rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2012-04-05
rok: 2012
data dokumentu: 2012-04-05
rok: 2012
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 560/12
KIO 560/12
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2012 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 marca 2012 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Zakład Usług Geodezyjno-
Projektowych „NADIR” Sp. z o.o., ul. Rynek 2, 83-340 Sierakowice oraz Tomasz
Kowalski prowadzący działalność gospodarczą pod firmą GEONET Tomasz Kowalski,
ul. Piecewska 28b/21, 80-288 Gdańsk w postępowaniu prowadzonym przez Skarb
Państwa - Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Gdańsku, ul.
Subisława 5, 80-354 Gdańsk,
przy udziale wykonawcy MGGP S.A. z siedzibą w Tarnowie, ul. Kaczkowskiego 6, 33-100
Tarnów, zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego,
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 marca 2012 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Zakład Usług Geodezyjno-
Projektowych „NADIR” Sp. z o.o., ul. Rynek 2, 83-340 Sierakowice oraz Tomasz
Kowalski prowadzący działalność gospodarczą pod firmą GEONET Tomasz Kowalski,
ul. Piecewska 28b/21, 80-288 Gdańsk w postępowaniu prowadzonym przez Skarb
Państwa - Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Gdańsku, ul.
Subisława 5, 80-354 Gdańsk,
przy udziale wykonawcy MGGP S.A. z siedzibą w Tarnowie, ul. Kaczkowskiego 6, 33-100
Tarnów, zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego,
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Skarbowi Państwa - Generalnej Dyrekcji Dróg
Krajowych i Autostrad Oddział w Gdańsku, ul. Subisława 5, 80-354 Gdańsk:
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz odrzucenia
oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Zakład
Usług Geodezyjno-Projektowych „NADIR” Sp. z o.o., ul. Rynek 2, 83-340
Sierakowice oraz Tomasz Kowalski prowadzący działalność gospodarczą pod
firmą GEONET Tomasz Kowalski, ul. Piecewska 28b/21, 80-288 Gdańsk,
dokonanie ponownego badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty złożonej
przez ww. wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia,
2. kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa - Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych
i Autostrad Oddział w Gdańsku, ul. Subisława 5, 80-354 Gdańsk i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczonąprzez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Zakład Usług
Geodezyjno-Projektowych „NADIR” Sp. z o.o., ul. Rynek 2, 83-340 Sierakowice
oraz Tomasz Kowalski prowadzący działalność gospodarczą pod firmą
GEONET Tomasz Kowalski, ul. Piecewska 28b/21, 80-288 Gdańsk, tytułem
wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Skarbu Państwa - Generalnej Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział w Gdańsku, ul. Subisława 5, 80-354 Gdańsk na rzecz wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Zakład Usług
Geodezyjno-Projektowych „NADIR” Sp. z o.o., ul. Rynek 2, 83-340 Sierakowice
oraz Tomasz Kowalski prowadzący działalność gospodarczą pod firmą
GEONET Tomasz Kowalski, ul. Piecewska 28b/21, 80-288 Gdańsk kwotę15 000
zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy), stanowiącąkoszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gdańsku.
Przewodniczący: ………………………….…
Sygn. akt: KIO 560/12
U z a s a d n i e n i e
Skarbu Państwa - Generalnej DyrekcjęDróg Krajowych i Autostrad Oddział w
Gdańsku, ul. Subisława 5, 80-354 Gdańsk (dalej: „zamawiający” lub „GDDKiA”) - prowadzi w
trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004
r. Prawo zamówieńpublicznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) – zwanej dalej
"ustawą" lub "Pzp" – postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na wykonanie map
z projektem podziału nieruchomości dla budowy Obwodnicy Kościerzyny, oznaczenie granic
pasa drogowego oraz ujawnienie zmian w ewidencji gruntów i w księgach wieczystych.
Szacunkowa wartośćzamówienia jest wyższa od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
Pismem z dnia 13 marca 2012 r. zamawiający odrzucił ofertęwykonawców wspólnie
ubiegających sięo udzielenie zamówienia: Zakład Usług Geodezyjno-Projektowych „NADIR”
Sp. z o.o., ul. Rynek 2, 83-340 Sierakowice oraz Tomasz Kowalski prowadzący działalność
gospodarcząpod firmąGEONET Tomasz Kowalski, ul. Piecewska 28b/21, 80-288 Gdańsk
(dalej „odwołujący” lub „konsorcjum”) jako zawierającąrażąco niskącenę, uznając
wyjaśnienia złożone przez to konsorcjum za niewystarczające.
22 marca 2012 r. odwołujący wniósł odwołanie zarzucając czynności zamawiającego
naruszenie:
1. art. 90 ust. 1, 2 i 3 ustawy w związku z niewłaściwąwykładniąww. przepisów,
poprzez nieprawidłowe ograniczenie zakresu badania oferty odwołującego siędo
badania ceny oferowanej odnośnie do pozycji 6 Formularza cenowego,
2. art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 1, 2 i 3 ustawy, poprzez niewłaściwąwykładnię
ww. przepisów co spowodowało odrzucenie oferty konsorcjum jako zawierającego
rażąco niskącenę,
3. art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy i art. 7 ust. 1 ustawy, poprzez nie zapewnienie zachowania
uczciwej konkurencji w postępowaniu.
Odwołujący wnosił o:
1. unieważnienie czynności wyboru oferty,
2. unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego,
3. unieważnienie czynności oceny oferty odwołującego się,
4. powtórzenie czynności oceny i wyboru ofert z uwzględnieniem oferty odwołującego.
W uzasadnieniu odwołania podnosił,że skierowane do odwołującego sięwezwanie
zamawiającego do udzielenia wyjaśnieńdotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokośćceny zawierało wezwanie do udzielenia wyjaśnieńdotyczących m.in. elementów
oferty wskazanych przez zamawiającego (pozycja 6 Formularza cenowego) oraz innych,
które zdaniem tego wykonawcy miały wpływ na wysokośćskalkulowanej ceny. Zdaniem
odwołującego, pismem złożonym zamawiającemu dnia 23 lutego 2012 r., wyczerpująco
wyjaśnił przyczyny, takiego, a nie innego skalkulowania zarówno ceny jednostkowej
wskazanej w pozycji 6 formularza cenowego, jak i całości oferty. Konsorcjum wyjaśniło,że
koszty obsługi prawnej wymaganej przez zamawiającego zostały skalkulowane w kosztach
ogólnych uczestników konsorcjum. Wskazywał,że odrzucając ofertęodwołującego,
zamawiający uznał,że jego zdaniem wynagrodzenie prawnika winno zostaćwkalkulowane w
cenęoferty w pozycji nr 6 formularza. Oznacza to, wbrew dosłownej treści pisma z dnia 13
marca 2012 r.,że zamawiający w rzeczywistości dokonał odmiennej od odwołującego oceny
sposobu kalkulacji wskazanej przez konsorcjum ceny, a nie, jak podał w tym piśmie, uznał
złożone wyjaśnienia za niewystarczające. W ocenie odwołującego zamawiający w piśmie z
dnia 20 lutego 2012 r. wskazał jednoznacznie,że jego wątpliwości wzbudził jedynie sposób
skalkulowania przez konsorcjum ceny z pozycji 6 formularza cenowego, co w ocenie
zamawiającego poddawało w wątpliwośćmożliwośćwykonania za tęcenęelementów
zamówienia wymienionych w przedmiotowej pozycji formularza. W opinii odwołującego
oznacza to,że jego oferta została zbadana przez zamawiającego pod kątem zarzutu rażąco
niskiej ceny jedynie odnośnie do pozycji 6 formularza cenowego.
Odwołując siędo orzecznictwa Izby podnosił,że kalkulowanie cen jednostkowych jest
uprawnieniem wykonawcy a zarazem jego obowiązkiem. Wykonawca nie musi w taki sposób
ustalaćcen jednostkowych, aby w każdej z tych cen zapewnićrentownośćwykonania
określonego elementu robót. Kluczowe jest jedynie, aby całkowita cena oferty za cały
przedmiot zamówienia pokrywała koszty realizacji prac i zapewniała co najmniej minimalny
poziom zysku. W konsekwencji zgodnie z powołanym orzecznictwem Krajowej Izby
Odwoławczej rozważanie przez zamawiającego, w tym poprzezżądanie i badanie wyjaśnień
od wykonawcy, pojedynczego elementu cenowego oferty w oderwaniu od kalkulacji całej
wartości oferty nie wyczerpuje przesłanek określonych w przepisach art. 87 ust. 1 i art. 90
ust. 1 ustawy. Zadaniem odwołującego postępowanie zamawiającego polegające na badaniu
oferty konsorcjum, nieuznania złożonych wyjaśnień, a w rezultacie tego odrzuceniu oferty
odwołującego w oparciu o przepis art. 90 ust. 3 ustawy należy uznaćza nieprawidłowe i
uzasadniające koniecznośćunieważnienia zaskarżonej czynności zamawiającego, gdyż
badanie oferty dotyczyło jedynie jednego z elementów składających sięna cenę
zaoferowaną.
Następnie odwołujący wskazywał,że zamawiający błędnie (tj. zbyt szeroko) określił
spektrum czynności przewidzianych w punkcie 4.3 opisu przedmiotu zamówienia w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, do którego odwołuje sięww. pozycja 6
formularza cenowego. Otóżpodmioty profesjonalnie działające w zakresie czynności
związanych z wydawaniem i realizacjądecyzji o zezwoleniu na realizacjęinwestycji drogowej
(ZRID) w aktualnym stanie prawnym (a do tego odnosi sięrealizacja zadania przyszłego w
postaci budowy Obwodnicy Kościerzyny) powinny wiedzieć,że w związku z treściąustawy z
dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w
zakresie dróg publicznych oraz ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i
kartograficzne nie będzie konieczne przeprowadzanie czynności wskazanych z punktach:
1. Analiza dokumentów w księdze wieczystej - zgodnie z przepisem art. 97 z dnia 27
sierpnia 1997 r. ustawy o gospodarce nieruchomościami przewiduje sprawdzenie
ksiąg wieczystych przed sporządzeniem projektu podziału, a nie jak sugeruje
zamawiający w uzasadnieniu o odrzucenie oferty, w chwili złożenia wniosku o zmianę
własności w księgach wieczystych.
2. Nie zachodzi koniecznośćskładania wniosków do starostwa powiatowego o
uwidocznienie dzielonych działek w ewidencji gruntów, gdyżzgodnie z par. 46 ust. 2
rozporządzenia z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów, zmiany zawierające
wykaz zmian danych ewidencyjnych wprowadzane sąz urzędu.
3. W procedurze pozyskiwania gruntów w trybie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o
szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg
publicznych, własnośćnieruchomości przechodzi w stanie wolnym od wszelkich
obciążeńw tym umów najmu i dzierżawy na własnośćSkarbu Państwa. Do
obowiązków Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad należy wypłata
odszkodowańza wcześniejsze wygaśnięcie wyżej wymienionych umów jednak
zadanie to nie stanowiło przedmiotu niniejszego zamówienia.
Podnosił również,że wedle oceny konsorcjum, z uwagi na charakterystykę
przedmiotu zamówienia, wskazana przez zamawiającego w pozycji 6 formularza cenowego
SIWZ jednostka rozliczeniowa nie jest tożsama z liczbączynności, które będzie musiał
podjąćwykonawca, gdyżwiele czynności będzie mogło zostaćpodjętych jednocześnie (w
jednym piśmie) w stosunku do wszystkich lub kilku działek ewidencyjnych gruntu. Zwracał
równieżuwagę,że cena całościowa (brutto) wskazana w ofercie wybranej przez
zamawiającego stanowiła 36,08% kosztorysu inwestorskiego, podczas gdy cena całościowa
(brutto) zaoferowana przez konsorcjum stanowiła 35,57% kosztorysu inwestorskiego. Tym
samym różnica między oboma ofertami względem kosztorysu inwestorskiego stanowi 0,51%
a różnica w kwocie brutto między oboma ofertami wynosi 6 642,00 zł. Odwołujący
podkreślał,że pomimo niewielkich różnic pomiędzy ofertąkonsorcjum a dwoma najniższymi
ofertami, które zaakceptował zamawiający, GDDKiA uznała,że to oferta złożona przez
odwołującego sięspełnia kryteria „rażąco niskiej ceny". Podnosił,że oferta odwołującego i
dwie następne wyższe pod względem ceny oferty różniąsięod siebie w bardzo niewielkim
stopniu. W związku z tym zdaniem konsorcjum można przyjąć,że określająone rzeczywisty
koszt wykonania prac objętych zamówieniem. Pozostałe sześćofert różni sięwartościąod
trzech wyżej wymienionych w znacznie większym stopniu. Wskazywał,że pomimo złożenia
przez odwołującego merytorycznych i szczegółowych wyjaśnień, zamawiający wyjaśnienia te
odrzucił, twierdząc iżsąone zbyt ogólne w związku z czym budząobawęo rzetelnąi
terminowąrealizacjęzamówienia. Jednak podobnych wątpliwości GDDKiA nie budziły dwie
kolejne pod względem cenowym oferty. Jednocześnie zamawiający nie wskazał z jakich
powodów uznaje złożone wyjaśnienia za zbyt ogólne i nie merytoryczne.
Podnosił,że zaakceptowanie przez zamawiającego oferty MGGP S.A. z siedzibąw
Tarnowie, ul. Kaczkowskiego 6, 33-100 Tarnów (dalej: „MGGP” lub „przystępujący”), mimo
niewielkiej różnicy w porównaniu z ofertąodwołującego się, oznacza,że brak jest
rzeczywistych przyczyn, które uzasadniałyby odrzucenie jego oferty z powodu rażąco niskiej
ceny. Podkreślał,że odrzucenie oferty z powodu rzekomo niewystarczających wyjaśnieńw
zakresie sposobu kalkulacji jednego z elementów ceny całościowej, tj. ceny w zakresie
jednej pozycji formularza cenowego prowadzi do naruszenia zasady uczciwej konkurencji
między oferentami, gdyżz naruszeniem przepisów art. 90 ust. 1 - 3 ustawy wyklucza
bezpodstawnie konsorcjum z prowadzonego postępowania.
20 marca 2012 r. odwołujący przekazał zamawiającemu kopięww. odwołania.
21 marca 2012 r. zamawiający poinformował wykonawców biorących udział w
postępowaniu o wniesieniu odwołania przez konsorcjum oraz wezwał do zgłoszenia
przystąpienia do postępowania odwoławczego toczącego sięw wyniku wniesienia ww.
odwołania.
23 marca 2012 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło zgłoszenie
przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego od MGGP.
Pismem z dnia 30 marca 2012 r., które wpłynęło do Izby w formie elektronicznej w tej
samej dacie, zamawiający odpowiedział na odwołanie. Oryginał ww. pisma zamawiający
przedłożył na niejawnym posiedzeniu Izby z udziałem stron w dniu 3 kwietnia 2012 r. W
treści pisma zamawiający wnosił o oddalenie odwołania w całości.
