowiązek
podania wykonawcom podstaw faktycznych wykluczenia jednocześnie z przekazaniem
informacji o wyborze oferty najkorzystniejszej, a po stronie wykonawcy kształtuje prawo do
pozyskania pełnej i rzetelnej wiedzy na temat przyczyn tej czynności. Uzasadnienie
faktyczne zawiadomienia o wykluczeniu wykonawcy powinno wyczerpująco obrazować, jakie
przyczyny legły u podstaw decyzji zamawiającego, tak aby wykonawca, gdy oceny
zamawiającego nie podziela, mógł do wskazanych przez zamawiającego uchybień
ustosunkować się wnosząc odwołanie. Sporządzenie niepełnego uzasadnienia czynności
wykluczenia, niepodanie wykonawcy wszystkich podstaw faktycznych tej czynności
(wszystkich powodów, dla których Zamawiający uznał uzupełnione dokumenty za
nieprawidłowe) i powoływanie się na nie dopiero w toku postępowania odwoławczego, jest
niezgodne z przywołanym wyżej przepisem.
Niezależnie od powyższego wskazać należy, że Zamawiający – formułując tezę, że
złożenie oświadczenia wykonawcy zamiast poświadczenia było nieuprawnione – powołał się
wyłącznie na daty, jakimi opatrzone są złożone dokumenty, a jednocześnie nie skorzystał
z dostępnych mu środków, które pozwoliłyby zweryfikować, czy wystąpiły okoliczności
uprawniające wykonawcę do złożenia dowodu, o którym mowa w § 1 ust. 2 pkt 3
rozporządzenia w sprawie dokumentów. Takie narzędzie przyznaje Zamawiającego § 1 ust.
5 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym w razie konieczności, szczególnie gdy wykaz lub
dowody, o których mowa odpowiednio w ust. 1 pkt 2 i 3 oraz ust. 2, budzą wątpliwości
zamawiającego lub gdy z poświadczenia albo z innego dokumentu wynika, że zamówienie
nie zostało wykonane lub zostało wykonane nienależycie, zamawiający może zwrócić się
bezpośrednio do właściwego podmiotu, na rzecz którego roboty budowlane, dostawy lub
usługi były lub miały zostać wykonane, o przedłożenie dodatkowych informacji lub
dokumentów bezpośrednio zamawiającemu. Mimo że literalne brzmienie powyższego
przepisu wskazuje na uprawnienie Zamawiającego, to należy uznać, że Zamawiający nie
może zaniechać skorzystania z tego przepisu w sytuacji istnienia wątpliwości co do
złożonego oświadczenia i wykluczyć wykonawcy z postępowania bez rzetelnego zbadania,
czy wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu i bez upewnienia się co do
rzeczywistego istnienia podstaw do takiej czynności. Takie zaniechanie prowadzi bowiem do
naruszenia zasad udzielania zamówień publicznych określonych w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
W związku z tym, na podstawie przywołanego przepisu rozporządzenia Zamawiający
powinien zwrócić się do Urzędu Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy w celu ustalenia, czy
zaistniały obiektywne przeszkody w uzyskaniu poświadczenia oraz czy treść oświadczenia
wykonawcy jest zgodna ze stanem faktycznym. Zamawiający, prowadząc niniejsze
postępowanie, zwrócił się do ww. podmiotu w trybie 1 ust. 5 ww. rozporządzenia w sprawie
dokumentów, wystąpienie to nie miało jednak na celu weryfikacji jakości wykonania usług
i możliwości posłużenia się przez wykonawcę oświadczeniem własnym, ale nastąpiło jeszcze
przed wezwaniem wykonawcy do uzupełnienia dokumentów i dotyczyło wyłącznie
potwierdzenie referencji jakie zostały wystawione dla Odwołującego. W odpowiedzi na to
wystąpienie Zamawiający uzyskał jedynie potwierdzenie, że Urząd wystawił referencje z 13
października 2015 r., uzyskane informacje nie odnoszą się więc do oceny dokumentów
uzupełnionych w odpowiedzi na wezwanie w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp.
Wobec powyższego należy stwierdzić, że wykluczając Odwołującego z postępowania
Zamawiający naruszył przepisy: art. 7 ust. 1, art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z § 1 ust.
2 pkt 3 i § 1 ust. 5 rozporządzenia w sprawie dokumentów, a także art. 92 ust. 1 pkt 3 ustawy
Pzp, w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik postępowania.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238).
Przewodniczący: ……………….
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wykluczenia
Odwołującego z postępowania i powtórzenie czynności oceny spełniania przez
Odwołującego warunku udziału w postępowaniu dotyczącego wiedzy i doświadczenia;
2. Kosztami postępowania obciąża Izbę Skarbową w Warszawie i zalicza w poczet kosztów
postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset
złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………….
Sygn. akt: KIO 489/16
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający − Izba Skarbowa w Warszawie − prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn.: Usługi sprzątania
w budynkach biurowych, sprzątania terenu przyległego i zimowego utrzymania terenu
przyległego w Urzędzie Skarbowym w Sochaczewie i Urzędzie Skarbowym w Żyrardowie.
W dniu 4 kwietnia 2016 r. wykonawca T.K. prowadzący działalność gospodarczą pod
firmą Property Services T.K. wniósł odwołanie wobec
czynności wykluczenia go z
postępowania. Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów: 24 ust. 2 pkt 4 w
zw. z art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, art. 22 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 25 ust 2 ustawy Pzp
oraz § 1 ust. 1 pkt 3 oraz § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19
lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od
wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane, art. 91 ust. 1 art. 92 ust. 1
pkt 3 w zw. z art. 8 ust. 1 oraz art. 7 ust 1 art. 24 ust. 4 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy
Pzp.
