rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2012-06-06
rok: 2012
data dokumentu: 2012-06-06
rok: 2012
sygnatury akt.:
KIO 1030/12
KIO 1030/12
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 czerwca 2012 r., w Warszawie, odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 21 maja 2012 r. przez
wykonawcę
Probiko Sp. z o.o. ul. Paderewskiego 38A, 62-020 Swarzędz
w postępowaniu prowadzonym przez
Eko Dolina Sp. z o.o. al. Parku Krajobrazowego 99, Łężyce, 84-207 Koleczkowo
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 21 maja 2012 r. przez
wykonawcę
Probiko Sp. z o.o. ul. Paderewskiego 38A, 62-020 Swarzędz
w postępowaniu prowadzonym przez
Eko Dolina Sp. z o.o. al. Parku Krajobrazowego 99, Łężyce, 84-207 Koleczkowo
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża Probiko Sp. z o.o. ul. Paderewskiego 38A, 62-020
Swarzędz i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Probiko Sp.
z o.o. ul. Paderewskiego 38A, 62-020 Swarzędz tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Probiko Sp. z o.o. ul. Paderewskiego 38A, 62-020 Swarzędz
na rzecz Eko Dolina Sp. z o.o. al. Parku Krajobrazowego 99, Łężyce, 84-207
Koleczkowo kwotę 496 zł 00 gr (słownie: czterysta dziewięćdziesiąt sześć
złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesione z tytułu dojazdu na rozprawę.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gdańsku.
Przewodniczący: ……………….…
Sygn. akt: KIO 1030/12
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Eko Dolina sp. z o.o. prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego na „dostawęwraz z montażem instalacji odwróconej osmozy (RO)
przeznaczonej do oczyszczania odcieku z kwater składowych” na podstawie ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759
z późn. zm.) w trybie przetargu nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 3 marca 2012 r. w Dzienniku Urzędowym
UE, a wartośćzamówienia jest większa niżkwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8
ustawy Prawo zamówieńpublicznych.
21 maja 2012 r. odwołujący – PROBIKO Sp. z o.o. wniósł odwołanie zarzucając
zamawiającemu naruszenie następujących przepisów ustawy Prawo zamówieńpublicznych:
1. art. 24 ust. 2 pkt 4 i art. 89 ust. 1 pkt 5 poprzez błędne przyjęcie,że odwołujący podlega
wykluczeniu z udziału w postępowaniu, a jego oferta jako złożona przez wykluczonego
wykonawcępodlega odrzuceniu,
2. art. 89 ust. 1 pkt 2 poprzez dokonanie nieprawidłowej oceny ofert i błędne przyjęcie,że
treśćoferty złożonej przez odwołującego nie odpowiada treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, a w konsekwencji poprzez bezpodstawne odrzucenie oferty
odwołującego,
3. art. 92 ust. 1 pkt 2 poprzez niepodanie uzasadnienia faktycznego odrzucenia oferty
odwołującego z przyczyn niezgodności z treściąspecyfikacji istotnych warunków
zamówienia, w szczególności w zakresie rozwiązańtechnologicznych umożliwiających
niezależnąpracędwóch instalacji RO (starej i nowej) i związanych z czyszczeniem instalacji
oraz odnoszących siędo złożonego wraz z tąofertązałącznika nr 8 – „Koszty eksploatacji
w okresie 5 lat", co miało wpływ na możliwośćzłożeniaśrodka ochrony prawnej,
a w konsekwencji mogło miećwpływ na wynik postępowania,
4. art. 92 ust. 1 pkt 2 i 3 poprzez niepodanie uzasadnienia prawnego wykluczenia
z postępowania wykonawcy Wehrle Umwelt GmbH oraz poprzez niepodanie uzasadnienia
faktycznego i prawnego wykluczenia wykonawcy Ortocal s.a. z postępowania i odrzucenia
ofert tych wykonawców, co miało wpływ na możliwośćzłożeniaśrodka ochrony prawnej,
a w konsekwencji mogło miećwpływ na wynik postępowania,
5. art. 87 ust. 1 poprzez zaniechanie dodatkowych wyjaśnień, co w konsekwencji
doprowadziło do nieprawidłowej oceny ofert i błędnego przyjęcia,że treśćoferty złożonej
przez odwołującego nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
6. art. 91 ust. 1 poprzez zaniechanie wyboru oferty najkorzystniejszej w postępowaniu, tj.
oferty odwołującego,
7. art. 93 ust. 1 pkt 1 poprzez błędne przyjęcie,że zachodząprzesłanki unieważnienia
postępowanie o udzielenie zamówienia w postaci niezłożeniażadnej oferty niepodlegającej
odrzuceniu,
8. art. 7 ust. 1 poprzez nierówne traktowanie wykonawców polegające na braku oceny ofert
konkurencyjnych, a w przypadku, gdy zamawiający dokonał jednak badania i oceny ofert
konkurencyjnych – polegające na nieodrzuceniu ofert konkurencyjnych (w szczególności
oferty Wehrle Umwelt GmbH), w tym z uwagi na brak podania w ofercie kosztów eksploatacji
kwasu siarkowego, podczas gdy zamawiający odrzucił ofertęodwołującego ze względu na
brak oszacowania kosztów eksploatacji kwasu siarkowego,
9. art. 87 ust. 2 pkt 3 poprzez zaniechanie poprawienia omyłek w treści oferty odwołującego
niepowodujących istotnych zmian w treści oferty oraz poprzez zaniechanie niezwłocznego
poinformowania o powyższym odwołującego.
Odwołujący wniósł o:
1. unieważnienie czynności: unieważnienia postępowania, oceny spełniania warunków
udziału odwołującego w postępowaniu, wykluczenia odwołującego, badania i oceny oferty
odwołującego, odrzucenia oferty odwołującego,
2. nakazanie zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny spełniania przez
odwołującego warunków udziału w postępowaniu oraz czynności badania i oceny oferty
odwołującego i: dopuszczenia odwołującego do udziału w postępowaniu, dokonania wyboru
oferty złożonej przez odwołującego jako oferty najkorzystniejszej, uzupełnienia informacji
o wynikach postępowania poprzez podanie uzasadnienia faktycznego i prawnego w zakresie
wynikającym z przepisów prawa, ewentualnie poprzedzenie wyboru oferty wezwaniem
odwołującego do złożenia dodatkowych wyjaśnieńdotyczących treści oferty odwołującego,
a dotyczących załączonej do oferty „Koncepcji technologicznej” oraz „Kosztów eksploatacji
w okresie 5 lat”, ewentualnie – w przypadku uznania,że oferta odwołującego jest niezgodna
ze specyfikacjąistotnych warunków zamówienia, przy czym niezgodnośćnie powoduje
istotnych zmian w treści oferty – poprawienie przez zamawiającego omyłek w treści oferty
odwołującego.
Odwołujący następująco uzasadnił swoje odwołanie.
Zamawiający w zawiadomieniu o unieważnieniu postępowania wskazał,że zgodnie
z rozdziałem VIII ust. 2 lit. a) specyfikacji istotnych warunków zamówienia odwołujący musiał
wykazać,że posiada co najmniej 3-letnie doświadczenie w serwisowaniu instalacji
odwróconej osmozy (RO) o wydajności minimum 100 m
3
permeatu na dobęw okresie
ostatnich trzech lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy – w tym okresie.
Na podstawie przedstawionego przez odwołującego wykazu wykonanych usług oraz
załączonych listów referencyjnych, a także po analizie wyjaśnieńodwołującego zamawiający
doszedł do przekonania,że odwołujący nie potwierdził spełnienia warunku posiadania ww.
doświadczenia, co zdaniem odwołującego, jest ocenąnieprawidłową.
Odwołujący został wpisany do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego i tym
samym rozpoczął działalnośćw sierpniu 2009 r., czyli okres pomiędzy rozpoczęciem
działalności przez odwołującego a upływem terminu składania ofert jest krótszy niżtrzy lata,
w związku z czym odwołujący powinien był wykazaćspełnienie spornego warunku w tymże
okresie, tj. w całym okresie prowadzenia działalności.
Na potwierdzenie powyższego odwołujący złożył dokument w postaci „Bezusterkowego
Protokołu Odbioru Końcowego z wykonania umowy nr 508020/63/2010” z 18 maja 2011 r.,
zgodnie z którym odwołujący pełnił dzienny nadzór nad pracąpodczyszczalni w trakcie
trwania próby końcowej w okresie od 18 listopada 2010 r. do 18 maja 2011 r., czego
zamawiający nie kwestionuje. Odwołujący złożył teżlist referencyjny wystawiony przez
HydrobudowęPolska S.A., z którego wynika,że odwołujący był współrealizatorem projektu
związanego z oczyszczaniem odcieków z wysypiska odpadów w zakresie zaprojektowania,
dostawy, uruchomienia, serwisowania i próbnej eksploatacji instalacji odwróconej osmozy
(RO) dla obróbki odcieków z Zakładu Utylizacji Odpadów w Gdańsku Szadółkach. Instalacja
pracuje od 15 grudnia 2009 r. Zgodnie z listem referencyjnym wystawionym przez HAASE
Energietechnik AiG & Co. odwołujący od 25 sierpnia 2009 r. brał udział w uruchomieniu,
pracach montażowych, serwisowych i eksploatacyjnych instalacji RO o wydajności 180m
3
na
dobęw Zakładzie Utylizacyjnym w Gdańsku.
Zdaniem zamawiającego powyższe informacje (w szczególności serwisowanie w dacie
25 sierpnia 2009 r. i 15 grudnia 2009 r.) sąrozbieżne i jako takie nieprawdopodobne,
w związku z czym zamawiający dał wiaręwyłącznie temu oświadczeniu odwołującego,
zgodnie z którym czynności serwisowe na podczyszczalni odcieków na terenie ZUO Szadółki
były wykonywane przez odwołującego nie wcześniej niżod 18 listopada 2010 r.
Odwołujący nie zgadza sięz tąopinią. Instalacja odwróconej osmozy ma
zindywidualizowany charakter i przeznaczenie, udział wyspecjalizowanej i przeszkolonej
firmy jest niezbędny nie tylko po zainstalowaniu urządzenia, ale także na wcześniejszych
etapach procesu eksploatacyjnego, jeszcze przed oddaniem instalacji/urządzenia do pełnej
eksploatacji w celu dostosowania konkretnej instalacji/urządzenia do potrzeb danego
podmiotu. Tym samym nie jest technicznie możliwe zainstalowanie nowego, dedykowanego
na potrzeby konkretnego projektu urządzenia do odwróconej osmozy bez uprzedniego
przeprowadzenia szeregu czynności dostosowawczych, serwisowych, zapewniających
możliwośćskutecznego uruchomienia i dalszej eksploatacji wyprodukowanego urządzenia.
Zamawiający błędnie przyjął,że aktywnośćodwołującego w procesie eksploatacji instalacji
do odwróconej osmozy mogła rozpocząćsiędopiero poprzez sprawowanie dziennego
nadzoru nad pracąpodczyszczalni w trakcie trwania próby końcowej.
Zamawiający nie sprecyzował pojęcia „serwisu”, w związku z czym jego rozumienie przez
wykonawców mogło byćdowolnie szerokie, z uwzględnieniem specyfiki przedmiotu
zamówienia i poprzez „serwis” wykonawcy mogli rozumiećzarówno serwis powykonawczy,
jak i serwis pogwarancyjny, serwis gwarancyjny i wykonywany w trakcie montowania
instalacji, serwis związany z naprawianiem, uzgadnianiem, monitorowaniem itp.
Odwołujący z ostrożności uzupełnił swojąofertęo referencje serwisowe spółki Centrum
Badawczo – Wdrożeniowego UNITEX Sp. z o.o., która udostępniła odwołującemu swoją
wiedzęi doświadczenie na potrzeby przedmiotowego postępowania. Zamawiający uznał
jednak,że doświadczenie ww. spółki nie spełnia spornego warunku dopuszczenia do udziału
w postępowaniu, albowiem referencje i doświadczenie spółki UNITEX dotycząserwisowania
urządzeńodwróconej osmozy w stacji uzdatniania wody, podczas gdy przedmiotowe
zamówienie dotyczy oczyszczalniścieków i nie jest tożsame z zakresem przedmiotowego
zamówienia. Warunek taki nie wynika jednak z treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Poza tym proces odwróconej osmozy ma szerokie praktyczne zastosowanie
w różnych dziedzinachżycia i nie jest tak,że jest on typowy dla oczyszczalniścieków,
a nietypowy dla stacji uzdatniania wody.
Co do przyczyn odrzucenia oferty odwołującego – w ocenie zamawiającego oferta ta nie
spełnia wymagańspecyfikacji istotnych warunków zamówienia, zgodnie z którymi nowa
instalacja RO ma pracowaćw sposób umożliwiający niezależnąpracędwóch instalacji RO
(starej i nowej), ich niezależne sterowanie i serwisowanie. Zamawiający nie sprecyzował
jednak, dlaczego doszedł do takiego przekonania, więc odwołujący nie mógł odnieśćsiędo
zarzutów w tym zakresie. Jednakże załączone do oferty rysunki „Schemat technologiczny
instalacji RO” oraz „Rzut pomieszczeńz rozmieszczeniem urządzeń” obrazujązakres
i ułożenie nowej instalacji RO, która to instalacja nie modyfikuje i nie zakłóca pracy istniejącej
instalacji RO. Zgodnie z projektem umowy to właśnie przedmiotem umowy miało byćm.in.
zaprojektowanie technologii procesu podczyszczaniaścieków i odcieków, która będzie
pracowaćrównolegle z istniejącąinstalacjąoczyszczonej osmozy (§ 1 ust. 2 pkt A lit. a)
i § 17 lit. a), w związku z czym szczegółowe rozwiązania w tym zakresie nie mogły być
przedmiotem oferty. Odwołujący stoi na stanowisku,że nowa instalacja RO może pracować
w sposób umożliwiający niezależnąpracędwóch instalacji RO (starej i nowej), ich
niezależne sterowanie i serwisowanie.
Zamawiający wskazał też,że oferta nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, bowiem nie przewiduje automatycznego czyszczenia membran 2-go stopnia.