W uzasadnieniu podnosił,że prośbędo złożenia wyjaśnień, w trybie art. 90 ust. 1
ustawy, skierował do trzech wykonawców, którzy zaoferowali najniższe ceny całkowite, w
tym do odwołującego i zostało to poprzedzone przez zamawiającego analizącen ofertowych
złożonych w przedmiotowym postępowaniu, porównaniem cen rynkowych oraz wyceny
szacunkowej. Wskazywał,że z porównania cen ofertowych brutto za przedmiot zamówienia
zaoferowanych przez poszczególnych wykonawców wynikało,że najniższa cena ofertowa
firmy SWECO Sp. z o.o. wynosiła 359 775,00 zł brutto, cena w ofercie odwołującego - 465
063,00 zł brutto uplasowała sięna drugim miejscu. Zaśnajwyższa cena ofertowa wynosiła
1 209 397,50 zł brutto. Na podstawie cen zaproponowanych przez wszystkich wykonawców
biorących udział w postępowaniu, zamawiający obliczyłśredniącenęza przedmiot
zamówienia, która wynosi około 601 412,89 brutto. Z przeprowadzonej przez zamawiającego
analizy wynikało,że cena zaoferowana przez odwołującego znacznie odbiegała od
wyliczonejśredniej. Następnie zamawiający podnosił,że szacunkowa wartośćzamówienia
wynosiła 1 063 000,00 zł netto, co daje kwotęw wysokości 1 307 490,00 zł brutto. Wysokość
ceny ofertowej z oferty odwołującego wynosiła 465 063,00 zł brutto i stanowiła ok. 36 %
szacunkowej wartości zamówienia ustalonej przez zamawiającego.
Zamawiający wyjaśniał również,że dokonał analizy Formularza 2.1, tj. Tabeli
OpracowańProjektowych wypełnionej i złożonej przez odwołującego w postępowaniu oraz
porównał ceny poszczególnych elementów zamówienia z cenami elementów zamówienia
innych wykonawców, jednakże zrobił to w takim celu, aby wzywając wykonawców, którzy
złożyli oferty z zaniżonymi cenami (odwołującego oraz innych wykonawców, których oferty
zawierały najniższe ceny całkowite) do złożenia wyjaśnieńw trybie art. 90 ust. 1 Pzp,
wskazaćtym wykonawcom na jakie elementy zamówienia w szczególności powinni położyć
nacisk w składanych wyjaśnieniach.
Zamawiający nie zgadzał sięz zarzutem odwołującego, jakoby oferta odwołującego
sięzostała zbadana przez zamawiającego pod zarzutem rażąco niskiej ceny jedynie
odnośnie do pozycji 6 Formularza cenowego siwz. Zdaniem zamawiającego wszystkie oferty
budzące wątpliwośćco do wysokości ceny całkowitej, złożone w przedmiotowym
postępowaniu zostały zbadane prawidłowo w rozumieniu art. 87 ust. 1 art. 90 ust. 1 ustawy.
Zamawiający podnosił,że w wezwaniu wskazał jeden element zamówienia mający, jego
zdaniem, wpływ na wysokośćskalkulowanej ceny całkowitej oferty, na które należy położyć
nacisk przy udzielaniu wyjaśnień- Pozycja nr 6 Formularza cenowego: „Przeprowadzenie
postępowania w celu dokonania wpisu w księgach wieczystych i ewidencji gruntów Skarbu
Państwa jako właściciela przejętych na podstawie ZRID nieruchomości oraz trwałego
zarządu GDDKiA". Wskazanie elementu wpływającego na wysokośćceny ofertowej zostało
poprzedzone szczegółowąanalizą. Wysokośćceny jednostkowej zaoferowanej przez
odwołującego w pozycji nr 6, wynosiła 10,00 zł i była najniższa ze wszystkich
zaoferowanych.Średnia cena jednostkowa w tej pozycji wyniosła 110,00 zł, gdzie najwyższa
zaoferowana cena wyniosła 200,00 zł. Zamawiający oszacował to zadanie na 400,00 zł. Z
ustaleńzamawiającego wynikało,że ceny jednostkowe zaoferowane przez odwołującego w
pozostałych pozycjach były paralelne do ofert innych wykonawców. Na tej podstawie
zamawiający wezwał odwołującego do złożenia wyjaśnieńprzede wszystkim w zakresie
elementu - pozycji nr 6 Formularza cenowego, przy czym odwołujący mógł złożyćbardziej
obszernąi wyczerpującąodpowiedź(zawierającąkalkulacje cenowe oraz dowody)
powołując siętakże na inne elementy kształtujące cenęcałkowitąoferty, z czego odwołujący
częściowo skorzystał. Zamawiający wskazywał,że w wezwaniu zachęcał odwołującego do
skorzystania z możliwości rozszerzenia zakresu wyjaśnień.
Zamawiający wyjaśniał,że odwołujący - w wyznaczonym terminie - złożył odpowiedź
na wezwanie zamawiającego do udzielenia wyjaśnień, dotyczących elementów ceny
mających wpływ na wysokośćceny (pismo z dnia 23.02.2012 r.). W piśmie tym w ogólny
sposób uzasadnił wysokośćceny wskazanego przez zamawiającego elementu oferty
wykazując czynności wchodzące w zakres pozycji nr 6, które dokonywane sąbezpłatnie oraz
stwierdził,że „Cena 10 zł za powyższe postępowanie jest kosztem wysłania lub
ewentualnego dowiezienia wypełnionego formularza KW-WPIS do Sądu Rejonowego w
Kościerzynie. Natomiast koszty obsługi prawnej zawarte sąw kosztach ogólnych podziału w
częściach tak jak dla każdego wykonawcy wg wykonywanego zakresu czynności". Ponadto
konsorcjum wymieniło czynniki uwzględnione przy kalkulacji ceny całościowej, takie jak
m.in.: odległośćod siedziby wykonawcy do miejsca pracy wskazanego w SIWZ; 30 letnie
doświadczenie w pracy na terenie powiatu kościerskiego; znajomośćdokumentów
geodezyjnych znajdujących sięw zasobie PODGiK Kościerzyna; dogłębna znajomość
procedur przy wykonywaniu prac związanych z realizacjązamówienia; certyfikat
uczestnictwa w szkoleniu „Opracowania geodezyjne i pozyskiwanie nieruchomości w
procesie przygotowania inwestycji drogowych"; mniejsze płace pracowników wykonawcy
podyktowane miejscem zamieszkania; znajomośćjęzyka kaszubskiego; uzyskane zniżki, w
ramach wieloletniej współpracy, przy zakupie znaków granicznych i punktów drogowych;
posiadany na własnośćsprzęt. Zamawiający podał,że konsorcjum w wyjaśnieniu nie
przedstawiłożadnych konkretnych kalkulacji, które dałyby pewność,że odwołujący jest w
stanie zrealizowaćprzedmiot zamówienia za podanącenę. Zdaniem zamawiającego
wytłumaczenia dotyczące wskazanego przez zamawiającego elementu oferty oraz
powołanie sięna ogólne doświadczenie zawodowe konsorcjantów, nie dająpoglądu na
możliwośćwykonania zadania powyżej kosztów wytworzenia usługi. Zamawiający stwierdził,że wykonawca w swoim wyjaśnieniu dotyczącym elementów oferty mających wpływ na
wysokośćceny, pomimo ogólnego wytłumaczenia wysokości kwoty ustalonej dla pozycji nr 6
oraz podparcia siędoświadczeniem zawodowym, nie obalił domniemania zaoferowania
rażąco niskiej ceny, dlatego na podstawie art. 90 ust. 3 Pzp zamawiający odrzucił jego
ofertę.
Ponadto zamawiający wskazał,że nie mógł uznaćza wystarczające wyjaśnienia
odwołującego dotyczące posiadania wieloletniego doświadczenia, znajomości procedur
związanych z realizacjązamówienia czy posiadania na własnośćsprzętu niezbędnego do
wykonania zamówienia, gdyżnie sączynnikami wyróżniającymi wyłącznie odwołującego, a
każdy z wykonawca, który złożył ofertęw przedmiotowym postępowaniu, wykazał posiadanie
odpowiedniego doświadczenia w geodezji. Zdaniem zamawiającego właściwe jest zatem
założenie,że wszyscy wykonawcy ubiegający sięo udzielenie niniejszego zamówienia
posiadająodpowiedni sprzęt, znająprocedury, a także dokumenty geodezyjne. Natomiast w
przypadku kosztów wyrobu znaków granicznych i PD oraz ich transportu na miejsce pracy,
wykonawca nie wskazał, w jakim stopniu długoletnia współpraca z firmąbetoniarskąwpływa
na redukcjęceny. Zamawiający zwracał uwagę,że bez wątpienia wskazane wyżej elementy
mogąwpłynąćna cenę, jednakże wykonawca nie podałżadnych szczegółów odnośnie tego
w jakim stopniu zredukowały one koszty odwołującego. Dlatego teżzamawiający nie mógł
potraktowaćokoliczności wskazanych przez konsorcjum, jako obiektywny czynnik mogący
wpłynąćna redukcjękosztów zadania. Podkreślał,że to na wykonawcy ciąży obowiązek
wskazania, w odpowiedzi na wezwanie w trybie art. 90 ust 1 Pzp, jakie elementy oferty miały
wpływ na wysokośćceny i w jaki sposób dokonano ich kalkulacji, tak, aby udowodnić,że
zaproponowana cena nie jest cenąrażąco niską. Wykonawca, składając wyjaśnienia na
okolicznośćkalkulacji ceny oferty, powinien równieżwykazać,że wskazana cena została
ustalona zgodnie z prawem, na podstawie obiektywnych czynników, bez naruszania zasad
uczciwej konkurencji.
Zamawiający podnosił,że z należytąstarannościądokonał oceny wyjaśnień
wykonawcy, na podstawie której stwierdził brak dowodów na to,że podana przez
odwołującego cena całkowita oferty, za cały przedmiot zamówienia, pokryje koszty realizacji
prac i zapewni co najmniej minimalny poziom zysku. W rezultacie odrzucił ofertę
odwołującego.
W zakresie czynności przewidzianych w punkcie 4.3 Opisu Przedmiotu Zamówienia
(dalej: „OPZ”) zamawiający przypominał,że kwestionowana pozycja 6 Formularza
Cenowego zawierała w sobie dokonanie następujących czynności etapu 3 umowy, a
mianowicie:
Etap 3: Przeprowadzenie postępowania w celu ujawnienia w ewidencji gruntów i księgach
wieczystych Skarbu Państwa jako właściciela przejętych na podstawie decyzji ZRID
nieruchomości oraz trwałego zarządu GDDKiA:
a) zamówienie i odbiór odpisów decyzji o zezwoleniu na realizacjęinwestycji drogowej;
b) zamówienie na podstawie pełnomocnictwa Dyrektora GDDKiA wypisów i wyrysów z
ewidencji gruntów i budynków dla celów prawnych (całośćniezbędnych prac);
c) uzyskanie decyzji stwierdzającej ustanowienie trwałego zarządu na rzecz GDDKiA w
odniesieniu do nieruchomości stanowiących własnośćSkarbu Państwa, złożenie
wniosków o wpis w księdze wieczystej (w tym w razie konieczności złożenie wniosku
o założenie nowej księgi wieczystej);
d) prowadzenie całości spraw w celu uzyskania decyzji stwierdzającej ustanowienie
trwałego zarządu na rzecz GDDKiA w odniesieniu do nieruchomości Skarbu Państwa
w związku z wygaśnięciem użytkowania wieczystego ustanowionego na
nieruchomościach gruntowych Skarbu Państwa albo jednostek samorządu
terytorialnego, złożenie wniosku o wpis w księdze wieczystej (w tym w razie
konieczności złożenie wniosku o założenie nowej księgi wieczystej);
e) wypowiedzenie umów najmu, dzierżawy, użyczenia nieruchomości Skarbu Państwa,
które uprzednio były wynajęte, wydzierżawione lub użyczone, uzyskanie stosownych
decyzji wojewody o ustanowieniu trwałego zarządu na rzecz GDDKiA do tych
nieruchomości, złożenie wniosków o wpis trwałego zarządu w księgach wieczystych
(w tym w razie konieczności złożenie wniosku o założenie nowej księgi wieczystej);
f) złożenie wniosku do Wojewody o wydanie decyzji stwierdzającej wygaśnięcie
trwałego zarządu ustanowionego na nieruchomościach stanowiących własność
Skarbu Państwa (z wyjątkiem trwałego zarządu ustanowionego na rzecz zarządcy
drogi krajowej), uzyskanie decyzji wojewody o ustanowienie trwałego zarządu na
rzecz GDDKiA, złożenie wniosków o wpis w księdze wieczystej (w tym w razie
konieczności złożenie wniosku o założenie nowej księgi wieczystej);
g) złożenie wniosków do sądu wieczystoksięgowego o wpis Skarbu Państwa jako
właściciela i trwałego zarządu uzyskanego przez GDDKiA z mocy prawa do
nieruchomości nabytych na rzecz Skarbu Państwa (w tym w razie konieczności
złożenie wniosku o założenie nowej księgi wieczystej), z dniem, w którym decyzja
ZRID stała sięostateczna;
h) prowadzenie całokształtu korespondencji z urzędami, sądami i innymi osobami w
zakresie spraw określonych w lit. a) - g).
Czynności określone w pkt 4.3. lit a)-h) radca prawny/adwokat dokonywaćbędzie w
imieniu Skarbu Państwa - Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad na podstawie
otrzymanego pełnomocnictwa.
Zamawiający nie zgadzał sięz zarzutem jakoby błędnie (tj. zbyt szeroko) określił
spektrum czynności przewidzianych w punkcie 4.3 OPZ w siwz, do którego odwołuje się
pozycja 6 formularza cenowego. GDDKiA wyjaśniał,że jako podmiot profesjonalnie
działający w zakresie czynności związanych z budowądróg krajowych, zna obowiązujące
procedury prawne i ma pełnąświadomośćzakresu niezbędnych działań, których wykonanie
zleca w ramach przedmiotowego zamówienia publicznego.
Uwzględniając dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia przesłaną
przez zamawiającego, odpowiedź na odwołanie, stanowiska i oświadczenia stron a
także przystępującego złożone na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Okoliczności faktyczne sprawy zostały prawidłowo przytoczone w odwołaniu, co
zostało zreferowane powyżej.
Ponadto z ustaleńIzby wynika,że szacunkowa wartośćzamówienia - jak wynika z
dokumentacji postępowania – została ustalona przez zamawiającego na postawie wyceny
szacunkowej kwotę1.063.000,00 zł netto. Kwota którązamawiający zamierzał przeznaczyć
na sfinansowanie zamówienia – wartośćszacunkowa wraz należnym podatkiem –
1.307.490,00 zł brutto.
W dniu składania ofert, tj. 18 stycznia 2012 r. do zamawiającego wpłynęło 7 ofert, w
których wykonawcy zaoferowali wykonanie zamówienia za następujące kwoty:
Lp.
Nazwa (firma) i adres wykonawcy
Cena ofertowa
brutto (zł)
1.
SWECO Infraprojekt sp. z o.o. Ul. Mogilska 25, 31-542
Kraków
359 775,00
2.
Konsorcjum firm: Zakład Usług Geodezyjno-Projektowych
NADIR sp. z o.o. ul, Rynek 2, 83-340 Sierakowice GEONET
Tomasz Kowalski ul. Piecewska 28B/21, 80-288 Gdańsk
465 063,00
3.
