rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2015-10-22
rok: 2015
data dokumentu: 2015-10-22
rok: 2015
sygnatury akt.:
KIO 2126/15
KIO 2126/15
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 października 2015 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 października 2015 r. przez
wykonawcę Skanska S. A. z siedzibą w Warszawie w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego – Miasto Stołeczne Warszawa - Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych z
siedzibą w Warszawie
przy udziale:
A.
wykonawcy ubiegającego się o udzielenie zamówienia Budimex S.A. z
siedzibą w Warszawie zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego o
sygn. akt: KIO 2126/15 po stronie odwołującego,
B.
wykonawcy ubiegającego się o udzielenie zamówienia Metrostav a.s. z
siedzibą w Pradze zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego o
sygn. akt: KIO 2126/15 po stronie Zamawiającego.
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 października 2015 r. przez
wykonawcę Skanska S. A. z siedzibą w Warszawie w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego – Miasto Stołeczne Warszawa - Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych z
siedzibą w Warszawie
przy udziale:
A.
wykonawcy ubiegającego się o udzielenie zamówienia Budimex S.A. z
siedzibą w Warszawie zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego o
sygn. akt: KIO 2126/15 po stronie odwołującego,
B.
wykonawcy ubiegającego się o udzielenie zamówienia Metrostav a.s. z
siedzibą w Pradze zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego o
sygn. akt: KIO 2126/15 po stronie Zamawiającego.
orzeka:
1.
oddala odwołanie;
2.
kosztami postępowania obciąża Odwołującego Skanska S.A. w Warszawie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego - Skanska
S. A. z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od Odwołującego Skanska S.A. w Warszawie na rzecz
Zamawiającego Miasta Stołecznego Warszawa - Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:………………………
Sygn. akt: KIO 2126/15
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Miasto Stołeczne Warszawa - Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych,
ul. Sokratesa 15, 01-909 Warszawa wszczął postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w przetargu nieograniczonym p.n.„Wykonanie robót budowlanych związanych z
modernizacją ciągu ul. Marsa - Żołnierska na odcinku węzeł Marsa - granica miasta - etap II”,
numer postępowania: ZP/2/PN/2/15, nr ogłoszenia Dz.U./S S44 04/03/2015 75418-2015-PL.
W dniu 21.09.2015 r. Zamawiający przekazał Odwołującemu: SKANSKA S.A. z
siedzibą w Warszawie, ul. Gen. Zajączka 9, 01-518 Warszawa informację o wyborze
najkorzystniejszej oferty tj. oferty wykonawcy Metrostav a.s. z siedzibą w Pradze, zwanego
dalej jako „Metrostav” lub „Wykonawca” lub „Wykonawca Metrostav”.
Nie zgadzając się z powyższą czynnością Zamawiającego Odwołujący w dniu 1
października 2015r. wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej od czynności
dokonanych przez Zamawiającego oraz zaniechania czynności w przedmiotowym
postępowaniu.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie niżej wymienionych przepisów
Ustawy:
1)
przepisu art. 90 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą Pzp” w zw. art.
89 ust. 1 pkt. 4) ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy Metrostay,
mimo iż wyjaśnienia złożone przez tego Wykonawcę w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, nie
potwierdziły, iż cena nie jest ceną rażąco niską;
2)
przepisu art. 89 ust. 1 pkt. 2) ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty Wykonawcy Metrostay, mimo że treść oferty nie odpowiada treści Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia, zwanej dalej „SIWZ”;
3)
W konsekwencji naruszenia powyższych przepisów, naruszenie również
przepisu art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez prowadzenie postępowania w sposób naruszający
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
W związku z powyższymi zarzutami Odwołujący wnosił o uwzględnienie niniejszego
Odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty;
2)
powtórzenia czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem okoliczności i
zarzutów podniesionych w niniejszym odwołaniu i w konsekwencji odrzucenie oferty złożonej
przez Metrostay;
3)
dokonania ponownego wyboru oferty najkorzystniejszej.
Odwołujący zwrócił uwagę, że w SIWZ w pkt. III ppkt. 9 (strona 3) Zamawiający
wskazał, na podstawie przepisu art. 36a ust. 2 ustawy Pzp obowiązek osobistego wykonania
kluczowych części zamówienia na zasadach jak poniżej: „Wykonawca ma obowiązek
osobistego wykonania kluczowych części zamówienia tj.: obiektów inżynierskich.
Zastrzeżenie Zamawiającego, o którym mowa powyżej, nie jest skuteczne w zakresie, w
jakim wykonawca powołuje się na zasoby innego podmiotu na zasadach określonych w art.
26 ust. 2 b ustawy Pzp w celu wykazania spełniania warunków, o których mowa w art. 22 ust
1 ustawy Pzp.”.
Dodatkowo zauważył, że na etapie prowadzenia postępowania przetargowego,
wpłynął do Zamawiającego wniosek o doprecyzowanie, co Zamawiający rozumie pod
określonym w pkt. III ppkt. 9 SIWZ pojęciem obowiązku wykonania kluczowych części
zamówienia tj. obiektów inżynierskich, gdzie Zamawiający udzielił odpowiedzi, iż:
„Obowiązek osobistego wykonania kluczowych części zamówienia oznacza konieczność
wykonania robót budowlanych (w tym przypadku obiektów inżynierskich) przez wybranego
Wykonawcę.”.
Nadto, podniósł, że w Formularzu Ofertowym, w pkt. 6 Zamawiający żądał wskazania
części zamówienia, które wybrany Wykonawca powierzy Podwykonawcom.
W związku z tym żądaniem zaznaczył, że wybrany przez Zamawiającego Wykonawca
Metrostav wskazał w formularzu ofertowym, iż roboty drogowe oraz kanalizacyjne powierzy
do wykonania Podwykonawcom.
Odwołujący wskazał również, iż w Opisie Przedmiotu Zamówienia zawartym m.in. w
przygotowanych przez Zamawiającego przedmiarach robót, a następnie wypełnionych przez
wykonawców (jako kosztorysy ofertowe) dotyczących wykonania obiektów inżynierskich
znajdują się pozycje, w których należało wycenić m.in.: układanie warstw jezdnych na tychże
obiektach (Obiekt WD 1 - poz. 30,31; Obiekt WD2 -poz. 31,32; Obiekt WD 3 - poz. 32,33;
Obiekt WD 4 - poz. 25,26; Obiekt WD 5 - poz. 20,21).
Zdaniem Odwołującego roboty te należą stricte do robót drogowych, gdyż:
a)
do ich wykonania wykorzystuje się produkty stosowane w budownictwie
drogowym (np. mieszanki mineralno-bitumiczne) przeznaczone do poruszania się po nich
pojazdów mechanicznych;
b)
do wytworzenia produktów - takich jak mieszanka mineralno - bitumiczna -
stosuje się typowe materiały z branży drogowej (np.: kruszywa łamane, asfalty, wypełniacze)
spełniające normy drogowe, zaś przygotowanie ww. produktów następuje w wytwórniach
mas bitumicznych;
c)
do układania ww. produktów stosuje się odpowiednie maszyny z branży
drogowej (rozkładarki mieszanek bitumicznych / rozściełacze, kotły transportu do mieszanek
bitumicznych, walce drogowe, zagęszczarki, frezarki do nawierzchni bitumicznych,
mechaniczne piły do asfaltów);
d)
kadra wykonująca czynności polegające na obsłudze wskazanych powyżej
maszyn musi posiadać odpowiednie kwalifikacje, w tym uprawnienia budowlane do
kierowania robotami drogowymi oraz doświadczanie przy wykonywaniu tego typu robót;
Ponadto Odwołujący wskazuje, iż niezbędnymi elementami wykonania obiektów
inżynierskich są również prace związane z kanalizacją deszczową.
Poza tym wyjaśnił, że w ramach konstrukcji obiektów inżynierskich należy wykonać:
a)
montaż wpustów deszczowych (element systemu kanalizacji deszczowej) na
etapie zbrojenia płyty przed betonowaniem płyty ustroju nośnego, poprzez trwałe
przymocowanie (spawanie) do prętów, w celu unieruchomienia w momencie betonowania
(część dolna żeliwnych wpustów deszczowych wraz z kształtkami kierunkowymi znajduje się
w ustroju nośnym obiektu mostowego);
b)
montaż części kolektora wraz z kształtkami kierunkowymi odprowadzającego
wody deszczowe z obiektu inżynierskiego, które są zatopione w płycie ustroju nośnego tegoż
obiektu (na etapie zbrojenia płyty przed betonowaniem płyty ustroju nośnego, poprzez trwałe
przymocowanie do prętów, w celu unieruchomienia w momencie betonowania);
c)
montaż pozostałej części kolektora wraz z kształtkami kierunkowymi
odprowadzającymi trwale wody deszczowe z obiektu inżynierskiego do sieci kanalizacji
deszczowej na uprzednio wybudowanych elementach obiektu mostowego (jak przyczółek,
filar).
Stwierdził przy tym, że powyższe elementy odwodnienia są integralną częścią
obiektów inżynierskich i do wykonania tych prac wymagane jest korzystanie z kadry
posiadającej odpowiednie kwalifikacje, w tym uprawnienia budowlane do kierowania
robotami kanalizacyjnymi oraz doświadczanie przy wykonywaniu tego typu robót
Odwołujący podkreślił, iż w zakres robót drogowych, poza przytoczonymi powyżej,
wchodzi także wiele innych czynności takich jak: układanie krawężników, układanie płytek
chodnikowych, układanie kostki brukowej. Bez wykonania ww. robót budowlanych, w ramach
robót drogowych, nie jest możliwe kompleksowe wykonanie obiektu inżynierskiego.