Według odwołującego oferta odpowiada w ww. zakresie treści specyfikacji. Zgodnie
z pytaniami zamawiającego odwołujący złożył stosowne wyjaśnienia w piśmie z 23 kwietnia
2012 r. – na pytanie nr 9 dotyczące sposobu czyszczenia membran odwołujący
odpowiedział,że membrany 2. stopnia z założenia nie wymagajączyszczenia, a czyszczenie
tych membran jest czynnościąserwisowąi odbywa sięz udziałem autoryzowanego serwisu
lub przeszkolonego personelu. Wyjaśnił też,że wbrew zarzutowi zamawiającego, pompa
2. stopnia jest oznaczona na schemacie technologicznym. Z kolei na pytanie nr 16 dotyczące
automatycznego sterowania pracy urządzenia odwołujący potwierdził,że oferowana
instalacja posiada układ sterowania automatycznego (bez ingerencji obsługi) dla pracy RO,
a zatem jest zgodna z oczekiwaniami zamawiającego. Wyjaśnienia te sąspójne i nie
powinny budzićwątpliwości zamawiającego – odpowiadając na pytanie nr 9 odwołujący
przedstawił możliwości i sytuacje, w jakich takie czyszczenie będzie miało miejsce, tj.
w trybie normalnej pracy instalacji RO czyszczenie membran 2. stopnia następuje w okresie
od roku do 5 lat, w zależności od kondycji membran, dlatego podano,że „membrany stopnia
drugiego z założenia nie wymagajączyszczenia” (membrany 1. stopnia czyści sięco kilka
dni). Jeśli membrany 2. stopnia wymagajączęstszego czyszczenia, oznacza to,że instalacja
nie pracuje poprawnie i należy wezwaćserwis. Odwołujący nie przyznał ani nie zasugerował,że membrany stopnia 2. nie będączyszczone automatycznie. Gdyby jednak zamawiający
powziął wątpliwości, powinien był raz jeszcze wezwaćodwołującego do udzielenia
wyjaśnień.
Według zamawiającego w ofercie odwołującego nie oszacowano równieżkosztów
eksploatacyjnych związanych z dozowaniem kwasu siarkowego. Odwołujący jednak
oszacował powyższe koszty, co znalazło odzwierciedlenie w tabeli załącznika nr 8. W 1. roku
eksploatacja kwasu siarkowego miałaby wynosić105.300,00 zł, a od 2. do 5 roku po
150.562,50 zł, łącznie 707.550,00 zł. Zamawiający zwrócił siędo odwołującego z pytaniami
dotyczącymi obliczeńtechnologicznych i eksploatacyjnych kwasu (pytanie nr 11), na które
odwołujący odpowiedział. Należy teżzwrócićuwagę, iżwedług wiedzy odwołującego
w ofertach konkurencyjnych nie podano kosztów eksploatacji kwasu siarkowego,
w szczególności w ofercie spółki Wehrle Umwelt GmbH.
„Z ostrożności” odwołujący podniósł,że nawet gdyby uznać,że oferta była niezgodna
z treściąspecyfikacji istotnych warunków zamówienia, to omyłki te nie powodowały istotnych
zmian w treści oferty i podlegały poprawieniu przez zamawiającego na podstawie art. 87 ust.
2 pkt 3 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, czego zamawiający zaniechał.
Zamawiający złożył pisemnąodpowiedźna odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania
oraz obciążenie odwołującego kosztami postępowania – kosztem dojazdu na rozprawę.
Zamawiający podtrzymał swoje stanowisko, iżwykonawca nie spełnia wymogu posiadania
odpowiedniej wiedzy i doświadczenia.
Wykonawca wskazuje,że skoro zamawiający nie zdefiniował pojęcia „serwisu”, jego
rozumienie przez wykonawców mogło byćdowolnie szerokie, w tym obejmujące etap przed
dostawąi instalacjąurządzenia – jest to bezpodstawne, gdyżzgodnie z powszechnym
rozumieniem tego pojęcia w języku polskim „serwis” obejmuje czynności w zakresie napraw
lub konserwacji sprzętu albo zespół osób wykonujących usługi w tym zakresie (definicja
zawarta w „Słowniku języka polskiego” PWN dostępna na stronie internetowej). Zatem
wymagane doświadczenie w serwisowaniu w potocznym rozumieniu obejmuje: czynności
związane z wykonywaniem okresowych przeglądów gwarancyjnych i pogwarancyjnych
instalacji, czynności związane z naprawągwarancyjnąi pogwarancyjnąuszkodzonych
urządzeńi podzespołów instalacji, czynności związane z przeprowadzaniem bieżącej
wymiany elementów i części zużywających sięobjętych i nieobjętych gwarancją– w okresie
gwarancyjnym i pogwarancyjnym, czynności związane z analiząpoprawności działania
procesu technologicznego realizowanego przez instalacjęw trakcie jej eksploatacji,
czynności związane z modyfikowaniem procesu technologicznego realizowanego przez
instalacjęw trakcie jego eksploatacji tak, aby dostosowaćproces technologiczny do
ewentualnych zmian parametrów pracy obiektu lub oczekiwanego przez użytkownika efektu
technologicznego.
Ponieważzamawiający nie przewidywał, aby prace serwisowe obejmowały jakieś
dodatkowe, specyficzne i nietypowe prace, które miałyby byćrealizowane lub uwzględnione
w zakresie prac serwisowych, nie było potrzeby stosowania specjalnej definicji do określenia
czegoś, co jest dobrze znane i rozumiane. Przyjęcie innej definicji, tj. obejmującej fazę
budowy, jest trudne do zdefiniowania i rozróżnienia, które prace sąpracami wykonawczymi,
a które serwisowymi i czy w ogóle sąto prace serwisowe, co wyklucza możliwość
przeprowadzenia ich weryfikacji co do zakresu i dat wykonanych prac. Za datęrozpoczęcia
serwisowania instalacji należy przyjąćdatęzakończenia prac montażowych i przekazania
obiektu użytkownikowi jako ukończonego i sprawnego. Określanie prac wykonawczych
w trakcie budowy obiektu lub instalacji, a tym bardziej doradztwa technicznego na etapie
projektowym mianem „prac serwisowych” wykracza poza potoczne rozumienie pojęć„serwis”
i „prace serwisowe”.
Załączone do oferty dokumenty w sposób nie budzący wątpliwości potwierdzają,że
odwołujący nie spełnia wymogu posiadania odpowiednio długiego doświadczenia
w serwisowaniu instalacji odwróconej osmozy.
Błędne jest teżstanowisko odwołującego, iżprocesy technologiczne odwróconej osmozy
i problemy związane z bezpiecznym zagospodarowaniem jej produktów sąidentyczne lub
zbliżone w instalacjach RO przeznaczonych dla oczyszczania odcieków z kwater składowych
i przeznaczonych do uzdatniania wody. Sam odwołujący wskazuje,że każdorazowo
zastosowanie instalacji odwróconej osmozy musi uwzględniaćzadanie, do którego została
ona zastosowana, w tym specyficzne warunki eksploatacyjne obiektu i procesy
technologiczne, z którymi instalacja RO zostanie zintegrowana i które będąwpływaćna jej
sprawnośćeksploatacyjnąi bezawaryjnąpracę, a także na koniecznośćudziału
wyspecjalizowanej i przeszkolonej firmy w procesie projektowania, wykonawstwa
i serwisowania instalacji RO dla konkretnego zastosowania i użytkownika. Taka teżbyła
intencja
zamawiającego
przy
formułowaniu
warunku
o
3-letnim
doświadczeniu
w serwisowaniu instalacji odwróconej osmozy – aby wykonawca, który będzie realizował
inwestycję, znał nie tylko ogólny mechanizm procesu odwróconej osmozy, ale również
specyfikęprocesów technologicznych m.in.: proces oczyszczania odcieku z kwater
składowych, występujące zaburzenia procesów technologicznych w cyklu rocznym
i wieloletnim, procesy technologiczne realizowane w obiekcie użytkownika, które będąmiały
wpływ na eksploatacjęi bezawaryjnąpracęużytkowanej instalacji.
Skoro w przedmiotowym postępowaniu przedmiotem zamówienia była dostawa wraz
z montażem instalacji odwróconej osmozy przeznaczonej do oczyszczania odcieku z kwater
składowych o określonych cechach technicznych, to niezbędnąwiedząi doświadczeniem
potencjalnego wykonawcy jest wiedza i doświadczenie właśnie w serwisowaniu takich
instalacji odwróconej osmozy, jak określone w zamówieniu, a nie w serwisowaniu
jakichkolwiek instalacji odwróconej osmozy. W okolicznościach niniejszej sprawy wykazanie
sięniezbędnym doświadczeniem i wiedządo wykonania przedmiotu zamówienia, to
wykazanie sięprzez potencjalnego wykonawcęwłaśnie serwisowaniem instalacji odwróconej
osmozy przeznaczonej do oczyszczania odcieku z kwater składowych, gdyżtylko takie
usługi będąpotwierdzały niezbędnąpraktykęodpowiadającąrodzajowo przedmiotowi
zamówienia.
W piśmie dotyczącym unieważnienia postępowania zamawiający wskazał, iżanaliza
oferowanego przez odwołującego rozwiązania technologicznego wykazała,że oferta nie
spełnia wymagańspecyfikacji istotnych warunków zamówienia, zgodnie z którymi nowa
instalacja RO ma pracowaćw sposób umożliwiający niezależnąpracędwóch instalacji RO
(starej i nowej), ich niezależne sterowanie i serwisowanie. Brak spełnienia przez
zaproponowane rozwiązanie technologiczne wymogów specyfikacji był tak oczywisty, iż
zamawiający uznał za zbędne przedstawianie dokładnej przeprowadzonej analizy.
Na podstawie analizy technologicznej oferty, w tym „Schematu technologicznego instalacji
RO” zamawiający stwierdził,że nowa instalacja zostanie podłączona do istniejącej za
istniejącym „Zbiornikiem buforowym” o pojemności 3 m
3
(„zbiornik wyrównawczy”, ZW).
Takie rozwiązanie oznacza, iżdo doprowadzenia odcieku surowego do nowej instalacji
zostanąwykorzystane instalacje i urządzenia znajdujące sięw procesie technologicznym
pomiędzy zbiornikiem KZ i zbiornikiem ZW, a do prowadzenia procesu technologicznego
oczyszczania odcieku w nowej instalacji zostanąwykorzystane następujące istniejące
urządzenia i instalacje: komora zakwaszania (KZ), wstępny filtr piaskowy (WFP), rurociąg
tłoczny pomiędzy WFP i ZW, zbiornik wyrównawczy i instalacja dozowania kwasu
siarkowego do KZ. Rozwiązanie technologiczne oferowane przez odwołującego będzie
wiązaćsięz ingerencjąw konstrukcję, pracęi eksploatacjętych elementów (odpowiedźna
pytanie 12.1.).
Komora zakwaszania jest wykorzystywana w procesie technologicznym istniejącej RO do
zakwaszenia odcieku kwasem siarkowym w ilości 6,67 dm
3
/m
3
. Przy równoległej pracy
istniejącej i nowej instalacji RO nie ma możliwości zakwaszenia w KZ odcieku w innym
stężeniu dla istniejącej RO i w innym stężeniu dla nowej RO, więc odciek musi byćw całej
objętości wpływającej do KZ zakwaszony co najmniej do stężenia wymaganego przez
parametry technologiczne istniejącej RO. Zatem wymagania technologiczne dotyczące
zakwaszenia odcieku dla istniejącej instalacji będąwpływały na parametry eksploatacyjne
nowej RO, równocześnie dostosowanie stężenia kwasu do wymagańtechnologicznych
nowej instalacji RO (podwyższenie lub obniżenie stężenia) wpłynie na parametry
eksploatacyjne istniejącej instalacji RO. Rozwiązanie wykorzystujące KZ bezżadnych
modyfikacji konstrukcyjnych lub technologicznych musi prowadzićdo wniosku,że
równoczesna i równoległa eksploatacja istniejącej i nowej instalacji RO możliwa jest jedynie
wtedy, gdy obie instalacje będąoczyszczaćodciek zakwaszony takąsamądawkąkwasu
w komorze KZ. Tym samym istniejąca i nowa instalacja RO będąod siebie uzależnione
poziomem stężenia kwasu wymaganego do zakwaszenia odcieku poprzez wykorzystanie
komory KZ.
Filtr WFP wykorzystywany w prowadzonym obecnie procesie technologicznym oczyszczania
odcieku pracuje z prędkościąfiltracji ok. 7-10 m/h. Obciążenie filtra WFP dodatkowąporcją
odcieku przeznaczonądo oczyszczenia w nowej instalacji RO spowoduje zwiększenie
prędkości filtracji do ok. 22,9-25,5 m/h. Tak duża prędkośćfiltracji będzie miała bezpośredni
i negatywny wpływ na parametry odcieku kierowanego do oczyszczenia w istniejącej
instalacji RO, co w konsekwencji wpłynie na obniżenie jej parametrów eksploatacyjnych.
Wykorzystanie filtra WFP w instalacji doprowadzającej odciek surowy do oczyszczenia
w nowej instalacji bez ingerencji w jego konstrukcjęlub eksploatacjęuzależni pracę
istniejącej instalacji od pracy nowej instalacji i doprowadzi do konieczności pracy filtra WFP
w przeciążeniu hydraulicznym i technologicznym, co będzie miało bezpośredni wpływ na
funkcjonowanie i efekty technologiczne uzyskiwane przez istniejącąinstalacjęRO.
Rurociąg tłoczny tranzytowy pomiędzy filtrem WFP i zbiornikiem ZW pracuje obecnie
z prędkościąprzepływu ok. 2,6 m/s. Obciążenie tego rurociągu dodatkowąporcjąodcieku
przeznaczonądo oczyszczenia w nowej instalacji RO spowoduje zwiększenie prędkości
przepływu do ok. 6,9 m/s. Tak duża prędkośćprzepływu odcieku w rurociągu spowoduje
wzrost oporów hydraulicznych liniowych na długości rurociągu i miejscowych na tym odcinku
rurociągu, uniemożliwi skutecznąfiltracjęw filtrze WFP i doprowadzi do konieczności
częstszego czyszczenia filtra piaskowego RO i wymiany wkładów filtracyjnych. Wzrost
oporów przepływu spowoduje zmniejszenie wydajności odcieku przepływającego przez ten
rurociąg (zgodnie z wykresem jego charakterystyki pracy). Wykorzystanie istniejącego
rurociągu tranzytowego pomiędzy WFP i ZW bez zwiększenia jego przepustowości
spowoduje,że ilośćodcieku doprowadzana do zbiornika ZW nie będzie wystarczająca dla
zapewnienia zakładanych wydajności eksploatacyjnych obu instalacji pracujących
równolegle i jednocześnie, więc praca obu instalacji musiałaby sięodbywaćnaprzemiennie
lub z niepełnąwydajnościąeksploatacyjną. Wykorzystanie istniejącego zbiornika ZW bez
ingerencji w jego konstrukcjęlub pojemnośćspowoduje,że pojemnośćrobocza ZW będzie
zbyt mała, aby mogła pokryćdeficyt odcieku spowodowany zbyt małąprzepustowością
rurociągu tranzytowego w czasie równoległej pracy obu instalacji.