MGGP S.A. Ul. Kaczkowskiego 6, 33-100 Tarnów
471 705,00
4.
Okręgowe
Przedsiębiorstwo
Geodezyjno-Kartograficzne
OPEGIEKA sp. z o.o. z siedzibąw Elblągu Aleja Tysiąclecia
11, 82-300 Elbląg
485 788,50
5.
GEOKART INTERNATIONAL sp. z o.o. ul. Wita Stwosza 44
35-113 Rzeszów
581 328,75
6.
Okręgowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne Sp. z
o.o. w Olsztynie ul. 1 Maja 13, 10-117 Olsztyn
636 832,50
7.
Konsorcjum firm: GEODET SERWIS BIS Maciej Kozielczyk ul.
Jesionowa 14/1 80-261 Gdańsk Usługi Geodezyjne SKALAR
Waldemar Wrześniewski ul. Obwodowa 31B/M26, 84-240
Reda GEOMETER Leszek Andrzejewski ul. Łąkowa 1, 84-207
Koleczkowo
1 209 397,50
Pismem z dnia 20 lutego 2012 r. zamawiający w trybie art. 90 ust. 1 ustawy wezwał
wykonawców, wymienionych powyżej w pkt. od nr 1 do nr 3, do złożenia wyjaśnieńw zakresie
zaproponowanej ceny ofertowej. W wezwaniu skierowanym do odwołującego w treści pisma
zamawiający wskazał,że zaoferowana cena brutto stanowi jedynie około 35% wartości
oszacowanej przez zamawiającego. Zamawiający poddawał w wątpliwość, w szczególności
możliwośćwykonania za zaoferowanąw ofercie cenęelementów zamówienia wymienionych
w poz. 6 formularza cenowego. Zamawiający podał: „ W związku z powyższym Zamawiający
wzywa Wykonawcędo udzielenia szczegółowych pisemnych wyjaśnieńdotyczących m.in.
elementów oferty wskazanych przez Zamawiającego oraz innych zdaniem wykonawcy,
mających wpływ na wysokośćskalkulowanej ceny całkowitej oferty oraz przedstawienia
dowodów,że cena ta jest realna i wiarygodna (…)”.
Konsorcjum w terminie wskazanym przez zamawiającego złożyło wyjaśnienia o
treści: „(…) skalkulowana przez nas cena za tęczynnośćjest prawidłowa gdyż:
1) wpisu do ewidencji gruntów dokonuje Starostwo Powiatowe Wydział Geodezji z
urzędu (bez wniosku) po przekazaniu operatu podziałowego zawierającego wykaz
zmian danych geodezyjnych ( § 46 ust 2 rozporządzenia MRRB z 29.03.2011 w
sprawie ewidencji gruntów i budynków (dz.U. nr 38 poz. 454)
2) wpisu Skarbu Państwa dokonuje Sąd Rejonowy w Kościerzynie po wypełnieniu
komputerowo kilku rubryk standardowego druku KW – WPIS (przedkładany
przykładowo wypełniony druk) do którego dołącza siędecyzjęWojewody
Pomorskiego i dokumentacjęprzewłaszczeniowąsporządzonąprzez Starostwo
Powiatowe w Kościerzynie.
Wpisy w ewidencji gruntów i księgach wieczystych dla GDDKiA dokonywane są
bezpłatnie. Cena 10 zł za powyższe postępowanie jest kosztem wysłania lub
ewentualnego dowiezienia wypełnionego formularza KW-WPIS do Sądu Rejonowego
w Kościerzynie. Natomiast koszty obsługi prawnej zawarte sąw kosztach ogólnych
podziału w częściach tak jak dla każdego wykonawcy wg wykonywanego zakresu
czynności.
Cena wykonania całości prac została skalkulowana przy uwzględnieniu
następujących czynników :
1) odległośćod siedziby ZUGP „ Nadir " wynosi od 30 do 35 km do miejsca pracy
wskazanego w SIWZ, co pozwala na dotarcie w przeciągu 25-30 minut.
2) Właściciele ZUGP „Nadir" i firmy Geonet co najmniej od 30 lat, a jako ZUGP
„Nadir" od 1990r. wykonująprace na terenie powiatu kościerskiego co pozwala
nam twierdzić,że poznaliśmy specyfikępracy na tym terenie.
3) Znajomośćdokumentów geodezyjnych ( w tym katastru pruskiego ) jakie
przechowywane sąw zasobie PODGiK Kościerzyna.
4) Dogłębna znajomośćprocedur przy wykonywaniu prac związanych z realizacją
zamówienia. Większośćprac wykonywanych przez ZUGP „Nadir" dotyczy
podziałów, natomiast wykonywanych przez „Geonet" dotyczy sporządzenia map
do celów prawnych w tym projektów podziału. Ponadto dwóch współwłaścicieli
posiada certyfikaty uczestnictwa w szkoleniu „Opracowania geodezyjne i
pozyskiwanie nieruchomości w procesie przygotowania inwestycji drogowych"
które odbyło sięw maju 2010r (załącznik nr) .
5) Nie jest teżbez znaczenia fakt,że dwóch współwłaścicieli w latach 1979 - 1995,
oraz 2000 - 2006 pracowało na stanowiskach geodetów gminnych, których
zadaniem było prowadzenie ewidencji gruntów, sporządzenie dokumentacji
przewłaszczeniowej, komunalizacja mienia SP w gminach Sierakowice,
Sulęczyno, Stężyca, Linia co pokrywa sięz zakresem prac wyszczególnionych w
poz. 6. Nabyte doświadczenie w tym zakresie, pozwala nam sądzić,że posiadamy
odpowiedniąwiedzą. Jeden z członków konsorcjum - właściciel firmy „Geonet"
mieszka w Gdańsku, co pozwala na szybki kontakt Zamawiającego z Wykonawcą.
6) Wszyscy pracownicy ZUGP „Nadir" mieszkająna terenie powiatu kartuskiego na
terenie wiejskim, gdzie koszty utrzymania sąo
1
/
4
mniejsze niżw mieście, więc
oczekiwania płacowe pracowników sąrównieżmniejsze o ok.
1
/
4
.
7) Znajomośćjęzyka kaszubskiego przez wszystkich pracowników ZUGP „Nadir"
pozwalające na lepszy kontakt szczególnie z ludźmi w podeszłym wieku.
Używanie języka kaszubskiego wżyciu prywatnym i publiczne gwarantuje ustawa
z dnia 6 stycznia 2005 o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku
regionalnym.
8) Długoletnia współpraca z firmąbetoniarską„Drywa" Sierakowice pozwala nam
kalkulowaćkoszty wyrobu znaków granicznych i PD oraz ich transportu na miejsce
pracy ze zniżkąprzy ilości hurtowej gdyżjesteśmy stałymi klientami od wielu lat.
9) Posiadany sprzęt pozwala nam na uniezależnienie sięod wypożyczania go lub
dzierżawy. Posiadany służbowy samochód osobowo - dostawczy pozwala na
przewiezienie 2 zespołów do pracy w terenie z całym sprzętem i znakami
granicznymi zmniejszając znaczne ogólne koszty transportu. (…).
Zamawiający pismem z dnia 13 marca 2012 r. poinformował odwołującego o wyborze
oferty najkorzystniejszej za którąuznano ofertęMGGP oraz o odrzuceniu oferty konsorcjum.
W treści uzasadnienia wskazał,że uznał wyjaśnienia złożone przez konsorcjum za
niewystarczające. W jego ocenie „przywołane przez wykonawcęargumenty sąbardzo
ogólne i nie wyjaśniają, w sposób merytoryczny, rażąco niskiego elementu złożonej oferty.
Wieloletnie doświadczenie, znajomośćprocedur związanych z realizacjązamówienia czy
posiadanie na własnośćsprzętu niezbędnego do wykonania zamówienia, nie sączynnikami
wyróżniającymi wyłącznie Konsorcjum firm: Zakład Usług Geodezyjno-Projektowych
NADIR Sp. z o.o. oraz GEONET Tomasz Kowalski. Stwierdzenie,że 10 zł wynagrodzenia za
pracęradcy prawnego/adwokata obejmuje jedynie koszty wysłania lub ewentualnego
dowiezienia wypełnionego formularza KW-WPIS do Sądu Rejonowego w Kościerzynie,
samo w sobie udowadnia,że oferent nie uwzględnił w zaoferowanej cenie wynagrodzenia za
pracęprawnika. Nie można zaakceptowaćstwierdzenia,że wynagrodzenie za obsługę
prawnązawarte jest w kosztach ogólnych -zaoferowana cena jednostkowa za dane zadanie
powinna zawieraćw sobie wszystkie koszty realizacji i nie może spełniaćprzesłanek rażąco
niskiej ceny. Nie sposób ponadto sięzgodzićze stwierdzeniem,że realizacja zadania z poz.
6 Formularza Cenowego polegaćbędzie jedynie na wypełnieniu rubryk standardowego
formularza. Wypełnienie formularza, który stanowi wniosek do Sądu musi zostać
poprzedzone analiządokumentów, zapisów treści KW, których wniosek dotyczy, w
przypadku gruntów Skarbu Państwa oraz będących przedmiotem umów najmu lub dzierżawy
- pozyskanie decyzji o ustanowieniu trwałego zarządu na rzecz GDDKiA, doprowadzenie do
wypowiedzenia umów najmu lub dzierżawy na wywłaszczonych nieruchomościach.
Wszystkie te czynności wymagająnakładu pracy prawnika, którego wynagrodzenie powinno
zostaćwkalkulowane w cenęoferty w poz. nr 6”.
Z ustaleńIzby wynika również,że oferta konsorcjum w formularzu cenowym w poz. 2
(Etap 1) zawiera kwotęcałkowita 197.500 zł., natomiast poz. 6 (Etap 3) ww. formularza -
4.000 zł.
Na wstępie Izba stwierdza,że nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania w
związku z tym, iżnie została wypełnionażadna z przesłanek negatywnych,
uniemożliwiających merytoryczne rozpoznanie odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2
Pzp, jak równieżstwierdziła,że wypełniono przesłanki istnienia interesu odwołującego w
uzyskaniu przedmiotowego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów art. 179 ust. 1 Pzp.
Izba stwierdziła,że MGGP wypełnił wszystkie wymagania zawarte w art. 185 ust. 2
Pzp, w celu przystąpienia do postępowania odwoławczego toczącego sięw wyniku
odwołania wniesionego przez odwołującego. Tym samym Izba potwierdziła skuteczność
przystąpienia ww. wykonawcy do niniejszego postępowania odwoławczego.
Istotąsporu w rozpoznawanej kwestii jest odpowiedźna pytanie, czy czynność
zamawiającego polegająca na odrzuceniu oferty odwołującego - jako zawierającej rażąco niską
cenęw stosunku do przedmiotu zamówienia - należy uznaćza prawidłową? Zdaniem Izby w
rozpoznawanym przypadku należy udzielićodpowiedzi przeczącej.
Art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp stanowi,że zamawiający odrzuca ofertę, która zawiera rażąco
niskącenęw stosunku do przedmiotu zamówienia.
Zgodnie z art. 90 ustawy:
1. Zamawiający w celu ustalenia, czy oferta zawiera rażąco niskącenęw stosunku do
przedmiotu zamówienia, zwraca siędo wykonawcy o udzielenie w określonym
terminie wyjaśnieńdotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość
ceny.
2. Zamawiający, oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagęobiektywne czynniki, w
szczególności oszczędnośćmetody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania
techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla
wykonawcy, oryginalnośćprojektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej
udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
3. Zamawiający odrzuca ofertęwykonawcy, który nie złożył wyjaśnieńlub jeżeli
dokonana ocena wyjaśnieńwraz z dostarczonymi dowodami potwierdza,że oferta
zawiera rażąco niskącenęw stosunku do przedmiotu zamówienia.
Następnie, tytułem wprowadzenia dla rozstrzygnięcia zarzutów odwołań, Izba
wskazuje na regulacje dotyczące formalnych podstaw wyrokowania w danej sprawie.
Mianowicie zgodnie z art. 191 ust. 2 ustawy, wydając wyrok, Izba bierze za podstawęstan
rzeczy ustalony w toku postępowania. Według art. 190 ust. 1 Pzp strony i uczestnicy
postępowania odwoławczego sąobowiązani wskazywaćdowody dla stwierdzenia faktów, z
których wywodząskutki prawne. Tak samo zgodnie z ogólnązasadąrozkładu ciężaru
dowodu wyrażonąw art. 6 Kodeksu cywilnego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na
wywodzącym zeńskutki prawne. Ponadto powyższe skorelowane jest z ekonomiką
postępowania przed Izbąwynikającąz dyspozycji art. 189 ust. 1 Pzp określającego
piętnastodniowy termin na rozpoznanie odwołania.
Izba wskazuje,że zakaz formułowania ceny rażąco niskiej wynika z art. 90 ustawy i
jest wynikiem uzasadnionego podejrzenia ustawodawcy, iżwykonawca w celu uzyskania
zamówienia zaproponuje cenębardzo niską, która nie będzie gwarantowała wykonania
zamówienia lub spowoduje jego wykonanie w nienależyty sposób, np. kosztem jakości czy
teżterminowości wykonania przedmiotu zamówienia. W takim przypadku dyspozycja art. 89
ust. 1 pkt. 4 Pzp zobowiązuje zamawiającego do odrzucenia oferty, która zawiera rażąco
niskącenęw stosunku do przedmiotu zamówienia. Istotnym jest,że ustawodawca nie
zdefiniował pojęcia „rażąco niska cena” oraz brak jest równieżjednoznacznego wskazania w
dotychczasowym orzecznictwie kryteriów, jakie należy braćpod uwagęprzy ocenie czy
zachodzi okolicznośćzaoferowania ceny rażąco niskiej. Zatem każdy przypadek należy
oceniaćindywidualnie, biorąc pod uwagęwszystkie okoliczności sprawy oraz specyfikę
przedmiotu zamówienia. Jednak korzystając z ugruntowanego orzecznictwa i dorobku
doktryny, należy uznać,że cenąrażąco niskąjest cena nierealistyczna, cena, za którąnie
jest możliwe wykonanie zamówienia w należyty sposób i która wskazuje na zamiar realizacji
zamówienia poniżej kosztów własnych wykonawcy, nie pozwalająca na wygenerowanie
przez niego zysku.
Wskazaćnależy,że czynnośćodrzucenia oferty z powodu rażąco niskiej ceny w
stosunku do przedmiotu zamówienia musi byćpoprzedzona przez zamawiającego
wezwaniem wykonawcy do złożenia wyjaśnień. Ustawodawca nie określił przesłanek jakie
mająwskazywaćna koniecznośćwezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnieńw zakresie
zaoferowanej przez niego w ofercie ceny. Każdorazowo zamawiający winien rozważyćczy
zachodząpodstawy dożądania tychże wyjaśnień, a obowiązek taki zachodzi po stronie
zamawiającego dopiero wówczas, gdy zamawiający poweźmie wątpliwośćco do tego, czy
cena nie jest rażąco niska (wyrok SO w Katowicach z dnia 30 stycznia 2007 r. sygn. akt XIX
Ga 3/07). Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym to zamawiający samodzielnie
decyduje, czy zwrócićsiędo wykonawcy o wyjaśnienia w konkretnej sytuacji (wyrok Krajowej
Izby Odwoławczej z dnia 24 kwietnia 2008 r. sygn. akt: KIO/UZP 333/08). Ocena, jakiej
dokonuje zamawiający, a która może prowadzićdo powzięcia przez zamawiającego
wątpliwości, iżcena zawarta w ofercie jest cenąrażąco niskąprowadzićpowinna do
wniosku, iżzaoferowana cena jest ceną, która rodzi po stronie wykonawcy ryzyko
niewykonania zamówienia a po stronie zamawiającego ryzyko nieuzyskania danego dobra.
