eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plBaza orzeczeń KIO2020 › Sygn. akt: KIO 1193/20
rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-07-17
rok: 2020
sygnatury akt.:

KIO 1193/20

Komisja w składzie:
Przewodniczący: Anna Osiecka Protokolant: Aldona Karpińska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 lipca 2020 r.
w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 czerwca 2020 r. przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia STEKOP Spółka Akcyjna z siedzibą
w Warszawie oraz STEKOP-
OCHRONA Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Warszawie
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego 8 Bazę
Lotnictwa Transportowego z siedzibą w Krakowie-Balicach

przy udziale wykonawcy
Przedsiębiorstwo Usługowe Tombor C. T., J. T. Spółka jawna z
siedzibą we Katowicach
, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego


orzeka:

1.
Oddala odwołanie w zakresie naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
2.
W pozostałym zakresie zarzuty odwołania uwzględnia i nakazuje zamawiającemu
w odniesieniu do zadania nr 4:
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej
oferty
, dokonanie ponownej czynności badania i oceny ofert, w tym wezwanie
wykonawców do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych, w tym złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny
lub kosztu oferty, ze wskazaniem na okoliczności mające podlegać wyjaśnieniu.
3.

Kosztami postępowania obciąża zamawiającego 8 Bazę Lotnictwa Transportowego
z siedzibą w Krakowie-Balicach
i:

3.1.
zalicza w p
oczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia STEKOP Spółka Akcyjna z siedzibą
w Warszawie oraz STEKOP-OCHRONA S
półka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Warszawie,
tytułem wpisu od odwołania,
3.2.
zasądza od zamawiającego - 8 Bazy Lotnictwa Transportowego z siedzibą
w Krakowie-Balicach

na rzecz wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia STEKOP Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie oraz STEKOP-
OCHRONA Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie
kwotę
18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania
oraz wynagrodzenia pełnomocnika.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia
– przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do
Sądu Okręgowego w Krakowie.


Przewodniczący: ………………………………


Sygn. akt KIO 1193/20
U z a s a d n i e n i e

8 Baza Lotnictwa Transportowego z siedzibą w Krakowie-Balicach, dalej
„Zamawiający”, prowadzi w trybie przetargu ograniczonego postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na Świadczenie całodobowej ochrony osób i mienia w systemie
zmianowym, realizowanej przez Specjalistyczne Uzbrojone Formacje Ochronne (SUFO)
w
podziale na zadania.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. t.j. z 2018 r. poz. 1986 ze zm.), dalej
„ustawa Pzp” lub „Pzp”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 21 kwietnia 2020 r. pod numerem 2020/S 078-185367.
W dniu
1 czerwca 2020 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia
STEKOP Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie oraz STEKOP-OCHRONA Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, dalej „Odwołujący”, wnieśli
odwołanie, zarzucając Zamawiającemu naruszenie w zakresie zadania nr 4:
1) art.
7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez zaniechanie przeprowadzenia postępowania o
udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz
równe traktowanie wykonawców,
2)
art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia ofert wykonawców:
Tombor Spółka jawna, dalej „Tombor”, oraz Fosa Ochrona Spółka z ograniczoną
odpowiedzial
nością, dalej „Fosa”, w warunkach, w których oferty te zawierają rażąco
niską cenę,
3)
art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia ofert wykonawców:
Tombor oraz Fosa w warunkach, w których ich złożenie stanowi czyn nieuczciwej
konkurencji w
rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz dokonania ponownej oceny
ofert złożonych w postępowaniu, odrzucenia oferty Tombor oraz odrzucenia oferty Fosa.
Odwołujący wskazywał, że wykonawcy oraz Fosa złożyli oferty zwierające rażąco niską
cenę, za którą nie jest możliwe należyte zrealizowanie zamówienia. Zarówno realizacja
zamówienia za cenę zaoferowaną przez Tombor, jak i za cenę zaoferowaną przez Fosa nie
jest możliwa. Ceny zaoferowane w ofertach nie pokrywają nawet minimalnych kosztów
wynagrodzeń pracowników realizujących zamówienie.
Przedmiotem zamówienia w zadaniu nr 4 jest ochrona WOT Oświęcim w m. Oświęcim,