Bez ingerencji w proces płukania filtra WFP i sterowania pracąistniejącej instalacji RO
rozwiązanie technologiczne odwołującego powoduje,że uruchomienie procesu płukania filtra
WFP doprowadzi do jednoczesnego zatrzymania istniejącej i nowej instalacji RO (pojemność
robocza zbiornika ZW wystarczy maksymalnie na ok. 6 minut pracy obu instalacji RO
jednocześnie z pełnąwydajnością, płukanie automatyczne filtrażwirowego wynosi 15 minut
– spowoduje to częste przestoje obu instalacji).
Obliczenie zużywanego kwasu solnego przez oferowanąinstalacjęRO zostało w ofercie
odwołującego znacząco niedoszacowane (co najmniej o 821.250 kg na rok, co w ciągu 5-ciu
lat daje kwotę2.463.750 zł wobec przewidywanych w ofercie 752.812,50 zł), co
zwiększyłoby przedstawione koszty eksploatacyjne o 69,4%. Poza tym w ofercie w 5. roku
nie wykazano zużycia kwasu.
Na etapie przygotowania ofert zamawiający poinformował o aktualnym zużyciu kwasu
siarkowego w ilości 6,67dm
3
/m
3
odcieku, czyli 5-krotnie przewyższającej dawkęprzyjętą
w ofercie. Zaniżona ilośćzużycia kwasu może wynikaćz przyjęcia założenia, iżodciek
surowy będzie wstępnie zakwaszany przez zamawiającego w zbiorniku KZ przez istniejącą
instalację. Zatem w przypadku wyłączenia istniejącej instalacji z użytkowania, nowa
instalacja nie będzie w stanie zakwasićodcieku, co oznacza,że nowa instalacja nie będzie
w stanie pracowaćniezależnie od starego istniejącego układu.
Dokonując analizy oferty odwołującego i odpowiedzi odwołującego nr 9.1, 16.1, 21.1, 21.2,
21.3. zamawiający uznał,że odwołujący nie spełnił wymogu specyfikacji istotnych warunków
zamówienia dotychącego automatycznego czyszczenia membran 2. stopnia.
Odowiedź9.1.: „Czyszczenie membran stopnia drugiego jest czynnościęserwisową
i odbywa sięz udziałem autoryzowanego serwisu lub przeszkolonego personelu.
Spodziewany interwał czasowy pomiędzy ewentualnym myciem membran stopnia drugiego
od 1 do 5 lat w zależności od kondycji membran...”, odpowiedź16.1.: „Oferent potwierdza,że
oferowana instalacja RO posiada układ sterowania automatycznego (w rozumieniu: bez
ingerencji obsługi) dla pracy RO w trybie produkcji permeatu oraz dla zalecenia trybu
czyszczenia chemicznego membran...”, odpowiedź21.1.: „Różnica w cenie serwisów wynika
z faktu, iżw okresie gwarancyjnym producent instalacji RO firma HAASE wymaga
regularnego autoryzowanego nadzoru serwisowego nad pracęinstalacji. W celu realizacji
tego warunku zamierzamy zatrudnićosobędedykowanądo nadzoru nad tąinstalacją,
pracownika z doświadczeniem w serwisowaniu tego typu instalacji (…) Dodatkowo w cenę
wliczone sęprzyjazdy techników z Niemiec. Po tym okresie możliwe będzie zredukowanie
naszego zaangażowania, a z drugiej strony także Państwa personel będzie całkowicie
wdrożony do obsługi i nie będzie obaw co do bezpiecznej obsługi instalacji.”, odpowiedź
21.2. „Obowiązkowy przegląd serwisowy trwa 5 dni roboczych wliczając w to dojazd na
miejsce instalacji ~ ok. 3,5 dnia pracy przy instalacji.”, odpowiedź21.3. „Z uwagi na
odpowiedzialnośćgwarancyjnąproducenta nie jest on skłonny do rezygnacji z tych
przeglądów.”
Czyszczenie membran 2. stopnia jest czynnościącyklicznąi przeprowadzanąw zależności
od kondycji membran. Spodziewana częstotliwośćczyszczenia membran jest nieprecyzyjnie
określona, ponieważzależy m.in. od jakości oczyszczanego odcieku i od warunków
eksploatacyjnych instalacji RO. Czyszczenie membran 2. stopnia jest czynnościąserwisową
i odbywa sięz udziałem autoryzowanego serwisu lub przeszkolonego personelu, a nie
automatycznie. W okresie gwarancyjnym producent instalacji wymaga regularnego
autoryzowanego nadzoru serwisowego nad pracąinstalacji, a oferowana instalacja będzie
serwisowana systematycznie (co 3 miesiące) przez techników z Niemiec. W 3. roku
eksploatacji instalacji wszystkie membrany zostanąwymienione. Odwołujący zakłada więc
istotny udział wykwalifikowanego i przeszkolonego personelu dla prowadzenia prac
serwisowych, nadzoru i monitorowania instalacji RO w celu utrzymania jej w ruchu. Może
oferowana instalacja RO jest sterowana automatycznie, ale wymaga dużo uwagi i kwalifikacji
ze strony obsługującego jąpersonelu dla zapewnienia jej bezawaryjnej i wydajnej
eksploatacji.
Chybionym jest także zarzut dotyczący naruszenia art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówieńpublicznych. Przepis ten ma zastosowanie w przypadku dokonania przez
zamawiającego wyboru najkorzystniejszej oferty, do którego w postępowaniu nie doszło.
Obowiązki informacyjne zamawiającego w przypadku unieważnienia postępowania określa
art. 93 ust. 3 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, zgodnie z którym zamawiający ma
obowiązek poinformowaćwszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty, o unieważnieniu
postępowania, podając uzasadnienie faktyczne i prawne.
Zamawiający w informacji o unieważnieniu postępowania podał jego przyczynęoraz
w stosunku do każdego wykonawcy konkretne okoliczności, które wywołały wystąpienie owej
przesłanki i zmusiły zamawiającego do odrzucenia oferty danego wykonawcy. Zamawiający
podał, iżwykluczył Wehrle Umwelt GmbH z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 2
ustawy Prawo zamówieńpublicznych, gdyżnie wniósł on wadium do upływu terminu
składania ofert oraz wykluczył Ortocal s.c. A. Matlak B. Adamczak na podstawie art. 24 ust 2
pkt 4 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, gdyżwykonawca nie wykazał spełnienia
warunków udziału w postępowaniu. Art. 93 ust. 3 ustawy Prawo zamówieńpublicznych nie
nakłada na zamawiającego obowiązku podania wykonawcy przyczyn wykluczenia
pozostałych wykonawców.
Niezasadny jest równieżzarzut odwołującego, iżzamawiający potraktował go w sposób
dyskryminacyjny tylko jemu zarzucając nieoszacowanie kosztów eksploatacji kwasu
siarkowego, podczas gdy oferta spółki Wehrle Umwelt równieżnie zawierała tego szacunku.
Wehrle Umwelt GmbH został wykluczony z powodu braku wniesienia wadium, co jest
brakiem formalnym powodującym bezwzględnie wykluczenie wykonawcy z postępowania,
z tego teżwzględu w informacji o unieważnieniu postępowania zamawiający ograniczył się
jedynie do wskazania tej przesłanki. Odwołujący nie może zatem czynićzarzutu z faktu, iż
zamawiający rzetelnie ocenił jego ofertęwskazując wszelkie uchybienia, zaśw stosunku do
Wehrle Umwelt GmbH ograniczył siędo wskazania braku wniesienia wadium w przepisanym
terminie. Takie postępowanie zamawiającego nie ma charakteru dyskryminacyjnego i nie
mogło miećistotnego wpływu na wynik postępowania.
Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych zamawiający w toku badania
i oceny ofert możeżądaćod wykonawców wyjaśnieńdotyczących treści złożonych ofert.
Wyjaśnienia te nie mogąjednak prowadzićdo zmiany treści oferty, a mogąsięjedynie
ograniczaćdo jej wykładni. Zamawiający pismami z 18 kwietnia 2012 r. i 26 kwietnia 2012 r.
zwrócił siędo odwołującego z prośbąo wyjaśnienie treści oferty. Uzyskane od odwołującego
odpowiedzi w sposób nie budzący dalszych wątpliwości zamawiającego potwierdziły fakt
niespełniania przez odwołującego wymogów specyfikacji, zatem nie był on zobligowany do
stawiana odwołującemu dalszych pytań.
Nie można zgodzićsięrównieżz twierdzeniem odwołującego, iżskoro jego oferta
i załączone do niej dokumenty były niezgodne z treściąSIWZ, zamawiający powinien je
poprawićna podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówieńpublicznych.
Zamawiający ma obowiązek poprawićjedynie oczywiste omyłki pisarskie, oczywiste omyłki
rachunkowe i inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacjąistotnych
warunków zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty. Poprawienie omyłek
na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówieńpublicznych może dotyczyć
różnych elementów złożonej przez wykonawcęoferty oraz omyłki te powinny miećtaki
charakter, aby zamawiający mógł dokonaćich poprawy samodzielnie, bez udziału
wykonawcy w tej czynności. W przypadku, gdyby zamawiający poprawił „omyłki”
odwołującego w niniejszym postępowaniu np. nieoszacowanie kosztów eksploatacyjnych,
które stanowiły kryterium oceny ofert oraz pozostałe, na podstawie których oferta
odwołującego została odrzucona, doprowadziłoby to do zmiany oferty, co jest
niedopuszczalne.
W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji postępowania oraz
na podstawie oświadczeń i dokumentów złożonych przez strony Izba ustaliła
i zważyła, co następuje: odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie Izba stwierdziła,że nie zachodziżadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, a odwołujący
ma interes we wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 179 ust. 1 i art. 180 ust. 1 ustawy
Prawo zamówieńpublicznych.
Stan faktyczny zaprezentowany w odwołaniu nie jest sporny i został wyczerpująco opisany
w stanowiskach stron, w związku z powyższym zbędne jest jego powtarzanie.
W kwestii dotyczącej spełnienia przez odwołującego opisanego w punkcie VIII ust. 2 lit. a)
specyfikacji istotnych warunków zamówienia warunku udziału w postępowaniu, zgodnie
z którym ubiegający sięo uzyskanie zamówienia wykonawcy musieli wykazać,że posiadają
co najmniej 3-letnie doświadczenie w serwisowaniu instalacji odwróconej osmozy (RO)
o wydajności minimum 100 m
3
permeatu na dobęw okresie ostatnich trzech lat przed
upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym
okresie, Izba stwierdziła, co następuje.
W zakresie okresu doświadczenia zamawiający postawił dwa wymogi: po pierwsze
wykonawcy musząposiadaćdoświadczenie co najmniej 3-letnie oraz po drugie –
doświadczenie to musiało zostaćuzyskane w okresie ostatnich trzech lat przed upływem
terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie
(co jest bezpośrdnim przywołaniem okresu wskazanego w § 1 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich
możeżądaćzamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogąbyć
składane, Dz. U. Nr 226, poz. 1817).
Na wstępie należy stwierdzić,że warunek ten jest nieprawidłowo sformułowany pod
względem logicznym (na co ani zamawiający, ani wykonawcy nie zwrócili uwagi na etapie
specyfikacji istotnych warunków zamówienia), gdyżnie da sięuzyskaćdoświadczenia
dłuższego niż3-letnie w okresie trzech lat oraz doświadczenia 3-letniego w okresie krótszym
niż3 lata (pomijając jużnawet fakt,że gdyby ów „krótszy okres” prowadzenia działalności
wynosił np. 3 miesiące, byłoby on zupełnie nieporównywalny z okresem 3-letnim, a zatem
i doświadczenie wykonawców byłoby nieporównywalne).
Tym samym w praktyce warunek ten (częśćpierwsząi drugąwymogu czasowego) mógł
spełnićjedynie wykonawca, który serwisował instalacjęodwróconej osmozy o wymaganych
parametrach dokładnie co do dnia przez 3 lata liczone wstecz od upływu terminu składania
ofert (lub oczywiście dłużej, jeśli umowęna obsługęserwisowązawarł wcześniej), a nie mógł
go spełnićwykonawca prowadzący działalnośćgospodarcząkrócej niż3 lata przed upływem
terminu składania ofert (nie spełnia bowiem części warunku dotyczącej posiadania 3 lat
doświadczenia). Tym samym warunku tego jużz założenia nie mógł samodzielnie spełnić
odwołujący, który działalnośćtakąprowadzi krócej niż3 lata (od sierpnia 2009 r.).
Poza tym nawet gdyby zaakceptowaćtakąmożliwośći odnieśćsiędo samego okresu
prowadzenia działalności przez odwołującego krótszego niżtrzy lata – odpowiednio musiałby
wykazaćon,że posiada doświadczenie w serwisowaniu obejmujące co do dnia okres od
rozpoczęcia prowadzenia przez siebie działalności do dnia składania ofert, czego nie
wykazał i którego to okresu doświadczenia nie posiada.
Co zaśdo zakresu przedmiotowego owego doświadczenia, Izba podzieliła stanowisko
zamawiającego w części dotyczącej pojęcia „serwisowania” oraz stanowisko odwołującego
w części dotyczącej serwisowania stacji uzdatniania wody/oczyszczalniścieków.
Izba nie zgadza sięze stawierdzeniem,że skoro zamawiający nie sprecyzował pojęcia
„serwisu”, to jego rozumienie przez wykonawców mogło byćniemal dowolnie szerokie.
Pojęcie to mogło byćbowiem rozumiane nie w sposób dowolny, lecz zgodnie z jego
„normalnym” językowym i profesjonalnym znaczeniem. Jest to zgodne równieżz zasadą
wykładni oświadczeńopisanąw art. 65 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którą
oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagająze względu na okoliczności,
w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.