Dla uznania,że cena jest rażąco niska konieczne jest wykazanie,że przy określonym
przedmiocie zamówienia nie jest możliwe wykonanie zamówienia za oferowanącenę, bez
ryzyka ponoszenia strat przez wykonawcę(porównaj: Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej
sygn. akt KIO/UZP 1492/08 z 13 stycznia 2009 roku). Jednakże nie należy zapominać, iż
zamawiający ogłaszając postępowanie chce osiągnąćcel tzn. realizacjędanego przedmiotu
zamówienia za możliwie niskie wynagrodzenie, natomiast granica pomiędzy najniższąceną
zaoferowana w postępowaniu, będącąefektem konkurencji pomiędzy podmiotami, a rażąco
niska cenąjest nieostra dlatego zamawiający rozstrzygając czy ma do czynienia z rażąco
niska cenąpowinien miećna uwadze w szczególności „rzeczywistą relację wartości świadczenia pieniężnego do wartości świadczenia niepieniężnego”. (wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 2 sierpnia sygn. akt.: KIO 1515/10).
W zakresie rozkładu ciężaru dowodu w przedmiocie wykazania,że cena rażąco niska
wystąpiła, tj. sposobu ustalenia i wykazania faktu jej wystąpienia, Izba podziela stanowisko
wyrażone w wyroku Izby z dnia 4 kwietnia 2012 r. o sygn. akt KIO 601/12, w którym
stwierdzono: „(…) wskazać należy, iż w tym zakresie ogólne zasady rozkładu ciężaru
dowodu wynikające z wyżej wskazanych przepisów ustawy i Kodeksu cywilnego nie doznają
wyłączenia. Danych okoliczności dowodzić więc powinna strona, która je podnosi i na nie się
powołuje a także strona, która wystąpienia danych faktów podnosi, a nie im przeczy (Ei
incumbit probatio qui dicit, non qui negat). Generalnie więc fakt wystąpienia ceny rażąco
niskiej dla możliwości zastosowania dyspozycji art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp wykazać winien ten
podmiot, który fakt wystąpienia ceny rażąco niskiej stwierdza i nań się powołuje. Przy czym
jak najbardziej możliwe i powinne w takim przypadku jest przynajmniej zgrubne ustalenie
realnej wartość rynkowej przedmiotu zamówienia, który zarówno zamawiający, jak i
wykonawcy dokładnie znają, a zasadność takiego ustalenia cen/wartości zamówienia na
danym poziomie winna być możliwa do udowodnienia. Sama deklaracja czy powołanie się
na oszacowanie wartości zamówienia z należytą starannością dowodem takim nie jest.
Należyta staranność jest pojęciem zasadniczo odrębnym od dobrej wiary i jej istnienia wcale
nie należy domniemywać.
Na potwierdzenie powyższego powołać można wyrok Sądu Okręgowego w
Katowicach z dnia 30 stycznia 2007 r. (sygn. akt XIX Ga 3/07), gdzie Sąd stwierdził, iż w
przypadku gdy brak jest „rażącego zaniżenia ceny” (rozumianego przez Izbę jako opisywane
niżej powstanie domniemania), to w sporze z wykonawcą w przedmiocie wykazania
charakteru obowiązują ogólne zasadny dowodowe wynikające z art. 6 k.c.. Jak wprost
stwierdził Sąd Okręgowy w Katowicach – teza, iż z art. 90 ust. 3 ustawy wynika obowiązek
udowodnienia przez wykonawcę, że cena nie jest rażąco niska, jest niezasadne.
Ciężar ostatecznego dowodu w przedmiocie charakteru ceny w świetle powołanych
regulacji art. 90 ustawy może ulec jednak odwróceniu, a przynajmniej bardziej
skomplikowanemu rozłożeniu. Dojść do tego może w przypadku powstania faktycznego
domniemania wystąpienia w danych okolicznościach ceny rażąco niskiej (jakichkolwiek
domniemań prawnych w tym zakresie w ustawie nie przewidziano). Nawet więc bez
ostatecznego udowodnienia poziomu cen rynkowych i wykazania w ten sposób realnych cen
ofertowych, będzie możliwe przyjęcie wystąpienia ceny rażąco niskiej w przypadku
wystąpienia szeregu okoliczności pośrednio na nią wskazujących (podstaw domniemania),
gdy jednocześnie wykonawca nie wykaże okoliczności przeciwnych lub przyznając fakt
zaniżenia jego ceny w stosunku do realnej wartości przedmiotu zamówienia i cen rynkowych
w tym zakresie – nie wykaże okoliczności, które pozwoliły mu swoją cenę obniżyć (np.
okoliczności wskazanych w art. 90 ust. 2 Pzp). Przy czym również fakty stanowiące
podstawę samego domniemania powinny wystąpić/zostać udowodnione, a przede wszystkim
winny wystąpić w odpowiednim nagromadzeniu i wadze, aby wystąpienie domniemania
uzasadnić. W szczególności podstawą takiego domniemania nie jest samo wezwanie
wykonawcy do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 Pzp niewsparte dodatkowymi,
indywidualnie ocenianymi dla danego postępowania, występującymi w odpowiednim
kontekście i nagromadzeniu, okolicznościami, np. takimi jak: porównanie cen ofertowych
złożonych w postępowaniu, otrzymaniem niewiarygodnych i lakonicznych wyjaśnień w tym
zakresie, różnicami pomiędzy ceną oferowaną, a występującymi na rynku cenami za
wykonanie zamówień takich samych czy podobnych, i przede wszystkim różnicami pomiędzy
szacunkami wykonawcy, a nawet fragmentarycznymi informacjami o realnych rynkowych
kosztach wykonania danych elementów zamówienia… etc.”
Odnośnie oceny wyjaśnieńwskazanej w art. 90 ust. 3 Pzp zaznaczyćnależy, iżjak
wynika z literalnego brzmienia przepisu, dla odrzucenia oferty wymagane jest, aby z
informacji zawartych w wyjaśnieniach wynikało potwierdzenie zaoferowania ceny rażąco
niskiej – przepis nie referuje natomiast do braku wykazania przez wykonawcę, iżcena
rażąco niska nie jest. Wyjaśnienia ogólnikowe lub lakoniczne nie będąwięc wcale same w
sobie bezpośrednim dowodem potwierdzającym, iżzaoferowana cena jest cenąrażąco
niska, jednakże mogąstaćsięjednąz podstaw domniemania w tym przedmiocie,
uprawniającego do odrzucenia oferty z tej przyczyny. W szczególności zaznaczyćnależy, iż
samo zwrócenie sięzamawiającego o złożenie tego typu wyjaśnieńżadnego domniemania
nie tworzy – stanowi tylko wyraz podjętych przez zamawiającego z jakichśwzględów
wątpliwości (podejrzeń) i próbęich wyjaśnienia na tej drodze. Przy przeciwnej konstatacji
należałoby np. przyjąć, iżw przypadku zwrócenia sięprzez zamawiającego do najdroższego
wykonawcy, którego cena, bezżadnego postępowania wyjaśniającego, wydaje się
horrendalnie zawyżona, równieżpowstawałoby – contra factum – domniemanie faktyczne,że jego cena jest rażąco niska.
Ponadto, jak jużwskazano idealnym i zupełnym wykazaniem powstania ceny rażąco
niskiej jest wykazanie cen danego zakresu zamówienia obowiązujących na rynku. Zresztą
wykazanie, iżzaoferowana cena nie jest rażąco niska, równieżmoże polegaćna tym
samym. Mianowicie, wykazanie, iżcena danej oferty jest cenąrynkową, powoduje,że nie ma
dalszej potrzeby dowodzenia jakichkolwiek okoliczności wskazanych w art. 90 ust. 2 Pzp,
uzasadniających jej obniżenie w stosunku do kosztów wykonania zamówienia i cen
rynkowych w tym zakresie. Zastrzec przy tym należy, iżrynek i dyktowany przezeńpoziom
cen, w większości przypadków uznaćmożna za ostatecznąmiaręrealnej wartości wszelkich
dóbr materialnych i dających sięwycenićusług. Dowodzenie wystąpienia ceny rażąco niskiej
w pierwszej kolejności winno więc polegaćna wykazaniu zakresu wymaganych nakładów
materiałowych czy pracy, a następnie ich rynkowych kosztów. W przypadku gdy powyższe
nie jest w pełni możliwe należy powziąći ustalićprzynajmniej pewne okoliczności (i ich
dowody) fragmentaryczne (np. w odniesieniu do zasadniczych, najbardziej kosztotwórczych
części zamówienia) czy wskazujące na powyższe pośrednio, które ewentualnie umożliwiłyby
przyjęcie stosownego domniemania faktycznego i ciężar udowodnienia rzeczywistych cen
rynkowych lub możliwośćobniżenia ceny ofertowej w stosunku do wymagańrynku,
przerzuciłyby na wykonawcę, którego cena jest rozpatrywana.
Odnosząc powyższe do przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia,
Izba oceniając całośćmateriału dowodowego zgromadzonego w sprawie uznała, iż
okolicznośćwystąpienia ceny rażąco niskiej w niniejszym postępowaniu, w ofercie
konsorcjum, nie tylko nie została przez odwołującego wykazana, ale równieżnie wykazanożadnych okoliczności, które pozwalałyby powyższe domniemać.
W pierwszej kolejności należy tu wskazać, iżporównanie ceny oferty odwołującego,
wynoszącej 465 063,00 zł, z cenami ofert złożonych w postępowaniu i uśrednienie ich
wartości (średniącenęza przedmiot zamówienia wynosi ok. 601 412,89 zł) nie daje podstaw
do przyjęcia, aby cena zaoferowana przez konsorcjum była rażąco niska, a to właśnie ceny
ofertowe w składane w postępowaniach o udzielenie zamówienia mogąstanowićjeden ze
znaczników cen rynkowych w danej branży. Cena zawarta w ofercie konsorcjum nie odbiega
znacznie od pozostałych cen zawartych w ofertach złożonych w niniejszym postępowaniu,
nie jest równieżnajniższącenązaoferowanąw tym postępowaniu. Przede wszystkim
wskazaćnależy,że ceny w czterech pierwszych spośród siedmiu złożonych ofert mieszczą
sięw podobnym przedziale cenowym (359 775,00 zł, 465 063,00 zł, 471 705,00 zł, 485
788,50 zł). Ceny w kolejnych dwóch ofertach równieżnie pozostająw rażącej dysproporcji w
stosunku do podanych powyżej cen i wynosząodpowiednio: 581 328,75 zł oraz 636 832,50
zł. Jedynąceną, która jest co prawda najbardziej zbliżona do wartości szacunkowej, gdyż
wynosi 1 209 397,50 zł, jednakże cena ta najbardziej odstaje od poziomu cen zawartych w
ofertach w złożonych w niniejszym postępowaniu.
Z powyższej analizy wynika,że właśnie rozpiętośćcen ofertowych złożonych w
niniejszym postępowaniu i ichśrednia cena znacznie odbiegająca od szacunkowej wartości
zamówienia, obrazuje, iżdla przyjęcia powstania domniemania w przedmiocie wystąpienia
ceny rażąco niskiej, nie jest w tym przypadku wystarczające odwołanie siędo jakichkolwiek
sztucznie przyjmowanych wielkości, jak np. szacunkowa wartośćzamówienia i założony
przez zamawiającego poziom cen, kwalifikujący je do przeprowadzenia procedur
wyjaśniających. Izba nie dopatrzyła sięwięc wystarczających rzeczowych przesłanek do
stwierdzenia powstania domniemania faktycznego o wystąpieniu w ofercie konsorcjum ceny
rażąco niskiej.
Natomiast zamawiający na rozprawie nie przedłożył dowodów zmierzających do
udowodnienia twierdzeńw przedmiocie rzeczywistej wartości zamówienia – przynajmniej we
fragmentarycznym zakresie wystarczającym do przyjęcia domniemania wystąpienia cen
rażąco niskiej u odwołującego.
Izba podkreśla, iżbadaniu w zakresie kwestii rażąco niskiej ceny podlega cena oferty
a nie poszczególne składniki tejże ceny, jest to pogląd ugruntowany w orzecznictwie od lat.
Odnoszenie siędo poszczególnych cen jednostkowych czy wyodrębnionych elementów nie
wskazuje na cenęoferty. Koniecznośćodnoszenia siędo ceny oferty wynika z art. 89 ust.1
pkt 4 ustawy jaki nakłada sankcjęwykluczenia wykonawców, których oferty będązłożone z
rażąco niskąceną. W związku z powyższym Izba zwraca uwagę,że podanie w formularzu
cenowym niskich kosztów w zakresie czynności wymienionych w poz. 6 (Etap 3) nie
oznacza,że wykonawca nie przewidział, nie ujął i nie wycenił w innej oferty kosztów obsługi
prawnej. Z treści wyjaśnieńwynika wprost,że koszt ww. usług wykonawca ujął w kosztach
części ogólnej. Podczas rozprawy odwołujący wyjaśniał,że zamawiający postanowieniami
specyfikacji nie wymagał wyodrębnienia w formularzu cenowym „kosztów prawnika”. W
związku z powyższym konsorcjum ujęło koszty z tym związane w poz. 2 (Etap 1), gdyż„lwia”
częśćprac związanych z obsługąprawnąjest wykonywana na tym etapie prac. Tym samym
zasadnym było, w ocenie odwołującego, ujęcie kosztów czynności prawnika w tej pozycji.
Dodatkowo odwołujący podkreślał,że w związku z tym, w zakresie poz. 2 Etapu 1, różnica w
cenach pomiędzy ofertąodwołującego a przystępującego wynosi około 98 tysięcy złotych.
W ocenie Izby zbędne stało sięocenianie wyjaśnieńodwołującego na okoliczność
czy udowadniająrealnośćcen i kalkulacji wykonawców w stopniu umożliwiającym obalenie
domniemania wystąpienia ceny rażąco niskiej, skoro domniemanie takie nie wystąpiło.
Należało więc je ocenićna okolicznośćwykluczenia przypadków wskazanych w dyspozycji
art. 90 ust. 3 Pzp. W tym kontekście stwierdzićnależy,że same wyjaśnienia ww. wykonawcy
odnosiły siędo sposobu kalkulacji ceny czy podstaw jej dokonania i w tym znaczeniu nie
mogązostaćuznane za niezłożone. Nie wynikały z nich równieżdane, które potwierdzałyby
zaniżenie cen tam wskazanych. Tym samym wyjaśnienia te nie mogązostaćuznane, za
potwierdzającego – w myśl art. 90 ust. 3 ustawy – fakt, iżzaoferowano cenęrażąco niską.
