rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2009-05-10
rok: 2010
data dokumentu: 2009-05-10
rok: 2010
sygnatury akt.:
KIO 643/10
KIO 643/10
Komisja w składzie:
0: Paweł Trojan
0: Paweł Trojan
protokolant: Wioleta Paczkowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 maja 2010 r. w Warszawie odwołania wniesionego w
dniu 14 kwietnia 2010r. przez wykonawcęTOYA Systemy Komputerowe Spółka z o .o.,
ul. Narutowicza 26, 90-135 Łódź w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego przez zamawiającego Ministerstwo Środowiska reprezentowane przez Biuro Dyrektora Generalnego, ul. Wawelska 52/54,
00-922 Warszawa, którego przedmiotem jest zakup i dostawa 112 komputerów
stacjonarnych oraz 112 monitorów TFT dla MinisterstwaŚrodowiska
przy udziale wykonawcy FORMAT Sp. z o. o., ul. Jagiellońska 78, 03-301Warszawa
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 maja 2010 r. w Warszawie odwołania wniesionego w
dniu 14 kwietnia 2010r. przez wykonawcęTOYA Systemy Komputerowe Spółka z o .o.,
ul. Narutowicza 26, 90-135 Łódź w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego przez zamawiającego Ministerstwo Środowiska reprezentowane przez Biuro Dyrektora Generalnego, ul. Wawelska 52/54,
00-922 Warszawa, którego przedmiotem jest zakup i dostawa 112 komputerów
stacjonarnych oraz 112 monitorów TFT dla MinisterstwaŚrodowiska
przy udziale wykonawcy FORMAT Sp. z o. o., ul. Jagiellońska 78, 03-301Warszawa
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i znakuje Zamawiającemu unieważnienie czynności
odrzucenia oferty Odwołującego oraz unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, jak również nakazuje powtórzenie czynności badania i oceny ofert
oraz powtórzenie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej z uwzględnieniem oferty
Odwołującego,
2. kosztami postępowania obciąża Ministerstwo Środowiska reprezentowane przez
Biuro Dyrektora Generalnego, ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa i nakazuje:
1) zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości
7500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) z kwoty wpisu
uiszczonego przez TOYA Systemy Komputerowe Spółka z o .o., ul. Narutowicza 26,
90-135 Łódź
2) dokonaćwpłaty kwoty 7500 zł 00 gr (słownie: tysięcy pięćset złotych zero groszy)
przez
Ministerstwo Środowiska
reprezentowane
przez
Biuro
Dyrektora
Generalnego, ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa na rzecz TOYA Systemy
Komputerowe Spółka z o .o., ul. Narutowicza 26, 90-135 Łódź stanowiącej
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu.
UZASADNIENIE
Zamawiający – MinisterstwoŚrodowiska, ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa
reprezentowane przez Biuro Dyrektora Generalnego prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego pn. „Zakup i dostawa 112
komputerów stacjonarnych oraz 112 monitorów TFT dla MinisterstwaŚrodowiska".
Szacunkowa wartośćzamówienia jest mniejsza od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Przedmiotowe postępowanie zostało wszczęte przez Zamawiającego w dniu
24.02.2010 r. poprzez zamieszczenie ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień
Publicznych z dnia 24.02.2010 r. pod nr ogłoszenia 51960-2010.
W dniu 09.04.2010 r. Zamawiający przekazał wykonawcom informacjęo wyborze
oferty najkorzystniejszej oraz odrzuceniu oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 2 ustawy Pzp. W uzasadnieniu Zamawiający wskazał,że oferta Odwołującego
w załączniku nr 2a w pozycji 16 „Oprogramowanie biurowe” zawiera pakiet OpenOfficePL
Professional 2009 OEM, który wświetle zdefiniowanych przez Zamawiającego w SIWZ
kryteriów równoważności nie może zostaćuznany za równoważny. Zamawiający podniósł,że w trakcie przygotowywania SIWZ określił istotne z punktu widzenia przyszłych
użytkowników kryteria równoważności zaoferowanego oprogramowania biurowego,
tj. „(…) równoważne, rozumiane jako właściwe pod względem funkcjonalnym oraz obsługi
interfejsu użytkownika zamienniki”, zaśw oparciu o jego wiedzęoraz treśćoferty
Odwołującego, której integralnączęśćstanowi załączone oświadczenie OpenOffice Software
Spółka z o.o. oraz w oparciu o późniejsze wyjaśnienia Odwołującego z dnia 26.03.2010 r.
Zamawiający uznaje,że nie zostały spełnione kryteria równoważności, zarówno w obszarze
oferowanej funkcjonalności, jak i obsługi interfejsu użytkownika. Zdaniem Zamawiającego
z załączonego do oferty Odwołującego oświadczenia może wynikać,że kilkadziesiąt procent
dokumentów, jakie dziśznajdująsięw infrastrukturze informatycznej Zamawiającego, będzie
nieprawidłowo lub wadliwie odczytywanych przez zaoferowane oprogramowanie, a zdolność
do prawidłowego odczytania (otwarcia) plików z danymi jest bezspornie podstawową
funkcjonalnością
oczekiwaną
od
każdego
oprogramowania
przeznaczonego
do
przetwarzania danych, a takim jest oprogramowanie biurowe. Jednocześnie Zamawiający
oświadczył,że za niedostatecznie rekompensujące brak podstawowej funkcjonalności
bezproblemowego otwarcia plików należy uznaćzawarte w oświadczeniu zapewnienie
oświadczonym przez producenta oprogramowania wsparciu technicznym w przypadku
pojawienia sięproblemów, które zdaniem Zamawiającego jest bardzo prawdopodobne.
Zdaniem Zamawiającego oferowane wsparcie techniczne nie wskazuje granicznego terminu,
w jakim problem zostanie rozwiązany, co więcej nie gwarantuje nawet jego rozwiązania.
W oparciu o treśćuzasadnienia wyroku Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO/UZP
1274/09) Zamawiający wskazał, iżoferta Odwołującego nie spełnia określone w ww. wyroku
wymogu zachowania kompatybilności rozumianej jako „koniecznośćdokonania dodatkowych
czynności”. Zamawiający wskazał ponadto, iżw jego jednostkach funkcjonuje Elektroniczny
System Obiegu Dokumentów (ESOD), zaśw okresie ostatnich 6 miesięcy w tym systemie
zarejestrowano ponad 30.000 pism wewnętrznych i wychodzących, z których zdecydowana
większośćto dokumenty wytworzone we wspomnianych w oświadczeniu formatach.
Na potwierdzenie zasadności swoich zastrzeżeńZamawiający powołał sięna pismo
Urzędu Marszałkowskiego WojewództwaŚląskiego, zobligowanego wyrokiem Krajowej Izby
Odwoławczej (sygn. akt KIO/UZP 1274/09) do przyjęcia oferty Odwołującego zawierającej
oprogramowanie OpenOffice.
Zamawiający uznał również, iżproponowane przez Odwołującego funkcjonalności
w zakresie pakietów bazodanowych Base i Kexi nie mogąbyćuznane za wystarczająca
rekompensatężądanych w SIWZ funkcji, gdyżtakich Zamawiający nie wymagał. Wskazał,że gdyby jego intencjąbyło pozyskanie równieżoprogramowania bazodanowego wskazałby
innąwersjępakietu MS Office. Zamawiający ponadto zwrócił uwagęna fakt, iżoferowany
pakiet OpenOffice nie posiada odpowiednika dla programu Bussiness Contact Manager.
W dalszej części uzasadnienia Zamawiający wskazał, iżnie uznaje również
równoważności obu programów w odniesieniu do interfejsu użytkownika, gdyż
oprogramowanie OpenOfficePL oferuje interfejs użytkownika oparty o powstałąw latach 70-
tych XX wieku koncepcjęrozwijalnych menu i dostępnych w nim poleceń. Nowatorskim
rozwiązaniem, które ułatwia użytkownikowi dostęp do funkcji przydatnych w określonym
kontekście ich pracy, jest interfejs użytkownika oparty o „wstążki”, zaśproponowany program
OpenOfficePL w zakresie obsługi interfejsu wprowadza całkowitązmianępodejścia do jego
realizacji. W odniesieniu do powyższego Zamawiający powołał sięna publikacje na
społecznościowych stronach internetowych twórców oprogramowania, z których wynika,że
ich efekty prac nad programem zmierzająw stronęinterfejsu opartego o wstążkę. Tym
samym Zamawiający wskazał, iżnie przez przypadek wskazał na wymóg równoważności
interfejsu użytkownika z pakietem MS Office w wersji 2007, który jako pierwszy naświecie
zaoferował interfejs użytkownika oparty o bardziej ergonomiczny model „wstążki” uznając
jego wyższośćnad dotychczasowymi rozwiązaniami. Zamawiający ponadto wskazał, iż
kwestięoceny jakości technicznej oprogramowania odnosi równieżdo normy ISO 9126,
która definiuje m. in. różne podejścia do jakości: jakośćwewnętrzną(istotnąw procesie
wytwarzania oprogramowania), jakośćzewnętrznąoraz jakośćużytkową. Zdaniem
Zamawiającego większośćtych modeli, w tym ten umocowany normąISO, w zakresie
jakości zewnętrznej, oparta została o ocenęnastępujących atrybutów oprogramowania:
funkcjonalność,
niezawodność,
użyteczność,
efektywność,
konserwowalność
oraz
przenośność. W tym zakresie Zamawiający uznał za istotne ze swojego punktu widzenia,
zachowanie równoważności w zakresie funkcjonalności, która definiowana jest szczegółowo
m. in. jako dostarczenie odpowiedniego zbioru funkcji, zgodnośćrozumiana jako zdolność
wygenerowania właściwych wyników i zdolnośćwspółdziałania z innymi systemami. Tym
samym Zamawiający wskazał, iżw kontekście tych powszechnie uznanych standardów
jakości
oprogramowania
nie
może
uznać
równoważności
zaproponowanego
oprogramowania. W uzasadnieniu zostało wskazane,że jakośćużytkowa oprogramowania,
określona przez Zamawiającego jako zgodnośćinterfejsu użytkownika, oceniana jest
zgodnie z powyższąnormąna podstawie następujących atrybutów: efektywności,
produktywności, satysfakcji i bezpieczeństwa, zaśprzy uwzględnieniu przytoczonych
powyżej argumentów Zamawiający uznał zaoferowane oprogramowanie jako niespełniające
przynajmniej trzech pierwszych kryteriów.
W dniu 14.04.2010 r. wykonawca TOYA Systemy komputerowe Spółka z o.o. wniósł
do Prezesa KIO odwołanie wobec czynności odrzucenia jego oferty.
Odwołujący wskazał, iżZamawiający niesłusznie odrzucił jego ofertę, dopuszczając
siętym samym rażącego naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, obligującego do
odrzucenia oferty wyłącznie wówczas, jeśli jej treśćnie odpowiada treści SIWZ,
co w przedmiotowym przypadku, zdaniem Odwołującego, nie miało miejsca.
Ponadto wskazał, iżpowodem odrzucenia oferty przez Zamawiającego było
zaoferowanie pakietu biurowego OpenOfficePL 2009 Professional 2009 OEM w miejsce
wskazanego w SIWZ pakietu biurowego Microsoft Office Small Business 2007 PL OEM.
W SIWZ Zamawiający w następujący sposób określił wymagany pakiet biurowy:
„Microsoft Office Small Business 2007 PL OEM - instalacja, nośnik, licencja (lub
równoważne, rozumiane jako właściwe pod względem funkcjonalnym oraz obsługi interfejsu
użytkownika zamienniki)".
Odwołujący nadmienił, iżw toku badania ofert Zamawiający zwrócił siędo niego
pismem z dnia 24.03.2010 prosząc o wyjaśnienie treści oferty w zakresie oferowanego
pakietu biurowego. Na ww. zapytanie Odwołujący odpowiedział pismem z dnia 26.03.2010,
przedstawiając swoje stanowisko.
Ponadto Odwołujący wskazał, iżdo jego oferty załączone było oświadczenie
producenta - firmy OpenOffice Software Sp. z o.o., przedstawiające stanowisko producenta
w kwestii równoważności pakietów OpenOfficePL do produktów firmy Microsoft.
Odwołujący wskazał w uzasadnieniu, iżZamawiający, rozstrzygając przedmiotowe
postępowanie pismem z dnia 09.04.2010, dokonał odrzucenia jego oferty.
W jego ocenie, argumentacja przedstawiona przez Zamawiającego w uzasadnieniu
odrzucenia oferty opiera sięw całości na daleko idącej nadinterpretacji zapisów SIWZ, zaś
wszystkie podnoszone w rozstrzygnięciu powody nie uznania pakietu OpenOfficePL za
równoważny, nie mająodzwierciedlenia w zapisach SIWZ.
Odwołujący podniósł, iżZamawiający zarzuca, iżskoro jedynie w „znakomitej
większości" przypadków OpenOfficePL umożliwia bezbłędny i bezproblemowy odczyt oraz
edycjęplików zapisanych w określonych formatach, wówczas jest to niewystarczające dla
uznania go za równoważny.
Tym samym Odwołujący zwrócił uwagęna fakt, iżZamawiający nigdzie w SIWZ nie
zawarłżadnego zapisu, iżza równoważny zostanie uznany taki pakiet, który zapewnia
perfekcyjnąkompatybilnośćw plikami utworzonymi w Microsoft Office w zakresie 100%
możliwych do utworzenia plików. Zamawiający, definiując kryteria równoważności, w ogóle
nie użył nawet słowa „kompatybilność". Wobec powyższego Odwołujący uznał, iżbrak jest
podstaw do dokonania przez Zamawiający oceny jego oferty z użyciem tego kryterium.
Odwołujący przedstawił stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej
wyrażone
w orzeczeniu KIO/UZP 1274/09 w uzasadnieniu którego, Izba stwierdziła,że: „Stwierdzić
bowiem należy, iżpakiety biurowe (informatyczne) wyprodukowane przez różnych
producentów nie mogąbyćidentyczne, a jedynie kompatybilne, z uwzględnieniem różnic
w obsłudze charakterystycznych dla danego producenta. Jak bowiem podniósł Odwołujący
na rozprawie, czemu Zamawiający nie zaprzeczył, każdy producent w produkowanym przez
siebie produkcie wprowadza pewne utrudnienia bądźograniczenia w użyciu produktu
konkurencyjnego producenta. Nie oznacza to jednak braku kompatybilności, a jedynie
koniecznośćdokonania dodatkowych czynności".