Zgodnie zaśz definicjąjęzykową, słownikową, słowo „serwis” obejmuje czynności w zakresie
napraw lub konserwacji sprzętu albo zespół osób wykonujących usługi w tym zakresie – jak
przywołał zamawiający – i takie samo znaczenie ma także w języku potocznym
i profesjonalnym. RównieżIzba, pomimo wielu spraw, w których używano pojęcia „serwisu”
i „usług serwisowych”, w różnych branżach, nie spotkała sięz przyjmowaniem innego
znaczenia tego pojęcia. Tym samym za „serwis” można uznaćdopiero usługiświadczone po
zainstalowaniu i oddaniu do użytku instalacji, a nie jej projektowanie i montaż/instalację.
Za doświadczenia wykonawcy w serwisowaniu, co oczywiste, nie można teżuznaćokresu
szkolenia jego pracowników prowadzonego przez producenta oferowanych urządzeń– nieświadczył on bowiem usług serwisowych (co najwyżejświadczył je producent urządzeńi to
tylko, jeśli szkolenie odbywało sięz wykorzystaniem realnie pracującej u jakiegośpodmiotu
instalacji).
Czy jednak doświadczenie w serwisowaniu dotyczyło instalacji zainstalowanej w stacji
uzdatniania wody, oczyszczalniścieków, czy teżinnym miejscu, na gruncie brzmienia
przywołanego warunku udziału w postępowaniu nie ma znaczenia. Jeżeli zamawiający
uważa,że jest to istotna różnica, powinien był takie zastrzeżenie zawrzećw treści warunku.
Zasada ta obowiązuje niezależnie od tego, czy odnieśćsiędo § 1 ust. 1 pkt 3
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich możeżądaćzamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogąbyćskładane, czy teżjego odpowiednika w rozporządzeniu w sprawie
rodzajów dokumentów, jakich możeżądaćzamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich
te dokumenty mogąbyćskładane z roku 2006 (różnica opisów: „w zakresie niezbędnym do
wykazania spełniania warunku wiedzy i doświadczenia” i „usług i dostaw rodzajem
i wartościąodpowiadających dostawom lub usługom stanowiącym przedmiot zamówienia”).
W obu bowiem przypadkach zamawiający, aby wymagać, musiałby w warunku określić
przeznaczenie instalacji odwróconej osmozy. Zamawiający dla potrzeb niniejszego
postępowania za usługi rodzajem i wartościąodpowiadające usługom stanowiącym
przedmiot zamówienia mógł bowiem uznaćusługi serwisowe dotyczące jakiejkolwiek
instalacji odwróconej osmozy, a nie tylko oczyszczalniścieków.
W odniesieniu do zarzutu niezgodności oferty wykonawcy ze specyfikacjąistotnych
warunków zamówienia Izba stwierdziła, co następuje.
Izba uznaje za przekonującąargumentacjęzamawiającego co do powodów, z jakich uznał
on,że przewidziany w ofercie sposób realizacji nowej instalacji RO nie gwarantuje, iżnowa
instalacja odwróconej osmozy będzie pracowaćw sposób umożliwiający niezależnąpracę
dwóch instalacji (starej i nowej), ich niezależne sterowanie i serwisowanie. Jakkolwiek
bowiem odwołujący niewątpliwie dołożył staranności przy opracowaniu koncepcji realizacji
instalacji, nie posiada on o jej funkcjonowaniu wszystkich tych informacji, które uzyskał
zamawiający jako jej użytkownik, np. z jakiego powodu zamawiający zużywa takie ilości
kwasu siarkowego. Prawdopodobne jest (nie stanowi to jednak przedmiotu sporu
w niniejszym postępowaniu odwoławczym), iżstan ten wynika z faktu,że przygotowany
przez zamawiającego opis przedmiotu zamówienia nie zawiera wszystkich informacji, które
powinien on przekazaćwykonawcom w celu prawidłowego przygotowania koncepcji budowy
nowej instalacji i połączenia jej z funkcjonującą.
Należy teżzwrócićuwagę,że zamawiający w specyfikacji istotnych warunków zamówienia
nie przewidział możliwości zmiany umowy w zakresie zaoferowanej koncepcji budowy
instalacji RO (por. § 31 ust. 3 wzoru umowy), a odwołujący w ofercie nie przewidział ogólnej
przebudowy „starej” (funkcjonującej u zamawiającego) instalacji RO, tym samym,
w przypadku wystąpienia takiej konieczności w trakcie realizacji zamówienia, strony miałyby
formalne problemy z realizacjąumowy, bowiem nie mogąrozszerzyćświadczenia
wykonawcy poza zakres zawarty w specyfikacji istotnych warunków zamówienia i ofercie
(art. 140 ustawy Prawo zamówieńpublicznych).
Nie bez znaczenia jest równieżfakt,że zamawiający nie wybrał oferty innego wykonawcy,
lecz unieważnił postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, zatem przygotowując
kolejne postępowanie będzie on miał okazjęuzupełnićowe braki i niedociągnięcia m.in.
opisu przedmiotu zamówienia, a odwołujący złożyćofertęzapewniającądziałanie instalacji
zgodnie z potrzebami zamawiającego.
Co do wymogu dotyczącego samoczyszczących sięmembran 2. stopnia – rzeczywiście,
odwołujący w odpowiedzi 9.1. z 23 kwietnia 2012 r. w ramach wyjaśnienia treści oferty
wskazał,że „Membrany stopnia drugiego z założenia nie wymagajączyszczenia.
Czyszczenie membran stopnia drugiego jest czynnościąserwisowąi odbywa sięz udziałem
autoryzowanego serwisu lub przeszkolonego personelu. Spodziewany interwał czasowy
pomiędzy ewentualnym myciem membran stopnia drugiego od 1 do 5 lat w zależności od
kondycji membran.” W odpowiedzi na pytanie 16. potwierdził z kolei,że oferowana instalacja
RO posiada układ sterowania automatycznego (w rozumieniu: bez ingerencji obsługi) dla
pracy RO w trybie produkcji permeatu oraz dla załączenia trybu czyszczenia chemicznego
membran oraz dla powrotu instalacji RO do trybu produkcji permeatu po procesie
czyszczenia membran.
Z jednej więc strony odwołujący rzeczywiście wskazał,że „czyszczenie membran stopnia
drugiego jest czynnościąserwisowąi odbywa sięz udziałem autoryzowanego serwisu lub
przeszkolonego personelu”, co mogło wywołaću zamawiającego przekonanie,że oferowane
urządzenia nie posiadająwymaganej funkcjonalności. Jednak z drugiej strony, zdaniem Izby,
porównanie tych informacji mogłoby skutkowaćkoniecznościązwrócenia siędo wykonawcy
o dalsze wyjaśnienia (doprecyzowanie informacji), choćbyćmoże zrezygnował z tych
wyjaśnieńze względu na to, iżznalazł inne podstawy do odrzucenia oferty i wyjaśnienia te
i tak byłyby niecelowe. Zamawiający co prawda w odpowiedzi stwierdził,że wyjaśnienia te
były dla niego „jasne”, lecz, zdaniem Izby, jeśli uznać,że nie potwierdzająone
automatycznego czyszczenia sięmembran 2. stopnia, to sąone sprzeczne (raz podano,że
czyszcząsięautomatycznie, innym razem,że wymagajączyszczenia przez serwis).
Zdaniem Izby należy je jednak interpretowaćw ten sposób, jak podał odwołujący, czyliże
wykonawca w odpowiedzi 9.1., pomimo zacytowanego zdania, prawdopodobnie miał na
myśli nie „zwykłe” oczyszczanie membran, lecz okresowe. Nie jest bowiem niczym
niezwykłym i dotyczy to różnych urządzeńi różnych branż,że urządzenia działające
„automatycznie” nie stanowiąabsolutnej perpetuum mobile, lecz wymagająco jakiśczas
ingerencji człowieka lub wymiany.
Jeżeli więc zamawiający miał w tym zakresie konkretne wymagania, powinien był opisaćje
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Co do obliczeńodwołującego dotyczących przewidywanej ilości zużywanego kwasu
siarkowego Izba stwierdziła,że odwołujący przewidział zakup kwasu równieżw piątym roku
działania nowej instalacji RO, a przesunięcie tego wersu do roku czwartego należy uznaćza
oczywistąomyłkępisarską(czy teżraczej „graficzną”, gdyżodnosi siędo linii podziału
tabeli). Co do przyjętej do wyliczeńceny jednostkowej kwasu siarkowego – równieżw tym
przypadku, jeśli zamawiający nie podał danych cenowych do obliczeń, nie może czynić
wykonawcy zarzutu,że zastosował on cenę, za którąto wykonawca, a nie zamawiający
dokonuje zakupu kwasu.
Co do ilości przewidzianego przez odwołującego zużycia kwasu siarkowego – zamawiający
w załączniku nr 8 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia „Koszty eksploatacji
w okresie 5 lat” w założeniach do wyliczeńpodał m.in.średnie parametry odcieku surowego
z kwatery B1 i parametryścieków oczyszczonych (przez odesłanie do punktu III opisu
przedmiotu zamówienia). Zatem jasne jest,że te parametry wykonawca powinien był przyjąć
do symulacji wyliczeń.
Ze względu zaśna brak informacji w zakresie realnej jakości odcieku w poszczególnych
okresach roku, na którąpowoływał sięzamawiający podczas rozprawy, trudno przyznać
racjęktórejśze stron (zwłaszczaże zamawiający nie podał tych danych wykonawcom
oczekując,że sami je uzyskają, o których to oczekiwaniach zresztąwykonawców nie
poinformował).
Na marginesie warto teżzwrócićzamawiającemu uwagę,że jeśli owo wyliczenie ma
stanowićpodstawęoceny ofert w jednym z kryteriów wyboru oferty najkorzystniejszej (koszty
eksploatacji), to zamawiający powinien podaćistotne dane wyjściowe do obliczeń, które
wykonawca powinien przyjąćw symulacji, w szczególności owącenęjednostkową,
przeliczenie tej ceny wg stężenia kwasu (jeśli mogąbyćone różne w różnych koncepcjach
wykonania instalacji) oraz jakości odcieku, aby obliczenia te były porównywalne.
Co zaśdo ww. parametrów podanych w opisie przedmiotu zamówienia oraz innych braków
lub nieprecyzyjnych informacji – zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych to zamawiający zobowiązany jest opisaćprzedmiot zamówienia w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocądostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące miećwpływ na sporządzenie
oferty, zatem niedopuszczalne jest na etapie „po złożeniu ofert” zarzucanie wykonawcy, iż
nie dokonał on własnych pomiarów parametrów odcieku/ścieków (czy to do opracowania
koncepcji instalacji, czy do wyliczeńkosztów eksploatacji), zwłaszcza w braku takiego
wymogu w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Jednak w obecnej sytuacji istniejącej w postępowaniu (jego unieważnienie przez
zamawiającego), nawet gdyby uchybienia zamawiającego w przygotowaniu specyfikacji
istotnych warunków zamówienia były tak duże,że powodowałyby stwierdzenie konieczności
unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo zamówień
publicznych, nie ma to wpływu na wynik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
(które, niezależnie od podstawy unieważnienia postępowania, i tak zostało unieważnione).
Co do zarzutu naruszenia przez zamawiającego art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych Izba stwierdziła,że charakter zarzuconych odwołującemu niezgodności treści
oferty ze specyfikacjąistotnych warunków zamówienia powoduje,że nie sąto „omyłki”, które
zamawiający mógłby poprawić– poprawienie to musiałoby bowiem polegaćna opracowaniu
nowej koncepcji realizacji instalacji i dokonaniu nowych wyliczeńkosztów eksploatacji.
Co do naruszenia przez zamawiającego obowiązku informacyjnego, o którym mowa w art.
92 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych – zamawiający ma rację,że przepis ten
bezpośrednio odnosi siędo sytuacji, w której zamawiający wybrał ofertęnajkorzystniejszą
(„Niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty zamawiający jednocześnie zawiadamia
wykonawców…”), co nie miało miejsca w niniejszym postępowaniu, a w przypadku
unieważnienia postępowania zastosowanie ma art. 93 ust. 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych, zgodnie z którym o unieważnieniu postępowania zamawiający zawiadamia
równocześnie wszystkich wykonawców, którzy odpowiednio ubiegali sięo udzielenie
zamówienia lub złożyli oferty podając uzasadnienie faktyczne i prawne. Jednak należy
zwrócićuwagę,że, jeśli podstawąunieważnienia postępowania jest art. 93 ust. 1 pkt 1
ustawy Prawo zamówieńpublicznych, to powód, dla którego zamawiający uznał,że nie
złożonożadnej oferty niepodlegającej odrzuceniu (dlaczego wykluczył wykonawców lub
odrzucił ich oferty), stanowi częśćstanu faktycznego sprawy i powinien znaleźćsię
w uzasadnieniu faktycznym.
W piśmie z 10 maja 2012 r. o unieważnieniu postępowania zamawiający takie uzasadnienie
zawarł, choćzdaniem odwołującego było ono zbyt lakoniczne. Rzeczywiście, zamawiający
argumentacjęzawartąw odpowiedzi na odwołanie w zakresie odrzucenia oferty
odwołującego powinien był zawrzećjużw informacji o unieważnieniu postępowania, co
pozwoliłoby
odwołującemu
w
pełniejszy
sposób
ocenić
poprawność
działania
zamawiającego, a tym samym, czy konieczne jest złożenie odwołania od tej decyzji.
Co do braku wskazania w stosunku do Wehrle Umwelt GmbH okoliczności, które oprócz
wykluczenia tego wykonawcy skutkowałyby także odrzuceniem jego oferty – w informacji
o unieważnieniu postępowania zamawiający wskazał,że wykonawca ten podlega
wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, gdyżnie
wniósł wadium do upływu terminu składania ofert. Zaistnienie takiej okoliczności powoduje,że zamawiający może uznać,że oferta i tak nie może być„skuteczna”, więc jej badanie jest
nieekonomiczne z punktu widzenia włożonego w jej badanie merytoryczne czasu i wysiłku.
Jednak w przypadku, gdyby owa podstawa wykluczenia odpadła, tj. okazałoby się,że
wykonawca jednak wniósł wadium prawidłowo, zamawiający musiałby tych czynności
dokonaćw terminie późniejszym, co przedłużyłoby postępowanie przetargowe, a dodatkowo
mogłoby
spowodować
poniesienie
przez
zamawiającego
kosztów
postępowania
odwoławczego – dlatego decyzjęo zakresie badania oferty (wykazania wszystkich czy tylko
niektórych przyczyn wykluczenia wykonawcy i odrzucenia oferty) podejmuje zamawiający.
