rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2015-07-21
rok: 2015
data dokumentu: 2015-07-21
rok: 2015
sygnatury akt.:
KIO 1434/15
KIO 1434/15
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 lipca 2015 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 6 lipca 2015 r. przez
wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego, tj. Krajowa Instytucja
Rozliczeniowa Sp. z o.o. i Operator Usług Publicznych (SC-A1 LIMITED)
Sp. komandytowa, prowadzących działalność w formie spółki cywilnej pod nazwą:
Krajowa Instytucja Rozliczeniowa Sp. z o.o. S.C. Agent 110 z siedzibą:
ul. Łysakowskiego 16, 71-641 Szczecin w postępowaniu prowadzonym przez Miasto
Białystok, ul. Słonimska 1, 15-950 Białystok
przy udziale:
1) wykonawcy
A. A., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą A. A., ul.
Henryka Sienkiewicza 55A, 15-002 Białystok,
2) wykonawcy
B. T., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą B. T., ul.
Rzymowskiego 43/13, 15-349 Białystok
zgłaszających swoje przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 6 lipca 2015 r. przez
wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego, tj. Krajowa Instytucja
Rozliczeniowa Sp. z o.o. i Operator Usług Publicznych (SC-A1 LIMITED)
Sp. komandytowa, prowadzących działalność w formie spółki cywilnej pod nazwą:
Krajowa Instytucja Rozliczeniowa Sp. z o.o. S.C. Agent 110 z siedzibą:
ul. Łysakowskiego 16, 71-641 Szczecin w postępowaniu prowadzonym przez Miasto
Białystok, ul. Słonimska 1, 15-950 Białystok
przy udziale:
1) wykonawcy
A. A., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą A. A., ul.
Henryka Sienkiewicza 55A, 15-002 Białystok,
2) wykonawcy
B. T., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą B. T., ul.
Rzymowskiego 43/13, 15-349 Białystok
zgłaszających swoje przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego
orzeka:
1.
oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża
wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia publicznego, tj. Krajowa Instytucja Rozliczeniowa
Sp. z o.o. i Operator Usług Publicznych (SC-A1 LIMITED) Sp. komandytowa,
prowadzących działalność w formie spółki cywilnej pod nazwą: Krajowa Instytucja
Rozliczeniowa Sp. z o.o. S.C. Agent 110 z siedzibą: ul. Łysakowskiego 16,
71-641 Szczecin i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000
zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego, tj. Krajowa
Instytucja Rozliczeniowa Sp. z o.o. i Operator Usług Publicznych (SC-A1 LIMITED)
Sp. komandytowa, prowadzących działalność w formie spółki cywilnej pod nazwą:
Krajowa Instytucja Rozliczeniowa Sp. z o.o. S.C. Agent 110 z siedzibą:
ul. Łysakowskiego 16, 71-641 Szczecin tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do
Sądu Okręgowego w Białymstoku.
Przewodniczący:
…………………………
Sygn. akt: KIO 1434/15
U z a s a d n i e n i e
Miasto
Białystok
(dalej:
„Zamawiający”)
prowadzi
w
trybie
przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na: „Usługę
sprzedaży biletów Białostockiej Komunikacji Miejskiej”. Przedmiotowe postępowanie zostało
podzielone na 26 części zamówienia. Postępowanie prowadzone jest na podstawie
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. t.j.
z 2013 r. poz. 907 ze zm.), zwanej dalej: „ustawa Pzp”. Ogłoszenie o przedmiotowym
zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE z dnia 5 maja 2015 r.
pod nr 2015/S 086-155936.
W postępowaniu tym
wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia
publicznego,
tj. Krajowa Instytucja Rozliczeniowa Sp. z o.o. i Operator Usług Publicznych
(SC-A1 LIMITED) Sp. komandytowa, prowadzących działalność w formie spółki cywilnej
pod nazwą: Krajowa Instytucja Rozliczeniowa Sp. z o.o. S.C. Agent 110 z siedzibą
w Szczecinie (dalej: „Odwołujący”) w dniu 6 lipca 2015 r. złożyli odwołanie do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej. Odwołanie dotyczy części nr 3, 6 i 8 zamówienia. Kopia
odwołania została przekazana Zamawiającemu w tej samej dacie. Zarzuty odwołania
dotyczą czynności Zamawiającego polegającej na wyborze ofert najkorzystniejszych
we wskazanych częściach zamówienia. Informację o tej czynności Zamawiający przekazał
Odwołującemu pocztą elektroniczną w dniu 25 czerwca 2015 r.
Zamawiający kopię odwołania wraz z wezwaniem do przyłączenia się do niniejszego
postępowania przekazał pozostałym wykonawcom w dniu 7 lipca 2015 r. Do Prezesa Izby
w dniu 10 lipca 2015 r. wpłynęły zgłoszenia przystąpień do postępowania odwoławczego
złożone po stronie Zamawiającego przez wykonawców A. A., prowadzącego działalność
gospodarczą
pod
firmą
A.
A.
z
siedzibą
w
Białymstoku
(dalej: „Przystępujący A. .) oraz wykonawcy B. T., prowadzącego działalność gospodarczą
pod
firmą
B.
T.
z
siedzibą
w
Białymstoku
(dalej: „Przystępujący B. T.”).
Izba po przeprowadzeniu czynności formalnoprawnych związanych z wniesionym
odwołaniem skierowała je do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym z udziałem stron
i uczestników postępowania, a następnie na rozprawie. Posiedzenie oraz rozprawa
w przedmiotowej sprawie odbyły się w dniu 21 lipca 2015 r.
Uwzględniając pisma złożone w sprawie oraz oświadczenia złożone w trakcie
rozprawy, Izba ustaliła co następuje.
Odwołujący złożył oferty w części 2, 3, 6 i 8 zamówienia zaś złożone przez niego
odwołanie dotyczy części nr 3, 6 i 8 zamówienia. Odwołujący zarzucił w tym zakresie
Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie wezwania wykonawców:
−
A. A., M. O., B. T. (w części 3),
−
A. A., B. T. (w części 6),
−
B. T. (w części 8),
do uzupełnienia dokumentów, mimo iż nie wykazali spełniania warunków udziału
w postępowaniu w zakresie braku podstaw do wykluczenia, tj. nie wykazali braku zaległości
z uiszczeniem podatków i opłat, ze względu na nieprzedłożenie prawidłowego zaświadczenia
właściwego naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że nie zalegają z opłacaniem
podatków, lub zaświadczeń, że uzyskali przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub
rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji
właściwego organu,
2) art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez prowadzenie postępowania w sposób naruszający
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców ubiegających się
o udzielenie zamówienia,
3) art. 7 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez dokonanie wyboru ofert najkorzystniejszych
w części 3, 6 i 8 zamówienia niezgodnie z przepisami ustawy, w wyniku czego
zamówienie udzielone zostałoby wykonawcom wybranym niezgodnie z przepisami
ustawy Pzp.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o:
1) uwzględnienie odwołania i zasądzenie od Zamawiającego zwrotu kosztów
postępowania,
2) nakazanie
Zamawiającemu
unieważnienia
czynności
wyboru
ofert
najkorzystniejszych w części 3, 6 i 8 zamówienia,
3) nakazanie Zamawiającemu ponownej czynności badania i oceny ofert wraz
z wezwaniem wykonawców: A. A., M. O. i B. T., do przedłożenia aktualnego
zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że nie
zalegają z opłacaniem podatków, lub zaświadczenia, że uzyskali przewidziane
prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub
wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu, a w przypadku
nieuzupełnienia
dokumentów
-
wykluczenia
ich
z przedmiotowego postępowania.
Odwołujący podkreślił, że jest wykonawcą, którego oferta:
−
w części 3 jest czwartą pod względem uzyskanej sumy punktów w kryteriach wyboru
oferty najkorzystniejszej,
−
w części 6 jest trzecią pod względem uzyskanej sumy punktów w kryteriach wyboru
oferty najkorzystniejszej,
−
w części 8 jest drugą pod względem uzyskanej sumy punktów w kryteriach wyboru
oferty najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu odwołania wskazał, że w postępowaniu wpłynęły również oferty,
którym Zamawiający przyznał większą liczbę punktów tj.:
−
w części 3: A. A.- 100 pkt, M. O. - 95,05 pkt, B. T. - 82,72 pkt (przy czym oferta
Odwołującego jako czwarta uzyskała 76,46 pkt),
−
w części 6: A. A. - 100 pkt, B. T. - 82,72 pkt (przy czym oferta Odwołującego jako
trzecia uzyskała 76,46 pkt),
−
w części 8: B. T. -100 pkt (przy czym oferta Odwołującego jako druga uzyskała 82,26
pkt).
Podkreślił, że przedłożone przez ww. wykonawców: A. A., M. O. i B. T., dokumenty -
zaświadczenie naczelnika właściwego urzędu skarbowego nie potwierdzają, że nie zalegają
oni z opłacaniem podatków, a zatem na chwilę obecną nie spełnili oni warunków udziału w
postępowaniu
i
nie
wykazali
braku
podstaw
do wykluczenia. Wobec powyższego – według Odwołującego - Zamawiający, zgodnie
z art. art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, powinien był wezwać każdego z wykonawców do ponownego
przedłożenia prawidłowego zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego
potwierdzającego, że nie zalega z opłacaniem podatków, lub zaświadczeń, że uzyskał
przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub
wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu, a Zamawiający nie zastosował
art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, uznając, że oferty są kompletne i ważne, a zatem dokonał
rozstrzygnięcia postępowania, wybierając jako najkorzystniejsze te z ofert, które przedstawiły
najwyższy wynik punktowy sumy kryteriów, którymi kierował się przy wyborze ofert.
Odwołujący przywołał dyspozycję art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp, podkreślając, że
Zamawiający w niniejszym postępowaniu żądał przedłożenia wraz z ofertą, aktualnego
zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego, potwierdzającego, że
wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków, lub zaświadczenia, że uzyskał przewidziane
prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie
w całości wykonania decyzji właściwego organu (...), a dokument ten przywołuje
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U. poz. 231) zwanego dalej: „rozporządzeniem
w sprawie dokumentów”. Podkreślił, że wskazane w rozporządzeniu zaświadczenie
naczelnika urzędu skarbowego wydawane jest na formularzu ZAS-W i ma za zadanie
kompleksowe potwierdzenie braku zaległości podatkowych wykonawcy, a dokument ten
składa się z dwóch - istotnych z punktu widzenia spełniania warunków udziału
w postępowaniu - części. Wskazał, że w części „I" naczelnik urzędu skarbowego
zaświadcza o braku zaległości podatkowych, których jest wierzycielem i w tym miejscu
naczelnik urzędu skarbowego odnosi się w szczególności do podatku od towarów i usług
(VAT), dochodowych (PIT, CIT), spadkowych. W jego ocenie, analizując treść całego
dokumentu, po lekturze brzmienia punktu „III a)" dokumentu dochodzi się do przekonania, że
część „I" nie potwierdza kompleksowo braku wszelkich zaległości podatkowych oraz opłat,
gdyż w części „III a)" naczelnik urzędu skarbowego wymienia na zasadzie wyrażenia
twierdzącego lub przeczącego, że prowadzone jest w stosunku do podatnika (wykonawcy)
postępowanie egzekucyjne w administracji, również w zakresie innych niż podatkowe
zobowiązań wnioskodawcy. Wyrażenie „również" – jego zdaniem - powoduje tu znaczenie
tożsame ze słowem „oraz" „w tym" i sprowadza się to ostatecznie do tego, że punkt „III a)"
zaświadczenia obejmuje:
−
takie zaległości podatkowe, których naczelnik skarbowy nie jest wierzycielem, ale
organem egzekucyjnym działającym na podstawie polecenia, tj. skierowanego
do egzekucji tytułu wykonawczego, pochodzącego od innych organów,
np. samorządowych, które domagają się przymusowego ściągnięcia podatków,
np. od nieruchomości, od środków transportowych, wszelkich opłat, które są
zaległościami podatnika, np. w urzędzie gminy, starostwie powiatowym,
−
inne niż podatkowe zobowiązania wnioskodawcy (np. opłaty) ściągane na polecenie
organów administracji, w oparciu o tytuły wykonawcze.
