rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2015-04-24
rok: 2015
data dokumentu: 2015-04-24
rok: 2015
sygnatury akt.:
KIO 778/15
KIO 778/15
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2015 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 kwietnia 2015 r. przez
wykonawcę
ING Bank Śląski S.A., ul. Mickiewicza 3, 40-092 Katowice w postępowaniu
prowadzonym przez
Miasto Katowice, ul. Młyńska 4, 40-098 Katowice
przy udziale wykonawcy
Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A., ul. Damrota
23, 40-022 Katowice zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 kwietnia 2015 r. przez
wykonawcę
ING Bank Śląski S.A., ul. Mickiewicza 3, 40-092 Katowice w postępowaniu
prowadzonym przez
Miasto Katowice, ul. Młyńska 4, 40-098 Katowice
przy udziale wykonawcy
Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A., ul. Damrota
23, 40-022 Katowice zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża
wykonawcę ING Bank Śląski S.A., ul. Mickiewicza 3,
40-092 Katowice i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł
00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę ING
Bank Śląski S.A., ul. Mickiewicza 3, 40-092 Katowice tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt KIO 778/15
UZASADNIENIE
Miasto Katowice, 40-098 Katowice, ul. Młyńska 4 zwany dalej „Zamawiającym”
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „Bankową obsługę budżetu
Miasta Katowice”.
W dniu 10 kwietnia 2015 r. Zamawiający poinformował wykonawców o wyborze
najkorzystniejszej oferty oraz o odrzuceniu oferty ING Banku Śląskiego S.A na podstawie
art.89 ust.1 pkt 2 ustawy Pzp jako niezgodnej z treścią Specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Wykonawca ten – dalej „Odwołujący” w dniu 15 kwietnia złożył do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie od takiej czynności Zamawiającego, stwierdzając, że
gdyby postępowanie zostało przeprowadzone zgodnie z ustawą Pzp to oferta złożona przez
Odwołującego powinna zostać wybrana jako najkorzystniejsza.
We wniesionym odwołaniu zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy Pzp i zażądał: uznania za nieważną czynność Zamawiającego w przedmiocie
odrzucenia oferty Odwołującego oraz powtórzenia czynności badania i oceny ofert złożonych
w postępowaniu.
W uzasadnieniu podniesionych zarzutów podał, że Zamawiający w Informacji
o rozstrzygnięciu postępowania, w której dokonał czynności odrzucenia oferty ING BankuŚląskiego S.A podniósł, iż formalną podstawą dla odrzucenia oferty jest przepis art. 89 ust 1
pkt 2) ustawy Pzp gdyż w ocenie Zamawiającego oferta ING jest niezgodna z treścią
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia.
Podał, że zgodnie ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia (m.in. § 8 ust. 1
Załącznika Nr 9 do SIWZ), formą wynagrodzenia za przedmiot zamówienia jest
wynagrodzenie ryczałtowe za całość zamówienia, przy czym wynagrodzenie to stanowią:
a)
opłata za realizację przedmiotu zamówienia,
b)
koszt obsługi wypłat świadczeń rodzinnych przez Miejski Ośrodek Pomocy
Społecznej za pomocą przedpłaconych kart debetowych o ważności 3 lat,
c)
koszt obsługi kredytów bankowych.
Na opłatę za realizację przedmiotu zamówienia składa się: koszt obsługi rachunku
podstawowego i rachunków walutowych Miasta Katowice oraz rachunków jednostek
budżetowych, oraz koszt obsługi bankowej zakładów budżetowych Miasta, tj. Zakładu
Targowisk Miejskich oraz Katowickich Cmentarzy Komunalnych.
Zgodnie z odpowiedzią z dnia 23 marca 2015 r. Zamawiający potwierdził, iż „cena za
wykonanie zamówienia stanowi sumę: opłaty ryczałtowej za realizację przedmiotu
zamówienia określonego w Części V ust. 20 pkt 2, kosztu obsługi wypłaty świadczeń
rodzinnych (karty debetowe) i kosztu obsługi kredytu w rachunku bieżącym”.
Stwierdził, że w żadnym z punktów SIWZ nie zostało wskazane przez Zamawiającego,
iż cena oferty musi być podana z dokładnością do 1 grosza (tj. do 2 miejsca po przecinku),
zaznaczono tylko, że wynagrodzenie ryczałtowe powinno być różne od „0”.
Jedynym formalnym kryterium oceny i wyboru oferty najkorzystniejszej, w świetle
zapisów zawartych w SIWZ, została ustanowiona najwyższa ilość punktów, którą
Wykonawca otrzyma w formule addytywnej za cenę obsługi bankowej budżetu Miasta (50%)
na którą składają się następujące elementy:
a)
opłata ryczałtowa za realizację przedmiotu zamówienia, której przyznano
wagę 35%,
b)
koszt obsługi wypłaty świadczeń rodzinnych ( karty debetowe) któremu
przypisano wagę 5%,
c)
koszt obsługi kredytów, któremu przyznano wagę 10 %,
oraz opłacalności oprocentowania wolnych środków (50%\ na którą składają się
następujące elementy:
a)
oprocentowanie środków znajdujących się na rachunkach bieżących i
pomocniczych, któremu przypisano wagę 48%,
b)
oprocentowanie środków na rachunkach walutowych, któremu przypisano
wagę 2%.
Zgodnie z postanowieniami zawartymi w Części VI SIWZ postanowiono, że za
najkorzystniejszą zostanie uznana oferta z najwyższą ilością uzyskanych punktów.
Zgodnie z podanymi w Części VI pkt 24 zasadami oceny ofert wg ustalonych
kryteriów, wynagrodzenie ryczałtowe za realizację przedmiotu zamówienia (Ad.I.l ) powinno
być różne od zera, podobnie jak koszt obsługi wypłaty świadczeń (Ad 1.2) oraz koszt obsługi
kredytów (Ad.1.3).
Dodał, że w Załączniku Nr X do SIWZ (Wyliczenie danych ofertowych) opłata
ryczałtowa za realizację przedmiotu zamówienia określonego w SIWZ Część V ust. 20 pkt 2
stanowi sumę (w rozumieniu matematycznym) kosztu obsługi rachunku podstawowego i
rachunków walutowych Miasta Katowice oraz rachunków jednostek budżetowych (pkt la),
oraz kosztu obsługi bankowej zakładów budżetowych Miasta, tj. Zakładu Targowisk
Miejskich i Katowickich Cmentarzy Komunalnych ( pkt 1 ,b) i wyrażona jest w PLN.
W treści tego formularza zawarto nadto informacje, iż Zamawiający nie dopuszcza, aby
wynagrodzenie dotyczące opłaty za wykonanie przedmiotu zamówienia i/lub ceny
jednostkowe za kartę debetową wynosiło 0 złotych. W przypadku zaoferowania ceny w
wysokości 0 złotych oferta podlega odrzuceniu.
Odwołujący, ING Bank Śląski SA zaoferował:
a)
opłatę ryczałtową za realizację przedmiotu zamówienia określonego w SIWZ Część
V ust. 20 pkt 2 ppkt 1 a i b - w wysokości brutto 0,0001 PLN
b)
koszt obsługi wypłaty świadczeń rodzinnych (karty debetowe) w wysokości brutto
158,0000 PLN
c)
koszt obsługi kredytu w rachunku bieżącym w wysokości brutto 0,0001 PLN (gdzie
prowizja w % wynosi 0,53990000004% a marża Banku to minus 2,4999%)
d)
oprocentowanie środków znajdujących się na rachunkach bieżących i pomocniczych
w wysokości 0,3601%
e)
oprocentowanie środków znajdujących się na rachunkach walutowych w wysokości
0,0110%.
Zamawiający w informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty powołując się na definicję
ceny, zawartą w Ustawie z dn. 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz.
U, 2014, poz. 915) oraz w oparciu o przepisy Ustawy Pzp jak również ustawy z dnia 7 lipca
1994 roku o denominacji złotego przyjął, że cena musi być wyrażona w jednostkach
pieniężnych, tj. w złotych, przy czym Zamawiający przyjął, że chodzi mu takie wyrażenie
jednostki pieniężnej jak ma to miejsce w odniesieniu do pieniądza obiegowego (banknotów
emitowanych przez Narodowy Bank Polski i monet), gdzie 1 złoty dzieli się na 100 groszy,
nie zauważając i nie uwzględniając przy tym innych rodzajów pieniądza w tym w
szczególności pieniądza elektronicznego w formie elektronicznych instrumentów płatniczych
emitowanych m.in. przez banki i rozliczanego w obrocie bankowym na podstawie odrębnej
Ustawy z dnia 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 1036, ze zm.). Ponadto podniósł, iż zgodnie z SIWZ
Zamawiający zastrzegł, iż „nie dopuszcza, aby wynagrodzenie dotyczące opłaty za
wykonanie przedmiotu zamówienia i/lub ceny jednostkowe za kartę debetową wynosiło 0
złotych W przypadku zaoferowania ceny j. w wysokości 0 zł oferta zostanie odrzucona
Według Zamawiającego zaproponowana przez Odwołującego kwota 0,0001 PLN nie
będzie mogła być ujęta w księgach rachunkowych, nawet jeśli dopuszczalna prawnie będzie
możliwość dokonania potracenia, zauważając przy tym jednak, że z umowy generalnej
wynika, że za czynności i usługi bankowe (o których mowa w § 8 ust.1 umowy) kwotą j.w w
wysokości 0,0001 PLN, ma zostać obciążony rachunek UM Katowice, czyli operacja ta
ostatecznie zostanie zrealizowana na poziomie systemu operacyjno-rozliczeniowego banku.