Z punktu widzenia wpływu na wynik postępowania niepodanie wszystkich przyczyn
wykluczenia wykonawcy lub odrzucenia jego oferty, gdy pozostałe sąbezsporne
i „skuteczne”, nie ma to istotnego znaczenia.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji odwołanie oddalając.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówieńpublicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
2, § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………….………
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża Probiko Sp. z o.o. ul. Paderewskiego 38A, 62-020
Swarzędz i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Probiko Sp.
z o.o. ul. Paderewskiego 38A, 62-020 Swarzędz tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Probiko Sp. z o.o. ul. Paderewskiego 38A, 62-020 Swarzędz
na rzecz Eko Dolina Sp. z o.o. al. Parku Krajobrazowego 99, Łężyce, 84-207
Koleczkowo kwotę 496 zł 00 gr (słownie: czterysta dziewięćdziesiąt sześć
złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesione z tytułu dojazdu na rozprawę.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gdańsku.
Przewodniczący: ……………….…
Sygn. akt: KIO 1030/12
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Eko Dolina sp. z o.o. prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego na „dostawęwraz z montażem instalacji odwróconej osmozy (RO)
przeznaczonej do oczyszczania odcieku z kwater składowych” na podstawie ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759
z późn. zm.) w trybie przetargu nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 3 marca 2012 r. w Dzienniku Urzędowym
UE, a wartośćzamówienia jest większa niżkwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8
ustawy Prawo zamówieńpublicznych.
21 maja 2012 r. odwołujący – PROBIKO Sp. z o.o. wniósł odwołanie zarzucając
zamawiającemu naruszenie następujących przepisów ustawy Prawo zamówieńpublicznych:
1. art. 24 ust. 2 pkt 4 i art. 89 ust. 1 pkt 5 poprzez błędne przyjęcie,że odwołujący podlega
wykluczeniu z udziału w postępowaniu, a jego oferta jako złożona przez wykluczonego
wykonawcępodlega odrzuceniu,
2. art. 89 ust. 1 pkt 2 poprzez dokonanie nieprawidłowej oceny ofert i błędne przyjęcie,że
treśćoferty złożonej przez odwołującego nie odpowiada treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, a w konsekwencji poprzez bezpodstawne odrzucenie oferty
odwołującego,
3. art. 92 ust. 1 pkt 2 poprzez niepodanie uzasadnienia faktycznego odrzucenia oferty
odwołującego z przyczyn niezgodności z treściąspecyfikacji istotnych warunków
zamówienia, w szczególności w zakresie rozwiązańtechnologicznych umożliwiających
niezależnąpracędwóch instalacji RO (starej i nowej) i związanych z czyszczeniem instalacji
oraz odnoszących siędo złożonego wraz z tąofertązałącznika nr 8 – „Koszty eksploatacji
w okresie 5 lat", co miało wpływ na możliwośćzłożeniaśrodka ochrony prawnej,
a w konsekwencji mogło miećwpływ na wynik postępowania,
4. art. 92 ust. 1 pkt 2 i 3 poprzez niepodanie uzasadnienia prawnego wykluczenia
z postępowania wykonawcy Wehrle Umwelt GmbH oraz poprzez niepodanie uzasadnienia
faktycznego i prawnego wykluczenia wykonawcy Ortocal s.a. z postępowania i odrzucenia
ofert tych wykonawców, co miało wpływ na możliwośćzłożeniaśrodka ochrony prawnej,
a w konsekwencji mogło miećwpływ na wynik postępowania,
5. art. 87 ust. 1 poprzez zaniechanie dodatkowych wyjaśnień, co w konsekwencji
doprowadziło do nieprawidłowej oceny ofert i błędnego przyjęcia,że treśćoferty złożonej
przez odwołującego nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
6. art. 91 ust. 1 poprzez zaniechanie wyboru oferty najkorzystniejszej w postępowaniu, tj.
oferty odwołującego,
7. art. 93 ust. 1 pkt 1 poprzez błędne przyjęcie,że zachodząprzesłanki unieważnienia
postępowanie o udzielenie zamówienia w postaci niezłożeniażadnej oferty niepodlegającej
odrzuceniu,
8. art. 7 ust. 1 poprzez nierówne traktowanie wykonawców polegające na braku oceny ofert
konkurencyjnych, a w przypadku, gdy zamawiający dokonał jednak badania i oceny ofert
konkurencyjnych – polegające na nieodrzuceniu ofert konkurencyjnych (w szczególności
oferty Wehrle Umwelt GmbH), w tym z uwagi na brak podania w ofercie kosztów eksploatacji
kwasu siarkowego, podczas gdy zamawiający odrzucił ofertęodwołującego ze względu na
brak oszacowania kosztów eksploatacji kwasu siarkowego,
9. art. 87 ust. 2 pkt 3 poprzez zaniechanie poprawienia omyłek w treści oferty odwołującego
niepowodujących istotnych zmian w treści oferty oraz poprzez zaniechanie niezwłocznego
poinformowania o powyższym odwołującego.
Odwołujący wniósł o:
1. unieważnienie czynności: unieważnienia postępowania, oceny spełniania warunków
udziału odwołującego w postępowaniu, wykluczenia odwołującego, badania i oceny oferty
odwołującego, odrzucenia oferty odwołującego,
2. nakazanie zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny spełniania przez
odwołującego warunków udziału w postępowaniu oraz czynności badania i oceny oferty
odwołującego i: dopuszczenia odwołującego do udziału w postępowaniu, dokonania wyboru
oferty złożonej przez odwołującego jako oferty najkorzystniejszej, uzupełnienia informacji
o wynikach postępowania poprzez podanie uzasadnienia faktycznego i prawnego w zakresie
wynikającym z przepisów prawa, ewentualnie poprzedzenie wyboru oferty wezwaniem
odwołującego do złożenia dodatkowych wyjaśnieńdotyczących treści oferty odwołującego,
a dotyczących załączonej do oferty „Koncepcji technologicznej” oraz „Kosztów eksploatacji
w okresie 5 lat”, ewentualnie – w przypadku uznania,że oferta odwołującego jest niezgodna
ze specyfikacjąistotnych warunków zamówienia, przy czym niezgodnośćnie powoduje
istotnych zmian w treści oferty – poprawienie przez zamawiającego omyłek w treści oferty
odwołującego.
Odwołujący następująco uzasadnił swoje odwołanie.
Zamawiający w zawiadomieniu o unieważnieniu postępowania wskazał,że zgodnie
z rozdziałem VIII ust. 2 lit. a) specyfikacji istotnych warunków zamówienia odwołujący musiał
wykazać,że posiada co najmniej 3-letnie doświadczenie w serwisowaniu instalacji
odwróconej osmozy (RO) o wydajności minimum 100 m
3
permeatu na dobęw okresie
ostatnich trzech lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy – w tym okresie.
Na podstawie przedstawionego przez odwołującego wykazu wykonanych usług oraz
załączonych listów referencyjnych, a także po analizie wyjaśnieńodwołującego zamawiający
doszedł do przekonania,że odwołujący nie potwierdził spełnienia warunku posiadania ww.
doświadczenia, co zdaniem odwołującego, jest ocenąnieprawidłową.
Odwołujący został wpisany do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego i tym
samym rozpoczął działalnośćw sierpniu 2009 r., czyli okres pomiędzy rozpoczęciem
działalności przez odwołującego a upływem terminu składania ofert jest krótszy niżtrzy lata,
w związku z czym odwołujący powinien był wykazaćspełnienie spornego warunku w tymże
okresie, tj. w całym okresie prowadzenia działalności.
Na potwierdzenie powyższego odwołujący złożył dokument w postaci „Bezusterkowego
Protokołu Odbioru Końcowego z wykonania umowy nr 508020/63/2010” z 18 maja 2011 r.,
zgodnie z którym odwołujący pełnił dzienny nadzór nad pracąpodczyszczalni w trakcie
trwania próby końcowej w okresie od 18 listopada 2010 r. do 18 maja 2011 r., czego
zamawiający nie kwestionuje. Odwołujący złożył teżlist referencyjny wystawiony przez
HydrobudowęPolska S.A., z którego wynika,że odwołujący był współrealizatorem projektu
związanego z oczyszczaniem odcieków z wysypiska odpadów w zakresie zaprojektowania,
dostawy, uruchomienia, serwisowania i próbnej eksploatacji instalacji odwróconej osmozy
(RO) dla obróbki odcieków z Zakładu Utylizacji Odpadów w Gdańsku Szadółkach. Instalacja
pracuje od 15 grudnia 2009 r. Zgodnie z listem referencyjnym wystawionym przez HAASE
Energietechnik AiG & Co. odwołujący od 25 sierpnia 2009 r. brał udział w uruchomieniu,
pracach montażowych, serwisowych i eksploatacyjnych instalacji RO o wydajności 180m
3
na
dobęw Zakładzie Utylizacyjnym w Gdańsku.
Zdaniem zamawiającego powyższe informacje (w szczególności serwisowanie w dacie
25 sierpnia 2009 r. i 15 grudnia 2009 r.) sąrozbieżne i jako takie nieprawdopodobne,
w związku z czym zamawiający dał wiaręwyłącznie temu oświadczeniu odwołującego,
zgodnie z którym czynności serwisowe na podczyszczalni odcieków na terenie ZUO Szadółki
były wykonywane przez odwołującego nie wcześniej niżod 18 listopada 2010 r.
Odwołujący nie zgadza sięz tąopinią. Instalacja odwróconej osmozy ma
zindywidualizowany charakter i przeznaczenie, udział wyspecjalizowanej i przeszkolonej
firmy jest niezbędny nie tylko po zainstalowaniu urządzenia, ale także na wcześniejszych
etapach procesu eksploatacyjnego, jeszcze przed oddaniem instalacji/urządzenia do pełnej
eksploatacji w celu dostosowania konkretnej instalacji/urządzenia do potrzeb danego
podmiotu. Tym samym nie jest technicznie możliwe zainstalowanie nowego, dedykowanego
na potrzeby konkretnego projektu urządzenia do odwróconej osmozy bez uprzedniego
przeprowadzenia szeregu czynności dostosowawczych, serwisowych, zapewniających
możliwośćskutecznego uruchomienia i dalszej eksploatacji wyprodukowanego urządzenia.
Zamawiający błędnie przyjął,że aktywnośćodwołującego w procesie eksploatacji instalacji
do odwróconej osmozy mogła rozpocząćsiędopiero poprzez sprawowanie dziennego
nadzoru nad pracąpodczyszczalni w trakcie trwania próby końcowej.
Zamawiający nie sprecyzował pojęcia „serwisu”, w związku z czym jego rozumienie przez
wykonawców mogło byćdowolnie szerokie, z uwzględnieniem specyfiki przedmiotu
zamówienia i poprzez „serwis” wykonawcy mogli rozumiećzarówno serwis powykonawczy,
jak i serwis pogwarancyjny, serwis gwarancyjny i wykonywany w trakcie montowania
instalacji, serwis związany z naprawianiem, uzgadnianiem, monitorowaniem itp.
Odwołujący z ostrożności uzupełnił swojąofertęo referencje serwisowe spółki Centrum
Badawczo – Wdrożeniowego UNITEX Sp. z o.o., która udostępniła odwołującemu swoją
wiedzęi doświadczenie na potrzeby przedmiotowego postępowania. Zamawiający uznał
jednak,że doświadczenie ww. spółki nie spełnia spornego warunku dopuszczenia do udziału
w postępowaniu, albowiem referencje i doświadczenie spółki UNITEX dotycząserwisowania
urządzeńodwróconej osmozy w stacji uzdatniania wody, podczas gdy przedmiotowe
zamówienie dotyczy oczyszczalniścieków i nie jest tożsame z zakresem przedmiotowego
zamówienia. Warunek taki nie wynika jednak z treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Poza tym proces odwróconej osmozy ma szerokie praktyczne zastosowanie
w różnych dziedzinachżycia i nie jest tak,że jest on typowy dla oczyszczalniścieków,
a nietypowy dla stacji uzdatniania wody.
Co do przyczyn odrzucenia oferty odwołującego – w ocenie zamawiającego oferta ta nie
spełnia wymagańspecyfikacji istotnych warunków zamówienia, zgodnie z którymi nowa
instalacja RO ma pracowaćw sposób umożliwiający niezależnąpracędwóch instalacji RO
(starej i nowej), ich niezależne sterowanie i serwisowanie. Zamawiający nie sprecyzował
jednak, dlaczego doszedł do takiego przekonania, więc odwołujący nie mógł odnieśćsiędo
zarzutów w tym zakresie. Jednakże załączone do oferty rysunki „Schemat technologiczny
instalacji RO” oraz „Rzut pomieszczeńz rozmieszczeniem urządzeń” obrazujązakres
i ułożenie nowej instalacji RO, która to instalacja nie modyfikuje i nie zakłóca pracy istniejącej
instalacji RO. Zgodnie z projektem umowy to właśnie przedmiotem umowy miało byćm.in.
zaprojektowanie technologii procesu podczyszczaniaścieków i odcieków, która będzie
pracowaćrównolegle z istniejącąinstalacjąoczyszczonej osmozy (§ 1 ust. 2 pkt A lit. a)
i § 17 lit. a), w związku z czym szczegółowe rozwiązania w tym zakresie nie mogły być
przedmiotem oferty. Odwołujący stoi na stanowisku,że nowa instalacja RO może pracować
w sposób umożliwiający niezależnąpracędwóch instalacji RO (starej i nowej), ich
niezależne sterowanie i serwisowanie.
Zamawiający wskazał też,że oferta nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, bowiem nie przewiduje automatycznego czyszczenia membran 2-go stopnia.