Odwołujący wskazał, że został wykluczony z postępowania z uwagi na niewykazanie
spełniania warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia. Podał, że
zgodnie z punktem V.1.a SIWZ Zamawiający oceni spełnianie warunku przez Wykonawcę na
podstawie analizy wykazu wykonanych w okresie ostatnich trzech lat przed upływem terminu
składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie lub
aktualnie wykonywanych usług sprzątania pomieszczeń biurowych i pomocniczych
w budynkach będących biurowcami i załączonych poświadczeń na potwierdzenie, że usługi
sprzątania zostały wykonane lub są wykonywane należycie. Wśród wykazanych usług
sprzątania Wykonawca musi wykazać się wykonaniem lub wykonywaniem, dla każdej
z części, na którą będzie składał ofertę, co najmniej dwóch usług sprzątania powierzchni
wskazanych w kolumnach 3-8 załącznika Nr 2 do SIWZ dla poszczególnych części
zamówienia spełniających łącznie podane warunki. Zgodnie z pkt 1 lit. b części V SIWZ,
w przypadku składania oferty na część 1 i 2 przedmiotu zamówienia Wykonawca
zobowiązany jest wykazać się doświadczeniem o łącznej powierzchni 3600 m
2
i wartości
wykonanych usług: 240.000.00 zł brutto.
Odwołujący wskazał, że złożył ofertę na część I oraz II zamówienia, a wykazując
spełnienie powyższych wymogów powołał się na następujące usługi:
1) utrzymanie czystości Urzędu Skarbowego w Legionowie, tj. usługi okresowe świadczone
od lipca 2015 r. na rzecz Izby Skarbowej w Warszawie, będące w trakcie realizacji
w dniu składania oferty, dotyczące powierzchni 1573 m
2
oraz wartości powyżej 40.000
zł;
2) utrzymanie czystości Urzędu Dzielnicy Ursynów przy Al. KEN 61, tj. usługi okresoweświadczone od 3 listopada 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. na rzecz Miasta
Stołecznego Warszawy-Dzielnicy Ursynów, dotyczące powierzchni 15780 m
2
oraz
wartości 341.040 zł.
Odwołujący podniósł, że łączna powierzchnia dla ww. obiektów wynosi 17.353 m
2
,
natomiast łączna wartość usług – powyżej 381.040 zł, a więc zarówno suma powierzchni, jak
i łączna wartość usług znacznie przekraczają wartości wymagane w SIWZ. Zamawiający nażadnym etapie postępowania nie kwestionował powierzchni ani wartości usług wskazanych
w punkcie 1 powyżej oraz nie odnosił się do nich w uzasadnieniu informacji o wykluczeniu
Odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Zastrzeżenia
Zamawiającego odnoszą się wyłącznie do usług określonych w punkcie 2. W odpowiedzi na
wezwanie z 7 marca 2016 r. do uzupełnienia dokumentów, Odwołujący wskazał, że
załączone do oferty referencje z 13 października 2015 r. dotyczące utrzymania czystości
Urzędu Dzielnicy Ursynów przy Al. KEN 61 wykazują posiadanie przez Odwołującego
odpowiedniego zasobu wiedzy i doświadczenia do wykonania przedmiotu zamówienia.
Jednocześnie Odwołujący, z daleko posuniętej ostrożności, w załączeniu do pisma
z 9 marca 2016 r. przedstawił kolejne dowody, wykazujące posiadania przez niego wiedzy
i doświadczenia umożliwiających wykonanie przedmiotu zamówienia, w postaci:
− referencji z 8 kwietnia 2015 r.;
− faktur VAT wystawianych przez Wykonawcę oraz dowodów zapłaty za usługi stwierdzone
tymi fakturami przez m. st. Warszawa Dzielnicę Ursynów;
− pismo z 23 lutego 2016 r. stanowiącego wniosek o wydanie referencji skierowany do
Urzędu Dzielnicy Ursynów;
− oświadczenia
Odwołującego
o
prawidłowym
wykonaniu
umowy
nr
URN-
XII/WAG/B/X/2/2/2/1989/LW/2014.
Do pisma Odwołującego z dnia 9 marca 2016 r. został dołączona również umowa
URN- XII/WAG/B/X/2/2/2/1989/LW/2014 z 23 października 2014 r., na podstawie której
Odwołujący świadczył usługi wykazane w punkcie 2. W uzasadnieniu czynności wykluczenia
Zamawiający uznał przedstawione przez Odwołującego referencje za bezprzedmiotowe,
gdyż świadczenie usług sprzątania na podstawie wskazanej powyżej umowy zakończyło się
w dniu 31 grudnia 2015 r., tj. przed upływem terminu składania ofert w postępowaniu.
Z powyższego twierdzenia można wnioskować, że w ocenie Zamawiającego referencje te
nie potwierdzają wykonywania przez Odwołującego usług sprzątania objętych umową nr
URN-XII/WAG/B/X/2/2/2/1989/LW/2014 wyłącznie z tego powodu, że zostały one
wystawione w trakcie realizowania przedmiotowej umowy, a nie po jej zakończeniu.
Kwestionując dokonaną przez Zamawiającego ocenę Odwołujący podniósł, że
zgodnie z orzecznictwem Izby możliwość wystawiania referencji potwierdzających należyte
wykonywanie usług jeszcze przed ich zakończeniem nie budzi wątpliwości. Dotyczy to
w szczególności usług okresowych, do których zaliczane jest sprzątanie. W związku z tym
referencje przedstawione przez Odwołującego potwierdzają, że usługi objęte umową nr
URN-XIl/WAG/B/X/2/2/2/1989/LW/2014 zostały przez Odwołującego należycie wykonane,
przynajmniej w zakresie odnoszącym się do okresu nimi objętego. A zatem, (nawet przy
zignorowaniu przez Zamawiającego treści oświadczenia Odwołującego z dnia 20 lutego
2016 r., potwierdzającego prawidłowe wykonanie całości tej umowy), Odwołujący
przedstawiając referencje z 8 kwietnia 2015 r. i z 13 października 2015 r., wykazał, że
posiada wiedzę i doświadczenie wynikające z realizacji przedmiotu ww. umowy co najmniej
w okresie od 3 listopada 2014 r. do 13 października 2015 r. Odnosząc proporcjonalnie ww.
okres wykonywania umowy z Miastem Stołecznym Warszawa-Dzielnicą Ursynów do
łącznego wynagrodzenia przysługującego Odwołującemu z tytułu jej realizacji zasadnie
przyjąć można, że Odwołujący już za pomocą samych powyżej powołanych poświadczeń
wykazał wykonanie usług o wartości około 260.000 zł. Na podstawie umowy nr URN-
XII/WAG/B/X/2/2/2/1989/LW/2014 Zamawiającemu przysługiwało bowiem wynagrodzenie
w łącznej wysokości 341.040 zł, tj. ok. 24.360 zł za każdy miesiąc świadczenia usług.