W związku z powyższym sformułowane w odwołaniu zarzuty naruszenia art. 89 ust. 1
pkt 4 Pzp, art. 90 ust. 1, 2 i 3 Pzp, należało uznaćza zasadne. Naruszenie ww. przepisów
spowodowało naruszenie art. 7 ust. 1 Pzp, który stanowi,że zamawiający przygotowuje i
przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
Wobec powyższego Izba uwzględniła odwołanie i nakazała zamawiającemu
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz odrzucenia oferty
konsorcjum, dokonanie ponownego badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty złożonej
przez odwołującego.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy,
stosownie do wyniku postępowania, oraz w oparciu o przepisy § 1 ust. 1 pkt. 2, § 3, § 5 ust.
2 pkt. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………………
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Skarbowi Państwa - Generalnej Dyrekcji Dróg
Krajowych i Autostrad Oddział w Gdańsku, ul. Subisława 5, 80-354 Gdańsk:
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz odrzucenia
oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Zakład
Usług Geodezyjno-Projektowych „NADIR” Sp. z o.o., ul. Rynek 2, 83-340
Sierakowice oraz Tomasz Kowalski prowadzący działalność gospodarczą pod
firmą GEONET Tomasz Kowalski, ul. Piecewska 28b/21, 80-288 Gdańsk,
dokonanie ponownego badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty złożonej
przez ww. wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia,
2. kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa - Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych
i Autostrad Oddział w Gdańsku, ul. Subisława 5, 80-354 Gdańsk i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczonąprzez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Zakład Usług
Geodezyjno-Projektowych „NADIR” Sp. z o.o., ul. Rynek 2, 83-340 Sierakowice
oraz Tomasz Kowalski prowadzący działalność gospodarczą pod firmą
GEONET Tomasz Kowalski, ul. Piecewska 28b/21, 80-288 Gdańsk, tytułem
wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Skarbu Państwa - Generalnej Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział w Gdańsku, ul. Subisława 5, 80-354 Gdańsk na rzecz wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Zakład Usług
Geodezyjno-Projektowych „NADIR” Sp. z o.o., ul. Rynek 2, 83-340 Sierakowice
oraz Tomasz Kowalski prowadzący działalność gospodarczą pod firmą
GEONET Tomasz Kowalski, ul. Piecewska 28b/21, 80-288 Gdańsk kwotę15 000
zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy), stanowiącąkoszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gdańsku.
Przewodniczący: ………………………….…
Sygn. akt: KIO 560/12
U z a s a d n i e n i e
Skarbu Państwa - Generalnej DyrekcjęDróg Krajowych i Autostrad Oddział w
Gdańsku, ul. Subisława 5, 80-354 Gdańsk (dalej: „zamawiający” lub „GDDKiA”) - prowadzi w
trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004
r. Prawo zamówieńpublicznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) – zwanej dalej
"ustawą" lub "Pzp" – postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na wykonanie map
z projektem podziału nieruchomości dla budowy Obwodnicy Kościerzyny, oznaczenie granic
pasa drogowego oraz ujawnienie zmian w ewidencji gruntów i w księgach wieczystych.
Szacunkowa wartośćzamówienia jest wyższa od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
Pismem z dnia 13 marca 2012 r. zamawiający odrzucił ofertęwykonawców wspólnie
ubiegających sięo udzielenie zamówienia: Zakład Usług Geodezyjno-Projektowych „NADIR”
Sp. z o.o., ul. Rynek 2, 83-340 Sierakowice oraz Tomasz Kowalski prowadzący działalność
gospodarcząpod firmąGEONET Tomasz Kowalski, ul. Piecewska 28b/21, 80-288 Gdańsk
(dalej „odwołujący” lub „konsorcjum”) jako zawierającąrażąco niskącenę, uznając
wyjaśnienia złożone przez to konsorcjum za niewystarczające.
22 marca 2012 r. odwołujący wniósł odwołanie zarzucając czynności zamawiającego
naruszenie:
1. art. 90 ust. 1, 2 i 3 ustawy w związku z niewłaściwąwykładniąww. przepisów,
poprzez nieprawidłowe ograniczenie zakresu badania oferty odwołującego siędo
badania ceny oferowanej odnośnie do pozycji 6 Formularza cenowego,
2. art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 1, 2 i 3 ustawy, poprzez niewłaściwąwykładnię
ww. przepisów co spowodowało odrzucenie oferty konsorcjum jako zawierającego
rażąco niskącenę,
3. art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy i art. 7 ust. 1 ustawy, poprzez nie zapewnienie zachowania
uczciwej konkurencji w postępowaniu.
Odwołujący wnosił o:
1. unieważnienie czynności wyboru oferty,
2. unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego,
3. unieważnienie czynności oceny oferty odwołującego się,
4. powtórzenie czynności oceny i wyboru ofert z uwzględnieniem oferty odwołującego.
W uzasadnieniu odwołania podnosił,że skierowane do odwołującego sięwezwanie
zamawiającego do udzielenia wyjaśnieńdotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokośćceny zawierało wezwanie do udzielenia wyjaśnieńdotyczących m.in. elementów
oferty wskazanych przez zamawiającego (pozycja 6 Formularza cenowego) oraz innych,
które zdaniem tego wykonawcy miały wpływ na wysokośćskalkulowanej ceny. Zdaniem
odwołującego, pismem złożonym zamawiającemu dnia 23 lutego 2012 r., wyczerpująco
wyjaśnił przyczyny, takiego, a nie innego skalkulowania zarówno ceny jednostkowej
wskazanej w pozycji 6 formularza cenowego, jak i całości oferty. Konsorcjum wyjaśniło,że
koszty obsługi prawnej wymaganej przez zamawiającego zostały skalkulowane w kosztach
ogólnych uczestników konsorcjum. Wskazywał,że odrzucając ofertęodwołującego,
zamawiający uznał,że jego zdaniem wynagrodzenie prawnika winno zostaćwkalkulowane w
cenęoferty w pozycji nr 6 formularza. Oznacza to, wbrew dosłownej treści pisma z dnia 13
marca 2012 r.,że zamawiający w rzeczywistości dokonał odmiennej od odwołującego oceny
sposobu kalkulacji wskazanej przez konsorcjum ceny, a nie, jak podał w tym piśmie, uznał
złożone wyjaśnienia za niewystarczające. W ocenie odwołującego zamawiający w piśmie z
dnia 20 lutego 2012 r. wskazał jednoznacznie,że jego wątpliwości wzbudził jedynie sposób
skalkulowania przez konsorcjum ceny z pozycji 6 formularza cenowego, co w ocenie
zamawiającego poddawało w wątpliwośćmożliwośćwykonania za tęcenęelementów
zamówienia wymienionych w przedmiotowej pozycji formularza. W opinii odwołującego
oznacza to,że jego oferta została zbadana przez zamawiającego pod kątem zarzutu rażąco
niskiej ceny jedynie odnośnie do pozycji 6 formularza cenowego.
Odwołując siędo orzecznictwa Izby podnosił,że kalkulowanie cen jednostkowych jest
uprawnieniem wykonawcy a zarazem jego obowiązkiem. Wykonawca nie musi w taki sposób
ustalaćcen jednostkowych, aby w każdej z tych cen zapewnićrentownośćwykonania
określonego elementu robót. Kluczowe jest jedynie, aby całkowita cena oferty za cały
przedmiot zamówienia pokrywała koszty realizacji prac i zapewniała co najmniej minimalny
poziom zysku. W konsekwencji zgodnie z powołanym orzecznictwem Krajowej Izby
Odwoławczej rozważanie przez zamawiającego, w tym poprzezżądanie i badanie wyjaśnień
od wykonawcy, pojedynczego elementu cenowego oferty w oderwaniu od kalkulacji całej
wartości oferty nie wyczerpuje przesłanek określonych w przepisach art. 87 ust. 1 i art. 90
ust. 1 ustawy. Zadaniem odwołującego postępowanie zamawiającego polegające na badaniu
oferty konsorcjum, nieuznania złożonych wyjaśnień, a w rezultacie tego odrzuceniu oferty
odwołującego w oparciu o przepis art. 90 ust. 3 ustawy należy uznaćza nieprawidłowe i
uzasadniające koniecznośćunieważnienia zaskarżonej czynności zamawiającego, gdyż
badanie oferty dotyczyło jedynie jednego z elementów składających sięna cenę
zaoferowaną.
Następnie odwołujący wskazywał,że zamawiający błędnie (tj. zbyt szeroko) określił
spektrum czynności przewidzianych w punkcie 4.3 opisu przedmiotu zamówienia w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, do którego odwołuje sięww. pozycja 6
formularza cenowego. Otóżpodmioty profesjonalnie działające w zakresie czynności
związanych z wydawaniem i realizacjądecyzji o zezwoleniu na realizacjęinwestycji drogowej
(ZRID) w aktualnym stanie prawnym (a do tego odnosi sięrealizacja zadania przyszłego w
postaci budowy Obwodnicy Kościerzyny) powinny wiedzieć,że w związku z treściąustawy z
dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w
zakresie dróg publicznych oraz ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i
kartograficzne nie będzie konieczne przeprowadzanie czynności wskazanych z punktach:
1. Analiza dokumentów w księdze wieczystej - zgodnie z przepisem art. 97 z dnia 27
sierpnia 1997 r. ustawy o gospodarce nieruchomościami przewiduje sprawdzenie
ksiąg wieczystych przed sporządzeniem projektu podziału, a nie jak sugeruje
zamawiający w uzasadnieniu o odrzucenie oferty, w chwili złożenia wniosku o zmianę
własności w księgach wieczystych.
2. Nie zachodzi koniecznośćskładania wniosków do starostwa powiatowego o
uwidocznienie dzielonych działek w ewidencji gruntów, gdyżzgodnie z par. 46 ust. 2
rozporządzenia z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów, zmiany zawierające
wykaz zmian danych ewidencyjnych wprowadzane sąz urzędu.
3. W procedurze pozyskiwania gruntów w trybie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o
szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg
publicznych, własnośćnieruchomości przechodzi w stanie wolnym od wszelkich
obciążeńw tym umów najmu i dzierżawy na własnośćSkarbu Państwa. Do
obowiązków Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad należy wypłata
odszkodowańza wcześniejsze wygaśnięcie wyżej wymienionych umów jednak
zadanie to nie stanowiło przedmiotu niniejszego zamówienia.
Podnosił również,że wedle oceny konsorcjum, z uwagi na charakterystykę
przedmiotu zamówienia, wskazana przez zamawiającego w pozycji 6 formularza cenowego
SIWZ jednostka rozliczeniowa nie jest tożsama z liczbączynności, które będzie musiał
podjąćwykonawca, gdyżwiele czynności będzie mogło zostaćpodjętych jednocześnie (w
jednym piśmie) w stosunku do wszystkich lub kilku działek ewidencyjnych gruntu. Zwracał
równieżuwagę,że cena całościowa (brutto) wskazana w ofercie wybranej przez
zamawiającego stanowiła 36,08% kosztorysu inwestorskiego, podczas gdy cena całościowa
(brutto) zaoferowana przez konsorcjum stanowiła 35,57% kosztorysu inwestorskiego. Tym
samym różnica między oboma ofertami względem kosztorysu inwestorskiego stanowi 0,51%
a różnica w kwocie brutto między oboma ofertami wynosi 6 642,00 zł. Odwołujący
podkreślał,że pomimo niewielkich różnic pomiędzy ofertąkonsorcjum a dwoma najniższymi
ofertami, które zaakceptował zamawiający, GDDKiA uznała,że to oferta złożona przez
odwołującego sięspełnia kryteria „rażąco niskiej ceny". Podnosił,że oferta odwołującego i
dwie następne wyższe pod względem ceny oferty różniąsięod siebie w bardzo niewielkim
stopniu. W związku z tym zdaniem konsorcjum można przyjąć,że określająone rzeczywisty
koszt wykonania prac objętych zamówieniem. Pozostałe sześćofert różni sięwartościąod
trzech wyżej wymienionych w znacznie większym stopniu. Wskazywał,że pomimo złożenia
przez odwołującego merytorycznych i szczegółowych wyjaśnień, zamawiający wyjaśnienia te
odrzucił, twierdząc iżsąone zbyt ogólne w związku z czym budząobawęo rzetelnąi
terminowąrealizacjęzamówienia. Jednak podobnych wątpliwości GDDKiA nie budziły dwie
kolejne pod względem cenowym oferty. Jednocześnie zamawiający nie wskazał z jakich
powodów uznaje złożone wyjaśnienia za zbyt ogólne i nie merytoryczne.
Podnosił,że zaakceptowanie przez zamawiającego oferty MGGP S.A. z siedzibąw
Tarnowie, ul. Kaczkowskiego 6, 33-100 Tarnów (dalej: „MGGP” lub „przystępujący”), mimo
niewielkiej różnicy w porównaniu z ofertąodwołującego się, oznacza,że brak jest
rzeczywistych przyczyn, które uzasadniałyby odrzucenie jego oferty z powodu rażąco niskiej
ceny. Podkreślał,że odrzucenie oferty z powodu rzekomo niewystarczających wyjaśnieńw
zakresie sposobu kalkulacji jednego z elementów ceny całościowej, tj. ceny w zakresie
jednej pozycji formularza cenowego prowadzi do naruszenia zasady uczciwej konkurencji
między oferentami, gdyżz naruszeniem przepisów art. 90 ust. 1 - 3 ustawy wyklucza
bezpodstawnie konsorcjum z prowadzonego postępowania.
20 marca 2012 r. odwołujący przekazał zamawiającemu kopięww. odwołania.
21 marca 2012 r. zamawiający poinformował wykonawców biorących udział w
postępowaniu o wniesieniu odwołania przez konsorcjum oraz wezwał do zgłoszenia
przystąpienia do postępowania odwoławczego toczącego sięw wyniku wniesienia ww.
odwołania.
23 marca 2012 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło zgłoszenie
przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego od MGGP.
Pismem z dnia 30 marca 2012 r., które wpłynęło do Izby w formie elektronicznej w tej
samej dacie, zamawiający odpowiedział na odwołanie. Oryginał ww. pisma zamawiający
przedłożył na niejawnym posiedzeniu Izby z udziałem stron w dniu 3 kwietnia 2012 r. W
treści pisma zamawiający wnosił o oddalenie odwołania w całości.
W uzasadnieniu podnosił,że prośbędo złożenia wyjaśnień, w trybie art. 90 ust. 1
ustawy, skierował do trzech wykonawców, którzy zaoferowali najniższe ceny całkowite, w
tym do odwołującego i zostało to poprzedzone przez zamawiającego analizącen ofertowych
złożonych w przedmiotowym postępowaniu, porównaniem cen rynkowych oraz wyceny
szacunkowej. Wskazywał,że z porównania cen ofertowych brutto za przedmiot zamówienia
zaoferowanych przez poszczególnych wykonawców wynikało,że najniższa cena ofertowa
firmy SWECO Sp. z o.o. wynosiła 359 775,00 zł brutto, cena w ofercie odwołującego - 465
063,00 zł brutto uplasowała sięna drugim miejscu. Zaśnajwyższa cena ofertowa wynosiła
1 209 397,50 zł brutto. Na podstawie cen zaproponowanych przez wszystkich wykonawców
biorących udział w postępowaniu, zamawiający obliczyłśredniącenęza przedmiot
zamówienia, która wynosi około 601 412,89 brutto. Z przeprowadzonej przez zamawiającego
analizy wynikało,że cena zaoferowana przez odwołującego znacznie odbiegała od
wyliczonejśredniej. Następnie zamawiający podnosił,że szacunkowa wartośćzamówienia
wynosiła 1 063 000,00 zł netto, co daje kwotęw wysokości 1 307 490,00 zł brutto. Wysokość
ceny ofertowej z oferty odwołującego wynosiła 465 063,00 zł brutto i stanowiła ok. 36 %
szacunkowej wartości zamówienia ustalonej przez zamawiającego.