Ponadto Zamawiający bezprawnie i całkowicie błędnie przyjął, że kwoty obciążeń dla celów
analizy ofert „zaokrągla się do pełnych groszy”, podczas gdy to nie Zamawiający, lecz
Odwołujący się dokonuje rozliczeń w bankowym systemie pieniądza elektronicznego i
wprowadza w nim kwoty zgodnie z formatem danych, a operacje bilansowania sald analityki i
rozliczenia rachunków przeprowadzane są z dokładnością wymaganą przez wewnętrzne
procedury bankowe zapobiegające utracie choćby najmniejszych wartości pieniężnych ( na
dowód czego Odwołujący przedstawi wydruk z systemu ING Banku Śląskiego SA) . To co
jest akceptowalne i oczywiste w praktyce Zamawiającego (rozliczenia w pieniądzu
obiegowym) nie musi jednak pokrywać się z wymogami współczesnego systemu rozliczeń
emitowanego przez bank pieniądza elektronicznego, dla którego zarówno dopuszczalna jak i
wymagana jest znacznie większa dokładność ( do 4 lub nawet 6 miejsc po przecinku);
analogicznie postępują firmy telekomunikacyjne w rozliczeniach taryf, co dopuszczalne jest
prawem i na co zwracała uwagę Krajowa Izba Odwoławcza m.in. w wyroku z dn. 15 lutego
2011 roku (sygn akt. KIO 194/11).
Odnosząc się do powyższego stanu faktycznego podał, że należy uznać za bezprawne
i nieuzasadnione względami faktycznymi przyjęcie przez Zamawiającego, że oferty
opiewające na kwoty wyrażone w 4 miejscach po przecinku z automatu należy zaokrąglić do
zera „bo w praktyce księgowej Zamawiającego takie kwoty nie występują”, co innego jednak
w praktyce analityczno-rozliczeniowej Odwołującego przy czym należy wyraźnie podkreślić,że warunki określone zostały w SIWZ ze ścisłością matematyczną i pozwalają na
rzeczywiste
wyliczenie
wartości
punktowej
oferty
Odwołującego,
bez
potrzeby
wcześniejszego zaokrąglania (na tę okoliczność Odwołujący powołuje się na specjalistyczną,
opinię Instytutu Matematyki Uniwersytetu Śląskiego podpisaną przez wybitnego matematyka
Prof, dr hab. M. S.), który w opinii stwierdził, że za niedopuszczalne w świetle SIWZ należy
uznać zatem jakiekolwiek manipulowanie danymi wejściowymi branymi do wzorów służących
do wyliczenia punktacji ofert, w tym w szczególności dokonanie a priori i arbitralnie przez
Zamawiającego zaokrągleń kwot ofertowych, co miało wyłącznie na celu wyeliminowanie
oferty z postępowania.
Podniósł dodatkowo w treści uzasadnienia odwołania zarzut naruszenia przez
Zamawiającego art. 7 ust. 1 Pzp stwierdzając, że takie ww. postępowanie Zamawiającego
narusza reguły bezstronnego działania Zamawiającego i zasadę równego traktowania
oferentów.
Podsumowując uzasadnienie podniesionego zarzutu bezpodstawnego odrzucenia
oferty Odwołującego podał, że w żadnym punkcie w SIWZ Zamawiający nie zastrzega iż
wynagrodzenie ryczałtowe (co jest bezsporne) za wykonanie obsługi bankowej budżetu
Miasta Katowice, stanowić miałoby „cenę w rozumieniu ustawy o informowaniu o cenach
towarów i usług”. W to miejsce Zamawiający zastrzega jedynie, że nie dopuszcza, aby
wynagrodzenie ryczałtowe wynosiło zero złotych (a dokładnie „było różne od zera”), nie
ograniczając przy tym również możliwości ujemnej wartości tego wynagrodzenia.
Odwołujący podkreślił także, że istotne w tym postępowaniu jest wynagrodzenie
ryczałtowe wykonawcy za całość zamówienia, zaś opłata ryczałtowa za realizację
przedmiotu zamówienia wyrażona w kwocie 0,0001 PLN jest tylko jednym z elementów ceny
holistycznej. Podane w formularzu ofertowym kwoty opłat jednostkowych mają, w ramach
całego postępowania, jedynie znaczenie kalkulacyjne, służą do odpowiedniego obliczenia
wynagrodzenia za wykonana usługę. Zatem nawet biorąc pod uwagę wspomniany przepis
art. 3 ust.1 pkt 1 Ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, do której bezpośrednio
odsyła przepis art. 2 pkt 1 ustawy Pzp regulację tę należy odnosić do całkowitej ceny
zawartej w ofercie a nie poszczególnych składników, które się na nią składają.
Ponadto Odwołujący dla podkreślenia prezentowanego stanowiska wskazał, że
podane w ofercie kwoty pieniężne z dokładnością do 4 miejsc po przecinku funkcjonują
rzeczywiście w praktyce bankowej ING Banku Śląskiego SA, wskazał na wymiar cen walut
stosowany przy transakcjach wymiany walutowej (przewalutowaniach), w tym także w
rozliczeniach z Zamawiającym, stąd nie znajduje potwierdzenia w faktach i nie jest prawdą,że Zamawiający nie ma wiedzy, że system operacyjno-rozliczeniowy banku akceptuje ww
dokładność rozliczeń pieniężnych.
Stwierdził również, że ustalenie wartości jednego z komponentów holistycznej ceny
ofertowej na poziomie 0,0001 PLN nie narusza przepisów Ustawy Prawo zamówień
publicznych, nie stanowi też istotnego braku technicznego Oferty ponieważ spełnione są
wymogi SIWZ w postaci przedstawienia w niej danych koniecznych do wyliczenia nieujemnej
ceny całkowitej dla kompleksowej usługi bankowej co z kolei stanowi o zgodności treści
złożonej Oferty z wymogami formalnymi.
Zamawiający w pisemnej odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania i
podał, że zgodnie z częścią V ust. 20 pkt 2 SIWZ wynagrodzenie za wykonanie bankowej
obsługi budżetu Miasta stanowią zgodnie z odpowiedzią Zamawiającego z dnia 20 marca
2015r. cenę za wykonanie zamówienia na która składa się:
1.
opłata ryczałtowa za realizację przedmiotu zamówienia określonego w Części V ust.
20 pkt 2
2.
koszt obsługi wypłaty świadczeń rodzinnych ( karty debetowe)
3.
koszt obsługi kredytu w rachunku bieżącym."
Według Zamawiającego cena powinna być wyrażona w jednostkach pieniężnych,
którą Zamawiający jest obowiązany zapłacić za wykonanie zamówienia. Materialnym
nośnikiem jednostek pieniężnych jest znak pieniężny, tj. banknoty i monety opiewające na
złote i grosze. Stanowią one prawny środek płatniczy na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej.
Skoro zatem cena za wynagrodzenie stanowi sumę trzech składników { opłaty ryczałtowej,
kosztu obsługi świadczeń rodzinnych i kosztu obsługi kredytu) - to składniki sumy powinny
być wyrażone również w złotych i groszach. Grosz - zgodnie z zapisem art. 1 ust. 1 i 2
ustawy o denominacji złotego stanowi jedną setną złotego a zatem powinien być wyrażony w
dokładnością dwóch miejsc po przecinku wyrażającego. Z uwagi na fakt uregulowania tych
zagadnień w prawie obowiązującym w RP - Zamawiający nie zamieszczał w SIWZ
dodatkowych warunków dotyczących dokładności określenia ilości miejsc po przecinku ceny
wyrażonej w PLN.
Natomiast w ofercie ING BANK ŚLĄSKI ujęto:
1.
opłatę ryczałtową za realizację przedmiotu zamówienia określonego w Części V ust. 20
pkt 2 SiWZ cenę brutto 0,0001 PLN
2.
koszt obsługi wypłaty świadczeń rodzinnych ( karty debetowe) brutto 158,00 PLN
3.
koszt obsługi kredytu w rachunku bieżącym brutto 0,0001 PLN
Wysokość wynagrodzenia wynikająca z oferty została ustalona na kwotę158,0002 PLN.
Stwierdził, że tak zaoferowana wielkość czy to wyrażona jako suma czy jako składnik
dodawania ( poz. 1 i poz. 3 ) nie jest ceną możliwą do zapłaty, bo cenę wyraża się w
jednostkach pieniężnych obowiązujących w RP, czyli w złotych, które dzielą się na grosze a
nie dziesiętne czy setne części grosza. Podał, że przed odrzuceniem oferty rozważał
możliwość poprawy tak wskazanej ceny jako omyłki pisarskiej, lecz biorąc pod uwagę fakt,że skoro Odwołujący w ofercie podał słownie cenę: zero złotych jedna setna część grosza -
to nie można uznać tego za omyłkę. Zamawiający podał, że nie zgadza się z opinią Prof. dr
hab. M. S., który prezentuje swoje stanowisko tylko z matematycznego punktu widzenia nie
uwzględniając przepisów ustaw mających zastosowanie w postępowaniu.
Z drugiej strony poprawienie oferty w sposób wynikający z ustawy o podatku od
towarów i usług spowodowałby, że Zamawiający musiałby przyjąć, że zaproponowana cena
to „0" zł a w takiej sytuacji nie można byłoby zastosować podanego w SIWZ sposobu
obliczenia punktów w kryterium cena obsługi bankowej budżetu Miasta, ponieważ nie można
byłoby przyznać punktów w podkryteriach: opłata ryczałtowa za realizację przedmiotu
zamówienia określonego w SIWZ Część V ust. 20 pkt 2 ppkt 1 a i b oraz kosztu obsługi
kredytu w rachunku bieżącym. Zamawiający zgadza się z opinią profesora dr hab. M. S., że
„0" jest liczbą przez którą nie można dzielić.
Odnosząc się do poruszanej w odwołaniu kwestii tzw. pieniądza elektronicznego w
formie elektronicznych Instrumentów płatniczych emitowanych przez banki i rozliczanego w
obrocie bankowym na podstawie odrębnej ustawy z dnia 12 lipca 2Q13r. i Dz. U. z 2013r.
poz. 1036) stwierdził, że zarzut jakoby Zamawiający nie uwzględniał innych rodzajów
pieniądza w tym w szczególności pieniądza elektronicznego w formie elektronicznych
instrumentów płatniczych jest bezzasadny z uwagi na fakt korzystania z takiej formy
rozliczeń przez Miasto.