Przyjmując w uproszczeniu, że przedstawione referencje poświadczają świadczenie tych
usług przez 10 miesięcy, odbiorca tych usług wystawiając poświadczenie z 13 października
2015 r. jednoznacznie potwierdził prawidłowe wykonanie przez Odwołującego usług
o wartości około 243.600 zł. Zdaniem Odwołującego już sama ta wartość przesądza
o spełnianiu przez niego warunku wiedzy i doświadczenia. W odniesieniu do powierzchni
stanowiącej przedmiot tych usług Odwołujący wskazał, że comiesięcznie świadczone były
w odniesieniu do pełnej powierzchni powierzonej Odwołującemu – powierzchni 15780 m
2
,
podczas gdy wymagana w SIWZ powierzchnia to 3600 m
2
. Zdaniem Odwołującego, ocena
Zamawiającego, że referencje przedstawione przez Odwołującego są bezprzedmiotowe jest
pozbawiona podstaw faktycznych i prawnych.
Odwołujący podniósł, że przedstawione poświadczenia z 8 kwietnia 2015 r. oraz z 13
października 2015 r. stanowią wartościowe dowody w rozumieniu § 1 ust. 1 pkt 3 oraz § 1
ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie
rodzajów dokumentów (…). Zgodnie z powołanym rozporządzeniem, dowodem
potwierdzającym, czy usługi zostały wykonane należycie mogą stanowić w pierwszej
kolejności poświadczenia (§ 1 ust. 2 pkt 1). Dokumenty przedstawione przez Odwołującego
mają cechy poświadczenia, tj. zawierają oświadczenia podmiotu będącego Zamawiającym,
na rzecz którego Odwołujący świadczył usługi sprzątania oraz zawierają określenie, że
usługi te były świadczone w sposób prawidłowy. Dodatkowo przepis rozporządzenia
określający poświadczenie jako zasadniczy sposób dowodzenia zawiera obostrzenie
odnoszące się do poświadczeń usług okresowych lub ciągłych, które są nadal wykonywane.
W takiej sytuacji poświadczenie powinno być wydane nie wcześniej niż na 3 miesiące przed
upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo ofert.
Niemniej jednak powołane obostrzenie nie może być odnoszone do poświadczeń
przedłożonych przez Odwołującego, ponieważ usługi wykazane przez Odwołującego zostały
w całości wykonane przed dniem upływu terminu składania ofert w niniejszym postępowaniu
(były one świadczone do 31 grudnia 2015 r., a termin składania ofert w niniejszym
postępowaniu upływał w dniu 29 lutego 2016 r.).
Dodatkowo Odwołujący wskazał, że
kwestionowanie przez Zamawiającego poświadczenia z dnia 8 kwietnia 2015 r. nie były
podawane w wątpliwość w innym postępowaniu prowadzonym przez tego samego
Zamawiającego na usługi sprzątania w budynkach biurowych, sprzątania terenu przyległego
i zimowego utrzymania terenu przyległego w okresie 24 miesięcy.
Odwołujący wskazał, że w dalszej części uzasadnienia wykluczenia Zamawiający
stwierdził, że przedłożone przez Odwołującego dokumenty są niespójne w czasie. Podniósł,że z enigmatycznego uzasadnienia wnioskuje, iż Zamawiający kwestionuje możliwość
posłużenia się przez Odwołującego oświadczeniem z 20 lutego 2016 r. o należytym
wykonaniu umowy nr URN- XII/WAG/B/X/2/2/2/1989/LW/2014. W ten sposób Odwołujący
pojmuje bowiem twierdzenie, cyt.: nie sposób przyjąć za wiarygodny argument Wykonawcy
o nie wystawieniu na wniosek z dnia 23 lutego 2016 r. potwierdzenia wykonania usług przez
Urząd Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy, złożenia przez Wykonawcę „Oświadczenia"
w dacie 20 lutego 2016 r. i jednocześnie uzasadnienia, że „Oświadczenie” Wykonawca
składa na wskutek niemożliwości uzyskania referencji z Urzędu Dzielnicy Ursynów m. st.
Warszawy. Odwołujący podkreślił, że już same poświadczenia z 8 kwietnia 2015 r. oraz
z 13 października 2015 r. potwierdzały posiadanie przez Odwołującego wiedzy
i doświadczenia, niemniej jednak oświadczenie własne Odwołującego wraz z dokumentami
kompleksowo potwierdzającymi jego treść są również wartościowym dowodem
potwierdzającym tę okoliczność. Odwołujący powołał się na § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia
w sprawie dokumentów, zgodnie z którym w sytuacji, kiedy wykonawca z uzasadnionych
przyczyn o obiektywnym charakterze nie jest w stanie przedstawić poświadczenia
wystawionego przez Zamawiającego, na rzecz którego świadczył usługi, może on posłużyć
się
własnym
oświadczeniem,
które
stanowi
wówczas
dowód
równoprawny
z poświadczeniem. Wskazał również, że zgodnie z § 1 ust. 5 rozporządzenia, w razie
konieczności, szczególnie gdy wykaz lub dowody, o których mowa odpowiednio w ust. 1 pkt
2 i 3 oraz ust. 2, jeżeli Zamawiający ma wątpliwości co do prawdziwości oświadczenia
wykonawcy, powinien skorzystać z uprawnienia do zwrócenia się bezpośrednio do
właściwego podmiotu, na rzecz którego roboty budowlane, dostawy lub usługi były lub miały
zostać wykonane, o przedłożenie dodatkowych informacji lub dokumentów bezpośrednio
zamawiającemu, czego w przedmiotowej sprawie nie uczyniono.