realizowana przez 3 lata, wykonywana całodobowo przez dwóch pracowników ochrony na
zmianie (dwóch dozorców). Dane te stanowią podstawę obliczenia liczby roboczogodzin w
okresie realizacji zamówienia (a tym samym i kosztów, które należy ponieść w związku z
realizacją zamówienia), W związku z tym, minimalna liczba roboczogodzin w ramach realizacji
zamówienia wynosi 52.560 godziny (1095 dni x 48 godz. każdego dnia). Liczba roboczogodzin
w okresie realizacji zamówienia przekłada się bezpośrednio na koszty zatrudnienia
pracowników do realizacji zamówienia, a co za tym idzie na koszty wykonania zamówienia.
Ustalając koszty zatrudnienia pracowników do realizacji zamówienia, wykonawcy
musieli wziąć pod uwagę wynagrodzenie pracowników równe co najmniej minimalnemu
wynagrodzeniu za pracę. Zamawiający wymagał, aby wszyscy pracownicy realizujący
zamówienie zostali zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Zamawiający wymagał także,
aby wszyscy pracownicy posiadali upoważnienie do dostępu do informacji niejawnych o
klauzuli „ZASTRZEŻONE” lub wyższe, byli przeszkoleni z zasad ochrony informacji
niejawnych i posiadali stosowne legitymacje kwalifikowanego pracownika ochrony fizycznej.
Wykonawcy powinni więc uwzględnić w zaoferowanej cenie koszty zatrudnienia pracowników,
przy założeniu, że wynagrodzenie każdego z pracowników nie będzie niższe niż wysokość
minimalnego wynagrodzenia za pracę. Co więcej, Zamawiający nie dopuścił zaangażowania
pracowników ochrony posiadających status osoby niepełnosprawnej, w związku z czym
wykonawcy nie mogą liczyć na pomoc publiczną związaną z zatrudnianiem osób
niepełnosprawnych.
Na podwyższenie kosztów wynagrodzenia pracowników zatrudnionych do realizacji
zamówienia ma również wpływ fakt wykonywania usługi całodobowo. Usługa musi być
wykonywana również w godzinach nocnych. W związku z tym, pracownikom wykonującym
ochronę całodobowo będzie przysługiwał dodatek za pracę w porze nocnej. Dodatkowo,
wyliczając cenę ofertową, wykonawcy powinni wziąć pod uwagę, że pracownikom przysługuje
prawo do urlopu wypoczynkowego, w okresie którego pracownik zachowuje prawo do
wynagrodzenia. Wymiar urlopu wypoczynkowego uzależniony jest od długości stażu pracy
pracownika i wynosi odpowiednio 20 dni w roku albo 26 dni w roku.
Przy uwzględnieniu wszystkich powyższych założeń, należy stwierdzić, że minimalne
koszty wynagrodzeń pracowników, którzy będą realizować zamówienie, wynoszą
1.160.524,80 netto, podczas gdy
Tombor zaoferował realizację zamówienia w zadaniu nr 4 za
kwotę 1,219.276,37 zł brutto, a Fosa zaoferowała realizację zamówienia w zadaniu nr 4 za
kwotę łączną 1.260.651,60 zł brutto.
C
ena zaoferowana przez Tombor oraz Fosa nie pokrywają nawet minimalnych kosztów
wynagrodzeń pracowników stale realizujących zamówienie na rzecz Zamawiającego. Tym