Odwołujący podniósł, iżZamawiający wyolbrzymia problem twierdząc,że nawet
kilkadziesiąt procent dokumentów w infrastrukturze informatycznej Zamawiającego może być
nieprawidłowo lub wadliwie obsługiwanych przez pakiet OpenOfficePL. Odwołujący zwrócił
w odniesieniu do powyższego uwagęna fakt, iżna rozprawie dotyczącej KIO/UZP 1274/09
miała miejsce prezentacja testów kompatybilności obu pakietów. Kompatybilnośćzachowana
była nawet w przypadku bardzo zaawansowanych i skomplikowanych plików utworzonych
w Microsoft Office 2007.
Odwołujący wskazał, iżZamawiający stwierdza również, iżza niedostatecznie
satysfakcjonujące uznaje zapewnienie przez producenta pakietów OpenOfficePL
oświadczonym wsparciu technicznym w przypadku pojawienia sięproblemów, orazże
zapewnienie to nie zawiera ani określenia granicznego terminu, w jakim problem zostanie
rozwiązany, ani teżnie gwarantuje nawet jego rozwiązania.
Odwołujący w odniesieniu do powyższego podniósł, iżoprogramowanie biurowe jest
niezwykle zaawansowanym narzędziem.śaden producentżadnego oprogramowania nie jest
w stanie w 100% zagwarantować, iżnigdy nie pojawi sięjakikolwiek problem, ani określić
terminu, w jakim będzie on rozwiązany. Zamawiający najwyraźniej uważa,że
oprogramowanie Microsoft Office jest oprogramowaniem idealnym, nie posiadającymżadnej
wady i nie ma prawa wystąpićjakikolwiek błąd podczas jego użytkowania. Otóżjest to
absolutnie mylne przekonanie. Użytkując oprogramowanie Microsoft Office, tak samo jak
OpenOfficePL, można napotkaćna błąd lub problem, który winien byćrozwiązany przez
producenta, a firma Microsoft nie gwarantujeżadnego terminu rozwiązania problemu. Mało
tego, Zamawiający zdaje sięzapominać, iżw SIWZ wskazał pakiet Microsoft Office w wersji
OEM. Tym samym Odwołujący podniósł,że w przypadku oprogramowania w wersji OEM,
firma Microsoft w ogóle nie zapewniażadnego wsparcia technicznego (odsyła najwyżej do
sprzedawcy), podczas gdy firma OpenOffice Software zapewnia wsparcie niezależnie od
nabytej wersji pakietu.
Jak wskazał Odwołujący Zamawiający, za niewystarczającą„rekompensatę" uznaje
fakt zaoferowania pakietu OpenOfficePL w wersji Professional, które zawiera
w swoim składzie programy bazodanowe Base oraz Kexi, podczas gdy wskazany w SIWZ
pakiet firmy Microsoft nie posiadażadnych odpowiedników w/w programów.
Otóżokoliczność, czy Zamawiający będzie lub nie będzie ich wykorzystywał, jest
zdaniem Odwołującego bez znaczenia wobec faktu, iżprogramy te niewątpliwie sąobecne
w pakiecie biurowym OpenOfficePL, wobec czego pakiet OpenOfficePL przewyższa
funkcjonalnie wskazany w SIWZ pakiet firmy Microsoft.
Natomiast w zakresie podnoszonego przez Zamawiającego programu Business
Contact Manager Odwołujący podniósł, iżnie jest to nawet program rozumiany jako osobna
aplikacja wchodząca w skład pakietu. Business Contact Manager jest jedynie dodatkiem,
wtyczkądo aplikacji Outlook, umożliwiającym zrealizowanie szerszej funkcjonalności.
Oferowany zaśprzez Odwołującego pakiet OpenOfficePL zawiera w swoim składzie
odpowiednik ww. aplikacji, program Thunderbird, za pomocąktórego można zrealizować
podobnąfunkcjonalność, jak równieżposiada on możliwośćdarmowego pobrania
i zainstalowania wielu wtyczek i dodatków jeszcze bardziej jego funkcjonalność
rozszerzających.
Odwołujący wskazał, iżZamawiający nie uznał równoważności pakietu OpenOfficePL
równieżw zakresie obsługi interfejsu użytkownika. Zamawiający wystosował długi wywód,
który w ocenie Odwołującego, brzmi bardziej jak manifest firmy Microsoft, niżmerytoryczne
uzasadnienie, dlaczego obsługa interfejsu w pakiecie OpenOfficePL miałaby byćgorsza
i nierównoważna, do pakietu Microsoft Office 2007.
Odwołujący wskazał, iżinterfejs użytkownika oparty o tzw. „wstążki" jest wyłącznie
umownym określeniem nie mającym swojej jasnej definicji. Zarówno w pakiecie Microsoft
Office 2007 jak i OpenOfficePL 2009 interfejs oparty jest o „wstążki". Różnica polega jedynie
na tym, iżw przypadku produktu firmy Microsoft „wstążki" rozwijająsiępoziomo i sąwęższe,
podczas gdy w OpenOfficePL 2009 „wstążki" rozwijane sąpionowo i sąszersze. Natomiast
w obu tych przypadkach możemy z powodzeniem mówićo pojęciu „wstążki".
Zdaniem Odwołującego Zamawiający zdaje sięjednak rozumiećpojęcie „wstążki"
wyłącznie w oparciu o bliżej nieokreślonądefinicjętego pojęcia pojmowanąprzez firmę
Microsoft. Rozumując w taki sposób jest przecieżoczywiste, iżfirma Microsoft będzie
uznawała „swoje" „wstążki" za lepsze od innych. Dodatkowo, firma Microsoft zastrzegła swój
konkretny rodzaj stosowanej „wstążki" jako patent. Zatem Zamawiający przy ocenie oferty
Odwołującego zdaje sięprzyjmowaćza punkt odniesienia bardzo subiektywnądefinicję
„wstążki" rozumianąjako jeden konkretny typ wstążki stworzony, i w dodatku opatentowany,
wyłącznie przez firmęMicrosoft. Odwołujący zarzucił Zamawiającemu, w reprezentowanym
podejściu, rażące naruszenie zasady obiektywizmu, o której mowa w art. 7 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał także, iżZamawiający nie ma podstaw powoływaćsięna taką
funkcjonalność, gdyżpowoływanie sięna „wstążkę" jako kluczowy element interfejsu, mający
decydowaćo jego równoważności, jest nieuprawnione, skoro Zamawiający nie zawarł na ten
tematżadnych zapisów w SIWZ.
Zdaniem Odwołującego także przytoczone przez Zamawiającego informacje, iż
obecnie trwają„prace" na wprowadzeniem „wstążki" do interfejsu pakietu OpenOffice zostały
przez Zamawiającego niewłaściwie zinterpretowane.
OpenOffice, w odróżnieniu od Microsoft Office, posiada tzw. otwarty kodźródłowy.
Społecznośćinformatyczna na całymświecie ma prawo dowolnie modyfikowaćkod
programu i wprowadzaćna rynek wiele jego wersji. Fakt,że niektóre społeczności
OpenOffice zastanawiająsięnad wprowadzeniem interfejsu jeszcze bardziej zbliżonego do
Microsoft Office, czyli w oparciu o wstążki możliwie jak najbardziej przypominające
te w produkcie firmy Microsoft, nie może zaprzeczaćfaktom, iżobecna obsługa interfejsu
pakietu OpenOffice jest i tak zbliżona do Microsoft Office 2007 i równieżopiera sięo swojego
rodzaju „wstążki".
W uzasadnieniu Odwołujący podniósł również,że Zamawiający określił w SIWZ
jedynie bardzo ogólnie, iżpakiet ma byćrównoważny w zakresie „obsługi interfejsu
użytkownika". Pakiet OpenOfficePL posiada interfejs bardzo zbliżony do Microsoft Office
2007.śaden inny pakiet biurowy naświecie nie posiada tak zbliżonego interfejsu do
Microsoft Office 2007, jak właśnie pakiet OpenOfficePL 2009. Jeżeli Zamawiający miał
szczególne wymagania w tym zakresie, wówczas winien je konkretnie sprecyzować
w SIWZ. W uzasadnieniu zostało wskazane, iżprzytoczone przez Zamawiającego normy są
dla Odwołującego niezrozumiałe. Odwołujący wskazał, iżśrodek ochrony prawnej nie
dotyczy etapu tworzenia zapisów SIWZ, lecz etapu oceny oferty w oparciu o zapisy SIWZ,
które zostały jużw niej zawarte. Zamawiający nie zawarł w SIWZżadnego zapisu, iżoceny
równoważności będzie dokonywał w oparciu o normęISO 9126, która w dodatku nie jestżadnąprawnie obowiązującąnaświecie normą, lecz określonym standardem, który może
wdrożyćdane przedsiębiorstwo. Na obecnym etapie postępowania Zamawiający nie jest
uprawniony
do
dokonywania
daleko
idących
nadinterpretacji
zapisów
SIWZ,
sprowadzających siędo rozszerzania i doprecyzowania użytych w SIWZ sformułowań. Tym
bardziej, iżgdyby przyjąćinterpretacjęZamawiającego, wówczas należałoby uznać,że
pakiet równoważny musi byćw zasadzie tożsamy ze wskazanym w SIWZ. A jest przecież
niemożliwym,żeby dwa pakiety biurowe dwóch różnych producentów posiadały identyczne
interfejsy użytkownika, do czego sprowadza sięrozumowanie Zamawiającego.
Odwołujący na potwierdzenie swojej argumentacji przywołał ponadto stanowisko
Krajowej Izby Odwoławczej wyrażone w orzeczeniu o sygn. akt KIO/UZP 1733/09, w którego
uzasadnieniu Izba stwierdziła,że: „Pojęcie równoważności nie może oznaczaćbowiem
tożsamości
produktów,
ponieważ
przeczyłoby
to
istocie
oferowania
produktów
równoważnych i czyniłoby oferowanie produktów równoważnych w praktyce niemożliwym do
spełnienia. Należy zgodzićsięz prezentowanym w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej
poglądem,że oferta równoważna to taka, która przedstawia przedmiot zamówienia
o właściwościach funkcjonalnych i jakościowych takich samych lub zbliżonych do tych, które
zostały zamieszczone w SIWZ, lecz oznaczonych innym znakiem towarowym, patentem lub
pochodzeniem. Istotne jest przy tym to,że produkt równoważny to produkt, który nie jest
identyczny, tożsamy z produktem referencyjnym, ale posiada pewne, istotne dla
zamawiającego, zbliżone do produktu referencyjnego cechy i parametry, które powinny
zostaćokreślone w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Stwierdzanie przez
zamawiającego dopiero po złożeniu ofert,że pewne cechy lub parametry sąistotne dla
zamawiającego, jest spóźnione".
Odwołujący zgodził sięw uzasadnieniu z poglądem prezentowanym przez
Zamawiającego jak i w dotychczasowym orzecznictwie, iżprodukt równoważny nie może
oznaczaćzgody Zamawiającego na otrzymanie produktu gorszej jakości. Jednakże wskazał,
iżocena tejże jakości może odbywaćsiętylko i wyłącznie w oparciu o zapisy zawarte
w SIWZ, oraz w oparciu o zasadęobiektywizmu, nie zaśsubiektywnąinterpretację
Zamawiającego.
Jak wskazał Odwołujący Zamawiający stwierdził także, iżgdyby oprócz użytych
w SIWZ zapisów miał dokładniej sprecyzowaćwymagane cechy, wówczas musiałby podjąć
trud wyspecyfikowania ponad 1000 funkcji oferowanych przez pakiet Microsoft Office.
Odwołujący
w
odniesieniu
do
powyższego
podniósł,
iż
wystarczyłoby
wyspecyfikowanie tylko jednej, wybranej oraz konkretnej funkcji, aby pakiet OpenOfficePL
nie był w stanie jej spełnić. Wystarczyłoby, aby Zamawiający dodał do zapisów SIWZ
wymóg: „obsługa makr VB". Ta jedna funkcja, obok niektórych innych, jest wyjątkowo
charakterystyczna dla pakietu firmy Microsoft. Spowodowałaby to,że pakiet OpenOfficePL
nie mógłby jej spełnić. Chęćzaoferowania przez Odwołującego pakietu OpenOfficePL
sprowadzałaby sięwówczas do konieczności podjęcia trudu dostosowania pakietu do
obsługi ww. funkcji, co ze względu na koszty i wysiłek niewspółmierny do wartości
przedmiotu zamówienia nie byłoby, zdaniem Odwołującego, racjonalny działaniem.
W odniesieniu do twierdzenia Zamawiającego,że na 29 ofert w przedmiotowym
postępowaniu tylko Odwołujący zaoferował pakiet OpenOfficePL Odwołujący wskazał, iżto
nie sytuacja po złożeniu oferty, lecz wyłącznie zapisy SIWZ mogądecydowaćo uznaniu,
bądźnie uznaniu równoważności produktu. Wykonawcy składający oferty w postępowaniu
działająw sposób suwerenny. Nikt nie zabraniał innym wykonawcom poszukiwać
równoważnych rozwiązańdo wskazanego w SIWZ pakietu, a Zamawiający nie ma wiedzy,
jakie motywy kierowały wykonawcami. W ocenie Odwołującego, jako podmiotu działającego
w sektorze zamówieńpublicznych od kilkunastu lat, powszechna niechęćwykonawców do
poszukiwania i oferowania równoważnych rozwiązańjest głównie wynikiem obawy przed
odrzuceniem oferty i niechęci do ewentualnego podjęcia trudu w korzystaniu ześrodków
ochrony prawnej.