Odwołujący oświadczył, że nie był w stanie przedstawić poświadczenia z przyczyn od
niego niezależnych, mimo że podjął szereg starań zmierzających do uzyskania takiego
poświadczenia. Odwołujący kierował kilkukrotnie prośbę o wydanie przez ww.
Zamawiającego poświadczenia dotyczącego wykonania całości powołanej umowy w drodze
ustnej, telefonicznie i osobiście. Wykorzystując swoją częstą obecność w Urzędzie Dzielnicy
Ursynów Odwołujący zwracał się z wnioskiem w tym przedmiocie już na kilka tygodni przed
upływem terminu składania ofert w postępowaniu, którego dotyczy niniejsze odwołanie.
Uprzednio poświadczenia uzyskiwane były od tego zamawiającego od ręki lub w kolejnych
dniach po rozmowie z Odwołującym. W związku z faktem, że żądane poświadczenie nie
zostało Odwołującemu wydane natychmiast, przygotował on oświadczenie z 20 lutego 2016
r., przez kolejne dni podejmując próby uzyskania poświadczenia, natomiast w dniu 23 lutego
2016 r. skierował wniosek w tvm przedmiocie na piśmie. Wniosek ten nie został jednak
zrealizowany, a przyczyny powyższej bierności Miasta Stołecznego Warszawy-Dzielnicy
Ursynów nie są Odwołującemu znane. Z informacji posiadanych przez Odwołującego
wynika, że w Urzędzie Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy nastąpiły zmiany kadrowe
w ramach pionu odpowiedzialnego za kwestie związane z zamówieniami udzielanymi
w trybie ustawy Pzp. Możliwość posłużenia się przez Odwołującego oświadczeniem
własnym nie może zostać uznana za wykluczoną z uwagi na fakt, że pisemny wniosek o
wydanie poświadczenia został skierowany do Miasta Stołecznego Warszawy-Dzielnicy
Ursynów w dniu 23 lutego 2016 r., gdyż – jak wskazano powyżej – złożenie ww. wniosku
stanowiło dopiero ostatni element szeregu działań podjętych przez Odwołującego w celu
uzyskania poświadczenia należytego wykonania umowy. Uznając nawet kwestię daty
„oświadczenia" oraz „wniosku" za istotne, decydujące znaczenie należałoby przypisać nie
dacie, którą opatrzony został dokument oświadczenia, ale dacie, w której dokument ten
został złożony w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, data ta jest natomiast
datą następującą po dniu skierowania przez Odwołującego wniosku o wydanie
poświadczenia, co czyni argument niespójności w czasie całkowicie bezzasadnym.
Zdaniem Odwołującego nie może budzić wątpliwości, że umowa z Dzielnicą Ursynów
została przez Odwołującego należycie wykonana w całości, co potwierdzają przedłożone
przez Odwołującego w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego dowody,
w szczególności faktury i dowody uiszczenia przez Zamawiającego należności nimi
stwierdzonych. Zdaniem Odwołującego z faktu zapłacenia wszystkich należności
przypadających Odwołującemu na podstawie umowy wynika, że usługi za które należność
uiszczono zostały wykonane w sposób należyty i prawidłowy. W przeciwnej sytuacji
Zamawiający z pewnością skorzystałby z przysługujących mu środków ochrony prawnej,
w tym nie dokonał płatności za niewykonane należycie usługi.
Odwołujący podniósł, że zaniechanie podmiotów trzecich nie może uniemożliwić
wykonawcy wylegitymowania się swoim doświadczeniem dla uzyskania zamówienia
publicznego. Taka sytuacja, tj. zaniechanie ze strony podmiotu trzeciego miało miejsce
w sytuacji, w jakiej znalazł się Odwołujący. Pomimo zachowania przez niego należytej
staranności i podjęcia wielu starań, wnioskowane przez Odwołującego poświadczenie nie
zostało mu wydane. Zdaniem Odwołującego, ratio legis przepisu § 1 ust. 2 pkt 3
rozporządzenia odnosi się do takiej właśnie sytuacji oraz ma na celu zapobieżenie
wykluczenia wykonawcy z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
z uwagi na zaniechania podmiotów od wykonawcy niezależnych. W ocenie Odwołującego,
w sposób niebudzący wątpliwości wykazał, że rzeczywiście nie był w stanie uzyskać
stosownego poświadczenia dokumentującego należyte wykonanie całości umowy.
W związku z powyższym, w ocenie Odwołującego, czynność wykluczenia go
z postępowania, była bezzasadna, a oferta Odwołującego powinna zostać wybrana
najkorzystniejsza w zakresie części drugiej zamówienia.
Ponadto Odwołujący podniósł zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 92 ust. 1
pkt 3 w zw. z art. 8 ust. 1 oraz art 7 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący wskazał, że informacja
o wykluczeniu i odrzuceniu oferty powinna obejmować ocenę całościową złożonych przez
wykonawcę dokumentów w ramach danego postępowania, a zatem zarówno dokumentów
złożonych w ofercie, jak i dokumentów złożonych w trybie art 26 ust 3 ustawy Pzp.