Zamawiający wyjaśniał również,że dokonał analizy Formularza 2.1, tj. Tabeli
OpracowańProjektowych wypełnionej i złożonej przez odwołującego w postępowaniu oraz
porównał ceny poszczególnych elementów zamówienia z cenami elementów zamówienia
innych wykonawców, jednakże zrobił to w takim celu, aby wzywając wykonawców, którzy
złożyli oferty z zaniżonymi cenami (odwołującego oraz innych wykonawców, których oferty
zawierały najniższe ceny całkowite) do złożenia wyjaśnieńw trybie art. 90 ust. 1 Pzp,
wskazaćtym wykonawcom na jakie elementy zamówienia w szczególności powinni położyć
nacisk w składanych wyjaśnieniach.
Zamawiający nie zgadzał sięz zarzutem odwołującego, jakoby oferta odwołującego
sięzostała zbadana przez zamawiającego pod zarzutem rażąco niskiej ceny jedynie
odnośnie do pozycji 6 Formularza cenowego siwz. Zdaniem zamawiającego wszystkie oferty
budzące wątpliwośćco do wysokości ceny całkowitej, złożone w przedmiotowym
postępowaniu zostały zbadane prawidłowo w rozumieniu art. 87 ust. 1 art. 90 ust. 1 ustawy.
Zamawiający podnosił,że w wezwaniu wskazał jeden element zamówienia mający, jego
zdaniem, wpływ na wysokośćskalkulowanej ceny całkowitej oferty, na które należy położyć
nacisk przy udzielaniu wyjaśnień- Pozycja nr 6 Formularza cenowego: „Przeprowadzenie
postępowania w celu dokonania wpisu w księgach wieczystych i ewidencji gruntów Skarbu
Państwa jako właściciela przejętych na podstawie ZRID nieruchomości oraz trwałego
zarządu GDDKiA". Wskazanie elementu wpływającego na wysokośćceny ofertowej zostało
poprzedzone szczegółowąanalizą. Wysokośćceny jednostkowej zaoferowanej przez
odwołującego w pozycji nr 6, wynosiła 10,00 zł i była najniższa ze wszystkich
zaoferowanych.Średnia cena jednostkowa w tej pozycji wyniosła 110,00 zł, gdzie najwyższa
zaoferowana cena wyniosła 200,00 zł. Zamawiający oszacował to zadanie na 400,00 zł. Z
ustaleńzamawiającego wynikało,że ceny jednostkowe zaoferowane przez odwołującego w
pozostałych pozycjach były paralelne do ofert innych wykonawców. Na tej podstawie
zamawiający wezwał odwołującego do złożenia wyjaśnieńprzede wszystkim w zakresie
elementu - pozycji nr 6 Formularza cenowego, przy czym odwołujący mógł złożyćbardziej
obszernąi wyczerpującąodpowiedź(zawierającąkalkulacje cenowe oraz dowody)
powołując siętakże na inne elementy kształtujące cenęcałkowitąoferty, z czego odwołujący
częściowo skorzystał. Zamawiający wskazywał,że w wezwaniu zachęcał odwołującego do
skorzystania z możliwości rozszerzenia zakresu wyjaśnień.
Zamawiający wyjaśniał,że odwołujący - w wyznaczonym terminie - złożył odpowiedź
na wezwanie zamawiającego do udzielenia wyjaśnień, dotyczących elementów ceny
mających wpływ na wysokośćceny (pismo z dnia 23.02.2012 r.). W piśmie tym w ogólny
sposób uzasadnił wysokośćceny wskazanego przez zamawiającego elementu oferty
wykazując czynności wchodzące w zakres pozycji nr 6, które dokonywane sąbezpłatnie oraz
stwierdził,że „Cena 10 zł za powyższe postępowanie jest kosztem wysłania lub
ewentualnego dowiezienia wypełnionego formularza KW-WPIS do Sądu Rejonowego w
Kościerzynie. Natomiast koszty obsługi prawnej zawarte sąw kosztach ogólnych podziału w
częściach tak jak dla każdego wykonawcy wg wykonywanego zakresu czynności". Ponadto
konsorcjum wymieniło czynniki uwzględnione przy kalkulacji ceny całościowej, takie jak
m.in.: odległośćod siedziby wykonawcy do miejsca pracy wskazanego w SIWZ; 30 letnie
doświadczenie w pracy na terenie powiatu kościerskiego; znajomośćdokumentów
geodezyjnych znajdujących sięw zasobie PODGiK Kościerzyna; dogłębna znajomość
procedur przy wykonywaniu prac związanych z realizacjązamówienia; certyfikat
uczestnictwa w szkoleniu „Opracowania geodezyjne i pozyskiwanie nieruchomości w
procesie przygotowania inwestycji drogowych"; mniejsze płace pracowników wykonawcy
podyktowane miejscem zamieszkania; znajomośćjęzyka kaszubskiego; uzyskane zniżki, w
ramach wieloletniej współpracy, przy zakupie znaków granicznych i punktów drogowych;
posiadany na własnośćsprzęt. Zamawiający podał,że konsorcjum w wyjaśnieniu nie
przedstawiłożadnych konkretnych kalkulacji, które dałyby pewność,że odwołujący jest w
stanie zrealizowaćprzedmiot zamówienia za podanącenę. Zdaniem zamawiającego
wytłumaczenia dotyczące wskazanego przez zamawiającego elementu oferty oraz
powołanie sięna ogólne doświadczenie zawodowe konsorcjantów, nie dająpoglądu na
możliwośćwykonania zadania powyżej kosztów wytworzenia usługi. Zamawiający stwierdził,że wykonawca w swoim wyjaśnieniu dotyczącym elementów oferty mających wpływ na
wysokośćceny, pomimo ogólnego wytłumaczenia wysokości kwoty ustalonej dla pozycji nr 6
oraz podparcia siędoświadczeniem zawodowym, nie obalił domniemania zaoferowania
rażąco niskiej ceny, dlatego na podstawie art. 90 ust. 3 Pzp zamawiający odrzucił jego
ofertę.
Ponadto zamawiający wskazał,że nie mógł uznaćza wystarczające wyjaśnienia
odwołującego dotyczące posiadania wieloletniego doświadczenia, znajomości procedur
związanych z realizacjązamówienia czy posiadania na własnośćsprzętu niezbędnego do
wykonania zamówienia, gdyżnie sączynnikami wyróżniającymi wyłącznie odwołującego, a
każdy z wykonawca, który złożył ofertęw przedmiotowym postępowaniu, wykazał posiadanie
odpowiedniego doświadczenia w geodezji. Zdaniem zamawiającego właściwe jest zatem
założenie,że wszyscy wykonawcy ubiegający sięo udzielenie niniejszego zamówienia
posiadająodpowiedni sprzęt, znająprocedury, a także dokumenty geodezyjne. Natomiast w
przypadku kosztów wyrobu znaków granicznych i PD oraz ich transportu na miejsce pracy,
wykonawca nie wskazał, w jakim stopniu długoletnia współpraca z firmąbetoniarskąwpływa
na redukcjęceny. Zamawiający zwracał uwagę,że bez wątpienia wskazane wyżej elementy
mogąwpłynąćna cenę, jednakże wykonawca nie podałżadnych szczegółów odnośnie tego
w jakim stopniu zredukowały one koszty odwołującego. Dlatego teżzamawiający nie mógł
potraktowaćokoliczności wskazanych przez konsorcjum, jako obiektywny czynnik mogący
wpłynąćna redukcjękosztów zadania. Podkreślał,że to na wykonawcy ciąży obowiązek
wskazania, w odpowiedzi na wezwanie w trybie art. 90 ust 1 Pzp, jakie elementy oferty miały
wpływ na wysokośćceny i w jaki sposób dokonano ich kalkulacji, tak, aby udowodnić,że
zaproponowana cena nie jest cenąrażąco niską. Wykonawca, składając wyjaśnienia na
okolicznośćkalkulacji ceny oferty, powinien równieżwykazać,że wskazana cena została
ustalona zgodnie z prawem, na podstawie obiektywnych czynników, bez naruszania zasad
uczciwej konkurencji.
Zamawiający podnosił,że z należytąstarannościądokonał oceny wyjaśnień
wykonawcy, na podstawie której stwierdził brak dowodów na to,że podana przez
odwołującego cena całkowita oferty, za cały przedmiot zamówienia, pokryje koszty realizacji
prac i zapewni co najmniej minimalny poziom zysku. W rezultacie odrzucił ofertę
odwołującego.
W zakresie czynności przewidzianych w punkcie 4.3 Opisu Przedmiotu Zamówienia
(dalej: „OPZ”) zamawiający przypominał,że kwestionowana pozycja 6 Formularza
Cenowego zawierała w sobie dokonanie następujących czynności etapu 3 umowy, a
mianowicie:
Etap 3: Przeprowadzenie postępowania w celu ujawnienia w ewidencji gruntów i księgach
wieczystych Skarbu Państwa jako właściciela przejętych na podstawie decyzji ZRID
nieruchomości oraz trwałego zarządu GDDKiA:
a) zamówienie i odbiór odpisów decyzji o zezwoleniu na realizacjęinwestycji drogowej;
b) zamówienie na podstawie pełnomocnictwa Dyrektora GDDKiA wypisów i wyrysów z
ewidencji gruntów i budynków dla celów prawnych (całośćniezbędnych prac);
c) uzyskanie decyzji stwierdzającej ustanowienie trwałego zarządu na rzecz GDDKiA w
odniesieniu do nieruchomości stanowiących własnośćSkarbu Państwa, złożenie
wniosków o wpis w księdze wieczystej (w tym w razie konieczności złożenie wniosku
o założenie nowej księgi wieczystej);
d) prowadzenie całości spraw w celu uzyskania decyzji stwierdzającej ustanowienie
trwałego zarządu na rzecz GDDKiA w odniesieniu do nieruchomości Skarbu Państwa
w związku z wygaśnięciem użytkowania wieczystego ustanowionego na
nieruchomościach gruntowych Skarbu Państwa albo jednostek samorządu
terytorialnego, złożenie wniosku o wpis w księdze wieczystej (w tym w razie
konieczności złożenie wniosku o założenie nowej księgi wieczystej);
e) wypowiedzenie umów najmu, dzierżawy, użyczenia nieruchomości Skarbu Państwa,
które uprzednio były wynajęte, wydzierżawione lub użyczone, uzyskanie stosownych
decyzji wojewody o ustanowieniu trwałego zarządu na rzecz GDDKiA do tych
nieruchomości, złożenie wniosków o wpis trwałego zarządu w księgach wieczystych
(w tym w razie konieczności złożenie wniosku o założenie nowej księgi wieczystej);
f) złożenie wniosku do Wojewody o wydanie decyzji stwierdzającej wygaśnięcie
trwałego zarządu ustanowionego na nieruchomościach stanowiących własność
Skarbu Państwa (z wyjątkiem trwałego zarządu ustanowionego na rzecz zarządcy
drogi krajowej), uzyskanie decyzji wojewody o ustanowienie trwałego zarządu na
rzecz GDDKiA, złożenie wniosków o wpis w księdze wieczystej (w tym w razie
konieczności złożenie wniosku o założenie nowej księgi wieczystej);
g) złożenie wniosków do sądu wieczystoksięgowego o wpis Skarbu Państwa jako
właściciela i trwałego zarządu uzyskanego przez GDDKiA z mocy prawa do
nieruchomości nabytych na rzecz Skarbu Państwa (w tym w razie konieczności
złożenie wniosku o założenie nowej księgi wieczystej), z dniem, w którym decyzja
ZRID stała sięostateczna;
h) prowadzenie całokształtu korespondencji z urzędami, sądami i innymi osobami w
zakresie spraw określonych w lit. a) - g).
Czynności określone w pkt 4.3. lit a)-h) radca prawny/adwokat dokonywaćbędzie w
imieniu Skarbu Państwa - Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad na podstawie
otrzymanego pełnomocnictwa.
Zamawiający nie zgadzał sięz zarzutem jakoby błędnie (tj. zbyt szeroko) określił
spektrum czynności przewidzianych w punkcie 4.3 OPZ w siwz, do którego odwołuje się
pozycja 6 formularza cenowego. GDDKiA wyjaśniał,że jako podmiot profesjonalnie
działający w zakresie czynności związanych z budowądróg krajowych, zna obowiązujące
procedury prawne i ma pełnąświadomośćzakresu niezbędnych działań, których wykonanie
zleca w ramach przedmiotowego zamówienia publicznego.
Uwzględniając dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia przesłaną
przez zamawiającego, odpowiedź na odwołanie, stanowiska i oświadczenia stron a
także przystępującego złożone na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Okoliczności faktyczne sprawy zostały prawidłowo przytoczone w odwołaniu, co
zostało zreferowane powyżej.
Ponadto z ustaleńIzby wynika,że szacunkowa wartośćzamówienia - jak wynika z
dokumentacji postępowania – została ustalona przez zamawiającego na postawie wyceny
szacunkowej kwotę1.063.000,00 zł netto. Kwota którązamawiający zamierzał przeznaczyć
na sfinansowanie zamówienia – wartośćszacunkowa wraz należnym podatkiem –
1.307.490,00 zł brutto.
W dniu składania ofert, tj. 18 stycznia 2012 r. do zamawiającego wpłynęło 7 ofert, w
których wykonawcy zaoferowali wykonanie zamówienia za następujące kwoty:
Lp.
Nazwa (firma) i adres wykonawcy
Cena ofertowa
brutto (zł)
1.
SWECO Infraprojekt sp. z o.o. Ul. Mogilska 25, 31-542
Kraków
359 775,00
2.
Konsorcjum firm: Zakład Usług Geodezyjno-Projektowych
NADIR sp. z o.o. ul, Rynek 2, 83-340 Sierakowice GEONET
Tomasz Kowalski ul. Piecewska 28B/21, 80-288 Gdańsk
465 063,00
3.
MGGP S.A. Ul. Kaczkowskiego 6, 33-100 Tarnów
471 705,00
4.
Okręgowe
Przedsiębiorstwo
Geodezyjno-Kartograficzne
OPEGIEKA sp. z o.o. z siedzibąw Elblągu Aleja Tysiąclecia
11, 82-300 Elbląg
485 788,50
5.
GEOKART INTERNATIONAL sp. z o.o. ul. Wita Stwosza 44
35-113 Rzeszów
581 328,75
6.
Okręgowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne Sp. z
o.o. w Olsztynie ul. 1 Maja 13, 10-117 Olsztyn
636 832,50
7.
Konsorcjum firm: GEODET SERWIS BIS Maciej Kozielczyk ul.