Odwołujący wskazał ponadto, iżnie zgadza sięrównieżz prezentowanymi przez
Zamawiającego statystykami i poglądami, jakoby z rynkowego punktu widzenia pakiet
OpenOfficePL był gorszy, a jego wdrażanie powodowane było tylko i wyłącznie
oszczędnościami, gdyżnie istnieje w pełni wiarygodna statystyka pozwalająca stwierdzić,
jaki procent pakietów biurowych OpenOffice jest na rynku w użytkowaniu. Z całąpewnością
produkt firmy Microsoft nadal cieszy siędominacją, lecz popularnośćpakietów OpenOffice
charakteryzuje sięnieprzerwanie trendem wzrostowym od wielu lat.
Z wiedzy i z obserwacji Odwołującego, jako podmiotu działającego w branży od wielu
lat wynika, iżjeśli firmy, przedsiębiorstwa lub administracja publiczna wdraża
oprogramowanie OpenOffice, to wynika to przeważnie z uświadomienia sobie, iżza niższą
cenęmożliwy jest zakup oprogramowania nie gorszej jakości. Nadto, według obserwacji
Odwołującego, często występuje zależnośćpolegająca na tym,że im większa wiedza
iświadomośćdanego użytkownika tym prędzej doceni on oprogramowanie open source, do
którego należy OpenOffice.
Wobec powyższego Odwołujący wniósł o :
- uwzględnienie odwołania;
- unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
- wybór oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
W dniu 16.04.2010 r. do Prezesa KIO wpłynęło przystąpienie do postępowania
wszczętego wskutek wszczęcia odwołania po stronie Zamawiającego przez wykonawcę
FORMAT Sp. z o.o.
W uzasadnieniu zgłaszający przystąpienie wskazał, iżjest uczestnikiem
przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Wskazał, iżzarzuty
podniesione przez Odwołującego sąbezzasadne i Przystępujący wnosi o ich oddalenie.
Oferta Przystępującego została oceniona przez Zamawiającego jako oferta
najkorzystniejsza, zatem Przystępujący ma interes prawny w oddaleniu ww. odwołania,
ponieważw razie jego uwzględnienia zostałby pozbawiony możliwości uzyskania
rzeczonego zamówienia.
Przystępujący wskazał ponadto, iżprzystąpienie wnoszone jest w dniu 16.04.2010 r.,
co oznacza, iżPrzystępujący uczynił zadośćwymaganiom określonym w art. 185 ust. 2
ustawy (tj. przystępuje do postępowania odwoławczego w terminie 3 dni od dnia otrzymania
kopii odwołania).
Zgłaszający wskazał także, iżkopie niniejszego przystąpienia do postępowania
odwoławczego zostały w dniu jego zgłoszenia przesłane drogąfaksowąoraz wysłane listem
poleconym Zamawiającemu i Odwołującemu.
W dniu 05.05.2010 r. Zamawiający na rozprawie złożył odpowiedźna odwołanie.
W powyższym piśmie Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz obciążenie
kosztami postępowania Odwołującego powtarzając argumentacjęzawartąw uzasadnieniu
odrzucenia oferty Odwołującego.
Izba ustaliła,że podstawąwniesienia odwołania była czynnośćZamawiającego
polegająca na odrzuceniu oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej, po przeprowadzeniu rozprawy
w przedmiotowej sprawie, na podstawie zebranego materiału dowodowego, w tym po
zapoznaniu się z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
w tym w szczególności z uzasadnieniem odrzucenia oferty Odwołującego, jego ofertą,
postanowieniami SIWZ, jak również po zapoznaniu się z odwołaniem, odpowiedzią
Zamawiającego na odwołanie, po wysłuchaniu oświadczeń, jak też stanowisk stron
złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy ustalił i zważył, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła,że wobec wszczęcia postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, którego dotyczy rozpoznawane przez Izbęodwołanie,
po dniu 29 stycznia 2010 r., tj. po dniu wejścia wżycie przepisów ustawy z dnia 2 grudnia
2009 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówieńpublicznych oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. Nr 223, poz. 1778), do rozpoznawania niniejszej sprawy odwoławczej mają
zastosowanie przepisy ustawy Pzp w brzmieniu nadanym ww. ustawąnowelizującą.
W drugiej kolejności Izba ustaliła,że nie została wypełnionażadna z przesłanek,
o których stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
Jednocześnie Izba stwierdziła,że wypełniono materialnoprawnąprzesłankęinteresu
w uzyskaniu zamówienia, określonąw art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Zdaniem Izby
w przypadku uwzględnienia odwołania i nakazania Zamawiającemu unieważnienie czynności
odrzucenia oferty Odwołującego oraz nakazania dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej
z uwzględnieniem oferty Odwołującego, z uwagi na złożenie przez tego ostatniego
w
przedmiotowym
postępowaniu
o
udzielenie
zamówienia
publicznego
oferty
najkorzystniejszej ekonomicznie w oparciu o kryteria oceny ofert ma on szansęna uzyskanie
przedmiotowego zamówienia.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania
o zamówienie publiczne, nadesłanej przez Zamawiającego do akt sprawy w kopii
potwierdzonej za zgodnośćz oryginałem, w tym w szczególności z treści oferty złożonej
w postępowaniu przez wykonawcęTOYA Systemy Komputerowe Spółka z o.o., treści SIWZ
wraz z załącznikami, uzasadnienia odrzucenia oferty Odwołującego, odpowiedzi
Zamawiającego na odwołanie złożonej na rozprawie oraz ze stanowisk stron złożonych ustnie
do protokołu w trakcie rozprawy.
W odniesieniu do stanu faktycznego będącego przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia
Izba jako zasadniczy dowód uznała dokumentacjęprzedmiotowego postępowania w postaci
SIWZ wraz z załącznikami, oferty wykonawcy TOYA Systemy Komputerowe Sp. z o.o. oraz
wyjaśnieńi oświadczeństron złożonych na rozprawie.
Biorąc pod uwagęzgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz zakres zarzutów
podniesionych w odwołaniu skład orzekający Izby stwierdził,że odwołanie zasługuje na
uwzględnienie.
W odniesieniu do zarzutu dotyczącego naruszenia przez Zamawiającego
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp Izba uznała, iżzasługuje on na uwzględnienie.
Skład orzekający Izby dokonał następujących ustaleńodnośnie ww. zarzutu.
Po pierwsze Izba w odniesieniu do powyższego zarzutu ustaliła, iżz analizy
postanowieńSIWZ, w tym w szczególności opisu przedmiotu zamówienia uszczegółowionego
w załączniku nr 1 do SIWZ wynika, iżzamówienie dotyczy zakupu i dostawy 112 zestawów
komputerów stacjonarnych oraz 112 monitorów TFT dla MinisterstwaŚrodowiska, których
szczegółowy opis oraz minimalne parametry techniczne zawarte zostały w załączniku nr 1 do
SIWZ. W pkt 16 powyższego załącznika do SIWZ zostało wskazane, iżZamawiający wymaga
aby jednostki komputerowe zostały wyposażone w pakiet oprogramowania biurowego, gdzie
jako opis tego oprogramowania Zamawiający wskazał oprogramowanie Microsoft Office Small
Bussiness 2007 PL OEM – instalacja, nośnik oraz licencja. W odniesieniu do powyższego
zapisu Zamawiający zawarł następujący zapis: „(…) lub równoważne, rozumiane jako
właściwe pod względem funkcjonalnym oraz obsługi interfejsu użytkownika zamienniki”.
Odwołujący w złożonej ofercie na str. 4 w pkt 16 jako oferowane oprogramowanie
biurowe wskazał: „OpenOffice PL Professional 2009 OEM – instalacja, nośnik, licencja.
Równoważny, właściwy pod względem funkcjonalnym oraz obsługi interfejsu użytkownika.
Funkcjonalnie przewyższający wskazany pakiet”. Jednocześnie wraz z ofertąna str. 5
Odwołujący dołączył oświadczenie z dnia 05.03.2010 r. dystrybutora oprogramowania –
OpenOffice Software Spółka z o.o. z siedzibąw Warszawie podpisane przez Tomasza N –
Sales Managera. Powyższe oświadczenia zawierało następującątreść: „OpenOffice
Software, jako producent oprogramowania OpenOffice PL oświadcza,że pakiet OpenOffice
PL jest funkcjonalnie równoważny oraz kompatybilny z pakietem Microsoft Office. OpenOffice
PL obsługuje formaty takie jak, między innymi: .doc, .docx, .xls, .xlsx, .ppt i .pptx oraz w
znakomitej większości przypadków umożliwia bezbłędny i bezproblemowy odczyt oraz edycję
plików zapisanych w ww. formatach. W sytuacjach, gdy w trakcie użytkowania pakietu pojawi
sięjakikolwiek problem, firma OpenOffice Softwareświadczy bezpłatne wsparcie techniczne
zmierzające do jego rozwiązania”.
Zamawiający pismem z dnia 24.03.2010 r. wezwał Odwołującego, w związku
z zaoferowaniem komputerów z oprogramowaniem biurowym OpenOffice PL Professional
2009 OEM do złożenia wyjaśnieńna podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp. Zamawiający
wskazał, iżz jego wiedzy wynika,że występująróżnice w obsłudze interfejsu użytkownika.
Interfejs użytkownika pakietu OpenOffice jest zbliżony do interfejsu starszych wersji pakietu
MS Office, a Zamawiający w załączniku do SIWZ wskazał nowsząwersjęoprogramowania
Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM z nowym interfejsem użytkownika.
Zamawiający wskazał ponadto, iżz jego wiedzy wynika,że różnice pomiędzy pakietem
Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM występująrównieżw innych funkcjach np.
związanych z obsługątabel przestawnych oraz wersjonowaniem dokumentów. Dodatkowo
OpenOffice PL Professional 2009 OEM nie posiada równoważnego zamiennika programów
Outlook oraz Bussiness Contact Manager. Zamawiający w powyższym wezwaniu zwrócił
uwagęna fakt, iżw załączonym do oferty oświadczeniu firmy OpenOffice Software
Spółka z o.o. zawarte jest stwierdzenie: „pakiet OpenOffice PL jest funkcjonalnie równoważny
oraz kompatybilny z pakietem MicrosoftOffice”, zaśZamawiający w załączniku nr 1 do SIWZ
w pkt 16 podał Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM lub równoważne.
Zamawiający wskazał,że przez powyższy zapis rozumie,że będzie to oprogramowanie
biurowe równoważne do wskazanej w minimalnych parametrach wersji, a nie równoważne do
pakietu Microsoft Office.
Jednocześnie Zamawiający oświadczył, iżz zawartego w ofercie Odwołującego
oświadczenia wynikająnawzajem wykluczające sięzdania, tj. „pakiet OpenOffice PL jest
funkcjonalnie równoważny oraz kompatybilny z pakietem Microsoft Office” a drugim zdaniu,że „OpenOffice PL obsługuje formaty takie jak między innymi .doc, .docx, .xlxs, .ppt, .pptx
oraz w znakomitej większości przypadków umożliwia bezbłędny i bezproblemowy odczyt oraz
edycjęplików zapisanych w ww. formatach”.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie Odwołujący w piśmie z dnia 26.03.2010 r.
wskazał,że w programie OpenOffice PL 2009 Professional obsługa interfejsu w sensie
funkcjonalnym jest zbliżona do Microsoft Office 2007 Small Bussiness. Pomiędzy tymi
programami niewątpliwie występująróżnice, jednakże oba pakiety biurowe dająmożliwość
zrealizowania przez użytkownika bardzo zbliżonej funkcjonalności. Odwołujący wskazał,
iżw przypadku pakietu OpenOffice PL 2009 Professional funkcjonalnośćjest nawet większa,
gdyżoferuje on możliwośćkonwersji do formatu PDF, a także zawiera edytor formuł
matematycznych Math oraz programy bazodanowe Base i Kexi (podczas gdy Microsoft Office
2007 Small Bussiness nie zawiera odpowiedników tych aplikacji). Natomiast w zakresie
przytoczonego przez Zamawiającego programu do obsługi poczty elektronicznej, Odwołujący
wyjaśnił,że program OpenOffice PL 2009 Professional posiada równoważny zamiennik
w postaci Mozilla Thunderbird. W odniesieniu do złożonego wraz z ofertąoświadczenia
producenta pakietu OpenOffice Odwołujący wskazał, iżpo konsultacji z producentem
oprogramowania zostało wyjaśnione,że odnosi sięono do całej rodziny pakietów Microsoft,
w tym równieżdo pakietu Microsoft Office 2007 Small Bussiness. Odwołujący zwrócił w tym
zakresie uwagęna datęwystawienia tego oświadczenia, oraz na fakt,że odnosi sięono do
formatów takich jak doc, .docx, .xlxs, .ppt, .pptx, które sącharakterystyczne dla programu
Microsoft Office 2007 Small Bussiness. W ocenie Odwołującego występowanie
sporadycznych błędów oraz niekompatybilności pomiędzy tymi programami nie zaprzecza
ogólnemu stwierdzeniu,że pakiet OpenOffice PL 2009 Professional jest funkcjonalnie
równoważny oraz kompatybilny z Microsoft Office 2007 Small Bussiness. Poza tym
Odwołujący wskazał w złożonych wyjaśnieniach,że producent programu OpenOffice
zapewnia użytkownikowi bezpłatne wsparcie techniczne zmierzające do rozwiązania
problemu (zgodnie z treściązałączonego do oferty oświadczenia).
Analiza opisu przedmiotu zamówienia wskazuje, iżzasadniczy zakres dostawy
obejmuje 112 zestawów komputerów stacjonarnych oraz 112 monitorów TFT. Jednocześnie
Zamawiający wraz z dostawąsprzętu komputerowegożądał dostarczenia oprogramowania
w postaci systemu operacyjnego oraz oprogramowania biurowego.
Jako przykładowy system operacyjny Zamawiający wskazał Microsoft Windows 7
Professional 64-bit OEM, zaśjako pakiet biurowy Microsoft Office 2007 Small Bussiness.