Wszystkie z tych zaległości (wymienianych w punkcie „III a)" zaświadczenia) – zdaniem
Odwołującego - są podatkami w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
Ordynacja podatkowa, a zgodnie ze wskazanym przepisem, podatkiem są również:
a) zaliczki na podatki,
b) raty podatków, jeżeli przepisy prawa podatkowego przewidują płatność podatku
w ratach,
c) opłaty oraz niepodatkowe należności budżetowe.
Zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego, przedłożone w niniejszym postępowaniu
przetargowym przez wykonawców: A. A., M. O. i B. T. są wypełnione częściowo, tylko w
zakresie części I, co powoduje, w ocenie Odwołującego - iż nie wykazali oni, że nie zalegają
ze wszelkimi podatkami. Podkreślił, że dokument, jako wymieniony w rozporządzeniu w
sprawie dokumentów, powinien być wypełniony w całości, gdyż rozporządzenie nie
dopuszcza jego częściowego wypełniania. Skoro zaś wykonawca ma wykazać, że nie
zaległa z opłacaniem podatków i opłat to dla kompleksowości tej informacji - jego zdaniem -
niezbędne jest przedstawienie Zamawiającemu wypełnionego całkowicie formularza
zaświadczenia. Podniósł, że w niniejszym przypadku wykonawcy wykazali jedynie, że nie
zalegają
z
opłacaniem
podatków
na
rzecz
urzędu
skarbowego,
tzn. tych, których naczelnik urzędu jest wierzycielem, a jest to wąski zakres funkcjonujących
podatków, a zatem znacznie węższy zakres podatków, z których opłacaniem nie można
zalegać, ażeby spełnić warunki udziału w postępowaniu. Wskazał, że zakres części I
zaświadczenia odnosi się do znikomej ilości podatków, biorąc pod uwagę ich wszystkie
rodzaje, niż część III a) zaświadczenia, stąd też - w jego ocenie - nie może być bowiem tak,że wykonawcy traktują podatki płatne do urzędów skarbowych w pierwszej kolejności przed
spełnianiem swoich obowiązków w ich opłacaniu przed pozostałymi podatkami i opłatami,
płatnymi, np. do organów samorządowych. W ocenie Odwołującego przyjęcie prawidłowości
zaświadczeń wypełnionych częściowo prowadziłoby do braku poznania prawdziwej sytuacji
zobowiązaniowej wykonawcy. Jako przykład wskazał, iż w sytuacji zalegania z podatkiem
od nieruchomości w jednej lub kilku gminach na terenie kraju, które są egzekwowane przez
urząd skarbowy (będący w tym przypadku organem egzekucyjnym) na wniosek jednostki
samorządu terytorialnego, wykonawca mógłby uzyskiwać zamówienie publiczne, wykazując
się tylko częścią l formularza ZAS-W, która pozornie może wprowadzać w przekonanie braku
wszelkich zaległości podatkowych. Prawidłowe przeanalizowanie całego dokumentu
zaświadczenia prowadzi do przekonania, że część I jest wydawana jak gdyby niezależenie
od części III a), z tym, że wykonawca nie posiada rzeczywiście wszelkich zaległości
podatkowych, o ile dokument jest wypełniony całkowicie. Podkreślił, że skoro zaświadczenie
naczelnika urzędu skarbowego dostarcza zbiorczo wielu informacji, to niezasadne są
jakiekolwiek ustępstwa i przyjmowanie za prawidłowy dokumentu wypełnionego częściowo.
Wskazał, że wykonawca, który składa wniosek o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu
w podatkach, składa na formularzu wniosku żądanie, w jakim zakresie oczekuje wydania
zaświadczenia i powinien (o ile wypełnia prawidłowo zobowiązania podatkowe i nie ma
zaległości) żądać od organu pełnego zaświadczenia o niezaleganiu, a w ramach jednej
opłaty skarbowej wydawane jest zaświadczenie kompleksowo obrazujące sytuację zaległości
podatnika będącego wykonawcą. Podniósł, że skoro treść art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp
odnosi się do wszelkich podatków i opłat, których opłacanie ma zostać potwierdzone,
zgodnie z rozporządzeniem, zaświadczeniem właściwego naczelnika urzędu skarbowego, to
Zamawiający jest zobowiązany wymagać od wykonawcy i zweryfikować, że nie zalega z tymiświadczeniami w pełnym zakresie, który prezentuje to zaświadczenie. Sytuacja finansowa
wykonawcy, w zakresie opłacania podatków i opłat - jego zdaniem - powinna zostać
wyjaśniona na tyle, na ile jest to możliwe w oparciu o dokumenty, których przedłożenia
można żądać wraz z ofertą. Skoro Zamawiający żądał od wszystkich wykonawców
przedłożenia wspomnianych zaświadczeń to niezasadna jest ich częściowa analiza, która
tylko pozornie prowadzi do przekonania o braku zaległości, a w rzeczywistości pomija
rodzajowo szereg zaległości płatnych do innych organów podatkowych niż urząd skarbowy,
co potwierdza tylko brak zaległości w opłacaniu podatków jemu należnych. Odwołujący
podkreślił, że na potwierdzenie zakresu danych wynikających z zaświadczeń wydawanych
przez naczelników urzędów skarbowych i ich prawidłowego odczytywania, zwrócił się
do 20 losowo wybranych urzędów skarbowych i do dnia sporządzenia odwołania
do Odwołującego wpłynęło 19 pism, w których potwierdzono powyższe argumenty.
Informacje te – jego zdaniem - przemawiają za koniecznością wnioskowania przez
podatników o pełny zakres danych wynikających z ewidencji znajdujących się w urzędach
skarbowych, jeżeli podatnik chce (gdyż na potrzeby postępowania przetargowego ma
obowiązek) wykazać brak zaległości w podatkach i opłatach, a inny tok rozumowania
prowadzi do zawężenia celu, dla którego ustawodawca wprowadził obowiązek braku
posiadania zaległości podatkowych, jako wymóg stawiany wykonawcom ubiegającym się
o udzielenie zamówienia publicznego. Przywołał w tym zakresie jako przykładowe
stanowisko naczelnik Urzędu Skarbowego w Nowym Targu. Wywodził z niego, że zarówno
część I, jak i część III a) zaświadczenia odnosi się do podatków, przy czym także przy okazji
do opłat i całkowicie wypełnione zaświadczenie stanowiące o występowaniu lub braku
zaległości w opłacaniu podatków i opłat przedstawia rzetelnie spełnianie warunków udziału
w postępowaniu. Podkreślił, że jakiekolwiek wykazanie zaległości w części I zaświadczenia,
poprzez wskazanie kwoty lub stwierdzenie pozytywne „tak" w części III a) zaświadczenia
powoduje okoliczność skutkującą wykluczeniem wykonawcy z postępowania na podstawie
art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp. Wykazanie w przedłożonym dokumencie faktu braku
zaległości podatkowych w punkcie l zaświadczenia, według Odwołującego, nie przesądza
o braku innych, pozostałych zaległości podatkowych wykazywanych wyłącznie w części
III a), a puste, niewypełnione pole tej części, pozbawia Zamawiającego obiektywnej oceny
wykonawcy w zakresie zobowiązań podatkowych. Wskazał, że lektura zaświadczenia
prowadząca do odczytania treści części l i wskazanej tam adnotacji o braku zaległości
podatkowych nie może umniejszać ważności części III a) formularza, która obejmuje
podobne, równie istotne dane, stąd też Zamawiający przed przedłożeniem takiego
dokumentu przez wykonawcę nie ma możliwości wybrania jego oferty jako
najkorzystniejszej, gdyż nie może uznać jej jako ważnej i kompletnej, ze względu na brak
prawidłowego dokumentu potwierdzającego spełnianie warunków udziału w postępowaniu.
Odwołujący złożył też do akt sprawy pismo procesowe z dnia 20 lipca 2015 r.,
w którym podtrzymał swoją argumentację dodatkowo podnosząc, że w doktrynie wskazuje
się, iż art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp dotyczy wszelkich podatków i opłat wynikających
z odpowiednich ustaw, w tym podatków i opłat lokalnych, a jednym z takich podatków,
którego dotyczy rubryka III a) formularza ZAS-W jest podatek od nieruchomości, w sprawie
którego (zgodnie z art. 1c ustawy z dnia 12 stycznia 19991 r. o opłatach i podatkach
lokalnych (Dz. U. t.j. z 2014 r. poz. 849 )) właściwy organem podatkowym jest wójt,
burmistrz, prezydent miasta, zaś wierzycielem podatku od nieruchomości nie jest naczelnik
urzędu skarbowego, lecz odpowiedni organ wykonawczy gminy. Podkreślił, że wskazany
podatek – uwzględniając art. 2 ust. 1 oraz art. 3 ust. 1 wskazanej ustawy - obejmuje
stosunkowo liczną grupę podatników, w tym również podmioty prowadzące działalność
gospodarczą. Wskazał, że od osób fizycznych jest on płatny na rok podatkowy w ratach
proporcjonalnych do trwania obowiązku podatkowego w terminach: do 15 marca, 15 maja,
15 września i 15 listopada roku podatkowego, zaś od osób prawnych płatny jest bez
wezwania, na rachunek właściwej gminy w ratach proporcjonalnych do czasu trwania
obowiązku podatkowego w terminach do 15 każdego miesiąca, a za styczeń -
do 31 stycznia. W przypadku powstania zaległości podatkowej i uchylania się przez podmiot
zobowiązany do zapłaty podatku (dopiero wtedy), jego egzekucję, na podstawie
wystawionego przez organ gminy tytułu wykonawczego, prowadzi naczelnik właściwego
urzędu skarbowego w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji (Dz. U. t.j. z 2014 r. poz. 1619). Przywołał w tym zakresie
art. 2 § 1 oraz art. 25 § 1 wskazanej ustawy. Wywodził, że w praktyce, jeżeli płatnik podatku
od nieruchomości zalega z jego opłaceniem, naczelnik właściwego urzędu skarbowego
może o tym zaświadczyć jedynie poprzez wypełnienie właściwej rubryki w pkt III.1 formularza
ZAS-W – dotyczącej prowadzonych wobec płatnika postępowań egzekucyjnych
w administracji. Odwołujący podniósł, że treść zaświadczenia z urzędu skarbowego zależy
od treści wniosku podmiotu ubiegającego się o wydanie takiego zaświadczenia i przywołał
na potwierdzenie powyższego art. 306 e) § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja
podatkowa (Dz. U. t.j. z 2015 r. poz. 613). Stan faktyczny niniejszej sprawy wskazuje – jego
zdaniem - na to, że kwestionowani wykonawcy nie podali żądanej informacji w złożonym do
urzędu skarbowego wniosku (formularz F/OB.-1/11), czego konsekwencją jest brak pełnej
wiedzy o istnieniu zaległości w opłacaniu podatków przez wskazanych wykonawców,
a błędne wypełnienie wniosku przez wykonawców jako profesjonalnych podmiotów
ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego jest działaniem zawinionym po ich
stronie, na co przywołał orzecznictwo KIO (KIO 516/13, KIO 2549/12). Odwołujący też per
analogiam przywołał orzeczenia KIO dotyczące niekaralności, wskazujące na konieczność
uzupełnienia dokumentu nie potwierdzającego w sposób pełny braku podstaw
do wykluczenia z postępowania (KIO 205/14, KIO 2025/13, KIO 1237/13). Podkreślił też, że
na potwierdzenie swoich twierdzeń złożył stosowne dowody: dokumenty urzędowe, tj. pisma
naczelników konkretnych urzędów skarbowych, wskazujące na to, że w część I
zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach odnosi się tylko do zaległości podatkowych
dotyczących podatków PIT, CIT, VAT, PCC, SD, KP zaś tylko w części III a) zaświadczenia
wskazuje się na zaległości podatkowe egzekwowane na wniosek innych organów
(np. podatki gminne) i tylko całkowite wypełnione zaświadczanie obejmuje rzetelnie sytuację
zobowiązaniowa podatnik na potrzeby wykazania braku zaległości w opłacaniu podatków.