bardziej ceny zaoferowane przez w
ykonawców nie pokryją pozostałych kosztów realizacji
zamówienia, tj.: wynagrodzeń chorobowych, kosztów tzw. urlopów okolicznościowych
pracowników, kosztów badań lekarskich pracowników, kosztów szkoleń BHP pracowników,
kos
ztów wyposażenia pracowników w stosowne umundurowanie, kosztów ekwiwalentu za
pranie odzieży roboczej lub kosztów prania odzieży roboczej, wyposażenia w urządzenia takie
jak latarki, komórka i inne, kosztów systemu kontroli pracowników, kosztów zapewnienia
książek ewidencji, kosztów obsługi administracyjnej oraz kosztów PPK. Na konieczność
uwzględnienia powyższych kosztów realizacji usług ochrony osób i mienia wskazuje Polska
Izba Ochrony, która przedstawiła kalkulację kosztów świadczenia tych usług w 2019 r.
Kalkulacja Polskiej Izby Ochrony ma co prawda wyłącznie charakter instrukcyjny, jednak
wskazuje na istotne kwestie, które należy uwzględnić w cenie usług ochrony osób i mienia.
Ponadto, w
ykonawca Tombor oraz Fosa poprzez złożenie swoich ofert, niewątpliwie
utrudniają dostęp do rynku pozostałym przedsiębiorcom prowadzącym działalność
gospodarczą polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony osób i mienia. Powoduje
to
, że pozostali przedsiębiorcy zostają postawieni przed wyborem: obniżyć ceny usług poniżej
kosztów ich świadczenia albo stracić odbiorców usług.
Do postępowania odwoławczego w dniu 4 czerwca 2020 r. przystąpił po stronie
Zamawiającego wykonawca Tombor, dalej również „Przystępujący”, wnosząc o oddalenie
odwołania w całości.
Zamawiający pismem z dnia 9 czerwca 2020 r. wniósł o oddalenie odwołania,
wskazując, że ocena Odwołującego, że cena zaoferowana przez Tombor jest rażąco niska w
stosunku do wartości przedmiotu zamówienia i stanowi czyn nieuczciwej konkurencji jest
oceną subiektywną i nieprzekonującą. Różnica między ofertą wybraną a średnią arytmetyczną
wszystkich złożonych ofert wynosi tylko 14,21% i nie budzi wątpliwości Zamawiającego, co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia przez wykonawcę. Odwołujący przeoczył też,
że na etapie postępowania, w którym do zamawiającego wniesiono szereg pytań związanych
z przedmiotem zamówienia, w dniu 15 maja 2020 r. zamawiający udzielił stosownych
wyjaśnień, a w tym między innymi wyjaśnił, że nie wymaga zatrudnienia pracowników
posiadających uprawnienia kwalifikowanego pracownika ochrony.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron, złożone w pismach procesowych, jak też podczas rozprawy, Izba stwierdziła, iż
odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania,
w szczególności: z protokołu postępowania o udzielenie zamówienia, ogłoszenia

o zamówieniu, wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, informacji
Zamawiającego o zaproszeniu do składania ofert wraz z SIWZ, zawiadomienia o wyborze
oferty najkorzystniejszej
. Izba wzięła również pod uwagę stanowiska wyrażone w odwołaniu,
odpowiedzi na odwołanie, a także oświadczenia i stanowiska Odwołującego wyrażone ustnie
do protokołu posiedzenia i rozprawy w dniu 16 lipca 2020 r.
Uwzględniając powyższe, Izba ustaliła, co następuje.

Izba ustaliła, że przedmiotowe zamówienie jest udzielane w dziedzinie obronności i
bezpieczeństwa. Przedmiotem postępowania jest świadczenie całodobowej ochrony osób i
mienia w systemie zmianowym, realizowanej przez Specjalistyczne Uzbrojone Formacje
Ochronne (SUFO) w podziale na zadania, gdzie w zakresie zadania nr 4 przedmiotem
zamówienia jest świadczenie usług całodobowej ochrony osób i mienia terenów, obiektów,
urządzeń, mienia ruchomego) w WOT Oświęcim poprzez dozorców Specjalistycznej
Uzbrojonej Formacji Ochronnej (SUFO), w systemie zmianowym -
całodobowym, polegającą
na bezpośredniej ochronie fizycznej WOT Oświęcim, zorganizowanej w oparciu o dozorców