Na wstępie Izba pragnie wskazaćna fakt, iżróżne wersje oprogramowania
oferowanego przez producentów, w tym producenta Microsoft, podlegająciągłym i czasami
dośćzaawansowanym aktualizacjom. Powyższe aktualizacje dokonywane sąprzez
użytkowników tego oprogramowania poprzez tzw. funkcjęupdate przy użyciu Internetu
i
w
formie
połączenia
ze
stroną
internetową
producenta
oprogramowania
(w sposób automatyczny dla aktualizacji automatycznej, lub w sposób ręczny dla aktualizacji
inicjowanej przez samego użytkownika). Tym samym poszczególne wersje oprogramowania,
w tym oprogramowania Microsoft ulegająustawicznym zmianom i modyfikacjom, co oznacza,
iżw ramach np. darmowej usługi Microsoft Update (dla pakietów biurowych odpowiednio
Office Update), która umożliwia wyszukiwanie, pobieranie i instalacjęróżnych aktualizacji do
systemu Windows, mogąone ulec zmianie nawet w okresie od wszczęcia postępowania do
dnia składania ofert lub czynności badania i oceny ofert. Tym samym jest niemożliwe, bez
precyzyjnego określenia przez Zamawiającego zakresu równoważności, ustalenie jakie
wymagania funkcjonalne określił on wskazując jako przykładowy pakiet biurowy program
Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM i tym samym jest niemożliwe dookreślenie
i precyzyjne ustalenie zakresu równoważności na podstawie samej nazwy programu.
Tym samym Izba stoi na stanowisku, iżniedookreślenie zakresu równoważności
poprzez brak wskazania istotnych dla Zamawiającego funkcji i elementów oprogramowania
nie spełnia warunku określonego w art. 29 ust. 1 ustawy Pzp, tj. wymogu, aby opis przedmiotu
zamówienia został dokonany w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, przy użyciu
dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, przy uwzględnieniu wszystkich wymagań
i okoliczności mogących miećwpływ na sporządzenie oferty. W tym zakresie, w odniesieniu
do stanowiska wyrażonego przez Zamawiającego w toku rozprawy, w którym wskazał, iżmiał
prawo oczekiwać,że oprogramowanie to będzie siębezproblemowo uruchamiało oraz
będzie uruchamiało, obrabiało oraz zapisywało wszystkie pliki, które znajdująsięw obiegu
dokumentów elektronicznych w jego jednostkach, Izba wskazuje,że w tym wypadku opis
przedmiotu zamówienia i opis równoważności mógłby wskazywaćrodzaje plików
stosowanych w jednostkach Zamawiającego. Izba nie kwestionuje prawa Zamawiającego do
tego rodzaju oczekiwań. Nie sposób jednak założyć, iżtego rodzaju oczekiwania mogą
zostaćwydedukowane z treści SIWZ, gdyżinformacje te nie sąpowszechnie znane, tym
bardziej nie zostały zakomunikowane wżaden zwyczajowo przyjęty sposób wykonawcom
ubiegającym sięo zamówienie publiczne. Treśćoferty nie może opieraćsięjedynie na
domniemaniach i przypuszczeniach wykonawcy, w tym na wyczuciu intencji Zamawiającego,
co do wymagańdotyczących przedmiotu zamówienia. Nie sposobu jest także założyć,
w odniesieniu do twierdzeńZamawiającego złożonych w toku rozprawy, iżpowszechnie
wiadome jest, iżw jego strukturze obiegu dokumentów wykorzystywany jest Elektroniczny
System Obiegu Dokumentów (ESOD).
Analogicznie do powyższego decyzja Zamawiającego o odrzuceniu oferty wykonawcy
nie może równieżopieraćsięprzypuszczeniach i domniemaniach. Obawy Zamawiającego
dotyczące problemów z przetwarzaniem plików, jak równieżbrak wskazania dowodów
potwierdzających, iżprogram OpenOffice PL 2009 Professional nie obsługuje formatów:.doc,
.docx, .xlxs, .ppt oraz .pptx nie mogąbyćuznane za wystarczającąprzesłankędo uznania,
iżdecyzja o odrzuceniu oferty Odwołującego posiadała faktyczne i prawne uzasadnienie.
W tym zakresie sam Zamawiający zdaje sięnie dostrzegaćbraku logiki
w swojej argumentacji. W toku rozprawy oraz w treści złożonych na etapie postępowania
wyjaśnieńOdwołujący wskazał, iżoferowany przez niego program OpenOffice umożliwia
przetwarzanie dokumentów tekstowych do formatu PDF, czego nie oferujeżądany przez
Zamawiającego pakiet Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM. Przystępujący
w odniesieniu do powyższego wskazał, iżdzięki aktualizacji pakiet Microsoft Office umożliwia
przetwarzanie dokumentów tekstowych do formatu PDF. W odpowiedzi na powyższe
Zamawiający wskazał, iżnieżądał od pakietu oprogramowania biurowego tego rodzaju
funkcjonalności. Bez względu na prawdziwośćtwierdzeńStron w tym zakresie, tzn. czy
Microsoft Office oferuje takąfunkcję, czy teżjej nie oferuje z powyższego wyłania się
zasadniczy wniosek. Zamawiający niedookreślając zakresu równoważności nie dokonał opisu
przedmiotu zamówienia w sposób zgodny z art. 29 ust. 1 ustawy Pzp, tym samym opis
przedmiotu zamówienia w odniesieniu do oprogramowania biurowego nie pozwala na
ustalenie, jakie były oczekiwania Zamawiającego w tym zakresie. Jeżeli jest tak, jak twierdzi
Przystępujący,że pakiet Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM dzięki aktualizacji
oferuje funkcjęprzetwarzania dokumentów tekstowych do formatu PDF, a jak twierdzi
Zamawiający funkcji tej nie oczekiwał to skutkiem powyższego winien wskazaćw opisie
przedmiotu zamówienia, iżrezygnuje z niej – czego w SIWZ nie uczynił.
Na potwierdzenie zasadności swoich zastrzeżeńZamawiający powołał siępowtórnie
w piśmie procesowym na pismo Urzędu Marszałkowskiego WojewództwaŚląskiego,
zobligowanego wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO/UZP 1274/09) do
przyjęcia oferty Odwołującego zawierającej oprogramowanie OpenOffice. W odniesieniu do
powyższego dowodu Izba stwierdziła, iżprzedmiotem zaskarżenia przez Odwołującego jest
czynnośćodrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp w odniesieniu do
postanowieńSIWZ oraz przy uwzględnieniu treści oferty Odwołującego. Izba w tym wypadku
bada, czy z obiektywnego punktu widzenia istniała podstaw faktyczna do zastosowania ww.
przepisu i w związku z powyższym czy istniała podstawa prawna do odrzucenia oferty
Odwołującego. Wszakże Zamawiający nie definiując w SIWZ użytego w pkt 16 załącznika
nr 1 do SIWZ pojęcia „(…) rozumiane jako właściwe pod względem funkcjonalnym oraz
obsługi interfejsu użytkownika zamienniki” uniemożliwił dokonanie prawidłowej oceny ofert
zawierających w tym zakresie rozwiązania równoważne, tym bardziej pozbawił sięprawa do
odrzucenia oferty wykonawcy, który zaoferował pakiet biurowy o zbliżonych właściwościach
do pakietu przykładowego. Niemożliwe jest wszakże dokonanie takiej oceny i tym bardziej
odrzucenie oferty jedynie w oparciu o intencje Zamawiającego, które nie zostały wyrażone
w sposób stanowczy i zrozumiały w treści SIWZ.
Pożądane cechy oferowanego przez wykonawców produktu winny zostaćprecyzyjnie
określone. Ich ogólne sformułowanie prowadzi bowiem do sytuacji, iżwykonawcy oferując
produkt o zbliżonych cechach będąoczekiwaćuznania go za odpowiadający założonym
ogólnym parametrom, tj. uznania go za równoważny. Tym samym Zamawiający
dopuszczając złożenie oferty na produkt równoważny winien wskazać, jakie cechy powinien
on spełniać, aby mógł byćza taki uznany. Znaczny stopieńdoprecyzowania wymagań
umożliwia precyzyjnąocenęspełnienia warunku równoważności, tym samym umożliwia
Zamawiającemu w większym stopniu podjęcie prawidłowej decyzji w tym zakresie. Jest
to o tyle istotne,że na podstawie swoich wymagańokreślonych wyraźnie w SIWZ
Zamawiający będzie mógł ocenić, czy złożone oferty na system równoważny sązgodne
z treściąSIWZ.
Wobec powyższego Izba stoi na stanowisku, ugruntowanym w orzecznictwie Krajowej
Izby Odwoławczej,że wykonawcy ubiegający sięo udzielenie zamówienia publicznego nie
mogąponosićnegatywnych konsekwencji, będących wynikiem błędów lub braku wymaganej
staranności przy sporządzaniu dokumentacji postępowania przez Zamawiającego, w tym
w szczególności przy sporządzaniu opisu przedmiotu zamówienia.
Twierdzenia Zamawiającego w toku rozprawy, iżbiorąc pod uwagęliczbęokoło 1000
funkcji oferowanych przez pakiet Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM niemożliwe
było ich precyzyjne określenie nie znajdują, zdaniem Izby, uzasadnienia. Trudno jest wszakże
wyobrazićsobie sytuację, iżprzy tak rozbudowanym pakiecie biurowym jego użytkownicy
wykorzystująjego wszystkie możliwości. Ponadto Izba stoi na stanowisku, iżjeżeli
Zamawiającemu zależało na zapewnieniu przez pakiet biurowy przeważającej części funkcji
oferowanych przez pakiet Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM to określenie
zakresu równoważności mogłoby zostaćdokonane przy użyciu definicji negatywnej,
tj. określeniu funkcji, których Zamawiający nie wymaga (tak jak to miało miejsce w przypadku
przetwarzania dokumentów do formatu PDF – zgodnie z oświadczeniem Zamawiającego
złożonym w toku rozprawy).
Izba podziela argumentacjęOdwołującego, iżprecyzowanie i dookreślanie wymagań
Zamawiającego w zakresie opisu przedmiotu zamówienia na etapie badania i oceny ofert, jak
równieżna etapie postępowania odwoławczego jest działaniem niedopuszczalnym
i spóźnionym. Na powyższe wskazuje, zdaniem Izby, nieprzypadkowe umiejscowienie przez
ustawodawcęprzepisów ustawy Pzp odnoszących siędo opisu przedmiotu zamówienia
w Rozdziale 2 ustawy zatytułowanym „Przygotowanie postępowania”. Tym samym
precyzowanie opisu przedmiotu zamówienia przez Zamawiającego na etapie oceny i badania
ofert oraz postępowania odwoławczego Izba uznała za spóźnione i bez wpływu na literalną
treśćSIWZ. Przywołana w uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego oraz w piśmie
procesowym z dnia 04.05.2010 r. norma ISO 9126 oraz model oceny jakości
oprogramowania FURPS nie zostały wskazane w treści SIWZ i tym samym używanie tychże
norm i modeli do oceny równoważności zaoferowanego przez Odwołującego
oprogramowania na etapie badania i oceny ofert Izba uznała za działanie niedopuszczalne.
Niedookreślenie zakresu równoważności dla pakietu biurowego oznacza, iżkażdy pakiet
biurowy zapewniający podstawowe funkcjonalności w zakresie obróbki dokumentów
tekstowych, arkuszy kalkulacyjnych, obsługi poczty elektronicznej, oferujący program do
prezentacji i zawierający inne podstawowe narzędzia spełnia wymagania Zamawiającego
wyrażone
w
pkt 16
załącznika nr
1 do
SIWZ.
Ponadto
należy
wskazać,
iżw tym zakresie, to co należy rozumiećjako podstawowe funkcjonalności pakietu biurowego
jest odczuciem subiektywnym. W poszczególnych przypadkach jako funkcje podstawowe
mogązostaćuznane aplikacje bazodanowe, zaśnie uznane programy do prezentacji. Tym
samym niedookreślenie wymagańprzez Zamawiającego może spowodowaćmylne
odczytanie jego intencji. W toku rozprawy Zamawiający wskazał bowiem, iżdodatkowe
bazodanowe funkcjonalności (oferowane przez OpenOffice pakiety Base i Kexi) nie były
wymagane przez niego i nie może on ich uznaćjako rekompensatębraku funkcjonalności
oprogramowania. Powyższe należy odnieśćdo ustalenia, iżnie sposób ustalićw oparciu
o treśćSIWZ, jakie funkcjonalności były przez Zamawiającego wymagane, a jakie uznał on
za zbędne.
Na szczególnąuwagęw odniesieniu do powyższego zasługujątwierdzenia
Przystępującego złożone w toku rozprawy, które nie zostały przez Zamawiającego
zanegowane. Przystępujący stwierdził, iżprogram Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL
OEM jest programem specyficznym i brak jest na rynku jego idealnego odpowiednika.
Przystępujący stwierdził również, iżprogram OpenOffice jest, wśród dostępnych na rynku
pakietów biurowych, najbardziej zbliżonym jego odpowiednikiem – czemu Zamawiający
równieżnie zaprzeczył.
Powyższe mogłoby oznaczać, zdaniem Izby, iżzastosowanie do oprogramowania
biurowego wyjątku dopuszczonego w art. 29 ust. 3 ustawy Pzp, tj. wskazania przez
Zamawiającego znaku towarowego przy jednoczesnym dopuszczeniu równoważności byłoby
działaniem pozornym i de facto pozbawionym jakiegokolwiek znaczenia. Spełnienie
wszystkich oferowanych przez pakiet biurowy Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM
funkcji byłoby możliwe tylko i wyłącznie przez pakiet Microsoft Office Small Bussiness 2007
PL OEM. Przy takim rozumieniu pojęcia równoważności oznaczałoby to, iżw tym zakresie
Zamawiający nie dopuściłżadnego rozwiązania alternatywnego.
Izba uznała, iżbiorąc pod uwagętreśćSIWZ, treśćoferty Odwołującego,
dokumentacjępostępowania, stanowisko Stron wyrażone w odwołaniu i pismach
procesowych oraz ustalenia Izby dokonane w toku rozprawy brak było podstaw do
odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, tj. jako
niezgodnej z treściąSIWZ. Zamawiający jest zobligowany do odrzucenia oferty wyłącznie
wówczas, jeśli jej treśćnie odpowiada treści SIWZ, co w przedmiotowym przypadku nie
miało miejsca.
Tym samym biorąc pod uwagę, iżzarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp
potwierdził sięprzedmiotowe odwołanie podlegało uwzględnieniu stosownie do treści art. 192
ust. 2 ustawy Pzp.