Mając jednak na względzie fakt, iż Zamawiający w postanowieniach SIWZ oraz
projektu umowy zastrzegł obowiązek osobistego wykonania kluczowych części zamówienia,
przez które należy rozumieć kompleksowe wykonanie obiektów inżynierskich, - zdaniem
Odwołującego - oferta Wykonawcy Metrostav, który wskazał, iż zamierza wykonać wszystkie
„roboty drogowe" oraz „roboty kanalizacyjne" przy pomocy podwykonawców, jest ofertą
niezgodną z treścią SIWZ i w związku z powyższym winna ona podlegać odrzuceniu.
Według Odwołującego taka niezgodność treści oferty z treścią SIWZ nie podlega ani
wyjaśnieniom - ze względu na czytelne, jednoznaczne pisemne oświadczenie Wykonawcy,
jak również w tym zakresie oferta nie może zostać poprawiona, w żaden sposób
przewidziany przepisami ustawy Pzp.
W zakresie zarzutu rażąco niskiej ceny Odwołujący wskazał, że Zamawiający
dokonał oceny wyjaśnień złożonych przez Wykonawcę Metrostav w trybie art. 90 ust. 1
ustawy Pzp.
Zwrócił uwagę, że Zamawiający pismem z dnia 24 czerwca 2015 r. wystąpił do
Wykonawcy o przedłożenie wyjaśnień na podstawie przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp w
związku ze spełnieniem się przesłanki tam określonej, oraz udowodnienie, że przedłożona
przez Metrostav oferta w przedmiotowym postępowaniu nie zawiera rażąco niskiej ceny.
Wyjaśnił, że w związku z tym Zamawiający zażądał wykazania się przez Wykonawcę
w szczególności konkretnymi uwarunkowaniami i czynnikami, jakie towarzyszyć będą
wykonywaniu zamówienia, ich skali i wpływie (merytorycznym i finansowym) na wysokość
zaoferowanej ceny.
Przypomniał, że Zamawiający zażądał przedłożenia kalkulacji, która winna
obejmować wszystkie elementy zamówienia niezbędne do jego należytego wykonania, a
przede wszystkim zażądał przedłożenia dowodów potwierdzających rzetelność i
wiarygodność przyjętych założeń kosztowych.
Wskazał również, że Zamawiający pouczył Metrostav, iż zgodnie z przepisem art. 90
ust. 2 ustawy PZP „Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny,
spoczywa na wykonawcy”.
Zaznaczył przy tym, że Metrostav w odpowiedzi na wezwanie przedłożył wyjaśnienia
w liczbie 4 stron treści plus 4 załączniki dotyczące Wykazu Sprzętu Spółki, Wypisu z katastru
Nieruchomości oraz 3 certyfikaty dotyczące wytwórni konstrukcji stalowych.
Według Odwołującego z treści przedłożonych wyjaśnień wynika, iż Metrostay nie
wywiązał się z żadnych wymagań, na które Zamawiający wskazywał w treści wezwania z
dnia 24 czerwca 2015 r.
Podważał powoływanie się przez Metrostav dla uzasadnienia ceny na „statystki” cen
innych ofert złożonych w niniejszym postępowaniu, a także odwoływanie się w zakresie
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonania zamówienia do realizacji jedynego kontraktu
tj. „Kontynuacji projektowania i przebudowy drogi S- 8” w Warszawie.
W zakresie oszczędności metody wykonania zamówienia wyjaśnienie Metrostav, co
do posiadania własnej wytwórni konstrukcji stalowych (jej dotyczą załączniki) w Pradze
Czeskiej położonej ok. 400 km od miejsca realizacji inwestycji, zdaniem Odwołującego, nie
jest wystarczające.
Wskazał, że odnośnie wybranych rozwiązań technicznych - Metrostav oświadczył
jednym zdaniem, iż oferta cenowa uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w SIWZ.
Zarzucił brak w wyjaśnieniach Metrostav jakichkolwiek cen, kalkulacji, założeń
kosztowych
oraz
ofert
dostawców,
podwykonawców,
usługodawców,
które
uprawdopodobniałyby realność zaoferowanej ceny.
W ocenie Odwołującego z tej krótkiej reasumpcji w żadnym wypadku Wykonawca ten
nie udowodnił, iż zaoferowana przez niego cena nie jest ceną rażąco niską, a mimo to
Zamawiający nie odrzucił oferty Metrostav, tym samym dopuścił się naruszenia przepisów
wskazanych przez Odwołującego.
Odwołujący podniósł również, że jednym z licznych elementów oferty Metrostav,
potwierdzających fakt, iż zaoferowana cena jest ceną nierealną i rażąco niską, a Wykonawca
zobowiązany i wezwany przez Zamawiającego do wyjaśnień winien wykazać w sposób
szczegółowy, iż zaoferowane przez niego ceny (i w efekcie również cena globalna) nie są
cenami rażąco niskimi, jest zakres wyceny obiektów inżynierskich, w tym obiekt WD - 2w
zakresie wyceny pali wielkośrednicowych.
Wskazał, że zgodnie ze ST Wykonawca powinien wykonać pale wielkośrednicowe z
następujących materiałów:
2.2.2, Stosowane materiały
Do wykonania pali wielkośrednicowych, formowanych w gruncie można stosować
następujące materiały:
-
beton klasy C25/30,
-
stal zbrojeniową,
-
materiały do zabezpieczenia stateczności otworu.
Materiał powinny spełniać wymagania podane w PN-EN 1536 [10] z uwzględnieniem
warunków podanych poniżej.
Odwołujący w swoim odwołaniu również zauważył, że zgodnie z zapisami ST M-
11.03.02 „Wykonanie pali wielkośrednicowych, formowanych w gruncie, pionowych bez
pozostawionej osłony” Wykonawca powinien uwzględnić w cenie jednostkowej określone
czynności podczas wykonywania pali. W odwołaniu wskazał zakres tych czynności.
Odwołujący przedstawił również ukształtowanie cen materiałów (stali zbrojeniowej) na
wykonanie pali wielkośrednicowych, podnosząc, że kształtują się one w następujący sposób:
Oferta Dostawcy nr 1:
Oferta na dostawę stali (pręty proste) wykorzystywanej do wykonania koszy
zbrojeniowych: 1.810zł netto/tona (loco budowa);
Oferta na dostawę stali zbrojeniowej prefabrykowanej (stal już dogięta do uzyskania
odpowiednich do wbudowania figur zgodnych z dokumentacją techniczną): 1.980zł
netto/tona (loco budowa);
Oferta Dostawcy nr 2
Oferta na dostawę stali prefabrykowanej (loco budowa): 2.000zł netto/tona;
Oferta Dostawcy nr 3
Oferta na dostawę stali zbrojeniowej (loco budowa):
a)
2.030zł netto/tona - stal prefabrykowana;
b)
2.320zł netto/tona - kosze zbrojeniowe do pali wierconych;
Oferta dostawcy nr 4
Oferta na dostawę stali zbrojeniowej z dn. 02.04.2015 r. (loco budowa) przedstawia
się następująco:
2.390zł netto/tona - kosze zbrojeniowe do pali;
1.930zł netto/tona - zbrojenie prefabrykowane;
1.780zł netto/tona - zbrojenie, pręty proste.
Mając na uwadze powyższe oferty, kluczowych dostawców stali na rynku polskim - w
przekonaniu Odwołującego - ceny kształtują się następująco:
a)
Cena stali prefabrykowanej oscyluje w przedziale 1.930 zł/tona - 2.030zł/tona;
b)
Cena stali prostej oscyluje w przedziale 1780 zł/tona - 2000zł/tona;
c)
Cena zbrojenia koszy palowych oscyluje w przedziale 2.320 zł/tona -
2.390zł/tona;
d)
Powyższe ceny na dostawy stali zbrojeniowej są bardzo zbliżone do siebie -
największe odchylenie występuje w stosunku do stali prostej i wynosi ok. 12%, natomiast
odchylenie na stali zbrojeniowej koszy wynosi ok.3%.
Oświadczył również, że ceny stali publikowane są także w publikatorze o
ogólnokrajowym zasięgu, gdzie zamieszczane są ceny średnie uzyskiwane na podstawie
danych gromadzonych cotygodniowo od firm handlowych - członków Polskiej Unii
Dystrybutorów Stali. Ceny hurtowe loco Warszawa (Polska Centralna). Cena podawana jest
w „widełkach” od ceny minimalnej do maksymalnej.
Wykazywał, że cena 1 tony stali prostej (pręt żebrowany fi 12mm) w okresie od 3-go
tygodnia 2015r do 18-go tygodnia 2015 r. (złożenie ofert w przedmiotowym postępowaniu
miało miejsce w dniu 27.04.2015r - 18-ty tydzień 2015r, ogłoszenie o zamówieniu w sprawie
przedmiotowej Inwestycji ukazało się w dniu 27.02.2015r - 9-ty tydzień 2015r) kształtowało
się na poziomie:
a)
3-ci tydzień roku, cena min. 1.874zł/tona; cena max. 1.996zł/tona;
b)
18-ty tydzień, cena min. 1.798zł/tona; cena max. 1.948zł/tona.