Według odwołującego oferta odpowiada w ww. zakresie treści specyfikacji. Zgodnie
z pytaniami zamawiającego odwołujący złożył stosowne wyjaśnienia w piśmie z 23 kwietnia
2012 r. – na pytanie nr 9 dotyczące sposobu czyszczenia membran odwołujący
odpowiedział,że membrany 2. stopnia z założenia nie wymagajączyszczenia, a czyszczenie
tych membran jest czynnościąserwisowąi odbywa sięz udziałem autoryzowanego serwisu
lub przeszkolonego personelu. Wyjaśnił też,że wbrew zarzutowi zamawiającego, pompa
2. stopnia jest oznaczona na schemacie technologicznym. Z kolei na pytanie nr 16 dotyczące
automatycznego sterowania pracy urządzenia odwołujący potwierdził,że oferowana
instalacja posiada układ sterowania automatycznego (bez ingerencji obsługi) dla pracy RO,
a zatem jest zgodna z oczekiwaniami zamawiającego. Wyjaśnienia te sąspójne i nie
powinny budzićwątpliwości zamawiającego – odpowiadając na pytanie nr 9 odwołujący
przedstawił możliwości i sytuacje, w jakich takie czyszczenie będzie miało miejsce, tj.
w trybie normalnej pracy instalacji RO czyszczenie membran 2. stopnia następuje w okresie
od roku do 5 lat, w zależności od kondycji membran, dlatego podano,że „membrany stopnia
drugiego z założenia nie wymagajączyszczenia” (membrany 1. stopnia czyści sięco kilka
dni). Jeśli membrany 2. stopnia wymagajączęstszego czyszczenia, oznacza to,że instalacja
nie pracuje poprawnie i należy wezwaćserwis. Odwołujący nie przyznał ani nie zasugerował,że membrany stopnia 2. nie będączyszczone automatycznie. Gdyby jednak zamawiający
powziął wątpliwości, powinien był raz jeszcze wezwaćodwołującego do udzielenia
wyjaśnień.
Według zamawiającego w ofercie odwołującego nie oszacowano równieżkosztów
eksploatacyjnych związanych z dozowaniem kwasu siarkowego. Odwołujący jednak
oszacował powyższe koszty, co znalazło odzwierciedlenie w tabeli załącznika nr 8. W 1. roku
eksploatacja kwasu siarkowego miałaby wynosić105.300,00 zł, a od 2. do 5 roku po
150.562,50 zł, łącznie 707.550,00 zł. Zamawiający zwrócił siędo odwołującego z pytaniami
dotyczącymi obliczeńtechnologicznych i eksploatacyjnych kwasu (pytanie nr 11), na które
odwołujący odpowiedział. Należy teżzwrócićuwagę, iżwedług wiedzy odwołującego
w ofertach konkurencyjnych nie podano kosztów eksploatacji kwasu siarkowego,
w szczególności w ofercie spółki Wehrle Umwelt GmbH.
„Z ostrożności” odwołujący podniósł,że nawet gdyby uznać,że oferta była niezgodna
z treściąspecyfikacji istotnych warunków zamówienia, to omyłki te nie powodowały istotnych
zmian w treści oferty i podlegały poprawieniu przez zamawiającego na podstawie art. 87 ust.
2 pkt 3 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, czego zamawiający zaniechał.
Zamawiający złożył pisemnąodpowiedźna odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania
oraz obciążenie odwołującego kosztami postępowania – kosztem dojazdu na rozprawę.
Zamawiający podtrzymał swoje stanowisko, iżwykonawca nie spełnia wymogu posiadania
odpowiedniej wiedzy i doświadczenia.
Wykonawca wskazuje,że skoro zamawiający nie zdefiniował pojęcia „serwisu”, jego
rozumienie przez wykonawców mogło byćdowolnie szerokie, w tym obejmujące etap przed
dostawąi instalacjąurządzenia – jest to bezpodstawne, gdyżzgodnie z powszechnym
rozumieniem tego pojęcia w języku polskim „serwis” obejmuje czynności w zakresie napraw
lub konserwacji sprzętu albo zespół osób wykonujących usługi w tym zakresie (definicja
zawarta w „Słowniku języka polskiego” PWN dostępna na stronie internetowej). Zatem
wymagane doświadczenie w serwisowaniu w potocznym rozumieniu obejmuje: czynności
związane z wykonywaniem okresowych przeglądów gwarancyjnych i pogwarancyjnych
instalacji, czynności związane z naprawągwarancyjnąi pogwarancyjnąuszkodzonych
urządzeńi podzespołów instalacji, czynności związane z przeprowadzaniem bieżącej
wymiany elementów i części zużywających sięobjętych i nieobjętych gwarancją– w okresie
gwarancyjnym i pogwarancyjnym, czynności związane z analiząpoprawności działania
procesu technologicznego realizowanego przez instalacjęw trakcie jej eksploatacji,
czynności związane z modyfikowaniem procesu technologicznego realizowanego przez
instalacjęw trakcie jego eksploatacji tak, aby dostosowaćproces technologiczny do
ewentualnych zmian parametrów pracy obiektu lub oczekiwanego przez użytkownika efektu
technologicznego.
Ponieważzamawiający nie przewidywał, aby prace serwisowe obejmowały jakieś
dodatkowe, specyficzne i nietypowe prace, które miałyby byćrealizowane lub uwzględnione
w zakresie prac serwisowych, nie było potrzeby stosowania specjalnej definicji do określenia
czegoś, co jest dobrze znane i rozumiane. Przyjęcie innej definicji, tj. obejmującej fazę
budowy, jest trudne do zdefiniowania i rozróżnienia, które prace sąpracami wykonawczymi,
a które serwisowymi i czy w ogóle sąto prace serwisowe, co wyklucza możliwość
przeprowadzenia ich weryfikacji co do zakresu i dat wykonanych prac. Za datęrozpoczęcia
serwisowania instalacji należy przyjąćdatęzakończenia prac montażowych i przekazania
obiektu użytkownikowi jako ukończonego i sprawnego. Określanie prac wykonawczych
w trakcie budowy obiektu lub instalacji, a tym bardziej doradztwa technicznego na etapie
projektowym mianem „prac serwisowych” wykracza poza potoczne rozumienie pojęć„serwis”
i „prace serwisowe”.
Załączone do oferty dokumenty w sposób nie budzący wątpliwości potwierdzają,że
odwołujący nie spełnia wymogu posiadania odpowiednio długiego doświadczenia
w serwisowaniu instalacji odwróconej osmozy.
Błędne jest teżstanowisko odwołującego, iżprocesy technologiczne odwróconej osmozy
i problemy związane z bezpiecznym zagospodarowaniem jej produktów sąidentyczne lub
zbliżone w instalacjach RO przeznaczonych dla oczyszczania odcieków z kwater składowych
i przeznaczonych do uzdatniania wody. Sam odwołujący wskazuje,że każdorazowo
zastosowanie instalacji odwróconej osmozy musi uwzględniaćzadanie, do którego została
ona zastosowana, w tym specyficzne warunki eksploatacyjne obiektu i procesy
technologiczne, z którymi instalacja RO zostanie zintegrowana i które będąwpływaćna jej
sprawnośćeksploatacyjnąi bezawaryjnąpracę, a także na koniecznośćudziału
wyspecjalizowanej i przeszkolonej firmy w procesie projektowania, wykonawstwa
i serwisowania instalacji RO dla konkretnego zastosowania i użytkownika. Taka teżbyła
intencja
zamawiającego
przy
formułowaniu
warunku
o
3-letnim
doświadczeniu
w serwisowaniu instalacji odwróconej osmozy – aby wykonawca, który będzie realizował
inwestycję, znał nie tylko ogólny mechanizm procesu odwróconej osmozy, ale również
specyfikęprocesów technologicznych m.in.: proces oczyszczania odcieku z kwater
składowych, występujące zaburzenia procesów technologicznych w cyklu rocznym
i wieloletnim, procesy technologiczne realizowane w obiekcie użytkownika, które będąmiały
wpływ na eksploatacjęi bezawaryjnąpracęużytkowanej instalacji.
Skoro w przedmiotowym postępowaniu przedmiotem zamówienia była dostawa wraz
z montażem instalacji odwróconej osmozy przeznaczonej do oczyszczania odcieku z kwater
składowych o określonych cechach technicznych, to niezbędnąwiedząi doświadczeniem
potencjalnego wykonawcy jest wiedza i doświadczenie właśnie w serwisowaniu takich
instalacji odwróconej osmozy, jak określone w zamówieniu, a nie w serwisowaniu
jakichkolwiek instalacji odwróconej osmozy. W okolicznościach niniejszej sprawy wykazanie
sięniezbędnym doświadczeniem i wiedządo wykonania przedmiotu zamówienia, to
wykazanie sięprzez potencjalnego wykonawcęwłaśnie serwisowaniem instalacji odwróconej
osmozy przeznaczonej do oczyszczania odcieku z kwater składowych, gdyżtylko takie
usługi będąpotwierdzały niezbędnąpraktykęodpowiadającąrodzajowo przedmiotowi
zamówienia.
W piśmie dotyczącym unieważnienia postępowania zamawiający wskazał, iżanaliza
oferowanego przez odwołującego rozwiązania technologicznego wykazała,że oferta nie
spełnia wymagańspecyfikacji istotnych warunków zamówienia, zgodnie z którymi nowa
instalacja RO ma pracowaćw sposób umożliwiający niezależnąpracędwóch instalacji RO
(starej i nowej), ich niezależne sterowanie i serwisowanie. Brak spełnienia przez
zaproponowane rozwiązanie technologiczne wymogów specyfikacji był tak oczywisty, iż
zamawiający uznał za zbędne przedstawianie dokładnej przeprowadzonej analizy.
Na podstawie analizy technologicznej oferty, w tym „Schematu technologicznego instalacji
RO” zamawiający stwierdził,że nowa instalacja zostanie podłączona do istniejącej za
istniejącym „Zbiornikiem buforowym” o pojemności 3 m
3
(„zbiornik wyrównawczy”, ZW).
Takie rozwiązanie oznacza, iżdo doprowadzenia odcieku surowego do nowej instalacji
zostanąwykorzystane instalacje i urządzenia znajdujące sięw procesie technologicznym
pomiędzy zbiornikiem KZ i zbiornikiem ZW, a do prowadzenia procesu technologicznego
oczyszczania odcieku w nowej instalacji zostanąwykorzystane następujące istniejące
urządzenia i instalacje: komora zakwaszania (KZ), wstępny filtr piaskowy (WFP), rurociąg
tłoczny pomiędzy WFP i ZW, zbiornik wyrównawczy i instalacja dozowania kwasu
siarkowego do KZ. Rozwiązanie technologiczne oferowane przez odwołującego będzie
wiązaćsięz ingerencjąw konstrukcję, pracęi eksploatacjętych elementów (odpowiedźna
pytanie 12.1.).
Komora zakwaszania jest wykorzystywana w procesie technologicznym istniejącej RO do
zakwaszenia odcieku kwasem siarkowym w ilości 6,67 dm
3
/m
3
. Przy równoległej pracy
istniejącej i nowej instalacji RO nie ma możliwości zakwaszenia w KZ odcieku w innym
stężeniu dla istniejącej RO i w innym stężeniu dla nowej RO, więc odciek musi byćw całej
objętości wpływającej do KZ zakwaszony co najmniej do stężenia wymaganego przez
parametry technologiczne istniejącej RO. Zatem wymagania technologiczne dotyczące
zakwaszenia odcieku dla istniejącej instalacji będąwpływały na parametry eksploatacyjne
nowej RO, równocześnie dostosowanie stężenia kwasu do wymagańtechnologicznych
nowej instalacji RO (podwyższenie lub obniżenie stężenia) wpłynie na parametry
eksploatacyjne istniejącej instalacji RO. Rozwiązanie wykorzystujące KZ bezżadnych
modyfikacji konstrukcyjnych lub technologicznych musi prowadzićdo wniosku,że
równoczesna i równoległa eksploatacja istniejącej i nowej instalacji RO możliwa jest jedynie
wtedy, gdy obie instalacje będąoczyszczaćodciek zakwaszony takąsamądawkąkwasu
w komorze KZ. Tym samym istniejąca i nowa instalacja RO będąod siebie uzależnione
poziomem stężenia kwasu wymaganego do zakwaszenia odcieku poprzez wykorzystanie
komory KZ.
Filtr WFP wykorzystywany w prowadzonym obecnie procesie technologicznym oczyszczania
odcieku pracuje z prędkościąfiltracji ok. 7-10 m/h. Obciążenie filtra WFP dodatkowąporcją
odcieku przeznaczonądo oczyszczenia w nowej instalacji RO spowoduje zwiększenie
prędkości filtracji do ok. 22,9-25,5 m/h. Tak duża prędkośćfiltracji będzie miała bezpośredni
i negatywny wpływ na parametry odcieku kierowanego do oczyszczenia w istniejącej
instalacji RO, co w konsekwencji wpłynie na obniżenie jej parametrów eksploatacyjnych.
Wykorzystanie filtra WFP w instalacji doprowadzającej odciek surowy do oczyszczenia
w nowej instalacji bez ingerencji w jego konstrukcjęlub eksploatacjęuzależni pracę
istniejącej instalacji od pracy nowej instalacji i doprowadzi do konieczności pracy filtra WFP
w przeciążeniu hydraulicznym i technologicznym, co będzie miało bezpośredni wpływ na
funkcjonowanie i efekty technologiczne uzyskiwane przez istniejącąinstalacjęRO.
Rurociąg tłoczny tranzytowy pomiędzy filtrem WFP i zbiornikiem ZW pracuje obecnie
z prędkościąprzepływu ok. 2,6 m/s. Obciążenie tego rurociągu dodatkowąporcjąodcieku
przeznaczonądo oczyszczenia w nowej instalacji RO spowoduje zwiększenie prędkości
przepływu do ok. 6,9 m/s. Tak duża prędkośćprzepływu odcieku w rurociągu spowoduje
wzrost oporów hydraulicznych liniowych na długości rurociągu i miejscowych na tym odcinku
rurociągu, uniemożliwi skutecznąfiltracjęw filtrze WFP i doprowadzi do konieczności
częstszego czyszczenia filtra piaskowego RO i wymiany wkładów filtracyjnych. Wzrost
oporów przepływu spowoduje zmniejszenie wydajności odcieku przepływającego przez ten
rurociąg (zgodnie z wykresem jego charakterystyki pracy). Wykorzystanie istniejącego
rurociągu tranzytowego pomiędzy WFP i ZW bez zwiększenia jego przepustowości
spowoduje,że ilośćodcieku doprowadzana do zbiornika ZW nie będzie wystarczająca dla
zapewnienia zakładanych wydajności eksploatacyjnych obu instalacji pracujących
równolegle i jednocześnie, więc praca obu instalacji musiałaby sięodbywaćnaprzemiennie
lub z niepełnąwydajnościąeksploatacyjną. Wykorzystanie istniejącego zbiornika ZW bez
ingerencji w jego konstrukcjęlub pojemnośćspowoduje,że pojemnośćrobocza ZW będzie
zbyt mała, aby mogła pokryćdeficyt odcieku spowodowany zbyt małąprzepustowością
rurociągu tranzytowego w czasie równoległej pracy obu instalacji.