Podkreślił, że dokumenty urzędowe mają wyższą moc dowodową od oświadczeń własnych
podmiotów prywatnych zgodnie z art. 244 § 1 KPC. Na tę okoliczność przywołał wyrok SA
w Warszawie z dnia 12 czerwca 2013 r. (I ACa 79/13) i SA w Krakowie z dnia 5 czerwca
2013 r. (I ACa 466/13) oraz stanowisko doktryny
Odwołujący w toku rozprawy podtrzymał w całości odwołanie, wnosząc o jego
uwzględnienie. Jako dowody w sprawie przedłożył oryginały dokumentów urzędowych
z Urzędów Skarbowych w Limanowej, Parczewie, Iławie, Strzyżowie, Kielcach, Nowym
Targu, Łodzi - Widzew, Dąbrowie Tarnowskiej, Kętrzynie i Przeworsku, na okoliczność
wykazania, iż Urzędy Skarbowe, wystawiając zaświadczenia nie wychodzą poza wniosek
ubiegającego się o zaświadczenie oraz na okoliczność wykazania, iż dla kompletności
zaświadczenia Urzędu Skarbowego niezbędne jest wypełnienie również części III a) tego
zaświadczenia. Odwołujący wniósł także o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 3 600 zł
na podstawie rachunku złożonego do akt sprawy.
Zamawiający w toku rozprawy wniósł o oddalenie odwołania. Wskazał, że w jego
ocenie wybór ofert najkorzystniejszych w zaskarżonych częściach zamówienia był
prawidłowy i brak było podstaw do wzywania tych wykonawców do uzupełnienia
dokumentów. Podkreślił, że katalog dokumentów, których może żądać zamawiający
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego określają przepisy rozporządzenia
w sprawie dokumentów, a w § 3 tego rozporządzenia wskazano na zaświadczenie
naczelnika właściwego Urzędu Skarbowego, a w tym kontekście występuje konieczność
literalnej interpretacji przywołanego przepisu. Powołał się też na art. 15 ordynacji
podatkowej, wskazując, iż organy podatkowe działają w zakresie swojej właściwości
rzeczowej i miejscowej, zaś zgodnie z art. 5 ustawy o urzędach i izbach skarbowych,
naczelnik Urzędu Skarbowego jest właściwy w sprawach konkretnych podatków i tylko w tym
zakresie wydaje zaświadczenia, na co wskazuje także – jego zdaniem - rozporządzenie
Ministra Finansów z 22 grudnia 2011 r., gdzie w § 9 wskazano, że zaświadczenia wydawane
są przez organy podatkowe właściwe rzeczowo i miejscowo w sprawach poszczególnych
zobowiązań podatkowych. Biorąc pod uwagę powyższe - zdaniem Zamawiającego -
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wystarczająca jest informacja zawarta
w zaświadczeniu naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego miejscowo określona w pkt I
tego zaświadczenia, która wskazuje na niezaleganie przez określony podmiot z podatkami.
Dodatkowo podkreślił, że sam wzór zaświadczenia z Urzędu Skarbowego wskazuje, że jeżeli
Urząd Skarbowy w pkt I zaświadcza, iż w odniesieniu do konkretnego podmiotu nie ma
zaległości podatkowej, to też oznacza, że organ ten nie prowadzi postępowania
egzekucyjnego wobec wskazanego podmiotu. Zamawiający podniósł, że Odwołujący nie ma
wiedzy na temat tego jakiej treści wniosek o wydanie zaświadczenia złożyli poszczególni
wykonawcy, których oferty Odwołujący kwestionuje, zaś treść pkt III a) zaświadczenia US
wskazuje także na to, że punkt ten dotyczy również innych zobowiązań niż podatkowe
wnioskodawcy.
Przystępujący A. A. oraz Przystępujący B. T. w swoich zgłoszeniach przystąpień do
postępowania odwoławczego poparli w całości Zamawiającego i wnieśli o oddalenie
odwołania.
Wskazywali m.in., że Zamawiający w pkt VII ppkt 3 SIWZ, którego Odwołujący nie
kwestionował, określił wymóg złożenia określonego dokumentu na potwierdzenie spełniania
kwestionowanego warunku udziału w postępowaniu, powołując § 3 ust. 1 pkt 3
rozporządzenia w sprawie dokumentów, tj. zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu
skarbowego potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków lub
zaświadczenia, że uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie
na raty, a wykonawcy przedłożyli wskazane dokumenty. Wykonawcy ci nie zgodzili się
z twierdzeniami Odwołującego o wadliwości bądź niekompletności złożonych zaświadczeń.
Przystępujący A. A. zwrócił uwagę na praktykę wystawiania zaświadczeń dla celów
przetargowych przez II Urząd Skarbowy w Białymstoku, zgodnie z którą Urząd ten,
zakreślając wystawienie wielokrotności znaku: „x”, wskazuje, że w tym przypadku w pkt III
zaświadczenia brak jest jakichkolwiek postępowań wobec wnioskodawcy. Powołał się
na konieczność pierwszeństwa wykładni językowej przed celowościową i systemową
(uchwała SN z dnia 1 marca 2007 r. III CZP 94/06). Powołał się też na wyrok WSA w Łodzi
z dnia 3 października 2012 r. (I SA/Łd 1016/12), zgodnie z którym organ podatkowy nie
może wydać zaświadczenia o niezaleganiu, będąc w posiadaniu doręczonych podatnikowi,
nawet nieostatecznych decyzji, z których wynikają zaległości podatkowe. Tym samym - jego
zdaniem - organ podatkowy, gdyby miał w tym zakresie jakieś wątpliwości, w ogóle nie
wydałby takiego zaświadczenia. Podkreślił, że w pkt IV zaświadczenia wyraźnie wskazano,że nie jest prowadzone wobec Przystępującego A. A. postępowanie podatkowe, zaś pkt III
zaświadczenia - zgodnie z przyjętymi w US praktykami - wykreślono całościowo wskazując,że brak jest w tym zakresie jakichkolwiek postępowań wobec wykonawcy.
Na poparcie swojej argumentacji przywołał wyrok KIO w sprawie KIO/UZP 1432/09. Powołał
się na przepisy KC co do interpretacji oświadczeń woli w kontekście interpretacji treści
zaświadczenia z US. Przystępujący B. T., powołując się na orzecznictwo KIO
(KIO 158/14 i KIO 7/14), podkreślił, że Zamawiający na etapie badania i oceny ofert ma
uprawnienie do żądania od wykonawców tylko dokumentów, co do których zawarł wymóg ich
złożenia w treści SIWZ, a po złożeniu ofert nie można interpretować postanowień SIWZ
w sposób rozszerzający. Również zwrócił uwagę na to, że gdyby Urząd Skarbowy posiadał
informacje o jakichkolwiek zobowiązaniach podatkowych wykonawcy nie mógłby wystawić
zaświadczenia o niezaleganiu, powołują się w tym zakresie na wyrok WSA w Gliwicach
z dnia 6 sierpnia 2013 r. (I SA/GL 1156/12). Podkreślił, że przedstawione przez
Odwołującego opinie naczelników innych urzędów skarbowych niż naczelnika Pierwszego
Urzędu Skarbowego w Białymstoku, nie mają żadnego znaczenia. Stanowią one – zdaniem
Przystępującego B. T. - jedynie stanowisko osoby podpisującej się pod pismem,
a nie stanowią interpretacji prawa o charakterze wiążącym i stoją w sprzeczności
z orzecznictwem sądów.
Dodatkowo Przystępujący A. A. w toku rozprawy przedłożył do akt sprawy jako
dowód w sprawie kopię zaświadczenia z Urzędu Skarbowego w Białymstoku z dnia
9 lipca 2015 r., wystawionego na wniosek Przystępującego A. A., potwierdzającego w pkt I,
iż nie ujawniono zaległości podatkowej wnioskodawcy wg stanu na dzień 9 lipca 2015 r. oraz
w pkt III a) i b), iż nie jest prowadzone postępowanie egzekucyjne, ani administracyjne, a
także w zakresie innych niż podatkowe wobec wnioskodawcy oraz, iż nie jest prowadzone
postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe przez
wnioskodawcę. Podkreślił, że na tym zaświadczeniu zawarta jest odręczna adnotacja
naczelnika Urzędu Skarbowego o tym, iż zaświadczenie to odpowiada treści zaświadczenia
z dnia 5 czerwca 2015 r., gdzie stan faktyczny i prawny jest tożsamy. Dokument ten
Przystępujący A. A. złożył na okoliczność wykazania, iż prawidłowe było zaświadczenie z
Urzędu Skarbowego złożone przez niego w ofercie.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie i uwzględniając
zgromadzony materiał dowodowy w sprawie, w tym w szczególności dokumentację
z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jak również stanowiska
stron i uczestników postępowania, zaprezentowane na piśmie i ustnie do protokołu
posiedzenia i rozprawy w toku rozprawy oraz dowody przedłożone przez Odwołującego,
ustaliła i zważyła co następuje.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna
z przesłanek ustawowych, wynikających z art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, a skutkujących
odrzuceniem odwołania.
W drugiej kolejności Izba stwierdziła, że wykonawcy zgłaszający przystąpienia
do niniejszego postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, wypełniając
wszystkie wymogi formalne związane ze skutecznym zgłoszeniem przystąpienia, wynikające
z art. 185 ust. 2 i 3 ustawy Pzp, uzyskali status uczestników przedmiotowego postępowania
odwoławczego.
Jednocześnie też Izba ustalił, że przesłanka materialnoprawna do wniesienia
odwołania, o której mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, została wypełniona. Odwołujący,
stawiając zarzuty odnoszące się do czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w części:
3, 6 i 8 zamówienia, gdzie złożył swoje oferty i kwestionując oferty wykonawców
sklasyfikowanych bezpośrednio przed ofertą Odwołującego, wykazał, że ma interes
w złożeniu odwołania. Odwołujący w wystarczający sposób wykazał się więc możliwością
uzyskania niniejszego zamówienia publicznego w przypadku uwzględniania zarzutów
odwołania i w konsekwencji możliwością poniesienia przez niego szkody związanej z nie
udzieleniem mu tego zamówienia we wskazanych częściach zamówienia.
Izba, rozpoznając odwołanie w granicach zarzutów podniesionych w odwołaniu,
uznała, że podlega ono oddaleniu.
Izba ustaliła co następuje.
Zamawiający wszczął niniejsze postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
i opublikował w Dzienniku Urzędowym UE treść ogłoszenia o zamówieniu (5 maja 2015 r.).
Zamawiający w SIWZ w pkt I ppkt 5 określił, że wykonawcy mogą składać oferty
częściowe na jedną lub kilka części zamówienia, na które wskazał w pkt I ppkt 1 SIWZ.
W pkt VI ppkt 1 SIWZ Zamawiający podał, że o udzielenie zamówienia publicznego mogą
ubiegać się wykonawcy, którzy nie podlegają wykluczeniu z postępowania na podstawie
art. 24 ust. 1 ustawy Pzp, wskazując jednocześnie w pkt VII ppkt 2.3) SIWZ na wymóg
przedłożenia aktualnego zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego,
potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków, lub zaświadczenia, że
uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych
płatności lub wstrzymanie w całości wykonanie decyzji właściwego organu – wystawione nie
wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert.