Zdaniem Odwołującego z powyższego wynika, iż najniższa oferta cenowa dotycząca
zbrojenia prostego, którą na przedmiotową Inwestycję otrzymała Skanska S.A. wynosiła
1.780zł/tona, czyli była niższa od minimalnej ceny publikowanej w okresie 3-ci - 18-ty tydzień
2015 r. przez P.U.D.S.(1.798zł/tona).
Dla porównania ceny stali z rynku czeskiego dla okresu od XII 2014 do IV 2015(dla
stali prostej) przedstawił Tabelę nr 1.
Wskazał, że w powyższej tabeli uwzględniono kurs korony czeskiej adekwatny do
okresu, w którym była przygotowywana oferta oraz transport na odległość od miejsca
prowadzenia robót do granicy czeskiej.
Zdaniem Odwołującego z przeprowadzonej analizy wynika, iż cena kosza
zbrojeniowego jest ok. 500zł wyższa od ceny stali prostej, a w związku z powyższym cena
stali z Czech loco budowa kształtowałaby się na poziomie 1739,89zł + 500zł =
2.239,89zł/tona stali żebrowanej prostej.
Jest to cena wyższa o ok. 460zł/tona od cen stali w najniższej ofercie otrzymanej
przez Skanska.
Dalej zwrócił uwagę, że kolejnym materiałem do wykonania pali wielkośrednicowych
jest beton.
Wskazał, że ceny materiałów (betonu) na wykonanie pali wielkośrednicowych
kształtują się następująco:
Oferta dostawcy nr 1:
beton kontraktorowy do wykonania pali 202złnetto/m3;
Oferta dostawcy nr 2:
beton kontraktorowy do wykonania pali 208zł/m3;
Oferta dostawcy nr 3:
beton kontraktorowy do wykonania pali 186zł/m3.
Dla porównania cen betonu oferowanych przez kluczowe betoniarnie na rynku
warszawskim do cen, które można uzyskać z własnego węzła Skanska przedstawiała
kalkulację (tabela nr 2), z której wynika min. cena 1m3 betonu (beton kontraktorowy do
wykonania pali).
Zaznaczył, że kalkulacja została wykonana na min. cenach materiałów wsadowych
do wykonania betonu, które są osiągalne na rynku warszawskim.
Wyjaśnił również, że w poniższej kalkulacji uwzględniono koszty wytworzenia
mieszanki betonowej (koszty sprzętu, koszty robocizny, koszty energii elektrycznej itp.) oraz
koszty transportu mieszanki.
Według zapatrywania Odwołującego minimalny koszt wytworzenia mieszanki
betonowej zgodnej z ST, która spełnia parametry do wbudowania w pale wielkośrednicowe
na kontrakcie oscyluje ok. kwoty 168,15zł/m3, a różnica pomiędzy kwotą 186zł/m3 (oferta
najtańszego Podwykonawcy) i kwotą 168,15zł/m3 - własna kalkulacja jest na poziomie
17,85zł/m3 i jest to zysk firmy produkującej i dostarczającej beton - zysk na poziomie 10%.
Powołał się również na wydawnictwo Sekocenbud za 1-wszy kwartał 2015 r.,
przyjmujące, iż cena 1m3 betonu żwirowego C25/30 wynosi 238,88zł/m3 (jest to cena loco
betoniarnia - nie uwzględnia dostawy betonu na budowę).
W związku z powyższym różnica pomiędzy wyceną wytworzenia 1m3 betonu
korzystając z własnej betoniarni - na podstawie recepty spełniającej wymagania ST, a ceną
zawartą w Sekocenbud – w ocenie Odwołującego - kształtuje się na poziomie 42%.
W Tabeli nr 3 przedstawił wyliczenia materiałowo - ilościowe materiałów niezbędnych
do wykonania pali wielkośrednicowych.
W
Tabeli
nr
4
przedstawił
wyliczenie
wartości
poszczególnych
pali
wielkośrednicowych, które zgodnie z dokumentacją projektową służą do posadowienia
obiektu WD-2, oraz wyjaśnił, że tabela ta zawiera porównanie rzeczywistych kosztów
koniecznych do poniesienia celem ich wykonania i cen wskazanych przez Wykonawcę
Metrostav w jego ofercie.
Oświadczył, że do wyliczenia przyjęto najniższe rynkowe, możliwe do osiągnięcia
ceny betonu i stali zbrojeniowej, a ilości materiałów przyjęto zgodnie z założeniami
wynikającymi z dokumentacji technicznej.
Odwołujący wyjaśnił również, że technologia wykonania pala wielkośrednicowego,
formowanego w gruncie, pionowego bez pozostawionej osłony (zgodnie z dokumentacją
projektową) składa się z następujących czynności:
1.
Ustawienie rury obsadowej i jej zagłębianie wyprzedzająco w stosunku do
narzędzia wiercącego (np. świder spiralny);
2.
Wiercenie świdrem w osłonie rury;
3.
Wyjęcie świdra razem z urobkiem;
4.
Dowiercenie do pełnej głębokości i oczyszczenie dna otworu;
5.
Wstawienie zbrojenia;
6.
Układanie mieszanki betonowej z podciąganiem rury obsadowej;
7.
Wykonanie całego pala ze zbrojeniem na całej długości.
Z powyższych wyliczeń Odwołujący wyciągnął następujące wnioski:
1.
Ceny wskazane w ofercie Metrostav, za wykonanie pali do posadowienia
obiektu mostowego WD-2 pokrywają zaledwie ok. 45% składowych do wykonania pali
wielkośrednicowych, tj. betonu i stali - np. dla pala fi 1200 o dł. L=12m wartość betonu i stali
zbrojeniowej w ilościach i o parametrach zgodnych z dokumentacją techniczną wynosi
5.692,60 zł. Natomiast wartość tego pala w ofercie Mertostav wynosi 2.566,55zł (jest to
wartość z oferty, czyli powinna już zawierać nie tylko koszty bezpośrednie zakupu betonu i
zbrojenia, a również koszty ogólne oraz marżę). Stosunek ceny za wykonanie w/w elementu
z oferty Metrostay do najniższej uzyskanej przez Skanska wartości materiałów składowych
pala - betonu i stali zbrojeniowej wynosi 2.566,55zł/5.692,60 = 45%;
2.
Nie jest możliwe, by w kwotach przyjętych na wykonanie pali
wielkośrednicowych służących do posadowienia obiektu WD-2 były ujęte wszystkie
czynności opisane w ST M-ll.03.02, a w szczególności pełne koszty bezpośrednie związane
przede wszystkim z zakupem i dostarczeniem materiałów, wykonaniem robót budowlanych
oraz koszty ogólne, w tym przede wszystkim koszty nadzoru sprawowanego nad robotami,
koszty badań laboratoryjnych wymaganych ST.
Mając na względzie powyższe, Odwołujący podkreślił, iż jakość wyjaśnień
merytorycznych przedłożonych przez Metrostav jest efektem braku możliwości wykazania,że cena zaproponowana w jego ofercie jest cena realna i cena rynkowa.
Odwołujący również stanął na stanowisku, że ceny jednostkowe wskazane przez
wykonawców w kosztorysie ofertowym nie są jedynie składnikiem ceny łącznej
(wynagrodzenia wykonawcy) a bezsprzecznie pełnią funkcję samodzielnych cen, w oparciu,
o które obliczane i wypłacane będzie wynagrodzenie wykonawcy za wykonanie
poszczególnych części robót. Biorąc pod uwagę tak skonstruowane ceny jednostkowe w
ofercie Wykonawcy Metrostav, Zamawiający nie może nie dokonywać oceny tejże oferty
przez pryzmat nierzeczywistych cen jednostkowych, które nie zapewniają realności
wykonania przedmiotu umowy.
Biorąc pod uwagę fakt, iż zarówno w zakresie oceny wyjaśnień w trybie przepisu art.
90 ust. 1 ustawy Pzp jak i spełnienia wymogu Zamawiającego, polegającego na obowiązku
osobistego wykonania kluczowych części zamówienia przez każdego z wykonawców,
Zamawiający nie zweryfikował poprawnie oferty wykonawcy Metrostay, zdaniem
Odwołującego, dopuścił się istotnego naruszenia podstawowej zasady wyrażonej w przepisie
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, tj. zasady równego traktowania wykonawców w przedmiotowym
postępowaniu.
Reasumując Odwołujący wskazał, iż w sytuacji zaistnienia powyższych okoliczności
Zamawiający bezwzględnie powinien odrzucić ofertę Wykonawcy Metrostav.
Po pierwsze, argumentował, dlatego, iż Zamawiający zastrzegł określone wymagania
w SIWZ w zakresie obowiązku osobistego wykonania kluczowych części zamówienia przez
samych wykonawców, a oferta wybranego Wykonawcy, wskazuje na wykonywanie części
prac przy pomocy podwykonawców, więc taka oferta nie może zostać uznana za zgodną z
treścią SIWZ.
Po drugie, podniósł, że nie jest możliwa pozytywna ocena wyjaśnień Wykonawcy
Metrostav składanych w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, w sytuacji, gdy ich treść nie zawiera
praktycznie żadnych elementów oczekiwanych treścią wezwania Zamawiającego, tym
samym wyjaśnienia potwierdzają zaoferowanie rażąco niskiej ceny, co skutkować powinno
również odrzuceniem oferty Mestrostav.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje.
Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności w
oparciu o treść dokumentacji postępowania przetargowego, w tym Specyfikacji Istotnych
Warunków Zamówienia, zwanej dalej SIWZ, oferty Przystępującego, odwołania wraz z
załącznikami, wezwania Zamawiającego do udzielenia wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej
ceny z dnia 24 czerwca 2015r. i odpowiedzi tego Przystępującego na to wezwanie z dnia 30
czerwca 2015r. wraz z załącznikami, pisma procesowego Przystępującego z dnia 12
października 2015r., odpowiedzi Zamawiającego na odwołanie z dnia 16 października
2015r., pisma procesowego Odwołującego z dnia 21 października 2015r., jak również na
podstawie złożonych na posiedzeniu i rozprawie przez strony i uczestnika wyjaśnień Izba
postanowiła odwołanie oddalić.
Odwołanie nie zawierało braków formalnych, wpis został przez Odwołującego
uiszczony, zatem odwołanie podlegało rozpoznaniu. Izba nie stwierdziła przesłanek do jego
odrzucenia.
Po przeprowadzeniu postępowania odwoławczego Izba nie doszukała się w
działaniach Zamawiającego naruszenia przepisów art.7 ust.1, art.89 ust.1 pkt. 2, art.90 ust. 3
w związku z art.89 ust.1 pkt. 4 ustawy Pzp.
Podstawowymi,
istotnymi
zagadnieniami
wymagającymi
rozstrzygnięcia
w
przedmiotowej sprawie były kwestie oceny czy Zamawiający miał dostateczne podstawy
prawne do odrzucenia oferty Przystępującego z powodu rażąco niskiej ceny i z powodu
sprzeczności treści jego oferty z treścią SIWZ.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że Zamawiający w rozdziale III pkt 9 wskazał, że
Wykonawca ma obowiązek osobistego wykonania kluczowych części zamówienia tj.:
obiektów inżynierskich.
Zastrzeżenie Zamawiającego, o którym mowa powyżej, nie jest skuteczne w
zakresie, w jakim wykonawca powołuje się na zasoby innego podmiotu na zasadach
określonych w art. 26 ust. 2 b) ustawy Pzp w celu wykazania spełniania warunków, o których
mowa w art. 22 ust 1 ustawy Pzp.
Jednocześnie Izba stwierdziła, że Przystępujący na stronie 2 swojej oferty w pkt. 6
formularza oferty złożył oświadczenie, że zamówienie zrealizuje przy udziale
podwykonawców, a podwykonawcom zamierza powierzyć część (zakres) zamówienia,
między innymi robót drogowych i robót kanalizacyjnych.
Poza tym Izba ustaliła, że Zamawiający w SIWZ nie umieścił definicji obiektów
inżynierskich, ani w tej materii nie odesłał do obowiązujących przepisów prawa.
Analizując całość sprawy Izba doszła do przekonania, że powyższe oświadczenie
Przystępującego nie może budzić wątpliwości, co do jego zgodności z treścią SIWZ z tego
powodu, że nie dotyczy obiektów inżynierskich.
Przechodząc do omówienia zarzutu sprzeczności treści oferty Przystępującego z
treścią SIWZ Izba przyjęła, że z wyjaśnień Przystępującego wynika, że wykonanie
powierzonych podwykonawcom robót drogowych zostało określone przez niego w załączniku
B. Drogi i Urządzenia Ochrony Środowiska(vide: od str.5 do str.14 oferty), a robót
kanalizacyjnych w kosztorysie w części dotyczącej budowy i przebudowy kanalizacji
deszczowej(vide: od str.47 do str.48 oferty).
Jednocześnie Przystępujący oświadczył, że obiekty inżynierskie: WD-1, WD-2, KP-1,
WD-3, WD-4, WD-5 wykona samodzielnie.
Weryfikując powyższe oświadczenia Odwołującego Izba uznała, że mieszczą się one
w formule obiektów inżynierskich opisanych w załączniku nr 4 formularza cenowego, gdzie
pod l.p.3 wskazano „obiekty inżynierskie, w tym:”, co oznacza, że poniższe zakresy robót
kluczowych obejmujących obiekty inżynierskie dotyczą robót budowlanych WD-1, WD-2, KP-
1, WD-3, WD-4, WD-5, a nie dróg i urządzeń ochrony środowiska czy urządzeń infrastruktury
technicznej.
Jednocześnie Odwołujący nie zaprzeczył, że roboty budowlane WD-1, WD-2, KP-1,
WD-3, WD-4, WD-5 nie polegają na wykonaniu obiektów inżynierskich.
Jeżeli zatem powyższe oświadczenie Przystępującego oznaczało wykonanie
samodzielnie obiektów inżynierskich zgodnie z rozdziałem III pkt 9 SIWZ, to Zamawiający nie
miał podstaw prawnych do zastosowania przepisu art.89 ust.1 pkt. 2 ustawy Pzp.
Rozpoznając zarzut istnienia rażąco niskiej ceny w ofercie Przystępującego Izba nie
podzieliła argumentacji Odwołującego wynikającej z treści odwołania.
Izba uznała działanie Zamawiającego odnoszące się do badania rażąco niskiej ceny
za mieszczące się w dyspozycji przepisu art.90 ustawy Pzp, chociaż ranking cenowy
wykonawców nie wskazywał na okoliczności istnienia znacznych różnic cenowych w ośmiu
ofertach.
Należy wskazać, że zgodnie z art. 90 ust.1 cyt. wyżej ustawy Pzp, jeżeli cena oferty
wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości
zamawiającego, co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z
wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w
szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie
dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, w
szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie
art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314);
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
Rozpatrując problem rażąco niskiej ceny w ofercie Przystępującego należy przede
wszystkim wskazać, że cena jego oferty jest niższa o 30% od wartości zamówienia, jednak
nie jest niższa o 30% średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.
Izba ustaliła, że cena oferty Odwołującego jest jedynie wyższa od ceny
Przystępującego o zaledwie 2,53%.
Powyższy stan rzeczy, pomimo tak małych różnic cenowych, uprawniał
Zamawiającego do podjęcia procedury w trybie art.90 ust.1 ustawy Pzp, przede wszystkim z
tego powodu, że cena oferty Przystępującego jest niższa o 30% od wartości zamówienia.
W takim przypadku stosownie do przepisu art.90 ust.2 ustawy Pzp obowiązek
wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy.
Według Izby Przystępujący wykonał należycie powyższy obowiązek wykazując brak
istnienia rażąco niskiej ceny poprzez wykazanie okoliczności wyjątkowo sprzyjających
warunków wykonania zamówienia dostępnych dla wykonawcy(zakończenie inwestycji
znajdującej się w bliskości przedmiotowego zamówienia) oraz oszczędność metody
wykonania zamówienia w postaci posiadania własnej wytwórni konstrukcji stalowych w
Pradze.
Jednocześnie Izba uznała, że nieznaczna różnica cenowa pomiędzy ofertą
Odwołującego i Przystępującego ma również wpływ na okoliczność stosowania mniej
rygorystycznych reguł dowodowych dotyczących badania rażąco niskiej ceny.
Z tego powodu Izba uznała za zbędne dowodzenie przez Przystępującego braku
rażąco niskiej ceny poprzez przedstawienie szczegółowej kalkulacji kosztowej.
Nadto należy wskazać, że cena rażąco niska to cena niewiarygodna, nierealistyczna
w porównaniu do cen rynkowych innych wykonawców. Z porównania złożonych ofert nie
można wnioskować o istnieniu takiej ceny.
Wymaga również zwrócenia uwagi, że na rozprawie Zamawiający wyjaśnił, że
wartość szacunkowa zamówienia była wzięta z katalogów przewidujących wyższe ceny.
Zdaniem Izby powyższe stwierdzenie Zamawiającego dowodzi, że wartość
szacunkowa zamówienia była zawyżona przez niego z przyczyn ostrożnościowych.
Według Izby procedura badania rażąco niskiej ceny była podjęta przez
Zamawiającego z tych samych przyczyn.
Wymaga również zauważenia, że nowelizując powyższy przepis art.90 ust.1 ustawy
Pzp ustawodawca, chciał zdefiniować pojęcie rażąco niskiej ceny i określił zobiektywizowane
granice wartościowe poniżej, których cenę można potraktować jako rażąco niską.
W spornej sprawie cena Przystępującego nie była niższa o 30% średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, co również przemawia za tym, że jest to cena
rynkowa.
Izba również stanęła na stanowisku, że ceny jednostkowe w ofercie, nie przesądzają
o istnieniu rażąco niskiej ceny, lecz decyduje o tym dopiero wartość całkowita przedmiotu
zamówienia.
Powyższe potwierdzają ustalenia Izby, z których wynika, że poszczególne ceny
jednostkowe Odwołującego były niższe niż Przystępującego i odwrotnie, co nie może
prowadzić do wniosku o wystąpieniu rażąco niskiej ceny całej złożonej oferty.
Reasumując, Izba doszła do przekonania, że zaoferowana cena przez
Przystępującego nie stanowiła rażąco niskiej ceny, a zatem brak było przesłanek do
odrzucenia oferty na zasadzie art.89 ust.1 pkt. 4 ustawy Pzp.