Zamawiający podkreślił, że zastosowanie pieniądza elektronicznego w realizacji
niniejszego zamówienia może mieć miejsce tylko w zakresie wykazanym powyżej i nie może
dotyczyć rozliczeń transakcji innych niż wskazane w SIWZ. Stwierdził nadto, że pieniądz
elektroniczny przechowywany na kartach debetowych dla obsługi świadczeń rodzinnych oraz
na kartach obciążeniowych również nie może być wyrażony z dokładnością do czterech
miejsc po przecinku, albowiem zarówno wypłacane przez MOPS świadczenia rodzinne jak i
płatności z tytułu delegacji służbowych, dokonywane są w PUM z dokładnością dwóch
miejsc po przecinku. Zarzut Banku o braku stosowania pieniądza elektronicznego w formie
elektronicznych instrumentów płatniczych nie może być odnoszony w stosunku do
zamówienia jako całości, gdyż dotyczy tylko wąskiego zakresu przedmiotu zamówienia na
bankową obsługę budżetu Miasta, a ten został precyzyjnie zdefiniowany. Zarzut ten
sugeruje, iż w rozliczeniach bankowych banki stosują tajemną wiedzę dotyczącą pieniądza
elektronicznego, mającego niewiele wspólnego z rozliczeniami bezgotówkowymi wyrażonymi
w obowiązujących jednostkach pieniężnych - czyli polskich złotych i groszach.
Zamawiający podkreślił, że wymagał jedynie, aby rozliczenia bezgotówkowe i
gotówkowe określone w przedmiocie zamówienia dokonywane były w wielkościach
określonych w zleceniach Zamawiającego (z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku)
zgodnie z prawem polskim i wymaga, aby zapisy na kontach bankowych były zgodne ze
zleceniami Zamawiającego. Dlatego też zdaniem Zamawiającego przywoływanie dla wyceny
oferty pieniądza elektronicznego jest w tym przypadku nadużywane, bowiem definicja
pieniądza elektronicznego jest wyraźnie określona przez prawo i dotyczy zasobu
pieniężnego w konkretnym urządzeniu technicznym ( niezależnie od formy tego urządzenia,
np. karty, breloczki). Zamawiający nie akceptuje stanowiska Odwołującego w zakresie
możliwości zaokrąglenia kwoty 0,0001 PLN do kwoty z dwoma miejscami po przecinku, tj. do
postaci umożliwiającej ujęcie wynagrodzenia w księgach rachunkowych Miasta Katowice,
zgodnie z obowiązującym w tym zakresie prawem, a także w zakresie możliwości potrącenia
powyższego wynagrodzenia w wysokości 0,0001 PLN z należnymi odsetkami bankowymi
stanowiącymi dochód budżetu Miasta.
Propozycja ujmowania kosztu wynagrodzenia z dokładnością większą aniżeli dwa
miejsca po przecinku nie może mieć miejsca w rachunkowości prowadzonej zgodnie z
prawem polskim, a zapisy na koncie bankowym muszą być zgodne z zapisami wynikającymi
z dokonywanych operacji bankowych przez bank obsługujący Jednostkę Samorządu
Terytorialnego.
Zamawiający nie kwestionuje że możliwe są takie rozliczenia, gdzie dopuszcza się
nawet 6 miejsc po przecinku, ale całość opłaty wynikająca z wyceny oferty winna być zgodna
z polskim porządkiem prawnym. Tak wiec abyśmy mogli mówić o cenie (opłacie ryczałtowej)
za realizację przedmiotu zamówienia, której przyznano wagę 35%, oraz cenie za (koszcie)
obsługę kredytu w rachunku bieżącym której przyznano wagę 10%, to musi być wyrażona do
dwóch miejsc po przecinku
Podane w poz 1-3 ceny nie mają jedynie - jak twierdzi Odwołujący znaczenia kalkulacyjnego.
Zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia pkt 24 . „zasady oceny ofert wg
ustalonych kryteriów" w kryterium cena ofertowa nie oblicza się ceny jako całości tylko
ocenia się poszczególne składniki tej ceny.
Przystępujący do postępowanie odwoławczego po stronie Zamawiającego
wykonawca
Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A., ul. Damrota 23, 40-022
Katowice poparł stanowisko Zamawiającego i wniósł o oddalenie odwołania.
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie
i uwzględniając dokumentację z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz stanowiska stron postępowania i przystępującego zaprezentowane
na piśmie i ustnie do protokołu rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
Odwołanie zostaje oddalone.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 ustawy
Pzp. Izba stwierdziła również, że Odwołujący posiada interes w uzyskaniu przedmiotowego
zamówienia w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp, gdyż w przypadku uwzględnienia odwołania w
zakresie dotyczącym zaniechania czynności odrzucenia oferty Przystępującego, oferta
Odwołującego mogłaby zostać uznana za najkorzystniejszą.
Izba ustaliła, iż przedmiotem zamówienia jest kompleksowa obsługa budżetu miasta
Katowic obejmująca zakres wskazany w SIWZ.
Zamawiający dokonując oceny złożonych ofert odrzucił ofertę Odwołującego uznając,że wobec zaoferowania ceny ryczałtowej za realizację przedmiotu zamówienia określonego
w Części V ust. 20 pkt 2 SIWZ oraz kosztu obsługi kredytu w rachunku bieżącym ustalonych
na kwoty po 0,0001 PLN nastąpiła sprzeczność treści złożonej oferty z treścią SIWZ.
Odnosząc się do ustalenia wystąpienia przesłanek w zakresie niezgodności treści
oferty z SIWZ Izba stwierdza, że Zamawiający może dokonać odrzucenia oferty na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy jedynie w sytuacji ustalenia w sposób nie budzący
wątpliwości, że oferta wykonawcy nie zapewni realizacji zamierzonego i opisanego w SIWZ
celu, a oferowane świadczenie nie odpowiada wyrażonym w treści SIWZ wymaganiom.
Interpretując normę prawną wynikającą z tego przepisu wskazać należy, że aby mogło
nastąpić odrzucenie oferty z powodu jej niezgodności z treścią SIWZ to ta rzeczona
niezgodność ma mieć charakter zasadniczy i nieusuwalny (ze względu na zastrzeżenie
obowiązku poprawienia oferty wynikające z art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp). Ponadto niezgodność ta
winna dotyczyć sfery niezgodności zobowiązania zamawianego w SIWZ oraz zobowiązania
oferowanego w ofercie, a więc wymagania, co do treści oferty, a nie wymagania co do jej
formy. Odrzucenie takie jest możliwe po wskazaniu na czym konkretnie niezgodność ta
polega, co konkretnie w złożonej ofercie nie jest zgodne z konkretnym postanowieniem
SIWZ.
W zakresie podstaw odrzucenia przedmiotowej oferty wskazać należy, że Zamawiający
wymagał, aby wynagrodzenie za realizację przedmiotu zamówienia określonego w SIWZ w
Części V ust. 20 pkt 2 miało charakter ryczałtowy, stanowiło sumę trzech cen jednostkowych
zadań z których każda winna być oddzielnie wyceniona, co potwierdzają postanowienia
SIWZ w tym także treść projektu Umowy o udzielenie zamówienia.
Okolicznością bezsporną w sprawie jest fakt, że Odwołujący zaoferował za realizację
dwóch elementów przedmiotu zamówienia cenę w wysokości po 0,0001 grosza. W tym
zakresie Odwołujący podnosił również zarzut, że zaoferowaną cenę w ofercie należy odnosić
wyłącznie do całkowitej ceny zawartej w ofercie a nie poszczególnych składników, które się
na nią składają. Odnosząc się do tej kwestii Izba stwierdza, że takie stanowisko
zamawiającego być może byłoby zasadne gdyby Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego
np. z powodu rażąco niskiej ceny jego oferty. Natomiast w sytuacji kiedy Zamawiający w
sposób jednoznaczny wymagał w SIWZ podania ceny ofertowej jako sumy trzech
zasadniczych elementów zamówienia( oddzielnie wycenionych) to każdy z tych elementów
składowych winien być prawidłowo wyceniony.
W tej materii należy stwierdzić, że aby ocenić prawidłowość ustalenia ceny całkowitej
za wykonanie zamówienia, to Zamawiający zasadnie winien był odnieść się do podanych w
niej składników cenotwórczych, bowiem to poszczególne ceny jednostkowe kształtują cenę
oferty, przesadzając tym samym o jej wysokości i prawidłowości
/podobnie wyrok SO w
Częstochowie sygn. akt: VI Ca 464/05 , wyrok KIO 2295/12 i następn./
Zgodnie z SIWZ pkt 24 „zasady oceny ofert wg ustalonych kryteriów" w kryterium cena
ofertowa nie oblicza się ceny jako całości, tylko ocenia się poszczególne składniki tej ceny,
gdyż zgodnie z postanowieniem SIWZ składają się na nią trzy komponenty zamówienia,
które ze względu na odrębność będą przez Zamawiającego księgowane na osobnych
księgowych kontach rodzajowych.
Zwrócenia uwagi wymaga przede wszystkim fakt, że Zamawiający wymagał, aby
wartość – cena za usługę była wyższa niż kwota zero. Odwołujący zaoferował cenę, co do
dwóch pozycji rodzajów usług na poziomie 0,0001 zł. Odnosząc się do tej wielkości należy
przyjąć, że z matematycznego punktu widzenia wielkość ta jest wyższa od wartości „0”
(zero). Jednakże nie należy tracić z pola widzenia faktu, że wielkość ta miała dotyczyć nie
wartości matematycznej, lub jak dodaje Odwołujący miała być elementem ceny holistycznej,
lecz konkretnej wartości wyrażonej w walucie polskiej mających stanowić wycenę trzech
komponentów wchodzących w skład tego zamówienia.
Jak wyżej wskazano 1 grosz jest najmniejszą jednostką monetarną w systemie
pieniężnym RP i nie jest możliwe wyliczenie ceny końcowej za usługę, jeśli podana wartość
jest mniejsza od 1grosza. Wartości kwotowe ujęte jako wielkości matematyczne znajdujące
się na trzecim i kolejnym miejscu po przecinku powodują, że dana wartość jest większa od
zera, jednakże taka wartość w odniesieniu do nieistniejącej wielkości w polskim systemie
monetarnym powoduje, że tak wyrażona cena usługi dla powszechnego obrotu
gospodarczego jest wielkością zerową. Nie można kogoś realnie zobowiązać do zapłaty na
jego rzecz, kwoty niższej niż jeden grosz. Inną od potrzeby wyceny oferty jest kwestia
potrzeby ewidencjonowania kosztów jednostkowych, które w różnych dziedzinach
gospodarki mogą mieć wartość poniżej jednego grosza. Jednakże dla ustalenia w tym
postępowaniu ceny realizacji całego zamówienia, niezbędne było podanie ceny końcowej
składającej się z konkretnie wyliczonych trzech cen jednostkowych. Cena za wykonanie
określonej części czy rodzaju zamówienia przedstawiona w ofercie może być tylko wyrażona
w setnych częściach złotego tj. do drugiego miejsca po przecinku, czyli nie mniej niż 1 grosz.