Zgodnie z treściąart. 192 ust. 2 ustawy Pzp Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli
stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może miećistotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Wobec powyższego stwierdzenie naruszenia
któregokolwiek z przepisów wskazanych w treści odwołania obliguje Izbędo uwzględnienia
odwołania na podstawie 192 ust. 2 ustawy Pzp.
W związku z powyższym, na podstawie art. 192 ust. 1 i ust. 2 ustawy Pzp, orzeczono jak
w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
Pzp, tj. stosownie do wyniku postępowania z uwzględnieniem postanowieńrozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238) w tym w szczególności § 5 ust. 2 pkt 1.
.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych
(Dz. U.
z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn.
zm.) na niniejszy wyrok - w terminie
7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
1. uwzględnia odwołanie i znakuje Zamawiającemu unieważnienie czynności
odrzucenia oferty Odwołującego oraz unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, jak również nakazuje powtórzenie czynności badania i oceny ofert
oraz powtórzenie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej z uwzględnieniem oferty
Odwołującego,
2. kosztami postępowania obciąża Ministerstwo Środowiska reprezentowane przez
Biuro Dyrektora Generalnego, ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa i nakazuje:
1) zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości
7500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) z kwoty wpisu
uiszczonego przez TOYA Systemy Komputerowe Spółka z o .o., ul. Narutowicza 26,
90-135 Łódź
2) dokonaćwpłaty kwoty 7500 zł 00 gr (słownie: tysięcy pięćset złotych zero groszy)
przez
Ministerstwo Środowiska
reprezentowane
przez
Biuro
Dyrektora
Generalnego, ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa na rzecz TOYA Systemy
Komputerowe Spółka z o .o., ul. Narutowicza 26, 90-135 Łódź stanowiącej
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu.
UZASADNIENIE
Zamawiający – MinisterstwoŚrodowiska, ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa
reprezentowane przez Biuro Dyrektora Generalnego prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego pn. „Zakup i dostawa 112
komputerów stacjonarnych oraz 112 monitorów TFT dla MinisterstwaŚrodowiska".
Szacunkowa wartośćzamówienia jest mniejsza od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Przedmiotowe postępowanie zostało wszczęte przez Zamawiającego w dniu
24.02.2010 r. poprzez zamieszczenie ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień
Publicznych z dnia 24.02.2010 r. pod nr ogłoszenia 51960-2010.
W dniu 09.04.2010 r. Zamawiający przekazał wykonawcom informacjęo wyborze
oferty najkorzystniejszej oraz odrzuceniu oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 2 ustawy Pzp. W uzasadnieniu Zamawiający wskazał,że oferta Odwołującego
w załączniku nr 2a w pozycji 16 „Oprogramowanie biurowe” zawiera pakiet OpenOfficePL
Professional 2009 OEM, który wświetle zdefiniowanych przez Zamawiającego w SIWZ
kryteriów równoważności nie może zostaćuznany za równoważny. Zamawiający podniósł,że w trakcie przygotowywania SIWZ określił istotne z punktu widzenia przyszłych
użytkowników kryteria równoważności zaoferowanego oprogramowania biurowego,
tj. „(…) równoważne, rozumiane jako właściwe pod względem funkcjonalnym oraz obsługi
interfejsu użytkownika zamienniki”, zaśw oparciu o jego wiedzęoraz treśćoferty
Odwołującego, której integralnączęśćstanowi załączone oświadczenie OpenOffice Software
Spółka z o.o. oraz w oparciu o późniejsze wyjaśnienia Odwołującego z dnia 26.03.2010 r.
Zamawiający uznaje,że nie zostały spełnione kryteria równoważności, zarówno w obszarze
oferowanej funkcjonalności, jak i obsługi interfejsu użytkownika. Zdaniem Zamawiającego
z załączonego do oferty Odwołującego oświadczenia może wynikać,że kilkadziesiąt procent
dokumentów, jakie dziśznajdująsięw infrastrukturze informatycznej Zamawiającego, będzie
nieprawidłowo lub wadliwie odczytywanych przez zaoferowane oprogramowanie, a zdolność
do prawidłowego odczytania (otwarcia) plików z danymi jest bezspornie podstawową
funkcjonalnością
oczekiwaną
od
każdego
oprogramowania
przeznaczonego
do
przetwarzania danych, a takim jest oprogramowanie biurowe. Jednocześnie Zamawiający
oświadczył,że za niedostatecznie rekompensujące brak podstawowej funkcjonalności
bezproblemowego otwarcia plików należy uznaćzawarte w oświadczeniu zapewnienie
oświadczonym przez producenta oprogramowania wsparciu technicznym w przypadku
pojawienia sięproblemów, które zdaniem Zamawiającego jest bardzo prawdopodobne.
Zdaniem Zamawiającego oferowane wsparcie techniczne nie wskazuje granicznego terminu,
w jakim problem zostanie rozwiązany, co więcej nie gwarantuje nawet jego rozwiązania.
W oparciu o treśćuzasadnienia wyroku Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO/UZP
1274/09) Zamawiający wskazał, iżoferta Odwołującego nie spełnia określone w ww. wyroku
wymogu zachowania kompatybilności rozumianej jako „koniecznośćdokonania dodatkowych
czynności”. Zamawiający wskazał ponadto, iżw jego jednostkach funkcjonuje Elektroniczny
System Obiegu Dokumentów (ESOD), zaśw okresie ostatnich 6 miesięcy w tym systemie
zarejestrowano ponad 30.000 pism wewnętrznych i wychodzących, z których zdecydowana
większośćto dokumenty wytworzone we wspomnianych w oświadczeniu formatach.
Na potwierdzenie zasadności swoich zastrzeżeńZamawiający powołał sięna pismo
Urzędu Marszałkowskiego WojewództwaŚląskiego, zobligowanego wyrokiem Krajowej Izby
Odwoławczej (sygn. akt KIO/UZP 1274/09) do przyjęcia oferty Odwołującego zawierającej
oprogramowanie OpenOffice.
Zamawiający uznał również, iżproponowane przez Odwołującego funkcjonalności
w zakresie pakietów bazodanowych Base i Kexi nie mogąbyćuznane za wystarczająca
rekompensatężądanych w SIWZ funkcji, gdyżtakich Zamawiający nie wymagał. Wskazał,że gdyby jego intencjąbyło pozyskanie równieżoprogramowania bazodanowego wskazałby
innąwersjępakietu MS Office. Zamawiający ponadto zwrócił uwagęna fakt, iżoferowany
pakiet OpenOffice nie posiada odpowiednika dla programu Bussiness Contact Manager.
W dalszej części uzasadnienia Zamawiający wskazał, iżnie uznaje również
równoważności obu programów w odniesieniu do interfejsu użytkownika, gdyż
oprogramowanie OpenOfficePL oferuje interfejs użytkownika oparty o powstałąw latach 70-
tych XX wieku koncepcjęrozwijalnych menu i dostępnych w nim poleceń. Nowatorskim
rozwiązaniem, które ułatwia użytkownikowi dostęp do funkcji przydatnych w określonym
kontekście ich pracy, jest interfejs użytkownika oparty o „wstążki”, zaśproponowany program
OpenOfficePL w zakresie obsługi interfejsu wprowadza całkowitązmianępodejścia do jego
realizacji. W odniesieniu do powyższego Zamawiający powołał sięna publikacje na
społecznościowych stronach internetowych twórców oprogramowania, z których wynika,że
ich efekty prac nad programem zmierzająw stronęinterfejsu opartego o wstążkę. Tym
samym Zamawiający wskazał, iżnie przez przypadek wskazał na wymóg równoważności
interfejsu użytkownika z pakietem MS Office w wersji 2007, który jako pierwszy naświecie
zaoferował interfejs użytkownika oparty o bardziej ergonomiczny model „wstążki” uznając
jego wyższośćnad dotychczasowymi rozwiązaniami. Zamawiający ponadto wskazał, iż
kwestięoceny jakości technicznej oprogramowania odnosi równieżdo normy ISO 9126,
która definiuje m. in. różne podejścia do jakości: jakośćwewnętrzną(istotnąw procesie
wytwarzania oprogramowania), jakośćzewnętrznąoraz jakośćużytkową. Zdaniem
Zamawiającego większośćtych modeli, w tym ten umocowany normąISO, w zakresie
jakości zewnętrznej, oparta została o ocenęnastępujących atrybutów oprogramowania:
funkcjonalność,
niezawodność,
użyteczność,
efektywność,
konserwowalność
oraz
przenośność. W tym zakresie Zamawiający uznał za istotne ze swojego punktu widzenia,
zachowanie równoważności w zakresie funkcjonalności, która definiowana jest szczegółowo
m. in. jako dostarczenie odpowiedniego zbioru funkcji, zgodnośćrozumiana jako zdolność
wygenerowania właściwych wyników i zdolnośćwspółdziałania z innymi systemami. Tym
samym Zamawiający wskazał, iżw kontekście tych powszechnie uznanych standardów
jakości
oprogramowania
nie
może
uznać
równoważności
zaproponowanego
oprogramowania. W uzasadnieniu zostało wskazane,że jakośćużytkowa oprogramowania,
określona przez Zamawiającego jako zgodnośćinterfejsu użytkownika, oceniana jest
zgodnie z powyższąnormąna podstawie następujących atrybutów: efektywności,
produktywności, satysfakcji i bezpieczeństwa, zaśprzy uwzględnieniu przytoczonych
powyżej argumentów Zamawiający uznał zaoferowane oprogramowanie jako niespełniające
przynajmniej trzech pierwszych kryteriów.
W dniu 14.04.2010 r. wykonawca TOYA Systemy komputerowe Spółka z o.o. wniósł
do Prezesa KIO odwołanie wobec czynności odrzucenia jego oferty.
Odwołujący wskazał, iżZamawiający niesłusznie odrzucił jego ofertę, dopuszczając
siętym samym rażącego naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, obligującego do
odrzucenia oferty wyłącznie wówczas, jeśli jej treśćnie odpowiada treści SIWZ,
co w przedmiotowym przypadku, zdaniem Odwołującego, nie miało miejsca.
Ponadto wskazał, iżpowodem odrzucenia oferty przez Zamawiającego było
zaoferowanie pakietu biurowego OpenOfficePL 2009 Professional 2009 OEM w miejsce
wskazanego w SIWZ pakietu biurowego Microsoft Office Small Business 2007 PL OEM.
W SIWZ Zamawiający w następujący sposób określił wymagany pakiet biurowy:
„Microsoft Office Small Business 2007 PL OEM - instalacja, nośnik, licencja (lub
równoważne, rozumiane jako właściwe pod względem funkcjonalnym oraz obsługi interfejsu
użytkownika zamienniki)".
Odwołujący nadmienił, iżw toku badania ofert Zamawiający zwrócił siędo niego
pismem z dnia 24.03.2010 prosząc o wyjaśnienie treści oferty w zakresie oferowanego
pakietu biurowego. Na ww. zapytanie Odwołujący odpowiedział pismem z dnia 26.03.2010,
przedstawiając swoje stanowisko.
Ponadto Odwołujący wskazał, iżdo jego oferty załączone było oświadczenie
producenta - firmy OpenOffice Software Sp. z o.o., przedstawiające stanowisko producenta
w kwestii równoważności pakietów OpenOfficePL do produktów firmy Microsoft.
Odwołujący wskazał w uzasadnieniu, iżZamawiający, rozstrzygając przedmiotowe
postępowanie pismem z dnia 09.04.2010, dokonał odrzucenia jego oferty.
W jego ocenie, argumentacja przedstawiona przez Zamawiającego w uzasadnieniu
odrzucenia oferty opiera sięw całości na daleko idącej nadinterpretacji zapisów SIWZ, zaś
wszystkie podnoszone w rozstrzygnięciu powody nie uznania pakietu OpenOfficePL za
równoważny, nie mająodzwierciedlenia w zapisach SIWZ.
Odwołujący podniósł, iżZamawiający zarzuca, iżskoro jedynie w „znakomitej
większości" przypadków OpenOfficePL umożliwia bezbłędny i bezproblemowy odczyt oraz
edycjęplików zapisanych w określonych formatach, wówczas jest to niewystarczające dla
uznania go za równoważny.
Tym samym Odwołujący zwrócił uwagęna fakt, iżZamawiający nigdzie w SIWZ nie
zawarłżadnego zapisu, iżza równoważny zostanie uznany taki pakiet, który zapewnia
perfekcyjnąkompatybilnośćw plikami utworzonymi w Microsoft Office w zakresie 100%
możliwych do utworzenia plików. Zamawiający, definiując kryteria równoważności, w ogóle
nie użył nawet słowa „kompatybilność". Wobec powyższego Odwołujący uznał, iżbrak jest
podstaw do dokonania przez Zamawiający oceny jego oferty z użyciem tego kryterium.
Odwołujący przedstawił stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej
wyrażone
w orzeczeniu KIO/UZP 1274/09 w uzasadnieniu którego, Izba stwierdziła,że: „Stwierdzić
bowiem należy, iżpakiety biurowe (informatyczne) wyprodukowane przez różnych
producentów nie mogąbyćidentyczne, a jedynie kompatybilne, z uwzględnieniem różnic
w obsłudze charakterystycznych dla danego producenta. Jak bowiem podniósł Odwołujący
na rozprawie, czemu Zamawiający nie zaprzeczył, każdy producent w produkowanym przez
siebie produkcie wprowadza pewne utrudnienia bądźograniczenia w użyciu produktu
konkurencyjnego producenta. Nie oznacza to jednak braku kompatybilności, a jedynie
koniecznośćdokonania dodatkowych czynności".
Odwołujący podniósł, iżZamawiający wyolbrzymia problem twierdząc,że nawet
kilkadziesiąt procent dokumentów w infrastrukturze informatycznej Zamawiającego może być
nieprawidłowo lub wadliwie obsługiwanych przez pakiet OpenOfficePL. Odwołujący zwrócił
w odniesieniu do powyższego uwagęna fakt, iżna rozprawie dotyczącej KIO/UZP 1274/09
miała miejsce prezentacja testów kompatybilności obu pakietów. Kompatybilnośćzachowana
była nawet w przypadku bardzo zaawansowanych i skomplikowanych plików utworzonych
w Microsoft Office 2007.