Powyższego zapatrywania Izby nie zmieniły dowody przedstawione przez
pełnomocnika Odwołującego, które mogą, co najwyżej potwierdzać kalkulacje oferty
Odwołującego, natomiast nie mają one związku z kalkulacjami i danymi przedstawionymi
przez Przystępującego.
Innymi słowy propozycje ofertowe przedstawione Odwołującemu nie przesądzają o
możliwościach ofertowych Przystępującego.
Dowody złożone przez Odwołującego mogą, co najwyżej ilustrować część rynku tego
rodzaju zamówień, które nie mają jednak charakteru zamkniętego.
W tym stanie rzeczy Izba na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp postanowiła
oddalić odwołanie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:…………………………
1.
oddala odwołanie;
2.
kosztami postępowania obciąża Odwołującego Skanska S.A. w Warszawie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego - Skanska
S. A. z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od Odwołującego Skanska S.A. w Warszawie na rzecz
Zamawiającego Miasta Stołecznego Warszawa - Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:………………………
Sygn. akt: KIO 2126/15
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Miasto Stołeczne Warszawa - Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych,
ul. Sokratesa 15, 01-909 Warszawa wszczął postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w przetargu nieograniczonym p.n.„Wykonanie robót budowlanych związanych z
modernizacją ciągu ul. Marsa - Żołnierska na odcinku węzeł Marsa - granica miasta - etap II”,
numer postępowania: ZP/2/PN/2/15, nr ogłoszenia Dz.U./S S44 04/03/2015 75418-2015-PL.
W dniu 21.09.2015 r. Zamawiający przekazał Odwołującemu: SKANSKA S.A. z
siedzibą w Warszawie, ul. Gen. Zajączka 9, 01-518 Warszawa informację o wyborze
najkorzystniejszej oferty tj. oferty wykonawcy Metrostav a.s. z siedzibą w Pradze, zwanego
dalej jako „Metrostav” lub „Wykonawca” lub „Wykonawca Metrostav”.
Nie zgadzając się z powyższą czynnością Zamawiającego Odwołujący w dniu 1
października 2015r. wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej od czynności
dokonanych przez Zamawiającego oraz zaniechania czynności w przedmiotowym
postępowaniu.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie niżej wymienionych przepisów
Ustawy:
1)
przepisu art. 90 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą Pzp” w zw. art.
89 ust. 1 pkt. 4) ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy Metrostay,
mimo iż wyjaśnienia złożone przez tego Wykonawcę w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, nie
potwierdziły, iż cena nie jest ceną rażąco niską;
2)
przepisu art. 89 ust. 1 pkt. 2) ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty Wykonawcy Metrostay, mimo że treść oferty nie odpowiada treści Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia, zwanej dalej „SIWZ”;
3)
W konsekwencji naruszenia powyższych przepisów, naruszenie również
przepisu art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez prowadzenie postępowania w sposób naruszający
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
W związku z powyższymi zarzutami Odwołujący wnosił o uwzględnienie niniejszego
Odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty;
2)
powtórzenia czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem okoliczności i
zarzutów podniesionych w niniejszym odwołaniu i w konsekwencji odrzucenie oferty złożonej
przez Metrostay;
3)
dokonania ponownego wyboru oferty najkorzystniejszej.
Odwołujący zwrócił uwagę, że w SIWZ w pkt. III ppkt. 9 (strona 3) Zamawiający
wskazał, na podstawie przepisu art. 36a ust. 2 ustawy Pzp obowiązek osobistego wykonania
kluczowych części zamówienia na zasadach jak poniżej: „Wykonawca ma obowiązek
osobistego wykonania kluczowych części zamówienia tj.: obiektów inżynierskich.
Zastrzeżenie Zamawiającego, o którym mowa powyżej, nie jest skuteczne w zakresie, w
jakim wykonawca powołuje się na zasoby innego podmiotu na zasadach określonych w art.
26 ust. 2 b ustawy Pzp w celu wykazania spełniania warunków, o których mowa w art. 22 ust
1 ustawy Pzp.”.
Dodatkowo zauważył, że na etapie prowadzenia postępowania przetargowego,
wpłynął do Zamawiającego wniosek o doprecyzowanie, co Zamawiający rozumie pod
określonym w pkt. III ppkt. 9 SIWZ pojęciem obowiązku wykonania kluczowych części
zamówienia tj. obiektów inżynierskich, gdzie Zamawiający udzielił odpowiedzi, iż:
„Obowiązek osobistego wykonania kluczowych części zamówienia oznacza konieczność
wykonania robót budowlanych (w tym przypadku obiektów inżynierskich) przez wybranego
Wykonawcę.”.
Nadto, podniósł, że w Formularzu Ofertowym, w pkt. 6 Zamawiający żądał wskazania
części zamówienia, które wybrany Wykonawca powierzy Podwykonawcom.
W związku z tym żądaniem zaznaczył, że wybrany przez Zamawiającego Wykonawca
Metrostav wskazał w formularzu ofertowym, iż roboty drogowe oraz kanalizacyjne powierzy
do wykonania Podwykonawcom.
Odwołujący wskazał również, iż w Opisie Przedmiotu Zamówienia zawartym m.in. w
przygotowanych przez Zamawiającego przedmiarach robót, a następnie wypełnionych przez
wykonawców (jako kosztorysy ofertowe) dotyczących wykonania obiektów inżynierskich
znajdują się pozycje, w których należało wycenić m.in.: układanie warstw jezdnych na tychże
obiektach (Obiekt WD 1 - poz. 30,31; Obiekt WD2 -poz. 31,32; Obiekt WD 3 - poz. 32,33;
Obiekt WD 4 - poz. 25,26; Obiekt WD 5 - poz. 20,21).
Zdaniem Odwołującego roboty te należą stricte do robót drogowych, gdyż:
a)
do ich wykonania wykorzystuje się produkty stosowane w budownictwie
drogowym (np. mieszanki mineralno-bitumiczne) przeznaczone do poruszania się po nich
pojazdów mechanicznych;
b)
do wytworzenia produktów - takich jak mieszanka mineralno - bitumiczna -
stosuje się typowe materiały z branży drogowej (np.: kruszywa łamane, asfalty, wypełniacze)
spełniające normy drogowe, zaś przygotowanie ww. produktów następuje w wytwórniach
mas bitumicznych;
c)
do układania ww. produktów stosuje się odpowiednie maszyny z branży
drogowej (rozkładarki mieszanek bitumicznych / rozściełacze, kotły transportu do mieszanek
bitumicznych, walce drogowe, zagęszczarki, frezarki do nawierzchni bitumicznych,
mechaniczne piły do asfaltów);
d)
kadra wykonująca czynności polegające na obsłudze wskazanych powyżej
maszyn musi posiadać odpowiednie kwalifikacje, w tym uprawnienia budowlane do
kierowania robotami drogowymi oraz doświadczanie przy wykonywaniu tego typu robót;
Ponadto Odwołujący wskazuje, iż niezbędnymi elementami wykonania obiektów
inżynierskich są również prace związane z kanalizacją deszczową.
Poza tym wyjaśnił, że w ramach konstrukcji obiektów inżynierskich należy wykonać:
a)
montaż wpustów deszczowych (element systemu kanalizacji deszczowej) na
etapie zbrojenia płyty przed betonowaniem płyty ustroju nośnego, poprzez trwałe
przymocowanie (spawanie) do prętów, w celu unieruchomienia w momencie betonowania
(część dolna żeliwnych wpustów deszczowych wraz z kształtkami kierunkowymi znajduje się
w ustroju nośnym obiektu mostowego);
b)
montaż części kolektora wraz z kształtkami kierunkowymi odprowadzającego
wody deszczowe z obiektu inżynierskiego, które są zatopione w płycie ustroju nośnego tegoż
obiektu (na etapie zbrojenia płyty przed betonowaniem płyty ustroju nośnego, poprzez trwałe
przymocowanie do prętów, w celu unieruchomienia w momencie betonowania);
c)
montaż pozostałej części kolektora wraz z kształtkami kierunkowymi
odprowadzającymi trwale wody deszczowe z obiektu inżynierskiego do sieci kanalizacji
deszczowej na uprzednio wybudowanych elementach obiektu mostowego (jak przyczółek,
filar).
Stwierdził przy tym, że powyższe elementy odwodnienia są integralną częścią
obiektów inżynierskich i do wykonania tych prac wymagane jest korzystanie z kadry
posiadającej odpowiednie kwalifikacje, w tym uprawnienia budowlane do kierowania
robotami kanalizacyjnymi oraz doświadczanie przy wykonywaniu tego typu robót
Odwołujący podkreślił, iż w zakres robót drogowych, poza przytoczonymi powyżej,
wchodzi także wiele innych czynności takich jak: układanie krawężników, układanie płytek
chodnikowych, układanie kostki brukowej. Bez wykonania ww. robót budowlanych, w ramach
robót drogowych, nie jest możliwe kompleksowe wykonanie obiektu inżynierskiego.
Mając jednak na względzie fakt, iż Zamawiający w postanowieniach SIWZ oraz
projektu umowy zastrzegł obowiązek osobistego wykonania kluczowych części zamówienia,
przez które należy rozumieć kompleksowe wykonanie obiektów inżynierskich, - zdaniem
Odwołującego - oferta Wykonawcy Metrostav, który wskazał, iż zamierza wykonać wszystkie
„roboty drogowe" oraz „roboty kanalizacyjne" przy pomocy podwykonawców, jest ofertą
niezgodną z treścią SIWZ i w związku z powyższym winna ona podlegać odrzuceniu.