Skalkulowanie ceny na poziomie „0” należy traktować jako brak ustalenia opłaty za daną
usługę. Potwierdzeniem tego stanowiska jest miedzy innymi fakt, że Odwołujący wycenił
wartość oferty na kwotę 158,0002 zł, jednakże w ofercie wskazał tylko cenę 158,00 zł, gdyż z
powodu braku możliwości wyrażenia całej ww. ceny wg. zasad polskiego systemu
monetarnego to pominął on w ustaleniu ceny końcowej wycenę 1 i 3 komponentu, a tym
samym nie zostały one wzięte pod uwagę przy wycenie oferty.
Zupełnie
inną
kwestią
jest
podnoszona
przez
Odwołującego
kwestia
ewidencjonowania kosztu obrotów międzybankowych przy pomocy tzw. pieniądza
elektronicznego. Kategoria ta jest określona przez prawo i dotyczy zasobu pieniężnego w
konkretnym urządzeniu technicznym, który może być wykorzystywany do dokonywania
płatności na rzecz określonych podmiotów, nawet z pominięciem konkretnego rachunku
bankowego. Ta sfera nie ma zastosowania do ustalenia ceny za wykonanie tego
zamówienia, a fakt występowania takiego rodzaju pieniądza w obrocie międzybankowym nie
jest kwestionowany i nie był podstawą odrzucenia oferty odwołującego. Kwoty ustalone z
dokładnością np. do 4 miejsca po przecinku występują w praktyce analityczno-rozliczeniowej
banku, natomiast w tym odwołaniu rozpatrywany jest zarzut prawidłowość wyceny usług
banku dla złożenia oferty Zamawiającemu.
Dlatego też za wyrokiem SO w Warszawie 3 czerwca 2013 roku sygn. akt V Ca
533/13 należy stwierdzić, że niezasadnym jest przywoływanie dla rozstrzygnięcia sprawy
kwestii nie ujętych w postanowieniach SIWZ. Zawsze decydujące znaczenie ma analiza
sformułowań zawartych w SIWZ. Dlatego też kwestia ewidencjonowania i rozliczania
kosztów obrotów międzybankowych, a także ustalania wartości kursów walutowych nie jest
przedmiotem tego zamówienia i powoływanie argumentów w tym zakresie jest neutralne dla
rozstrzygnięcia zarzutów tego odwołania.
Kolejnego odniesienia Izby wymaga istotne dla rozstrzygnięcia tego odwołania (str.5)
stanowisko Odwołującego, iż „Zamawiający nie zastrzega bowiem, iż wynagrodzenie
ryczałtowe (co jest bezsporne) za wykonanie obsługi bankowej budżetu Miasta Katowice,
stanowić miałoby „cenę w rozumieniu ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług”. W
to miejsce Zamawiający zastrzega jedynie, że nie dopuszcza, aby wynagrodzenie ryczałtowe
wynosiło zero złotych (a dokładnie „było różne od zera”), nie ograniczając przy tym również
możliwości ujemnej wartości tego wynagrodzenia”. Odnosząc się do powyższego stwierdzić
należy, że uszło uwadze Odwołującego, że do postępowań o udzielenie zamówienia
publicznego istotne znaczenie ma tzw. ”słowniczek wyrażeń ustawowych” zawarty w art. 2
ustawy Pzp.. Zgodnie z ust. 1 tegoż artykułu, jeśli w ustawie (Pzp) jest mowa o cenie to
należy przez to rozumieć cenę wg. definicji z art. 3 ust.1 pkt 1 i ust.2 ustawy z dn 9 maja
2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U poz. 915). Tym samym brak jest
podstaw aby Zamawiający w SIWZ powoływał się na przepisy tejże ustawy, gdyż ta ustawa
do zamówień publicznych stosowana jest ex lege. Jednakże zauważyć należy, że w każdym
przypadku kiedy jest w SIWZ mowa o wycenie kosztu wykonania jakiegoś komponentu
zamówienia to Zamawiający posługuje się określeniem cena. Potwierdza to między innym
postanowienie ze str 31 SIWZ gdzie Zamawiający podaje, że „nie dopuszcza się aby
wynagrodzenie dotyczące opłaty za wykonanie przedmiotu zamówienia
i/lub ceny
jednostkowe za kartę debetową wynosiło „0” zł., a także postanowienia ze str 17 pkt 24
SIWZ, str 13 ogłoszenia, str 3 pkt 9 SIWZ, gdzie jednoznacznie wskazano, że rozliczenia
między zamawiającym, a wykonawcą będą prowadzone w polskich złotych.
Podobnie niezasadny jest zarzut jakoby wynagrodzenie ryczałtowe mogło mieć
nawet wartość ujemną. W tym zakresie należy także przywołać przepis ww. art. 2, gdzie w
ust.13 ustala się, że przez zamówienia publiczne należy rozumieć umowy odpłatne
zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub
roboty budowlane.
Taka definicja zamówień publicznych jest spójna z definicją zawartą w art. 1 ust. 2 lit.
a dyrektywy 2004/18/WE. Również na gruncie prawa wspólnotowego i orzecznictwa
Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości uznaje się, że umowa w sprawie zamówienia
publicznego ma charakter odpłatny, jeżeli zamawiający zobowiązany jest do świadczenia
wzajemnego względem wykonawcy, w zamian za świadczenia, które ten ma wykonać.
Przedmiotem umowy w sprawie zamówienia publicznego jest zatem ekwiwalentna wymianaświadczenia pieniężnego zamawiającego za dostawę, usługę lub robotę budowlanąświadczone przez wykonawcę. Dlatego też twierdzenie jakoby za wykonanie zamówienia
możliwe było ustalenie wynagrodzenia ujemnego jest sprzeczne z istotą i zasadą zamówień
publicznych.
Oceniając powyższe można zauważyć, że Odwołujący miał trudności z interpretacją
postanowień SIWZ. Takim sytuacjom ma przeciwdziałać możliwość zadawania pytań
Zamawiającemu przez wykonawców. Kwestia potrzeby zadawania pytań Zamawiającemu
winna być postrzegana przez pryzmat obowiązku wykonawcy należytego wykonania
zamówienia i co się z tym wiąże złożenia ważnej oferty. Po wyroku Sądu Najwyższego z
dnia z 5 czerwca 2014 r. w sprawie o sygnaturze IV CSK 626/2013, tracą na ostrości
prezentowane poglądy, które opierały się na założeniu, że ryzyko wątpliwości wynikających z
niejasnych postanowień SIWZ, nie dających usunąć się w drodze wykładni dokonywanej
przez wykonawcę powinna bowiem ponieść strona, która ten SIWZ zredagowała, czyli
Zamawiający. Sąd Najwyższy w ww. wyroku w sposób odmienny ocenił pogląd, że
zadawanie pytań zwykło się uważać jedynie za uprawnienie wykonawcy. Z literalnego
brzmienia przepisu art. 38 Pzp wynika bowiem, że wykonawca może skierować zapytanie o
wyjaśnienie treści SIWZ, lecz wcale nie musi tego robić. SN wskazał na znaczenie art. 38
Pzp w kontekście przepisów Kodeksu cywilnego wyznaczających ogólne reguły
wykonywania zobowiązań. Zgodnie z omawianym wyrokiem art. 38 Pzp w związku z art. 354
§ 2 k.c. w okolicznościach konkretnego zamówienia publicznego nie tylko daje wykonawcy
uprawnienie, ale także nakłada na niego obowiązek zwrócenia się do Zamawiającego o
wyjaśnienie treści SIWZ. Zaniechanie tej powinności może być podstawą zarzucenia
wykonawcy niedochowania należytej staranności wymaganej od przedsiębiorcy przez art.
355 § 2 k.c., Sąd wskazał także, że od profesjonalisty w danej dziedzinie uzasadnione jest
wymaganie większej staranności niż od innych uczestników rynku, a to skutkuje potrzebą
zwrócenia się do Zamawiającego o udzielenie potrzebnych interpretacji postanowień SIWZ
celem przygotowania takiej oferty aby możliwe było prawidłowe wykonanie zamówienia.
Zauważenia wymaga, że wskazanie ceny przez Odwołującego co do dwóch
komponentów wchodzących w zakres zamówienia dawało Odwołującemu znaczną
przewagę konkurencyjną nad innymi wykonawcami, gdyż dokonując wyceny tych części
ofert w kryterium ceny wykonawca który zaoferował minimalną możliwą cenę czyli 1 grosz
otrzymywał przy cenie Odwołującego tylko 0,35 pkt, natomiast Odwołujący oferując 0,0001
zł otrzymywał aż 35 punktów. Tym samym takie ustalenie oferowanej ceny było niewątpliwie
nakierowane na uzyskanie znacznej przewagi konkurencyjnej w tym postępowaniu,
ocierającym się o czyn nieuczciwej konkurencji, gdyż konkurencja wykraczała poza
wskazane w SIWZ kryteria. Zauważyć należy, iż Odwołujący stwierdzał, że cena ofertowa
jest odniesieniem kosztu i tym samym została w sposób prawidłowy ustalona na poziomie
0,0001 zł. W tym zakresie Izba stwierdza, że cena ofertowa nie jest bezpośrednim
odniesieniem do kosztu wykonania zamówienia, gdyż koszt jest zwyczajowo pojęciem
węższym niż cena, np. koszt nie obejmuje kwoty zysku.
Tym samym cena ofertowa w zamówieniach winna być wyrażona w jednostkach
pieniężnych i nie można uznać, że cena mająca być wyrażona w walucie polskiej może być
wyrażona w kwocie poniżej 1grosza.
Zgodnie z treścią art. 192 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, Krajowa Izba
Odwoławcza uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy,
które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia, co – ze wskazanych wyżej względów – nie miało miejsca w przedmiotowym
postępowaniu.