Jesionowa 14/1 80-261 Gdańsk Usługi Geodezyjne SKALAR
Waldemar Wrześniewski ul. Obwodowa 31B/M26, 84-240
Reda GEOMETER Leszek Andrzejewski ul. Łąkowa 1, 84-207
Koleczkowo
1 209 397,50
Pismem z dnia 20 lutego 2012 r. zamawiający w trybie art. 90 ust. 1 ustawy wezwał
wykonawców, wymienionych powyżej w pkt. od nr 1 do nr 3, do złożenia wyjaśnieńw zakresie
zaproponowanej ceny ofertowej. W wezwaniu skierowanym do odwołującego w treści pisma
zamawiający wskazał,że zaoferowana cena brutto stanowi jedynie około 35% wartości
oszacowanej przez zamawiającego. Zamawiający poddawał w wątpliwość, w szczególności
możliwośćwykonania za zaoferowanąw ofercie cenęelementów zamówienia wymienionych
w poz. 6 formularza cenowego. Zamawiający podał: „ W związku z powyższym Zamawiający
wzywa Wykonawcędo udzielenia szczegółowych pisemnych wyjaśnieńdotyczących m.in.
elementów oferty wskazanych przez Zamawiającego oraz innych zdaniem wykonawcy,
mających wpływ na wysokośćskalkulowanej ceny całkowitej oferty oraz przedstawienia
dowodów,że cena ta jest realna i wiarygodna (…)”.
Konsorcjum w terminie wskazanym przez zamawiającego złożyło wyjaśnienia o
treści: „(…) skalkulowana przez nas cena za tęczynnośćjest prawidłowa gdyż:
1) wpisu do ewidencji gruntów dokonuje Starostwo Powiatowe Wydział Geodezji z
urzędu (bez wniosku) po przekazaniu operatu podziałowego zawierającego wykaz
zmian danych geodezyjnych ( § 46 ust 2 rozporządzenia MRRB z 29.03.2011 w
sprawie ewidencji gruntów i budynków (dz.U. nr 38 poz. 454)
2) wpisu Skarbu Państwa dokonuje Sąd Rejonowy w Kościerzynie po wypełnieniu
komputerowo kilku rubryk standardowego druku KW – WPIS (przedkładany
przykładowo wypełniony druk) do którego dołącza siędecyzjęWojewody
Pomorskiego i dokumentacjęprzewłaszczeniowąsporządzonąprzez Starostwo
Powiatowe w Kościerzynie.
Wpisy w ewidencji gruntów i księgach wieczystych dla GDDKiA dokonywane są
bezpłatnie. Cena 10 zł za powyższe postępowanie jest kosztem wysłania lub
ewentualnego dowiezienia wypełnionego formularza KW-WPIS do Sądu Rejonowego
w Kościerzynie. Natomiast koszty obsługi prawnej zawarte sąw kosztach ogólnych
podziału w częściach tak jak dla każdego wykonawcy wg wykonywanego zakresu
czynności.
Cena wykonania całości prac została skalkulowana przy uwzględnieniu
następujących czynników :
1) odległośćod siedziby ZUGP „ Nadir " wynosi od 30 do 35 km do miejsca pracy
wskazanego w SIWZ, co pozwala na dotarcie w przeciągu 25-30 minut.
2) Właściciele ZUGP „Nadir" i firmy Geonet co najmniej od 30 lat, a jako ZUGP
„Nadir" od 1990r. wykonująprace na terenie powiatu kościerskiego co pozwala
nam twierdzić,że poznaliśmy specyfikępracy na tym terenie.
3) Znajomośćdokumentów geodezyjnych ( w tym katastru pruskiego ) jakie
przechowywane sąw zasobie PODGiK Kościerzyna.
4) Dogłębna znajomośćprocedur przy wykonywaniu prac związanych z realizacją
zamówienia. Większośćprac wykonywanych przez ZUGP „Nadir" dotyczy
podziałów, natomiast wykonywanych przez „Geonet" dotyczy sporządzenia map
do celów prawnych w tym projektów podziału. Ponadto dwóch współwłaścicieli
posiada certyfikaty uczestnictwa w szkoleniu „Opracowania geodezyjne i
pozyskiwanie nieruchomości w procesie przygotowania inwestycji drogowych"
które odbyło sięw maju 2010r (załącznik nr) .
5) Nie jest teżbez znaczenia fakt,że dwóch współwłaścicieli w latach 1979 - 1995,
oraz 2000 - 2006 pracowało na stanowiskach geodetów gminnych, których
zadaniem było prowadzenie ewidencji gruntów, sporządzenie dokumentacji
przewłaszczeniowej, komunalizacja mienia SP w gminach Sierakowice,
Sulęczyno, Stężyca, Linia co pokrywa sięz zakresem prac wyszczególnionych w
poz. 6. Nabyte doświadczenie w tym zakresie, pozwala nam sądzić,że posiadamy
odpowiedniąwiedzą. Jeden z członków konsorcjum - właściciel firmy „Geonet"
mieszka w Gdańsku, co pozwala na szybki kontakt Zamawiającego z Wykonawcą.
6) Wszyscy pracownicy ZUGP „Nadir" mieszkająna terenie powiatu kartuskiego na
terenie wiejskim, gdzie koszty utrzymania sąo
1
/
4
mniejsze niżw mieście, więc
oczekiwania płacowe pracowników sąrównieżmniejsze o ok.
1
/
4
.
7) Znajomośćjęzyka kaszubskiego przez wszystkich pracowników ZUGP „Nadir"
pozwalające na lepszy kontakt szczególnie z ludźmi w podeszłym wieku.
Używanie języka kaszubskiego wżyciu prywatnym i publiczne gwarantuje ustawa
z dnia 6 stycznia 2005 o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku
regionalnym.
8) Długoletnia współpraca z firmąbetoniarską„Drywa" Sierakowice pozwala nam
kalkulowaćkoszty wyrobu znaków granicznych i PD oraz ich transportu na miejsce
pracy ze zniżkąprzy ilości hurtowej gdyżjesteśmy stałymi klientami od wielu lat.
9) Posiadany sprzęt pozwala nam na uniezależnienie sięod wypożyczania go lub
dzierżawy. Posiadany służbowy samochód osobowo - dostawczy pozwala na
przewiezienie 2 zespołów do pracy w terenie z całym sprzętem i znakami
granicznymi zmniejszając znaczne ogólne koszty transportu. (…).
Zamawiający pismem z dnia 13 marca 2012 r. poinformował odwołującego o wyborze
oferty najkorzystniejszej za którąuznano ofertęMGGP oraz o odrzuceniu oferty konsorcjum.
W treści uzasadnienia wskazał,że uznał wyjaśnienia złożone przez konsorcjum za
niewystarczające. W jego ocenie „przywołane przez wykonawcęargumenty sąbardzo
ogólne i nie wyjaśniają, w sposób merytoryczny, rażąco niskiego elementu złożonej oferty.
Wieloletnie doświadczenie, znajomośćprocedur związanych z realizacjązamówienia czy
posiadanie na własnośćsprzętu niezbędnego do wykonania zamówienia, nie sączynnikami
wyróżniającymi wyłącznie Konsorcjum firm: Zakład Usług Geodezyjno-Projektowych
NADIR Sp. z o.o. oraz GEONET Tomasz Kowalski. Stwierdzenie,że 10 zł wynagrodzenia za
pracęradcy prawnego/adwokata obejmuje jedynie koszty wysłania lub ewentualnego
dowiezienia wypełnionego formularza KW-WPIS do Sądu Rejonowego w Kościerzynie,
samo w sobie udowadnia,że oferent nie uwzględnił w zaoferowanej cenie wynagrodzenia za
pracęprawnika. Nie można zaakceptowaćstwierdzenia,że wynagrodzenie za obsługę
prawnązawarte jest w kosztach ogólnych -zaoferowana cena jednostkowa za dane zadanie
powinna zawieraćw sobie wszystkie koszty realizacji i nie może spełniaćprzesłanek rażąco
niskiej ceny. Nie sposób ponadto sięzgodzićze stwierdzeniem,że realizacja zadania z poz.
6 Formularza Cenowego polegaćbędzie jedynie na wypełnieniu rubryk standardowego
formularza. Wypełnienie formularza, który stanowi wniosek do Sądu musi zostać
poprzedzone analiządokumentów, zapisów treści KW, których wniosek dotyczy, w
przypadku gruntów Skarbu Państwa oraz będących przedmiotem umów najmu lub dzierżawy
- pozyskanie decyzji o ustanowieniu trwałego zarządu na rzecz GDDKiA, doprowadzenie do
wypowiedzenia umów najmu lub dzierżawy na wywłaszczonych nieruchomościach.
Wszystkie te czynności wymagająnakładu pracy prawnika, którego wynagrodzenie powinno
zostaćwkalkulowane w cenęoferty w poz. nr 6”.
Z ustaleńIzby wynika również,że oferta konsorcjum w formularzu cenowym w poz. 2
(Etap 1) zawiera kwotęcałkowita 197.500 zł., natomiast poz. 6 (Etap 3) ww. formularza -
4.000 zł.
Na wstępie Izba stwierdza,że nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania w
związku z tym, iżnie została wypełnionażadna z przesłanek negatywnych,
uniemożliwiających merytoryczne rozpoznanie odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2
Pzp, jak równieżstwierdziła,że wypełniono przesłanki istnienia interesu odwołującego w
uzyskaniu przedmiotowego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów art. 179 ust. 1 Pzp.
Izba stwierdziła,że MGGP wypełnił wszystkie wymagania zawarte w art. 185 ust. 2
Pzp, w celu przystąpienia do postępowania odwoławczego toczącego sięw wyniku
odwołania wniesionego przez odwołującego. Tym samym Izba potwierdziła skuteczność
przystąpienia ww. wykonawcy do niniejszego postępowania odwoławczego.
Istotąsporu w rozpoznawanej kwestii jest odpowiedźna pytanie, czy czynność
zamawiającego polegająca na odrzuceniu oferty odwołującego - jako zawierającej rażąco niską
cenęw stosunku do przedmiotu zamówienia - należy uznaćza prawidłową? Zdaniem Izby w
rozpoznawanym przypadku należy udzielićodpowiedzi przeczącej.
Art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp stanowi,że zamawiający odrzuca ofertę, która zawiera rażąco
niskącenęw stosunku do przedmiotu zamówienia.
Zgodnie z art. 90 ustawy:
1. Zamawiający w celu ustalenia, czy oferta zawiera rażąco niskącenęw stosunku do
przedmiotu zamówienia, zwraca siędo wykonawcy o udzielenie w określonym
terminie wyjaśnieńdotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość
ceny.
2. Zamawiający, oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagęobiektywne czynniki, w
szczególności oszczędnośćmetody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania
techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla
wykonawcy, oryginalnośćprojektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej
udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
3. Zamawiający odrzuca ofertęwykonawcy, który nie złożył wyjaśnieńlub jeżeli
dokonana ocena wyjaśnieńwraz z dostarczonymi dowodami potwierdza,że oferta
zawiera rażąco niskącenęw stosunku do przedmiotu zamówienia.
Następnie, tytułem wprowadzenia dla rozstrzygnięcia zarzutów odwołań, Izba
wskazuje na regulacje dotyczące formalnych podstaw wyrokowania w danej sprawie.
Mianowicie zgodnie z art. 191 ust. 2 ustawy, wydając wyrok, Izba bierze za podstawęstan
rzeczy ustalony w toku postępowania. Według art. 190 ust. 1 Pzp strony i uczestnicy
postępowania odwoławczego sąobowiązani wskazywaćdowody dla stwierdzenia faktów, z
których wywodząskutki prawne. Tak samo zgodnie z ogólnązasadąrozkładu ciężaru
dowodu wyrażonąw art. 6 Kodeksu cywilnego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na
wywodzącym zeńskutki prawne. Ponadto powyższe skorelowane jest z ekonomiką
postępowania przed Izbąwynikającąz dyspozycji art. 189 ust. 1 Pzp określającego
piętnastodniowy termin na rozpoznanie odwołania.
Izba wskazuje,że zakaz formułowania ceny rażąco niskiej wynika z art. 90 ustawy i
jest wynikiem uzasadnionego podejrzenia ustawodawcy, iżwykonawca w celu uzyskania
zamówienia zaproponuje cenębardzo niską, która nie będzie gwarantowała wykonania
zamówienia lub spowoduje jego wykonanie w nienależyty sposób, np. kosztem jakości czy
teżterminowości wykonania przedmiotu zamówienia. W takim przypadku dyspozycja art. 89
ust. 1 pkt. 4 Pzp zobowiązuje zamawiającego do odrzucenia oferty, która zawiera rażąco
niskącenęw stosunku do przedmiotu zamówienia. Istotnym jest,że ustawodawca nie
zdefiniował pojęcia „rażąco niska cena” oraz brak jest równieżjednoznacznego wskazania w
dotychczasowym orzecznictwie kryteriów, jakie należy braćpod uwagęprzy ocenie czy
zachodzi okolicznośćzaoferowania ceny rażąco niskiej. Zatem każdy przypadek należy
oceniaćindywidualnie, biorąc pod uwagęwszystkie okoliczności sprawy oraz specyfikę
przedmiotu zamówienia. Jednak korzystając z ugruntowanego orzecznictwa i dorobku
doktryny, należy uznać,że cenąrażąco niskąjest cena nierealistyczna, cena, za którąnie
jest możliwe wykonanie zamówienia w należyty sposób i która wskazuje na zamiar realizacji
zamówienia poniżej kosztów własnych wykonawcy, nie pozwalająca na wygenerowanie
przez niego zysku.
Wskazaćnależy,że czynnośćodrzucenia oferty z powodu rażąco niskiej ceny w
stosunku do przedmiotu zamówienia musi byćpoprzedzona przez zamawiającego
wezwaniem wykonawcy do złożenia wyjaśnień. Ustawodawca nie określił przesłanek jakie
mająwskazywaćna koniecznośćwezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnieńw zakresie
zaoferowanej przez niego w ofercie ceny. Każdorazowo zamawiający winien rozważyćczy
zachodząpodstawy dożądania tychże wyjaśnień, a obowiązek taki zachodzi po stronie
zamawiającego dopiero wówczas, gdy zamawiający poweźmie wątpliwośćco do tego, czy
cena nie jest rażąco niska (wyrok SO w Katowicach z dnia 30 stycznia 2007 r. sygn. akt XIX
Ga 3/07). Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym to zamawiający samodzielnie
decyduje, czy zwrócićsiędo wykonawcy o wyjaśnienia w konkretnej sytuacji (wyrok Krajowej
Izby Odwoławczej z dnia 24 kwietnia 2008 r. sygn. akt: KIO/UZP 333/08). Ocena, jakiej
dokonuje zamawiający, a która może prowadzićdo powzięcia przez zamawiającego
wątpliwości, iżcena zawarta w ofercie jest cenąrażąco niskąprowadzićpowinna do
wniosku, iżzaoferowana cena jest ceną, która rodzi po stronie wykonawcy ryzyko
niewykonania zamówienia a po stronie zamawiającego ryzyko nieuzyskania danego dobra.