Bez ingerencji w proces płukania filtra WFP i sterowania pracąistniejącej instalacji RO
rozwiązanie technologiczne odwołującego powoduje,że uruchomienie procesu płukania filtra
WFP doprowadzi do jednoczesnego zatrzymania istniejącej i nowej instalacji RO (pojemność
robocza zbiornika ZW wystarczy maksymalnie na ok. 6 minut pracy obu instalacji RO
jednocześnie z pełnąwydajnością, płukanie automatyczne filtrażwirowego wynosi 15 minut
– spowoduje to częste przestoje obu instalacji).
Obliczenie zużywanego kwasu solnego przez oferowanąinstalacjęRO zostało w ofercie
odwołującego znacząco niedoszacowane (co najmniej o 821.250 kg na rok, co w ciągu 5-ciu
lat daje kwotę2.463.750 zł wobec przewidywanych w ofercie 752.812,50 zł), co
zwiększyłoby przedstawione koszty eksploatacyjne o 69,4%. Poza tym w ofercie w 5. roku
nie wykazano zużycia kwasu.
Na etapie przygotowania ofert zamawiający poinformował o aktualnym zużyciu kwasu
siarkowego w ilości 6,67dm
3
/m
3
odcieku, czyli 5-krotnie przewyższającej dawkęprzyjętą
w ofercie. Zaniżona ilośćzużycia kwasu może wynikaćz przyjęcia założenia, iżodciek
surowy będzie wstępnie zakwaszany przez zamawiającego w zbiorniku KZ przez istniejącą
instalację. Zatem w przypadku wyłączenia istniejącej instalacji z użytkowania, nowa
instalacja nie będzie w stanie zakwasićodcieku, co oznacza,że nowa instalacja nie będzie
w stanie pracowaćniezależnie od starego istniejącego układu.
Dokonując analizy oferty odwołującego i odpowiedzi odwołującego nr 9.1, 16.1, 21.1, 21.2,
21.3. zamawiający uznał,że odwołujący nie spełnił wymogu specyfikacji istotnych warunków
zamówienia dotychącego automatycznego czyszczenia membran 2. stopnia.
Odowiedź9.1.: „Czyszczenie membran stopnia drugiego jest czynnościęserwisową
i odbywa sięz udziałem autoryzowanego serwisu lub przeszkolonego personelu.
Spodziewany interwał czasowy pomiędzy ewentualnym myciem membran stopnia drugiego
od 1 do 5 lat w zależności od kondycji membran...”, odpowiedź16.1.: „Oferent potwierdza,że
oferowana instalacja RO posiada układ sterowania automatycznego (w rozumieniu: bez
ingerencji obsługi) dla pracy RO w trybie produkcji permeatu oraz dla zalecenia trybu
czyszczenia chemicznego membran...”, odpowiedź21.1.: „Różnica w cenie serwisów wynika
z faktu, iżw okresie gwarancyjnym producent instalacji RO firma HAASE wymaga
regularnego autoryzowanego nadzoru serwisowego nad pracęinstalacji. W celu realizacji
tego warunku zamierzamy zatrudnićosobędedykowanądo nadzoru nad tąinstalacją,
pracownika z doświadczeniem w serwisowaniu tego typu instalacji (…) Dodatkowo w cenę
wliczone sęprzyjazdy techników z Niemiec. Po tym okresie możliwe będzie zredukowanie
naszego zaangażowania, a z drugiej strony także Państwa personel będzie całkowicie
wdrożony do obsługi i nie będzie obaw co do bezpiecznej obsługi instalacji.”, odpowiedź
21.2. „Obowiązkowy przegląd serwisowy trwa 5 dni roboczych wliczając w to dojazd na
miejsce instalacji ~ ok. 3,5 dnia pracy przy instalacji.”, odpowiedź21.3. „Z uwagi na
odpowiedzialnośćgwarancyjnąproducenta nie jest on skłonny do rezygnacji z tych
przeglądów.”
Czyszczenie membran 2. stopnia jest czynnościącyklicznąi przeprowadzanąw zależności
od kondycji membran. Spodziewana częstotliwośćczyszczenia membran jest nieprecyzyjnie
określona, ponieważzależy m.in. od jakości oczyszczanego odcieku i od warunków
eksploatacyjnych instalacji RO. Czyszczenie membran 2. stopnia jest czynnościąserwisową
i odbywa sięz udziałem autoryzowanego serwisu lub przeszkolonego personelu, a nie
automatycznie. W okresie gwarancyjnym producent instalacji wymaga regularnego
autoryzowanego nadzoru serwisowego nad pracąinstalacji, a oferowana instalacja będzie
serwisowana systematycznie (co 3 miesiące) przez techników z Niemiec. W 3. roku
eksploatacji instalacji wszystkie membrany zostanąwymienione. Odwołujący zakłada więc
istotny udział wykwalifikowanego i przeszkolonego personelu dla prowadzenia prac
serwisowych, nadzoru i monitorowania instalacji RO w celu utrzymania jej w ruchu. Może
oferowana instalacja RO jest sterowana automatycznie, ale wymaga dużo uwagi i kwalifikacji
ze strony obsługującego jąpersonelu dla zapewnienia jej bezawaryjnej i wydajnej
eksploatacji.
Chybionym jest także zarzut dotyczący naruszenia art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówieńpublicznych. Przepis ten ma zastosowanie w przypadku dokonania przez
zamawiającego wyboru najkorzystniejszej oferty, do którego w postępowaniu nie doszło.
Obowiązki informacyjne zamawiającego w przypadku unieważnienia postępowania określa
art. 93 ust. 3 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, zgodnie z którym zamawiający ma
obowiązek poinformowaćwszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty, o unieważnieniu
postępowania, podając uzasadnienie faktyczne i prawne.
Zamawiający w informacji o unieważnieniu postępowania podał jego przyczynęoraz
w stosunku do każdego wykonawcy konkretne okoliczności, które wywołały wystąpienie owej
przesłanki i zmusiły zamawiającego do odrzucenia oferty danego wykonawcy. Zamawiający
podał, iżwykluczył Wehrle Umwelt GmbH z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 2
ustawy Prawo zamówieńpublicznych, gdyżnie wniósł on wadium do upływu terminu
składania ofert oraz wykluczył Ortocal s.c. A. Matlak B. Adamczak na podstawie art. 24 ust 2
pkt 4 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, gdyżwykonawca nie wykazał spełnienia
warunków udziału w postępowaniu. Art. 93 ust. 3 ustawy Prawo zamówieńpublicznych nie
nakłada na zamawiającego obowiązku podania wykonawcy przyczyn wykluczenia
pozostałych wykonawców.
Niezasadny jest równieżzarzut odwołującego, iżzamawiający potraktował go w sposób
dyskryminacyjny tylko jemu zarzucając nieoszacowanie kosztów eksploatacji kwasu
siarkowego, podczas gdy oferta spółki Wehrle Umwelt równieżnie zawierała tego szacunku.
Wehrle Umwelt GmbH został wykluczony z powodu braku wniesienia wadium, co jest
brakiem formalnym powodującym bezwzględnie wykluczenie wykonawcy z postępowania,
z tego teżwzględu w informacji o unieważnieniu postępowania zamawiający ograniczył się
jedynie do wskazania tej przesłanki. Odwołujący nie może zatem czynićzarzutu z faktu, iż
zamawiający rzetelnie ocenił jego ofertęwskazując wszelkie uchybienia, zaśw stosunku do
Wehrle Umwelt GmbH ograniczył siędo wskazania braku wniesienia wadium w przepisanym
terminie. Takie postępowanie zamawiającego nie ma charakteru dyskryminacyjnego i nie
mogło miećistotnego wpływu na wynik postępowania.
Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych zamawiający w toku badania
i oceny ofert możeżądaćod wykonawców wyjaśnieńdotyczących treści złożonych ofert.
Wyjaśnienia te nie mogąjednak prowadzićdo zmiany treści oferty, a mogąsięjedynie
ograniczaćdo jej wykładni. Zamawiający pismami z 18 kwietnia 2012 r. i 26 kwietnia 2012 r.
zwrócił siędo odwołującego z prośbąo wyjaśnienie treści oferty. Uzyskane od odwołującego
odpowiedzi w sposób nie budzący dalszych wątpliwości zamawiającego potwierdziły fakt
niespełniania przez odwołującego wymogów specyfikacji, zatem nie był on zobligowany do
stawiana odwołującemu dalszych pytań.
Nie można zgodzićsięrównieżz twierdzeniem odwołującego, iżskoro jego oferta
i załączone do niej dokumenty były niezgodne z treściąSIWZ, zamawiający powinien je
poprawićna podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówieńpublicznych.
Zamawiający ma obowiązek poprawićjedynie oczywiste omyłki pisarskie, oczywiste omyłki
rachunkowe i inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacjąistotnych
warunków zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty. Poprawienie omyłek
na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówieńpublicznych może dotyczyć
różnych elementów złożonej przez wykonawcęoferty oraz omyłki te powinny miećtaki
charakter, aby zamawiający mógł dokonaćich poprawy samodzielnie, bez udziału
wykonawcy w tej czynności. W przypadku, gdyby zamawiający poprawił „omyłki”
odwołującego w niniejszym postępowaniu np. nieoszacowanie kosztów eksploatacyjnych,
które stanowiły kryterium oceny ofert oraz pozostałe, na podstawie których oferta
odwołującego została odrzucona, doprowadziłoby to do zmiany oferty, co jest
niedopuszczalne.
W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji postępowania oraz
na podstawie oświadczeń i dokumentów złożonych przez strony Izba ustaliła
i zważyła, co następuje: odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie Izba stwierdziła,że nie zachodziżadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, a odwołujący
ma interes we wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 179 ust. 1 i art. 180 ust. 1 ustawy
Prawo zamówieńpublicznych.
Stan faktyczny zaprezentowany w odwołaniu nie jest sporny i został wyczerpująco opisany
w stanowiskach stron, w związku z powyższym zbędne jest jego powtarzanie.
W kwestii dotyczącej spełnienia przez odwołującego opisanego w punkcie VIII ust. 2 lit. a)
specyfikacji istotnych warunków zamówienia warunku udziału w postępowaniu, zgodnie
z którym ubiegający sięo uzyskanie zamówienia wykonawcy musieli wykazać,że posiadają
co najmniej 3-letnie doświadczenie w serwisowaniu instalacji odwróconej osmozy (RO)
o wydajności minimum 100 m
3
permeatu na dobęw okresie ostatnich trzech lat przed
upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym
okresie, Izba stwierdziła, co następuje.
W zakresie okresu doświadczenia zamawiający postawił dwa wymogi: po pierwsze
wykonawcy musząposiadaćdoświadczenie co najmniej 3-letnie oraz po drugie –
doświadczenie to musiało zostaćuzyskane w okresie ostatnich trzech lat przed upływem
terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie
(co jest bezpośrdnim przywołaniem okresu wskazanego w § 1 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich
możeżądaćzamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogąbyć
składane, Dz. U. Nr 226, poz. 1817).
Na wstępie należy stwierdzić,że warunek ten jest nieprawidłowo sformułowany pod
względem logicznym (na co ani zamawiający, ani wykonawcy nie zwrócili uwagi na etapie
specyfikacji istotnych warunków zamówienia), gdyżnie da sięuzyskaćdoświadczenia
dłuższego niż3-letnie w okresie trzech lat oraz doświadczenia 3-letniego w okresie krótszym
niż3 lata (pomijając jużnawet fakt,że gdyby ów „krótszy okres” prowadzenia działalności
wynosił np. 3 miesiące, byłoby on zupełnie nieporównywalny z okresem 3-letnim, a zatem
i doświadczenie wykonawców byłoby nieporównywalne).
Tym samym w praktyce warunek ten (częśćpierwsząi drugąwymogu czasowego) mógł
spełnićjedynie wykonawca, który serwisował instalacjęodwróconej osmozy o wymaganych
parametrach dokładnie co do dnia przez 3 lata liczone wstecz od upływu terminu składania
ofert (lub oczywiście dłużej, jeśli umowęna obsługęserwisowązawarł wcześniej), a nie mógł
go spełnićwykonawca prowadzący działalnośćgospodarcząkrócej niż3 lata przed upływem
terminu składania ofert (nie spełnia bowiem części warunku dotyczącej posiadania 3 lat
doświadczenia). Tym samym warunku tego jużz założenia nie mógł samodzielnie spełnić
odwołujący, który działalnośćtakąprowadzi krócej niż3 lata (od sierpnia 2009 r.).
Poza tym nawet gdyby zaakceptowaćtakąmożliwośći odnieśćsiędo samego okresu
prowadzenia działalności przez odwołującego krótszego niżtrzy lata – odpowiednio musiałby
wykazaćon,że posiada doświadczenie w serwisowaniu obejmujące co do dnia okres od
rozpoczęcia prowadzenia przez siebie działalności do dnia składania ofert, czego nie
wykazał i którego to okresu doświadczenia nie posiada.
Co zaśdo zakresu przedmiotowego owego doświadczenia, Izba podzieliła stanowisko
zamawiającego w części dotyczącej pojęcia „serwisowania” oraz stanowisko odwołującego
w części dotyczącej serwisowania stacji uzdatniania wody/oczyszczalniścieków.
Izba nie zgadza sięze stawierdzeniem,że skoro zamawiający nie sprecyzował pojęcia
„serwisu”, to jego rozumienie przez wykonawców mogło byćniemal dowolnie szerokie.
Pojęcie to mogło byćbowiem rozumiane nie w sposób dowolny, lecz zgodnie z jego
„normalnym” językowym i profesjonalnym znaczeniem. Jest to zgodne równieżz zasadą
wykładni oświadczeńopisanąw art. 65 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którą
oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagająze względu na okoliczności,
w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.
Zgodnie zaśz definicjąjęzykową, słownikową, słowo „serwis” obejmuje czynności w zakresie
napraw lub konserwacji sprzętu albo zespół osób wykonujących usługi w tym zakresie – jak
przywołał zamawiający – i takie samo znaczenie ma także w języku potocznym
i profesjonalnym. RównieżIzba, pomimo wielu spraw, w których używano pojęcia „serwisu”
i „usług serwisowych”, w różnych branżach, nie spotkała sięz przyjmowaniem innego
znaczenia tego pojęcia. Tym samym za „serwis” można uznaćdopiero usługiświadczone po
zainstalowaniu i oddaniu do użytku instalacji, a nie jej projektowanie i montaż/instalację.