Biorąc pod uwagę powyższe rozważania i ustalenia, Izba postanowiła jak w sentencji
wyroku, orzekając na podstawie przepisów art. 190 ust.7, 191 ust.2 i 192 ust. 2 i 3 pkt.1
ustawy Pzp,
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192 ust.
9 i 10 ustawy Pzp, oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt.1a) rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący ………………………….
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża
wykonawcę ING Bank Śląski S.A., ul. Mickiewicza 3,
40-092 Katowice i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł
00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę ING
Bank Śląski S.A., ul. Mickiewicza 3, 40-092 Katowice tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt KIO 778/15
UZASADNIENIE
Miasto Katowice, 40-098 Katowice, ul. Młyńska 4 zwany dalej „Zamawiającym”
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „Bankową obsługę budżetu
Miasta Katowice”.
W dniu 10 kwietnia 2015 r. Zamawiający poinformował wykonawców o wyborze
najkorzystniejszej oferty oraz o odrzuceniu oferty ING Banku Śląskiego S.A na podstawie
art.89 ust.1 pkt 2 ustawy Pzp jako niezgodnej z treścią Specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Wykonawca ten – dalej „Odwołujący” w dniu 15 kwietnia złożył do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie od takiej czynności Zamawiającego, stwierdzając, że
gdyby postępowanie zostało przeprowadzone zgodnie z ustawą Pzp to oferta złożona przez
Odwołującego powinna zostać wybrana jako najkorzystniejsza.
We wniesionym odwołaniu zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy Pzp i zażądał: uznania za nieważną czynność Zamawiającego w przedmiocie
odrzucenia oferty Odwołującego oraz powtórzenia czynności badania i oceny ofert złożonych
w postępowaniu.
W uzasadnieniu podniesionych zarzutów podał, że Zamawiający w Informacji
o rozstrzygnięciu postępowania, w której dokonał czynności odrzucenia oferty ING BankuŚląskiego S.A podniósł, iż formalną podstawą dla odrzucenia oferty jest przepis art. 89 ust 1
pkt 2) ustawy Pzp gdyż w ocenie Zamawiającego oferta ING jest niezgodna z treścią
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia.
Podał, że zgodnie ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia (m.in. § 8 ust. 1
Załącznika Nr 9 do SIWZ), formą wynagrodzenia za przedmiot zamówienia jest
wynagrodzenie ryczałtowe za całość zamówienia, przy czym wynagrodzenie to stanowią:
a)
opłata za realizację przedmiotu zamówienia,
b)
koszt obsługi wypłat świadczeń rodzinnych przez Miejski Ośrodek Pomocy
Społecznej za pomocą przedpłaconych kart debetowych o ważności 3 lat,
c)
koszt obsługi kredytów bankowych.
Na opłatę za realizację przedmiotu zamówienia składa się: koszt obsługi rachunku
podstawowego i rachunków walutowych Miasta Katowice oraz rachunków jednostek
budżetowych, oraz koszt obsługi bankowej zakładów budżetowych Miasta, tj. Zakładu
Targowisk Miejskich oraz Katowickich Cmentarzy Komunalnych.
Zgodnie z odpowiedzią z dnia 23 marca 2015 r. Zamawiający potwierdził, iż „cena za
wykonanie zamówienia stanowi sumę: opłaty ryczałtowej za realizację przedmiotu
zamówienia określonego w Części V ust. 20 pkt 2, kosztu obsługi wypłaty świadczeń
rodzinnych (karty debetowe) i kosztu obsługi kredytu w rachunku bieżącym”.
Stwierdził, że w żadnym z punktów SIWZ nie zostało wskazane przez Zamawiającego,
iż cena oferty musi być podana z dokładnością do 1 grosza (tj. do 2 miejsca po przecinku),
zaznaczono tylko, że wynagrodzenie ryczałtowe powinno być różne od „0”.
Jedynym formalnym kryterium oceny i wyboru oferty najkorzystniejszej, w świetle
zapisów zawartych w SIWZ, została ustanowiona najwyższa ilość punktów, którą
Wykonawca otrzyma w formule addytywnej za cenę obsługi bankowej budżetu Miasta (50%)
na którą składają się następujące elementy:
a)
opłata ryczałtowa za realizację przedmiotu zamówienia, której przyznano
wagę 35%,
b)
koszt obsługi wypłaty świadczeń rodzinnych ( karty debetowe) któremu
przypisano wagę 5%,
c)
koszt obsługi kredytów, któremu przyznano wagę 10 %,
oraz opłacalności oprocentowania wolnych środków (50%\ na którą składają się
następujące elementy:
a)
oprocentowanie środków znajdujących się na rachunkach bieżących i
pomocniczych, któremu przypisano wagę 48%,
b)
oprocentowanie środków na rachunkach walutowych, któremu przypisano
wagę 2%.
Zgodnie z postanowieniami zawartymi w Części VI SIWZ postanowiono, że za
najkorzystniejszą zostanie uznana oferta z najwyższą ilością uzyskanych punktów.
Zgodnie z podanymi w Części VI pkt 24 zasadami oceny ofert wg ustalonych
kryteriów, wynagrodzenie ryczałtowe za realizację przedmiotu zamówienia (Ad.I.l ) powinno
być różne od zera, podobnie jak koszt obsługi wypłaty świadczeń (Ad 1.2) oraz koszt obsługi
kredytów (Ad.1.3).
Dodał, że w Załączniku Nr X do SIWZ (Wyliczenie danych ofertowych) opłata
ryczałtowa za realizację przedmiotu zamówienia określonego w SIWZ Część V ust. 20 pkt 2
stanowi sumę (w rozumieniu matematycznym) kosztu obsługi rachunku podstawowego i
rachunków walutowych Miasta Katowice oraz rachunków jednostek budżetowych (pkt la),
oraz kosztu obsługi bankowej zakładów budżetowych Miasta, tj. Zakładu Targowisk
Miejskich i Katowickich Cmentarzy Komunalnych ( pkt 1 ,b) i wyrażona jest w PLN.
W treści tego formularza zawarto nadto informacje, iż Zamawiający nie dopuszcza, aby
wynagrodzenie dotyczące opłaty za wykonanie przedmiotu zamówienia i/lub ceny
jednostkowe za kartę debetową wynosiło 0 złotych. W przypadku zaoferowania ceny w
wysokości 0 złotych oferta podlega odrzuceniu.
Odwołujący, ING Bank Śląski SA zaoferował:
a)
opłatę ryczałtową za realizację przedmiotu zamówienia określonego w SIWZ Część
V ust. 20 pkt 2 ppkt 1 a i b - w wysokości brutto 0,0001 PLN
b)
koszt obsługi wypłaty świadczeń rodzinnych (karty debetowe) w wysokości brutto
158,0000 PLN
c)
koszt obsługi kredytu w rachunku bieżącym w wysokości brutto 0,0001 PLN (gdzie
prowizja w % wynosi 0,53990000004% a marża Banku to minus 2,4999%)
d)
oprocentowanie środków znajdujących się na rachunkach bieżących i pomocniczych
w wysokości 0,3601%
e)
oprocentowanie środków znajdujących się na rachunkach walutowych w wysokości
0,0110%.
Zamawiający w informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty powołując się na definicję
ceny, zawartą w Ustawie z dn. 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz.
U, 2014, poz. 915) oraz w oparciu o przepisy Ustawy Pzp jak również ustawy z dnia 7 lipca
1994 roku o denominacji złotego przyjął, że cena musi być wyrażona w jednostkach
pieniężnych, tj. w złotych, przy czym Zamawiający przyjął, że chodzi mu takie wyrażenie
jednostki pieniężnej jak ma to miejsce w odniesieniu do pieniądza obiegowego (banknotów
emitowanych przez Narodowy Bank Polski i monet), gdzie 1 złoty dzieli się na 100 groszy,
nie zauważając i nie uwzględniając przy tym innych rodzajów pieniądza w tym w
szczególności pieniądza elektronicznego w formie elektronicznych instrumentów płatniczych
emitowanych m.in. przez banki i rozliczanego w obrocie bankowym na podstawie odrębnej
Ustawy z dnia 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 1036, ze zm.). Ponadto podniósł, iż zgodnie z SIWZ
Zamawiający zastrzegł, iż „nie dopuszcza, aby wynagrodzenie dotyczące opłaty za
wykonanie przedmiotu zamówienia i/lub ceny jednostkowe za kartę debetową wynosiło 0
złotych W przypadku zaoferowania ceny j. w wysokości 0 zł oferta zostanie odrzucona
Według Zamawiającego zaproponowana przez Odwołującego kwota 0,0001 PLN nie
będzie mogła być ujęta w księgach rachunkowych, nawet jeśli dopuszczalna prawnie będzie
możliwość dokonania potracenia, zauważając przy tym jednak, że z umowy generalnej
wynika, że za czynności i usługi bankowe (o których mowa w § 8 ust.1 umowy) kwotą j.w w
wysokości 0,0001 PLN, ma zostać obciążony rachunek UM Katowice, czyli operacja ta
ostatecznie zostanie zrealizowana na poziomie systemu operacyjno-rozliczeniowego banku.
Ponadto Zamawiający bezprawnie i całkowicie błędnie przyjął, że kwoty obciążeń dla celów
analizy ofert „zaokrągla się do pełnych groszy”, podczas gdy to nie Zamawiający, lecz
Odwołujący się dokonuje rozliczeń w bankowym systemie pieniądza elektronicznego i
wprowadza w nim kwoty zgodnie z formatem danych, a operacje bilansowania sald analityki i
rozliczenia rachunków przeprowadzane są z dokładnością wymaganą przez wewnętrzne
procedury bankowe zapobiegające utracie choćby najmniejszych wartości pieniężnych ( na
dowód czego Odwołujący przedstawi wydruk z systemu ING Banku Śląskiego SA) . To co
jest akceptowalne i oczywiste w praktyce Zamawiającego (rozliczenia w pieniądzu
obiegowym) nie musi jednak pokrywać się z wymogami współczesnego systemu rozliczeń
emitowanego przez bank pieniądza elektronicznego, dla którego zarówno dopuszczalna jak i
wymagana jest znacznie większa dokładność ( do 4 lub nawet 6 miejsc po przecinku);
analogicznie postępują firmy telekomunikacyjne w rozliczeniach taryf, co dopuszczalne jest
prawem i na co zwracała uwagę Krajowa Izba Odwoławcza m.in. w wyroku z dn. 15 lutego
2011 roku (sygn akt. KIO 194/11).