Według Odwołującego taka niezgodność treści oferty z treścią SIWZ nie podlega ani
wyjaśnieniom - ze względu na czytelne, jednoznaczne pisemne oświadczenie Wykonawcy,
jak również w tym zakresie oferta nie może zostać poprawiona, w żaden sposób
przewidziany przepisami ustawy Pzp.
W zakresie zarzutu rażąco niskiej ceny Odwołujący wskazał, że Zamawiający
dokonał oceny wyjaśnień złożonych przez Wykonawcę Metrostav w trybie art. 90 ust. 1
ustawy Pzp.
Zwrócił uwagę, że Zamawiający pismem z dnia 24 czerwca 2015 r. wystąpił do
Wykonawcy o przedłożenie wyjaśnień na podstawie przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp w
związku ze spełnieniem się przesłanki tam określonej, oraz udowodnienie, że przedłożona
przez Metrostav oferta w przedmiotowym postępowaniu nie zawiera rażąco niskiej ceny.
Wyjaśnił, że w związku z tym Zamawiający zażądał wykazania się przez Wykonawcę
w szczególności konkretnymi uwarunkowaniami i czynnikami, jakie towarzyszyć będą
wykonywaniu zamówienia, ich skali i wpływie (merytorycznym i finansowym) na wysokość
zaoferowanej ceny.
Przypomniał, że Zamawiający zażądał przedłożenia kalkulacji, która winna
obejmować wszystkie elementy zamówienia niezbędne do jego należytego wykonania, a
przede wszystkim zażądał przedłożenia dowodów potwierdzających rzetelność i
wiarygodność przyjętych założeń kosztowych.
Wskazał również, że Zamawiający pouczył Metrostav, iż zgodnie z przepisem art. 90
ust. 2 ustawy PZP „Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny,
spoczywa na wykonawcy”.
Zaznaczył przy tym, że Metrostav w odpowiedzi na wezwanie przedłożył wyjaśnienia
w liczbie 4 stron treści plus 4 załączniki dotyczące Wykazu Sprzętu Spółki, Wypisu z katastru
Nieruchomości oraz 3 certyfikaty dotyczące wytwórni konstrukcji stalowych.
Według Odwołującego z treści przedłożonych wyjaśnień wynika, iż Metrostay nie
wywiązał się z żadnych wymagań, na które Zamawiający wskazywał w treści wezwania z
dnia 24 czerwca 2015 r.
Podważał powoływanie się przez Metrostav dla uzasadnienia ceny na „statystki” cen
innych ofert złożonych w niniejszym postępowaniu, a także odwoływanie się w zakresie
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonania zamówienia do realizacji jedynego kontraktu
tj. „Kontynuacji projektowania i przebudowy drogi S- 8” w Warszawie.
W zakresie oszczędności metody wykonania zamówienia wyjaśnienie Metrostav, co
do posiadania własnej wytwórni konstrukcji stalowych (jej dotyczą załączniki) w Pradze
Czeskiej położonej ok. 400 km od miejsca realizacji inwestycji, zdaniem Odwołującego, nie
jest wystarczające.
Wskazał, że odnośnie wybranych rozwiązań technicznych - Metrostav oświadczył
jednym zdaniem, iż oferta cenowa uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w SIWZ.
Zarzucił brak w wyjaśnieniach Metrostav jakichkolwiek cen, kalkulacji, założeń
kosztowych
oraz
ofert
dostawców,
podwykonawców,
usługodawców,
które
uprawdopodobniałyby realność zaoferowanej ceny.
W ocenie Odwołującego z tej krótkiej reasumpcji w żadnym wypadku Wykonawca ten
nie udowodnił, iż zaoferowana przez niego cena nie jest ceną rażąco niską, a mimo to
Zamawiający nie odrzucił oferty Metrostav, tym samym dopuścił się naruszenia przepisów
wskazanych przez Odwołującego.
Odwołujący podniósł również, że jednym z licznych elementów oferty Metrostav,
potwierdzających fakt, iż zaoferowana cena jest ceną nierealną i rażąco niską, a Wykonawca
zobowiązany i wezwany przez Zamawiającego do wyjaśnień winien wykazać w sposób
szczegółowy, iż zaoferowane przez niego ceny (i w efekcie również cena globalna) nie są
cenami rażąco niskimi, jest zakres wyceny obiektów inżynierskich, w tym obiekt WD - 2w
zakresie wyceny pali wielkośrednicowych.
Wskazał, że zgodnie ze ST Wykonawca powinien wykonać pale wielkośrednicowe z
następujących materiałów:
2.2.2, Stosowane materiały
Do wykonania pali wielkośrednicowych, formowanych w gruncie można stosować
następujące materiały:
-
beton klasy C25/30,
-
stal zbrojeniową,
-
materiały do zabezpieczenia stateczności otworu.
Materiał powinny spełniać wymagania podane w PN-EN 1536 [10] z uwzględnieniem
warunków podanych poniżej.
Odwołujący w swoim odwołaniu również zauważył, że zgodnie z zapisami ST M-
11.03.02 „Wykonanie pali wielkośrednicowych, formowanych w gruncie, pionowych bez
pozostawionej osłony” Wykonawca powinien uwzględnić w cenie jednostkowej określone
czynności podczas wykonywania pali. W odwołaniu wskazał zakres tych czynności.
Odwołujący przedstawił również ukształtowanie cen materiałów (stali zbrojeniowej) na
wykonanie pali wielkośrednicowych, podnosząc, że kształtują się one w następujący sposób:
Oferta Dostawcy nr 1:
Oferta na dostawę stali (pręty proste) wykorzystywanej do wykonania koszy
zbrojeniowych: 1.810zł netto/tona (loco budowa);
Oferta na dostawę stali zbrojeniowej prefabrykowanej (stal już dogięta do uzyskania
odpowiednich do wbudowania figur zgodnych z dokumentacją techniczną): 1.980zł
netto/tona (loco budowa);
Oferta Dostawcy nr 2
Oferta na dostawę stali prefabrykowanej (loco budowa): 2.000zł netto/tona;
Oferta Dostawcy nr 3
Oferta na dostawę stali zbrojeniowej (loco budowa):
a)
2.030zł netto/tona - stal prefabrykowana;
b)
2.320zł netto/tona - kosze zbrojeniowe do pali wierconych;
Oferta dostawcy nr 4
Oferta na dostawę stali zbrojeniowej z dn. 02.04.2015 r. (loco budowa) przedstawia
się następująco:
2.390zł netto/tona - kosze zbrojeniowe do pali;
1.930zł netto/tona - zbrojenie prefabrykowane;
1.780zł netto/tona - zbrojenie, pręty proste.
Mając na uwadze powyższe oferty, kluczowych dostawców stali na rynku polskim - w
przekonaniu Odwołującego - ceny kształtują się następująco:
a)
Cena stali prefabrykowanej oscyluje w przedziale 1.930 zł/tona - 2.030zł/tona;
b)
Cena stali prostej oscyluje w przedziale 1780 zł/tona - 2000zł/tona;
c)
Cena zbrojenia koszy palowych oscyluje w przedziale 2.320 zł/tona -
2.390zł/tona;
d)
Powyższe ceny na dostawy stali zbrojeniowej są bardzo zbliżone do siebie -
największe odchylenie występuje w stosunku do stali prostej i wynosi ok. 12%, natomiast
odchylenie na stali zbrojeniowej koszy wynosi ok.3%.
Oświadczył również, że ceny stali publikowane są także w publikatorze o
ogólnokrajowym zasięgu, gdzie zamieszczane są ceny średnie uzyskiwane na podstawie
danych gromadzonych cotygodniowo od firm handlowych - członków Polskiej Unii
Dystrybutorów Stali. Ceny hurtowe loco Warszawa (Polska Centralna). Cena podawana jest
w „widełkach” od ceny minimalnej do maksymalnej.
Wykazywał, że cena 1 tony stali prostej (pręt żebrowany fi 12mm) w okresie od 3-go
tygodnia 2015r do 18-go tygodnia 2015 r. (złożenie ofert w przedmiotowym postępowaniu
miało miejsce w dniu 27.04.2015r - 18-ty tydzień 2015r, ogłoszenie o zamówieniu w sprawie
przedmiotowej Inwestycji ukazało się w dniu 27.02.2015r - 9-ty tydzień 2015r) kształtowało
się na poziomie:
a)
3-ci tydzień roku, cena min. 1.874zł/tona; cena max. 1.996zł/tona;
b)
18-ty tydzień, cena min. 1.798zł/tona; cena max. 1.948zł/tona.
Zdaniem Odwołującego z powyższego wynika, iż najniższa oferta cenowa dotycząca
zbrojenia prostego, którą na przedmiotową Inwestycję otrzymała Skanska S.A. wynosiła
1.780zł/tona, czyli była niższa od minimalnej ceny publikowanej w okresie 3-ci - 18-ty tydzień
2015 r. przez P.U.D.S.(1.798zł/tona).
Dla porównania ceny stali z rynku czeskiego dla okresu od XII 2014 do IV 2015(dla
stali prostej) przedstawił Tabelę nr 1.
Wskazał, że w powyższej tabeli uwzględniono kurs korony czeskiej adekwatny do
okresu, w którym była przygotowywana oferta oraz transport na odległość od miejsca
prowadzenia robót do granicy czeskiej.