Do upływu terminu składania ofert, tj. do dnia 12 czerwca 2015 r., do Zamawiającego
wpłynęło:
−
w zakresie części 3 zamówienia - 8 ofert (w tym ofertę złożył m.in. Odwołujący oraz
Przystępujący A. A. i Przystępujący B. T. oraz wykonawca M. O. prowadząca
działalność gospodarczą pod firmą MERINGO M. O.),
−
w zakresie części 6 zamówienia - 4 oferty (w tym ofertę złożył m.in. Odwołujący oraz
Przystępujący A. A. i Przystępujący B. T.),
−
w zakresie części 8 zamówienia - 2 oferty (ofertę złożył Odwołujący i Przystępujący B.
T.).
Do ofert kwestionowanych w odwołaniu wykonawców zostały załączone
zaświadczenia
z
urzędów
skarbowych
o
niezaleganiu
w
podatkach,
gdzie
w pkt I zaświadczenia wskazano, że wobec tych podmiotów nie ujawniono zaległości
podatkowych, zaś pkt III a) zaświadczenia został wypełniony jedynie poprzez jego
wykreślenie i nie zostały tam zaznaczone w żaden sposób informacje dotyczące
prowadzenia postępowań egzekucyjnych w administracji, również w zakresie innych niż
podatkowe
zobowiązań
(w
ofercie
M.
O.
na
str.
5
oferty
zaświadczenie
z dnia 18 maja 2015 r., w ofercie Przystępującego A. A. na str. 5 oferty zaświadczenie z dnia
5 czerwca 2015 r. i w ofercie Przystępującego B. T. na str. 5 oferty zaświadczenie z dnia 5
czerwca 2015 r.).
Zamawiający w dniu 25 czerwca 2015 r. poinformował wykonawców o wyborze ofert
najkorzystniejszych w poszczególnych częściach zamówienia, w tym:
−
w zakresie części 6 zamówienia wybrał ofertę Przystępującego A. A.,
a jednocześnie według oceny ofert pozostałe oferty zostały sklasyfikowane
w kolejności: oferta wykonawcy M. O. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą
MERINGO M. O. – 95,05 pkt, oferta Przystępującego B. T. – 82,72 pkt, oferta
Odwołującego – 76,46 pkt i w dalszej kolejności pozostałe oferty;
−
w zakresie części 8 zamówienia wybrał ofertę Przystępującego A. A.,
a jednocześnie według oceny ofert pozostałe oferty zostały sklasyfikowane
w kolejności: oferta Przystępującego B. T. – 82,72 pkt i oferta Odwołującego – 76,46
pkt;
−
w zakresie części 8 zamówienia wybrał ofertę Przystępującego B. T.,
a jednocześnie według oceny ofert pozostałe oferty zostały sklasyfikowane
w kolejności: oferta Odwołującego – 92,26 pkt.
Biorąc pod uwagę powyższe Izba zważyła, co następuje.
Odnosząc się do podniesionych w odwołaniu zarzutów: zaniechania wezwania przez
Zamawiającego, w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, wykonawców: Przystępującego A. A.,
Przystępującego B. T. oraz wykonawcy M. O. prowadząca działalność gospodarczą pod
firmą MERINGO M. O. do uzupełnienia dokumentów potwierdzających brak zaległości z
uiszczaniem podatków i opłat i naruszenia w tym zakresie zasad prowadzenia postępowania
wyrażonych w art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp, Izba uznała, że zarzuty te nie potwierdziły się.
W ocenie Izby załączone przez wskazanych wykonawców do ich ofert zaświadczenia
wystawione przez naczelników urzędów skarbowych, potwierdzają spełnianie warunku
udziału w postępowaniu, określonego w art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp. W przepisie tym
ustawodawca określił jeden z tzw. warunków „negatywnych” ubiegania się o udzielenie
zamówienia publicznego. Wskazał tam, że z postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego wyklucza się wykonawców, którzy zalegają z uiszczaniem podatków, opłat lub
składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, z wyjątkiem przypadków, gdy uzyskali oni
przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub
wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu. Przepis ten odnosi się
- w zakresie podlegającym rozpoznaniu przez Izbę w niniejszej sprawie - do zaległości
w zakresie podatków i opłat. W tym przedmiocie ustawodawca określił, że właściwym
dokumentem żądanym przez Zamawiającego na potwierdzanie spełniania tego
„negatywnego” warunku ubiegania się o zamówienie publiczne będzie – zgodnie z § 3 ust. 1
pkt 3 rozporządzenia w sprawie dokumentów - aktualne zaświadczenie naczelnika urzędu
skarbowego, potwierdzające, że wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków, lub
zaświadczenie, że uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie
na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu
– wystawione nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania wniosków
o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo składania ofert.
Podkreślić należy, że zgodnie z przywołanym przepisem rozporządzenia w sprawie
dokumentów jest to jedyny konkretny dokument, jaki może być żądany przez zamawiającego
w postępowaniu na potwierdzenie wykazania spełniania przywołanego warunku udziału
w postępowaniu. Wskazane rozporządzenie bowiem zawiera zamknięty katalog dokumentów
podmiotowych (jeśli chodzi o zamawiających klasycznych), żądanych na potwierdzenie
spieniania warunków udziału w postępowaniu („pozytywnych” – wynikających z art. 22 ust. 1
ustawy Pzp i „negatywnych” - wynikających z art. 24 ust. 1 ustawy Pzp).
Zgodzić należy się z Odwołującym, że w opisanym w art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp
warunku udziału w postępowaniu mieści się zakaz ubiegania się o zamówienie publiczne
przez wykonawców, którzy posiadają zaległości – bez przewidywanego prawem zwolnienia,
odroczenia, rozłożenia płatności na raty, czy wstrzymania wykonania decyzji organu
– w zakresie wszelkich podatków i opłat. Przywołany przepis ustawy Pzp nie definiuje
w sposób odrębny od właściwych w tym względzie przepisów, tj. ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. t.j. z 2015 r. poz. 613 ze zm.), pojęcia podatków i opłat.
Stąd też właściwe w tym zakresie jest sięgnięcie do przepisów wskazanej ustawy.
I tak zgodnie z art. 6 Ordynacji podatkowej podatkiem jest publicznoprawne,
nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa,
województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. Zgodnie zaś z art. 3
pkt 3 tej ustawy ilekroć w tej ustawie mowa o podatkach rozumie się przez to również:
zaliczki na podatek, raty podatków, jeżeli przepisy prawa podatkowego przewidują płatność
podatku w ratach, opłaty oraz niepodatkowe należności budżetowe. Przywołane przepisy
wyraźnie wskazują, że pojęcie podatku odnosi się nie tylko do podatków świadczonych
na rzecz Skarbu Państwa, ale również na rzecz jednostek samorządu terytorialnego. Tym
samym zatem również w świetle art. 24 ust. 1 pk 3 ustawy Pzp – zgodnie z zasadą lege non
distinguente nec nostrum est distinguere – należy interpretować pojęcie podatków i opłat
z punktu widzenia wykazania przez wykonawców ubiegających się o zamówienie spełniania
tego warunku udziału w postępowaniu.
Powyższe ustalenia Izby dotyczą samego opisu warunku udziału w postępowaniu
dokonanego przez ustawodawcę. Ustawodawca jednak w zakresie zamówień publicznych
określił – jak wskazano powyżej – zamknięty katalog dokumentów podmiotowych, których
zamawiający może żądać od wykonawców na potwierdzenie spełniania warunków.
Dokumenty te zostały określone w przepisach rozporządzenia w sprawie dokumentów.
Ustawodawca w tym zakresie zdecydował się na określenie jedynego, konkretnego
dokumentu, jakim jest zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego, odnoszące się
wyłącznie do niezlegania z podatkami. Ustawodawca zatem ograniczył weryfikację
spełniania warunku udziału w postępowaniu poprzez konkretny, żądany - w oparciu
o przepisy rozporządzenia w sprawie dokumentów – dokument, wyłącznie w zakresie
podatków (bez opłat) i poprzez wskazanie jednego organu podatkowego (naczelnika urzędu
skarbowego). Ustawodawca w art. 13 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej określił organy
podatkowe pierwszej instancji, jakimi są – stosownie do swojej właściwości: naczelnik urzędu
skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo
marszałek województwa. Tym samym dla celów postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego ustawodawca zdecydował się na szczegółową weryfikację wykonawców
pod kątem przesłanki określonej w art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp jedynie w odniesieniu
do podatków, dla których właściwym organem podatkowym będzie naczelnik urzędu
skarbowego. W pozostałym zakresie, co do weryfikacji braku zaległości w przedmiocie opłat
oraz podatków, dla których właściwym - zgodnie z art. 15 i nast. Ordynacji podatkowej - są
inne organy podatkowe, wystarczającym dla ustawodawcy okazało się wyłącznie
oświadczenie wykonawcy o braku podstaw do wykluczenia z postępowania, o którym mowa
w § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie dokumentów.
W
przedmiotowym
postępowaniu
o
udzielenie
zamówienia
publicznego
kwestionowani przez Odwołującego wykonawcy w swoich ofertach złożyli aktualne
zaświadczenia naczelników skarbowych, potwierdzające, że nie ujawniono wobec nich
jakichkolwiek zaległości podatkowych. Jednocześnie też wskazani wykonawcy załączyli
do swoich ofert oświadczenia o braku podstaw do wykluczenia z postępowania. W związku
z powyższym - w ocenie Izby – w wystarczający sposób potwierdzili oni, że nie zachodzi
wobec nich przesłanka do wykluczenia z postępowania, określona w art. 24 ust. 1 pkt 3
ustawy Pzp.
Uwzględniając powyższe – zdaniem Izby – bez znaczenia w tym zakresie jest
niewypełnienie, czy też wypełnienie poprzez wykreślenie pkt III a) zaświadczenia naczelnika
urzędu skarbowego we wszystkich kwestionowanych ofertach. Wskazany punkt
zaświadczenia odnosi się bowiem do działań urzędu skarbowego nie jako organu
podatkowego właściwego w sprawach ustalenia zobowiązania podatkowego i ewentualnych
wynikających z tego tytułu zaległości, lecz jako organu egzekucyjnego. Jest to zupełnie inny
tryb, który z punktu widzenia oceny istnienia, bądź braku istnienia zaległości w zakresie
innych podatków, dla których właściwe są odrębne organy podatkowe, nie może mieć
znaczenia, choćby z tego względu, że organ egzekucyjny nie musi jeszcze posiadać
informacji o określonych zaległościach podatkowych (nie zostało jeszcze wszczęte
postępowanie egzekucyjne w administracji), a określona zaległość podatkowa
we właściwym organie podatkowym już zaistniała. W tym zatem zakresie, gdzie organem
podatkowym nie będzie naczelnik właściwego urzędu skarbowego, najwłaściwszym
i najpełniejszym dokumentem, który będzie potwierdzał brak okoliczności, o których mowa
w art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp – jak wskazano powyżej – będzie oświadczenie
wykonawcy.
Z tych też względów przedłożone przez Odwołującego dowody w sprawie –
informacje naczelników kilkunastu urzędów skarbowych – wskazujące na zakres informacji
udzielanych w pkt I i III a) zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego, nie
mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.
Reasumując zatem dla wykazania braku podstaw do wykluczenia wykonawcy
z postępowania w oparciu o art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp właściwym będzie aktualne
zaświadczenie naczelnika właściwego urzędu skarbowego, potwierdzające w pkt I, że nie
ujawniono wobec wykonawcy zaległości podatkowych, najpóźniej na dzień składania ofert
bądź wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowania oraz oświadczenie własne
wykonawcy o braku podstaw do wykluczenia z postępowania.