Odnosząc się do powyższego stanu faktycznego podał, że należy uznać za bezprawne
i nieuzasadnione względami faktycznymi przyjęcie przez Zamawiającego, że oferty
opiewające na kwoty wyrażone w 4 miejscach po przecinku z automatu należy zaokrąglić do
zera „bo w praktyce księgowej Zamawiającego takie kwoty nie występują”, co innego jednak
w praktyce analityczno-rozliczeniowej Odwołującego przy czym należy wyraźnie podkreślić,że warunki określone zostały w SIWZ ze ścisłością matematyczną i pozwalają na
rzeczywiste
wyliczenie
wartości
punktowej
oferty
Odwołującego,
bez
potrzeby
wcześniejszego zaokrąglania (na tę okoliczność Odwołujący powołuje się na specjalistyczną,
opinię Instytutu Matematyki Uniwersytetu Śląskiego podpisaną przez wybitnego matematyka
Prof, dr hab. M. S.), który w opinii stwierdził, że za niedopuszczalne w świetle SIWZ należy
uznać zatem jakiekolwiek manipulowanie danymi wejściowymi branymi do wzorów służących
do wyliczenia punktacji ofert, w tym w szczególności dokonanie a priori i arbitralnie przez
Zamawiającego zaokrągleń kwot ofertowych, co miało wyłącznie na celu wyeliminowanie
oferty z postępowania.
Podniósł dodatkowo w treści uzasadnienia odwołania zarzut naruszenia przez
Zamawiającego art. 7 ust. 1 Pzp stwierdzając, że takie ww. postępowanie Zamawiającego
narusza reguły bezstronnego działania Zamawiającego i zasadę równego traktowania
oferentów.
Podsumowując uzasadnienie podniesionego zarzutu bezpodstawnego odrzucenia
oferty Odwołującego podał, że w żadnym punkcie w SIWZ Zamawiający nie zastrzega iż
wynagrodzenie ryczałtowe (co jest bezsporne) za wykonanie obsługi bankowej budżetu
Miasta Katowice, stanowić miałoby „cenę w rozumieniu ustawy o informowaniu o cenach
towarów i usług”. W to miejsce Zamawiający zastrzega jedynie, że nie dopuszcza, aby
wynagrodzenie ryczałtowe wynosiło zero złotych (a dokładnie „było różne od zera”), nie
ograniczając przy tym również możliwości ujemnej wartości tego wynagrodzenia.
Odwołujący podkreślił także, że istotne w tym postępowaniu jest wynagrodzenie
ryczałtowe wykonawcy za całość zamówienia, zaś opłata ryczałtowa za realizację
przedmiotu zamówienia wyrażona w kwocie 0,0001 PLN jest tylko jednym z elementów ceny
holistycznej. Podane w formularzu ofertowym kwoty opłat jednostkowych mają, w ramach
całego postępowania, jedynie znaczenie kalkulacyjne, służą do odpowiedniego obliczenia
wynagrodzenia za wykonana usługę. Zatem nawet biorąc pod uwagę wspomniany przepis
art. 3 ust.1 pkt 1 Ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, do której bezpośrednio
odsyła przepis art. 2 pkt 1 ustawy Pzp regulację tę należy odnosić do całkowitej ceny
zawartej w ofercie a nie poszczególnych składników, które się na nią składają.
Ponadto Odwołujący dla podkreślenia prezentowanego stanowiska wskazał, że
podane w ofercie kwoty pieniężne z dokładnością do 4 miejsc po przecinku funkcjonują
rzeczywiście w praktyce bankowej ING Banku Śląskiego SA, wskazał na wymiar cen walut
stosowany przy transakcjach wymiany walutowej (przewalutowaniach), w tym także w
rozliczeniach z Zamawiającym, stąd nie znajduje potwierdzenia w faktach i nie jest prawdą,że Zamawiający nie ma wiedzy, że system operacyjno-rozliczeniowy banku akceptuje ww
dokładność rozliczeń pieniężnych.
Stwierdził również, że ustalenie wartości jednego z komponentów holistycznej ceny
ofertowej na poziomie 0,0001 PLN nie narusza przepisów Ustawy Prawo zamówień
publicznych, nie stanowi też istotnego braku technicznego Oferty ponieważ spełnione są
wymogi SIWZ w postaci przedstawienia w niej danych koniecznych do wyliczenia nieujemnej
ceny całkowitej dla kompleksowej usługi bankowej co z kolei stanowi o zgodności treści
złożonej Oferty z wymogami formalnymi.
Zamawiający w pisemnej odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania i
podał, że zgodnie z częścią V ust. 20 pkt 2 SIWZ wynagrodzenie za wykonanie bankowej
obsługi budżetu Miasta stanowią zgodnie z odpowiedzią Zamawiającego z dnia 20 marca
2015r. cenę za wykonanie zamówienia na która składa się:
1.
opłata ryczałtowa za realizację przedmiotu zamówienia określonego w Części V ust.
20 pkt 2
2.
koszt obsługi wypłaty świadczeń rodzinnych ( karty debetowe)
3.
koszt obsługi kredytu w rachunku bieżącym."
Według Zamawiającego cena powinna być wyrażona w jednostkach pieniężnych,
którą Zamawiający jest obowiązany zapłacić za wykonanie zamówienia. Materialnym
nośnikiem jednostek pieniężnych jest znak pieniężny, tj. banknoty i monety opiewające na
złote i grosze. Stanowią one prawny środek płatniczy na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej.
Skoro zatem cena za wynagrodzenie stanowi sumę trzech składników { opłaty ryczałtowej,
kosztu obsługi świadczeń rodzinnych i kosztu obsługi kredytu) - to składniki sumy powinny
być wyrażone również w złotych i groszach. Grosz - zgodnie z zapisem art. 1 ust. 1 i 2
ustawy o denominacji złotego stanowi jedną setną złotego a zatem powinien być wyrażony w
dokładnością dwóch miejsc po przecinku wyrażającego. Z uwagi na fakt uregulowania tych
zagadnień w prawie obowiązującym w RP - Zamawiający nie zamieszczał w SIWZ
dodatkowych warunków dotyczących dokładności określenia ilości miejsc po przecinku ceny
wyrażonej w PLN.
Natomiast w ofercie ING BANK ŚLĄSKI ujęto:
1.
opłatę ryczałtową za realizację przedmiotu zamówienia określonego w Części V ust. 20
pkt 2 SiWZ cenę brutto 0,0001 PLN
2.
koszt obsługi wypłaty świadczeń rodzinnych ( karty debetowe) brutto 158,00 PLN
3.
koszt obsługi kredytu w rachunku bieżącym brutto 0,0001 PLN
Wysokość wynagrodzenia wynikająca z oferty została ustalona na kwotę158,0002 PLN.
Stwierdził, że tak zaoferowana wielkość czy to wyrażona jako suma czy jako składnik
dodawania ( poz. 1 i poz. 3 ) nie jest ceną możliwą do zapłaty, bo cenę wyraża się w
jednostkach pieniężnych obowiązujących w RP, czyli w złotych, które dzielą się na grosze a
nie dziesiętne czy setne części grosza. Podał, że przed odrzuceniem oferty rozważał
możliwość poprawy tak wskazanej ceny jako omyłki pisarskiej, lecz biorąc pod uwagę fakt,że skoro Odwołujący w ofercie podał słownie cenę: zero złotych jedna setna część grosza -
to nie można uznać tego za omyłkę. Zamawiający podał, że nie zgadza się z opinią Prof. dr
hab. M. S., który prezentuje swoje stanowisko tylko z matematycznego punktu widzenia nie
uwzględniając przepisów ustaw mających zastosowanie w postępowaniu.
Z drugiej strony poprawienie oferty w sposób wynikający z ustawy o podatku od
towarów i usług spowodowałby, że Zamawiający musiałby przyjąć, że zaproponowana cena
to „0" zł a w takiej sytuacji nie można byłoby zastosować podanego w SIWZ sposobu
obliczenia punktów w kryterium cena obsługi bankowej budżetu Miasta, ponieważ nie można
byłoby przyznać punktów w podkryteriach: opłata ryczałtowa za realizację przedmiotu
zamówienia określonego w SIWZ Część V ust. 20 pkt 2 ppkt 1 a i b oraz kosztu obsługi
kredytu w rachunku bieżącym. Zamawiający zgadza się z opinią profesora dr hab. M. S., że
„0" jest liczbą przez którą nie można dzielić.
Odnosząc się do poruszanej w odwołaniu kwestii tzw. pieniądza elektronicznego w
formie elektronicznych Instrumentów płatniczych emitowanych przez banki i rozliczanego w
obrocie bankowym na podstawie odrębnej ustawy z dnia 12 lipca 2Q13r. i Dz. U. z 2013r.
poz. 1036) stwierdził, że zarzut jakoby Zamawiający nie uwzględniał innych rodzajów
pieniądza w tym w szczególności pieniądza elektronicznego w formie elektronicznych
instrumentów płatniczych jest bezzasadny z uwagi na fakt korzystania z takiej formy
rozliczeń przez Miasto.
Zamawiający podkreślił, że zastosowanie pieniądza elektronicznego w realizacji
niniejszego zamówienia może mieć miejsce tylko w zakresie wykazanym powyżej i nie może
dotyczyć rozliczeń transakcji innych niż wskazane w SIWZ. Stwierdził nadto, że pieniądz
elektroniczny przechowywany na kartach debetowych dla obsługi świadczeń rodzinnych oraz
na kartach obciążeniowych również nie może być wyrażony z dokładnością do czterech
miejsc po przecinku, albowiem zarówno wypłacane przez MOPS świadczenia rodzinne jak i
płatności z tytułu delegacji służbowych, dokonywane są w PUM z dokładnością dwóch
miejsc po przecinku. Zarzut Banku o braku stosowania pieniądza elektronicznego w formie
elektronicznych instrumentów płatniczych nie może być odnoszony w stosunku do
zamówienia jako całości, gdyż dotyczy tylko wąskiego zakresu przedmiotu zamówienia na
bankową obsługę budżetu Miasta, a ten został precyzyjnie zdefiniowany. Zarzut ten
sugeruje, iż w rozliczeniach bankowych banki stosują tajemną wiedzę dotyczącą pieniądza
elektronicznego, mającego niewiele wspólnego z rozliczeniami bezgotówkowymi wyrażonymi
w obowiązujących jednostkach pieniężnych - czyli polskich złotych i groszach.