Tymczasem uzasadnienie faktyczne i prawne dla czynności wykluczenia Odwołującego
z postępowania o udzielenie zamówienia zostało przez Zamawiającego dokonane w sposób
niepoddający całościowej analizie wszystkich złożonych dokumentów oraz w sposób
powodujący
konieczność
domniemywania
motywów
wykluczenia
Odwołującego
z postępowania, którymi kierował się Zamawiający. Zamawiający w zawiadomieniu
z 30 marca 2016 r. pominął całkowicie fakt złożenia przez Odwołującego faktur oraz
potwierdzeń zapłaty przez Zamawiającego należności wynikających z ww. faktur,
potwierdzających prawidłowe wykonanie umowy. Pomijając ww. dowody Zamawiający uznał,że Odwołujący nie wykazał okoliczności uzasadniających złożenia przez Odwołującego
oświadczenia własnego zamiast poświadczenia. W konsekwencji Zamawiający uznał, że
Odwołujący nie spełnia warunków posiadania odpowiedniej wiedzy i doświadczenia.
Ponadto Zamawiający przedstawił uzasadnienie decyzji o wykluczeniu Odwołującego
z udziału w postępowaniu w sposób powodujący konieczność domniemywania motywów
wykluczenia Odwołującego z postępowania, którymi kierował się Zamawiający. W ocenie
Odwołującego, przestawiona przez Zamawiającego argumentacja nosi znamiona
pospiesznego stworzenia jej treści ze zdań wyciętych i powielonych z treści innych
dokumentów, niekiedy w całkowicie przypadkowej kolejności, podobnie jak przypadkowa
wydaje się być zastosowana interpunkcja. W związku z tym Odwołujący nie posiada
stuprocentowej pewności, że wyinterpretowane przez niego z treści informacji o wykluczeniu
go z postępowania argumenty zostały wywiedzione prawidłowo. Jakkolwiek po długotrwałej
analizie Odwołujący uważa, że prawidłowo ustalił motywy, którymi kierował się Zamawiający,
to jednak nie można wykluczyć, że rozpatrując niniejsze odwołanie KIO ustali odmienne
wnioski płynące z nieprecyzyjnego uzasadnienia decyzji Zamawiającego. Sytuacja, w której
kilka w istocie zdań stanowiących uzasadnienie wykluczenia Odwołującego z udziału
w postępowaniu wymaga wielokrotnej analizy w celu ustalenia właściwego znaczenia
sformułowanych przez Zamawiającego wniosków (a która i tak nie daje pewności
prawidłowości dokonanej rekonstrukcji), jest sytuacją niedopuszczalną, a Odwołujący nie
może ponosić negatywnych konsekwencji niespójności uzasadnienia przedstawionego przez
Zamawiającego. Zdaniem Odwołującego, w przypadku uznania przez KIO, że zarzuty
przedstawione w niniejszym odwołaniu nie przystają do zaskarżonego rozstrzygnięcia
Zamawiającego, uzasadnionym pozostaje zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 92
ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 8 ust. 1 oraz art 7 ust. 1 ustawy Pzp.
Dodatkowo Odwołujący podniósł, że w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego rażącego naruszenia doznała również zasada określona w art. 7 ustawy
Pzp, tj. zasada obiektywizmu nakazująca udzielania zamówienia w sposób zapewniający
zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. Wykluczenie
Odwołującego z udziału w postępowaniu z powodów wskazanych przez Zamawiającegoświadczy o wyjątkowo instrumentalnym traktowaniu dokumentów przedłożonych przez
Odwołującego. Uzasadnienie decyzji Zamawiającego oraz wytknięte uchybienia świadczą
o celowym działaniu Zamawiającego, nastawionym wyłącznie na wykluczenie Odwołującego
z postępowania.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności wyboru
oferty
najkorzystniejszej,
unieważnienia
czynności
wykluczenia
Odwołującego
z postępowania oraz powtórzenia czynności oceny ofert z uwzględnieniem oferty
Odwołującego i dokonanie wyboru ofert Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej
w zakresie części 2 zamówienia.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron i dowody przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła, co
następuje:
Zgodnie z punktem V (Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu
dokonywania oceny spełniania tych warunków) ppkt 1 lit. a SIWZ, o udzielenie zamówienia
mogą ubiegać się wykonawcy, którzy posiadają niezbędną wiedzę i doświadczenie do
prawidłowej realizacji przedmiotu zamówienia. Zamawiający oceni spełnianie warunku przez
Wykonawcę na podstawie analizy wykazu wykonanych w okresie ostatnich trzech lat przed
upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym
okresie lub aktualnie wykonywanych usług sprzątania pomieszczeń biurowych
i pomocniczych w budynkach będących biurowcami i załączonych poświadczeń na
potwierdzenie, że usługi sprzątania zostały wykonane lub są wykonywane należycie. Wśród
wykazanych usług sprzątania Wykonawca musi wykazać się wykonaniem lub
wykonywaniem, dla każdej z części, na którą będzie składał ofertę, co najmniej dwóch usług
sprzątania powierzchni wskazanych w kolumnach 3-8 załącznika Nr 2 do SIWZ.
Zamawiający określił następujące wymagania dotyczące powierzchni i wartości usług:
1) dla części 1 zamówienia:
−
łączna powierzchnia dwóch usług sprzątania pomieszczeń w budynkach biurowych –
1.800 m
2
,
−
łączna wartość dwóch usług sprzątania pomieszczeń w budynkach biurowych –
120.000,00 zł brutto.
2) dla części 2 zamówienia:
−
łączna powierzchnia dwóch usług sprzątania pomieszczeń w budynkach biurowych –
1.800 m2,
−
łączna wartość dwóch usług sprzątania pomieszczeń w budynkach biurowych –
120.000,00 zł brutto.