Tym samym wskazane w treści odwołania przepisy ustawy Pzp – zdaniem Izby - nie
zostały naruszone.
Mając powyższe na uwadze i działając na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie pierwsze
ustawy Pzp, orzeczono jak w sentencji.
Orzekając o kosztach postępowania Izba oparła się na art. 192 ust. 9 oraz ust. 10
ustawy Pzp. W oparciu o wskazane przepisy obciążyła nimi Odwołującego, stosownie
do wyniku postępowania. Wśród kosztów postępowania odwoławczego Izba uwzględniła -
stosownie do regulacji zawartej w § 3 pkt 1) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym w sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238) – koszty wpisu uiszczonego przez Odwołującego w kwocie 15 000,00 zł.
Przewodniczący:
…………………………
1.
oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża
wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia publicznego, tj. Krajowa Instytucja Rozliczeniowa
Sp. z o.o. i Operator Usług Publicznych (SC-A1 LIMITED) Sp. komandytowa,
prowadzących działalność w formie spółki cywilnej pod nazwą: Krajowa Instytucja
Rozliczeniowa Sp. z o.o. S.C. Agent 110 z siedzibą: ul. Łysakowskiego 16,
71-641 Szczecin i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000
zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego, tj. Krajowa
Instytucja Rozliczeniowa Sp. z o.o. i Operator Usług Publicznych (SC-A1 LIMITED)
Sp. komandytowa, prowadzących działalność w formie spółki cywilnej pod nazwą:
Krajowa Instytucja Rozliczeniowa Sp. z o.o. S.C. Agent 110 z siedzibą:
ul. Łysakowskiego 16, 71-641 Szczecin tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do
Sądu Okręgowego w Białymstoku.
Przewodniczący:
…………………………
Sygn. akt: KIO 1434/15
U z a s a d n i e n i e
Miasto
Białystok
(dalej:
„Zamawiający”)
prowadzi
w
trybie
przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na: „Usługę
sprzedaży biletów Białostockiej Komunikacji Miejskiej”. Przedmiotowe postępowanie zostało
podzielone na 26 części zamówienia. Postępowanie prowadzone jest na podstawie
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. t.j.
z 2013 r. poz. 907 ze zm.), zwanej dalej: „ustawa Pzp”. Ogłoszenie o przedmiotowym
zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE z dnia 5 maja 2015 r.
pod nr 2015/S 086-155936.
W postępowaniu tym
wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia
publicznego,
tj. Krajowa Instytucja Rozliczeniowa Sp. z o.o. i Operator Usług Publicznych
(SC-A1 LIMITED) Sp. komandytowa, prowadzących działalność w formie spółki cywilnej
pod nazwą: Krajowa Instytucja Rozliczeniowa Sp. z o.o. S.C. Agent 110 z siedzibą
w Szczecinie (dalej: „Odwołujący”) w dniu 6 lipca 2015 r. złożyli odwołanie do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej. Odwołanie dotyczy części nr 3, 6 i 8 zamówienia. Kopia
odwołania została przekazana Zamawiającemu w tej samej dacie. Zarzuty odwołania
dotyczą czynności Zamawiającego polegającej na wyborze ofert najkorzystniejszych
we wskazanych częściach zamówienia. Informację o tej czynności Zamawiający przekazał
Odwołującemu pocztą elektroniczną w dniu 25 czerwca 2015 r.
Zamawiający kopię odwołania wraz z wezwaniem do przyłączenia się do niniejszego
postępowania przekazał pozostałym wykonawcom w dniu 7 lipca 2015 r. Do Prezesa Izby
w dniu 10 lipca 2015 r. wpłynęły zgłoszenia przystąpień do postępowania odwoławczego
złożone po stronie Zamawiającego przez wykonawców A. A., prowadzącego działalność
gospodarczą
pod
firmą
A.
A.
z
siedzibą
w
Białymstoku
(dalej: „Przystępujący A. .) oraz wykonawcy B. T., prowadzącego działalność gospodarczą
pod
firmą
B.
T.
z
siedzibą
w
Białymstoku
(dalej: „Przystępujący B. T.”).
Izba po przeprowadzeniu czynności formalnoprawnych związanych z wniesionym
odwołaniem skierowała je do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym z udziałem stron
i uczestników postępowania, a następnie na rozprawie. Posiedzenie oraz rozprawa
w przedmiotowej sprawie odbyły się w dniu 21 lipca 2015 r.
Uwzględniając pisma złożone w sprawie oraz oświadczenia złożone w trakcie
rozprawy, Izba ustaliła co następuje.
Odwołujący złożył oferty w części 2, 3, 6 i 8 zamówienia zaś złożone przez niego
odwołanie dotyczy części nr 3, 6 i 8 zamówienia. Odwołujący zarzucił w tym zakresie
Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie wezwania wykonawców:
−
A. A., M. O., B. T. (w części 3),
−
A. A., B. T. (w części 6),
−
B. T. (w części 8),
do uzupełnienia dokumentów, mimo iż nie wykazali spełniania warunków udziału
w postępowaniu w zakresie braku podstaw do wykluczenia, tj. nie wykazali braku zaległości
z uiszczeniem podatków i opłat, ze względu na nieprzedłożenie prawidłowego zaświadczenia
właściwego naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że nie zalegają z opłacaniem
podatków, lub zaświadczeń, że uzyskali przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub
rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji
właściwego organu,
2) art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez prowadzenie postępowania w sposób naruszający
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców ubiegających się
o udzielenie zamówienia,
3) art. 7 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez dokonanie wyboru ofert najkorzystniejszych
w części 3, 6 i 8 zamówienia niezgodnie z przepisami ustawy, w wyniku czego
zamówienie udzielone zostałoby wykonawcom wybranym niezgodnie z przepisami
ustawy Pzp.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o:
1) uwzględnienie odwołania i zasądzenie od Zamawiającego zwrotu kosztów
postępowania,
2) nakazanie
Zamawiającemu
unieważnienia
czynności
wyboru
ofert
najkorzystniejszych w części 3, 6 i 8 zamówienia,
3) nakazanie Zamawiającemu ponownej czynności badania i oceny ofert wraz
z wezwaniem wykonawców: A. A., M. O. i B. T., do przedłożenia aktualnego
zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że nie
zalegają z opłacaniem podatków, lub zaświadczenia, że uzyskali przewidziane
prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub
wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu, a w przypadku
nieuzupełnienia
dokumentów
-
wykluczenia
ich
z przedmiotowego postępowania.
Odwołujący podkreślił, że jest wykonawcą, którego oferta:
−
w części 3 jest czwartą pod względem uzyskanej sumy punktów w kryteriach wyboru
oferty najkorzystniejszej,
−
w części 6 jest trzecią pod względem uzyskanej sumy punktów w kryteriach wyboru
oferty najkorzystniejszej,
−
w części 8 jest drugą pod względem uzyskanej sumy punktów w kryteriach wyboru
oferty najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu odwołania wskazał, że w postępowaniu wpłynęły również oferty,
którym Zamawiający przyznał większą liczbę punktów tj.:
−
w części 3: A. A.- 100 pkt, M. O. - 95,05 pkt, B. T. - 82,72 pkt (przy czym oferta
Odwołującego jako czwarta uzyskała 76,46 pkt),
−
w części 6: A. A. - 100 pkt, B. T. - 82,72 pkt (przy czym oferta Odwołującego jako
trzecia uzyskała 76,46 pkt),
−
w części 8: B. T. -100 pkt (przy czym oferta Odwołującego jako druga uzyskała 82,26
pkt).
Podkreślił, że przedłożone przez ww. wykonawców: A. A., M. O. i B. T., dokumenty -
zaświadczenie naczelnika właściwego urzędu skarbowego nie potwierdzają, że nie zalegają
oni z opłacaniem podatków, a zatem na chwilę obecną nie spełnili oni warunków udziału w
postępowaniu
i
nie
wykazali
braku
podstaw
do wykluczenia. Wobec powyższego – według Odwołującego - Zamawiający, zgodnie
z art. art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, powinien był wezwać każdego z wykonawców do ponownego
przedłożenia prawidłowego zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego
potwierdzającego, że nie zalega z opłacaniem podatków, lub zaświadczeń, że uzyskał
przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub
wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu, a Zamawiający nie zastosował
art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, uznając, że oferty są kompletne i ważne, a zatem dokonał
rozstrzygnięcia postępowania, wybierając jako najkorzystniejsze te z ofert, które przedstawiły
najwyższy wynik punktowy sumy kryteriów, którymi kierował się przy wyborze ofert.
Odwołujący przywołał dyspozycję art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp, podkreślając, że
Zamawiający w niniejszym postępowaniu żądał przedłożenia wraz z ofertą, aktualnego
zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego, potwierdzającego, że
wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków, lub zaświadczenia, że uzyskał przewidziane
prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie
w całości wykonania decyzji właściwego organu (...), a dokument ten przywołuje
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U. poz. 231) zwanego dalej: „rozporządzeniem
w sprawie dokumentów”. Podkreślił, że wskazane w rozporządzeniu zaświadczenie
naczelnika urzędu skarbowego wydawane jest na formularzu ZAS-W i ma za zadanie
kompleksowe potwierdzenie braku zaległości podatkowych wykonawcy, a dokument ten
składa się z dwóch - istotnych z punktu widzenia spełniania warunków udziału
w postępowaniu - części. Wskazał, że w części „I" naczelnik urzędu skarbowego
zaświadcza o braku zaległości podatkowych, których jest wierzycielem i w tym miejscu
naczelnik urzędu skarbowego odnosi się w szczególności do podatku od towarów i usług
(VAT), dochodowych (PIT, CIT), spadkowych. W jego ocenie, analizując treść całego
dokumentu, po lekturze brzmienia punktu „III a)" dokumentu dochodzi się do przekonania, że
część „I" nie potwierdza kompleksowo braku wszelkich zaległości podatkowych oraz opłat,
gdyż w części „III a)" naczelnik urzędu skarbowego wymienia na zasadzie wyrażenia
twierdzącego lub przeczącego, że prowadzone jest w stosunku do podatnika (wykonawcy)
postępowanie egzekucyjne w administracji, również w zakresie innych niż podatkowe
zobowiązań wnioskodawcy. Wyrażenie „również" – jego zdaniem - powoduje tu znaczenie
tożsame ze słowem „oraz" „w tym" i sprowadza się to ostatecznie do tego, że punkt „III a)"
zaświadczenia obejmuje:
−
takie zaległości podatkowe, których naczelnik skarbowy nie jest wierzycielem, ale
organem egzekucyjnym działającym na podstawie polecenia, tj. skierowanego
do egzekucji tytułu wykonawczego, pochodzącego od innych organów,
np. samorządowych, które domagają się przymusowego ściągnięcia podatków,
np. od nieruchomości, od środków transportowych, wszelkich opłat, które są
zaległościami podatnika, np. w urzędzie gminy, starostwie powiatowym,
−
inne niż podatkowe zobowiązania wnioskodawcy (np. opłaty) ściągane na polecenie
organów administracji, w oparciu o tytuły wykonawcze.
Wszystkie z tych zaległości (wymienianych w punkcie „III a)" zaświadczenia) – zdaniem
Odwołującego - są podatkami w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
Ordynacja podatkowa, a zgodnie ze wskazanym przepisem, podatkiem są również:
a) zaliczki na podatki,
b) raty podatków, jeżeli przepisy prawa podatkowego przewidują płatność podatku
w ratach,
c) opłaty oraz niepodatkowe należności budżetowe.
Zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego, przedłożone w niniejszym postępowaniu
przetargowym przez wykonawców: A. A., M. O. i B. T. są wypełnione częściowo, tylko w
zakresie części I, co powoduje, w ocenie Odwołującego - iż nie wykazali oni, że nie zalegają
ze wszelkimi podatkami. Podkreślił, że dokument, jako wymieniony w rozporządzeniu w
sprawie dokumentów, powinien być wypełniony w całości, gdyż rozporządzenie nie
dopuszcza jego częściowego wypełniania. Skoro zaś wykonawca ma wykazać, że nie
zaległa z opłacaniem podatków i opłat to dla kompleksowości tej informacji - jego zdaniem -
niezbędne jest przedstawienie Zamawiającemu wypełnionego całkowicie formularza
zaświadczenia. Podniósł, że w niniejszym przypadku wykonawcy wykazali jedynie, że nie
zalegają
z
opłacaniem
podatków
na
rzecz
urzędu
skarbowego,
tzn. tych, których naczelnik urzędu jest wierzycielem, a jest to wąski zakres funkcjonujących
podatków, a zatem znacznie węższy zakres podatków, z których opłacaniem nie można
zalegać, ażeby spełnić warunki udziału w postępowaniu. Wskazał, że zakres części I
zaświadczenia odnosi się do znikomej ilości podatków, biorąc pod uwagę ich wszystkie
rodzaje, niż część III a) zaświadczenia, stąd też - w jego ocenie - nie może być bowiem tak,że wykonawcy traktują podatki płatne do urzędów skarbowych w pierwszej kolejności przed
spełnianiem swoich obowiązków w ich opłacaniu przed pozostałymi podatkami i opłatami,
płatnymi, np. do organów samorządowych. W ocenie Odwołującego przyjęcie prawidłowości
zaświadczeń wypełnionych częściowo prowadziłoby do braku poznania prawdziwej sytuacji
zobowiązaniowej wykonawcy. Jako przykład wskazał, iż w sytuacji zalegania z podatkiem
od nieruchomości w jednej lub kilku gminach na terenie kraju, które są egzekwowane przez
urząd skarbowy (będący w tym przypadku organem egzekucyjnym) na wniosek jednostki
samorządu terytorialnego, wykonawca mógłby uzyskiwać zamówienie publiczne, wykazując
się tylko częścią l formularza ZAS-W, która pozornie może wprowadzać w przekonanie braku
wszelkich zaległości podatkowych. Prawidłowe przeanalizowanie całego dokumentu
zaświadczenia prowadzi do przekonania, że część I jest wydawana jak gdyby niezależenie
od części III a), z tym, że wykonawca nie posiada rzeczywiście wszelkich zaległości
podatkowych, o ile dokument jest wypełniony całkowicie. Podkreślił, że skoro zaświadczenie
naczelnika urzędu skarbowego dostarcza zbiorczo wielu informacji, to niezasadne są
jakiekolwiek ustępstwa i przyjmowanie za prawidłowy dokumentu wypełnionego częściowo.
Wskazał, że wykonawca, który składa wniosek o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu
w podatkach, składa na formularzu wniosku żądanie, w jakim zakresie oczekuje wydania
zaświadczenia i powinien (o ile wypełnia prawidłowo zobowiązania podatkowe i nie ma
zaległości) żądać od organu pełnego zaświadczenia o niezaleganiu, a w ramach jednej
opłaty skarbowej wydawane jest zaświadczenie kompleksowo obrazujące sytuację zaległości
podatnika będącego wykonawcą. Podniósł, że skoro treść art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp
odnosi się do wszelkich podatków i opłat, których opłacanie ma zostać potwierdzone,
zgodnie z rozporządzeniem, zaświadczeniem właściwego naczelnika urzędu skarbowego, to
Zamawiający jest zobowiązany wymagać od wykonawcy i zweryfikować, że nie zalega z tymiświadczeniami w pełnym zakresie, który prezentuje to zaświadczenie. Sytuacja finansowa
wykonawcy, w zakresie opłacania podatków i opłat - jego zdaniem - powinna zostać
wyjaśniona na tyle, na ile jest to możliwe w oparciu o dokumenty, których przedłożenia
można żądać wraz z ofertą. Skoro Zamawiający żądał od wszystkich wykonawców
przedłożenia wspomnianych zaświadczeń to niezasadna jest ich częściowa analiza, która
tylko pozornie prowadzi do przekonania o braku zaległości, a w rzeczywistości pomija
rodzajowo szereg zaległości płatnych do innych organów podatkowych niż urząd skarbowy,
co potwierdza tylko brak zaległości w opłacaniu podatków jemu należnych. Odwołujący
podkreślił, że na potwierdzenie zakresu danych wynikających z zaświadczeń wydawanych
przez naczelników urzędów skarbowych i ich prawidłowego odczytywania, zwrócił się
do 20 losowo wybranych urzędów skarbowych i do dnia sporządzenia odwołania
do Odwołującego wpłynęło 19 pism, w których potwierdzono powyższe argumenty.
Informacje te – jego zdaniem - przemawiają za koniecznością wnioskowania przez
podatników o pełny zakres danych wynikających z ewidencji znajdujących się w urzędach
skarbowych, jeżeli podatnik chce (gdyż na potrzeby postępowania przetargowego ma
obowiązek) wykazać brak zaległości w podatkach i opłatach, a inny tok rozumowania
prowadzi do zawężenia celu, dla którego ustawodawca wprowadził obowiązek braku
posiadania zaległości podatkowych, jako wymóg stawiany wykonawcom ubiegającym się
o udzielenie zamówienia publicznego. Przywołał w tym zakresie jako przykładowe
stanowisko naczelnik Urzędu Skarbowego w Nowym Targu. Wywodził z niego, że zarówno
część I, jak i część III a) zaświadczenia odnosi się do podatków, przy czym także przy okazji
do opłat i całkowicie wypełnione zaświadczenie stanowiące o występowaniu lub braku
zaległości w opłacaniu podatków i opłat przedstawia rzetelnie spełnianie warunków udziału
w postępowaniu. Podkreślił, że jakiekolwiek wykazanie zaległości w części I zaświadczenia,
poprzez wskazanie kwoty lub stwierdzenie pozytywne „tak" w części III a) zaświadczenia
powoduje okoliczność skutkującą wykluczeniem wykonawcy z postępowania na podstawie
art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp. Wykazanie w przedłożonym dokumencie faktu braku
zaległości podatkowych w punkcie l zaświadczenia, według Odwołującego, nie przesądza
o braku innych, pozostałych zaległości podatkowych wykazywanych wyłącznie w części
III a), a puste, niewypełnione pole tej części, pozbawia Zamawiającego obiektywnej oceny
wykonawcy w zakresie zobowiązań podatkowych. Wskazał, że lektura zaświadczenia
prowadząca do odczytania treści części l i wskazanej tam adnotacji o braku zaległości
podatkowych nie może umniejszać ważności części III a) formularza, która obejmuje
podobne, równie istotne dane, stąd też Zamawiający przed przedłożeniem takiego
dokumentu przez wykonawcę nie ma możliwości wybrania jego oferty jako
najkorzystniejszej, gdyż nie może uznać jej jako ważnej i kompletnej, ze względu na brak
prawidłowego dokumentu potwierdzającego spełnianie warunków udziału w postępowaniu.
Odwołujący złożył też do akt sprawy pismo procesowe z dnia 20 lipca 2015 r.,
w którym podtrzymał swoją argumentację dodatkowo podnosząc, że w doktrynie wskazuje
się, iż art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp dotyczy wszelkich podatków i opłat wynikających
z odpowiednich ustaw, w tym podatków i opłat lokalnych, a jednym z takich podatków,
którego dotyczy rubryka III a) formularza ZAS-W jest podatek od nieruchomości, w sprawie
którego (zgodnie z art. 1c ustawy z dnia 12 stycznia 19991 r. o opłatach i podatkach
lokalnych (Dz. U. t.j. z 2014 r. poz. 849 )) właściwy organem podatkowym jest wójt,
burmistrz, prezydent miasta, zaś wierzycielem podatku od nieruchomości nie jest naczelnik
urzędu skarbowego, lecz odpowiedni organ wykonawczy gminy. Podkreślił, że wskazany
podatek – uwzględniając art. 2 ust. 1 oraz art. 3 ust. 1 wskazanej ustawy - obejmuje
stosunkowo liczną grupę podatników, w tym również podmioty prowadzące działalność
gospodarczą. Wskazał, że od osób fizycznych jest on płatny na rok podatkowy w ratach
proporcjonalnych do trwania obowiązku podatkowego w terminach: do 15 marca, 15 maja,
15 września i 15 listopada roku podatkowego, zaś od osób prawnych płatny jest bez
wezwania, na rachunek właściwej gminy w ratach proporcjonalnych do czasu trwania
obowiązku podatkowego w terminach do 15 każdego miesiąca, a za styczeń -
do 31 stycznia. W przypadku powstania zaległości podatkowej i uchylania się przez podmiot
zobowiązany do zapłaty podatku (dopiero wtedy), jego egzekucję, na podstawie
wystawionego przez organ gminy tytułu wykonawczego, prowadzi naczelnik właściwego
urzędu skarbowego w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji (Dz. U. t.j. z 2014 r. poz. 1619). Przywołał w tym zakresie
art. 2 § 1 oraz art. 25 § 1 wskazanej ustawy. Wywodził, że w praktyce, jeżeli płatnik podatku
od nieruchomości zalega z jego opłaceniem, naczelnik właściwego urzędu skarbowego
może o tym zaświadczyć jedynie poprzez wypełnienie właściwej rubryki w pkt III.1 formularza
ZAS-W – dotyczącej prowadzonych wobec płatnika postępowań egzekucyjnych
w administracji. Odwołujący podniósł, że treść zaświadczenia z urzędu skarbowego zależy
od treści wniosku podmiotu ubiegającego się o wydanie takiego zaświadczenia i przywołał
na potwierdzenie powyższego art. 306 e) § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja
podatkowa (Dz. U. t.j. z 2015 r. poz. 613). Stan faktyczny niniejszej sprawy wskazuje – jego
zdaniem - na to, że kwestionowani wykonawcy nie podali żądanej informacji w złożonym do
urzędu skarbowego wniosku (formularz F/OB.-1/11), czego konsekwencją jest brak pełnej
wiedzy o istnieniu zaległości w opłacaniu podatków przez wskazanych wykonawców,
a błędne wypełnienie wniosku przez wykonawców jako profesjonalnych podmiotów
ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego jest działaniem zawinionym po ich
stronie, na co przywołał orzecznictwo KIO (KIO 516/13, KIO 2549/12). Odwołujący też per
analogiam przywołał orzeczenia KIO dotyczące niekaralności, wskazujące na konieczność
uzupełnienia dokumentu nie potwierdzającego w sposób pełny braku podstaw
do wykluczenia z postępowania (KIO 205/14, KIO 2025/13, KIO 1237/13). Podkreślił też, że
na potwierdzenie swoich twierdzeń złożył stosowne dowody: dokumenty urzędowe, tj. pisma
naczelników konkretnych urzędów skarbowych, wskazujące na to, że w część I
zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach odnosi się tylko do zaległości podatkowych
dotyczących podatków PIT, CIT, VAT, PCC, SD, KP zaś tylko w części III a) zaświadczenia
wskazuje się na zaległości podatkowe egzekwowane na wniosek innych organów
(np. podatki gminne) i tylko całkowite wypełnione zaświadczanie obejmuje rzetelnie sytuację
zobowiązaniowa podatnik na potrzeby wykazania braku zaległości w opłacaniu podatków.