Zamawiający podkreślił, że wymagał jedynie, aby rozliczenia bezgotówkowe i
gotówkowe określone w przedmiocie zamówienia dokonywane były w wielkościach
określonych w zleceniach Zamawiającego (z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku)
zgodnie z prawem polskim i wymaga, aby zapisy na kontach bankowych były zgodne ze
zleceniami Zamawiającego. Dlatego też zdaniem Zamawiającego przywoływanie dla wyceny
oferty pieniądza elektronicznego jest w tym przypadku nadużywane, bowiem definicja
pieniądza elektronicznego jest wyraźnie określona przez prawo i dotyczy zasobu
pieniężnego w konkretnym urządzeniu technicznym ( niezależnie od formy tego urządzenia,
np. karty, breloczki). Zamawiający nie akceptuje stanowiska Odwołującego w zakresie
możliwości zaokrąglenia kwoty 0,0001 PLN do kwoty z dwoma miejscami po przecinku, tj. do
postaci umożliwiającej ujęcie wynagrodzenia w księgach rachunkowych Miasta Katowice,
zgodnie z obowiązującym w tym zakresie prawem, a także w zakresie możliwości potrącenia
powyższego wynagrodzenia w wysokości 0,0001 PLN z należnymi odsetkami bankowymi
stanowiącymi dochód budżetu Miasta.
Propozycja ujmowania kosztu wynagrodzenia z dokładnością większą aniżeli dwa
miejsca po przecinku nie może mieć miejsca w rachunkowości prowadzonej zgodnie z
prawem polskim, a zapisy na koncie bankowym muszą być zgodne z zapisami wynikającymi
z dokonywanych operacji bankowych przez bank obsługujący Jednostkę Samorządu
Terytorialnego.
Zamawiający nie kwestionuje że możliwe są takie rozliczenia, gdzie dopuszcza się
nawet 6 miejsc po przecinku, ale całość opłaty wynikająca z wyceny oferty winna być zgodna
z polskim porządkiem prawnym. Tak wiec abyśmy mogli mówić o cenie (opłacie ryczałtowej)
za realizację przedmiotu zamówienia, której przyznano wagę 35%, oraz cenie za (koszcie)
obsługę kredytu w rachunku bieżącym której przyznano wagę 10%, to musi być wyrażona do
dwóch miejsc po przecinku
Podane w poz 1-3 ceny nie mają jedynie - jak twierdzi Odwołujący znaczenia kalkulacyjnego.
Zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia pkt 24 . „zasady oceny ofert wg
ustalonych kryteriów" w kryterium cena ofertowa nie oblicza się ceny jako całości tylko
ocenia się poszczególne składniki tej ceny.
Przystępujący do postępowanie odwoławczego po stronie Zamawiającego
wykonawca
Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A., ul. Damrota 23, 40-022
Katowice poparł stanowisko Zamawiającego i wniósł o oddalenie odwołania.
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie
i uwzględniając dokumentację z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz stanowiska stron postępowania i przystępującego zaprezentowane
na piśmie i ustnie do protokołu rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
Odwołanie zostaje oddalone.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 ustawy
Pzp. Izba stwierdziła również, że Odwołujący posiada interes w uzyskaniu przedmiotowego
zamówienia w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp, gdyż w przypadku uwzględnienia odwołania w
zakresie dotyczącym zaniechania czynności odrzucenia oferty Przystępującego, oferta
Odwołującego mogłaby zostać uznana za najkorzystniejszą.
Izba ustaliła, iż przedmiotem zamówienia jest kompleksowa obsługa budżetu miasta
Katowic obejmująca zakres wskazany w SIWZ.
Zamawiający dokonując oceny złożonych ofert odrzucił ofertę Odwołującego uznając,że wobec zaoferowania ceny ryczałtowej za realizację przedmiotu zamówienia określonego
w Części V ust. 20 pkt 2 SIWZ oraz kosztu obsługi kredytu w rachunku bieżącym ustalonych
na kwoty po 0,0001 PLN nastąpiła sprzeczność treści złożonej oferty z treścią SIWZ.
Odnosząc się do ustalenia wystąpienia przesłanek w zakresie niezgodności treści
oferty z SIWZ Izba stwierdza, że Zamawiający może dokonać odrzucenia oferty na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy jedynie w sytuacji ustalenia w sposób nie budzący
wątpliwości, że oferta wykonawcy nie zapewni realizacji zamierzonego i opisanego w SIWZ
celu, a oferowane świadczenie nie odpowiada wyrażonym w treści SIWZ wymaganiom.
Interpretując normę prawną wynikającą z tego przepisu wskazać należy, że aby mogło
nastąpić odrzucenie oferty z powodu jej niezgodności z treścią SIWZ to ta rzeczona
niezgodność ma mieć charakter zasadniczy i nieusuwalny (ze względu na zastrzeżenie
obowiązku poprawienia oferty wynikające z art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp). Ponadto niezgodność ta
winna dotyczyć sfery niezgodności zobowiązania zamawianego w SIWZ oraz zobowiązania
oferowanego w ofercie, a więc wymagania, co do treści oferty, a nie wymagania co do jej
formy. Odrzucenie takie jest możliwe po wskazaniu na czym konkretnie niezgodność ta
polega, co konkretnie w złożonej ofercie nie jest zgodne z konkretnym postanowieniem
SIWZ.
W zakresie podstaw odrzucenia przedmiotowej oferty wskazać należy, że Zamawiający
wymagał, aby wynagrodzenie za realizację przedmiotu zamówienia określonego w SIWZ w
Części V ust. 20 pkt 2 miało charakter ryczałtowy, stanowiło sumę trzech cen jednostkowych
zadań z których każda winna być oddzielnie wyceniona, co potwierdzają postanowienia
SIWZ w tym także treść projektu Umowy o udzielenie zamówienia.
Okolicznością bezsporną w sprawie jest fakt, że Odwołujący zaoferował za realizację
dwóch elementów przedmiotu zamówienia cenę w wysokości po 0,0001 grosza. W tym
zakresie Odwołujący podnosił również zarzut, że zaoferowaną cenę w ofercie należy odnosić
wyłącznie do całkowitej ceny zawartej w ofercie a nie poszczególnych składników, które się
na nią składają. Odnosząc się do tej kwestii Izba stwierdza, że takie stanowisko
zamawiającego być może byłoby zasadne gdyby Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego
np. z powodu rażąco niskiej ceny jego oferty. Natomiast w sytuacji kiedy Zamawiający w
sposób jednoznaczny wymagał w SIWZ podania ceny ofertowej jako sumy trzech
zasadniczych elementów zamówienia( oddzielnie wycenionych) to każdy z tych elementów
składowych winien być prawidłowo wyceniony.
W tej materii należy stwierdzić, że aby ocenić prawidłowość ustalenia ceny całkowitej
za wykonanie zamówienia, to Zamawiający zasadnie winien był odnieść się do podanych w
niej składników cenotwórczych, bowiem to poszczególne ceny jednostkowe kształtują cenę
oferty, przesadzając tym samym o jej wysokości i prawidłowości
/podobnie wyrok SO w
Częstochowie sygn. akt: VI Ca 464/05 , wyrok KIO 2295/12 i następn./
Zgodnie z SIWZ pkt 24 „zasady oceny ofert wg ustalonych kryteriów" w kryterium cena
ofertowa nie oblicza się ceny jako całości, tylko ocenia się poszczególne składniki tej ceny,
gdyż zgodnie z postanowieniem SIWZ składają się na nią trzy komponenty zamówienia,
które ze względu na odrębność będą przez Zamawiającego księgowane na osobnych
księgowych kontach rodzajowych.
Zwrócenia uwagi wymaga przede wszystkim fakt, że Zamawiający wymagał, aby
wartość – cena za usługę była wyższa niż kwota zero. Odwołujący zaoferował cenę, co do
dwóch pozycji rodzajów usług na poziomie 0,0001 zł. Odnosząc się do tej wielkości należy
przyjąć, że z matematycznego punktu widzenia wielkość ta jest wyższa od wartości „0”
(zero). Jednakże nie należy tracić z pola widzenia faktu, że wielkość ta miała dotyczyć nie
wartości matematycznej, lub jak dodaje Odwołujący miała być elementem ceny holistycznej,
lecz konkretnej wartości wyrażonej w walucie polskiej mających stanowić wycenę trzech
komponentów wchodzących w skład tego zamówienia.
Jak wyżej wskazano 1 grosz jest najmniejszą jednostką monetarną w systemie
pieniężnym RP i nie jest możliwe wyliczenie ceny końcowej za usługę, jeśli podana wartość
jest mniejsza od 1grosza. Wartości kwotowe ujęte jako wielkości matematyczne znajdujące
się na trzecim i kolejnym miejscu po przecinku powodują, że dana wartość jest większa od
zera, jednakże taka wartość w odniesieniu do nieistniejącej wielkości w polskim systemie
monetarnym powoduje, że tak wyrażona cena usługi dla powszechnego obrotu
gospodarczego jest wielkością zerową. Nie można kogoś realnie zobowiązać do zapłaty na
jego rzecz, kwoty niższej niż jeden grosz. Inną od potrzeby wyceny oferty jest kwestia
potrzeby ewidencjonowania kosztów jednostkowych, które w różnych dziedzinach
gospodarki mogą mieć wartość poniżej jednego grosza. Jednakże dla ustalenia w tym
postępowaniu ceny realizacji całego zamówienia, niezbędne było podanie ceny końcowej
składającej się z konkretnie wyliczonych trzech cen jednostkowych. Cena za wykonanie
określonej części czy rodzaju zamówienia przedstawiona w ofercie może być tylko wyrażona
w setnych częściach złotego tj. do drugiego miejsca po przecinku, czyli nie mniej niż 1 grosz.