Dla uznania,że cena jest rażąco niska konieczne jest wykazanie,że przy określonym
przedmiocie zamówienia nie jest możliwe wykonanie zamówienia za oferowanącenę, bez
ryzyka ponoszenia strat przez wykonawcę(porównaj: Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej
sygn. akt KIO/UZP 1492/08 z 13 stycznia 2009 roku). Jednakże nie należy zapominać, iż
zamawiający ogłaszając postępowanie chce osiągnąćcel tzn. realizacjędanego przedmiotu
zamówienia za możliwie niskie wynagrodzenie, natomiast granica pomiędzy najniższąceną
zaoferowana w postępowaniu, będącąefektem konkurencji pomiędzy podmiotami, a rażąco
niska cenąjest nieostra dlatego zamawiający rozstrzygając czy ma do czynienia z rażąco
niska cenąpowinien miećna uwadze w szczególności „rzeczywistą relację wartości świadczenia pieniężnego do wartości świadczenia niepieniężnego”. (wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 2 sierpnia sygn. akt.: KIO 1515/10).
W zakresie rozkładu ciężaru dowodu w przedmiocie wykazania,że cena rażąco niska
wystąpiła, tj. sposobu ustalenia i wykazania faktu jej wystąpienia, Izba podziela stanowisko
wyrażone w wyroku Izby z dnia 4 kwietnia 2012 r. o sygn. akt KIO 601/12, w którym
stwierdzono: „(…) wskazać należy, iż w tym zakresie ogólne zasady rozkładu ciężaru
dowodu wynikające z wyżej wskazanych przepisów ustawy i Kodeksu cywilnego nie doznają
wyłączenia. Danych okoliczności dowodzić więc powinna strona, która je podnosi i na nie się
powołuje a także strona, która wystąpienia danych faktów podnosi, a nie im przeczy (Ei
incumbit probatio qui dicit, non qui negat). Generalnie więc fakt wystąpienia ceny rażąco
niskiej dla możliwości zastosowania dyspozycji art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp wykazać winien ten
podmiot, który fakt wystąpienia ceny rażąco niskiej stwierdza i nań się powołuje. Przy czym
jak najbardziej możliwe i powinne w takim przypadku jest przynajmniej zgrubne ustalenie
realnej wartość rynkowej przedmiotu zamówienia, który zarówno zamawiający, jak i
wykonawcy dokładnie znają, a zasadność takiego ustalenia cen/wartości zamówienia na
danym poziomie winna być możliwa do udowodnienia. Sama deklaracja czy powołanie się
na oszacowanie wartości zamówienia z należytą starannością dowodem takim nie jest.
Należyta staranność jest pojęciem zasadniczo odrębnym od dobrej wiary i jej istnienia wcale
nie należy domniemywać.
Na potwierdzenie powyższego powołać można wyrok Sądu Okręgowego w
Katowicach z dnia 30 stycznia 2007 r. (sygn. akt XIX Ga 3/07), gdzie Sąd stwierdził, iż w
przypadku gdy brak jest „rażącego zaniżenia ceny” (rozumianego przez Izbę jako opisywane
niżej powstanie domniemania), to w sporze z wykonawcą w przedmiocie wykazania
charakteru obowiązują ogólne zasadny dowodowe wynikające z art. 6 k.c.. Jak wprost
stwierdził Sąd Okręgowy w Katowicach – teza, iż z art. 90 ust. 3 ustawy wynika obowiązek
udowodnienia przez wykonawcę, że cena nie jest rażąco niska, jest niezasadne.
Ciężar ostatecznego dowodu w przedmiocie charakteru ceny w świetle powołanych
regulacji art. 90 ustawy może ulec jednak odwróceniu, a przynajmniej bardziej
skomplikowanemu rozłożeniu. Dojść do tego może w przypadku powstania faktycznego
domniemania wystąpienia w danych okolicznościach ceny rażąco niskiej (jakichkolwiek
domniemań prawnych w tym zakresie w ustawie nie przewidziano). Nawet więc bez
ostatecznego udowodnienia poziomu cen rynkowych i wykazania w ten sposób realnych cen
ofertowych, będzie możliwe przyjęcie wystąpienia ceny rażąco niskiej w przypadku
wystąpienia szeregu okoliczności pośrednio na nią wskazujących (podstaw domniemania),
gdy jednocześnie wykonawca nie wykaże okoliczności przeciwnych lub przyznając fakt
zaniżenia jego ceny w stosunku do realnej wartości przedmiotu zamówienia i cen rynkowych
w tym zakresie – nie wykaże okoliczności, które pozwoliły mu swoją cenę obniżyć (np.
okoliczności wskazanych w art. 90 ust. 2 Pzp). Przy czym również fakty stanowiące
podstawę samego domniemania powinny wystąpić/zostać udowodnione, a przede wszystkim
winny wystąpić w odpowiednim nagromadzeniu i wadze, aby wystąpienie domniemania
uzasadnić. W szczególności podstawą takiego domniemania nie jest samo wezwanie
wykonawcy do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 Pzp niewsparte dodatkowymi,
indywidualnie ocenianymi dla danego postępowania, występującymi w odpowiednim
kontekście i nagromadzeniu, okolicznościami, np. takimi jak: porównanie cen ofertowych
złożonych w postępowaniu, otrzymaniem niewiarygodnych i lakonicznych wyjaśnień w tym
zakresie, różnicami pomiędzy ceną oferowaną, a występującymi na rynku cenami za
wykonanie zamówień takich samych czy podobnych, i przede wszystkim różnicami pomiędzy
szacunkami wykonawcy, a nawet fragmentarycznymi informacjami o realnych rynkowych
kosztach wykonania danych elementów zamówienia… etc.”
Odnośnie oceny wyjaśnieńwskazanej w art. 90 ust. 3 Pzp zaznaczyćnależy, iżjak
wynika z literalnego brzmienia przepisu, dla odrzucenia oferty wymagane jest, aby z
informacji zawartych w wyjaśnieniach wynikało potwierdzenie zaoferowania ceny rażąco
niskiej – przepis nie referuje natomiast do braku wykazania przez wykonawcę, iżcena
rażąco niska nie jest. Wyjaśnienia ogólnikowe lub lakoniczne nie będąwięc wcale same w
sobie bezpośrednim dowodem potwierdzającym, iżzaoferowana cena jest cenąrażąco
niska, jednakże mogąstaćsięjednąz podstaw domniemania w tym przedmiocie,
uprawniającego do odrzucenia oferty z tej przyczyny. W szczególności zaznaczyćnależy, iż
samo zwrócenie sięzamawiającego o złożenie tego typu wyjaśnieńżadnego domniemania
nie tworzy – stanowi tylko wyraz podjętych przez zamawiającego z jakichśwzględów
wątpliwości (podejrzeń) i próbęich wyjaśnienia na tej drodze. Przy przeciwnej konstatacji
należałoby np. przyjąć, iżw przypadku zwrócenia sięprzez zamawiającego do najdroższego
wykonawcy, którego cena, bezżadnego postępowania wyjaśniającego, wydaje się
horrendalnie zawyżona, równieżpowstawałoby – contra factum – domniemanie faktyczne,że jego cena jest rażąco niska.
Ponadto, jak jużwskazano idealnym i zupełnym wykazaniem powstania ceny rażąco
niskiej jest wykazanie cen danego zakresu zamówienia obowiązujących na rynku. Zresztą
wykazanie, iżzaoferowana cena nie jest rażąco niska, równieżmoże polegaćna tym
samym. Mianowicie, wykazanie, iżcena danej oferty jest cenąrynkową, powoduje,że nie ma
dalszej potrzeby dowodzenia jakichkolwiek okoliczności wskazanych w art. 90 ust. 2 Pzp,
uzasadniających jej obniżenie w stosunku do kosztów wykonania zamówienia i cen
rynkowych w tym zakresie. Zastrzec przy tym należy, iżrynek i dyktowany przezeńpoziom
cen, w większości przypadków uznaćmożna za ostatecznąmiaręrealnej wartości wszelkich
dóbr materialnych i dających sięwycenićusług. Dowodzenie wystąpienia ceny rażąco niskiej
w pierwszej kolejności winno więc polegaćna wykazaniu zakresu wymaganych nakładów
materiałowych czy pracy, a następnie ich rynkowych kosztów. W przypadku gdy powyższe
nie jest w pełni możliwe należy powziąći ustalićprzynajmniej pewne okoliczności (i ich
dowody) fragmentaryczne (np. w odniesieniu do zasadniczych, najbardziej kosztotwórczych
części zamówienia) czy wskazujące na powyższe pośrednio, które ewentualnie umożliwiłyby
przyjęcie stosownego domniemania faktycznego i ciężar udowodnienia rzeczywistych cen
rynkowych lub możliwośćobniżenia ceny ofertowej w stosunku do wymagańrynku,
przerzuciłyby na wykonawcę, którego cena jest rozpatrywana.
Odnosząc powyższe do przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia,
Izba oceniając całośćmateriału dowodowego zgromadzonego w sprawie uznała, iż
okolicznośćwystąpienia ceny rażąco niskiej w niniejszym postępowaniu, w ofercie
konsorcjum, nie tylko nie została przez odwołującego wykazana, ale równieżnie wykazanożadnych okoliczności, które pozwalałyby powyższe domniemać.
W pierwszej kolejności należy tu wskazać, iżporównanie ceny oferty odwołującego,
wynoszącej 465 063,00 zł, z cenami ofert złożonych w postępowaniu i uśrednienie ich
wartości (średniącenęza przedmiot zamówienia wynosi ok. 601 412,89 zł) nie daje podstaw
do przyjęcia, aby cena zaoferowana przez konsorcjum była rażąco niska, a to właśnie ceny
ofertowe w składane w postępowaniach o udzielenie zamówienia mogąstanowićjeden ze
znaczników cen rynkowych w danej branży. Cena zawarta w ofercie konsorcjum nie odbiega
znacznie od pozostałych cen zawartych w ofertach złożonych w niniejszym postępowaniu,
nie jest równieżnajniższącenązaoferowanąw tym postępowaniu. Przede wszystkim
wskazaćnależy,że ceny w czterech pierwszych spośród siedmiu złożonych ofert mieszczą
sięw podobnym przedziale cenowym (359 775,00 zł, 465 063,00 zł, 471 705,00 zł, 485
788,50 zł). Ceny w kolejnych dwóch ofertach równieżnie pozostająw rażącej dysproporcji w
stosunku do podanych powyżej cen i wynosząodpowiednio: 581 328,75 zł oraz 636 832,50
zł. Jedynąceną, która jest co prawda najbardziej zbliżona do wartości szacunkowej, gdyż
wynosi 1 209 397,50 zł, jednakże cena ta najbardziej odstaje od poziomu cen zawartych w
ofertach w złożonych w niniejszym postępowaniu.
Z powyższej analizy wynika,że właśnie rozpiętośćcen ofertowych złożonych w
niniejszym postępowaniu i ichśrednia cena znacznie odbiegająca od szacunkowej wartości
zamówienia, obrazuje, iżdla przyjęcia powstania domniemania w przedmiocie wystąpienia
ceny rażąco niskiej, nie jest w tym przypadku wystarczające odwołanie siędo jakichkolwiek
sztucznie przyjmowanych wielkości, jak np. szacunkowa wartośćzamówienia i założony
przez zamawiającego poziom cen, kwalifikujący je do przeprowadzenia procedur
wyjaśniających. Izba nie dopatrzyła sięwięc wystarczających rzeczowych przesłanek do
stwierdzenia powstania domniemania faktycznego o wystąpieniu w ofercie konsorcjum ceny
rażąco niskiej.
Natomiast zamawiający na rozprawie nie przedłożył dowodów zmierzających do
udowodnienia twierdzeńw przedmiocie rzeczywistej wartości zamówienia – przynajmniej we
fragmentarycznym zakresie wystarczającym do przyjęcia domniemania wystąpienia cen
rażąco niskiej u odwołującego.
Izba podkreśla, iżbadaniu w zakresie kwestii rażąco niskiej ceny podlega cena oferty
a nie poszczególne składniki tejże ceny, jest to pogląd ugruntowany w orzecznictwie od lat.
Odnoszenie siędo poszczególnych cen jednostkowych czy wyodrębnionych elementów nie
wskazuje na cenęoferty. Koniecznośćodnoszenia siędo ceny oferty wynika z art. 89 ust.1
pkt 4 ustawy jaki nakłada sankcjęwykluczenia wykonawców, których oferty będązłożone z
rażąco niskąceną. W związku z powyższym Izba zwraca uwagę,że podanie w formularzu
cenowym niskich kosztów w zakresie czynności wymienionych w poz. 6 (Etap 3) nie
oznacza,że wykonawca nie przewidział, nie ujął i nie wycenił w innej oferty kosztów obsługi
prawnej. Z treści wyjaśnieńwynika wprost,że koszt ww. usług wykonawca ujął w kosztach
części ogólnej. Podczas rozprawy odwołujący wyjaśniał,że zamawiający postanowieniami
specyfikacji nie wymagał wyodrębnienia w formularzu cenowym „kosztów prawnika”. W
związku z powyższym konsorcjum ujęło koszty z tym związane w poz. 2 (Etap 1), gdyż„lwia”
częśćprac związanych z obsługąprawnąjest wykonywana na tym etapie prac. Tym samym
zasadnym było, w ocenie odwołującego, ujęcie kosztów czynności prawnika w tej pozycji.
Dodatkowo odwołujący podkreślał,że w związku z tym, w zakresie poz. 2 Etapu 1, różnica w
cenach pomiędzy ofertąodwołującego a przystępującego wynosi około 98 tysięcy złotych.
W ocenie Izby zbędne stało sięocenianie wyjaśnieńodwołującego na okoliczność
czy udowadniająrealnośćcen i kalkulacji wykonawców w stopniu umożliwiającym obalenie
domniemania wystąpienia ceny rażąco niskiej, skoro domniemanie takie nie wystąpiło.
Należało więc je ocenićna okolicznośćwykluczenia przypadków wskazanych w dyspozycji
art. 90 ust. 3 Pzp. W tym kontekście stwierdzićnależy,że same wyjaśnienia ww. wykonawcy
odnosiły siędo sposobu kalkulacji ceny czy podstaw jej dokonania i w tym znaczeniu nie
mogązostaćuznane za niezłożone. Nie wynikały z nich równieżdane, które potwierdzałyby
zaniżenie cen tam wskazanych. Tym samym wyjaśnienia te nie mogązostaćuznane, za
potwierdzającego – w myśl art. 90 ust. 3 ustawy – fakt, iżzaoferowano cenęrażąco niską.
W związku z powyższym sformułowane w odwołaniu zarzuty naruszenia art. 89 ust. 1
pkt 4 Pzp, art. 90 ust. 1, 2 i 3 Pzp, należało uznaćza zasadne. Naruszenie ww. przepisów
spowodowało naruszenie art. 7 ust. 1 Pzp, który stanowi,że zamawiający przygotowuje i
przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
Wobec powyższego Izba uwzględniła odwołanie i nakazała zamawiającemu
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz odrzucenia oferty
konsorcjum, dokonanie ponownego badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty złożonej
przez odwołującego.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy,
stosownie do wyniku postępowania, oraz w oparciu o przepisy § 1 ust. 1 pkt. 2, § 3, § 5 ust.
2 pkt. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