(Rozdział III ust. 1.4 SIWZ). Zgodnie z pierwotną wersją specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, dalej „SIWZ”, Usługa będzie realizowana w terminie: rozpoczęcie - 01.06.2020
r., zakończenie: 31.05.2023 r.
(Rozdział IV SIWZ). Zamawiający stosownie do art. 29 ust. 3a
Ustawy, wymaga, aby wykonawca lub podwykonawca (o ile występuje -jedynie w zakresie
gr
upy interwencyjnej) przez cały okres realizacji niniejszego zamówienia zatrudniał na
podstawie umowy o pracę [...] osoby bezpośrednie realizujące zamówienie, wykonujące niżej
wymieniony zakres czynności: [...] bezpośrednia ochrona wykonywana przez pracownika
ochrony pełniącego funkcję dozorcy
(Rozdział III ust. 5 SIWZ). Ze względu na charakter usługi
i rodzaj obiektów podlegających ochronie, zamawiający nie dopuszcza zaangażowania
pracowników ochrony posiadających status osoby niepełnosprawnej
(Rozdz. III ust. 12 SIWZ).
Wykonawca zobowiązany będzie zapewnić ochronę terenu WOT Oświęcim w systemie
zmianowym -
całodobowym
(rozdz. IV ust. 1 Załącznika nr 5 do SIWZ - specyfika techniczna
zamówienia, zadanie nr 4). Czas pracy - zmiany od godziny 08:00 do godziny 08:00 dnia
następnego
(rozdz. IV ust. 2 Załącznika nr 5 do SIWZ - specyfika techniczna zamówienia,
zadanie nr 4).
Zamawiający wymaga aby wykonawca zapewnił minimum 24 godziny przerwy
po zakończeniu zmiany łub objęciem kolejnej oraz zastrzega sobie prawo do żądania zmiany
pracownika którego przerwa w pracy zmiany była krótsza niż 24 godziny
(rozdz. IV ust. 3
Załącznika nr 5 do SIWZ - specyfika techniczna zamówienia, zadanie nr 4). Zamawiający
wymaga, by teren WOT chroniony był siłami 2 dozorców. Dwóch pracowników ochrony w
systemie 24-godzinnym przez wszystkie dni tygodnia odpowiada za prowadzenie
dokumentacji oraz kontrolę dokumentów uprawniających do wejścia i wyjścia, wjazdu i
wyjazdu, wnoszenia i wynoszenia, wwożenia i wywożenia mienia z terenu i na teren WOT oraz


obsługę interesantów w biurze przepustek (rozdz. IV ust. 4 Załącznika nr 5 do SIWZ - specyfika
techniczna zamówienia, zadanie nr 4). Wymagane uzbrojenie i wyposażenie pracowników
ochrony: dozorca nr 1
— miotacz gazu lub paralizator nie wymagający zezwolenia o średniej
wartości prądu w obwodzie nieprzekraczające 10 mA, radiotelefon przenośny, telefon
komórkowy, latarka, opatrunek osobisty, kajdanki, maska przeciwgazowa min. MP - 4; dozorca
nr 2 -
miotacz gazu lub paralizator nie wymagający zezwolenia wartości prądu w obwodzie
nieprzekraczające 10 mA, radiotelefon przenośny, latarka, opatrunek osobisty kajdanki, maska
przeciwgazowa min. MP - 4

(rozdz. IV ust. 5 Załącznika nr 5 do SIWZ - specyfika techniczna
zamówienia, zadanie nr 4). Wszyscy pracownicy ochrony ochraniający teren zamawiającego
muszą posiadać jednolite ubrania służbowe z logo firmy wykonawcy (nie będące obecnie lub
w latach wcześniejszych wykorzystywanym wzorem umundurowania potowego Sil Zbrojnych
RP), umożliwiające identyfikacje podmiotu wykonującego ochronę, oraz umieszczone w
sposób widoczny identyfikatory osobiste. Ubrania służbowe powinny uwzględniać pory roku i
zmiany pogodowe