Podkreślił, że dokumenty urzędowe mają wyższą moc dowodową od oświadczeń własnych
podmiotów prywatnych zgodnie z art. 244 § 1 KPC. Na tę okoliczność przywołał wyrok SA
w Warszawie z dnia 12 czerwca 2013 r. (I ACa 79/13) i SA w Krakowie z dnia 5 czerwca
2013 r. (I ACa 466/13) oraz stanowisko doktryny
Odwołujący w toku rozprawy podtrzymał w całości odwołanie, wnosząc o jego
uwzględnienie. Jako dowody w sprawie przedłożył oryginały dokumentów urzędowych
z Urzędów Skarbowych w Limanowej, Parczewie, Iławie, Strzyżowie, Kielcach, Nowym
Targu, Łodzi - Widzew, Dąbrowie Tarnowskiej, Kętrzynie i Przeworsku, na okoliczność
wykazania, iż Urzędy Skarbowe, wystawiając zaświadczenia nie wychodzą poza wniosek
ubiegającego się o zaświadczenie oraz na okoliczność wykazania, iż dla kompletności
zaświadczenia Urzędu Skarbowego niezbędne jest wypełnienie również części III a) tego
zaświadczenia. Odwołujący wniósł także o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 3 600 zł
na podstawie rachunku złożonego do akt sprawy.
Zamawiający w toku rozprawy wniósł o oddalenie odwołania. Wskazał, że w jego
ocenie wybór ofert najkorzystniejszych w zaskarżonych częściach zamówienia był
prawidłowy i brak było podstaw do wzywania tych wykonawców do uzupełnienia
dokumentów. Podkreślił, że katalog dokumentów, których może żądać zamawiający
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego określają przepisy rozporządzenia
w sprawie dokumentów, a w § 3 tego rozporządzenia wskazano na zaświadczenie
naczelnika właściwego Urzędu Skarbowego, a w tym kontekście występuje konieczność
literalnej interpretacji przywołanego przepisu. Powołał się też na art. 15 ordynacji
podatkowej, wskazując, iż organy podatkowe działają w zakresie swojej właściwości
rzeczowej i miejscowej, zaś zgodnie z art. 5 ustawy o urzędach i izbach skarbowych,
naczelnik Urzędu Skarbowego jest właściwy w sprawach konkretnych podatków i tylko w tym
zakresie wydaje zaświadczenia, na co wskazuje także – jego zdaniem - rozporządzenie
Ministra Finansów z 22 grudnia 2011 r., gdzie w § 9 wskazano, że zaświadczenia wydawane
są przez organy podatkowe właściwe rzeczowo i miejscowo w sprawach poszczególnych
zobowiązań podatkowych. Biorąc pod uwagę powyższe - zdaniem Zamawiającego -
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wystarczająca jest informacja zawarta
w zaświadczeniu naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego miejscowo określona w pkt I
tego zaświadczenia, która wskazuje na niezaleganie przez określony podmiot z podatkami.
Dodatkowo podkreślił, że sam wzór zaświadczenia z Urzędu Skarbowego wskazuje, że jeżeli
Urząd Skarbowy w pkt I zaświadcza, iż w odniesieniu do konkretnego podmiotu nie ma
zaległości podatkowej, to też oznacza, że organ ten nie prowadzi postępowania
egzekucyjnego wobec wskazanego podmiotu. Zamawiający podniósł, że Odwołujący nie ma
wiedzy na temat tego jakiej treści wniosek o wydanie zaświadczenia złożyli poszczególni
wykonawcy, których oferty Odwołujący kwestionuje, zaś treść pkt III a) zaświadczenia US
wskazuje także na to, że punkt ten dotyczy również innych zobowiązań niż podatkowe
wnioskodawcy.
Przystępujący A. A. oraz Przystępujący B. T. w swoich zgłoszeniach przystąpień do
postępowania odwoławczego poparli w całości Zamawiającego i wnieśli o oddalenie
odwołania.
Wskazywali m.in., że Zamawiający w pkt VII ppkt 3 SIWZ, którego Odwołujący nie
kwestionował, określił wymóg złożenia określonego dokumentu na potwierdzenie spełniania
kwestionowanego warunku udziału w postępowaniu, powołując § 3 ust. 1 pkt 3
rozporządzenia w sprawie dokumentów, tj. zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu
skarbowego potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków lub
zaświadczenia, że uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie
na raty, a wykonawcy przedłożyli wskazane dokumenty. Wykonawcy ci nie zgodzili się
z twierdzeniami Odwołującego o wadliwości bądź niekompletności złożonych zaświadczeń.
Przystępujący A. A. zwrócił uwagę na praktykę wystawiania zaświadczeń dla celów
przetargowych przez II Urząd Skarbowy w Białymstoku, zgodnie z którą Urząd ten,
zakreślając wystawienie wielokrotności znaku: „x”, wskazuje, że w tym przypadku w pkt III
zaświadczenia brak jest jakichkolwiek postępowań wobec wnioskodawcy. Powołał się
na konieczność pierwszeństwa wykładni językowej przed celowościową i systemową
(uchwała SN z dnia 1 marca 2007 r. III CZP 94/06). Powołał się też na wyrok WSA w Łodzi
z dnia 3 października 2012 r. (I SA/Łd 1016/12), zgodnie z którym organ podatkowy nie
może wydać zaświadczenia o niezaleganiu, będąc w posiadaniu doręczonych podatnikowi,
nawet nieostatecznych decyzji, z których wynikają zaległości podatkowe. Tym samym - jego
zdaniem - organ podatkowy, gdyby miał w tym zakresie jakieś wątpliwości, w ogóle nie
wydałby takiego zaświadczenia. Podkreślił, że w pkt IV zaświadczenia wyraźnie wskazano,że nie jest prowadzone wobec Przystępującego A. A. postępowanie podatkowe, zaś pkt III
zaświadczenia - zgodnie z przyjętymi w US praktykami - wykreślono całościowo wskazując,że brak jest w tym zakresie jakichkolwiek postępowań wobec wykonawcy.
Na poparcie swojej argumentacji przywołał wyrok KIO w sprawie KIO/UZP 1432/09. Powołał
się na przepisy KC co do interpretacji oświadczeń woli w kontekście interpretacji treści
zaświadczenia z US. Przystępujący B. T., powołując się na orzecznictwo KIO
(KIO 158/14 i KIO 7/14), podkreślił, że Zamawiający na etapie badania i oceny ofert ma
uprawnienie do żądania od wykonawców tylko dokumentów, co do których zawarł wymóg ich
złożenia w treści SIWZ, a po złożeniu ofert nie można interpretować postanowień SIWZ
w sposób rozszerzający. Również zwrócił uwagę na to, że gdyby Urząd Skarbowy posiadał
informacje o jakichkolwiek zobowiązaniach podatkowych wykonawcy nie mógłby wystawić
zaświadczenia o niezaleganiu, powołują się w tym zakresie na wyrok WSA w Gliwicach
z dnia 6 sierpnia 2013 r. (I SA/GL 1156/12). Podkreślił, że przedstawione przez
Odwołującego opinie naczelników innych urzędów skarbowych niż naczelnika Pierwszego
Urzędu Skarbowego w Białymstoku, nie mają żadnego znaczenia. Stanowią one – zdaniem
Przystępującego B. T. - jedynie stanowisko osoby podpisującej się pod pismem,
a nie stanowią interpretacji prawa o charakterze wiążącym i stoją w sprzeczności
z orzecznictwem sądów.
Dodatkowo Przystępujący A. A. w toku rozprawy przedłożył do akt sprawy jako
dowód w sprawie kopię zaświadczenia z Urzędu Skarbowego w Białymstoku z dnia
9 lipca 2015 r., wystawionego na wniosek Przystępującego A. A., potwierdzającego w pkt I,
iż nie ujawniono zaległości podatkowej wnioskodawcy wg stanu na dzień 9 lipca 2015 r. oraz
w pkt III a) i b), iż nie jest prowadzone postępowanie egzekucyjne, ani administracyjne, a
także w zakresie innych niż podatkowe wobec wnioskodawcy oraz, iż nie jest prowadzone
postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe przez
wnioskodawcę. Podkreślił, że na tym zaświadczeniu zawarta jest odręczna adnotacja
naczelnika Urzędu Skarbowego o tym, iż zaświadczenie to odpowiada treści zaświadczenia
z dnia 5 czerwca 2015 r., gdzie stan faktyczny i prawny jest tożsamy. Dokument ten
Przystępujący A. A. złożył na okoliczność wykazania, iż prawidłowe było zaświadczenie z
Urzędu Skarbowego złożone przez niego w ofercie.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie i uwzględniając
zgromadzony materiał dowodowy w sprawie, w tym w szczególności dokumentację
z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jak również stanowiska
stron i uczestników postępowania, zaprezentowane na piśmie i ustnie do protokołu
posiedzenia i rozprawy w toku rozprawy oraz dowody przedłożone przez Odwołującego,
ustaliła i zważyła co następuje.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna
z przesłanek ustawowych, wynikających z art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, a skutkujących
odrzuceniem odwołania.
W drugiej kolejności Izba stwierdziła, że wykonawcy zgłaszający przystąpienia
do niniejszego postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, wypełniając
wszystkie wymogi formalne związane ze skutecznym zgłoszeniem przystąpienia, wynikające
z art. 185 ust. 2 i 3 ustawy Pzp, uzyskali status uczestników przedmiotowego postępowania
odwoławczego.
Jednocześnie też Izba ustalił, że przesłanka materialnoprawna do wniesienia
odwołania, o której mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, została wypełniona. Odwołujący,
stawiając zarzuty odnoszące się do czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w części:
3, 6 i 8 zamówienia, gdzie złożył swoje oferty i kwestionując oferty wykonawców
sklasyfikowanych bezpośrednio przed ofertą Odwołującego, wykazał, że ma interes
w złożeniu odwołania. Odwołujący w wystarczający sposób wykazał się więc możliwością
uzyskania niniejszego zamówienia publicznego w przypadku uwzględniania zarzutów
odwołania i w konsekwencji możliwością poniesienia przez niego szkody związanej z nie
udzieleniem mu tego zamówienia we wskazanych częściach zamówienia.
Izba, rozpoznając odwołanie w granicach zarzutów podniesionych w odwołaniu,
uznała, że podlega ono oddaleniu.
Izba ustaliła co następuje.
Zamawiający wszczął niniejsze postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
i opublikował w Dzienniku Urzędowym UE treść ogłoszenia o zamówieniu (5 maja 2015 r.).
Zamawiający w SIWZ w pkt I ppkt 5 określił, że wykonawcy mogą składać oferty
częściowe na jedną lub kilka części zamówienia, na które wskazał w pkt I ppkt 1 SIWZ.
W pkt VI ppkt 1 SIWZ Zamawiający podał, że o udzielenie zamówienia publicznego mogą
ubiegać się wykonawcy, którzy nie podlegają wykluczeniu z postępowania na podstawie
art. 24 ust. 1 ustawy Pzp, wskazując jednocześnie w pkt VII ppkt 2.3) SIWZ na wymóg
przedłożenia aktualnego zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego,
potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków, lub zaświadczenia, że
uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych
płatności lub wstrzymanie w całości wykonanie decyzji właściwego organu – wystawione nie
wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert.
Do upływu terminu składania ofert, tj. do dnia 12 czerwca 2015 r., do Zamawiającego
wpłynęło:
−
w zakresie części 3 zamówienia - 8 ofert (w tym ofertę złożył m.in. Odwołujący oraz
Przystępujący A. A. i Przystępujący B. T. oraz wykonawca M. O. prowadząca
działalność gospodarczą pod firmą MERINGO M. O.),
−
w zakresie części 6 zamówienia - 4 oferty (w tym ofertę złożył m.in. Odwołujący oraz
Przystępujący A. A. i Przystępujący B. T.),
−
w zakresie części 8 zamówienia - 2 oferty (ofertę złożył Odwołujący i Przystępujący B.
T.).