Zdaniem Odwołującego z przeprowadzonej analizy wynika, iż cena kosza
zbrojeniowego jest ok. 500zł wyższa od ceny stali prostej, a w związku z powyższym cena
stali z Czech loco budowa kształtowałaby się na poziomie 1739,89zł + 500zł =
2.239,89zł/tona stali żebrowanej prostej.
Jest to cena wyższa o ok. 460zł/tona od cen stali w najniższej ofercie otrzymanej
przez Skanska.
Dalej zwrócił uwagę, że kolejnym materiałem do wykonania pali wielkośrednicowych
jest beton.
Wskazał, że ceny materiałów (betonu) na wykonanie pali wielkośrednicowych
kształtują się następująco:
Oferta dostawcy nr 1:
beton kontraktorowy do wykonania pali 202złnetto/m3;
Oferta dostawcy nr 2:
beton kontraktorowy do wykonania pali 208zł/m3;
Oferta dostawcy nr 3:
beton kontraktorowy do wykonania pali 186zł/m3.
Dla porównania cen betonu oferowanych przez kluczowe betoniarnie na rynku
warszawskim do cen, które można uzyskać z własnego węzła Skanska przedstawiała
kalkulację (tabela nr 2), z której wynika min. cena 1m3 betonu (beton kontraktorowy do
wykonania pali).
Zaznaczył, że kalkulacja została wykonana na min. cenach materiałów wsadowych
do wykonania betonu, które są osiągalne na rynku warszawskim.
Wyjaśnił również, że w poniższej kalkulacji uwzględniono koszty wytworzenia
mieszanki betonowej (koszty sprzętu, koszty robocizny, koszty energii elektrycznej itp.) oraz
koszty transportu mieszanki.
Według zapatrywania Odwołującego minimalny koszt wytworzenia mieszanki
betonowej zgodnej z ST, która spełnia parametry do wbudowania w pale wielkośrednicowe
na kontrakcie oscyluje ok. kwoty 168,15zł/m3, a różnica pomiędzy kwotą 186zł/m3 (oferta
najtańszego Podwykonawcy) i kwotą 168,15zł/m3 - własna kalkulacja jest na poziomie
17,85zł/m3 i jest to zysk firmy produkującej i dostarczającej beton - zysk na poziomie 10%.
Powołał się również na wydawnictwo Sekocenbud za 1-wszy kwartał 2015 r.,
przyjmujące, iż cena 1m3 betonu żwirowego C25/30 wynosi 238,88zł/m3 (jest to cena loco
betoniarnia - nie uwzględnia dostawy betonu na budowę).
W związku z powyższym różnica pomiędzy wyceną wytworzenia 1m3 betonu
korzystając z własnej betoniarni - na podstawie recepty spełniającej wymagania ST, a ceną
zawartą w Sekocenbud – w ocenie Odwołującego - kształtuje się na poziomie 42%.
W Tabeli nr 3 przedstawił wyliczenia materiałowo - ilościowe materiałów niezbędnych
do wykonania pali wielkośrednicowych.
W
Tabeli
nr
4
przedstawił
wyliczenie
wartości
poszczególnych
pali
wielkośrednicowych, które zgodnie z dokumentacją projektową służą do posadowienia
obiektu WD-2, oraz wyjaśnił, że tabela ta zawiera porównanie rzeczywistych kosztów
koniecznych do poniesienia celem ich wykonania i cen wskazanych przez Wykonawcę
Metrostav w jego ofercie.
Oświadczył, że do wyliczenia przyjęto najniższe rynkowe, możliwe do osiągnięcia
ceny betonu i stali zbrojeniowej, a ilości materiałów przyjęto zgodnie z założeniami
wynikającymi z dokumentacji technicznej.
Odwołujący wyjaśnił również, że technologia wykonania pala wielkośrednicowego,
formowanego w gruncie, pionowego bez pozostawionej osłony (zgodnie z dokumentacją
projektową) składa się z następujących czynności:
1.
Ustawienie rury obsadowej i jej zagłębianie wyprzedzająco w stosunku do
narzędzia wiercącego (np. świder spiralny);
2.
Wiercenie świdrem w osłonie rury;
3.
Wyjęcie świdra razem z urobkiem;
4.
Dowiercenie do pełnej głębokości i oczyszczenie dna otworu;
5.
Wstawienie zbrojenia;
6.
Układanie mieszanki betonowej z podciąganiem rury obsadowej;
7.
Wykonanie całego pala ze zbrojeniem na całej długości.
Z powyższych wyliczeń Odwołujący wyciągnął następujące wnioski:
1.
Ceny wskazane w ofercie Metrostav, za wykonanie pali do posadowienia
obiektu mostowego WD-2 pokrywają zaledwie ok. 45% składowych do wykonania pali
wielkośrednicowych, tj. betonu i stali - np. dla pala fi 1200 o dł. L=12m wartość betonu i stali
zbrojeniowej w ilościach i o parametrach zgodnych z dokumentacją techniczną wynosi
5.692,60 zł. Natomiast wartość tego pala w ofercie Mertostav wynosi 2.566,55zł (jest to
wartość z oferty, czyli powinna już zawierać nie tylko koszty bezpośrednie zakupu betonu i
zbrojenia, a również koszty ogólne oraz marżę). Stosunek ceny za wykonanie w/w elementu
z oferty Metrostay do najniższej uzyskanej przez Skanska wartości materiałów składowych
pala - betonu i stali zbrojeniowej wynosi 2.566,55zł/5.692,60 = 45%;
2.
Nie jest możliwe, by w kwotach przyjętych na wykonanie pali
wielkośrednicowych służących do posadowienia obiektu WD-2 były ujęte wszystkie
czynności opisane w ST M-ll.03.02, a w szczególności pełne koszty bezpośrednie związane
przede wszystkim z zakupem i dostarczeniem materiałów, wykonaniem robót budowlanych
oraz koszty ogólne, w tym przede wszystkim koszty nadzoru sprawowanego nad robotami,
koszty badań laboratoryjnych wymaganych ST.
Mając na względzie powyższe, Odwołujący podkreślił, iż jakość wyjaśnień
merytorycznych przedłożonych przez Metrostav jest efektem braku możliwości wykazania,że cena zaproponowana w jego ofercie jest cena realna i cena rynkowa.
Odwołujący również stanął na stanowisku, że ceny jednostkowe wskazane przez
wykonawców w kosztorysie ofertowym nie są jedynie składnikiem ceny łącznej
(wynagrodzenia wykonawcy) a bezsprzecznie pełnią funkcję samodzielnych cen, w oparciu,
o które obliczane i wypłacane będzie wynagrodzenie wykonawcy za wykonanie
poszczególnych części robót. Biorąc pod uwagę tak skonstruowane ceny jednostkowe w
ofercie Wykonawcy Metrostav, Zamawiający nie może nie dokonywać oceny tejże oferty
przez pryzmat nierzeczywistych cen jednostkowych, które nie zapewniają realności
wykonania przedmiotu umowy.
Biorąc pod uwagę fakt, iż zarówno w zakresie oceny wyjaśnień w trybie przepisu art.
90 ust. 1 ustawy Pzp jak i spełnienia wymogu Zamawiającego, polegającego na obowiązku
osobistego wykonania kluczowych części zamówienia przez każdego z wykonawców,
Zamawiający nie zweryfikował poprawnie oferty wykonawcy Metrostay, zdaniem
Odwołującego, dopuścił się istotnego naruszenia podstawowej zasady wyrażonej w przepisie
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, tj. zasady równego traktowania wykonawców w przedmiotowym
postępowaniu.
Reasumując Odwołujący wskazał, iż w sytuacji zaistnienia powyższych okoliczności
Zamawiający bezwzględnie powinien odrzucić ofertę Wykonawcy Metrostav.
Po pierwsze, argumentował, dlatego, iż Zamawiający zastrzegł określone wymagania
w SIWZ w zakresie obowiązku osobistego wykonania kluczowych części zamówienia przez
samych wykonawców, a oferta wybranego Wykonawcy, wskazuje na wykonywanie części
prac przy pomocy podwykonawców, więc taka oferta nie może zostać uznana za zgodną z
treścią SIWZ.
Po drugie, podniósł, że nie jest możliwa pozytywna ocena wyjaśnień Wykonawcy
Metrostav składanych w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, w sytuacji, gdy ich treść nie zawiera
praktycznie żadnych elementów oczekiwanych treścią wezwania Zamawiającego, tym
samym wyjaśnienia potwierdzają zaoferowanie rażąco niskiej ceny, co skutkować powinno
również odrzuceniem oferty Mestrostav.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje.
Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności w
oparciu o treść dokumentacji postępowania przetargowego, w tym Specyfikacji Istotnych
Warunków Zamówienia, zwanej dalej SIWZ, oferty Przystępującego, odwołania wraz z
załącznikami, wezwania Zamawiającego do udzielenia wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej
ceny z dnia 24 czerwca 2015r. i odpowiedzi tego Przystępującego na to wezwanie z dnia 30
czerwca 2015r. wraz z załącznikami, pisma procesowego Przystępującego z dnia 12
października 2015r., odpowiedzi Zamawiającego na odwołanie z dnia 16 października
2015r., pisma procesowego Odwołującego z dnia 21 października 2015r., jak również na
podstawie złożonych na posiedzeniu i rozprawie przez strony i uczestnika wyjaśnień Izba
postanowiła odwołanie oddalić.