Odwołujący wskazał, iżZamawiający stwierdza również, iżza niedostatecznie
satysfakcjonujące uznaje zapewnienie przez producenta pakietów OpenOfficePL
oświadczonym wsparciu technicznym w przypadku pojawienia sięproblemów, orazże
zapewnienie to nie zawiera ani określenia granicznego terminu, w jakim problem zostanie
rozwiązany, ani teżnie gwarantuje nawet jego rozwiązania.
Odwołujący w odniesieniu do powyższego podniósł, iżoprogramowanie biurowe jest
niezwykle zaawansowanym narzędziem.śaden producentżadnego oprogramowania nie jest
w stanie w 100% zagwarantować, iżnigdy nie pojawi sięjakikolwiek problem, ani określić
terminu, w jakim będzie on rozwiązany. Zamawiający najwyraźniej uważa,że
oprogramowanie Microsoft Office jest oprogramowaniem idealnym, nie posiadającymżadnej
wady i nie ma prawa wystąpićjakikolwiek błąd podczas jego użytkowania. Otóżjest to
absolutnie mylne przekonanie. Użytkując oprogramowanie Microsoft Office, tak samo jak
OpenOfficePL, można napotkaćna błąd lub problem, który winien byćrozwiązany przez
producenta, a firma Microsoft nie gwarantujeżadnego terminu rozwiązania problemu. Mało
tego, Zamawiający zdaje sięzapominać, iżw SIWZ wskazał pakiet Microsoft Office w wersji
OEM. Tym samym Odwołujący podniósł,że w przypadku oprogramowania w wersji OEM,
firma Microsoft w ogóle nie zapewniażadnego wsparcia technicznego (odsyła najwyżej do
sprzedawcy), podczas gdy firma OpenOffice Software zapewnia wsparcie niezależnie od
nabytej wersji pakietu.
Jak wskazał Odwołujący Zamawiający, za niewystarczającą„rekompensatę" uznaje
fakt zaoferowania pakietu OpenOfficePL w wersji Professional, które zawiera
w swoim składzie programy bazodanowe Base oraz Kexi, podczas gdy wskazany w SIWZ
pakiet firmy Microsoft nie posiadażadnych odpowiedników w/w programów.
Otóżokoliczność, czy Zamawiający będzie lub nie będzie ich wykorzystywał, jest
zdaniem Odwołującego bez znaczenia wobec faktu, iżprogramy te niewątpliwie sąobecne
w pakiecie biurowym OpenOfficePL, wobec czego pakiet OpenOfficePL przewyższa
funkcjonalnie wskazany w SIWZ pakiet firmy Microsoft.
Natomiast w zakresie podnoszonego przez Zamawiającego programu Business
Contact Manager Odwołujący podniósł, iżnie jest to nawet program rozumiany jako osobna
aplikacja wchodząca w skład pakietu. Business Contact Manager jest jedynie dodatkiem,
wtyczkądo aplikacji Outlook, umożliwiającym zrealizowanie szerszej funkcjonalności.
Oferowany zaśprzez Odwołującego pakiet OpenOfficePL zawiera w swoim składzie
odpowiednik ww. aplikacji, program Thunderbird, za pomocąktórego można zrealizować
podobnąfunkcjonalność, jak równieżposiada on możliwośćdarmowego pobrania
i zainstalowania wielu wtyczek i dodatków jeszcze bardziej jego funkcjonalność
rozszerzających.
Odwołujący wskazał, iżZamawiający nie uznał równoważności pakietu OpenOfficePL
równieżw zakresie obsługi interfejsu użytkownika. Zamawiający wystosował długi wywód,
który w ocenie Odwołującego, brzmi bardziej jak manifest firmy Microsoft, niżmerytoryczne
uzasadnienie, dlaczego obsługa interfejsu w pakiecie OpenOfficePL miałaby byćgorsza
i nierównoważna, do pakietu Microsoft Office 2007.
Odwołujący wskazał, iżinterfejs użytkownika oparty o tzw. „wstążki" jest wyłącznie
umownym określeniem nie mającym swojej jasnej definicji. Zarówno w pakiecie Microsoft
Office 2007 jak i OpenOfficePL 2009 interfejs oparty jest o „wstążki". Różnica polega jedynie
na tym, iżw przypadku produktu firmy Microsoft „wstążki" rozwijająsiępoziomo i sąwęższe,
podczas gdy w OpenOfficePL 2009 „wstążki" rozwijane sąpionowo i sąszersze. Natomiast
w obu tych przypadkach możemy z powodzeniem mówićo pojęciu „wstążki".
Zdaniem Odwołującego Zamawiający zdaje sięjednak rozumiećpojęcie „wstążki"
wyłącznie w oparciu o bliżej nieokreślonądefinicjętego pojęcia pojmowanąprzez firmę
Microsoft. Rozumując w taki sposób jest przecieżoczywiste, iżfirma Microsoft będzie
uznawała „swoje" „wstążki" za lepsze od innych. Dodatkowo, firma Microsoft zastrzegła swój
konkretny rodzaj stosowanej „wstążki" jako patent. Zatem Zamawiający przy ocenie oferty
Odwołującego zdaje sięprzyjmowaćza punkt odniesienia bardzo subiektywnądefinicję
„wstążki" rozumianąjako jeden konkretny typ wstążki stworzony, i w dodatku opatentowany,
wyłącznie przez firmęMicrosoft. Odwołujący zarzucił Zamawiającemu, w reprezentowanym
podejściu, rażące naruszenie zasady obiektywizmu, o której mowa w art. 7 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał także, iżZamawiający nie ma podstaw powoływaćsięna taką
funkcjonalność, gdyżpowoływanie sięna „wstążkę" jako kluczowy element interfejsu, mający
decydowaćo jego równoważności, jest nieuprawnione, skoro Zamawiający nie zawarł na ten
tematżadnych zapisów w SIWZ.
Zdaniem Odwołującego także przytoczone przez Zamawiającego informacje, iż
obecnie trwają„prace" na wprowadzeniem „wstążki" do interfejsu pakietu OpenOffice zostały
przez Zamawiającego niewłaściwie zinterpretowane.
OpenOffice, w odróżnieniu od Microsoft Office, posiada tzw. otwarty kodźródłowy.
Społecznośćinformatyczna na całymświecie ma prawo dowolnie modyfikowaćkod
programu i wprowadzaćna rynek wiele jego wersji. Fakt,że niektóre społeczności
OpenOffice zastanawiająsięnad wprowadzeniem interfejsu jeszcze bardziej zbliżonego do
Microsoft Office, czyli w oparciu o wstążki możliwie jak najbardziej przypominające
te w produkcie firmy Microsoft, nie może zaprzeczaćfaktom, iżobecna obsługa interfejsu
pakietu OpenOffice jest i tak zbliżona do Microsoft Office 2007 i równieżopiera sięo swojego
rodzaju „wstążki".
W uzasadnieniu Odwołujący podniósł również,że Zamawiający określił w SIWZ
jedynie bardzo ogólnie, iżpakiet ma byćrównoważny w zakresie „obsługi interfejsu
użytkownika". Pakiet OpenOfficePL posiada interfejs bardzo zbliżony do Microsoft Office
2007.śaden inny pakiet biurowy naświecie nie posiada tak zbliżonego interfejsu do
Microsoft Office 2007, jak właśnie pakiet OpenOfficePL 2009. Jeżeli Zamawiający miał
szczególne wymagania w tym zakresie, wówczas winien je konkretnie sprecyzować
w SIWZ. W uzasadnieniu zostało wskazane, iżprzytoczone przez Zamawiającego normy są
dla Odwołującego niezrozumiałe. Odwołujący wskazał, iżśrodek ochrony prawnej nie
dotyczy etapu tworzenia zapisów SIWZ, lecz etapu oceny oferty w oparciu o zapisy SIWZ,
które zostały jużw niej zawarte. Zamawiający nie zawarł w SIWZżadnego zapisu, iżoceny
równoważności będzie dokonywał w oparciu o normęISO 9126, która w dodatku nie jestżadnąprawnie obowiązującąnaświecie normą, lecz określonym standardem, który może
wdrożyćdane przedsiębiorstwo. Na obecnym etapie postępowania Zamawiający nie jest
uprawniony
do
dokonywania
daleko
idących
nadinterpretacji
zapisów
SIWZ,
sprowadzających siędo rozszerzania i doprecyzowania użytych w SIWZ sformułowań. Tym
bardziej, iżgdyby przyjąćinterpretacjęZamawiającego, wówczas należałoby uznać,że
pakiet równoważny musi byćw zasadzie tożsamy ze wskazanym w SIWZ. A jest przecież
niemożliwym,żeby dwa pakiety biurowe dwóch różnych producentów posiadały identyczne
interfejsy użytkownika, do czego sprowadza sięrozumowanie Zamawiającego.
Odwołujący na potwierdzenie swojej argumentacji przywołał ponadto stanowisko
Krajowej Izby Odwoławczej wyrażone w orzeczeniu o sygn. akt KIO/UZP 1733/09, w którego
uzasadnieniu Izba stwierdziła,że: „Pojęcie równoważności nie może oznaczaćbowiem
tożsamości
produktów,
ponieważ
przeczyłoby
to
istocie
oferowania
produktów
równoważnych i czyniłoby oferowanie produktów równoważnych w praktyce niemożliwym do
spełnienia. Należy zgodzićsięz prezentowanym w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej
poglądem,że oferta równoważna to taka, która przedstawia przedmiot zamówienia
o właściwościach funkcjonalnych i jakościowych takich samych lub zbliżonych do tych, które
zostały zamieszczone w SIWZ, lecz oznaczonych innym znakiem towarowym, patentem lub
pochodzeniem. Istotne jest przy tym to,że produkt równoważny to produkt, który nie jest
identyczny, tożsamy z produktem referencyjnym, ale posiada pewne, istotne dla
zamawiającego, zbliżone do produktu referencyjnego cechy i parametry, które powinny
zostaćokreślone w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Stwierdzanie przez
zamawiającego dopiero po złożeniu ofert,że pewne cechy lub parametry sąistotne dla
zamawiającego, jest spóźnione".
Odwołujący zgodził sięw uzasadnieniu z poglądem prezentowanym przez
Zamawiającego jak i w dotychczasowym orzecznictwie, iżprodukt równoważny nie może
oznaczaćzgody Zamawiającego na otrzymanie produktu gorszej jakości. Jednakże wskazał,
iżocena tejże jakości może odbywaćsiętylko i wyłącznie w oparciu o zapisy zawarte
w SIWZ, oraz w oparciu o zasadęobiektywizmu, nie zaśsubiektywnąinterpretację
Zamawiającego.
Jak wskazał Odwołujący Zamawiający stwierdził także, iżgdyby oprócz użytych
w SIWZ zapisów miał dokładniej sprecyzowaćwymagane cechy, wówczas musiałby podjąć
trud wyspecyfikowania ponad 1000 funkcji oferowanych przez pakiet Microsoft Office.
Odwołujący
w
odniesieniu
do
powyższego
podniósł,
iż
wystarczyłoby
wyspecyfikowanie tylko jednej, wybranej oraz konkretnej funkcji, aby pakiet OpenOfficePL
nie był w stanie jej spełnić. Wystarczyłoby, aby Zamawiający dodał do zapisów SIWZ
wymóg: „obsługa makr VB". Ta jedna funkcja, obok niektórych innych, jest wyjątkowo
charakterystyczna dla pakietu firmy Microsoft. Spowodowałaby to,że pakiet OpenOfficePL
nie mógłby jej spełnić. Chęćzaoferowania przez Odwołującego pakietu OpenOfficePL
sprowadzałaby sięwówczas do konieczności podjęcia trudu dostosowania pakietu do
obsługi ww. funkcji, co ze względu na koszty i wysiłek niewspółmierny do wartości
przedmiotu zamówienia nie byłoby, zdaniem Odwołującego, racjonalny działaniem.
W odniesieniu do twierdzenia Zamawiającego,że na 29 ofert w przedmiotowym
postępowaniu tylko Odwołujący zaoferował pakiet OpenOfficePL Odwołujący wskazał, iżto
nie sytuacja po złożeniu oferty, lecz wyłącznie zapisy SIWZ mogądecydowaćo uznaniu,
bądźnie uznaniu równoważności produktu. Wykonawcy składający oferty w postępowaniu
działająw sposób suwerenny. Nikt nie zabraniał innym wykonawcom poszukiwać
równoważnych rozwiązańdo wskazanego w SIWZ pakietu, a Zamawiający nie ma wiedzy,
jakie motywy kierowały wykonawcami. W ocenie Odwołującego, jako podmiotu działającego
w sektorze zamówieńpublicznych od kilkunastu lat, powszechna niechęćwykonawców do
poszukiwania i oferowania równoważnych rozwiązańjest głównie wynikiem obawy przed
odrzuceniem oferty i niechęci do ewentualnego podjęcia trudu w korzystaniu ześrodków
ochrony prawnej.
Odwołujący wskazał ponadto, iżnie zgadza sięrównieżz prezentowanymi przez
Zamawiającego statystykami i poglądami, jakoby z rynkowego punktu widzenia pakiet
OpenOfficePL był gorszy, a jego wdrażanie powodowane było tylko i wyłącznie
oszczędnościami, gdyżnie istnieje w pełni wiarygodna statystyka pozwalająca stwierdzić,
jaki procent pakietów biurowych OpenOffice jest na rynku w użytkowaniu. Z całąpewnością
produkt firmy Microsoft nadal cieszy siędominacją, lecz popularnośćpakietów OpenOffice
charakteryzuje sięnieprzerwanie trendem wzrostowym od wielu lat.
Z wiedzy i z obserwacji Odwołującego, jako podmiotu działającego w branży od wielu
lat wynika, iżjeśli firmy, przedsiębiorstwa lub administracja publiczna wdraża
oprogramowanie OpenOffice, to wynika to przeważnie z uświadomienia sobie, iżza niższą
cenęmożliwy jest zakup oprogramowania nie gorszej jakości. Nadto, według obserwacji
Odwołującego, często występuje zależnośćpolegająca na tym,że im większa wiedza
iświadomośćdanego użytkownika tym prędzej doceni on oprogramowanie open source, do
którego należy OpenOffice.