Do ofert kwestionowanych w odwołaniu wykonawców zostały załączone
zaświadczenia
z
urzędów
skarbowych
o
niezaleganiu
w
podatkach,
gdzie
w pkt I zaświadczenia wskazano, że wobec tych podmiotów nie ujawniono zaległości
podatkowych, zaś pkt III a) zaświadczenia został wypełniony jedynie poprzez jego
wykreślenie i nie zostały tam zaznaczone w żaden sposób informacje dotyczące
prowadzenia postępowań egzekucyjnych w administracji, również w zakresie innych niż
podatkowe
zobowiązań
(w
ofercie
M.
O.
na
str.
5
oferty
zaświadczenie
z dnia 18 maja 2015 r., w ofercie Przystępującego A. A. na str. 5 oferty zaświadczenie z dnia
5 czerwca 2015 r. i w ofercie Przystępującego B. T. na str. 5 oferty zaświadczenie z dnia 5
czerwca 2015 r.).
Zamawiający w dniu 25 czerwca 2015 r. poinformował wykonawców o wyborze ofert
najkorzystniejszych w poszczególnych częściach zamówienia, w tym:
−
w zakresie części 6 zamówienia wybrał ofertę Przystępującego A. A.,
a jednocześnie według oceny ofert pozostałe oferty zostały sklasyfikowane
w kolejności: oferta wykonawcy M. O. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą
MERINGO M. O. – 95,05 pkt, oferta Przystępującego B. T. – 82,72 pkt, oferta
Odwołującego – 76,46 pkt i w dalszej kolejności pozostałe oferty;
−
w zakresie części 8 zamówienia wybrał ofertę Przystępującego A. A.,
a jednocześnie według oceny ofert pozostałe oferty zostały sklasyfikowane
w kolejności: oferta Przystępującego B. T. – 82,72 pkt i oferta Odwołującego – 76,46
pkt;
−
w zakresie części 8 zamówienia wybrał ofertę Przystępującego B. T.,
a jednocześnie według oceny ofert pozostałe oferty zostały sklasyfikowane
w kolejności: oferta Odwołującego – 92,26 pkt.
Biorąc pod uwagę powyższe Izba zważyła, co następuje.
Odnosząc się do podniesionych w odwołaniu zarzutów: zaniechania wezwania przez
Zamawiającego, w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, wykonawców: Przystępującego A. A.,
Przystępującego B. T. oraz wykonawcy M. O. prowadząca działalność gospodarczą pod
firmą MERINGO M. O. do uzupełnienia dokumentów potwierdzających brak zaległości z
uiszczaniem podatków i opłat i naruszenia w tym zakresie zasad prowadzenia postępowania
wyrażonych w art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp, Izba uznała, że zarzuty te nie potwierdziły się.
W ocenie Izby załączone przez wskazanych wykonawców do ich ofert zaświadczenia
wystawione przez naczelników urzędów skarbowych, potwierdzają spełnianie warunku
udziału w postępowaniu, określonego w art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp. W przepisie tym
ustawodawca określił jeden z tzw. warunków „negatywnych” ubiegania się o udzielenie
zamówienia publicznego. Wskazał tam, że z postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego wyklucza się wykonawców, którzy zalegają z uiszczaniem podatków, opłat lub
składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, z wyjątkiem przypadków, gdy uzyskali oni
przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub
wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu. Przepis ten odnosi się
- w zakresie podlegającym rozpoznaniu przez Izbę w niniejszej sprawie - do zaległości
w zakresie podatków i opłat. W tym przedmiocie ustawodawca określił, że właściwym
dokumentem żądanym przez Zamawiającego na potwierdzanie spełniania tego
„negatywnego” warunku ubiegania się o zamówienie publiczne będzie – zgodnie z § 3 ust. 1
pkt 3 rozporządzenia w sprawie dokumentów - aktualne zaświadczenie naczelnika urzędu
skarbowego, potwierdzające, że wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków, lub
zaświadczenie, że uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie
na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu
– wystawione nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania wniosków
o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo składania ofert.
Podkreślić należy, że zgodnie z przywołanym przepisem rozporządzenia w sprawie
dokumentów jest to jedyny konkretny dokument, jaki może być żądany przez zamawiającego
w postępowaniu na potwierdzenie wykazania spełniania przywołanego warunku udziału
w postępowaniu. Wskazane rozporządzenie bowiem zawiera zamknięty katalog dokumentów
podmiotowych (jeśli chodzi o zamawiających klasycznych), żądanych na potwierdzenie
spieniania warunków udziału w postępowaniu („pozytywnych” – wynikających z art. 22 ust. 1
ustawy Pzp i „negatywnych” - wynikających z art. 24 ust. 1 ustawy Pzp).
Zgodzić należy się z Odwołującym, że w opisanym w art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp
warunku udziału w postępowaniu mieści się zakaz ubiegania się o zamówienie publiczne
przez wykonawców, którzy posiadają zaległości – bez przewidywanego prawem zwolnienia,
odroczenia, rozłożenia płatności na raty, czy wstrzymania wykonania decyzji organu
– w zakresie wszelkich podatków i opłat. Przywołany przepis ustawy Pzp nie definiuje
w sposób odrębny od właściwych w tym względzie przepisów, tj. ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. t.j. z 2015 r. poz. 613 ze zm.), pojęcia podatków i opłat.
Stąd też właściwe w tym zakresie jest sięgnięcie do przepisów wskazanej ustawy.
I tak zgodnie z art. 6 Ordynacji podatkowej podatkiem jest publicznoprawne,
nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa,
województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. Zgodnie zaś z art. 3
pkt 3 tej ustawy ilekroć w tej ustawie mowa o podatkach rozumie się przez to również:
zaliczki na podatek, raty podatków, jeżeli przepisy prawa podatkowego przewidują płatność
podatku w ratach, opłaty oraz niepodatkowe należności budżetowe. Przywołane przepisy
wyraźnie wskazują, że pojęcie podatku odnosi się nie tylko do podatków świadczonych
na rzecz Skarbu Państwa, ale również na rzecz jednostek samorządu terytorialnego. Tym
samym zatem również w świetle art. 24 ust. 1 pk 3 ustawy Pzp – zgodnie z zasadą lege non
distinguente nec nostrum est distinguere – należy interpretować pojęcie podatków i opłat
z punktu widzenia wykazania przez wykonawców ubiegających się o zamówienie spełniania
tego warunku udziału w postępowaniu.
Powyższe ustalenia Izby dotyczą samego opisu warunku udziału w postępowaniu
dokonanego przez ustawodawcę. Ustawodawca jednak w zakresie zamówień publicznych
określił – jak wskazano powyżej – zamknięty katalog dokumentów podmiotowych, których
zamawiający może żądać od wykonawców na potwierdzenie spełniania warunków.
Dokumenty te zostały określone w przepisach rozporządzenia w sprawie dokumentów.
Ustawodawca w tym zakresie zdecydował się na określenie jedynego, konkretnego
dokumentu, jakim jest zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego, odnoszące się
wyłącznie do niezlegania z podatkami. Ustawodawca zatem ograniczył weryfikację
spełniania warunku udziału w postępowaniu poprzez konkretny, żądany - w oparciu
o przepisy rozporządzenia w sprawie dokumentów – dokument, wyłącznie w zakresie
podatków (bez opłat) i poprzez wskazanie jednego organu podatkowego (naczelnika urzędu
skarbowego). Ustawodawca w art. 13 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej określił organy
podatkowe pierwszej instancji, jakimi są – stosownie do swojej właściwości: naczelnik urzędu
skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo
marszałek województwa. Tym samym dla celów postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego ustawodawca zdecydował się na szczegółową weryfikację wykonawców
pod kątem przesłanki określonej w art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp jedynie w odniesieniu
do podatków, dla których właściwym organem podatkowym będzie naczelnik urzędu
skarbowego. W pozostałym zakresie, co do weryfikacji braku zaległości w przedmiocie opłat
oraz podatków, dla których właściwym - zgodnie z art. 15 i nast. Ordynacji podatkowej - są
inne organy podatkowe, wystarczającym dla ustawodawcy okazało się wyłącznie
oświadczenie wykonawcy o braku podstaw do wykluczenia z postępowania, o którym mowa
w § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie dokumentów.
W
przedmiotowym
postępowaniu
o
udzielenie
zamówienia
publicznego
kwestionowani przez Odwołującego wykonawcy w swoich ofertach złożyli aktualne
zaświadczenia naczelników skarbowych, potwierdzające, że nie ujawniono wobec nich
jakichkolwiek zaległości podatkowych. Jednocześnie też wskazani wykonawcy załączyli
do swoich ofert oświadczenia o braku podstaw do wykluczenia z postępowania. W związku
z powyższym - w ocenie Izby – w wystarczający sposób potwierdzili oni, że nie zachodzi
wobec nich przesłanka do wykluczenia z postępowania, określona w art. 24 ust. 1 pkt 3
ustawy Pzp.
Uwzględniając powyższe – zdaniem Izby – bez znaczenia w tym zakresie jest
niewypełnienie, czy też wypełnienie poprzez wykreślenie pkt III a) zaświadczenia naczelnika
urzędu skarbowego we wszystkich kwestionowanych ofertach. Wskazany punkt
zaświadczenia odnosi się bowiem do działań urzędu skarbowego nie jako organu
podatkowego właściwego w sprawach ustalenia zobowiązania podatkowego i ewentualnych
wynikających z tego tytułu zaległości, lecz jako organu egzekucyjnego. Jest to zupełnie inny
tryb, który z punktu widzenia oceny istnienia, bądź braku istnienia zaległości w zakresie
innych podatków, dla których właściwe są odrębne organy podatkowe, nie może mieć
znaczenia, choćby z tego względu, że organ egzekucyjny nie musi jeszcze posiadać
informacji o określonych zaległościach podatkowych (nie zostało jeszcze wszczęte
postępowanie egzekucyjne w administracji), a określona zaległość podatkowa
we właściwym organie podatkowym już zaistniała. W tym zatem zakresie, gdzie organem
podatkowym nie będzie naczelnik właściwego urzędu skarbowego, najwłaściwszym
i najpełniejszym dokumentem, który będzie potwierdzał brak okoliczności, o których mowa
w art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp – jak wskazano powyżej – będzie oświadczenie
wykonawcy.
Z tych też względów przedłożone przez Odwołującego dowody w sprawie –
informacje naczelników kilkunastu urzędów skarbowych – wskazujące na zakres informacji
udzielanych w pkt I i III a) zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego, nie
mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.
Reasumując zatem dla wykazania braku podstaw do wykluczenia wykonawcy
z postępowania w oparciu o art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp właściwym będzie aktualne
zaświadczenie naczelnika właściwego urzędu skarbowego, potwierdzające w pkt I, że nie
ujawniono wobec wykonawcy zaległości podatkowych, najpóźniej na dzień składania ofert
bądź wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowania oraz oświadczenie własne
wykonawcy o braku podstaw do wykluczenia z postępowania.
Tym samym wskazane w treści odwołania przepisy ustawy Pzp – zdaniem Izby - nie
zostały naruszone.
Mając powyższe na uwadze i działając na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie pierwsze
ustawy Pzp, orzeczono jak w sentencji.
Orzekając o kosztach postępowania Izba oparła się na art. 192 ust. 9 oraz ust. 10
ustawy Pzp. W oparciu o wskazane przepisy obciążyła nimi Odwołującego, stosownie
do wyniku postępowania. Wśród kosztów postępowania odwoławczego Izba uwzględniła -
stosownie do regulacji zawartej w § 3 pkt 1) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym w sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238) – koszty wpisu uiszczonego przez Odwołującego w kwocie 15 000,00 zł.
Przewodniczący:
…………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 2084/15 z dnia 2015-10-07
- Sygn. akt KIO 1955/15 z dnia 2015-09-24
- Sygn. akt KIO 1947/15 z dnia 2015-09-18
- Sygn. akt KIO 1889/15, KIO 1890/15 z dnia 2015-09-18