Za doświadczenia wykonawcy w serwisowaniu, co oczywiste, nie można teżuznaćokresu
szkolenia jego pracowników prowadzonego przez producenta oferowanych urządzeń– nieświadczył on bowiem usług serwisowych (co najwyżejświadczył je producent urządzeńi to
tylko, jeśli szkolenie odbywało sięz wykorzystaniem realnie pracującej u jakiegośpodmiotu
instalacji).
Czy jednak doświadczenie w serwisowaniu dotyczyło instalacji zainstalowanej w stacji
uzdatniania wody, oczyszczalniścieków, czy teżinnym miejscu, na gruncie brzmienia
przywołanego warunku udziału w postępowaniu nie ma znaczenia. Jeżeli zamawiający
uważa,że jest to istotna różnica, powinien był takie zastrzeżenie zawrzećw treści warunku.
Zasada ta obowiązuje niezależnie od tego, czy odnieśćsiędo § 1 ust. 1 pkt 3
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich możeżądaćzamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogąbyćskładane, czy teżjego odpowiednika w rozporządzeniu w sprawie
rodzajów dokumentów, jakich możeżądaćzamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich
te dokumenty mogąbyćskładane z roku 2006 (różnica opisów: „w zakresie niezbędnym do
wykazania spełniania warunku wiedzy i doświadczenia” i „usług i dostaw rodzajem
i wartościąodpowiadających dostawom lub usługom stanowiącym przedmiot zamówienia”).
W obu bowiem przypadkach zamawiający, aby wymagać, musiałby w warunku określić
przeznaczenie instalacji odwróconej osmozy. Zamawiający dla potrzeb niniejszego
postępowania za usługi rodzajem i wartościąodpowiadające usługom stanowiącym
przedmiot zamówienia mógł bowiem uznaćusługi serwisowe dotyczące jakiejkolwiek
instalacji odwróconej osmozy, a nie tylko oczyszczalniścieków.
W odniesieniu do zarzutu niezgodności oferty wykonawcy ze specyfikacjąistotnych
warunków zamówienia Izba stwierdziła, co następuje.
Izba uznaje za przekonującąargumentacjęzamawiającego co do powodów, z jakich uznał
on,że przewidziany w ofercie sposób realizacji nowej instalacji RO nie gwarantuje, iżnowa
instalacja odwróconej osmozy będzie pracowaćw sposób umożliwiający niezależnąpracę
dwóch instalacji (starej i nowej), ich niezależne sterowanie i serwisowanie. Jakkolwiek
bowiem odwołujący niewątpliwie dołożył staranności przy opracowaniu koncepcji realizacji
instalacji, nie posiada on o jej funkcjonowaniu wszystkich tych informacji, które uzyskał
zamawiający jako jej użytkownik, np. z jakiego powodu zamawiający zużywa takie ilości
kwasu siarkowego. Prawdopodobne jest (nie stanowi to jednak przedmiotu sporu
w niniejszym postępowaniu odwoławczym), iżstan ten wynika z faktu,że przygotowany
przez zamawiającego opis przedmiotu zamówienia nie zawiera wszystkich informacji, które
powinien on przekazaćwykonawcom w celu prawidłowego przygotowania koncepcji budowy
nowej instalacji i połączenia jej z funkcjonującą.
Należy teżzwrócićuwagę,że zamawiający w specyfikacji istotnych warunków zamówienia
nie przewidział możliwości zmiany umowy w zakresie zaoferowanej koncepcji budowy
instalacji RO (por. § 31 ust. 3 wzoru umowy), a odwołujący w ofercie nie przewidział ogólnej
przebudowy „starej” (funkcjonującej u zamawiającego) instalacji RO, tym samym,
w przypadku wystąpienia takiej konieczności w trakcie realizacji zamówienia, strony miałyby
formalne problemy z realizacjąumowy, bowiem nie mogąrozszerzyćświadczenia
wykonawcy poza zakres zawarty w specyfikacji istotnych warunków zamówienia i ofercie
(art. 140 ustawy Prawo zamówieńpublicznych).
Nie bez znaczenia jest równieżfakt,że zamawiający nie wybrał oferty innego wykonawcy,
lecz unieważnił postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, zatem przygotowując
kolejne postępowanie będzie on miał okazjęuzupełnićowe braki i niedociągnięcia m.in.
opisu przedmiotu zamówienia, a odwołujący złożyćofertęzapewniającądziałanie instalacji
zgodnie z potrzebami zamawiającego.
Co do wymogu dotyczącego samoczyszczących sięmembran 2. stopnia – rzeczywiście,
odwołujący w odpowiedzi 9.1. z 23 kwietnia 2012 r. w ramach wyjaśnienia treści oferty
wskazał,że „Membrany stopnia drugiego z założenia nie wymagajączyszczenia.
Czyszczenie membran stopnia drugiego jest czynnościąserwisowąi odbywa sięz udziałem
autoryzowanego serwisu lub przeszkolonego personelu. Spodziewany interwał czasowy
pomiędzy ewentualnym myciem membran stopnia drugiego od 1 do 5 lat w zależności od
kondycji membran.” W odpowiedzi na pytanie 16. potwierdził z kolei,że oferowana instalacja
RO posiada układ sterowania automatycznego (w rozumieniu: bez ingerencji obsługi) dla
pracy RO w trybie produkcji permeatu oraz dla załączenia trybu czyszczenia chemicznego
membran oraz dla powrotu instalacji RO do trybu produkcji permeatu po procesie
czyszczenia membran.
Z jednej więc strony odwołujący rzeczywiście wskazał,że „czyszczenie membran stopnia
drugiego jest czynnościąserwisowąi odbywa sięz udziałem autoryzowanego serwisu lub
przeszkolonego personelu”, co mogło wywołaću zamawiającego przekonanie,że oferowane
urządzenia nie posiadająwymaganej funkcjonalności. Jednak z drugiej strony, zdaniem Izby,
porównanie tych informacji mogłoby skutkowaćkoniecznościązwrócenia siędo wykonawcy
o dalsze wyjaśnienia (doprecyzowanie informacji), choćbyćmoże zrezygnował z tych
wyjaśnieńze względu na to, iżznalazł inne podstawy do odrzucenia oferty i wyjaśnienia te
i tak byłyby niecelowe. Zamawiający co prawda w odpowiedzi stwierdził,że wyjaśnienia te
były dla niego „jasne”, lecz, zdaniem Izby, jeśli uznać,że nie potwierdzająone
automatycznego czyszczenia sięmembran 2. stopnia, to sąone sprzeczne (raz podano,że
czyszcząsięautomatycznie, innym razem,że wymagajączyszczenia przez serwis).
Zdaniem Izby należy je jednak interpretowaćw ten sposób, jak podał odwołujący, czyliże
wykonawca w odpowiedzi 9.1., pomimo zacytowanego zdania, prawdopodobnie miał na
myśli nie „zwykłe” oczyszczanie membran, lecz okresowe. Nie jest bowiem niczym
niezwykłym i dotyczy to różnych urządzeńi różnych branż,że urządzenia działające
„automatycznie” nie stanowiąabsolutnej perpetuum mobile, lecz wymagająco jakiśczas
ingerencji człowieka lub wymiany.
Jeżeli więc zamawiający miał w tym zakresie konkretne wymagania, powinien był opisaćje
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Co do obliczeńodwołującego dotyczących przewidywanej ilości zużywanego kwasu
siarkowego Izba stwierdziła,że odwołujący przewidział zakup kwasu równieżw piątym roku
działania nowej instalacji RO, a przesunięcie tego wersu do roku czwartego należy uznaćza
oczywistąomyłkępisarską(czy teżraczej „graficzną”, gdyżodnosi siędo linii podziału
tabeli). Co do przyjętej do wyliczeńceny jednostkowej kwasu siarkowego – równieżw tym
przypadku, jeśli zamawiający nie podał danych cenowych do obliczeń, nie może czynić
wykonawcy zarzutu,że zastosował on cenę, za którąto wykonawca, a nie zamawiający
dokonuje zakupu kwasu.
Co do ilości przewidzianego przez odwołującego zużycia kwasu siarkowego – zamawiający
w załączniku nr 8 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia „Koszty eksploatacji
w okresie 5 lat” w założeniach do wyliczeńpodał m.in.średnie parametry odcieku surowego
z kwatery B1 i parametryścieków oczyszczonych (przez odesłanie do punktu III opisu
przedmiotu zamówienia). Zatem jasne jest,że te parametry wykonawca powinien był przyjąć
do symulacji wyliczeń.
Ze względu zaśna brak informacji w zakresie realnej jakości odcieku w poszczególnych
okresach roku, na którąpowoływał sięzamawiający podczas rozprawy, trudno przyznać
racjęktórejśze stron (zwłaszczaże zamawiający nie podał tych danych wykonawcom
oczekując,że sami je uzyskają, o których to oczekiwaniach zresztąwykonawców nie
poinformował).
Na marginesie warto teżzwrócićzamawiającemu uwagę,że jeśli owo wyliczenie ma
stanowićpodstawęoceny ofert w jednym z kryteriów wyboru oferty najkorzystniejszej (koszty
eksploatacji), to zamawiający powinien podaćistotne dane wyjściowe do obliczeń, które
wykonawca powinien przyjąćw symulacji, w szczególności owącenęjednostkową,
przeliczenie tej ceny wg stężenia kwasu (jeśli mogąbyćone różne w różnych koncepcjach
wykonania instalacji) oraz jakości odcieku, aby obliczenia te były porównywalne.
Co zaśdo ww. parametrów podanych w opisie przedmiotu zamówienia oraz innych braków
lub nieprecyzyjnych informacji – zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych to zamawiający zobowiązany jest opisaćprzedmiot zamówienia w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocądostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące miećwpływ na sporządzenie
oferty, zatem niedopuszczalne jest na etapie „po złożeniu ofert” zarzucanie wykonawcy, iż
nie dokonał on własnych pomiarów parametrów odcieku/ścieków (czy to do opracowania
koncepcji instalacji, czy do wyliczeńkosztów eksploatacji), zwłaszcza w braku takiego
wymogu w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Jednak w obecnej sytuacji istniejącej w postępowaniu (jego unieważnienie przez
zamawiającego), nawet gdyby uchybienia zamawiającego w przygotowaniu specyfikacji
istotnych warunków zamówienia były tak duże,że powodowałyby stwierdzenie konieczności
unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo zamówień
publicznych, nie ma to wpływu na wynik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
(które, niezależnie od podstawy unieważnienia postępowania, i tak zostało unieważnione).
Co do zarzutu naruszenia przez zamawiającego art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych Izba stwierdziła,że charakter zarzuconych odwołującemu niezgodności treści
oferty ze specyfikacjąistotnych warunków zamówienia powoduje,że nie sąto „omyłki”, które
zamawiający mógłby poprawić– poprawienie to musiałoby bowiem polegaćna opracowaniu
nowej koncepcji realizacji instalacji i dokonaniu nowych wyliczeńkosztów eksploatacji.
Co do naruszenia przez zamawiającego obowiązku informacyjnego, o którym mowa w art.
92 ust. 1 ustawy Prawo zamówieńpublicznych – zamawiający ma rację,że przepis ten
bezpośrednio odnosi siędo sytuacji, w której zamawiający wybrał ofertęnajkorzystniejszą
(„Niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty zamawiający jednocześnie zawiadamia
wykonawców…”), co nie miało miejsca w niniejszym postępowaniu, a w przypadku
unieważnienia postępowania zastosowanie ma art. 93 ust. 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych, zgodnie z którym o unieważnieniu postępowania zamawiający zawiadamia
równocześnie wszystkich wykonawców, którzy odpowiednio ubiegali sięo udzielenie
zamówienia lub złożyli oferty podając uzasadnienie faktyczne i prawne. Jednak należy
zwrócićuwagę,że, jeśli podstawąunieważnienia postępowania jest art. 93 ust. 1 pkt 1
ustawy Prawo zamówieńpublicznych, to powód, dla którego zamawiający uznał,że nie
złożonożadnej oferty niepodlegającej odrzuceniu (dlaczego wykluczył wykonawców lub
odrzucił ich oferty), stanowi częśćstanu faktycznego sprawy i powinien znaleźćsię
w uzasadnieniu faktycznym.
W piśmie z 10 maja 2012 r. o unieważnieniu postępowania zamawiający takie uzasadnienie
zawarł, choćzdaniem odwołującego było ono zbyt lakoniczne. Rzeczywiście, zamawiający
argumentacjęzawartąw odpowiedzi na odwołanie w zakresie odrzucenia oferty
odwołującego powinien był zawrzećjużw informacji o unieważnieniu postępowania, co
pozwoliłoby
odwołującemu
w
pełniejszy
sposób
ocenić
poprawność
działania
zamawiającego, a tym samym, czy konieczne jest złożenie odwołania od tej decyzji.
Co do braku wskazania w stosunku do Wehrle Umwelt GmbH okoliczności, które oprócz
wykluczenia tego wykonawcy skutkowałyby także odrzuceniem jego oferty – w informacji
o unieważnieniu postępowania zamawiający wskazał,że wykonawca ten podlega
wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo zamówieńpublicznych, gdyżnie
wniósł wadium do upływu terminu składania ofert. Zaistnienie takiej okoliczności powoduje,że zamawiający może uznać,że oferta i tak nie może być„skuteczna”, więc jej badanie jest
nieekonomiczne z punktu widzenia włożonego w jej badanie merytoryczne czasu i wysiłku.
Jednak w przypadku, gdyby owa podstawa wykluczenia odpadła, tj. okazałoby się,że
wykonawca jednak wniósł wadium prawidłowo, zamawiający musiałby tych czynności
dokonaćw terminie późniejszym, co przedłużyłoby postępowanie przetargowe, a dodatkowo
mogłoby
spowodować
poniesienie
przez
zamawiającego
kosztów
postępowania
odwoławczego – dlatego decyzjęo zakresie badania oferty (wykazania wszystkich czy tylko
niektórych przyczyn wykluczenia wykonawcy i odrzucenia oferty) podejmuje zamawiający.
Z punktu widzenia wpływu na wynik postępowania niepodanie wszystkich przyczyn
wykluczenia wykonawcy lub odrzucenia jego oferty, gdy pozostałe sąbezsporne
i „skuteczne”, nie ma to istotnego znaczenia.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji odwołanie oddalając.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówieńpublicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
2, § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………….………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