Wobec powyższego Odwołujący wniósł o :
- uwzględnienie odwołania;
- unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
- wybór oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
W dniu 16.04.2010 r. do Prezesa KIO wpłynęło przystąpienie do postępowania
wszczętego wskutek wszczęcia odwołania po stronie Zamawiającego przez wykonawcę
FORMAT Sp. z o.o.
W uzasadnieniu zgłaszający przystąpienie wskazał, iżjest uczestnikiem
przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Wskazał, iżzarzuty
podniesione przez Odwołującego sąbezzasadne i Przystępujący wnosi o ich oddalenie.
Oferta Przystępującego została oceniona przez Zamawiającego jako oferta
najkorzystniejsza, zatem Przystępujący ma interes prawny w oddaleniu ww. odwołania,
ponieważw razie jego uwzględnienia zostałby pozbawiony możliwości uzyskania
rzeczonego zamówienia.
Przystępujący wskazał ponadto, iżprzystąpienie wnoszone jest w dniu 16.04.2010 r.,
co oznacza, iżPrzystępujący uczynił zadośćwymaganiom określonym w art. 185 ust. 2
ustawy (tj. przystępuje do postępowania odwoławczego w terminie 3 dni od dnia otrzymania
kopii odwołania).
Zgłaszający wskazał także, iżkopie niniejszego przystąpienia do postępowania
odwoławczego zostały w dniu jego zgłoszenia przesłane drogąfaksowąoraz wysłane listem
poleconym Zamawiającemu i Odwołującemu.
W dniu 05.05.2010 r. Zamawiający na rozprawie złożył odpowiedźna odwołanie.
W powyższym piśmie Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz obciążenie
kosztami postępowania Odwołującego powtarzając argumentacjęzawartąw uzasadnieniu
odrzucenia oferty Odwołującego.
Izba ustaliła,że podstawąwniesienia odwołania była czynnośćZamawiającego
polegająca na odrzuceniu oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej, po przeprowadzeniu rozprawy
w przedmiotowej sprawie, na podstawie zebranego materiału dowodowego, w tym po
zapoznaniu się z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
w tym w szczególności z uzasadnieniem odrzucenia oferty Odwołującego, jego ofertą,
postanowieniami SIWZ, jak również po zapoznaniu się z odwołaniem, odpowiedzią
Zamawiającego na odwołanie, po wysłuchaniu oświadczeń, jak też stanowisk stron
złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy ustalił i zważył, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła,że wobec wszczęcia postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, którego dotyczy rozpoznawane przez Izbęodwołanie,
po dniu 29 stycznia 2010 r., tj. po dniu wejścia wżycie przepisów ustawy z dnia 2 grudnia
2009 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówieńpublicznych oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. Nr 223, poz. 1778), do rozpoznawania niniejszej sprawy odwoławczej mają
zastosowanie przepisy ustawy Pzp w brzmieniu nadanym ww. ustawąnowelizującą.
W drugiej kolejności Izba ustaliła,że nie została wypełnionażadna z przesłanek,
o których stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
Jednocześnie Izba stwierdziła,że wypełniono materialnoprawnąprzesłankęinteresu
w uzyskaniu zamówienia, określonąw art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Zdaniem Izby
w przypadku uwzględnienia odwołania i nakazania Zamawiającemu unieważnienie czynności
odrzucenia oferty Odwołującego oraz nakazania dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej
z uwzględnieniem oferty Odwołującego, z uwagi na złożenie przez tego ostatniego
w
przedmiotowym
postępowaniu
o
udzielenie
zamówienia
publicznego
oferty
najkorzystniejszej ekonomicznie w oparciu o kryteria oceny ofert ma on szansęna uzyskanie
przedmiotowego zamówienia.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania
o zamówienie publiczne, nadesłanej przez Zamawiającego do akt sprawy w kopii
potwierdzonej za zgodnośćz oryginałem, w tym w szczególności z treści oferty złożonej
w postępowaniu przez wykonawcęTOYA Systemy Komputerowe Spółka z o.o., treści SIWZ
wraz z załącznikami, uzasadnienia odrzucenia oferty Odwołującego, odpowiedzi
Zamawiającego na odwołanie złożonej na rozprawie oraz ze stanowisk stron złożonych ustnie
do protokołu w trakcie rozprawy.
W odniesieniu do stanu faktycznego będącego przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia
Izba jako zasadniczy dowód uznała dokumentacjęprzedmiotowego postępowania w postaci
SIWZ wraz z załącznikami, oferty wykonawcy TOYA Systemy Komputerowe Sp. z o.o. oraz
wyjaśnieńi oświadczeństron złożonych na rozprawie.
Biorąc pod uwagęzgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz zakres zarzutów
podniesionych w odwołaniu skład orzekający Izby stwierdził,że odwołanie zasługuje na
uwzględnienie.
W odniesieniu do zarzutu dotyczącego naruszenia przez Zamawiającego
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp Izba uznała, iżzasługuje on na uwzględnienie.
Skład orzekający Izby dokonał następujących ustaleńodnośnie ww. zarzutu.
Po pierwsze Izba w odniesieniu do powyższego zarzutu ustaliła, iżz analizy
postanowieńSIWZ, w tym w szczególności opisu przedmiotu zamówienia uszczegółowionego
w załączniku nr 1 do SIWZ wynika, iżzamówienie dotyczy zakupu i dostawy 112 zestawów
komputerów stacjonarnych oraz 112 monitorów TFT dla MinisterstwaŚrodowiska, których
szczegółowy opis oraz minimalne parametry techniczne zawarte zostały w załączniku nr 1 do
SIWZ. W pkt 16 powyższego załącznika do SIWZ zostało wskazane, iżZamawiający wymaga
aby jednostki komputerowe zostały wyposażone w pakiet oprogramowania biurowego, gdzie
jako opis tego oprogramowania Zamawiający wskazał oprogramowanie Microsoft Office Small
Bussiness 2007 PL OEM – instalacja, nośnik oraz licencja. W odniesieniu do powyższego
zapisu Zamawiający zawarł następujący zapis: „(…) lub równoważne, rozumiane jako
właściwe pod względem funkcjonalnym oraz obsługi interfejsu użytkownika zamienniki”.
Odwołujący w złożonej ofercie na str. 4 w pkt 16 jako oferowane oprogramowanie
biurowe wskazał: „OpenOffice PL Professional 2009 OEM – instalacja, nośnik, licencja.
Równoważny, właściwy pod względem funkcjonalnym oraz obsługi interfejsu użytkownika.
Funkcjonalnie przewyższający wskazany pakiet”. Jednocześnie wraz z ofertąna str. 5
Odwołujący dołączył oświadczenie z dnia 05.03.2010 r. dystrybutora oprogramowania –
OpenOffice Software Spółka z o.o. z siedzibąw Warszawie podpisane przez Tomasza N –
Sales Managera. Powyższe oświadczenia zawierało następującątreść: „OpenOffice
Software, jako producent oprogramowania OpenOffice PL oświadcza,że pakiet OpenOffice
PL jest funkcjonalnie równoważny oraz kompatybilny z pakietem Microsoft Office. OpenOffice
PL obsługuje formaty takie jak, między innymi: .doc, .docx, .xls, .xlsx, .ppt i .pptx oraz w
znakomitej większości przypadków umożliwia bezbłędny i bezproblemowy odczyt oraz edycję
plików zapisanych w ww. formatach. W sytuacjach, gdy w trakcie użytkowania pakietu pojawi
sięjakikolwiek problem, firma OpenOffice Softwareświadczy bezpłatne wsparcie techniczne
zmierzające do jego rozwiązania”.
Zamawiający pismem z dnia 24.03.2010 r. wezwał Odwołującego, w związku
z zaoferowaniem komputerów z oprogramowaniem biurowym OpenOffice PL Professional
2009 OEM do złożenia wyjaśnieńna podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp. Zamawiający
wskazał, iżz jego wiedzy wynika,że występująróżnice w obsłudze interfejsu użytkownika.
Interfejs użytkownika pakietu OpenOffice jest zbliżony do interfejsu starszych wersji pakietu
MS Office, a Zamawiający w załączniku do SIWZ wskazał nowsząwersjęoprogramowania
Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM z nowym interfejsem użytkownika.
Zamawiający wskazał ponadto, iżz jego wiedzy wynika,że różnice pomiędzy pakietem
Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM występująrównieżw innych funkcjach np.
związanych z obsługątabel przestawnych oraz wersjonowaniem dokumentów. Dodatkowo
OpenOffice PL Professional 2009 OEM nie posiada równoważnego zamiennika programów
Outlook oraz Bussiness Contact Manager. Zamawiający w powyższym wezwaniu zwrócił
uwagęna fakt, iżw załączonym do oferty oświadczeniu firmy OpenOffice Software
Spółka z o.o. zawarte jest stwierdzenie: „pakiet OpenOffice PL jest funkcjonalnie równoważny
oraz kompatybilny z pakietem MicrosoftOffice”, zaśZamawiający w załączniku nr 1 do SIWZ
w pkt 16 podał Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM lub równoważne.
Zamawiający wskazał,że przez powyższy zapis rozumie,że będzie to oprogramowanie
biurowe równoważne do wskazanej w minimalnych parametrach wersji, a nie równoważne do
pakietu Microsoft Office.
Jednocześnie Zamawiający oświadczył, iżz zawartego w ofercie Odwołującego
oświadczenia wynikająnawzajem wykluczające sięzdania, tj. „pakiet OpenOffice PL jest
funkcjonalnie równoważny oraz kompatybilny z pakietem Microsoft Office” a drugim zdaniu,że „OpenOffice PL obsługuje formaty takie jak między innymi .doc, .docx, .xlxs, .ppt, .pptx
oraz w znakomitej większości przypadków umożliwia bezbłędny i bezproblemowy odczyt oraz
edycjęplików zapisanych w ww. formatach”.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie Odwołujący w piśmie z dnia 26.03.2010 r.
wskazał,że w programie OpenOffice PL 2009 Professional obsługa interfejsu w sensie
funkcjonalnym jest zbliżona do Microsoft Office 2007 Small Bussiness. Pomiędzy tymi
programami niewątpliwie występująróżnice, jednakże oba pakiety biurowe dająmożliwość
zrealizowania przez użytkownika bardzo zbliżonej funkcjonalności. Odwołujący wskazał,
iżw przypadku pakietu OpenOffice PL 2009 Professional funkcjonalnośćjest nawet większa,
gdyżoferuje on możliwośćkonwersji do formatu PDF, a także zawiera edytor formuł
matematycznych Math oraz programy bazodanowe Base i Kexi (podczas gdy Microsoft Office
2007 Small Bussiness nie zawiera odpowiedników tych aplikacji). Natomiast w zakresie
przytoczonego przez Zamawiającego programu do obsługi poczty elektronicznej, Odwołujący
wyjaśnił,że program OpenOffice PL 2009 Professional posiada równoważny zamiennik
w postaci Mozilla Thunderbird. W odniesieniu do złożonego wraz z ofertąoświadczenia
producenta pakietu OpenOffice Odwołujący wskazał, iżpo konsultacji z producentem
oprogramowania zostało wyjaśnione,że odnosi sięono do całej rodziny pakietów Microsoft,
w tym równieżdo pakietu Microsoft Office 2007 Small Bussiness. Odwołujący zwrócił w tym
zakresie uwagęna datęwystawienia tego oświadczenia, oraz na fakt,że odnosi sięono do
formatów takich jak doc, .docx, .xlxs, .ppt, .pptx, które sącharakterystyczne dla programu
Microsoft Office 2007 Small Bussiness. W ocenie Odwołującego występowanie
sporadycznych błędów oraz niekompatybilności pomiędzy tymi programami nie zaprzecza
ogólnemu stwierdzeniu,że pakiet OpenOffice PL 2009 Professional jest funkcjonalnie
równoważny oraz kompatybilny z Microsoft Office 2007 Small Bussiness. Poza tym
Odwołujący wskazał w złożonych wyjaśnieniach,że producent programu OpenOffice
zapewnia użytkownikowi bezpłatne wsparcie techniczne zmierzające do rozwiązania
problemu (zgodnie z treściązałączonego do oferty oświadczenia).
Analiza opisu przedmiotu zamówienia wskazuje, iżzasadniczy zakres dostawy
obejmuje 112 zestawów komputerów stacjonarnych oraz 112 monitorów TFT. Jednocześnie
Zamawiający wraz z dostawąsprzętu komputerowegożądał dostarczenia oprogramowania
w postaci systemu operacyjnego oraz oprogramowania biurowego.
Jako przykładowy system operacyjny Zamawiający wskazał Microsoft Windows 7
Professional 64-bit OEM, zaśjako pakiet biurowy Microsoft Office 2007 Small Bussiness.
Na wstępie Izba pragnie wskazaćna fakt, iżróżne wersje oprogramowania
oferowanego przez producentów, w tym producenta Microsoft, podlegająciągłym i czasami
dośćzaawansowanym aktualizacjom. Powyższe aktualizacje dokonywane sąprzez
użytkowników tego oprogramowania poprzez tzw. funkcjęupdate przy użyciu Internetu
i
w
formie
połączenia
ze
stroną
internetową
producenta
oprogramowania
(w sposób automatyczny dla aktualizacji automatycznej, lub w sposób ręczny dla aktualizacji
inicjowanej przez samego użytkownika). Tym samym poszczególne wersje oprogramowania,
w tym oprogramowania Microsoft ulegająustawicznym zmianom i modyfikacjom, co oznacza,
iżw ramach np. darmowej usługi Microsoft Update (dla pakietów biurowych odpowiednio
Office Update), która umożliwia wyszukiwanie, pobieranie i instalacjęróżnych aktualizacji do
systemu Windows, mogąone ulec zmianie nawet w okresie od wszczęcia postępowania do
dnia składania ofert lub czynności badania i oceny ofert. Tym samym jest niemożliwe, bez
precyzyjnego określenia przez Zamawiającego zakresu równoważności, ustalenie jakie
wymagania funkcjonalne określił on wskazując jako przykładowy pakiet biurowy program
Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM i tym samym jest niemożliwe dookreślenie
i precyzyjne ustalenie zakresu równoważności na podstawie samej nazwy programu.