(rozdz. IV ust. 6 Załącznika nr 5 do SIWZ - specyfika techniczna
zamówienia, zadanie nr 4). Wszyscy pracownicy ochrony powinni być wyposażeni we własne
środki łączności radiotelefonicznej, działające w wydzielonym paśmie wykonawcy,
umożliwiające łączność pomiędzy dozorcami
(rozdz. IV ust. 7 Załącznika nr 5 do SIWZ -
specyfika techniczna zamówienia, zadanie nr 4). Wszyscy pracownicy ochrony przewidziani
do ochrony terenu WOT Oświęcim muszą posiadać kwalifikacje do wykonania zamówienia:
legitymacje pracownika ochrony fizycznej: dozorcy; poświadczenie bezpieczeństwa
osobowego (upoważnienia): pracownicy ochrony - dozorcy dopuszczające do dostępu do
informacji niejawnych o klauzuli co najmniej „ZASTRZEŻONE”', oraz zaświadczenie
stwierdzające odbycie szkolenia w zakresie ochrony informacji niejawnych
(rozdz. V ust. 1
Załącznika nr 5 do SIWZ - specyfika techniczna zamówienia, zadanie nr 4). Zamawiający
wymaga, aby Wykonawca zamontował na terenie chronionych obiektów urządzenia
techniczne wspomagające ochronę lub służące kontroli pracy pracowników ochrony, po
zaakceptowaniu przez zamawiającego projektu technicznego montażu w/w urządzeń, który
Wykonawca przedstawi do akceptacji zamawiającemu przed rozpoczęciem świadczenia
usług. Zamontowane urządzenia pozostaną własnością wykonawcy.
(§ 6 ust. 2 Załącznika nr
6 do SIWZ - istotne postanowienia umowy).
W dniu
15 maja 2020 r. Zamawiający udzielił odpowiedzi na pytania wykonawców, w
tym między innymi wyjaśnił (pytania nr 10, 22 i 23 oraz udzielone odpowiedzi do tych pytań),
że nie wymaga zatrudnienia pracowników posiadających uprawnienia kwalifikowanego
pracownika ochrony.
Wartość szacunkowa zamówienia w zakresie zadania nr 4 została ustalona na kwotę
1 707 199,20
zł netto, co stanowi 2 099 855,02 zł brutto. Według informacji zamieszczonej w

protokole
postępowania, podstawą ustalenia wartości zamówienia była wycena
roboczogodziny pracownika opracowana na podstawie rozmów telefonicznych z
przedstawicielami Impel Security Sp. z o.o. oraz Ekotrade Sp. z o.o.
, a także roboczogodziny
obecnie obowiązującego zamówienia realizowanego w 2018/2019 roku, zwiększonego o 10%
wartości przedstawionej w szacunkowej wycenie wartości zamówienia. Podana przez
Zamawiającego przed otwarciem ofert kwota, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia, to 2 099 855,02 zł.
W wyznaczonym terminie w zakresie zadania nr 4
złożono sześć ofert, w tym
Odwołujący z ceną 1 451 365,56 zł, Przystępujący z ceną 1 219 276,37 zł oraz wykonawca
Fosa Ochrona Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z ceną 1 260 651,60 zł.
Z powyższego wynika zatem, iż cena oferty: wykonawcy Tombor była niższa o 41,94%
od wartości szacunkowej zamówienia powiększonej o VAT; wykonawcy Fosa była niższa o
39,96% od wartości szacunkowej zamówienia powiększonej o VAT; a wykonawcy Stekop była
niższa o 30,88% od wartości szacunkowej zamówienia powiększonej o VAT. Natomiast cena
żadnej z ofert nie była niższa o co najmniej 30% od wartości średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert.
Zamawiający nie wzywał ww. wykonawców do wyjaśnienia ceny oferty w trybie art. 90
ust. 1 lub art. 90 ust. 1a ustawy Pzp.
Zamawiający pismem z 20 maja 2020 r. sporządził
protokół z otwarcia i oceny ofert, gdzie wskazał powody odstąpienia od wzywania ww.
wykonawców, którzy złożyli oferty w zakresie zadania nr 4, do składania wyjaśnień
dotyczących rażąco niskiej ceny oferty. Komisja stwierdziła, że w zakresie zadania nr 4 oferty
ni
e zawierają rażąco niskiej ceny, podnosząc, że Bardzo trudne jest określenie wartości
szacunkowej przyszłego zamówienia w prowadzonym postępowaniu na świadczenie
całodobowej ochrony osób i mienia w systemie zmianowym realizowanej przez
Specjalistyczne Uzbrojone Formacje Ochronne (SUFO), które jest zamówieniem wieloletnim.
Trudność polega przede wszystkim na braku możliwości dokładnej wyceny wartości
zamówienia w latach kolejnych. Zamówienie jest usługą, która w głównej mierze opiera się na
świadczeniu usług przez pracowników ochrony. Zamawiający wymaga zatrudnienia
pracowników na podstawie umów o pracę. Na składową wynagrodzenia pracownika
za
trudnionego na podstawie umowy o pracę składa się wiele czynników, które są zmienne w
czasie, jak choćby wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę czy wysokość składek na
ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz inne. Zamawiający, aby oszacować wartość
przyszłego zamówienia publicznego, zwrócił się o pomoc do kilku firm działających w branży
usług ochroniarskich. Na podstawie stawek roboczogodziny pracownika przedstawionych
przez Impel Security Sp. z o.o. oraz Ekotrade spa z o.o.,
a także stawki roboczogodziny z
obecnie obowiązującego zamówienia realizowanego w 2018/2019 roku (w zakresie zadania