Skalkulowanie ceny na poziomie „0” należy traktować jako brak ustalenia opłaty za daną
usługę. Potwierdzeniem tego stanowiska jest miedzy innymi fakt, że Odwołujący wycenił
wartość oferty na kwotę 158,0002 zł, jednakże w ofercie wskazał tylko cenę 158,00 zł, gdyż z
powodu braku możliwości wyrażenia całej ww. ceny wg. zasad polskiego systemu
monetarnego to pominął on w ustaleniu ceny końcowej wycenę 1 i 3 komponentu, a tym
samym nie zostały one wzięte pod uwagę przy wycenie oferty.
Zupełnie
inną
kwestią
jest
podnoszona
przez
Odwołującego
kwestia
ewidencjonowania kosztu obrotów międzybankowych przy pomocy tzw. pieniądza
elektronicznego. Kategoria ta jest określona przez prawo i dotyczy zasobu pieniężnego w
konkretnym urządzeniu technicznym, który może być wykorzystywany do dokonywania
płatności na rzecz określonych podmiotów, nawet z pominięciem konkretnego rachunku
bankowego. Ta sfera nie ma zastosowania do ustalenia ceny za wykonanie tego
zamówienia, a fakt występowania takiego rodzaju pieniądza w obrocie międzybankowym nie
jest kwestionowany i nie był podstawą odrzucenia oferty odwołującego. Kwoty ustalone z
dokładnością np. do 4 miejsca po przecinku występują w praktyce analityczno-rozliczeniowej
banku, natomiast w tym odwołaniu rozpatrywany jest zarzut prawidłowość wyceny usług
banku dla złożenia oferty Zamawiającemu.
Dlatego też za wyrokiem SO w Warszawie 3 czerwca 2013 roku sygn. akt V Ca
533/13 należy stwierdzić, że niezasadnym jest przywoływanie dla rozstrzygnięcia sprawy
kwestii nie ujętych w postanowieniach SIWZ. Zawsze decydujące znaczenie ma analiza
sformułowań zawartych w SIWZ. Dlatego też kwestia ewidencjonowania i rozliczania
kosztów obrotów międzybankowych, a także ustalania wartości kursów walutowych nie jest
przedmiotem tego zamówienia i powoływanie argumentów w tym zakresie jest neutralne dla
rozstrzygnięcia zarzutów tego odwołania.
Kolejnego odniesienia Izby wymaga istotne dla rozstrzygnięcia tego odwołania (str.5)
stanowisko Odwołującego, iż „Zamawiający nie zastrzega bowiem, iż wynagrodzenie
ryczałtowe (co jest bezsporne) za wykonanie obsługi bankowej budżetu Miasta Katowice,
stanowić miałoby „cenę w rozumieniu ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług”. W
to miejsce Zamawiający zastrzega jedynie, że nie dopuszcza, aby wynagrodzenie ryczałtowe
wynosiło zero złotych (a dokładnie „było różne od zera”), nie ograniczając przy tym również
możliwości ujemnej wartości tego wynagrodzenia”. Odnosząc się do powyższego stwierdzić
należy, że uszło uwadze Odwołującego, że do postępowań o udzielenie zamówienia
publicznego istotne znaczenie ma tzw. ”słowniczek wyrażeń ustawowych” zawarty w art. 2
ustawy Pzp.. Zgodnie z ust. 1 tegoż artykułu, jeśli w ustawie (Pzp) jest mowa o cenie to
należy przez to rozumieć cenę wg. definicji z art. 3 ust.1 pkt 1 i ust.2 ustawy z dn 9 maja
2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U poz. 915). Tym samym brak jest
podstaw aby Zamawiający w SIWZ powoływał się na przepisy tejże ustawy, gdyż ta ustawa
do zamówień publicznych stosowana jest ex lege. Jednakże zauważyć należy, że w każdym
przypadku kiedy jest w SIWZ mowa o wycenie kosztu wykonania jakiegoś komponentu
zamówienia to Zamawiający posługuje się określeniem cena. Potwierdza to między innym
postanowienie ze str 31 SIWZ gdzie Zamawiający podaje, że „nie dopuszcza się aby
wynagrodzenie dotyczące opłaty za wykonanie przedmiotu zamówienia
i/lub ceny
jednostkowe za kartę debetową wynosiło „0” zł., a także postanowienia ze str 17 pkt 24
SIWZ, str 13 ogłoszenia, str 3 pkt 9 SIWZ, gdzie jednoznacznie wskazano, że rozliczenia
między zamawiającym, a wykonawcą będą prowadzone w polskich złotych.
Podobnie niezasadny jest zarzut jakoby wynagrodzenie ryczałtowe mogło mieć
nawet wartość ujemną. W tym zakresie należy także przywołać przepis ww. art. 2, gdzie w
ust.13 ustala się, że przez zamówienia publiczne należy rozumieć umowy odpłatne
zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub
roboty budowlane.
Taka definicja zamówień publicznych jest spójna z definicją zawartą w art. 1 ust. 2 lit.
a dyrektywy 2004/18/WE. Również na gruncie prawa wspólnotowego i orzecznictwa
Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości uznaje się, że umowa w sprawie zamówienia
publicznego ma charakter odpłatny, jeżeli zamawiający zobowiązany jest do świadczenia
wzajemnego względem wykonawcy, w zamian za świadczenia, które ten ma wykonać.
Przedmiotem umowy w sprawie zamówienia publicznego jest zatem ekwiwalentna wymianaświadczenia pieniężnego zamawiającego za dostawę, usługę lub robotę budowlanąświadczone przez wykonawcę. Dlatego też twierdzenie jakoby za wykonanie zamówienia
możliwe było ustalenie wynagrodzenia ujemnego jest sprzeczne z istotą i zasadą zamówień
publicznych.
Oceniając powyższe można zauważyć, że Odwołujący miał trudności z interpretacją
postanowień SIWZ. Takim sytuacjom ma przeciwdziałać możliwość zadawania pytań
Zamawiającemu przez wykonawców. Kwestia potrzeby zadawania pytań Zamawiającemu
winna być postrzegana przez pryzmat obowiązku wykonawcy należytego wykonania
zamówienia i co się z tym wiąże złożenia ważnej oferty. Po wyroku Sądu Najwyższego z
dnia z 5 czerwca 2014 r. w sprawie o sygnaturze IV CSK 626/2013, tracą na ostrości
prezentowane poglądy, które opierały się na założeniu, że ryzyko wątpliwości wynikających z
niejasnych postanowień SIWZ, nie dających usunąć się w drodze wykładni dokonywanej
przez wykonawcę powinna bowiem ponieść strona, która ten SIWZ zredagowała, czyli
Zamawiający. Sąd Najwyższy w ww. wyroku w sposób odmienny ocenił pogląd, że
zadawanie pytań zwykło się uważać jedynie za uprawnienie wykonawcy. Z literalnego
brzmienia przepisu art. 38 Pzp wynika bowiem, że wykonawca może skierować zapytanie o
wyjaśnienie treści SIWZ, lecz wcale nie musi tego robić. SN wskazał na znaczenie art. 38
Pzp w kontekście przepisów Kodeksu cywilnego wyznaczających ogólne reguły
wykonywania zobowiązań. Zgodnie z omawianym wyrokiem art. 38 Pzp w związku z art. 354
§ 2 k.c. w okolicznościach konkretnego zamówienia publicznego nie tylko daje wykonawcy
uprawnienie, ale także nakłada na niego obowiązek zwrócenia się do Zamawiającego o
wyjaśnienie treści SIWZ. Zaniechanie tej powinności może być podstawą zarzucenia
wykonawcy niedochowania należytej staranności wymaganej od przedsiębiorcy przez art.
355 § 2 k.c., Sąd wskazał także, że od profesjonalisty w danej dziedzinie uzasadnione jest
wymaganie większej staranności niż od innych uczestników rynku, a to skutkuje potrzebą
zwrócenia się do Zamawiającego o udzielenie potrzebnych interpretacji postanowień SIWZ
celem przygotowania takiej oferty aby możliwe było prawidłowe wykonanie zamówienia.
Zauważenia wymaga, że wskazanie ceny przez Odwołującego co do dwóch
komponentów wchodzących w zakres zamówienia dawało Odwołującemu znaczną
przewagę konkurencyjną nad innymi wykonawcami, gdyż dokonując wyceny tych części
ofert w kryterium ceny wykonawca który zaoferował minimalną możliwą cenę czyli 1 grosz
otrzymywał przy cenie Odwołującego tylko 0,35 pkt, natomiast Odwołujący oferując 0,0001
zł otrzymywał aż 35 punktów. Tym samym takie ustalenie oferowanej ceny było niewątpliwie
nakierowane na uzyskanie znacznej przewagi konkurencyjnej w tym postępowaniu,
ocierającym się o czyn nieuczciwej konkurencji, gdyż konkurencja wykraczała poza
wskazane w SIWZ kryteria. Zauważyć należy, iż Odwołujący stwierdzał, że cena ofertowa
jest odniesieniem kosztu i tym samym została w sposób prawidłowy ustalona na poziomie
0,0001 zł. W tym zakresie Izba stwierdza, że cena ofertowa nie jest bezpośrednim
odniesieniem do kosztu wykonania zamówienia, gdyż koszt jest zwyczajowo pojęciem
węższym niż cena, np. koszt nie obejmuje kwoty zysku.
Tym samym cena ofertowa w zamówieniach winna być wyrażona w jednostkach
pieniężnych i nie można uznać, że cena mająca być wyrażona w walucie polskiej może być
wyrażona w kwocie poniżej 1grosza.
Zgodnie z treścią art. 192 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, Krajowa Izba
Odwoławcza uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy,
które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia, co – ze wskazanych wyżej względów – nie miało miejsca w przedmiotowym
postępowaniu.
Biorąc pod uwagę powyższe rozważania i ustalenia, Izba postanowiła jak w sentencji
wyroku, orzekając na podstawie przepisów art. 190 ust.7, 191 ust.2 i 192 ust. 2 i 3 pkt.1
ustawy Pzp,
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192 ust.
9 i 10 ustawy Pzp, oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt.1a) rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący ………………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 1611/15 z dnia 2015-08-07
- Sygn. akt KIO 1490/15, KIO 1577/15, KIO 1584/15 z dnia 2015-08-06
- Sygn. akt KIO 1560/15 z dnia 2015-08-04
- Sygn. akt KIO 1519/15 z dnia 2015-07-31