Odwołanie nie zawierało braków formalnych, wpis został przez Odwołującego
uiszczony, zatem odwołanie podlegało rozpoznaniu. Izba nie stwierdziła przesłanek do jego
odrzucenia.
Po przeprowadzeniu postępowania odwoławczego Izba nie doszukała się w
działaniach Zamawiającego naruszenia przepisów art.7 ust.1, art.89 ust.1 pkt. 2, art.90 ust. 3
w związku z art.89 ust.1 pkt. 4 ustawy Pzp.
Podstawowymi,
istotnymi
zagadnieniami
wymagającymi
rozstrzygnięcia
w
przedmiotowej sprawie były kwestie oceny czy Zamawiający miał dostateczne podstawy
prawne do odrzucenia oferty Przystępującego z powodu rażąco niskiej ceny i z powodu
sprzeczności treści jego oferty z treścią SIWZ.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że Zamawiający w rozdziale III pkt 9 wskazał, że
Wykonawca ma obowiązek osobistego wykonania kluczowych części zamówienia tj.:
obiektów inżynierskich.
Zastrzeżenie Zamawiającego, o którym mowa powyżej, nie jest skuteczne w
zakresie, w jakim wykonawca powołuje się na zasoby innego podmiotu na zasadach
określonych w art. 26 ust. 2 b) ustawy Pzp w celu wykazania spełniania warunków, o których
mowa w art. 22 ust 1 ustawy Pzp.
Jednocześnie Izba stwierdziła, że Przystępujący na stronie 2 swojej oferty w pkt. 6
formularza oferty złożył oświadczenie, że zamówienie zrealizuje przy udziale
podwykonawców, a podwykonawcom zamierza powierzyć część (zakres) zamówienia,
między innymi robót drogowych i robót kanalizacyjnych.
Poza tym Izba ustaliła, że Zamawiający w SIWZ nie umieścił definicji obiektów
inżynierskich, ani w tej materii nie odesłał do obowiązujących przepisów prawa.
Analizując całość sprawy Izba doszła do przekonania, że powyższe oświadczenie
Przystępującego nie może budzić wątpliwości, co do jego zgodności z treścią SIWZ z tego
powodu, że nie dotyczy obiektów inżynierskich.
Przechodząc do omówienia zarzutu sprzeczności treści oferty Przystępującego z
treścią SIWZ Izba przyjęła, że z wyjaśnień Przystępującego wynika, że wykonanie
powierzonych podwykonawcom robót drogowych zostało określone przez niego w załączniku
B. Drogi i Urządzenia Ochrony Środowiska(vide: od str.5 do str.14 oferty), a robót
kanalizacyjnych w kosztorysie w części dotyczącej budowy i przebudowy kanalizacji
deszczowej(vide: od str.47 do str.48 oferty).
Jednocześnie Przystępujący oświadczył, że obiekty inżynierskie: WD-1, WD-2, KP-1,
WD-3, WD-4, WD-5 wykona samodzielnie.
Weryfikując powyższe oświadczenia Odwołującego Izba uznała, że mieszczą się one
w formule obiektów inżynierskich opisanych w załączniku nr 4 formularza cenowego, gdzie
pod l.p.3 wskazano „obiekty inżynierskie, w tym:”, co oznacza, że poniższe zakresy robót
kluczowych obejmujących obiekty inżynierskie dotyczą robót budowlanych WD-1, WD-2, KP-
1, WD-3, WD-4, WD-5, a nie dróg i urządzeń ochrony środowiska czy urządzeń infrastruktury
technicznej.
Jednocześnie Odwołujący nie zaprzeczył, że roboty budowlane WD-1, WD-2, KP-1,
WD-3, WD-4, WD-5 nie polegają na wykonaniu obiektów inżynierskich.
Jeżeli zatem powyższe oświadczenie Przystępującego oznaczało wykonanie
samodzielnie obiektów inżynierskich zgodnie z rozdziałem III pkt 9 SIWZ, to Zamawiający nie
miał podstaw prawnych do zastosowania przepisu art.89 ust.1 pkt. 2 ustawy Pzp.
Rozpoznając zarzut istnienia rażąco niskiej ceny w ofercie Przystępującego Izba nie
podzieliła argumentacji Odwołującego wynikającej z treści odwołania.
Izba uznała działanie Zamawiającego odnoszące się do badania rażąco niskiej ceny
za mieszczące się w dyspozycji przepisu art.90 ustawy Pzp, chociaż ranking cenowy
wykonawców nie wskazywał na okoliczności istnienia znacznych różnic cenowych w ośmiu
ofertach.
Należy wskazać, że zgodnie z art. 90 ust.1 cyt. wyżej ustawy Pzp, jeżeli cena oferty
wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości
zamawiającego, co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z
wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w
szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie
dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, w
szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie
art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314);
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
Rozpatrując problem rażąco niskiej ceny w ofercie Przystępującego należy przede
wszystkim wskazać, że cena jego oferty jest niższa o 30% od wartości zamówienia, jednak
nie jest niższa o 30% średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.
Izba ustaliła, że cena oferty Odwołującego jest jedynie wyższa od ceny
Przystępującego o zaledwie 2,53%.
Powyższy stan rzeczy, pomimo tak małych różnic cenowych, uprawniał
Zamawiającego do podjęcia procedury w trybie art.90 ust.1 ustawy Pzp, przede wszystkim z
tego powodu, że cena oferty Przystępującego jest niższa o 30% od wartości zamówienia.
W takim przypadku stosownie do przepisu art.90 ust.2 ustawy Pzp obowiązek
wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy.
Według Izby Przystępujący wykonał należycie powyższy obowiązek wykazując brak
istnienia rażąco niskiej ceny poprzez wykazanie okoliczności wyjątkowo sprzyjających
warunków wykonania zamówienia dostępnych dla wykonawcy(zakończenie inwestycji
znajdującej się w bliskości przedmiotowego zamówienia) oraz oszczędność metody
wykonania zamówienia w postaci posiadania własnej wytwórni konstrukcji stalowych w
Pradze.
Jednocześnie Izba uznała, że nieznaczna różnica cenowa pomiędzy ofertą
Odwołującego i Przystępującego ma również wpływ na okoliczność stosowania mniej
rygorystycznych reguł dowodowych dotyczących badania rażąco niskiej ceny.
Z tego powodu Izba uznała za zbędne dowodzenie przez Przystępującego braku
rażąco niskiej ceny poprzez przedstawienie szczegółowej kalkulacji kosztowej.
Nadto należy wskazać, że cena rażąco niska to cena niewiarygodna, nierealistyczna
w porównaniu do cen rynkowych innych wykonawców. Z porównania złożonych ofert nie
można wnioskować o istnieniu takiej ceny.
Wymaga również zwrócenia uwagi, że na rozprawie Zamawiający wyjaśnił, że
wartość szacunkowa zamówienia była wzięta z katalogów przewidujących wyższe ceny.
Zdaniem Izby powyższe stwierdzenie Zamawiającego dowodzi, że wartość
szacunkowa zamówienia była zawyżona przez niego z przyczyn ostrożnościowych.
Według Izby procedura badania rażąco niskiej ceny była podjęta przez
Zamawiającego z tych samych przyczyn.
Wymaga również zauważenia, że nowelizując powyższy przepis art.90 ust.1 ustawy
Pzp ustawodawca, chciał zdefiniować pojęcie rażąco niskiej ceny i określił zobiektywizowane
granice wartościowe poniżej, których cenę można potraktować jako rażąco niską.
W spornej sprawie cena Przystępującego nie była niższa o 30% średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, co również przemawia za tym, że jest to cena
rynkowa.
Izba również stanęła na stanowisku, że ceny jednostkowe w ofercie, nie przesądzają
o istnieniu rażąco niskiej ceny, lecz decyduje o tym dopiero wartość całkowita przedmiotu
zamówienia.
Powyższe potwierdzają ustalenia Izby, z których wynika, że poszczególne ceny
jednostkowe Odwołującego były niższe niż Przystępującego i odwrotnie, co nie może
prowadzić do wniosku o wystąpieniu rażąco niskiej ceny całej złożonej oferty.
Reasumując, Izba doszła do przekonania, że zaoferowana cena przez
Przystępującego nie stanowiła rażąco niskiej ceny, a zatem brak było przesłanek do
odrzucenia oferty na zasadzie art.89 ust.1 pkt. 4 ustawy Pzp.
Powyższego zapatrywania Izby nie zmieniły dowody przedstawione przez
pełnomocnika Odwołującego, które mogą, co najwyżej potwierdzać kalkulacje oferty
Odwołującego, natomiast nie mają one związku z kalkulacjami i danymi przedstawionymi
przez Przystępującego.
Innymi słowy propozycje ofertowe przedstawione Odwołującemu nie przesądzają o
możliwościach ofertowych Przystępującego.
Dowody złożone przez Odwołującego mogą, co najwyżej ilustrować część rynku tego
rodzaju zamówień, które nie mają jednak charakteru zamkniętego.
W tym stanie rzeczy Izba na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp postanowiła
oddalić odwołanie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:…………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 2398/15 z dnia 2015-11-23
- Sygn. akt KIO 2407/15 z dnia 2015-11-20
- Sygn. akt KIO 2301/15, KIO 2302/15 z dnia 2015-11-18
- Sygn. akt KIO 2363/15 z dnia 2015-11-16