nr 4, zwiększonego o 10% wartości przedstawionej w szacunkowej wycenie wartości
zamówienia) Zamawiający oszacował wartość przyszłego zamówienia publicznego w zakresie
zadania nr 4 na kwotę: 2 099 855,02 zł brutto.Pozyskane w ten sposób ceny są często wyższe
i odbiegają od cen, które później oferowane są w trakcie prowadzonego postępowania, nawet
przez tych samych wykonawców, którzy pomagali uprzednio w oszacowaniu wartości, co
prowadzi do niezamierzonego zawyżenia wartości szacunkowej. Skądinąd Zamawiający
dochowując należytej staranności nie zaniża wartość zamówienia w celu unikania stosowania
ustawy (tekst jednolity: Dz. U. z 2019r. poz. 1843 ze zm.).
W zamówieniach tego rodzaju nie
istnieją inne źródła, jak np.: strony internetowe lub cenniki, które zawierają ceny usług
ochroniarskich (…)

W dniu 20 maja 2020 r. Zamawiający poinformował wykonawców o wyborze jako
najkorzystniejszej oferty Pr
zedsiębiorstwo Usługowe Tombor C. T., J. T. Spółka jawna z
siedzibą we Katowicach.
Izba zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których
stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwotę określoną
w przepisach wydanych na p
odstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że Odwołujący posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowany możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych, co uprawniało go do złożenia odwołania.
Za n
iezasadny Izba uznała zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Tombor i Fosa, których złożenie stanowi czyn nieuczciwej
konkurencji, polegający na utrudnianiu innym wykonawcom dostępu do rynku.
Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 3 usta
wy Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, jej złożenie
stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji.
Stosownie do art. 180 ust. 3 ustawy Pzp oraz analogicznie § 4 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z 22 marca 2010 r. w sprawie regulaminu postępowania przy
rozpoznawaniu odwołań (Dz. U. z 2018 r. poz. 1092), odwołanie powinno wskazywać
czynność lub zaniechanie czynności zamawiającego, której zarzuca się niezgodność z
przepisami ustawy, zawierać zwięzłe przedstawienie zarzutów, określać żądanie oraz
wskazywać okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające wniesienie odwołania. Tym samym

przez zarzuty należy rozumieć zawarte w odwołaniu okoliczności faktyczne i prawne
wskazujące na naruszenie przez zamawiającego określonych przepisów ustawy Pzp. O ile
wskazanie zarzucanych
przepisów nie jest bez znaczenia, o tyle dla skuteczności zarzutu
kluczowe znaczenie ma sprecyzowanie, na czym polega ich naruszenie w konkretnym
przypadku, co wymaga
szczegółowego opisania działania lub zaniechania zamawiającego.
Izba stwierdziła, że zarzut sprowadzający się do ogólnikowego wskazania, że
Zamawiający naruszył art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp podlega oddaleniu. Samo powołanie się
w treści odwołania na artykuł ustawy Pzp nie tworzy zarzutu, który powinien zostać
dookreślony w konkretnym stanie faktycznym. Odwołujący stawiając więc zarzut naruszenia
art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp winien
udowodnić, że czyn został dokonany celowo i z zamiarem
wyeliminowania innych przedsiębiorców z rynku. Izba uznała, że Odwołujący nie wykazał
okoliczności, potwierdzających podniesiony zarzut co do tego, że złożenie oferty przez Tombor
oraz Fosa stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji, a tym samym w ocenie Izby, zarzut
naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 3 usta
wy Pzp nie potwierdził się.