Odwołujący załączył do oferty wykaz usług (str. 4 oferty), w którym wskazał
następujące usługi:
1) utrzymanie czystości Urzędu Dzielnicy Ursynów przy Al. KEN 61, świadczone od 3
listopada 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. na rzecz Miasta Stołecznego Warszawy-
Dzielnicy Ursynów, dotyczące powierzchni powyżej 10.000 m
2
oraz wartości powyżej
300.000 zł,
2) utrzymanie czystości Urzędu Skarbowego w Legionowie, tj. usługi okresowe świadczone
od lipca 2016 r. na rzecz Izby Skarbowej w Warszawie (w trakcie realizacji), dotyczące
powierzchni powyżej 1.000 m
2
oraz wartości powyżej 30.000 zł.
Do wykazu Odwołujący załączył dokument referencji z 13 października 2015 r.,
podpisany przez Kierownika Referatu Gospodarczego w Wydziale Administracyjno-
Gospodarczym i Informatyki dla Dzielnicy Ursynów, o treści: Firma Property Services T.K. w
okresie od 01.11.14 wykonuje usługi polegające na sprzątaniu wnętrz obiektów Urzędu
Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy i terenów zewnętrznych wokół Urzędu przy Al. Ken 61.
Prace wykonywane są w sposób prawidłowy.
Pismem z 1 marca 2016 r. Zamawiający zwrócił się na podstawie § 1 ust. 5
rozporządzenia w sprawie dokumentów do Urzędu Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy
o potwierdzenie referencji jakie zostały wystawione dla Odwołującego, ze wskazaniem
powierzchni sprzątanej, wartości i terminu wykonywanych usług. Zamawiający wskazał, że
wykonawca przedłożył kopię referencji, która nie stwierdza w sposób wyczerpujący
spełniania warunku udziału w postępowaniu w zakresie posiadanej wiedzy i doświadczenia
i że brakuje informacji dotyczącej powierzchni sprzątanej, wartości i pełnego terminu w jakim
była świadczona usługa. W odpowiedzi Zastępca Burmistrza Dzielnicy Ursynów m. st.
Warszawy pismem z 2 marca 2016 r. poinformował, że wykonawca na swoją prośbę uzyskał
referencję potwierdzającą wykonywanie, na dzień 13 października 2015 r. usługi polegającej
na sprzątaniu wnętrz obiektów Urzędu Dzielnicy Ursynów m.st. Warszaw i terenów
zewnętrznych wokół Urzędu.
Pismem z 7 marca 2016 r. Zamawiający wezwał Odwołującego na podstawie art. 26
ust. 3 ustawy Pzp, do złożenia:
−
prawidłowo wypełnionego wykazu usług,
−
złożenia referencji na potwierdzenie, że usługi zostały wykonane lub są wykonywane
należycie.
W uzasadnieniu wezwania Zamawiający wskazał, że złożone w załączniku nr 1 do
oferty dokumenty nie potwierdzają spełniania warunku wiedzy i doświadczenia. Wykonawca
złożył referencje wystawione przez pracownika Wydziału Administracyjno-Gospodarczego
i Informatyki dla Dzielnicy Ursynów, który nie był uprawniony do ich wystawienia, a ponadto
treść referencji nie potwierdza spełniania warunku udziału w postępowaniu.
W odpowiedzi na wezwanie Odwołujący złożył nowy wykaz usług, obejmujący:
1) utrzymanie czystości Urzędu Skarbowego w Legionowie, tj. usługi okresowe świadczone
od lipca 2015 r. na rzecz Izby Skarbowej w Warszawie, będące w trakcie realizacji
w dniu składania oferty, dotyczące powierzchni 1573 m
2
oraz wartości powyżej 40.000
zł;
2) utrzymanie czystości Urzędu Dzielnicy Ursynów przy Al. KEN 61, tj. usługi okresoweświadczone od 3 listopada 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. na rzecz Miasta
Stołecznego Warszawy-Dzielnicy Ursynów, dotyczące powierzchni 15780 m
2
oraz
wartości 341.040 zł.
Odwołujący przedłożył ponadto:
−
wniosek z 23 lutego 2016 r skierowany do Wydziału Administracyjno-Gospodarczego
Urzędu Dzielnicy Ursynów o wystawienie potwierdzenia realizacji usług polegających na
sprzątaniu obi wnętrz obiektów Urzędu Dzielnicy Ursynów m.st. Warszaw i terenów
zewnętrznych wokół Urzędu w okresie od 3 listopada 2014 r. do 31.12.2015 r.,
−
oświadczenie własne z 20 lutego 2016 r., że usługi realizowane w ramach
przedmiotowej umowy zostały wykonane prawidłowo,
−
referencje z 13 października 2015 r.,
−
referencje z 8 kwietnia 2015 r. potwierdzające, że wykonawca realizuje usługę
sprzątania w sposób prawidłowy,
−
faktury i dowody wypłaty wynagrodzenia z tytułu realizacji umowy na rzecz Urzędu
Dzielnicy Ursynów.
Odwołujący złożył również wyjaśnienia, wskazując, że w jego ocenie dokumenty
załączone do oferty w sposób wystarczający wykazują spełnianie warunku udziału
w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia. Odwołujący wyjaśnił ponadto, że mimo
skierowania wniosku o wystawienie referencji po zakończeniu realizacji umowy, referencji
takich nie udało mu się uzyskać.
W dniu 30 marca 2016 r. Zamawiający zawiadomił wykonawców o wyborze w obu
częściach zamówienia oferty złożonej przez P.U. S.O.S. Barwit B.J.. Jednocześnie
Zamawiający poinformował o wykluczeniu Odwołującego z postępowania na podstawie art.
24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp. W uzasadnieniu czynności wykluczenia Zamawiający podał, że
wykonawca załączył do oferty referencje wystawione przed ukończeniem świadczenia usług
sprzątania i są one bezprzedmiotowe, gdyż świadczenie usług zakończyło się 31 grudnia
2015 r., tj. przed upływem terminu składania ofert. Zamawiający stwierdził, że dokumenty
przedłożone w odpowiedzi na wezwanie są niespójne w czasie. Nie sposób przyjąć za
wiarygodny argument Wykonawcy o niewystawieniu na wniosek z dnia 23 lutego 2016 r.
potwierdzenia wykonania usług przez Urząd Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy, złożenia
przez wykonawcę „Oświadczenia” w dacie 20 lutego 2016 r. i jednocześnie uzasadnianie, że
„Oświadczenie” wykonawca składa na skutek niemożliwości uzyskania referencji z Urzędu
Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy.