Tym samym Izba stoi na stanowisku, iżniedookreślenie zakresu równoważności
poprzez brak wskazania istotnych dla Zamawiającego funkcji i elementów oprogramowania
nie spełnia warunku określonego w art. 29 ust. 1 ustawy Pzp, tj. wymogu, aby opis przedmiotu
zamówienia został dokonany w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, przy użyciu
dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, przy uwzględnieniu wszystkich wymagań
i okoliczności mogących miećwpływ na sporządzenie oferty. W tym zakresie, w odniesieniu
do stanowiska wyrażonego przez Zamawiającego w toku rozprawy, w którym wskazał, iżmiał
prawo oczekiwać,że oprogramowanie to będzie siębezproblemowo uruchamiało oraz
będzie uruchamiało, obrabiało oraz zapisywało wszystkie pliki, które znajdująsięw obiegu
dokumentów elektronicznych w jego jednostkach, Izba wskazuje,że w tym wypadku opis
przedmiotu zamówienia i opis równoważności mógłby wskazywaćrodzaje plików
stosowanych w jednostkach Zamawiającego. Izba nie kwestionuje prawa Zamawiającego do
tego rodzaju oczekiwań. Nie sposób jednak założyć, iżtego rodzaju oczekiwania mogą
zostaćwydedukowane z treści SIWZ, gdyżinformacje te nie sąpowszechnie znane, tym
bardziej nie zostały zakomunikowane wżaden zwyczajowo przyjęty sposób wykonawcom
ubiegającym sięo zamówienie publiczne. Treśćoferty nie może opieraćsięjedynie na
domniemaniach i przypuszczeniach wykonawcy, w tym na wyczuciu intencji Zamawiającego,
co do wymagańdotyczących przedmiotu zamówienia. Nie sposobu jest także założyć,
w odniesieniu do twierdzeńZamawiającego złożonych w toku rozprawy, iżpowszechnie
wiadome jest, iżw jego strukturze obiegu dokumentów wykorzystywany jest Elektroniczny
System Obiegu Dokumentów (ESOD).
Analogicznie do powyższego decyzja Zamawiającego o odrzuceniu oferty wykonawcy
nie może równieżopieraćsięprzypuszczeniach i domniemaniach. Obawy Zamawiającego
dotyczące problemów z przetwarzaniem plików, jak równieżbrak wskazania dowodów
potwierdzających, iżprogram OpenOffice PL 2009 Professional nie obsługuje formatów:.doc,
.docx, .xlxs, .ppt oraz .pptx nie mogąbyćuznane za wystarczającąprzesłankędo uznania,
iżdecyzja o odrzuceniu oferty Odwołującego posiadała faktyczne i prawne uzasadnienie.
W tym zakresie sam Zamawiający zdaje sięnie dostrzegaćbraku logiki
w swojej argumentacji. W toku rozprawy oraz w treści złożonych na etapie postępowania
wyjaśnieńOdwołujący wskazał, iżoferowany przez niego program OpenOffice umożliwia
przetwarzanie dokumentów tekstowych do formatu PDF, czego nie oferujeżądany przez
Zamawiającego pakiet Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM. Przystępujący
w odniesieniu do powyższego wskazał, iżdzięki aktualizacji pakiet Microsoft Office umożliwia
przetwarzanie dokumentów tekstowych do formatu PDF. W odpowiedzi na powyższe
Zamawiający wskazał, iżnieżądał od pakietu oprogramowania biurowego tego rodzaju
funkcjonalności. Bez względu na prawdziwośćtwierdzeńStron w tym zakresie, tzn. czy
Microsoft Office oferuje takąfunkcję, czy teżjej nie oferuje z powyższego wyłania się
zasadniczy wniosek. Zamawiający niedookreślając zakresu równoważności nie dokonał opisu
przedmiotu zamówienia w sposób zgodny z art. 29 ust. 1 ustawy Pzp, tym samym opis
przedmiotu zamówienia w odniesieniu do oprogramowania biurowego nie pozwala na
ustalenie, jakie były oczekiwania Zamawiającego w tym zakresie. Jeżeli jest tak, jak twierdzi
Przystępujący,że pakiet Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM dzięki aktualizacji
oferuje funkcjęprzetwarzania dokumentów tekstowych do formatu PDF, a jak twierdzi
Zamawiający funkcji tej nie oczekiwał to skutkiem powyższego winien wskazaćw opisie
przedmiotu zamówienia, iżrezygnuje z niej – czego w SIWZ nie uczynił.
Na potwierdzenie zasadności swoich zastrzeżeńZamawiający powołał siępowtórnie
w piśmie procesowym na pismo Urzędu Marszałkowskiego WojewództwaŚląskiego,
zobligowanego wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO/UZP 1274/09) do
przyjęcia oferty Odwołującego zawierającej oprogramowanie OpenOffice. W odniesieniu do
powyższego dowodu Izba stwierdziła, iżprzedmiotem zaskarżenia przez Odwołującego jest
czynnośćodrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp w odniesieniu do
postanowieńSIWZ oraz przy uwzględnieniu treści oferty Odwołującego. Izba w tym wypadku
bada, czy z obiektywnego punktu widzenia istniała podstaw faktyczna do zastosowania ww.
przepisu i w związku z powyższym czy istniała podstawa prawna do odrzucenia oferty
Odwołującego. Wszakże Zamawiający nie definiując w SIWZ użytego w pkt 16 załącznika
nr 1 do SIWZ pojęcia „(…) rozumiane jako właściwe pod względem funkcjonalnym oraz
obsługi interfejsu użytkownika zamienniki” uniemożliwił dokonanie prawidłowej oceny ofert
zawierających w tym zakresie rozwiązania równoważne, tym bardziej pozbawił sięprawa do
odrzucenia oferty wykonawcy, który zaoferował pakiet biurowy o zbliżonych właściwościach
do pakietu przykładowego. Niemożliwe jest wszakże dokonanie takiej oceny i tym bardziej
odrzucenie oferty jedynie w oparciu o intencje Zamawiającego, które nie zostały wyrażone
w sposób stanowczy i zrozumiały w treści SIWZ.
Pożądane cechy oferowanego przez wykonawców produktu winny zostaćprecyzyjnie
określone. Ich ogólne sformułowanie prowadzi bowiem do sytuacji, iżwykonawcy oferując
produkt o zbliżonych cechach będąoczekiwaćuznania go za odpowiadający założonym
ogólnym parametrom, tj. uznania go za równoważny. Tym samym Zamawiający
dopuszczając złożenie oferty na produkt równoważny winien wskazać, jakie cechy powinien
on spełniać, aby mógł byćza taki uznany. Znaczny stopieńdoprecyzowania wymagań
umożliwia precyzyjnąocenęspełnienia warunku równoważności, tym samym umożliwia
Zamawiającemu w większym stopniu podjęcie prawidłowej decyzji w tym zakresie. Jest
to o tyle istotne,że na podstawie swoich wymagańokreślonych wyraźnie w SIWZ
Zamawiający będzie mógł ocenić, czy złożone oferty na system równoważny sązgodne
z treściąSIWZ.
Wobec powyższego Izba stoi na stanowisku, ugruntowanym w orzecznictwie Krajowej
Izby Odwoławczej,że wykonawcy ubiegający sięo udzielenie zamówienia publicznego nie
mogąponosićnegatywnych konsekwencji, będących wynikiem błędów lub braku wymaganej
staranności przy sporządzaniu dokumentacji postępowania przez Zamawiającego, w tym
w szczególności przy sporządzaniu opisu przedmiotu zamówienia.
Twierdzenia Zamawiającego w toku rozprawy, iżbiorąc pod uwagęliczbęokoło 1000
funkcji oferowanych przez pakiet Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM niemożliwe
było ich precyzyjne określenie nie znajdują, zdaniem Izby, uzasadnienia. Trudno jest wszakże
wyobrazićsobie sytuację, iżprzy tak rozbudowanym pakiecie biurowym jego użytkownicy
wykorzystująjego wszystkie możliwości. Ponadto Izba stoi na stanowisku, iżjeżeli
Zamawiającemu zależało na zapewnieniu przez pakiet biurowy przeważającej części funkcji
oferowanych przez pakiet Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM to określenie
zakresu równoważności mogłoby zostaćdokonane przy użyciu definicji negatywnej,
tj. określeniu funkcji, których Zamawiający nie wymaga (tak jak to miało miejsce w przypadku
przetwarzania dokumentów do formatu PDF – zgodnie z oświadczeniem Zamawiającego
złożonym w toku rozprawy).
Izba podziela argumentacjęOdwołującego, iżprecyzowanie i dookreślanie wymagań
Zamawiającego w zakresie opisu przedmiotu zamówienia na etapie badania i oceny ofert, jak
równieżna etapie postępowania odwoławczego jest działaniem niedopuszczalnym
i spóźnionym. Na powyższe wskazuje, zdaniem Izby, nieprzypadkowe umiejscowienie przez
ustawodawcęprzepisów ustawy Pzp odnoszących siędo opisu przedmiotu zamówienia
w Rozdziale 2 ustawy zatytułowanym „Przygotowanie postępowania”. Tym samym
precyzowanie opisu przedmiotu zamówienia przez Zamawiającego na etapie oceny i badania
ofert oraz postępowania odwoławczego Izba uznała za spóźnione i bez wpływu na literalną
treśćSIWZ. Przywołana w uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego oraz w piśmie
procesowym z dnia 04.05.2010 r. norma ISO 9126 oraz model oceny jakości
oprogramowania FURPS nie zostały wskazane w treści SIWZ i tym samym używanie tychże
norm i modeli do oceny równoważności zaoferowanego przez Odwołującego
oprogramowania na etapie badania i oceny ofert Izba uznała za działanie niedopuszczalne.
Niedookreślenie zakresu równoważności dla pakietu biurowego oznacza, iżkażdy pakiet
biurowy zapewniający podstawowe funkcjonalności w zakresie obróbki dokumentów
tekstowych, arkuszy kalkulacyjnych, obsługi poczty elektronicznej, oferujący program do
prezentacji i zawierający inne podstawowe narzędzia spełnia wymagania Zamawiającego
wyrażone
w
pkt 16
załącznika nr
1 do
SIWZ.
Ponadto
należy
wskazać,
iżw tym zakresie, to co należy rozumiećjako podstawowe funkcjonalności pakietu biurowego
jest odczuciem subiektywnym. W poszczególnych przypadkach jako funkcje podstawowe
mogązostaćuznane aplikacje bazodanowe, zaśnie uznane programy do prezentacji. Tym
samym niedookreślenie wymagańprzez Zamawiającego może spowodowaćmylne
odczytanie jego intencji. W toku rozprawy Zamawiający wskazał bowiem, iżdodatkowe
bazodanowe funkcjonalności (oferowane przez OpenOffice pakiety Base i Kexi) nie były
wymagane przez niego i nie może on ich uznaćjako rekompensatębraku funkcjonalności
oprogramowania. Powyższe należy odnieśćdo ustalenia, iżnie sposób ustalićw oparciu
o treśćSIWZ, jakie funkcjonalności były przez Zamawiającego wymagane, a jakie uznał on
za zbędne.
Na szczególnąuwagęw odniesieniu do powyższego zasługujątwierdzenia
Przystępującego złożone w toku rozprawy, które nie zostały przez Zamawiającego
zanegowane. Przystępujący stwierdził, iżprogram Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL
OEM jest programem specyficznym i brak jest na rynku jego idealnego odpowiednika.
Przystępujący stwierdził również, iżprogram OpenOffice jest, wśród dostępnych na rynku
pakietów biurowych, najbardziej zbliżonym jego odpowiednikiem – czemu Zamawiający
równieżnie zaprzeczył.
Powyższe mogłoby oznaczać, zdaniem Izby, iżzastosowanie do oprogramowania
biurowego wyjątku dopuszczonego w art. 29 ust. 3 ustawy Pzp, tj. wskazania przez
Zamawiającego znaku towarowego przy jednoczesnym dopuszczeniu równoważności byłoby
działaniem pozornym i de facto pozbawionym jakiegokolwiek znaczenia. Spełnienie
wszystkich oferowanych przez pakiet biurowy Microsoft Office Small Bussiness 2007 PL OEM
funkcji byłoby możliwe tylko i wyłącznie przez pakiet Microsoft Office Small Bussiness 2007
PL OEM. Przy takim rozumieniu pojęcia równoważności oznaczałoby to, iżw tym zakresie
Zamawiający nie dopuściłżadnego rozwiązania alternatywnego.
Izba uznała, iżbiorąc pod uwagętreśćSIWZ, treśćoferty Odwołującego,
dokumentacjępostępowania, stanowisko Stron wyrażone w odwołaniu i pismach
procesowych oraz ustalenia Izby dokonane w toku rozprawy brak było podstaw do
odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, tj. jako
niezgodnej z treściąSIWZ. Zamawiający jest zobligowany do odrzucenia oferty wyłącznie
wówczas, jeśli jej treśćnie odpowiada treści SIWZ, co w przedmiotowym przypadku nie
miało miejsca.
Tym samym biorąc pod uwagę, iżzarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp
potwierdził sięprzedmiotowe odwołanie podlegało uwzględnieniu stosownie do treści art. 192
ust. 2 ustawy Pzp.
Zgodnie z treściąart. 192 ust. 2 ustawy Pzp Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli
stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może miećistotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Wobec powyższego stwierdzenie naruszenia
któregokolwiek z przepisów wskazanych w treści odwołania obliguje Izbędo uwzględnienia
odwołania na podstawie 192 ust. 2 ustawy Pzp.
W związku z powyższym, na podstawie art. 192 ust. 1 i ust. 2 ustawy Pzp, orzeczono jak
w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
Pzp, tj. stosownie do wyniku postępowania z uwzględnieniem postanowieńrozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238) w tym w szczególności § 5 ust. 2 pkt 1.
.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych
(Dz. U.
z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn.
zm.) na niniejszy wyrok - w terminie
7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