W pozostałym zakresie Izba uznała, że zarzuty potwierdziły się.
W przedmiotowej sprawie bezspornym była okoliczność, iż ceny całkowite ofert
zaoferowane przez wykonawców Tombor i Fosa przekraczały określony w art. 90 ust. 1a pkt
1 ustawy Pzp wskaźnik procentowy względem wartości szacunkowej zamówienia
powiększonej o należny podatek VAT. Nadto, cena oferty Odwołującego również przekroczyła
powyższy próg. Niespornie Zamawiający w toku postępowania o udzielenie zamówienia nie
we
zwał ww. wykonawców do wyjaśnienia sposobu kalkulacji ceny oferty w świetle art. 90 ust.
1a pkt 1 ustawy Pzp
. Zamawiający w protokole z dnia 20 maja 2020 r. przedstawił jakie
okoliczności brał pod uwagę podejmując decyzję o zaniechaniu wezwania, na podstawie art.
90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp
, ww. wykonawców do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny.
Zgodnie z art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp
w przypadku gdy cena całkowita oferty jest
niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od
towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych,
które nie wymagają wyjaśnienia.
Z treści ww. przepisu wynika wyraźny obowiązek Zamawiającego do wezwania
wykonawców do złożenia wyjaśnień, o których mowa w ust. 1 art. 90 ustawy Pzp, w
okolicznościach określonych w tym przepisie, tj. w przypadku wystąpienia ww. wskaźnika
matematycznego. Zamawiający zwolniony jest z obowiązku wezwania wykonawców w
zakresie rażąco niskiej ceny, w wyjątkowej sytuacji, tj. gdy rozbieżność pomiędzy ceną

całkowitą oferty a ubruttowioną wartością szacunkową zamówienia, ustaloną przed
wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średnią arytmetyczną cen wszystkich
złożonych ofert, wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia. Niemniej,
zwolnienie zamawiającego z nałożonego obowiązku nie może być traktowane rozszerzająco
(vide: wyroki Izby z dnia 20 marca 2017 r. sygn. akt KIO 367/17).
Zamawiający każdorazowo
musi więc stwierdzić, czy w danym przypadku takie rozbieżności mają miejsce czy też nie,
oraz, czy wynikają one z oczywistych okoliczności, czego, zdaniem Izby, Zamawiający nie
dokonał skutecznie w niniejszym stanie faktycznym.
W ocenie Izby
, Zamawiający nie wykazał zaistnienia oczywistych okoliczności,
niewymagających wyjaśnień, które uprawniałyby go do odstąpienia od wezwania wykonawców
do wyjaśnienia ceny oferty. Ogólnikowe twierdzenia Zamawiającego o porównywalnej wartości
wszystkich ofert, co może świadczyć, że wartość szacunkowa zamówienia została zawyżona
w stosunku do realiów rynkowych i aktualnych cen tego typu dostaw to za mało. Tym bardziej,
że może się zdarzyć, że wszystkie oferty złożone w danym postępowaniu o udzielenie
zamówienia będą zawierały cenę rażąco niską. Może się też zdarzyć, że rozbieżność
pomiędzy wartością szacunkową zamówienia powiększoną o należny podatek VAT a cenami
ofert złożonych w danym postępowaniu nie będzie świadczyć o przeszacowaniu wartości
zamówienia.
Za nieprzekonujące Izba uznała także twierdzenia Zamawiającego, iż wszystkie oferty
są do siebie zbliżone pod względem wartości, skoro cena zaoferowana przez wykonawcę
Tombor to 1 219
276,37 zł, a cena konsorcjum Impel to 1 607 169,17 zł. Rację należy przyznać
Odwołującemu, że w przypadku usług ochrony osób i mienia, dla oceny czy mamy do
czynienia z rażąco niską ceną, nie jest wystarczające porównanie zaoferowanej ceny z cenami
innych wykonawców. Koszty wykonywania usług ochrony osób i mienia są to głównie koszty
osobowe (wynagr
odzeń pracowników). W związku z tym, kwoty tych kosztów w przypadku
poszczególnych wykonawców są do siebie zbliżone. Ponadto, usługi ochrony osób i mienia,
są to usługi ze stosunkowo niskim poziomem zysku w stosunku do wartości umowy. W związku
z tym, niez
naczna różnica pomiędzy zaoferowanymi cenami, nie świadczy o tym, że cena
niższa nie jest rażąco niską. Głównym wyznacznikiem dla zbadania, czy mamy do czynienia
z ceną rażąco niską jest jej porównanie z kosztami osobowymi wykonania zamówienia.
Wskazana
również w piśmie z dnia 20 maja 2020 r. okoliczność, iż w zamówieniach
tego rodzaju nie istnieją inne źródła, jak np. strony internetowe lub cenniki, które zawierają
ceny usług ochroniarskich nie jest do końca wiarygodna, bowiem nawet Odwołujący załączył
d
o odwołania kalkulację Polskiej Izby Ochrony przedstawiającą cenę za godzinę ochrony w
2020 r.