Izba zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący − jako wykonawca, którego oferta
w przypadku uwzględnienia odwołania może zostać wybrana jako najkorzystniejsza −
spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony
prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego
przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie przez niego szkody polegającej
nieuzyskaniu zamówienia.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp, z postępowania o udzielenie zamówienia
wyklucza się wykonawców, którzy nie wykazali spełniania warunków udziału
w postępowaniu. Zdaniem Izby czynność wykluczenia Odwołującego z postępowania należy
uznać za przedwczesną, niepoprzedzoną rzetelnym badaniem spełniania warunków
i nienależycie uzasadnioną.
W ocenie Izby, referencje z 13 października 2015 r. załączone przez Odwołującego
do oferty, nie były wystarczające do potwierdzenia spełniania warunku udziału
w postępowania, ponieważ wobec zakończenia realizacji umowy, do której się odnosiły,
powinny być wystawione w odniesieniu do całego zakresu umowy. Zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (dalej: rozporządzenie w sprawie dokumentów), dowodem
należytego wykonania lub wykonywania dostaw lub usług jest poświadczenie, z tym że
w odniesieniu do nadal wykonywanych dostaw lub usług okresowych lub ciągłych
poświadczenie powinno być wydane nie wcześniej niż na 3 miesiące przed upływem terminu
składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo ofert. Przepis ten
dopuszcza możliwość posłużenia się poświadczeniem wydanym przed zakończeniem
realizacji umowy, z tym że możliwość ta jest ograniczona do sytuacji, gdy świadczenia
okresowe lub ciągłe są w trakcie wykonywania na dzień, na który należy wykazać spełnianie
warunków udziału w postępowaniu. W niniejszej sprawie wykonywanie usług, na które
powołał się Odwołujący, zostało zakończone na dwa miesiące przed terminem składania
ofert, zatem dowód należytego wykonania umowy powinien obejmować cały okres jej
realizacji. W związku z tym złożonych przez Odwołującego referencji nie można uznać za
wystarczające. Zauważenia wymaga jednak (mimo że sama treść wezwania nie było
kwestionowana w odwołaniu), że w wezwaniu do uzupełnienia dokumentów, Zamawiający
nie wskazał na tę okoliczność, co należy uznać za nieprawidłowe. Wezwanie kierowane do
wykonawcy na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp powinno bowiem wskazywać konkretne
powody uznania złożonych wcześniej dokumentów za wadliwe lub niewystarczające.
W niniejszej sprawie Zamawiający w wezwaniu stwierdził jedynie, że wykonawca złożył
referencje wystawione przez pracownika Wydziału Administracyjno-Gospodarczego
i Informatyki dla Dzielnicy Ursynów, który nie był uprawniony do ich wystawienia (okoliczność
ta nie była podnoszona w odwołaniu) oraz że treść referencji nie potwierdza spełniania
warunku udziału w postępowaniu, przy czym Zamawiający nie wskazał, w czym upatruje
podstaw do takiej oceny.
Niezależnie jednak od powyższego stwierdzić należy, że Zamawiający nie zbadał
należycie dokumentów uzupełnionych przez Odwołującego w odpowiedzi na wezwanie
z 7 marca 2016 r.
Zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia w sprawie dokumentów, dowodem
należytego wykonania zamówienia na dostawy lub usług może być oświadczenie
wykonawcy, jeżeli z uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze wykonawca nie jest
w stanie uzyskać poświadczenia. Odwołujący złożył Zamawiającemu oświadczenie własne
o należytym wykonaniu usług na rzecz Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy oraz dokumenty
mające wykazać, że nie mógł uzyskać poświadczenia od odbiorcy usług. Jedynym –
wyrażonym w uzasadnieniu czynności wykluczenia – zarzutem Zamawiającego
w odniesieniu do uzupełnionych dokumentów było to, że data oświadczenia wykonawcy jest
wcześniejsza niż data wniosku o wydanie poświadczenia. Jednocześnie Zamawiający nie
przedstawił w tym uzasadnieniu żadnego wywodu, który uzasadniałby wniosek, że daty,
którymi są opatrzone ww. dokumenty świadczą o tym, że nie wystąpiły okoliczności
uprawniające do złożenia oświadczenia wykonawcy zamiast poświadczenia. W ocenie Izby
sam fakt, że oświadczenie wykonawcy nosi datę wcześniejszą niż wniosek o wydanie
poświadczenia nie uprawnia do wniosku, że nie zaistniały okoliczności, o których mowa w §
1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia w sprawie dokumentów. Zamawiający natomiast nie wskazał
innych podstaw negatywnej oceny uzupełnionych dokumentów. Treść uzasadnienia
faktycznego czynności wykluczenia wskazuje, że Zamawiający zaniechał zbadania, czy
wystąpiły
obiektywne
przeszkody
uniemożliwiające
uzyskanie
przez
wykonawcę
poświadczenia. Dodatkowe przyczyny wykluczenia Odwołującego Zamawiający przedstawił
dopiero w pisemnej odpowiedzi na odwołanie oraz podczas rozprawy. W odpowiedzi na
odwołanie Zamawiający podniósł, że Odwołujący przedłożył skierowany do Urzędu Dzielnicy
Ursynów m.st. Warszawy wniosek o wystawienie potwierdzenia realizacji usług sprzątania,
nie zaś o wystawienie referencji, które mają inny cel, charakter i treść oraz że usługi
świadczone obecnie na rzecz Zamawiającego nie mają zadowalającej jakości. Podczas
rozprawy z kolei Zamawiający podniósł, że posiada niepopartą dokumentami wiedzę, że