W ocenie składu orzekającego uzasadnienie odstąpienia od wezwania w trybie art. 90
ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp stanowiło de facto domniemania co do sposobu kalkulacji ceny oferty
przez ww. wykonawców, w przedmiocie którego Zamawiający nie posiadał żadnych informacji,
wobec zaniechania wezwania wykonawców do wyjaśnień rażąco niskiej ceny.
Ponadto,
zgodnie z art. 190 ust. 1a pkt 1 Pzp ciężar dowodu, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny spoczywa na wykonawcy, który ją złożył, jeżeli jest stroną postępowania
odwoławczego. W konsekwencji należy przyjąć, że rolą przystępującego wykonawcy, którego
cenę kwestionuje Odwołujący, jest udowodnienie przed Izbą, że była ona prawidłowa, a tym
samym,
że decyzja Zamawiającego o zaniechaniu odrzuceniu jego oferty była prawidłowa.
Wykonawca Tombor pomimo prawidłowego zawiadomienia o terminie posiedzenia, nie stawił
się na posiedzenie Izby. Zgodnie z § 21 ust. 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
22 marca 2010 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (Dz. U. z
2020 r. poz. 1296)
, niestawiennictwo strony oraz uczestnika postępowania odwoławczego
prawidłowo zawiadomionego o terminie rozprawy nie wstrzymuje rozpoznania odwołania. Izba
stwierdziła, że wskutek prawidłowego wezwania, Przystępujący miał możliwość stawienia się
na posiedzeniu. Przystępujący nie zdecydował się skorzystać ze swojego prawa, gdyż nie
stawił się na posiedzenie Izby wyznaczone na dzień 16 lipca 2020 r., nie przedłożył również
żadnego pisemnego stanowiska procesowego.
W świetle powyższego Izba uwzględniła zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy
Pzp w ten sposób, że uznała, że doszło do naruszenia art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp, bowiem
wpierw w
ykonawca winien być wezwany do złożenia wyjaśnień (wraz z dowodami),
dotyczących sposobu kalkulacji zaoferowanej ceny oraz czynników i okoliczności, które mają
wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. Przed uzyskaniem takich wyjaśnień od wykonawcy
zamawiający nie jest uprawniony do arbitralnego odrzucenia oferty tylko ze względu np. na
jakikolwiek wskaźnik arytmetyczny wynikający z porównania ceny danej oferty do wartości
zamówienia lub do średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.
Wobec powyższego Zamawiający został zobowiązany do unieważnienia czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty oraz powtórzenia czynności badania i oceny ofert, w tym
wezwania wykonawców, których ceny całkowite ofert są niższe o co najmniej 30% od wartości
zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, do złożenia wyjaśnień w
trybie art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy
§ 3 i § 5 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r. poz. 972).

Przewodniczący: ………………………………


Wcześniejsze orzeczenia:

Baza orzeczeń KIO - wyszukiwarka

od: do:

Najnowsze orzeczenia

Dodaj swoje pytanie