wykonawca nie uzyskałby poświadczenia o należytym wykonaniu usługi dla Urzędu Dzielnicy
Ursynów, gdyż usługi te nie zostały wykonane należycie. Okoliczności te nie mogły być
wzięte przez Izbę pod uwagę, ponieważ wobec niezakomunikowania ich Odwołującemu
w uzasadnieniu czynności wykluczenia nie mogły być kwestionowane w odwołaniu,
a ponadto świadczą o tym, że Zamawiający wbrew obowiązkowi wynikającemu z ustawy nie
przedstawił wyczerpującego uzasadnienia czynności wykluczenia. Zgodnie z art. 92 ust. 1
pkt 3 ustawy Pzp, niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty zamawiający
jednocześnie zawiadamia wykonawców, którzy złożyli oferty, o wykonawcach, którzy zostali
wykluczeni z postępowania o udzielenie zamówienia, podając uzasadnienie faktyczne
i prawne. Przywołany przepis, stanowiący realizację zasad postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, takich jak jawność postępowania oraz równe traktowanie
wykonawców i zachowanie uczciwej konkurencji, nakłada na Zamawiającego obowiązek
podania wykonawcom podstaw faktycznych wykluczenia jednocześnie z przekazaniem
informacji o wyborze oferty najkorzystniejszej, a po stronie wykonawcy kształtuje prawo do
pozyskania pełnej i rzetelnej wiedzy na temat przyczyn tej czynności. Uzasadnienie
faktyczne zawiadomienia o wykluczeniu wykonawcy powinno wyczerpująco obrazować, jakie
przyczyny legły u podstaw decyzji zamawiającego, tak aby wykonawca, gdy oceny
zamawiającego nie podziela, mógł do wskazanych przez zamawiającego uchybień
ustosunkować się wnosząc odwołanie. Sporządzenie niepełnego uzasadnienia czynności
wykluczenia, niepodanie wykonawcy wszystkich podstaw faktycznych tej czynności
(wszystkich powodów, dla których Zamawiający uznał uzupełnione dokumenty za
nieprawidłowe) i powoływanie się na nie dopiero w toku postępowania odwoławczego, jest
niezgodne z przywołanym wyżej przepisem.
Niezależnie od powyższego wskazać należy, że Zamawiający – formułując tezę, że
złożenie oświadczenia wykonawcy zamiast poświadczenia było nieuprawnione – powołał się
wyłącznie na daty, jakimi opatrzone są złożone dokumenty, a jednocześnie nie skorzystał
z dostępnych mu środków, które pozwoliłyby zweryfikować, czy wystąpiły okoliczności
uprawniające wykonawcę do złożenia dowodu, o którym mowa w § 1 ust. 2 pkt 3
rozporządzenia w sprawie dokumentów. Takie narzędzie przyznaje Zamawiającego § 1 ust.
5 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym w razie konieczności, szczególnie gdy wykaz lub
dowody, o których mowa odpowiednio w ust. 1 pkt 2 i 3 oraz ust. 2, budzą wątpliwości
zamawiającego lub gdy z poświadczenia albo z innego dokumentu wynika, że zamówienie
nie zostało wykonane lub zostało wykonane nienależycie, zamawiający może zwrócić się
bezpośrednio do właściwego podmiotu, na rzecz którego roboty budowlane, dostawy lub
usługi były lub miały zostać wykonane, o przedłożenie dodatkowych informacji lub
dokumentów bezpośrednio zamawiającemu. Mimo że literalne brzmienie powyższego
przepisu wskazuje na uprawnienie Zamawiającego, to należy uznać, że Zamawiający nie
może zaniechać skorzystania z tego przepisu w sytuacji istnienia wątpliwości co do
złożonego oświadczenia i wykluczyć wykonawcy z postępowania bez rzetelnego zbadania,
czy wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu i bez upewnienia się co do
rzeczywistego istnienia podstaw do takiej czynności. Takie zaniechanie prowadzi bowiem do
naruszenia zasad udzielania zamówień publicznych określonych w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
W związku z tym, na podstawie przywołanego przepisu rozporządzenia Zamawiający
powinien zwrócić się do Urzędu Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy w celu ustalenia, czy
zaistniały obiektywne przeszkody w uzyskaniu poświadczenia oraz czy treść oświadczenia
wykonawcy jest zgodna ze stanem faktycznym. Zamawiający, prowadząc niniejsze
postępowanie, zwrócił się do ww. podmiotu w trybie 1 ust. 5 ww. rozporządzenia w sprawie
dokumentów, wystąpienie to nie miało jednak na celu weryfikacji jakości wykonania usług
i możliwości posłużenia się przez wykonawcę oświadczeniem własnym, ale nastąpiło jeszcze
przed wezwaniem wykonawcy do uzupełnienia dokumentów i dotyczyło wyłącznie
potwierdzenie referencji jakie zostały wystawione dla Odwołującego. W odpowiedzi na to
wystąpienie Zamawiający uzyskał jedynie potwierdzenie, że Urząd wystawił referencje z 13
października 2015 r., uzyskane informacje nie odnoszą się więc do oceny dokumentów
uzupełnionych w odpowiedzi na wezwanie w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp.
Wobec powyższego należy stwierdzić, że wykluczając Odwołującego z postępowania
Zamawiający naruszył przepisy: art. 7 ust. 1, art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z § 1 ust.
2 pkt 3 i § 1 ust. 5 rozporządzenia w sprawie dokumentów, a także art. 92 ust. 1 pkt 3 ustawy
Pzp, w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik postępowania.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238).
Przewodniczący: ……………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 385/16 z dnia 2016-04-22
- Sygn. akt KIO 478/16 z dnia 2016-04-19
- Sygn. akt KIO 470/16 z dnia 2016-04-19
- Sygn. akt KIO 446/16 z dnia 2016-04-18
- Sygn. akt KIO 476/16 z dnia 2016-04-15
